Đề tài Hoàn thiện các hình thức trả lương ở công ty dệt 8-3 Hà Nội

ng ®ång ®Òu nªn tØ lÖ cÊp bËc cña nhµ m¸y cßn ë møc thÊp (2,6), lao ®éng phæ th«ng cßn chiÕm mét tû lÖ t­¬ng ®èi lín (8,68% n¨m 1998) Tuy lao ®éng cßn trÎ, tay nghÒ thÊp nh­ng cã kh¶ n¨ng tiÕp thu nhanh vÒ kü thuËt vµ cïng víi sù cè g¾ng cña hä ch¾c ch¾n r»ng hä sÏ ®¹t ®­îc tr×nh ®é tay nghÒ cao trong nh÷ng n¨m tíi. 3. §Æc ®iÓm vÒ c«ng nghÖ m¸y mãc thiÕt bÞ vµ nguyªn vËt liÖu. Tr­íc ®©y c«ng ty dÖt 8-3 s¶n xuÊt chñ yÕu theo chØ tiªu cña nhµ n­íc dao xuèng. HiÖn nay khi b­íc vµo c¬ chÕ thÞ tr­êng th× c«ng ty s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng cña kh¸ch hµng. Do ®­îc thµnh lËp tõ l©u nªn hÇu hÕt c¸c trang thiÕt bÞ, m¸y mãc cña c«ng ty hiÖn nay ®· n¸t vµ l¹c hËu. M¸y mãc cña c«ng ty ®a phÇn ®Òu do Trung Quèc s¶n xuÊt tõ tr­íc nh÷ng n¨m 60 nªn thiÕu phô tïng thay thÕ, n¨ng suÊt rÊt thÊp. Tõ n¨m 1990 trë l¹i ®©y c«ng ty còng cã nhiÒu nh÷ng biÖn ph¸p nh»m c¶i tiÕn trang thiÕt bÞ vµ m¸y mãc. N¨m 1998 ®­îc sù gióp ®ì cña ChÝnh phñ Ên §é c«ng ty ®· vay vèn b»ng thiÕt bÞ nªn ®· thay thÕ ®­îc mét phÇn ë d©y truyÒn nhuém hoµn tÊt D­íi ®©y lµ mét sè d©y chuyÒn s¶n xuÊt chÝnh cña C«ng ty M¸y c¾t ph«i Lµ, bao tói M¸y may QuÇn ¸o thµnh phÈm S¬ ®å 2: S¬ ®å d©y chuyÒn may S¬ ®å 3: S¬ ®å d©y chuyÒn nhuém C«ng ®o¹n nÊu v¶i Kh©u lµm bãng Kh©u tÈy Kh©u nhuém Kh©u sÊy Kh©u giÆt S¬ ®å 2: S¬ ®å d©y chuyÒn kÐo sîi D©y chuyÒn s¶n xuÊt sîi ch¶i kü M¸y b«ng M¸y ch¶i th« M¸y ghÐp s¬ bé M¸y cuén cói M¸y ch¶i kü M¸y ghÐp M¸y sîi con M¸y èng M¸y ®Ëu M¸y èng M¸y xe M¸y th« M¸y ch¶i th« M¸y ghÐp M¸y th« M¸y sîi con M¸y èng D©y chuyÒn s¶n xuÊt sîi ch¶i th« M¸y b«ng S¬ ®å 4: S¬ ®å d©y chuyÒn kÐo sîi Do tÝnh chÊt s¶n xuÊt cña c«ng ty dÖt lµ s¶n xuÊt theo d©y chuyÒn n­íc ch¶y liªn tôc tõ ®Çu lµ b«ng vµ cuèi cïng lµ s¶n phÈm may mÆc. V× vËy mét bé phËn nµo ®ã bÞ trôc trÆc sÏ g©y ¸ch t¾c chËm trÔ cho c¶ d©y chuyÒn s¶n xuÊt. Bëi vËy mét yªu cÇu cÊp b¸ch hiÖn nay ®èi víi c«ng ty lµ cÇu ph¶i ®­îc ®Çu t­ n©ng cÊp toµn bé c«ng ty tõ nhµ m¸y sîi cho ®Õn nhµ m¸y may. Cã nh­ vËy c«ng ty míi cã thÓ n©ng cao ®­îc n¨ng suÊt lao ®éng vµ s¶n phÈm cña c«ng ty míi cã søc c¹nh tranh víi thÞ tr­êng. Nguyªn liÖu cho ngµnh dÖt may nãi chung ë n­íc ta vµ c«ng ty dÖt nãi riªng lµ c¸c lo¹i b«ng, sîi thiªn nhiªn, sîi Visco, sî FE, c¸c lo¹i ho¸ chÊt c¬ b¶n vµ thuèc nhuém. HiÖn nay hÇu hÕt c¸c nguyªn liÖu nãi trªn c«ng ty ®Òu ph¶i nhËp khÈu. Nguån nhËp khÈu chñ yÕu cña c«ng ty lµ Ên §é, Mü, Hµn Quèc...Nh­ng t×nh h×nh nhËp khÈu kh«ng æn ®Þnh vµ ch¾p v¸ g©y kh«ng Ýt khã kh¨n cho c«ng ty. Tr­íc ®©y s¶n phÈm c«ng ty s¶n xuÊt theo chØ tiªu kÕ ho¹ch cña Nhµ n­íc. Nh­ng hiÖn nay khi b­íc vµo s¶n xuÊt trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng th× c«ng ty còng hÕt søc chó träng vµ x¸c ®Þnh chiÕn l­îc tiªu thô s¶n phÈm cña m×nh. ThÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm cña yÕu cña c«ng ty lµ thÞ tr­êng trong n­íc (chiÕm 70-80 tæng s¶n l­îng cña c«ng ty). Ngoµi viÖc cung cÊp v¶i ®¸p øng cho nhu cÇu may mÆc cña nh©n d©n cßn s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm phô cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c nh­ c¸c lo¹i mµnh lµm lèp cho xe « t«, xe m¸y, v¶i läc bôi cho c¸c nhµ m¸y luyÖn kim... Bªn c¹nh viÖc chó träng vµo thÞ tr­êng trong n­íc c«ng ty còng rÊt coi träng viÖc xuÊt khÈu thÞ tr­êng ra n­íc ngoµi. Trong mÊy n¨m gÇn ®©y kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c«ng ty kh«ng ngõng t¨ng lªn. S¶n phÈm cña c«ng ty còng ®· x©m nhËp ®­îc vµo mét sè thÞ tr­êng khã tÝnh nh­ EU, Cana®a, Mü, NhËt, Hµn Quèc... 4- §Æc ®iÓm vÒ ®Þnh møc lao ®éng C«ng ty hiÖn nay ®ang ¸p dông ba ph­¬ng ph¸p ®Ó x¸c ®Þnh ®Þnh møc lao ®éng Ph­¬ng ph¸p chôp ¶nh ngµy lµm viÖc: Kh¶o s¸t tiªu hao thêi gian lao ®éng thùc tÕ cña mét c«ng nh©n hoÆc mét nhãm c«ng nh©n, b¾t ®Çu tõ ®Çu ca ®Õn khi kÕt thóc ca nh»m nghiªn cøu t×nh h×nh sö dông thêi gian lao ®éng trong mét ca ®Ó ph¸t hiÖn ra c¸c nguyªn nh©n g©y l·ng phÝ thêi gian vµ ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc. Trªn c¬ së ®ã x©y dùng c¸c ®Þnh møc lao ®éng hîp lývíi kÕt cÊu thêi gian phï hîp víi yªu cÇu cña c«ng viÖc Ph­¬ng ph¸p bÊm giê thao t¸c: Kh¶o s¸t tiªu hao thêi gian lao ®éng thùc tÕ cña nh÷ng thao t¸c ®­îc lÆp ®i lÆp l¹i nhiÒu lÇn Ph­¬ng ph¸p thèng kª kinh nghiÖm: Dùa vµo kinh nghiÖm cña ng­êi lao ®éng vµ c¸c sè liÖu ®· thèng kª tr­íc ®ã ®Ó ®Ò ra ®Þnh møc lao ®éng phï hîp cho c«ng nh©n Dùa vµo c¸c ph­¬ng ph¸p trªn C«ng ty ®· tiÕn hµnh x©y dùng mét c¸ch kh¸ ®Çy ®ñ c¸c ®Þnh møc lao ®éng ë hÇu hÕt c¸c c«ng ®o¹n s¶n xuÊt. Tuy ®· ¸p dông møc cã c¨n cø khoa häc ®Ó x©y dùng møc c«ng viÖc song viÖc ¸p dông nµy cßn mang tÝnh chÊt h×nh thøc cßn trªn thùc tÕ C«ng ty vÉn sö dông ph­¬ng ph¸p thèng kª kinh nghiÖm lµ chñ yÕu. Do ®ã chÊt l­îng cña møc nãi chung lµ ch­a cao PhÇn III Ph©n tÝch viÖc ¸p dông c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng ë c«ng ty dÖt 8-3 C«ng ty dÖt 8-3 lµ mét doanh nghiÖp trùc thuéc sù qu¶n lý cña Tæng C«ng ty DÖt - May ViÖt Nam, thuéc Bé C«ng nghiÖp cã quyÒn tù chñ vÒ s¶n xuÊt vµ kinh doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt nªn hiÖn nay ë c«ng ty ®ang ¸p dông hai h×nh thøc tr¶ l­¬ng chñ yÕu lµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian vµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm. Tuú theo tÝnh chÊt c«ng viÖc cña tõng bé phËn mµ c«ng ty ¸p dông c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng kh¸c nhau. Cô thÓ lµ ®èi víi nh÷ng c«ng nh©n c«ng nghÖ trùc tiÕp s¶n xuÊt c«ng ty tiÕn hµnh tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm. Cßn ®èi víi khèi lao ®éng gi¸n tiÕp th× h­ëng l­¬ng theo h×nh thøc l­¬ng thêi gian. Cã thÓ theo dâi c¬ cÊu tr¶ l­¬ng cña c«ng ty qua b¶ng trang sau: B¶ng 3: C¬ cÊu tr¶ l­¬ng t¹i c«ng ty §¬n vÞ: Ng­êi TT ChØ tiªu 1996 1997 1998 So s¸nh 98/97 97/96 98/96 1 Tæng sè lao ®éng 3855 3711 3500 94,3 96,2 90,1 2 Sè ng­êi h­ëng l­¬ng theo thêi gian 586 586 570 97,2 101,4 98,6 3 % so víi tæng sè 15 15,8 16,3 4 Sè ng­êi h­ëng l­¬ng theo s¶n phÈm 