Ảnh hưởng của môi trường luật pháp ở Mỹ tới việc xuất khẩu hàng dệt may của các doanh nghiệp Việt Nam

Môc lôc: Trang Môc lôc………………………………………………………………………..1 Lêi nãi ®Çu…………………………………………………………………….2 I. Giíi thiÖu luËt th­¬ng m¹i Mü……………………………………………...3 1. ThuÕ quan…………………………………………………………………..3 2. Båi th­êng th­¬ng m¹i……………………………………………………..5 II. C«ng ty dÖt may §«ng ¸ - DAGATEX víi nh÷ng b­íc tiÕn vµo thÞ tr­êng Mü……………………………………………………………………..9 1. Nh÷ng khã kh¨n cña c«ng ty khi tiÕp cËn thÞ tr­êng Mü…………………..9 2. Nh÷ng gi¶i ph¸p chiÕn l­îc……………………………………………….10 3. §¸nh gi¸…………………………………………………………………..11 KÕt luËn……………………………………………………………………...12 Tµi liÖu tham kh¶o…………………………………………………………...13 §Ò tµi: ¶nh h­ëng cña m«i tr­êng luËt ph¸p ë Mü tíi viÖc xuÊt khÈu hµng dÖt may cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. Lêi nãi ®Çu Hµng dÖt may lµ lÜnh vùc c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn cã lîi thÕ vµ tiÒm n¨ng ph¸t triÓn cao bëi ®Æc thï cña ngµnh nµy lµ sö dông nhiÒu lao ®éng, c«ng nghÖ t­¬ng ®èi dÔ tiÕp cËn, quy m« thÞ tr­êng tiªu thô lín…Do vËy, trong ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc, §¶ng vµ nhµ n­íc ta ®· quan t©m, t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ®­a dÖt may trë thµnh mét trong nh÷ng ngµnh kinh tÕ mòi nhän h­íng ra thÞ tr­êng khu vùc vµ quèc tÕ. Trong nh÷ng n¨m qua, mÆc dï kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam liªn tôc t¨ng tr­ëng m¹nh song nh÷ng khã kh¨n, th¸ch thøc vÉn cßn rÊt nhiÒu. Do vËy, ®Ó ®¹t ®­îc vµ v­ît môc tiªu xuÊt khÈu theo quy ho¹ch tæng thÓ cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®Õn n¨m 2005 lµ 3 tû USD vµ 2010 lµ 4 tû USD ®ßi hái ngµnh ph¶i duy tr× ®­îc møc t¨ng tr­ëng liªn tôc 14%/ n¨m. §©y lµ møc t¨ng tr­ëng kh«ng ph¶i qu¸ cao, nh­ng muèn ®¹t ®­îc vµ v­ît môc tiªu nµy th× cÇn cã nhiÒu gi¶i ph¸p ®ång bé, trong ®ã viÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu vµ t¨ng c­êng søc c¹nh tranh cña hµng dÖt may ViÖt Nam t¹i thÞ tr­êng Mü lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh. Tuy nhiªn, muèn tiÕp cËn thÞ tr­êng Mü thËt kh«ng ®¬n gi¶n. ë cuéc ch¬i nµy, nÕu kh«ng am hiÓu hµng rµo luËt ph¸p xø “cê hoa”, viÖc bÞ “thæi cßi ph¹t ®Òn” ®­îc dù b¸o lµ chuyÖn dÔ x¶y ra. I. Giíi thiÖu luËt th­¬ng m¹i Mü: LuËt qu¶n lý ho¹t ®éng th­¬ng m¹i cña Mü rÊt toµn diÖn vµ chi tiÕt, bao gåm nhiÒu ®¹o luËt vµ nh÷ng quy ®Þnh quan träng liªn quan trùc tiÕp ®Õn c¸c lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu, ng¨n chÆn nh÷ng ho¹t ®éng th­¬ng m¹i gian lËn, qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ kh¸c nh»m phôc vô lîi Ých cña Mü. D­íi ®©y xin giíi thiÖu s¬ l­îc nh÷ng nÐt chÝnh cña luËt th­¬ng m¹i Mü. 1. ThuÕ quan: HÖ thèng thuÕ quan cña Mü (gäi t¾t lµ HTS) hiÖn kh«ng chØ ®­îc thi hµnh ë Mü mµ hÇu hÕt c¸c quèc gia th­¬ng m¹i lín cña thÕ giíi ®ang ¸p dông. NhiÒu lo¹i thuÕ quan cña Mü ®¸nh theo tû lÖ trªn gi¸ trÞ hµng ho¸, tøc lµ møc thuÕ ®­îc x¸c ®Þnh c¨n cø theo tû lÖ phÇn tr¨m trªn gi¸ trÞ hµng nhËp khÈu. Møc thuÕ suÊt biÕn ®éng tõ 1- 40%, trong ®ã møc th«ng th­êng trong kho¶ng tõ 2- 7% gi¸ trÞ hµng nhËp khÈu. Mét sè hµng nhËp khÈu ph¶i chÞu thuÕ theo sè l­îng - ®ã lµ lo¹i thuÕ kÕt hîp c¶ møc thuÕ tû lÖ trªn gi¸ trÞ vµ møc thuÕ theo sè l­îng. Cã nh÷ng hµng ho¸ ph¶i chÞu thuÕ ®Þnh ng¹ch, ®ã lµ lo¹i thuÕ suÊt cao h¬n ®­îc ¸p dông ®èi víi hµng nhËp khÈu sau khi mét l­îng hµng ho¸ cô thÓ thuéc lo¹i ®ã ®· ®­îc nhËp khÈu vµo Mü trong cïng n¨m ®ã. HÇu hÕt c¸c ®èi t¸c th­¬ng m¹i cña Mü ®­îc h­ëng Quy chÕ ®èi xö th­¬ng m¹i b×nh th­êng (NTR). Hµng ho¸ cña c¸c n­íc thuéc diÖn cã NTR khi xuÊt khÈu vµo Mü chØ ph¶i chÞu thuÕ suÊt thÊp h¬n nhiÒu so víi hµng cña c¸c n­íc kh«ng cã NTR cña Mü. Khi cã sù ®iÒu chØnh, gi¶m hay huû bá mét lo¹i thuÕ quan nµo ®ã th× sù thay ®æi ®ã sÏ ®­îc ¸p dông b×nh ®¼ng ®èi víi tÊt c¶ c¸c n­íc d­îc h­ëng NTR cña Mü. HiÖn nay, c¸c n­íc tham gia WTO ®Òu ®­îc h­ëng NTR cña Mü, mét sè n­íc kh¸c ch­a tham gia WTO nh­ng còng ®­îc h­ëng NTR cña Mü. C¸c n­íc ®ang ®­îc h­ëng NTR cña Mü ph¶i ®¸p øng hai ®iÒu kiÖn c¬ b¶n lµ: ®· ký hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i song ph­¬ng víi Mü; ph¶i tu©n thñ c¸c ®iÒu kiÖn Jackson Vanik trong luËt th­¬ng m¹i n¨m 1947 cña Mü. Mét sè n­íc ®ang ®­îc h­ëng NTR cña Mü nh­ng ph¶i ®­îc tæng thèng Mü ®Ò nghÞ Quèc héi th«ng qua viÖc gia h¹n tõng n¨m quyÒn ®­îc h­ëng nµy. Cã mét sè ®¹o luËt dµnh ®èi xö ­u ®·i thuÕ quan cho mét sè s¶n phÈm cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn mét c¸ch ®¬n ph­¬ng ®ã lµ: ChÕ ®é thuÕ quan phæ cËp (GSP): ®©y lµ mét ch­¬ng tr×nh miÔn thuÕ quan trong kho¶ng 4450 mÆt hµng mµ Mü ®ang nhËp khÈu tõ 150 n­íc vµ vïng l·nh thæ ®ang ph¸t triÓn trong ph¹m vi toµn thÕ giíi. Ch­¬ng tr×nh GSP quy ®Þnh viÖc ®¸nh gi¸ hµng n¨m ®èi víi nh÷ng mÆt hµng nhËp khÈu tõ c¸c n­íc ®ñ ®iÒu kiÖn ®­îc h­ëng ­u ®·i thuÕ quan. Mét sè h¹n chÕ sÏ ®­îc ¸p dông ®èi víi viÖc miÔn thuÕ cho mét sè s¶n phÈm nhÊt ®Þnh nÕu kim ng¹ch nhËp khÈu nh÷ng mÆt hµng ®ã v­ît h¹n møc mµ Mü ®· Ên ®Þnh. Mét sè h¹n chÕ kh¸c còng sÏ ®­îc ¸p dông khi quèc gia nµo ®ã duy tr× hµng rµo ®èi víi hµng xuÊt khÈu cña Mü vµo n­íc ®ã, tõ chèi b¶o hé quyÒn së h÷u trÝ tuÖ hoÆc kh«ng tu©n thñ c¸c