Đề án Nâng cao khả năng cạnh tranh xuất khẩu của mặt hàng gạo Việt Nam trong giai đoạn hiện nay

Lêi më ®Çu Xu thế toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế quốc tế đang trở thành tâm điểm thời đại, mang lại nhiều cơ hội cho tăng trưởng phát triển kinh tế xã hội. Vòng đàm phán đa phương cuối cùng để Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới kết thúc tốt đẹp và Việt Nam trở thành thành viên thứ 150 của tổ chức này. Đây là một cơ hội tốt để nước ta hội nhập sâu hơn vào nền kinh tế thế giới, mở ra nhiều triển vọng phát triển kinh tế xã hội. Do đó , một điều mà chúng ta luôn phải quan tâm cũng như nhiều nước trên các quốc gia khác là cạnh tranh và khả năng cạnh tranh trong thị trường thương mại quốc tế. Với bối cảnh như vậy thì vấn đề được đặt ra là : Chúng ta phải làm gì để tăng khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp mình trên thị trường quốc tế ? Là một nước đang phát triển, có nền kinh tế đi lên từ 2 cuộc chiến tranh Pháp và Mỹ, nước ta trong những năm đầu đã xây dựng và phát triển nền kinh tế trên cơ sở nền nông nghiệp nước nhà. Hiện nay khi mà nền công nghiệp đã được đặt lên hàng đầu thì nền nông ngiệp vẫn đi song song. Với gần 80% dân số Việt Nam là làm nghề nông thì cây gạo là cây lương thực gắn liền với đời sống và con người Việt Nam, nhờ nó mà nền kinh tế nước ta đã có những bước chuyển biến quan trọng, mà góp phần vào bước chuyển biến đó là việc nước ta xuất khẩu gạo . Việt Nam là một quốc gia có khối kượng gạo xuất khẩu hàng đầu thế giới ( chỉ đứng thứ 2 sau Thái Lan ),cạnh tranh và sức cạnh tranh của mặt hàng gạo xuất khẩu trong một thị trường hết sức sôi động, là một vấn đề bức bách được sự quan tâm của các doanh nghiệp xuất khẩu và của nhà nước. Nhận thức được tầm quan trọng của hạt gạo đối với nước ta, không chỉ trong những năm đầu sau chiến tranh mà ngay cả bây giờ, khi mà nước ta chuyển mình khoác lên bộ áo mới của công nghệ điện tử , đang hòa mình với dòng chảy của nền kinh tế thế giới, do vậy tôi đã chọn đề tài : “Nâng cao khả năng cạnh tranh xuất khẩu của mặt hàng gạo Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.” Bao gồm những nội dung cơ bản sau : Chương 1: Một số vấn đề cơ bản về cạnh tranh và khả năng cạnh tranh Chương 2: Thực trạng về khả năng cạnh tranh của mặt hàng gạo xuát khẩu ở Việt Nam Chương 3: Một số giải pháp nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh của mặt hàng gạo xuất khẩu. Quá trình thực hiện đề tài tôi đã được sự hướng dẫn rất tận tình của Thạc sĩ : Nguyễn Thị Thạch Liên . Nhưng do hiểu biết của tôi còn có hạn , do đó trong bài viết này không thể tránh khỏi những sai sót và thiếu hụt, kính mong được sự quan tâm và giúp đỡ tận tình của thầy cô giáo và các bạn. Tôi xin chân thành cảm ơn! CHƯƠNG I : MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CẠNH TRANH VÀ KHẢ NĂNG CẠNH TRANH I. Kh¸i niÖm vÒ c¹nh tranh vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh . 1.Kh¸i niÖm 1.1.C¹nh tranh lµ g× ? Theo M¸c : " C¹nh tranh lµ sù ganh ®ua gay g¾t gi÷a c¸c nhµ t­ b¶n nh»m giµnh giËt nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong s¶n xuÊt vµ tiªu thô hµng ho¸ ®Ó thu ®­îc lîi nhuËn siªu ng¹ch ". Trong tõ ®iÓn kinh doanh ( xuÊt b¶n 1992 , Anh ) , c¹nh tranh trong c¬ chÕ thÞ tr­êng ®­îc ®Þnh nghÜa lµ : " sù ganh ®ua , sù k×nh ®Þch gi÷a c¸c nhµ kinh doanh nh»m giµnh giËt tµi nguyªn s¶n xuÊt cña mét lo¹i s¶n phÈm vÒ phÝa m×nh " Nh­ vËy , cã thÓ thÊy m«i tr­êng ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng chÝnh lµ c¹nh tranh tù do . Trªn thÞ tr­êng lu«n diÔn ra sù ganh ®ua cä s¸t lÉn nhau gi÷a c¸c n­íc thµnh viªn ®Ò giµng phÇn cã lîi cho m×nh .Bëi v× , ®éng lùc ho¹t ®éng cña c¸c thµnh viªn tham gia thÞ tr­êng lµ lîi nhuËn . Lîi nhuËn sÏ ®­a c¸c nhµ kinh doanh ®Õn lÜnh vùc s¶n xuÊt , kinh doanh mµ x· héi cÇn nhiÒu hµng ho¸ h¬n vµ lo¹i bá nh÷ng lÜnh vùc kinh doanh mµ x· héi cÇn Ýt hµng ho¸ h¬n . 1.2. Kh¶ n¨ng c¹nh tranh lµ g× ? HiÖn nay , mét sè doanh nghiÖp muèn cã vÞ trÝ v÷ng ch¾c trªn thÞ tr­êng vµ ngµy cµng n©ng cao vÞ thÕ cña m×nh th× cÇn ph¶i cã mét tiÒm lùc kinh tÕ ®ñ m¹nh ®Ó cã thÓ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng . §ã chÝnh lµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp . VËy , kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp lµ g× ? " Lµ kh¶ n¨ng , n¨ng lùc mµ doanh nghiÖp cã thÓ duy tr× vÞ trÝ cña nã mét c¸ch l©u dµi trªn thÞ tr­êng c¹nh tranh , ®¶m b¶o thùc hiÖn mét møc lîi nhuËn Ýt nhÊt lµ b»ng tØ lÖ ®ßi hái cho viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu cña doanh nghiÖp " . Nh­ vËy , nhËn thøc ®­îc kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng tøc lµ biÕt ®­îc kh¶ n¨ng cña m×nh , c¸i mµ m×nh cã thÓ ®¹t ®­îc , kh¶ n¨ng cña ®èi thñ c¹nh tranh . Nãi c¸ch kh¸c ®ã lµ sù biÕt m×nh , biÕt ng­êi trong kinh doanh . 2. C¹nh tranh - §Æc tr­ng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng C¹nh tranh lµ mét tÊt yÕu cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng , nã tån t¹i trªn c¬ së nh÷ng ®¬n vÞ s¶n xuÊt ®éc lËp vµ kh¸c nhau vÒ lîi Ých kinh tÕ . Theo yªu cÇu cña qui luËt gi¸ trÞ , tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt hµng ho¸ ®Òu ph¶i s¶n xuÊt kinh doanh trªn c¬ së hao phÝ lao ®éng x· héi cÇn thiÕt . Trong ®iÒu kiÖn ®ã muèn cã nhiÒu lîi nhuËn , c¸c ®¬n vÞ kinh doanh ph¶i ®ua nhau c¶i tiÕn kü thuËt , ¸p dông kü thuËt míi vµo s¶n xuÊt vµ n©ng cao n¨ng xuÊt lao ®éng c¸ biÖt , gi¶m hao phÝ lao ®éng c¸ biÖt nh»m thu lîi nhuËn siªu ng¹ch . II.C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng tíi kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ Khi nghiªn cøu vµ ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mét ngµnh hµng (hoÆc doanh nghiÖp ) c¸c nhµ kinh tÕ cho r»ng ph¶i xem xÐt kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn th­¬ng tr­êng vµ ph¶i theo quan ®iÓm ph©n tÝch c¹nh tranh ®éng . Nh­ vËy , sÏ cã kho¶ng 17 yÕu tè t¸c ®éng tíi kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ ( doanh nghiÖp) trªn th­¬ng tr­êng nh­ sau : + Gi¸ +ChÊt l­îng s¶n phÈm +Møc chuyªn m«n ho¸ s¶n phÈm +N¨ng lùc nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn s¶n phÈm +N¨ng lùc nghiªn cøu thÞ tr­êng +Kh¶ n¨ng giao hµng vµ giao hµng ®óng hÑn +M¹ng l­íi ph©n phèi +DÞch vô sau b¸n hµng +Liªn kÕt c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi +Sù tin t­ëng cña kh¸ch hµng +Sù tin cËy cña nhµ cung cÊp +Tæ chøc s¶n xuÊt +Kü n¨ng cña nh©n viªn +Lo¹i h×nh doanh nghiÖp +Sù hç trî cña chÝnh phñ +N¨ng lùc tµi chÝnh III. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ Nh÷ng n¨m qua , chóng ta ®· ®¹t ®­îc mét sè thµnh tùu vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ vµ thÞ tr­êng trong ®ã , lÜnh vùc xuÊt khÈu ®· v­ît møc b×nh qu©n 180 USD/ ng­êi ®Ó trë thµnh mét trong nh÷ng n­íc cã nÒn ngo¹i th­¬ng ph¸t triÓn kh¸ b×nh th­êng . Tuy nhiªn , n¨ng lùc c¹nh tranh ( hoÆc thø h¹ng c¹nh tranh ) cña nÒn kinh tÕ n­íc ta cßn ë vÞ trÝ thÊp . DiÔn ®µn kinh tÕ thÕ giíi (WEF ) ®· ®­a ra 159 chØ tiªu thuéc 9 nhãm tiªu chÝ ®Ó ®¸nh gi¸ n¨ng l­íi nµy nh­ sau : +§é æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ +§é më cöa cña nÒn kinh tÕ +Vai trß vµ ho¹t ®éng cña chÝnh phñ +C¸c yÕu tè vÒ tµi chÝnh +C¸c yÕu tè vÒ lao ®éng +C¸c yÕu tè vÒ thÓ chÕ B¶ng 1: XÕp h¹ng vÒ chØ tiªu c¹nh tranh cña mét sè n­íc trong khu vùc 2005( 117 n­íc ) 2004 (104 n­íc ) 2003 (101 n­íc ) Quèc gia / NÒn kinh tÕ 2003 2004 2005 ViÖt Nam 60 77 81 Trung Quèc 44 46 49 Th¸i Lan 29 34 36 Malaysia 29 31 24 Ên §é 56 55 50 Nguån:b¸o nghiªn cøu kinh tÕ sè 339.T8/2006 Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mÆt hµng g¹o xuÊt khÈu ë ViÖt Nam Trong nh÷ng n¨m qua , ViÖt Nam ph¸t triÓn thÞ tr­êng g¹o phÈm chÊt kh¸ ( tû lÖ g¹o g·y 5-10% ) , ®¸p øng lo¹i thÞ hiÕu thø n¨m , cã nhu cÇu xuÊt khÈu sang c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ c¸c n­íc ph¸t triÓn . Do vËy, sù c¹nh tranh ®ang ng¶ sang chiÒu h­íng thuËn lîi cho ViÖt Nam . VËy, vÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm sao ph¶i tiÕp tôc n©ng cao ®­îc søc c¹nh tranh cña mÆt hµng g¹o ViÖt Nam xuÊt khÈu hiÖn nay , thu hót mét l­îng kh¸ch hµng ngµy cµng lín, c¹nh tranh c¶ sè l­îng lÉn chÊt l­îng ®èi víi n­íc Th¸i Lan. Do ®ã ,viÖc cÇn lµm ë ®©y lµ kh«ng nh÷ng cÇn ph©n tÝch kh¶ n¨ng c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶ vµ chÊt l­îng cña mÆt hµng g¹o xuÊt khÈu mµ cßn ph©n tÝch vÒ c¬ cÊu s¶n xuÊt vµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu. T«i sÏ ®i vµo cô thÓ chi tiÕt tõng yÕu tè. I.Ph©n tÝch kh¶ n¨ng cña mÆt hµng g¹o xuÊt khÈu ë ViÖt Nam Gi¸ c¶ lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng ¶nh h­ëng ®Õn søc c¹nh tranh cña xuÊt khÈu . Do vËy , muèn n©ng cao søc c¹nh tranh cña mÆt hµng g¹o xuÊt khÈu cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ x¸c ®Þnh gi¸ c¶ chÝnh x¸c hîp lý phï hîp c¶ víi nh÷ng thÞ tr­êng xuÊt khÈu hiÖn t¹i vµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu tתm n¨ng .§Ó ®¸nh gi¸ ®­îc gi¸ c¶ s¶n phÈm ph¶i nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò vÒ chi phÝ vµ møc ®é lîi nhuËn . 1. C¹nh tranh vÒ gi¸ c¶ 1.1. Kh¸i qu¸t chung vÒ t×nh h×nh gi¸ g¹o xuÊt khÈu trong thêi gian qua Bé th­¬ng m¹i cho biÕt ®¬n gi¸ xuÊt khÈu g¹o trung b×nh ViÖt Nam T2/2007 ®¹t møc kØ lôc víi 325USD/tÊn, t¨ng 8USD so víi th¸ng 1/2007, t¨ng 15 USD/tÊn so víi thang 12/2006 vµ 46USD/tÊn so víi cïng k× n¨m tr­íc. Bé th­¬ng m¹i dù b¸o gi¸ xuÊt khÈu g¹o ViÖt Nam sÏ tiÕp tôc t¨ng do nguån cung g¹o trªn thÕ giíi gi¶m. Trong khi ®ã theo sè liÖu ngµy 22/2/2007, gi¸ g¹o Th¸i Lan ®· gi¶m do t¸c ®éng tõ lÖnh cÊm xuÊt khÈu g¹o cña ViÖt Nam ®· dì bá vµo cuèi th¸ng 2/2007. Theo Bangkok -100%B-319USD/tÊn FOB, gi¶m so víi 312USD/tÊn ngµy 12/2 n¨m 2007, tøc ®· gi¶m 2USD. Cßn so víi møc gi¸ 322 USD/ tÊn ngµy 19/01/2007, møc gi¸ cao nhÊt tõ ®Çu n¨m tíi nay gi¸ g¹o Th¸i lan ®· gi¨m xuèng 3 USD/tÊn. §©y chÝnh lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ViÖt Nam c¹nh tranh gay g¾t h¬n khi ®· dì bá lÖnh cÊm xuÊt khÈu g¹o. Gi¸ g¹o cïng lo¹i cña ViÖt Nam vµ Th¸i Lan chØ chªnh nhau tõ 4-5 USD/ tÊn, mµ dù ®o¸n sù chªnh lÖch nµy sÏ kh«ng cßn nÕu n­íc ta cã nh÷ng chÝnh s¸ch vÒ gi¸ hîp lý h¬n, kh«ng ®Ó bÞ Ðp gi¸ trªn thÞ tr­êng. H¬n n÷a thêi gian qua ViÖt Nam ®· liªn tiÕp tróng thÇu xuÊt khÈu g¹o. Ngµy 16/2/2007 , ViÖt Nam lµ mét trong 3 n­íc tróng thÇu cung cÊp g¹o vµo NhËt B¶n víi sè l­îng 14000 tÊn g¹o tÎ h¹t dµi, gi¸ trung b×nh 63,433 JPY/ tÊn( kho¶ng 528,6 USD/ tÊn ) mét con sè kØ lôc ®em l¹i doanh thu cho bµ con. Ngµy 28/2/2007, t¹i Philippin, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam liªn tiÕp tróng thÇu kho¶ng 398. 000 tÊn g¹o lo¹i 25% tÊm víi gi¸ bá thÇu t­¬ng ®èi cao so víi nhiÒu ®èi thñ kh¸c. Tõ ®Çu th¸ng 1 ®Õn nay Philippin ®· mua 474.000 tÊn g¹o 25% tÊm cña ViÖt Nam vµ chóng ta hoµn tÊt giao hµng trong th¸ng 4 nµy Nh­ vËy chØ trong mét thêi gian ng¾n ViÖt Nam liªn tôc tróng thÇu víi gi¸ b¸n ®­îc coi lµ cã lîi. §©y lµ mét ®iÒu ®¸ng mõng bëi g¹o ViÖt Nam ®ang ®­îc ®¸nh gi¸ lµ cã triÓn väng, ®Æc biÖt lµ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, g¹o ViÖt Nam cã gi¸ c¶ phï hîp vµ ®¸p øng ®­îc nh÷ng quy ®Þnh kh¾t khe vÒ An Toµn VÖ Sinh Thùc PhÈm cña NhËt B¶n còng nh­ c¸c n­íc kh¸c. ThÞ tr­êng xuÊt khÈu g¹o cµng thªm nãng báng khi ViÖt Nam tróng thÇu cung cÊp cho Iraq 50.000 tÊn g¹o 5% tÊm víi gi¸ lªn ®Õn 270USD/ tÊn( gi¸ FOB). C¸c doang nghiÖp cã l­êng tr­íc ®­îc lµ gi¸ g¹o xuÊt khÈu sÏ t¨ng trë l¹i nh­ng còng kh«ng ngê lµ gi¸ l¹i t¨ng cao ®Õn thÕ , mét gi¸m ®èc cña mét doanh nghiÖp ®· thõa nhËn. 1.2.Qu¶n lý chi phÝ vµ møc ®é lîi nhuËn Chi phÝ trong s¶n xuÊt vµ lîi nhuËn trong xuÊt khÈu lµ hai yÕu tè quan träng nhÊt cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu g¹o cña ViÖt Nam , Trong dù th¶o chiÕn l­îc kinh tÕ 2001-2010 §¶ng ta vÉn ®Ò ra môc tiªu " ph¸t triÓn s¶n l­îng n«ng s¶n lµ chñ yÕu ". V× vËy , khi mµ c«ng nghiÖp ®ang ®­îc ®­a lªn hµng ®Çu trong giai ®o¹n hiÖn nay th× cÇn ph¶i cã nh÷ng chiÕn l­îc ph¸t triÓn l©u dµi v× sù kÕt hîp hoan h¶o giø n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp míi lµ sù ph¸t triÓn v÷ng ch¾c nhÊt cho nÒn kinh tÕ ViÖt Nam hiÖn giê . §èi víi mÆt hµng g¹o xuÊt khÈu chÝnh phñ cÇn ph¶i ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p ®óng ®¾n nh»m gãp phÇn khuyÕn khÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt , b×nh æn gi¸ lóa g¹o . V× ®©y lµ mét trong nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu mµ ViÖt Nam cã lîi thÕ cao ,gãp phÇn quan träng vµo viÖc n©ng cao thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi ë ViÖt Nam. Chi phÝ trong s¶n xuÊt lµ yÕu tè quan träng ®Ó h×nh thµnh lªn gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ qua ®ã còng x¸c ®Þnh chÝnh x¸c møc lîi nhuËn thu ®­îc tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nµy . NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña viÖc x¸c ®Þnh chi phÝ nªn: Ngµy13/2/2006 t¹i thÞ x· H­ng Yªn ban vËt gi¸ chÝnh phñ ®· tæ chøc héi nghÞ víi së tµi chÝnh vËt gi¸ , së n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n ,b¸o c¸o kÕt qu¶ b­íc ®Çu vÒ ®iÒu tra chi phÝ s¶n xuÊt lóa g¹o t¹i c¸c tØnh : H­ng Yªn , Th¸i B×nh , Thanh Ho¸ , Nam §Þnh , TiÒn Giang , CÇn Th¬ , An Giang ,§ång Th¸p . B¶ng2 : N¨ng suÊt lóa 2004-2005 §¬n vÞ ;kg/ha , ®/kg TØnh Lóa mïa Lóa ®«ng xu©n Lóa hÌ thu N¨ng suÊt Gi¸ thµnh N¨ng suÊt Gi¸ thµnh N¨ng suÊt Gi¸ thµnh H­ng Yªn 5245 1306 5487 1343 - - Th¸i B×nh 5470 1260 5706 1237 - - Nam §Þnh 5432 1345 6917 1179 - - Thanh Ho¸ 6006 1379 5560 1193 - - Qu¶ng Ng·i - - 5000 1287 4800 1319 Phó Yªn - - 5640 1096 5800 1085 TiÒn Giang - - 5834 947 4297 1227 VÜnh Long - - 5980 880 4330 1225 CÇn Th¬ - - 5670 890 3830 1157 An Giang - - 6430 848 4890 1135 §ång Th¸p - - 6107 812 4240 1267 Nguån:T¹p chÝ - N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Tõ kÕt qu¶ ®iÒu tra trªn cho thÊy : Mét lµ , tû träng chi phÝ vËt chÊt vµ lao ®éng trong tæng chi phÝ cho mét ®¬n vÞ diÖn tÝch lµ kh¸c nhau , song kh«ng cã sù chªnh lÖch nhiÒu gi÷a c¸c vô . Lóa mïa n¨m 2005 tû träng chi phÝ vËt chÊt lµ 47% , chi phÝ lao ®éng lµ 53% .Lóa chiªm n¨m 2006, tû träng chi phÝ vËt chÊt lµ 51% , chi phÝ lao ®éng lµ 49%. Hai lµ , mÆc dï gi¸ l­¬ng thùc ( chñ yÕu lµ gi¸ lóa ) n¨m 2005 gi¶m nh­ng víi møc gi¸ cuèi n¨m ®· bï ®­îc chi phÝ s¶n xuÊt vµ cã l·i ,h¬n n÷a khèi l­îng xuÊt khÈu cña n¨m nµy ®· ®¹t kØ lôc tõ tr­íc tíi nay. Cô thÓ h¬n th× nh×n vµo c¸c b¶ng sau ta sÏ thÊy râ. B¶ng3: Lóa vô ®«ng xu©n n¨m 2005 TØnh TÝnh cho 1kg lóa TÝnh trªn 1ha Gi¸ b¸n Gi¸ thµnh L·i N¨ng suÊt (kg ) tæng l·i( ng ® ) Møc l·i tû lÖ (%) H­ng Yªn 1550 1343 201.0 14.9 5487 1103 Th¸i B×nh 1500 1237 262.5 21.2 5706 1498 Nam §Þnh 1520 1179 341.0 29.3 6917 2358 Thanh Ho¸ 1350 1193 157.0 13.0 5560 856 Qu¶ng Ng·i 1600 1287 313.0 24.3 5000 1565 Phó Yªn 1536 1096 440.0 40.14 5640 2482 TiÒn Giang 1400 947 453.0 48.0 5834 2642 VÜnh Long 1380 880 499.7 56.76 5 2988 CÇn Th¬ 1350 890 460.0 51.7 5670 2608 An Giang 1300 848 452.0 53.3 6430 2906 §ång Th¸p 1300 812 488.0 60.0 6107 2980 B¶ng 4 :Lóa hÌ thu n¨m 2005 TØnh TÝnh cho 1kg lóa TÝnh trªn 1ha Gi¸ b¸n Gi¸ thµnh L·i N¨ng suÊt (kg ) tæng l·i( ng ® ) Møc l·i tû lÖ (%) Qu¶ng Ng·i 1640 1319 321 24.43 4800 1548 Phó Yªn 1700 1085 626 58.28 5800 3631 TiÒn Giang 1450 1227 223 18.00 4279 958 VÜnh Long 1400 1225 175 14.28 4330 757 CÇn Th¬ 1350 1157 193 16.68 3830 739 An Giang 1350 1135 215 19.00 4890 1051 §ång Th¸p 1350 1264 86 6.70 4240 364 B¶ng 5: XuÊt khÈu g¹o ViÖt Nam sang c¸c vïng §¬n vÞ: TriÖu tÊn vïng 1.Ch©u ¸ 34.9 23.8 23 26.2 61.4 30.1 30.1 70 2.Trung §«ng 1 4.9 21.3 10.2 6.3 6.3 15 13 3.Ch©u Phi 23.3 43.4 23.5 23.9 18.4 18.4 42 10 4.Hoa Kú 36.2 18.496 22.2 36.9 13.76 13.76 9 2 5.EUvµ c¸c n­íc kh¸c 6.7 9.6 9.8 2.8 6.2 6.2 3 5 G¹o ViÖt Nam ®· xuÊt khÈu sang nh÷ng thÞ tr­êng lín trªn thÕ giíi . HÇu hÕt , lµ xuÊt khÈu sang thÞ t­ßng Ch©u ¸ vµ Ch©u phi , tiÕp ®Õn lµ c¸c thÞ tr­êng Trung §«ng , Mü , EU vµ c¸c quèc gia kh¸c . Nh­ vËy , qua tõng n¨m mÆt hµng g¹o ViÖt Nam ngµy cµng më réng vµ chiÕm lÜnh thÞ tr­êng . B¶ng 6: Mét sè quèc gia nhËp khÈu g¹o cña ViÖt Nam trong thêi gian qua Tªn n­íc 1.In®«nªxia 60 16 112 64 948 1142 285 116.7 2. Philippih - - 121 286 493 507 93 527.2 3. Singapo 173 164 217 316 424 685 39 151.8 4. Ir¾c - 25 91 257 308 375 553 217.4 5. Malaixa 41 154 153 197 137 149 258 169.1 6. Hång K«ng 170 98 277 100 118 52 241 37.6 7. Iran - 14 5 80 111 - 70 - 8.Th¸i Lan - 85 78 81 44 74 19 9.65 9. Ên §é 5 82 20 33 10 31 - - 10. Trung Quèc - 77 209 14 - 19 2 1.5 11. Anh - - - 800 393 97 77 3.4 12. Niudil©n - 14 58 334 157 349 110 - 13. Ph¸p 251 46 125 30 5 1 23 30 14. Mü - 248 140 305 154 22 61 38.1 15. Cuba 14 142 160 - - - - - 16. NhËt B¶n 60 58 21 4 11 12 12 25.4 Nh­ vËy , g¹o ViÖt Nam ®· cã mÆt ë kh¾p c¸c ch©u lôc vµ nhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi . . Nguyªn nh©n lµ do sù béi thu lóa g¹o ë c¶ nh÷ng n­íc nhËp khÈu vµ nh÷ng n­íc xuÊt khÈu ,còng do viÖc ViÖt Nam ®· xãa bá rµo c¶n xuÊt khÈu g¹o. Do vËy vÊn ®Ò vÒ t×m ®Çu ra cho g¹o xuÊt khÈu vÉn ®­îc c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu l­u t©m vµ nghiªn cøu . Ngoµi nh÷ng thÞ tr­êng truyÒn thèng , c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu cµn ph¶i th©m nhËp vµo nh÷ng thÞ tr­êng tiÒm n¨ng. hiÖn nay thÞ tr­êng cña Indonesia lµ mét thÞ tr­êng mµu mì mµ ta nªn khai th¸c bëi ngµy 14/2/2007 , t¹i n­íc nµy ®· më thÇu thªm 500.000 tÊn g¹o trong th¸ng 3 hoÆc th¸ng 4 nh»m ng¨n chÆn t×nh tr¹ng gi¸ c¶ c¸c mÆt hµng thiÕt yÕu leo thang, mµ cho dÕn nay Indonesia míi nhËp khÈu ®­îc 150.000 tÊn g¹o, mét c¬ héi cã tiÒm n¨ng rÊt lín cho xuÊt khÈu g¹o ViÖt Nam. Giíi thiÖu mét sè thÞ tr­êng tiÒm n¨ng : -Angieri: quèc gia nµy kh«ng s¶n xuÊt lóa g¹o mµ chØ nhËp khÈu ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tiªu thô . §èi thñ c¹nh tranh chÝnh lµ T©y Ban Nha -Xªnªgan: ViÖt Nam ®· b¾t ®Çu th©m nhËp vµo thÞ tr­êng nµy tõ n¨m 2000 víi s¶n l­îng xuÊt khÈu lµ 106,458 tÊn .§èi thñ c¹nh tranh chÝnh lµ Th¸i Lan . -Nam Phi: Trong n¨m 2007,dù tÝnh nhËp khÈu lµ 545,000 tÊn .Nhu cÇu nhËp khÈu trong nøoc t¨ng kÐo theo nhu cÇu nhËp khÈu t¨ng trong vµi n¨m gÇn ®©y. Th¸i lan vµ Ên §é lµ hai ®èi thñ c¹nh tranh chÝnh . -¶rËp-xªót: Quèc gia nµy kh«ng s¶n xuÊt lóa g¹o , nhu cÇu t¨ng hµng n¨m . ChÝnh phñ kh«ng ®¸nh thuÕ nhËp khÈu . Ên §é lµ ®èi thñ c¹nh tranh chÝnh t¹i thÞ tr­êng nµy . -Siri: Quèc gia nµy còng kh«ng s¶n xuÊt lóa g¹o . TÊt c¶ nhu cÇu ®Òu ®­îc ®¸p øng b»ng g¹o nhËp khÈu .thuÕ nhËp khÈu 7%.