Chuyên đề Một số giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng ở Ngân hàng thương mại cổ phần Phương Nam

Lời mở đầu Trong những năm qua, nước ta đã thực hiện vận hành nền kinh tế theo cơ chế thị trường. Môi trường kinh tế cạnh tranh đã tạo ra triển vọng điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp nói chung và các doanh nghiệp ngân hàng nói riêng. Sau khi hệ thống ngân hàng được tổ chức lại, trở thành hệ thống ngân hàng hai cấp theo nghị định 53/HĐBT, các ngân hàng thương mại đã được tách rời với tư cách là đơn vị kinh doanh tiền tệ mà mục tiêu chủ yếu của nó là tối đa hoá lợi nhuận. Nhưng đồng thời cơ chế thị trường với đầy rẫy những rủi ro bất trắc lại đặt các doanh nghiệp (trong đó có doanh nghiệp ngân hàng) trước những thử thách khốc liệt, nghiệt ngã bởi sự cạnh tranh để tồn tại và phát triển. Rủi ro luôn là căn bệnh bẩm sinh vốn có của nền kinh tế thị trường. Gắn liền với khả năng thu lợi nhuận cao thì bao giờ cũng xuất hiện những tiềm tàng rủi ro đối với nó. Đáng chú ý là trong lĩnh vực kinh doanh tiền tệ khả năng rủi ro đối với các doanh nghiệp ngân hàng là con số cộng khả năng rủi ro đối với các doanh nghiệp trong các ngành, các lĩnh vực của nền kinh tế quốc dân. Bởi vì trong điều kiện cơ chế thị trường, nguồn vốn cho vay ngân hàng để tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh - dịch vụ của các doanh nghiệp bao giờ cũng chiếm tỷ trọng lớn trong tổng nguồn vốn sản xuất kinh doanh của họ. Như vậy bất kỳ rủi ro nào dù lớn hay nhỏ, xảy ra ở bất kỳ một doanh nghiệp sản xuất kinh doanh nào có quan hệ giao dịch tín dụng với ngân hàng cũng đều gây ra rủi ro cho ngân hàng. Điều đó cho thấy rủi ro là vấn đề phòng ngừa rủi ro trong hoạt động kinh doanh tín dụng của ngân hàng bao giờ cũng là một vấn đề được quan tâm hàng đầu vì nó có liên quan và tác động trực tiếp đến sự sống còn của các ngân hàng. ở nước ta vấn đề rủi ro tín dụng và các biện pháp phòng ngừa rủi ro tín dụng trong kinh doanh của các ngân hàng thương mại đã được đề cập đến từ mấy năm nhưng chủ yếu mới trên phương diện lý luận. Cần có sự tổng kết rút kinh nghiệm hoạt động thực tiễn của các ngân hàng. Nhận thức được mối nguy hiểm và hậu quả không lường trước do các rủi ro tín dụng ngân hàng gây ra, cùng với những kiến thức và bài học thu được trong đợt thực tập tại Ngân hàng thương mại cổ phần Phương Nam, em xin mạnh dạn chọn đề tài: "Một số giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng ở Ngân hàng TMCP Phương Nam" để nghiên cứu. Tuy nhiên, với thời gian và trình độ có hạn, kinh nghiệm thực tiễn chưa nhiều nên bản thân không tránh khỏi thiếu sót. Mong được sự đóng góp ý kiến của các thầy cô và bạn đọc. Mục lục Lời mở đầu 1 Chương I. Ngân hàng thương mại và rủi ro tín dụng trong nền kinh tế thị trường 3 I. Ngân hàng thương mại trong nền kinh tế thị trường 3 1. Khái niệm về ngân hàng thương mại 3 2. Các chức năng làm trung gian tín dụng 4 2.1. Chức năng làm trung gian tín dụng 4 2.2. Chức năng làm trung gian thanh toán 4 2.3. Chức năng "tạo tiền" 5 3. Các nghiệp vụ của NHTM 6 3.1. Nghiệp vụ tài sản nợ (nghiệp vụ hình thành nguồn vốn của NHTM) 6 3.2. Nghiệp vụ tài sản có (nghiệp vụ sử dụng vốn của NHTM) 7 II. Hoạt động tín dụng và rủi ro tín dụng của NHTM 9 1. Hoạt động tín dụng của ngân hàng 9 2. Rủi ro tín dụng của NHTM 11 3. Những nguyên nhân chủ yếu gây ra rủi ro tín dụng 17 3.1. Những thông tin không cân xứng, sự lựa chọn đối nghịch và rủi ro đạo đức 17 3.2. Sự điều khiển của "Bàn tay vô hình" - cơ chế thị trường 19 3.4. Nguyên nhân về phía Nhà nước 21 Chương II. Thực trạng chất lượng tín dụng của ngân hàng TMCP Phương Nam 22 I. Quá trình hình thành, phát triển và cơ cấu tổ chức 22 1. Quá trình jình thành phát triển của PNBANK 22 2. Cơ cấu tổ chức của PNBANK 22 II. Thực trạng hoạt động tín dụng tại Phương Nam BANK 32 1. Tình ình huy động vốn 32 2. Tình hình cho vay 34/ 3. Thực trạng chất lượng tín dụng tại Phương Nam BANK 36 3.1. Thành tựu 36 3.2. Rủi ro tín dụng ở ngân hàng TMCP Phương Nam 38 3.2.1. Nợ quá hạn 38 3.2.2. Nguyên nhân gây nên tình trạng nợ quá hạn ở Ngân hàng TMCP Phương nam 41 3.3. Do hiệu lực quản lý của các cơ quan nhà nước chưa cao 45 3.4. Một số nguyên nhân khác 45 3.4.1. Nguyên nhân chủ quan từ phía Ngân hàng 46 3.4.2. Kiểm tra kiểm soát không tốt 47 3.4.3. Quá tin tưởng vào tài sản thế chấp 47 3.4.4. Do đội ngũ cán bộ thiếu trình độ 48 4. Kết quả thu hồi nợ quá hạn ở Ngân hàng TMCP Phương Nam 48 5. Các biện pháp mà Ngân hàng TMCP Phương Nam đã áp dụng nhằm ngăn ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng 49 5.1. Công tác tổ chức cán bộ 49 5.2. Thông tin về khách hàng 50 5.3. Chú trọng công tác đánh giá khách hàng 50 5.4. Đặc điểm bước sang năm 2002 51 5.5. Ngăn ngừa các khoản vay khó đòi và tổn thất tín dụng 51 5.6. Công tác thu hồi nợ quá hạn, xử lý các khoản nợ khó đòi 52 5.7. Khả năng đo lường của các loại rủi ro trong hoạt động kinh doanh tín dụng của Ngân hàng 52 Chương III. Những kiến nghị và giải pháp chủ yếu nhằm hạn chế rủi ro ở ngân hàng TMCP Phương Nam trong giai đoạn hiện nay 54 I. Những kiến nghị và giải pháp đối với ngân hàng TMCP Phương Nam 54 1. Hoàn thiện công tác tổ chức quản lý và điều hành 54 1.1. Công tác giáo dục và đào tạo cán bộ 54 1.2. Thành lập ban cố vấn và thanh tra tín dụng ngân hàng 54 1.3. Thực hiện nghiêm túc các quy chế tín dụng 57 2. Ngăn ngừa các khoản vay khó đòi và tổn thất tín dụng 58 3. Việc sử lý các khoản vay nợ khó đòi 59 II. Những giải pháp từ ngân hàng Nhà nước 60 III. Những giải pháp từ chính phủ và các ngành 61 Phần. Kết luận 63 Danh mục tài liệu tham khảo 65

69 trang | Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1565 | Lượt tải: 0

Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Chuyên đề Một số giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng ở Ngân hàng thương mại cổ phần Phương Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

ô ¸n. ChØ tÝnh riªng n¨m 2000, Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam ®· thua lç h¬n 4 tû ®ång trong ®ã chñ yÕu lµ do vÉn ph¶i tr¶ l·i cho vèn huy ®éng trong khi nî kh«ng thu håi vÒ ®îc, ph¶i bá ra nhiÒu chi phÝ cho viÖc gi¸m s¸t, thu håi nî, chi phÝ cho ®iÒu tra vô ¸n… Tõ n¨m 2000 trë vÒ tríc do kh«ng cã yªu cÇu ph©n lo¹i nî qu¸ h¹n theo thêi gian 3 th¸ng, 6 th¸ng, 12 th¸ng hay nî khã ®ßi mµ chØ ph©n theo nî qóa h¹n theo néi tÖ vµ ngo¹i tÖ ®· g©y nªn khã kh¨n cho viÖc theo dâi, khã thÊy ®îc tÝnh cÊp thiÕt cña c¸c kho¶n nî khã ®ßi. V× vËy, b¾t ®Çu tõ n¨m 2000, Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam ®· thùc hiÖn viÖc ph©n lo¹i nî qu¸ h¹n theo nh÷ng tiªu thøc kh¸c nhau vµ chi tiÕt h¬n nhiÒu. Chóng ta h·y xem xÐt b¶ng sau. §¬n vÞ: TriÖu ®ång ChØ tiªu Quý I - 2000 N¨m 2001 Quý I - 2002 Sè lîng % Sè lîng % Sè lîng % ¯ so 1998 (%) Nî qu¸ h¹n 72.550 100 75.021 100 74.404 100 - 0,82 1. Theo thêi gian 72.550 100 75.021 100 74.404 100 6 th¸ng 41.445 57 7.128 89,5 5.906 8 - 17,14 6 ®Õn 12 th¸ng 22.889 32 14.862 20 9.321 13 - 37,28 Trªn 12 th¸ng 8.216 11 53.031 70,5 59.177 49 + 11,28 2 theo K/N thu håi 72.5500 100 75.021 100 74.401 100 Nî Q/H b×nh thêng - - 7.128 9,5 5.906 8 - 17,01 Khã thu håi - - 8.607 11 8.482 11 - 145 Nî Q/H thu b»ng T/S - - 59.286 79,5 60,016 81 + 1,23 Víi sù ph©n lo¹i nh b¶ng trªn, (bao gåm c¶ ph©n lo¹i nî qu¸ h¹n theo nguyªn nh©n sÏ ®îc ®Ò cËp ®Õn ë môc 2.3) sÏ cho chóng ta thÊy ®îc bøc tranh toµn c¶nh vÒ nî qu¸ h¹n. Nî qu¸ h¹n b×nh thêng chiÕm tû lÖ bao nhiªu? Nî khã ®ßi cã lín hay kh«ng? Bao nhiªu phÇn tr¨m ph¶i thu håi b»ng tµi s¶n thÕ chÊp?... Trong sè nî qu¸ h¹n cña n¨m 2001 th× phÇn lín lµ nî khã ®ßi (trªn 12 th¸ng), nã chiÕm tíi 71% tæng d nî qu¸ h¹n mét c¸ch râ rµng, chi tiÕt nh vËy chóng ta míi thÊy ®îc tõng nguyªn nh©n cô thÓ g©y ra nî qu¸ h¹n ®Ó tõ ®ã ®a ra c¸c gi¶i ph¸p h÷u hiÖu nh»m ng¨n chÆn xö lý kÞp thêi nî qu¸ h¹n. Cuèi quý I n¨m 2001 chØ cã 10% nî qu¸ h¹n cã thÓ ®îc thu håi, 11% khã thu håi vµ cßn l¹i 79% sè nî qu¸ h¹n ph¶i thu håi b»ng c¸ch b¸n tµi s¶n thÕ chÊp, g©y thiÖt h¹i lín cho Ng©n hµng v× tµi s¶n thÕ chÊp thêng khã b¸n gi¸ rÎ l¹i chËm trÔ vÒ thêi gian trong viÖc thu håi vèn lµm t¨ng chi phÝ, gi¶m vßng quay vèn dÉn ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn bÞ gi¶m. MÆt kh¸c, nÕu xÐt theo thêi gian cña kho¶n cho vay th× NQH cña Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam thêng tËp trung vµo khèi lîng tÝn dông ng¾n h¹n, NQH cña kho¶n cho vay trung vµ dµi h¹n, chiÕm tû träng nhá, kh«ng ®¸ng kÓ (thêng tõ 7 - 8%). Qua c¸c n¨m 2000 - 2002, t×nh tr¹ng nî tÝn dông cña Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam tËp trung phÇn lín vµo cho vay ng¾n h¹n, rÊt Ýt c¸c dù ¸n trung vµ dµi h¹n ®îc xÐt duyÖt cho vay. ë ®©y cã hai lý do cÇn quan t©m ®ã lµ: - Thø nhÊt lµ vÒ phÝa Ng©n hµng: ViÖc huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n gÆp nhiÒu khã kh¨n do tÝch luü néi bé cha cao, ®ång tiÒn cha thËt æn ®Þnh (tû gi¸ ®ang trong qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh) nªn ngêi d©n cha thËt sù yªn t©m göi tiÒn vµo Ng©n hµng, Ng©n hµng cßn thiÕu c¸c c«ng cô huy ®éng vèn dµi h¹n vµ thiÕu thÞ trêng thø cÊp lu©n chuyÓn vµ t¹o ra thanh kho¶n dÔ dµng cña c¸c c«ng cô nµy. M©u thuÉn cña mÆt b»ng l·i suÊt (l·i suÊt thêng xuyªn bÞ ®iÒu chØnh theo híng gi¶m xuèng ®Ó khuyÕn khÝch ngêi vay) ®· h¹n chÕ kh¶ n¨ng huy ®éng vèn cña Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam, tõ ®ã h¹n chÕ kh¶ n¨ng cho vay cña hä. - Thø hai vÒ phÝa kh¸c hµng: Do kh¸ch hµng cña Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam chñ yÕu ho¹t ®éng trªn lÜnh vùc th¬ng m¹i - dÞch vô, nªn vèn quay vßng nhanh do ®ã chØ cÇn vay trong thêi gian ng¾n khi thu ®îc tiÒn vÒ th× tr¶ lu«n Ng©n hµng, nÕu cÇn thiÕt hä xin vay tiÕp. MÆt kh¸c, sè doanh nghiÖp Nhµ níc quan hÖ víi Ng©n hµng kh«ng nhiÒu nªn cßn thiÕu c¸c dù ¸n ho¹t ®éng trong thêi gian dµi, nÕu cã l¹i kh«ng kh¶ thi, kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn vay vèn ë Ng©n hµng. * ¶nh hëng cña rñi ro tÝn dông ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam. Rñi ro tÝn dông ®· ¶nh hëng rÊt lín ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh tÝn dông cña Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay. Nã ®· ®Ó l¹i hËu qu¶ nÆng nÒ cho ®Õn nay vÉn cha chÊm døt. - Rñi ro tÝn dông lµm gi¶m t¬ng ®èi lín tæng l·i thu ®îc tõ ho¹t ®éng kinh doanh tÝn dông cña Ng©n hµng. TÝnh ®Õn ngµy 31/12/2002 tæng l·i thu ®îc tõ ho¹t ®éng kinh doanh tÝn dông cña Ng©n hµng chØ ®¹t 32.886 triÖu ®ång, gi¶m so víi cïng kú n¨m tríc lµ 30.880 triÖu ®ång. - Rñi ro tÝn dông ®· g©y søc Ðp nÆng nÒ vÒ t©m lý ®èi víi hÇu hÕt c¸n bé tÝn dông cña Ng©n hµng. - VÊn ®Ò nî qu¸ h¹n tån ®äng lín trong thêi gian gÇn ®©y, buéc Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam ph¶i thµnh lËp "Ban thu nî, nªn ®· g©y kh«ng Ýt tèn kÐm vÒ vËt lùc vµ trÝ lùc cña Ng©n hµng. §©y còng lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµm gi¶m ®¸ng kÓ doanh sè cho vay cña ng©n hµng hiÖn t¹i. - Rñi ro tÝn dông qu¸ lín, buéc Ng©n hµng ph¶i th¾t chÆt quy chÕ tÝn dông nªn rÊt cã thÓ sÏ bá qua nh÷ng kho¶n cho vay "h¬i m¹o hiÓm" mµ c¸c thêi ®iÓm b×nh thêng kh¸c Ng©n hµng cã thÕ chÊp nhËn cho vay. 3.2.2. Nguyªn nh©n g©y nªn t×nh tr¹ng nî qu¸ h¹n ë Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam. * Nguyªn nh©n kh¸ch quan * M«i trêng kinh tÕ cña ViÖt Nam cha lµnh m¹nh Tõ sau ®¹i §¶ng lÇn thø VI n¨m 1986, ®¸nh dÊu sù thay ®æi c¨n b¶n trong ®êng lèi chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ níc, nh»m chuyÓn ®æi c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang c¬ chÕ cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc. C«ng cuéc ®æi míi ®a d¹ng mang l¹i nh÷ng thµnh tùu ®¸ng khÝch lÖ nh t¨ng trëng kinh tÕ t¬ng ®èi æn ®Þnh, ®· ng¨n chÆn ®îc t×nh tr¹ng siªu l¹m ph¸t, c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ®· kh¬i dËy tiÒm n¨ng lín trong s¶n xuÊt kinh doanh. Tuy nhiªn bªn c¹nh nh÷ng thµnh tÝch ®· ®¹t ®îc thùc tÕ cho thÊy nÒn kinh tÕ ë níc ta vÉn cßn nhiÒu mÆt yÕu kÐm nh; hiÖu qu¶ nÒn kinh tÕ cßn thÊp, tû lÖ tÝch luü ®Çu t cßn nhá, tr×nh ®é qu¶n lý vÜ m« cßn yÕu kÐm béc lé nhiÒu s¬ hë vµ thiÕu sãt thÓ hiÖn râ nhÊt ë sù ra ®êi å ¹t c¸c doanh nghiÖp t nh©n, C«ng ty TNHHH, HTX tÝn dông… nhng chØ cã Ýt trong sè ®ã lµ kinh doanh lµnh m¹nh vµ lµm ¨n cã hiÖu qu¶. Sù phèi hîp gi÷a c¸c ngµnh, c¸c cÊp thiÕu ®ång bé. NÒn kinh tÕ cø kh¾c phôc ®îc sù mÊt c©n ®èi nµy l¹i n¶y sinh sù mÊt c©n ®èi kh¸c. vÝ dô nh trong lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu mÆc dï Nhµ níc chó träng qu¶n lý ®iÒu hµnh nhng trªn thùc tÕ l¹i v« cïng phøc t¹p vµ lén xén, lµ kh©u ®Çu tiªn thêng dÉn ®Õn mÊt c©n ®èi cung cÇu, rèi lo¹i gi¸ c¶ hµng ho¸… vµ nhiÒu khi lµ vËt c¶n trë ®èi víi s¶n xuÊt kinh doanh trong níc. ChØ ®¬n cö ra mét kh¸ch hµng nî qu¸ h¹n cña Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam ®ã lµ C«ng ty TNHH Hoµ B×nh ho¹t ®éng trong lÜnh vùc xuÊt khÈu gç. Khi Nhµ níc thay ®æi chÝnh s¸ch, cÊm xuÊt khÈu gç P¬mu, ®· khiÕn cho C«ng ty kh«ng b¸n ®îc hµng cña m×nh, kh«ng thu håi ®îc vèn dÉn ®Õn kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî ng©n hµng. Sè nî ®ã ®· qu¸ h¹n h¬n 2 n¨m råi mµ khã cã kh¶ n¨ng thu håi, g©y thÊt thu cho Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam. Gi¸ nh chÝnh phñ xem xÐt kü cµng h¬n, tÝnh to¸n hîp lý h¬n, t¹o ®iÒu kiÖn vµ ®Þnh híng cho c«ng ty TNHH Hoµ B×nh tríc hoÆc sau khi ban hµnh chÝnh s¸ch th× cã ph¶i sÏ kh«ng cã mét mãn nî qu¸ h¹n lín nh vËy. §Õn bao giê Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam míi cã thÓ thu håi ®îc mãn nî ®ã. * M«i trêng ph¸p lý kh«ng thuËn lîi. Do hÖ thèng ph¸p luËt ban hµnh thiÕu ®ång bé, cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ trêng dÉn ®Õn t×nh tr¹ng c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc vµ c¸ nh©n ®· lîi dông s¬ hë ®Ó cè t×nh lµm sai g©y thÊt tho¸t cña ng©n hµng nhiÒu tû ®ång. Ngµnh Ng©n hµng ®· ra ®êi tõ l©u vµ ®îc coi nh mét ngµnh kinh doanh m¹o hiÓm nhÊt vËy mµ ®Õn tËn cuèi n¨m 1997, luËt ng©n hµng míi chÝnh thøc ®îc ban hµnh nhng trong ®ã cßn nhiÒu lÜnh vùc cha ®îc quy ®Þnh chÆt chÏ. Ngay c¶ trong c«ng t¸c tÝn dông còng vËy, cuèi n¨m 1996 Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam míi cã v¨n b¶n vÒ quy tr×nh híng dÉn cho vay vµ quy tr×nh thÈm ®Þnh dù ¸n. ChÝnh sù thiÕu ®ång bé vµ láng lÎo nay ®· g©y kh«ng Ýt khã kh¨n cho c¶ Ng©n hµng vµ kh¸ch hµng. * Nguyªn nh©n tõ phÝa ngêi vay. a. N¨ng lùc cña kh¸ch hµng yÕu kÐm. MÆc dï trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn nh¶y vät, nhng nh×n chung th× nÒn kinh tÕ níc ta ®ang trong thêi kú tÝch luü nguyªn thuû, vèn cña c¸c doanh nghiÖp cßn Ýt ái, nghÌo nµn. §Ó ho¹t ®éng ®îc c¸c nhµ kinh doanh ®Òu ph¶i dùa vµo vèn Ng©n hµng do ®ã chØ cÇn mét sù biÕn ®éng nhá cña thÞ trêng hoÆc mét sù t¨ng l·i suÊt còng cã thÓ ®Èy doanh nghiÖp vµo t×nh tr¹ng khã kh¨n vÒ tµi chÝnh. Còng v× ®ång vèn Ýt ái ®· khiÕn cho c¸c doanh nghiÖp thiÕu kh¶ n¨ng chñ ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh, ®æi míi c«ng nghÖ. Thªm vµo ®ã lµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt hiÖn hµnh cña c¸c doanh nghiÖp ®· qu¸ l¹c hËu lµm cho n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, chÊt lîng s¶n phÈm kÐm, gi¸ thµnh cao. Trong khi nhu cÇu cña thÞ trêng ngµy cµng ®ßi hái cao vÒ chÊt lîng vµ mÉu m·, thÞ hiÕu l¹i lu«n thay ®æi. Trêng hîp kh¸c, vÝ dô nh c«ng ty TNHH Hoµng Mai do thiÕu tµi chÝnh ®· sö dông vèn vay cña Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam vµo nhiÒu mÆt ho¹t ®éng cña c«ng ty (kÓ tõ vÖic mua nhµ xëng, x©y dùng c¶i t¹o nhµ xëng vµ mua m¸y mãc thiÕt bÞ, ®Õn viÖc mua nguyªn liÖu phôc vô s¶n xuÊt may gia c«ng vµ xuÊt khÈu hµng néi ®Þa…) nªn khi kinh doanh thua lç ®· kh«ng chñ ®«ng chuyÓn híng kinh doanh ®îc vµ mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n nî vay cho Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam. MÆt kh¸c muèn kinh doanh thµnh c«ng, ngêi ®iÒu hµnh doanh nghiÖp ph¶i biÕt c¸ch tæ chøc kinh doanh. Kh«ng thÓ lÊy lßng nhiÖt t×nh vµ sù chÞu ®ùng khã kh¨n ®Ó thay thÕ kiÕn thøc qu¶n trÞ kinh doanh, ®Æc biÖt lµ trong c¬ chÕ thÞ trêng nh hiÖn nay. Nhng thùc tÕ cho thÊy, c¸c nµh kinh doanh ë níc ta cha cã ®îc nh÷ng c¸i cÇn thiÕt ®ã, hiÖn nay chóng ta míi chØ b¾t ®Çu quan t©m ®Õn viÖc ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé lµm nghÒ qu¶n trÞ kinh doanh. b. Rñi ro thiÕu thèng tin. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, viÖc qu¶n lý kinh doanh kh«ng thÓ thiÕu th«ng tin, th«ng tin ®îc coi lµ ®èi tîng lao ®éng cña ngêi ®iÒu hµnh. Chóng ta thêng nãi "thêi ®¹i ngµy nay lµ thêi ®¹i th«ng tin" thÕ nhng trong thùc tÕ c¸c doanh nghiÖp ë níc ta l¹i ®ang ho¹t ®éng trong t×nh tr¹ng thiÕu th«ng tin, th«ng tin sai lÖch hoÆc th«ng tin l¹c hËu. do t×nh tr¹ng th«ng tin bÊt cËp nh vËy nªn c¸c doanh nghiÖp trong níc ®· kh«ng n¾m b¾t ®îc t×nh h×nh thÞ trêng, nhu cÇu, chñng lîi, gi¸ c¶ v× vËy ®· cã nh÷ng quyÕt ®Þnh sai lÇm. c. Rñi ro do thiÕu thÝch nghi víi c¹nh tranh. C¹nh tranh lµ mét tÊt yÕu cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng. NÒn kinh tÕ níc ta ®ang trong thêi kú qu¸ ®é chuyÓn sang ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng, sù c¹nh tranh diÔn ra rÊt phøc t¹p nhiÒu khi cßn thiÕu lµnh m¹nh, nhÊt lµ trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ më, tÝnh c¹nh tanh kh«ng chØ ë trong níc mµ nã cßn chÞu ¶nh hëng cña thÕ giíi bªn ngoµi. V× vËy rñi ro do thiÕu thÝch nghi víi c¹nh tranh lµ v« cïng lín vµ cã t×nh phæ biÕn, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp níc ta v« cïng lín vµ cã t×nh tr¹ng yÕu kÐm vÒ c¶ n¨ng lùc tµi chÝnh lÉn n¨ng lùc qu¶n trÞ kinh doanh. Trong thêi gian qua do thiÕu thÝch nghi víi c¹nh tranh, hµng ngµn doanh nghiÖp níc ta ®· bÞ gi¶i thÓ, ®Ó l¹i gÇn 2.000 tû ®ång tiÒn nî kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n cho Ng©n hµng. Mét sè doanh nghiÖp kh¸c ®ang ho¹t ®éng th× kh«ng Ýt trêng hîp kinh doanh thua lç, ®Æt nhiÒu ng©n hµng vµo thÕ "tiÕn tho¸i lìng nan". XÐt theo gãc ®é tÝn dông th× ®©y lµ nh÷ng con nî cã thÓ mang l¹i rñi ro cho ng©n hµng bÊt cø lóc nµo. d. T c¸ch ngêi vay kÐm. §¸nh gi¸ vÒ rñi ro tÝn dông Ng©n hµng do c¸c nguyªn nh©n xuÊt ph¸t tõ phÝa ngêi vay, chóng ta nhËn thÊy r»ng kh«ng Ýt nh÷ng chñ doanh nghiÖp, c¸ nh©n vay vèn cña Ng©n hµng kh«ng chØ kÐm vÒ n¨ng lùc qu¶n lý ®iÒu hµnh kinh doanh mµ cßn yÕu kÐm c¶ vÒ t c¸ch khi xÐt theo gãc ®é ý muèn tr¶ nî Ng©n hµng. MÆc dï ®a sè ngêi vay thêng cã ý nghÜ xuÊt ph¸t ®iÓm lµ tèt ®Ñp víi mong muèn thanh to¸n ®îc nî vay ng©n hµng tõ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh nhng còng kh«ng Ýt nh÷ng con nî ®· r¾p t©m lõa ®¶o Ng©n hµng ngay tõ ®Çu. Hä thêng t×m c¸ch s¨n ®ãn, nãi hay, nãi tèt vÒ dù ¸n, chuÈn bÞ hå s¬ mét c¸ch hoµn chØnh vµ chu ®¸o khiÕn cho mét sè c¸n bé tÝn dông dÔ ph¸n xÐt sai lÇm khi quyÕt ®Þnh cho vay. Khi ®· vay ®îc vèn ë Ng©n hµng råi th× l¹i sö dông vèn ®ã vµo c¸c viÖc kh¸c nh: bu«n lËu, ch¬i ®Ò, ch¬i hôi, cho ngêi kh¸c vay ®Ó hëng chªnh lÖch l·i suÊt cao h¬n…. Víi nh÷ng trêng hép nh vËy th× thÊt b¹i lu«n chê s½n hä vµ hËu qu¶ ®æ lªn nhµ Ng©n hµng. VÝ dô ë Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam, kh¸ch hµng Lª V¨n §øc ®· vay vèn cña Ng©n hµng, dïng tµi s¶n nhµ ®· thÕ chÊp mang b¸n cho ngêi kh¸c, nay bÞ c«ng an quËn §èng §a b¾t gi÷, Vò V¨n Nam còng vay vèn ë Ng©n hµng víi môc ®Ých n©ng cÊp kh¸ch s¹n, song cho ®Õn nay thêi h¹n thu håi nî ®· qu¸ l©u råi nh÷ng cha tr¶ ®îc nî cho ng©n hµng, g©y thÊt thu gÇn 2 tû ®ång… ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy, kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam nãi riªng vµ hÖ thèng Ng©n hµng Th¬ng M¹i nãi chung cÇn ph¶i ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé øng dông cã n¨ng lùc, cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao, nhanh nh¹y, ph¶n øng kÞp thêi vµ cã kh¶ n¨ng ph¸n ®o¸n ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng tríc khi quyÕt ®Þnh cho vay. §ång thêi ph¶i kÕ hîp víi c¸c ngµnh kh¸c tr¸nh t×nh tr¹ng lõa ®¶o, gi¶ m¹o giÊy tê cña kh¸ch hµng khi ®Õn vay vèn cña ng©n hµng. 3.3. Do hiÖu lùc qu¶n lý cña c¸c c¬ quan nhµ níc cha cao. Trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ chÕ, c¸c chÝnh s¸ch cÇn ph¶i ®iÒu chØnh lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái, do ®ã sù ®iÒu chØnh ®«i khi t¸c ®éng lµm ¶nh hëng tíi ho¹t ®éng tÝn dông cña Ng©n hµng nh N§18/CP cña ChÝnh phñ vÒ qu¶n lý ®Êt ®ai lµm cho nhiÒu doanh nghiÖp vay vèn Ng©n hµng kinh doanh bÊt ®éng s¶n bÞ kÑt vèn kh«ng thÓ tr¶ ®îc nî cho ng©n hµng khi ®Õn hÑn. ChÝnh s¸ch ngo¹i th¬ng kh«ng kÞp thêi, kh«ng ®èi phã víi sù biÕn ®éng cña thÞ trêng cña thÞ trêng lµm cho hµng ho¸ lóc th× nhËp å ¹t kh«ng tiªu thô ®îc g©y kÑt vèn lóc th× t¹o thµnh c¬n sèt. 3.4. Mét sè nguyªn nh©n kh¸c: Níc ta vÉn ®ang trong giai ®o¹n chuyÓn m×nh sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng, do ®ã cã nhiÒu thay ®æi trong chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ. ChÝnh nh÷ng sù thay ®æi nµy ®· ¶nh hëng lín tíi ho¹t ®éng cña c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc kinh tÕ, bëi v× hä thêng kh«ng thÓ ph¶n øng kÞp thêi tríc sù biÕn ®éng ®ét ngét cña m«i trêng kinh doanh nªn tÊt yÕu g¸nh chÞu thÊt b¹i. Trong trêng hîp kh¸c, cã nh÷ng doanh nghiÖp mÆt dï ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh tèt, cã tÝnh kh¶ thi cao song kh«ng gÆp may gÆp ph¶i nh÷ng rñi ro bÊt kh¶ kh¸ng nh thiªn tai, dÞch ho¹… nªn ®· mÊt kh¶ n¨ng tr¶ nî cho Ng©n hµng. N¨m 2001 ë Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam cã tíi 223 triÖu ®ång (chiÕm 0,3% tæng d nî qu¸ h¹n) do nguyªn nh©n bÊt kh¶ kh¸ng. Quý I - 2002 tû lÖ nµy cßn cao h¬n nhiÒu (chiÕm 1,7%). Víi nh÷ng trêng hîp nh vËy Ng©n hµng cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p xö lý nh gia h¹n nî cho kh¸ch hµng, ®¶o nî hoÆc nghÞ Bé tµi chÝnh xem xÐt thanh nî cho c¸c ®¬n vÞ ®ã. 3.4.1. Nguyªn nh©n chñ quan tõ phÝa Ng©n hµng. * Cho vay kh«ng ®óng nguyªn t¾c: ChØ tiªu Quý I -2000 31/12/2001 Quý I - 2002 Sè lîng % Sè lîng % Sè lîng % Nî qu¸ h¹n theo nguyªn nh©n 72.550 100 75.021 100 74.404 100 1. Do chñ quan - - 26.978 36 26.642 36 2. Do kh¸ch quan 72.550 100 48.043 64 47.462 64 + BÊt kh¶ kh¸ng 313 0,43 223 0,3 1.270 1,7 + Sai môc ®Ých lõa ®¶o 71.145 98 39.431 53 44.449 60 + Nguyªn nh©n kh¸c 1.092 1,75 8.389 10,7 2.043 2,3 Nguån: Ng©n hµng TMCP ph¬ng nam Theo b¶ng trªn th× nguyªnnh©n chñ quan g©y ra rñi ro tÝn dông cho ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam còng kh«ng ph¶i lµ nhá, nh n¨m 2001 cã tíi 27 tû ®ång nî qu¸ h¹n lµ do nguyªn nh©n chñ quan g©y ra, chiÕm 36% tæng d nî qu¸ h¹n. Sang quý I n¨m 2002 con sè nµy còng kh«ng gi¶m chót nµo c¶. Xin kÓ ra mét vµi lý do chñ yÕu g©y ra nî qu¸ h¹n cña Ng©n hµng. - Do c¸n bé tÝn dông kh«ng thùc hiÖn ®óng c¸c nguyªn t¾c, quy tr×nh nghiÖp vô cho vay. - Khi xö lý th«ng tin kh«ng qu¸n triÖt ®Çy ®ñ c¸c quan ®iÓm, yªu cÇu cña nguyªn t¾c tÝn dông. - C¸c bé tÝn dông chñ quan qu¸ tin tëng vµo kh¸ch hµng mµ coi nhÑ kh©u kiÓm tra, gi¸m s¸t. - ChÝnh s¸ch tÝn dông láng lÎo, ®Ó kÏ hë cho kh¸ch hµng lîi dông. - Cho vay qu¸ møc an toµn vÒ b¶o l·nh, thÕ chÊp. - Cè ý tho¶ hiÖp víi ngêi vay mÆc dï biÕt rñi ro sÏ xÈy ra. - ThiÕu lßng tin vÒ kh¸ch hµng vµ thÞ trêng cho vay... 3.4.2. KiÓm tra kiÓm so¸t kh«ng tèt. Ho¹t ®éng tÝn dông lµ ho¹t ®éng rÊt phøc t¹p vµ nh¹y c¶m, lu«n cã sù biÕn ®éng tõ th¸i cùc nµy sang th¸i cùc kh¸c. Trong khi ®ã c¸n bé tÝn dông hay lµm viÖc theo thãi quen. ViÖc kiÓm tra, gi¸m s¸t kho¶n cho vay tèt sÏ gióp cho hä sím nhËn ra sai sãt, n¾m b¾t vµ xö lý kÞp thêi nh÷ng kho¶n cho vay cã vÊn ®Ò. Trong thùc tÕ, nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn rñi ro tÝn dông ë Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam kh«ng tèt. Cô thÓ lµ: HÖ thèng thanh tra Ng©n hµng Nhµ níc kiÓm so¸t ho¹t ®éng cña c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i kh«ng thêng xuyªn vµ kÐm hiÖu qu¶. Th«ng thêng hä chØ cã mÆt khi sù viÖc ®· vì lë, còng cã khi ph¸t hiÖn ®îc vÊn ®Ò l¹i kh«ng cã biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi. - ViÖc kiÓm so¸t cña ngay chÝnh b¶n th©n ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam còng tá ra láng lÎo. Phßng kiÓm so¸t n»m xa trung t©m, Ýt tiÕp xóc víi c¸n bé tÝn dông do ®ã t¹o ®iÒu kiÖn cho mét sè c¸n bé tÝn dông lµm bõa lµm Èu vµ thiÕu tr¸ch nhiÖm, dÉn ®Õn nh÷ng rñi ro kh«ng ®¸ng cã. 3.4.3. Qu¸ tin tëng vµo tµi s¶n thÕ chÊp MÆc dï biÕt r»ng nguyªn t¾c cho vay lµ ph¶i cã tµi s¶n thÕ chÊp song c¸n bé tÝn dông còng kh«ng nªn cøng nh¾c trong ®iÒu kiÖn nµy. Cã ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh tèt th× cã thÓ kh«ng cÇn tµi s¶n thÕ chÊp vÉn yªn t©m cho vay ®îc. Ngîc l¹i cã nh÷ng kh¸ch hµng vay víi tµi s¶n thÕ chÊp lín nhng lµm ¨n thua lç dÉn ®Õn ng©n hµng ph¶i ph¸t m¹i tµi s¶n ®Õn thu håi nî, nhng viÖc b¸n c¸c tµi s¶n thÕ chÊp ®Ó thu håi l¹i vèn ®· cho vay lµ mét vÊn ®Ò kh«ng dÔ dµng chót nµo. Ng©n hµng thêng gÆp ph¶i khã kh¨n trong giÊy tê së h÷u tµi s¶n, vÒ gi¸ c¶ cña tµi s¶n, vÒ thêi gian b¸n ®îc tµi s¶n thÕ chÊp g©y chËm chÔ trong viÖc thu håi vèn, cã nh÷ng tµi s¶n thÕ chÊp khi ®Þnh gi¸ cho vay th× nã ®ang ë thêi ®iÓm gi¸ cao, ®Õn khi ph¸t m¹i b¸n ®i gi¸ trÞ h¹ g©y thua lç cho nhµ Ng©n hµng. Th«ng tin tÝn dông lµ vÊn ®Ò hµng ®Çu ®Ó cã quyÕt ®Þnh cho vay ®óng ®¾n, trong nhiÒu trêng hîp do ®iÒu tra kh«ng tèt nªn th«ng tin sai lÖch hoÆc kh«ng ®Çy ®ñ, ë níc ta hiÖn nay cha cã h·ng kinh doanh th«ng tin tÝn dông nµo, trung t©m th«ng tin TPR cña Ng©n hµng Nhµ níc míi ra ®êi, ho¹t ®éng cha hiÖu qu¶ nªn viÖc hç trî cho c¸c c¸n bé tÝn dông ng©n hµng rÊt kÐm kh«ng cã th«ng tin ®©ú ®ñ nªn nhiÒu trêng hîp ®Ó bÓ råi hoÆc kh¸ch hµng ®· hoµn toµn mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n ng©n hµng míi nhËn ra. 3.4.4. Do ®éi ngò c¸n bé thiÕu tr×nh ®é. Tr×nh ®é cña c¸n bé tÝn dông cßn bÞ h¹n chÕ do ®ã kh«ng cã kh¶ n¨ng ph©n tÝch thÈm ®Þnh dù ¸n, nªn nhiÒu khi cho vay mµ kh«ng ®¸nh gi¸ ®îc tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n, hoÆc do kh«ng ph©n tÝch ®îc c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña l·nh ®¹o doanh nghiÖp, kh«ng biÕt n¨ng lùc thùc sù cña kh¸ch hµng do ®ã khi hä kinh doanh thua lç kh«ng thÓ tr¶ nî ®îc ng©n hµng lµ tÊt yÕu. KiÕn thøc vÒ x· héi, thÞ trêng cña c¸n bé tÝn dông bÞ h¹n chÕ còng g©y cho mãn vay bÞ rñi ro v× trong nhiÒu trêng hîp kh¸ch hµng ®· kh«ng n¾m b¾t ®îc nhu cÇu thÞ hiÕu cña ngêi tiªu dïng, kh«ng ph©n tÝch ®îc cung cÇu cña thÞ trêng dÉn ®Õn mÆt hµng kinh doanh ®ã bÞ ø ®äng, nªn c¸n bé tÝn dông lµ ngêi cã kiÕn thøc, biÕt ph©n tÝch t×nh h×nh cho kh¸ch hµng, sÏ tr¸nh ®îc thiÖt h¹i trong kinh doanh, vµ tiÒn vay cña ng©n hµng khi ®ã bÞ rñi ro. 4. KÕt qu¶ thu håi nî qu¸ h¹n ë Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam. HiÖn nay Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam vÉn tÝch cùc tiÕp tôc theo dâi ®«n ®èc thu håi c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n, xem xÐt ph©n tÝch nh÷ng mãn nî qu¸ h¹n cã kh¶ n¨ng thu håi tríc, kiªn quyÕt b¸m s¸t con nî, thêng xuyªn kiÓm tra c¸n bé thùc hiÖn, t×m biÖn ph¸p thu håi nî mét c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt. T¨ng cêng quan hÖ víi c¸c c¬ quan néi chÝnh cã liªn quan nh UBND, Së nhµ ®Êt, c«ng an... nhê hä gióp ®ì ®Ó hoµn thµnh hå s¬ giÊy tê, tiÕn hµnh gi¸m s¸t tµi s¶n thÕ chÊp ®Ó thu nî. Ho¹t ®éng cña ng©n hµng lµ lu«n ph¶i ®èi mÆt víi rñi ro, coi rñi ro nh mét c¬ héi ®Ó kinh doanh, song cÇn ph¶i biÕt chÊp nhËn nã ë møc ®é phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña m×nh. Th«ng qua sè liÖu vÒ rñi ro cña Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam trong ba n¨m (2000 - 2002) ®iÓm næi bËt ®¸ng b¸o ®éng nhÊt lµ tû lÖ nî qu¸ h¹n qu¸ cao trong khi tû lÖ thu håi nî qu¸ h¹n l¹i qu¸ thÊp 30% sè nî qu¸ h¹n lµ cha thÓ thu håi ®îc ë mçi n¨m. §Æc biÖt 2000 chØ cã 37,82% nî qu¸ h¹n ®· thu håi ®îc, cßn l¹i 62,18% cha thu håi, phÇn lín trong sè ®ã lµ nî khã ®ßi kh¶ n¨ng hoµn tr¶ kh¸ máng manh. MÆc dï sè nî qu¸ h¹n ®· thu håi ®îc vÒ tuyÖt ®èi vÉn t¨ng nhanh qua c¸c n¨m (tõ 21 tû n¨m 2000 lªn 182 tû n¨m 2001) song do sè nî qu¸ h¹n còng t¨ng lªn kh«ng ngõng lªn tû lÖ thu håi nùo qu¸ h¹n thùc chÊt t¨ng lªn kh«ng ®¸ng lµ bao. Hy väng r»ng víi c¸c biÖn ph¸p thu håi nî qu¸ h¹n mét c¸ch tÝch cùc, hiÖu qu¶ nh Ng©n hµng ®ang ¸p dông sÏ lµm gi¶m ®¸ng kÓ con sè nî qu¸ h¹n mçi n¨m. 5. C¸c biÖn ph¸p mµ Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam ®· ¸p dông nh»m ng¨n ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông. Muèn kh¾c phôc tån t¹i, ®a chi nhanh tho¸t ra khái t×nh tr¹ng hiÖn nay, con ®êng duy nhÊt lµ më réng ho¹t ®éng, t¨ng cêng nguån thu, chó träng c«ng t¸c huy ®éng vèn vµ cho vay ®ång ®Òu, tËp trung vµo c¸c ngµnh kinh tÕ mòi nhän ®Ó t¨ng thÞ phÇn d nî cho c¸c doanh nghiÖp quèc doanh, víi ®êng lèi chung do Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam ®Ò ra lµ “æn ®Þnh, ph¸t triÓn v÷ng ch¾c, an toµn vµ hiÖu qu¶”, sau ®©y lµ mét sè biÖn ph¸p cô thÓ mµ Ng©n hµng ®· ¸p dông thu ®îc thµnh c«ng ®¸ng kÓ. 5.1. C«ng t¸c tæ chøc c¸n bé. §©y lµ c«ng t¸c quan träng hµng ®Çu trong ®ã yÕu tè con ngêi quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña chi nh¸nh. Tríc n¨m 1997, bé m¸y cña ng©n hµng bÞ rÖu r· do l·nh ®¹o vµ mét sè c¸n bé tÝn dông cÊu kÕt nhau lµm sai nguyªn t¾c, dÉn ®Õn thÊt tho¸t lín ë Ng©n hµng. Tõ quý III/1996, ban l·nh ®¹o míi lªn kÕ nhiÖm, ®· vµ ®ang tiÕp tôc kiÖn toµn bé m¸y l·nh ®¹o ®¶m b¶o ®iÒu hµnh thèng nhÊt vµ cã hiÖu qu¶. T¨ng cêng c¸n bé cho nh÷ng kh©u cßn thiÕu nh phßng kinh doanh vµ phßng thanh to¸n quèc tÕ. Kiªn quyÕt sö lý nghiªm minh nh÷ng c¸n bé tho¸i ho¸, ®¶m b¶o kû c¬ng trong c«ng t¸c ®iÒu hµnh, tr¸nh t×nh tr¹ng v« tr¸ch nhiÖm trong c«ng viÖc. 5.2. Th«ng tin vÒ kh¸ch hµng. ë ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam, gi¸m ®èc vµ trëng phã phßng kinh doanh tÝn dông thêng xuyªn ®i t×m hiÓu kh¸ch hµng vay vèn thuéc ®èi tîng nµo? Uy tÝn cña hä ®èi víi Ng©n hµng ra sao? cã s½n lßng ®Ó tr¶ nî Ng©n hµng hay kh«ng? Ph¬ng ¸n xin vay vèn cã mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ ®Ó kh¸ch hµng tr¶ nî Ng©n hµng? ViÖc thÈm ®Þnh uy tÝn kh¸ch hµng ph¶i ®îc