Đề án Lý luận chung về huy động vốn cho sư phát triển kinh tế ở Việt Nam hiện nay

lµ n¬i cung cÊp vèn duy nhÊt. Cïng víi l·i suÊt cho vay cao, viÖc vay vèn tõ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i nhµ n­íc ch­a cã ®Þnh chÕ râ rµng, thñ tôc vay vèn r­êm rµ mÊt thêi gian, mµ vÊn ®Ó thêi c¬ trong kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ tr­êng lµ cùc kú quan träng. Cuéc kh¶o s¸t møc sèng cña d©n c­ ViÖt Nam cho thÊy 72% c¸c hé gia ®×nhcã vay vèn tõ khu vùc phi chÝnh phñ vµ chØ cã 20% tõ khu vùc chÝnh quy. C¸c ng©n hµng t­ nh©n hay ng©n hµng cña nhµ n­íc, 6% tõ hîp t¸c x·. NÕu hÖ thèng ng©n hµng cã nh÷ng ®æi míi trong chÝnh s¸ch huy ®éng vèn vµ cho vay th× sÏ thu hót tõ thÞ tr­êng “ ngÇm “ nguån vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn phï hîp víi ®­êng lèi x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña §¶ng vµ nhµ n­íc. Nguån thu th«ng qua thÞ tr­êng vèn, thÞ tr­êng chøng kho¸n. Qua thÞ tr­êng vèn, c¸c nguån vèn nhá bÐ, ph©n t¸n trong x· héi ®­îc huy ®éng thµnh nguån vèn lín tµi trî cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ, nhê thÞ tr­êng vèn, thÞ tr­êng chøng kho¸n sÏ ®Çu t­ trùc tiÕp cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ thiÕu v«ns nh»m thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Yªu cÇu h×nh thµnh thÞ tr­êng vèn vµ tõng b­íc h×nh thµnh thÞ tr­êng chøng kho¸n ®· vµ ®ang ®­îc nhµ n­íc ta quan t©m thóc ®Èy viÖc thùc hiÖn nã. Nh­ng ®iÒu kiÖn ra ®êi thùc sù thÞ tr­êng nµy ë n­íc ta cÇn ph¶i cã nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh. Song nhu cÇu vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn ë c¸c doanh nghiÖp mµ nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc lµ mét yªu cÇu hÕt søc bøc b¸ch. Nhµ n­íc ta ®· chñ tr­¬ng thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp ho¹t ®éng víi môc ®Ých lîi nhuËn b»ng h×nh thøc b¸n cæ phiÕu. Doanh nghiÖp còng cã thÓ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ®Ó thu hót vèn cho ®Çu t­. §Ýo lµ ®iÒu kiÖn hµng ho¸ cho thÞ tr­êng chøng kho¸n h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn. Khi ch­a cã thÞ tr­êng chøng kho¸n th× viÖc cæ phÇn ho¸ vÉn cã thÓ ®­îc tiÕn hµnh vµ nã lµ ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò cho sù h×nh thµnh thÞ tr­êng chøng kho¸n. Song khi cã thÞ tr­êng vèn, thÞ teêng chøng kho¸n sÏ thu hót m¹nh nguån vèn ®¸p øng nhu cÇu cho vay, kh¶ n¨ng lùa chän c¸c ph­¬ng ¸n ®Çu t­ thÝch hîp vµ thu lîi nhuËn cao. Cæ phÇn ho¸ lµ vÊ ®Ò míi mÎ vµ ®ang thùc hiÖn ë n­íc ta . Chñ tr­¬ng cæ phÇn ho¸ cña §¶ng vµ nhµ n­íc ta ®Ò ra víi c¸c doanh nghiÖp lµ hoµn toµn ®óng ®¾n vµ phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn cña thêi ®¹i. Trong ph­¬ng h­íng nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 5 n¨m 1996-2000 §¶ng ®Ò ra :” TiÕp tôc tæ chøc l¹i vµ s¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc phï hîp víi quy ho¹ch ngµnh, l·nh thæ. Tæng kÕt kinh nghiÖm, hoµn chØnh khu«n khæ ph¸p lý ®Î triÓn khai tÝch cùc vµ v÷ng ch¾c viÖc cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc nh»m t¹o thªm ®éng lùc míi trong qu¶n lý, huy ®éng thªm vèn cho yªu cÇu ph¸t triÓn vµ ®iÒu chØnh c¬ cÊu doanh nghiÖp nhµ n­íc. Qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ , tiÒn thu ®­îc do b¸n cæ phiÕu cña nhµ n­íc ph¶i ®Çu t­ l¹i ®Ó më réng s¶n xuÊt kinh doanh lµm cho tµi s¶n thuéc së h÷u nhµ n­íc ngµy cµng t¨ng lªn”. Nhê cæ phÇn ho¸ sÏ sö dông ®ång vèn cã hiÖu qu¶ h¬n thÓ hiÖn trªn kh¶ n¨ng s¶n xuÊt s¶n phÈm ngaú cµng t¨ng tr­ëng ®­îc thÞ tr­êng chÊp nhËn nhê ®ã l·i thu ®­îc còng t¨ng dÇn, lîi tøc cæ phiÕu còng kh«ng ngõng t¨ng lªn. Cæ phÇn ho¸ lµ gi¶i ph¸p quan trängvíi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp mµ hiÖn nay ë n­íc ta chñ yÕu lµ doanh nghiÖp nhµ n­íc. Khi chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng th× chÕ ®é bao cÊp vèn ph¶i tù lo liÖu nguån vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh. NhiÒu doanh nghiÖp ho¹t ®éng rÊt yÕu kÐm mét phÇn do m¸y mãc thiÕt bÞ cò kü l¹c hËu, mét phÇn vèn ®Çu t­ míi cã nªn ®· cã nhiÒu doanh nghiÖp bÞ ph¸ s¶n. §Ó c¸c doanh nghiÖp cã thÓ vùc dËy vµ ph¸t triÓn nh»m hoµ nhËp vµo sù ph¸t triÓn chung cña ®Êt n­íc th× chñ tr­¬ng cæ phÇn ho¸ lµ cÇn thiÕt vµ ®óng ®¾n. §ång thêi còng lµ phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn chung cña thÕ giíi. Nguån thu tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶. HiÖn nay c¸c doanh nghiÖp ®· nhËn thùc rÊt râ nguån vèn thu ®­îc tõ ho¹t ®éng nµy nªn c¸c doanh nghiÖp ®· ®­a viÖc ph¸t triÓn kinh doanh nªn lµm nhiÖm vô hµng ®Çu. §· cã rÊt nhiÒu c¸c doanh nghiÖp, c¸c ng©n hµng lµm ¨n cã hiÖu qu¶ mµ kh«ng cÇn ph¶i tr«ng chê vµo viÖc ®Çu t­ tõ bªn ngoµi vµo. §©y lµ mét ho¹t ®éng kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong bÊt kú doanh nghiÖp nµo. Cã ph¸t triÓn tèt míi cã vèn kinh doanh qua ®ã c¸c ®èi t¸c míi tin t­ëng vµ cã thÓ ®Çu t­ vèn vµo doanh nghiÖp bÊt cø lóc nµo. Nh­ng thùc tr¹ng hiÖn nay cho thÊy ®a sè c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n ch­a hiÖu qu¶, cßn vi ph¹m ph¸p luËt nh­ trèn thuÕ, doanh nghiÖp ma, bu«n b¸n hµng bÞ cÊm… 1.2 Huy ®éng vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt Nam 1.2.1 Nguån vèn viÖn trî ph¸t triÓn (ODA) -Sù cÇn thiÕt ph¶i thu hót ODAvµo ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt Nam. Theo c¸c ®¸nh gi¸ míi ®©y cña Uû ban hç trî ph¸t triÓn (DAC), ODA ®­îc ph©n bæ réng kh¾p c¸c khu vùc trªn thÕ giíi ,tËp trung ë khu vùc cã nhiÒu quèc gia chËm ph¸t triÓn vµ ®ang ph¸t triÓn nh­ §«ng ¸ vµ Nam ¸ chiÕm 33,5% Ch©u Phi chiÕm 36,7% ODA cña khèi OECD. Trong khi ®ã, nguån ODA vµo Ch©u ¢u chØ cã 4,2%, khu vùc B¾c vµ Trung Mü 6,4% vµ khu vùc Nam Mü lµ 7,0%. NÕu xÐt theo tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c n­íc tiÕp nhËn ODA , th× sù ph©n bæ ODA cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi nh­ sau : 53,8% ODA vµo c¸c n­íc cã thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi d­íi 765 USD; 35,7% vµo c¸c quèc gia cã thu nhËp tõ 765USD ®Õn 3035 USD ; cßn l¹i chØ cã 10,4% ODA ®æ vµo khu vùc c¸c quèc gia cã thu nhËp b×nh qu©n trªn 3035 USD th­êng tËp trung v¸o c¸c lÜnh vùc gi¸o dôc, ytÕ chiÕm 16,8%, cung cÊp n­íc vµ vÖ sinh chiÕm 6,6%, vËn t¶i vµ c«ng nghiÖp chiÕm 24,5%, n«ng nghiÖp chiÕm 9,5%, cßn l¹i ODA ®­îc tËp trung vµo viÖc gi¶m nî (5,7%), vµ mét sè lÜnh vùc kh¸c. ViÖt Nam lµ mét n­íc n«ng nghiÖp víi 3/4 d©n sè lµm viÖc trong khu vùc nµy, kinh tÕ n«ng th«n chiÕm gÇn 40% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¶ n­íc. Tuy nhiªn tû lÖ nghÐo ®ãi ë n«ng th«n vÉn cao, trªn 17%, thËm chÝ ë mét sè huyÖn miÒn nói cßn trªn 35%. §iÒu nµy ®ßi hái cho chóng ta ph¶i t¹o mäi ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn CNH, H§H n«ng nghiÖp n«ng th«n nh»m tõng b­íc thu hÑp gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ. Thêi gian gÇn ®©y, nhµ n­íc cã chó träng ®Çu t­ x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n. N¨m 1999, tæng sè ®Çu t­ cho n«ng nghiÖp, n«ng th«n t¨ng gÊp r­ìi so