Chuyên đề Một số ý kiến nhằm tăng cường quản lý thu thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn tỉnh Cao Bằng

Òu khã kh¨n, c¬ së h¹ tÇng cßn l¹c hËu nghÌo nµn, tr×nh ®é d©n trÝ ch­a cao… Nh÷ng ®iÒu ®ã ¶nh h­ëng kh«ng nhá tíi viÖc thu hót vèn ®Çu t­ trong n­íc còng nh­ ngoµi n­íc vµo Cao B»ng. §ã lµ nh÷ng trë ng¹i kh«ng nhá tíi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh nãi riªng trªn ®Þa bµn tØnh. * Sù ph¸t triÓn cña c¸c DN NQD trªn ®Þa bµn tØnh Cao B»ng: Tõ ®¹i héi ®¶ng lÇn VI (1986) víi chñ tr­¬ng ®æi míi nÒn kinh tÕ, §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· x¸c ®Þnh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ n­íc ta theo h­íng kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, víi nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ cïng tån t¹i, trong ®ã cã thµnh phÇn kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n. Sau ®ã t¹i c¸c ®¹i héi §¶ng VII, VIII ®­êng lèi ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng XHCN víi nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ tiÕp tôc ®­îc kh¼ng ®Þnh. Tõ ®ã, khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh (gåm kinh tÕ hîp t¸c, kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n, kinh tÕ hé kinh doanh) ph¸t triÓn m¹nh. Kinh tÕ ngoµi quèc ph¸t triÓn cßn gãp phÇn quan träng thùc hiÖn c¸c chñ tr­¬ng kh¸c cña §¶ng vµ nhµ n­íc nh­: chñ tr­¬ng xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, ph©n bè l¹i c¬ cÊu kinh tÕ, xo¸ dÇn sù kh¸c biÖt gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n, gi÷a miÒn xu«i vµ miÒn ng­îc. Tõ n¨m 1990 khi quèc héi th«ng qua LuËt c«ng ty vµ LuËt Doanh nghiÖp t­ nh©n, sè l­îng doanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh t¨ng lªn nhanh chãng. Cao B»ng tõ n¨m 1990 ®Õn n¨m 1999 sè l­îng c¸c doanh nghiÖp chØ cã kho¶ng 20 doanh nghiÖp chñ yÕu ho¹t ®éng trong c¸c lÜnh vùc x©y dùng. Nh­ng tõ n¨m 2000 ®Õn nay víi viÖc thùc hiÖn luËt doanh nghiÖp míi chØ trong 5 n¨m sè l­îng c¸c doanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh ®· t¨ng lªn 8 lÇn (161 Doanh ngiÖp) so víi n¨m 1990 ®Õn n¨m 1999 vµ quy m« kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nµy ngµy cµng ®­îc më réng. Tuy nhiªn, do míi h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nªn phÇn lín c¸c c¬ së kinh doanh cßn ë quy m« võa vµ nhá. So víi c¸c Doanh nghiÖp thuéc thanh phÇn kinh tÕ Nhµ n­íc, tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña hä cßn thÊp, n¨ng suÊt lao ®éng ch­a cao... 2.1.2. C¬ cÊu tæ chøc cña Côc ThuÕ vµ cña Tæ qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh Cao B»ng: 2.1.2.1. C¬ cÊu tæ chøc cña Côc ThuÕ tØnh Cao B»ng: Côc ThuÕ Cao B»ng lµ mét trong 61 Côc ThuÕ trong c¶ n­íc ®­îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè: 314 TC/Q§-TCCB ngµy 21/8/1990 cña Bé Tµi ChÝnh vÒ viÖc thµnh lËp Côc ThuÕ Nhµ n­íc. Côc ThuÕ Cao B»ng ngoµi ®Æc ®iÓm lµ thùc thùc hiÖn nguyªn t¾c song trïng l·nh ®¹o (võa ®ù¬c sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña Tæng côc ThuÕ vÒ chuyªn m«n còng nh­ vÒ chØ tiªu giao thùc hiÖn trong n¨m, võa ®­îc sù l·nh ®¹o vÒ nhiªï mÆt cña UBND tØnh n¬i Côc ThuÕ ®ãng trô së). Khi míi thanh lËp toµn ngµnh thuÕ Cao B»ng cã h¬n 200 c¸n bé c«ng chøc, trong ®ã: tr×nh ®é ®¹i häc cã 7 c«ng chøc, tr×nh ®é trung cÊp cã 42 c«ng chøc, sè cßn l¹i lµ c«ng chøc tõ bé ®éi chuyÓn ngµnh sang ch­a qua ®µo t¹o.Tr¶i qua h¬n 10 n¨m x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®Õn nay Ngµnh ThuÕ Cao B»ng cã 311 C«ng chøc trong ®ã: Tr×nh ®é ®¹i häc chiÕm 29%; Tr×nh ®é trung cÊp chiÕm 68,75% Sè ch­a qua ®µo t¹o chñ yÕu ë bé phËn phôc vô chiÕm 2,25%, c¬ së vËt chÊt t­¬ng ®èi hoµn chØnh, tõ v¨n phßng Côc ®Õn c¸c §éi ThuÕ ®Òu cã trô së lµm viÖc c¸n bé c«ng chøc yªn t©m c«ng t¸c vµ ngµy cµng ®¸p øng yªu cÇu nhiÖm vô chÝnh trÞ trong t×nh h×nh míi. C«ng t¸c kiªn toµn bé m¸y lu«n ®ù¬c ngµnh quan t©m, Côc ThuÕ cã 8 phßng chøc n¨ng chuyªn m«n h­íng dÉn chØ ®¹o nghiÖp vô cã 13 Chi côc ThuÕ HuyÖn, ThÞ x·,vµ h¬n 100 §éi ThuÕ x·, ph­êng lu«n theo dâi t×nh h×nh kinh doanh trªn ®Þa bµn, trùc tiÕp tham m­u cho cho l·nh ®¹o c¸c cÊp vÒ c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ. *Bé m¸y l·nh ®¹o côc bao gåm: -- 01 côc Tr­ëng : cã nhiÖm vô chØ ®¹o chung ngoµi ra cßn phô tr¸ch trùc tiÕp phßng: Phßng Tæ chøc c¸n bé; Phßng tæng hîp vµ dù to¸n; Phßng Hµnh chÝnh qu¶n trÞ. -- 02 Côc phã ®­îc ph©n c«ng nh­ sau: + Phã Côc Tr­ëng I: Phô tr¸ch khèi thu: Phßng Qu¶n lý doanh nghiÖp; Phßng tuyªn truyÒn vµ hç trî. + Phã Côc Tr­ëng II: Phô tr¸ch phßng Thanh tra; Phßng Ên chØ; Phßng tin häc vµ xö lý d÷ liÖu *S¬ ®å bé m¸y Côc ThuÕ Cao B»ng: P.Ên chØ P.Thanh tra P.Tuyªn truyÒn & hç trî Côc Tr­ëng Phßng tin häc vµ xö lý d÷ liÖu P.Qu¶n lý doanh nghiÖp Phã côc Tr­ëngII Phã côc Tr­ëng I P.Tæ chøc c¸n bé P.Tæng hîp & dù to¸n P.Hµnh chÝnh qu¶n trÞ tµi vô UBND TØnh Tæng Côc ThuÕ 2.1.2.2. C¬ cÊu tæ chøc cña tæ qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh: Tr­íc n¨m 2003, Tæ qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh cña Côc ThuÕ tØnh Cao B»ng trùc thuéc Phßng NghiÖp vô chÝnh s¸ch thuÕ nay trùc thuéc c¸c chi côc. C«ng viÖc cña Tæ ®­îc bè trÝ nh­ sau: + Tæ tr­ëng lµ ng­êi chØ ®¹o chung trong tæ, cã nhiÖm vô: B¸o c¸o quyÕt to¸n, b¸o c¸o c«ng t¸c cña tæ cho ban l·nh ®¹o chi côc vµ c¸c phßng cã liªn quan. Tæng hîp tê khai thuÕ hµng th¸ng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh, hoµn thuÕ cho ®èi t­îng nép thuÕ. Tham m­u cho Chi côc tr­ëng gi¶i quyÕt c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch thuÕ. + Tæ phã cã nhiÖm vô: - Lµm c«ng t¸c tæng hîp, b¸o c¸o sè thu tån ®äng cña c¸c doanh nghiÖp thuéc tæ qu¶n lý. - Trùc tiÕp qu¶n lý mét sè doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh. - L·nh ®¹o tæ gi¶i quyÕt c¸c c«ng viÖc khi Tæ tr­ëng ®i v¾ng. - Tham gia trùc tiÕp thanh tra, kiÓm tra ®èi t­îng nép thuÕ t¹i c¬ së. + C¸c c¸n bé cã nhiÖm vô: mçi ng­êi qu¶n lý mét sè doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh, theo dâi, qu¶n lý ®èi t­îng nép thuÕ, tiÕp nhËn vµ xö lý tê khai ®«n ®èc ®èi t­îng nép thuÕ, xö lý ho¸ ®¬n, chøng tõ , quyÕt to¸n thuÕ vµ thùc hiÖn c«ng t¸c thanh tra kiÓm tra t¹i doanh nghiÖp. Qua c¸ch bè trÝ, tæ chøc c¸n bé cña Tæ qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh cho thÊy ®· cã sù ph©n c«ng bè trÝ tõng c«ng viÖc cho tõng c¸n bé t­¬ng ®èi hîp lý, tõng c¸n bé ®­îc giao nhiÖm vô cô thÓ. ChÝnh v× vËy, c«ng t¸c qu¶n lý ®èi t­îng nép thuÕ ®­îc chÆt chÏ, do ®ã h¹n chÕ thÊt thu cho Ng©n s¸ch Nhµ N­íc vµ cïng gãp phÇn ph¸t huy ®­îc hÕt kh¶ n¨ng cña tõng c¸n bé ®Ó hoµn thµnh kÕ ho¹ch ®­îc giao. 2.2. Thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh trªn ®Þa bµn tØnh Cao B»ng: 2.2.1 C«ng t¸c qu¶n lý ®èi t­îng nép thuÕ: Muèn ®¹t thµnh tÝch tèt th× tr­íc