quyÒn c«ng d©n ®· ®­îc quèc tÕ c«ng nhËn. Ch­¬ng tr×nh ­u ®·i th­¬ng m¹i (TPA): dµnh ­u ®·i thuÕ quan cho c¸c s¶n phÈm mµ Mü nhËp khÈu tõ c¸c n­íc Bolivia, Ecuado, Peru vµ Colombia. Nh÷ng ­u ®·i nµy còng ®­îc dµnh cho c¸c quèc gia mµ Mü ®· ký HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i khu vùc nh­ Khu mËu dÞch tù do NAFTA, Khu mËu dÞch tù do Mü – Ixraen. Ch­¬ng tr×nh ­u ®·i vïng lßng ch¶o Caribe (CBI): dµnh viÖc miÔn hoÆc gi¶m thuÕ qua ®èi víi hÇu hÕt c¸c s¶n phÈm nhËp khÈu vµo Mü tõ 24 n­íc ë Trung Mü vµ Caribe. Ch­¬ng tr×nh ­u ®·i thuÕ quan ®Æc biÖt: dµnh ­u ®·i thuÕ quan ®Æc biÖt cho nh÷ng hµng ho¸ nhËp khÈu vµo Mü ®­îc s¶n xuÊt tõ nh÷ng bé phËn chÕ t¹o t¹i Mü. Theo ®ã, thuÕ chØ ®¸nh vµo phÇn gi¸ trÞ gia t¨ng ë n­íc ngoµi n¬i s¶n phÈm ®ã ®­îc s¶n xuÊt hoµn chØnh, bé phËn cña s¶n phÈm ®­îc chÕ t¹o t¹i Mü kh«ng ph¶i chÞu thuÕ. Ch­¬ng tr×nh nµy ®­îc gäi lµ “ Hîp ®ång ph©n chia s¶n phÈm” ®­îc Mü ¸p dông réng r·i ®èi víi nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi. 2. Båi th­êng th­¬ng m¹i: Bao gåm mét sè ®¹o luËt quy ®Þnh vÒ nh÷ng tr­êng hîp båi th­êng cô thÓ khi hµng ho¸ cña n­íc ngoµi d­îc h­ëng lîi thÕ kh«ng c«ng b»ng trªn thÞ tr­êng Mü hoÆc hµng xuÊt khÈu cña Mü bÞ ph©n biÖt ®èi xö trªn thÞ tr­êng n­íc ngoµi. §èi víi hµng nhËp khÈu, cã hai ®¹o luËt phæ biÕn nhÊt b¶o hé ngµnh s¶n xuÊt mü chèng l¹i hµng nhËp khÈu kh«ng c«ng b»ng lµ: luËt thuÕ bï gi¸ vµ luËt thuÕ chèng ph¸ gi¸, trong ®ã quy ®Þnh phÇn thuÕ bæ sung sÏ ®­îc Ên ®Þnh ®èi víi hµng nhËp khÈu nÕu chóng bÞ ph¸t hiÖn lµ ®­îc bu«n b¸n kh«ng c«ng b»ng. LuËt thuÕ bï gi¸ (CVD): quy ®Þnh mét kho¶n båi th­êng d­íi d¹ng thuÕ nhËp khÈu phô thu ®Ó bï vµo phÇn gi¸ trÞ cña s¶n phÈm n­íc ngoµi mµ viÖc b¸n s¶n phÈm ®ã ë Mü g©y thiÖt h¹i cho c¸c nhµ s¶n xuÊt nh÷ng hµng ho¸ t­¬ng tù cña Mü. Trong hÇu hÕt c¸c tr­êng hîp, phÇn trÞ gi¸ ph¶i bï l¹i cã thÓ do chÝnh phñ n­íc ngoµi trùc tiÕp tr¶. Cã h×nh thøc trÞ gi¸ gi¸n tiÕp ®­îc ¸p dông sau khi ®iÒu tra ph¸t hiÖn theo luËt thuÕ bï gi¸. ViÖc ®iÒu tra nµy ®­îc tiÕn hµnh khi cã ®¬n khiÕu n¹i cña c¸c ngµnh s¶n xuÊt trong n­íc Mü tr×nh lªn Bé th­¬ng m¹i n­íc nµy vµ Uû ban th­¬ng m¹i quèc tÕ. LuËt chèng ph¸ gi¸: ®­îc sö dông réng r·i h¬n so víi luËt CVD. LuËt nµy ®­îc Ên ®Þnh vµo hµng nhËp khÈu khi x¸c ®Þnh ®­îc hµng ho¸ cña n­íc ngoµi ®· b¸n ph¸ gi¸ hoÆc b¸n thÊp h¬n gi¸ trÞ th«ng th­êng t¹i thÞ tr­êng Mü. Còng gièng nh­ CVD, c¸c thñ tôc chèng ph¸ gi¸ ®­îc tiÕn hµnh khi cã ®¬n khiÕu kiÖn cña mét ngµnh s¶n xuÊt ë Mü. NÕu hai hoÆc nhiÒu n­íc bÞ khiÕu tè vÒ tr¸ch nhiÖm chèng ph¸ gi¸ hoÆc bï gi¸, Uû ban th­¬ng m¹i quèc tÕ sÏ ®¸nh