Biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản cố định tại công ty cơ khí và xây dựng Thăng Long

s¶n xuÊt, l¾p thö rÊt réng, hµng ngh×n m2... Do vËy viÖc qu¶n lý vµ sö dông TSC§ ph¶i rÊt chÆt chÏ. Ngoµi ra, c¸c trang thiÕt bÞ m¸y mãc phôc vô cho x©y l¾p th­êng di chuyÓn cho c¸c c«ng tr×nh nªn viÖc qu¶n lý gÆp nhiÒu khã kh¨n. 2. ThÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm. C«ng ty c¬ khÝ vµ x©y dùng Th¨ng Long lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc, cã t­ c¸ch ph¸p nh©n vµ h¹ch to¸n ®éc lËp. Do ®ã cã quyÒn chñ ®éng ký kÕt c¸c hîp ®ång kinh tÕ víi c¸c chñ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc. C«ng ty lµ nhµ thÇu, ký kÕt cÊc hîp ®ång vµ cã nhiÖm vô thùc hiÖn c¸c hîp ®ång ®· ký kÕt. S¶n l­îng s¶n xuÊt cña c«ng ty tù t×m kiÕm lµ chÝnh, sè Tæng c«ng ty giao cho chØ lµ mét phÇn. C«ng ty ®¨ ®Êu thÇu rÊt nhiÒu h¹ng môc c«ng tr×nh, c«ng tr×nh trong vµ ngoµi n­íc, ®iÒu ®ã chøng tá r»ng c«ng ty rÊt n¨ng ®éng trong viÖc t×m kiÕm viÖc lµm. NÕu chØ dùa vµo sè gi¸ trÞ s¶n xuÊt mµ Tæng c«ng ty x©y dùng Th¨ng Long giao cho th× gi¸ trÞ s¶n l­îng s¶n xuÊt hµng n¨m chØ kho¶ng 10 tû VN§. Do ®ã sÏ kh«ng thÓ tån t¹i ®­îc. ChiÕn l­îc ph¸t triÓn cña c«ng ty C¬ khÝ vµ x©y dùng Th¨ng Long lµ t×m kiÕm thÞ tr­êng ngoµi lµ chÝnh. Muèn v©y c«ng ty ph¶i thËt sù cã n¨ng lùc, ®iÒu kiÖn, mèi quan hÖ, uy tÝn còng nh­ kinh nghiÖm. ThËt vËy, c«ng ty c¬ khÝ vµ x©y dùng Th¨ng Long cã mét hÖ thèng c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i. TSC§ cña c«ng ty t­¬ng ®èi ®a d¹ng, hiÖn ®¹i d­íi sù qu¶n lý vµ sö dông cña c¸c c¸n bé, kü s­ cã tr×nh ®é, kinh nghiÖm, kiÕn thøc nªn s¶n phÈm, c«ng tr×nh lu«n ®¹t tiÕn ®é thi c«ng vµ chÊt l­îng cao, gi¸ thµnh thÊp. §©y chÝnh lµ mét trong c¸c ­u thÕ cña c«ng ty ®Ó cã thÓ tån t¹i, ®øng v÷ng trªn thÞ tr­êng kÓ c¶ trong vµ ngoµi n­íc. 3. Qui tr×nh thùc hiÖn c«ng tr×nh vµ c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh, ®Æc ®iÓm cña gãi thÇu: S¬ ®å quy tr×nh thùc hiÖn: §Êu thÇu NhËn hå s¬ mêi thÇu NhËn thÇu vµ ký kÕt c¸c hîp ®ång Thùc hiÖn hîp ®ång thi c«ng Bµn giao xong thanh quyÕt to¸n c«ng tr×nh Vai trß cña m¸y mãc thiÕt bÞ thi c«ng, thùc hiÖn c«ng tr×nh lµ rÊt quan träng. C¬ cÊu TSC§ cña c«ng ty thÓ hiÖn n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ thi c«ng cña c«ng ty, tiÕn ®é thi c«ng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh vµ c¸c gãi thÇu. Ngay khi ®Êu thÇu, c«ng ty sÏ ph¶i giíi thiÖu n¨ng lùc cña c«ng ty vÒ kh¶ n¨ng tµi chÝnh, n¨ng lôc cña TSC§, kinh nghiÖm, danh tiÕng vµ c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh, c«ng tr×nh, c¸c gãi thÇu ®· thùc hiÖn ®Ó cho chñ ®Çu t­ thÊy ®­îc vµ chÊp nhËn, còng nh­ tr×nh ®é qu¶n lý vµ sö dông TSC§. Do vËy TSC§ mµ ®Æc biÖt lµ m¸y mãc thiÕt bÞ lµ mét chØ tiªu mµ chñ ®Çu t­ tÝnh ®iÓm cho c«ng ty. MÆt kh¸c trong giai ®o¹n thi c«ng, s¶n xuÊt, m¸y mãc thiÕt bÞ ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn tiÕn ®é vµ chÊt l­îng c«ng tr×nh, s¶n phÈm s¶n xuÊt. Nh­ vËy TSC§ mµ ®Æc biÖt lµ m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt thi c«ng cã vai trß rÊt quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, thi c«ng vµ thùc hiÖn c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, gãi thÇu. Do ®ã c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông TSC§ nãi chung, m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt thi c«ng nãi riªng tèt sÏ gãp phÇn n©ng cao hiªu qu¶ thùc hiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt thi c«ng. 4. C¬ cÊu lao ®éng cña c«ng ty: TÝnh ®Õn ngµy 31/11/01 tæng sè c¸n bé c«ng nh©n viªn cña c«ng ty lµ 655 ng­êi, trong ®ã: - Kü s­: 78 ng­êi chiÕm 11,9%. - Trung cÊp, cao ®¼ng: 31 ng­êi chiÕm 4,732%. - C«ng nh©n kü thuËt: 536 ng­êi chiÕm 81,83%. - Lao ®éng kh¸c: 10 ng­êi chiÕm 1,52%. Chi tiÕt c¬ cÊu lao ®éng cña c«ng ty ®­îc thÓ hiÖn râ trong b¶ng sau: BiÓu sè 2: c¬ cÊu lao ®éng cña c«ng ty C¸n bé khoa häc kü thuËt: TT NghÒ nghiÖp Sè l­îng Th©m niªn c«ng t¸c ( n¨m ) < 5 > 5 > 10 > 15 I §¹i häc 78 1 §iÖn ph¸t dÉn 3 1 2 ChÕ t¹o m¸y 6 3 3 3 C¬ khÝ « t« 8 2 2 3 1 4 M¸y x©y dùng 10 1 5 3 1 5 X©y dùng cÇu hÇm 25 5 9 6 5 6 Kinh tÕ x©y dùng 4 4 1 1 7 Tµi chÝnh - kÕ to¸n 4 3 2 1 8 §Þa chÊt c«ng tr×nh 1 1 9 Ho¸ 1 1 10 LuËt 2 2 11 B¸c sÜ 1 1 12 Anh v¨n 1 1 13 Kü s­ hµn 12 1 7 2 II Cao ®¼ng vµ Trung häc chuyªn nghiÖp 31 1 Chª t¹o m¸y 1 1 2 Söa ch÷a « t« 6 3 4 2 3 M¸y x©y dùng 2 2 4 Cung øng vËt t­ 3 2 1 5 Thèng kª - kÕ to¸n 6 3 2 3 6 Y t¸ 1 1 7 S­ ph¹m 2 1 1 8 ChÝnh trÞ qu¶n lý 3 3 9 X©y dùng d©n dông CN 7 1 8 1 C«ng nh©n kü thuËt: TT NghÒ nghiÖp Sè l­îng BËc thî B×nh Qu©n 1 2 3 4 5 6 7 1 Thî ®iÖn 16 8 6 2 4,62 2 Thî tiÖn 11 5 2 3 1 4 3 Thî rÌn 14 2 9 2 1 4,14 4 Thî nguéi 9 3 2 2 2 4,33 5 Thî phay 2 2 4 6 Thî bµo 4 1 1 1 1 4,5 7 Thî nhiÖt luyÖn 2 1 1 5,5 8 Thî s¾t 130 1 63 42 17 1 6 3,71 9 Thî hµn 43 15 11 8 8 1 4,27 10 Thî söa ch÷a 6 2 1 1 1 1 4,66 11 CN vËn hµnh 15 5 7 3 4,87 12 CN l¾p r¸p 114 19 46 39 8 2 3,98 13 CN nÒ bª t«ng 1 1 6 14 CN kh¶o s¸t 1 1 6 15 CN l¸i xe 12 2 3 7 2,45 16 CN l¸i cÈu 15 8 4 3 4,13 17 CN m¹ kÏm 29 4 5 8 11 1 4 18 CN l¸i ñi 1 1 6 19 CN s¬n 8 3 2 2 2 4,33 20 CN gß 3 1 1 1 5,33 21 CN kÝch kÐo 100 15 95 69 12 6 3 4,3 22 Lao ®éng PT 10 2 7 1 2,33 Céng 546 2 42 258 208 86 38 13 4,43 C«ng ty C¬ khÝ vµ x©y dùng Th¨ng Long lµ mét c«ng ty thuéc lÜnh vùc c«ng nghiÖp vµ x©y dùng nªn ®éi ngò lao ®éng cña c«ng ty ph¶i cã n¨ng lùc, chuyªn m«n nghiÖp vô vµ tay nghÒ cao, kinh nghiÖm phong phó, bªn c¹nh ®ã trong thêi kú c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ th× cÇn ph¶i cã mét ®éi ngò lao ®éng ®ñ n¨ng lùc, tr×nh ®é ®Ó sö dông TSC§ hiÖn ®¹i phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. Lao ®éng trong c«ng ty lµ nh÷ng c¸n bé khoa häc kü thuËt vµ c«ng nh©n kü thuËt cã tr×nh ®é tay nghÒ cao, bËc thî b×nh qu©n lµ 4,43, c¸n bé khoa häc kü thuËt cã th©m niªn c«ng t¸c. Do ®ã vÊn ®Ò vÒ sö dông TSC§, m¸y mãc thiÕt bÞ ë c«ng ty kh«ng cßn gÆp khã kh¨n, tuy nhiªn vÊn ®Ò qu¶n lý TSC§, m¸y mãc thiÕt bÞ, c«ng t¸c nh©n sù trong s¶n xuÊt vÉn cßn ch­a ®óng ng­êi ®óng viÖc dÉn ®Õn t×nh tr¹ng hiÖu qu¶ sö dông TSC§, m¸y mãc thiÕt bÞ ch­a cao. 5. Nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo: Do lµ mét c«ng ty c¬ khÝ vµ x©y dùng nªn ®Æc ®iÓm cña nguyªn vËt liÖu sö dông lµ s¾t thÐp ®Ó chÕ t¹o kÕt cÊu thÐp nh­: chÕ t¹o kÕt cÊu thÐp dÇm cÇu thÐp, dÇm thÐp vµ c¸c cÊu kiÖn b»ng thÐp phôc vô ngµnh giao th«ng vËn t¶i, c«ng nghiÖp, d©n dông, b­u ®iÖn, truyÒn h×nh, c¸c thiÕt bÞ n©ng h¹, c¸c lo¹i cÇn trôc ch¹y trªn ray, ... trong s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ x©y l¾p. Do ®ã vËt liÖu