Đề tài Đẩy mạnh cổ phần hoá của các doanh nghiệp nhà nước ở Việt Nam

MỤC LỤC LỜI NÓI ĐẦU 1 NỘI DUNG 2 PHẦN 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ CỔ PHẦN HOÁ DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC 2 I. Bản chất của cổ phần hoá 2 II. Sự cần thiết phải đẩy mạnh cổ phần hoá một bộ phận doanh nghiệp nhà nước ở Việt Nam 3 III. Mục tiêu của cổ phần hoá 5 PHẦN 2: THỰC TRẠNG CỔ PHẦN HOÁ DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC Ở VIỆT NAM 6 I. Tiến trình cổ phần hoá 6 II. Thành tựu, hạn chế 6 PHẦN 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP CỔ PHẦN HOÁ MỘT BỘ PHẬN DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC TRONG THỜI GIAN TỚI 15 KẾT LUẬN 19 LỜI NÓI ĐẦU Nước ta đang trong quá trình xây dựng và hoàn thiện nền kinh tế thị trường nhiều thành phần phát triển theo định hướng XHCN dựa trên sự đa dạng hoá về các loại hình sở hữu. Đó là một chủ trương đúng đắn để khôi phục lại nền kinh tế nước nhà sau chiến tranh và sau những hậu quả mà cơ chế quản lý kinh tế cũ đem lại. Từ thực tiễn tiến hành công cuộc phát triển nền kinh tế và những kinh nghiệm thu được qua quá trình chỉ đạo, điều hành sản xuất kinh doanh chúng ta đã xác định được rằng cải cách doanh nghiệp Nhà nước một cách triệt để - trong đó cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước là yêu cầu có tính quyết định để tăng cường động lực phát triển sản xuất và thúc đẩy DNNN hoạt động có hiệu quả hơn. Nhận thấy sự thay đổi của đất nước trong nhiều năm qua với những thành công đáng kể, những tiến bộ rõ rệt trong phát triển kinh tế, em chọn viết về việc: “Đẩy mạnh cổ phần hoá của các doanh nghiệp nhà nước ở Việt Nam” để tìm hiểu và nhằm làm rõ những tác động của Cổ phần hoá đối với sự tồn tại và phát triển của nền kinh tế Việt Nam. Em xin cảm ơn Thầy Trần Việt Lâm đã hướng dẫn, giúp đỡ em hoàn thành bài viết này.

doc20 trang | Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1381 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem nội dung tài liệu Đề tài Đẩy mạnh cổ phần hoá của các doanh nghiệp nhà nước ở Việt Nam, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lêi nãi ®Çu N­íc ta ®ang trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ hoµn thiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nhiÒu thµnh phÇn ph¸t triÓn theo ®Þnh h­íng XHCN dùa trªn sù ®a d¹ng ho¸ vÒ c¸c lo¹i h×nh së h÷u. §ã lµ mét chñ tr­¬ng ®óng ®¾n ®Ó kh«i phôc l¹i nÒn kinh tÕ n­íc nhµ sau chiÕn tranh vµ sau nh÷ng hËu qu¶ mµ c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ cò ®em l¹i. Tõ thùc tiÔn tiÕn hµnh c«ng cuéc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ vµ nh÷ng kinh nghiÖm thu ®­îc qua qu¸ tr×nh chØ ®¹o, ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh chóng ta ®· x¸c ®Þnh ®­îc r»ng c¶i c¸ch doanh nghiÖp Nhµ n­íc mét c¸ch triÖt ®Ó - trong ®ã cæ phÇn hãa doanh nghiÖp Nhµ n­íc lµ yªu cÇu cã tÝnh quyÕt ®Þnh ®Ó t¨ng c­êng ®éng lùc ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ thóc ®Èy DNNN ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n. NhËn thÊy sù thay ®æi cña ®Êt n­íc trong nhiÒu n¨m qua víi nh÷ng thµnh c«ng ®¸ng kÓ, nh÷ng tiÕn bé râ rÖt trong ph¸t triÓn kinh tÕ, em chän viÕt vÒ viÖc: “§Èy m¹nh cæ phÇn ho¸ cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ë ViÖt Nam” ®Ó t×m hiÓu vµ nh»m lµm râ nh÷ng t¸c ®éng cña Cæ phÇn ho¸ ®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. Em xin c¶m ¬n ThÇy TrÇn ViÖt L©m ®· h­íng dÉn, gióp ®ì em hoµn thµnh bµi viÕt nµy. Néi dung PhÇn 1: Mét sè vÊn ®Ò lÝ luËn chung vÒ cæ phÇn hãa doanh nghiÖp nhµ n­íc. B¶n chÊt cña cæ phÇn hãa . VÒ vÊn ®Ò nµy, hiÖn nay cã 3 ý kiÕn kh¸c nhau. Lo¹i ý kiÕn thø nhÊt th× cho r»ng thùc chÊt cña cæ phÇn hãa lµ t­ nh©n hãa. Lo¹i ý kiÕn thø hai cho r»ng cæ phÇn hãa lµ nh»m x¸c ®Þnh chñ së h÷u cô thÓ ®èi víi doanh nghiÖp. Cßn lo¹i ý kiÕn thø ba cho r»ng thùc chÊt cña cæ phÇn hãa lµ qu¸ tr×nh x· héi hãa doanh nghiÖp nhµ n­íc. Tuy nhiªn, qu¸ tr×nh cæ phÇn hãa ph¶i nh»m gi¶i quyÕt ®­îc c¶ 4 vÊn ®Ò: - VÒ së h÷u: nh»m ®a d¹ng hãa quyÒn së h÷u vµ cô thÓ hãa chñ së h÷u - VÒ ho¹t ®éng: nh»m th­¬ng m¹i hãa mäi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp( chø kh«ng ph¶i theo mÖnh lÖnh hµnh chÝnh, c¾t bá sù can thiÖp trùc tiÕp cña Nhµ n­íc vµo ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp). - VÒ qu¶n lý: luËt ph¸p hãa tæ chøc qu¶n lý( theo luËt c«ng ty ®· ban