gi¸ luü tiÕn sè l­îng vµ ¶nh h­ëng cña c¸c hµng nhËp khÈu t­¬ng tù tõ c¸c n­íc bÞ nªu trªn nÕu chóng c¹nh tranh víi nhau vµ c¹nh tranh víi c¸c s¶n phÈm t­¬ng tù trªn thÞ tr­êng Mü. LuËt chèng ph¸ gi¸ cßn cho phÐp c¸c ngµnh s¶n xuÊt ë Mü ®­îc ®Ö tr×nh khiÕu n¹i vÒ ho¹t ®éng b¸n ph¸ gi¸ diÔn ra ë n­íc thø ba lªn v¨n phßng ®¹i diÖn th­¬ng m¹i Mü yªu cÇu c¬ quan nµy ®øng ra b¶o vÖ quyÒn lîi cña c¸c ngµnh s¶n xuÊt ë Mü theo nh÷ng luËt lÖ cña WTO. Cã nh÷ng ®iÒu kho¶n cña luËt nµy gäi lµ ®iÒu kho¶n “®iÒu chØnh nhËp khÈu” quy ®Þnh “nh÷ng tr­êng hîp khÈn cÊp” cho phÐp ng­êi khiÕu n¹i cã thÓ yªu cÇu mét hµnh ®éng khÈn cÊp ng¨n chÆn lµn sãng nhËp khÈu ®ang ®e do¹ ngµnh s¶n xuÊt trong n­íc. §ã lµ khi mét s¶n phÈm nµo ®ã ®­îc nhËp khÈu vµo Mü víi sè l­îng lín g©y ra thiÖt h¹i nghiªm träng hoÆc ®e do¹ g©y thiÖt h¹i nghiªm träng ®èi víi ngµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm ®ã ë Mü. Mét trong nh÷ng biÖn ph¸p ®­îc ¸p dông trong “ tr­êng hîp khÈn cÊp” lµ c¾t gi¶m nhËp khÈu t¹m thêi. ViÖc c¾t gi¶m cã thÓ kÐo dµi tíi vµi n¨m. Trong thêi gian c¾t gi¶m nhËp khÈu, ngµnh s¶n xuÊt ®­îc h­ëng lîi ph¶i ®Ö tr×nh b¸o c¸o vÒ t×nh h×nh ph¸t triÓn cña ngµnh lªn Uû ban th­¬ng m¹i quèc tÕ vµ lªn Quèc héi Mü. Ngµnh ®­îc h­ëng lîi cã thÓ yªu cÇu gia h¹n viÖc c¾t gi¶m nhËp khÈu t¹m thêi. LuËt vÒ quyÒn h¹n kinh tÕ trong t×nh tr¹ng khÈn cÊp (IEEPA): nh»m phong to¶ tµi s¶n cña n­íc ngoµi ë Mü, cÊm vËn th­¬ng m¹i, tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt kh¸c chèng l¹i sù ®e do¹ bÊt th­êng tõ bªn ngoµi ®èi víi nh÷ng lîi Ých kinh tÕ cña Mü. LuËt vÒ an ninh quèc tÕ vµ hîp t¸c ph¸t triÓn: ®­îc ¸p dông ®Ó h¹n chÕ hoÆc cÊm nhËp khÈu tõ bÊt kú quèc gia nµo mµ Mü x¸c ®Þnh lµ hç trî cho c¸c ho¹t ®éng khñng bè quèc tÕ. LuËt trõng ph¹t kinh tÕ ®¬n ph­¬ng: ®­îc ¸p dông ®Ó trõng ph¹t kinh tÕ chèng l¹i mét n­íc nµo ®ã v× nh÷ng lý do phi kinh tÕ ng¨n chÆn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo nh÷ng ngµnh cã liªn quan ®Õn quèc phßng vµ an ninh; ng¨n chÆn c¸c c«ng ty n­íc ngoµi, nh÷ng c«ng ty cña Mü ®­îc xem lµ quan träng ®èi víi an ninh quèc gia cña Mü. LuËt vÒ b¶o hé quyÒn së h÷u trÝ tuÖ: chñ yÕu ®­îc ¸p dông ®Ó ng¨n chÆn sù vi ph¹m quyÒn së h÷u trÝ tuÖ nh­: b»ng s¸ng chÕ, b¶n quyÒn, th­¬ng hiÖu ®· ®¨ng ký, nguyªn lý ho¹t ®éng cña s¶n phÈm vi m¹ch b¸n dÉn cña Mü ®· ®­îc b¶o hé. CÊm nh÷ng h×nh thøc c¹nh tranh gian lËn vµ nh÷ng hµnh vi gian lËn trong nhËp khÈu vµ tiªu thô s¶n phÈm ë Mü. CÊm nh÷ng sù ®e do¹ g©y ¶nh h­ëng nghiªm träng ®Õn c¸c ngµnh s¶n xuÊt cña Mü, nh÷ng sù c¶n trë vµ sù ®éc quyÒn ho¸ th­¬ng m¹i ë Mü. Khi Uû ban th­¬ng