Chuyên đề Công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở Công ty cơ khí ô tô 1-5

liÖu th¸ng 7/2004 ®­îc kÕ to¸n tËp hîp vµ ghi nh­ sau: C¨n cø vµo NKCT sè 1 ghi cã TK 111, NKCT sè 10 ghi cã TK 141, NKCT sè 5 ghi cã TK 331vµ b¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu ®Ó ghi cét cã TK ®èi øng víi Nî TK 621. §ång thêi, kÕ to¸n sö dông sè liÖu trªn c¸c sæ nµy ®Ó ghi vµo NKCT sè 7 cho toµn C«ng ty. 3. KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. 3.1. Néi dung chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: ë C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ nh÷ng kho¶n tiÒn ph¶i tr¶, ph¶i thanh to¸n cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ nh©n viªn qu¶n lý ph©n x­ëng, tiÒn c«ng thuª ngoµi vËn chuyÓn s¶n phÈm ®Õn ®Þa ®iÓm cho kh¸ch hµng theo yªu cÇu. Kho¶n tiÒn ®ã bao gåm tiÒn l­¬ng, BHXH, BHYT, KPC§ cho c«ng nh©n trùc tiÕp, nh©n viªn ph©n x­ëng vµ kho¶n tiÒn tr¶ trùc tiÕp cho bé phËn vËn chuyÓn s¶n phÈm. Bé phËn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp nµy cña C«ng ty chiÕm kho¶ng 8-10% chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm cña C«ng ty. HiÖn nay C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5 sö dông hai h×nh thøc tiÒn l­¬ng lµ h×nh thøc l­¬ng thêi gian vµ l­¬ng s¶n phÈm. + L­¬ng thêi gian: Lµ h×nh thøc tiÒn l­¬ng tÝnh theo thêi gian lµm viÖc, cÊp bËc kÜ thuËt vµ thang l­¬ng cña ng­êi lao ®éng. Theo h×nh thøc nµy, tiÒn l­¬ng thêi gian ®­îc x¸c ®Þnh: L­¬ng thêi gian = Thêi gian lµm viÖc x §¬n gi¸ l­¬ng thêi gian Trong ®ã: §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng thêi gian = L­¬ng c¬ b¶n Sè ngµy lµm viÖc trung b×nh trong th¸ng L­¬ng c¬ b¶n = HÖ sè X Møc l­¬ng tèi thiÓu H×nh thøc l­¬ng thêi gian ®­îc ¸p dông cho ng­êi lao ®éng thuéc khèi v¨n phßng, bé phËn lao ®éng gi¸n tiÕp ( nh©n viªn ph©n x­ëng, qu¶n ®èc ph©n x­ëng vµ nh©n viªn thèng kª..) + L­¬ng s¶n phÈm: Lµ h×nh thøc l­¬ng tÝnh theo khèi l­îng c«ng viÖc ®· hoµn thµnh, ®· ®¶m b¶o ®Çy ®ñ yªu cÇu chÊt l­îng,quy ®Þnh vµ ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tÝnh cho mét ®¬n vÞ c«ng viÖc. Theo h×nh thøc nµy l­¬ng s¶n phÈm ®­îc x¸c ®Þnh: L­¬ng s¶n phÈm = Khèi l­îng c«ng viÖc hoµn thµnh x §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tÝnh cho mét c«ng C¨n cø vµo ®Þnh møc lao ®éng, ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng do phßng qu¶n lao ®éng vµ tiÒn l­¬ng tÝnh to¸n, tuú thuéc vµo c«ng viÖc ë XÝ nghiÖp, ph©n x­ëng kh¸c nhau vµ ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng kh¸c nhau. 3.2. Chøng tõ ghi sæ T¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5 tiÒn l­¬ng tr¶ cho c«ng nh©n ®­îc x¸c ®Þnh th«ng qua hîp ®ång kho¸n viÖc. C¨n cø vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ ®Þnh møc giê c«ng do phßng kü thuËt ban hµnh C«ng ty sÏ ký hîp ®ång kho¸n viÖc ®Õn tõng XÝ nghiÖp, trªn ®ã thÓ hiÖn râ sè l­îng c«ng viÖc vµ thêi gian ph¶i hoµn thµnh vµ tæng sè tiÒn c«ng ®­îc thanh to¸n.. §Ó x¸c ®Þnh thêi gian lao ®éng tõng tæ s¶n xuÊt sö dông b¶ng chÊm c«ng cho tõng c«ng nh©n trong tæ. Sè ngµy c«ng cña mçi c¸ nh©n ®­îc tËp hîp vÒ phßng Tµi chÝnh kÕ to¸n d­íi h×nh thøc sæ b¸o c«ng cã sù gi¸m s¸t cña phßng Tæ chøc lao ®éng. C«ng ty sö dông hÖ sè l­¬ng theo thang b¶ng l­¬ng do nhµ n­íc quy ®Þnh ®Ó x¸c ®Þnh hÖ sè l­¬ng cho mçi ng­êi lao ®éng. §Ó thanh to¸n l­¬ng cho C«ng nh©n c«ng ty sö dông B¶ng thanh to¸n l­¬ng. B¶ng thanh to¸n tiÒn l­¬ng cña tæ bäc vá 2 B60 (BiÓu 5 ). 3.3. Quy tr×nh tÝnh l­¬ng t¹i c«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5 Hµng th¸ng c¨n cø vµo khèi l­îng c«ng viÖc hoµn thµnh vµ c¸c hîp ®ång kho¸n viÖc ký víi c¸c XÝ nghiÖp phßng Tæ chøc lao ®éng sÏ quyÕt ®Þnh møc l­¬ng thanh to¸n cho XÝ nghiÖp. Hµng ngµy, c«ng viÖc cña mèi c«ng nh©n ®­îc theo dâi trªn b¶ng chÊm c«ng do nh©n viªn qu¶n lý theo dâi vµ ghi chÐp. §Õn cuèi th¸ng sÏ tæng hîp sè ngµy c«ng cña tõng c«ng nh©n ë tõng ph©n x­ëng vµ göi lªn phßng kÕ to¸n ®Ó tÝnh l­¬ng. C¨n cø vµo b¶ng chÊm c«ng ë d­íi ph©n x­ëng cña c¸c XÝ nghiÖp göi lªn cïng víi hîp ®ång kho¸n s¶n phÈm vµ møc l­¬ng c¬ b¶n cña tõng c«ng nh©n do phßng Tæ chøc - lao ®éng ®· quy ®Þnh, kÕ to¸n tiÒn l­¬ng sÏ tÝnh vµ x¸c ®Þnh sè tiÒn l­¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ cho ng­êi lao ®éng hµng th¸ng. Sè tiÒn l­¬ng thùc tÕ mµ ng­êi lao ®éng nhËn ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: TiÒn l­¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ cho mét ng­êi lao ®éng = TiÒn l­¬ng s¶n phÈm cña mét lao ®éng + TiÒn l­¬ng thêi gian cña mét lao ®éng + C¸c kho¶n phô cÊp (nÕu cã) KÕ to¸n tiÒn l­¬ng x¸c ®Þnh ®Ó lËp b¶ng thanh to¸n tiÒn l­¬ng cho tõng ph©n x­ëng cña tõng XÝ nghiÖp. B¶ng thanh to¸n tiÒn l­¬ng cña tõng ph©n x­ëng ®­îc tÝnh c¨n cø vµo bËc l­¬ng, sè c«ng lµm viÖc cña ng­êi lao ®éng, sè phô cÊp ( nÕu cã ) vµ c¸c kho¶n mµ ng­êi lao ®éng ph¶i nép, sè tiÒn gãp vèn. C¸c kho¶n nµy sÏ ®­îc khÊu trõ trùc tiÕp vµo sè tiÒn l­¬ng thùc tÕ cña ng­êi lao ®éng thùc lÜnh. Trong thêi gian nghØ lÔ, nghØ tÕt, nghØ phÐp, ngõng s¶n xuÊt v× lý do kh¸ch quan c«ng nh©n s¶n xuÊt vÉn ®­îc tr¶ l­¬ng phô b»ng 75 % tiÒn l­¬ng c¬ b¶n. C«ng ty kh«ng tiÕn hµnh trÝch tr­íc tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt nghØ phÐp. T¹i C«ng ty viÖc trÝch BHXH,BHYT,KPC§ cña c«ng nh©n s¶n xuÊt còng nh­ toµn bé c«ng nh©n viªn ®­îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña bé tµi chÝnh. 3.3. Tr×nh tù ghi sæ Trong th¸ng 7/2004, sè tiÒn l­¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt vµ nh©n viªn qu¶n lý ph©n x­ëng ®­îc kÕ to¸n ghi nh­ sau: Nî TK 622 : 4.680.677.800 Cã TK 334 : 4.680.677.800 Hµng th¸ng c¨n cø vµo quü l­¬ng kÕ to¸n thùc hiÖn trÝch c¸c kho¶n BHXH,BHYT, KPC§. Trong th¸ng 7/2004,kÕ to¸n c¨n cø vµo quü l­¬ng c¬ b¶n cña C«ng ty vµ quü l­¬ng thùc tÕ cña C«ng ty x¸c ®Þnh sè BHXH, BHYT, KPC§ theo tØ lÖ trÝch % ®· quy ®Þnh. Cô thÓ, kÕ to¸n tiÕn hµnh trÝch BHXH, BHYT,KPC§ cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt vµ nh©n viªn qu¶n lý ph©n x­ëng ®Ó ghi : Nî TK 622 : 142.862.156 Cã TK 338 : 142.862.156 - 338.2 : 93.613.556 - 338.3 : 43.454.647 - 338.4 : 5.793.953 C¨n cø vµo ®ã kÕ to¸n ®Þnh kho¶n vµ lËp B¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ BHXH hµng th¸ng. Sè liÖu thÓ hiÖn B¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ BHXH th¸ng 7/2004 (BiÓu 6). Ngoµi kho¶n tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n s¶n xuÊt vµ nh©n viªn qu¶n lý ph©n x­ëng th× cßn bao gåm c¶ tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cho lao ®éng thuª ngoµi vËn chuyÓn s¶n phÈm ®Õn n¬i tiªu thô do kh¸ch hµng yªu cÇu. §ång thêi, cßn mét sè chi phÝ kh¸c mua ngoµi båi d­ìng cho c«ng nh©n ®éc h¹i còng ®­îc h¹ch to¸n TK 622. Cô thÓ trong th¸ng cã ph¸t sinh nghiÖp vô liªn quan, kÕ to¸n ghi nh­ sau: Nî TK 622 : 142.382.392 Cã TK 331 : 61.927.278 Cã TK 131 : 36.898.314 Cã TK 141 : 43.556.800 Sau khi x¸c ®Þnh sè tiÒn thùc tr¶ cho c«ng nh©n viªn, kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi Sæ chi tiÕt TK 622.