hµnh vµ c¸c luËt kh¸c). - VÒ hiÖu qu¶: nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Ba vÊn ®Ò ®Çu sÏ lµ tiÒn ®Ò cho vÊn ®Ò thø t­, lµ môc tiªu sè mét, môc tiªu cuèi cïng cña gi¶i ph¸p cæ phÇn hãa c¸c DNNN. Vµ khi chuyÓn sang c«ng ty cæ phÇn kh«ng ph¶i bao giê còng thùc hiÖn c¸c môc tiªu ®ã mét lóc. Nh­ vËy, h×nh thøc cæ phÇn hãa cã thÓ kh¸c nhau tïy ®iÒu kiÖn cô thÓ( kh¸ch quan, chñ quan cña tõng doanh nghiÖp). Sù cÇn thiÕt ph¶i ®Èy m¹nh cæ phÇn ho¸ mét bé phËn doanh nghiÖp nhµ n­íc ë ViÖt Nam. N­íc ta ®ang trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ hoµn thiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nhiÒu thµnh phÇn ph¸t triÓn theo ®Þnh h­íng XHCN dùa trªn sù ®a d¹ng ho¸ vÒ c¸c lo¹i h×nh së h÷u. §ã lµ mét chñ tr­¬ng ®óng ®¾n ®Ó kh«i phôc l¹i nÒn kinh tÕ n­íc nhµ sau chiÕn tranh vµ sau nh÷ng hËu qu¶ mµ c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ cò ®em l¹i. Do ®Æc ®iÓm n­íc ta võa tho¸t khái c¬ chÕ bao cÊp nªn nh÷ng ¶nh h­ëng cña nã vÉn tån t¹i ë ®¹i bé phËn c¸c doanh nghiÖp. V× thÕ, khi chuyÓn sang c¬ chÕ míi c¸c DNNN th­êng lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶, kh«ng cã l·i. Lóc ®ã Nhµ n­íc buéc ph¶i cã chÝnh s¸ch tµi trî, bao cÊp. Tµi trî lµ mét s¸ch l­îc lu«n lu«n cÇn thiÕt nh»m ®¶m b¶o cho c¸c DNNN ho¹t ®éng tèt theo chñ tr­¬ng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ChÝnh phñ. Cßn bao cÊp lµ mét viÖc kh«ng ®¸ng lµm, nã chØ lµm cho c¸c doanh nghiÖp ngµy cµng û l¹i, thiÕu tinh thÇn tr¸ch nhiÖm mµ Nhµ n­íc l¹i ph¶i bï lç. Trong ®iÒu kiÖn ng©n s¸ch lu«n thiÕt hôt th× ®©y thùc sù lµ mét g¸nh nÆng nÕu doanh nghiÖp nµy thùc ra lµ kh«ng cÇn ph¶i duy tr× h×nh thøc quèc doanh. Do c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶, cô thÓ lµ theo sè liÖu n¨m 2005, trong sè 4000 DNNN cã kho¶ng 800 doanh nghiÖp lµm ¨n lç. Trong ®ã, doanh nghiÖp lµm ¨n cã l·i th× tíi 40% møc l·i chØ b»ng hoÆc nhØnh h¬n mét chót so víi møc l·i ng©n hµng. KÕt qu¶ kiÓm to¸n n¨m 2005 cho thÊy tØ xuÊt lîi nhuËn rÊt thÊp trong sè 19 ®¬n vÞ ®­îc kiÓm to¸n chØ cã tû suÊt lîi nhuËn 0.18% - 0.8%. Mét sè doanh nghiÖp cã sè lç lòy kÕ rÊt lín: DÖt may lç lòy kÕ lµ 328 tû ®ång. Tæng c«ng ty giÊy lç lòy kÕ 200 tû ®ång. Tæng c«ng ty l­¬ng thùc miÒn nam VÊn ®Ò qu¶n lý c¸c DNNN béc lé nhiÒu bÊt cËp, ®Æc biÖt ch­a ®óng víi vai trß cña Nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. ThiÕu vèn còng lµ nguyªn nh©n lµm cho c«ng nghÖ cña chóng ta kh«ng c¶i thiÖn ®­îc, dÉn ®Õn n¨ng lùc c¹nh tranh kÐm: s¶n phÈm lµm ra th­êng kÐm chÊt l­îng, gi¸ c¶ l¹i cao, kh«ng cã thÞ tr­êng tiªu thô, nªn còng thua thiÖt trong héi nhËp vÒ kinh tÕ víi khu vùc vµ thÕ giíi. C¸c m¸y mãc, thiÕt bÞ ®­îc trang bÞ th­êng nhËp tõ nhiÒu n­íc víi c¸c chñng lo¹i vµ thÕ hÖ rÊt kh¸c nhau. H¬n n÷a, viÖc ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé khoa häc kü thuËt, c«ng nh©n lµnh nghÒ ch­a ®­îc chó träng hoÆc ch­a phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn, ch­a cã nh÷ng rµng buéc vÒ mÆt lîi Ých ®Ó ng­êi lao ®éng ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng cña m×nh, ®Æc biÖt lµ t×nh tr¹ng tham nhòng, l·ng phÝ... rÊt khã kiÓm so¸t ®ang lµ nh÷ng nh©n tè lµm khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶. Bªn c¹nh nh÷ng khã kh¨n chñ quan xÊt ph¸t tõ néi bé nÒn kinh tÕ, th× c¸c t¸c ®éng tiªu cùc do héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi mang l¹i nh­ cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ khu vùc gÇn ®©y ®· ¶nh h­ëng xÊu ®Õn nÒn kinh tÕ n­íc ta. §iÒu nµy cho thÊy tÝnh cÊp b¸ch ph¶i khÈn tr­¬ng n©ng cao tÝnh hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ ®Ó ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn ®Êt n­íc mét c¸ch æn ®Þnh v÷ng ch¾c kh«ng nh÷ng cho c¸c n¨m tr­íc m¾t mµ cho c¶ t­¬ng lai l©u dµi. Môc tiªu cæ phÇn hãa. Cæ phÇn hãa c¸c DNNN nh»m ®¹t c¸c môc tiªu nh­ sau: ChuyÓn ®æi nh÷ng doanh nghiÖp mµ nhµ n­íc kh«ng cÇn n¾m gi÷ 100% vèn sang lo¹i h×nh doanh nghiÖp cã nhiÒu chñ së h÷u, qua ®ã huy ®éng vèn cña c¸c nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc ®Ó n©ng cao n¨ng lùc tµi chÝnh, ®æi míi c«ng nghÖ, ®æi míi ph­¬ng thøc qu¶n trÞ doanh nghiÖp, n©ng cao søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. §¶m b¶o hµi hßa lîi Ých cña Nhµ n­íc, cña doanh nghiÖp, cña c¸c nhµ ®Çu t­ vµ nh÷ng ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp. Qua cæ phÇn hãa thùc