s¾t, thÐp chiÕm mét tû träng rÊt lín trong tæng gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty. Bëi vËy nÕu gi¶m ®­îc chi phÝ nguyªn vËt liÖu nµy th× sÏ h¹i ®­îc gi¸ thµnh c¸c s¶n phÈm nh­ng vÉn ®¶m b¶o ®­îc chÊt l­îng s¶n phÈm. TÝnh chÊt, sè l­îng, chñng lo¹i nguyªn vËt liÖu ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn c«ng nghÖ m¸y mãc thiÕt bÞ,TSC§ t¹i c«ng ty. Ng­îc l¹i nÕu TSC§ cña c«ng ty nh­ m¸y mãc thiÕt bÞ, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, truyÒn dÉn, ph­¬ng tiÖn qu¶ lý hiÖn ®¹i, tiªn tiÕn th× sÔ gãp phÇn gi¶m ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty, h¹ thÊp gi¸ thµnh cña s¶n phÈm. III. Thùc tr¹ng qu¶n lý vµ sö dông TSC§ ë c«ng ty c¬ khÝ vµ x©y dùng Th¨ng Long: 1. Ph©n tÝch thùc tr¹ng qu¶n lý vµ sö dông TSC§ cña c«ng ty: 1.1. T¹o vèn vµ x¸c ®Þnh c¬ cÊu TSC§ cña c«ng ty: + Vèn nãi chung, TSC§ nãi riªng cña c«ng ty ®­îc h×nh thµnh chñ yÕu tõ ba nguån: - Vèn do ng©n s¸ch Nhµ n­íc cÊp. - Vèn tù bæ sung. - Vèn vay ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh. C«ng ty c¬ khÝ vµ x©y dùng Th¨ng Long lµ mét doanh nghiÖp thuéc lÜnh vùc c«ng nghiÖp vµ x©y l¾p, thuéc tæng c«ng ty x©y dùng cÇu Th¨ng Long. Nh÷ng n¨m ®Çu, c«ng ty ho¹t ®éng chñ yÕu dùa vµo nguån vèn tõ ng©n s¸ch cÊp, tuy vËy uy tÝn cña c«ng ty trªn thÞ tr­êng trong n­íc vµ ngoµi n­íc vÉn rÊt lín, ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty ngµy cµng ph¸t triÓn, do ®ã viÖc huy ®éng vèn ë c«ng ty t­¬ng ®èi thuËn lîi, vèn chñ yÕu ®­îc huy ®éng b»ng viÖc ®i vay c¸c tæ chøc tµi chÝnh trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. + §Ó xem xÐt c¬ cÊu cña nguån vèn nãi chung, TSC§ nãi riªng trong doanh nghiÖp, ta xem xÐt c¸c b¶ng c¬ cÊu cña TSC§ theo nguån gèc h×nh thµnh vµ c¬ cÊu TSC§ theo h×nh th¸i biÕu hiÖn: BiÓu sè 3: C¬ cÊu TSC§ theo h×nh th¸i biÕu hiÖn: §.vÞ: tr.®. ChØ tiªu N¨m 1999 N¨m 2000 N¨m 2001 §Çu kú Cuèi kú T¨ng ( % ) §Çu kú Cuèi kú T¨ng ( % ) §Çu kú Cuèi kú T¨ng ( % ) Nhµ cöa, vËt kiÕn tróc 7.895,9396 7.895,9396 0 7.895,9396 7.895,9396 0 7.895,9396 8.609,3957 8,97 M¸y mãc thiÕt bÞ 72.381,716 72.175,638 - 0,28 72.175,638 72.713,2903 0,74 72.713,2903 72.713,290 0 Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, bèc dì 3.529,2049 4.212,6535 19,35 4.212,6535 4.804,94652 14,06 4.804,94652 6.790,9645 41,33 ThiÕt bÞ vµ dông cô qu¶n lý 310,3286 409,220614 31,86 409,220614 523,305598 27,88 523,305598 523,305598 0 Céng: 84.117,189 84.693,452 0,68 84.693,452 85.937,4820 1,468 85.937,4820 88.631,482 3,13 Qua b¶ng trªn ta thÊy c¬ cÊu cña TSC§ cña c¸c n¨m 1999 - 2001 th× tû träng cña m¸y mãc thiÕt bÞ lµ chiÕm cao nhÊt. N¨m 1999 chiÕm tû träng lµ 86% [(72.381,716/84.117,189 ) * 100 ]. N¨m‚ 2000 chiÕm tû träng lµ 85 %, gi¶m h¬n so víi ®Çu kú n¨m 1999 lµ 1% lµ do t¨ng tû träng cña thiÕt bÞ vµ dông cô qu¶n lý ( t¨ng 31,86% ) vµ do ph­¬ng tiÖn vËn t¶i bèc dì t¨ng. N¨m 2001 m¸y mãc thiÕt bÞ chiÕm tû träng lµ 84,5% gi¶m so víi n¨m 2000 lµ 0,4% chñ yÕu vÉn lµ do t¨ng tû träng cña thiÕt bÞ dông cô qu¶n lý ( t¨ng 27,88% ). Do tû träng cña m¸y mãc thiÕt bÞ lµ rÊt cao cho nªn n¨ng lùc s¶n xuÊt cña nã sÏ quyÕt ®Þnh tÝnh hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt kinh doanh. Do ®ã cÇn ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ vµ sö dông ®óng môc ®Ých, cã tÝnh to¸n c¸c lo¹i TSC§, m¸y mãc thiÕt bÞ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông chóng trong doanh nghiÖp. BiÓu sè 4: C¬ cÊu TSC§ theo nguån gèc h×nh thµnh: §.vÞ: tr.® ChØ tiªu Nguyªn gi¸ ®Çu n¨m Ng©n s¸ch cÊp Tù bæ sung Vay kh¸c 2000 2001 2000 2001 2000 2001 2000 2001 MMTB ®éng lùc 398,750000 589,832500 398,750000 589,832500 0 0 0 0 MMTB c«ng t¸c 71.776,888 72.114,458 2.472,7329 2.672,6839 746,354466 746,354466 68.557,800 68.695,419 Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i 4.212,6535 4.804,9465 2.566,5465 2.766,5465 1.646,1071 2.038,4001 0 0 ThiÕt bÞ v¨n phßng 409,220614 523,305589 123,595350 123,595350 285,625264 399,710248 0 0 Nhµ cöa, kho tµng 7.805,4666 7.805,4666 3.596,2234 3.596,2234 2.686,9317 2.686,9317 1.522,3109 1.522,3109 VËt kiÕn tróc 90,473000 90,473000 0 0 90,473000 90,473000 0 0 Céng 84.693,452 85.937,482 9.157,8487 9.757,8822 5.455,4915 5.961,8695 70.080,111 70.217,730 Nh×n vµo b¶ng c¬ cÊuTSC§ theo nguån gèc h×nh thµnh, ta thÊy vèn ®i vay chiÕm mét tû lÖ rÊt lín trong tæng gi¸ trÞ TSC§ cña c«ng ty. Cô thÓ ®Çu n¨m 2000, tû trong vèn vay ®Çu t­ trong TSC§ cña c«ng ty chiÕm 82,745% (70.080,111/84.693,451 ). N¨m 2001 tû träng vèn ®Çu t­ do ®i vay chiÕm 81,7%. Do tû lÖ vèn vay cao nh­ vËy cho nªn doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã kÕ ho¹ch khÊu hao chu phï hîp nh»m ®¶m b¶o cho tr¶ nî vèn vay vµ t¸i s¶n xuÊt TSC§, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn TSC§ cña c«ng ty. Ph¶i cã kÕ ho¹ch sö dông vµ b¶o d­ìng, söa ch÷a cho phï hîp ®Ó TSC§, m¸y mãc thiÕt bÞ kh«ng bÞ h­ háng tr­íc khi hÕt thêi h¹n sö dông. 1.2 Qu¶n lý khÊu hao TSC§ ë c«ng ty: KhÊu hao TSC§ lµ mét viÖc cÇn thiÕt vµ tÊt yÕu ph¶i cã ®èi víi TSC§ ë bÊt kú mét c«ng ty, mét doanh nghiÖp nµo, bëi v× trong qu¸ tr×nh sö dông hay kh«ng sö dông th× TSC§ vÉn lu«n lu«n bÞ hao mßn. Hao mßn d­íi hai h×nh thøc lµ hao mßn h÷u h×nh vµ hao mßn v« h×nh. Gi¸ trÞ hao mßn ®­îc chuyÓn dÞch vµo gi¸ trÞ cña s¶n phÈm lµm ra th«ng qua h×nh thøc tÝnh khÊu hao, s¶n phÈm tiªu thô ®­îc th× sè tiÒn ®ã sÏ ®­îc ®­a vµo mét quü gäi lµ quü khÊu hao c¬ b¶n. T×nh h×nh khÊu hao thùc tÕ TSC§ ë c«ng ty trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®­îc thÓ hiÖn râ trong biÓu sè 5: BiÓu sè 5: T×nh h×nh khÊu hao thùc tÕ TSC§ trong ba n¨m 1999 - 2001: §¬n vÞ: triÖu ®ång. KhÊu hao TSC§ Ng©n s¸ch cÊp Bæ sung Vay kh¸c 2000 2001 2000 2001 2000 2001 1. MMTB ®éng lùc 51.8375 76,67823 2. M¸y mãc thiÕt bÞ c«ng t¸c 370,91 400,9025 111,9532 111,9532 10.283,67 10.304,313 3. Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i 256,6546 276,6546 164,611 203,84 4. Dông cô qu¶n lý 3,71 3.71 8,56876 11,9913 5. Nhµ cöa, kho tµng 269,7168 269,7168 201,52 201,52 114,1732 114,1732 6. VËt kiÕn tróc 10,85676 10,85676 Tæng céng: 952,8267 497,5097 540,1612 10.397,84 10.418,486 Nh×n vµo biÓu trªn ta thÊy r»ng møc trÝch khÊu hao cña c«ng ty chñ yÕu lµ do nguån vèn vay, chiÕm 98,9% n¨m 2000 vµ trong n¨m 2001. §Ó ®¹t ®­îc møc khÊu hao nh­ trªn, c«ng ty ®· ph¶i trÝch mét tû lÖ khÊu hao kh¸ cao. Cô thÓ lµ ®èi víi m¸y mãc thiÕt bÞ ®éng lùc lµ:13%; m¸y moc thiÕt bÞ c«ng t¸c lµ 15%; ph­¬ng tiÖn vËn t¶i bèc rì lµ 10%; thiÕt bÞ dông cô qu¶n lý lµ 3%; nhµ cöa kho tang lµ 7,5%; vËt kiÕn tróc lµ 12%. Ph­¬ng ph¸p khÊu hao mµ c«ng ty lùa chon lµ ph­¬ng ph¸p khÊu hao tuyÕn tÝnh tøc lµ tû lÖ khÊu hao cè ®Þnh hµng n¨m. Tuy nhiªn, viÖc tÝnh khÊu hao ë c«ng ty ®ang cßn gÆp rÊt nhiÒu bÊt cËp nh­: trong tÊt c¶ c¸c sæ s¸ch, giÊy tê vÒ viÖc trÝch khÊu hao hµng n¨m ®Òu chØ tÝnh trªn nguyªn gi¸, cßn hµng n¨m hay hµng kú cã ®¹i tu hay söa ch÷a vµ c¸c chi ph¸i lµm t¨ng gi¸ trÞ TSC§ ®Òu kh«ng ®­îc bæ sung vµo h¹ch to¸n t¨ng gi¸ trÞ TSC§. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ hµng n¨m c«ng ty ®· thÊt tho¸t mét l­îng vèn kh¸ lín vµ TSC§ ë ®©y hao mßn rÊt nhanh v× møc khÊu hao chØ ®­îc tÝnh trªn nguyªn gi¸, do ®ã lµm thÊt tho¸t ®i mét phÇn khÊu hao, ¶nh h­ëng ®Õn b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn cña doanh nghiÖp. 2. B¶o toµn vµ ph¸t triÓn TSC§ ë c«ng ty: B¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn vèn lµ mét néi dông quan träng trong c«ng t¸c b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn cña c«ng ty. §©y còng lµ mét môc tiªu quan träng mµ c«ng ty theo ®uæi. Vèn lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé tµi s¶n cña c«ng ty, trong ®ã cã TSC§. §Ó thÊy ®­îc c«ng t¸c b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn, tµi s¶n cè ®Þnh cña c«ng ty trong vµi n¨m trë l¹i ®©y nh­ thÕ nµo, ta xem xÐt sù biÕn ®éng cña TSC§ ë c«ng ty th«ng qua: 2.1 T×nh h×nh t¨ng, gi¶m tõng lo¹i TSC§ cña c«ng ty: BiÓu sè 6: T×nh h×nh biÕn ®éng tõng lo¹i TSC§ cña c«ng ty §.vÞ: ®ång. N¨m TSC§ 1999 2000 2001 1. Sè d­ ®Çu kú 84.117.189.055 84.693.451.478 85.937.482.010 2 T¨ng trong kú 1.201.526.466 1.339.030.532 2.694.000.000 + Mua s¾m míi 1.201.526.466 1.339.030.532 1.986.000.000 - Nhµ cöa, vËt kiÕn tróc - - 708.000.000 - M¸y mãc thiÕt bÞ 194.752.466 537.652.548 - - Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i 907.882.000 687.293.000 1.986.000.000 - ThiÕt bÞ dông cô qu¶n lý 98.892.000 114.084.984 - + X©y dùng míi 0 0 708.000.000 3. Gi¶m trong kú 625.264.043 95.000.000 0 + Thanh lý 625.264.043 95.000.000 - - Nhµ cöa, vËt kiÕn tróc - - - M¸y mãc thiÕt bÞ 400.830.669 950.000 - - Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i 224.433.374 - - ThiÕt bÞ dông cô qu¶n lý 4. Sè cuèi kú 84.693.451.478 85.937.482.010 88.631.482.010 5. HÖ sè ®æi míi TSC§ ( 2/4 ) 0,0141867 0,01558 0,030348 6. HÖ sè lo¹i bá TSC§ ( 3/1 ) 0,007433 0,0011 0 Qua b¶ng s« liÖu trªn ta thÊy tuy TSC§ cã t¨ng gi÷a c¸c kú nh­ng t¨ng m¹nh nhÊt lµ vµo cuèi kú 2001, sè t¨ng lµ 2.694.000.000 VND trong khi n¨m 2001 nµy kh«ng cãp sè gi¶m. N¨m 1999 vµ n¨m 2000 c«ng ty ®· thanh lý mét sè TSC§ kh«ng cßn phï hîp n÷a vµ ®· ®Çu t­ rÊt m¹nh vµo viÖc mua s¾m TSC§ cho phï hîp h¬n, ®ång bé h¬n víi d©y truyÒn s¶n xuÊt. T×nh h×nh gi¶m gi¸ trÞ TSC§ ë c«ng ty kh«ng nhiÒu vµ kh«ng ®Òu ®Æn. Nh­îng b¸n vµ thanh lý n¨m 2000 t¨ng so víi n¨m 1999 lµ 51,93% chñ yÕu lµ do gi¶m tû lÖ m¸y mãc vµ thiÕt bÞ ®· khÊu hao hÕt vµ l¹c hËu. ë phÇn t¨ng TSC§ ta thÊy c«ng ty kh«ng ngõng ®Çu t­ mua s¾m TSC§, ë ®©y ta l¹i thÊy c«ng ty ®· vµ ®ang tËn dông c¸c lo¹i ph­¬ng tiÖn nh»m phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Hµng n¨m c«ng ty rÊt chó träng viÖc ®Çu t­, mua s¾m TSC§, m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, lµm phong phó h¬n mÆt hµng s¶n xuÊt cña m×nh. So víi hai n¨m 1999 vµ 2000 th× n¨m 2001 cã sè ®Çu t­ vµo TSC§ lµ lín nhÊt, b»ng 201,19% so víi n¨m 1999, tøc lµ t¨ng h¬n gÊp hai lÇn. T¨ng 224,214% so víi n¨m 1999. Trong ®ã ®Çu t­ më réng nhµ x­ëng, diÖn tÝch s¶n xuÊt vµ thªm ph­¬ng tiÖn vËn t¶i truyÒn dÉn. Nh­ vËy trong ba n¨m qua c«ng ty rÊt chó träng vµo viÖc ®æi míi TSC§, n¨m sau ®Òu cao h¬n n¨m tr­íc, ®Æc biÖt lµ n¨m 2001. B­íc sang mét trang míi khi c«ng ty ®Çu t­ mét d©y truyÒn thiÕt bÞ c«ng nghÖ chuyªn s¶n xuÊt vµ chÕ t¹o dÇm thÐp vµ kÕt cÊu thÐp cña Ph¸p, trÞ gi¸ h¬n 68 tû VND. Hµng n¨m doanh thu cña c«ng ty ®Òu t¨ng rÊt nhanh, gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng còng t¨ng hµng n¨m tõ 20% - 40%. ®Ó cho d©y truyÒn s¶n xuÊt ®­îc ®ång bé h¬n, hµng n¨m c«ng ty ®· ®Çu t­ rÊt nhiÒu vµo c¸c TSC§ kh¸c. BiÓu sau sÏ ph¶n ¸nh c¸c lo¹i TSC§ mµ c«ng ty dù kiÕn ®Çu t­ trong n¨m 2002. BiÓu sè 7:Dù kiÕn ®Çu t­ TSC§ n¨m 2002. §.vÞ: tr.®. TT Tªn thiÕt bÞ §¬n vÞ Sè l­îng Dù kiÕn ®¬n gi¸ Thµnh tiÒn Vèn vay (trong n­íc) I ThiÕt bÞ phôc vô x©y l¾p 4.105,8 4.105,8 1 Xe b¬m bª t«ng ChiÕc 01 900 900 900 2 Tr¹m trén bª t«ng t­¬i 30m3/h “ 01 700 700 700 3 Khoan cäc nhåi “ 01 1.255,8 1.255,8 1.255,8 4 M¸y h¬i Ðp 8m3/h “ 01 150 150 150 5 Bóa ®ãng cäc 3,5 T “ 01 750 750 750 6 M¸y xóc b¸nh lèp gÇu ghÞch “ 01 350 350 350 II ThiÕt bÞ phôc vô s¶n xuÊt CN 1.870 1.324 1 CÈu cæng 35 T khÈu ®é 35m C¸i 02 300 600 600 2 CÇn trôc 5 T khÈu ®é 13,8m “ 01 130 130 3 CÈu cæng 15 T khÈu ®é 35m “ 01 400 400 4 M¸y hµn bul«ng ®­êng kÝnh max 25mm Bé 01 300 300 300 5 M¸y hµn tù ®éng mét chiÒu “ 01 150 150 150 6 M¸y c¾t ®Çu dÇm b»ng khÝ gas “ 01 50 50 50 7 M¸y c¾t khÝ gas tù ®éng “ 02 8 16 8 B¬m thuû lùc + xilanh 60T hµnh tr×nh 1m “ 02 52 104 104 9 M¸y thuû b×nh “ 01 90 90 90 10 ThiÕt bÞ ®o øng suÊt “ 01 30 30 30 III ThiÕt bÞ v¨n phßng 1 M¸y vi tÝnh Pentium ChiÕc 02 8 16 Tæng céng: 5.991,8 5.429,8 Bªn c¹nh viÖc ®Çu t­ vµo c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ, n¨m 2001 c«ng ty ®· ®Çu t­ vµo nhµ cöa, vËt kiÕn tróc 708 triÖu ®ång nh»m më réng diÖn tÝch s¶n xuÊt. §©y thùc sù lµ mét viÖc hÕt søc quan träng trong viÖc t¨ng tr­ëng cña c«ng ty. Ngoµi biÖn ph¸p ®Çu t­ ®Ó ph¸t triÓn vèn th× c«ng ty còng thùc hiÖn c«ng t¸c ®¸nh gi¸ vµ ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ cña m×nh ®Ó tõ ®ã x¸c ®Þnh møc vµ tû lÖ khÊu hao cho hîp lý. Hµng n¨n c«ng ty ®Òu tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ vµ ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ cña m×nh, tuy nhiªn c«ng t¸c nµy chØ lµ h×nh thøc nªn kh«ng thùc sù ®em l¹i hiÖu qu¶ trong b¶o toµn vµ ph¸t triÓn TSC§ cña doanh nghiÖp: + VÖ mÆt hiÖn vËt: Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh, nh÷ng TSC§ cã gi¸ trÞ nhá th× c«ng ty giao trùc tiÕp quyÒn qu¶n lý, cßn nh÷ng TSC§ cã gi¸ trÞ lín th× do phßng kü thuËt trùc tiÕp qu¶n lý, c¸c ®éi x©y l¾p, ph©n x­ëng sö dông theo ®óng néi quy do phßng kÕ ho¹ch ®­a ra. C«ng t¸c b¶o d­ìng, söa ch÷a TSC§ còng ®­îc thùc hiÖn tèt cho nªn h¹n chÕ ®­îc sù mÊt m¸t, h­ hángTSC§ tr­íc khi hÕt thêi h¹n sö dông. + VÖ mÆt gi¸ trÞ: Tuy c«ng ty cã thùc hiÖn ®¸nh gi¸ vµ ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ nh­ng nã míi chØ lµ h×nh thøc, do ®ã kh«ng tr¸nh khái t×nh tr¹ng khi TSC§ h­ háng, c«ng t¸c söa ch÷a lµm t¨ng gi¸ trÞ TSC§ nh­ng kh«ng ®­îc tÝnh vµo h¹ch to¸n t¨ng TSC§ ®Ó tÝnh khÊu hao.. 2.2 T×nh h×nh söa ch÷a TSC§ ë c«ng ty: C«ng t¸c