m¹i quèc tÕ x¸c ®Þnh hµng nhËp khÈu ph¹m luËt, hä cã thÓ ra lÖnh ng¨n chÆn kh«ng cho hµng ho¸ ®ã nhËp khÈu vµo Mü; ®ång thêi yªu cÇu c¸c bªn trong n­íc cã liªn quan ph¶i chÊm døt nh÷ng ho¹t ®éng bÊt hîp ph¸p ®ã. LuËt h¹n chÕ nhËp khÈu liªn quan ®Õn m«i tr­êng: nh»m h¹n chÕ nhËp khÈu ®Ó khuyÕn khÝch c¸c n­íc ¸p dông nh÷ng quy ®Þnh cã tÝnh chÊt quèc tÕ vÒ b¶o vÖ c¸ voi, chim rõng, c¸c loµi thó quý hiÕm kh¸c. Trong ®ã, cã ®¹o luËt vÒ b¶o vÖ ®éng vËt biÓn quy ®Þnh cÊm nhËp khÈu nh÷ng s¶n phÈm chÕ biÕn tõ c¸ ngõ v©y vµng ®­îc ®¸nh b¾t ë §«ng Th¸i B×nh D­¬ng trong vïng khÝ hËu nhiÖt ®íi. CÊm c¸c tµu ®¸nh c¸ cña n­íc ngoµi sö dông l­íi cã tói ®Ó tr¸nh tµn s¸t c¸ voi. CÊm nhËp khÈu t«m tù nhiªn tõ nhiÒu n¬i trªn thÕ giíi nÕu viÖc ®¸nh b¾t t«m g©y nguy hiÓm hoÆc ®e do¹ lo¹i rïa biÓn (trõ c¸c n­íc ®· cam kÕt thuyÒn ®¸nh b¾t t«m cña hä cã trang bÞ thiÕt bÞ ng¨n rïa biÓn). Hµng n¨m, ngµy 1-5, Mü c«ng bè danh s¸ch c¸c n­íc ®­îc c«ng nhËn cã ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p b¶o vÖ rïa biÓn. CÊm nhËp khÈu bÊt kú s¶n phÈm nµo tõ bÊt kú n­íc nµo cã nh÷ng ho¹t ®éng ®¸nh b¾t hoÆc tham gia bu«n b¸n h¶i s¶n hay ®éng vËt lµm gi¶m hiÖu qu¶ c¸c ch­¬ng tr×nh quèc tÕ vÒ b¶o tån ®éng vËt quý hiÕm, nh­ sõng tª gi¸c, x­¬ng hæ, c¸c s¶n phÈm tõ c¸ voi, sß biÓn, mét sè loµi chim hiÕm ®· ghi trong s¸ch ®á cña Liªn hîp quèc. LuËt khuyÕn khÝch xuÊt khÈu vµ triÓn khai c¸c hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i: trong luËt th­¬ng m¹i Mü cã nh÷ng quy ®Þnh vÒ kiÓm so¸t th«ng qua viÖc cÊp giÊy phÐp. ViÖc cÊp giÊy phÐp xuÊt khÈu do nhiÒu c¬ quan kh¸c nhau tiÕn hµnh. VÝ dô: Côc Qu¶n lý xuÊt khÈu thuéc Bé th­¬ng m¹i cÊp giÊy xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng vµ dÞch vô cã liªn quan ®Õn quèc phßng. Uû ban kiÓm so¸t h¹t nh©n thuéc Bé n¨ng l­îng cÊp giÊy phÐp xuÊt khÈu nh÷ng vËt t­ vµ thiÕt bÞ cã liªn quan ®Õn n¨ng l­îng h¹t nh©n. Tuy nhiªn, Côc Qu¶n lý xuÊt khÈu lµ c¬ quan cã chøc n¨ng kiÓm tra tÊt c¶ c¸c ®¬n xin phÐp xuÊt khÈu thuéc mäi lÜnh vùc ®Ó b¶o ®¶m nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu kh«ng vi ph¹m luËt ph¸p; ®ång thêi x¸c ®Þnh møc ®é tin cËy cña nh÷ng hµng ho¸ xuÊt khÈu cã xuÊt xø Mü trong diÖn ph¶i kiÓm so¸t; x¸c minh hµng ho¸ sau khi ®· xuÊt khÈu cã thùc sù ®­îc giao cho ng­êi sö dông cuèi cïng hoÆc ng­êi ®­îc uû quyÒn nhËn vµ cã ®­îc sö dông ®óng môc ®Ých nh­ ®· ghi trong ®¬n xin phÐp kh«ng. ChÝnh s¸ch th­¬ng m¹i cña Mü cã quy ®Þnh quyÒn cña c¸c c«ng ty Mü trong khu«n khæ HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i hiÖn hµnh mµ Mü ®· ký víi c¸c n­íc; thóc ®Èy viÖc tiÕp cËn