3277 3125 2930 93,7 95,3 73 5 % so víi tæng sè 85 84,2 83,7 Nh×n vµo b¶ng trªn ta cã thÓ nhËn thÊy r»ng sè ng­êi h­ëng l­¬ng theo s¶n phÈm chiÕm tû träng lín trong c«ng ty (83,7 % n¨m 1998). Sè lao ®éng cña c«ng ty liªn tôc gi¶m trong c¸c n¨m võa qua (do c«ng ty cã sù tæ chøc l¹i lao ®éng) nh­ng sè ng­êi h­ëng l­¬ng theo thêi gian l¹i t¨ng lªn. Cô thÓ lµ sè nguêi h­ëng l­¬ng theo thêi gian n¨m 1996 chiÕm 15% trong tæng sè lao ®éng ®Õn n¨m 1998 con sè nµy lµ 16,3%. Trong khi sè lao ®éng h­ëngl­¬ng thêi gian t¨ng lªn th× sè lao ®éng h­ëng l­¬ng theo s¶n phÈm l¹i gi¶m xuèng. N¨m 1996 sè ng­êi h­ëng l­¬ng theo s¶n phÈm chiÕm 85% trong tæng sè lao ®éng cña c«ng ty ®Õn n¨m 1998 con sè nµy chØ cßn lµ 83,7%. Qua c¬ cÊu h×nh thøc tr¶ l­¬ng cña c«ng ty ta cã thÓ thÊy r»ng h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm lµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng chñ yÕu ®ang ®­îc ¸p dông réng r·i ë c«ng ty ®©y chÝnh lµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng chÝnh. I. Ph©n tÝch thùc tr¹ng quü tiÒn l­¬ng c«ng ty dÖt 8-3. C«ng ty dÖt 8 - 3 hiÖn nay ®ang thùc hiÖn chÕ ®é kho¸n quü l­¬ng cho c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn trªn nguyªn t¾c. Quü l­¬ng trªn doanh thu giao cho xÝ nghiÖp thµnh viªn b»ng 73% thu nhËp theo kÕt cÊu: L­¬ng phô cÊp c«ng viÖc. Phô cÊp ca ®ªm. L­¬ng bæ xung kú 3 Kho¶n thu nhËp kh¸c 27% phô vµo kÕt qu¶ thùc hiÖn c¸c chØ tiªu tiÕt kiÖm mµ c«ng ty ®· giao cho c¸c xÝ nghiÖp. NÕu xÝ nghiÖp thµnh viªn mµ h¹ch to¸n cã l·i th× ®­îc thanh to¸n kho¶n thu nhËp kh¸c (27%) t­¬ng øng víi tû lÖ l·i thùc hiÖn/l·i ph©n bæ. Quü l­¬ng cña xÝ nghiÖp thµnh viªn ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së khèi l­îng s¶n phÈm ®· tiªu thô. S¶n l­îng ch­a ®­îc tiªu thô th× xÝ nghiÖp ®­îc vay l­¬ng ®Ó thanh to¸n nh­ng kh«ng ®­îc v­ît qu¸ 70%. Hµng th¸ng c¸c xÝ nghiÖp thµnh viªn cã tr¸ch nhiÖm tËp hîp chøng tõ, b¸o c¸o doanh thu qua tiªu thô s¶n phÈm vÒ Phßng tæ chøc hµnh chÝnh ®Ó thanh to¸n tr¶ l­¬ng theo tû lÖ ®­îc giao. §èi víi xÝ nghiÖp sîi doanh thu ®­îc tÝnh theo sè l­îng sîi ®· b¸n ra ngoµi vµ tÝnh theo sè l­îng sîi ®· giao cho nhµ m¸y dÖt ®Ó dÖt. §èi víi xÝ nghiÖp dÖt doanh thu ®­îc tÝnh theo sè l­îng v¶i méc ®· b¸n ra ngoµi vµ sè l­îng v¶i ®· giao cho xÝ nghiÖp nhuém. §èi víi xÝ nghiÖp nhuém th× doanh thu ®­îc tÝnh theo sè l­îng s¶n phÈm ®· b¸n. Gi¸ dïng ®Ó tÝnh doanh thu lµ gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n trõ thuÕ. §èi víi c¸c s¶n phÈm chuyÓn giao néi bé th× gi¸ dïng ®Ó tÝnh lµ gi¸ ®­îc c«ng ty duyÖt. Cã thÓ biÓu diÔn nguån tiÒn l­¬ng cña xÝ nghiÖp thµnh viªn theo c«ng thøc: (1-I) QTLXN = SDT x 0,73 Trong ®ã: QTLXN :Lµ nguån tiÒn l­¬ng xÝ nghiÖp. SDT :Lµ tæng doanh thu ®­îc tÝnh theo c«ng thøc (2- III) (2-I) åDT = åQi x §Gi Qi :Sè l­îng s¶n phÈm i ®· ®­îc tiªu thô hoÆc chuyÓn sang xÝ nghiÖp thµnh viªn. §Gi :Lµ ®¬n gi¸ s¶n phÈm i II- C¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng hiÖn nay ë c«ng ty dÖt 8-3 1. Tr¶ l­¬ng theo h×nh thøc l­¬ng thêi gian TiÒn l­¬ng c¸ nh©n cña c¸n bé qu¶n lý kinh tÕ, kü thuËt cña c«ng ty ®­îc tÝnh trªn c¬ së cÊp bËc c«ng viÖc cña tõng chøc danh qu¶n lý, chuyªn m«n, nghiÖp vô vµ trªn c¬ së cÊp bËc b¶n th©n cña c¸ nh©n ng­êi lao ®éng vµ thêi gian lµm viÖc. Dùa vµo thang b¶ng l­¬ng mµ nhµ n­íc ®· quy ®Þnh, C«ng ty ®· x©y dùng hÖ sè cÊp bËc c«ng viÖc cho tõng chøc danh qu¶n lý chuyªn m«n nghiÖp vô nh­ sau: Tæng gi¸m ®èc C«ng ty cã hÖ sè 6,03 Phã gi¸m ®èc C«ng ty, chñ tÞch c«ng ®oµn C«ng ty cã hÖ sè 5,26 Tr­ëng c¸c phßng ban cña C«ng ty, gi¸m ®èc c¸c xÝ nghiÖp thµnh viªn, ch¸nh v¨n phßng ®¶ng uû, phã chñ tÞch c«ng ®oµn C«ng ty cã hÖ sè3,82 BÝ th­ ®oµn thµnh niªn C«ng ty ho¹n ®éng chuyªn tr¸ch, trî lý Tæng gi¸m ®èc cã hÖ sè 3,54 Phã phßng, phã gi¸m ®èc c¸c xÝ nghiÖp thµnh viªn cã hÖ sè 2,34 Tr­ëng ban y tÕ, nhµ trÎ, tr­ën ban b¶o vÖ, qu©n sù cã hÖ sè 2,98 Phã ban b¶o vÖ qu©n sù, phã bÝ th­ ®oµn thµnh niªn ho¹t ®éng chuyªn tr¸ch cã hÖ sè 2,74 Nh©n viªn c¸c phßng ban trong C«ng ty, thñ kho, b¸c sü cã hÖ sè 2,78 C¨n cø ®Ó tÝnh quü l­¬ng Sè lao ®éng thùc tÕ cã mÆt lµm viÖc vµ hÖ sè cÊp bËc c«ng viÖc ®· ®­îc quy ®Þnh Tæng hÖ sè cÊp bËc b¶n th©n vµ cÊp bËc c«ng viÖc cña ®¬n vÞ Nh­ vËy c¨n cø ®Ó tÝnh quü l­¬ng lµ tæng hÖ sè cÊp bËc c«ng viÖc vµ cÊp bËc b¶n th©n cña ®¬n vÞ ®­îc x¸c ®Þnh c¨n cø trªn c¬ së c«ng viÖc ®¶m nhiÖm, møc ®é phøc t¹p cña c«ng viÖc ®ã ë c«ng ty hiÖn nay cã mét sè c¸n bé lµm nh÷ng c«ng viÖc mµ cã cÊp bËc c«ng viÖc thÊp h¬n hoÆc cao h¬n so víi cÊp bËc b¶n th©n ng­êi ®ã. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy th× c«ng ty ®· ®iÒu chØnh b»ng c¸ch dïng hÖ sè tiÒn l­¬ng ®Ó tr¶ tiÒn l­¬ng. HÖ sè tiÒn l­¬ng nµy ®­îc tÝnh b»ng c¸ch: NÕu ng­êi nµo lµm nh÷ng c«ng viÖc mµ cÊp bËc c«ng viÖc cao h¬n cÊp bËc b¶n th©n hä th× hÖ sè tiÒn l­¬ng d­îc tÝnh theo c«ng thøc: (1-II) HSTL = CBBT+ CBCV - CBBT-----------------------------------------2 Trong ®ã: HSTL :Lµ hÖ sè tiÒn l­¬ng. CBCV :Lµ hÖ sè cÊp bËc c«ng viÖc cña ng­êi lao ®éng. CBBT :Lµ hÖ sè cÊp bËc b¶n th©n cña ng­êi lao ®éng. NÕu cÊp bËc c«ng viÖc nhá h¬n cÊp bËc b¶n th©n mét bËc th× hÖ sè tr¶ l­¬ng b»ng víi hÖ sè b¶n th©n. NÕu cÊp bËc c«ng viÖc mµ nhá h¬n cÊp bËc b¶n th©n tõ hai bËc trë lªn th× hÖ sè tr¶ l­¬ng ®­îc tÝnh gi¶m tèi ®a lµ mét bËc so víi hÖ sè cÊp bËc b¶n th©n. TiÒn l­¬ng cña c¸ nh©n ng­êi lao ®«ng ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: (2-II) TLCBQL = HSTL x 144.000-------------------------------------------26 x T + LCBCV x H x T +VC§ + P Trong ®ã HSTL :Lµ hÖ sè tiÒn l­¬ng c¸ nh©n ng­êi lao ®éng T :Lµ thêi gian c«ng t¸c thùc tÕ P :Phô cÊp (nÕu cã) Vc® :TiÒn l­¬ng cña c¸c ngµy nghØ lÔ, tÕt.. theo qui ®Þnh Lcbcv :L­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc cña hÖ sè 1 cho mét ngµy c«ng H :Lµ hÖ sè l­¬ng bæ sung ®­îc quy ®Þnh cô thÓ cho tõng ®èi t­îng vµ biÕn ®éng theo kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty (®èi víi phßng) vµ tØ lÖ phÇn % hoµn thµnh kÕ ho¹ch (®èi víi xÝ nghiÖp thµnh viªn) HÖ sè bæ xung cña c¸c ®èi t­îng ®­îc quy ®Þnh