víi n¨m 1998. C¸c lÜnh vùc ®Çu t­ tËp trung vµo c¸c c«ng tr×nh thuû lîi, giao th«ng ®iÖn vµ c¸c c«ng tr×nh phóc lîi kh¸c. Nh­ng hiÖn nay khu vùc nµy cßn cã rÊt nhiÒu vÊn ®Ò ®Æt ra nh­ quy ho¹ch tæng thÓ, quy ho¹ch ngµnh vµ quy ho¹ch vïng trong n«ng nghiÖp n«ng th«n ; c¸c h­íng gi¶i ph¸p vÒ kü thuËt ®èi víi c¸c c«ng tr×nh thuû lîi gióp ®ång b»ng s«ng Cöu Long sèng chung víi lò, c¸c c«ng tr×nh thuû lîi võa vµ nhá ë miÒn Trung, miÒn B¾c ®Ó ®¶m b¶o t­íi tiªu theo ph­¬ng ph¸p hiÖn ®¹i, tr¸nh tèi ®a nh÷ng thiÖt h¹i do thiªn tai g©y nªn ; ®Çu t­ cho c¸c c«ng tr×nh giao th«ng n«ng th«n, ®iÖn vµ cung cÊp n­íc s¹ch cho sinh ho¹t… §Ó nhanh chãng v­ît qua nh÷ng bÊt cËp cña khu vùc nµy ®ßi hái ph¶i cã sù quan t©m ®Çu t­ tho¶ ®¸ng cña nhµ n­íc. Trong ®iÒu kiÖn ViÖt Nam hiÖn nay cÇn tranh thñ c¶ nguån lùc bªn trong vµ bªn ngoµi. H¬n n÷a, theo kinh nghiÖm mét sè n­íc ë ch©u ¸ nh­ Trung Quèc, Hµn Quèc, Th¸i Lan… khi b­íc vµo giai ®o¹n c«ng nghiÖp ho¸ còng gÆp khã kh¨n t­¬ng tù nh­ n­íc ta hiÖn nay, cÇn ­u tiªn mäi nguån lùc, nhÊt lµ nguån vèn ODA cho ®Çu t­ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n, t¹o ra c¸c n¨ng lùc s¶n xuÊt míi, ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ chÕ biÕn vµ c«ng nghÖ sau thu ho¹ch…Mäi thuËn lîi ®èi víi ViÖt Nam trong thêi gian tíi lµ c¸c nhµ tµi trî còng cam kÕt sÏ ­u tiªn tËp trung ODA vµo ®Çu t­ cho khu vùc n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n. -T×nh h×nh huy ®éng, qu¶n lý vµ sö dông ODA hiÖn nay ODA ë n­íc ta cã tÇm quan träng ®Æc biÖt gióp gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng c¬ së h¹ tÇng l¹c hËu, nhá bÐ vµ ph©n bæ kh«ng ®Òu, t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña c¸c ®Þa ph­¬ng vµ c¸c vïng l·nh thæ, gi¶m ph©n ho¸ trong ph¸t triÓn gi÷a c¸c vïng,miÒn ,®« thÞ víi n«ng th«n ,vïng nói ,vïng x©u, vïng xa, gióp xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn sinh ho¹t vµ n©ng cao chÊt l­îng cuéc sèng cho nh©n d©n. Tõ n¨m 1993 ®Õn nay, th«ng qua 7 héi nghÞ nhãm t­ vÊn c¸c nhµ tµi trî dµnh cho ViÖt Nam, l­îng ODA ®­îc cam kÕt ( bao gåm c¶ viÖn trî kh«ng hoµn l¹i vµ vèn vay ­u ®·i dµi h¹n) ®¹t trªn 16,4 tû USD. TÝnh ®Õn 31/12/1999, chóng ta ®É gi¶i ®¹t kho¶ng 41,03% tæng sè vèn cam kÕt. N¨m 2000c¸c nhµ tµi trî ®· cam kÕt viÖn trî cho ViÖt Nam 2,8 tû USD trong ®ã 700 triÖu USD hç trî ®Èy nhanh qu¸ tr×nh c¶i c¸ch. Nh×n chung, viÖc sö dông ODA ®Ó ®Çu t­ x©y dùng vµ c¶i t¹o c¸c c«ng tr×nh h¹ tÇng c¬ së lµ thiÕt thùc vµ mang l¹i hiÖu qu¶ l©u dµi vÒ kinh tÕ vµ x· héi. Trong c«ng nghiÖp, ODA ®· gãp phÇn ®¸ng kÓ trong viÖc t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt cña mét sè ngµnh, ®Æc biÖt lµ ngµnh ®iÖn. HÇu hÕt c¸c nguån ®iÖn, hÖ thèng ®­êng d©y, tr¹m biÕn thÕ quan träng ®Òu ®­îc ®Çu t­ b»ng nguån vèn ODA. Trong n«ng nghiÖp vµ p¬h¸t triÓn n«ng th«n, viÖn trî kh«ng hoµn l¹i chiÕm tíi 50,3%, c¸c lÜnh vùc nh­ tÝn dông n«ng th«n, thuû lîi, l©m nghiÖp, t¨ng c­êng thÓ chÕ…®· thu hót sù quan t©m ®¸ng kÓ c¸c nguån viÖn trî ®a ph­¬ng, song ph­¬ng, vèn vay cña ADB, WB. Trong giap th«ng vËn t¶i, nhiÒu c«ng tr×nh giao th«ng träng ®iÓm ®· ®­îc c¸c nhµ tµi trî cam kÕt hç trî thêi kú 1996-2000. C¸c dù ¸n giao th«ng n«ng th«n còng ®­îc ®Çu t­ b»ng ODAcña c¸c nhµ tµi trî lín nh­ NhËt B¶n , WB, ADB. Trong lÜnh vùc gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, khoa häc c«ng nghÖ, c¸c c¬ quan ViÖt Nam ®· phèi hîp tèt, tÝch cùc vµ chñ ®éng x©y dùnh vµ thùc hiÖn c¸c dù ¸n sö dông ODA nªn ®¹t tû lÖ dù ¸n cao so víi c¸c ngµnh kh¸c, ®µo t¹o ®­îc mét sè ®¸ng kÓ c¸n bé khoa häc kü thuËt thuéc nhiÒu lÜnh vùc quan träng cña nÒn kinh tÕ quèc d©n, t¨ng c­êng n¨ng lùc vËt chÊt vµ thiÕt bÞ nghiªn cøu hiÖn ®¹i, nhiÒu c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®· ®­îc ®­a vµo s¶n xuÊt vµ vËn hµnh cã kÕt qu¶. 1.2.2 Vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi (FDI) - Thùc tr¹ng sö dông FDI hiÖn nay Tæng qu¸t t×nh h×nh thùc hiÖn FDI ë n­íc ta trong thêi gian qua, cã thÓ thÊy râ nhÞp ®é thu hót FDI vµo ViÖt nam t¨ng nhanh cho ®Õn n¨m 1996, nh÷ng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cã xu h­íng gi¶m. Tuy nhiªn c¬ cÊu thu hót vèn FDI ngµy cµng thay ®æi theo chiÒu h­íng phï hîp h¬n víi yªu cÇu chuyÓn dÞch c¬ cÊu nÒn kinh tÕ cña ®Êt n­íc, tû träng c¸c dù ¸n còng nh­ vèn ®Çu t­ cho c«ng nghiÖp vµ dÞch vô ngµy cµng t¨ng ; ®èi t¸c hîp t¸c ®Çu t­ n­íc ngoµi cña ViÖt nam ngµy cµng më réng, trong ®ã nguån FDI vµo ViÖt nam chñ yÕu tõ c¸c n­íc trong khu vùc ASEAN vµ Ch©u ¸ Th¸i B×nh D­¬ng ; nguån vèn FDI lµ mét trong nh÷ng ®éng lùc quan träng thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña nÒn kinh tÕ. C¸c dù ¸n FDI ®ang ngµy cµng kh¼ng ®Þnh lµ mét bé phËn h÷u c¬ kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong guång m¸y kinh tÕ cña ®Êt n­íc. Song song ®ã nhµ n­íc lu«n khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia hîp t¸c ®Çu t­ trùc tiÕp n­ãc ngoµi, tuy viÖc hîp t¸c víi n­íc ngoµi cña khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh cßn rÊt h¹n chÕ. Trong thêi gian tíi ®Ó ®¶m b¶o sù t¨ng tr­ëng cña nÒn kinh tÕ nhu cÇu vÒ vèn lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc bøc xóc. Víi kh¶ n¨ng cã h¹n cña nguån vèn trong n­íc, viÖc t¹o ®­îc sù hÊp dÉn ®Ó thu hót cã hiÖu qu¶ FDI lµ mét bµi to¸n v« cïng khã kh¨n. Nã ®ßi hái sù cè g¾ng nç lùc cña chóng ta c¶ ë tÇm vÜ m« vµ vi m«. kinh nghiÖm cña nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi ®· kh¼ng ®Þnh ®­îc vai trß quan träng cña FDI ®èi víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Cã thÓ nãi r»ng ë ®©u vµ ë n­íc nµo thu hót ®­îc nhiÒu vèn FDI th× ë ®ã nÒn kinh tÕ ®¹t tèc ®é ph¸t triÓn nhanh chãng. V× vËy mµ hiÖn thÕ giíi ®ang diÔn ra mét cuéc c¹nh tranh gay g¾t nh»m thu hót nhiÒu vèn FDI. Muèn ®¹t ®­îc môc ®Ých thu hót nhiÒu vèn FDI, kinh nghiÖm quý b¸u cña nhiÒu n­íc cho thÊy cÇn ph¶i t¹o lËp m«i tr­êng ®Çu t­ hÊp dÉn, lu«n t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, gi÷ v÷ng æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«, æn ®Þnh chÝnh trÞ vµ thùc hiÖn c¶i c¸ch nÒn kinh tÕ ®Ó tõng b­íc héi nhËp vµo quü ®¹o ph¸t triÓn kinh tÕ thÕ giíi. Song song ®ã viÖc lµm thÕ nµo ®Ó sö dông FDI ngµy cµng cã hiÖu qu¶ còng hÕt søc quan träng. Bëi cã gi¶i quyÕt ®­îc nh÷ng vÊn ®Ò nµy chóng ta míi cã thÓ cã nh÷ng tiÒn ®Ò v÷ng ch¾c cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. -Thµnh tùu ®¹t ®­îc vµ nh÷ng ®ãng gãp tÝch cùc. Cïng víi viÖc hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt, chÝnh s¸ch mµ träng t©m lµ 4 lÇn söa ®æi , bæ sung luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi ( 1990,1992,1996 vµ 2000 ), nh÷ng n¨m qua, Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ ®· phèi hîp cïng c¸c bé, ngµnh, ®Þa ph­¬ng tæ chøc nhiÒu ch­¬ng tr×nh vËn ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi h­íng vµo viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu ch­¬ng tr×nh kinh tÕ x· héi träng ®iÓm. Trong ®ã phÇn viÖc hµng ®Çu lµ x©y dùng quy ho¹ch, lËp danh môc dù ¸n gäi vèn. Nhê nh÷ng nç lùc ®ång bé, ®¸ng kÓ cña c¸c ngµnh, cÊp h÷u quan ®Õn nay nhiÒu lÜnh vùc ngµnh vµ s¶n phÈm nh­ ®iÖn, dÇu khÝ, xi m¨ng, viÔn th«ng, du lÞch… ®· lËp ®­îc quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh n»m trong quy ho¹ch tæng thÓ chung vµ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vµ kÕt cÊu h¹ tÇng. Quy ho¹ch thu hót sö dông ®Çu t­ n­íc ngoµi ®· ®­îc x¸c ®Þnh nh­ mét bé phËn cô thÓ n»m trong tæng quy ho¹ch ph¸t triÓn cña mçi ngµnh. Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ ®· 5 lÇn c«ng bè danh môc dù ¸n gäi vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi , nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi tiÕp cËn c¬ héi ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam. Còng trong nh÷ng n¨m qua c¸c bé ngµnh ®· tæ chøc hµng tr¨m cuéc héi th¶o gãp phÇn tuyªn truyÒn, vËn ®éng ®Çu t­ ë trong vµ ngoµi n­íc. KÓ tõ n¨m 1991, víi sù tµi trî cña UNDP/UNIDO, diÔn ®µn ®Çu t­ ViÖt nam vµ tiÕp ®ã lµ ch­¬ng tr×nh tæng thÓ vËn ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi cho ViÖt nam ®· ®­îc tæ chøc víi môc tiªu xóc tiÕn thùc hiÖn 187 dù ¸n trong danh môc dù ¸n ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i viÖt nam. Kh«ng chØ tæ chøc héi th¶o, tuyªn truyÒn mµ bé KÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ cßn cïng c¸c ngµnh h÷u quan tæ chøc nhiÒu cuéc héi th¶o chuyªn ®Ò, ®èi tho¹i trùc tiÕp víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi theo tõng lÜnh vùc cô thÓ. Cã thÓ nãi chóng ta ®· ®¹t nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ vÒ ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ trong khu«n khæ hîp t¸c song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng. VÒ song ph­¬ng, tõ n¨m 1992 ®Õn nay, uû ban nhµ n­íc vÒ hîp t¸c vµ ®Çu t­ ( nay lµ bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ ) ®· lÇn l­ît thiÕt lËp quan hÖ hîp t¸c víi V¨n phßng héi ®ång t­ vÊn Th¸i Lan (OBOI), c¬ quan ph¸t triÓn c«ng nghiÖp Malaysia (MIDA), héi ®ång ph¸t triÓn kinh tÕ Singapore ( EDB)… Riªng víi NhËt b¶n chóng ta ®· cã quan hÖ víi c¬ quan hîp t¸c quèc tÕ NhËt B¶n (JICA) vµ c¬ quan xóc tiÕn mËu dÞch NhËt B¶n (JETRO)®Ó xóc tiÕn ®Çu t­ cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cña NhËt B¶n t¹i ViÖt Nam. VÒ ®a ph­¬ng, ngay tõ ®Çu n¨m 1990 ViÖt nam ®· cã nh÷ng quan hÖ hîp t¸c víi c¸c tæ chøc tµi chÝnh, xóc tiÕn ®Çu t­ quèc tÕ nh­ MIGA,FIAS, IFC, ESCAP…Nh÷ng quan hÖ nµy ®­îc thiÕt lËp ®Ó trao ®æi vÒ quan ®iÓm, ®Þnh h­íng, kinh nghiÖm vËn ®éng ®Çu t­ vµ khung ph¸p lý ®Çu t­ quèc tÕ … vµ tõ n¨m 1996, Bé KH & §T ®· triÓn khai dù ¸n xóc tiÕn ®Çu t­ cho EU tµi trî nh­ mét bé phËn trong ch­¬ng tr×nh hç trî kü thuËt cho ViÖt Nam chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Kh«ng chØ vËy mµ trong khu«n khæ hîp t¸c ®Çu t­ ®­îc tho¶ thuËn víi ASEAN, APEC, ASEM, Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ cßn x©y dùng vµ cËp nhËt th­êng xuyªn ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng quèc gia vÒ ®Çu t­ nh»m thùc hiÖn cam kªts tù do ho¸ ®Çu t­ theo lé tr×nh nhÊt ®Þnh, ®ång thêi phèi hîp víi c¸c thµnh viªn thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng chung ®Ó c¶i thiÖn h×nh ¶nh, n©ng cao søc hÊp dÉn cña m«i tr­êng ®Çu t­ toµn khu vùc còng nh­ cña tõng thµnh viªn. §Ó ®¹t tíi kÕt qu¶ nãi trªn bªn c¹nh nç lùc cña c¬ quan chñ lùc lµ bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­, cßn cã nh÷ng cè g¾ng vµ ®ãng gãp rÊt to lín cña c¸c bé, ngµnh, uû ban nh©n d©n vµ Ban qu¶n lý khu c«ng nghiÖp cÊp tØnh, ë mét sè ®Þa ph­¬ng cïng víi viÖc x©y dùng Danh môc dù ¸n gäi vèn, ®· thµnh lËp trung t©m xóc tiÕn ®Çu t­ cã chøc n¨ng nh­ mét c¬ quan “ mét cöa, mét ®Çu mèi “ nh»m hç trî nhµ ®Çu t­ trong toµn bé c¸c kh©u tõ h×nh thµnh ®Õn triÓn khai dù ¸n. M« h×nh t­¬ng tù nh­ vËy còng ®­îc c¸c ban qu¶n lý khu c«ng nghiÖp ¸p dông phæ biÕn vµ thµnh c«ng. Bªn c¹nh ®ã ho¹t ®éng thu hót FDI t¹i ViÖt nam trong thêi gian qua ®· ®ãng gãp tÝch cùc vµo viÖc thùc hiÖn môc tiªu chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc gãp phÇn t¹o ®éng lùc vµ ®iÒu kiÖn cho viÖc ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch kinh tÕ. + FDI lµ nguån vèn quan träng bæ xung cho vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn, lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó thùc hiÖn chiÕn l­îc CNH-H§H ®Êt n­íc. Tõ khi ban hµnh luËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam cho ®Õn nay, b×nh qu©n mçi n¨m FDI thùc hiÖn lµ 1112 triÖu USD chiÕm kho¶ng 26,5% tæng vèn ®Çu t­ cña toµn x· héi . FDI lµ nguån vèn bæ sung quan träng gióp ViÖt Nam ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ c©n ®èi, bÒn v÷ng theo h­íng CNH - H§H ®Êt n­íc gãp phÇn ®­a tèc ®ä t¨ng tr­ëng nÒn kinh tÕ ®¹t 8,5% trong giai ®o¹n 1991-1997 vµ lµ ®éng lùc cho viÖc khai th¸c vµ ph¸t huy cã hiÖu qu¶ trong viÖc sö dông ®óng c¸c nguån lùc trong n­íc + FDI gãp phÇn t¹o ra n¨ng lùc s¶n xuÊt míi, ngµnh nghÒ míi, s¶n phÈm míi, lµm cho n­íc ta tõng b­íc chuyÓn biÕn theo h­íng kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn ®¹i gãp phÇn chuyÓn dÞc c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng CNH. Khu vùc kinh tÕ cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi lu«n cã chØ sè ph¸t triÓn cao h¬n chØ sè ph¸t triÓn cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c vµ cao h¬n h¼n chØ sè ph¸t triÓn chung cña c¶ n­íc ( N¨m 1995 chØ sè ph¸t triÓn chung cña n­íc ta lµ 109,54%, sè liÖu t­¬ng øng n¨m 1996 lµ 119,42%/109,34%, n¨m 1997 lµ 120,75%/108,15%, n¨m 1998 lµ 116,88%/105,8%). Tû träng cña khu vùc FDI trong tæng s¶n phÈm trong n­íc còng cã xu h­íng t¨ng lªn æn ®Þnh qua c¸c n¨m ( 1995 : 6,3%, 1996 : 7,9%, 1997 : 9,07%, 1998 : 10,12%, 1999 :10,03% ). §èi víi c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, c¸c doanh nghiÖp FDI chiÕm tû träng cao vµ cã xu h­íng t¨ng lªn ®¸ng kÓ trong tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña toµn ngµnh. §èi víi ngµnh n«ng nghiÖp tÝnh ®Õn nay cßn 291 dù ¸n FDI ®ang ho¹t ®éng víi tæng vèn ®¨ng ký gÇn 2 tû USD gãp phÇn ®¸ng kÓ n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt, chuyÓn dÞch c¬ cÊu n«ng nghiÖp, chuyÓn giao nhiÒu gièng c©y, con víi s¶n phÈm chÊt l­îng cao, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. NhiÒu c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®­îc chuyÓn giao vµo ViÖt Nam ®· t¹o ra b­íc ngoÆt míi trong sù ph¸t triÓn mét sè ngµnh kinh tÕ mòi nhän nh­ khai th¸c dÇu khÝ, viÔn th«ng, c«ng nghiÖp ®iÖn tö, vËt liÖu x©y dùng… + FDI ®ãng gãp ngµy cµng t¨ng vµo ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng gãp phÇn c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ, thóc ®Èy qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi, tham gia cã hiÖu qu¶ vµo ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. Th«ng qua thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t­, c¸c nhµ ®Çu t­ ®· trë thµnh “ cÇu nèi “ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ViÖt Nam nhanh chãng tiÕp cËn víi thÞ tr­êng thÕ giíi, më réng b¹n hµngvµ thÞ phÇn ë n­íc ngoµi. Nhê cã lîi thÕ trong ho¹t ®éng thÞ tr­êng thÕ giíi nªn tèc ®é t¨ng tr­ëng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¶ n­íc vµ cao h¬n h¼n c¸c doanh nghiÖp trong n­íc. N¨m 1995 c¸c doanh nghiÖp FDI xuÊt khÈu 440,1 triÖu USD chiÕm 8,1% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu c¶ n­íc ; t­¬ng øng n¨m 1996 lµ 786 triÖu USD chiÕm 10,8% ; n¨m 1997 lµ 1.790 triÖu USD chiÕm 19,5% ; n¨m 1998 lµ 1982 triÖu USD chiÕm 21,1% vµ n¨m 1999 lµ 2.577 triÖu USD chiÕm 22,35 - FDI ®ãng gãp mét phÇn quan träng vµo tæng GDP, t¹o nguån thu ng©n s¸ch lín cho ®Êt n­íc. C¸c doanh nghiÖp FDI ®ãng gãp vµo GDP ë møc 2% n¨m 1992 ; 7,7% n¨m 1996 vµ 9% n¨m 1998. Tuy nhiªn phÇn lín c¸c doanh nghiÖp FDI ®ang trong thêi kú h­ëng ­u ®·i vÒ thuÕ , nh­ng nguån thu ng©n s¸ch tõ khu vùc nµy liªn tôc gia t¨ng ( n¨m 1994 : 128 triÖu USD ; n¨m 1995 : 195 triÖu USD ; n¨m 1996 : 263 triÖu USD ; n¨m 1997 : 340 triÖu USD vµ n¨m 1998 : 370 triÖu USD ), chiÕm kho¶ng 6-7% tæng thu thuÕ vµ phÝ cña ng©n s¸ch nhµ n­íc ( nÕu tÝnh c¶ nguån thu tõ ®Çu kú th× tû lÖ nµy ®¹t 20% ) - C¸c doanh nghiÖp FDI ®· gãp phÇn t¹o ra mét khèi l­îng lín chç lµm viÖc trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp, tham gia ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, ®em l¹i ph­¬ng thøc qu¶n lý, kinh doanh míi, t¹o ®éng lùc c¹nh tranh, thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp trong n­íc hoµn thiÖn n¨ng lùc s¶n xuÊt cña m×nh ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. TÝnh ®Õn nay, c¸c doanh nghiÖp FDI ®· t¹o viÖc lµm cho kho¶ng 33 v¹n lao ®éng víi thu nhËp b×nh qu©n 70 USD/ng­êi/th¸ng, ngoµi ra cßn t¹o ra hµng v¹n viÖc lµm gi¸n tiÕp. Nh­ vËy sè lao ®éng lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp FDI vµ c¸c bé phËnliªn quan b»ng kho¶ng 395 tæng sè lao ®éng, b×nh qu©n hµng n¨m trong khu vùc nhµ n­íc. Trong sè lao ®éng nµy cã kho¶ng 6000 c¸n bé qu¶n lý vµ 2500 c¸n bé kü thuËt. -Mét sè tån t¹i. + HÖ thèng luËt ph¸p, chÝnh s¸ch cña chóng ta ®ang trong qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh nªn thiÕu ®ång bé, ch­a cô thÓ, c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch còng nh­ hÖ thèng c¬ chÕ chÝnh s¸ch tµi chÝnh, dÆc biÖt lµ lÜh vùc thuÕ ch­a ®ñ hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t­. M«i tr­êng ®Çu t­ ë ViÖt Nam cßn nhiÒu rñi ro do chÝnh s¸ch hay thay ®æi, thiÕu râ rµng, c¬ së h¹ tÇng yÕu kÐm, khã kh¨n trong chuyÓn ®æi ngo¹i tÖ , chi phÝ ®¾t ®á. + HiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi cña khu vùc FDI thêi gian qua ch­a cao. C¸c dù ¸n FDI cßn tËp trung chñ yÕu ë c¸c thµnh phè lín vµ c¸c ®Þa ph­¬ng cã nhiÒu thuËn lîi, nh÷ng ngµnh thu lîi nhuËn lín, thu håi vèn ®Çu t­ nhanh. Kim ng¹ch xuÊt khÈu gia t¨ng nhanh nh­ng thÊp h¬n nhiÒu n­íc trong khu vùc, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch xuÊt khÈu ch­a hÊp dÉn, hµng xuÊt khÈu chñ yÕu lµ hµng gia c«ng nªn gi¸ trÞ gia t¨ng thÊp, thiÕt bÞ m¸y mãc chuyÓn giao vµo ViÖt Nam ®Ó thùc hiÖn c¸c dù ¸n cßn l¹c hËu, gi¸ c¶ cao, nhiÒu doanh nghiÖp FDI ho¹t ®éng kinh doanh kh«ng cã hiÖu qu¶, lao ®éng trong khu vùc FDI phæ biÕn lµ lao ®éng thñ c«ng. + C«ng t¸c x©y dùng chiÕn l­îc vµ quy ho¹ch cô thÓ trong c¶ n­íc còng nh­ tõng vïng, tõng ®Þa ph­¬ng ch­a ®­îc thùc hiÖn nh»m ®¶m b¶o yªu cÇu, ®iÒu kiÖn míi vµ g¾nvíi quy ho¹ch tæng thÓ kinh tÕ x· héi. C«ng t¸c tuyªn truyÒn vËn ®éng, xóc tiÕn ®Çu t­ cßn thô ®éng, nghiªn cøu ®èi víi n­íc ngoµi cßn nhiÒu khuyÕt ®iÓm do thiÕu th«ng tin. + C«ng t¸c qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi FDI cßn yÕu kÐm vµ s¬ hë, võa bu«ng láng, võa g©y phiÒn hµ, can thiÖp s©u vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp FDI. Thñ tôc ®Çu t­ cßn phøc t¹p, cßn nhiÒu tiªu cùc g©y khã kh¨n cho qu¸ tr×nh triÓn khai dù ¸n, tèn kÐm thêi gian, tiÒn cña cña nhµ ®Çu t­, ¶nh h­ëng xÊu ®Õn m«i tr­êng ®Çu t­. + N¨ng lùc vµ tr×nh ®é c¸n bé phÝa ViÖt Namcßn h¹n chÕ, ®¹i bé phËn ch­a ®­îc ®µo t¹o, thiÕu kiÕn thøc chuyªn m«n, kh«ng n¾m v÷ng ph¸p luËt, thiÕu kinh nghiÖm kinh doanh quèc tÕ. NhËn thøc vÒ vai trß, vÞ trÝ cña lÜnh vùc FDI ch­a thèng nhÊt, thiÕu th«ng tin trong lÜnh vùc qu¶n lý FDI, c«ng t¸c kiÓm tra b¸o c¸o ch­a ®ång bé, thiÕu kÞp thêi, chÊt l­îng ch­a cao nªn ¶nh h­ëng ®Õn qu¶n lý vÜ m« cña nhµ n­íc. 2. Nh÷ng khã kh¨n chung trong qu¸ tr×nh huy ®éng vèn cho sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. 2.1 ViÖc chuÈn bÞ c¸c dù ¸n ®Çu t­ cßn chËm, chÊt l­îng cña c¸c dù ¸n ®Çu t­ nãi chung cßn ch­a cao: RÊt nhiÒu c¸c dù ¸n ( kÓ c¶ c¸c dù ¸n do c«ng ty t­ vÊn lËp ) lËp s¬ sµi, cßn thiÕu hoÆ tÝnh to¸n sai nhiÒu n«i dung cña mét dù ¸n ®Çu t­, c¨n cø ®Ó lËp thiÕu v÷ng ch¾c ®Æc biÖt lµ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn thÞ tr­êng, gi¸ c¶ s¶n phÈm, thiÕt bÞ c«ng nghÖ, ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt , tiªu hao nguyªn, nhiªn vËt liÖu, suÊt vèn ®Çu t­, nguån vèn ®Çu t­, tÝnh to¸n hiÖu qu¶ kinh tÕ, kh¶ n¨ng thu håi vèn vµ ch­a xuÊt ph¸t tõ quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ngµnh, ®Þa ph­¬ng vµ l·nh thæ… NhiÒu tr­êng hîp ng­êi cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh ®Çu t­ cã lóc quyÕt ®Þnh ®Çu t­ véi vµng khi ch­a cã ®ñ ý kiÕn cña c¸c ngµnh cã liªn quantheo quy ®Þnh. 2.2 C¸c dù ¸n ®Çu t­ cßn å ¹t, cã tÝnh phong trµo, ch­a ph¸t huy hiÖu qu¶. Kh«ng tÝnh to¸n c©n nh¾c kü gi÷a c¸c chñ ®Çu t­ kh«ng tr¶ ®­îc nî theo hîp ®ång tÝn dông ®· ký, buéc nhµ n­íc ph¶i tiÕp tôc xö lý nhiÒu biÖn ph¸p hµnh chÝnh, tÝn dông ®Ó gióp doanh nghiÖp th¸o gì khã kh¨n nh­ gi¶m thuÕ, gi¶m l·i vèn vay, khoanh nî hoÆc kÐp dµi thêi gian tr¶ nî.  ViÖc sö dông c¸c c«ng cô l·i suÊt vµ ho¹t ®éng cña hÖ thèng tµi chÝnh, ng©n hµng kh«ng h÷u hiÖu. T×nh h×nh kinh tÕ x· héi ®· ®i vµo thÕ æn ®Þnh song l¹m ph¸t vÉn tiÒm tµng. D©n yªu cÇu ph¶i cã l·i suÊt hÊp dÉn, võa bï møc trî gi¸, võa cã møc l·i nhÊt ®Þnh. §Ó ®¸p øng yªu cÇu nµy cña d©n nhµ n­íc ph¶i n©ng l·i suÊt lªn cao, nh­ng l¹i lµm nÆng thªm cho g¸nh nÆng ng©n s¸chdo ®ã nhµ n­íc kh«ng muèn vay nhiÒu ch­a kÓ viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu cña nhµ n­íc béc lé nhiÒu yÕu kÐm d©n kh«ng h¨ng h¸i nhiÖt t×nh. C¸c h×nh thøc huy ®éng vèn cßn ®¬n s¬, kü thuËt ph¸t hµnh thanh to¸n ch­a thÝch øng víi ng­êi mua. TÝn phiÕu ghi tªn mua n¬i nµo ph¶i thanh to¸n n¬i ®ã kh«ng mua ®i b¸n l¹idÉn ®Õn møc huy ®éng so víi kh¶ n¨ng ®¹t thÊp (1,7% GDP) . Trong khi mét sè n­íc trªn thÕ giíi th­êng ®¹t 20-40%. §iÒu quyÕt ®Þnh h¬n lµ c¬ chÕ l·i suÊt thiÕu ®ång bé, tû lÖ l·i suÊt ch­a hîp lý víi tõng h×nh thøc huy ®éng. Møc vèn cho vay ®èi víi mét dù ¸n ch­a phï hîp. Thùc tÕ hiÖn nay phÇn lín c¸c doanh nghiÖp ( nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp míi thµnh lËpvµ c¸c doanh nghiÖp ë c¸c ®Þa bµn miÒn nói, vïng s©u vïng xa, vïng bÞ thiªn tai, lò lôt…) kh«ng thÓ cã 30% ®Õn 50% tæng sè vèn ®Çu t­ cña dù ¸n ®Ó tham gia ®Çu t­ ( ngoµi sè vèn ®­îc vay 50-70% ) nªn chñ ®Çu t­ ph¶i vay tõ c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c sè vèn cßn thiÕu ®Ó ®Çu t­ hoµn thµnh dù ¸n, g©y khã kh¨n cho c¸c tæ chøc cho vay trong viÖc thu håi nî. 2.5 HÖ thèng luËt ph¸p, chÝnh s¸ch cña chóng ta ®ang trong qu¸ tr×nh hoµn chØnh nªn thiÕu ®ång bé ch­a hoµn chØnh. Nh÷ng chÝnh s¸ch luËt lÖ ®Ó kiÓm so¸t chi phÝ s¶n xuÊt x· héi cßn ch­a ®Çy ®ñ nªn dÉn ®Õn t×nh ¶¹ng trèn lËu thuÕ trong kinh doanh, ch­a chÊp hµnh ®Çy ®ñ chÕ ®é kÕ to¸n, kiÓm to¸n, b¸o co¸ thèng kª. DÉn ®Õn t×nh tr¹ng kinh doanh mÊt b×nh ®¼ng kh«ng khuyÕn khÝch ng­êi d©n bá vèn ®Çu t­. C¸c chÝnh s¸ch cho ho¹t ®éng kinh tÕ theo h­íng thÞ tr­êng ch­a ®ång bé dÉn ®Õn sö dông vèn, tµi s¶n tµi nguyªn cßn kÐm hiÖu qu¶. Cßn tån t¹i nhiÒu quan ®iÓm ®èi víi mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n then chèt vÒ ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn chÕ ®é së h÷u quan hÖ trong nÒn kinh tÕ vµ vai trß nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, lµm c¬ së cho viÖc x©y dùng c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch cô thÓ thuéc c¸c lÜnh vùc kinh tÕ vµ x· héi t¹o nªn sù nhÊt trÝ cao trong nhËn thøc vµ hµnh ®éng.  