xem lµ yÕu tè quan träng nhÊt trong quan hÖ tÝn dông. XÐt theo lý thuyÕt th× viÖc ®¸nh gi¸ cña c¸n bé tÝn dông cã ®îc chÝnh x¸c hay kh«ng sÏ cã vai trß quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ tÝn dông cho vay, nÕu viÖc ®¸nh gi¸ sai ®èi tîng kh¸ch hµng xin vay vèn sÏ lµm gi¶m nh÷ng kh¸ch hµng cã mèi quan hÖ tèt víi Ng©n hµng hoÆc cã thÓ Ng©n hµng kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi nî khi ®· cho vay, sÏ ph¸t sinh rñi ro trong c¸c kho¶n cho vay. C«ng viÖc sÏ dÔ dµng h¬n nhiÒu nÕu ngêi ®i vay lµ kh¸ch hµng thêng xuyªn vµ l©u n¨m cña kh¸ch hµng ®· tõng vay vèn tríc ®ã. Trêng hîp kh¸ch hµng míi quan hÖ víi ng©n hµng th× Ng©n hµng cã tr¸ch nhiÖm trong qu¶n lý kinh doanh... Nh÷ng khÝa c¹nh nµy ®îc Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam xem xÐt mét c¸ch kü lìng trong qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh cho vay. 5.3. Chó träng c«ng t¸c ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng. Trong c¬ chÕ nh hiÖn nay, mçi ng©n hµng ph¶i tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mäi mÆt lao ®éng cña m×nh ®Ó lu«n ®¶m b¶o môc ®Ých cuèi cïng cña m×nh lµ an toµn trong kinh doanh, h¹n chÕ rñi ro vµ thu ®îc nhiÒu lîi nhuËn. Lµm ®îc ®iÒu ®ã, qu¶ lµ kh«ng rÔ chót nµo. Trong thêi gian võa qua, ®Æc biÖt tõ cuèi n¨m 2000 trë vÒ ®©y, Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam ®· rÊt chó träng tíi ®èi tîng cho vay, kiªm quyÕt kh«ng cho vay ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng kh«ng cã ®ñ ®iÒu kiÖn, nghiªn cøu kü cµng vª kh¸ch hµng nh: - Xem xÐt, ph©n tÝch tr×nh ®é, qu¶n lý kinh doanh vµ tr×nh ®é qu¶n trÞ ®iÒu hµnh cña kh¸ch hµng. - Ph©n tÝch t×nh hin×h tµi chÝnh cña kh¸ch hµng. - Xem xÐt kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng. - Nghiªn cøu, kiÓm tra tÝnh ph¸p lý cña tµi s¶n thÕ chÊp kü cµng... ChÝnh nhê c¸c biÖn ph¸p trªn mµ hiÖn nay Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam ®· gi¶m ®¸ng kÓ tû lÖ rñi ro cña m×nh (tõ 30% n¨m 2000 xuèng 10% hiÖn nay). 5.4. §Æc biÖt bíc sang n¨m 2002 Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam cã nh÷ng bíc thay ®æi râ rÖt trong c«ng t¸c ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô cho c¸c c¸n bé tÝn dông. Phßng kinh doanh thêng xuyªn cö ngêi ®i häc c¸c líp n©ng cao nghiÖp vô qu¶n lý tÝn dông, phßng ngõa rñi ro, thêng xuyªn tæ chøc c¸c buæi gi¶ng d¹y, häc chÕ ®é kÕ to¸n míi ¸p dông cho c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ nh»m n©ng cao tr×nh ®é hiÓu biÕt cho c¸n bé tÝn dông tr¸nh x¶y ra nh÷ng sai lÇm kh«ng ®¸ng cã trong qu¸ tr×nh cho vay. 5.5. Ng¨n ngõa c¸c kho¶n vay khã ®ßi vµ tæn thÊt tÝn dông. ViÖc ng¨n ngõa nh÷ng kho¶n vay khã ®ßi vµ tæn thÊt tÝn dông bao gåm: T¨ng cêng sù gi¸m s¸t mãn vay th«ng qua viÖc t¨ng chi phÝ thu lîi, ®a ra lêi khuyªn cho kh¸ch hµng trong viÖc t×m kiÕm biÖn ph¸p hoµn tr¶ nî vay cho Ng©n hµng ngay khi cã dÊu hiÖu kh¸ch hµng ®ang gÆp khã kh¨n vÒ tµi chÝnh. Nh©n viªn ng©n hµng cã thÓ ®a ra c¸c lêi khuyªn cho kh¸ch hµng nh: - T¨ng thªm vèn: NÕu lµ C«ng ty cæ phÇn th× khuyÕn khÝch hä b¸n thªm cæ phiÕu, cßn ®èi víi c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c ht× xö dông c¸c biÖn ph¸p nh kªu gäi c«ng t¸c, liªn doanh liªn kÕt... - Gi¶m bít kÕ ho¹ch më réng: NÕu kÕ ho¹ch më réng ®ang ®îc trï tÝnh, th× ngêi vay nªn lo¹i bá chóng cho ®Õn khi t×nh h×nh tµi chÝnh ®îc c¶i thiÖn... - Gia h¹n nî, gi¶m møc thu cña c¸c kú h¹n nî cho kh¸ch hµng. - T¨ng thªm c¸c kho¶n vay míi nh»m cøu v·n t×nh h×nh tµi chÝnh ®ang suy sôp cña ngêi vay. H×nh thøc nµy ®îc ¸p dông trong trêng hîp ngêi vay sÏ tèt h¬n khi ®îc gia t¨ng vèn. 5.6. C«ng t¸c thu håi nî qu¸ h¹n, xö lý c¸c kho¶n nî khã ®ßi. Ng©n hµng ®· ®«n ®èc, thu håi nî qu¸ h¹n, xem xÐt ph©n tÝch nh÷ng mãn nî cã kh¶ n¨ng thu håi tríc, b¸m s¸t con nî, t×m ra biÖn ph¸p thu håi nî cã hiÖu qu¶ nhÊt. §èi víi c¸c kho¶n nî khã ®ßi, Ng©n hµng ph¶i lùa chän mét trong hai h×nh thøc khai th¸c, hoÆc ph¸t m¹i tµi s¶n thÕ chÊp. Tuú theo h×nh thøc vµ th¸i ®é cña kh¸ch hµng mµ Ng©n hµng lùa chän ra mét biÖn ph¸p võa gióp cho Ng©n hµng gi¶m bít thiÖt h¹i võa kh«ng nhÉn t©m víi ngêi vay. 5.7. Kh¶ n¨ng ®o lêng cña c¸c lo¹i rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh tÝn dông cña Ng©n hµng. ë ViÖt Nam, hÖ thèng Ng©n hµng ®· ph¶i chÊp nhËn nhiÒu rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh, ®iÒu ®ã ®ßi hái Ng©n hµng ph¶i cã kh¶ n¨ng ®o lêng c¸c rñi ro ®Ó t¹p lîi nhuËn cã thÓ sinh ra trong t¬ng lai. Do vËy gi¶i ph¸p t×m ra møc thÝch hîp cã tÝnh dung hoµ gi÷a rñi ro vµ lîi nhuËn lµ vÊn ®Ò cÇn quan t©m cña c¸c nhµ qu¶n lý Ng©n hµng, mäi mèi quan hÖ biÖn chøng míi ph¸t sinh lµ lµm sao võa ph¶i gia t¨ng lîi nhuËn, võa ph¶i chÊp nhËn rñi ro ë møc ®é cho phÐp. Gi¶i ph¸p ®ång bé trong qu¶n lý rñi ro tÝn dông Ng©n hµng thÓ hiÖn sù ®¸nh ®æi lÉn nhau t¹o nªn mèi quan hÖ kh«ng thÓ t¸ch rêi nhau trong ho¹t ®éng kinh doanh Ng©n hµng. ChÝnh v× vËy ngêi ta ®· kh¸i qu¸t nªn môc tiªu ®èi víi lîi nhuËn vµ rñi ro. C©u hái ®îc ®Æt ra liÖu møc ®é nµo trong toµn bé rñi ro mµ Ng©n hµng nªn g¸nh chÞu ®Ó gia t¨ng lîi nhuËn vµ bao nhiªu l¹i rñi ro mµ Ng©n hµng cã thÓ chÊp nhËn? Bëi vËy c¸c Ng©n hµng nhÊt thiÕt ph¶i xem xÐt m«i trêng kinh doanh trong t¬ng lai, dù ®o¸n sù ¶nh hëng cña nã ®èi víi c¸n bé c©n lîi nhuËn vµ rñi ro tÝn dông còng cã thÓ xuÊt ph¸t tõ m«i trêng kinh tÕ - x· héi, nh l¹m ph¸t, suy tho¸i kinh tÕ, chÝnh s¸ch Nhµ níc hoÆc m«i trêng, ph¸p lý kh«ng æn ®Þnh, chiÕn tranh hoÆc thiªn tai... Dï rñi ro tÝn dông cã xuÊt hiÖn tõ nguyªn nh©n nµo ®i ch¨ng n÷a th× nã còng mang l¹i thiÖt h¹i kh«ng nhá ®èi víi nÒn kinh tÕ nãi chung vµ ho¹t ®éng kinh doanh Ng©n hµng nãi riªng. §iÒu ®ã kh¼ng ®Þnh l¹i r»ng rñi ro tÝn dông lµ vÊn ®Ò cÊp thiÕt cÇn ®îc gi¶i quyÕt trong ho¹t ®éng kinh doanh Ng©n hµng hiÖn nay. ch¬ng iii nh÷ng kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m h¹n chÕ rñi ro ë ng©n hµng tmcp ph¬ng nam trong giai ®o¹n hiÖn nay I. Nh÷ng kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p ®èi víi ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam 1. Hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh 1.1. C«ng t¸c gi¸o dôc vµ ®µo t¹o c¸n bé Ph¶i thêng xuyªn gi¸o dôc ®éi ngò c¸n bé, nhÊt lµ ®èi víi c¸n bé tÝn dông. §Ó ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶, ®¶m b¶o sù an toµn vµ ph¸t triÓn vèn cña ng©n hµng, tríc hÕt ng©n hµng ph¶i n¾m ®îc trong tay mét ®éi ngò c¸n bé tÝn dông cã ®ñ t c¸ch vµ phÈm chÊt ®¹o ®øc vµ tr×nh ®é chuyªn m«n giái. V× vËy ng©n hµng ph¶i cã kÕ ho¹ch gi¸o dôc vµ ®µo t¹o l¹i, nh»m trang bÞ cho hä nh÷ng kiÕn thøc cÇn thiÕt vÒ t×nh h×nh kinh tÕ thÞ trêng, ®Æc biÖt lµ kiÕn thøc vÒ ngµnh mµ hä ®ang cho vay. Bªn c¹nh ®ã, hä còng ph¶i ®îc båi dìng nh÷ng kiÕn thøc ph¸p lý vÒ c¸c quan hÖ kinh tÕ, d©n sù vµ h×nh sù, vÊn ®Ò vÒ së h÷u... ®Òu quan träng kh«ng thÓ xem nhÑ, ®ã lµ thêng xuyªn «n luyÖn vµ cã sù kiÓm tra vÒ kiÕn thøc nghiÖp vô, sù hiÓu biÕt vÒ quy tr×nh vµ c¬ chÕ cho vay cña ng©n hµng. Nh÷ng c¸n bé tá ra kh«ng ®ñ tiªu chuÈn, cÇn ph¶i lo¹i bá khái d©y chuyÒn cho vay, kh«ng ®Ó hä tiÕp tôc cã ®iÒu kiÖn g©y thªm nh÷ng hËu qu¶ míi. NÕu ai cã nh÷ng sai ph¹m, ph¶i ®îc sö lý nghiªm minh vÒ tr¸ch nhiÖm kinh tÕ hµnh chÝnh, kÓ c¶ b»ng h×nh sù theo luËt. 1.2. thµnh lËp ban cè vÊn vµ thanh tra tÝn dông ng©n hµng. Qua viÖc nghiªn cøu nh÷ng kinh nghiÖm phßng chèng rñi ro cña c¸c Nhµ níc th¬ng m¹i ViÖt Nam, vµ thùc t¹ng kinh doanh tÝn dông t¹i Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam. T«i m¹o muéi ®Ò xuÊt: Ng©n hµng c«ng th¬ng Ph¬ng Nam nªn