cô thÓ nh­ sau: B¶ng 4: B¶ng hÖ sè l­¬ng bæ xung: TT Chøc danh c«ng viÖc HÖ sè l­¬ng bæ xung 1 2 3 4 5 6 7 8 Tæng gi¸m ®èc - BÝ th­ ®¶ng uû c«ng ty Phã tæng gi¸m ®èc - Chñ tÞch c«ng ®oµn Tr­ëng phßng, gi¸m ®èc xÝ nghiÖp thµnh viªn, ch¸nh v¨n phßng ®¶ng uû, phã chñ tÞch c«ng ®oµn, bÝ th­ ®¶ng uû bé phËn, bÝ th­ ®oµn thanh niªn c«ng ty. Phã phßng, phã gi¸m ®èc xÝ nghiÖp thµnh viªn, chñ tÞch c«ng ®oµn xÝ nghiÖp. Kü s­ kü thuËt ®Çu ngµnh Kü s­ kinh tÕ, kü thuËt, tr­ëng ca. Trung cÊp kinh tÕ, kü thuËt C¸n bé nh©n viªn kh¸c 1,55 1,5 1,48 1,4 1,38 1,3 1,2 1,1 C¸c c¸n bé kiªm nhiÖm nhiÒu chøc vô th× ®­îc h­ëng hÖ sè l­¬ng bæ xung t­¬ng øng víi chøc danh cao nhÊt. 2. L­¬ng tr¶ theo h×nh thøc l­¬ng kho¸n s¶n phÈm cã th­ëng. C«ng ty ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng kho¸n cã th­ëng ®èi víi c«ng nh©n phôc vô cã ®Þnh møc khèi l­îng c«ng viÖc cña c¸ nh©n,tæ. Møc l­¬ng kho¸n ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së lao ®éng ®Þnh møc vµ trªn c¬ së hoµn thµnh c«ng viÖc ®­îc giao. Nguån l­¬ng cña mçi tæ ®­îc tÝnh b»ng c«ng thøc sau: (3-II) QLT = LK + T Trong ®ã: Q LT :Lµ tæng l­¬ng cho c¶ tæ LK :Lµ møc l­¬ng kho¸n c¶ tæ ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau (4-II) åQi x §Gi Trong ®ã: Qi :Sè l­îng s¶n phÈm i hoµn thµnh trong th¸ng §Gi :§¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm i T :TiÒn th­ëng tuú theo møc ®é hoµn thµnh. §èi víi h×nh thøc tr¶ l­¬ng nµy c«ng ty cã quy ®Þnh râ rµng vÒ c¸c chÕ ®é th­ëng, ph¹t cho mçi mét møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc cô thÓ lµ: NÕu ®¹t tõ 101% ®Õn 105% kÕ ho¹ch s¶n l­îng v­ît tõ 1% ®Õn 5% ®Þnh møc chÊt l­îng th× ®­îc th­ëng thªm 7% møc l­¬ng kho¸n. NÕu ®¹t tõ 106% ®Õn 110% kÕ ho¹ch s¶n l­îng hoÆc v­ît møc tõ 6% cho ®Õn 10% ®Þnh møc chÊt l­îng th× ®­îc th­ëng thªm 15% tæng quü l­¬ng kho¸n. NÕu mµ do lçi chñ quan kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt th× c¶ tæ sÏ chÞu ph¹t. Trõ 5% møc l­¬ng kho¸n nÕu hôt 5% ®Õn 10% kÕ ho¹ch s¶n l­îng hoÆc chÊt l­îng ®¹t lo¹i A gi¶m tõ 1 ®Õn 3%. Trõ 10% tæng quü l­¬ng kho¸n khi hôt tõ 11% kÕ ho¹ch s¶n l­îng trë lªn hoÆc chÊt l­îng lo¹i A gi¶m tõ 4% trë lªn. Sau khi nhËn ®­îc tiÒn l­¬ng kho¸n th× tiÒn l­¬ng cña mçi mét ng­êi c«ng nh©n tæ sÏ ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau: (5-II) TLCN = M x Nq® + VC§ + Pc Trong ®ã: TLCN :TiÒn l­¬ng c«ng nh©n. Vc® :TiÒn l­¬ng cho ngµy nghØ lÔ phÐp theo quy ®Þnh. Pc :Phô cÊp (nÕu cã) Nq® :Sè ngµy c«ng ®· ®­îc quy ®æi cña ng­êi c«ng nh©n trong th¸ng. Sè ngµy c«ng quy ®æi cña mçi c«ng nh©n ®­îc tÝnh dùa vµo vÞ trÝ lµm viÖc cña hä trong tæ (Nh÷ng ng­êi ®øng ë vÞ trÝ ®Çu m¸y ®­îc h­ëng hÖ sè 1,2 ë gi÷a lµ 1,1 vµ ë cuèi lµ 1) Sau ®ã lÊy sè ngµy c«ng lµm viÖc ë tõng vÞ trÝ nh©nvíi hÖ sè t­¬ng øng ®­îc ngµy c«ng quy ®æi. M :TiÒn l­¬ng cña mét ngµy c«ng ®­îc tÝnh theo c«ng thøc (6-II) M = Tæng tiÒn l­¬ng kho¸n c¶ tæ------------------------------------------------------------------------------------Tæng sè ngµy c«ng quy ®æi c¶ tæ §Ó thÊy râ h¬n vÒ tÝnh c¸ch tÝnh l­¬ng nµy ta cã vÝ dô sau. VÝ dô: Mét tæ gåm 4 c«ng nh©n ®øng mét m¸y in hoa. Tæng sè tiÒn l­¬ng kho¸n c¶ tæ nhËn ®­îc trong th¸ng lµ 1.154.000 ®. Trong th¸ng c«ng nh©n trong tæ ®­îc bè trÝ lµm viÖc nh­ sau. STT Sè ngµy ®øng ®Çu m¸y Sè ngµy ®øng gi÷a Sè ngµy ®øng cuèi Ngµy c«ng quy ®æi CN1 CN2 CN3 CN4 10 8 3 5 10 12 15 10 4 5 6 10 10x1,2+10x1,1+4x1=27 8x1,2+12x1,1+5x1=27,8 3x1,2+15x1,1+6x1=27,1 5x1,2+10x1,1+10x1=27 Tæng sè 108,9 Ta cã tiÒn l­¬ng mét ngµy c«ng: (7-II) M = 1154000----------------------108,9 =10596787 Tõ ®ã tÝnh ®­îc tiÒn l­¬ng cho mçi c«ng nh©n TLCN1 = 10596,87 x 27 = 286115 ® TLCN2 = 10596,87 x 27,8 = 294593 ® TLCN3 = 10596,87 x 27,1 = 287177 ® TLCN4 = 10596,87 x 27 = 286115 ® Nh×n vµo sè tiÒn l­¬ng ®­îc nhËn cña mçi c«ng nh©n ta cã thÓ nhËn thÊy r»ng tiÒn l­¬ng cña hä kh«ng chªnh lÖch nhau nhiÒu. Trong khi ®ã cã nh÷ng ng­êi trong sè hä cã tay nghÒ cao h¬n so víi ng­êi kh¸c trong tæ. MÆt kh¸c c¸ch ph©n phèi l­¬ng nµy còng ch­a chó ý ®Òu th¸i ®é tÝch cùc cña c¸c thµnh viªn trong tæ. Do ®ã h×nh thøc ph©n phèi l­¬ng nh­ trªn ch­a khuyÕn khÝch ®­îc ng­êi lao ®éng n©ng cao tay nghÒ b¶n th©n vµ tr¸ch nhiÖm cña hä ®èi víi c«ng viÖc cña hä ®¶m nhiÖm. 3. L­¬ng tr¶ theo h×nh thøc l­¬ng s¶n phÈm trùc tiÕp kh«ng h¹n chÕ. §èi víi c«ng nh©n c«ng nghÖ trùc tiÕp s¶n xuÊt c«ng ty ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng s¶n phÈm trùc tiÕp kh«ng h¹n chÕ. TiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n c¨n cø vµo sè l­îng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm mµ c«ng nh©n ®ã s¶n xuÊt trong kú. TiÒn l­¬ng tr¶ cho mçi mét c«ng nh©n ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau: (8-II) TLCNSX = TSP + TTG + P Trong ®ã: TLCNSX :Lµ tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt P :Phô cÊp (nÕu cã) bao gåm phô cÊp ®éc h¹i, phô cÊp tr¸ch nhiÖm... TTG :TiÒn l­¬ng cho nh÷ng ngµy lµm nh÷ng c«ng viÖc ngoµi ®Þnh møc trong th¸ng vµ tiÒn c«ng cña nh÷ng ngµy nghØ lÔ, tÕt theo quy ®Þnh cña nhµ n­íc. TSP :TiÒn l­¬ng s¶n phÈm ®­îc tÝnh theo c«ng thøc (9-III) (9-II) TSpi =§Gi x Qi x H Trong ®ã: TSpi :Lµ tiÒn l­¬ng s¶n phÈm i §Gi :Lµ ®¬n gi¸ s¶n phÈm i Qi :Lµ sè l­îng s¶n phÈm i ®¹t tiªu chuÈn chÊt l­îng ®­îc s¶n xuÊt trong kú tÝnh l­¬ng. H :HÖ sè ®iÒu chØnh cÊp bËc HÖ sè ®iÒu chØnh cÊp bËc b»ng 0,96 nÕu cÊp bËc b¶n th©n lµ bËc 1, 2, 3 HÖ sè ®iÒu chØnh cÊp bËc b»ng 1 nÕu cÊp bËc b¶n th©n lµ bËc 4 HÖ sè ®iÒu chØnh cÊp bËc b»ng 1,04 nÕu cÊp bËc b¶n th©n lµ bËc 5 HÖ sè ®iÒu chØnh cÊp bËc b»ng 01,1 nÕu cÊp bËc b¶n th©n lµ bËc 6 §¬n gi¸ cña mçi mét s¶n phÈm ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së Lao ®éng ®Þnh biªn cña tõng m¸y. §Þnh møc lao ®éng cña tõng m¸y . CÊp bËc c«ng viÖc ®­îc x¸c ®Þnh cho tõng m¸y. C«ng thøc tÝnh ®¬n gi¸ (10-II) §G = LCBCV----------------------M Trong ®ã LCBCV :TiÒn l­¬ng theo cÊp bËc c«ng viÖc M :Møc s¶n l­îng L­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc dông ®Ó tÝnh ®¬n gi¸ C«ng ty lÊy l­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc cña c«ng nh©n bËc 4 lµm chuÈn §¬n gi¸ s¶n phÈm ®­îc tÝnh cho mçi c«ng ®o¹n cña d©y chuyÒn s¶n xuÊt. Qua kh¶o s¸t t¹i xÝ nghiÖp nhuém th× d­íi ®©y lµ b¶y ®¬n gi¸ l­¬ng s¶n phÈm c¸c c«ng ®o¹n ®ang ®­îc ¸p dông t¹i xÝ nghiÖp. B¶ng 5 : §¬n gi¸ l­¬ng s¶n phÈm c¸c c«ng ®o¹n. §¬n vÞ tÝnh: §ång/1 mÐt C«ng ®o¹n §¬n gi¸ C«ng ®o¹n §¬n gi¸ Kh¨n lËt v¶i + Khæ hÑp + Khæ réng NÊu v¶i + Khæ hÑp + Khæ réng Kh©u tÈy Kh©u lµm bãng 5) Kh©u gì sîi 6) Nhuém + V¶i l¸ng, phin 1,18 2,48 1,93 2,3 1,76 2,84 1,5 6,5 +V¶i b¹t th­êng +SÊy 7) In trôc 8) In l­íi 9) Xö lý 10) GiÆt 11) Nhuém ®æ 12) GÊp v¶i + Khæ hÑp + Khæ réng 8,45 1,5 5,7 7,4 4,8 2,6 3,04 3,61 4- TiÒn th­ëng vµ c¸c kho¶n phô cÊp 4.1- TiÒn th­ëng Nguån tiÒn th­ëng ®­îc tÝnh tõ nguån tiÒn l­¬ng cßn l¹i cuèi kú sau khi ®· trõ ®i tiÒn l­¬ng thùc lÜnh trong kü TiÒn th­ëng ®­îc ph©n phèi theo nguyªn t¾c TiÒn th­ëng cña c«ng nh©n A = Tæng tiÒn th­ëng ®¬n vÞ---------------------------------------------------------------------------------------------Tæng tiÒn l­¬ng theo CBCV cña ®¬n vÞ x TiÒn l­¬ng CBCV cña c«ng nh©n A x HT Trong ®ã HT ®­îc tÝnh c¨n cø vµo lo¹i lao ®éng cña ng­êi lÜnh th­ëng trong th¸ng nh­ sau Lo¹i A cã hÖ sè HT lµ 1 Lo¹i B cã hÖ sè HT lµ 0,8 Lo¹i C cã hÖ sè HT lµ 0,6 Ngoµi lo¹i tiÒn th­ëng nµy cßn cã c¸c lo¹i tiÒn th­ëng kh¸c nh­ th­ëng s¸ng kiÕn, th­ëng thi ®ua... Nh×n chung viÖc tÝnh tiÒn th­ëng ë C«ng ty lµ t­¬ng ®èi hîp lý vµ ®· phÇn nµo t¹o ®­îc ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng 4.2- C¸c kho¶n phô cÊp HiÖn nay C«ng ty ®ang ¸p dông c¸c kho¶n phô cÊp sau Phô cÊp lµm thªm giê: Lµm thªm giê trong c¸c ngµy b×nh th­êng th× ®­îc phô cÊp thªm 50% l­¬ng cÊp bËc b¶n th©n. C«ng nh©n lµm thªm giê trong c¸c ngµy nghØ, ngµy lÔ th× sÏ ®­îc phô cÊp thªm 100% l­¬ng cÊp bËc b¶n th©n Phô cÊp ca ba: §èi víi c«ng nh©n lµm viÖc ca ba tõ 22h h«m tr­íc ®Õn 6h s¸ng h«m sau, mçi giê lµm viÖc thùc tÕ ®­îc phô cÊp thªm 30% l­¬ng cÊp bËc b¶n th©n cña ng­êi ®ã Phô cÊp ®éc h¹i: Nh÷ng ng­êi lµm nh÷ng c«ng viÖc ë nh÷ng n¬i ®éc h¹i cã thÓ ¶nh h­ëng ®Õn søc khoÎ, hµng th¸ng ®­îc nhËn phô cÊp b»ng 3% l­¬ng cÊp bËc cña hä. C¸c ®èi t­îng h­ëng phô cÊp ®éc h¹i bao gåm: C«ng nh©n, c¸n bé kü thuËt pha chÕ thuèc nhuém, c«ng nh©n ®øng m¸y nhuém, c«ng nh©n lµm vÖ sinh c«ng nghiÖp, c«ng nh©n c¬ khÝ, c«ng nh©n vËn hµnh l« sîi... Phô cÊp nãng: Lo¹i phô cÊp nµy ®­îc ¸p dông tõ th¸ng 4 ®Õn th¸ng 10 hµng n¨m ®èi víi nh÷ng c«ng nh©n trùc tiÕp cã mÆt t¹i n¬i s¶n xuÊt. Møc phô cÊp hµng th¸ng ®­îc tÝnh b»ng 5% l­¬ng cÊp bËc b¶n th©n cña ng­êi ®­îc h­ëng phô cÊp Ngoµi c¸c kho¶n phô cÊp trªn cßn cã c¸c kho¶n phô cÊp kh¸c nh­ phô cÊp ®iÒu ®éng, phô cÊp thî giái... III. §¸nh gi¸ c«ng t¸c tr¶ l­¬ng t¹i c«ng ty dÖt 8 - 3 §iÓm qua thùc tr¹ng viÖc ¸p dông c¸c h×nh thøc vµ chÕ ®é tr¶ l­¬ng t¹i c«ng ty dÖt 8 - 3, chóng ta cã thÓ nhËn thÊy r»ng c«ng ty ®· cã c¸c ph­¬ng ph¸p tr¶ l­¬ng hîp lý ®Æc biÖt lµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm. H×nh thøc tr¶ l­¬ng nµy ®· ®¶m b¶o ®­îc nguyªn t¾c c¬ b¶n cña tiÒn l­¬ng lµ g¾n tiÒn l­¬ng víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt cña ng­êi lao ®éng. Ai lµm nhiÒu h­ëng nhiÒu, ai lµm Ýt h­ëng Ýt. Lµm cho ng­êi lao ®éng g¾n liÒn quyÒn lîi cña hä víi nghÜa vô cña hä. §iÒu nµy ®· khuyÕn khÝch ®­îc ng­êi lao ®éng trong c«ng viÖc, kh«ng ngõng hoµn thiÖn m×nh, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. §Ó theo dâi t×nh h×nh tr¶ l­¬ng vµ thu nhËp cña ng­êi lao ®éng cña c«ng ty ta cã thÓ xem b¶ng sau B¶ng 6: B¶ng ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña tiÒn l­¬ng STT N¨m ChØ tiªu 1996 1997 1998 Sos¸nh (%) 1997/1996 1998/1997 1998/1996 1 Tæng sè lao ®éng (ng­êi) 3855 3711 3500 2 Tæng tiÒn l­¬ng (triÖu) 1580,55 1701 1786,05 107,6 105 112 3 TiÒn l­¬ng b×nh qu©n (ngh×n) 410 460 510 112,2 110,8 114,1 4 Tæng doanh thu (triÖu) 168533,6 180556,5 189584,4 107 105 112,5 5 N¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n trªn doanh thu 43,7 48,6 54,17 111 111,4 113 Qua b¶ng trªn ta cã thÓ nhËn thÊy r»ng doanh thu cña c«ng ty kh«ng ngõng t¨ng lªn qua c¸c n¨m (n¨m 1997 t¨ng 7% so víi n¨m 1996, n¨m 1998 t¨ng 5% so víi n¨m 1997 con sè nµy n¨m 1998 so víi n¨m 1996 t¨ng lªn lµ 12,5%) Cïng víi sù t¨ng lªn cña doang thu th× tiÒn l­¬ng b×nh qu©n cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty cu·ng kh«ng ngõng t¨ng lªn. Cô thÓ lµ n¨m 1996 tiÒn l­¬ng b×nh qu©n cña mét c¸n bé c«ng nh©n lµ 410.000® n¨m 1997 lµ 460.000® (t¨ng 12,2%) vµ con sè nµy t¨ng 1998 lµ 560.000®. Sù t¨ng lªn cña tiÒn l­¬ng b×nh qu©n ®i cïng víi nã lµ sù t¨ng lªn cña n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n (tÝnh theo doanh thu). N¨m 1996 doanh thu tÝnh trªn mét lao ®éng lµ 43,7 triÖu ®ång ®Õn n¨m 1998 con sè nµy ®· lµ 54,17 triÖu. Nguyªn nh©n cña sù t¨ng lªn cña tiÒn l­¬ng b×nh qu©n ë c«ng ty trong nh÷ng n¨m võa qua ®ã lµ kÕt qu¶ cña sù s¾p xÕp vµ tæ chøc l¹i lao ®éng trong c«ng ty. Trong nh÷ng n¨m võa qua c«ng ty liªn tôc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tÝnh gi¶m biªn chÕ, vµ gi¶i quyÕt lao ®éng d­ thõa. §iÒu nµy ®· lµm t¨ng ®­îc møc tiÒn l­¬ng cña mçi c«ng nh©n trong c«ng ty. Bªn c¹nh nh÷ng mÆt ®· ®¹t ®­îc c«ng ty cßn kh«ng Ýt nh÷ng ®iÓm cÇn kh¾c phôc ®Ó hoµn thiÖn c«ng t¸c tr¶ l­¬ng cña m×nh, cô thÓ lµ: tèc ®é t¨ng l­¬ng b×nh qu©n cña c«ng ty cßn cao h¬n so víi tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. Cô thÓ lµ tèc ®é t¨ng tiÒn l­¬ng n¨m 1997 so víi n¨m 1996 lµ 12,2%, n¨m 1998 so víi n¨m 1996 lµ 14,1% trong khi ®ã tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n chØ t¨ng 11% n¨m 1997 so víi 1996 vµ 13% n¨m 1998 so víi n¨m 1996. §iÒu nµy lµ tr¸i so víi nguyªn t¾c thø nhÊt vÒ tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng. C«ng t¸c tæ chøc n¬i lµm viÖc ®· ®­îc c«ng ty chó träng nh­ng vÉn cßn nh÷ng mÆt cßn yÕu cÇn ph¶i ®­îc kh¾c phôc ®Ó tr¸nh nh­òng l·ng phÝ kh«ng cÇn thiÕt. C¸ch tÝnh ®Þnh møc lao ®éng cña c«ng ty cßn ch­a chÝnh x¸c vµ cßn thÊp nªn g©y ra l·ng phÝ thêi gian. TiÒn l­¬ng tr¶ cho c¸n bé qu¶n lý cßn mang tÝnh b×nh qu©n vµ ch­a