tiªn ph¶i qu¶n lý tèt, chÝnh v× vËy qu¶n lý ®èi t­îng nép thuÕ lµ kh©u ®Çu tiªn vµ rÊt quan träng trong quy tr×nh qu¶n lý thuÕ. Nã cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn nguån thu ng©n s¸ch nhµ n­íc vµ ®Õn c«ng t¸c kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn ®óng ph¸p luËt cña khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh nãi riªng. Ngay tõ kh©u ®Çu tiªn nÕu chóng ta qu¶n lý tèt ®èi t­îng nép thuÕ sÏ lµ nÒn mãng cho c¸c kh©u tiÕp theo vµ sÏ lµm t¨ng nguån thu cho Ng©n s¸ch nhµ n­íc ®ång thêi lµm gi¶m ®­îc con sè thÊt thu vÒ thuÕ do qu¶n lý tèt ®èi t­îng nép thuÕ. Theo quy ®Þnh cña LuËt ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng th× tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp kinh doanh ph¶i cã nghÜa vô ®Õn c¬ quan thuÕ ®Ó ®¨ng ký, kª khai thuÕ, ®Ó qua ®ã c¬ quan thuÕ sÏ n¾m b¾t ®­îc sè doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh trªn ®Þa bµn tØnh. §èi víi c¸c hé s¶n xuÊt kinh doanh trªn ®Þa bµn tØnh, sau khi luËt doanh nghiÖp ra ®êi vµ cã hiÖu lùc cïng víi c¬ chÕ míi ®­îc söa ®æi, nhiÒu c¸ nh©n ®· bá vèn ®Çu t­ s¶n xuÊt kinh doanh thµnh lËp doanh nghiÖp ®Ó ho¹t ®éng. HiÖn nay cã h¬n 300 doanh nghiÖp ®¨ng ký, kª khai nép thuÕ (do phßng qu¶n lý doanh nghiÖp thuéc V¨n phßng côc qu¶n lý).Trong ®ã cã 161 doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh. Trong n¨m 2003 ®Õn cuèi n¨m 2004, Côc ThuÕ tØnh Cao B»ng ®· triÓn khai c«ng t¸c kª khai ®¨ng ký vµ cÊp m· sè thuÕ cho c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh cô thÓ: N¨m ChØ tiªu 2003 2004 Sè ®¬n vÞ thùc tÕ kinh doanh 142 161 Sè ®¬n vÞ ®¨ng ký kinh doanh 154 165 Sè ®¬n vÞ ®­îc cÊp m· sè thuÕ 145 165 Qua sè liÖu trªn ta thÊy: Sè ®¬n vÞ ®¨ng ký kinh doanh b»ng víi sè ®¬n vÞ ®­îc cÊp m· sè thuÕ, ®iÒu nµy chøng tá c¸c doanh nghiÖp ®· thùc hiÖn ®óng luËt thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng tøc lµ khi doanh nghiÖp nµo ®øng ra kinh doanh th× ®ång thêi doanh nghiÖp ®ã còng ph¶i ®¨ng ký thuÕ ®Ó nép thuÕ vµo Ng©n s¸ch Nhµ n­íc, do khi thµnh lËp doanh nghiÖp ®Ó ®­îc kinh doanh theo ®óng ph¸p luËt quy ®Þnh th× ph¶i hoµn chØnh hå s¬ thñ tôc ®Ó Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ cña tØnh cÊp phÐp th× míi ®­îc kinh doanh. Qua ®ã ta thÊy ®­îc ®· cã sù phèi hîp tèt gi÷a Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ víi Côc thuÕ tØnh, gi÷a Tæ qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh víi c¸c phßng chøc n¨ng, nh­ phßng tuyªn truyÒn vµ hç trî, phßng tæng hîp dù to¸n. Còng qua sè liÖu trªn chóng ta thÊy: trong n¨m 2003 sè ®¬n vÞ ®¨ng ký kinh doanh lµ 145 doanh nghiÖp nh­ng sè doanh nghiÖp thùc tÕ kinh doanh chØ lµ 142 doanh nghiÖp, sè doanh nghiÖp ®¨ng ký kinh doanh lín h¬n sè doanh nghiÖp thùc tÕ kinh doanh lµ 3. Sang n¨m 2004 th× sè doanh nghiÖp ®¨ng ký kinh doanh ®· t¨ng lªn 165 doanh nghiÖp ®ång thêi sè doanh nghiÖp thùc tÕ kinh doanh còng t¨ng lªn lµ 161 doanh nghiÖp nh­ng sè doanh nghiÖp ®¨ng ký kinh doanh vÉn lín h¬n sè doanh nghiÖp thùc tÕ kinh doanh lµ 4 Qua qu¸ tr×nh ®i thùc tÕ t¹i ®¬n vÞ cïng sù phèi hîp víi c¸c ®éi thuÕ cña huyÖn, thÞ, c¸c c¬ quan chøc n¨ng kh¸c, nguyªn do sè doanh nghiÖp ®¨ng ký kinh doanh lín h¬n sè doanh nghiÖp thùc tÕ kinh doanh lµ do khi doanh nghiÖp khi ®¨ng ký kinh doanh nh­ng ch­a b­íc vµo kinh doanh ngay mµ xin nghØ ®Õn sang n¨m vµ do khi doanh nghiÖp míi thµnh lËp, do ®Æc ®iÓm cña ngµnh nghÒ x©y dùng kh«ng ph¶i lóc nµo còng ®­îc chän lµm thÇu, hoÆc tróng thÇu chÝnh v× vËy mµ doanh nghiÖp xin nghØ ®Ó ®­îc xÐt gi¶m thuÕ, miÔn thuÕ. Còng cã mét sè doanh nghiÖp nghØ kinh doanh ®Ó chuyÓn h­íng kinh doanh hay khi doanh nghiÖp chuyÓn ®æi ngµnh nghÒ lÜnh vùc ho¹t ®éng kh«ng tiÕn hµnh kª khai ®¨ng ký l¹i, nh÷ng doanh nghiÖp kinh doanh víi quy m« nhá l¹i chuyÓn lÜnh vùc kinh doanh rÊt nhanh nªn khã qu¶n lý, nÕu c¬ quan thuÕ ph¸t hiÖn hä míi chÞu kª khai, ®¨ng ký thuÕ vµ mét sè nguyªn nh©n kh¸c. Trong thùc tÕ vÉn cã nh÷ng doanh nghiÖp xin nghØ kinh doanh ®Ó kh«ng ph¶i nép thuÕ nh­ng thùc tÕ doanh nghiÖp ®ã vÉn tiÕn hµnh kinh doanh b×nh th­êng ®ã lµ c¸c doanh nghiÖp cã trô së ë c¸c huyÖn vïng s©u, vïng xa mµ c¸c c¸n bé thuÕ trong tæ ch­a cã ®iÒu kiÖn ®i h¹ch s¸t thùc tÕ ®­îc, mÆt kh¸c còng do cã sù phèi hîp thiÕu chÆt chÏ gi÷a c¸n bé Côc vµ c¸n bé Chi Côc ThuÕ huyÖn trong qu¶n lý, kiÓm tra, ®«n ®èc ®èi t­îng nép thuÕ, chÝnh v× vËy ®· lµm thÊt tho¸t nguån thu cho Ng©n s¸ch Nhµ N­íc. 2.2.2. C«ng t¸c qu¶n lý c¸c c¨n cø tÝnh thuÕ: 2.2.2.1. C«ng t¸c qu¶n lý ho¸ ®¬n, chøng tõ: Mét trong nh÷ng ­u ®iÓm c¬ b¶n cña luËt thuÕ GTGT lµ t¸c ®éng, b¾t buéc c¸c doanh nghiÖp tù gi¸c thùc hiÖn chÕ ®é ho¸ ®¬n chøng tõ, kh«ng cã ho¸ ®¬n mua b¸n hµng th× kh«ng ®­îc khÊu trõ thuÕ ®Çu vµo. Tõ n¨m 1999, khi thùc hiÖn hai luËt thuÕ míi nhu cÇu sö dông ho¸ ®¬n chøng tõ cña c¸c doanh nghiÖp ®· t¨ng lªn rÊt lín nh­ng bªn c¹nh ®ã còng ph¸t sinh nh÷ng vi ph¹m nghiªm träng nh­ : - Sö dông ho¸ ®¬n in gi¶ mÉu cña bé tµi chÝnh ®Ó kinh doanh trèn thuÕ hoÆc dïng ®Ó thanh to¸n, quyÕt to¸n tµi chÝnh trong c¸c doanh nghiÖp. - LËp ho¸ ®¬n ghi liªn 2 (lµ liªn giao cho kh¸ch hµng) cao h¬n liªn 1 (liªn ®­îc gi÷ l¹i ®¬n vÞ) sau khi b¸n hµng ®Ó chiÕm ®o¹t tiÒn thuÕ thanh to¸n, quyÕt to¸n tµi chÝnh. - B¸n hãa ®¬n khèng. - LËp ho¸ ®¬n khèng ( thùc tÕ lµ kh«ng cã giao dÞch mua b¸n) th«ng ®ång víi ®¬n vÞ xuÊt khÈu ®Ó kª khai hoµn thuÕ GTGT hµng xuÊt khÈu. - Khi b¸n hµng ho¸, dÞch vô, viÖc lËp giao ho¸ ®¬n cho kh¸ch hµng cña c¸c c¬ së cßn tuú tiÖn, kh«ng giao hoÆc giao ho¸ ®¬n th× ®ßi n©ng gi¸ hoÆc giao ho¸ ®¬n kh«ng hîp ph¸p ®Ó kinh doanh trèn thuÕ. - Lîi dông viÖc nhµ n­íc t¹o thuËn lîi trong cÊp giÊy phÐp kinh doanh ®· xuÊt hiÖn mét sè doanh nghiÖp sau khi ®­îc cÊp giÊy phÐp thµnh lËp, ®· ®¨ng ký thuÕ, m¨ sè thuÕ vµ mua b¸n ho¸ ®¬n t¹i c¬ quan thuÕ ®Ó sö dông nh­ng l¹i mang ho¸ ®¬n ®i b¸n. - Mua ho¸ ®¬n b¸n hµng dïng ®Ó kª khai khÊu trõ khèng tû lÖ phÇn tr¨m thuÕ GTGT ®Çu vµo. §iÓn h×nh lµ mét sè doanh nghiÖp nh­: C«ng ty TNHH Xu©n Lý lµm vµ sö dông ho¸ ®¬n gi¶ ®Ó kinh doanh trèn thuÕ; C«ng ty X©y dùng 1- 5 ... C«ng t¸c qu¶n lý ho¸ ®¬n, chøng tõ lµ mét c«ng viÖc th­êng xuyªn vµ quan träng cña Tæ. V× vËy muèn qu¶n lý tèt c«ng viÖc nµy ®ßi hái ph¶i cã sù kiÓm tra, thùc tÕ. ChÝnh v× vËy mµ hµng th¸ng Tæ ®· cö c¸n bé phèi hîp víi Phßng Ên chØ trùc tiÕp xuèng c¬ së ®Ó h­íng dÉn ghi ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia t¨ng, më sæ vµ ghi sæ kÕ to¸n, tËp hîp chøng tõ vµo b¶ng kª, hµng ho¸ vËt liÖu mua vµo, b¸n ra vµ kª khai sè thuÕ ph¶i nép vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc, ngoµi ra Côc thuÕ tØnh cßn ph¸t c¸c tµi liÖu cã liªn quan ®Õn thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng cho c¸c ®èi t­îng nép thuÕ ®ång thêi h­íng dÉn cho hä biÕt c¸ch qu¶n lý sö dông. V× ®Þa bµn kinh doanh nhá hÑp cïng víi sù