Chuyên đề Tổ chức công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty may Thăng Long

l·i vµ ®i vay ë bªn ngoµi. Cho ®Õn nay ( n¨m 2002 ) th× tæng sè vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ 107.182.724.000 ® trong ®ã: Vèn l­u ®éng lµ 57.674.478.000 ® chiÕm 53,81%. Vèn cè ®Þnh lµ 49.508.246.000 ® chiÕm 46,19%. Cña ng©n s¸ch nhµ n­íc 75.027.906.800 ® chiÕm 70%. Vèn ®i vay 19.292.892.320 ® chiÕm 18%. Vèn tù cã 12.861.926.880 ® chiÕm 12%. 5. Tæ chøc to¸n.c«ng t¸c kÕ to¸n vµ bé m¸y kÕ to¸n. XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt vµ tæ chøc bé m¸y qu¶n lý ë trªn, phï hîp víi ®iÒu kiÖn vµ tr×nh ®é ,bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty tæ chøc theo m« h×nh tËp trung .Bé m¸y kÕ to¸n ®­îc thùc hiÖn trän vÑn ë phßng kÕ to¸n cña c«ng ty ,ë c¸c xÝ nghiÖp thµnh viªn vµ c¸c bé phËn trùc thuéc kh«ng tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n riªng mµ chØ bè trÝ c¸c nh©n viªn h¹ch to¸n thèng kª. T¹i c«ng ty may Th¨ng Long bé m¸y kÕ to¸n ®­îc tæ chøc nh­ sau: * T¹i phßng kÕ to¸n tµi vô cña c«ng ty. NhiÖm vô: Tæ chøc h­íng dÉn vµ kiÓm tra viÖc thùc hiÖn toµn bé ph­¬ng ph¸p thu thËp xö lý c¸c th«ng tin kÕ to¸n ban ®Çu, thùc hiÖn ®Çy ®ñ chiÕn l­îc ghi chÐp ban ®Çu, chÕ ®é h¹ch to¸n vµ chÕ ®é qu¶n lý tµi chÝnh theo ®óng qui ®Þnh cña bé tµi chÝnh, cung cÊp mét c¸ch ®Çy ®ñ chÝnh x¸c kÞp thêi nh÷ng th«ng tin toµn c¶nh vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty. Tõ ®ã tham m­u cho ban gi¸m ®èc ®Ó ®Ò ra biÖn ph¸p c¸c qui ®Þnh phï hîp víi ®­êng lèi ph¸t triÓn cña c«ng ty. Trªn c¬ së qui m« s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm tæ chøc cña c«ng ty, møc ®é chuyªn m«n ho¸ vµ tr×nh ®é c¸n bé, phßng kÕ to¸n tµi vô ®­îc biªn chÕ 12 ng­êi vµ ®­îc tæ chøc theo c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n nh­ sau: - §øng ®Çu lµ kÕ to¸n tr­ëng kiªm kÕ to¸n tæng hîp: lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm chung toµn c«ng ty, theo dâi qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh c«ng t¸c kÕ to¸n. §ång thêi tæng hîp sè liÖu ®Ó ghi vµo c¸c sæ tæng hîp toµn c«ng ty, lËp b¸o c¸o kÕ to¸n. TiÕp ®ã lµ hai phã phßng kÕ to¸n, c¸c nh©n viªn vµ thñ quÜ. - KÕ to¸n tiÒn ( kÕ to¸n thanh to¸n ): Sau khi kiÓm tra tÝnh hîp lÖ hîp ph¸p cña chøng tõ gèc, kÕ to¸n thanh to¸n viÕt phiÕu thu chi ( ®èi víi tiÒn mÆt viÕt sÐc, uû nhiÖm chi... ( ®èi víi tiÒn göi ng©n hµng ) hµng th¸ng lËp b¶ng kª tæng hîp sÐc vµ sæ chi tiÕt ®èi chiÕu víi sæ s¸ch thñ quÜ, sæ phô ng©n hµng, lËp kÕ ho¹ch tiÒn mÆt göi lªn cho ng©n hµng cã quan hÖ giao dÞch. Qu¶n lý c¸c tµi kho¶n 111, 112 vµ c¸c chi tiÕt cña nã. Cuèi th¸ng lËp nhËt ký chøng tõ sè 1, sè 2, b¶ng kª sè 1, sè 2 vµ nhËt ký chøng tõ sè 4. - KÕ to¸n vËt t­: lµm nhiÖm vô h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô theo ph­¬ng ph¸p ghi thÎ song song. Cuèi th¸ng, tæng hîp c¸c sè liÖu lËp b¶ng kª theo dâi nhËp xuÊt tån vµ nép b¸o c¸o cho bé phËn kÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh. Phô tr¸ch tµi kho¶n 152, 153. Khi cã yªu cÇu bé phËn kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c¸c bé phËn chøc n¨ng kh¸c tiÕn hµnh kiÓm kª l¹i kho vËt t­, ®èi chiÕu víi sæ kÕ to¸n. NÕu cã thiÕu hôt sÏ t×m nguyªn nh©n vµ biÖn ph¸p xö lý ghi trong biªn b¶n kiÓm kª. - KÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh vµ nguån vèn: Qu¶n lý c¸c tµi kho¶n 211, 121, 213, 214, 411, 412, 415, 416, 441... Ph©n lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh hiÖn cã cña c«ng ty theo dâi t×nh h×nh t¨ng gi¶m tÝnh khÊu hao theo ph­¬ng ph¸p tuyÕn tÝnh theo dâi c¸c nguån vèn vµ c¸c quÜ cña c«ng ty. Cuèi th¸ng lËp b¶ng ph©n bæ sè 3, nhËt ký chøng tõ sè 9. - KÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n BHXH: Qu¶n lý tµi kho¶n 334, 338, 627,641,642. Hµng th¸ng c¨n cø vµo s¶n l­îng cña c¸c xÝ nghiÖp vµ ®¬n gi¸ l­¬ng cña xÝ nghiÖp vµ hÖ sè l­¬ng gi¸n tiÕp ®ång thêi nhËn c¸c b¶ng thanh to¸n l­¬ng do c¸c nh©n viªn ë phßng kÕ to¸n göi lªn, tæng hîp sè liÖu lËp b¶ng tæng hîp thanh to¸n l­¬ng cña c«ng ty, lËp b¶ng ph©n bæ sè 1. - KÕ to¸n c«ng nî: theo dâi c¸c kho¶n c«ng nî ph¶i thu ph¶i tr¶ trong c«ng ty vµ gi÷a c«ng ty víi kh¸ch hµng ... Phô tr¸ch tµi kho¶n 131, 136, 138, 141, 331, 333, 336 .... Ghi sæ kÕ to¸n chi tiÕt cho tõng ®èi t­îng. Cuèi th¸ng lËp nhËt ký chøng tõ sè 5, sè 10 vµ b¶ng kª 11. - KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm: theo dâi t×nh h×nh xuÊt nhËp tån kho thµnh phÈm, gi¸ trÞ hµng ho¸ xuÊt ghi sæ chi tiÕt tµi kho¶n 155 cuèi th¸ng lËp b¶ng kª sè 8 vµ sè 11 ghi vµo sæ c¸i c¸c tµi kho¶n cã liªn quan. Bé phËn kÕ to¸n nµy gåm 3 phÇn: mét ng­êi phô tr¸ch phÇn tiªu thô néi ®Þa, mét ng­êi phô tr¸ch phÇn xuÊt khÈu, mét ng­êi phô tr¸ch phÇn gia c«ng. - Thñ quÜ: chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ quÜ tiÒn mÆt cña c«ng ty. Hµng ngµy c¨n cø vµo c¸c phiÕu thu, phiÕu chi hîp lÖ ®Ó xuÊt hoÆc nhËp quÜ, ghi sæ quÜ, phÇn thu chi. Cuèi ngµy ®èi chiÕu víi sæ quÜ cña kÕ to¸n tiÒn mÆt. * T¹i c¸c xÝ nghiÖp thµnh viªn. T¹i kho: thñ kho ph¶i tu©n thñ theo chÕ ®é ghi chÐp ban ®Çu c¨n cø vµo “ PhiÕu nhËp kho “ vµ “ PhiÕu xuÊt kho “ ®Ó ghi vµo thÎ kho. Cuèi th¸ng lËp b¸o c¸o xuÊt nhËp tån vµ chuyÓn lªn phßng kÕ to¸n c«ng ty. Ngoµi ra c¸c nh©n viªn nµy ph¶i chÊp hµnh néi qui h¹ch to¸n néi bé cña c«ng ty vÒ cÊp ph¸t nguyªn vËt liÖu theo ®Þnh møc c«ng t¸c nguyªn vËt liÖu tr­íc khi nhËp vµ xuÊt kho. Nh©n viªn thèng kª t¹i xÝ nghiÖp cã nhiÖm vô theo dâi tõ khi nguyªn vËt liÖu ®­a vµo s¶n xuÊt ®Õn lóc giao thµnh phÈm cho c«ng ty. Cô thÓ theo dâi: - Tõng chñng lo¹i nguyªn vËt liÖu ®­a vµo s¶n xuÊt theo tõng mÆt hµng cña xÝ nghiÖp -Sè l­îng b¸n thµnh phÈm c¾t ra ,t×nh h×nh nhËp ,xuÊt kho thµnh phÈm vµ c¸c phÇn viÖc s¶n xuÊt ®¹t ®­îc ®Ó tÝnh l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. - Sè l­îng b¸n thµnh phÈm cÊp cho tõng tæ s¶n xuÊt vµo ®Çu ngµy vµ sè l­îng b¸n thµnh phÈm nhËp vµo cuèi ngµy. Cuèi th¸ng nh©n viªn thèng kª xÝ nghiÖp lËp “ B¸o c¸o nhËp - xuÊt - tån kho nguyªn vËt liÖu “ vµ “ B¸o c¸o chÕ biÕn nguyªn vËt liÖu “, “ B¸o c¸o hµng ho¸ “ chuyÓn lªn phßng kÕ to¸n c«ng ty còng nh­ c¨n cø vµo s¶n l­îng thµnh phÈm nhËp kho, ®¬n gi¸ gia c«ng trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm vµ tû gi¸ hiÖn hµnh lËp “ B¶ng doanh thu chia l­¬ng “, göi lªn phßng kÕ to¸n c«ng ty. Nh©n viªn thèng kª ph©n x­ëng cßn ph¶i lËp c¸c “ B¸o c¸o thanh quyÕt to¸n hîp ®ång “ ( nh­ B¸o c¸o tiÕt kiÖm nguyªn liÖu ) vµ göi lªn cho c«ng ty tÝnh th­ëng. C«ng ty nhËp l¹i sè nguyªn vËt liÖu nµy víi ®¬n gi¸ nhËp lµ 20% cña 80% ®¬n gi¸ thÞ tr­êng. §ång thêi kÕ to¸n còng h¹ch to¸n phÕ liÖu thu håi nhËp kho c«ng ty, kÕ to¸n tÝnh th­ëng 50% gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi cho xÝ nghiÖp. VÒ mÆt qu¶n