thÞ tr­êng n­íc ngoµi cho hµng ho¸ vµ dÞch vô cña Mü; ng¨n chÆn nh÷ng hµnh vi cña ng­êi n­íc ngoµi vi ph¹m quyÒn së h÷u trÝ tuÖ. §Ó thùc hiÖn ®iÒu ®ã, Mü cã thµnh lËp V¨n phßng ®¹i diÖn th­¬ng m¹i víi nhiÖm vô ®iÒu tra nh÷ng hµnh vi vi ph¹m cña ng­êi n­íc ngoµi, tho¶ thuËn víi chÝnh phñ c¸c n­íc t×m ph­¬ng thøc gi¶i quyÕt nh÷ng tranh chÊp. NÕu nh÷ng tho¶ thuËn gi¶i quyÕt ch­a tho¶ ®¸ng, ®¹i diÖn th­¬ng m¹i Mü sÏ ¸p dông thñ tôc gi¶i quyÕt tranh chÊp cña WTO. NÕu vÉn ch­a ®¹t ®­îc gi¶i ph¸p tho¶ ®¸ng. ®¹i diÖn th­¬ng m¹i Mü cã thÓ ¸p dông biÖn ph¸p t¹m ho·n thùc hiÖn HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ®· ký, ¸p ®Æt thuÕ hoÆc h¹n chÕ nhËp khÈu. II. C«ng ty dÖt may §«ng ¸ - DAGATEX víi nh÷ng b­íc tiÕn vµo thÞ tr­êng Mü: 1. Nh÷ng khã kh¨n cña c«ng ty khi tiÕp cËn thÞ tr­êng Mü: DAGATEX lµ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc qui m« võa, thµnh viªn cña Tæng C«ng ty DÖt – May ViÖt Nam. N¨m ®Çu tiªn b­íc vµo thiªn niªn kû míi, DAGATEX ®· bøt lªn tèp ®Çu cã tèc ®é t¨ng tr­ëng cao trong ngµnh DÖt – May ViÖt Nam, nhÊt lµ vÒ chØ tiªu xuÊt khÈu. Míi tÝnh hÕt th¸ng 8 n¨m 2001, c«ng ty ®· ®¹t kim ng¹ch xuÊt khÈu b»ng c¶ hai n¨m tr­íc céng l¹i. N¨m 2000, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c«ng ty míi chiÕm trªn 30% tæng doanh thu, n¨m 2001 ®· t¨ng h¬n 63%, gÊp h¬n ba lÇn so víi n¨m 1999. C«ng ty ®· ph¸t triÓn thªm nhiÒu b¹n hµng míi ë c¸c n­íc cã søc mua lín vµ ®ßi hái yªu cÇu chÊt l­îng cao nh­ §øc, óc…vµ ®Æc biÖt lµ Hoa Kú. Cuèi n¨m 1999, lÇn ®Çu tiªn s¶n phÈm cña DAGATEX xuÊt sang thÞ tr­êng Mü, ®¹t kim ng¹ch 200.000 USD, n¨m 2000 ®· t¨ng lªn gÊp ba lÇn vµ s¸u th¸ng ®Çu n¨m 2001 ®· ®¹t 730.542 USD. Tuy nhiªn ®Ó ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh qu¶ nh­ ngµy nay, c«ng ty ®· gÆp ph¶i rÊt nhiÒu khã kh¨n khi tiÕp cËn thÞ tr­êng Mü. Khã kh¨n chÝnh mµ c«ng ty gÆp ph¶i lµ vÊn ®Ò chÊt l­îng s¶n phÈm. ë Mü, quyÒn lîi ng­êi tiªu dïng ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu nªn hä cã luËt vÒ tr¸ch nhiÖm s¶n phÈm. Theo ®ã, nhµ s¶n xuÊt vµ ng­êi b¸n hµng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi ng­êi tiªu dïng vÒ chÊt l­îng hµng ho¸ ®­îc b¸n trªn thÞ tr­êng Mü. ThÞ tr­êng Mü ®­a ra rÊt nhiÒu nh÷ng tiªu chuÈn vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm nh­: SA 8000, ISO 9000… Bªn c¹nh ®ã, nh÷ng s¶n phÈm cña c«ng ty cßn ph¶i chÞu thuÕ suÊt rÊt cao. LuËt s­ Ellen Kerrigan thuéc c«ng ty luËt Russin & Vecchi cho biÕt Mü cã hÖ thèng ­u ®·i phæ cËp (GSP) mµ theo ®ã hµng dÖt may khi xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng Mü sÏ ®­îc h­ëng ­u ®·i vÒ thuÕ quan. Trong khi ®ã, ViÖt Nam vÉn ch­a ®­îc h­ëng ­u ®·i GSP. ViÖc ­u ®·i trªn chØ ®­îc thùc hiÖn sau khi ViÖt Nam ®¹t ®­îc quy chÕ tèi huÖ quèc víi Mü vµ lµ thµnh viªn cña WTO vµ IMF. 2. Nh÷ng gi¶i ph¸p chiÕn l­îc: Tr­íc nh÷ng khã kh¨n kÓ trªn, c«ng ty ®· cã nh÷ng gi¶i ph¸p mang tÝnh chiÕn l­îc nh»m n©ng cao kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ tiÕp cËn víi thÞ tr­êng ®Çy tiÒm n¨ng nh­ng còng rÊt khã tÝnh lµ thÞ tr­êng Mü. Theo ®ã, DAGATEX ®· tæ chøc cho c¸n bé kü thuËt, c¸n bé qu¶n lý t×m hiÓu kü vµ häc tËp vÒ hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng theo tiªu chuÈn quèc tÕ ISO 9000, theo ph­¬ng ph¸p Kaizen cña NhËt B¶n vµ theo yªu cÇu qu¶n lý chÊt l­îng s¶n xuÊt cña hai c«ng ty Mü lµ JCpeny vµ Walmart. HiÖn nay, c«ng ty ®· ®­îc c«ng ty JCpeny ký hîp ®ång ®Æt s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng dÖt kim xuÊt th¼ng sang Mü. C«ng ty Walmart còng ®· nghiªn cøu, kh¶o s¸t t×nh h×nh cña DAGATEX ®Ó ®Æt hµng. §©y lµ nh÷ng b­íc chuÈn bÞ tÝch cùc ®Ó s¶n phÈm cña DAGATEX cã thÓ t¨ng s¶n l­îng xuÊt khÈu sang Mü trong nh÷ng n¨m tíi. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, DAGATEX ®· ®Çu t­ h¬n 3 triÖu USD ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ mét b­íc c«ng nghÖ, thiÕt bÞ cho c¶ hai kh©u dÖt vµ may. DAGATEX hiÖn cã c¸c d©y chuyÒn thiÕt bÞ hoµn chØnh vµ hiÖn ®¹i tõ kh©u dÖt, nhuém hoµn tÊt ®Õn hµng may thµnh phÈm. TÊt c¶ c¸c m¸y mãc, thiÕt bÞ, c«ng nghÖ nµy ®Òu do c¸c n­íc cã nÒn c«ng nghiÖp ph¸t triÓn thuéc khèi EU vµ NhËt B¶n chÕ t¹o, chuyÓn giao kü thuËt. Cïng víi ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý, c¸n bé kü thuËt, c«ng nh©n lµnh nghÒ, giµu kinh nghiÖm, DAGATEX cã kh¶ n¨ng cung øng hµng chôc lo¹i v¶i chÊt l­îng cao. HiÖn nay, c«ng ty ®ang khÈn tr­¬ng triÓn khai dù ¸n ®Çu t­ tõ 250 ®Õn 280 tû ®ång theo kÕ ho¹ch t¨ng tèc cña Tæng c«ng ty DÖt – May giai ®o¹n 2001 – 2005 ®Ó chñ ®éng héi nhËp thÞ tr­êng khu vùc vµ quèc tÕ. Bªn c¹nh viÖc ®Çu t­ vµo m¸y mãc thiÕt bÞ vµ ®éi ngò kü thuËt ®Ó n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, c«ng ty cßn tæ chøc c¸c ®oµn kh¶o s¸t ®i Mü ®Ó trùc tiÕp t×m hiÓu thÞ tr­êng, ®­a nh÷ng mÉu s¶n phÈm chµo hµng, qu¶ng c¸o. Nhê chÊt l­îng s¶n phÈm cña c«ng ty kh«ng ngõng ®­îc n©ng cao, n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng cao h¬n h¼n tr­íc, gi¶m chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n xuÊt, c¸c s¶n phÈm cña c«ng ty ®· n©ng cao ®­îc tÝnh c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng vµ ®­îc ng­êi tiªu dïng Mü chÊp nhËn. 3. §¸nh gi¸: Qua nh÷ng