( BiÓu 7 ) Néi dung sæ chi tiÕt TK 622 ph¶n ¸nh nh÷ng nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh liªn quan trùc tiÕp ®Õn TK 622. §ã lµ kho¶n tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, nh©n viªn qu¶n lý ph©n x­ëng; c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ trªn tiÒn l­¬ng, kho¶n tiÒn c«ng thuª ngoµi vËn chuyÓn vµ tiÒn båi d­ìng ®éc h¹i cho c«ng nh©n s¶n xuÊt. §Ó ghi vµo sæ chi tiÕt, kÕ to¸n c¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ BHXH vµ c¸c chøng tõ liªn quan ( B¶ng kª sè 1,2; NKCT sè 10 ghi Cã TK 141 ) ®Ó ghi vµo sæ chi tiÕt. Sæ chi tiÕt TK 622 ®­îc ghi vµo cuèi mçi th¸ng sau khi ®· tËp hîp c¸c chøng tõ liªn quan. Sau khi ghi sæ chi tiÕt, kÕ to¸n tæng hîp bªn Nî TK 622 ®Ó kÕt chuyÓn sang TK 631- Gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm. Nî TK 631 : 4.965.922.292 Cã TK 622 : 4.965.922.292 Toµn bé chi phÝ liªn quan ®Õn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®­îc ph¶n ¸nh trªn NKCT sè 7, ngo¶i ra cßn cã c¸c nghiÖp vô liªn quan ®Õn c¸c kho¶n tiÒn mÆt, tiÒn göi ng©n hµng, tiÒn t¹m øng ®­îc thÓ hiÖn trªn NKCT sè 1,2,10. Cuèi th¸ng, kÕ to¸n kho¸ sæ c¨n cø vµo sè liÖu trªn b¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ BHXH, c¸c NKCT sè 1 ghi Cã TK 111, NKCT sè 10 ghi Cã TK 141 ®Ó ghi vµo dßng ghi TK ®èi øng Nî TK 622 víi sè tiÒn t­¬ng øng. Cô thÓ sè liÖu th¸ng 7/2004 kÕ to¸n ghi vµo sæ c¸i TK 622.( BiÓu 8 ) Sè liÖu trªn sæ kÕ to¸n liªn quan ®­îc sö dông ®Ó ghi vµo NKCT sè 7 ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cho toµn doanh nghiÖp. 4. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung: 4.1. Néi dung chi phÝ s¶n xuÊt chung : Chi phÝ s¶n xuÊt chung bao gåm c¸c kho¶n chi phÝ dïng chung cho ph©n x­ëng, phôc vô gi¸n tiÕp cho s¶n xuÊt s¶n phÈm. §ã lµ c¸c kho¶n chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô, chi phÝ vÒ khÊu hao TSC§, chi phÝ vÒ dÞch vô mua ngoµi vµ chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. T¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5, tiÒn l­¬ng nh©n viªn ph©n x­ëng kh«ng tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung mµ ®­îc h¹ch to¸n chung víi chi phÝ nh©n c«ng s¶n xuÊt trùc tiÕp. Trong ®ã: - Chi phÝ c«ng cô dông cô dïng cho s¶n xuÊt chung trong c¸c ph©n x­ëng t¹i C«ng ty bao gåm: Chi phÝ c¸c thiÕt bÞ söa ch÷a TSC§ trong ph©n x­ëng, chi phÝ cÇu dao, cÇu tr×…ngoµi ra bao gåm c¸c lo¹i vËt rÎ nh­ bãng ®Ìn, bµn ren, b¶o hé, d©y an toµn. Sè vËt liÖu, c«ng cô dông cô nµy khi ph¸t sinh, kÕ to¸n tÝnh c¶ vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú mµ kh«ng cÇn ph©n bæ ®­a vµo TK 142 - Chi phÝ khÊu hao TSC§ ®­îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung ®ã lµ phÇn khÊu hao hµng th¸ng cña c¸c lo¹i TSC§ dïng cho s¶n xuÊt vµ dïng cho qu¶n lý. - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi : lµ phÇn chi phÝ dÞch vô vÒ ®iÖn, n­íc…dïng cho c¶ bé phËn s¶n xuÊt vµ bé phËn qu¶n lý. - Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: Lµ nh÷ng chi phÝ vÒ mua chæi, x¨ng dÇu, ph©n bãn 4.2. Tr×nh tù h¹ch to¸n vµ ghi sæ a- Chi phÝ vËt liÖu- c«ng cô dông cô. ViÖc h¹ch to¸n x¸c ®Þnh gi¸ thùc tÕ c«ng cô dông cô xuÊt kho ®­îc tÝnh theo ph­¬ng ph¸p gi¸ h¹ch to¸n còng gièng víi h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp xuÊt kho. ViÖc tÝnh to¸n nµy ®­îc thÓ hiÖn trªn B¶ng kª sè 3- B¶ng tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô th¸ng 7/2004 ( BiÓu 1). C¨n cø vµo chøng tõ xuÊt kho vµ B¶ng kª sè 3 th¸ng 7/2004 kÕ to¸n lËp b¶ng ph©n bæ c«ng cô dông cô ®Ó ph©n bæ chi phÝ c«ng cô dông cô cho c¸c ®èi t­îng sö dông theo quan hÖ ®èi øng Cã TK 153 vµ Nî TK liªn quan. Cô thÓ sè liÖu th¸ng 7/2004 chi phÝ c«ng cô dông cô dïng cho ph©n x­ëng ®­îc kÕ to¸n ghi nh­ sau: Nî TK 627 : 522.960.003 Cã TK 153 : 522.960.003 Sau ®ã, c¨n cø vµo B¶ng ph©n bæ ghi vµo NKCT sè 7. b- Chi phÝ khÊu hao TSC§: PhÇn khÊu hao TSC§ ë ®©y kh«ng chØ bao gåm phÇn khÊu hao cña TSC§ dïng ë ph©n x­ëng mµ cßn c¶ cña TSC§ dïng cho qu¶n lý doanh nghiÖp. §Ó qu¶n lý TSC§ trong C«ng ty, kÕ to¸n sö dông sæ TSC§ vµ b¶ng ®¨ng ký khÊu hao TSC§ ( BiÓu 9 ). Sæ khÊu hao TSC§ ®­îc bé phËn kÕ to¸n tÝnh s½n trªn B¶ng ®¨ng ký trÝch khÊu hao TSC§. B¶ng ®¨ng ký nµy ®­îc ®¨ng ký víi côc qu¶n lý vèn vµ tµi s¶n Nhµ n­íc t¹i doanh nghiÖp. B¶ng ®¨ng ký ®­îc lËp c¨n cø vµo sæ tµi s¶n cña C«ng ty vµ lËp theo Q§ 1062/TSC§. Sè khÊu hao ®­îc tÝnh theo c«ng thøc : Møc khÊu hao trung b×nh hµng n¨m = Nguyªn gi¸ TSC§ - Sè hao mßn luü kÕ Thêi gian sö dông cßn lai Møc khÊu hao tõng th¸ng = Sè khÊu hao hµng n¨m 12 Hµng th¸ng c¨n cø vµo sæ ®¨ng ký trÝch khÊu hao TSC§ th¸ng 7/2004 kÕ to¸n ghi: Nî TK 627 : 173.590.298 Cã TK 214 : 173.590.298 ®ång thêi kÕ to¸n ghi Nî TK 009 : 173.590.298 C¨n cø vµo sæ trÝch khÊu hao, hµng th¸ng kÕ to¸n lËp B¶ng ph©n bæ khÊu hao TSC§ th¸ng 7/2004 ( BiÓu 10). Do ®· chi tiÕt trªn b¶ng ®¨ng ký trÝch khÊu hao nªn b¶ng ph©n bæ khÊu hao TSC§ cña C«ng ty chØ ghi sè tæng céng sè khÊu hao ®· trÝch trong th¸ng.  BiÓu 10 : B¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao TSC§ Th¸ng 7/2004 STT ChØ tiªu TØ lÖ khÊu hao % N¬i SD Toµn DN TK 627 TK 641 TK 642 TK 241 TK 142 NG KH TrÝch KH 173.590.298 Céng 173.590.298 Ng­êi lËp b¶ng KÕ to¸n tr­ëng c- Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: ë C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5 hµng th¸ng ph¸t sinh viÖc chi tr¶ tiÒn ®iÖn n­íc phôc cho toµn C«ng ty, nh­ng bé phËn kÕ to¸n tÝnh chung h¹ch to¸n hÕt vµo TK 627 ( kh«ng bãc t¸ch riªng chi phÝ cho tiÒn ®iÖn phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh vµ tiÒn ®iÖn phôc vô qu¶n lý kinh doanh ). Cô thÓ th¸ng 7/2004 cã giÊy b¸o thanh to¸n tiÒn dÞch vô thuª ngoµi trong th¸ng, kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi sæ nh­ sau: Nî TK 627 : 335.810.371 Cã TK 331 : 335.810.371 d- Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn Khi ph¸t sinh c¸c kho¶n chi phÝ nµy, kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi trùc tiÕp vµo sæ quü, cuèi th¸ng tËp hîp ë sæ kÕ to¸n liªn quan. KÕ to¸n ghi sæ theo bót to¸n sau: Nî TK 627 : 254.250.394 Cã TK 111 : 42.162.800 Cã TK 141 : 212.087.594 Cuèi th¸ng, kÕ to¸n ghi Sæ chi tiÕt TK 627 ( BiÓu 11) Néi dung sæ chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh liªn quan trùc tiÕp ®Õn TK 627. §ã lµ chi phÝ vÒ c«ng cô dông cô xuÊt dïng s¶n xuÊt, chi phÝ khÊu hao TSC§, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.. §Ó ghi sæ chi tiÕt TK 627, kÕ to¸n c¨n cø vµo b¶ng kª sè 1,2, NKCT sè 10 ghi Cã TK 141, NKCT sè 5 ghi Cã TK 331, b¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao TSC§ ( BiÓu 9) vµ b¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô ( BiÓu 1). KÕ to¸n ghi vµo sæ chi tiÕt theo c¸c dßng ®èi øng víi c¸c tµi kho¶n liªn quan. Sæ chi tiÕt TK 627 ®­îc ghi vµo cuèi th¸ng, tæng sè chi phÝ sæ chi tiÕt bªn Nî TK 627 sÏ ®­îc kÕ to¸n kÕt chuyÓn vµo TK 631- Gi¸ thµnh s¶n xuÊt. Cô thÓ th¸ng 7/2004 sÏ kÕt chuyÓn nh­ sau: Nî TK 631 : 1.379.901.197 Cã TK 627 : 1.379.901.197 Cuèi th¸ng sau khi ®· tËp hîp toµn bé c¸c NKCT liªn quan, kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi Sæ c¸i TK 627. ( BiÓu 12) ViÖc ghi sæ c¸i TK 627 th¸ng 7/2004, kÕ to¸n c¨n cø vµo sè liÖu trªn c¸c NKCT sè 1,2,5,10 vµ c¸c b¶ng ph©n bæ cã liªn quan ®Ó ghi vµo cét ghi Cã TK ®èi øng Nî TK 627 víi sè tiÒn t­¬ng øng víi c¸c dßng. 5. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn C«ng ty KÕ to¸n sö dông NKCT sè 7 ( BiÓu 13 ) ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong th¸ng cña toµn C«ng ty. NhËt ký chøng tõ sè 7 bao gåm 3 phÇn: - PhÇn 1: TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh toµn doanh nghiÖp - PhÇn 2: Chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè - PhÇn 3: Lu©n chuyÓn néi bé kh«ng tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh §Ó tËp hîp toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong th¸ng, kÕ to¸n ph¶n ¸nh trªn NKCT sè 7 nh­ sau: * PhÇn 1: TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh toµn doanh nghiÖp: - C¨n cø vµo b¶ng kÕ s¶n phÈm dë cuèi th¸ng, kÕ to¸n tæng hîp ghi vµo dßng Nî TK 154, cét TK 631. - C¨n cø vµo B¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu, kÕ to¸n tæng hîp ghi vµo dßng Nî TK 335, cét TK 152,153. - C¨n cø vµo B¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu,kÕ to¸n tæng hîp ghi vµo dßng Nî TK 621, cét TK 152. - C¨n cø B¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ BHXH, BHYT, KPC§ kÕ to¸n tæng hîp ghi vµo dßng Nî TK 622 vµ cét TK 334,338. - C¨n cø vµo B¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu- c«ng cô dông cô, B¶ng trÝch khÊu hao TSC§, kÕ to¸n tæng hîp ghi vµo dßng Nî TK 627 t­¬ng øng víi cét TK 153,214. - C¨n cø vµo chi phÝ s¶n phÈm dë dang ®Çu th¸ng ph¶n ¸nh trªn sæ c¸i TK 154, kÕ to¸n tæng hîp ghi vµo dßng Nî TK 631 t­¬ng øng víi cét TK 154 - C¨n cø vµo sè tæng céng trªn c¸c sæ chi tiÕt chi phÝ, kÕ to¸n tæng hîp ghi vµo dßng Nî TK 631 t­¬ng øng víi cét TK 621,622,627. - C¨n cø vµo B¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng, BHXH kÕ to¸n ghi vµo dßng Nî TK 642 t­¬ng øng cét TK 334,338. * PhÇn 2: Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo c¸c yÕu tè: - YÕu tè nguyªn vËt liÖu: C¨n cø v¸o sè ph¸t sinh bªn Cã ë cét TK 152,153 ®èi øng víi dßng ghi c¸c TK 335,621,627,641 ë PhÇn 1- NKCT sè 7 ®Ó ghi vµo c¸c dßng TK 335,621,627,641 ë cét nguyªn vËt liÖu phÇn nµy. - YÕu tè nhiªn liÖu, ®éng lùc: C¨n cø vµo NKCT sè 5 ( ghi Cã TK 331) ®èi øng víi dßng ghi Nî TK 627 ë PhÇn 1- NKCT sè 7 ®Ó ghi vµo dßng TK 627 cét nhiªn liÖu, ®éng lùc. - YÕu tè tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp: C¨n cø vµo sè ph¸t sinh bªn Cã TK 334 ®èi øng víi c¸c dßng ghi Nî c¸c TK 622,642 ë PhÇn 1- NKCT sè 7 ®Ó ghi vµo dßng TK 622,642 ë cét tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp. - YÕu tè BHXH, BHYT, KPC§: C¨n cø vµo sè ph¸t sinh bªn Cã TK 338 ®èi øng c¸c dßng ghi Nî TK 622,642 ë PhÇn 1- NKCT sè 7 ®Ó ghi vµo dßng TK 622,642 ë cét BHXH, BHYT, KPC§. - YÕu tè khÊu hao TSC§: C¨n cø vµo sè ph¸t sinh bªn Cã TK 214 ®èi øng víi Nî TK 627 ë PhÇn 1- NKCT sè 7, kÕ to¸n ghi vµo dßng TK 627 cét khÊu hao TSC§ t­¬ng øng. - YÕu tè chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: C¨n cø vµo NKCT sè 5 ghi Cã TK 331 ®èi øng víi dßng Nî TK 621 ë PhÇn 1- NKCT sè 7 ghi vµo dßng TK 621 cét chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. - YÕu tè chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: C¨n cø vµo c¸c cét ghi Cã TK ph¶n ¸nh trªn c¸c NKCT sè 1,2,10 ®èi øng víi c¸c dßng ghi Nî TK 335,621,622,627,642 ë PhÇn 1- NKCT sè 7 ®Ó ghi vµo dßng TK 335,621,622,627,641,642 ë cét chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. * PhÇn 3: Lu©n chuyÓn néi bé kh«ng tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh: - C¨n cø vµo chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú, chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú ghi vµo cét 3 dßng TK 631 ë PhÇn 3-NKCT sè 7. - C¨n cø vµo sè ph¸t sinh bªn Cã TK 621,622,627 ®èi øng Nî TK 631 ghi vµo cét 4,5,6 cña PhÇn 3- NKCT sè 7. III. C«ng t¸c TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 1. C«ng t¸c ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang t¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5 Nh­ ®· tr×nh bµy trong phÇn ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, tuú thuéc lo¹i s¶n phÈm mµ cã tÝnh chÊt s¶n xuÊt kh¸c nhau, do ®ã, c«ng t¸c ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú còng kh¸c nhau. Cô thÓ lµ, ®èi víi s¶n phÈm lµ MCT C«ng ty tiÕn hµnh s¶n xuÊt ®¬n chiÕc theo ®¬n ®Æt hµng víi chu kú s¶n xuÊt dµi, cã th¸ng C«ng ty tiÕn hµnh s¶n xuÊt gÇn chôc ®¬n ®Æt hµng. Nh­ng cã th¸ng kh«ng cã ®¬n ®Æt hµng mµ chi phÝ bá ra th× rÊt lín theo kiÓu gèi ®Çu, th¸ng nä nèi th¸ng kia. Do ®ã, tÊt c¶ chi phÝ s¶n xuÊt bá ra trong kú vµ nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt cßn dë dang cuèi kú tr­íc chuyÓn sang ®Òu ®­îc coi lµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cuèi kú nµy. Cßn ®èi víi s¶n phÈm lµ xe kh¸ch, xe buýt ®­îc s¶n xuÊt hµng lo¹t. C¸c s¶n phÈm nµy ®­îc tiÕn hµnh theo mét quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt khÐp kÝn cho ®Õn khi s¶n phÈm hoµn thµnh. Do ®ã, trong kú nh÷ng s¶n phÈm nµo ch­a ®­îc qua kiÓm nghiÖm, nhËp kho cßn n»m trªn d©y chuyÒn th× ®­îc coi lµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang cña kú ®ã. Cuèi th¸ng, kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ dë dang cuèi th¸ng tr­íc sang TK 631: Nî TK 631 : 22.148.771.934 Cã TK 154 : 22.148.771.934 Hµng th¸ng, bé phËn kiÓm kª ®¸nh gi¸ s¶n phÈm ®Òu thùc hiÖn kiÓm kª sè s¶n phÈm ®ang s¶n xuÊt vµ sè s¶n phÈm hoµn thµnh ®Ó x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi th¸ng.ViÖc x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt trong s¶n phÈm dë dang cuèi kú ®­îc ®¸nh gi¸ theo møc ®é % s¶n phÈm hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng cña s¶n phÈm lµm dë cuèi kú. Trªn c¬ së tÝnh to¸n chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú ®èi víi tõng lo¹i s¶n phÈm,kÕ to¸n lËp B¶ng kiÓm kª s¶n phÈm lµm dë nh­ sau: ( biÓu 14) B¶ng kiÓm kª sÈn phÈm lµm dë STT Tªn s¶n phÈm % hoµn thµnh Sè l­îng Chi phÝ dë dang cuèi kú 1 Xe buýt B60 80 10 4.647.290.691 2 Xe buýt B80 80 12 6.492.527.193 … ……….. ………… …. ….. 10 Xe kh¸ch K29 60 41 9.927.652.310 84.948.918.540 C¨n cø vµo b¶ng kiÓm kª s¶n phÈm lµm dë,kÕ to¸n tiÕn hµnh kÕt chuyÓn vµo TK 154 ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm: Nî TK 154 : 84.948.918.540 Cã TK 631 : 84.948.918.540 §Ó theo dâi sè liÖu chi phÝ s¶n phÈm dë dang cuèi mçi th¸ng, phôc vô cho viÖc lËp b¸o c¸o tµi chÝnh ®­îc thuËn lîi, kÕ to¸n ghi vµo sæ c¸i TK 154 –chi phÝ s¶n xuÊt dë dang , phÇn chi phÝ s¶n phÈm dë dang cuèi mçi th¸ng. Cô thÓ sè liÖu th¸ng 7/2004, kÕ to¸n c¨n cø vµo b¶ng kª s¶n phÈm dë dang cuèi th¸ng vµ sè d­ Cã TK 154 ®Ó ghi vµo sæ c¸i TK 154 ( BiÓu 15 ). ( BiÓu 15) Sæ c¸i TK 154 Sè d­ ®Çu n¨m Nî Cã 119.004.499.873 STT Ghi Cã c¸c TK ®èi øng Nî víi TK nµy Th¸ng 5 Th¸ng 6 Th¸ng 7 631 39.924.665.432 22.148.771.934 84.948.918.540 1 Céng sè ph¸t sinh Nî 39.924.665.432 22.148.771.934 84.948.918.540 2 Tæng sè ph¸t sinh Cã 62.832.216.429 39.924.665.432 22.148.771.934 3 Sè d­ cuèi th¸ng Nî 39.924.665.432 22.148.771.934 84.948.918.540 Cã 2. C«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5. 