N¨ng lùc vµ tr×nh ®é c¸n bé phÝa ViÖt Nam cßn ch­a cao ®¹i bé phËn ch­a ®­îc ®µo t¹o kü cµng vµ cßn thiÕu kinh nghiÖm. C¸n bé ViÖt Nam hÇu hÕt ch­a qua ®µo t¹o kü nghiÖp vô, chñ quan nãng véi tiªu cùc nhiÒu ®Î d©n chóng phµn nµn. Tr×nh ®é giao tiÕp kÐm, ngo¹i ng÷ ch­a qua ®µo t¹o do ®ã lµm c¶n trë ®Õn viÖc huy ®éng vèn cho nÒn kinh tÕ. Ch­¬ng 3: Gi¶i ph¸p huy ®éng vèn cho sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ViÖt Nam hiÖn nay. §Ó huy ®éng ®­îc c¸c nguån vèn ®Çu t­ cã hiÖu qu¶ th× cÇn ph¶i thÊu suèt quan ®iÓm : Huy ®éng vèn ph¶i g¾n liÒn víi ph©n phèi sö dông vèn , lÊy hiÖu qña kinh tÕ lµm tiªu chuÈn c¬ b¶n thÈm ®Þnh ®¸nh gi¸ c¸c ch­¬ng tr×nh dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ x· h«Þ. Sau ®©y sÏ lµ mét sè gi¶i ph¸p quan träng : 1. TiÕp tôc æn ®Þnh kinh tÕ-chÝnh trÞ- x· héi §©y lµ môc tiªu quan träng hµng ®Çu vµ lµ c¬ së cña sù t¨ng tr­ëng, lµ c¬ së ®Ó t¨ng c­êng thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Bëi v× khi nhµ ®Çu t­ quyÕt ®Þnh bá vèn ®Çu t­ dµi h¹n th× vÊn ®Ò æn ®Þnh chÝnh trÞ - kinh tÕ - x· héi cÇn tiÕn hµnh ®æi míi trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc sao cho phï hîp víi thùc tiÔn. T¨ng c­êng vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam trong sù nghiÖp ®æi míi, coi ®©y lµ nh©n tè cèt lâi . Sù l·nh ®¹o ®óng ®¾n vµ s¸ng suèt cña §¶ng suèt 7 thËp kû qua lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh mäi th¾ng lîicña c¸ch m¹ng ViÖt Nam. Tuy nhiªn trong §¶ng còng cã nh÷ng lóc m¾c sai lÇm, yÕu kÐm. Song dï ë bÊt kú ®©u, sù l·nh ®¹o cña §¶ng vÉn lµ kim chØ nam cho mäi hµnh ®éng. V× vËy cÇn ph¶i t¨ng c­êng sù thèng nhÊt trong §¶ng, thùc hiÖn nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ, ph¸t huy tinh thÇn phª vµ tù phª. T¨ng c­êng vai trß cña nhµ n­íc ph¸p quyÒn cña d©n do d©n vµ v× d©n, thùc hiÖn con ®­êng ViÖt Nam ®· lùa chän, h¹n chÕ vµ ®i ®Õn xo¸ bá xung ®ét x· héi, gi÷ v÷ng an ninh chÝnh trÞ vµ trËt tù an toµn x· héi, cñng cè quèc phßng vµ b¶o vÖ chñ quyÒn quèc gia tõng b­íc ®i lªn chñ nghÜa x· héi. Nh­ vËy æn ®Þnh chÝnh trÞ kinh tÕ x· héi lµ ®iÒu tèi cÇn thiÕt ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­, cÇn tiÕp tôc duy tr× gi÷ v÷ng. Tõ khi ViÖt Nam thùc hiÖn sù nghiÖp ®æi míi th× æn ®Þnh chÝnh trÞ kinh tÕ x· héi ®­îc gi÷ v÷ng. Tuy nhiªn t×nh h×nh x· héi cßn nhiÒu tiªu cùc vµ nhiÒu vÊn ®Ò cÇn ph¶i gi¶i quyÕt nh­ : tham nhòng ,bu«n lËu, trèn thuÕ, thÊt nghiÖp gia t¨ng, ph©n ho¸ giµu nghÌo cßn cã kho¶ng c¸ch xa ®ang lµ yÕu tè t¸c ®éng m¹nh ®Õn sù æn ®Þnh. §©y lµ nh÷ng vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt nghiªm minh kÞp thêi ë mäi lóc mäi n¬i , ®èi víi mäi c­¬ng vÞ. CÇn thùc hiÖn ®ång bé c¸c biÖn ph¸p gi¸o dôc, kinh tÕ hµnh chÝnh vµ ph¸p luËt ®Ó ®µy lïi nh÷ng tiªu cùc vÒ mÆt x· héi, gãp phÇn lµm trong s¹ch m«i tr­êng ®Çu t­. §Æc biÖt chó träng c¶i thiÖn m«i tr­êng ph¸p lý, t¹o ®iÒu kiÖn th«ng tho¸ng vÒ ph¸p lý cho mäi ho¹t ®éng ®Çu t­ phï hîp víi thùc tiÔn ViÖt Nam vµ th«ng lÖ quèc tÕ ë mäi giai ®o¹n ph¸t triÓn. X©y dùng hÖ thèng luËt thèng nhÊt vµ hoµn chØnh, sím ban hµnh nh÷ng luËt cßn thiÕu nh­ luËt kinh doanh bÊt ®éng s¶n, luËt th­¬ng m¹i, luËt c¹nh tranh vµ ®éc quyÒn. M«i tr­êng chÝnh trÞ kinh tÕ x· héi æn ®Þnh ®ang trë thµnh nh©n tè c¬ b¶n ®em l¹i lîi thÕ cho ViÖt Nam, l«i kÐo ngµy cµng nhiÒu c¸c nhµ ®Çu t­ vµo ho¹t ®éng, t¹o cho chóng ta cã c¬ héi ®Ó lùa chän ®óng ®èi t¸c mang l¹i hiÖu qu¶ trong kinh doanh cÇn tiÕp tôc cñng cè. X©y dùng vµ ph¸t triÓn hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng §©y lµ mét nç lùc t¹o ra m«i tr­êng ®Çu t­ vµ kinh doanh hÊp dÉn. §iÒu nµy hÕt søc quan träng khi c¸c nhµ ®Çu t­ quyÕt ®Þnh ®­a vèn cña m×nh vµo ho¹t ®éng. C¬ së h¹ tÇng tèt, thuËn lîi sÏ thóc ®Èy vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nhµ ®Çu t­ thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®¹t hiÖu qu¶. Ng­îc l¹i c¬ së h¹ tÇng yÕu kÐm sÏ lµm gi¶m hiÖu lùc thu hót c¸c nhµ ®Çu t­. HiÖn nay hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng cña ViÖt Nam cßn nhiÒu yÕu kÐm nh­ : ®­êng x¸, cÇu cèng, bÕn c¶ng, s©n bay, th«ng tin liªn l¹c…ch­a ®¸p øng ®­îc ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. V× vËy nhµ n­íc cÇn ®Çu t­ x©y dùng ph¸t triÓn b»ng nhiÒu h×nh thøc vµ cã c¸c ­u ®·i vÒ thuÕ so víi c¸c lÜnh vùc kh¸c. ChÝnh phñ cÇn dµnh mét khèi l­înglín tµi chÝnh ®Ó më réng hoÆc n©ng cÊp c¸c tuyÕn ®­êng giao th«ng, ®Æc biÖt lµ c¸c thµnh phè lín. V× vËy ®©y lµ lÜnh vùc cÇn vèn ®Çu t­ lín mµ thêi h¹n thu håi vèn l¹i dµi, do ®ã t­ nh©n kh«ng thÓ lµm ®­îc. Tr­íc m¾t cÇn tËp trung c¸c nguån lùc vµo x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ë c¸c vïng, ngµnh träng ®iÓm, ®Çu mèi giao th«ng quan träng. Cô thÓ ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ë nh÷ng vïng cã t¸c dông thuÝc ®Èy nhanh sù tiÕn bé cña khoa häc c«ng nghÖ, ®¶m b¶o an ninh quèc phßng ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ x· héi cao, ®em l¹i GDP vµ tÝch luü lín cã tû träng chi phèi nÒn kinh tÕ quèc d©n ®¶m b¶o c©n ®èi chñ yÕu vÒ kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc ; nh÷ng ngµnh vïng t¹o ra nhiÒu c«ng ¨n viÖ lµm ®Ó t¨ng thu nhËp cho ng­êi d©n , tõ ®ã cã c¸c t¸c ®éng thóc ®Èy vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c vïng kh¸c ph¸t triÓn. 