§èi thñ c¹nh tranh chÝnh lµ Th¸i Lan vµ Ai CËp . Nh­ vËy,c¸c thÞ tr­êng tiÒm n¨ng trªn ®Òu rÊt kh¶ quan .ViÖc th©m nhËp ®­îc vµo thÞ tr­êng nµy sÏ gãp phµn lµm t¨ng uy tÝn cña g¹o ViÖt nam trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. MÆt kh¸c sÏ gióp ViÖt Nam gi÷ v÷ng ®ùoc danh hiÖu ®øng ®Çu trong xuÊt khÈu g¹o . V¹y nªn , cÇn ph¶i cã c¸c chiÕn l­îc tiÕp cËn thÞ tr­êng hîp lý. 2.C¹nh tranh vÒ c¬ cÊu s¶n xuÊt C¬ cÊu s¶n xuÊt lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng gãp phÇn lµm t¨ng n¨ng suÊt cña lóa g¹o . Do vËy nã còng lµ mét trong nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n ¶nh h­ëng ®Õn søc c¹nh tranh cña mÆt hµng g¹o xuÊt khÈu ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng quèc tÕ . Cho nªn , qu¶n lý tèt c¬ cÊu s¶n xuÊt lµ gi¸n tiÕp n©ng cao søc c¹nh tranh cña mÆt hµng g¹o ViÖt Nam .HiÖn nay , nguån lóa g¹o dïng cho xu¸t khÈu chñ yÕu lÊy tõ vùa lóa cña ®ång b»ng SCL. Nhµ n­íc ®· quan t©m rÊt nhiÒu tíi vùa lóa nµy víi mong muèn thu ®­îc hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. §ång b»ng SCLlµ vïng s¶n xuÊt lóa lín nhÊt n­íc ta , gÇn 100% s¶n l­îng g¹o xuÊt khÈu ®­îc lÊy tõ ®©y . Do vËy ,viÖc nhµ n­íc ®Çu t­ lín cho vùa lóa nµy lµ hoµn toµn ®óng ®¾n vµ tèi cÇn thiÕt , s¶n l­îng lóa cña ®ång b»ng SCL liªn tôc ph¸t triÓn c¶ vÒ s¶n l­îng lÉn chÊt l­îng . Tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n ®¹t gÇn 10.5%/ n¨m trªn s¶n l­îng b×nh qu©n c¶ n­íc lµ 7.35%/ n¨m . Nhê qu¶n lý tèt trong lÜnh vùc lµm thuû lîi , khai hoang , tiªu óng ,xæ phÌn , c¶i t¹o ®Êt ®· biÕn c¸c vïng §ång Th¸p M­êi , Tø Gi¸c Long Xuyªn vµ vïng t©y s«ng HËu thµnh nh÷ng vïng ®Êt cã hai vô lóa ¨n ch¾c . C¬ cÊu ®Êt trång ®­îc thay ®æi ®¸ng kÓ , tõ ®Êt trång chñ yÕu 1vô/n¨m sang 2-3vô/ n¨m . T¨ng vô chuyÓn vô kh«ng chØ lµm t¨ng thªm diÖn tÝch mµ cßn t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc thay ®æi c¬ cÊu gièng lóa , ®æi míi qui tr×nh s¶n xuÊt vµ thùc hiÖn th©m canh lµm cho n¨ng suÊt lóa tõng vô vµ tõng vïng t¨ng lªn Nh­ vËy nhê qu¶n lý tèt c¬ cÊu s¶n xuÊt mµ sau 25 n¨m s¶n l­îng lóa cña vïng nµy t¨ng lªn 12 triªô tÊn, nªn ®· gãp phÇn quyÕt ®Þnh chuyÓn tõ c¬ cÊu c¬ chÕ ph©n phèi bao cÊp sang c¬ chÕ mËu dÞch tù do vÌ l­¬ng thùc theo cung cÇu vµ gi¸ c¶ thÞ tr­êng . Gãp phÇn b¶o ®¶m cho an ninh l­¬ng thùc quèc gia trë nªn v÷ng ch¾c vµ d­ thõa g¹o ®Ó xuÊt khÈu , b¶o ®¶m ®­îc vÞ trÝ xuÊt khÈu g¹o cña ViÖt Nam ®øng thø 2 trªn toµn thÕ giíi. II. C¸c ®èi thñ c¹nh tranh cña g¹o xuÊt khÈu ViÖt Nam 1. Trung Quèc vµ Ên §é §©y lµ hai quèc gia mÊt nhiÒu thÞ phÇn nhÊt trong nh÷ng n¨m qua . - Trung Quèc : N¨m 2006/07, Trung Quèc lµ mét n­íc cã khèi l­îng g¹o dù tr÷ lín nhÊt thÕ giíi( 36,58 triÖu tÊn trªn tæng 79,07 triÖu tÊn), l­îng tiªu thô g¹o l¹i ®øng thø 2 thÕ giíi ( 127,8 triÖu tÊn trªn tæng 417,73 triÖu tÊn)vµ s¶n l­îng s¶n xuÊt g¹o hiÖn ®­îc dù b¸o ®øng hµng ®Çu thÕ giíi( 128 triÖu tÊn trªn tæng 414,95 triÖu tÊn). Do ®ã ®©y lµ mét ®èi thñ mµ ViÖt Nam cÇn l­u ý vµ dÌ chõng. - Ên §é : XuÊt khÈu g¹o cña n­íc nµy ®øng thø 3 thÕ giíi. Bé n«ng nghiÖp Mü dù b¸o s¶n l­în g¹o Ên §é n¨m 2006/2007 ®¹t 90,5 triÖu tÊn, vµ xuÊt khÈu g¹o n­íc nµy n¨m 2006 ®¹t 4 triÖu tÊn. G¹o Ên §é nhÊt lµ g¹o ®å , tiÕp tôc c¹nh tranh tèt trªn thÞ tr­êng thÕ giíi , lµm t¨ng m¹nh l­îng xuÊt khÈu.. 2. Pakistan: §ang nç lùc ph¸t triÓn nh÷ng giãng lóa lai míi tõ nh÷ng gièng lóa Basmati hiÖn nay ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lóa, nh»m t¨ng s¶n l­îng xuÊt khÈu. Bé n«ng nghiÖp Mü dù b¸o s¶n l­îng g¹o cña PakÜtan n¨m marketing 2006/07 sÏ ®¹t 5,6 triÖu tÊn, trong ®ã 2,9 triÖu tÊn sÏ ®­îc xuÊt khÈu. 3. Mü : HiÖn nay ®ang lµ n­íc xuÊt khÈu g¹o ®øng thø 4 thÕ giíi. C¸c nhµ xuÊt khÈu g¹o cña Mü ®ang t×m c¸ch giµnh l¹i thÞ tr­êng EU. tÝnh ®Õn thêi ®iÓm nµy tong vô 2006/07 , xuÊt khÈu g¹o cña mü ­íc gi¶m gÇn 20%, chñ yÕu do xuÊt khÈu sang EU gi¶m m¹nh sau khi EU ph¸t hiÖn ra mét sè l« hµng xuÊt khÈu tõ Mü cã chøa lo¹i g¹o biÕn ®æi gien LL601, ®©y lµ mét khã kh¨n lín cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu g¹o cña Mü sang thÞ tr­êng EU vµ c¸c n­íc kh¸c, vµ ®ång thêi còng lµ c¬ héi ®Ó ViÖt Nam n©ng cao uy tÝn vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña m×nh. 4.Th¸i Lan : Tæng s¶n l­îng xuÊt khÈu g¹o cña Th¸i Lan chiÕm 24.2-28%tæng s¶n l­îng mua b¸n cña thÕ giíi , dÉn ®Çu c¸c n­íc xuÊt khÈu g¹o. Th¸i Lan cã thÞ tr­êng ë trªn kh¾p thÕ giíi , m¹nh nhÊt lµ Ch©u ¸ ,Trung §«ng , EU vµ Mü . G¹o Th¸i Lan cã nhiÒu lîi thÕ c¹nh tranh do cã mÆt l©u trªn thÞ tr­êng ,chÊt l­îng g¹o ®­îc thö th¸ch bëi ng­êi tiªu dïng kh¾p n¬i .Cã thÞ tr­êng æn ®Þnh, ®iÒu kiÖn hËu cÇn tèt do xuÊt khÈu v÷ng ch¾c Th¸i Lan ®· c¹nh tranh h÷u hiÖu víi Mü ë thÞ tr­êng phÈm chÊt cao , víi Ên §é ,ViÖt Nam .trung Quèc ..ë thÞ tr­êng phÈm chÊt thÊp .Cô thÓ n¨m võa qua diÔn biÕn nh­ sau: B¶ng 7: DiÔn biÕn g¹o tÊm 5% cña ViÖt Nam vµ Th¸i Lan §¬n vÞ tÝnh:USD/tÊn FOB Th¸ng ,n¨m Th¸i Lan ViÖt Nam Th¸ng 12/2005 276-280 257-270 Th¸ng 1/2006 282-294 260-276 Th¸ng 2/2006 293-300 258-267 Th¸ng3/2006 300-303 250-255 Th¸ng 4/2006 298-310 245-250 Th¸ng 5/2006 300-310 250-265 Th¸ng 6/2006 312-315 263-267 Th¸ng 7/2006 313-316 251-265 Th¸ng 8/2006 310-318 260-270 Th¸ng 9/2006 307-312 268-275 Th¸ng 10/2006 296-307 270-285 Th¸ng 11/2006 295-308 289-302 Th¸ng 12/2006 307-315 20-285 Nguån : T¹p chÝ ThÞ tr­êng gi¸ c¶ Qua nh÷ng ph©n tÝch trªn ta thÊy ®­îc tÇm quan träng cña viÖc n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mÆt hµng g¹o xuÊt khÈu ë ViÖt Nam, bëi n­íc ta dang cã lîi thÕ rÊt m¹nh vÒ mÆt hµng nµy, viÖc ®uæi kÞp Th¸i Lan kh«ng chØ cßn lµ vÊn ®Ò vÒ thêi gian mµ ë ®©y cÇn ph¶i cã sù nç lùc cè g¾ng cña tÊt c¶ mäi ng­êi liªn quan , h¬n n÷a §¶ng vµ Nhµ n­íc cã nh÷ng chÝnh s¸ch hç trî hîp lý t¹o nªn mét nguån thu quan träng cho n­íc nhµ, c¶i thiÖn ®­îc ®êi sèng cña ng­êi n«ng d©n nãi riªng vµ toµn thÓ nh©n d©n ViÖt Nam nãi chung. B¶ng 8: MËu dÞch g¹o thÕ giíi xÕp h¹ng mét sè quèc gia q: s¶n l­îng, r: thø tù xÕp h¹ng, 1000tÊn Tªn n­íc 2002 2003 2004 2005 2006 q r q r q r q r q r 1.Achentina 530 9 589 8 654 9 500 9 250 10 2.Oxtralia 641 7 542 9 661 8 575 8 625 8 3.Miama 15 12 94 12 57 12 300 11 250 10 4.Trung Quèc 938 6 3734 4 2708 3 320 2 3200 4 5.Gaiana 286 11 250 2 300 11 300 11 275 9 6.