hiÖn viÖc c«ng khai minh b¹ch nh÷ng vÊn ®Ò cña doanh nghiÖp theo nguyªn t¾c thÞ tr­êng, g¾n víi sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp víi sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng vèn vµ thÞ tr­êng chøng kho¸n. PHÇN 2: Thùc tr¹ng cæ phÇn hãa doanh nghiÖp nhµ n­íc ë ViÖt Nam. TiÕn tr×nh cæ phÇn hãa. TiÕn tr×nh cæ phÇn hãa ®­îc chia lµm 4 giai ®o¹n: Giai ®o¹n 1: Giai ®o¹n thÝ ®iÓm ( 1992 – 1996) g¾n víi nghÞ ®Þnh 28 cña chÝnh phñ. KÕt thóc giai ®o¹n nµy chóng ta ®· cæ phÇn hãa ®­îc 5 DNNN. Giai ®o¹n 2: Giai ®o¹n më réng(th¸ng 6/1996 – th¸ng 6 /1998) g¾n víi nghÞ ®Þnh 44 cña ChÝnh phñ. KÕt thóc giai ®o¹n nµy chóng ta cæ phÇn hãa ®­îc 30 doanh nghiÖp. Giai ®o¹n 3: Giai ®o¹n chñ ®éng (th¸ng 7/1998 – th¸ng 7/2002) g¾n víi N§ 64 cña ChÝnh phñ. KÕt thóc giai ®o¹n nµy chóng ta cæ phÇn hãa ®­îc 784 doanh nghiÖp. Giai ®o¹n 4: Giai ®o¹n ®Èy m¹nh (th¸ng 7/2002 – nay) g¾n víi N§ 187 cña ChÝnh phñ. §Õn ngµy 26/6/2007 ChÝnh phñ ban hµnh N§ 109 ®Ó chØ ®¹o. Thµnh tùu, h¹n chÕ Thµnh tùu. TÝnh ®Õn gi÷a quÝ III n¨m 2000, c¶ n­íc ta ®· cã 451 doanh nghiÖp nhµ n­íc ®­îc CPH, mét con sè cßn Ýt so víi môc tiªu ®Æt ra. Theo dù kiÕn cña ChÝnh phñ th× cuèi n¨m 2000 sÏ cã kho¶ng 1.000 DNNN chuyÓn sang h×nh thøc C«ng ty Cæ phÇn. KÕt qu¶ nghiªn cøu, tæng kÕt thùc tiÔn ë mét sè doanh nghiÖp ®iÓn h×nh tr­íc vµ sau khi CPH ®· chøng tá r»ng CPH lµ mét chñ tr­¬ng ®óng. Môc tiªu cña chñ tr­¬ng nµy lµ huy ®éng thªm vèn, ®æi míi ph­¬ng thøc qu¶n lý ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ, t¹o ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn, qua ®ã c¬ cÊu l¹i khu vùc kinh tÕ nhµ n­íc, x¸c ®Þnh quyÒn lµm chñ thËt sù cña ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp. §¸nh gi¸ vÒ thµnh c«ng cña chñ tr­¬ng nµy ta h·y xem xÐt nh÷ng môc tiªu ®¹t ®­îc: - VÒ huy ®éng vèn: theo tÝnh to¸n cña c¸c nhµ kinh tÕ, trong d©n hiÖn cßn mét nguån vèn nhµn rçi kho¶ng 8 tû USD.Cæ phÇn hãa chÝnh lµ biÖn ph¸p cã hiÖu qu¶ ®Ó huy ®éng nguån vèn nµy cho ph¸t triÓn kinh tÕ nÕu doanh nghiÖp ho¹t ®éng s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶. §©y kh«ng chØ lµ nhiÖm vô tr­íc m¾t mµ cßn lµ mét chiÕn l­îc l©u dµi. Thèng kª 451 DNNN cæ phÇn ho¸ cã gi¸ trÞ phÇn lín vèn nhµ n­íc lµ 1.649 tû ®ång qua CPH ®· thu thªm ®­îc 1.432 tû ®ång cña c¸c c¸ nh©n, ph¸p nh©n thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau ®Çu t­ vµo. §ång thêi th«ng qua viÖc b¸n cæ phiÕu, Nhµ n­íc ®· thu l¹i 814 tû ®ång ®Ó ®Çu t­ vµo c¸c DNNN kh¸c vµ dïng vµo viÖc gi¶i quyÕt chÝnh s¸ch cho ng­êi lao ®éng trong DNNN thùc hiÖn CPH. VÒ sè tuyÖt ®èi th× ®©y ch­a ph¶i lµ lín, nh­ng vÒ mÆt tû lÖ th× rÊt ®¸ng kÝch lÖ. PhÇn vèn nhµ n­íc t¹i c¸c doanh nghiÖp khi CPH ®­îc x¸c ®Þnh l¹i, nh×n chung ®Òu t¨ng lªn tõ 10-15% so víi gi¸ trÞ ghi trªn sæ s¸ch. Nh­ vËy, khi thùc hiÖn CPH, vèn cña nhµ n­íc t¹i c¸c doanh nghiÖp CPH kh«ng mÊt ®i mµ ®­îc t¨ng lªn, h¬n n÷a cßn thu hót thªm ®­îc mét nguån vèn nhµn rçi trong d©n. Tuy nhiªn, sè l­îng 451 DNNN cæ phÇn hãa míi chØ chiÕm 7% tæng sè DNNN hiÖn cã. Sè vèn nhµ n­íc t¹i c¸c doanh nghiÖp CPH so víi tæng sè vèn nhµ n­íc t¹i c¸c DNNN hiÖn nay chØ chiÕm gÇn 1%. §iÒu nµy cho thÊy sè l­îng doanh nghiÖp vµ sè vèn nhµ n­íc CPH cßn chiÕm tû träng rÊt nhá, ch­a cã t¸c ®éng ®¸ng kÓ ®Õn viÖc c¬ cÊu l¹i vèn cña khu vùc DNNN. Ngµy 20/7/2000, mét trung t©m giao dÞch chøng kho¸n ®Çu tiªn ®· ®­îc ®­a vµo ho¹t ®éng t¹i 45-47 BÕn Ch­¬ng D­¬ng-QuËn I -TP HCM. Th«ng qua thÞ tr­êng chøng kho¸n, ®· cã 4 C«ng ty niªm yÕt cæ phiÕu ®Òu cã thÓ huy ®éng thªm vèn ë trong vµ ngoµi n­íc th«ng qua viÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu cña m×nh. Vai trß cña thÞ tr­êng chøng kho¸n lµ rÊt to lín trong viÖc huy ®éng vèn dïng trong s¶n xuÊt kinh doanh cÇn ®­îc ph¸t triÓn, nh­ng thùc tÕ cho thÊy thÞ tr­êng nµy ë n­íc ta tõ khi thµnh lËp ®Õn nay lu«n ë trong t×nh tr¹ng cung kh«ng ®ñ cÇu. Cã qu¸ Ýt c¸c c«ng ty giao b¸n cæ phiÕu cña m×nh, lý do cã thÓ lµ ho¹t ®éng nµy cßn qu¸ míi mÎ ë n­íc ta hoÆc c¸c c«ng ty sî r»ng bän ®Çu c¬ cæ phiÕu cã thÓ lµm ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh nªn hä kh«ng d¸m m¹o hiÓm. §iÒu nµy ®· lµm cho ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n trë nªn kÐm s«i ®éng, kh«ng hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t­. ChÝnh v× thÕ mµ vai trß cña thÞ tr­êng chøng kho¸n còng bÞ lu mê. Mét sè gi¶i ph¸p còng ®· ®­îc ®­a ra, trong ®ã cã xem xÐt viÖc ChÝnh phñ b¸n cæ phiÕu cña m×nh hay kh«ng. Nh­ng ®©y lµ mét vÊn ®Ò nh¹y c¶m nªn cÇn ®­îc c©n nh¾c kü l­ìng vµ tiÕp tôc nghiªn cøu t×m kiÕm ph­¬ng thøc tèi ­u. - VÒ ®æi míi ph­¬ng thøc qu¶n lý kinh tÕ vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh:Trong c¬ cÊu tæ chøc cña c«ng ty cæ phÇn do cã Héi ®ång Qu¶n trÞ vµ cao h¬n lµ §¹i héi Cæ ®«ng nªn ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp th­êng xuyªn ®­îc gi¸m s¸t. Lîi Ých cña doanh nghiÖp ®­îc g¾n chÆt víi lîi Ých cña cæ ®«ng nªn ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp lµ nh÷ng chñ nh©n thùc sù. Còng th«ng qua §¹i héi Cæ ®«ng vµ Héi ®ång Qu¶n trÞ trÝ tuÖ tËp thÓ ®· ®­îc ph¸t huy, nhê ®ã mµ ph­¬ng thøc qu¶n lý kinh tÕ kh«ng ngõng ®­îc ®æi míi cho phï hîp víi t×nh h×nh biÕn ®éng cña nÒn kinh tÕ x· héi. Theo thèng kª cña Ban ®æi míi qu¶n lý Trung ­¬ng, c¸c doanh nghiÖp sau CPH ®Òu lµm ¨n cã hiÖu qu¶. Doanh thu, lîi nhuËn, nép ng©n s¸ch, tÝch luü vèn ®Òu t¨ng. -VÒ h×nh thøc CPH:theo b¸o c¸o tõ ban ®æi míi qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp ,tÝnh ®Õn 19-5-2001 c¶ n­íc ®· cæ phÇn hãa ®­îc 631 DN vµ bé phËn DN ,b»ng 11% so víi tæng sè DNNN hiÖn cã víi tèng sè vèn ®­îc ®¸nh gi¸ l¹i t¹i thêi ®iÓm CPH lµ 2,714 tû ®ång .trong sè c¸c Dn ®· cæ phÇn hãa ,sè DN cã vèn ph¸p ®Þnh ld­íi 1 tû ®ång lµ 255 DN ,chiÕm 40,28%;tõ 1-5 tû ®ång lµ 219 DN ,chiÕm 34,6%; tõ 5-10 tû ®ång lµ 94 DN chiÕm 14,85% ;trªn 10 tû ®ång lµ 63 DN chiÕm 9,95%. C¸c DN gi÷ nguyªn gi¸ trÞ DN ,ph¸t hµnh thªm cæ phiÕu lµ 53 DN ,chiÕm 8,37 % ; t¸ch mét bé phËn DN ®Î cæ phÇn hãa lµ 90 DN chiÕm 13,22% ;b¸n mét phÇn gi¸ trÞ DN lµ 321 DN ,chiÕm 51,71% .chuyÓn toµn bé DNNN thµnh c«ng ty cæ phÇn 167 DN ,chiÕm 26,38%.Tæng sè vèn ®iÒu lÖ cña c¸c DN CPH la 3,399 tû ®ång ,trog ®ã vèn nhµ n­íc lµ 652 tû ®ång ,chiÕm 20% t«ng sè vèn cæ phÇn .NN cã cæ phÇn ë 367 DN ®· cæ phÇn ,chiÕm 59,2% ,sè c«ng ty cæ phµn nhµ n­íc n¾m trªn 50% vèn ®iÒu lÖ cã 49 ®¬n vÞ (8%) ®· cã 12 c«ng ty cæ phÇn ®­îc ñy ban chøng kho¸n nhµ n­íc cho phÐp niªm yiÕt vµ ®­a cæ phiÕu ra giao dÞch,mua b¸n trªn thÞ tr­êng chøng kho¸ng la c¸c cæ phiÕu :REE,SAM, HAP, TMS, LAF, SGH, CAN, DPC, BBC, TRI , GIR, BTC.B¸o c¸o cña 202 DN ®· cæ phÇn hãa cho thÊy hÇu hÕt ®Òu co chuyÓn biÕn tÝch cùc ,c¸c chØ tiªu ®Òu t¨ng ,kÓ c¶ nh÷ng DN bÞ thua lç tr­íc khi CPH. - VÒ doanh thu: b×nh qu©n c¸c doanh nghiÖp ®Òu t¨ng gÊp 2 lÇn so víi tr­íc khi CPH. §iÓn h×nh lµ C«ng ty Cæ phÇn C¬ ®iÖn l¹nh ®· ph¸t triÓn v­ît bËc trong n¨m 1999 doanh thu ®¹t 478 tû ®ång, gÊp gÇn 4 lÇn so víi tr­íc khi CPH lµ 46 tû ®ång. C«ng ty Cæ phÇn B«ng B¹ch TuyÕt n¨m 1999 ®¹t doanh sè 86 tû ®ång, gÊp 1.5 lÇn so víi tr­íc khi CPH lµ 55 tû ®ång. Trong 202 DN ®· CPH h¬n 1 n¨m b¸o c¸o(trong n¨m 2001) cã 163 DN t¨ng , 37 DN gi¶m.song b×nh qu©n vÉn t¨ng 20%/n¨m. - VÒ lîi tøc cæ phÇn: b×nh qu©n ®¹t tõ 1-2%/th¸ng. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ n­íc ta ®ang ph¶i chÞu søc Ðp lín tõ cuéc khñng ho¶ng khu vùc th× møc ®é lîi tøc cæ phÇn nh­ vËy lµ cao vµ ®­îc c¸c cæ ®«ng chÊp nhËn. - VÒ vèn: t¨ng gÇn 2.5 lÇn so víi tr­íc CPH, næi bËt nhÊt lµ C«ng ty ChÕ biÕn hµng xuÊt khÈu Long An, tæng sè vèn t¨ng 5 lÇn. - VÒ nép ng©n s¸ch: t¨ng b×nh qu©n 2 lÇn so víi tr­íc khi CPH. §iÓn h×nh lµ C«ng ty C¬ ®iÖn l¹nh TP HCM t¨ng gÇn 3 lÇn. -VÒ lîi nhuËn tr­íc thuÕ : t¨ng b×nh qu©n 25% .nép cho NSNN trªn 30% ,thu nhËp cña ng­êi lao ®éng lµ 20% (ch­a kÓ thu nhËp tõ cæ tøc).(theo sè liÖu n¨m 2001). Mét sè C«ng ty Cæ phÇn kh¸c, do nh÷ng khã kh¨n vÒ thÞ tr­êng nªn doanh sè, lîi nhuËn, nép ng©n s¸ch ch­a t¨ng nh­ng sau khi CPH nÒn nÕp, kû c­¬ng trong qu¶n lý ®· ®­îc thiÕt lËp l¹i. Ch¼ng h¹n nh­ C«ng ty Cæ phÇn ThiÕt bÞ th­¬ng m¹i (Bé Th­¬ng m¹i) khi míi ho¹t ®éng gÆp ph¶i bÊt lîi do thÞ tr­êng khã kh¨n lµm gi¸ thµnh s¶n phÈm t¨ng kh«ng b¸n ®­îc nhiÒu ra thÞ tr­êng, C«ng ty ®· ®iÒu chØnh nh÷ng kh©u bÊt hîp lý vµ do ®ã ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh c«ng: gi¶m gi¸ thµnh, doanh sè , tiÒn l­¬ng, c¸c chØ tiªu nép ng©n s¸ch b¶o ®¶m, lîi tøc cæ phÇn ®¹t 16%/n¨m. - VÒ viÖc lµm vµ thu nhËp cho ng­êi lao ®éng. §©y lµ vÊn ®Ò khiÕn ng­êi lao ®éng v« cïng b¨n kho¨n, lo l¾ng khi chuyÓn sang C«ng ty Cæ phÇn. Hä kh«ng lo l¾ng sao ®­îc khi ch­a biÕt râ ngµy mai m×nh sÏ sèng ra sao, cã ®­îc tiÕp tôc lµm viÖc hay kh«ng, thu nhËp cã gi¶m kh«ng, quyÒn d©n chñ cã ®­îc b¶o ®¶m kh«ng. Bëi hä nghÜ r»ng khi ®· lµ doanh