2.1. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh: Môc ®Ých c¬ b¶n cuèi cïng cña bÊt kú doanh nghiÖp s¶n xuÊt nµo lµ tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ chi phÝ ph¸t sinh vµo trong gi¸ thµnh cña s¶n phÈm nh»m môc ®Ých qu¶n trÞ. Trªn c¬ së c¸c chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh cho tõng lo¹i xe vµ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt chung ph©n bæ cho tõng lo¹i xe dùa trªn c¬ së c¸c tiªu chuÈn ph©n bæ thÝch hîp nh­ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Tõ ®ã, cã thÓ tÝnh ®­îc tæng giÊ thµnh cña tõng lo¹i xe vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña lo¹i xe ®ã. Do ®ã, C«ng ty x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh ë ®©y lµ s¶n phÈm hoµn thµnh nhËp kho. 2.2. Kú tÝnh gi¸ thµnh: Phï hîp víi ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú. Nªn kú tÝnh gi¸ thµnh cña C«ng ty ®­îc x¸c ®Þnh theo th¸ng. Tøc lµ vµo thêi ®iÓm cuèi th¸ng tiÕn hµnh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm phï hîp víi kú b¸o c¸o kÕ to¸n. ViÖc x¸c ®Þnh kú tÝnh gi¸ thµnh hµng th¸ng phï hîp víi kú b¸o c¸o ®· t¹o ®­îc thuËn lîi cho c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh, cung cÊp th«ng tin kÞp thêi, nhanh chãng cho l·nh ®¹o C«ng ty trong c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh. 2.3. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh: C«ng ty tiÕn hµnh s¶n xuÊt theo quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu liªn tôc nªn chi phÝ s¶n xuÊt dë dang kú tr­íc chuyÓn sang kú nµy ®­îc tiÕp tôc chÕ biÕn t¹o ra s¶n phÈm hoµn thµnh. Do ®ã, ®Ó tÝnh ®­îc gi¸ thµnh cña s¶n phÈm th× kÕ to¸n ph¶i c¨n cø vµo chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm dë dang cuèi th¸ng tr­íc chuyÓn sang vµ chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm ph¸t sinh trong th¸ng nµy vµ chi phÝ s¶n xuÊt lµm dë cuèi th¸ng nµy. Trªn c¬ së ®ã, kÕ to¸n gi¸ thµnh ¸p dông ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trùc tiÕp theo c¸c kho¶n môc chi phÝ ®· tËp hîp ®­îc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú theo tõng kho¶n môc chi phÝ. Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm = Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú + Chi phÝ ph¸t sinh trong kú _ Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú Cuèi th¸ng, kÕ to¸n c¨n cø vµo phiÕu nhËp kho thµnh phÈm x¸c ®Þnh sè thµnh phÈm nhËp kho cho tõng lo¹i s¶n phÈm. Mçi lo¹i s¶n phÈm ®­îc më mét b¶ng tÝnh gi¸ thµnh riªng. KÕ to¸n tiÕn hµnh ghi sæ nh­ sau: Nî TK 632 : Cã TK 631: VÝ dô: Trong th¸ng 7/2004, C«ng ty hoµn thµnh nhËp kho 15 s¶n phÈm xe buýt B60. KÕt qu¶ kiÓm kª trong th¸ng cã 5 s¶n phÈm dë dang víi møc ®é hoµn thµnh lµ 80%. C¸c chi phÝ ph¸t sinh trong kú liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt xe buýt B60 ®­îc kÕ to¸n tËp hîp nh­ sau: - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp xuÊt dïng cho lo¹i xe buýt ®­îc tæng hîp trong th¸ng dùa trªn c¸c chøng tõ xuÊt kho liªn quan vµ c¸c chøng tõ nhËp kho cßn thõa. KÕ to¸n c¨n cø vµo ®ã ®Ó x¸c ®Þnh sè ®· xuÊt dïng trong th¸ng cho xe buýt B60. Chi phÝ NVL xuÊt dïng cho s¶n xuÊt xe B60 ®­îc ph¶n ¸nh trªn B¶ng ph©n bæ sè 2 ( BiÓu 2 ). Cô thÓ trong kú kÕ to¸n tËp hîp ®­îc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp xuÊt dïng lµ:7.538.996.190 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: PhÇn chi phÝ nh©n c«ng ®­îc tËp hîp cho toµn C«ng ty kh«ng më chi tiÕt cho tõng ph©n x­ëng hay XÝ nghiÖp vµ kh«ng më chi tiÕt cho tõng s¶n phÈm trong XÝ nghiÖp ®ã. Do ®ã, kÕ to¸n ®Ó tiÕn hµnh tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm yªu cÇu cÇn tÝnh ®­îc phÇn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cho lo¹i xe B60 nµy. ViÖc tÝnh chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt cÊu thµnh s¶n phÈm nµy c¨n cø vµo tæng giê c«ng ®Þnh møc do phßng kÜ thuËt lËp nªn vµ ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tÝnh trªn 1 giê c«ng cña lo¹i s¶n phÈm. §¬n gi¸ l­¬ng trªn 1 giê c«ng = Tæng quü l­¬ng c¬ b¶n Tæng giê c«ng ph¸t sinh Dùa trªn ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng trªn 1 giê c«ng cña lo¹i s¶n phÈm vµ tæng sè giê c«ng ®Þnh møc ®­îc x©y dùng cho lo¹i s¶n phÈm, tÝnh ra chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cho lo¹i s¶n phÈm ®ã. Chi phÝ tiÒn l­¬ng = Tæng giê c«ng ®Þnh møc * §¬n gi¸ l­¬ng trªn 1 giê c«ng Trong tæng sè giê c«ng thùc tÕ ®Ó s¶n xuÊt ra xe B60 ®­îc thÓ hiÖn th«ng qua b¶ng chÊm c«ng cña tõng bé phËn tham gia vµo s¶n xuÊt s¶n phÈm xe buýt B60. Cô thÓ, trong th¸ng ®Ó s¶n xuÊt ra lo¹i s¶n phÈm xe buýt B60 ph¶i tr¶i qua nhiÒu bé phËn s¶n xuÊt kh¸c nhau, t¹i c¸c bé phËn nµy thùc hiÖn theo c¸c giê c«ng kh¸c nhau vµ ®­îc bé phËn thèng kª ghi chÐp l¹i nh­ sau: Bé phËn tham gia Sè giê c«ng hoµn thµnh Tæng l­¬ng c¬ b¶n - XÝ nghiÖp s¶n xuÊt xe buýt 32.400 121.365.000 - Ph©n x­ëng gia c«ng chi tiÕt 6.180 19.259.949 - Ph©n x­ëng c¬ khÝ 4.153 16.704.000 - Ph©n x­ëng ghÕ ®Öm 3.520 14.964.000 Tæng 46.253 172.292.949 §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tÝnh cho 1 giê c«ng lao ®éng thùc tÕ = 172.292.949 = 3725 ®ång/h 46.253 C¨n cø vµo tæng giê c«ng ®Þnh møc tÝnh cho xe B60 do phßng kÜ thuËt lËp nªn vµ ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tÝnh cho mét giê c«ng lao ®éng ®Ó tÝnh ra chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cho xe B60 lµ: Chi phÝ tiÒn l­¬ng = 3725 x 46602 = 173.592.450 Trªn c¬ së tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp ®Ó s¶n xuÊt ra xe B60, kÕ to¸n tiÕn hµnh trÝch BHXH trªn tiÒn l­¬ng theo quy ®Þnh hiÖn hµnh. Sè trÝch tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt tËp hîp lµ : 37.234.500 Do ®ã, tÝnh ra chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ph¸t sinh trong kú lµ: 210.826.950 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc tÝnh cho viÖc s¶n xuÊt xe B60 trªn c¬ së ph©n bæ dùa vµo tiªu thøc ph©n bæ lµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Cô thÓ lµ: Chi phi s¶n xuÊt chung cho B60 = Tæng chi phÝ s¶n xuÊt chung x Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp tÝnh cho xe B60 Tæng chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp = 1.379.901.197 x 210.826.950 4.965.922.292 = 58.582.485 BiÕt chi phÝ s¶n xuÊt xe B60 dë dang ®Çu kú lµ: 3.914.908.210 Trong ®ã: - Chi phÝ NVLTT: 3.754.005.483 - Chi phÝ NCTT : 105.702.522 - Chi phi SXC : 55.200.205 - Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú ®­îc tËp hîp lµ: 7.808.405.625 Theo ph­¬ng ph¸p s¶n l­îng hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng th× chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú ®­îc ®¸nh gi¸ theo tõng kho¶n môc nh­ sau: ChiphÝ NVLTT trong SPLD = 3.754.005.483 + 7.487.480.154 x 5 = 2.810.371.409 15 + 5 Chi phÝ NCTT