Ên §é 1954 6 4491 5 2554 5 1300 4 1300 3 7Pakistan 1982 4 1800 1 1837 6 1850 5 1800 5 8.Th¸i Lan 5216 1 6367 7 6679 1 6300 1 6300 1 9.Urugoay 640 8 639 3 685 7 650 7 700 7 10.ViÖt Nam 3327 2 3776 2 4555 2 5200 2 5000 2 11. EU 372 10 346 11 348 10 350 10 350 12 12.Mü 2304 3 3156 5 2648 4 2750 4 2650 5 Nguån: T¹p chÝ thÞ tr­êng gi¸ c¶ III. §¸nh gi¸ vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mÆt hµng g¹o xuÊt khÈu ë ViÖt Nam 1. Nh÷ng thµnh c«ng. §Õn nay trªn 70% diÖn tÝch trång lóa ë §BSCL ®· ®­îc thu ho¹ch. S¶n l­îng ­íc kho¶ng 8,3 triÖu tÊn thãc, gi¸ lóa t¨ng vµ ®øng ë møc cao, ngay c¶ khi thu ré: 1.900- 2000 ®ång/kg lóa xuÊt khÈu,2.700-2.900 ®ång /kg lóa th¬m.Bé th­¬ng m¹i dù tÝnh tiÕp tôc trong thêi gian tíi , gi¸ g¹o xuÊt khÈu sÏ tiÕp tôc t¨ng, do nhu cÇu nhËp khÈu g¹o tõ mét sè n­í ch©u ¸ vµ Ch©u Phi t¨ng m¹nh trong khi nguån cung l¹i gi¶m dÇn. HiÖn gi¸ g¹o xuÊt khÈu cña ViÖt nam ®· t¨ng tõ 4-6USD/tÊn. Gi¸ g¹o 5% tÊm ®øng ë møc 268- 270 USD /tÊn vµ lo¹i 25%tÊm lµ 244-248 USD/ tÊn. Trong th¸ng 8/2006, ViÖt Nam ®· xuÊt khÈu ®­îc 500 tÊn g¹o , n©ng tæng s¶n l­îng xuÊt khÈu g¹o trong 8 th¸ng cña n¨m 2006 lªn tíi møc 3,8 triÖu tÊn . GÝa g¹o trong n¨m 2006 æn ®Þnh ë møc gi¸ cao, ®Æc biÖt g¹o ViÖt Nam ®· rót ng¾n kho¶ng c¸ch vÒ gi¸ víi g¹o Th¸i Lan , chØ cßn chªnh lÖch tõ 4-5 USD/ tÊn. Trong nöa ®Çu th¸ng 3 , ViÖt Nam xuÊt khÈu trªn 140000 tÊn g¹o, kim ng¹ch ®¹t 43,5 triÖu USD. Trong th¸ng 2 xuÊt khÈu g¹o c¶ n­íc ®¹t 63triÖu USD víi s¶n l­îng 193.000 tÊn, t¨ng 201% vÒ gi¸ trÞ vµ 193% vÒ s¶n l­îng so víi th¸ng 1 /2007, nh­ng gi¶m 30% vÒ trÞ gi¸ vµ 40% vÒ l­îng so víi cïng k× n¨m 2006, ®­a kim ngh¹ch xuÊt khÈu 2 th¸ng ®Çu n¨m lªn toiø 84 triÖu USD víi s¶n lu¬nùg 259,5 ngh×n tÊn, gi¶m 50% vÒ trÞ gi¸ vµ 57% vÒ l­îng so víi cïng k× n¨m 2007. ®¸ng chó ý lµ trong th¸ng 2/2007, ViÖt Nam xuÊt khÈu ®­îc 11 chñng lo¹i g¹o, t¨ng 1 chñng lo¹i so víi thµn1/2007 nh­ng l¹i gi¶m 6 chñng lo¹i so víi cïng k× n¨m ngo¸i. trong ®ã g¹o 15% tÊm, g¹o 25% tÊm vµ g¹o nÕp 10% tÊm lµ nh÷ng chñng lo¹i ®­îc xuÊt khÈu chñ yÕu , lÇn l­ît chiÕm 80%,5% vµ 11% tæng l­îng g¹o xuÊt khÈu c¶ n­íc trong thêi gian nµy. Th«ng tin míi nhÊt cho biÕt c¸c doanh nghiÖp ®· kÝ ®­îc c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu g¹o gÇn 600.000 tÊn dÕn hÕt quý I n¨m nay, trong ®ã thÞ tr­êng PhilippinÐ ®· kÝ ®Õn 342.500 tÊn. HiÖn nay , xuÊt khÈu g¹o cña ViÖt Nam ®øng thø 2 thÕ giíi chØ sau Th¸i Lan, ®¹t s¶n l­îng vµ chÊt l­îng tèt nhÊt tõ tr­íc tíi nay.Song song víi s¶n l­îng ®ã chÝnh lµ sù thµnh c«ng trong lÜnh vùc t¨ng chÊt l­îng g¹o xuÊt khÈu. C¸c lo¹i lóa cã chÊt l­îng cao nh­ : IR64, OM1490, OM2031, VND95-20 ®· dÇn chiÕm ®­îc ­u thÕ trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. §iÒu nµy ®· gãp phÇn c¶i thiÖn gi¸ c¶ lóa g¹o ë n­íc ta . ViÖc qu¶n lý tèt c¬ cÊu s¶n xuÊt gãp phÇn n©ng cao n¨ng xuÊt lóa cña ta, h¬n n÷a, do ¸p dông mét sè khoa häc c«ng nghÖ vµo trong s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn nªn qu¸ tr×nh chÕ biÕn ®­îc rót ng¾n h¬n, bao b× , mÉu m· ,®ãng gãi ®Ñp h¬n ®· ®¸p øng d­îc thÞ hiÕu vÒ thÈm mü cña ng­êi tiªu dïng. H¹t g¹o ViÖt Nam ngµy cµng dÎo h¬n, th¬m ngon h¬n, s¹ch sÏ h¬n phï hîp víi nhu cÇu vÒ ¨n ngon cña ng­êi tiªu dïng . 2. Nh÷ng h¹n chÕ Bªn c¹nh nh÷ng thµnh c«ng mµ ViÖt Nam ®· ®¹t ®­îc trong thêi gian qua , ho¹t ®éng xuÊt khÈu g¹o cña ViÖt Nam cßn gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n trë ng¹i nh­: Dù kiÕn n¨m 2007 , xuÊt khÈu g¹o ViÖt Nam chØ ë 4- 4,6 tr tÊn g¹o, 2 th¸ng ®Çu n¨m míi xuÊt khÈu ®­îc 316.000 tÊn g¹o, ®¹t 101 triÖu USD, nh­ vËy tèc ®é xuÊt khÈu g¹o còng rÊt cÇm chõng. Tæng møc ®Çu t­ cßn thÊp, tØ lÖ vèn ®Çu t­ gµy cµng gi¶m vµ kh«ng t­¬ng xøng víi vÞ trÝ mµ n«ng nghiÖp ViÖt Nam ®· ®Æt ®­îc qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu g¹o . VÒ ph©n bãn vµ thuèc trõ s©u cña ta kh«ng ®¹t chÊt l­îng cao nªn ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn s¶n l­îng vµ chÊt l­îng lóa g¹o. MÆt kh¸c, ®Êt n­íc ViÖt Nam th­êng xuyªn gÆp ph¶i thiªn tai nh÷ng vïng trång lóa chÝnh nªn n¨ng suÊt hµng n¨m còng gi¶m ®i râ rÖt. So víi c¸c quèc gia xuÊt khÈu kh¸c th× chÊt l­îng g¹o cña ta vÉn cßn kÐm, ®Æc biÖt lµ mÆt hµng g¹o cao cÊp cho nªn h¹n chÕ sù thu hót ®èi víi c¸c kh¸ch hµng quèc tÕ . C«ng t¸c tiÕp thÞ cßn yÕu kÐm nªn còng h¹n chÕ rÊt nhiÒu ®Õn s¶n l­îng g¹o xuÊt ra. Nh­ vËy , nh÷ng h¹n chÕ trªn, ®· lµm cho g¹o xuÊt khÈu ViÖt Nam ch­a cã ®­îc chç ®øng v÷ng ch¾c trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. 3. Nguyªn nh©n ¶nh h­ëng tíi kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña g¹o ViÖt Nam Do sù biÕn ®éng vÒ s¶n l­îng lóa g¹o trªn thÞ tr­êng thÕ giíi trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, t¨ng tõ 59,5 triÖu tÊn n¨m 2005 tíi 63,5 triÖu tÊn n¨m 2006 ( t¨ng 0,8% ) vµ dù kiÕn n¨m 2007 nµy sÏ t¨ng kho¶ng 0,9 triÖu tÊn n÷a . §iÒu nµy lµm cho thÞ tr­êng g¹o thÕ giíi ngµy cµng s«i ®éng h¬n , c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶ vµ chÊt l­îng ngµy cµng gay g¾t h¬n. Bªn c¹nh nh÷ng nguyªn nh©n trùc tiÕp trªn cßn cã mét sè nguyªn nh©n gi¸n tiÕp nh­: Thø nhÊt HiÖn nay ViÖt Nam võa míi rì bá rµo c¶n xuÊt khÈu g¹o,tuy ®©y lµ mét ®iÒu ®¸ng mõng nh­ng nã cßn qu¸ míi mÎ ®èi víi n­íc ta , chóng ta ch­a thÝch øng nhanh ®­îc. Do ®ã ch­a ®­a ra ®­îc nh÷ng chiÕn l­îc vÒ thÞ tr­êng , chiÕn l­îc vÒ s¶n phÈm, vµ ch­a x¸c lËp ®­îc mét hÖ thèng thÞ tr­êng vµ b¸n hµng æn ®Þnh . T×nh tr¹ng “b¸n tÊm, b¸n mãn”vÉn cßn x¶y ra Thø hai ViÖc s¶n xuÊt lóa g¹o cßn thiÕu sù qui ho¹ch Thø ba HÖ thèng chÕ biÕn, b¶o qu¶n phôc vô s¶n xuÊt vÉn cßn nhiÒu yÕu kÐm, l¹i ph©n bè thiÕu hîp lý, chÊt l­îng chÕ biÕn g¹o kh«ng cao vµ chi phÝ s¶n xuÊt t¨ng. Thø t­ M¹ng l­íi thu mua , vËn chuyÓn , chÕ biÕn phôc vô xuÊt khÈu vÉn cßn phô thuéc qu¸ lín vµo t­ th­¬ng lµm t¨ng chi phÝ trung gian vµ g©y t×nh tr¹ng l­u th«ng chång chÐo , vËn chuyÓn vßng vÌo , ph¸ gi¸ , tranh mua tranh b¸n lµm mÊt æn ®Þnh thÞ tr­êng vµ g©y thiÖt h¹i cho c¶ ng­êi s¶n xuÊt vµ ng­êi tiªu dïng . Thø n¨m ViÖc ®iÒu hµnh xuÊt khÈu hiÖn nay vÉn cßn nhiÒu lóng tóng , nhiÒu lóc kh«ng kÞp thêi g©y khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu trong viÖc chñ ®éng nguån hµng vµ ký kÕt hîp ®ång. Ngoµi ra cßn do nguyªn nh©n kh¸ch quan ®ã lµ ChÝnh Phñ Th¸i Lan tiÕp tôc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh can thiÖp vµo thÞ tr­êng lóa g¹o néi ®Þa , thªm vµo ®ã ®ång Bath Th¸i Lan t¨ng gi¸ so víi ®ång ®«la Mü. 4. Bµi häc tõ thùc tiÔn CÇn x¸c ®Þnh nguån hµng , x©y dùng chiÕn l­îc kinh doanh lµ cùc k× quan träng ®èi víi qu¶n lý, nhµ kinh doanh: g¹o lµ mÆt hµng ®Æc biÖt , cã ý nghÜa rÊt nh¹y c¶m vÒ kinh tÕ –x· héi. ®Æc biÖt lµ do cung cÇu vÒ gi¸ c¶ g¹o thÕ giíi , rÊt nh¹y c¶m víi gi¸ trong n­íc .NhiÒu n¨m qua thÞ tr­êng cung chñ yÕu lµ Th¸i Lan , ViÖt Nam , Mü, Ên §é, Trung Quèc, Pakistan. thÞ tr­êng cÇu chñ yÕu ( ¨n g¹o ViÖt Nam) lµ Indonesia, Malaysia, Philippinse, Iraq vµ Ch©u phi. Ngay c¶ thÞ tr­êng cung vµ cÇu ta còng ph¶i b»ng mäi c¸ch n¾m c©n ®èi l­¬ng thùc cña c¸c n­íc trªn, ®Ó x¸c ®Þnh cung- cÇu cña hä trong tõng mïa vô, tõ ®ã c¸c doanh nghiÖp quyÕt ®Þnh ký kÕt hîp ®ång vµ Ên ®Þnh l­îng, gi¸ , thêi ®iÓm giao hµng, nh»m h¹n chÕ b¸n “ hí “ ®Ó råi thua lç. Kinh nghiÖm nhiÒu n¨m qua , cø vµo thêi ®iÓm cuèi n¨m tr­íc , ®Çu n¨m sau, c¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu n­íc ngoµi “x©m nhËp” , t×m mua g¹o ViÖt Nam víi sè l­îng lín. T¹o giao dÞch thÞ tr­êng s«i ®éng th× y nh­ r»ng n¨m ®ã gi¸ g¹o thÕ giíi ngµy cµng t¨ng, kÐo t¨ng gi¸ g¹o trong n­íc. Ng­îc l¹i, cuèi n¨m 2006, ®Çu n¨m 2007 cung cÇu , gi¸ c¶ lóa g¹o thÐ giíi diÔn biÕn theo chiÒu thuËn. Cã lîi cho nhµ n«ng, cho nhµ doanh nghiÖp. Song ®¸ng tiÕc lµ c¸c doanh nghiÖp cña ta l¹i nãng véi, ký kÕt mét sè hîp ®ång xuÊt khÈu g¹o víi gi¸ thÊp so víi hiÖn nay. Chung uy còng t¹i kh«ng n¾m v÷ng th«ng tin, thiÕu ph©n tÝch t×nh h×nh x©y dùng kÕ ho¹ch thu mua xuÊt khÈu. L­u th«ng g¹o nhiÒu n¨m qua ®· tù do c¹n tranh. H¹t lóa, h¹t g¹o cña ta nay ®· cã “ V¹n ng­êi b¸n, v¹n ng­êi mua.” §Ó h¹n chÕ c¹nh tranh “ v« ChÝnh Phñ” , ph¸t huy c¹nh tranh lµnh m¹nh. Cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ N­íc ,vai trß cña chÝnh Phñ, c¸c tæng c«ng ty l­¬ng thùc, hiÖp héi xuÊt khÈu g¹o ë ViÖt Nam lµ hÕt søc quan träng. ViÖc qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh, gi¸ c¶ c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn tham gia xuÊt khÈu g¹o võa qua ta cßn yÕu kÐm. VÒ ®èi phã thÞ tr­êng ngo¹i , tõ quý 4 n¨m 2006 ®Õn nay , gi¸ g¹o cña Th¸i Lan lu«n cao h¬n ta tõ 4-6 USD /tÊn ( nh÷ng n¨m tr­íc gi¸ g¹o 25% tÊm , gi¸ cña 2 n­íc s¸t nhau) . Nh÷ng phiªn ®Êu thÇu g¹o b¸n cho Philippinse gÇn ®©y, Th¸i Lan vµ c¸c n­íc kh¸c kh«ng mÆn mµ tranh chÊp quyÕt liÖt víi ta , cø ®Ó ta b¸n tr­íc , gi¸ thÊp, hä b¸n sau, cuèi n¨m gi¸ cao ®Ó kiÕm lêi. §Ó bï ®¾p khã kh¨n ®· qua,tr¸nh rñi ro kinh tÕ , c¸c nhµ qu¶n lý , c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu g¹o tõ nay ®Õn cuèi n¨m tr­íc t×nh h×nh thÞ tr­êng ,gi¸ c¶ trong n­íc vµ thÕ giíi cßn diÔn biÕn rÊt phøc t¹p, cÇn b×nh tÜnh, n¾m ch¾c t×nh h×nh , kh«ng nãng véi. §iÒu ®¸ng mõng lµ : cung –cÇu ,gi¸ c¶ g¹o thÕ giíi ®ang cã lîi cho nhµ s¶n xuÊt. Hµng triÖu hé n«ng d©n ë §BSCL s¶n xuÊt lóa ®«ng xu©n n¨m nay ®ang rÊt phÈn khëi v× tróng mïa, tróng gi¸, lµm t¨ng thu nhËp so víi ®«ng xu©n n¨m ngo¸i kh«ng d­íi 15.000 tû ®ång. Ch­¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mÆt hµng g¹o xuÊt khÈu ë viÖt nam H¬n 20 n¨m qua ViÖt Nam ®· xuÊt khÈu ®­îc 26 n­íc trªn thÕ giíi trong ®ã cã 15 thÞ tr­êng æn ®Þnh vµ tËp trung , h¹t g¹o ViÖt Nam ®· trë thµnh mét trong nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu chñ ®¹o cña nhµ n­íc . Tuy nhiªn gi÷ v÷ng nhÞp ®é s¶n xuÊt n«ng nghiÖp , b¶o ®¶m an ninh l­¬ng thùc ,vµ tiÕp tôc xuÊt khÈu g¹o ®¹t kÕt qu¶ ngµy cµng cao v·n lu«n lµ bµi to¸n khã . T×nh tr¹ng thu gom lóa cña n«ng d©n lu«n bÞ ®«ng do gi¸ c¶ nªn xuèng thÊt th­êng . §a phÇn ng­êi trång lóa th­êng xuyªn thiÕu vèn cho s¶n xuÊt nªn ®· h¹n chÕ kh¶ n¨ng më réng diÖn tÝch trång lóa xuÊt khÈu . Vïng xuÊt khÈu g¹o ch­a ®­îc qui ho¹ch cô thÎ vµ ch­a cã chÕ ®é ­u tiªn ®Ó khuyÕn khÝch n«ng d©n s¶n xuÊt g¹o xuÊt khÈu . Chóng ta còng ch­a cã chÕ ®é tÝn dông ­u ®·i nh»m cñng cè ®ñ sè l­îng , ®óng thêi gian cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu g¹o . Tõ nh÷ng thùc tr¹ng xuÊt khÈu g¹o thêi gian qua , ®Ó chÊn chØnh nh÷ng yÕu kªm ®­a thÕ vÞ h¹t g¹o ViÖt Nam lªn tÇm cao th× cÇn ph¶i thùc hiÖn ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p : I.Qui ho¹ch vïng s¶n xuÊt lóa g¹o xuÊt khÈu §©y lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó ®¸p øng t«t nh©t víi thÞ tr­êng n­íc nhoµi vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng . C«ng cô c¹nh tranh sè mét nh»m n©ng cao ch÷ “tÝn” trªn thÞ tr­êng quèc tÕ . Qui ho¹ch vïng s¶n xuÊt khÈu lµ c¬ së ®Ó nhµ nø¬c giao vµ qu¶n lÝ h¹n ng¹ch xuÊt khÈu . §ã còng lµ c¨n cø ®Ó nhµ n­íc cã thÓ ph©n c«ng thÞ tr­êng cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu g¹o cã h­íng ®Çu t­ ®óng ®¾n vµ triÓn khai c¸c thµnh tùu khoa häc kü thuËt cao vµo s¶n xuÊt . Qui ho¹ch vïng s¶n xuÊt g¹o xuÊt khÈu sÏ ®¶m b¶o sù ph©n phèi ®ång bé c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt , chÕ biÕn ,vËn chuyÓn , b¶o qu¶n tõ ng­êi s¶n xuÊt ®Õn kh©u gãp phÇn lÇm gi¶m chi phÝ , t¨ng c­êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ . II.T¨ng c­êng tÝn dông ­u ®·i Kh¸ ®«ng nh÷ng ng­êi trång lóa ë n­íc ta thuéc tÇng líp ngheß th­êng xuyªn thiÕu vèn cho s¶n xuÊt . Trong ®iÒï kiÖn hiÖn nay ®Ó cã s¶n phÈm lóa g¹o xuÊt khÈu tèt trong qu¸ tr×nh chÕ biÕn ®ßi hái ph¶i tu©n thñ qu¸ tr×nh kü thuËt ngÆt nghÌo vµ tèn kÐm , ®Æc biÖt lµ c¸c lo¹i lóa ®¹t s¶n l­îng cao . Trong t×nh h×nh ®ã cÇn ph¶i cã sù hç trî cho n«ng d©n tõ phÝa nhµ n­íc , h×nh thøc tÝn dônh vèn cã nhiÒu ­u ®iÓm h¬n c¶ . TÝnh b¾t buéc ph¶i hoµn tr¶ vèn lÇm cho ng­êi vay ph¶i s¸ng t¹o ®Ó kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶ cao . Hç trî n«ng d©n d­íi h×nh thøc tÝn dông nh­ng ph¶i lµ tÝn dông ­u ®·i . Trong t­ong