gi¶i ph¸p trªn, c«ng ty DAGATEX ®· kh¾c phôc ®­îc nh÷ng khã kh¨n mµ thÞ tr­êng Mü ®Æt ra. DAGATEX ®· thùc hiÖn nh÷ng ch­¬ng tr×nh ®Çu t­ mét c¸ch s¸ng suèt víi môc tiªu lµ t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm dÖt may ngµy cµng phong phó, ®a d¹ng, chÊt l­îng cao, ®ñ kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña thÞ tr­êng trong n­íc vµ thÕ giíi. §ã lµ nh÷ng gi¶i ph¸p cÇn thiÕt mµ DAGATEX ph¶i tÝch cùc thùc hiÖn ®Ó chñ ®éng héi nhËp thÞ tr­êng khu vùc vµ quèc tÕ mét c¸ch ®Çy ®ñ. KÕt luËn Trong n¨m 2002 vµ c¸c n¨m tiÕp theo, víi viÖc thùc thi HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt – Mü, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam sÏ t¨ng ®­îc kim ng¹ch xtÊt khÈu cña m×nh nhê t¨ng l­îng xuÊt khÈu vµ ®­îc h­ëng møc thuÕ MFN thÊp h¬n nhiÒu so víi tr­íc ®©y. ThÞ tr­êng Mü më ra triÓn väng lín cho xuÊt khÈu hµng dÖt may, song nÕu kh«ng cã biÖn ph¸p tèi ­u ®Ó x©m nhËp, gi÷ thÞ tr­êng th× kh«ng thÓ ®¹t hiÖu qu¶ cao trªn thÞ tr­êng nµy. Hµng ViÖt Nam nãi chung vµ s¶n phÈm dÖt may ViÖt Nam nãi riªng xuÊt sang Mü qu¶ cßn l¾m gian tru©n, mµ minh ho¹ dÔ nhËn thÊy nhÊt lµ sù kiÖn c¸ basa ViÖt Nam chinh phôc ng­êi tiªu dïng Hoa Kú nh­ng l¹i v­íng rÊt nhiÒu hµng rµo cña luËt ph¸p Mü. §©y chÝnh lµ ®iÒu mµ doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn chñ ®éng t×m hiÓu ®Ó ®¹t ®é am t­êng trong nh÷ng hîp ®ång lµm ¨n víi thÞ tr­êng tiªu thô lín nhÊt thÕ giíi nµy./.. Tµi liÖu tham kh¶o “ThÞ tr­êng Mü – kh«ng hîp t¸c sÏ kh«ng ®¹t hiÖu qu¶”. Vò §øc Giang – Tæng gi¸m ®èc c«ng ty may Ph­¬ng §«ng (Th­¬ng m¹i sè 3+4/2002). “Giíi thiÖu luËt th­¬ng m¹i Mü”. Lan Anh (Th­¬ng m¹i sè 5/2001). “Hµng dÖt may vµ giµy dÐp ViÖt Nam cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh t¹i thÞ tr­êng Mü”. (Ngo¹i th­¬ng sè 6/2002). “Mét sè vÊn ®Ò cÇn l­u ý khi xuÊt khÈu hµng dÖt may sang thÞ tr­êng Mü”. (Ngo¹i th­¬ng sè 19/2002). “C«ng ty dÖt may §«ng ¸ - DAGATEX g¾n dÖt víi may ®Ó t¨ng c­êng xuÊt khÈu”. (T¹p chÝ c«ng nghiÖp ViÖt Nam sè 22/2001). “Hµng dÖt may ViÖt Nam sang Mü: c¬ héi nhiÒu, th¸ch thøc lín”. Minh T©m – Hång Nga (T¹p chÝ c«ng nghiÖp ViÖt Nam sè 8/2002). “Th¸ch thøc víi c¸c doanh nghiÖp DÖt – May ViÖt Nam trªn ®­êng héi nhËp”. TrÇn TuÊn C­êng (Lao ®éng & x· héi sè 1/2001). “HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt – Mü: nh÷ng hiÓu biÕt c¨n b¶n”. PGS-TS Hoµng ThÞ ChØnh (Ph¸t triÓn kinh tÕ sè 126/2001). “XuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam vµo Mü: nh÷ng trë ng¹i vµ gi¶i ph¸p chÝnh”. Th.s Lª Thanh Tïng (Th­¬ng nghiÖp thÞ tr­êng ViÖt Nam sè th¸ng 3+4/2001).