Đánh giá điểm mạnh, điểm yếu và đề xuất giải pháp đào tạo, nâng cao chất lượng lao động du lịch Phú Thọ thời kì 2011 - 2020

Ñaïi hoïc Huøng Vöông - Khoa hoïc Coâng ngheä 21 Khoa hoïc xaõ hoäi 1. Mở đầu Để phát triển du lịch thành một ngành kinh tế mũi nhọn theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại thì vấn đề phát triển nguồn nhân lực du lịch luôn là “mắt xích” quan trọng cần được quan tâm nghiên cứu. Đào tạo và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực du lịch được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm để tạo ra sự đột phá trong sự phát triển của ngành du lịch Việt Nam nói chung và của tỉnh Phú Thọ nói riêng. Du lịch Phú Thọ phát triển dựa trên tài nguyên tự nhiên và tài nguyên nhân văn đa dạng, độc đáo của một tỉnh trung du miền núi, một vùng đất cổ - nơi phát tích của dân tộc Việt Nam với truyền thống lịch sử và văn hiến lâu đời. Để khai thác có hiệu quả các tiềm năng trên, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế - xã hội từ hoạt động du lịch, tỉnh Phú Thọ cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp. Trong đó, giải pháp đào tạo, phát triển nguồn lao động du lịch được xem là giải pháp mang tính chất trọng tâm và bền vững. Vì vậy, đánh giá những điểm mạnh, điểm yếu của lao động du lịch Phú Thọ là việc làm cần thiết, là cơ sở để hoạch định chính sách và đưa ra những giải pháp nhằm phát triển nguồn nhân lực du lịch của tỉnh. 2. Nội dung 2.1. Điểm mạnh của lao động du lịch tỉnh Phú Thọ Tính đến năm 2012, tỉnh Phú Thọ có dân số trung bình năm là 1.340,8 nghìn người, trong đó tổng nguồn lao động xã hội là 864,4 nghìn người, chiếm 64,5% dân số. Bình quân mỗi năm nguồn lao động của tỉnh Phú Thọ tăng thêm 13,1 nghìn người. Cũng giống như cả nước, Phú Thọ đang trong thời kỳ cơ cấu “dân số vàng” với lực lượng lao động đông, có khả năng tạo ra sự đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội. Dân số đông cùng với đời sống ngày càng nâng cao là một trong những nhân tố quan trọng thúc đẩy sự phát triển du lịch. Đồng thời, dân số cũng là cơ sở để tạo ra thị trường lao động du lịch dồi dào. Trong bối cảnh đó, lực lượng lao động làm việc trong ngành du lịch Phú Thọ cũng có những chuyển biến tích cực cả về số lượng và chất lượng. Lao động ngành du lịch năm 2006 là 4.296 người (lao động trực tiếp là 1.096 người, lao động gián tiếp là 3.200 người); đến năm 2012, số lượng lao động trong ngành du lịch của tỉnh đã tăng lên khá nhanh, đạt 9.161 người (lao động trực tiếp là 2.250 người, lao động gián tiếp là 6.911 người). Như vậy, qua sáu năm, lao động du lịch tỉnh Phú Thọ đã tăng thêm 4.865 người (2,13 lần). Giai đoạn 2006 - 2010, số lao động tăng chậm nhưng từ 2010 - 2012, số lượng lao động du lịch của tỉnh bắt đầu tăng nhanh hơn. Sự phát triển này cho thấy lao động du lịch Phú Thọ đã và đang khẳng định được vai trò và sức hút của mình trong hệ thống các ngành nghề dịch vụ của tỉnh. Người dân Phú Thọ có truyền thống lao động chăm chỉ, khéo léo, nhanh nhạy tiếp thu yếu tố mới và rất nồng hậu, chân tình, mến khách. Đây