3. TiÕp tôc huy ®éng triÖt ®Ó c¸c nguån vèn ®Çu t­ 3.1 Víi nguån vèn trong n­íc CÇn khuyÕn khÝch thóc ®Èy mäi thµnh phÇn kinh tÕ s¶n xuÊt ®Ó më réng t¨ng thªm nguån thu cho ng©n s¸ch. T¹o khu«n khæ ph¸p lý, quy chÕ vµ thuÕ h÷u hiÖu. HÖ thèng kÕ to¸n ph¶i râ rµng vµ cã hiÖu lùc míi ®¶m b¶o ®­îc lßng tin cña d©n chóng. §ång thêi s¾p xÕp tæ chøc qu¶n lý ë c¸c cÊp, tinh gi¶m biªn chÕ… nh»m gi¶m tíi møccã thÓ nh÷ng chi phÝ hµnh chÝnh sù nghiÖp cång kÒnh, ®å sé mµ hiÖu lùc kÐm… vµ t¨ng møc ®Çu t­ t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. §Æc biÖt ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó khai th¸c vµ lµm t¨ng gi¸ trÞ c¸c nguån lùc cña ®Êt n­íc. Thùc hiÖn nghiªm chÕ ®é thùc hµnh tiÕt kiÖm trong s¶n xuÊt, tiªu dïng, chi ng©n s¸ch nhµ n­íc. Vèn tõ ng©n s¸ch nhµ n­íc chiÕm tõ 35-40% tæng chi ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng, v× vËy cÇn gia t¨ng khai th¸c qu¶n lý tèt nguån thu ®Æc biÖt nguån thu tõ thuÕ vµ phÝ trªn c¬ së thùc hiÖn ®óng luËt ng©n s¸ch nhµ n­íc vµ c¸c luËt thuÕ. §ång thêi thùc hiÖn chÝnh s¸ch triÖt ®Ó tiÕt kiÖm trong chi NSNN c¶ trong tiªu dïng vµ trong s¶n xuÊt ®Ó t¨ng chi cho ®Çu t­ ph¸t triÓn : - S¾p xÕp l¹i kinh tÕ quèc doanh, ®Èy m¹nh thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ ®Ó thu l¹i vèn vµ huy ®éng ®­îc nhiÒu vèn cho ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. Më réng h×nh thøc liªn doanh, liªn kÕt th«ng qua h×nh thøc c«ng ty cæ phÇn c«ng ty liªn doanh. - §Èy m¹nh ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i ®Ó huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh cæ phiÕu, kú phiÕu , tr¸i phiÕu ,tÝn phiÕu . - Thùc hiÖn tèt quy ho¹ch sö dông ®Êt ®ai hµng n¨m ®Ó khai th¸c huy ®éng ng©n s¸ch tõ quü ®Êt th«ng qua viÖc giao ®Êt, thu tiÒn sö dông ®Êt, thuÕ chuyÓn quyÒn vµ cho thuª ®Êt dµi h¹n, ng¾n h¹n. - Thêi gian tõ nay ®Õn n¨m 2010 cÇn ®Èy m¹nh thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc x· héi ho¸ ®Ó huy ddéng tèi ®a c¸c nguån vèn ngoµi ng©n s¸ch nh»m bæ sung cho ®Çu t­ x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng. Vèn ng©n s¸ch nhµ n­íc mang tÝnh chÊt hç trî “ vèn måi “ ®Ó ph¸t triÓn phong trµo “ nhµ n­íc vµ nh©n d©n cïng lµm”. Vµ vèn NSNN chØ ®Çu t­ tËp trung cho nh÷ng c«ng tr×nh kh«ng thu håi hoÆc chËm thu håi vèn. 3.2 Víi c¸c nguån vèn n­íc ngoµi Muèn huy ®éng ®­îc nguån vèn bªn ngoµi ph¶i thóc ®Èy nguån vèn bªn trong vµ c¶i thiÖn c¬ chÕ trong n­íc. TiÕp tôc bæ xung, ban hµnh c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch phï hîp víi c¬ chÕ thÞ tr­êng vµ th«ng lÖ quèc tÕ nh»m c¶i thiÖn h¬n n÷a m«i tr­êng ®Çu t­ ®Ó l«i cuèn c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Qu¶n lý ®iÒu hµnh vÜ m« ®¬n gi¶n cô thÓ, chi tiÕt, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nhµ ®Çu t­ nhËp c¶nh, lµm viÖc, sinh ho¹t dÔ dµng, thuËn tiÖn vµ x©y dùngthªm c¸c c«ng ty cã tr×nh ®é quèc tÕ. Më réng c¸c h×nh thøc s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó thu hót ®Çu t­ cña n­íc ngoµi. Chñ yÕu lµ c¸c h×nh thøc nh­ : hîp t¸c gia c«ng, xÝ nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi, xÝ nghiÖp liªn doanh, h×nh thøc BOT, thiÕt lËp c¸c khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt, khu mËu dÞch tù do… ®ång thêi t¨ng tû lÖ gãp vèn cña ng­êi n­íc ngoµi, chó träng thu hót vèn tõ c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia. Trong nh÷ng n¨m qua, nguån vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi cã chiÒu h­íng gia t¨ng. §Ó ph¸t triÓn m¹nh h¬n trong giai ®o¹n tíi cÇn t¹o ®­îc m«i tr­êng thuËn lîi ®Ó thu hót ®Çu t­ b»ng c¸ch hoµn chØnh vÒ c¬ së h¹ tÇng ngoµi ra cÇn tranh thñ c¸c nguån vèn th«ng qua c¸c ch­¬ng tr×nh tµi trî cña c¸c tæ chøc quèc tÕ, viÖn trî nh©n ®¹o cña c¸c tæ chøc v« chÝnh phñ. §Æc biÖt cÇn chó träng vµo c¸c nguån vèn sau ®©y : 3.2.1 Nguån viÖn trî ph¸t triÓn (ODA) -N©ng cao hiÖu qñ cña c«ng t¸c quy ho¹ch thu hót vµ sö dông ODA, x¸c ®Þnh thø tù ­u tiªn ph©n bæ ODA theo tõng ngµnh vµ tõng ®Þa ph­¬ng. C¸c ngµnh vµ c¸c ®Þa ph­¬ng vµ c¸c ®¬n vÞ xin sö dông vèn ODA cÇn tÝnh to¸n chÝnh x¸c hiÖu qu¶ vµ x¸c ®Þnh ®Çy ®ñ nghÜa vô tr¶ nî, chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh trong qu¸ tr×nh sö dông vèn cã chän läc vµ ph¶i ®Æt lîi Ých quèc gia lªn hµng ®Çu . -Hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ quy tr×nh vµ thñ tôc ®Çu t­. §¬n gi¶n ho¸ c¸c quy trinh ra quyÕt ®Þnh vµ cã quy chÕ cô thÓ víi c¸c nhµ tµi trî. Trong kh©u tæ chøc thùc hiÖn cÇn ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý vµ n¨ng lùc ®iÒu hµnh cña c¸c c¬ quan qu¶n lý vµ sö dông vèn ODA. TÊt c¶ c¸c dù ¸n sö dông vèn ODA ph¶i thùc hiÖn tèt quy tr×nh ®Çu t­ x©y dùng trong n­íc vµ phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ. -¦u tiªn vµ ph©n bæ vèn ®èi øng cho c¸c dù ¸n ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p chèng tham nhòng ®Ó mét mÆt ®¶m b¶o chÊt l­îng c«ng tr×nh, mÆt kh¸c gi÷ ®­¬cj uy tÝn víi c¸c ®èi t¸c cung cÊp ODA cña n­íc ngoµi. -Cã c¸c biÖn ph¸p ®ång bé nh»m ®Èy nhanh tèc ®é gi¶i ng©n. Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c nghiªn cøu vµ chuÈn bÞ thùc hiÖn dù ¸n, h­íng dÉn ®Êu thÇu vµ xÐt chän nhµ thÇu ; cã chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®èi víi c«ng t¸c di d©n vµ t¸i ®Þnh c­, gi¶i pho¸ng mÆt b»ng kÞp thêi cho thùc hiÖn c«ng viÖc. -Chó träng c«ng t¸c ®µo t¹o vµ n©ng cao n¨ng lùc c¸n bé vÒ chuyªn m«n, nghiÖp vô vµ ngo¹i ng÷ ë tÊt c¶ c¸c cÊp c¶ trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng n¬i cã dù ¸n. N©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý vµ phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c c¬ quan chøc n¨ng nh­ bé KÕ ho¹ch vµ §Çu T­ , bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n , bé tµi chÝnh vµ c¸c ®Þa ph­¬ng …kÞp thêi xö lý c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh, bæ sung vµ ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch, c¬ chÕ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t­, ®ång thêi thùc hiÖn tèt chøc n¨ng gi¸m s¸t kiÓm tra vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn. 3.2.2 Nguån vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi (FDI) CÇn thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p sau ®©y ®Ó cã thÓ huy ®éng tèt nguån vèn FDI: -§Èy m¹nh thùc hiÖn chiÕn l­îc kinh tÕ më, hoµn thiÖn vµ cô thÓ ho¸ chiÕn l­îc thu hót FDI Thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi thuéc lÜnh vùc quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ , v× vËy chØ cã thÓ thu hót ®­îc ®èi t¸c bªn ngoµi khi chóng ta thùc hiÖn chñ tr­¬ng më cöa nÒn kinh tÕ, hoµ nhËp vµo ®êi sèng kinh tÕ thÕ giíi ®ång thêi t¨ng c­êng më bªn trong v× gi÷a më bªn ngoµi v¬Ý më bªn trong cã mèi quan hÖ mËt thiÕt t¸c ®éng lÉn nhau ; khuyÕn khÝch mäi c«ng d©n b»ng nhiÒu h×nh thøc thÝch hîp bá vèn vµo s¶n xuÊt kinh doanh ; më cöa vÒ th«ng tin trong vµ ngoµi n­íc ®Æc biÖt lµ th«ng tin kinh tÕ thÞ tr­êng, v¨n ho¸, x· héi, khoa häc vµ c«ng nghÖ d­íi mäi h×nh thøc ®Æc biÖt lµ ph¸t triÓn liªn l¹c viÔn th«ng quèc tÕ. Môc tiªu thu hót FDI lµ nh»m tranh thñ nguån vèn, c«ng nghÖ vµ kinh nghiÖm qu¶n lý ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ song cÇn ®Æc biÖt chó ý ®Õn chiÕn l­îc thu hót FDI, coi nã lµ bé phËn cña tæng thÓ nÒn kinh tÕ nãi chung vµ chiÕn l­îc kinh tÕ ®èi ngo¹i nãi riªng. V× vËy chiÕn l­îc thu hót FDI ph¶i thèng nhÊt víi chiÕn l­îc kinh tÕ ®èi ngo¹i vµ phôc vô ®¾c lùc cho chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc. ChiÕn l­îc thu hót FDI ph¶i thÓ hiÖn ®­îc c¸c néi dung chñ yÕu sau : Nguån vèn FDI ph¶i ®­îc bè trÝ hîp lý trªn bµn cê chiÕn l­îc chung cña c¸c nguån vèn vµ FDI ph¶i phôc vô thiÕt thùc cho qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. §©y lµ c¸ch lµm cã hiÖu qu¶ song th­êng khã kh¨n bëi v× muèn lµm nh­ vËy