lý, c¸c nh©n viªn thèng kª chÞu sù qu¶n lý cña gi¸m ®èc xÝ nghiÖp vÒ mÆt nghiÖp vô chuyªn m«n do kÕ to¸n h­íng dÉn, chØ ®¹o, kiÓm tra. §©y lµ mét h­íng tæ chøc hoµn toµn hîp lý, g¾n chÆt quyÒn lîi tr¸ch nhiÖm cña nh©n viªn thèng kª víi nhiÖm vô ®­îc giao. §ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó nh©n viªn thèng kª thùc hiÖn nhiÖm vô, ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c kh¸ch quan cña sè liÖu. S¬ ®å tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n t¹i c«ng ty. KÕ to¸n KT tæng hîp Thñ quü KT c«ng nî KT thanh to¸n KT tiªu thô thµnh phÈm KT tËphîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh KT l­¬ng vµ BHXH KT tµi s¶n cè ®Þnh KT vËt t­ Nh©n viªn h¹ch to¸n xÝ nghiÖp * §Æc ®iÓm vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n. XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty, c«ng t¸c kÕ to¸n gi÷ vai trß quan träng thùc hiÖn chøc n¨ng kÕ to¸n cña m×nh, ph¶n ¸nh gi¸m ®èc qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ vËn ®éng cña tµi s¶n. C«ng t¸c kÕ to¸n cña c«ng ty ®· thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c giai ®o¹n cña qui tr×nh h¹ch to¸n tõ kh©u lËp chøng tõ, ghi sæ kÕ to¸n ®Õn lËp hÖ thèng b¸o c¸o kÕ to¸n. C«ng ty cã trang bÞ m¸y vi tÝnh nh­ng c«ng viÖc kÕ to¸n kh«ng hoµn thµnh trªn m¸y mµ ®ã chØ lµ phÇn trî gióp, c«ng ty ®ang tõng b­íc hoµn thµnh c«ng t¸c kÕ to¸n m¸y. C«ng ty ®· ®¨ng ký sö dông hÇu hÕt c¸c chøng tõ vµ tµi kho¶n trong hÖ thèng chøng tõ kÕ to¸n vµ hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n thèng nhÊt do ban tæ chøc ph¸t hµnh. HiÖn nay c«ng ty ®ang ¸p dông ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn trong h¹ch to¸n hµng tån kho. Nhê ®ã kÕ to¸n theo dâi, ph¶n ¸nh mét c¸ch th­êng xuyªn, liªn tôc, cã hÖ thèng t×nh h×nh nhËp xuÊt tån kho trªn sæ s¸ch kÕ to¸n vµ cã thÓ x¸c ®Þnh vµo bÊt kú thêi ®iÓm nµo. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ hµng xuÊt kho lµ ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷, kÕ to¸n khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh theo ph­¬ng ph¸p khÊu hao tuyÕn tÝnh, kÕ to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu vµ tµi s¶n cè ®Þnh lµ ph­¬ng ph¸p ghi thÎ song song.... C«ng ty ®ang ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chøng tõ víi hÖ thèng sæ s¸ch t­¬ng ®èi phï hîp víi c«ng t¸c kÕ to¸n cña c«ng ty, néi dung theo ®óng chÕ ®é qui ®Þnh ®¶m b¶o c«ng t¸c kÕ to¸n ®­îc tiÕn hµnh th­êng xuyªn, liªn tôc. Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh theo h×nh thøc nhËt ký chøng tõ ë c«ng ty may Th¨ng Long. Chøng tõ chi phÝ gèc Ghi cuèi quÝ B¶ng ph©n bæ B¶ng kª sè 5 B¶ng kª B¶ng kª sè 4 NKCT sè Sæ c¸i Tµi kho¶n 621, 622, 627, 154 Sæ tÝnh II. Thùc tr¹ng tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty may Th¨ng Long 1. C«ng t¸c qu¶n lý chung vÒ s¶n phÈm s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh ë c«ng ty may Th¨ng Long. XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt ,®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ phøc t¹p theo kiÓu liªn tôc s¶n phÈm may mÆc cña c«ng ty l¹i ®ù¬c thõa nh©n theo tõng m· hµng nªn ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt hiÖn nay ë c«ng ty ®­îc x¸c ®Þnh lµ toµn bé qui tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña tÊt c¶ c¸c s¶n phÈm ®Ó gióp cho kÕ to¸n cã thÓ h¹ch to¸n, ph©n bæ chÝnh x¸c vµo tõng kho¶n môc. Theo môc II.1. ë ch­¬ng I ®· tr×nh bµy nguyªn t¾c qu¶n lý h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh theo qui ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh. Víi ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh thùc tÕ cña c«ng ty: C«ng ty cã hai lo¹i h×nh s¶n xuÊt chñ yÕu lµ s¶n xuÊt hµng gia c«ng cho kh¸ch hµng theo ®¬n ®Æt hµng ®· ký kÕt vµ s¶n xuÊt theo h×nh thøc mua ®øt b¸n ®o¹n cã nghÜa lµ c«ng ty tù t×m nguån nguyªn vËt liÖu trong vµ ngoµi n­íc, ®ång thêi tù t×m thÞ tr­êng ®Ó tiªu thô s¶n phÈm nªn c«ng t¸c qu¶n lý ®ù¬c dùa theo m« h×nh kÕ to¸n tËp trung tøc lµ tÊt c¶ mäi thø chøng tõ sæ s¸ch ®Òu do phßng kÕ to¸n c«ng ty ®¶m nhiÖm cßn ë d­íi c¸c xÝ nghiÖp chØ cã nh©n viªn thèng kª. MÆt kh¸c víi ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo hÖ sè th× c«ng ty dÔ dµng ph©n bæ mäi chi phÝ cho tõng ®èi t­îng. Nh­ ®èi víi lo¹i h×nh s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng cña kh¸ch hµng th× kÕ to¸n c«ng ty ¸p dông ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n ®Æt hµng... 2. C¸c thñ tôc qu¶n lý vµ chÕ ®é h¹ch to¸n kÕ to¸n ban ®Çu. Víi nguyªn t¾c tu©n thñ c¸c chÕ ®é h¹ch to¸n kÕ to¸n do bé tµi chÝnh ®Ò ra th× kÕ to¸n cña c«ng ty ®· tuú theo lo¹i h×nh s¶n xuÊt mµ ph©n bæ c¸c lo¹i kho¶n môc chi phÝ trong gi¸ thµnh do chóng cã nh÷ng nÐt kh¸c biÖt nhÊt ®Þnh. * Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh trùc tiÕp: gåm c¸c chi phÝ vÒ c¸c lo¹i v¶i ngoµi, v¶i lãt, xèp ®ùng b«ng - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu phô trùc tiÕp: gåm chi phÝ c¸c lo¹i chØ, khuy, nh·n m¸c.... §Æc biÖt ®èi víi c¸c lo¹i hµng gia c«ng th× chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp chiÕm tØ träng rÊt nhá trong gi¸ thµnh. C«ng ty chØ tÝnh vµo kho¶n môc nµy chi phÝ vËn chuyÓn cña l­îng nguyªn vËt liÖu phô dïng cho s¶n xuÊt trong kú mµ c«ng ty ®· chi ra tõ c¶ng H¶i Phßng vÒ kho c«ng ty. - Bao b× ®ãng gãi: nÕu ®­îc phÝa kh¸ch hµng chuyÓn giao cho c«ng ty cïng víi nguyªn vËt liÖu phô trùc tiÕp th× chi phÝ vËn chuyÓn tÝnh hÕt cho vËt liÖu phô, còng cã tr­êng hîp hai bªn tho¶ thuËn trong hîp ®ång, c«ng ty mua bao b× vµ phÝa kh¸ch hµng sÏ hoµn tr¶ l¹i. Lóc nµy kho¶n chi phÝ bao b× sÏ ®­îc theo dâi riªng kh«ng tÝnh vµo gi¸ thµnh. §èi víi hµng xuÊt khÈu th­êng th× chi phÝ bao b× ®ù¬c tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm. KÕ to¸n c¨n cø vµo ( b¸o c¸o ®ai nÑp hßm hép ) mµ hµng th¸ng c¸c xÝ nghiÖp göi lªn cho c«ng ty thÓ hiÖn sè bao b× hçn hîp ®· xuÊt dïng thùc tÕ cho tõng m· hµng vµ sè tån. * Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp :gåm chi phÝ tiÒn l­¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt vµ c¸c kho¶n trÝch tr­íc theo l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt. * Chi phÝ s¶n xuÊt chung : gåm tiÒn l­¬ng , BHXH cña nh©n viªn qu¶n lý ph©n x­ëng, chi phÝ khÊu hao TSC§... chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. Ngoµi ra c«ng ty cßn tÝnh gép c¸c chi phÝ nhiªn liÖu, n¨ng l­îng vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung ®Ó tÝnh gi¸ thµnh do tØ träng cña nh÷ng kho¶n nµy nhá ( d­íi 2% tæng chi phÝ s¶n xuÊt ). * Chi phÝ thuª gia c«ng: C«ng ty may Th¨ng Long kh«ng chØ nhËn may gia c«ng cho kh¸ch hµng mµ ®«i khi do yªu cÇu s¶n xuÊt phøc t¹p cña s¶n phÈm hoÆc ®Ó tiÕt kiÖm thêi gian ®¶m b¶o ®óng tiÕn ®é s¶n xuÊt, c«ng ty cßn cã thÓ ®i thuª ®¬n vÞ kh¸c gia c«ng mét vµi chi tiÕt hoÆc c¶ s¶n phÈm hoµn chØnh. Lóc nµy kÕ to¸n ph¶i h¹ch to¸n tµi kho¶n chi phÝ thuª gia c«ng vµo gi¸ thµnh. XÐt vÒ b¶n chÊt ta cã thÓ coi kho¶n nµy lµ mét kho¶n chi phÝ dÞch vô mua ngoµi thuéc chi phÝ s¶n xuÊt chung, nh­ng do yªu cÇu qu¶n lý h¹ch to¸n còng nh­ do ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh nªn doanh nghiÖp ¸p dông tËp hîp chi phÝ nµy riªng vµ chi tiÕt cho tõng m· hµng cã chi phÝ thuª gia c«ng, khi s¶n phÈm hoµn thµnh kho¶n chi phÝ nµy sÏ ®­îc tËp hîp trùc tiÕp vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm. 3. Tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh theo c¸c ®èi t­îng. * TËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Hµng gia c«ng ë c«ng ty may Th¨ng Long cã ®Æc ®iÓm lµ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp chiÕm tØ träng rÊt nhá so víi gi¸ thµnh nªn toµn bé nguyªn vËt liÖu kÓ c¶ bao b× ®Òu do kh¸ch hµng ( bªn ®Æt hµng ) cung cÊp theo ®iÒu kiÖn gi¸ CIF t¹i c¶ng H¶i Phßng hoÆc theo ®iÒu kiÖn hîp ®ång gia c«ng. Sè l­îng nguyªn vËt liÖu chuyÓn ®Õn cho c«ng ty ®­îc tÝnh trªn c¬ së s¶n l­îng s¶n phÈm ®Æt hµng vµ ®Þnh møc tiªu hao cu¶ tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu cho tõng s¶n phÈm. §Þnh møc tiªu hao nµy ®­îc c«ng ty vµ kh¸ch hµng cïng nghiªn cøu, x©y dùng phï hîp víi møc tiªu hao thùc tÕ vµ dùa trªn ®iÒu kiÖn cô thÓ cña mçi bªn. BiÓu sè 1: §¬n vÞ: C«ng ty PhiÕu xuÊt kho MÉu sè 02-VT May Th¨ng Long Ngµy 5 th¸ng 2 n¨m 2002 Q§ sè 1141 TC/C§KT Ngµy 1/11/1995-BTC Hä, tªn ng­êi nhËn hµng: .....XÝ nghiÖp 3...... Sè 305…….. Lý do xuÊt kho: ……Dïng SX ………………………….. Nî 621… XuÊt t¹i kho: ……Sè 1…………………………………… Cã 152… S TT Tªn nh·n hiÖu, quy c¸ch s¶n phÈm (hµng ho¸) M· sè §¬n vÞ tÝnh Sè l­îng §¬n Thµnh tiÒn Yªu cÇu Thùc xuÊt gi¸ A B C D 1 2 3 4 1 2 3 V¶i ngoµi V¶i lãt th©n phin V¶i phèt m m m 2 000 1500 10 1 910 1 492 10 6 000 4 600 4700 11 460 000 6 863 200 47 000 Céng 18.370.200 Céng thµnh tiÒn (b»ng ch÷): M­êi t¸m triÖu ba tr¨m b¶y m­¬i ngµn hai tr¨m ®ång. XuÊt ngµy 5 th¸ng 2 n¨m 2002 Thñ tr­ëng ®¬n vÞ Phô tr¸ch Ng­êi nhËn Thñ kho KÕ to¸n tr­ëng Ngoµi nguyªn vËt liÖu tÝnh to¸n theo ®Þnh møc trªn kh¸ch hµng cßn cã tr¸ch nhiÖm chuyÓn cho c«ng ty 3% sè nguyªn liÖu ®Ó bï vµo sè hao hôt kÐm phÈm chÊt trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ vËn chuyÓn nguyªn vËt liÖu. Trong lo¹i h×nh s¶n xuÊt gia c«ng kÕ to¸n chØ qu¶n lý vÒ mÆt sè l­îng cña l­îng nguyªn vËt liÖu nhËp kho nãi trªn theo tõng hîp ®ång gia c«ng vµ khi cã lÖnh s¶n xuÊt th× cung cÊp nguyªn vËt liÖu cho xÝ nghiÖp. KÕ to¸n kh«ng h¹ch to¸n gi¸ vèn thùc tÕ cña b¶n th©n nguyªn vËt liÖu dïng cho s¶n xuÊt mµ chØ h¹ch to¸n phÇn chi phÝ vËn chuyÓn sè nguyªn vËt liÖu ®ã tõ c¶ng vÒ kho vµo kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong kú. §èi víi c¸c mÆt hµg tù s¶n xuÊt th× qu¸ tr×nh h¹ch to¸n vÉn b×nh th­êng, kÕ to¸n theo dâi c¶ vÒ mÆt l­îng vµ gi¸ trÞ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng theo ®¬n gi¸ xuÊt kho b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷. Víi c¸ch tÝnh ph©n bæ nh­ sau: Chi phÝ vËt liÖu Tæng chi phÝ Tû lÖ hay ph©n bæ cho = vËt liÖu cÇn x ( hÖ sè ) tõng ®èi t­îng ph©n bæ ph©n bæ Trong ®ã: Tû lÖ hay Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña tõng ®èi t­îng ( hÖ sè ) = ph©n bæ Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng Ph­¬ng ph¸p tæng hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cã thÓ kh¸i qu¸t nh­ sau: - §èi víi nguyªn vËt liÖu chÝnh: v¶i ngoµi, v¶i lãt MÆc dï mét lo¹i v¶i ®­îc dïng ®Ó gia c«ng nhiÒu m· hµng kh¸c nhau vµ mçi m· hµng l¹i ®­îc s¶n xuÊt tõ nhiÒu lo¹i v¶i kh¸c nhau kÝch cì kh¸c nhau nh­ng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ph¶i ®¸p øng yªu cÇu cña kh¸ch hµng vµ l¹i ph¶i tiÕt kiÖm ®­îc nhiÒu lo¹i vËt liÖu nhÊt. Bëi vËy c«ng ty ®· ¸p dông ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n bµn c¾t trªn ( phiÕu theo dâi bµn c¾t ) nh»m ph¶n ¸nh chÝnh x¸c sè l­îng tõng lo¹i v¶i tiªu hao thùc tÕ cho mçi m· hµng liªn quan. C¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho vµ ®Þnh møc kü thuËt tiªu hao do phßng kü thuËt cung cÊp, nh©n viªn h¹ch to¸n ë xÝ nghiÖp tÝnh to¸n vµ lËp ( phiÕu theo dâi bµn c¾t ) ghi râ sè l­îng tõng lo¹i v¶i tiªu hao thùc tÕ cña mçi m· hµng, sè l­îng thõa hoÆc thiÕu so víi h¹ch to¸n bµn c¾t. Cuèi th¸ng tõ c¸c phiÕu theo dâi ®ã nh©n viªn h¹ch to¸n lËp c¸c b¸o c¸o nhËp xuÊt tån nhiªn liÖu, b¸o c¸o chÕ biÕn, b¸o c¸o hµng ho¸. Cuèi th¸ng 3,b¸o c¸o nµy ®­îc göi lªn bé phËn kÕ to¸n nguyªn liÖu ë phßng kÕ to¸n c«ng ty ®Ó xö lý sè liÖu, nhËp ®¬n gi¸ råi göi sang bé phËn kÕ to¸n chi phÝ .KÕ to¸n chi phÝ tæng hîp sè liÖu vµ lËp (b¸o c¸o thanh to¸n nguyªn liÖu c¾t,b¸o c¸o tæng hîp chÕ biÕn ,b¸o c¸o tæng hîp hµng ho¸ vµo cuèi mçi quý). +B¸o c¸o thanh to¸n nguyªn liÖu c¾t: (biÓu sè 2) ®­îc c¨n cø vµo b¸o c¸o nhËp xuÊt tån nguyªn liÖu hµng th¸ng cña c¸c xÝ nghiÖp thµnh viªn göi lªn,kÕ to¸n lËp b¸o c¸o nµy ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh nhËp xuÊt tån cña nguyªn liÖu ®ã cã liªn quan ®Õn c¸c m· hµng s¶n xuÊt trong quý,trong ph¹m vi toµn c«ng ty +B¸o c¸o tæng hîp chÕ biÕn (biÓu sè 3): c¨n cø vµo sè liÖu tõ c¸c( b¸o c¸o chÕ biÕn, b¸o c¸o nhËp xuÊt tån) cña c¸c xÝ nghiÖp, kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ lËp b¸o c¸o nµy theo tõng m· hµng cña tõng ®¬n ®Æt hµng . B¸o c¸o nµy cho biÕt sè b¸n thµnh phÈm mµ c¸c xÝ nghiÖp thùc hiÖn ®­îc, sè l­îng mæi lo¹i nguyªn vËt liÖu chÝnh tiªu hao cho l­îng b¸n thµnh phÈm c¾t ®ù¬c trong quÝ lµ bao nhiªu vµ chi phÝ vËn chuyÓn t­¬ng øng víi l­îng nguyªn vËt liÖu ®ã ( ®èi víi s¶n phÈm gia c«ng ) hay gi¸ trÞ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu tiªu hao ( ®èi víi s¶n phÈm mua ®øt b¸n ®o¹n ) phÇn chi phÝ nµy ®­îc thÓ hiÖn trªn b¸o c¸o thanh to¸n nguyªn liÖu c¾t. Chi phÝ vËn chuyÓn nguyªn vËt liÖu chÝnh ®­îc ph©n bæ theo sè l­îng cña mçi chuyÕn hµng ®· xuÊt cho xÝ nghiÖp. + B¸o c¸o tæng hîp hµng ho¸ ( biÓu 4 ): ®­îc lËp trªn c¬ së b¸o c¸o hµng ho¸ mµ hµng th¸ng c¸c xÝ nghiÖp göi lªn, kÕ to¸n lËp b¸o c¸o tæng hîp hµng ho¸ chi tiÕt theo tõng xÝ nghiÖp, cho biÕt sè l­îng tõng m· hµng ®· nhËp kho trong quÝ cña tõng xÝ nghiÖp s¶n xuÊt lµ bao nhiªu. Trªn c¬ së c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n c«ng ty lËp b¸o c¸o tæng hîp nguyªn vËt liÖu chÝnh thÓ hiÖn chi phÝ nguyªn vËt liÖu ®· tiªu hao cho tõng xÝ nghiÖp chi tiÕt cho tõng m· hµng vµ sè tån. Do ®· ®ù¬c theo dâi cho tõng m· hµng lªn sè liÖu trªn ( b¸o c¸o tæng hîp vËt liÖu chÝnh ) ®­îc tÝnh lµ chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh trùc tiÕp ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. - §èi víi chi phÝ nguyªn vËt liÖu phô trùc tiÕp: VËt liÖu phô tuy kh«ng cÊu thµnh nªn