xÐt ®Õn th¸i ®é lao ®éng cña ng­êi lao ®éng vµ ch­a g¾n ®­îc tiÒn l­¬ng cña hä víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. §©y lµ c¸c nh­îc ®iÓm cÇn ®­îc kh¾c phôc nh»m n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ cña tiÒn l­¬ng trong s¶n xuÊt vµ kinh doanh cña c«ng ty. PhÇn VI Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c¸c h×nh thøc vµ chÕ ®é tr¶ l­¬ng t¹i c«ng ty dÖt 8-3 Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay mçi mét doanh nghiÖp muèn ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn th× kh«ng cßn con ®­êng nµo kh¸c lµ lu«n lu«n ph¶i t×m c¸ch c¶i tiÕn, ®æi míi tõng mÆt vµ toµn diÖn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh nh»m lo¹i bá nh÷ng yÕu tè bÊt hîp lý k×m h·m sù ph¸t triÓn vµ ph¸t huy tèi ®a nh÷ng yÕu tè tÝch cùc. TiÒn l­¬ng lµ mét c«ng cô hÕt søc quan träng quyÕt ®Þnh ý thøc vµ hiÖu qu¶ lµm viÖc cña mçi ng­êi, quyÕt ®Þnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. Hoµn thiÖn c¸c h×nh thøc vµ ph­¬ng ph¸p tr¶ l­¬ng lµ mét yªu cÇu kh«ng thÓ thiÕu trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay cña mçi mét doanh nghiÖp. Qua kh¶o s¸t t×nh h×nh tr¶ l­¬ng ë c«ng ty dÖt 8-3 t«i xin ®­a ra mét sè c¸c ý kiÕn sau. i. Hoµn thiÖn h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm. L­¬ng tr¶ theo s¶n phÈm lµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng chñ yÕu ë c«ng ty hiÖn nay. §Ó thùc hiÖn tèt h×nh thøc tr¶ l­¬ng nµy tr­íc hÕt cÇn ph¶i hoµn thiÖn c¸c ®iÒu kiÖn tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm. 1. Hoµn thiÖn c«ng t¸c ®Þnh møc. §Þnh møc lao ®éng gi÷ vai trß qua träng nhÊt trong h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm, nã kh«ng nh÷ng lµ c¬ së ®Ó tæ chøc lao ®éng khoa häc mµ nã cßn lµ c¬ së ®Ó tÝnh ®¬n gi¸ mét c¸ch chÝnh x¸c. Muèn hoµn thiÖn c«ng t¸c tr¶ l­¬ng tr­íc hÕt ph¶i hoµn thiÖn c«ng t¸c ®Þnh møc. Hoµn thiÖn c«ng t¸c ®Þnh møc bao gåm hai nhiÖm vô chñ yÕu ®ã lµ n©ng cao tr×nh ®é vµ sù hiÓu biÕt cho nh÷ng c¸n bé lµm c«ng t¸c ®Þnh møc vµ ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc ph­¬ng ph¸p x©y dùng ®Þnh møc phï hîp. 1.1. N©ng cao tr×nh ®é cho c¸n bé lµm c«ng t¸c ®Þnh møc. C¸c møc lao ®éng ®­îc x©y dùng lªn cã chÝnh x¸c vµ hîp lý hay kh«ng tr­íc tiªn phô thuéc vµo tr×nh ®é cña nh÷ng ng­êi x©y dùng ra chóng. Ng­êi lµm ra c«ng t¸c ®Þnh møc muèn x©y dùng ®­îc c¸c ®Þnh møc lao ®éng khoa häc ®ßi hØ ph¶i cã nh÷ng kiÕn thøc, sù hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh vÒ møc lao ®éng ®­îc th«ng qua viÖc häc tËp vµ nghiªn cøu. Cã nh­ thÕ th× lµm c«ng t¸c ®Þnh møc ë c¸c c¬ së s¶n xuÊt míi biÕt lùa chän c¸c ph­¬ng ph¸p x©y dùng møc phï hîp víi hoµn c¶nh thùc tÕ. C«ng t¸c ®Þnh møc ®­îc tiÕn hµnh kh«ng chØ ®Ó lµm c¬ së ®Ó tÝnh ®¬n gi¸ mµ cßn lµ c¬ së ®Ó lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cña ®¬n vÞ. Tãm l¹i muèn cã ®­îc møc lao ®éng cã chÊt l­îng cao tr­íc hÕt cÇn ph¶i cã ®éi ngò c¸n bé ®Þnh møc n¾m v÷ng ®­îc chuyªn m«n vµ kiÕn thøc vÒ møc lao ®éng. ë c«ng ty dÖt 8-3 hiÖn nay c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng do Phßng kü thuËt cña c«ng ty ®¶m nhiÖm hä ch­a ®­îc qua ®µo t¹o vÒ c¸c ph­¬ng ph¸p khoa häc x©y dùng møc lao ®éng do ®ã c«ng ty cÇn båi d­ìng cho nh÷ng c¸n bé nµy nh÷ng kiÕn thøc cÇn thiÕt ®Ó hä cã thÓ ®¶m nhiÖm ®­îc c«ng viÖc cña m×nh. Cô thÓ lµ c«ng ty nªn cö nh÷ng c¸n bé nµy ®i häc nh÷ng kho¸ häc ng¾n h¹n vÒ tæ chøc lao ®éng ®Ó hä cã nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ c«ng t¸c ®Þnh møc. Cã nh­ thÕ míi ®¶m b¶o ®­îc chÊt l­îng cña ®éi ngò nh÷ng ng­êi lµm c«ng t¸c ®Þnh møc ë c«ng ty . 1.2. Ph­¬ng ph¸p x©y dùng ®Þnh møc. HiÖn nay c¸c møc lao ®éng ë c«ng ty dÖt 8-3 ®­îc x©y dùng chñ yÕu lµ dùa vµo ph­¬ng ph¸p thèng kª kinh nghiÖm, kh¶o s¸t thùc tÕ Ýt. V× thÕ ch­a x¸c ®Þnh ®­îc møc s¶n l­îng mét c¸ch chÝnh x¸c, ch­a ®Ò ra ®­îc biÖn ph¸p nh»m h¹n chÕ thêi gian l·ng phÝ ®Ó t¨ng thêi gian t¸c nghiÖp tõ ®ã cã thÓ t¨ng s¶n l­îng. §Ó kh¾c phôc nh­îc ®iÓm nµy cña c«ng ty t«i xin ®­a ra mét sè ý kiÕn sau: Møc lao ®éng ph¶i ®­îc x©y dùng b»ng sù kÕt hîp gi÷a hai ph­¬ng ph¸p kh¶o s¸t bÊm giê vµ chôp ¶nh ngµy lµm viÖc. Th«ng qua qu¸ tr×nh bÊm giê c¸n bé ®Þnh møc cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc thêi gian t¸c nghiÖp s¶n phÈm, ph¸t hiÖn ®­îc c¸c nguyªn nh©n kh«ng hoµn thµnh møc do c«ng nh©n cã nh÷ng thao t¸c, ®éng t¸c kh«ng hîp lý, do viÖc tæ chøc phôc vô n¬i lµm viÖc ch­a tèt ®ång thêi còng t×m ra ®­îc c¸c ph­¬ng ph¸p lµm viÖc tiªn tiÕn ®Ó phæ biÕn réng r·i cho c«ng nh©n. Qua c«ng t¸c chôp ¶nh thêi gian lµm viÖc gióp c¸n bé ®Þnh møc ph©n tÝch ®­îc t×nh h×nh sö dông thêi gian lµm viÖc trong ngµy cña c«ng nh©n, ph¸t hiÖn ra thêi gian l·ng phÝ t×m ra ®­îc nguyªn nh©n vµ biÖn ph¸p lo¹i trõ ®Ó tÝnh thêi gian t¸c nghiÖp, thêi gian phôc vô, thêi gian nghØ ng¬i vµ nhu cÇu cÇn thiÕt cho ngµy. ChØ khi kÕt hîp ®­îc kÕt qu¶ cña hai ph­¬ng ph¸p nµy th× møc lao ®éng míi thùc sù chÝnh x¸c vµ ®em l¹i kÕt qu¶ cao. Ng­êi lµm c«ng t¸c ®Þnh møc sau khi kh¶o s¸t thùc tÕ n¬i lµm viÖc b»ng ph­¬ng ph¸p bÊm giê trùc tiÕp, quan s¸t nhiÒu lÇn cho mçi b­íc c«ng viÖc, quan s¸t c¸c thao t¸c cña c«ng nh©n lµm viÖc víi nhÞp ®é lµm viÖc trung b×nh phï hîp víi chÕ ®é lµm viÖc cña d©y chuyÒn sÏ cho phÐp t×m ra ®­îc c¸c nguyªn nh©n g©y l·ng phÝ, hao phÝ thêi gian lµm viÖc, x¸c ®Þnh ®­îc ®Þnh møc trong ca mét c¸ch hîp lý: thêi gian chuÈn kÕt, thêi gian phôc vô, thêi gian nghØ ng¬i, thêi gian t¸c nghiÖp. + Thêi gian chuÈn kÕt: bao gåm c«ng nh©n kiÓm tra m¸y tõ lóc b¾t ®Çu lµm viÖc, nhËn nguyªn vËt liÖu, vÖ sinh m¸y tr­íc khi vÒ, nép thµnh phÈm dë dang. + Thêi gian t¸c nghiÖp: Bao gåm thêi gian c«ng nh©n trùc tiÕp sö dông m¸y ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm. + Thêi gian phôc vô: Bao gåm thêi gian xö lý c¸c sai sãt cña m¸y, thêi gian chuyÓn c¸c b¸n thµnh phÈm cho ng­êi lµm c¸c b­íc c«ng viÖc tiÕp theo. + Thêi gian nghØ ng¬i nhu cÇu cÇn thiÕt nh­ vÖ sinh c¸ nh©n, thêi gian uèng n­íc... + Thêi gian l·ng phÝ: Bao gåm thêi gian c«ng nh©n kh«ng lµm ra s¶n phÈm nh­ bá m¸y, lµm