trong SPLD = 105.702.522 + 210.826.952 x 5*80% = 66.637.784 15 + 5*80% Chi phÝ SXC trong SPLD = 55.200.205 + 110.098.519 x 5*80% = 34.799.731 15 + 5*80% Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: 2.810.371.409 + 66.637.784 + 34.799.731 = 2.911.808.924 Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm xe B60 lµ: 3.914.908.210 + 7.808.405.625 – 2.911.808.924 = 8.811.504.911 (®ång) Gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña xe B60 lµ: 587.433.661 (®ång). Thµnh phÈm nhËp kho, kÕ to¸n ghi theo bót to¸n: Nî TK 632 : 8.811.504.911 Cã TK 631 : 8.811.504.911 Dùa trªn c¬ së sè liÖu, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm th«ng qua b¶ng tÝnh gi¸ thµnh. B¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm xe B60 Th¸ng 7/2004 Sè l­îng : 15 xe Kho¶n môc Dë ®Çu kú SPS Dë cuèi kú Z z CPNVLTT 3.754.005.483 7.487.480.154 2.810.371.409 8.431.114.228 56.074.282 CPNCTT 105.702.522 210.826.952 66.637.784 249.891.690 16.659.446 CPSXC 55.200.205 110.098.519 34.799.731 130.498.995 8.699.933 Céng 6.914.908.210 7.808.405.625 2.911.808.924 8.811.504.911 587.433.661 Ch­¬ng 3 Mét sè biÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«n g ty 1. Mét sè ý kiÕn nhËn xÐt vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5. Lµ mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh ra ®êi sím thuéc bé GTVT, C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5 ®· tr¶i qua nhiÒu biÕn ®éng. Cã nh÷ng thêi kú ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh gÆp nhiÒu thuËn lîi, s¶n phÈm cña C«ng ty s¶n xuÊt ra ®Õn ®©u tiªu thô hÕt ®Õn ®ã, ®¸p øng vµ chiÕm lÜnh thÞ tr­êng. Tuy nhiªn khi b­íc vµo nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc, C«ng ty vÊp ph¶i kh«ng Ýt khã kh¨n vÒ thiÕt bÞ s¶n xuÊt cßn l¹c hËu, s¶n phÈm chÊt l­îng ch­a cao cïng víi sù c¹nh tranh m¹nh mÏ cña ®èi thñ cïng ngµnh. MÆc dï vËy, C«ng ty ®· kh«ng ngõng phÊn ®Êu ®i lªn, c¶i tiÕn kü thuËt, tõng b­íc hoµ nhËp, ®Ó tån t¹i vµ ®øng v÷ng trªn thÞ tr­êng. §Æc biÖt trong 2 n¨m gÇn ®©y, ®¸nh gi¸ ®­îc xu h­íng ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc lµ ph¸t triÓn hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng cïng víi hÖ thèng xe buýt, C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5 ®· m¹nh d¹n chuyÓn h­íng s¶n xuÊt. Thùc tÕ lµ C«ng ty ®· tiÕn hµnh nhËp thiÕt bÞ m¸y mãc vµ ®Çu t­ d©y chuyÒn c«ng nghÖ s¶n xuÊt míi vµ më réng quy m« cho ra ®êi c¸c lo¹i xe kh¸ch vµ xe buýt víi kiÓu d¸ng míi phï hîp víi nhu cÇu thÞ tr­êng. Cã ®­îc nh÷ng thµnh tÝch ®ã lµ sù v­¬n lªn kh«ng ngõng ®æi míi cña C«ng ty mµ tr­íc hÕt lµ sù n¨ng ®éng, s¸ng t¹o cña Ban gi¸m ®èc, cña bé m¸y qu¶n lý C«ng ty- nh÷ng ng­êi hÕt lßng tËn tuþ víi C«ng ty vµ sù ®oµn kÕt ®ång lßng cña tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty. Sù thµnh c«ng ®ã cßn cã sù ®ãng gãp kh«ng thÓ thiÕu ®­îc cña bé phËn t­ vÊn c«ng t¸c tµi chÝnh cña C«ng ty lµ phßng tµi chÝnh- kÕt to¸n. Tuy vËy, trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ®i lªn cïng víi sù ra ®êi cña chÕ ®é kÕ to¸n míi víi nh÷ng quy ®Þnh, c¸ch thøc vµ viÖc ghi chÐp ban ®Çu cã sù thay ®æi míi ®· ¶nh h­ëng kh«ng Ýt ®Õn c«ng t¸c kÕ to¸n cña C«ng ty. Qua mét thêi gian t×m hiÓu ng¾n vµ tiÕp cËn víi thùc tÕ c«ng t¸c qu¶n lý, c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung, c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh nãi riªng cïng víi sù quan t©m gióp ®ì tËn t×nh cña ban gi¸m ®èc C«ng ty, c¸c phßng ban chøc n¨ng ®Æc biÖt lµ phßng tµi chÝnh –kÕ to¸n ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho em nghiªn cøu, lµm quen víi thùc tÕ, cñng cè thªm kiÕn thøc ®· häc ë nhµ tr­êng vµ liªn hÖ thùc tiÔn c«ng t¸c kÕ to¸n trong t­¬ng lai. Tuy t×m hiÓu vÒ thùc tiÔn ch­a l©u còng nh­ ch­a cã nhiÒu thêi gian ®Ó t×m hiÓu kÜ h¬n c«ng t¸c kÕ to¸n cña C«ng ty. Nh­ng qua bµi luËn v¨n nµy em còng xin m¹nh d¹n tr×nh bµy mét sè ý kiÕn nhËn xÐt vµ mét sè kiÕn nghÞ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng cña C«ng ty. Em hy väng r»ng nã sÏ ®ãng gãp mét phÇn nhá bÐ ®Ó c«ng t¸c kÕ to¸n cña C«ng ty ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n. 1.1. Nh÷ng ­u ®iÓm trong c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5. C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5 lµ mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh ®éc lËp, tuy chÞu sù chØ ®¹o, qu¶n lý cña tæng C«ng ty c«ng nghiÖp « t« ViÖt Nam, cña Bé GTVT nh­ng C«ng ty ®· chñ ®éng nghiªn cøu tõng b­íc thùc hiÖn m« h×nh qu¶n lý, h¹ch to¸n khoa häc phï hîp ®Þa bµn ho¹t ®éng, quy m« s¶n xuÊt vµ nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c ®· gióp C«ng ty tõng b­íc ®øng v÷ng trªn thÞ tr­êng. C«ng ty ®· tæ chøc bé m¸y qu¶n lý phï hîp víi quy m« s¶n xuÊt réng, bé phËn qu¶n lý ®­îc chia thµnh c¸c phßng ban chøc n¨ng kh¸c nhau ®Ó qu¶n lý viÖc s¶n xuÊt kinh doanh toµn C«ng ty. C¸c bé phËn cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau vµ kÞp thêi cung cÊp th«ng tin cÇn thiÕt cho l·nh ®¹o C«ng ty trong viÖc gi¸m s¸t kü thuËt, kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm vµ nghiªn cøu thay ®æi chÝnh s¸ch qu¶n lý kinh tÕ phï hîp víi yªu cÇu qu¶n lý nãi chung vµ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty nãi riªng. * VÒ bé m¸y kÕ to¸n: NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña viÖc tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, C«ng ty ®· t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý tr­íc hÕt lµ c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm do phßng kÕ to¸n- tµi chÝnh ®¶m nhËn. Bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty t­¬ng ®èi hoµn chØnh, phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty, ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ néi dung h¹ch to¸n ®¸p øng yªu cÇu c«ng t¸c qu¶n lý. Phßng tµi chÝnh - kÕ to¸n víi ®éi ngò c¸n bé cã n¨ng lùc, tr×nh ®é chuyªn m«n vµ kinh nghiÖm l©u n¨m trong c«ng t¸c qu¶n lý ®· phÇn nµo ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña c«ng viÖc. Mçi nh©n viªn kÕ to¸n ®Òu cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao, n¾m v÷ng chÝnh s¸ch chÕ ®é cña nhµ n­íc còng nh­ nhiÖm vô cña m×nh. Mçi nh©n viªn kÕ to¸n phô tr¸ch mét phÇn hµnh kÕ to¸n nh­ng cã mèi liªn hÖ mËt thiÕt víi nhau. Hä ®Òu hoµn thµnh tèt c«ng viÖc cña m×nh, lµm viÖc cã khoa häc, cã tinh thÇn t­¬ng trî gióp ®ì lÉn nhau. ViÖc ph©n c«ng nh­ vËy gióp cho c«ng t¸c kÕ to¸n ®­îc chuyªn m«n ho¸, t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi cã kh¶ n¨ng ®i s©u t×m hiÓu n©ng cao nghiÖp vô ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng, søc lùc cña m×nh. ViÖc cung cÊp sè liÖu gi÷a c¸c bé phËn kÕ to¸n rÊt nhanh chãng, chÝnh x¸c kÞp thêi, ®Çy ®ñ. ViÖc ph©n c«ng nhiÖm vô gi÷a nh©n viªn kinh tÕ t¹i c¸c XÝ nghiÖp, ph©n x­ëng vµ nh©n viªn kÕ to¸n hiÖn nay lµ phï hîp. * VÒ tæ chøc c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n: C«ng ty ¸p dông h×nh thøc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp trung. H×nh thøc tæ chøc kÕ to¸n nµy phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®Þa