c¸c ®ßn bÈy kinh tÕ ph¶i ®ñ m¹nh vµ nhiÒu khi tr­íc m¾t kh«ng cã lîi g× thËm chÝ cßn bÞ thiÖt thßi. MÆt kh¸c chÊp nhËn ý muèn cña c¸c nhµ ®Çu t­ trong khu«n khæ luËt ®Þnh, miÔn lµ thu hót ®­îc nhiÒu dù ¸n vµ vèn FDI, cßn l¹i t×m c¸ch huy ®éng nguån ODA vµ nguån NSNN chñ ®éng ®Çu t­ ®iÒu chØnh c¬ cÊu. §©y lµ c¸ch hÇu hÕt c¸c n­íc ®· lµm. Ch¼ng h¹n lÊy nguån thu ngo¹i tÖ thu ®­îc tõ c¸c dù ¸n c«ng nghiÖp dÞch vô .. cïng víi nguån vèn trong n­íc ®Çu t­ vµo vïng nói, vµo n«ng nghiÖp vµ vµo kÕt cÊu h¹ tÇng. -§æi míi c«ng t¸c vËn ®éng xóc tiÕn ®Çu t­, t¹o ra nh÷ng nç lùc v­ît bËc ®Ó ®Èy m¹nh thu hót FDI ë nh÷ng thÞ tr­êng réng lín. §æi míi c«ng t¸c vËn ®éng ®Çu t­ theo h­íng g¾n liÒn víi ch­¬ng tr×nh, dù ¸n, ®èi t¸c cô thÓ, tiÕp xóc vµ ®èi tho¹i víi c¸c nhµ ®Çu t­, gi¶i quyÕt nh÷ng bÊt hîp lý, lµm cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi tin t­ëng h¬n vµo chÝnh s¸ch cña ViÖt Nam. Ngoµi c¸c thÞ tr­êng ®Çu t­ hiÖn cã cÇn chuyÓn m¹nh h­íng thu hót FDI sang khu vùc B¾c Mü, T©y ¢u nh»m tranh thñ c«ng nghÖ míi, kü thuËt tiªn tiÕn ®Ó n©ng cao c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ, tr­íc hÕt vµoc¸c lÜnh vùc hä cã thÕ m¹nh vÒ c«ng nghÖ kü thuËt nh­ viÔn th«ng, ®iÖn tö, c«ng nghÖ, th«ng tin, dÇu khÝ, ho¸ chÊt… -§æi míi c¬ chÕ chÝnh s¸ch t¹o m«i tr­êng thuËn lîi h¬n cho thu hót vµ triÓn khai FDI, thÓ hiÖn ë mét sè néi dung sau: + §a d¹ng hãa h¬n n÷a c¸c h×nh thøc thu hót FDI, më réng lÜnh vùc thu hót FDI víi c¸c h×nh thøc thÝch hîp nh­ cho phÐp c¸c doanh nghiÖp FDI chuyÓn ®æi tõ c«ng ty THHH sang c«ng ty cæ phÇn vµ ph¸t hµnh cæ phiÕu ®Ó huy ®éng vèn më réng ®Çu t­ ; cho phÐp c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi mua cæ phÇn cña c¸c doanh nghiÖp trong n­íc, kinh doanh nhµ ë ; cho phÐp c¸c tËp ®oµn cã nhiÒu dù ¸n ®Çu t­ ë ViÖt Nam thµnh lËp c«ng ty mÑ… + Nghiªn cøu söa ®æi ®ång bé hÖ thèng c¸c lo¹i thuÕ, h­íng mäi nç lùc vÒ chÝnh s¸ch thuÕ lµ nh»m thóc ®Èy vµ thu hót FDI. + X©y dùng ph­¬ng ¸n, lé tr×nh ¸p dông thèng nhÊt c¸c lo¹i gi¸ c¶ dÞch vô ®èi víi c¸c doanh nghiÖp trong vµ ngoµi n­íc, chÊn chØnh viÖc thu c¸c lo¹i phÝ vµ lÖ phÝ kh«ng hîp lý, t¹o ra m«i tr­êng b×nh ®¼ng trong n­íc cho c¸c doanh nghiÖp trong nøoc còng nh­ doanh nghiÖp cã vèn FDI. + Më réng h¬n n÷acho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong n­íc, hîp t¸c ®Çu t­ víi bªn ngoµi, ®Æc biÖt lµ khuyÕn khÝch khu vùc kinh tÕ t­ nh©n. + §¸nh gi¸ vµ xem xÐt l¹i viÖc cho phÐp c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi thuª ®Êt x©y dùng nhµ ë ®Ó cho thuª vµ b¸n l¹i trªn ®Þa bµn Hµ Néi vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh ®Ó chuyÓn sang thùc hiÖn t¹i c¸c ®Þa bµn kh¸c + §Èy m¹nh c«ng t¸c quy ho¹ch chi tiÕt, cô thÓ ho¸ nh÷ng ngµnh, lÜnh vùc vµ ®Þa bµn khuyÕn khÝch ®Çu t­ ®Ó cã chÝnh s¸ch ®Æc biÖt khuyÕn khÝch ë khu vùc nµy, tiÕn tíi ban hµnh danh môc khuyÕn khÝch ®Çu t­ vµ danh môc tõ chèi ®Çu t­ + T¨ng c­êng ®µm ph¸n ®Ó ký kÕt c¸c hiÖp ®Þnh tr¸nh ®¸nh thuÕ 2 lÇn víi c¸c n­íc cã vµ sÏ cã quan hÖ hîp t¸c ®Çu t­ víi ViÖt Nam theo nguyªn t¾c lo¹i trõ ®iÒu kho¶n “ trõ kho¶n thuÕ “ trong c¸c hiÖp ®Þnh tr¸nh ®¸nh thuÕ hai lÇn. -TÝch cùc chuÈn bÞ thu hót FDI trong ®iÒu kiÖn héi nhËp quèc tÕ vµ khu vùc Xu h­íng toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi ngµy cµng gia t¨ng m¹nh mÏ, v× vËy tù do ho¸ ®Çu t­ ngµycµng trë nªn bøc xóc. Tinh thÇn cña tù do ho¸ ®Çu t­ lµ ChÝnh Phñ chØ qu¶n lý ®Çu t­ n­íc ngoµi th«ng qua®¨ng ký cßn c¸c nhµ ®Çu t­ trong n­íc còng nh­ n­íc ngoµi ®­îc ®èi xö nh­ nhau, ®­îc quyÒn quyÕt ®Þnh c¸c hißnh thøc ®Çu t­, c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý, vËn hµnh trong kinh doanh vµ ®Çu t­. §Ó chuÈn bÞ cho qu¸ tr×nh héi nhËp cÇn xö lý hai néi dung chÝnh: + Sím thèng nhÊt luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi thµnh luËt kh8uyÕn khÝch ®Çu t­. Tr­íc m¾t lo¹i trõ c¸c h¹n chÕ chØ dµnh cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi hay c¸c ®èi xö ph©n biÖt vÌe gi¸dÞch vô, tiÒn l­¬ng tèi thiÓu ; rµ xo¸t vµ ®iÒu chØnh nh÷ng ®iÒu ch­a phï hîp víi hiÖp ®Þnh ®Çu t­ trong lÜnh vùc th­¬ng m¹i víi th«ng lÖ quèc tÕ + Trong thêi gian ®Çu nghiªn cøu mét sè chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p b¶o hé cÇn thiÕt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp trong n­íc, trong ®ã cã c¸c doanh nghiÖp FDI. CÇn coi c¸c doanh nghiÖp FDI nh­ mét bé phËn hîp thµnh cña nÒn kinh tÕ, hç trî gióp ®ì hä th¸o gì khã kh¨n trong bèi c¶nh toµn cÇu ho¸ -TiÕp tôc ®Èy m¹nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh, n©ng cao n¨ng lùc c¸n bé, t¨ng c­êng C¬ së h¹ tÇng, t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi : + C¶i tiÕn c«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý nhµ n­íc vÒ ®Çu t­ n­íc ngoµi theo h­íng ph¶i ®Æt d­íi sù chØ ®¹o tËp trung thèng nhÊt cña trung ­¬ng, chuyÓn giao cho ®Þa ph­¬ng trùc tiÕp qu¶n lý dù ¸n FDI theo lÜnh vùc ®Çu t­ mµ kh«ng quy ®Þnh quy m« cña dù ¸n. + TiÕp tôc c¶i thiÖn thñ tôc hµnh chÝnh trong khu vùc FDI ®¬n gi¶n ho¸ viÖc cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ theo h­íng chuyÓn sang chÕ ®é “ ®¨ng ký ®Çu t­ “ h¹n chÕ sù can thiÖp cña c¸c c¬ quan ViÖt Nam vµo doanh nghiÖp FDI nh»m tr¸nh h×nh sù ho¸ c¸c quan hÖ kinh tÕ. + TiÕp tôc n©ng cÊp vµ hÖn ®¹i ho¸ c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ th«ng tin liªn l¹c, ®iÖn n­íc, ®­êng giao th«ng; n©ng cao chÊt l­îng phôc vô dÞch vô cña hÖ thèng ng©n hµng, b¶o hiÓm, ytÕ, gi¸o dôc, vui ch¬i, gi¶i trÝ, t¨ng c­êng m¹ng l­íi t­ vÊn ®Çu t­, xuÊt nhËp khÈu, nghiªn cøu thÞ tr­êng, gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp… + Ph¸t triÓn vµ n©ng cao chÊt l­îng nguån nh©n lùc trong n­íc ®¸p øng yªu cÇu cña ho¹t ®éng FDI ®ång thêi còng coi träng viÖc thu hót nguån nh©n lùc chÊt l­îng cao tõ n­íc ngoµi ®Ó phôc vô tèt h¬n cho chiÕn l­îc néi ®Þa ho¸. 4. N©ng cao ý thøc vÒ vai trß cña viÖc huy ®éng vèn ®Çu t­ NhËn thøc ®­îc râ rµng t¨ng c­êng ®Çu t­ vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Ó ®¶m b¶o mét sù ph¸t triÓn nhanh chãng, bÒn v÷ng , ®­a ®Êt n­íc ngµy cµng phån vinh. 5. ViÖc huy ®éng vèn trong vµ ngoµi n­íc ph¶i ®ång bé ®¶m b¶o nguyªn t¾c b×nh ®¼ng g¾n bã, bæ sung, hç trî cho nhau cïng ph¸t triÓn. Vèn trong n­íc ph¶i coi lµ yÕu tè cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh, vèn n­íc ngoµi cã ý nghÜa quan träng. §ång thêi qu¶n lý vµ sö dông vèn ®Çu t­ cã hiÖu qu¶; trong ®iÒu kiÖn cung vÒ vèn cã h¹n cÇu vÒ vèn l¹i lín th× cÇn ph©n bæ vèn mét c¸ch hîp lý , ®Çu t­ vµo nh÷ng ngµnh ( lÜnh vùc ) then chèt, träng ®iÓm, võa gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò tr­íc m¾t, võa gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò l©u dµi thiÕt thùc nh­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, ®Çu t­ cho gi¸o dôc ®µo t¹o, khoa häc c«ng nghÖ, m«i tr­êng …gi¶i quyÕt nhanh mäi v­íng m¾c khã kh¨n t¨ng c­êng sù gióp ®ì hç trî cho c¸c dù ¸n ®ang ho¹t ®éng, nh»m t¨ng c­êng tÝnh thuyÕt phôc, l«i cuèn thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ míi, c¸c dù ¸n míi. 