lai ®Ó t¨ng thªm nguån vay ®Õn c¸c hé n«ng d©n , nhµ n­íc cÇn ph¶i cã nh÷ng qui chÕ ®èi víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ph¶i dµnh mét tû lÖ vèn vay cho ng­êi n«ng d©n . III.X©y dùng c¬ së h¹ tÇng s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu g¹o Trong hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp , hÖ thèng thuû lîi lµ mét trong nh÷ng träng t©m hµng ®Çu . §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ khai th¸c vµ kh«ng ngõng tiÕng hµnh tu bæ n©ng cÊp hÖ thèng thuû lîi ®· cã nªn tiÕn hµnh t­ nh©n ho¸ c¸c c«ng tr×nh thuû lîi . H×nh thøc phæ biÕn mµ c¸c ®Þa ph­¬ng ¸p dông lµ tæ chøc ®Êu thÇu c¸c c«ng tr×nh thuû lîi nhá . Qu¸ tr×nh ®ã sÏ phôc vô ho¹t ®éng t­íi tiªu tèt h¬n , ng¨n chÆn t×nh tr¹ng xuèng cÊp cña c¸c c«ng tr×nh d· ®­îc ®Êu thÇu . Ngoµi ra nhµ n­íc cÇn ph¶i x©y dùng mét sè c«ng tr×nh thuû lîi ®Çu mèi , hÖ thèng hå ®Ëp thuû lîi . VÒ c¬ së h¹ tÇng sau thu häach cã 3 vÊn ®Ò cÇn quan t©m : -HÖ thèng ph¬i sÊy thãc sau thu ho¹ch : HiÖn nay , ng­êi n«ng d©n lµm kh« thãc chñ yÕu dùa vµo ¸nh n¾ng mÆt trêi , nh­ vËy ®· lµm ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn chÊt l­îng cña lóa g¹o . MÆt kh¸c do kh«ng cã s©n ph¬i nªn mét sè vïng th­êng ph¬i thãc trªn ®­êng nhùa lµm ¶nh h­ëng rÊt nhiÒu ®Õn vÊn dÒ vÒ an toµn giao th«ng . Kh«ng chØ cã vËy viÖc ph¬i thãc kiÓu ®ã cßn lÇm cho h¹t thãc dÔ bÞ g·y trong qu¸ tr×nh xay x¸t . §Æc biÖt trªn vùa lóa chÝnh ®ång b»ng SCL cã mét vô thu ho¹ch chÝnh vµo mïa m­a th× cÇn ph¶i cã mét hÖ thãng m¸y sÊy ®Ó b¶o ®¶m ®é an toµn cao cho h¹t g¹o . -CÇn t¨ng c­êng c«ng nghÖ b¶o qu¶n thãc g¹o theo h­íng ¸p dông c«ng nghÖ vµ b¶o qu¶n kÝn g¹o x¸t tr¾ng , g¹o lËt b»ng c¸ch sö dông mµng PVC trong m«i tr­êng cã khÝ CO2 vµ khÝ nit¬ . Trong c¸c kho dù tr÷ quèc gia vµ dù tr÷ kinh doanh cÇn ph¶i ¸p dông mét sè biÖn ph¸p trong sinh häc chØ cã t¸c dông diÖt c«n trïng mµ kh«ng lµm ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng g¹o .X©y dùng hÖ thèng kho tµng ,bÕn b·i t¹i c¸c ®iÓm thu mua lín ®Ó tr¸nh chi phÝ vËn chuyÓn -N©ng cao c«ng nghÖ xay x¸t , ®èi víi hÖ thèng m¸y mãc nhá d­íi 1tÊn /ha nªn c¶i tiÕn theo kiÓu NhËt B¶n , dïng m¸y xay xat qu¶ l« cao su, xµng ph©n ly kiÓu YANAMAR vµ dïng m¸y xay s¸t NODA. §èi víi c¸c m¸y xay x¸t 15 tÊn/ha nªn c¶i t¹o vµ bæ xung vµo ®o¹n cuèi d©y chuyÒn caca thiÕt bÞ t¸ch tÊm, ®¸nh bãng vµ ph©n lo¹i g¹o, cã thÓ nãi ë kh©u cay x¸t trong vµi n¨m qua chóng ta ®· cã nh÷ng b­íc tiÕn v­ît bËc so víi tr­íc kia. Trong t­¬ng lai gÇn, cÇn trang bÞ h¬n n÷a c¸c c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña thÕ giíi. IV . Thùc hiÖn ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p KHKT trong s¶n xuÊt g¹o xuÊt khÈu: Gi¶i ph¸p vÒ gièng lóa: §Ó cã thÓ ®¹t kÕt qu¶ cao h¬n trong lÜnh vùc nµy cÇn xóc tiÕn nhanh viÖc b×nh tuyÓn c¸c lo¹i gièng lóa ®Æc s¶n cña c¸c ®Þa ph­¬ng tõ ®ã h×nh thµnh quü gien vÒ gièng lóa chÊt l­îng cao ®Ó xuÊt khÈu. Hoµn thiÖn hÖ thèng qu¶n lý nhµ n­íc vÒ gièng lóa theo h­íng rót ng¾n thêi gian tõ kh©u thö nghiÖm ®Õn s¶n xuÊt ®¹i trµ. Chóng ta cÇn ph¶i h×nh thµnh hÖ thèng nh©n gièng lóa thÝch hîp ®Ó th­êng xuyªn thay nh÷ng gièng lóa t¹p b»ng nh÷ng gièng lóa thuÇn chñng cho n«ng d©n , v× phÇn lín c¸c gièng lóa cña ta ®Òu xuèng cÊp nhanh vµ dÔ bÞ lai t¹p. Nªn mçi vïng, mçi tØnh, mçi huyÖn cÇn ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch nghiªn cøu, gióp ®ì n«ng d©n, §Ó hä cã ®­îc nh÷ng gièng lóa thuÇn chñng phï hîp víi nhu cÇu cña c¸c kh¸ch hµng n­íc ngoµi. Gi¶i ph¸p vÒ ph©n bãn: ViÖc sö dông ph©n h÷u c¬ truyÒn thèng ®Ó bãn ruéng lµ rÊt tèt , tuy nhiªn còng nªn kÕt hîp c¸c lo¹i ph©n bãn ho¸ häc víi ph©n h÷u c¬ c«ng nghÖ vµ ph©n vi sinh. §Ó chñ ®éng h¬n chóng ta cÇn t¨ng c­êng s¶n xuÊt ph©n trong n­íc. ChÊn chØnh l¹i hÖ thèng qu¶n lý s¶n xuÊt vµ nhËp khÈu ph©n bãn nh»m ®¶m b¶o c¶ vÒ chÊt l­îng vµ sè l­îng , tr¸nh nh÷ng hiÖn t­îng nhËp khÈu ph¶i nh÷ng lo¹i ph©n gi¶ vµ chÊt l­îng thÊp . Gi¶i ph¸p vÒ phßng trõ s©u bÖnh: §©y lµ mét biÖn cÇn ph¶i ®­îc ¸p dông ®ång bé víi gi¶i ph¸p vÒ gièng. Bëi v×, nÕu cã gièng lóa tèt , ph©n bãn ®ñ sè l­îng vµ chÊt l­îng nh­ng viÖc phßng trõ s©u bÖnh kh«ng ®­îc chu ®¸o th× chóng ta sÏ kh«ng cã ®­îc nh÷ng vô mïa béi thu. C¸c lo¹i c«n trïng nguy hiÓm nh­ s©u n©u, ch©u chÊu, chuét, èc b­¬u vµng, bÖnh ®¹o «n, bÖnh vµng l¸ vÉn cÇn ®­îc tiªu diÖt trong nh÷ng n¨m tíi. C¸c lo¹i thuèc trõ s©u ho¸ häc vÉn cßn chiÕm ­u thÕ song trong qu¸ tr×nh sö dônh cµn ph¶i tu©n thñ 4 nguyªn t¾c : ®óng chç, ®óng møc, ®óng c¸ch vµ ®óng lóc. Trong t­¬ng lai ng­êi n«ng d©n nªn thay thÕ ph­¬ng tiÖn ho¸ häc b»ng c¸c ph­¬ng tiÖn sinh häc , ®Ó gi¶m møc ®é g©y h¹i cho lóa . ViÖc sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p sinh häc sÏ gióp b¶o vÖ ®­îc m«i tr­êng vµ n©ng cao chÊt l­îng g¹o xuÊt khÈu . V. Hoµn thiÖn hÖ thèng tæ chøc xuÊt khÈu g¹o vµ tiªu thô thãc g¹o HÖ thèng tæ chøc xuÊt khÈu g¹o ë ViÖt Nam ®­îc thùc hiÖn chñ yÕu ë hÖ thèng c¸c doanh nghiªp thu mua vµ xuÊt khÈu. VËy nªn chÝnh phñ cÇn cÊp h¹n ngh¹ch cho c¸c doanh nghiÖp cã ®ñ ®iÒu kiªn vµ kh¶ n¨ng trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu g¹o, cÇn ®­a “m« h×nh s¶n xuÊt kinh doanh theo h­íng nÒn n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, cã vai trß ®iÒu hoµ cña n«ng nghiÖp”. §ã chÝnh lµ “liªn kÕt hîp t¸c x·, hé n«ng d©n vµ doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu”. M« h×nh liªn kÕt nµy chÝnh lµ mét c¸c ph¸t huy néi lùc ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. Trong sù nghiÖp ®æi míi ®Êt n­íc hiÖn nay, khu vùc n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n ®ang thùc sù lµ mét thÞ tr­êng khæng lå vµ cÇn ®­îc ®Çu t­ m¹nh. VËy nªn, cïng víi t¸c ®éng c¶i thiÖn l­u th«ng gi¸ c¶ cÇn ph¶i b¶o ®¶m lîi Ých th¶o ®¸ng cho ng­êi n«ng d©n ®Ó ®Èy m¹nh s¶n xuÊt. VI . §Èy m¹nh ho¹t ®éng Marketing trong xuÊt khÈu g¹o CÇn cã c¸c biÖn ph¸p ®Ó thÝch øng vµ më réng thÞ tr­êng, ®ã lµ: ThÞ tr­êng tiªu thô g¹o cña ViÖt Nam nh×n chung lµ kh«ng æn ®Þnh. §Ó ®¶m b¶o h¬n hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi trong s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu g¹o, ViÖt Nam cÇn n©ng cao