bµn ho¹t ®éng cã quy m« réng nh­ng tËp trung cña C«ng ty. Do ®ã, ®¶m b¶o kiÓm tra, gi¸m s¸t ®èi chiÕu sè liÖu phï hîp. Tõ ®ã, cung cÊp th«ng tin kinh tÕ vµ tËp trung xö lý nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh vÒ mét ®Çu mèi lµ phßng tµi chÝnh- kÕ to¸n. * VÒ h×nh thøc kÕ to¸n: C«ng ty vËn dông h×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chøng tõ mét c¸ch s¸ng t¹o cã hiÖu qu¶ phï hîp víi sù ph©n cÊp qu¶n lý cña C«ng ty vµ t¹o mèi quan hÖ mËt thiÕt gi÷a c¸c bé phËn trong toµn thÓ hÖ thèng kinh tÕ cña C«ng ty. ViÖc ¸p dông h×nh thøc nµy trong h¹ch to¸n kinh tÕ võa ®¶m b¶o ghi chÐp th«ng tin ®Çy ®ñ, chi tiÕt võa ®¶m b¶o cã hÖ thèng. Khi viÖc s¶n xuÊt cña C«ng ty ngµy cµng më réng th× h×nh thøc nµy ®¸p øng ®­îc viÖc ghi chÐp nhiÒu nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh phøc t¹p. Nh×n chung, c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n cña C«ng ty thùc hiÖn ®óng chÕ ®é quy ®Þnh: chøng tõ sæ s¸ch vÒ c¬ b¶n ph¶n ¸nh ®óng c¸c néi dung kinh tÕ, ghi chÐp phï hîp theo ®óng mÉu sæ quy ®Þnh. * ViÖc ¸p dông h×nh thøc tiÒn l­¬ng: C«ng ty ¸p dông h×nh thøc tiÒn l­¬ng bao gåm tiÒn l­¬ng thêi gian vµ tiÒn l­¬ng s¶n phÈm ®· ®¶m b¶o tÝnh ®óng, ®ñ kho¶n tiÒn ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn. §ång thêi khuyÕn khÝch ®­îc ng­êi lao ®éng t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng,tiÕt kiÖm thêi gian s¶n xuÊt, gãp phÇn t¨ng s¶n l­îng vµ thu nhËp cho C«ng ty, c¶i thiÖn ®êi sèng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty. C«ng ty còng rÊt linh ho¹t trong chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng ®èi víi lao ®éng trong C«ng ty còng nh­ lao ®éng thuª ngoµi nh»m ®¶m b¶o chÝnh s¸ch lao ®éng hîp lý vµ cã hiÖu qu¶ cao. * Kú tÝnh gi¸ thµnh: C«ng ty x¸c ®Þnh kú tÝnh gi¸ thµnh lµ theo th¸ng phï hîp víi kú b¸o c¸o vµ t×nh h×nh biÕn ®éng cña gi¸ c¶ thÞ tr­êng gióp kÕ to¸n ph¸t huy chøc n¨ng gi¸m ®èc t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh mét c¸ch kÞp thêi. 1.2. Mét sè h¹n chÕ trong c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i C«ng ty Bªn c¹nh nh÷ng ­u ®iÓm vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh, th× C«ng ty cßn mét sè mÆt h¹n chÕ nhÊt ®Þnh cÇn ph¶i hoµn thiÖn h¬n n÷a. * VÒ ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt: C«ng ty x¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt nh­ vËy lµ ch­a phï hîp víi viÖc tæ chøc s¶n xuÊt thµnh XÝ nghiÖp, trong c¸c XÝ nghiÖp ®­îc tæ chøc thµnh nhiÒu ph©n x­ëng s¶n xuÊt. Do ®ã, viÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt nh­ vËy sÏ kh«ng ph¶n ¸nh ®óng n¬i ph¸t sinh chi phÝ vµ n¬i g¸nh chÞu chi phÝ. Tõ ®ã, lµm cho c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®¸p øng kÞp thêi ra quyÕt ®Þnh cña nhµ qu¶n lý bÞ h¹n chÕ. MÆt kh¸c, viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cho toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn tõng s¶n phÈm cô thÓ dÉn ®Õn viÖc tÝnh gi¸ thµnh kh«ng chÝnh x¸c. HiÖn nay C«ng ty x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng lo¹i s¶n phÈm hoµn thµnh. Nh­ vËy chØ biÕt ®­îc tæng chi phÝ s¶n xuÊt cÊu thµnh trong tõng lo¹i s¶n phÈm dùa trªn c¬ së ph©n bæ mµ kh«ng chi tiÕt chi phÝ cho tõng lo¹i s¶n phÈm theo c¸c ph©n x­ëng. * Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt: - VÒ chi phÝ nguyªn vËt liÖu. HiÖn nay C«ng ty ¸p dông kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. Nh­ vËy, viÖc nhËp xuÊt nguyªn vËt liÖu-c«ng cô dông cô trong kú lµ ph¶i theo dâi TK 611-Mua hµng, cßn TK 152,153 chØ ph¶n ¸nh sè d­ ®Çu kú vµ tån cuèi kú cña c¸c lo¹i vËt liÖu, c«ng cô dông cô cña C«ng ty. Nh­ng C«ng ty vÉn ph¶n ¸nh viÖc nhËp-xuÊt vËt liÖu, c«ng cô dông cô trªn TK 152,153 mµ kh«ng theo dâi trªn TK 611. Khi xuÊt kho vËt liÖu s¶n xuÊt s¶n phÈm, kÕ to¸n ghi : Nî TK 621 Cã TK 152,153 Nh­ vËy vÒ tµi kho¶n sö dông trong kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p KK§K mµ C«ng ty sö dông lµ ch­a phï hîp. Do trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt cña C«ng ty, vËt liÖu- c«ng cô dông cô cã nhiÒu chñng lo¹i, viÖc xuÊt kho vËt liÖu diÔn ra th­êng xuyªn cho nªn viÖc n¾m b¾t th«ng tin vÒ c¸c lo¹i vËt liÖu lµ rÊt cÇn thiÕt. Do ®ã, nÕu theo ph­¬ng ph¸p KK§K th× ph¶i ®Õn cuèi th¸ng, sau khi kiÓm kª toµn bé vÊt t­ cßn l¹i cuèi kú,vËt t­ tån ®Çu kú vµ nhËp kho trong kú míi x¸c ®Þnh ®­îc vËt t­ xuÊt kho dïng vµo s¶n xuÊt s¶n phÈm. Do ®ã, th«ng tin kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu s¶n xuÊt vµ qu¶n lý vËt t­ cña C«ng ty. - VÒ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: C«ng ty ®· thùc hiÖn h¹ch to¸n chi phÝ tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo tiÒn l­¬ng cña nh©n viªn ph©n x­ëng vµo trong chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Do ®ã, viÖc h¹ch to¸n nh­ vËy sÏ kh«ng ph¶n ¸nh phï hîp chi phÝ ph¸t sinh thuéc ®èi t­îng nµo th× tÝnh cho ®èi t­îng ®ã. MÆt kh¸c, kho¶n tiÒn tr¶ cho lao ®éng thuª ngoµi v©n chuyÓn s¶n phÈm ®Õn n¬i tiªu thô C«ng ty còng h¹ch to¸n chung vµo chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp mµ ®¸ng lÏ ra ph¶i theo dâi vµ tÝnh vµo cho chi phÝ b¸n hµng cña C«ng ty. C«ng ty kh«ng tiÕn hµnh trÝch tr­íc tiÒn l­¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp nghØ phÐp, mÆc dï, sè l­îng c«ng nh©n nghØ phÐp kh«ng ®Òu gi÷a c¸c th¸ng. Do kh«ng trÝch tr­íc nh­ vËy nªn th¸ng nµo cã c«ng nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp nghØ phÐp th× ph¸t sinh chi phÝ th¸ng ®ã. §iÒu nµy dÉn ®Õn mét th¸ng nµo ®ã sè l­îng c«ng nh©n nghØ phÐp tËp trung sÏ lµm cho gi¸ thµnh bÞ ®éi lªn mét c¸ch bÊt hîp lý vµ ng­îc l¹i. ViÖc biÕn ®éng gi¸ thµnh s¶n phÈm cã ¶nh h­ëng tíi viÖc h¹ch to¸n gi¸ vèn hµng b¸n, tõ ®ã ¶nh h­ëng kÕt qu¶ cuèi cïng cña C«ng ty. - VÒ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung: + VÒ chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý ph©n x­ëng Do kh«ng bãc t¸ch chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt vµ chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý ph©n x­ëng nªn trong chi phÝ s¶n xuÊt chung nµy kh«ng cã chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng. Thùc chÊt, chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh ë bé phËn nµo kh«ng ®­îc h¹ch to¸n ®Çy ®ñ cho bé phËn ®ã, lµm cho c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt ë C«ng ty kh«ng ®­îc ®¬n gi¶n. + VÒ trÝch khÊu hao TSC§ ViÖc trÝch khÊu hao TSC§, C«ng ty còng kh«ng h¹ch to¸n riªng viÖc trÝch khÊu hao TSC§ sö dông trong s¶n xuÊt s¶n phÈm víi TSC§ sö dông cho môc ®Ých kh¸c nh­ dïng cho qu¶n lý doanh nghiÖp. Toµn bé chi phÝ vÒ trÝch khÊu hao TSC§ hµng th¸ng, C«ng ty tiÕn hµnh ghi toµn bé vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung. §iÒu nµy, sÏ lµm cho gi¸ thµnh s¶n phÈm ®éi lªn nhiÒu do bao gåm c¶ phÇn chi phÝ ®¸ng lÏ ph¶i tÝnh cho chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. * VÒ c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty : Chi phÝ s¶n xuÊt trªn thùc tÕ ph¸t sinh ®­îc tËp hîp trªn tµi kho¶n tæng hîp, kh«ng theo dâi chi tiÕt ®Õn tõng ®èi t­îng g¸nh chÞu chi phÝ, n¬i ph¸t sinh chi phÝ. C«ng ty tÝnh to¸n kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt trong gi¸ thµnh s¶n phÈm dùa trªn nh÷ng ®Þnh møc hay nh÷ng tiªu thøc ph©n bæ riªng. Do ®ã, gi¸ thµnh s¶n phÈm ch­a ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ vµ ®óng víi kho¶n chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm ®ã. * VÒ viÖc ¸p dông m¸y vi tÝnh vµo c«ng t¸c kÕ to¸n: Phßng kÕ to¸n ®ang dÇn ®­îc trang bÞ phÇn mÒm m¸y vi tÝnh trong ®iÒu kiÖn C«ng ty më réng quy m« s¶n xuÊt thêi gian dµi nªn h¹n chÕ trong c«ng t¸c. HiÖn nay, viÖc sö dông kÕ to¸n m¸y chñ yÕu vÉn ®Ó lËp b¶ng vÒ nguyªn vËt liÖu, b¶ng thanh to¸n vµ l­u tr÷ nhËp, xuÊt-tån vËt liÖu, cßn mäi c«ng viÖc ghi chÐp sæ h¹ch to¸n l­u chuyÓn cßn sö dông thñ c«ng, tèn rÊt nhiÒu thêi gian vµ c«ng søc cña nh©n viªn kÕ to¸n. 2. Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn Víi mong muèn gãp phÇn nhá bÐ vµo viÖc c¶i tiÕn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5, em xin m¹nh d¹n ®Ò xuÊt mét sè ý kiÕn sau: 2.1. Ph­¬ng ph¸p hµng tån kho: C«ng ty ¸p dông kÕ to¸n theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú th× ®Õn cuèi th¸ng míi tÝnh ra ®­îc sè vËt t­ xuÊt dïng cho s¶n xuÊt trong kú. Do ®ã, cuèi th¸ng míi cung cÊp sè liÖu cho viÖc qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ kh«ng kÞp thêi. §ång thêi, c«ng viÖc kÕ to¸n dån vµo cuèi th¸ng víi sè l­îng c«ng t¸c nhiÒu. V× vËy, doanh nghiÖp nªn sö dông ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p KKTX v× nhê ®ã x¸c ®Þnh ®­îc sè vËt t­ nhËp kho, xuÊt dïng vµ tån cuèi kú ë mäi thêi ®iÓm. MÆt kh¸c, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó qu¶n lý chi phÝ vËt t­ mét c¸ch khoa häc vµ cã hiÖu qu¶. 2.2. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. §Ó ®¶m b¶o phï hîp víi viÖc tæ chøc s¶n xuÊt theo tõng XÝ nghiÖp, trong c¸c XÝ nghiÖp cã tæ chøc thµnh c¸c ph©n x­ëng, mçi ph©n x­ëng tham gia vµo s¶n xuÊt nhiÒu chñng lo¹i s¶n phÈm. C«ng ty nªn x¸c ®Þnh l¹i ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ tõng XÝ nghiÖp, chi tiÕt cho tõng ph©n x­ëng, chi tiÕt tõng lo¹i s¶n phÈm. X¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ nh­ vËy nh»m tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ tõng kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. §ång thêi, sÏ qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt mét c¸ch ®¬n gi¶n vµ chÆt chÏ h¬n. 2.3. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ . C«ng ty sau khi x¸c ®Þnh l¹i ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ tõng XÝ nghiÖp, sau ®ã, chi tiÕt cho tõng ph©n x­ëng, chi tiÕt cho tõng bé phËn th× x¸c ®Þnh c¸ch thøc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cho phï hîp. Cô thÓ, c¸c chi phÝ ph¸t sinh ë bé phËn nµo th× tÝnh cho bé phËn ®ã, trªn c¬ së ®ã më chi tiÕt cho tõng lo¹i s¶n phÈm ®Ó gãp phÇn cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. * §èi víi chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Trªn thùc tÕ khi ph¸t sinh chi phÝ nguyªn vËt liÖu th× kÕ to¸n më sæ chi tiÕt cho tõng XÝ nghiÖp trong ®ã chi tiÕt cho tõng ph©n x­ëng, tõng lo¹i s¶n phÈm. §iÒu nµy sÏ ®¶m b¶o tÝnh ®Çy ®ñ chi phÝ nguyªn vËt liÖu cho ®èi t­îng sö dông. VÝ dô trong th¸ng 7/2004 C«ng ty tiÕn hµnh s¶n xuÊt xe buýt B60, chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu ph¸t sinh trong kú ®­îc kÕ to¸n ghi: Nî TK 621(XÝ nghiÖp xe buýt) Cã TK 152,153 Tuy nhiªn, XÝ nghiÖp xe buýt kh«ng chØ s¶n xuÊt mét lo¹i xe mµ tiÕn hµnh s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i xe kh¸c nhau. Do ®ã, nh©n viªn XÝ nghiÖp cÇn m· ho¸ ho¸ ®¬n ®Ó theo dâi chi tiÕt ®èi víi tõng lo¹i s¶n phÈm. Trªn c¬ së ®ã, kÕ to¸n lËp Sæ tæng hîp TK 621 ®Ó theo dâi phÇn chi phÝ nguyªn vËt liÖu toµn C«ng ty, trong ®ã cã chi tiÕt cho tõng XÝ nghiÖp vµ chi tiÕt cho tõng lo¹i s¶n phÈm. MÉu sæ nh­ sau: MÉu sè 1 Sæ tæng hîp TK 621 TK ghi Cã TK ghi Nî TK 152 TK 153 …. TK 141 Tæng céng - XN xe buýt + SP B60 … - XN xe kh¸ch - XN chi tiÕt vµ néi thÊt - XN MCT Tæng céng * §èi víi chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: C«ng ty nªn bãc t¸ch chi phÝ tiÒn l­¬ng cña nh©n viªn qu¶n lý ph©n x­ëng ra khái kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp nh»m ®¶m b¶o chi phÝ ph¸t sinh ë bé phËn nµo th× tÝnh cho bé phËn ®ã. Trong C«ng ty sè l­îng nh©n viªn lµ t­¬ng ®èi lín ®Æc biÖt lµ sè c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt chiÕm sè lín. Do vËy, viÖc nghØ phÐp cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt kh«ng cã kÕ ho¹ch ®Òu ®Æn gi÷a c¸c th¸ng nªn tiÒn l­¬ng nghØ phÐp kh«ng th­êng xuyªn, ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña C«ng ty. V× vËy, C«ng ty nªn trÝch tr­íc tiÒn l­¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n s¶n xuÊt nh»m æn ®Þnh chi phÝ tiÒn l­¬ng trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. Ngoµi ra, C«ng ty tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n nghØ èm trong kú lµ 75% tiÒn l­¬ng c¬ b¶n lµ kh«ng hîp lý. V× møc l­¬ng c¬ b¶n lµ møc l­¬ng ®­îc x¸c ®Þnh dùa trªn hÖ sè cÊp bËc vµ møc l­¬ng tèi thiÓu do nhµ n­íc quy®Þnh, kh«ng c¨n cø vµo thêi gian vµ s¶n phÈm thùc tÕ s¶n xuÊt ra.C«ng ty nªn tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n s¶n xuÊt nghØ èm lµ 100% tiÒn l­¬ng c¬ b¶n. Ta cã thÓ ­íc tÝnh møc trÝch tiÒn l­¬ng nghØ phÐp c«ng nh©n s¶n xuÊt hµng th¸ng t¹i C«ng ty nh­ sau: - Sè c«ng nh©n s¶n xuÊt trong C«ng ty lµ: 1.554 - CÊp bËc tay nghÒ b×nh qu©n c«ngnh©n s¶n xuÊt toµn C«ng ty lµ 4,5/7 cã møc l­¬ng c¬ b¶n lµ 500.000®/ th¸ng - TiÒn l­¬ng c¬ b¶n tÝnh cho 1 ngµy c«ng lµ: 500.000 : 26 = 19.230® Theo quy ®Þnh hµng n¨m lµ mçi c«ng nh©n ®­îc nghØ phÐp lµ 15 ngµy Tæng tiÒn l­¬ng nghØ phÐp trong 1 n¨m : 19.230 * 15 * 1.554 = 4448.251.300 VËy tiÒn l­¬ng nghØ phÐp 1 th¸ng lµ: 37.354.275 Tõ ®ã tÝnh ra tØ lÖ trÝch tr­íc tiÒn l­¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp nghØ phÐp. TØ lÖ trÝch tr­íc tiÒn l­¬ng nghØ phÐp = TiÒn l­¬ng nghØ phÐp TiÒn l­¬ng thùc tÕ Hµng th¸ng, C«ng ty tiÕn hµnh trÝch tr­íc tiÒn l­¬ng c«ng nh©n nghØ phÐp Nî TK 622 : 37.354.275 Cã TK 335 : 37.354.275 Khi ph¸t sinh thùc tÕ kho¶n chi phÝ nµy, kÕ to¸n ghi: Nî TK 335 : 37.354.275 Cã TK 334 : 37.354.275 Sè liÖu vÒ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®­îc kÕ to¸n thÓ hiÖn trªn B¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ BHXH ( BiÓu 15), chi tiÕt ®èi víi tõng XÝ nghiÖp. Cuèi kú, c¨n cø vµo chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ph¸t sinh theo XÝ nghiÖp,chi tiÕt cho lo¹i s¶n phÈm Nî TK 622 ( chi tiÕt lo¹i s¶n phÈm) Cã TK 334 Vµ khi kÕt chuyÓn x¸c ®Þnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, kÕ to¸n còng ghi : Nî TK 631 ( chi tiÕt lo¹i s¶n phÈm) Cã TK 622 VÒ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, C«ng ty cßn h¹ch to¸n tiÒn c«ng thuª ngoµi cña lao ®éng vËn chuyÓn s¶n phÈm ®Õn n¬i tiªu thô lµ kh«ng hîp lý. ViÖc h¹ch to¸n nh­ vËy sÏ lµm cho gi¸ thµnh kh«ng chÝnh x¸c. NÕu trong th¸ng ph¸t sinh kho¶n