b¶o d­ìng, söa ch÷a TSC§ nh»m môc tiªu lµm t¨ng thêi gian sö dông cña TSC§. §ã lµ mét nhiÖm vô hÕt søc quan träng, nã ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi thùc hiÖn kÕ ho¹ch, tiÕn ®é thi c«ng còng nh­ ¶nh h­ëng tíi chÊt l­îng s¶n phÈm. C«ng t¸c söa ch÷a, b¶o d­ëng TSC§ ®­îc giao cho tõng tæ ®éi, x­ëng s¶n xuÊt, nh­ng chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh lµ phßng kü thuËt. Trong ®ã c¸c tæ, ®éi, x­ëng s¶n xuÊt víi vai trß qu¶n lý vµ sö dông TSC§ trùc tiÕp phôc vô s¶n xuÊt vµ thi c«ng, nªn hä cã tr¸ch nhiÖm ph¶i b¶o qu¶n, b¶o d­ìng theo chu kú. Phßng kü thuËt ®ãng vai trß lµ ng­êi qu¶n lý trùc tiÕp c«ng t¸c söa ch÷a, thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch söa ch÷a lín, võa vµ nhá cho hÖ thèng TSC§. Ngoµi ra phßng kü thuËt cßn lµ n¬i tiÕn hµnh c«ng t¸c x©y dùng vµ lËp kÕ ho¹ch söa ch÷a cho toµn bé hÖ thèng TSC§ trªn c¬ së thùc tr¹ng ho¹t ®éng tõng mÆt vµ thèng nhÊt trong toµn c«ng ty. Së ®å hÖ thèng qu¶n lý c«ng t¸c söa ch÷a TSC§: Söa ch÷a lín CÊp phßng kü thuËt Söa ch÷a võa Söa ch÷a nhá CÊp tæ, ®éi, x­ëng s¶n xuÊt B¶o d­ìng PhÇn lín TSC§ cña c«ng ty tËp trung vµo m¸y mãc thiÕt bÞ, mét phÇn m¸y mãc thiÕt bÞ dïng ®Ó thi c«ng c«ng tr×nh th­êng xuyªn di chuyÓn theo c«ng tr×nh, do vËy viÖc tËp trung söa ch÷a, b¶o d­ìng lµ rÊt khã kh¨n vµ tèn kÐm. ChÝnh v× vËy mµ c«ng ty ®· lùa chän h×nh thøc söa ch÷a, b¶o d­ìng phan t¸n lµ chÝnh ®èi víi c¸c háng hãc th«ng th­êng vµ ®­îc thùc hiÖn bëi c«ng nh©n kü thuËt. 3. Mét sè chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông TSC§: BiÓu sè 8: Mét sè chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông TSC§. §.vÞ: tr.® ChØ tiªu N¨m 1999 N¨m 2000 N¨m 2001 So s¸nh 2000/1999 So s¸nh 2001/2000 Gi¸ trÞ T¨ng (%) Gi¸ trÞ T¨ng (%) 1. Doanh thu thuÇn 34.024,4 44.893,7 58.000,7 10.869,3 31,94 13.107 29,19 2. Lîi nhuËn rßng 432 450 850 18 4,17 400 88,88 3. Nguyªn gi¸ TSC§ b×nh qu©n 84.405,32 85.315,466 87.248,482 0,910146 1,07 1.969,016 2,37 4. Søc s¶n xuÊt cña TSC§ ( 1/3 ) 0,4031 0,5262 0,6645 0,1231 30,5 0,1383 26,28 5. SuÊt hao phÝ cña TSC§ ( 3/1 ) 2,4807 1,9003 1,50489 - 0,5803 - 23,37 - 0,39551 - 20,8 6. Søc sinh lêi cña TSC§ ( 2/3 ) 0,005118 0,005274 0,009738 0,000156 3,048% 0,00446 84,64 Dùa vµo b¶ng sè liÖu trªn chóng ta cã thÓ rót ra mét sè kÕt luËn: Søc s¶n xuÊt cña TSC§: + N¨m 1999: cø mét ®ång nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh b×nh qu©n huy ®éng vµo s¶n xuÊt kinh doanh th× t¹o ®­îc 0,4031 ®ång doanh thu. + N¨m 2000 cø mét ®ång nguyªn gi¸ TSC§ b×nh qu©n huy ®éng vµo s¶n xuÊt kinh doanh th× t¹o ®­îc 0,5262 ®ång doanh thu. + N¨m 2001 cø mét ®ång nguyªn gi¸ TSC§ b×nh qu©n huy ®éng vµo s¶n xuÊt kinh doanh th× t¹o ®­îc 0,6645 ®ång doanh thu. Nh­ vËy søc s¶n xuÊt cña TSC§ ®· t¨ng qua c¸c n¨m: N¨m 2001 t¨ng so víi n¨m 2000 lµ 26,28%. N¨m 2000 t¨ng so víi n¨m 1999 lµ 30,5%. Møc t¨ng nµy cã gi¶m ®i tõ n¨m 2000 so víi n¨m 2001. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do t¨ng gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh b×nh qu©n. N¨m 2000 so víi n¨m 1999: Møc ¶nh h­ëng cña doanh thu thuÇn ®Õn søc s¶n xuÊt cña TSC§: Møc ¶nh h­ëng cña TSC§ b×nh qu©n tíi søc s¶n xuÊt cña TSC§: Tæng hîp hai nh©n tè ¶nh h­ëng tíi søc s¶n xuÊt cña TSC§: 0,1287 + ( - 0,00568 ) = 0,12301 §©y chÝnh lµ møc t¨ng søc s¶n xuÊt cña TSC§ trong n¨m 2000 so víi n¨m 1999. Sè tuyÖt ®èi lµ 0,12301, sè t­¬ng ®èi lµ 30,5%. Lµ do ¶nh h­ëng cña hai nh©n tè: - Nh©n tè doanh thu thuÇn: lµm t¨ng 0,12301 ®¬n vÞ. - Nh©n tè TSC§ b×nh qu©n: lµm gi¶m 0,00568 ®¬n vÞ. N¨m 2001 so víi n¨m 2000: Møc ¶nh h­ëng cña doanh thu thuÇn ®Õn søc s¶n xuÊt cña TSC§: Møc ¶nh h­ëng cña TSC§ b×nh qu©n tíi søc s¶n xuÊt cña TSC§: Tæng hîp møc ¶nh h­ëng cña hai nh©n tè: 0,1536298 + ( - 0,015336 ) = 0,1382938 VËy nh©n tè chñ yÕu lµm cho søc s¶n xuÊt cña TSC§ t¨ng lµ doanh thu thuÇn. Nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§ lµm gi¶m søc s¶n xuÊt cña TSC§. SuÊt hao phÝ cña TSC§: + N¨m 1999, ®Ó t¹o ®­îc mét ®ång doanh thu th× cÇn ph¶i huy ®éng 2,48 ®ång nguyªn gi¸ TSC§ b×nh qu©n. + N¨m 2000, ®Ó t¹o ®­îc mét ®ång doanh thu th× cÇn ph¶i huy ®éng 1,9004 ®ång nguyªn gi¸ TSC§ b×nh qu©n. + N¨m 2001, ®Ó t¹o ®­îc mét ®ång doanh thu th× cÇn ph¶i huy ®éng 1,50489 ®ång nguyªn gi¸ TSC§ b×nh qu©n. Nh­ vËy n¨m 2000 ®Ó t¹o ra ®­îc mét ®ång doanh thu th× ph¶i bá ra 1,9004 ®ång nguyªn gi¸ TSC§ b×nh qu©n, tøc lµ gi¶m ®­îc 0,5803 ®ång so víi n¨m 1999, gi¶m 23,37%. N¨m 2001 gi¶m ®­îc 0,39551 ®ång so víi n¨m 2000, tøc lµ gi¶m 20,8%. Do ®ã n¨m 2001 vµ n¨m 2000 c«ng ty ®· tiÕt kiÖm ®­îc mét l­îng vèn cÇn thiÕt cho s¶n xuÊt kinh doanh. Cô thÓ: N¨m 2000 tiÕt kiÖm ®­îc lµ: 0,58035 lµ do ¶nh h­ëng cña doanh thu thuÇn vµ nguyªn gi¸ TSC§ b×nh qu©n: Møc ¶nh h­ëng cña doanh thu thuÇn: Møc ¶nh h­ëng cña TSC§ b×nh qu©n: Tæng hîp ¶nh h­ëng cña hai nh©n tè: 0,2675 + ( - 0,60709 ) = - 0,58035 N¨m 2001 tiÕt kiÖm ®­îc lµ: 0,3955 lµ do ¶nh h­ëng cña doanh thu thuÇn vµ nguyªn gi¸ TSC§ b×nh qu©n: Møc ¶nh h­ëng cña doanh thu thuÇn: Møc ¶nh h­ëng cña TSC§ b×nh qu©n: Tæng hîp ¶nh h­ëng cña hai nh©n tè: 0,043859 + (- 0,43936 ) = - 0,3955 Søc sinh lêi cña TSC§: + N¨m 1999 cø mét ®ång nguyªn gi¸ TSC§ b×nh qu©n th× t¹o ®­îc 0,005118 ®ång lîi nhuËn rßng ( tøc lµ møc dinh lêi cña TSC§ lµ 0,5118% ). + N¨m 2000 cø mét ®ång nguyªn gi¸ TSC§ b×nh qu©n th× t¹o ®­îc 0,005274 ®ång lîi nhuËn rßng ( tøc lµ møc dinh lêi cña TSC§ lµ 0,5274% ). + N¨m 2001 cø mét ®ång nguyªn gi¸ TSC§ b×nh qu©n th× t¹o ®­îc 0,009738 ®ång lîi nhuËn rßng ( tøc lµ møc dinh lêi cña TSC§ lµ 0,9738% ). Nh­ vËy tuy søc sinh lêi cña TSC§ c¸c n¨m rÊt nhá nh­ng nã ®ang cã chiÒu h­íng gia t¨ng râ rÖt. Cô thÓ: N¨m 2000 so víi n¨m 1999: Møc ¶nh h­ëng cña lîi nhuËn rßng tíi søc sinh lêi cña TSC§: Møc ¶nh h­ëng cña nguyªn gi¸ TSC§ b×nhqu©n søc sinh lêi cña TSC§: Tæng hîp ¶nh h­ëng cña hai nh©n tè: 0,000213 + ( - 0,0000568 ) = 0,000156 hay 3,408%. N¨m 2001 so víi n¨m 2000: Møc ¶nh h­ëng cña lîi nhuËn rßng: Møc ¶nh h­ëng cña nguyªn gi¸ TSC§ b×nh qu©n: Tæng hîp møc ¶nh h­ëng cña hai nh©n tè: 0,004688 + ( - 0,0002247 ) = 0,00446 hay 84,64%. Tãm l¹i: tõ sù ph©n tÝch ba nh©n tè trªn ta thÊy r»ng hiÖu qu¶ sö dông TSC§ cña c«ng ty trong ba n¨m gÇn ®©y lµ ch­a cao, song ®· cã chiÒu h­íng gia t¨ng râ rÖt, ®ã lµ mät dÊu hiÖu ®¸ng mõng, chøng tá r»ng c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông ë c«ng ty ®ang ngµy cµng ®i vµo nÒ nÕp vµ cã hiÖu qu¶. Víi sù theo chiÒu h­íng trªn th× tin r»ng sù ph¸t triÓn cña c«ng ty lµ rÊt ch¾c ch¾n, c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông TSC§ sÏ cao h¬n so víi hiÖn nay. Nh­ng ®Ó cã thÓ ®¹t ®­îc thµnh tùu dã th× ®ßi hái toµn bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty ph¶i hÕt søc cè g¾ng trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông TSC§. IV. §¸nh gÝa thùc tr¹ng qu¶n lý vµ sö dông TSC§ ë c«ng ty: 1. Nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®­îc trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông TSC§: Lµ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc, chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, h¹ch to¸n ®éc lËp vµ tù t×m kiÕm thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm cña m×nh. Do ®ã c«ng ty gÆp ph¶i kh«ng Ýt khã kh¨n nh­: thiÕu vèn, c«ng nghÖ l¹c hËu, tr×nh ®é qu¶n lý vµ sö dông TSC§ kÐm, ... Nh­ng nhê sù cè g¾ng cña toµn bé c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty, c«ng ty ®· m¹nh d¹n nhËp mét d©y truyÒn c«ng nghÖ míi, ®µo t¹o vµ tuyÓn dông c¸c c¸n bé khoa häc cã tr×nh ®é ®Ó sö dông. §Õn nay, c«ng ty ®· ®¹t ®­îc mét sè thµnh tùu ®¸ng kÓ nh­: + Tr×nh ®é vµ c¬ cÊu TSC§ hiÖn nay cao vµ t­¬ng ®èi hîp lý. Bëi v× TSC§ mµ chñ yÕu lµ m¸y mãc thiÕt bÞ tham gia trùc tiÕp vµo s¶n xuÊt kinh doanh, chiÕm kho¶ng 80% trong tæng gi¸ trÞ TSC§ cña c«ng ty. Trong mÊy n¨m qua, c«ng ty ®· kh«ng ngõng ®æi míi, n©ng cÊp TSC§ cña m×n, v× vËy TSC§ cña c«ng ty cã tr×nh ®é kh¸ cao vµ c¬ cÊu TSC§ ®ang cã xu h­íng ®ång bé dÇn. + Quü khÊu hao c¬ b¶n ®­îc sö dông ®óng môc ®Ých, nh­ vËy sÏ b¶o toµn ®­îc TSC§ ë c«ng ty. + C«ng t¸c b¶o d­ìng, söa ch÷a TSC§ ë c«ng ty ®­îc tiÕn hµnh ®Òu ®Æn hµng n¨m, do ®ã trong ba n¨m qua c«ng ty ®· gi¶m thiÓu ®­îc sè h­ háng, t¨ng ®­îc gi¸ trÞ sö dông cña TSC§ vÒ mÆt thêi gian, c«ng suÊt, hiÖu qu¶ sö dông TSC§ t¨ng lªn râ rÖt th«ng qua c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông. + C«ng t¸c b¶o toµn vµ ph¸t triÓn TSC§ ë c«ng ty ®­îc thùc hiÖn tèt. Thùc tÕ chøng minh trong ba n¨m qua TSC§ cña c«ng ty kh«ng ngõng t¨ng lªn c¶ vÒ mÆt gi¸ trÞ vµ vÒ mÆt hiÖn vËt lµ do mét phÇn nguån vèn tô bæ sung cña doanh nghiÖp 2. Mét sè tån t¹i trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông TSC§ ë c«ng ty: 2.1 HiÖu qu¶ sö dông TSC§ ch­a cao: Qua c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông TSC§ cña c«ng ty, chóng ta thÊy r»ng hiÖu qu¶ sö dông TSC§ ë c«ng ty lµ ch­a cao. Søc s¶n xuÊt cña TSC§ trong ba n¨m 1999 - 2001 lÇn l­ît lµ 0,4031; 0,5262; 0,6645 vµ søc sinh lêi cña TSC§ trong ba n¨m lµ: 0,005118; 0,005274; 0,009738. Nguyªn nh©n chÝnh cña tån t¹i nµy trong c«ng ty lµ do vèn vay cao vµ viÖc ®Çu t­ trµn lan lµm cho hiÖu qu¶n sö dông TSC§ ë c«ng ty ch­a cao. Tû lÖ vèn vay chiÕm kho¶ng 80% trong c¬ cÊu gi¸ trÞ TSC§ cña c«ng ty. §Çu t­ trµn lan g©y l·ng phÝ vÒ nguån vèn ®Çu t­, lµm cho nguån vèn kinh doanh cña c«ng ty sö dông kh«ng ®¹t hiÖu qu¶. MÆt kh¸c c«ng ty ch­a t×m kiÕm ®­îc thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm cña m×nh vµ c¸c c«ng tr×nh ®Ó thi c«ng, lµm cho thêi gian sö dông vµ c«ng suÊt sö dông TSC§ ch­a cao, dÉn ®Õn hiÖu qu¶ sö dông TSC§ trong toµn c«ng ty lµ ch­a cao. 2.2 C¸ch tÝnh vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao ë c«ng ty ch­a hîp lý: Do tû lÖ trÝch khÊu hao ch­a hîp lý, chØ c¨n cø vµo quyÕt ®Þnh cña Bé tµi chÝnh vÒ viÖc trÝch khÊu hao ®Ó ¸p dông m¸y mãc vµo thùc tÕ. Do vËy thêi gian trÝch khÊu hao lµ rÊt l©u, mµ gi¸ trÞ TSC§ cña c«ng ty chñ yÕu lµ do ®i vay, cho nªn khã cã thÓ hoµn tr¶ l¹i phÇn vèn vay nµy ®óng thêi h¹n. MÆt kh¸c khi h¹ch to¸n söa ch÷a lín TSC§ th× phÇn chi phÝ ®ã l¹i kh«ng ®­îc tÝnh vµo h¹ch to¸n t¨ng TSC§ do ®ã bá mÊt mét phÇn khÊu hao, dÉn ®Õn tinh tr¹ng TSC§ bÞ hao mßn nhanh chãng. Ngoµi ra viÖc tÝnh khÊu hao ë c«ng ty hiÖn nay lµ kh«ng hîp lý: mét sè TSC§ do tû lÖ khÊu hao thÊp h¬n tû lÖ hao mßn thùc tÕ nªn khÊu hao TSC§ khã cã thÓ bï ®¾p ®­îc hao mßn h÷u h×nh vµ v« h×nh. V× vËy cho ®Õn khi hÕt thêi h¹n sö dông TSC§ th× víi tû lÖ khÊu hao nµy sÏ khã cã thÓ thu håi ®­îc vèn, nh­ vËy sÏ khã b¶o toµn vµ ph¸t triÓn ®­îc vèn, TSC§ cña c«ng ty. 2.3 TSC§ phôc vô cho s¶n xuÊt cßn thiÕu vµ ch­a ®ång bé: C«ng ty nhËp mét d©y truyÒn s¶n xuÊt chÕ t¹o dÇm thÐp vµ kÕt cÊu thÐp cña Ph¸p, trÞ gi¸ h¬n 68 tû VND, do ®ã ®Ó cho d©y truyÒn ho¹t ®éng víi c«ng suÊt cao h¬n th× ®ßi hái TSC§ ë c«ng ty ph¶i t­¬ng ®èi ®ång bé víi lo¹i d©y truyÒn nµy. TSC§ tr­íc ®ã ë c«ng ty chØ h¬n 16 tû VND, do ®ã vÊn ®Ò céc lÖch, kh«ng ®ång bé thÓ hiÖn râ rµng trong ho¹t ®éng cña c«ng ty nh­: thiÕu c¸c TSC§ phôc vô cho s¶n xuÊt c«ng nghiÖp hµn, c¾t, gät, ngoµi ra cßn thiÕu mét sè TSC§ phôc vô cho x©y l¾p nh­ cÇn cÈu, thiÕt bÞ n©n h¹, xe lu, xe ñi, m¸y khoan cäc nhåi, m¸y xóc,.... C¸c lo¹i TSC§ nµy cã gi¸ trÞ rÊt cao cho nªn trong mét thêi gian ng¾n, c«ng ty khã cã thÓ ®ång bé ®­îc TSC§ chØ víi ®ång vèn tù cã Ýt ái. 2.4 Ph©n c«ng ®iÒu hµnh qu¶n lý sö dông TSC§ cßn ch­a s©u s¸t: C«ng ty cã hai lÜnh vùc ho¹t ®éng lµ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ x©y l¸p, do ®ã ®èi víi TSC§ phôc vô s¶n xuÊt c«ng nghiÖp th× kh«ng ph¶i di chuyÓn theo c¸c c«ng tr×nh, v× vËy vÊn ®Ò vÒ qu¶n lý TSC§ kh«ng gÆp khã kh¨n nh­ ®èi víi TSC§ phôc vô cho x©y l¾p. + §èi víi TSC§ phôc vô cho s¶n xuÊt c«ng nghiÖp: do phßng kü thuËt qu¶n lý, giao cho c¸c ph©n x­ëng, nhµ m¸y trùc tiÕp qu¶n lý, chØ ®Þnh kú kiÓm tra, b¶o d­ìng, söa ch÷a, cßn viÖc qu¶n lý TSC§ nh­ thÕ nµo l¹i do c¸c ph©n x­ëng. Do ViÖc ph©n c«ng ®iÒu hµnh qu¶n lý láng lÎo nh­ vËy cho nªn sÏ kh«ng khuyÕn khÝch ng­êi c«ng nh©n tham gia vµo qu¶n lý, ý thøc gi÷ g×n, b¶o vÖ TSC§ cña c«ng ty, do ®ã cßn x¶y ra t×nh tr¹ng mÊt m¸t bé phËn TSC§, g©y ¶nh h­ëng ®Õn thêi gian sö dông TSC§ cña c«ng ty. + §èi víi TSC§ phôc vô cho x©y l¾p: Do TSC§ nµy kh«ng th­êng xuyªn cã mÆt t¹i c«ng ty cho nªn vÊn ®Ò qu¶n lý vµ sö dông TSC§ nµy, c«ng ty kh«ng thùc sù n¾m râ rµng mµ chØ th«ng qua b¸o c¸o cña c¸c ®éi x©y l¾p. Do ®ã th­êng x¶y ra t×nh tr¹ng mÊt m¸t, h­ háng khèng, ý thøc b¶o vÖ TSC§ thÊp. Do vËy hiÖu qu¶ qu¶n lý vµ sö dông TSC§ kh«ng cao. PhÇn thø ba: Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông TSC§ ë C«ng ty c¬ khÝ vµ x©y dùng Th¨ng Long: BiÖn ph¸p 1: Bè trÝ, s¾p xÕp l¹i c¸c cÊp qu¶n lý TSC§ ë c«ng ty: N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông TSC§ lµ muc tiªu cña qu¶n lý TSC§. ViÖc bè trÝ s¾p xÕp l¹i c¸c cÊp qu¶n lý TSC§ gióp cho c«ng ty qu¶n lý chÆt chÏ sè TSC§ hiÖn cã, tõ ®ã gióp cho viÖc tÝnh khÊu hao kÞp thêi, chÝnh x¸c. Vµ còng cã thÓ biÕt ®­îc t×nh h×nh sö dông cña tõng lo¹i TSC§ còng nh­ kÕ ho¹ch sö dông ®Ó ®¶m b¶o cho viÖc s¶n xuÊt kinh doanh vµ thu håi vèn ®· ®Çu t­ cho TSC§ khi TSC§ hÕt thêi h¹n sö dông. Ph©n cÊpTSC§ cã ý nghÜa rÊt quan träng trong cong t¸c qu¶n lý vµ sö dông