thµnh lËp “Ban cè vÊn vµ thanh tra tÝn dông” víi m« h×nh tæ chøc ho¹t ®éng nh sau: a. M« h×nh tæ chøc + Trëng ban: Gi¸m ®èc ng©n hµng + Phã ban: Trëng phßng tÝn dông + C¸c thµnh viªn: Bao gåm mét sè c¸n bé tÝn dông cã tr×nh ®é chuyªn m«n giái cã kiÕn thøc vÒ s¶n xuÊt kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ trêng vµ an hiÓu vÒ lÜnh vùc ph¸p luËt. b. Chøc n¨ng - Chøc n¨ng thanh tra: + Qu¶n lý chung ho¹t ®éng tÝn dông cña Ng©n hµng trªn c¬ së gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña mçi nh©n viªn ho¹t ®éng. + §Þnh kú kiÓm tra c«ng t¸c cña mçi c¸n bé tæ chøc, th«ng qua viÖc thanh tra trùc tiÕp mét sè vÊn ®Ò cô thÓ: Th«ng qua ®ã nh÷ng nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ chÊt lîng c«ng t¸c cña mçi c¸n bé tÝn dông, ®Ó cã nh÷ng h×nh thøc khen thëng vµ kû luËt thÝch ®¸ng. - Chøc n¨ng cè vÊn. + Cè vÊn cho c¸c c¸n bé tÝn dông trong viÖc ®iÒu tra thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n xin vay. + Cè vÊn cho c¸c c¸n bé tÝn dông trong viÖc sñ lý c¸c mãn vay cã vÊn ®Ò, vµ c«ng t¸c thu håi nî tån ®äng cña ng©n hµng. - Chøc n¨ng kinh doanh. Qua viÖc ®iÒu tra nghiªn cøu thÞ trêng vµ thùc tÕ kinh doanh tÝn dông ng©n hµng. B¸n cè vÊn vµ thanh tra tÝn dông tiÕn hµnh viÖc x©y dùng chiÕn lîc Marketing ng©n hµng, vµ lªn kÕ ho¹ch tÝn dông cho tõng thêi kú. c. NhiÖm vô * Trëng ban cã nhiÖm vô chØ ®¹o chung (®a ra kÕ ho¹ch vµ biÖn ph¸p hµnh ®éng). * Phã ban: chØ ®¹o t¸c nghiÖp (ph©n c«ng nhiÖm vô cô thÓ cho mçi thµnh viªn) * C¸c thµnh viªn: + Tuú theo kh¶ n¨ng cña mçi thµnh viªn, mµ ban l·nh ®¹o ph©n c«ng cho hä ®i s©u vµo nghiªn cøu mét hoÆc mét sè ngµnh nghÌ s¶n xuÊt kinh doanh cô thÓ. Víi môc ®Ých ®¸nh gi¸ sù biÕn ®éng chung vÒ ngµnh nghÒ mµ m×nh nghiªn cøu, trªn c¬ së ®ã cung cÊp nh÷ng th«ng tin kÞp thêi cho c¸c c¸n bé tÝn dông. + Qu¶n lý chung tÊt c¶ c¸c c¸c mãn vay thuéc lÜnh vùc ®îc giao. §Þnh kú lªn c¸c b¸o c¸o tæng hîp tÝn dông cô thÓ. Ph©n tÝch nguyªn nh©n thµnh c«ng vµ thÊt b¹i ®Ó cã híng kh¾c phôc cho thêi kú sau. + Cè vÊn trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp cho c¸c c¸n bé tÝn dông trong viÖc ®iÒu tra vµ thÈm ®Þnh tÝn dông. - Cè vÊn trùc tiÕp: §èi víi c¸c mãn vay cã gi¸ trÞ lín, c¸c thµnh viªn trong ban cè vÊn sÏ cïng víi c¸n bé tÝn dông trùc tiÕp ®i ®iÒu tra vµ thÈm ®Þnh mãn vay víi t c¸ch lµ ngêi tham mu. - Cè vÊn gi¸n tiÕp: ®èi víi c¸c mãn vay cã gi¸ trÞ nhá, c¸c thµnh viªn trong ban tÝn dông sÏ nhËn ®îc b¶n sao vÒ hå s¬ cña mãn vay víi môc ®Ých lµ kiÓm tra l¹i xem nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n cña hå s¬ tÝn dông nh: hîp ®ång tÝn dông ®· chÆt chÏ cha, hå s¬ tµi s¶n thÕ chÊp ®· ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè vÒ mÆt ph¸p lý kh«ng? vµ viÖc ®¸nh gi¸ vÒ ngêi vay cña c¸c c¸n bé tÝn dông ®· chÝnh x¸c cha... Trªn c¬ së ®ã cã nh÷ng th«ng tin ngîc trë l¹i ®èi víi c¸n bé tÝn dông vÒ nh÷ng ®iÒu kho¶n cÇn ph¶i chØnh söa hoÆc bæ sung trong hå s¬ cña ngêi ®i vay. + Gi÷ vai trß chñ chèt trong viÖc tæ chøc ph¸t m¹i tµi s¶n thÕ chÊp. ®èi víi c¸n bé tÝn dông, cÇn ph¶i giao tr¸ch nhiÖm mét c¸ch râ rµng nhng còng ph¶i quan t©m h¬n ®Õn quyÒn lîi cña hä. Thùc ra khi nhËn nhiÖm vô, th× b¶n th©n ngêi c¸n bé tÝn dông ®Òu hiÓu r»ng hä ph¶i lµm nh÷ng c«ng viÖc g× (trõ nh÷ng trêng hîp c¸ biÖt). Nhng nh×n chung, ®Ó cã ®îc hiÖu qu¶ th× mét trong nh÷ng yÕu tè kh¸ quan träng lµ ph¶i giao tr¸ch nhiÖm cô thÓ. C«ng viÖc cµng ®îc lîng ho¸ cô thÓ bao nhiªu, th× cµng dÔ thùc hiÖn bÊy nhiªu, vµ viÖc ®¸nh gi¸ møc ®é hoµn thµnh nhiÖm vô cña c¸n bé tÝn dông cµng chÝnh x¸c h¬n. MÆt kh¸c, nh×n mét c¸ch toµn diÖn ta thÊy ho¹t ®éng tÝn dông lµ nguån c¬ b¶n cña thu nhËp hoÆc thua lç cña mét ng©n hµng, cho nªn rñi ro tÝn dông sÏ t¹o khã kh¨n lín nhÊt cho ng©n hµng. Víi ý nghÜa quan träng ®ã cña tÝn dông, kh«ng chØ lµm choi ngêi c¸n bé tÝn dông thÊy vinh dù, tù hµo, mµ cßn trao cho hä mét tr¸ch nhiÖm nÆng nÒ, bëi ®¸nh gi¸ rñi ro tÝn dông vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông lµ mét c«ng viÖc hÕt søc phøc t¹p vµ ®Çy rÉy khã kh¨n. C«ng viÖc cña mét c¸n bé tÝn dông ®ßi hái hä kh«ng chØ cã kiÕn thøc chuyªn s©u, kinh nghiÖm ho¹t ®éng, mµ cßn ph¶i hiÓu râ lÜnh vùc mµ hä ®Çu t vèn vµo, hä kh«nh ph¶i chØ ph©n tÝch, ph¸n ®o¸n mµ cßn ph¶i ®a ra ®îc nh÷ng quyÕt ®Þnh chÝnh x¸c, nh÷ng sö lý kÞp thêi th«ng minh... ®ßi hái th× cao, tr¸ch nhiÖm th× nÆng nÒ nhng quyÒn lîi cña hä nh thÕ nµo th× hÇu nh Ýt ®îc quan t©m ®Õn. Trong c¸c b¸o c¸o tæng hîp kÕ ho¹t ®éng cña ng©n hµng, thêng xuyªn nh¾c nhë ®Õn viÖc rµ so¸t l¹i ®éi ngò c¸n bé lµm tÝn dông, cã biÖn ph¸p kû luËt thÝch ®¸ng vµ kiªn quyÕt ®a ra khái ng©n hµng nh÷ng c¸n bé mÊt phÈm chÊt... nh÷ng h×nh thøc kû luËt t¬ng xøng víi møc ®é vi ph¹m quy chÕ kh«ng hoµn thµnh nhiÖm vô ®Òu rÊt hîp lý. Tuy nhiªn ph¶i thõa nhËn r»ng ho¹t ®éng tÝn dông lu«n tiÒm Èn nh÷ng rñi ro, nªn sau khi ký cho vay th× ngêi nµo còng phËp phång lo l¾ng cho ®Õn khi thu song nî míi ®îc thë phµo nhÑ nhâm. V× thÕ, c¸ch duy nhÊt ®Ó thèng ®îc rñi ro, lµ h¹n chÕ ®Õn tèi ®a viÖc cho vay. T tëng lµm tèt th× hëng chung, chia chung cßn khi lµm dë th× mét m×nh g¸nh chÞu hËu qu¶, ®· lµm cho nhiÒu c¸n bé tÝn dông kh«ng d¸m m¹nh d¹n quyÕt ®Þnh cho vay. Cßn nÕu cho vay, th× sÏ xuÊt hiÖn mét sù “chia ch¸c ©m thÇm” ®Ó bï cho “c¸i gi¸ ph¶i tr¶” vÒ sau. Song ®· nãi lµ ng©n hµng th× kh«ng thÓ kh«ng cho vay, vµ khi cho vay th× ph¶i h¹n chÕ tèi ®a c¸c hiÖn tîng tiªu cùc. V× vËy t«i thiÕt nghÜ r»ng Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam nãi riªng vµ c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i níc ta nãi chung, cÇn ph¶i quan t©m h¬n ®Õn quyÒn lîi vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¸n bé tÝn dông. 1.3. Thùc hiÖn nghiªm tóc c¸c quy chÕ tÝn dông CÇn ph¶i thùc hiÖn nghiªm tóc c¸c quy chÕ tÝn dông ®· ®îc ®Ò ra, tr¸ch t tëng s¨n t×m lîi nhuËn b»ng mäi gi¸. B»ng bÊt cø gi¸ nµo còng kh«ng ®îc h¹ thÊp tiªu chuÈn tÝn dông ®Ó l«i kÐo kh¸ch hµng, thùc hiÖn c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh gi÷a c¸c ng©n hµng, vµ ®Ó cho mãn vay cã thÓ ®îc hoµn tr¶ c¶ trong trêng hîp dù ¸n kinh doanh thÊt b¹i, th× ph¶i thùc hiÖn thÕ chÊp ®óng ®¾n, phï hîp víi thùc tÕ. Nhng còng cÇn ph¶i c¶nh tØnh quan ®iÓm cho r»ng tµi s¶n thÕ chÊp lµ tÊt c¶, do ®ã cø cã thÓ chÊp lµ cho vay mµ quªn ®i nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña tÝn dông. §Ó ng¨n ngõa c¸c rñi ro vÒ phÝa kh¸ch hµng, ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam cÇn htùc hiÖn viÖc lùa chän kh¸ch hµng mét c¸ch ®óng ®¾n h¬n n÷a, chØ cho vay ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng ®Çy ®ñ ®iÒu kiÖn tÝn dông. CÇn quan t©m ®Õn c¸c vÊn ®Ò nh: n¨ng lùc tµi chÝnh, t×nh h×nh t×a chÝnh, kh¶ n¨ng vµ ®¹o ®øc cña ngêi ®iÒu hµnh, u thÕ vµ søc m¹nh cña ngêi vay trong c¹nh tranh. Khi mãn tÝn dông ®· ®îc cÊp, nhiÖm vô cña c¸n bé tÝn dông vµ ngêi ®iÒu hµnh lµ ph¶i thêng xuyªn gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña ngêi vay, ph¸t hiÖn kÞp thêi nh÷ng mãn vay cã vÊn ®Ò ®a c¸c gi¶i ph¸p h÷u hiÖu. Còng cÇn ph¶i buéc kh¸ch hµng phØa sö dông tiÒn vay ®óng theo cam kÕt khi vay, nÕu hä cã ý ®å lµm kh¸c ®i, víi nh÷ng toan tÝnh phiÕu lu, th× c¸n bé tÝn dông ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó thu håi l¹i mãn vay. Ngoµi ra, ban l·nh ®¹o ph¶i thêng xuyªn xem xÐt, ®¸nh gi¸ l¹i c¸c qui ®Þnh tÝn dông. Mét mÆt ph¶i chØnh söa nh÷ng vÊn ®Ò kh«ng phï hîp víi thùc tiÔn, cha chÆt chÏ vÒ ph¸p luËt, nh»m tr¸nh sù lîi dông cña nh÷ng ngêi “thiÕu ®¹o ®øc” tõ phÝa kh¸ch hµng lÉn c¸n bé ng©n hµng. MÆt kh¸c ®¸nh gi¸ t¸c ®éng cña