6. §a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn ®Çu t­ trong n­íc vµ ngoµi n­íc CÇn qu¸n triÖt theo tinh thÇn ®¹i héi ®¶ng VIII ®Ò ra lµ nhµ n­íc hç trî tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ khuyÕn khÝch nh©n d©n: lÊy môc tiªu d©n giµu n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh lµ ®iÓm t­¬ng ®ång … chÊp nhËn nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau, miÔn lµ kh«ng tr¸i víi môc tiªu chung cña d©n téc, cïng nhau xo¸ bá mÆc c¶m, ®Þnh kiÕn h­íng tíi t­¬ng lai, x©y dùng tinh thÇn ®oµn kÕtcëi më tin cËy lÉn nhau. 7.Ph¶i thùc sù ®æi míi t­ duy trong quan niÖm, quan ®iÓm, hµnh ®éng vÒ vèn vµ hÖ thèng tµi chÝnh nãi chung theo xu h­íng thÞ tr­êng ho¸ toµn bé. -Ph¶i xem nguån lùc, nguån vèn kh«ng ph¶i chØ ®¬n thuÇn lµ tiÒn mÆt. Ng­îc l¹i ph¶i xem xÐt nguån vèn bao hµm c¶ vËt chÊt vµ phi vËt chÊt biÓu hiÖn b»ng tiÒn ( nh­ng lµ nÒn kinh tÕ phi tiÒn mÆt víi nh÷ng c«ng cô thanh to¸n hiÖn ®¹i nhÊt trªn m¹ng l­íi thanh to¸n hoµ nhËp víi khu vùc vµ trªn toµn cÇu ) -Ph¶i xem xÐt nguån vèn trong n­íc, néi lùc lµ quyÕt ®Þnh. Song cÇn ph¶i ph¸t triÓn t­ duy vÒ mÆt nµy, trong toµn c¶nh héi nhËp vµ toµn cÇu ho¸. T¹i ®©y cÇn cã thªm quan ®iÓm :” néi lùc ho¸ nguån ngo¹i lùc”. §iÒu nµy rÊt dÔ nhËn thÊy ë 2 ®iÓm : mét lµ thu hót tèi ®a ho¸ ®Çu t­ cña n­íc ngoµi ; hai lµ cïng víi vèn vay n­íc ngoµi ph¶i g¾n chÆt víi hiÖu qu¶ c¶i biÕn tiÕp thu c«ng nghÖ míi, ®¸p øng ph¸t triÓn c«ng nghÖ truyÒn thèng cã lùa chän mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao th«ng qua xu¸at khÈu vµ thÆng d­ c¸n c©n thanh to¸n. Ph¸t triÓn t­ duy vÒ mÆt nµy ph¶i ®i ®oi víi hai ph­¬ng ch©m : “ Kh¬i trong ®i ®«i víi hót ngoµi ” vµ héi nhËp ho¸ nguån néi lùc, nguån vèn vµo khu vùc vµ toµn cÇu “. - Tèi ®a ho¸, th­¬ng m¹i ho¸ nguån vèn, nguån lùc, chÊm døt t­ duy bao cÊp vµ c¬ chÕ “ xin - cho “ cßn r¬i rít l¹i trong hÖ thèng b¸o cÊp tr­íc ®©y. Ph¸t triÓn t­ duy nµycÇn tiÕp tôc ph©n biÖt r¹ch rßi vai trß qu¶n lý nhµ n­íc cña c¬ quan c«ng quyÒn, cña hÖ thèng cai trÞ vµ vai trß kinh doanh tù trang tr¶i, tù c©n ®èi vµ sinh lêi cña c¸c doanh nghiÖp , c¸c tËp ®oµn kinh doanh. Nhµ n­íc ho¹t ®éng theo luËt ®Þnh, v¹ch chÝnh s¸ch vµ kiÓm so¸t ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng. - CÇn ®Þnh vÞ vµ x¸c ®Þnh vai trß huy ®éng vèn tr­íc hÕt thuéc vÒ hÖ thèng thÞ tr­êng tµi chÝnh tiÒn tÖ nh»m phôc vô yªu cÇu vµ môc tiªu cña c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Ph¶i xem hÖ thèng thÞ tr­êng tµi chÝnh tiÒn tÖ lµ h¹ tÇng mÒm ®Æc biÖt cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i ho¸ nãi riªng vµ cña nÒn kinh tÕ nãi chung. V× lÏ ®ã ph¸t triÓn t­ duy nµy cÇn thiÕt ph¶i hiÖn ®¹i ho¸ ngay hÖ thèng thÞ tr­êng nµy tr­íc hÕt lµ ®èi víi hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam - Thùc sù tiÒn tÖ ho¸ nÒn kinh tÕ ViÖt Nam : L©u nay ta vÉn x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng XHCN. Song râ rµng la thùc tr¹ng ViÖt Nam ch­a ®­îc tiÒn tÖ ho¸ toµn bé. Bëi lÏ ®ã nhiÒu chñ tr­¬ng nªu ra kh«ng cã ®é thÝch nghi ®¸ng kÓ vµ hiÖu qu¶ thÊp 8. Ph¶i thùc sù cÊu tróc vµ tiªu chuÈn ho¸ hÖ thèng thÞ tr­êng tµi chÝnh vµ tiÒn tÖ ë ViÖt Nam ngay tõ thêi ®iÓm nµy. Trong hÖ thèng cÊu tróc nµy ®ßi hái ph¶i ph©n biÖt : tµi chÝnh gi¸n tiÕp vµ tµi chÝnh trùc tiÕp dµnh cho c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh trung gian ng©n hµng vµ phi ng©n hµng. Tµi chÝnh trùc tiÕp do c¸c nhµ ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt kinh doanh ( mua cæ phiÕu, tr¸i phiÕu hoÆc bá vèn tù lµm ). XÐt vÒ mÆt quy luËt th× tµi chÝnh gi¸n tiÕp cã vÞ thÕ cùc kú quan träng. Muèn cÊu tróc l¹i hÖ thèng thÞ tr­êng tµi chÝnh tiÒn tÖ ®ßi hái cÇn : - Lµm t¨ng cña c¶i néi th©n tøc lµ t¨ng vèn tù cã cho ®ñ søc c¹nh tranh chiÕm thÞ phÇn trong n­íc vµ quèc tÕ. - Ph¶i dù tÝnh ®­îc møc ®é sinh lêi trong ph¹m vi trung vµ dµi h¹n . §iÒu nay ph¶i dïng c«ng cô kü thuËt vµ ph©n tÝch dù b¸o kh¸ phøc t¹p ph¶i xem ®ã lµ môc tiªu hµng ®Çu cña hÖ thèng thÞ tr­êng tiÒn tÖ. - Ph¶i dù b¸o ®­îc rñi ro trong ho¹t ®éng thÞ tr­êng tµi chÝnh tiÒn tÖ, cã ngay c¬ chÕ b¶o hiÓm vµ dù phßng. -Lu«n lu«n cã chiÕn l­îc chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ b¶o ®¶m n¾m nh÷ng g× cã lîi thÕ nhÊt cho thóc ®Èy kinh tÕ ph¸t triÓn ®ång thêi nhanh chãng chuyÓn thµnh tiÒn – c¸i mµ ng­êi ta gäi lµ thanh kho¶n. VÊn ®Ò nµy ®Ò cËp ®Õn hµng lo¹t chÝnh s¸ch c¬ chÕ vµ dù tr÷ ngo¹i tÖ., c¬ chÕ ®Çu t­ vµ cho vay ; chiÕn l­îc qu¶n lý cña c¸c ng©n hµng ( Qu¶n lý theo chøc n¨ng hay theo ®èi t­îng thÞ tr­êng- nhãm kh¸ch hµng …) 9. HÖ thèng ng©n hµng, phi ng©n hµng vµ thÞ tr­êng chøng kho¸n ph¶i ph¸t hµnh c¸c c«ng cô nî ®¸p øng cho nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ. ë ViÖt Nam, víi ®Æc ®iÓm cã t×nh h×nh æn ®Þnh chÝnh trÞ cao nªn huy ®éng vèn qua con ®­êng tr¸i phiÕu nhµ n­ãc lµ ­u thÕ nhÊt. §ång thêi cÇn ®a d¹ng hãa c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn trong d©n chóng th«ng qua c¸c kªnh vµ c¸c h×nh thøc huy ®éng kh¸c nhau theo c¬ chÕ thÞ tr­êng. 10. HÖ thèng thÞ tr­êng b¶o hiÓm ( ng¨n ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro ) cÇn ®­îc hiÖn ®¹i ho¸ nhanh chãng. CÇn ph¶i nhanh chãng ph¸t triÓn ®Ó ®ßi hái ®¸p øng cña thÞ tr­êng. CÇn cã vai trß vèn n­íc ngoµi lín trong lÜnh vùc nµy qua c¸c h×nh thøc më cöa liªn doanh vµ ®a d¹ng c¸c lo¹i h×nh b¶o hiÓm vµ t¸i b¶o hiÓm ë ViÖt Nam. 11. Më réng vµ t¨ng c­êng hîp t¸c quèc tÕ CÇn tiÕp tôc ®Èy m¹nh vµ ph¸t triÓn mèi quan hÖ víi c¸c tæ chøc tµi chÝnh tÝn dông quèc tÕ còng nh­ ng©n hµng c¸c n­íc nh»m tranh thñ nguån tµi trî cña c¸c tæ chøc. Nhanh chãng hoµn thiÖn hÖ thèng tµi chÝnh tiÒn tÖ phï hîp. Thóc ®Èy nhanh sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn hÖ thèng thÞ tr­êng chøng kho¸n ®Ó nhanh chãng héi nh¹ap víi khu vùc vµ trªn thees giíi. CÇn ®µo t¹o båi d­ìng n¨ng lùc, kiÕn thøc cho ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c h­íng dÉn ®Çu t­. §éi ngò c¸n bé qu¶n lý kinh tÕ, qu¶n trÞ kinh doanh, kü thuËt… ph¶i cã b¶n lÜnh chÝnh trÞ v÷ng vµng, cã tr×nh ®é chuyªn m«n, ®¹o ®øc tèt, giái ngo¹i ng÷, ®ñ m¹nh ®Ó chuÈn bÞ tiÕp nhËn c¸c dù ¸n trong thêi gian tíi, tr¸nh nguy c¬ tôt hËu, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong khu vùc vµ trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. III. KÕt luËn Vèn lµ ®iÒu kiÖn sèng cßn ®èi víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Sö dông nguån vèn co hiÖu qu¶ lµ mét trong c¸c biÖn ph¸p hµng ®Çu ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ dÊt n­íc. §Ó nÒn kinh tÕ ®¹t ®­îc tèc ®é ph¸t triÓn cao nh­ hiÖn nay ë n­íc ta ®· thùc hiÖn biÖn ph¸p huy ®éng vèn kh¸c nhau nh­ huy ®éng vèn tõ nguån NSNN vay c¸c b¹n hµng, vµ c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c... vµ ®· ®¹t ®­îc mét sè thµnh tùu ®¸ng khÝch lÖ. MÆc dï vËy trong qu¸ tr×nh huy ®éng vèn trong nÒn kinh tÕ vÉn cßn tån t¹i nh÷ng vÊn ®Ò cÇn ph¶i gi¶i quyÕt, nh÷ng nh©n tè tiªu cùc cÇn xãa bá. Thùc hiÖn tèt c¸c gi¶i ph¸p nªu trªn em nghÜ r»ng viÖc ®ã sÏ phÇn nµo gióp cho nÒn kinh tÕ kh¾c phôc t×nh tr¹ng thiÕu vèn trÇm träng hiÖn nay./.