cũng là một lợi thế mà nguồn lao động làm việc ĐÁNH GIÁ ĐIỂM MẠNH, ĐIỂM YẾU VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP ĐÀO TẠO, NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG LAO ĐỘNG DU LỊCH PHÚ THỌ THỜI KÌ 2011 - 2020 Nguyễn Minh Lan Khoa KHXH&NV, Trường Đại học Hùng Vương TÓM TẮT Lao động du lịch là nguồn lực quan trọng hàng đầu để phát triển du lịch tỉnh Phú Thọ theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại và hiệu quả cao. Lao động trong ngành du lịch tỉnh Phú Thọ khá dồi dào, nhiệt huyết, đang ngày càng được nâng cao về số lượng và chất lượng. Tuy nhiên, lực lượng lao động hiện nay vẫn còn nhiều hạn chế: Tỷ lệ lao động qua đào tạo thấp, trình độ chuyên môn nghiệp vụ và các kĩ năng nghề nghiệp còn yếu, chưa đáp ứng được những yêu cầu về tính chuyên nghiệp, hiệu quả và khả năng hội nhập. Vì vậy, các giải pháp về đào tạo, nâng cao chất lượng lao động du lịch Phú Thọ thời kì 2011 - 2020 cần được xem xét và thực hiện một cách đồng bộ, hiệu quả. Từ khóa: Du lịch, lao động, Phú Thọ, điểm mạnh, điểm yếu, giải pháp đào tạo. Khoa hoïc xaõ hoäi Ñaïi hoïc Huøng Vöông - Khoa hoïc Coâng ngheä22 trong ngành du lịch của tỉnh đã và đang tích cực phát huy. Chất lượng lao động du lịch cũng được quan tâm đầu tư và nâng cao. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có một số trường đại học, cao đẳng như Trường Đại học Hùng Vương, Cao đẳng nghề Phú Thọ có mở các mã ngành đào tạo nguồn nhân lực cho lĩnh vực du lịch. Ngoài ra, các trường trung cấp nghề, trung tâm dạy nghề cũng có những chương trình liên kết đào tạo, tập huấn, dạy nghề ngắn hạn nhằm đào tạo và bồi dưỡng nghiệp vụ thường xuyên cho lực lượng lao động du lịch. Theo số liệu của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Phú Thọ, tỷ lệ lao động làm việc trong ngành du lịch có trình độ trên đại học là 0,2%, trình độ đại học - cao đẳng chiếm 12,51%, trình độ trung cấp và sơ cấp nghề chiếm 17,35%, số còn lại là qua đào tạo tại chỗ hoặc huấn luyện nghiệp vụ ngắn hạn chiếm 69,94%. Lực lượng này đang góp phần quan trọng vào sự phát triển của du lịch Phú Thọ. 2.2. Điểm yếu của lao động du lịch tỉnh Phú Thọ Dù đã được quan tâm đầu tư và có những chuyển biến tích cực, nhưng so với yêu cầu chung về lao động du lịch và so với mặt bằng chung của cả nước, lực lượng lao động trong ngành du lịch Phú Thọ vẫn còn nhiều hạn chế. Những yếu kém của đội ngũ nhân lực đang là một rào cản rất lớn để du lịch Phú Thọ có thể vươn lên, trở thành một điểm sáng trong bức tranh du lịch vùng trung du miền núi Bắc Bộ và của cả nước. Điểm yếu trước tiên của lao động du lịch Phú Thọ chính là số lượng lao động chưa đáp ứng nhu cầu và chưa mang tính bền vững. Số lượng này vừa ‘thừa” vừa “thiếu”: Thừa lao động gián tiếp, thiếu lao động trực tiếp; thừa lao động phổ thông, thiếu lao động chuyên nghiệp So với các tỉnh trung du miền núi Bắc Bộ, số lượng lao động du lịch của tỉnh ở mức dưới trung bình cả về lao động trực tiếp và lao động gián tiếp. Dù lực lượng còn mỏng, song cơ cấu lao động theo lĩnh vực hoạt động