TSC§. Mét trong nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña tæ chøc s¶n xuÊt trong nghiÖp lµ bé phËn TSC§ dïng trong s¶n xuÊt ph¶i ®¶m b¶o tÝnh c©n ®èi, nhÞp nhµng, liªn tôc, cã c©n ®èi, nhÞp nhµng th× míi cã liªn tôc ®­îc. Sù c©n ®èi, nhÞp nhµng, liªn tôc tr­íc hÕt phô thuéc vµo mèi quan hÖ tû lÖ thÝch hîp gi÷a c«ng suÊt m¸y mãc thiÕt bÞ, kh¶ n¨ng lao ®éng, sè l­îng, chñng lo¹i, chÊt l­îng cña nguyªn vËt liÖu ®­a vµo s¶n xuÊt, sau n÷a nã cßn phô thuéc vµo mèi quan hÖ gi÷a c¸c bé phËn s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp, s¶n xuÊt cã c©n ®èi, phÞp nhµng, liªn tôc th× míi chøng tá r»ng kh«ng cßn t×nh tr¹ng s¶n xuÊt kh«ng ®ång bé, khi th× s¶n xuÊt thong th¶, cÇm chõng, khi th× véi v·, khÈn tr­¬ng. Tõ ý nghÜa thiÕt thùc ®ã, vÊn ®Ò ®Æt ra lµ muèn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông TSC§ th× cÇn ph¶i lµm tèt c«ng t¸c ph©n cÊp qu¶n lý, bè trÝ, s¾p xÕp sö dông TSC§ mét c¸ch hîp lý trong c«ng ty. HÖ thèng qu¶n lý TSC§ ë c«ng ty hiÖn nay lµ do phßng kü thuËt cã vai trß qu¶n lý chung toµn bé TSC§. Phßng kü thuËt giao nhiÖm vô qu¶n lý cho c¸c nhµ x­ëng, ®éi x©y l¾p, nh÷ng ng­êi trùc tiÕp s¶n xuÊt nh÷ng TSC§ cã gi¸ trÞ nhá, cßn ®èi víi nh÷ng TSC§ cã gi¸ trÞ lín h¬n nh­ m¸y mãc thiÕt bÞ chuyªn dïng trong s¶n xuÊt th× do phong kü thuËt trùc tiÕp qu¶n lý, giao quyÒn sö dông cho c¸c nhµ m¸y, ®éi s¶n xuÊt, do ®ã x¶y ra t×nh tr¹ng ý thøc gi÷ g×n b¶o qu¶n TSC§ kh«ng tèt. Khi m¸y mãc thiÕt bÞ bÞ háng hãc, hä b¸o lªn cho phßng kü thuËt råi chê ®îi sù söa ch÷a tõ phßng kü thuËt. Do ®ã nÕu phßng kü thuËt ch­a xö lý kÞp thêi th× sÏ g©y ra t×nh tr¹ng gi¸n ®o¹n s¶n xuÊt, h¬n n÷a ®èi víi c¸c TSC§ phôc vô cho thi c«ng c«ng tr×nh ®ang ë xa th× se g©y ¶nh h­ëng ®Õn tiÕn ®é thi c«ng c«ng tr×nh. §Ó h¹n chÕ t×nh tr¹ng trªn th× hÖ thèng TSC§ ë c«ng ty cã thÓ ¸p dông c¸ch ph©n cÊp nh­ sau: Phßng KT- CN Phßng HC- TH CÊp 1 §éi kü thuËt CÊp 2 Tæ, nhãm kü thuËt CÊp 3 C«ng nh©n trùc tiÕp vËn hµnh CÊp 4 + Theo m« h×nh qu¶n lý trªn th× quyÒn qu¶n lý TSC§ ®­îc trao ®Õn tËn tay ng­êi c«ng nh©n vËn hµnh m¸y mãc thiÕt bÞ. Ng­êi c«ng nh©n vËn hµnh ®­îc quyÒn trùc tiÕp qu¶n lý vµ ph¶i cã tr¸ch nhiÖm b¶o d­ìng, söa ch÷a nhá chóng theo ®Þnh kú. NÕu TSC§ háng hãc do sö dông sai quy tr×nh kü thuËt th× ph¶i hoµn toµn chÞu tr¸ch nhiÖm söa ch÷a, kh«i phôc l¹i t×nh tr¹ng ban ®Çu hoÆc ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ chi phÝ nÕu háng hãc v­ît qu¸ kh¶ n¨ng cña hä. Do ng­êi c«ng nh©n trùc tiÕp vËn hµnh nªn hä hiÓu râ, n¾m b¾t ®­îc quy tr×nh, tÝnh n¨ng, t¸c dông cña m¸y mãc thiÕt bÞ do vËy sÏ ph¶n ¸nh ®óng t×nh tr¹ng thùc tÕ cña m¸y mãc thiÕt bÞ lªn cÊp trªn lµ tæ, nhãm kü thuËt. §Þnh kú ng­êi c«ng nh©n sÏ ph¶n ¸nh lªn cÊp trªn vÒ t×nh h×nh TSC§ mµ m×nh qu¶n lý. + Qu¶n lý TSC§ ë cÊp tæ nhãm kü thuËt: Tæ, nhãm kü thuËt lµ ®¬n vÞ trùc tiÕp qu¶n lý, kiÓm tra, ®«n ®èc qu¸ tr×nh qu¶n lý vµ sö dông TSC§ cña ng­êi c«ng nh©n vËn hµnh. §ång thêi cã kÕ ho¹ch b¶o d­ìng, söa ch÷a ®Þnh kú ®Ó ®¶m b¶o cho TSC§ lu«n lu«n trong t×nh tr¹ng s½n sµng tham gia vµo s¶n xuÊt. NÕu háng hãc, söa ch÷a kh«ng ®­îc th× b¸o lªn cÊp qu¶n lý ph©n x­ëng hoÆc ®éi x©y l¾p ®Ó cÊp qu¶n lý nµy cã biÖn ph¸p söa ch÷a lÞp thêi. ë cÊp tæ, nhãm kü thuËt nµy nªn cã tõ hai ®Õn ba kü s­ c¬ khÝ chuyªn söa ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ. + Qu¶n lý TSC§ ë cÊp ph©n x­ëng hoÆc ®éi x©y l¾p: CÊp nµy cã nhiÖm vô theo dâi tæng hîp qu¸ tr×nh qu¶n lý, sö dông TSC§ ë c¸c cÊp d­íi ®ång thêi tæng hîp b¸o c¸o göi lªn cÊp c«ng ty. CÊp nµy b¸o lªn phßng kü thuËt vÒ viÖc sö dông TSC§, b¸o lªn phßng tµi chÝnh - kÕ to¸n vÒ t×nh h×nh hao mßn thùc tÕ vµ gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ ®Ó cã sù ®iÒu chØnh møc khÊu hao hîp lý. + Qu¶n lý TSC§ ë cÊp c«ng ty: ë cÊp nµy, phßng kü thuËt ®ãng vai trß chÝnh trong viÖc qu¶n lý TSC§ vÒ c¸c mÆt: kü thuËt, thêi gian ho¹t ®éng vµ kÕ ho¹ch b¶o d­ìng, söa ch÷a lín vµ võa. Phßng kü thuËt nªn cö c¸c c¸n bé kü thuËt xuèng tõng ph©n x­ëng, ®éi thi c«ng x©y l¾p, tæ, nhãm kü thuËt ®Ó n¾m b¾t t×nh h×nh thùc tÕ chø kh«ng ph¶i chØ dùa vµo b¸o c¸o tõ d­íi lªn. §ång thêi phßng kü thuËt cã kÕ ho¹ch söa ch÷a lín TSC§ hoÆc nÕu kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn th× cã thÓ thuª ngoµi ®Ó söa ch÷a. Phßng kÕ to¸n c¨n cø vµo b¸o c¸o cña ph©n x­ëng, ®éi x©y l¾p vÒ t×nh h×nh hao mßn thùc tÕ cuat TSC§, t×nh h×nh söa ch÷a lín ®Ó tÝnh khÊu hao TSC§ cho hîp lý. Tãm l¹i: CÊp c«ng ty chØ lµ cÊp theo dâi, tæng hîp, bæ sung, ®«n ®èc, gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh, quy t¾c qu¶n lý sö dông TSC§. Lµ ng­êi quyÕt ®Þnh t×nh h×nh t¨ng, gi¶m TSC§ ë c¸c ph©n x­ëng, ®éi x©y l¾p. Nh­ vËy tr¸ch nhiÖm qu¶n lý tËp trung tõ mét cÊp xuèng c¸c ®¬n vÞ trùc tiÕp qu¶n lý, lµm cho TSC§ g¾n liÒn víi quyÒn lîi, tr¸ch nhiÖm cña ng­êi c«ng nh©n trùc tiÕp vËn hµnh. Cã vËy míi cã thÓ n©ng cao ®­îc hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n cè ®Þnh ë c«ng ty. §Ó thùc hiÖn biÖn ph¸p cÇn: + Phßng kü thuËt c¨n cø vµo c¸c tiªu thøc ph©n chia TSC§ nh­: TSC§ phôc vô cho s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, x©y l¾p, qu¶n lý ®Ó ph©n chia TSC§, tõ ®ã ph©n chia râ rµng quyÒn qu¶n lý cho tõng ph©n x­ëng, nhµ m¸y, tæ, ®éi x©y l¾p ®Ó hä biÕt ®­îc quyÒn qu¶n lý ®Õn ®©u vµ qu¶n lý nh÷ng g×. C¸c cÊp qu¶n lý d­íi cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý vµ sö dông TSC§ vµ ®Þnh kú b¸o c¸o l¹i víi cÊp trªn, b¸o c¸o víi phßng TC - KT, phßng kÕ ho¹ch vÒ t×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông TSC§ nh­ thÕ nµo ®Ó tõ ®ã ®­îc cÊp kinh phÝ söa ch÷a, b¶o d­ëng TSC§ hoÆc ®Çu t­ ®æi míi. + §µo t¹o vµ tuyÓn dông c¸n bé kü thuËt cã tr×nh ®é cao, phï hîp víi r×nh ®é cña TSC§, tõ ®ã tr¸nh t×nh tr¹ng s¶n xuÊt gi¸n ®o¹n, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn TSC§ cña doang nghiÖp. + Thùc hiÖn chÕ ®é khuyÕn khÝch vËt chÊt nh»m n©ng cao ý thøc gi÷ g×n vµ b¶o qu¶n TSC§ cho ng­êi lao ®éng, lµm cho TSC§ lu«n trong t×nh tr¹ng s½n sµng tham gia vµo s¶n xuÊt, n©ng cao ®­îc thêi gian ho¹t ®éng cña TSC§. HiÖn nay c«ng ty ch­a thùc hiÖn chÕ ®é nµy vµ nÕu thùc hiÖn chÕ ®é khuyÕn khÝch nµy th× ph¶i c¨n cø vµo thêi gian ho¹t ®éng thùc tÕ/thêi gian chÕt do háng hãc. + Cã sù phèi hîp chÆt chÏ trong c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt , thi cong x©y l¾p tõ cÊp c«ng ty ®Õn cÊp tæ nhãm ®Ó cã kÕ ho¹ch bè trÝ tµi s¶n cè ®Þnh , tr¸ch t×nh tr¹ng thõa ë noi nµy , thiÕu ë n¬i kia , ®Æc biÖt lµ trong thi c«ng x©y l¾p . HiÖn nay ë c«ng ty tµi s¶n cè ®Þnh phôc vô cho s¶n xuÊt cßn thiÕu, do ®ã c«ng t¸c nµy rÊt quan träng. Nh÷ng hiÖu qu¶ cã thÓ ®¹t ®­îc nÕu thùc hiÖn tèt