chÊp hµnh quy ®Þnh vÒ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng cña c¸c doanh nghiÖp kinh doanh, c¸c chÕ ®é vÒ ho¸ ®¬n chøng tõ ®· ®­îc c¸c doanh nghiÖp chÊp hµnh tèt, chÝnh v× vËy mµ trong n¨m 2004, tæng sè ho¸ ®¬n ®· nhËn vµ göi ®i x¸c minh lµ 72 quyÓn, ®· cã kÕt qu¶ x¸c minh lµ 58 quyÓn víi tæng sè tiÒn ph¹t hµnh chÝnh lµ 56.850.000 ®ång. Nguyªn nh©n cña viÖc vi ph¹m chÕ ®é ho¸ ®¬n chøng tõ lµ do phÝa c¬ quan qu¶n lý thu thuÕ, qu¶n lý Ên chØ ho¸ ®¬n ch­a cã quy tr×nh chÆt chÏ, c«ng t¸c kiÓm tra x¸c minh ho¸ ®¬n cßn tiÕn hµnh chËm, kh«ng ph¸t hiÖn kÞp thêi c¸c sai ph¹m cña ®èi t­îng nép thuÕ cïng víi viÖc c¸c doanh nghiÖp ®· kh«ng trung thùc trong kª khai sè thuÕ ®Çu ra, ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ v× vËy ®· lµm thÊt thu cho Ng©n s¸ch Nhµ N­íc. 2.2.2.2. C«ng t¸c qu¶n lý kª khai thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu ra, ®Çu vµo: C¸c doanh nghiÖp nép thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ cã tr¸ch nhiÖm tù kª khai, x¸c ®Þnh møc thuÕ ph¶i nép ®óng theo quy ®Þnh vµ chñ ®éng nép thuÕ vµo kho b¹c nhµ n­íc theo th«ng b¸o cña c¬ quan thuÕ. Do ®Æc ®iÓm cña lÜnh vùc x©y dùng lµ kh¸ phøc t¹p cïng víi tÝnh tù gi¸c cña doanh nghiÖp ch­a cao nªn viÖc kª khai thuÕ ®Çu ra ®Çu vµo lµ ch­a hîp lý. Thùc tÕ cho thÊy cã rÊt nhiÒu dÊu hiÖu tiªu cùc ®· x¶y ra, v× ai còng muèn lîi cho riªng m×nh mµ bÊt chÊp thñ ®o¹n, bªn mua, bªn b¸n cÊu kÕt víi nhau, bªn b¸n cÇn cã ho¸ ®¬n cã sè thuÕ thÊp, bªn mua cÇn cã ho¸ ®¬n cã sè thuÕ cao, hoÆc cã tr­êng hîp mua hµng ho¸ vÒ kh«ng sö dông cho môc ®Ých kinh doanh nh­ng vÉn kª khai sö dông cho môc ®Ých kinh doanh ®Ó ®­îc khÊu trõ. D­íi ®©y lµ mét sè doanh nghiÖp ®iÓn h×nh vi ph¹m trong kª khai thuÕ ®Çu ra, ®Çu vµo: §¬n vÞ tÝnh: TriÖu ®ång Tªn doanh nghiÖp N¨m 2003 N¨m 2004 ThuÕ GTGT ®Çu ra ThuÕ GTGT ®Çu vµo ThuÕ GTGT ph¶i nép ThuÕ GTGT ®Çu ra ThuÕ GTGT ®Çu vµo ThuÕ GTGT ph¶i nép DN XD Xu©n Chung 204 280 - 76 300 428 - 128 C«ng ty TNHH Phó Quý 6 172 135 37 280 147 133 Kh¸ch S¹n Huy Hoµng 532 416 116 613 462 151 CTy XD MiÒn §«ng 1233 871 326 901 1365 - 464 DN XD Trung Thµnh 238 235 3 546 528 18 Qua b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy cã mét sè doanh nghiÖp cã sè thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ lín h¬n sè thuÕ ®Çu ra nh­: doanh nghiÖp x©y dùng Xu©n Chung, trong n¨m 2003 cã sè thuÕ ph¶i nép lµ (- 76 triÖu ®ång), trong n¨m 2004, doanh nghiÖp nµy cã sè thuÕ ph¶i nép lµ ( - 128 triÖu ®ång). Theo quy ®Þnh cña luËt thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng th× nh÷ng ®¬n vÞ cã sè thuÕ dÇu vµo lín h¬n sè thuÕ ®Çu ra trong 3 th¸ng liªn tôc th× sÏ ®­îc xÐt hoµn thuÕ. Qua ®iÒu tra cña c¬ quan thuÕ th× thÊy doanh nghiÖp x©y dùng Xu©n Chung cã sè thuÕ ph¶i nép lµ ( - 76 triÖu ®ång) n¨m 2003 vµ ( - 128 triÖu ®ång) n¨m 2004 nh­ng kh«ng ph¶i trong 3 th¸ng liªn tôc nªn kh«ng ®­îc hoµn thuÕ mµ ®­îc khÊu trõ vµo c¸c th¸ng tiÕp theo tøc lµ sÏ ®­îc trõ vµo sè thuÕ ph¶i nép cña c¸c th¸ng tiÕp theo. Ngoµi ra cßn cã mét doanh nghiÖp n÷a cã sè thuÕ ®Çu vµo lín h¬n ®Çu ra lµ C«ng ty x©y dùng MiÒn §«ng thuÕ ®Çu vµo lµ 1365 triÖu ®ång, thuÕ ®Çu ra lµ 901 triÖu ®ång, sè thuÕ ph¶i nép lµ ( - 464 triÖu ®ång ). Qua ®iÒu tra th× thÊy doanh nghiÖp nµy cã sè thuÕ ®Çu vµo lín h¬n sè thuÕ ®Çu ra trong 3 th¸ng liªn tiÕp nªn doanh nghiÖp nµy ®· ®­îc hoµn thuÕ. Sè tiÒn ®­îc hoµn lµ ( - 464 triÖu ®ång) cßn C«ng ty TNHH Phó Quý 6 vµ Doanh nghiÖp Trung Thµnh , Kh¸ch S¹n Huy Hoµng ®Òu cã sè thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu ra lín h¬n sè thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo, vµ sè thuÕ mµ 3 doanh nghiÖp nµy nép cho nhµ n­íc mçi n¨m ®Òu t¨ng. Cô thÓ ®èi víi doanh nghiÖp Phó Quý 6 n¨m 2004 thuÕ ph¶i nép lµ (133 triÖu ®ång), Kh¸ch S¹n Huy Hoµng n¨m 2004 sè thuÕ ph¶i nép lµ (151 triÖu ®ång) doanh nghiÖp Trung Thµnh n¨m 2004 thuÕ ph¶i nép lµ (18 triÖu ®ång), ®iÒu nµy chøng tá doanh nghiÖp mçi n¨m ®Òu cã doanh thu t¨ng nªn sè thuÕ nép cho nhµ n­íc cµng cao. Nh×n chung c«ng t¸c qu¶n lý kª khai thuÕ ®Çu ra, ®Çu vµo ®Ó x¸c ®Þnh sè thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ph¶i nép lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc phøc t¹p ®ßi hái c¸n bé thuÕ ph¶i cã chuyªn m«n cao, bªn c¹nh ®ã cßn ph¶i ®i s©u t×m hiÓu thùc tÕ ®Ó nhanh chãng ph¸t hiÖn vµ ng¨n chÆn c¸c sai ph¹m trong quy tr×nh qu¶n lý thuÕ. 2.2.3. C«ng t¸c hoµn thuÕ, quyÕt to¸n thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng: 2.2.3.1.C«ng t¸c hoµn thuÕ GTGT: Hoµn thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng lµ mét kh©u quan träng cña luËt thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng trong viÖc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh nãi riªng. Thùc hiÖn luËt thuÕ GTGT vµ th«ng t­ sè: 93/1999/TT-BTC ngµy 28/7/1999 cña bé tµi chÝnh h­íng dÉn vÒ hoµn thuÕ GTGT trong 5 n¨m 2000 2004 cña côc thuÕ Cao B»ng ®· gi¶i quyÕt hoµn thuÕ GTGT cho 88 l­ît ®¬n vÞ, víi sè tiÒn hoµn trªn 12.493,6 triÖu ®ång . Cô thÓ: T×nh h×nh hoµn thuÕ GTGT tõ 2000 - 2004 cña Côc ThuÕ TØnh Cao B»ng ChØ tiªu sè DN cã hå s¬ ®Ò nghÞ hoµn thuÕ Sè tiÒn ®Ò nghÞ hoµn thuÕ (triÖu ®ång) Sè DN ®· ®­îc hoµn thuÕ Sè tiÒn ®· hoµn thuÕ (triÖu ®ång) N¨m 2000:- Doanh nghiÖp QD - Doanh nghiÖp NQD 2 0 43.505 0 2 0 43.505 0 N¨m 2001:- Doanh nghiÖp QD - Doanh nghiÖp NQD 3 2 103,2 2.839,4 3 2 103,2 2.839,4 N¨m 2002:- Doanh nghiÖp QD - Doanh nghiÖp NQD 13 16 2.367,59 1.580,41 13 14 2.367,59 1.580,41 N¨m 2003: - Doanh nghiÖp QD - Doanh nghiÖp NQD 12 24 2.543,2 3.018,5 12 21 2.410.142 174.789 N¨m 2004: - Doanh nghiÖp QD - Doanh nghiÖp NQD 13 8 4.077.618 1.115.659 13 8 4.077.618 1.115.659 §Ó ®¶m b¶o hoµn thuÕ cho c¸c Doanh nghiÖp ®­îc kÞp thêi vµ chÆt chÏ ®óng chÝnh s¸ch, Côc ThuÕ Cao B»ng ®· phæ biÕn c«ng khai Quy tr×nh hoµn thuÕ vµ ®èi t­îng hoµn thuÕ ®Ó c¸c doanh nghiÖp ®­îc biÕt vµ thùc hiÖn, nh×n ,chung t×nh h×nh hoµn thuÕ GTGT cho c¸c Doanh nghiÖp thêi gian qua ®­îc tiÕn hµnh ®óng quy ®Þnh, kh«ng g©y phiÒn hµ cho c¸c Doanh nghiÖp. Hµng n¨m th«ng qua c«ng t¸c thÈm ®Þnh hå s¬ xin hoµn thuÕ, Côc thuÕ sÏ tr¶ l¹i hå s¬ ch­a ®ñ ®iÒu kiÖn. Trong n¨m 2000 ®Õn n¨m 2004 sè d¬n vÞ do phßng qu¶n lý thu qu¶n lý cã 93 hå s¬, trong ®ã 8 hå s¬ ch­a ®ñ ®iÒu kiÖn bÞ tr¶ l¹i víi sè tiÒn xin hoµn lµ 682,4 triÖu ®ång, ®èi víi c¸c hå s¬ ®· dñ thñ tôc theo quy ®Þnh c¬ quan thuÕ ®· gi¶i quyÕt hoµn thuÕ trong 15 ngµy kÓ tõ khi nhËn ®­îc hå s¬ xin hoµn thuÕ. ViÖc tæ chøc hoµn thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®· thóc ®Èy doanh nghiÖp tæ chøc viÖc h¹ch to¸n kÕ to¸n chÝnh x¸c h¬n sè thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu ra, ®Çu vµo víi tõng møc thuÕ suÊt khi mua b¸n hµng ho¸ vËt liÖu, v× vËy c¸c doanh nghiÖp ®· chó ý quan t©m nhiÒu h¬n ®Õn ho¸ ®¬n, chøng tõ, c¸c chØ tiªu trªn ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia t¨ng ®Ó ®­îc quyÒn khÊu trõ vµ hoµn thuÕ. Trong thêi gian tõ n¨m 2000 ®Õn 10/2003 viÖc xö lý hoµn thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®­îc thùc hiÖn theo tr×nh tù “Hoµn thuÕ tr­íc – KiÓm tra sau”. ViÖc quy ®Þnh nh­ vËy ®· t¹o ra kÏ hë cho ®èi t­îng nép thuÕ kh«ng trung thùc, lîi dông rót tiÒn cña Ng©n s¸ch Nhµ N­íc. NÕu kh«ng bÞ ph¸t hiÖn th× ®¬n vÞ sÏ chiÕm ®o¹t tiÒn cña Ng©n s¸ch Nhµ N­íc.Do vËy ®Ó tr¸nh thÊt tho¸t Ng©n s¸ch, Côc ThuÕ ®· chØ ®¹o c¸c phßng qu¶n lý thu thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p t¨ng c­êng qu¶n lý vµ h¹n chÕ tèi ®a thÊt tho¸t vÒ thuÕ nh­: Yªu cÇu ®¬n vÞ ®­îc hoµn thuÕ göi toµn bé ho¸ ®¬n, chøng tõ ®Çu vµo vµ ®Çu ra ®Ó x¸c minh kiÓm tra sau hoµn thuÕ. Trong5 n¨m 2000 - 2004 Côc thuÕ ®· tiÕn hµnh kiÓm tra sau hoµn thuÕ, qua kiÓm tra ph¸t hiÖn vµ ®· thu håi 55,8 triÖu ®ång, c¸c d¹ng vi ph¹m chñ yÕu lµ b¸n hµng kh«ng xuÊt ho¸ ®¬n, ®Ó tån kho khèng kh«ng kª khai thuÕ ®Çu ra ®Çy ®ñ dÉn ®Õn sè thuÕ ph¶i nép ©m ®Ó ®­îc hoµn thuÕ hoÆc kª trïng thuÕ ®Çu vµo, mua b¸n khèng ho¸ ®¬n ®Ó hîp thøc ho¸ ®Çu vµo, ghi gi¸ b¸n thÊp h¬n gi¸ thùc tÕ... Qua kÕt qu¶ kiÓm tra sau hoµn thuÕ ®· ph¸t hiÖn ra 2 doanh nghiÖp vi ph¹m, ®ã lµ c¸c doanh nghiÖp x©y dùng: C«ng ty x©y dùng C«ng tr×nh MiÒn §«ng sè truy hoµn lµ 464.000.000 ®, C«ng ty Th­¬ng m¹i Thu C«ng sè truy hoµn lµ 27.19200 ®, sau khi kiÓm tra, c¸n bé thuÕ thÊy ho¸ ®¬n kª khai thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo cña mét sè mÆt hµng kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng vµ mét sè mÆt hµng kh«ng râ nguån gèc v× vËy sau khi tiÕn hµnh ®iÒu tra vµ thÈm ®Þnh l¹i kÕt qu¶ ®· thu håi l¹i 24.340.000 ® cña C«ng ty x©y dùng C«ng tr×nh MiÒn §«ng vµ 17.078.980 ® cña C«ng ty Th­¬ng M¹i Thu C«ng . HiÖn nay vÉn cã c¸c doanh nghiÖp lîi dông chiÕm ®o¹t tiÒn thuÕ cña Nhµ N­íc vµ hiÖn t­îng dïng ho¸ ®¬n gi¶ ®Ó xin hoµn thuÕ vÉn cßn x¶y ra… ViÖc kiÓm tra x¸c minh ho¸ ®¬n chØ ®­îc phÇn nµo cho nªn c«ng t¸c hoµn thuÕ hiÖn ®ang lµ vÊn ®Ò nan gi¶i, lµm thÕ nµo ®Ó võa hoµn thuÕ ®óng, ®ñ, võa kh«ng g©y thÊt thu cho Ng©n s¸ch Nhµ N­íc lµ mét c©u hái lín ®èi víi ngµnh thuÕ. 2.2.3.2. C«ng t¸c quyÕt to¸n thuÕ: Theo quy ®Þnh th× c¸c doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn chÕ ®é tù quyÕt to¸n thuÕ khi n¨m tµi chÝnh kÕt thóc. Trong thêi h¹n 60 ngµy, kÓ tõ ngµy kÕt thóc n¨m, doanh nghiÖp kinh doanh ph¶i nép b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ cho c¬ quan thuÕ vµ ph¶i nép ®ñ sè thuÕ cßn thiÕu vµo Ng©n s¸ch Nhµ N­íc trong thêi h¹n 10 ngµy kÓ tõ ngµy nép b¸o c¸o quyÕt to¸n, nÕu nép thõa th× ®­îc trõ vµo sè thuÕ ph¶i nép ë kú tiÕp theo. N¨m 2003, Tæ ®· nhËn ®­îc gÇn hÕt c¸c b¸o c¸o quyÕt to¸n cña c¸c doanh ngoµi quèc doanh nh­ng sè cßn ph¶i nép vÉn cßn t­¬ng ®èi lín dï doanh nghiÖp ®· cã tù gi¸c h¬n trong viÖc kª khai vµ nép thuÕ. Cô thÓ: §¬n vÞ tÝnh: triÖu ®ång N¨m ChØ tiªu 2003 2004 Sè ®¬n vÞ 142 161 Sè thuÕ ph¶i nép 9.240 10.120 Sè ®· nép 5.980 8.247 Sè cßn ph¶i nép 3.260 1.873 Tû lÖ % 35,28 18,51 N¨m 2003 kÕt qu¶ kiÓm tra 142 doanh nghiÖp quyÕt to¸n thuÕ ®· x¸c ®Þnh sè thuÕ ph¶i thu thªm 3.260 tr®. Tû lÖ % lµ (35,28 ). Sang n¨m 2004 kÕt qu¶ kiÓm tra 161 doanh nghiÖp x¸c ®Þnh sè thuÕ ph¶i thu thªm lµ 1.873 tr®, tû lÖ % (18,51 ). Qua con sè trªn ta thÊy tû lÖ % sè cßn ph¶i nép cã chiÒu h­íng gi¶m nh­ng kh«ng ®¸ng kÓ . §iÒu nµy cho thÊy c¸c doanh nghiÖp b¾t ®Çu n©ng cao ®­îc ý thøc trong viÖc nép thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng vµ luËt thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®ang dÇn ®i vµo nÒ nÕp. 2.2.4. C«ng t¸c kiÓm tra chèng thÊt thu thuÕ: Quy tr×nh qu¶n lý míi, quy tr×nh tù tÝnh, tù khai vµ tù nép thuÕ vµo kho b¹c nhµ n­íc ®ßi hái tÝnh tù gi¸c cao cña ®èi t­îng nép thuÕ trong viÖc thùc hiÖn nghÜa vô thuÕ theo luËt ®Þnh. Do vËy mµ vai trß cña c«ng t¸c thanh tra thuÕ trë nªn hÕt søc quan träng, bu«ng láng c«ng t¸c thanh tra sÏ dÉn tíi thÊt thu thuÕ vµ kh«ng thÓ ng¨n chÆn ®­îc c¸c hµnh vi trèn thuÕ. Träng t©m cña c«ng t¸c kiÓm tra, thanh tra c¸c ®èi t­îng nép thuÕ khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh nãi chung vµ doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh nãi riªng gåm: KiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ, kiÓm tra sau hoµn thuÕ, miÔn gi¶m thuÕ, vµ kiÓm tra thùc hiÖn ho¸ ®¬n, chøng tõ, sæ s¸ch kÕ to¸n ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh. Trong n¨m 2004 kiÓm tra ®­îc 19 doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh truy thu thuÕ GTGT, thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp vµ ph¹t lµ 207,356 triÖu ®ång. KiÓm tra sau hoµn thuÕ 25 doanh nghiÖp thu håi sè tiÒn hoµn lµ 28,5 triÖu ®ång. Tuy nhiªn nhiÒu chi côc vÉn ch­a quan t©m ®Õn c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra nh­ : Chi Côc thuÕ Hµ Qu¶ng, Trïng Kh¸nh... nªn hiÖu qu¶ qu¶n lý vµ kÕt qu¶ thu cßn thÊp, t×nh tr¹ng thÊt tho¸t thuÕ cßn s¶y ra, chÊt l­îng ghi chÐp sæ s¸ch ch­a ®¹t yªu cÇu. Sè l­îng c¸n bé thanh tra cña toµn ngµnh thuÕ chiÕm kho¶ng 10% tæng sè c¸n bé, víi sè l­îng nh­ vËy ®Ó cã thÓ kiÓm tra ®Çy ®ñ th× ph¶i mÊt thêi gian kh¸ dµi, v× vËy c«ng t¸c kiÓm tra thanh tra chØ tiÕn hµnh khi cã nghi vÊn vÒ ®èi t­îng mang tÝnh ®ét xuÊt, mçi lÇn kiÓm tra doanh nghiÖp Ýt nhÊt ph¶i cã 3 c¸n bé thuÕ, viÖc cö c¸n bé ®Õn kiÓm tra doanh nghiÖp chØ ®­îc ®Þnh theo nguyªn t¾c tuú tÝnh chÊt tõng vô viÖc phï hîp víi tr×nh ®é, kinh nghiÖm cña tõng c¸n bé, kh«ng cö c¸n bé cè ®Þnh kiÓm tra th­êng xuyªn mét doanh nghiÖp theo chÕ ®é chuyªn qu¶n tr­íc ®©y. Do vËy c«ng t¸c thanh tra mÆc dï ®· ®­îc ®Èy m¹nh nh­ng do sè l­îng ®èi t­îng cÇn kiÓm tra qu¸ lín nªn thanh tra th­êng xuyªn vµ kiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ cßn nhiÒu bÊt cËp, sù phèi hîp gi÷a phßng thanh tra vµ phßng qu¶n lý thu, c¸c chi côc thuÕ ch­a thËt chÆt chÏ, v× vËy mµ sè l­îng doanh nghiÖp ®­îc kiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ míi chØ ®¹t ®­îc 50% sè ®èi t­îng ph¶i quyÕt to¸n thuÕ. 2.2.5. §¸nh gi¸ chung vÒ c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ GTGT ®èi víi DN NQD trªn ®Þa bµn tØnh Cao B»ng: Víi thùc tr¹ng qu¶n lý cïng nh÷ng t¸c ®éng chñ quan, kh¸ch quan vÒ t×nh h×nh qu¶n lý thuÕ GTGT ®èi víi Doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh trªn ®Þa bµn tØnh Cao B»ng cã thÓ rót ra nh÷ng mÆt m¹nh cÇn ph¸t huy, ®ång thêi cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p kh¾c phôc ®èi víi nh÷ng vÊn ®Ò con tån t¹i cña côc thuÕ Cao B»ng. 2.2.5.1.Nh÷ng thµnh tùu trong c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ GTGT: Qua mét thêi gian thùc hiÖn quy tr×nh qu¶n lý vµ ¸p dông c¸c luËt thuÕ míi Côc thuÕ Cao B»ng ®· cã mét sè thµnh tùu ®¸ng kÓ sau: * C¶i tiÕn trong c«ng t¸c hµnh thu, c¶i c¸ch hµnh chÝnh