thùc thÓ chÝnh cña s¶n phÈm may nh­ng nã l¹i lµ vËt liÖu kh«ng thÓ thiÕu ®­îc cña s¶n phÈm hoÆc lµm t¨ng thªm gi¸ trÞ cña s¶n phÈm nh­: cóc chØ .... ®èi víi c¸c ®¬n ®Æt hµng gia c«ng th«ng th­êng bªn ®Æt hµng sÏ cung cÊp cho c«ng ty c¶ phô liÖu, bao b× ®Ó hoµn thiÖn s¶n phÈm trong tr­êng hîp cã sù tho¶ thuËn cña hai bªn, vÒ c¬ b¶n c«ng t¸c kÕ to¸n ®èi víi chi phÝ vËt liÖu phô còng t­¬ng tù nh­ nguyªn vËt liÖu chÝnh. Hµng th¸ng nh©n viªn h¹ch to¸n xÝ nghiÖp c¨n cø vµo phiÕu xuÊt vËt liÖu phô ®Ó lËp ( b¸o c¸o phô liÖu ) chuyÓn lªn phßng kÕ to¸n c«ng ty, kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu chÝnh vµ ph©n bæ chi phÝ phô liÖu bao b× cho c¸c thµnh phÈm. Cuèi quÝ, sau khi tÝnh vµ ph©n bæ chi phÝ vËt liÖu phô kÕ to¸n lËp b¸o c¸o tæng hîp vËt liÖu phô ( biÓu sè 6 ) thÓ hiÖn sè liÖu vËt liÖu phô vµ chi phÝ mçi lo¹i vËt liÖu phô xuÊt dïng trong quÝ cho c¸c lo¹i s¶n phÈm lµ bao nhiªu. Chi phÝ vËn chuyÓn vËt liÖu phô cña hµng gia c«ng ®­îc theo dâi trªn sæ chi tiÕt vËt liÖu theo tõng ®¬n ®Æt hµng vµ ®­îc ph©n bæ c¨n cø vµo s¶n l­îng qui ®æi cña sè s¶n phÈm hoµn thµnh nhËp kho. Chi phÝ Tæng chi phÝ vËn chuyÓn S¶n l­îng vËn chuyÓn cña ®¬n ®Æt hµng i hoµn thµnh vËt liÖu = x qui ®æi phô cña S¶n l­îng ®Æt hµng cña m· m· hµng i qui ®æi hµng i C¨n cø vµo b¸o c¸o tæng hîp vËt liÖu phô vµ chi phÝ vËn chuyÓn ®· ph©n bæ cho tõng m· hµng kÕ to¸n lËp “ b¸o c¸o tæng hîp chi phÝ vËt liÖu phô “ ( biÓu 7 ) sè liÖu trªn b¸o c¸o nµy ®­îc kÕt chuyÓn trùc tiÕp vµo gi¸ thµnh. KÕt thóc qui tr×nh s¶n xuÊt thµnh phÈm nhËp kho ®Òu ®­îc ®ãng gãi, ®ãng hßm. Sè bao b× hçn hîp ®ãng gãi còng do phÝa kh¸ch hµng chuyÓn giao cho c«ng ty cïng víi vËt liÖu phô. Còng cã tr­êng hîp hai bªn tho¶ thuËn trong hîp ®ång, c«ng ty tù tæ chøc bao gãi, khi kÕt thóc hîp ®ång phÝa kh¸ch hµng sÏ hoµn tr¶ l¹i. Lóc nµy kho¶n chi phÝ bao b× ®­îc theo dâi riªng vµ kh«ng tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm. Nh­ng ®èi víi hµng xuÊt khÈu cña c«ng ty th× chi phÝ bao b× ®­îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm, c¨n cø vµo ( b¸o c¸o ®ai nÑp,hßm , hép ) mµ hµng th¸ng c¸c xÝ nghiÖp göi lªn cho c«ng ty thÓ hiÖn sè bao b× hçn hîp ®· xuÊt dïng thùc tÕ cho tõng m· hµng. Tõ ®ã kÕ to¸n c«ng ty sÏ lËp ( b¸o c¸o tæng hîp ®ai, nÑp, hßm, hép ) t­¬ng tù nh­ h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu ( biÓu 8 ). §Ó tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ph¸t sinh trong kú kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 621 ®­îc chi tiÕt thµnh 3 tiªñ kho¶n. 6211: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh trùc tiÕp 6212: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu phô trùc tiÕp 6213: Chi phÝ bao b× §èi víi c¸c kho¶n chi phÝ nguyªn vËt liÖu ph¸t sinh t¨ng trong kú th× kÕ to¸n tËp hîp vµo bªn Nî tµi kho¶n 621, ph¸t sinh gi¶m ghi vµo bªn Cã. Cuèi quÝ kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ nµy sang tµi kho¶n 154. C¨n cø vµo ( b¸o c¸o tæng hîp nguyªn vËt liÖu ), ( b¸o c¸o tæng hîp chi phÝ vËt liÖu phô ), ( b¸o c¸o tæng hîp ®ai nÑp hßm hép ) kÕ to¸n lËp b¶ng kª sè 4. Dùa vµo sè liÖu trªn b¶ng kª sè 4 vµ nhËt ký chøng tõ sè 7 kÕ to¸n ghi sæ c¸i tµi kho¶n 621. C«ng ty kh«ng sö dông b¶ng ph©n bæ sè 2. BiÓu sè 2 B¸o c¸o thanh to¸n nguyªn liÖu c¾t C«ng ty may Th¨ng Long QuÝ IV / 2001 Phßng tµi vô - kÕ to¸n Lo¹i v¶i Tån ®Çu kú NhËp trong kú XuÊt chÕ biÕn XuÊt ®æi b¸n XuÊt nguyªn liÖu XuÊt tiªu thô Tån cuèi kú L­îng TiÒn L­îng TiÒn L­îng TiÒn L­îng TiÒn L­îng TiÒn L­îng TiÒn L­îng TiÒn V¶i ngoµi 0 0 296338,5 57060714 210365,4 40439547 4,4 847088 2345,6 451575 0 0 83623,1 15322504 V¶i ch©n phin 0 0 29675 58891971 22983,4 4563345 3,1 616505 0 0 0 0 6688,5 1328001 V¶i lãt pilot 0 0 8000 62025436 20 155063,59 0 0 7892 61188092,61 0 0 88 682279,8 ...... Céng 33005926 26283069,471 26283069,471 25602204,938 28210826 38627102 21496084 BiÓu sè 2 B¸o c¸o tæng hîp chÕ biÕn C«ng ty may Th¨ng Long QuÝ IV / 2001 Phßng kÕ to¸n - tµi vô STT Nguyªn liÖu M· hµng Sè l­îng BTP ( chiÕc ) L­îng v¶i xuÊt chÕ biÕn B×nh qu©n tiªu hao Chi phÝ NVL chÝnh Chi phÝ b×nh qu©n 1 ®v 1 Fanilon .......... Céng 028 DV 12 ...... 18.971 2.124 32.250,7 3.886,92 1,7 1,83 25.844.522 3.114.834 1.362.317 1.466,49 2 V¶i ngoµi ........... Céng AT 01 UJ 340 8.000 56.000 16.080 105.840 2,01 1,89 2.623.130 17.265.679 327,891 308,3157 3 V¶i Kaki ............ Céng 3.250 5.755 8517,4 1,48 210.633,966 36.600,16 Céng 25.602.204,938 BiÓu sè 4 b¸o c¸o tæng hîp hµng ho¸ C«ng ty may Th¨ng Long quÝ IV / 2001 Phßng kÕ to¸n - tµi vô XN M· §¬n vÞ Tån ®Çu kú ChÕ biÕn Céng Thµnh phÈm Tån cuèi kú May 1 AT 01 ChiÕc 0 8.000 8.000 8.000 0 ...... May 3 028 ChiÕc 0 18.971 18.971 18.300 671 3.520 ChiÕc 0 5.755 5.755 5.755 0 ...... May 5 DV 12 ChiÕc 0 2.214 2.214 2.124 2.124 ...... May 6 UJ 340 ChiÕc 3.000 56.000 58.000 58.000 0 ..... BiÓu sè 5 B¸o c¸o tæng hîp vËt liÖu chÝnh C«ng ty may Th¨ng Long QuÝ IV / 2001 Phßng kÕ to¸n - tµi vô §¬n vÞ M· Tån ®Çu NhËp ( ®ång ) ChÕ biÕn ( chiÕc ) TP nhËp (sp) TiÒn ( ®ång ) Tån cuèi XN 1 AT 01 0 2.885.443 8000 8.000 2.885.443 0 ..... Céng XN 2 ...... XN 3 028 0 31.013.418 18.971 18.300 29.916.481 1.096.937 ....... 3.520 0 218.086.967 5.755 5.755 21.808.967 0 Céng XN 4 ...... XN 5 DV 12 0 4.215.068 2.214 2.214 4.215.068 0 ...... Céng XN 6 UJ 340 1.042.807 19.465.724 56.000 58.000 20.508.531 0 ...... Céng ........ Tæng céng 625.536.447 25.602.204.938 25.731.354.969 496.386.416 Ng­êi lËp biÓu KÕ to¸n tr­ëng BiÓu sè 6 B¸o c¸o tæng hîp vËt liÖu phô C«ng ty may Th¨ng Long QuÝ IV / 2001 Phßng kÕ to¸n - tµi vô Tªn vËt liÖu M· Tån ®Çu kú NhËp XuÊt may Háng ( mÊt ) Tån cuèi SL TT SL TT SL TT SL TT SL TT ChØ L 500m ( cuén ) AT 01 ...... 0 0 4.580 4.520 56 4 Céng 18.235 18.010 200 25 ChØ M ( cuén ) 3.520 ...... 20 170.000 230 1.955.000 232 1.972.000 12 102.000 6 51.000 Cóc ®ång ( bé ) AT 01 ...... 