tiÒn c«ng thuª ngoµi th× kÕ to¸n nªn h¹ch to¸n vµo TK 641- chi phÝ b¸n hµng. * §èi víi chi phÝ s¶n xuÊt chung: - Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý ph©n x­ëng: C«ng ty nªn bãc t¸ch ra vµ më chi tiÕt TK 6271- chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý ph©n x­ëng thÓ hiÖn râ tõng yÕu tè chi phÝ trong chi phÝ s¶n xuÊt chung. V× tiÒn l­¬ng cña nh©n viªn qu¶n lý ph©n x­ëng cã liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm nªn cÇn tiÕn hµnh ph©n bæ. ViÖc tiÕn hµnh ph©n bæ thùc hiÖn theo c¸c tiªu thøc sau nh­: chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ nguyªn vËt liÖu.. - Chi phÝ vÒ c«ng cô dông cô phôc vô cho bé phËn ph©n x­ëng còng ®­îc tiÕn hµnh gièng nh­ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, tiÕn hµnh chi tiÕt theo c¸c s¶n phÈm ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ thµnh chi tiÕt. C«ng cô dông cô xuÊt dïng trong C«ng ty kh«ng xÕp cïng vµo mét lo¹i ph©n bæ 100% gi¸ trÞ lµ ch­a hîp lý. C«ng cô dông cô bao gåm nhiÒu lo¹i kh¸c nhau : cã lo¹i gi¸ trÞ lín kh«ng chØ liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt kinh doanh trong kú nµy mµ cßn liªn quan ®Õn nhiÒu kú sau th× cÇn tiÕn hµnh ph©n bæ cho c¸c kú sau. Cßn ®èi víi c«ng cô dông cô chØ dïng trong kú th× tiÕn hµnh kÕt chuyÓn hÕt kho¶n môc chi phÝ ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. VËy, ®Ó thuËn tiÖn cho c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ cña C«ng ty th× c«ng cô dông cô nªn chia lµm 2 lo¹i : lo¹i ph©n bæ 50% vµ lo¹i ph©n bæ 100%. §Æc biÖt lµ trong ®iÒu kiÖn Q§ 206 vÒ qu¶n lý TSC§ th× gi¸ trÞ cña TSC§ t¨ng lªn, do ®ã gi¸ trÞ cña c«ng cô dông cô lín lªn, ®iÒu nµy cµng h­íng C«ng ty vµo viÖc ph©n bæ. - Chi phÝ khÊu hao TSC§: C«ng ty kh«ng nªn h¹ch to¸n phÇn chi phÝ khÊu hao TSC§ sö dông cña bé phËn qu¶n lý doanh nghiÖp vµo TK 6274. Lµm nh­ vËy gi¸ thµnh s¶n phÈm sÏ t¨ng lªn. ViÖc lËp b¶ng trÝch khÊu hao TSC§ cña C«ng ty hiÖn nay ch­a ®óng víi c¸ch lËp b¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao TSC§. C¨n cø vµo sè liÖu vÒ TSC§ cña C«ng ty, th¸ng 7/2004 lËp l¹i B¶ng tÝnh vµ trÝch khÊu hao TSC§.( BiÓu 16) KÕ to¸n tiÕn hµnh ghi sæ nh­ sau: Nî TK 627 (627.4) : 138.872.478 Nî TK 642 (642.4) : 34.718.120 Cã TK 214 : 173.590.298 - VÒ h¹ch to¸n chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. ë C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5 h¹ch to¸n tiÒn ®iÖn n­íc sö dông cho toµn C«ng ty vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ ch­a phï hîp. V× nÕu h¹ch to¸n chung tiÒn ®iÖn vµo TK 627 th× lµm cho chi phÝ s¶n xuÊt trong gi¸ thµnh s¶n phÈm ®éi lªn. C«ng ty nªn t¸ch chi phÝ tiÒn ®iÖn sö dông phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh vµ chi phÝ tiÒn ®iÖn cña bé phËn qu¶n lý doanh nghiÖp. ViÖc h¹ch to¸n riªng nh­ vËy tr­íc tiªn gióp cho C«ng ty kiÓm so¸t ®­îc nguån ®iÖn sö dông ®óng ®èi t­îng gãp phÇn thùc hiÖn tiÕt kiÖm chi phÝ vÒ tiÒn ®iÖn. MÆt kh¸c, gióp C«ng ty ph¶n ¸nh ®óng gi¸ trÞ chi phÝ s¶n xuÊt chung trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. B¶ng ph©n bæ ®iÖn n­íc Th¸ng 7/2004 TK ghi Nî TiÒn ®iÖn * TK 627 109.127.700 * TK 642 90.872.300 Céng 200.000.000 * §èi víi viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn C«ng ty: Trªn c¬ së tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng kho¶n môc chi tiÕt cho tõng XÝ nghiÖp, kÕ to¸n tiÕn hµnh më cho mçi XÝ nghiÖp mét b¶ng tæng hîp chi phÝ ph¸t sinh vµ më chi tiÕt cho tõng lo¹i s¶n phÈm. Tõ ®ã, lËp cho mçi lo¹i s¶n phÈm mét b¶ng tÝnh gi¸ thµnh riªng vµ mçi XÝ nghiÖp cã thÓ më B¶ng tÝnh gi¸ thµnh tæng hîp cho c¸c lo¹i s¶n phÈm ë XÝ nghiÖp. Dùa trªn b¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh tõng XÝ nghiÖp, kÕ to¸n tiÕn hµnh lËp b¶ng tæng hîp chi phÝ cho toµn C«ng ty. §iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn qua B¶ng kª sè 4- B¶ng tæng hîp chi phÝ toµn C«ng ty. B¶ng nµy ®­îc lËp theo mÊu biÓu quy ®Þnh cña chÕ ®é vµ c¨n cø vµo ®ã ®Ó ghi vµo sæ NKCT sè 7 ®Ó tËp hîp chi phÝ cho toµn C«ng ty. * §èi víi c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña C«ng ty: Chi phÝ ph¸t sinh tËp hîp ®­îc trong kú më chi tiÕt cho tõng XÝ nghiÖp, sau ®ã, chi tiÕt ®Õn tõng lo¹i s¶n phÈm. Nh­ vËy, nh÷ng chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng s¶n phÈm th× tËp hîp trùc tiÕp, cßn nh÷ng chi phÝ liªn quan nhiÒu lo¹i s¶n phÈm trong tõng XÝ nghiÖp th× ph©n bæ trªn nh÷ng tiªu thøc hîp lý. §¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë vÉn dùa trªn ph­¬ng ph¸p mµ C«ng ty ®ang sö dông tÝnh ra ®­îc kho¶n chi phÝ dë dang cuèi kú cña tõng lo¹i s¶n phÈm trong tõng XÝ nghiÖp. LËp riªng cho mçi XÝ nghiÖp mét b¶ng tÝnh gi¸ thµnh riªng. B¶ng tÝnh gi¸ thµnh th¸ng 7/2004 XÝ nghiÖp xe buýt Lo¹i SP Dë §K SPS Dë CK Z * B45 1.089.585.047 7.656.578.781 461.898.882 8.284.264.946 * B60 6.914.908.210 7.808.405.625 2.911.808.924 11.811.504.911 * B80 663.760.215 20.606.646.066 499.425.169 20.770.981.112 Céng 8.668.253.472 36.071.630.472 3.873.132.975 40.866.750.969 Dùa trªn b¶ng tÝnh gi¸ thµnh cña tõng XÝ nghiÖp cã thÓ lËp b¶ng tÝnh gi¸ thµnh tÊt c¶ s¶n phÈm s¶n xuÊt ra cña toµn C«ng ty. kÕt luËn Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, kÕ to¸n ®­îc nhiÒu nhµ qu¶n lý kinh tÕ, qu¶n lý kinh doanh, chñ doanh nghiÖp quan niÖm nh­ mét” ng«n ngø kinh doanh”, ®­îc coi lµ “ NghÖ thuËt “ ®Ó ghi chÐp, ph©n lo¹i, tæng hîp c¸c nghiÖp vô kinh tÕ tµi chÝnh ph¸t sinh trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. §ång thêi, cung cÊp th«ng tin cho viÖc ra quyÕt ®Þnh phï hîp víi môc ®Ých cña tõng ®èi t­îng sö dông th«ng tin. Nghiªn cøu ®æi míi vµ tæ chøc hîp lý qu¸ tr×nh h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ c«ng viÖc kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong c«ng t¸c kÕ to¸n cña C«ng ty. Trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty em nhËn thÊy c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty ®· phÇn nµo ®¸p øng yªu cÇu hiÖn nay cña c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp. Bµi luËn v¨n nµy ®­îc tr×nh bµy kÕt hîp gi÷a lý luËn vµ thùc tiÔn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh t¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng quan ®iÓm ®æi míi vµ nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i trong qu¸ tr×nh tæ chøc h¹ch to¸n nghiÖp vô t¹i C«ng ty, trªn c¬ së kiÕn thøc ®· häc cïng víi sù h­íng dÉn nhiÖt t×nh cña c« gi¸o Phan ThÞ Dung, em còng m¹nh d¹n ®­a ra mét sè biÖn ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n ®èi víi C«ng ty. MÆc dï ®· nç lùc cè g¾ng nh­ng do ®iÒu kiÖn cßn h¹n chÕ vÌ mÆt kiÕn thøc vµ thêi gian kh¶o s¸t thùc tÕ nªn bµi luËn v¨n kh«ng tr¸nh khái nhøng sai sãt. Em rÊt mong nhËn ®­îc sù gãp ý bæ sung cña thÇy gi¸o ®Ó bµi luËn v¨n cña em hoµn thiÖn h¬n. Qua ®©y, mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù h­íng dÉn nhiÖt t×nh cña c« gi¸o Phan ThÞ Dung cïng toµn bé c¸n bé trong phßng tµi chÝnh- kÕ to¸n ®· t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì em hoµn thµnh bµi luËn v¨n nµy.