thuÕ: Thùc hiÖn hµnh thu theo ®óng chøc n¨ng quy ®Þnh, h¹n chÕ tèi ®a viÖc tiÕp xóc gi÷a c¸n bé thuÕ víi ®èi t­îng nép thuÕ, ¸p dông h×nh thøc ph¹t nÆng ®èi víi hµnh vi khai man, trèn thuÕ, ®¶m b¶o thu ®óng, thu ®ñ, gi¶m tèi ®a hiÖn t­îng tiªu cùc cña c¶ c¸n bé thuÕ vµ ®èi t­îng nép thuÕ. C¶i tiÕn chÕ ®é qu¶n lý Ên chØ thuÕ, x©y dùng quy chÕ qu¶n lý sö dông ho¸ ®¬n theo lÞch tr×nh thêi gian, niªm yÕt c«ng khai t¹i c¬ quan thuÕ. Ngoµi ra cßn khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp in vµ sö dông ho¸ ®¬n tù in, nh×n chung c¸c doanh nghiÖp chÊp hµnh nghiªm tóc c¸c quy ®Þnh vÒ in Ên, ®¨ng ký vµ sö dông ho¸ ®¬n tù in. So víi ho¸ ®¬n do Bé tµi chÝnh tæng Côc thuÕ in th× ho¸ ®¬n tù in cã nh÷ng ­u ®iÓm: Doanh nghiÖp cã thÓ chñ ®éng vÒ sè l­îng ho¸ ®¬n vµ cã tr¸ch nhiÖm ®èi víi ho¸ ®¬n cña m×nh, ho¸ ®¬n tù in khã bÞ lµm gi¶ do ph¹m vi sö dông h¹n hÑp, ho¸ ®¬n tù in cã thÓ kÌm theo logo cña Doanh nghiÖp m×nh ®Ó tù giíi thiÖu víi kh¸ch hµng. * §èi víi c«ng t¸c thanh tra kiÓm tra Côc thuÕ lu«n chó träng t¨ng c­êng tiÕn hµnh thanh tra, kiÓm tra theo ®óng chÕ ®é Nhµ n­íc quy ®Þnh, qua thanh tra, kiÓm tra ®· ng¨n chÆn nh÷ng biÓu hiÖn tiªu cùc tõ phÝa c¸c c¸n bé thuÕ, c¸c ®èi t­îng nép thuÕ gãp phÇn ®¶m b¶o c«ng b»ng x¨ héi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ æn ®Þnh. 2.2.5.2.Nh÷ng mÆt tån t¹i trong c«ng t¸c qu¶n lý: 1)§èi víi c«ng t¸c tuyªn truyÒn vµ t­ vÊn thuÕ: ViÖc h­íng dÉn c¸c ®èi t­îng nép thuÕ trong sö dông ghi chÐp ho¸ ®¬n,chøng tõ, kª khai nép thuÕ, ®¨ng ký thuÕ, lËp hå s¬ hoµn thuÕ, miÔm gi¶m thuÕ ch­a ®Çy ®ñ vµ cô thÓ. C¸c doanh nghiÖp vi ph¹m luËt thuÕ, th­êng lîi dông quy tr×nh tù khai tÝnh thuÕ ®Ó khai man trèn thuÕ, xin hoµn thuÕ ®Ó rót tiÒn cña ng©n s¸ch. T­ vÊn thuÕ còng lµ mét chøc n¨ng c¬ b¶n cña c¬ quan thuÕ nh»m n©ng cao ý thøc tù gi¸c, tù nguyÖn chÊp hµnh c¸c luËt thuÕ cña ®èi t­îng nép thuÕ. Tuy vËy c«ng t¸c nµy triÓn khai cßn nhiÒu h¹n chÕ. Do míi ra ®êi nªn h×nh thøc t­ vÊn cßn ®¬n ®iÖu, ch­a ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu ®ßi hái t­ vÊn ®a d¹ng cña doanh nghiÖp. 2) VÒ c¸n bé thuÕ: N¨ng lùc, tr×nh ®é, chÊt l­îng c¸n bé ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu qu¶n lý míi, cã tíi trªn 61% c¸n bé ch­a ®­îc ®µo t¹o qua ®¹i häc nªn h¹n chÕ vÒ tr×nh ®é qu¶n lý, nhiÒu c¸n bé kh«ng biÕt sö dông m¸y tÝnh, ch­a th«ng th¹o vÒ chuyªn m«n, nghiÖp vô ®Ó gi¶i thÝch tuyªn truyÒn vÒ nghiÖp vô thuÕ. Tr×nh ®é c¸n bé kh«ng ®ång ®Òu do vËy viÖc th¸o gì c¸c khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp cßn chËm, th¸i ®é vµ phong c¸ch øng xö cña c¸n bé thuÕ cã lóc ch­a thËt c«ng t©m, kh¸ch quan gi÷a quyÒn lîi cña nhµ n­íc víi quyÒn lîi cña ng­êi nép thuÕ. Ch­a trë thµnh ng­êi b¹n ®ång hµnh ®¸ng tin cËy cña c¸c ®èi t­îng nép thuÕ trong viÖc thùc hiÖn c¸c luËt thuÕ. Ch­a thùc hiÖn tèt kû c­¬ng trong viÖc qu¶n lý thuÕ. 3) VÒ ®èi t­îng nép thuÕ: C«ng t¸c qu¶n lý ®èi t­îng nép thuÕ cßn ch­a chÆt chÏ gi÷a c¬ quan thuÕ vµ c¸c ban ngµnh liªn quan, sè ®¬n vÞ ®¨ng ký kinh doanh nhiÒu h¬n sè ®¬n vÞ thùc tÕ kinh doanh, qua thùc tÕ cho thÊy cßn mét sè chi Côc ch­a ®­a hÕt c¸c doanh nghiÖp kinh doanh trªn ®Þa bµn bµo bé ®Ó qu¶n lý, ch­a thùc hiÖn ®óng c¸c quy ®Þnh kiÓm tra vÒ doanh thu vÒ thuÕ, vÉn cßn hiÖn t­îng c¸c doanh nghiÖp kinh doanh nh­ng kh«ng nép thuÕ, hoÆc xin nghØ kinh doanh nh­ng thùc tÕ vÉn ho¹t ®éng ®Ó trèn thuÕ, thùc tÕ trªn lµ do c¸c nguyªn nh©n: + TÝnh tù gi¸c cña c¸c doanh nghiÖp ch­a cao trong viÖc chÊp hµnh nghÜa vô nép thuÕ. + Do c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch ch­a ®ång bé, ch­a tranh thñ triÖt ®Ó sù l·nh ®¹o cña cÊp uû vµ chÝnh quyÒn c¸c cÊp, sù phèi hîp gi÷a c¸c ban ngµnh liªn quan, cßn mét sè c¸n bé thuÕ thiÕu tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, ng¹i khã kh¨n, ng¹i va ch¹m, ®ã lµ c¬ së, lµ kÏ hë ®Ó c¸c ®èi t­îng nép thuÕ trèn thuÕ. 4) VÒ qu¶n lý kª khai vµ sö dông ho¸ ®¬n chøng tõ: HiÖn t¹i, ®¹i bé phËn c¸c doanh nghiÖp ®Òu ®· chÊp hµnh kh¸ tèt chÕ ®é qu¶n lý, sö dông ho¸ ®¬n chøng tõ. Tuy nhiªn vÉn cßn mét sè Ýt ®èi t­îng nép thuÕ thùc hiÖn ch­a tèt. Do c¬ chÕ x¸c ®Þnh sè thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ph¶i nép b»ng sè thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu ra trõ sè thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo, mµ sè thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo lín h¬n sè thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu ra trong 3 th¸ng liªn tôc th× ®­îc xÐt hoµn thuÕ. V× vËy thùc tÕ vÉn cßn hiÖn t­îng trèn lËu thuÕ viÖc kh«ng kiÓm so¸t ®­îc ho¸ ®¬n, chøng tõ cã thÓ lµ: kh«ng sö dông ho¸ ®¬n hay sö dông ho¸ ®¬n nh­ng ghi kh«ng chÝnh x¸c,doanh thu hoÆc sö dông ho¸ ®¬n gi¶. §©y lµ mét trong nh÷ng h¹n chÕ c¨n b¶n vµ lµ vÊn ®Ò cÇn t×m biÖn ph¸p ng¨n chÆn ®Ó tr¸nh g©y c¶n trë viÖc ¸p dông thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng vµ tr¸nh thÊt thu thuÕ cho nhµ n­íc. 5) VÒ kª khai thuÕ ®Çu ra, ®Çu vµo: Cã doanh nghiÖp cè ý khai khèng thuÕ ®Çu vµo, khèng hµng tån kho ®Ó ®­îc khÊu trõ, sö dông ho¸ ®¬n kh«ng hîp lÖ, ho¸ ®¬n gi¶. + Do ý thøc chÊp hµnh c¸c luËt thuÕ cña doanh nghiÖp ch­a cao, th­êng xuyªn vi ph¹m chÕ ®é h¹ch to¸n kÕ to¸n. + Ch­a cã sù phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c c¬ quan c¸c ngµnh trong viÖc xö lý vi ph¹m vÒ thuÕ. + C¸c c¸n bé thuÕ ch­a chñ ®éng thu thËp th«ng tin phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ, ch­a b¸m s¸t ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. 6) §èi víi c«ng t¸c quyÕt to¸n thuÕ vµ hoµn thuÕ: - TÝnh tù gi¸c nép thuÕ cña doanh nghiÖp ch­a cao ch­a nép quyÕt to¸n thuÕ kÞp thêi vÉn cßn t×nh tr¹ng d©y d­a trèn thuÕ, nhiÒu doanh nghiÖp cßn nî ®äng tiÒn thuÕ, c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra sau hoµn thuÕ cßn ch­a kÞp thêi chÆt chÏ ®iÒu nµy cho thÊy luËt thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng vÉn ch­a ®­îc doanh nghiÖp n¾m râ, ch­a ®­îc tuyªn truyÒn réng r·i, ®· t¹o ra kÏ hë ®Ó cho doanh nghiÖp trèn thuÕ, vµ chiÕm ®o¹t tiÒn thuÕ cña nhµ n­íc. 7) Sù phèi hîp víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng trong tæ chøc qu¶n lý thu thuÕ ch­a hiÖu qu¶. T×nh h×nh trªn mét phÇn do c¬ quan thuÕ c¸c cÊp ch­a chñ ®éng, mÆt kh¸c c¸c ngµnh c¸c cÊp ch­a nhËn thøc râ, ®Çy ®ñ vai trß phèi hîp cña c¸c tæ chøc c¸ nh©n lµm ¶nh h­ëng tÝch cùc ®Õn kÕt qu¶ thu thuÕ, tõ viÖc cung cÊp c¸c th«ng tin cÇn thiÕt, cã biÖn ph¸p phèi hîp qu¶n lý vµ c­ìng chÕ thu thuÕ. Ch­¬ng 3 Mét sè ý kiÕn nh»m t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh trªn ®Þa bµn tØnh cao b»ng 3.1.Ph­¬ng h­íng nhiÖm vô cña Côc ThuÕ Cao B»ng trong thêi gian tíi: §Ó thùc hiÖn c¸c LuËt thuÕ vµ c¸c quy tr×nh qu¶n lý thu thuÕ míi cã hiÖu qu¶ Côc ThuÕ Cao B»ng phèi hîp víi së, ban, ngµnh thùc hiÖn c¸c néi dung: TiÕp tôc phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c c¬ quan th«ng tin ®¹i chóng ®Èy m¹nh th­êng xuyªn c«ng t¸c tuyªn truyÒn c¸c luËt thuÕ míi. Rµ so¸t l¹i c¸c ®èi t­îng ®· ®­îc cÊp m· sè thuÕ nh­ng ch­a göi tê khai thuÕ theo quy ®Þnh ®Ó nh¾c nhë c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn nghiªm tóc. Gi¶i quyÕt kÞp thêi viÖc hoµn thuÕ theo ®óng quy ®Þnh cña LuËt thuÕ, ®ång thêi ®«n ®èc c¸c doanh nghiÖp nép thuÕ theo th«ng b¸o thuÕ. T¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra thanh tra viÖc thùc hiÖn chÕ ®é ho¸ ®¬n chøng tõ vµ h¹ch to¸n kÕ to¸n, kª khai nép thuÕ cña c¸c doanh nghiÖp ®Ó ph¸t hiÖn kÞp thêi vµ xö lý nghiªm minh c¸c tr­êng hîp vi ph¹m, tiÕp tôc theo dâi n¾m b¾t diÔn biÕn trong qu¸ tr×nh thùc hiªn c¸c LuËt thuÕ, kÞp thêi ph¸t hiÖn nh÷ng v­íng m¾c ph¸t sinh vµ ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p xö lý . §ång thêi tËp trung chØ ®¹o gióp Doanh nghiÖp s¾p xÕp l¹i s¶n xuÊt, x©y dùng ph­¬ng ¸n kinh doanh, xö lý gi¸ ®Çu vµo, ®Çu ra hîp lý ®Ó thùc hiÖn nghiªm ngÆt luËt thuÕ. Phèi hîp víi c¬ quan kho b¹c ®Ó tæ chøc viÖc thu thuÕ qua hÖ thèng kho b¹c Nhµ n­íc, b¶o ®¶m c¸c thñ tôc nép thuÕ ®­îc nhanh chãng kÞp thêi cho ®èi t­îng nép thuÕ. TiÕn hµnh viÖc nèi m¹ng th«ng tin gi÷a kho b¹c Nhµ n­íc víi Côc thuÕ ®Ó th­êng xuyªn ®èi chiÕu kÞp thêi sè thuÕ ®· nép. T¨ng c­êng båi d­ìng n©ng cao tr×nh ®é n¨ng lùc chuyªn m«n cña c¸n bé thuÕ vµ trang bÞ thªm ph­¬ng tiÖn kÜ thuËt ®Ó hoµn thµnh tèt nhiÖm vô mµ §¶ng vµ Nhµ n­íc giao. T¨ng c­êng ®èi tho¹i víi c¸c Doanh nghiÖp ®Ó n¾m ®­îc nh÷ng khã kh¨n v­íng m¾c cña doanh nghiÖp vµ ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p th¸o gì. Thùc hiÖn tèt ph­¬ng ch©m: Khai th¸c, ph¸t hiÖn nguån thu, nu«i d­ìng nguån thu ®Ó b¶o ®¶m nguån thu æn ®Þnh v÷ng ch¾c, l©u dµi. Ban chØ ®¹o thùc hiÖn c¸c LuËt thuÕ møi cña TØnh vµ c¸c HuyÖn, thÞ ®Èy m¹nh ho¹t ®énh theo dâi chØ ®¹o ngµnh ThuÕ phèi hîp víi c¸c c¬ quan Tµi chÝnh, H¶i Quan, Kho B¹c, Qu¶n lý thÞ tr­êng vµ c¸c ngµnh liªn quan kh¸c trong viÖc thùc hiÖn c¸c LuËt thuÕ . TiÕp tôc t¨ng c­êng cñng cè c¸c phßng thu vµ c¸c §éi thuÕ X·, Ph­êng ph¸t huy t¸c dông qu¶n lý thu theo quy tr×nh t¸ch 3 bé phËn. Quy ®Þnh c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý chÆt chÏ ho¸ ®¬n GTGT theo h­íng c¸c doanh nghiÖp tù in ho¸ ®¬n vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Ph¸p luËt vÒ ho¸ ®¬n tù in. §Ó thùc hiÖn tèt ph­íng h­íng vµ nhiÖm vô mµ Côc thuÕ ®Ò ra chóng ta cã mét sè gi¶i ph¸p cô thÓ nh»m t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ GTGT ®­îc tèt h¬n. 3.2.Mét sè kiÕn nghÞ nh»m t¨ng c­êng chÝnh s¸ch thuÕ GTGT: ViÖc hoµn thiÖn hÖ thèng chÝnh s¸ch thuÕ còng nh­ mçi s¾c thuÕ cÇn ph¶i c¨n cø vµo vai trß còng nh­ t¸c dông cña chóng ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi theo chñ tr­¬ng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc tõng thêi kú. HiÖn nay thuÕ GTGT lµ mét trong 3 lo¹i thuÕ gi¸n thu chiÕm tû träng lín trong tæng thu Ng©n s¸ch Nhµ n­íc. ThuÕ GTGT ®iÒu tiÕt mét phÇn vµo thu nhËp cña ng­êi tiªu dïng hµng ho¸ dÞch vô. Mäi tæ chøc c¸ th«ng qua viÖc tiªu dïng hµng ho¸, dÞch vô thùc hiÖn nghÜa vô thuÕ víi Ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Do ®ã thuÕ GTGT cã tÝnh trung lËp cao, diÖn ®iÒu chØnh réng vµ t­¬ng lai thuÕ GTGT sÏ trë thµnh mét s¾c thuÕ chñ yÕu, chiÕm tû träng cao trong hÖ thèng chÝnh s¸ch thuÕ (chiÕm 30% tæng thu Ng©n s¸ch Nhµ n­íc) vµ sÏ bï ®¾p ®­îc nhuån thu thuÕ nhËp khÈu khi c¾t gi¶m thuÕ theo cam kÕt quèc tÕ. §Ó thùc hiÖn chøc n¨ng nµy h­íng söa ®æi bæ sung lµ më réng ®èi t­îng chÞu thuÕ, gi¶m bít sè nhãm hµng ho¸ dÞch vô kh«ng chÞu thuÕ nh»m æn ®Þnh nguån thu cho Ng©n s¸ch Nhµ n­íc vµ t¹o diÒu kiÖn cho viÖc tÝnh thuÕ , khÊu trõ thuÕ ®­îc liªn hoµn gi÷a c¸c kh©u trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, gi¶m chi phÝ kinh doanh cho Doanh nghiÖp. TiÕn tíi ¸p dông mét møc thuÕ suÊt ®Ó ®¶m b¶o c«ng b»ng vÒ nghiÖp vô thuÕ vµ ®¬n gi¶n trong viÖc tÝnh thuÕ, n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ cña c¬ quan thuÕ vµ gi¶m chi phÝ cho ng­êi nép thuÕ. 3.2.1. BiÖn ph¸p qu¶n lý ®èi t­îng nép thuÕ: Nh­ ®· nãi ë phÇn tr­íc, qu¶n lý ®èi t­îng nép thuÕ lµ mét kh©u rÊt quan träng trong quy tr×nh qu¶n lý thuÕ bëi cã thùc hiÖn tèt c«ng t¸c nµy th× c¸c c«ng t¸c kh¸c nh­ tÝnh thuÕ, thu thuÕ, qu¶n lý nî ®äng, thanh tra thuÕ míi kh«ng gÆp trë ng¹i khã kh¨n. Trong thêi gian võa qua Côc thuÕ tØnh Cao B»ng ®· thùc hiÖn c«ng t¸c qu¶n lý ®èi t­îng nép thuÕ kh¸ tèt nh­ng do nhiÒu nguyªn nh©n chñ quan vµ kh¸ch quan nªn cßn mét sè doanh nghiÖp ch­a thùc hiÖn ®óng luËt thuÕ vÉn cßn hiÖn t­îng d©y d­a trèn lËu thuÕ, gi¶m thuÕ vµ miÔn thuÕ. V× vËy trong thêi gian tíi Côc thuÕ cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p nh»m qu¶n lý tèt h¬n ®èi t­îng nép thuÕ, cô thÓ: - C¸n bé thuÕ ph¶i th­êng xuyªn kiÓm tra gi¸m s¸t ®èi t­îng nép thuÕ, n¾m ch¾c t×nh h×nh cô thÓ cña tõng doanh nghiÖp kinh doanh trªn ®Þa bµn thuéc bé phËn m×nh phô tr¸ch, t×m hiÓu thùc tÕ xem c¸c doanh nghiÖp xin nghØ kinh doanh lµ thËt hay gi¶, ®¶m b¶o kh«ng bÞ hiÖn t­îng b¸o nghØ ®Ó xin gi¶m thuÕ hoÆc th«ng ®ång víi c¸n bé thuÕ trong khi vÉn kinh doanh b×nh th­êng. V× vËy cÇn ph¶i ®¶m b¶o 100% sè doanh nghiÖp kinh doanh vµo diÖn qu¶n lý thuÕ, c¸n bé thuÕ hoµn toµn chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc bá sãt doanh nghiÖp kinh doanh trªn ®Þa bµn ®­îc ph©n c«ng cã nh­ vËy c«ng t¸c qu¶n lý ®èi t­îng nép thuÕ míi tèt ®­îc. - Ph¶i tÝch cùc tuyªn truyÒn gi¶i thÝch cho ®èi t­îng nép thuÕ hiÓu ®­îc nghÜa vô vµ tr¸ch nhiÖm cña m×nh ®Ó hä tù gi¸c nép thuÕ khi tiÕn hµnh kinh doanh. - Côc thuÕ cÇn cã sù thèng nhÊt víi Së kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­, c¬ quan nµy cÇn cung cÊp t×nh h×nh qu¶n lý ®¨ng ký kinh doanh cña doanh nghiÖp theo tõng th¸ng, tõng ®Þa bµn ®Ó cã c¬ së n¾m ch¾c ®èi t­îng nép thuÕ trªn tõng ®Þa bµn. - Phèi hîp víi cÊp chÝnh quyÒn ë ®Þa ph­¬ng, x·, huyÖn ®Ó qu¶n lý tèt h¬n ®èi t­îng nép thuÕ ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp ngoµi TØnh ®Õn kinh doanh ë ®Þa ph­¬ng. 3.2.2. BiÖn ph¸p qu¶n lý c¸c c¨n cø tÝnh thuÕ: 3.2.2.1.T¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý sö dông ho¸ ®¬n: Cã thÓ nãi viÖc thùc hiÖn ho¸ ®¬n, chøng tõ lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt b¶o d¶m sù thµnh c«ng c¸c luËt thuÕ míi vµ quy tr×nh thùc hiÖn qu¶n lý theo 4 b­íc: Tù khai, tù tÝnh, tù nép, tù kiÓm tra. Ngoµi môc ®Ých t¹o ®­îc c¨n cø ph¸p lý cho viÖc kiÓm tra, kiÓm so¸t vµ qu¶n lý thu thuÕ, chøng tõ ho¸ ®¬n cßn t¹o ®iÒu kiÖn cho c¬ së s¶n xuÊt kinh theo dâi qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, n¾m ch¾c c¸c diÔn biÕn vÒ doanh thu, chi phÝ l·i, lç trong kinh doanh cña m×nh, x¸c ®Þnh ®óng sè thuÕ ®Çu ra, ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ, tÝnh ®ónh c¸c kho¶n thu nhËp vµ c¸c kho¶n chi phÝ hîp lý ®­îc trõ khi tÝnh thu nhËp chÞu thuÕ. Tuy nhiªn thùc tÕ hiÖn nay vÉn cßn nh÷ng hiÖn t­îng lîi dông kinh doanh trªn ho¸ ®¬n: sö dông ho¸ ®¬n kh«ng ®óng môc ®Ých, mua b¸n ho¸ ®¬n, xuÊt ho¸ ®¬n khèng, ho¸ ®¬n gØa... lµm thÊt thu cho Ng©n s¸ch Nhµ n­íc. §Ó kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i trªn ngµnh thuÕ ph¶i t¨ng c­êng tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p sau: - Tr­íc hÕt c¸n bé thuÕ cÇn ph¶i th«ng suèt yªu cÇu n©ng cao tr×nh ®é hiÓu biÕt vÒ chÕ ®é qu¶n lý vµ sö dông ho¸ ®¬n . - Th­êng xuyªn t¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra, tËp huÊn néi bé vµ cho c¸c Doanh nghiÖp n¾m râ chÕ ®é ho¸ ®¬n, chøng tõ. - Më sæ s¸ch theo dâi t×nh h×nh sö dông ho¸ ®¬n ,thùc hiÖn tèt nguyªn t¾c qu¶n lý ho¸ ®¬n: C¸c ®¬n vÞ ®­îc sö dônh ho¸ ®¬n ®Òu ph¶i cã hå s¬ theo quyÕt ®Þnh do ngµnh thuÕ qu¶n lý, cã kiÓm tra thÈm ®Þnh sô tån t¹i cña doanh nghiÖp theo hå s¬ sau ®ã míi ®­îc cÊp ho¸ ®¬n. - Hµng th¸ng ®¬n vÞ sö dông ho¸ ®¬n ph¶i b¸o c¸o t×nh h×nh sö dông. - NÕu lµm mÊt ho¸ ®¬n ho¹c sö dông kh«ng ®óng chÕ ®é quy ®Þnh th× ®¬n vÞ sÏ bÞ xö lý theo quy ®Þnh cña ph¸p lÖnh sö dông ho¸ ®¬n chøng tõ. - TiÕp tôc triÓn khai thùc hiÖn nghÞ ®Þnh 89 / 2002 N§ - CP ngµy 7 / 11 / 2002 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh vÒ viÖc in, ph¸t hµnh sö dông qu¶n lý ho¸ ®¬n. §Èy m¹nh c«ng t¸c kiÓm tra ®èi chiÕu ho¸ ®¬n trong toµn ngµnh. 3.2.2.2.C«ng t¸c qu¶n lý kª khai thuÕ GTGT: - Qu¶n lý DT cña c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu ®Çy ®ñ, trung thùc, ®óng thêi gian ph¸t sinh, phôc vô cho c«ng t¸c thu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, ®¶m b¶o thu ®óng, thu ®ñ, kÞp thêi. §Ó ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu trªn chóng ta cÇn thu thËp c¸c chøng tõ sæ s¸ch kÕ to¸n ®Ó chuÈn bÞ cho c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra, so s¸nh ®èi chiÕu. Côc thuÕ cã thÓ quy ®Þnh khi nµo doanh nghiÖp nép tê khai th× ®ång thêi còng ph¶i kÌm theo tµi liÖu sæ s¸ch kÕ to¸n ®Ó c¸n bé thuÕ cã thÓ kiÓm tra t×nh chÝnh x¸c, trung thùc cña tê khai. - T¨ng c­êng c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra c¸c doanh nghiÖp vÒ viÖc thùc hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n, néi dung ho¸ ®¬n, chøng tõ lµ biÖn ph¸p t¨ng c­êng qu¶n lý ho¸ ®¬n kinh doanh, chèng thÊt thu gian lËn do vËy: + Thùc hiÖn c«ng t¸c quyÕt to¸n thuÕ theo thêi gian quy ®Þnh nh»m ph¸t hiÖn t×nh tr¹ng gian lËn trong viÖc thùc hiÖn nghÜa vô víi nhµ n­íc. + KiÓm tra, so s¸nh, ®èi chiÕu qu¸ tr×nh ph¸t sinh doanh thu vÒ sù chÝnh x¸c ®Çy ®ñ, kÞp thêi. - §èi víi viÖc qu¶n lý gi¸ trÞ hµng ho¸ mua vµo c¸n bé thuÕ cÇn ph¶i kiÓm tra, chÆt chÏ c¸c ho¹t ®éng mua hµng ho¸, vËt liÖu cña doanh nghiÖp v× hiÖn nay rÊt nhiÒu doanh nghiÖp lîi dông viÖc khÊu trõ thuÕ ®Çu vµo nªn ®· dïng nhiÒu thñ ®o¹n t×m c¸ch t¨ng sè thuÕ ®Çu vµo ®Ó sè thuÕ ph¶i nép lµ nhá nhÊt. Muèn vËy ph¶i thùc hiÖn tèt c¸c c«ng t¸c sau: + TiÕn hµnh thu thËp c¸c chøng tõ ho¸ ®¬n cã liªn quan ®Õn h¹t ®éng mua hµng nh­ hîp ®ång ký víi ng­êi b¸n hµng, chøng tõ vËn chuyÓn, sæ s¸ch kÕ to¸n, xem xÐt gi¸ hµng ho¸, vËt liÖu mua vµo, cã phï hîp víi gi¸ c¶ cña thÞ tr­êng hay kh«ng, b¸o c¸o tæng hîp nhËp, xuÊt, tån cã khíp ®óng kh«ng. §èi víi nh÷ng doanh nghiÖp cã nghi vÊn th­êng xuyªn cã sè thuÕ ®Çu vµo lín h¬n sè thuÕ ®Çu ra, sÏ c¨n cø vµo b¸o c¸o nhËp, xuÊt, tån kho ®Ó kiÓm kª ®ét xuÊt l­îng hµng tån kho ®· kª khai nép thuÕ cã ®óng hay kh«ng. + KiÓm tra viÖc kª khai thuÕ ngay tõ khi tiÕp nhËn tê khai kÞp thêi ph¸t hiÖn nh÷ng tr­êng hîp kª khai sai nh­: kª khai hµng ho¸ nguyªn vËt liÖu mua vµo kh«ng phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh nh­ng hµng ho¸ kh«ng chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng. NhÊt lµ c¸c Doanh nghiÖp ho¹t ®éng tronglÜnh vùc x©y dùng rÊt phøc t¹p, khi c¸c doanh nghiÖp kª khai doanh thu vµ thuÕ ®Çu ra ph¶i c¨n cø vµo khèi l­îng x©y dùng c¬ b¶n ®· hoµn thµnh bµn giao hoÆc x©y dùng thùc hiÖn thanh to¸n theo h¹ng môc c«ng tr×nh. V× vËy ph¶i kiÓm tra x¸c ®Þnh chi phÝ theo ®óng ®Þnh møc vµ ®¬n gi¸ x©y dùng c¬ b¶n cña nhµ n­íc quy ®Þnh, x¸c ®Þnh sè thuÕ ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ chØ ®èi víi nguyªn vËt liÖu phôc vô cho c«ng tr×nh x©y dùng vµ cho ®èi t­îng chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng. + Tr­êng hîp sö dông b¶ng kª ®Ó kª khai x¸c ®Þnh hµng ho¸ mua vµo th× c¸n bé thuÕ ph¶i kiÓm tra chÆt chÏ gi¸ trÞ hµng ho¸ mua vµo so víi thùc tÕ. + CÇn xö lý nghiªm minh c¸c tr­êng hîp cè t×nh vi ph¹m, sö dông ho¸ ®¬n gi¶ ®Ó ®­îc khÊu trõ hiÖn t­îng mua ®i b¸n l¹i ho¸ ®¬n. T¨ng c­êng kiÓm tra x¸c minh ho¸ ®¬n tËp trung kiÓm tra viÖc ghi chÐp sæ s¸ch kÕ to¸n, sö dông ho¸ ®¬n chøng tõ ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp ®· vi ph¹m ë nh÷ng n¨m tr­íc. Nh×n chung Côc thuÕ cÇn t¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra tê khai kh«ng dõng l¹i ë thñ tôc kª khai ghi chÐp mµ cßn ®i s©u vµo x¸c minh tÝnh chÝnh x¸c trung thùc cña tê khai. Do ®ã, ngoµi tµi liÖu quy ®Þnh cÇn thiÕt khi kª khai thuÕ cÇn cã quy ®Þnh thªm mét sè tµi liÖu hoÆc yªu cÇu doanh nghiÖp ph¶i cung cÊp thªm mét sè tµi liÖu trong ®ã cã sæ s¸ch kÕ to¸n. 3.2.3. T¨ng c­êng c«ng t¸c thanh tra kiÓm tra. Trong n¨m 2004 Côc thuÕ tØnh ®· chØ ®¹o c¸c phßng còng nh­ c¸c chi côc thuÕ ph¶i th­êng xuyªn tù kiÓm tra néi bé theo quy ®Þnh cña nhµ n­íc vÒ qu¶n lý trong c«ng t¸c thu nép tiÒn thuÕ, vÒ chÕ ®é qu¶n lý Ên chØ, chÕ ®é thanh to¸n tiÒn thuÕ. V× vËy trong n¨m 2004, qua thanh tra, kiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ thùc tÕ cho thÊy nhiÒu doanh nghiÖp ch­a chÊp hµnh tèt chÕ ®é kÕ to¸n nhµ n­íc quy ®Þnh vÉn cßn t×nh tr¹ng trèn thuÕ lËu thuÕ chÝnh v× vËy ®Ó chÊm døt t×nh tr¹ng trªn, Côc thuÕ tØnh ®· ®Ò ra nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó h¹n chÕ viÖc trèn lËu thuÕ cña c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh thuéc lÜnh vùc x©y dùng nãi riªng. - C«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra cÇn ph¶i cã sù phèi hîp víi c¸c ban, ngµnh chøc n¨ng nh­ c«ng an, qu¶n lý thÞ tr­êng… ®Ó tæ chøc thanh tra mét sè ®èi t­îng nép thuÕ cã dÊu hiÖu vi ph¹m luËt thuÕ. - TriÓn khai thanh tra, kiÓm tra ngay tõ kh©u ®¨ng ký kª khai nép thuÕ sö dông ho¸ ®¬n chøng tõ, ghi chÐp sæ s¸ch kÕ to¸n ®Õn viÖc thu nép tiÒn thuÕ, hoµn thuÕ quyÕt to¸n thuÕ, tËp trung vµo c¸c doanh nghiÖp cã doanh thu cao nh­ng kª khai nép thuÕ cã biÓu hiÖn vi ph¹m vÒ thuÕ, ®ång thêi khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp sö dông ho¸ ®¬n tù in, qu¶n lý chÆt chÏ c«ng t¸c ®ãng dÊu tªn - ®Þa chØ, m· sè thuÕ trªn liªn 2 ho¸ ®¬n t¹i c¬ quan thuÕ tr­íc khi sö dông. - TiÕp tôc båi d­ìng n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô ý thøc tr¸ch nhiÖm cho ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra, tuyÓn chän nh÷ng c¸n bé cã n¨ng lùc cao, ®¹o ®øc tèt, t©m huyÕt víi nghÒ ®Ó lµm trßn tr¸ch nhiÖm ®­îc giao. - §Èy m¹nh thanh tra, kiÓm tra néi bé ngµnh nhÊt lµ viÖc chÊp hµnh kû c­¬ng, kû luËt cña c¸n bé thuÕ trong toµn ngµnh, kiÓm tra viÖc thùc hiÖn c¸c quy tr×nh nghiÖp vô trong c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ cña c¸n bé c«ng chøc ngµnh thuÕ. CÇn xö lý nghiªm kh¾c c¸c c¸n bé thuÕ cÊu kÕt víi c¸c ®èi t­îng nép thuÕ ®Ó bßn rót tiÒn thuÕ, hoÆc thiÕu tr¸ch nhiÖm trong c«ng t¸c g©y thÊt thu thuÕ cho Nhµ n­íc, cã nh­ vËy míi gãp phÇn lµm trong s¹ch ®éi ngò c¸n bé thuÕ. 3.2.4. T¨ng c­êng c«ng t¸c tæ chøc c¸n bé: Thùc hiÖn tèt quy chÕ d©n chñ trong c¬ quan, thùc hiÖn tèt quy chÕ tr¸ch nhiÖm c¸n bé thuÕ, n©ng cao tinh thÇn nhiÖt t×nh c«ng t¸c, ®i liÒn víi viÖc g¾n tr¸ch nhiÖm c¸n bé víi hiÖu qu¶ chÊt l­îng c«ng t¸c, cñng cè vµ thùc hiÖn tèt tæ chøc bé m¸y cña tõng ®¬n vÞ, ph¶i kiªn quyÕt lo¹i trõ nh÷ng c¸n bé kh«ng ®ñ phÈm chÊt ®¹o ®øc, kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu nhiÖm vô ®­îc giao vµ nh÷ng c¸n bé vi ph¹m kû luËt ra khái ngµnh thuÕ. - G¾n môc tiªu ®µo t¹o víi tõng c«ng viÖc c¸n bé cô thÓ nh»m chuyªn m«n ho¸ ®éi ngò c¸n bé, gióp c¸n bé n¾m b¾t vµ thÝch nghi nhanh nhÊt víi c¸c v¨n b¶n, chÝnh s¸ch thuÕ. - T¨ng c­êng tËp huÊn cho c¸n bé c«ng chøc trong toµn ngµnh theo tõng lÜnh vùc phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng ®Þa bµn ®ång thêi nªn tæ chøc c¸c cuéc thi vÒ tuyªn truyÒn viªn giái ®Ó tõ ®ã cã thÓ t×m ra nh÷ng c¸n bé giái, cã n¨ng lùc thËt sù ®ång thêi còng lµ qu¸ tr×nh thanh läc, lo¹i bá dÇn nh÷ng c¸n bé kÐm vÒ phÈm chÊt, yÕu vÒ chuyªn m«n. 3.2.5. Mét sè kiÕn nghÞ kh¸c. 3.2.5.1. Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch thuÕ. - §«n ®èc c¸c doanh nghiÖp nép b¸o c¸o thuÕ ®óng thêi h¹n, thùc hiÖn kiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ ngay tõ khi nhËn b¸o c¸o quyÕt to¸n, tæ chøc ph©n lo¹i sè thuÕ nî ®äng, kÞp thêi thu sè thuÕ nî ®äng tõ n¨m 2003 chuyÓn qua, h¹n chÕ nî ®äng ph¸t sinh míi. - KiÓm tra vµ rµ so¸t l¹i tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp kinh doanh ch­a ®¨ng ký kª khai nép thuÕ ®Ó ®­a vµo diÖn qu¶n lý. LÊy viÖc qu¶n lý ®­îc 100% ®èi t­îng cã s¶n xuÊt kinh doanh ë ®Þa bµn lµm tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ ®èi víi c¸c c¸n bé thuÕ, ®éi thuÕ vµ phßng qu¶n lý thu c¸c doanh nghiÖp. - TiÕp tôc thùc hiÖn c«ng v¨n sè 549 / CV – UB ngµy 06 / 09 / 2002 cña UBND tØnh. VÒ viÖc thu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp x©y dùng, tiÕn hµnh kiÓm tra c¸c c«ng tr×nh x©y dùng, n¾m b¾t râ tõng c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n trªn ®Þa bµn phô tr¸ch, ph©n lo¹i h¹ng môc c«ng tr×nh, nguån vèn ®Ó cã biÖn ph¸p qu¶n lý thu thuÕ phï hîp, thùc hiÖn thu thuÕ kÞp thêi cho ng©n s¸ch nhµ n­íc. 3.2.5.2. §Èy m¹nh c«ng t¸c thi ®ua tuyªn truyÒn vµ hç trî ®èi t­îng nép thuÕ: - §Ó c¸c ®èi t­îng nép thuÕ hiÓu râ c¬ chÕ chÝnh s¸ch thuÕ, chÕ ®é thu cña nhµ n­íc, tõ ®ã x¸c ®Þnh nghÜa vô vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c ®èi t­îng nép thuÕ Côc thuÕ cÇn phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c c¬ quan b¸o ®µi truyÒn h×nh ®Þa ph­¬ng ®Èy m¹nh c«ng t¸c th«ng tin tuyªn truyÒn vÒ c¸c chÝnh s¸ch thuÕ míi, gi¶i thÝch chÝnh s¸ch thuÕ cho c¸c ®èi t­îng nép thuÕ ®éng viªn vµ nªu g­¬ng ng­êi tèt, viÖc tèt trong viÖc chÊp hµnh c¸c luËt thuÕ. §Èy m¹nh viÖc biÓu d­¬ng khen th­ëng vµ khuyÕn khÝch vËt chÊt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp chÊp hµnh tèt nghÜa vô nép thuÕ. - T¨ng c­êng ®èi tho¹i víi c¸c doanh nghiÖp tõ ®ã ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý thu cã hiÖu qu¶ cao nhÊt,tham m­u cho UBND c¸c cÊp ®Ó t¨ng c­êng chØ ®¹o c«ng t¸c thu ng©n s¸ch nhµ n­íc ®Ó ®¹t kÕt qu¶ cao. 3.2.5.3. TiÕp tôc x©y dùng vµ ph¸t triÓn hÖ thèng tin häc: - Côc ThuÕ ph¶i th­êng xuyªn ®µo t¹o c¸c c¸n bé cã tr×nh ®é hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh vÒ tin häc. Riªng c¸c c¸n bé ë bé phËn m¸y tÝnh ph¶i lµ nh÷ng chuyªn gia tin häc thËt sù ®Ó cã thÓ ®ñ tr×nh ®é øng phã víi nh÷ng vÊn ®Ò x¶y ra víi hÖ thèng m¸y tÝnh. - Ph¸t triÓn hÖ thèng qu¶n lý Ên chØ thuÕ trªn m¹ng m¸y tÝnh toµn ngµnh phôc vô c«ng t¸c kiÓm tra chÐo ph¸t hiÖn vµ xö lý c¸c tr­êng hîp sö dông ho¸ ®¬n gi¶, ho¸ ®¬n bÊt hîp ph¸p nh»m phôc vô ®èt c«ng t¸c kiÓm tra, tr¸nh thÊt tho¸t ng©n s¸ch nhµ n­íc. - øng dông kÕ to¸n thuÕ trªn m¸y ®Ó ®¶m b¶o cho viÖc tÝnh to¸n chÝnh x¸c, nhanh chãng, ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. KÕt luËn §Êt n­íc ta ®ang tõng b­íc b­íc vµo giai ®o¹n ph¸t triÓn kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Do vËy, vai trß cña chÝnh s¸ch thuÕ ngµy cµng quan träng trong viÖc gãp phÇn thóc ®Èy kinh tÕ, thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi ®¶m b¶o nguån thu ng©n s¸ch nhµ n­íc nh»m thùc hiÖn c¸c môc tiªu mµ §¶ng ta v¹ch ra trong thêi kú míi: ViÖc t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh trong thêi ®iÓm nµy lµ hÕt søc cÇn thiÕt, nã gãp phÇn lµm t¨ng thu cho ng©n s¸ch nhµ n­íc, ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn æn ®Þnh, gãp phÇn ®¶m b¶o c«ng b»ng x· héi. Qua qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i Côc thuÕ Cao B»ng ®· thÊy ®­îc nh÷ng mÆt tÝch cùc vµ nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån taÞ trong c«ng t¸c qu¶n lý thu thu thuÕ ë Côc thuÕ TØnh, ®· thu ®­îc rÊt nhiÒu ®iÒu bæ Ých c¶ vÒ mÆt lý luËn vµ thùc tÕ. ChÝnh v× vËy mµ em xin m¹nh d¹n ®Ò ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i ®ã ®Ó hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh trªn ®Þa bµn tØnh Cao B»ng. Víi tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng cßn h¹n chÕ, thùc tÕ c«ng t¸c ch­a nhiÒu nªn ®Ò tµi kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu xãt. KÝnh mong sù ®ãng gãp, chØ dÉn cña c¸c thÇy c« ®Ó cã thªm lý luËn còng nh­ thùc tiÔn ®­îc bæ Ých. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù h­íng dÉn tËn t×nh cña c« gi¸o NguyÔn Thanh Hoµi cïng toµn thÓ thÇy, c« gi¸o trong bé m«n thuÕ cïng c¸c c¸n bé thuÕ cña Côc thuÕ tØnh Cao B»ng ®· gióp ®ì em hoµn thµnh b¶n chuyªn ®Ò nµy. Cao B»ng, ngµy 14 th¸ng 4 n¨m 2005 Sinh viªn La Anh TuÊn tµi liÖu tham kh¶o 1- Gi¸o tr×nh thuÕ - Häc viÖn tµi chÝnh Hµ Néi. 2- LuËt doanh nghiÖp n¨m 2000. 3- T¹p chÝ thuÕ, Tæng côc thuÕ. 4- B¸o c¸o tæng kÕt khèi doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh n¨m 2002 vµ 2003 cña Côc ThuÕ tØnh Cao B»ng. 5- C¸c v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ thuÕ GTGT ®· ®­îc söa ®æi bæ sung th¸ng 01/2003.Th«ng t­ sè 120. 6- Vµ mét sè tµi liÖu l­u hµnh cña Côc liªn quan kh¸c . nhËn xÐt cña ®¬n vÞ thùc tËp nhËn xÐt cña gi¸o viªn h­íng dÉn môc lôc