nghiÖp cæ phÇn, tµi s¶n trong doanh nghiÖp kh«ng cßn hoµn toµn cña Nhµ n­íc, c¸c «ng chñ míi lµ ng­êi n¾m trong tay ®a sè cæ phiÕu cña c«ng ty, hä cã thÓ chØ ch¹y theo lîi nhuËn, sa th¶i c«ng nh©n mµ kh«ng mét ®oµn thÓ nµo b¶o vÖ hä. Nh­ng trªn thùc tÕ, hÇu nh­ kh«ng cã mét c«ng ty cæ phÇn sa th¶i v« lý c«ng nh©n, kh«ng nh÷ng thÕ thu nhËp vµ viÖc lµm cña hä lu«n æn ®Þnh vµ cã xu h­íng t¨ng lªn. Do lu«n lu«n ph¶i më réng s¶n xuÊt kinh doanh b¶o ®¶m sù ph¸t triÓn nªn c¸c doanh nghiÖp nµy ®· t¹o thªm nhiÒu viÖc lµm, lao ®éng t¨ng b×nh qu©n 12%, thu nhËp cña ng­êi lao ®éng t¹i c¸c c«ng ty cæ phÇn t¨ng b×nh qu©n hµng n¨mgÇn 20% (ch­a kÓ cæ tøc). N¨m 1999 thu nhËp cña c«ng nh©n viªn C«ng ty Cæ phÇn §¹i lý liªn hiÖp vËn chuyÓn ®¹t 4tr®ång/ng­êi/th¸ng, gÊp gÇn 3 lÇn so víi tr­íc khi CPH. §­îc lµm viÖc trong m«i tr­êng vµ c¬ chÕ míi ng­êi lao ®éng ®· thùc sù g¾n lîi Ých cña m×nh víi lîi Ých cña doanh nghiÖp; tù gi¸c, tæ chøc kû luËt, chñ ®éng, s¸ng t¹o, tiÕt kiÖm... ®ã chÝnh lµ nh÷ng yÕu tè gãp phÇn n©ng cao hiÖu qña s¶n xuÊt, mang l¹i lîi Ých thiÕt thùc cho b¶n th©n, c«ng ty, Nhµ n­íc vµ x· héi. §Õn ngµy 30/6/2006, chóng ta ®½ cæ phÇn hãa ®­îc 3365 doanh nghiÖp, huy ®éng ®­îc 22000 tû ®ång vèn nhµn rçi trong x· héi ®Ó ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt kinh doanh. Quy m« vèn cña c¸c doanh nghiÖp lín h¬n tr­íc: N¨m 2005: Cã 3207 doanh nghiÖp cæ phÇn hãa tæng vèn lµ 20000 tû ®ång. Cuèi n¨m 2005: Trong sè 967 doanh nghiÖp cæ phÇn hãa th× sè vèn lµ trªn 20000 tû ®ång. Thêi gian thùc hiÖn cæ phÇn hãa nhanh h¬n: Tr­íc ®©y ®Ó cæ phÇn hãa mét doanh nghiÖp mÊt 437 ngµy. Sau khi cã N§ 187 th× thêi gian lµ 260 ngµy. Kh¾c phôc c¬ b¶n ®­îc t×nh tr¹ng cæ phÇn hãa khÐp kÝn: Chóng ta quy ®Þnh l­îng cæ phÇn tèi thiÓu ®Êu gi¸ b¸n c«ng khai, viÖc ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp ph¶i do c¬ quan cã chøc n¨ng tiÕn hµnh nh­: c¸c c«ng ty tµi chÝnh, c¸c ng©n hµng ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc, tõ ®ã gãp phÇn n©ng cao ®­îc tÝnh minh b¹ch trong viÖc cæ phÇn hãa DNNN. Khi cæ phÇn hãa ra bªn ngoµi, c¸c doanh nghiÖp ®· chñ ®éng lùa chän ®Çu t­ chiÕn l­îc cho m×nh. Th«ng qua b¶n ®Êu gi¸ phÇn lín c¸c doanh nghiÖp ®Òu b¸n ®­îc cæ phÇn cña m×nh cao h¬n mÖnh gi¸. HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp sau cæ phÇn hãa th× ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ h¬n. KÕt qu¶ ®iÒu tra n¨m 2005 trong 850 doanh nghiÖp cæ phÇn hãa cho thÊy vèn ®iÒu lÖ t¨ng 44%, doanh thu t¨ng 24%, lîi nhuËn t¨ng 14% vµ thu nhËp cña ng­êi lao ®éng t¨ng 12%. N¨m 2006 cæ tøc b×nh qu©n cña trong c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn hãa lµ 17%. QuyÒn lîi cña ng­êi lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn hãa ®· ®­îc ®¶m b¶o, lao ®éng d«i d­ ®­îc h­ëng chÝnh s¸ch trî cÊp theo N§ 41 cuÈ ChÝnh phñ n¨m 2002. Riªng n¨m 2005, chóng ta cã 85500 lao ®éng d«i d­, b×nh qu©n mçi lao ®éng ®­îc hç trî 32 triÖu ®ång. C¸n bé c«ng nh©n viªn ®­îc mua cæ phÇn ­u ®·i víi gi¸ gi¶m 40% so víi gi¸ ®Êu b×nh qu©n thµnh c«ng. H¹n chÕ Tuy nhiªn theo ®¸nh gi¸ chung th× viÖc triÓn khai thùc hiÖn cßn chËm vµ kh«ng ®ång ®Òu gi÷a c¸c ngµnh, c¸c ®Þa ph­¬ng, c¸c Tæng C«ng ty Nhµ n­íc; kÕt qu¶ d¹t ®­îc mÆc dï cã tÝnh thuyÕt phôc cao nh­ng ch­a t¹o thµnh søc bËt l«i kÐo phong trµo CPH ®i lªn. §èi t­îng c¸c DN cæ phÇn hãa cho ®Õn nay vÉn cßn h¹n chÕ, ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®Èy m¹nh cæ phÇn hãa. HÇu hÕt c¸c DN cá phÇn hãa lµ doanh nghiÖp ®Þa ph­¬ng, cã quy m« nhá. NhiÒu DN vÉn nÐ tr¸nh cæ phÇn hãa b»ng c¸ch chuyÓn sang ho¹t ®éng theo m« h×nh c«ng ty mÑ c«ng-ty con hoÆc c«ng ty TNHH Nhµ n­íc mét thµnh viªn. QuyÒn së h÷u thùc tÕ trong c¸c DN ®· cæ phÇn hãa th× ®­îc chuyÓn ®æi rÊt Ýt: - §Õn hÕt n¨m 2005: Tæng sè vèn trong c¸c doanh nghiÖp ®· cæ phÇn hãa chiÕm 12% tæng sè vèn trong c¸c DNNN. - Tuy nhiªn trong c¸c DN d· cæ phÇn hãa trung b×nh nhµ n­íc vÉn n½m gi÷ 38% cæ phÇn, ng­êi lao ®éng trong DN n¾m 54%, ng­êi bªn ngoµi n¾m 8%. Qu¸ tr×nh cæ phÇn hãa diÔn ra hÕt søc chËm ch¹p ®Æc biÖt khi chóng ta tiÕn hµnh cæ phÇn hãa c¸c DN cã quy m« lín. C¬ chÕ chÝnh s¸ch vÒ cæ phÇn hãa ch­a ®ång bé ,quy tr×nh phøc t¹p ,ch­a khuyÕn khÝch DN va ng­êi lao ®éng h¨ng h¸i thùc hiÖn cæ phÇn hãa nh­: khèng chÕ tû lÖ mua cæ phÇn lÇn ®Çu ,quy ®Þnh sè cæ phÇn ­u ®·i nãi chung va ®èi víi c¸n bé qu¶n lý,xö lý phÇn vèn tù bæ sung,nî khã ®ßi ,vµ lao ®éng d«i