cũng còn những điểm chưa hợp lý, tỷ lệ lao động gián tiếp khá cao so với lao động trực tiếp (tỷ lệ năm 2012 là 3 lao động gián tiếp/1 lao động trực tiếp, trong khi tỷ lệ chuẩn của ngành là 2/1). Lao động gián tiếp vẫn chiếm tỉ lệ chủ yếu trong tổng số lao động của ngành du lịch. Năm 2012, có đến 75,4% thuộc nhóm lao động gián tiếp; 24,6% thuộc lao động trực tiếp. Số lao động tại các cơ sở lưu trú là 1.042 người, chiếm 46% lao động trực tiếp trong ngành du lịch. Xét theo tỷ lệ lao động/ số buồng thì số lượng này vẫn còn rất thiếu. Hiện nay, tỷ lệ này ở Phú Thọ là 0,4 lao động/buồng, trong khi tỷ lệ chuẩn theo quy định là 1,5 - 2 lao động/buồng. Điều này cũng phản ánh thực trạng nguồn khách du lịch tới Phú Thọ chủ yếu là khách tham quan trong ngày, tỷ lệ khách lưu trú qua đêm còn hạn chế. Lao động làm việc trong các công ty lữ hành, hướng dẫn viên du lịch chiếm tỷ lệ rất thấp, khoảng 3,5% trong cơ cấu lao động du lịch của tỉnh. Lao động quản lý trong lĩnh vực du lịch của tỉnh Phú Thọ cũng còn thiếu về số lượng, lực lượng còn mỏng và thiếu cán bộ chuyên trách có chuyên môn sâu, được đào tạo đúng chuyên ngành. Ngoài các cán bộ quản lý trực thuộc văn phòng Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch, 13 huyện, thị của tỉnh Phú Thọ chỉ có các cán bộ văn hóa kiêm nhiệm về công tác quản lý du lịch. Sự thiếu hụt này đã gây ra những khó khăn nhất định trong công tác quản lý và phát triển hoạt động du lịch ở các địa phương. Tuy nhiên, số lượng lao động du lịch hiện nay tại Phú Thọ cũng phải đối mặt với những khó khăn và sức ép nhất định. Khó khăn lớn nhất xuất phát từ tính mùa vụ trong hoạt động du lịch, các lễ hội lớn (Lễ hội Đền Hùng, Lễ hội Đền Mẫu Âu Cơ) chỉ diễn ra trong một thời gian ngắn, thu hút số lượng du khách rất lớn, nhưng khi kết thúc lễ hội thì các hoạt động du lịch diễn ra cầm chừng theo các luồng khách lẻ. Các cơ sở lưu trú có hiệu suất sử dụng buồng thấp, nên lực lượng lao động cũng chỉ duy trì ở mức tối thiểu và thường tận dụng lao động gia đình. Hệ thống các công ty lữ hành còn ít, chủ yếu là các chi nhánh, văn phòng đại diện nên nhu cầu sử dụng lao động trực tiếp cũng không lớn. Những đặc điểm này đã gây khó khăn trong việc phát triển nguồn lao động du lịch của tỉnh. Điểm yếu thứ hai của lao động du lịch tỉnh Phú Thọ là Bảng 1: Số lượng lao động du lịch tỉnh Phú Thọ (Đơn vị: người) Năm 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Lao động trực tiếp 1.096 1.209 1.568 1.540 1.700 1.880 2.250 Lao động gián tiếp 3.200 3.520 4.700 4.700 5.100 6.100 6.911 Tổng lao động 4.296 4.729 6.268 6.240 6.800 7.520 9.161 (Nguồn: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Phú Thọ) Ñaïi hoïc Huøng Vöông - Khoa hoïc Coâng ngheä 23 Khoa hoïc xaõ hoäi những hạn chế mang tính chất “kinh niên” về chất lượng nguồn lao động: Tỷ lệ lao động qua đào tạo thấp, trình độ chuyên môn nghiệp vụ và các kỹ năng nghề nghiệp còn yếu, chưa đáp ứng được những yêu cầu về tính chuyên nghiệp, hiệu quả và khả năng hội nhập. Tại các doanh nghiệp hoạt động trong ngành du lịch, tỷ lệ lao