hÖ thèng quy chÕ tÝn dông vµo qu¸ tr×nh cho vay vµ thu nî, nh»m t×m ra nh÷ng biÖn ph¸p ®a quy chÕ vµo thùc tiÔn. 2. Ng¨n ngõa c¸c kho¶n vay khã ®ßi vµ tæn thÊt tÝn dông ViÖc ng¨n ngõa nh÷ng kho¶n vay khã ®ßi vµ tæn thÊt tidn dông bao gåm: T¨ng cêng sù gi¸m s¸t mãn vay th«ng qua viÖc t¨ng chi phÝ thu nî, vµ ®a ra nh÷ng lêi khuyªn ®èi víi kh¸ch hµng trong viÖc t×m kiÕm biÖn ph¸p hoµn tr¶ nî vay cho ng©n hµng... ngay khi cã dÊu hiÖu ngêi ®· gÆp khã kh¨n vÒ tµi chÝnh, ng©n hµng cÇn ph¶i ¸p dông kÞp thêi nh÷ng biÖn ph¸p nh»m ®iÒu chØnh t×nh huèng vµ b¶o vÖ lîi Ých cña ngana hµng vµ kh«i phôc søc m¹nh tµi chÝnh cña ngêi vay. Cè vÊn, nh©n viªn ng©n hµng cã thÓ cho ngêi vay nh÷ng lêi khuyªn nh: - T¨ng thªm vèn, nÕu lµ c«ng ty cæ phÇn th× khuyÕn khÝch hä b¸n thªm cæ phiÕu, cßn ®èi víi c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c th× cã thÓ sö dông c¸c biÖn ph¸p nh kªu gäi céng t¸c, liªn doanh liªn kÕt... - Gi¶m bít kÕ ho¹ch më réng, nÕu kÕ ho¹ch më réng ®ang ®îc trï tÝnh, th× ngêi vay nªn lo¹i bá chóng cho ®Õn khi t×nh ×nh tµi chÝnh ®· ®îc c¶i thiÖn. - KhuyÕn khÝch thu håi c¸c kho¶n nî ®Çu t cha ®Õn h¹n, gi¶m bít c«ng nî. - Gi¶m bít hµng tån kho b»ng viÖc c¶i tiÕn ph¬ng thøc b¸n hµng, h¹ gi¸ b¸n... nh»m t¨ng doanh thu. - NhËn thªm vËt thÕ chÊp: Yªu cÇu ngêi vay t¨ng gi¸ trÞ tµi s¶n thÕ chÊp b»ng viÖc ®em thÕ chÊp nh÷ng tµi s¶n kh¸c thuéc quyÒn së h÷u cña m×nh. - Gia h¹n nî, gi¶m møc thu cña c¸c kú h¹n nî. - T¨ng thªm nh÷ng kho¶n vay míi nh»m cøu v·n t×nh h×nh tµi chÝnh ®ang suy sôp cña ngêi vay. H×nh thøc nµy ®îc ¸p dông trong trêng hîp ngêi vay kinh doanh thua lç v× lý do kh¸ch hµng. HoÆc ho¹t ®éng kinh doanh cña ngêi vay cã kh¶ quan h¬n khi ®îc gia t¨ng vèn. 3. ViÖc sö lý c¸c kho¶n nî khã ®ßi Trong sö lý c¸c kho¶n cho vay khã ®ßi th«ng thêng c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ph¶i lùa chän mét trong hai h×nh thøc lµ: Tæ chøc khai th¸c hoÆc thanh lý tµi s¶n thÕ chÊp. Khai th¸c lµ mét qu¸ tr×nh lµm viÖc víi ngêi vay cho ®Õn khi ngêi vay hoµn tr¶ ®îc mét phÇn hay toµn bé sè nî mµ kh«ng ®a vµo c¸c c«ng cô ph¸p lý ®Ó Ðp buéc. Thanh lý lµ Ðp ngêi vay ph¶i tu©n theo c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång tÝn dông, ¸p dông vµ thùc hiÖn tÊt c¶ c¸c biÖn ph¸p lý cã thÓ ®Ó ®¹t ®îc môc ®Ých. C¸c yÕu tè chÝnh ¶nh hëng ®Õn sù lùa chän mµ ng©n hµng sÏ theo ®Ó sö lý c¸c kho¶n cho vay, næi bËt nhÊt lµ khã kh¨n trong viÖc thu nî vµ tæn thÊt cã thÓ x¶y ra, trong trêng hîp nµy ng©n hµng ph¶i ¸p dông h×nh thøc thu nî b¾t buéc theo luËt. Bªn c¹nh ®ã c¸c yÕu tè nh sù thËt thµ, th¸i ®é cña ngêi vay ®èi víi c¸c kho¶n nî tá ra cã tr¸ch nhiÖm, søc m¹nh tµi chÝnh vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî cña ngêi vay cßn cã nhiÒu kh¶ quan th× ng©n hµng ¸p dông h×nh thøc tæ chøc khai th¸c, h×nh thøc nµy võa kh«ng nhÉn t©m víi ngêi vay mµ cßn tá ra cã lîi cho ng©n hµng. Trong ho¹t ®éng thu nî, ng©n hµng cÇn ph¶i cã sù céng t¸c chÆt chÏ víi ngêi vay vµ tranh thñ sù céng t¸c cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh vµ luËt ph¸p ë ®Þa ph¬ng n¬i ngêi vay ho¹t ®éng. Mét kho¶n vay cã vÊn ®Ò, kh«ng cã nghÜa lµ ng©n hµng ®· mÊt tÊt c¶, rÊt cã thÓ vµo thêi ®iÓm ra h¹n cuèi cïng ngêi vay sÏ hoµn tr¶ ®îc ®Çy ®ñ c¸c kho¶n nî cña ng©n hµng, mµ kh«ng cÇn cã sù can thiÖp cña c¸c c¬ quan chøc tr¸ch vµ ®iÒu hµnh ph¸p luËt. HoÆc ph¶i ¸p dông nh÷ng h×nh thøc cuèi cïng nh ph¸t m¹i tµi s¶n thÕ chÊp. Nh÷ng biÖn ph¸p cuèi cïng chØ nªn ¸p dông khi ngêi vay cè t×nh lõa ®¶o hoÆc mÊt hoµn toµn kh¶ n¨ng thanh to¸n. V× nã sÏ g©y ra rÊt nhiÒu phiÒn phøc vµ tèn kÐm cho ng©n hµng vµ c¶ ngêi vay. V× vËy, viÖc lùa chän mét trong hai h×nh thøc trªn ®ßi hái ng©n hµng ph¶i tÝnh to¸n mét c¸ch thËn träng, víi môc ®Ých cuèi cïng lµ gi¶m tèi ®a nh÷ng thiÖt h¹i do ngêi vay mang l¹i. II. Nh÷ng gi¶i ph¸p t ng©n hµng Nhµ níc * Ng©n hµng Nhµ níc phèi hîp víi Bé Tµi chÝnh nghiªn cøu thµnh lËp c¸c tæ chøc nh: + Quû b¶o hiÓm tiÒn göi. + Ng©n hµng b¶o l·nh. §Ó hç trî ho¹t ®éng kinh doanh tÝn dông cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i trong níc, vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho mét sè tæ chøc kinh tÕ cã dù ¸n kinh doanh kh¶ thi, nhng kh«ng ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn vÒ tµi s¶n thÕ chÊp. * ViÖc ng©n hµng Nhµ níc cho phÐp mét ®¬n vÞ kinh tÕ vay vèn ë nhiÒu ng©n hµng th¬ng m¹i lµ hîp lý, nã sÏ t¹o sù c¹nh tranh gi÷a c¸c ng©n hµng, nh¨m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng ng©n hµng trong níc. Nhng trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay cña ViÖt Nam vÒ th«ng tin cßn nhiÒu ®iÓm yÕu kÐm. Ho¹t ®éng cña trung t©m th«ng tin tÝn dông cña ng©n hµng Nhµ níc ho¹t ®éng cha cã hiÖu qu¶, th«ng tin cËp nhËt cha chÝnh x¸c vµ kÞp thêi. Nªn viÖc cho mét ®¬n vÞ kinh tÕ vay vèn ë nhiÒu ng©n hµng trong ®iÒu kiÖn nh vËy, sÏ cã thÓ dÉn ®Õn rñi ro cho nhiÒu ng©n hµng cïng m«t lóc, vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi vay lõa ®¶o chiÕm ®o¹t tµi s¶n cña ng©n hµng. V× vËy ®Ó ¸p dông quy chÕ nµy, Ng©n hµng Nhµ níc cÇn ph¶i nghiªn cøu söa ®æi, vµ chÊn chØnh l¹i c¸c ho¹t ®éng cña trung t©m th«ng tin tÝn dông. * T¨ng cêng c«ng t¸c thanh tra vµ xö lý nghiªm minh viÖc thùc hiÖn c¬ chÕ tÝn dông cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i, nh»m tr¸nh hiÖn tîng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh gi÷a c¸c ng©n hµng, ph¸t hiÖn kÞp thêi nh÷ng sai ph¹m cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i nh»m h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt nh÷ng hiÖt h¹i do rñi ro ®em l¹i. III. Nh÷ng gi¶i ph¸p tõ chÝnh phñ vµ c¸c ngµnh * C¸c c¬ quan chøc n¨ng cÇn kiÓm tra vµ chÊn chØnh viÖc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn së h÷u tµi s¶n, chØ cÊp mét b¶n gèc duy nhÊt nh»m ng¨n chÆn viÖc dïng mét tµi s¶n ®i thÕ chÊp nhiÒu n¬i ®Ó vay vèn, g©y thÊt tho¸t t¸i s¶n cña ng©n hµng. * Bé Tµi chÝnh, bé t ph¸p vµ ng©n hµng Nhµ níc, cÇn phèi hîp ban hµnh th«ng t liªn bé ®Ó híng dÉn mét sè thñ tôc vÒ thÕ chÊp, cÇm cè ®èi víi doanh nghiÖp Nhµ níc vµ thñ tôc c«ng chøng hîp ®ång thÕ chÊp, cÇm cè vµ b¶o l·nh vay vèn. * C¸c bé: Néi vô, giao th«ng vËn t¶i vµ ng©n hµng Nhµ níc phèi hîp ban hµnh th«ng t liªn bé quy ®Þnh vÒ thñ tôc cÇm cè, thÕ chÊp c¸c ph¬ng tiÖn vËn t¶i. Nh»m ®¶m b¶o cho ngêi cho ph¬ng tiÖn võa cã thÓ ®em ph¬ng tiÖn cña m×nh ®i thÕ chÊp, mµ vÉn ®îc ®iÒu hµnh ph¬ng tiÖn trong thêi gian thÕ chÊp. - ChÝnh phñ ban hµnh nghÞ ®Þnh, quy ®Þnh chi tiÕt viÖc thi hµnh luËt doanh nghiÖp Nhµ níc c«ng bè ngµy 30/4/1995 trong ®ã cÇn quy ®Þnh râ gi÷a danh s¸ch c¸c tµi s¶n doanh nghiÖp Nhµ níc ®îc quyÒn cÇm cè thÕ chÊp vµ danh s¸ch c¸c tµi s¶n khi ®em ®i thÕ chÊp ph¶i ®îc phÐp cña c¬ quan cã thÈm quyÒn (cô thÓ lµ c¬ quan nµo?). §ång thêi cÇn quy viÖc sö lý tµi s¶n thÕ chÊp cña doanh nghiÖp Nhµ níc khi doanh nghiÖp nµy mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n c«ng nî cña ng©n hµng. * chÝnh phñ cÇn ban hµnh nghÞ ®Þnh híng d·n vÒ viÖc ®¨ng ký tµi s¶n thÕ chÊp vµ tæ hcøc b¸n ®Êu gi¸ tµi s¶n thÕ chÊp. * Bé Tµi chÝnh cÇn tæ chøc thùc hiÖn tèt viÖc kiÓm tra, buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh h¹ch to¸n theo ®óng chÕ ®é “ h¹ch to¸n kÕ to¸n vµ thèng kª’, ®¶m b¶o sè liÖu chÝnh x¸c, trung thùc vµ kÞp thêi. Nh»m gióp c¸c ng©n hµng cã ®îc c¸c th«ng tin tµi chÝnh trung thùc gióp cho viÖc ph©n tÝch tÝn dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp vay vèn ®îc chÝnh x¸c. * Nhµ níc cÇn tæ hcøc nghiªn cøu tiÕn tíi viÖc thµnh lËp mét c¬ quan chuyªn tr¸ch vÒ viÖc thèng kª tæng hîp c¸c tû