0 0 8.030 8.000 12 18 Cóc nhùa TH (100c) UJ 340 80 500 480,56 11 88,44 Kho¸ AT 01 8.000 90 10 BiÓu sè 7 Tæng hîp chi phÝ vËt liÖu phô C«ng ty may Th¨ng Long Qói IV / 2001 Phßng kÕ to¸n - tµi vô . XN M· TP nhËp CF vËt liÖu phô CF vËn chuyÓn May 1 AT 01 8.000 2.903.845 .... May 3 28 3.520 18.300 5.755 35.585.353 10.618.379 .... May 5 DV 12 2.214 1.004.800 .... May 6 UJ 340 58.000 11.680.430 .... Tæng céng 1.538.960.446 217.860.100 BiÓu sè 8 b¸o c¸o tæng hîp ®ai, nÑp, hßm, hép QuÝ iv / 2001 XN M· hµng Tån ®Çu kú NhËp trong kú XuÊt trong kú Tån cuèi kú May 1 ..... May 2 ..... May 3 3.520 0 4.525.816 4.525.816 0 Céng 0 514.264.458 514.264.458 0 BiÓu sè 10 Sæ c¸i tµi kho¶n 621 Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp N¨m 2001 C¸c TK ®èi øng Nî QuÝ I QuÝ II QuÝ III QuÝ IV C¶ n¨m TK 152 TK 331 Céng PS Nî 27.418.515.681 396.238.175 27.814.753.856 27.814.753.856 * TËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ë c«ng ty may Th¨ng Long gåm: TiÒn l­¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt ë c¸c xÝ nghiÖp thµnh viªn. C¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng: BHXH, BHYT, KPC§. C«ng ty ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm. Do ®Æc thï cña lo¹i h×nh s¶n xuÊt gia c«ng, c«ng ty thùc hiÖn chÕ ®é kho¸n quÜ l­¬ng theo tû lÖ % trªn doanh thu. QuÜ l­¬ng cña toµn doanh nghiÖp ®­îc ph©n chia cho bé phËn s¶n xuÊt trùc tiÕp theo møc kho¸n vµ cho bé phËn s¶n xuÊt gi¸n tiÕp theo hÖ sè l­¬ng. §èi víi bé phËn trùc tiÕp s¶n xuÊt th× hiÖn nay c«ng ty qui ®Þnh chÕ ®é kho¸n tiÒn l­¬ng víi møc kho¸n lµ 42,45% gi¸ trÞ s¶n phÈm hoµn thµnh. Hµng th¸ng, c¨n cø vµo phiÕu nhËp kho thµnh phÈm ( sau khi ®· qua KCS ), c¨n cø vµo tû gi¸ b×nh qu©n trªn thÞ tr­êng liªn ng©n hµng gi÷a VN§ vµ USD ( tû gi¸ nµy ®­îc doanh nghiÖp c¨n cø vµo tû lÖ % mµ xÝ nghiÖp ®­îc h­ëng 42,45% ) nh©n viªn h¹ch to¸n ë c¸c xÝ nghiÖp tÝnh ra quÜ l­¬ng ë tõng xÝ nghiÖp vµ lËp “ b¶ng doanh thu chia l­¬ng “ Tæng quÜ = Tû gi¸ x 42,45% x S QiPi l­¬ng hiÖn hµnh Toµn bé tiÒn l­¬ng tÝnh trªn doanh thu mµ xÝ nghiÖp nhËn ®­îc sÏ ®­îc ph©n chia theo qui chÕ chia l­¬ng do bé phËn lao ®éng tiÒn l­¬ng cña c«ng ty x©y dùng. NÕu gäi A lµ tæng quÜ l­¬ng cña mét xÝ nghiÖp th×: 10% A ( a1 ) lµ quÜ dù phßng ®Ó chia thªm l­¬ng cho c«ng nh©n khi lµm t¨ng ca, thªm giê hoÆc khi cã Ýt viÖc lµm quÜ l­¬ng nµy trÝch khi xÝ nghiÖp ®¹t v­ît møc kÕ ho¹ch ®­îc giao. Trong ®ã: 4,2% A :qòy dù phßng ph¸t sinh ngoµi qui tr×nh s¶n xuÊt. 3% A: quü l­¬ng nghØ phÐp. 0,8%A: quü BHXH, BHYT, KPC§ 2% A: c¸c kho¶n phô cÊp kh¸c. PhÇn cßn l¹i B = A - A1 ( 90% ) ®­îc chia cho tæng tiÒn l­¬ng thùc tÕ cña xÝ nghiÖp trong th¸ng lµ 70% vµ quÜ tiÒn th­ëng 30%. C¸c bé phËn xÝ nghiÖp ( tæ c¾t may, lµ... ) tiÒn l­¬ng ®­îc chia theo tû lÖ % cña B ( quü l­¬ng sau khi trõ ®i quü trÝch lËp dù phßng ) cô thÓ lµ: TiÒn l­¬ng tæ may: 78% B TiÒn l­¬ng tæ c¾t: 5,5% B TiÒn l­¬ng tæ lµ: 6,3% B Tæng tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt: 89,8% TiÒn l­¬ng tæ kü thuËt: 3,77% B TiÒn l­¬ng tæ b¶o vÖ: 0,1% B TiÒn l­¬ng tæ v¨n phßng: 3,2% B TiÒn l­¬ng tæ b¶o toµn vµ vÖ sinh: 2,2% B TiÒn l­¬ng tæ thu ho¸: 0,93% B Tæng tiÒn l­¬ng cña nh©n viªn xÝ nghiÖp: 10,2% Trong mçi tæ cã qui ®Þnh hÖ sè chia l­¬ng cho mçi c¸n bé, tõng c«ng nh©n. Cuèi th¸ng nh©n viªn h¹ch to¸n xÝ nghiÖp cã nhiÖm vô nép b¸o c¸o thùc hiÖn tiÒn l­¬ng lªn phßng kÕ to¸n c«ng ty. Cuèi quÝ bé phËn kÕ to¸n tiÒn l­¬ng sÏ tæng hîp sè liÖu tõ c¸c b¶ng doanh thu chia l­¬ng cña c¸c xÝ nghiÖp, tÝnh to¸n phÇn chi phÝ nh©n c«ng s¶n xuÊt vµ c¨n cø vµo b¸o c¸o thùc hiÖn tiÒn l­¬ng cña c¸c xÝ nghiÖp tÝnh ra chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ tiÒn c«ng cña nh©n viªn xÝ nghiÖp tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung. KÕ to¸n tiÕn hµnh trÝch 19% quÜ l­¬ng c¬ b¶n cña c«ng nh©n s¶n xuÊt ®Ó h¹ch to¸n vµo c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng. Sau ®ã kÕ to¸n lËp b¶ng ph©n bæ sè 1 ( b¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ BHXH ) ( biÓu 11 ). C¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ BHXH kÕ to¸n chi phÝ lËp b¶ng kª sè 4 phÇn tµi kho¶n 622. KÕ to¸n c«ng ty dùa vµo sè liÖu cña phÇn nµy vµ nhËt ký chøng tõ sè 7 ®Ó vµo sæ c¸i tµi kho¶n 622 chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ( biÓu 12 ) Cuèi quÝ kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp sang bªn nî tµi kho¶n 154 chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. BiÓu sè 11 b¶ng ph©n bæ sè 1 Ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµo ®èi t­îng sö dông QuÝ iv / 2001 Ký hiÖu tµi kho¶n DiÕn gi¶i Thu nhËp quÝ TrÝch 19% BHXH, BHXH, KPC§ Tæng céng quÝ IV/ 2001 622 627 641 642 1388 111 Chi phÝ NCTT Chi phÝ NVQLPX Chi phÝ NVBH Chi phÝ NVQLCT C¸c kho¶n ph¶i thu Thu håi 4.315.614.268 631.391.907 248.068.833 426.651.436 30.634.400 4.350.000 410.179.345 26.124.603 12.889.766 74.922.541 4.725.793.613 657.516.510 260.958.599 501.573.977 30.634.400 4.350.000 Tæng céng 5.656.710.844 524.116.255 6.180.827.099 BiÓu sè 12 Sæ c¸i Tµi kho¶n 622 - CFNVLTT N¨m 2001 C¸c TK ®èi øng nî víi TK nµy QuÝ I QuÝ II QuÝ III QuÝ IV C¶ n¨m TK 334 4.315.614.268 TK 338 410.179.345 Céng p/s Nî 4.725.793.613 Céng p/s Cã 4.725.793.613 * Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung. §Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n c«ng ty më tµi kho¶n 627 - chi phÝ s¶n xuÊt chung vµ chi tiÕt c¸c tµi kho¶n cÊp II theo qui ®Þnh cña bé tµi chÝnh. TÊt c¶ c¸c kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung khi ph¸t sinh ®Òu ®­îc kÕ to¸n tËp hîp vµo tµi kho¶n 627. Cuèi mçi quÝ, kÕ to¸n tæng hîp c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh bªn nî tµi kho¶n 627 trõ ®i sè gi¶m chi nÕu cã ®­îc tËp trung ë bªn cã tµi kho¶n 627, chªnh lÖch gi÷a bªn cã vµ bªn nî ®­îc kÕt chuyÓn sang tµi kho¶n 154 ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. ( b¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung ) ( biÓu 13 ) ®­îc lËp vµo cuèi mçi quÝ thÓ hiÖn toµn bé sè chi phÝ s¶n xuÊt chung mµ c«ng ty ®· chi ra trong quÝ c¨n cø vµo c¸c sæ s¸ch chøng tõ cã liªn quan nh­ b¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao TSC§, b¶ng ph©n bæ c«ng cô, dông cô, b¶ng ph©n bæ sè 1 - ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµo ®èi t­îng sö dông, c¸c nhËt ký chøng tõ kh¸c cã liªn quan ®Õn tµi kho¶n 627 nh­ nhËt ký chøng tõ sè 1, 2, 5. Chi phÝ khÊu hao TSC§ dïng trong s¶n xuÊt ®­îc tÝnh theo tû lÖ khÊu hao ®· qui ®Þnh ®èi víi c¸c ngµnh dÖt, may ( th«ng t­ sè 1062 / Bé tµi chÝnh ) vµ N§ 59 CP. Hµng quÝ, kÕ to¸n c¨n cø vµo tû lÖ khÊu hao qui ®Þnh ®Ó tÝnh møc khÊu hao TSC§ theo c«ng thøc sau: Nguyªn gi¸ x Tû lÖ khÊu hao c¬ b¶n Møc khÊu hao = TSC§ cña TSC§ ( n¨m ) TSC§ cña quÝ 4 C¨n cø vµo b¶ng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi b¶ng kª sè 4 phÇn tµi kho¶n 627. B¶ng kª sè 4 lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi sæ c¸i tµi kho¶n 627. ( biÓu 14) * KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ thuª gia c«ng. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, doanh nghiÖp cã thÓ xuÊt b¸n thµnh phÈm, nguyªn liÖu ®i gia c«ng ë ®¬n vÞ kh¸c. Lóc nµy ta ph¶i céng thªm chi phÝ thuª gia c«ng vµo gi¸ thµnh. C«ng ty tiÕn hµnh h¹ch to¸n theo dâi chi tiÕt kho¶n chi phÝ nµy theo tõng m· hµng tõ khi xuÊt ra khái doanh nghiÖp cho ®Õn khi nhËn vÒ. V× ®­îc tËp hîp trùc tiÕp nªn cuèi quÝ, kÕ to¸n c¨n cø vµo b¸o c¸o tæng hîp chi phÝ thuª gia c«ng ®Ó lµm c¬ së tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm cã liªn quan ( biÓu 15 ) BiÓu 15 B¸o c¸o tæng hîp chi phÝ thuª gia c«ng QuÝ IV / 2001 M· hµng §¬n vÞ gia c«ng Sè l­îng Thµnh tiÒn §¬n gi¸ AT 01 CT may Hå G­¬m 8000 (TP ) 33.720.000 4.215 35945 X 08 May 396 11952 (TP ) 1.019.040 85,26 952 RGK 20 May Hå G­¬m 7140 (TP ) 8.499.215 1.190,37 ........ Céng 182.036.805 * TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh toµn c«ng ty. KÕ to¸n sö dông b¶ng kª sè 4 ( biÓu 9 ) ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng xÝ nghiÖp cña c«ng ty. C¸ch lËp b¶ng kª sè 4 nh­ sau: - C¨n cø vµo b¸o c¸o chÕ biÕn, b¸o c¸o tæng hîp chi phÝ vËt liÖu phô, b¸o c¸o tæng hîp ®ai nÑp hßm hép kÕ to¸n ghi vµo nî tµi kho¶n 621 ®èi øng víi cã tµi kho¶n 152 theo chi tiÕt t­¬ng øng. - C¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ sè 1 vµ c¸c b¶ng doanh thu chia l­¬ng, kÕ to¸n ghi dßng nî tµi kho¶n 622 ®èi øng ghi cã tµi kho¶n 334,338. - C¨n cø vµo b¶ng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n tæng hîp ghi nî tµi kho¶n 627, ®èi øng víi cét cã c¸c tµi kho¶n cã liªn quan trong b¶ng. - C¨n cø vµo c¸c tµi kho¶n ph¶n ¸nh ë c¸c nhËt ký chøng tõ kh¸c cã liªn quan ®èi øng víi nî c¸c tµi kho¶n 154, 621, 627 ®Ó ghi dßng vµ cét t­¬ng øng. NhiÖm vô cña kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ kinh doanh toµn c«ng ty lµ lËp nhËt ký chøng tõ sè 7. Cuèi quÝ trªn c¬ së b¶ng kª sè 4 ®· lËp, kÕ to¸n céng nî cña c¸c tµi kho¶n 621, 622, 627, 154 ®Ó vµo nhËt ký chøng tõ sè 7. C¨n cø vµo nhËt ký chøng tõ sè 7 kÕ to¸n ghi sæ c¸i tµi kho¶n 154 - chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung 334, 338 627 111, 112, 152 CF nh©n viªn C¸c kho¶n ghi gi¶m 152, 153 CF SXC ( phÕ liÖu thu håi, vËt t­ kh«ng dïng CF vËt liÖu, ccdc hÕt ) 1421,335 CF theo dù to¸n 154 331,111,112 Ph©n bæ hoÆc kÕt C¸c CFSXC kh¸c chuyÓn CFSXC BiÓu sè 13 B¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung C«ng ty may Th¨ng Long quÝ IV / 2001 Phßng kÕ to¸n - tµi vô Ghinî TK §TSD 6271 6272 6273 6274 6277 6278 154 Céng nî TK 627 111 112 142 152 153 214 335 331 334 338 627 631391907 26124603 47218690 82512000 290564468 94217900 67820310 46520300 1226823673 27028903 39964500 62030860 38201640 97420210 23860221 76530661 2878230864 112449233 219869710 67820310 290564486 46520300 1226823673 23860221 232779421 631391907 26124603 Céng 657516510 514513076 114340610 1226823673 129024263 236012732 2878230864 2878230864 BiÓu sè 14 Sè c¸i TK 627 Chi phÝ s¶n xuÊt chung N¨m 2001 C¸c TK ®èi øng víi Nî TK nµy QuÝ I QuÝ II QuÝ III QuÝ IV 111 112 142 152 153 214 335 331 334 338 112.449.233 219.896.710 67.820.310 290.564.486 46.520.300 1.226.823.673 23.860.221 232.77.421 631.391.907 26.124.603 Céng p / s Nî 2.878.230.864 Céng p / s Cã 2.878.230.864 Ch­¬ng III Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty may th¨ng long. 3.1. NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ chung vÒ thùc tr¹ng tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty may Th¨ng Long. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña c«ng ty, bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty ngµy cµng hoµn thiÖn vµ phï hîp h¬n trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, c«ng t¸c kÕ to¸n ®ãng vai trß tÊt yÕu trong sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty. C«ng t¸c kÕ to¸n ®­îc thùc hiÖn trªn c¬ së vËn dông linh ho¹t nh­ng vÉn tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c cña h¹ch to¸n kÕ to¸n. Do vËy, cung cÊp ®Çy ®ñ kÞp thêi nh÷ng th«ng tin quan träng cho nhµ qu¶n lý. Qua thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty, ®­îc tiÕp cËn víi thùc tÕ s¶n xuÊt kinh doanh, c«ng t¸c qu¶n lý, c«ng t¸c tµi chÝnh ë c«ng ty may Th¨ng Long víi mong muèn hoµn thiÖn thªm c«ng t¸c kÕ to¸n h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh ë c«ng ty, qua bµi chuyªn ®Ò nµy, em xin m¹nh d¹n tr×nh bµy nh÷ng ­u ®iÓm còng nh­ nh÷ng h¹n chÕ cßn tån t¹i trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ c«ng t¸c kÕ to¸n cña c«ng ty, t×m ra ®©u lµ nh©n tè chi phèi ®Ó tõ ®ã ®Ò ra nh÷ng ý kiÕn, kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn h¬n n÷a c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung, c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh nãi riªng sao cho kÕ to¸n thùc sù lµ c«ng cô h÷u hiÖu trong c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp. 3.1.1. Nh÷ng ­u ®iÓm c¬ b¶n. X¸c ®Þnh ®óng tÇm quan träng cña viÖc tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm nh­ng vÉn ®¶m b¶o chÊt l­îng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, cã sù c¹nh tranh gay g¾t, mµ viÖc tæ chøc c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ vµ tÝnh gÝa thµnh ®­îc phßng kÕ to¸n tµi vô cña c«ng ty thùc hiÖn mét c¸ch nghiªm tóc vµ ®­îc sù chØ ®¹o th­êng xuyªn cña c¸c cÊp l·nh ®¹o. C«ng ty ®· x©y dùng ®­îc mét hÖ thèng b¸o c¸o, b¶ng biÓu, b¶ng kª chi tiÕt tõ bé phËn thèng kª, h¹ch to¸n ë xÝ nghiÖp cho ®Õn phßng kÕ to¸n - tµi vô ë c«ng ty. Nhê ®ã, chi phÝ s¶n xuÊt mµ ®Æc biÖt lµ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®­îc tËp hîp mét c¸ch chÝnh x¸c h¬n. C«ng ty ®· tæ chøc viÖc qu¶n lý nguyªn vËt liÖu vÒ mÆt sè l­îng theo mét ®Þnh møc x©y dùng kh¸ chi tiÕt tõ tr­íc khi s¶n xuÊt vµ trong qóa tr×nh s¶n xuÊt l¹i ®­îc thÓ hiÖn trong “ PhiÕu theo dâi bµn c¾t ” tõng th¸ng ë xÝ nghiÖp vµ tæng hîp trong “ B¸o c¸o thanh to¸n bµn c¾t ” theo tõng quÝ trong toµn c«ng ty, nªn ®· ph¶n ¸nh chÝnh x¸c tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu tiªu hao cho tõng m· hµng, gi¶m ®­îc l·ng phÝ nguyªn vËt liÖu do h¹ch to¸n sai nh­ tr­íc. §Ó khuyÕn khÝch tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu, c«ng ty ®· thùc hiÖn qui chÕ th­ëng tiÕt kiÖm kh¸ hiÖu qu¶: th­ëng 20% gi¸ trÞ cña 80% gi¸ thÞ tr­êng cña sè v¶i tiÕt kiÖm ®­îc ( C«ng ty nhËp kho sè nguyªn vËt liÖu ®ã theo ®¬n ®Æt hµng b»ng 80% gi¸ thÞ tr­êng ) vµ th­ëng 50% gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi cho xÝ nghiÖp. ViÖc thùc hiÖn chÕ ®é kho¸n l­¬ng theo s¶n phÈm ®· khuyÕn khÝch c¸c c«ng nh©n s¶n xuÊt trong xÝ nghiÖp t¨ng c­êng vµ nhanh chãng hoµn thµnh nhiÖm vô, quan t©m ®Õn kÕt qu¶ vµ chÊt l­îng lao ®éng cña m×nh, thóc ®Èy t¨ng NSL§ tõng xÝ nghiÖp nãi riªng vµ toµn c«ng ty nãi chung, h¹n chÕ ®Õn møc tèi ®a s¶n phÈm lµm dë nªn c«ng ty kh«ng tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë. B¸n thµnh phÈm kú tr­íc chuyÓn sang kú sau chØ tÝnh phÇn gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu ®· ®­îc h¹ch to¸n chi tiÕt ®Õn tõng m· hµng, cßn phÇn chi phÝ chÕ biÕn ph¸t sinh trong kú ®­îc tÝnh hÕt cho s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng m· hµng ( nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i ) lµ phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña c«ng ty, v× c«ng ty chñ yÕu gia c«ng s¶n phÈm cho ®¬n vÞ b¹n ( trong vµ ngoµi n­íc ), mçi m· hµng cã thÓ bao gåm nhiÒu lo¹i kÝch cì kh¸c nhau, nh­ng kh«ng ph©n biÖt