động được đào tạo về nghề du lịch chỉ đạt trên 30%, tỷ lệ lao động phổ thông vẫn còn lớn, thường “kiêm nhiệm” nhiều công việc nghiệp vụ khác nhau. Khả năng tin học và ngoại ngữ ở lực lượng lao động trong các doanh nghiệp cũng rất hạn chế, tỷ lệ lao động biết và sử dụng được ngoại ngữ rất thấp, chiếm khoảng 10%. Đối với đội ngũ cán bộ quản lý nhà nước về du lịch và cán bộ quản lý doanh nghiệp du lịch, hạn chế chủ yếu là lao động được đào tạo chính ngành du lịch chiếm tỷ lệ thấp, đa số được đào tạo từ những ngành khác chuyển sang làm du lịch. Lực lượng này có trình độ ngoại ngữ và tin học khá (trên 80% có trình độ B, C về ngoại ngữ), song khả năng vận dụng trong công việc chuyên môn còn hạn chế. Phú Thọ hiện chưa có các chuyên viên giỏi trong các nghiệp vụ marketing, phát triển các sản phẩm du lịch, xây dựng các chiến lược phát triển doanh nghiệp Bên cạnh những yêu cầu về chuyên môn nghiệp vụ, lực lượng lao động du lịch ở Phú Thọ hiện nay còn thể hiện rõ những yếu kém về tính tính cực, chủ động, nhạy bén và sáng tạo trong công việc; kiến thức về văn hóa, xã hội và môi trường bản địa và của các đối tượng du khách chính còn hạn chế; thiếu kỹ năng làm việc nhóm Như vậy, lực lượng lao động trong ngành du lịch của tỉnh Phú Thọ hiện nay còn rất nhiều bất cập về cả số lượng và chất lượng lao động, đòi hỏi phải có những định hướng, chiến lược và giải pháp phát triển phù hợp nhằm phát huy được vai trò và sức mạnh của nguồn lực quan trọng này. 2.3. Một số giải pháp đào tạo, nâng cao chất lượng lao động du lịch tỉnh Phú Thọ Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Phú Thọ lần thứ XVII xác định ba khâu đột phá trong giai đoạn 2011 - 2015 là: Xây dựng kết cấu hạ tầng; đào tạo nguồn nhân lực và phát triển du lịch. Như vậy, đào tạo nguồn nhân lực du lịch là vấn đề mang tính mấu chốt để tạo ra sự đột phá của ngành du lịch Phú Thọ. Trong giai đoạn hiện nay và tầm nhìn 2020, có thể đưa ra một số giải pháp đào tạo Bảng 2. Trình độ chuyên môn nghiệp vụ của lao động trực tiếp làm việc trong ngành du lịch tỉnh Phú Thọ năm 2012 Tiêu chí Tổng số Chia theo loại hình tổ chức Cơ quan Quản lý nhà nước Đơn vị sự nghiệp công lập (NS 100%) Đơn vị sự nghiệp công lập có thu Doanh nghiệp khác 1. Phân loại theo trình độ đào tạo 2.250 Thạc sỹ 2 25 Đại học 22 21 41 61 Cao đẳng 25 643 Trung cấp chuyên nghiệp 22 377 Khác 1.011 2. Phân loại theo trình độ ngoại ngữ Đại học 3 Chứng chỉ - C 9 49 69 - B 13 21 64 - A 1.244 Chưa có bằng cấp/chứng chỉ 766 3. Phân loại theo trình độ tin học Biết sử dụng máy tính vào công việc 24 21 113 1.329 Chưa biết sử dụng máy tính vào công việc 763 (Nguồn: Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Phú Thọ) Khoa hoïc xaõ hoäi Ñaïi hoïc Huøng Vöông - Khoa hoïc Coâng ngheä24 và nâng cao chất lượng lao động du lịch của tỉnh như sau: 2.3.1. Nhóm giải pháp về đường lối chính sách Kinh nghiệm phát triển du lịch của một số nước cho thấy, chính sách phát triển du lịch là một trong các yếu tố ảnh hưởng quyết định đến toàn bộ hệ thống du lịch. Trong đó chính sách quản lý và sử