ra. T¹i kh¸ nhiÒu c«ng ty cæ phÇn ®· diÔn ra t×nh tr¹ng chuyÓn nh­îng cæ phÇn cña ng­êi lao ®éng mét c¸ch tù do mµ c«ng ty kh«ng kiÓm so¸t ®­îc ,v× viÖc chuyÓn nh­îng ®ã kh«ng th«ng qua sæ ®ang ký ®ãng gãp cæ ®«ng .MÆc dï viÖc chuyÓn nh­îng nµy lµ hîp ph¸p (®óng LuËt doanh nhiÖp) nh­ng kh«ng t¹o ra ®­îc ®éng lùc ,g¾n tr¸ch nhiÖm cua ng­êi lao ®éng víi doanh nghiÑp vµ ®ång thêi lµm cho viÖc khèng chÕ tû lÖ mua cæ phÇn lÇn ®Çu lµ kh«ng cßn ý nghÜa n÷a . VÒ vÊn ®Ò x¸c ®Þnh gi¸ trÞ DN tr­íc khi CPH gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n lµm kÐo dµi t×nh h×nh ,thËm chÝ cßn lµm c¶n trë tiÕn tr×nh CPH .GI¸ trÞ vÒ quyÒn sö dông ®Êt cßn lín h¬n rÊt nhiÒu gi¸ trÞ cña c¸c tµi s¶n hiÖn cã kÓ c¶ m¸y mãc thiÕt bÞ ,nh­ng gi¸ trÞ nµy l¹i kh«ng ®­îc tÝnh vµo gi¸ trÞ doanh nghiÖp .Cßn n÷a ,c¬ quan qu¶n lý ®Êt ®ai ®øng riªng rÏ nªn rÊt khã khi lµm thñ tôc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ DN mét c¸ch cô thÓ .ViÖc ban hµnh c¸c quy ®Þnh vÒ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cßn ch­a thèng nhÊt vµ ®ång bé nªn dÉn tíi viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ tµi s¶n cña c¸c DN CPH cßn mang tÝnh chñ quan ,tháa hiÖp gi÷a ho¹t ®«ng ®Þnh gi¸ vµ doanh nghiÖp: - §¹i diÖn chñ së h÷u vµ ng­êi qu¶n lý trùc tiÕp phÇn vèn NN t¹i DN CPH ch­a ®­îc t¸ch b¹ch .DN võa lµ ng­êi b¸n ,võa lµ ng­êi mua ,võa lµ ng­êi tham gia ®Þnh gi¸ ... cho nªn t×nh tr¹ng b¸n néi bé hoÆc cè t×nh kh«ng b¸n ra ngoµi ®Ó gi¶m gi¸ ho¨c tr× ho·n thùc hiªn CPH. - C¸c tµi s¶n h÷u h×nh ®Þnh gi¸ kh«ng chÝnh x¸c, c¸c tµi s¶n v« h×nh gÇn nh­ kh«ng ®Þnh gi¸ ®­îc. - VÊn ®Ò gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt th× viÖc ®Þnh gi¸ khi giao hoÆc cho thuª ®Êt ch­a s¸t víi gi¸ thÞ tr­êng. - Chóng ta ch­a cã mét c¬ chÕ ®Ó gi¸m s¸t c¸c tæ chøc trung gian ®Þnh gi¸ DN khi cæ phÇn hãa, mét sè tá chøc ®Þnh gi¸ ch­a s¸t ch­a phï hîp víi thùc tÕ. VÊn ®Ò qu¶n lý vèn cña Nhµ n­íc t¹i c¸c DN sau cæ phÇn hãa hiÖn lµ vÊn ®Ò ®ang ®­îc th¶o luËn, chóng ta cÇn x¸c ®Þnh râ quyÒn lîi, tr¸ch nhiÖm quyÒn h¹n cña nh÷ng ng­êi ®¹i diÖn phÇn vèn cña nhµ n­íc t¹i c¸c DN cæ phÇn hãa: Trong nhiÒu DN cæ phÇn hãa Nhµ n­íc vÉn cßn n¾m gi÷ qu¸ nhiÒu vèn. V× vËy c¸c DN nµy ch­a cã thay ®æi c¨n b¶n vÒ tè chÊt, vÒ qu¶ trÞ theo m« h×nh mét c«ng ty thùc sù. Nhµ n­íc c¬ quan qu¶n lý cßn can thiÖp qua s©u vµo ho¹t ®éng cña c¸c doanh ngiÖp sau cæ phÇn hãa. §èi víi nhiÒu DN sau cæ phÇn hãa, qu¶n trÞ vµ t­ duy ®iÒu hµnh vÉn nh­ cò: Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra trong c¸c DN cæ phÇn hãa cã 86% Gi¸m §èc, 88% PG§, 90% kÕ to¸n tr­ëng trong DN vÉn d÷ nguyªn nh­ cò, ®iÒu nµy lµm ¶nh h­ëng ®Õn sù thay ®æi chung vµ dµi h¹n. ChÝnh s¸ch gi¶i quyÕt hç trî cho lao ®éng d«i d­( N§ 41) kÕt thóc vµo th¸ng 12/2005, hiÖn nay ch­a cã N§ míi lµm ¶nh h­ëng tíi tèc ®é cæ phÇn hãa. GÆp 3 nghÞch lý trong cæ phÇn hãa. PHẦN III: MỘT SỐ KIẾN NGHỊ ĐỂ CẢI THIỆN VÀ ĐẨY NHANH QUÁ TRÌNH CỔ PHẦN HÓA DNNN Ở NƯỚC TA. 1. Thiết lập cơ quan chuyên trách về cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nướC Thực tế, qua gần 10 năm thực thi cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước cho thấy, cổ phần hóa là một chương trình đầy khó khăn và phức tạp, một mặt do bao hàm nhiều mục tiêu, mặt khác do động chạm đến nhiều vấn đề kinh tế, xã hội, chính trị liên quan đến nhiều tầng lớp người khác nhau. Nếu cứ tiếp tục cổ phần hóa theo kiểu phong trào tự giác hiện nay thì có thể dự báo cổ phần hóa những năm tới sẽ khó đạt kế hoạch đặt ra. Theo kinh nghiệm tư nhân hóa ở một số nước thành công, cần phải thiết lập một cơ quan chuyên trách đủ mạnh để dồn tâm lực vào quá trình xây dựng chương trình, mục tiêu, phương án cổ phần hóa khoa học, khả thi trên phạm vi tổng thể bỏ qua lợi ích cục bộ của các cơ quan chủ quản và kiên quyết thực hiện tới cùng chuơng trình đó. Cách làm theo kiểu phong trào những năm qua đã dẫn đến các hậu quả không mong muốn như: cổ phần hóa diễn ra rất chậm do phải chờ các cơ quan chủ quản và doanh nghiệp tự nguyện; các doanh nghiệp nhà nước dễ cổ phần hóa và có lợi cho các bên liên quan khi cổ phần hóa thì làm nhanh, các doanh nghiệp gặp khó khăn hoặc xin rút, hoặc tìm mọi cách lẩn tránh, kéo dài quá trình làm thủ tục; nhà nước không kiểm soát được quá trình cổ phần hóa nên đôi khi bị thất thoát vốn nhà nước... Do vậy, cấp thiết phải thiết lập cơ quan chuyên trách về cổ phần hóa để thực sự đặt quá trình