vÒ ®¬n gi¸ gia c«ng gi÷a c¸c kÝch cì. C«ng ty may Th¨ng Long cã s¸ng kiÕn sö dông ngay ®¬n gi¸ gia c«ng s¶n phÈm ( tøc lµ sè tiÒn c«ng mµ c«ng ty nhËn ®­îc vÒ viÖc s¶n xuÊt gia c«ng s¶n phÈm ) cña m· hµng ®ã lµm hÖ sè tÝnh gi¸ thµnh. §©y lµ sù vËn dông hÕt søc s¸ng t¹o vµ ®em l¹i kÕt qu¶ chÝnh x¸c cao, v× s¶n phÈm cµng phøc t¹p, yªu cÇu cao th× ®¬n gi¸ gia c«ng ph¶i cao ®ång nghÜa víi hÖ sè tÝnh gi¸ thµnh cao. Do vËy, viÖc x¸c ®Þnh hÖ sè tÝnh gi¸ thµnh nh­ vËy lµ hîp lý. HiÖn nay, c«ng ty ®ang ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n NKCT kÕt hîp víi tÝnh to¸n trªn m¸y vi tÝnh. §©y lµ h×nh thøc rÊt tiªn tiÕn ®¶m b¶o cho hÖ thèng kÕ to¸n cña c«ng ty thùc hiÖn tèt chøc n¨ng nhiÖm vô trong qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh, phßng kÕ to¸n cña c«ng ty ®­îc bè trÝ hîp lý, chÆt chÏ, ho¹t ®éng cã nÒ nÕp, cã kinh nghiÖm víi ®éi ngò kÕ to¸n viªn cã tr×nh ®é, n¨ng lùc vµ lßng nhiÖt t×nh, s¸ng t¹o, ®ã lµ mét ­u thÕ lín cña c«ng ty trong c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ vµ tÝnh gÝa thµnh nãi riªng. 3.1.2. Nh÷ng h¹n chÕ cÇn hoµn thiÖn. Bªn c¹nh nh÷ng ­u ®iÓm trªn, c«ng ty may Th¨ng Long cßn cã nh÷ng nh­îc ®iÓm, tån t¹i trong c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Theo em, ®Ó hoµn thiÖn h¬n c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, c«ng ty may Th¨ng Long cÇn kh¾c phôc nh÷ng nh­îc ®iÓm sau: * VÒ viÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt: HiÖn nay, ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ cña c«ng ty lµ toµn bé qui tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm. Trong khi, c«ng ty s¶n xuÊt nhiÒu m· hµng cïng mét lóc, kÕ to¸n ®· tiÕn hµnh tËp hîp ®­îc chi phÝ theo xÝ nghiÖp, cho nªn x¸c ®Þnh ®èi t­îng nh­ vËy th­êng lµm gi¶m kh¶ n¨ng qu¶n lý chi phÝ theo tõng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ. * VÒ ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n chi phÝ: + C¸c kho¶n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung cã ®­îc theo dâi tõng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ nh­ng khi tÝnh gi¸ thµnh l¹i ®­îc tæng céng trªn toµn c«ng ty råi l¹i ph©n bæ cho tõng m· hµng lµm gi¶m t¸c dông theo dâi chi tiÕt. + §èi víi kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh tÝnh vµo gi¸ thµnh, khi h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu theo ph­¬ng ph¸p bµn c¾t th× ®Çu tÊm, ®Çu nèi th­êng ®­îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh trùc tiÕp nh­ng trong nhiÒu tr­êng hîp, ®Çu tÊm, ®o¹n nèi, cã thÓ sö dông ®Ó may c¸c chi tiÕt phô cña c¸c m· hµng kh¸c. NÕu c«ng ty h¹ch to¸n toµn bé chi phÝ vËt liÖu chÝnh vµo s¶n phÈm ®· hoµn thµnh th× gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm ®· hoµn thµnh thùc tÕ tiªu hao. §Æc biÖt víi hµng gia c«ng, th­êng th× ®Þnh møc thùc tÕ cña c¸c xÝ nghiÖp thÊp h¬n ®Þnh møc trong hîp ®ång, phÇn thõa nµy ®­îc c«ng ty theo dâi chi tiÕt h¬n trªn “ B¸o c¸o tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu” nh­ng l¹i kh«ng ®­îc tÝnh trõ vµo chi phÝ s¶n xuÊt ( ghi gi¶m chi ) nªn dÉn ®Õn viÖc tÝnh gi¸ thµnh thiÕu chÝnh x¸c ¶nh h­ëng ®Õn viÖc ra quyÕt ®Þnh cña c«ng ty trong chÊp nhËn ®¬n ®Æt hµng, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ®èi víi tõng m· hµng... + VÒ ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: C«ng ty th­êng tiÕn hµnh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt gia c«ng theo xÝ nghiÖp, trong khi l¹i th­êng s¶n xuÊt, gia c«ng theo ®¬n ®Æt hµng. Trong mét sè tr­êng hîp, cã nh÷ng ®¬n ®Æt hµng khi ®Õn kú h¹ch to¸n ( cuèi quÝ ) vÉn ch­a hoµn thµnh c«ng viÖc th× viÖc tËp hîp theo tõng xÝ nghiÖp kh«ng chÝnh x¸c v× l­¬ng kho¸n theo s¶n phÈm. MÆt kh¸c, kho¶n trÝch theo l­¬ngtheo chÕ ®é qui ®Þnh: kho¶n nµy vµo chi phÝ s¶n xuÊt: 19% trªn tæng quü l­¬ng thùc tÕ ( coi l­¬ng c¬ b¶n = l­¬ng thùc tÕ ). HoÆc 17% trªn tæng qòi l­¬ng c¬ b¶n ( TrÝch BHXH, BHYT ) vµ 2% trªn tæng quü l­¬ng thùc tÕ ( trÝch KPC§ ). ë ®©y, c«ng ty may Th¨ng Long tÝnh c¶ 19% trªn tæng quü l­¬ng c¬ b¶n ( t­¬ng tù víi chi phÝ nh©n viªn qñan lý ph©n x­ëng ), tõ ®ã lµm cho kho¶n chi phÝ nµy trong gi¸ thµnh gi¶m, kh«ng ®óng quy ®Þnh cña chÕ ®é. §ång thêi, lµm cho kho¶n tµi trî cho c¸c ho¹t ®éng c«ng ®oµn gi¶m, kh«ng ph¶n ¸nh chÝnh x¸c møc ®é quan t©m cña doanh nghiÖp ®Õn ho¹t ®éng nµy. Th­êng th× nÕu trÝch theo l­¬ng thùc tÕ, ®¬n vÞ nµo lµm ¨n cã hiÖu qu¶, ®êi sèng c«ng nh©n cµng cao th× kinh phÝ c«ng ®oµn cao h¬n, häat ®éng c«ng ®oµn ®­îc ®Èy m¹nh. + VÒ ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung: T¹i c«ng ty may Th¨ng Long, kÕ to¸n c«ng ty kh«ng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung ®Ó tÝnh gi¸ thµnh theo ®èi t­îng tõng xÝ nghiÖp thµnh viªn ( mÆc dï khi theo dâi chi tiÕt ph¸t sinh c«ng ty cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn ) mµ tËp hîp trong toµn c«ng ty vµo cuèi mçi quý ®Ó tÝnh gi¸ thµnh b»ng c¸ch ph©n bæ cho m· hµng theo s¶n l­îng qui ®æi. Do vËy, c«ng ty kh«ng theo dâi ®­îc t×nh h×nh tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ chi phÝ s¶n xuÊt chung cña mçi xÝ nghiÖp, tõ ®ã cã thÓ dÉn tíi t×nh tr¹ng gi¸ thµnh cao do kh«ng qu¶n lý ®­îc chi phÝ s¶n xuÊt chung. * VÒ c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c«ng ty: Bªn c¹nh nh÷ng ­u ®iÓm cña kú tÝnh gi¸ thµnh theo quý th× nh­îc ®iÓm cña nã lµ gi¶m hiÖu qu¶ cña th«ng tin vÒ gi¸ thµnh, lµm t¨ng thªm nh­îc ®iÓm cña viÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn doanh nghiÖp. Cô thÓ, lµ c«ng ty kh«ng theo dâi ®­îc t×nh h×nh s¶n xuÊt còng nh­ kÕt qña s¶n xuÊt mét c¸ch kÞp thêi ®èi víi nh÷ng m· hµng cã thêi gian s¶n xuÊt ng¾n ( d­íi mét quý ). + C«ng ty kh«ng ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë cuèi kú, mµ chØ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ nöa thµnh phÈm gåm kho¶n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cã thÓ theo dâi chi tiÕt ®Õn tõng s¶n phÈm trªn c¸c b¸o c¸o cuèi quÝ kÕ to¸n. Trong khi, mÆt hµng chñ yÕu cña c«ng ty lµ s¶n phÈm gia c«ng, kho¶n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp chØ gåm chi phÝ vËn chuyÓn nªn chiÕm tû träng rÊt nhá trong gi¸ thµnh. VËy, c«ng ty cÇn thiÕt tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë, ph©n bæ chi phÝ chÕ biÕn cho chóng ®Ó ph¶n ¸nh chÝnh x¸c l­îng chi phÝ ph¸t sinh trong kú. 3.2. Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty may Th¨ng Long. Qua thêi gian thùc tËp tiÕp cËn víi thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n cña c«ng ty, ®­îc sù gióp ®ì, chØ b¶o tËn t×nh cña c¸c c«, chó, anh chÞ ë phßng kÕ to¸n - tµi vô cña c«ng ty kÕt hîp víi kiÕn thøc ®· häc ë nhµ tr­êng vµ sù h­íng dÉn nhiÖt t×nh cña c« gi¸o h­íng dÉn, em xin m¹nh d¹n ®­a ra mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn h¬n n÷a vÒ c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty may Th¨ng Long. ý kiÕn thø nhÊt: X¸c ®Þnh l¹i ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty phong phó vµ ®a d¹ng, trong ®ã lo¹i h×nh s¶n xuÊt gia c«ng lµ lo¹i h×nh s¶n xuÊt ®Æc thï cña ngµnh may vµ còng chiÕm tØ träng lín trong toµn bé ho¹t ®éng cña c«ng ty. Mµ s¶n xuÊt gia c«ng cña c«ng ty còng chÝnh lµ s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng. Khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt gia c«ng mét lo¹i s¶n phÈm nµo ®ã, c«ng ty ®Òu dùa trªn c¬ së hîp ®ång ®· ký kÕt víi kh¸ch hµng vµ thùc hiÖn t¸ch riªng hîp ®ång ®ã. §ång thêi còng ®ßi hái ph¶i cã th«ng tin vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ ®em l¹i cña tõng ®¬n ®Æt hµng, ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc hiÖn lµm c¨n cø ký kÕt tiÕn hµnh hîp ®ång míi. Trªn c¬ së ®Æt hµng cña kh¸ch hµng, phßng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cña c«ng ty lªn ®Þnh møc nguyªn vËt liÖu vµ ra lÖnh s¶n xuÊt cho tõng xÝ nghiÖp thµnh viªn. §èi víi nh÷ng ®¬n ®Æt hµng cã khèi l­îng s¶n phÈm gia c«ng nhiÒu, thêi gian gia c«ng gÊp, th× c«ng ty cã thÓ giao cho nhiÒu xÝ nghiÖp cïng thùc hiÖn ®Ó kÞp thêi giao hµng ®óng h¹n. Cßn ®èi víi nh÷ng ®¬n ®Æt hµng cã khèi l­îng nhá, th­êng c«ng ty giao cho mét xÝ nghiÖp ®Ó tiÖn theo dâi, qu¶n lý. Víi ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh theo qui tr×nh c«ng nghÖ phøc t¹p, kiÓu chÕ biÕn liªn tôc, s¶n xuÊt hµng lo¹t theo ®¬n ®Æt hµng, c«ng ty ®· tæ chøc m« h×nh khÐp kÝn trong tõng xÝ nghiÖp nghÜa lµ mçi xÝ nghiÖp ®¶m nhËn tõ kh©u ®Çu ®Õn kh©u cuèi trªn mét d©y chuyÒn c«ng nghÖ khÐp kÝn. Trong ®iÒu kiÖn ®ã, ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ, dÔ dµng ph¸t hiÖn sù biÕn ®éng bÊt th­êng cña c¸c yÕu tè chi phÝ s¶n xuÊt råi kÞp thêi cã nh÷ng biÖn ph¸p xö lý thÝch hîp ®èi víi chóng th× ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ cña c«ng ty nªn x¸c ®Þnh l¹i lµ tõng xÝ nghiÖp thµnh viªn trong ®ã l¹i chi tiÕt cho tõng ®¬n ®Æt hµng. ý kiÕn thø hai: Hoµn thiÖn c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ®¬n ®Æt hµng. Trªn c¬ së ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nh­ trªn, ®Ó ®¸p øng nhu cÇu qu¶n lý gi¸ thµnh theo tõng ®¬n ®Æt hµng, c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh ë c«ng ty cÇn ®­îc hoµn thiÖn nh­ sau: - §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh: lµ tõng ®¬n ®Æt hµng. Sau ®ã trong tõng ®¬n ®Æt hµng l¹i tÝnh gi¸ thµnh cho tõng m· hµng thuéc ®¬n ®Æt hµng ®ã. - Kú tÝnh gi¸ thµnh: chu kú s¶n xuÊt cña mét ®¬n ®Æt hµng th­êng tõ mét ®Õn hai thµng tuú thuéc vµo ®é lín, ®é phøc t¹p cña s¶n phÈm. V× vËy khi nµo ®¬n ®Æt hµng hoµn thµnh th× míi tÝnh gi¸ thµnh cho ®¬n ®Æt hµng ®ã. Lóc nµy kú tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi chu kú s¶n xuÊt nh­ng l¹i kh«ng phï hîp víi kú b¸o c¸o ( ë ®©y c«ng ty nªn thay ®æi kú b¸o c¸o lµ hµng th¸ng ). - Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh: C«ng ty nªn ¸p dông ph­¬ng ph¸p ®¬n ®Æt hµng tøc lµ khi ®¬n ®Æt hµng hoµn thµnh th× tæng chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®­îc theo tõng ®¬n ®Æt hµng còng chÝnh lµ tæng gi¸ thµnh cña ®¬n ®Æt hµng ®ã. Víi nh÷ng ®¬n ®Æt hµng cßn ®ang s¶n xuÊt dë dang th× chi phÝ tËp hîp ®­îc theo nh÷ng ®¬n ®Æt hµng ®ã ®Òu lµ chi phÝ s¶n xuÊt dë dang. Theo ph­¬ng ph¸p nµy, hµng th¸ng c«ng ty ph¶i tËp hîp chi phÝ ph¸t sinh theo tõng ®¬n ®Æt hµng trªn “ B¶ng kª chi phÝ s¶n xuÊt “ ( Phô lôc 1 ). Nh÷ng s¶n phÈm thuéc lo¹i h×nh mua ®øt b¸n ®o¹n ®­îc coi lµ thuéc mét ®¬n ®Æt hµng. - §èi víi kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: nªn theo dâi chi tiÕt theo tõng m· hµng nh­ng hiÖn nay cÇn chi tiÕt cho tõng ®¬n ®Æt hµng. - §èi víi kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: nªn tËp hîp theo ®óng ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®Ó gi¶n tiÖn cho c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm th× hµng th¸ng c¨n cø vµo s¶n l­îng cña tõng xÝ nghiÖp ®èi víi tõng ®¬n ®Æt hµng ®Ó tÝnh ra kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ph©n bæ cho ®¬n ®Æt hµng ®ã. Cô thÓ lµ nh©n viªn xÝ nghiÖp sÏ tÝnh quÜ l­¬ng theo tõng ®¬n ®Æt hµng. QuÜ l­¬ng Tæng s¶n l­îng Tû gi¸ cña ®¬n = qui ®æi cña ®¬n x 42,45% x hiÖn thêi ®Æt hµng i ®Æt hµng cña ngo¹i tÖ. Céng tæng quÜ l­¬ng cña tÊt c¶ c¸c ®¬n ®Æt hµng xÝ nghiÖp s¶n xuÊt trong th¸ng sÏ ®­îc tæng quÜ l­¬ng cña xÝ nghiÖp. Phßng kÕ to¸n sau khi nhËn ®­îc c¸c b¸o c¸o cña xÝ nghiÖp göi lªn sÏ tiÕn hµnh tÝnh to¸n phÇn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®Ó tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm cña tõng ®¬n ®Æt hµng theo qui chÕ l­¬ng cña c«ng ty. KÕt qu¶ ®­îc ghi vµo “ B¶ng kª chi phÝ s¶n xuÊt hµng th¸ng “ ( Chó ý: víi kho¶n trÝch theo l­¬ng nªn trÝch 19% trªn l­¬ng thùc tÕ ®Ó ®¶m b¶o quyÒn lîi cho ho¹t ®éng c«ng ®oµn. ). - §èi víi kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung: C«ng ty nªn tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung theo tõng xÝ nghiÖp vµ tiÕn hµnh ph©n bæ cho tõng ®¬n ®Æt hµng mµ xÝ nghiÖp s¶n xuÊt vµo cuèi th¸ng. Tiªu chuÈn ph©n bæ mµ c«ng ty nªn chän lµ s¶n l­îng qui ®æi cña ®¬n ®Æt hµng ®ã. Chi phÝ s¶n Tæng chi phÝ s¶n xuÊt xuÊt chung chung ph¸t sinh S¶n l­îng qui ®æi cña s¶n ph©n bæ = x phÈm xÝ nghiÖp hoµn cho ®¬n Tæng s¶n l­îng qui ®æi cña thµnh theo ®¬n ®Æt hµng i ®Æt hµng i s¶n phÈm xÝ nghiÖp hoµn thµnh Cuèi th¸ng c¨n cø vµo “ B¶ng kª chi phÝ s¶n xuÊt “ kÕ to¸n lËp “ B¶ng kª chi phÝ s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng “ ( Phô lôc 2 ) thÓ hiÖn toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh ®Ó thùc hiÖn ®¬n ®Æt hµng. Sau ®ã kÕ to¸n ghi sang “ Sæ tÝnh gi¸ thµnh “ ( Phô lôc 3 ). Khi nhËn ®­îc chøng tõ x¸c nhËn ®¬n ®Æt hµng ®· hoµn thµnh th× kÕ to¸n ghi tiÕp chi phÝ s¶n xuÊt trong th¸ng cña ®¬n ®Æt hµng ®ã vµ céng l¹i sÏ tÝnh ®­îc tæng gi¸ thµnh cña ®¬n ®Æt hµng, tÊt c¶ c¸c ®¬n ®Æt hµng cßn ®ang s¶n xuÊt dë dang th× chi phÝ ®· ghi trong b¶ng tÝnh gi¸ thµnh ®Òu lµ chi phÝ s¶n xuÊt dë dang. Sau khi ®· tÝnh ®­îc tæng gi¸ thµnh cña mét ®¬n ®Æt hµng, kÕ to¸n sÏ tÝnh ®­îc tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña tõng m· hµng thuéc ®¬n ®Æt hµng ®ã theo ph­¬ng ph¸p hÖ sè nh­ hiÖn nay ( Phô lôc 3 ). Tæng gi¸ thµnh cña ®¬n ®Æt Tæng gi¸ thµnh hµng j ( theo kho¶n môc ) S¶n l­îng qui cña m· hµng i thuéc = x ®æi cña m· ®¬n ®Æt j Tæng s¶n l­îng qui ®æi cña hµng i s¶n phÈm xÝ nghiÖp hoµn thµnh Phô lôc sè 1 B¶ng kª chi phÝ s¶n xuÊt Th¸ng .... N¨m .... §¬n vÞ s¶n xuÊt Chi phÝ NVL TT Chi phÝ NCTT Chi phÝ SXC Chi phÝ gia c«ng Tæng céng NVLC NVLP BB LCNSX TrÝch 6271 6272 6273 6274 6277 6278 1. XN1 §§H1 §§H2 ...... 2. XN2 §§H §§H ....... 3. XN3 §§H §§H ........ Céng