dụng lao động có ý nghĩa trực tiếp đối với hoạt động của lao động du lịch. Để công tác đào tạo nguồn lao động được phát huy và đạt hiệu quả cao, trước tiên phải xuất phát và căn cứ vào hệ thống đường lối chính sách trong lĩnh vực du lịch của tỉnh. Đây là cơ sở pháp lý, là định hướng quan trọng để nguồn lao động của tỉnh có điều kiện được phát triển cả về số lượng và chất lượng. Trước hết, cần căn cứ vào Quy hoạch phát triển nhân lực tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2011 - 2020 để xác định chiến lược phát triển nguồn nhân lực du lịch của tỉnh trong thời gian tương ứng và phù hợp với định hướng của nguồn nhân lực tỉnh. Trên cơ sở đó, xây dựng quy hoạch riêng, mang tính cụ thể đối với nguồn lao động trong lĩnh vực du lịch của tỉnh. Cần có những chính sách sử dụng lao động sau đào tạo để người lao động có cơ hội phát huy và vận dụng những kiến thức đã học vào thực tế công việc, góp phần vào sự phát triển của ngành du lịch trên địa bàn tỉnh. Bên cạnh đó là những chính sách tuyển dụng, thu hút, đãi ngộ đối với nguồn lao động du lịch như: + Tiếp nhận và tạo điều kiện cho các cán bộ giỏi đang công tác ở các nơi, sinh viên tốt nghiệp xuất sắc của các trường đại học về công tác tại tỉnh. Thu hút chuyên gia giỏi, nguồn nhân lực chất lượng cao từ bên ngoài vào lĩnh vực hoạt động quản lý, kinh doanh du lịch. + Có chính sách cử cán bộ trẻ đi đào tạo, nâng cao trình độ nghiệp vụ, tham gia các lớp bồi dưỡng, đào tạo trong nước và tu nghiệp ở nước ngoài. Thực hiện tiêu chuẩn hóa đội ngũ quản lý Nhà nước về du lịch. 2.3.2. Nhóm giải pháp về đào tạo nguồn nhân lực Để tạo nguồn nhân lực cho du lịch, cần thực hiện đồng bộ và hiệu quả các giải pháp sau: Trước hết, cần có giải pháp phát triển các cơ sở đào tạo: Mở rộng và nâng cao chất lượng hệ thống cơ sở đào tạo nguồn nhân lực trên địa bàn tỉnh, mở các mã ngành du lịch phù hợp với nhu cầu nhân lực tại các cơ sở đào tạo du lịch (Trường Đại học Hùng Vương, Cao đẳng nghề Phú Thọ). Chủ động hợp tác, liên kết đào tạo với các viện nghiên cứu, các trường đại học có uy tín trong nước và quốc tế. Kêu gọi các thành phần kinh tế đầu tư xây dựng cơ sở đào tạo chuyên ngành du lịch bậc đại học, cao đẳng, trung cấp. Tại các cơ sở đào tạo nhân lực du lịch, cần đổi mới nội dung và nâng cao chất lượng đào tạo. Phải đầu tư xây dựng cơ sở vật chất cho các cơ sở đào tạo du lịch có hiệu quả, đầu tư trang thiết bị cho cơ sở đảm bảo gắn kết giữa lý thuyết với thực hành nghề nghiệp. Các cơ sở đào tạo và doanh nghiệp du lịch phải ứng dụng công nghệ thông tin, phương tiện kỹ thuật hiện đại về máy móc thiết bị, phần mềm quản lý và con người vận hành. Từng bước chuẩn hóa chương trình đào tạo, xây dựng khung chương trình, mã ngành đào tạo khoa học, hợp lý và nâng cao năng lực, trình độ của đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý. Đội ngũ giảng viên không ngừng được nâng cao trình độ, phát triển chuyên sâu thông qua đào tạo mới, bồi dưỡng, trau dồi kinh nghiệm thực tế dưới mọi hình thức trong nước cũng như ngoài nước. Trong quá trình đào tạo, các cơ sở đào tạo cần mở rộng và tăng cường liên kết giữa các cơ quan quản lý nhà nước về du lịch tại địa phương, Hiệp hội Du lịch với các cơ sở đào tạo du lịch, doanh nghiệp du lịch trong đào tạo để sử dụng nhân lực du lịch đúng hướng, đúng nhu cầu. Mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế trong việc đào tạo, nghiên cứu học tập trau dồi kinh nghiệm và phối hợp đào tạo với các dự án nước ngoài. Có kế hoạch thống kê hàng năm số liệu nhân lực du lịch và đào tạo nhân lực du lịch để dự báo nhu cầu lao động, định hướng đào tạo, bồi dưỡng nghề cho lực lượng lao động trên địa bàn. Thứ hai, cần chú trọng phát triển nguồn nhân lực trực tiếp làm việc tại các doanh nghiệp du lịch: Đào tạo đội ngũ cán bộ quản lý, lao động kỹ thuật, hướng dẫn viên du lịch, hình thành đội ngũ doanh nhân du lịch chuyên nghiệp. Tăng cường công tác đào tạo lại để nâng cao trình độ của đội ngũ lao động hiện có của các doanh nghiệp. Khuyến khích các doanh nghiệp có chính sách ưu đãi tuyển dụng, sử dụng những người có năng lực trình độ chuyên môn giỏi. Đồng thời, chủ động hoặc kết hợp, liên kết đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên đội ngũ cán bộ, công chức quản lý nhà nước, viên chức đơn vị sự nghiệp, cán bộ chính quyền địa phương liên quan đến du lịch, cán bộ quản lý doanh nghiệp du lịch thuộc mọi thành phần kinh tế, đặc biệt ưu tiên bồi dưỡng cán bộ cấp huyện và cán bộ quản lý doanh nghiệp. Thứ ba, tăng cường liên kết giữa các cơ sở đào tạo với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực du lịch; phối hợp chặt Ñaïi hoïc Huøng Vöông - Khoa hoïc Coâng ngheä 25 Khoa hoïc xaõ hoäi chẽ giữa cơ sở đào tạo với các doanh nghiệp để gắn liền đào tạo với sử dụng, nâng cao năng lực và trình độ của người lao động. Các cơ sở đào tạo phải khảo sát, điều tra nắm bắt nhu cầu của doanh nghiệp về số lượng, chất lượng và cơ cấu lao động mà doanh nghiệp cần để có kế hoạch đào tạo phù hợp. Các doanh nghiệp có trách nhiệm cung cấp các dịch vụ hỗ trợ phục vụ đào tạo, tạo điều kiện thuận lợi cho sinh viên thực tập, cử một số cán bộ có đủ trình độ tham gia giảng dạy và hướng dẫn thực tập 2.3.3. Nhóm giải pháp khác Trước hết, để thực hiện được các chương trình, mục tiêu phát triển nguồn nhân lực du lịch thì cần có sự đầu tư thích đáng và hiệu quả về nguồn vốn. Hiện nay, nguồn vốn đầu tư cho các cơ sở đào tạo lao động du lịch chủ yếu là từ ngân sách Nhà nước, song ngân sách này còn phải đầu tư cho phát triển cơ sở hạ tầng, bảo tồn nâng cấp các di tích văn hóa lịch sử, tuyên truyền quảng bá du lịch và cho các cơ sở đào tạo nghiệp vụ du lịch Vì vậy, bên cạnh nguồn vốn từ Nhà nước, cần kêu gọi đầu tư từ các dự án phát triển du lịch, các tổ chức quốc tế và chủ động về ngân sách tại các cơ sở đào tạo. Giải pháp đầu tư, ứng dụng khoa học kỹ thuật trong đào tạo cũng là một hướng quan trọng để nâng cao chất lượng lao động trong bối cảnh hội nhập ngày càng mạnh mẽ. Lao động du lịch cần có khả năng sử dụng và áp dụng các ứng dụng khoa học kỹ thuật phục vụ cho hoạt động du lịch (mạng internet, các