biÖn ph¸p trªn: + T¨ng c«ng suÊt vµ thêi gian sö dông, thêi gian ho¹t ®éng cña TSC§. HiÖn t¹i c«ng suÊt sö dông thùc tÕ lµ 51,5%, dù tÝnh c«ng suÊt t¨ng thªm 8,5%. + TSC§ khi bÞ háng hãc sÏ ®­îc söa ch÷a kÞp thêi vµ biÕt ®­îc nguyªn nh©n t¹i sao. + §¸nh gi¸ ®óng t×nh tr¹ng thùc tÕ cña TSC§ ®Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c hao mßn TSC§, tõ ®ã cã biÖn ph¸p b¶o toµn vµ ph¸t triÓn TSC§ cña c«ng ty. + N©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cña ng­êi lao ®éng, ®Æc biÖt lµ tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cña ng­êi c«ng nh©n trùc tiÕp vËn hµnh m¸y mãc thiÕt bÞ. BiÖn ph¸p 2: ¸p dông ph­¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao hîp lý: ViÖc trÝch khÊu hao c¬ b¶n TSC§ lµ mét h×nh thøc thu håi vèn ®Çu t­ cho TSC§. Møc ®é chÝnh x¸c cña sè tiÒn trÝch khÊu hao ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn nhiÖm vô b¶o toµn vµ ph¸t triÓn TSC§ cña c«ng ty. NÕu TSC§ khÊu hao hÕt mµ sè tiÒn trÝch khÊu hao céng dån l¹i nhá h¬n sè tiÒn ®Çu t­ ban ®Çu TSC§ th× doanh nghiÖp sÏ bÞ th©m hôt vèn, do ®ã kh«ng b¶o toµn ®­îc vèn. V× vËy ®èi víi vÊn ®Ò ph¸t triÓn TSC§, t¸i s¶n xuÊt lµ kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc. Do vËy TSC§ cã ®­îc b¶o toµn vµ ph¸t triÓn hay kh«ng lµ phô thuéc vµo c¸ch tÝnh, trÝch khÊu hao hµng kú cã ®óng hay kh«ng. NhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn khoa häc c«ng nghÖ ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh mÏ nh­ hiÖn nay th× hao mßn v« h×nh lµ rÊt lín. Nªn nã cÇn ®­îc chó ý lµ lµm nh­ thÕ nµo ®Ó gi¶m bít ®i hao mßn v« h×nh ®ã. Do ®ã trong qu¸ tr×nh qu¶n lý vµ sö dôngTSC§, c«ng ty ph¶i cã ph­¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao hîp lý. ë c«ng ty hiÖn nay, c«ng t¸c tÝnh khÊu hao kh¸ ®¬n gi¶n, æn ®Þnh qua tõng n¨m. Nh­ng møc khÊu hao ch­a ®­îc tÝnh ®óng ®¾n vµ tÝnh ®ñ v× møc khÊu hao = nguyªn gi¸ TSC§ nh©n tû lÖ khÊu hao. ChØ tÝnh ®óng trong ®Çu kú khi míi ®­a vµo sö dông. Khi TSC§ söa ch÷a lín th× l¹i kh«ng h¹ch to¸n t¨ng gi¸ trÞ TSC§. Ngoµi ra mét sè TSC§ cã møc ®é hao mßn cao ®­îc tÝnh chung vµo cïng mét tû lÖ víi c¸c TSC§ kh¸c cã møc khÊu hao nhá h¬n. §Ó cã thÓ khÊu hao hîp lý h¬n th× c«ng ty cÇn x¸c ®Þnh l¹i tû lÖ vµ møc khÊu hao ®èi víi tõng lo¹i TSC§ lµ kh¸c nhau, cô thÓ: + §èi víi nh÷ng TSC§ chËm bÞ hao mßn, hoÆc kh«ng trùc tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh th× nªn ¸p dông ph­¬ng ph¸p khÊu hao cè ®Þnh nh­ TSC§ lµ nhµ cöa, vËt kiÕn tróc, thiÕt bÞ dung cô qu¶n lý. + §èi víi TSC§ tham gia nhiÒu vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh­: m¸y mãc thiÕt bÞ, ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn, bèc dì, cã thÓ ¸p dông ph­¬ng ph¸p khÊu hao nhanh vµ ph­¬ng ph¸p khÊu hao gi¶m dÇn. + §èi víi nh÷ng TSC§ ®· qua sö dông nhiÒu n¨m th× ¸p dông ph­¬ng ph¸p khÊu hao gi¶m dÇn: møc trÝch khÊu hao hµng n¨m ®­îc dùa trªn c¬ së nh©n tû lÖ khÊu hao cña mçi n¨m víi gi¸ trÞ ban ®Çu cßn l¹i cña TSC§. Tû lÖ khÊu hao cña mçi n¨m lµ tû lÖ gi¶m dÇn, ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc ( 2.1) §Ó cã thÓ thùc hiÖn ®­îc biÖn ph¸p trªn th× cÇn ®iÒu kiÖn lµ: + S¾p xÕp l¹i c¸c TSC§ theo tõng nhãm ®Ó dÔ theo dâi tû lÖ khÊu hao ®èi víi tõng lo¹i TSC§. + TËn dông tèi ®a c«ng suÊt cña TSC§. + §æi míi TSC§ ph¶i dùa trªn nhu cÇu thùc tÕ cÇn cã. + TrÝch lËp quü khÊu hao c¬ b¶n vµ quü ®Çu t­ ph¸t triÓn ®Ó t¸i s¶n xuÊt m¬ réng TSC§. NÕu nh­ thùc hiÖn biÖn ph¸p trªn th× sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ sau: + §èi víi nh÷ng TSC§ nh­ nhµ cöa, vËt kiÕn tróc, thiÕt bÞ dông cô qu¶n lý th× tû träng cña nã trong TSC§æng gi¸ trÞ TSC§ lµ rÊt thÊp ( ®Çu n¨m 1999 chiÕm tû träng 9,76%, n¨m 2000 chiÕm tû träng lµ 9,79%, n¨m 2001, chiÕm tû träng lµ 9,80% ). Tû lÖ hao mßn lµ 7,5%/n¨m, nªn ¸p dông ph­¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao cè ®Þnh hµng n¨m. Nh­ vËy sÏ ph©n bæ khÊu hao vµo gi¸ thµnh mét c¸ch ®Òu ®Æn, æn ®Þnh, kh«ng lµm cho gi¸ thµnh biÕn ®éng, lµ c¬ së ®Ó TSC§ t¨ng lîi nhuËn cho c«ng ty. + §èi víi nh÷ng TSC§ lµ m¸y mãc thiÕt bÞ, ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn, bèc dì, ®· qua sö dông nhiÒu lÇn th× ¸p dông ph­¬ng ph¸p khÊu hao gi¶m dÇn, cã ­ ®iÓm lµ sè khÊu hao ®­îc tÝnh luü kÕ ®Õn n¨m cuèi cïng sÏ bï ®¾p gi¸ trÞ ban ®Çu cña TSC§. + §èi víi nh÷ng TSC§ lµ m¸y mãc thiÕt bÞ míi ®Çu t­ th× ¸p dông ph­¬ng ph¸p khÊu hao nhanh, kÕt hîp víi ph­¬ng ph¸p khÊu hao gi¶m dÇn th× sÏ tr¸nh ®­îc hao mßn v« h×nh, nhanh chãng thu håi ®­îc vèn ®Çu t­ cho TSC§ cña c«ng ty. VÝ dô: c«ng ty ®Çu t­ thªm mét thiÕt bÞ lµ cÈu cæng 15T khÈu ®é 35m trÞ gi¸ lµ 400 triÖu ®ång víi thêi gian ho¹t ®éng lµ 10 n¨m. Víi thiÕt bÞ nµy c«ng ty cã thÓ ¸p dông ph­¬ng ph¸p khÊu hao nhanh lµ 20%/n¨m trong ba n¨m céng víi ph­¬ng ph¸p khÊu hao gi¶m dÇn tÝnh khÊu khao trªn gÝa trÞ cßn l¹i trong b¶y n¨m cßn l¹i. So víi hiÖn t¹i c«ng ty ¸p dông ph­¬ng ph¸p khÊu hao ®Òu lµ 15%/n¨m th× tû lÖ khÊu hao t¨ng 5%, møc khÊu hao t¨ng 5% * 400 = 20 triÖu ®ång/n¨m. Dù kiÕn ho¹t ®éng cña nã lµ: - Sè giê lµm viÖc trong ngµy: 8 - Sè ngµy lµm viÖc/th¸ng: 26 - Sè th¸ng lµm viÖc/n¨m: 10 - §¬n gi¸ cho mét giê m¸y: 39.000 ®ång. - Kh«ng tÝnh ®Õn c¸c chi phÝ kh¸c. Th× doanh thu cña nã trong mét n¨m lµ: 8*26*10*39 = 81,12 tr.® Lîi nhuËn = 81,12 - 80 = 1,12 tr.®, chiÕm 1,38% so víi doanh thu. MÆc dï khÊu khao lín, nh­ng sau ba n¨m th× c«ng ty thu håi ®­îc 3*80 = 240 tr.®, sè cßn l¹i lµ 400 - 240 = 160 tr.®, c«ng ty sÏ ¸p dông ph­¬ng ph¸p khÊu hao gi¶m dÇn trªn sè gi¸ trÞ 160 tr.® ®ã trong b¶y n¨m cßn l¹i: 2*( 7 - 1 +1 ) T71 = = 0,25 Þ M 71 = 160*0,25 = 40 tr.®. 7*( 7 +1 ) 2*( 7 - 2 +1 ) 12 T72 = = Þ M 72 = 34,2857 7*( 7 +1 ) 56 2*( 7 - 3 +1 ) 10 T73 = = Þ M 73 = 28,57143 7*( 7 +1 ) 56 2*( 7 - 4 +1 ) 8 T74 = = Þ M 74 = 22,85714 7*( 7 +1 ) 56 2*( 7 - 5 +1 ) 6 T75 = = Þ M 75 = 17,142857 7*( 7 +1 ) 56 2*( 7 - 6 +1 ) 4 T76 = = Þ M 76 = 11,42857 7*( 7 +1 ) 56 2*( 7 - 7 +1 ) 2 T77 = = Þ M 77 = 5,714286 7*( 7 +1 ) 56 Céng: 160 tr.