cổ phần hóa trên cơ sở khoa học và kiểm soát được từ phía nhà nước cũng như linh hoạt, kiên quyết khi giải quyết khó khãn vướng mắc trong quá trình cổ phần hóa.  2. Cải tiến phương thức định giá doanh nghiệp nhà nước theo nguyên tắc thị trường  Trên thế giới có nhiều phương thức định giá cổ phiếu doanh nghiệp cần cổ phần hóa. Không nhất thiết buộc cổ phiếu của các doanh nghiệp nhà nước cổ phần hóa đều chung một mệnh giá. Càng không nên áp dụng cứng nhắc các tỷ lệ cấu thành giá của các bộ phận tài sản của doanh nghiệp. Phương thức Hội đồng thẩm định giá với sự chủ trì của Bộ tài chính hiện nay tỏ ra bất cập ở những phương diện: l) Cán bộ của Bộ tài chính không đủ nên nhiều doanh nghiệp phải chờ; 2) Cán bộ của Bộ tài chính không thể am hiểu giá của các loại vật tư máy móc chuyên dùng của nhiều ngành khác nhau nên định giá không chính xác; 3) Nguyên tắc thỏa thuận giữa doanh nghiệp và Hội đồng thẩm định giá mang nhiều tính chất chủ quan, không phản ánh đúng giá thị trường... Theo chúng tôi, nên áp dụng các hình thức định giá của thị trường tài chính như đấu giá, định giá của các tổ chức định giá chuyên nghiệp, tư vấn định giá của các công ty chứng khoán... Về đại thể, nên đa dạng các phương pháp định giá cho phù hợp với từng đối tượng doanh nghiệp. Muốn vậy, cơ quan chuyên trách về cổ phần hóa phải có phương án cho từng loại đối tượng đó. Thậm chí có thể thuê chuyên gia và các doanh nghiệp định giá của nước ngoài. Ngoài ra cần cải tiến hệ thống kế toán thống kê theo chuẩn mực thế giới. Việc làm này có nhiều cái lợi như: tạo mặt bằng chung cho các công ty cổ phần có vốn trong nước và nước ngoài có chuẩn so sánh thống nhất; tạo bình đẳng cho người đầu tư trong nước và nước ngoài; dễ xác định giá trị doanh nghiệp. Có hiện tượng thực tế là một công ty cổ phần nếu áp dụng hệ thống kế toán Việt Nam thì lợi nhuận chênh so với áp dụng hệ thống kế toán quốc tế rất nhiều (ví dụ: Công ty cổ phần cơ điện lạnh, năm 2000 lợi nhuận chênh nhau l5 tỷ).  3. Sửa đổi những bất cập trong chính sách về cổ phần hóa nói chung, về những ưu đãi cho doanh nghiệp nhà nước kinh doanh nói riêng  Theo chủ trương của nước ta, cổ phần hóa chủ yếu động chạm đến các doanh nghiệp nhà nước kinh doanh. Hiện tại một bất hợp lý vẫn tồn tại là các doanh nghiệp nhà nước kinh doanh vẫn được hưởng đặc quyền như vay ngân hàng thương mại quốc doanh không phải thế chấp, sử dụng đất không mất tiền thuê, được ưu tiên trong những đơn hàng hay gói thầu của nhà nước... Theo chúng tôi, đã là doanh nghiệp nhà nước kinh doanh không nên đề ra một hình thức ưu đãi nào cũng như các trách nhiệm xã hội do doanh nghiệp nhà nước kinh doanh thực hiện nhà nước phải thanh toán sòng phẳng. Có như vậy, các doanh nghiệp nhà nước thuộc diện cổ phần hóa mới không nuối tiếc hình thức 100% vốn nhà nước hoặc bằng mọi cách bảo vệ phương án cổ phần hóa mà nhà nước giữ cổ phần khống chế một cách không cần thiết.  Các chính sách ưu đãi người lao động cũng nên thống nhất theo nguyên tắc thị trường: tức có thể bán ưu đãi, cho không hoặc cho vay để mua cổ phiếu nhưng nguyên tắc là phải để cổ phiếu có tính chuyển đổi tức người lao động có quyền bán cổ phiếu nếu họ thấy có lợi hơn giữ. Hình thức ngăn cản người lao động bán cổ phiếu với lý do bảo vệ sở hữu cho người lao động đã làm cho việc mua cố phiếu của người lao động không khác góp vốn cho doanh nghiệp kinh doanh vào thập kỷ 80 và triệt tiêu các thế mạnh của công ty cổ phần như sức ép giá cổ phiếu buộc ban quản lý doanh nghiệp phải quản lý tốt, là hình thức đầu tư linh hoạt phù hợp với nhu cầu của nguời lao động... Theo chúng tôi, để bảo vệ người lao động, cần thúc ép ban quản lý doanh nghiệp và người lao động làm việc tốt để họ thấy sở hữu cổ phiếu tốt hơn bán hoặc chờ giá tăng mới bán, hoặc tổ chức thị trường chứng khoán cho tốt để người lao động không bị lừa gạt, hoặc thông qua các tổ chức đoàn thể xã hội đoàn kết người lao động thành cổ đông đa số kiểm soát ban quản lý doanh nghiệp; là trang bị kiến thức để người lao động biết xử lý cổ phiếu tốt... chứ không nên áp chế người lao động trong kỷ luật chết người là có cổ phiếu mới được làm việc ở doanh nghiệp cổ phần hóa, bởi đó là hành vi đi ngược lại lợi ích của chính người lao động tự do, đi ngược lại lợi ích của thị trường chứng khoán và thậm chí vi phạm pháp luật.  4. Cải tiến các thủ tục hành chính liên quan đến cổ phần hóa như cấp giấy tờ sở hữu tài