nh÷ng c«ng viÖc kh«ng ph¶i cña m×nh, hoÆc l·ng phÝ do tæ chøc s¶n xuÊt g©y ra: mÊt ®iÖn, chê söa m¸y, chê nguyªn vËt liÖu, chê b¸n thµnh phÈm... Sau ®ã c¸n bé ®Þnh møc lÊy hao phÝ b×nh qu©n cña c¸c lÇn quan s¸t ®­îc lµm møc hao phÝ cho tõng c«ng viÖc vµ tæng hîp l¹i ®­îc tæng hao phÝ cho tõng b­íc c«ng viÖc vµ thêi gian hao phÝ cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. Tõ ®ã cã ®­îc møc s¶n l­îng trong mét ngµy s¶n xuÊt. X©y dùng hÖ thèng ®Þnh møc cã c¨n cø khoa häc ®Ó tõ ®ã lµm c¬ së x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ s¶n phÈm chÝnh x¸c lµ mét ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó thùc hiÖn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt c¸c h×nh thøc tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng t¹i doanh nghiÖp. Song ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi c«ng nh©n thùc hiÖn ®­îc møc ®Ò ra mét c¸ch cã hiÖu qu¶ th× c«ng ty còng cÇn ph¶i hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc phôc vô n¬i lµm viÖc, ®¸nh gi¸ sè l­îng, chÊt l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra mét c¸ch chÝnh x¸c ®Çy ®ñ. 2. Hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc phôc vô n¬i lµm viÖc. ThiÕt kÕ n¬i lµm viÖc: n¬i lµm viÖc ph¶i ®­îc thiÕt kÕ theo yªu cÇu cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ qu¸ tr×nh lao ®éng. N¬i lµm viÖc lµ nh÷ng n¬i lµm viÖc chuyªn m«n ho¸ c¶ vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c«ng nh©n. T¹i n¬i lµm viÖc, tiÕn hµnh thùc hiÖn mét chøc n¨ng nhÊt ®Þnh cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.V× vËy t¹i nh÷ng n¬i lµm viÖc ®Òu ®­îc ph©n thµnh nh÷ng bé phËn riªng biÖt, trang bÞ cïng lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ. §iÒu nµy gióp cho c«ng nh©n n¾m b¾t ®­îc ®Æc ®iÓm c«ng viÖc cña m×nh mét c¸ch dÔ dµng còng nh­ ®Æc ®iÓm m¸y mãc thiÕt bÞ trang bÞ cho n¬i lµm viÖc cña hä. Bè trÝ n¬i lµm viÖc: c¨n cø vµo quy tr×nh s¶n xuÊt nh»m thùc hiÖn s¶n xuÊt theo d©y chuyÒn, c¸c kh©u cña quy tr×nh c«ng nghÖ ph¶i ®­îc bè trÝ liÒn nhau t¹o thµnh mét dßng ch¶y liªn tôc, s¶n phÈm cña kh©u nµy lµ nguyªn liÖu cña kh©u tiÕp theo. N¬i lµm viÖc ph¶i ®­îc xem xÐt th­êng xuyªn, ph©n tÝch t×m ra nh÷ng c¶n trë trªn ph­¬ng diÖn bè trÝ ®Ó n¬i vËt liÖu cã thÓ s¾p xÕp l¹i, c¶i t¹o l¹i ®¶m b¶o c¸c yÕu tè gióp c«ng nh©n lµm viÖc thuËn lîi h¬n. C«ng ty dÖt 8 - 3 lµ mét doanh nghiÖp thuéc ngµnh DÖt - May. §Æc ®iÓm c«ng nghÖ cña ngµnh nµy cã c¸c yÕu tè vÒ ¸nh s¸ng, tiÕng ån, bôi... lµ nh÷ng yÕu tè cã vai trß lín t¸c ®éng ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng cña ng­êi c«ng nh©n. C«ng ty nªn mua s¾m nh÷ng thiÕt bÞ th«ng giã ®Ó trang bÞ cho nh÷ng ph©n x­ëng s¶n xuÊt mét c¸ch ®Çy ®ñ. Ngoµi ra c«ng ty nªn trang bÞ nh÷ng trang thiÕt bÞ b¶o hé cho mçi c«ng nh©n ®Ó hä cã thÓ tr¸nh ®­îc bôi, tiÕng ån... Cuèi cïng c«ng ty ph¶i trang bÞ hÖ thèng chiÕu s¸ng ®Çy ®ñ cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt ®Æc biÖt lµ bªn xÝ nghiÖp may. Phôc vô n¬i lµm viÖc: Bé phËn b¶o toµn, söa ch÷a cÇn th­êng xuyªn kiÓm tra söa ch÷a ®Þnh kú c¸c m¸y mãc, thiÕt bÞ, h¹n chÕ ®Õn møc tèi thiÓu thêi gian chê ®îi söa ch÷a khi h­ háng m¸y mãc ph¸t sinh trong ca lµm viÖc. Ph©n c«ng c«ng nh©n lµm vÖ sinh phôc vô theo tõng bé phËn s¶n xuÊt, quÐt dän nh»m ®¶m b¶o tèt c¸c ®iÒu kiÖn vÒ vÖ sinh lao ®éng. 3. Hoµn thiÖn viÖc bè trÝ vµ sö dông lao ®éng. ViÖc bè trÝ lao ®éng cña c«ng ty hiÖn nay vÉn cã nh÷ng ®iÓm ch­a chÝnh x¸c cÇn ph¶i söa ch÷a. Bè trÝ lao ®éng th­êng lµ theo ý chñ quan cña c¸n bé kü thuËt mµ ch­a dùa vµo møc ®é phøc t¹p cña c«ng viÖc vµ bËc thî cña c«ng nh©n. ë c«ng ty hiÖn nay mét c«ng nh©n bËc ba vÉn cã thÓ ®­îc bè trÝ lµm c«ng viÖc t­¬ng øng víi tay nghÒ cña c«ng nh©n bËc 5, trong khi ®ã mét c«ng nh©n bËc 5 l¹i ®i lµm nh÷ng c«ng viÖc cña c«ng nh©n bËc 4 hoÆc thÊp h¬n. ViÖc bè trÝ lao ®éng nh­ vËy lµ kh«ng hîp lý dÉn ®Õn viÖc tÝnh to¸n tiÒn l­¬ng kh«ng ®­îc chÝnh x¸c vµ c«ng b»ng. §Ó sö dông ®Çy ®ñ vµ cã hiÖu qu¶ cao nguån nh©n lùc cña c«ng ty theo t«i c«ng ty nªn th­êng xuyªn më c¸c cuéc thi tay nghÒ cho c«ng nh©n ®Ó tõ ®ã bè trÝ lao ®éng mét c¸ch hîp lý, ®óng víi yªu cÇu cña c«ng viÖc vµ tr×nh ®é lµnh nghÒ cña c«ng nh©n. Cã nh­ thÕ míi ®¶m b¶o ®­îc sù tr¶ l­¬ng mét c¸ch chÝnh x¸c vµ c«ng b»ng. 4. Hoµn thiÖn c«ng t¸c thèng kª, kiÓm tra nghiÖm thu s¶n phÈm. §Ó tr¶ l­¬ng ®óng, s¸t víi kÕt qu¶ cña ng­êi lao ®éng, c«ng t¸c thèng kª, kiÓm tra vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm cña c«ng nh©n s¶n xuÊt ra chiÕm mét vÞ trÝ rÊt quan träng. Cã ghi chÐp ®Çy ®ñ, tØ mØ, chÝnh x¸c sè l­îng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm cña mçi c¸ nh©n th× míi tiÕn hµnh tr¶ l­¬ng mét c¸ch chÝnh x¸c ®­îc. ViÖc theo dâi, ghi chÐp nªn giao cho nh÷ng ng­êi cã tr¸ch nhiÖm vµ ph¶i ®­îc tiÕn hµnh tõng ngµy. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay chÊt l­îng s¶n phÈm lµ mét yÕu tè hÕt søc quan träng, mang tÝnh quyÕt ®Þnh hµng ®Çu trong c¹nh tranh.Do tÇm quan träng cña nã nªn c«ng t¸c thèng kª, kiÓm tra, nghiÖm thu s¶n phÈm cÇn ph¶i ®­îc quan t©m nhÊt lµ ®èi víi nh÷ng s¶n phÈm mµ c«ng nh©n h­ëng l­¬ng theo s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c trªn c«ng ty nªn thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p sau: Ph¶i n©ng cao tr×nh ®é kü thuËt cña nh÷ng c¸n bé kü thuËt lµm ë bé phËn kiÓm tra KCS. Bëi ®Ó kiÓm tra ®­îc chÊt l­îng s¶n phÈm ®ßi hái ng­êi c¸n bé lµm c«ng t¸c kiÓm tra ph¶i th«ng th¹o vÒ kü thuËt vµ kinh nghiÖm. ChØ cã nh­ thÕ th× s¶n phÈm ®­îc kiÓm tra míi ®¶m b¶o ®­îc vÒ mÆt chÊt l­îng. C«ng ty nªn t¸ch quyÒn lîi cña ng­êi kiÓm tra KCS ra khái quyÒn lîi cña c¶ d©y truyÒn s¶n xuÊt mµ hä kiÓm tra. Cã nh­ thÕ th× viÖc kiÓm tra míi ®¶m b¶o ®­îc tÝnh kh¸ch quan. Hµng ngµy c¸n bé phßng kü thuËt cïng tiÕn hµnh theo dâi kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm ®Ó tõ ®ã kÞp thêi uèn n¾n nh÷ng thiÕu sãt vÒ mÆt kü thuËt Ng­êi lµm nhiÖm vô KCS nªn cã mét tµi liÖu ®Ó thèng kª, ghi chÐp t×nh h×nh vi ph¹m chÊt l­îng lao ®éng cña c«ng nh©n trong ca s¶n xuÊt. Mçi ngµy