®. Nh­ vËy nÕu thiÕt bÞ nµy ho¹t ®éng hÕt tuæi thä th× nã vÉn khÊu hao ®ñ, nh­ng trong b¶y n¨m cuèi cïng th× cã møc khÊu hao thÊp h¬n vµ gi¶m dÇn, ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy c«ng ty cã thÓ thu håi ®­îc mét tû lÖ lín vèn ®Çu t­ cho TSC§ trong mét thêi gian ®Çu. Cho nªn trong nh÷ng n¨m tiÕp theo do cã sè khÊu hao thÊp nªn c«ng ty cã thÓ b¸n l¹i hoÆc cho thuª mµ vÉn b¶o toµn ®­îc TSC§, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông TSC§. BiÖn ph¸p 3: ®æi míi, n©ng cÊp TSC§ cho ®ång bé: Muèn s¶n xuÊt ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch c©n ®èi, nhÞp nhµng, liªn tôc th× mét trong c¸c ®iÒu kiÖn quan träng lµ TSC§, m¸y mãc thiÕt bÞ ph¶i c©n ®èi vÒ tr×nh ®é, tøc lµ cã sù ®ång bé gi÷a c¸c d©y truyÒn, b­íc c«ng viÖc. NÕu TSC§ kh«ng ®ång bé th× sÏ cã sù tr× trÖ, ïn t¾c trong c«ng viÖc nh­: sù hoµn thµnh kh«ng cïng mét thêi gian cña hai hay nhiÒu b­íc c«ng viÖc thø nhÊt sÏ g©y ¶nh h­ëng ®Õn b­íc c«ng viÖc tiÕp theo do ph¶i ®îi chê trong thêi gian b­íc c«ng viÖc thø nhÊt kia ch­a hoµn thµnh. Do ®ã ¶nh h­ëng tíi thêi gian hoµn thµnh mét s¶n phÈm, ¶nh h­ëng tíi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh chung cña toµn bé c«ng ty. C«ng ty C¬ khÝ vµ x©y dùng Th¨ng Long võa nhËp mét d©y truyÒn s¶n xuÊt dÇm thÐp vµ kÕt cÊu thÐp do ®ã n©ng cÊp, ®ång bé víi d©y truyÒn nµy trong c«ng ty lµ mét vÊn ®Ò quan träng cÇn ph¶i gi¶i quyÕt. Céng víi thÞ tr­êng trong n­íc vµ trªn thÕ giíi réng lín, cã thÓ ký kÕt ®­îc c¸c hîp ®ång kinh tÕ cã gi¸ trÞ cao, ®ßi hái chÊt l­îng s¶n phÈm, tiÕn ®é giao hµng,...do ®ã ®ßi hái TSC§ ph¶i ®ång bé, hiÖn ®¹i chuyªn dïng th× mí cã thÓ ®¸p øng ®­îc ®iÒu kiÖn trªn. §Ó cã thÓ ®Çu t­ ®æi míi, n©ng cÊp ®­îc TSC§ cho ®ång bé th× trong mét thêi gian ng¾n lµ rÊt khã ®èi víi c«ng ty. Bëi v× nguån vèn c«ng ty tù bæ sung lµ rÊt nhá so víi tæng gi¸ trÞ TSC§, chØ chiÕm kho¶ng 6,5% trong suèt ba n¨m tõ 1999 - 2001. Do ®ã khi ®Çu t­ ®æi míi th× ®ßi hái c«ng ty ph¶i tÝnh to¸n c©n nh¾c xem nªn ®Çu t­ nh÷ng lo¹i TSC§ nµo cho phï hîp vµ nguån vèn huy ®éng ®­îc lµ bao nhiªu, huy ®éng tõ c¸c nguån nµo. Cô thÓ, c«ng ty ®· cã ph­¬ng thøc tiÕn hµnh kiÕn ®Çu t­ mét sè lo¹i TSC§ nh­ sau: BiÓu sè 9: Dù kiÕn ®Çu t­ nh»m ®ång bé ho¸ TSC§. §.vÞ: tr.®. TT Tªn thiÕt Bþ §¬n vÞ Sè l­îng Dù kiÕn ®¬n gi¸ Thµnh tiÒn Vèn vay (trong n­íc) I ThiÕt bÞ phôc vô x©y l¾p 4.105,8 4.105,8 1 Xe b¬m bª t«ng ChiÕc 01 900 900 900 2 Tr¹m trén bª t«ng t­¬i 30m3/h “ 01 700 700 700 3 Khoan cäc nhåi “ 01 1.255,8 1.255,8 1.255,8 4 M¸y h¬i Ðp 8m3/h “ 01 150 150 150 5 Bóa ®ãng cäc 3,5T “ 01 750 750 750 6 M¸y xóc b¸nh lèp gÇu ghÞch “ 01 350 350 350 II ThiÕt bÞ phôc vô s¶n xuÊt CN 1.870 1.324 1 CÈu cæng 35 T khÈu ®é 35m C¸i 02 300 600 600 2 CÇn trôc 5 T khÈu ®é 13,8m “ 01 130 130 3 CÈu cæng 15 T khÈu ®é 35m “ 01 400 400 4 M¸y hµn bul«ng ®­êng kÝnh max 25mm Bé 01 300 300 300 5 M¸y hµn tù ®éng mét chiÒu “ 01 150 150 150 6 M¸y c¾t ®Çu dÇm b»ng khÝ gas “ 01 50 50 50 7 M¸y c¾t khÝ gas tù ®éng “ 02 8 16 8 B¬m thuû lùc + xilanh 60T hµnh tr×nh 1m “ 02 52 104 104 9 M¸y thuû b×nh “ 01 90 90 90 10 ThiÕt bÞ ®o øng suÊt “ 01 30 30 30 III ThiÕt bÞ v¨n phßng 1 M¸y vi tÝnh Pentium ChiÕc 02 8 16 Tæng céng: 5.991,8 5.429,8 §Ó cã thÓ thùc hiÖn ®­îc ph­¬ng ¸n ®Çu t­ n©ng cÊp TSC§ trªn hay kh«ng th× cÇn ph¶i cã ®iÒu kiÖn lµ: + C«ng ty ph¶i tËp trung nguån vèn huy ®éng ®­îc vµo viÖc ®Çu t­, ®æi míi TSC§, m¸y mãc thiÕt bÞ ®Æc chñng chuyªn dïng trong s¶n xuÊt vµ thi c«ng c«ng tr×nh x©y l¾p. C«ng ty cã thÓ huy ®éng tõ c¸c nguån sau: - Xin Tæng c«ng ty cÊp thªm vèn bæ sung ®Ó thùc hiÖn ph­¬ng ¸n. - Cã dù ¸n khai th¸c ®Ó cã thÓ huy ®éng vèn tõ ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh. - Huy ®éng vèn cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong toµn c«ng ty. + Ph¶i cã mét ®éi ngò c¸c c¸n bé gåm c¶ c¸n bé kinh tÕ vµ c¸c c¸n bé kü thuËt nh»m tr¸nh t×nh tr¹ng ®Çu t­ kh«ng ®óng lo¹i m¸y mãc chuyªn dïng hoÆc ®Çu t­ víi gi¸ trÞ cao h¬n so víi gi¸ trÞ thùc tÕ cña lo¹i TSC§ ®ã. §éi ngò c¸c c¸n bé nµy nªn cã tõ 4 - 5 ng­êi, trong ®ã chia ra lµm c¸n bé kü thuËt ngµnh c«ng nghiÖp, ngµnh x©y l¾p, vµ c¸n bé kinh tÕ. NÕu thùc hiÖn ®­îc biÖn ph¸p ®Çu t­ ®æi míi, n©ng cÊp TSC§ th× trong c«ng ty sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ hiÖu qu¶ x· héi rÊt nhiÒu. Cô thÓ: + TSC§ ®ång bé sÏ t¹o ra sù thuËn lîi trong s¶n xuÊt, tr¸nh t×nh tr¹ng ïn t¾c trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, rót ng¾n ®­îc quy tr×nh, thêi gian thùc hiÖn c¸c b­íc c«ng viÖc, tõ dã lµm cho n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng lªn, gi¶m chi phÝ tån kho, n©ng cao ®­îc chÊt l­îng cña s¶n phÈm, c«ng tr×nh. Tõ ®ã t¨ng nhanh sè vong lu©n chuyÓn cña vèn nãi chung vµ TSC§ nãi riªng trong c«ng ty, lµm cho TSC§ cã thÓ nhanh chãng thu håi, t¸i ®Çu t­. Nh­ vËy ®Çu t­ n©ng cÊp TSC§ cho ®ång bé, lµm cho s¶n xuÊt ®­îc tiÕn hµnh liªn tôc tõ ®ã t¹o ra vßng lu©n chuyÓn vèn nhanh, céng víi møc khÊu hao vµ tû lÖ khÊu hao thÝch hîp sÏ bï ®¾p ®­îc nguån vèn nhanh chãng ®· ®Çu t­ vµo TSC§. Do ®ã nã t¹o ra mét vßng lu©n chuyÓn vèn nhanh tõ ®Çu t­ ®æi míi ®Õn bï ®¾p gi¸ trÞ ban ®Çu ®· ®Çu t­ cµo TSC§ th«ng qua ph­¬ng ph¸p vµ tû lÖ khÊu hao thÝch hîp. KÕt luËn: Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa nh­ ë n­íc ta, c¸c doanh nghiÖp ph¶i cè g¾ng rÊt nhiÒu trong viÖc tù t×m kiÕm thÞ tr­êng vµ tù qu¶n lý vµ sö dông nguån vèn cña m×nh sao cho hîp lý. Cã nhiÒu doanh nghiÖp ®· ph¸ s¶n v× kh«ng lµm tèt mét trong hai c«ng t¸c trªn. §èi víi mét doanh nghiÖp c«ng nghiÖp vµ x©y dùng th× vèn bao gåm chñ yÕu lµ TSC§. Do ®ã qu¶n lý vµ sö dông tèt TSC§ th× còng gãp phÇn lµm cho doanh nghiÖp cã thÓ tån t¹i trªn thÞ tr­êng. C«ng ty c¬ khÝ vµ X©y dùng Th¨ng Long lµ mét doanh nghiÖp c«ng nghiÖp vµ x©y dùng, ®· kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña m×nh trªn thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc qua nhiÒu n¨m qua, song c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông TSC§ ë c«ng ty vÉn cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. Hy väng r»ng víi ®Ò tµi: “ Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông TSC§ t¹i C«ng ty c¬ khÝ vµ X©y dùng Th¨ng Long” sÏ ®ãng gãp mét phÇn vµo sù qu¶n lý vµ sö dông TSC§ ë c«ng ty. Qua ®©y, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c« gi¸o GVC NguyÔn ThÞ Tø cïng víi ban l·nh ®¹o C«ng ty c¬ khÝ vµ X©y dùng Th¨ng Long mµ trùc tiÕp lµ phßng KH - TT ®· t¹o ®IÒu kiÖn cho en hoµn thµnh b¶n luËn v¨n ®Ò nµy. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o: 1. Gi¸o tr×nh kinh tÕ vµ tæ chøc trong doanh nghiÖp. Chñ biªn: PGS. TSC§ Ph¹m H÷u Huy - NXB Gi¸o Dôc - 1998. 2. Gi¸o tr×nh Ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh. NXB Gi¸o Dôc 1992. 3. Gi¸o tr×nh Qu¶n trÞ doanh nghiÖp. Chñ biªn: PGS. TSC§ Lª V¨n T©m - NXB thèng kª - 2000. 4. Gi¸o tr×nh kinh tÕ v¶ qu¶n lý c«ng nghiÖp. Chñ biªn: GS. TSC§ NguyÔn §×nh Phan - NXBGD - 1999. 5. Gi¸o tr×nh kÕ to¸n doanh nghiÖp. Chñ biªn: TSC§ NguyÔn V¨n C«ng - NXB tµi chÝnh 2000. 6. QuyÕt ®Þnh 1062 TC/Q§/CSTC cña Bé tr­ëng Bé tµi chÝnh ký ngµy 14/11/1996. 7. C¸c tµi lÖu cña C«ng ty C¬ khÝ vµ X©y dùng Th¨ng Long: B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c s¶n xuÊt kinh doanh c¸c n¨m 1999 - 2001.