sản, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thủ tục đăng ký, thủ tục rút tiền từ quỹ hỗ trợ cổ phần hoá  Phải kiên quyết xóa bỏ cửa quyền trong dịch vụ hành chính của nhà nước theo phương châm nhà nước phải tạo điều kiện cho doanh nghiệp, chứ không được dựa vào quyền đuợc giao để gây khó dễ cho doanh nghiệp. Một điều phi lý là sở địa chính hiện nay vẫn làm theo kế hoạch cứng nên cuối năm nếu kế hoạch đã hoàn thành thì dừng lại chờ năm sau chứ không cấp tiếp giấy cho dân sợ chỉ tiêu sang năm cao hơn không hoàn thành. Để buộc các cơ quan hành chính tạo điều kiện thời gian cho doanh nghiệp sau cổ phần hóa, thiết nghĩ phải củng cố cơ quan kiểm tra, kiểm soát chính các cơ quan hành chính và đề cao ý thức và khả năng sử dụng pháp luật của các doanh nghiệp. 5. Đổi mới công tác truyên truyền vận động cho cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước.  Vừa qua, công tác tuyên truyền cho cổ phần hóa chủ yếu dựa vào đài báo và hoạt động của Ban cổ phần hóa nhằm đề cao tinh thần tự giác của mỗi người. Theo chúng tôi hiệu quả của phương pháp này cũng có nhưng không lớn. Hãy học tập kinh nghiệm của Hồ Chủ tịch khi Người tuyên truyền cho phong trào hợp tác hóa. Đó là tổ chức các Đại hội cán bộ cổ phần hóa giỏi để mọi người học tập kinh nghiệm của nhau. Đó là tuyên truyền về những doanh nghiệp sau cổ phần hóa làm ăn tốt, doanh thu, lợi nhuận, việc làm đều tăng hơn trước. Đó là đào tạo khẩn trương những cán bộ thành thạo cổ phần hóa để giúp đỡ những nơi khó khăn. Bởi vì, cổ phần hóa không phải là hoạt động xã hội mang tính phong trào nhất thời, cổ phần hóa động chạm đến lợi ích biết bao người. Hãy làm mọi cách để cả cán bộ và người lao động đều nhận thấy được lợi ích của cổ phần hóa đối với họ. Khi đó cổ phần hóa tự khắc là phong trào của người lao động chân chính mà sức cản của các nhóm đặc lợi không thể nào đối phó được. Đối với các cán bộ vì tư lợi mà cản trở quá trình cổ phần hóa phải được xử lý công tâm và thích đáng đê gạt bỏ các thế lực bảo thủ, nấp dưới danh nghĩa này nọ cản trở lợi ích của người lao động, cản trở lợi ích của quốc gia. kÕt luËn Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc lµ mét qu¸ tr×nh v« cïng khã kh¨n phøc t¹p v× nã ®ông ch¹m ®Õn nhiÒu vÊn ®Ò nh¹y c¶m, h¬n n÷a l¹i kh«ng cã con ®­êng chung nµo cho tÊt c¶ c¸c n­íc tiÕn hµnh CPH doanh nghiÖp nhµ n­íc. Nh÷ng thµnh c«ng vµ nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm quý gi¸ mµ chóng ta thu ®­îc ®· kh¼ng ®Þnh CPH lµ mét chñ tr­¬ng ®óng ®¾n cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. Qua 20 n¨m kÓ tõ ngµy thÝ ®iÓm CPH, ®· cã nhiÒu DNNN chuyÓn thµnh C«ng ty cæ phÇn. Cïng víi viÖc thiÕt lËp ®­îc mét hÖ thèng qu¶n lý míi chóng ta ®· cã thªm nh÷ng doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao s½n sµng tham gia vµo qu¸ tr×nh héi nhËp cña ®Êt n­íc. NiÒm tin cña d©n víi §¶ng ®­îc cñng cè mét b­íc thÓ hiÖn ë chç: chóng ta ®· huy ®éng ®­îc nguån vèn kh¸ lín trong d©n dïng ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, gi¶m g¸nh nÆng ng©n s¸ch cho Nhµ n­íc khi mµ liªn tôc ph¶i bï lç cho c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶. C¬ chÕ míi ®­îc h×nh thµnh còng lµ lóc ta dÇn xo¸ bá ®­îc nh÷ng thãi quen trong c¬ chÕ cò, t¹o ra con ng­êi míi n¨ng ®éng, s¸ng t¹o høa hÑn mét t­¬ng lai t­¬i s¸ng cña ®Êt n­íc sau nµy. Tuy nhiªn, kh«ng chØ cã nh÷ng kÕt qu¶ tèt ®Ñp mµ c¶ nh÷ng thÊt b¹i, v­íng m¾c chóng ta gÆp ph¶i còng kh«ng Ýt. Nh­ng tin ch¾c r»ng cïng víi quyÕt t©m cña §¶ng, ChÝnh phñ vµ sù ñng hé cña toµn d©n th× Ch­¬ng tr×nh Cæ phÇn ho¸ nhÊt ®Þnh sÏ thµnh c«ng, hÖ thèng doanh nghiÖp nhµ n­íc sÏ kh¼ng ®Þnh ®­îc vai trß vµ vÞ trÝ cña m×nh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nhiÒu thµnh phÇn ph¸t triÓn theo ®Þnh h­íng X· héi Chñ nghÜa. Môc lôc Lêi nãi ®Çu 1 Néi dung 2 PhÇn 1: Mét sè vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc 2 B¶n chÊt cña cæ phÇn ho¸ 2 Sù cÇn thiÕt ph¶i ®Èy m¹nh cæ phÇn ho¸ mét bé phËn doanh nghiÖp nhµ n­íc ë ViÖt Nam 3 Môc tiªu cña cæ phÇn ho¸ 5 phÇn 2: Thùc tr¹ng cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc ë ViÖt nam 6 TiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ 6 Thµnh tùu, h¹n chÕ 6 phÇn 3: §Þnh h­íng vµ gi¶i ph¸p cæ phÇn ho¸ mét bé phËn doanh nghiÖp nhµ n­íc trong thêi gian tíi 15 KÕt luËn 19 Môc lôc 20

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • doc72464.DOC
Tài liệu liên quan