phần mềm chuyên dụng để quản lý dữ liệu, tính toán, quảng bá du lịch, thực hiện các dịch vụ). Đây là giải pháp nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả lao động du lịch, chủ động hội nhập vào môi trường làm việc ngày càng rộng mở. 3. Kết luận Du lịch Phú Thọ đang trên đà phát triển để khẳng định thương hiệu trong bức tranh du lịch của cả nước. Để phát huy những thế mạnh hiện có và khắc phục những tồn tại, hạn chế, cần có sự tham gia của toàn bộ các cơ quan lãnh đạo, quản lý, các cấp các ngành và toàn thể xã hội. Nguồn nhân lực du lịch là một nhân tố quan trọng quyết định sự phát triển của ngành du lịch Việt Nam nói chung, du lịch của tỉnh Phú Thọ nói riêng. Xu hướng phát triển du lịch đặt ra nhu cầu nhân lực cả về số lượng và chất lượng theo cơ cấu các ngành nghề và loại hình lao động. Vấn đề đào tạo, nâng cao chất lượng lao động du lịch của tỉnh đã và đang được quan tâm và đầu tư phát triển. Từ những điểm mạnh và điểm yếu hiện nay, có thể thấy vai trò quan trọng của đường lối chính sách về du lịch và các cơ sở đào tạo nhân lực du lịch. Tập trung thực hiện đường lối đúng đắn và những chính sách thiết thực, hiệu quả chính là bước đầu tiên quan trọng, song kết quả cuối cùng chính là từ sự nỗ lực đầu tư, thay đổi và nâng cao chất lượng của các cơ sở đào tạo lao động du lịch trên địa bàn tỉnh. Tài liệu tham khảo 1. Trần Đức Thanh (2005), Nhập môn Khoa học du lịch, NXB ĐHQG Hà Nội. 2. Nguyễn Minh Tuệ (chủ biên) (2010), Địa lý du lịch Việt Nam, NXB Giáo dục, Hà Nội. 3. Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ, Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Phú Thọ đến năm 2020. 4. Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ, Quy hoạch phát triển nhân lực tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2011- 2020. 5. Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ, Báo cáo quy hoạch phát triển du lịch tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2011- 2020, định hướng đến năm 2030. 6. Niên giám thống kê tỉnh Phú Thọ năm 2012. SUMMARY EVALUATE STRENGTH, WEAKNESSES AND SUGGEST TRAINING SOLUTIONS TO IMPROVE TOURISM LABOR QUALITY IN PHU THO IN THE PERIOD OF 2011 - 2020 Nguyen Minh Lan Faculty of Social Science and Humanities, Hung Vuong University Tourism labor force is the primary resource for the development of tourism towards professional, modern and efficient way in Phu Tho province. Labor force in Phu Tho’s tourism is rather abundant and enthusiastic while it is increasing both in quantity and quality. However, there is a certain limitation, such as the low rate of trained labor, weak qualifications in profession and occupational skills, far to meet the requirements of professionalism, efficiency and integration capabilities, and so on. Therefore, it is necesssary that solutions in training and improving the quality of Phu Tho’s tourism labor force in the period of 2011 - 2020 should be reviewed and implemented synchronously and effectively. Key words: Tourism, labor force, Phu Tho, trength, weaknesses, training solutions.