kÕt hîp cïng theo dâi vÒ th¸i ®é chÊp hµnh kû luËt lao ®éng, quy tr×nh c«ng nghÖ cña s¶n xuÊt ®Ó tõ ®ã lµm c¬ së tiÕn hµnh b×nh bÇu c«ng nh©n trong c¸c tæ s¶n xuÊt ®Ó cã nh÷ng h×nh thøc th­ëng ph¹t kÞp thêi. §Ó theo dâi t×nh h×nh thùc hiÖn chÊt l­îng s¶n phÈm cña c«ng nh©n c«ng ty nªn sö dông nh÷ng mÉu biÓu trang sau: XÝ nghiÖp: Ca: Tæ: Ngµy ... th¸ng ... n¨m... STT Tªn hµng BiÓu hiÖn sai háng cña SP Møc ®é sai háng Tªn c«ng nh©n chÞu tr¸ch nhiÖm Ch÷ ký c«ng nh©n x¸c nhËn 1 2 .... n ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ii. Hoµn thiÖn c«ng t¸c tr¶ l­¬ng theo thêi gian. Ph­¬ng ph¸p tr¶ l­¬ng cho c¸n bé qu¶n lý h­ëng l­¬ng theo thêi gian hiÖn nay cña c«ng ty cßn cã nh÷ng bÊt hîp lý. Thø nhÊt lµ tiÒn l­¬ng cña c¸n bé qu¶n lý ch­a g¾n liÒn víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt vµ kinh doanh cña c«ng ty. Thø hai lµ ph­¬ng ph¸p tr¶ l­¬ng hiÖn nay cña c«ng ty vÉn cßn mang tÝnh b×nh qu©n chñ nghÜa. §iÒu nµy thÓ hiÖn ë c«ng thøc ®iÒu chØnh hÖ sè tiÒn l­¬ng cña nh©n viªn qu¶n lý (®· ®­îc tr×nh bµy ë phÇn II). TiÒn l­¬ng ®­îc ph©n phèi theo h×nh thøc nµy ch­a thùc sù g¾n liÒn víi c«ng viÖc mµ ng­êi c¸n bé qu¶n lý ®¶m nhiÖm. Do ®ã ch­a thùc sù khuyÕn khÝch mäi ng­êi n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n cña m×nh. §Ó tiÒn l­¬ng ®­îc tr¶ mét c¸ch c«ng b»ng, g¾n liÒn víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty, theo t«i c«ng ty cÇn kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ theo h­íng sau: Kh«ng nªn dïng hÖ sè tiÒn l­¬ng ®iÒu chØnh mµ dïng hÖ sè cÊp bËc c«ng viÖc mµ ng­êi c¸n bé ®¶m nhiÖm ®Ó lµm c¬ së tÝnh tiÒn l­¬ng cho mçi c¸ nh©n. §èi víi nh÷ng ®èi t­îng cã th©m niªn c«ng t¸c cao c«ng ty nªn cã chÕ ®é phô cÊp cho hä chø kh«ng nªn lÊy ®ã lµm c¬ së ®Ó tÝnh tiÒn l­¬ng . §Ó g¾n liÒn tiÒn l­¬ng cña nh÷ng ng­êi h­ëng l­¬ng theo kÕt qu¶ s¶n xuÊt, kinh doanh cña c«ng ty th× tiÒn l­¬ng tr¶ theo thêi gian nªn tÝnh theo ph­¬ng thøc sau: Tr­íc hÕt ta tÝnh ®¬n gi¸ cho khèi gi¸n tiÕp (1-II) §¬n gi¸ gi¸n tiÕp (§g) = Quü tiÒn l­¬ng gi¸n tiÕp kÕ ho¹ch----------------------------------------------------------------------------------------S¶n l­îng kÕ ho¹ch Trong ®ã: (2-II) Quü tiÒn l­¬ng gi¸n tiÕp kÕ ho¹ch = Tæng hÖ sè CBCV x144000 (3-II) Quü tiÒn l­¬ng thùc hiÖn khèi gi¸n tiÕp = S¶n l­îng thùc hiÖn x §¬n gi¸ Sau ®ã ta tÝnh gi¸ trÞ 1 hÖ sè H (4-II) H = Quül­¬ng thùc hiÖn gi¸n tiÕp---------------------------------------------------------------------------------------------Tæng hÖ sè tr¶ l­¬ng khèi gi¸n tiÕp TiÒn l­¬ng cña mçi c¸ nh©n ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau (5-II) TL = HSCBCV x H---------------------------------------26 x T + LCBCV x HSLBS x T + VCD + PC Trong ®ã: HSCBCV :HÖ sè cÊp bËc c«ng viÖc mµ hä ®¶m nhiÖm H :Gi¸ trÞ 1 hÖ sè LCBCV :TiÒn l­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc tÝnh cho mét ngµy c«ng HSLBS :Lµ hÖ sè l­¬ng bæ xung VCD :Lµ tiÒn l­¬ng nh÷ng ngµy nghØ lÔ, tÕt...theo chÕ ®é cña nhµ n­íc PC :Lµ c¸c kho¶n phô cÊp (nÕu cã) bao gåm phô cÊp ®éc h¹i, tr¸ch nhiÖm, th©m niªn... Nh­ vËy tiÒn l­¬ng tÝnh theo ph­¬ng ph¸p nµy võa g¾n ®­îc tiÒn l­¬ng cña ng­êi ®­îc h­ëng l­¬ng víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt,kinh doanh cña c«ng ty võa g¾n liÒn víi c«ng viÖc mµ hä ®¶m nhiÖm. §iÒu nµy cã t¸c dông khuyÕn khÝch ng­êi c¸n bé kh«ng ngõng trau dåi kiÕn thøc vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô cña hä vµ n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm ®èi víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt vµ kinh doanh cña c«ng ty iii. Hoµn thiÖn h×nh thøc tr¶ l­¬ng kho¸n s¶n phÈm cã th­ëng. H×nh thøc tr¶ l­¬ng kho¸n cã th­ëng hiÖn nay cña c«ng ty vÒ c¬ b¶n lµ t­¬ng ®èi hîp lý nh­ng vÉn cßn mét sè ®iÓm cÇn kh¾c phôc, cô thÓ lµ: C«ng t¸c bè trÝ lao ®éng trong c¸c tæ s¶n xuÊt vÉn cßn ch­a hîp lý do ®ã dÉn ®Õn sù l·ng phÝ vÒ lao ®éng vµ kh«ng chÝnh x¸c trong viÖc tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng TiÒn l­¬ng tr¶ theo h×nh thøc l­¬ng kho¸n s¶n phÈm cã th­ëng tuy ®· khuyÕn khÝch ®­îc tinh thÇn lµm viÖc nh­ng vÉn ch­a tÝnh ®Õn th¸i ®é lµm viÖc cña tõng c¸ nh©n trong tæ. Ng­êi lµm viÖc tÝch cùc vµ ng­êi lµm viÖc thiÕu tinh thÇn tr¸ch nhiÖm vÉn ®­îc tr¶ l­¬ng nh­ nhau. §Ó kh¾c phôc nh­îc ®iÓm trªn theo t«i c«ng ty nªn ¸p dông c¸c biÖn ph¸p sau: C«ng ty tiÕn hµnh c¸c cuéc thi tay nghÒ th­êng xuyªn tõ ®ã ®Ó x¸c ®Þnh ®óng ®­îc tay nghÒ cña mçi c«ng nh©n lµm c¬ së viÖc bè trÝ lao ®éng ®óng ng­êi, ®óng viÖc. Nh­ vÝ dô ë phÇn III c¸c c«ng nh©n trong tæ ®øng m¸y in hoa, c«ng ty nªn bè trÝ nh­ sau: c«ng nh©n 1 cã tay nghÒ cao nhÊt nªn bè trÝ ®øng ë ®Çu m¸y n¬i mµ ®ßi hái ng­êi c«ng nh©n ph¶i cã tay nghÒ cao. C«ng nh©n 2 vµ c«ng nh©n 3 bè trÝ ë vÞ trÝ gi÷a m¸y cßn c«ng nh©n 4 bè trÝ ë vÞ trÝ cuèi m¸y. ViÖc bè trÝ lao ®éng nh­ trªn cÇn ®­îc cè ®Þnh trong th¸ng chø kh«ng nªn ®æi vÞ trÝ cña hä. Sau khi bè trÝ n¬i lµm viÖc nh­ trªn c«ng ty nªn ¸p dông ph­¬ng ph¸p ph©n phèi l­¬ng cho tõng c¸ nh©n trong tæ nh­ sau: ë tæ cuèi th¸ng tiÕn hµnh b×nh bÇu c«ng nh©n theo møc ®é chÊp hµnh kû luËt lao ®éng, ý thøc tæ chøc lµm viÖc vµ xÕp lo¹i A,B,C ®­îc c¸c hÖ sè t­¬ng øng lµ 1,1; 1; 0,9 nh©n hÖ sè nµy víi sè ngµy c«ng lao ®éng cña tõng ng­êi, ta ®­îc sè ngµy c«ng ®· qui ®æi cho c¶ tæ. Sau ®ã ta tÝnh ®­îc hÖ sè K ®­îc tÝnh b»ng c¸ch: (1-III) K = Tæng l­¬ng ®­îc lÜnh c¶ tæ------------------------------------------------------------------------------------------------------------ TiÒn l­¬ng b×nh qu©n mét ngµy cña c¶ tæ x Tæng sè ngµy c«ng quy ®æi Trong ®ã: (2-III) TiÒn l­¬ng b×nh qu©n mét ngµy cña c¶ tæ = Tæng l­¬ng c¬ b¶n cña c¶ tæ-------------------------------------------------------------------------------Sè ng­êi trong tæ x 26 TiÒn l­¬ng c¸ nh©n cña mçi ng­êi tÝnh theo c«ng thøc sau: (3-III) TLCN K x Nq® x TLCB---------------------------------------------26 + VCD + PC (nÕu cã) Trong ®ã: TLCN :TiÒn l­¬ng c¸ nh©n K :HÖ sè k TLCB :TiÒn l­¬ng cÊp bËc cña c«ng nh©n Nq® :Sè ngµy c«ng ®· quy ®æi cña mçi ng­êi. VC§ :TiÒn l­¬ng cho nh÷ng ngµy