kh¶ n¨ng thÝch øng víi nh÷ng biÕn ®éng cña thÞ tr­êng ThÕ giíi. Do vËy, mét mÆt cÇn kÕt hîp chuyªn m«n ho¸ vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh xuÊt khÈu. §èi víi quy m« nhµ doanh nghiÖp nhµ n­íc cÇn cã c¬ chÕ mÒm máng trong qu¶n lý vµ gia h¹n ngh¹ch xuÊt khÈu g¹o cho c¸c doanh nghiÖp. Më réng c¸c quan hÖ ®èi ngo¹i lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc th©m nhËp thÞ tr­êng cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu g¹o cña ViÖt Nam . mÆt kh¸c cÇn n©ng cao chÊt l­îng g¹o xuÊt khÈu ®Ó ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña thÞ tr­êng n­íc ngoµi . C¸c biÖn ph¸p vÒ chèng c¹nh tranh vÒ gi¸ b¸n g¹o ë thÞ tr­êng thÕ giíi: §ã lµ ph©n do¹n thÞ tr­êng theo khu vùc cho mét sè ®Çu mèi xuÊt khÈu g¹o lín, cã c¬ chÕ qu¶n lý gi¸ xuÊt khÈu g¹o thÝch hîp, t¨ng c­êng c¸c hiÖp ®Þnh xuÊt khÈu g¹o víi c¸c n­íc theo cÊp chÝnh phñ. N©ng cao kh¶ n¨ng søc c¹nh tranh cña mÆt hµng g¹o ViÖt Nam xuÊt khÈu: CÇn tiÕn hµnh ®ång thêi nhiÒu gi¶i ph¸p nh­: kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng g¹o, cÇn chñ ®éng víi kh¸ch hµng trong qu¸ tr×nh ®µm ph¸n vµ ký kÕt hîp ®ång.Doanh nghiÖp xuÊt khÈu cÇn t¨ng c­êng dù tr÷ kinh doanh, kÕt hîp gi÷ dù tr÷ quèc gia vµ dù tr÷ kinh doan xuÊt khÈu g¹o. ®Çu t­ tho¶ ®¸ng cho viÖc x©y dùng ®ång bé hÖ thèng chÕ biÕn, giao th«ng vËn chuyÓn vµ bèc dì t¹i c¸c bÕn b·i. VÒ quan hÖ ®èi ngo¹i, cÇn t¨ng c­êng liªn minh víi c¸c n­íc xuÊt khÈu g¹o ®Ó chèng c¸c ho¹t ®éng ph¸ gi¸ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. VII. Dù tr÷ quèc gia , vµ ®æi míi chÝnh s¸ch vÜ m« NÕu ta kÕt hîp dù tr÷ quèc gia trong s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu g¹o sÔ ®¹t ®­îc nhiÒu lîi Ých nh­ : lu«n chñ ®éng vÒ nguån vµ ®¹t ®­îc môc ®Ých trong xuÊt khÈu g¹o . tõ ®ã cã thÓ ®èi phã ®­îc víi nh÷ng t×nh huèng xÊu nhÊt vÒ thÞ tr­êng khi cÇu lín h¬n cung . §èi víi c¸c chÝnh s¸ch vÜ m« , cÇn ph¶i cã sù nhÊt qu¸n trong chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ vÒ s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu g¹o . §©y lµ mét trong c¸c chÝnh s¸ch cã t¸c ®éng khai th¸c mäi tiÒm n¨ng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ , trong ®ã cã lóa g¹o . §ång thêi , hoµn thiÖn c¸c chÝnh s¸ch vÒ ruéng ®Êt cho ng­êi n«ng d©n nh­ : cÊp giÊy phÐp vÒ quyÒn sö dông ®Êt vµ thuÕ trong qu¸ tr×nh sö dông ®Êt cña ng­êi n«ng d©n . KÕt luËn Theo ph©n tÝch trªn th× trong ho¹t ®éng kinh doanh quèc tÕ vÊn ®Ò vÒ c¹nh tranh vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh lµ rÊt quan träng . Do ®ã , víi thÞ tr­êng g¹o thÕ giíi ®ang hÕt søc s«i ®éng, viÖc n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mÆt hµng g¹o ViÖt Nam xuÊt khÈu lµ tèi cÇn thiÕt . Mµ ta ®· biÕt , g¹o lµ mét ttrong nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu mµ ViÖt Nam cã lîi thÕ cao . Do vËy vÊn ®Ò ®­îc ®Æt ra tõ bµi viÕt nµy lµ lµm sao n©ng cao ®­îc kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña g¹o ViÖt Nam ? Nãi ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mÆt hµng g¹o xuÊt khÈu cña ViÖt Nam lµ nãi ®Õn kh¨ n¨ng c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶ vµ chÊt l­îng . T×nh h×nh gi¸ g¹o cña ViÖt Nam hiÖn nay ®­îc coi lµ æn ®Þnh v× chÊt l­îng g¹o ®· ®­îc c¶i thiÖn rÊt nhiÒu .MÆt kh¸c ,c¬ cÊu s¶n xuÊt g¹o xuÊt khÈu cña ta ®· d­îc c¶i thiÖn , kh«ng chØ sau khi gia nhËp WTO c«ng nghÖ m¸y mãc cho nghµnh n«ng míi ®­îc ¸p dông mµ nã ®· cã tõ tr­íc, vµ víi sù tiÕn bé cña khoa häc c«ng nghÖ, trang thiÕt bÞ m¸y mãc cho nghµnh n«ng còng cµng hiÖn ®¹i, viÖc ¸p dông søc m¸y trong s¶n xuÊt ®· lµm cho s¶n l­îng g¹o ngµy mét t¨ng lªn, ®iÒu nµy còng ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn søc c¹nh tranh cña g¹o ViÖt Nam , ®­a g¹o ViÖt Nam lªn mét tÇm cao míi. Dù ®o¸n cña c¸c chuyªn gia cho r»ng : Tuy n¨m nay ViÖt Nam dù kiÕn xuÊt khÈu ch­a ®Õn 5 triÖu tÊn g¹o trong khi môc tiªu xuÊt khÈu cña bé th­¬ng m¹i Th¸i Lan ®Ò ra lµ 7,5 triÖu tÊn nh­ng ViÖt Nam theo kÞp Th¸i Lan mét c¸ch nhanh chãng. Hi väng r»ng ngµy ViÖt Nam ®¹t danh hiÖu nhµ xuÊt khÈu g¹o hµng ®Çu thÕ giíi sÏ kh«ng xa ®Ó ®­a kim ng¹ch ViÖt Nam nãi riªng vµ nÒn kinh tÕ ViÖt nam nãi chung t¨ng tr­ëng h¬n n÷a. Hi väng víi sù ®ãng gãp nhá cña bµi viÕt sÏ gióp c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu g¹o ViÖt Nam thøc tØnh vµ ®Èy m¹nh h¬n n÷a kh¶ n¨ng cña n­íc m×nh, nã cÇn xøng ®¸ng víi nh÷ng g× mµ nã ®¹t ®ù¬c chø kh«ng thÓ chØ dõng l¹i ë møc cÇm chõng, e ng¹i. Tøc ë ®©y t«i mong n­íc ta cÇn ®Èy m¹nh h¬n n÷a môc tiªu xuÊt khÈu g¹o cña n­íc m×nh chø kh«ng ph¶i chØ dõng ë møc 4- 4,5 triÖu tÊn g¹o. Qua bµi viÕt ,t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n Th¹c sÜ : NguyÔn ThÞ Th¹ch Liªn ®· gióp ®ì t«i hoµn thµnh tèt ®Ò tµi nµy ! Danh môc tµi liÖu tham kh¶o: 1. T¹p chÝ : ThÞ tr­êng gi¸ c¶-víi bµi viÕt: DiÔn biÕn thÞ tr­êng thãc ,g¹o n¨m 2006,dù b¸o n¨m 2007. T¹p chÝ : Ngo¹i th­¬ng c¸c sè: 3,7,9,26,34,36 n¨m 2006,2007 môc th«ng tin vÒ mét sè mÆt hµng chñ yÕu. B¸o nghiªn cøu kinh tÕ sè 339. T¹p chÝ : ph¸t triÓn vµ héi nhËp sè 18. B¸o : Th«ng tÊn x¨ ViÖt nam - Kinh tÕ ViÖt nam vµ thÕ giíi. *Sè 2464-xuÊt khÈu g¹o ViÖt Nam ®¹t møc gi¸ cao kØ lôc. * Sè 2424.In®onªxia më thÇu nhËp khÈu g¹o. *Sè 2446 ,In®«nªxia mua 75.000 tÊn g¹o cña Th¸i Lan vµ ViÖt Nam *Sè 2429. G¹o ViÖt Nam gi¶m gi¸. B¸o th­¬ng m¹i sè 20 - ViÖt nam liªn tiÕp tróng thÇu g¹o. B¸o : Kinh tÕ ViÖt Nam- sè 10. T¹p chÝ :Thêi b¸o Kinh TÕ ViÖt Nam. C¸c sè 09,13/02/07 vµ c¸c sè 02,05,15,22,28 th¸ng 04/2007 B¸o B¾c Ninh PORTAL – T×nh h×nh s¶n xuÊt lóa g¹o vô 2006 cña thÕ giíi. 19/06/2006 ViÖn nghiªn cøu th­¬ng m¹i 20/12/2006- ThÞ tr­êng g¹o thÕ giíi vµ ViÖt Nam. Nguån b¸o ®iÖn tö CÇn Th¬- Bµi viÕt “ N«ng d©n b¸n lóa khi cÇn vµ ®­îc gi¸. Gi¸ lóa t¨ng c¸c nhµ xuÊt khÈu lóng tóng. Bµi häc tõ thùc tiÔn ”- Hoµng L©n Trang wed: vnmedia.vn- bµi viÕt : XuÊt khÈu g¹o ®­îc mïa gi¸- ngµy 10/4/2007 Trang wed: vietnamnet.com- bµi viÕt : * N©ng cao chØ tiªu xuÊt khÈu g¹o lªn 5 triÖu tÊn g¹o (12/4/07) *Gi¸ g¹o xuÊt khÈu g¹o cña ViÖt Nam sÏ t¨ng trong thêi gian tíi. Môc lôc Xuất khẩu gạo ở Việt Nam sẽ tiếp tục phát triển và đẩy mạnh hơn nữa !