lÖ tµi chÝnh cña c¸c ngµnh trong níc,nh»m rót ra hÖ thèng c¸c tû lÖ trung b×nh hµng n¨m, ®Ó ng©n hµng dùa vµo ®ã lµm c¨n cø ph©n tÝch kinh tÕ, sã s¸nh ®¸nh gi¸ c¸c doanh nghiÖp hiÖn ®ang ë t×nh tr¹ng nµo. * CÇn ®Ò cao tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan qu¶n lý vÒ xuÊt nhËp khÈu. Tríc hÕ cÇm ®¶m b¶o c©n ®èi, tr¸nh hiÖn tîng nhËp - xuÊt trµn lan, hoÆc h¹n chÕ qu¸ møc dÉn ®Õn nh÷ng biÕn ®éng vª thÞ trêng nh trong thêi gian qua. Hai lµ chÝnh s¸ch xuÊt nhËp khÈu ph¶i æn ®Þnh t¬ng ®èi l©u dµi, tr¸nh t×nh tr¹ng khi vèn tÝn dông võa míi ®Çu t cho c¸c dù ¸n xuÊt nhËp khÈu - cha kÞp thu håi th× ®· cã sù thay ®æi chÝnh s¸ch, khiÕn nî ng©n hµng kh«ng quay trë vÒ ®îc. phÇn kÕt luËn Qua viÖc nghiªn cøu rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh tÝn dông ng©n hµng cña Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam nãi riªng, vµ hÖ thèng ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam nãi chung. T«i nhËn thÊy ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh tÝn dông ng©n hµng th¬ng m¹i, rñi ro lµ vÊn ®Ò tÊt yÕu kh«ng thÓ tr¸nh khái. ChØ cã ®iÒu møc ®é x¶y ra rñi ro vµ kh¶ n¨ng h¹n chÕ rñi ro cña con ngêi trong kinh doanh tíi ®Çu mµ th«i. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ níc ta cßn nhiÒu khã kh¨n, cha æn ®Þnh vµ ®ang trong thêi kú chuyÓn ®æi sang c¬ chÕ thÞ trêng, t×nh h×nh tµi chÝnh cña c¸c tæ chøc kinh tÕ cßn nhiÒu rèi ren, nhiÒu ®¬n vÞ cßn lóng tóng trong kinh doanh, kh«ng b¾t kÞp víi sù biÕn ®éng cña c¬ chÕ thÞ trêng, nªn l©m vµo t×nh tr¹ng kinh doanh thua lç, mÆt kh¸c, c¸c ®iÒu kiÖn vÒ m«i trêng kinh tÕ vµ ph¸p luËt cña níc ta, tá ra cßn nhiÒu mÆt yÕu kÐm vµ s¬ hë. Trong bèi c¶nh ®ã ho¹t ®éng kinh doanh tÝn dông cña ng©n hµng tÊt yÕu sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n. Qua qu¸ tr×nh thùc tËp vµ nghiªn cøu thùc tiÔn kinh doanh tÝn dông cña Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam, vµ thùc tr¹ng kinh doanh tÝn dông cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam. T«i nhËn thÊy viÖc triÓn khai nghiªn cøu c¸c gi¶i ph¸p nh»m h¹n chÕ rñi ro tÝn dông lµ mét vÊn ®Ò quan träng vµ cÊp thiÕt, nã gãp phÇn gi¶m bít tæn thÊt, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i níc ta tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong m«i trêng c¹nh tranh thêi më cöa. B¸m s¸t vµo môc tiªu ®ã, chuyªn ®Ò ®· ®i s©u vµo t×m hiÓu ho¹t ®éng cña ng©n hµng trong c¬ chÕ thÞ trêng, nghiªn cøu m«i trêng kinh doanh tÝn dông ë ViÖt Nam vµ c¸c thÓ chÕ tÝn dông hiÖn hµnh ë níc ta. Tõ ®ã t×m ra c¸c nguyªn nh©n c¬ b¶n dÉn rñi ro tÝn dông ë Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam nãi riªng vµ c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i níc ta nãi chung. Chuyªn ®Ò còng ®· ®a ra mét sè biÖn ph¸p nh»m ng¨n ngõa vµ kh¾c phôc rñi ro tÝn dông ë ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam. ®ång thêi luËn v¨n cã mét sè kiÕn nghÞ cô thÓ ®èi víi ChÝnh phñ, c¸c ngµnh c¸c cÊp cã liªn quan vµ Ng©n hµng Nhµ níc, nh»m söa ®æi vµ hoµn thiÖn c¸c quy chÕ tÝn dông vµ hÖ thèng luËt ë níc ta, víi môc ®Ých lµ t¹o m«i trêng kinh tÕ vµ ph¸p luËt thuËn lîi cho ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i nãi riªng vµ sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c níc nãi chung. Do kinh nghiÖm vµ kh¶ n¨ng nhËn thøc cßn nhiÒu h¹n chÕ, luËn v¨n kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. V× vËy t«i rÊt mong sù ®ãng gãp ý kiÕn cña mäi ®éc gi¶ quan t©m ®Õn lÜnh vùc nµy. Cuèi cïng t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña thÇy gi¸o híng dÉn vµ c¸c c« chó c¸n bé c«ng t¸c t¹i Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Ng©n hµng th¬ng m¹i Edward W. Reed. PhD vµ edward K. Gill, PhD 2. TiÒn tÖ ng©n hµng vµ thÞ trêng tµi chÝnh Fredeic. S. Michkin 3. Héi th¶o phßng ngõa vµ xö lý nî qu¸ h¹n Ng©n hµng c«ng th¬ng ViÖt Nam 4. T¹p chÝ ng©n hµng 5. Thêi b¸o kinh tÕ 6. T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ 7. C¸c v¨n b¶n thÓ lÖ, chÕ ®é tÝn dông cña Ng©n hµng Nhµ nøoc vµ Ng©n hµng c«ng th¬ng ViÖt Nam 8. C¸c b¸o c¸o tæng kÕt ho¹t ®éng cña Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam n¨m 2000 - 2001 - 2002. Môc lôc Lêi më ®Çu 1 Ch¬ng I. Ng©n hµng th¬ng m¹i vµ rñi ro tÝn dông trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng 3 I. Ng©n hµng th¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng 3 1. Kh¸i niÖm vÒ ng©n hµng th¬ng m¹i 3 2. C¸c chøc n¨ng lµm trung gian tÝn dông 4 2.1. Chøc n¨ng lµm trung gian tÝn dông 4 2.2. Chøc n¨ng lµm trung gian thanh to¸n 4 2.3. Chøc n¨ng "t¹o tiÒn" 5 3. C¸c nghiÖp vô cña NHTM 6 3.1. NghiÖp vô tµi s¶n nî (nghiÖp vô h×nh thµnh nguån vèn cña NHTM) 6 3.2. NghiÖp vô tµi s¶n cã (nghiÖp vô sö dông vèn cña NHTM) 7 II. Ho¹t ®éng tÝn dông vµ rñi ro tÝn dông cña NHTM 9 1. Ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng 9 2. Rñi ro tÝn dông cña NHTM 11 3. Nh÷ng nguyªn nh©n chñ yÕu g©y ra rñi ro tÝn dông 17 3.1. Nh÷ng th«ng tin kh«ng c©n xøng, sù lùa chän ®èi nghÞch vµ rñi ro ®¹o ®øc 17 3.2. Sù ®iÒu khiÓn cña "Bµn tay v« h×nh" - c¬ chÕ thÞ trêng 19 3.4. Nguyªn nh©n vÒ phÝa Nhµ níc 21 Ch¬ng II. Thùc tr¹ng chÊt lîng tÝn dông cña ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam 22 I. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh, ph¸t triÓn vµ c¬ cÊu tæ chøc 22 1. Qu¸ tr×nh j×nh thµnh ph¸t triÓn cña PNBANK 22 2. C¬ cÊu tæ chøc cña PNBANK 22 II. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng tÝn dông t¹i Ph¬ng Nam BANK 32 1. T×nh ×nh huy ®éng vèn 32 2. T×nh h×nh cho vay 34/ 3. Thùc tr¹ng chÊt lîng tÝn dông t¹i Ph¬ng Nam BANK 36 3.1. Thµnh tùu 36 3.2. Rñi ro tÝn dông ë ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam 38 3.2.1. Nî qu¸ h¹n 38 3.2.2. Nguyªn nh©n g©y nªn t×nh tr¹ng nî qu¸ h¹n ë Ng©n hµng TMCP Ph¬ng nam 41 3.3. Do hiÖu lùc qu¶n lý cña c¸c c¬ quan nhµ níc cha cao 45 3.4. Mét sè nguyªn nh©n kh¸c 45 3.4.1. Nguyªn nh©n chñ quan tõ phÝa Ng©n hµng 46 3.4.2. KiÓm tra kiÓm so¸t kh«ng tèt 47 3.4.3. Qu¸ tin tëng vµo tµi s¶n thÕ chÊp 47 3.4.4. Do ®éi ngò c¸n bé thiÕu tr×nh ®é 48 4. KÕt qu¶ thu håi nî qu¸ h¹n ë Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam 48 5. C¸c biÖn ph¸p mµ Ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam ®· ¸p dông nh»m ng¨n ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông 49 5.1. C«ng t¸c tæ chøc c¸n bé 49 5.2. Th«ng tin vÒ kh¸ch hµng 50 5.3. Chó träng c«ng t¸c ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng 50 5.4. §Æc ®iÓm bíc sang n¨m 2002 51 5.5. Ng¨n ngõa c¸c kho¶n vay khã ®ßi vµ tæn thÊt tÝn dông 51 5.6. C«ng t¸c thu håi nî qu¸ h¹n, xö lý c¸c kho¶n nî khã ®ßi 52 5.7. Kh¶ n¨ng ®o lêng cña c¸c lo¹i rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh tÝn dông cña Ng©n hµng 52 Ch¬ng III. Nh÷ng kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m h¹n chÕ rñi ro ë ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay 54 I. Nh÷ng kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p ®èi víi ng©n hµng TMCP Ph¬ng Nam 54 1. Hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh 54 1.1. C«ng t¸c gi¸o dôc vµ ®µo t¹o c¸n bé 54 1.2. Thµnh lËp ban cè vÊn vµ thanh tra tÝn dông ng©n hµng 54 1.3. Thùc hiÖn nghiªm tóc c¸c quy chÕ tÝn dông 57 2. Ng¨n ngõa c¸c kho¶n vay khã ®ßi vµ tæn thÊt tÝn dông 58 3. ViÖc sö lý c¸c kho¶n vay nî khã ®ßi 59 II. Nh÷ng gi¶i ph¸p tõ ng©n hµng Nhµ níc 60 III. Nh÷ng gi¶i ph¸p tõ chÝnh phñ vµ c¸c ngµnh 61 PhÇn. KÕt luËn 63 Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 65

Các file đính kèm theo tài liệu này:

NH185.doc