nghØ tÕt... theo qui ®Þnh Pc :Phô cÊp (nÕu cã) cña c«ng nh©n. §Ó thÊy râ vÒ c¸ch chia l­¬ng míi nµy ta xÐt vÝ dô ë tæ c«ng nh©n ®øng m¸y in hoa bao gåm 4 c«ng nh©n ®· nªu ë phÇn III STT BËc HSCB TLCB CN1 4 2,2 316.800 CN2 3 1,92 276.480 CN3 3 1,92 276.480 CN2 2 1,68 241.920 TiÒn l­¬ng cña mçi c«ng nh©n ®­îc tÝnh ë b¶ng sau: STT L­¬ng b¶n th©n Lo¹i Ngµy c«ng thùc tÕ Ngµyc«ng quy ®æi TiÒn l­¬ng c«ng nh©n CN1 CN2 CN 3 CN4 Tæng 316.800 276.480 276.480 241.920 1.111.680 A A C B 25 24 25 24 98 25x1,1=27,5 24x1,1=26,4 25x0,9=22,5 24x1=24 100,4 1,075x27,5x316800 26 = 360.027 1,075x26,4x276480 26 = 301.207 1,075x22,5x276480 26 =257.260 1,075x24x241920 26 =234.799 1.154.000 (4-III) K = 115400--------------------------------------------------- = 1,075 1111680---------------------------4 x 26 x 100,4 Nh­ vËy tiÒn l­¬ng tÝnh theo ph­¬ng ph¸p nµy g¾n liÒn víi c«ng viÖc vµ th¸i ®é, tinh thÇn lµm viÖc cña ng­êi c«ng nh©n h¬n so víi c¸ch tÝnh tr­íc. §Ó so s¸nh tiÒn l­¬ng qua hai c¸ch ta theo dâi ë b¶ng sau B¶ng 7: B¶ng so s¸nh STT TiÒn l­¬ng tÝnh theo ph­¬ng ph¸p cò TiÒn l­¬ng tÝnh theo ph­¬ng ph¸p míi CN1 CN2 CN3 CN4 286.115 ® 294.593 ® 287.117 ® 286.115 ® 360.207 ® 301.207 ® 257.206 ® 234.799 ® iV. Hoµn thiÖn mét sè ®iÒu kiÖn kh¸c. 1. Ph©n c«ng hîp t¸c lao ®éng Do c«ng ty dÖt 8-3 lµ doanh nghiÖp thuéc ngµnh DÖt- May mét ngµnh mµ s¶n xuÊt theo d©y chuyÒn lµ chñ yÕu, d©y chuyÒn ®­îc chuyªn m«n ho¸ theo tõng c«ng ®o¹n, tõng b­íc c«ng viÖc. Do ®ã yªu cÇu n¬i lµm viÖc ë doanh nghiÖp ph¶i ®­îc chuyªn m«n ho¸ rÊt cao. Quy tr×nh c«ng nghÖ ®­îc chia thµnh nhiÒu b­íc cô thÓ, do ®ã doanh nghiÖp ¸p dông ph©n c«ng c«ng viÖc theo c«ng nghÖ. H×nh thøc nµy gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. Do ng­êi c«ng nh©n chØ ®¶m nhËn mét b­íc c«ng viÖc nªn ®· nhanh chãng t×m ra ®­îc nh÷ng thao t¸c thÝch hîp. MÆt kh¸c, nã t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc sö dông nh÷ng trang thiÕt bÞ m¸y mãc chuyªn dïng nh»m tiÕt kiÖm lao ®éng sèng, gi¶m ®­îc møc ®é nÆng nhäc. Ph©n c«ng lao ®éng trong d©y chuyÒn s¾p xÕp ®óng ng­êi ®øng c«ng viÖc dùa trªn tay nghÒ cña c«ng nh©n. Trªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt cã sù yªu cÇu chuyªn m«n ho¸ cao. Tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ cÊp bËc trong c«ng ty cÇn ®­îc coi träng vµ ®­îc c¶i tiÕn ®Ó ph¶n ¸nh ®óng chÊt l­îng lao ®éng. §Æc biÖt lµ trong d©y chuyÒn s¶n xuÊt c«ng nghÖ ®ßi hái sù chuyªn m«n ho¸ cao. 2. Sö dông lao ®éng. C«ng ty nªn th­êng xuyªn lùa chän h×nh thøc tuyÓn lao ®éng cã tay nghÒ cao ®Ó gi¶m bít ®­îc thêi gian vµ chi phÝ ®µo t¹o ë mét sè vÞ trÝ s¶n xuÊt nh­ ë xÝ nghiÖp may n¬i thî may cã tay nghÒ cao cã sè l­îng t­¬ng ®èi lín ë bªn ngoµi c«ng ty. §ång thêi c«ng ty cÇn ®µo t¹o ®­îc mét ®éi ngò c«ng nh©n s¶n xuÊt nßng cèt cã tay nghÒ cao. T¹o ®­îc ®éi ngò nµy sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng ty. + N©ng cao chÊt l­îng lao ®éng tõ ®ã n©ng cao ®­îc n¨ng suÊt lao ®éng. + ChÊt l­îng lao ®éng t¨ng tay nghÒ cao, lµm ra ®­îc nhiÒu s¶n phÈm sÏ lµm gi¶m ®­îc nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng tõ ®ã cã thÓ t¨ng ®­îc ®¬n gi¸ vµ t¨ng thu nhËn cho ng­êi lao ®éng. Muèn lµm ®­îc ®iÒu nµy trong qu¸ tr×nh qu¶n lý lao ®éng c¸n bé phßng tæ chøc nªn th­êng xuyªn theo dâi ®Ó ph¸t hiÖn nh÷ng ng­êi cã n¨ng lùc ®Ó cã biÖn ph¸p båi d­ìng thªm. 2.1. N©ng cao chÊt l­îng lao ®éng vµ tÝnh gi¶m lao ®éng qu¶n lý. C«ng ty nªn trang bÞ cho c¸c phßng ban m¸y vi tÝnh vµ mét sè m¸y mãc chuyªn dung kh¸c. Cã ®­îc nh÷ng m¸y mãc nµy sÏ hç trî ®¾c lùc cho c«ng t¸c qu¶n lý, gióp viÖc qu¶n lý ®­îc ®iÒu hµnh mét c¸ch cã khoa häc, cã hiÖu suÊt cao. Trªn c¬ së cã sù trî gióp cña m¸y mãc c«ng ty cÇn cã kÕ ho¹ch tÝnh gi¶m ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý cho gän nhÑ t¹o ®iÒu kiÖn tiÕt kiÖm chi phÝ tiÒn l­¬ng. 2.2. Tæ chøc chØ ®¹o s¶n xuÊt lµ mét néi dung quan trong trong ho¹t ®éng Tæ chøc chØ ®¹o s¶n xuÊt lµ mét néi dung rÊt quan träng trong ho¹t ®éng cña mét doanh nghiÖp. Trong t×nh h×nh hiÖn nay ®ßi hái ng­êi l·nh ®¹o cña doanh nghiÖp ph¶i ®Ò ra ®­îc h­íng ®i ®óng, c¶i tiÕn bæ xung víi nh÷ng biÕn ®éng thÞ tr­êng. Muèn vËy c«ng ty cÇn ph¶i më réng quyÒn tù chñ cho c¸c xÝ nghiÖp thµnh viªn, ®Æc biÖt lµ vèn ®Ó t×m mÆt hµng, thÞ tr­êng tiªu thô. §Ó chØ ®¹o s¶n xuÊt tèt c«ng ty cÇn lªn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cô thÓ tõng giai ®o¹n theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng x©y dùng ph­¬ng ph¸p tèi ­u (vÒ nguyªn vËt liÖu, sè ng­êi lao ®éng). Sau khi cã kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cô thÓ c«ng ty ph¶i qu¶n lý gi¸m s¸t thêi gian lao ®éng cña c«ng nh©n tõng bé phËn s¶n xuÊt, cã biÖn ph¸p th­ëng ph¹t cô thÓ ®Ó khuyÕn khÝch hä t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng trong d©y chuyÒn cho ®ång bé, thèng nhÊt. Dùa theo kÕ ho¹ch vµ nhu cÇu s¶n xuÊt trong tõng thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh mµ c©n ®èi sè l­îng c«ng nh©n sao cho ®¶m b¶o s¶n xuÊt vµ tiÕt lao ®éng sèng. 3. §Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng. Trong bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo dï lµ quèc doanh hay t­ nh©n muèn cã quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n th× ph¶i dùa trªn c¬ së th«ng tin ®Çu vµo. Trong viÖc dµnh thÞ tr­êng muèn cã chiÕn l­îc c¹nh tranh hîp lý th× ®ßi hái ph¶i nghiªn cøu nhu cÇu thÞ tr­êng. ViÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng cã tÇm quan träng ®Æc biÖt trong viÖc x¸c ®Þnh ®óng ®¾n ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn kinh doanh, ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm. Th«ng qua kÕt qu¶ cña c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng c«ng ty n©ng cao ®­îc kh¶ n¨ng thÝch øng víi thÞ tr­êng, t×m ®­îc b¹n hµng míi. V× vËy c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng cÇn ®­îc c«ng ty coi träng ®óng møc. §Ó lµm tèt ®­îc c«ng viÖc trªn th× c«ng ty ph¶i lµm tèt c¸c viÖc sau: Më réng thÞ tr­êng tiªu thô bëi cã thÞ tr­êng tiªu thô th× míi cã thÓ s¶n xuÊt ®­îc liªn tôc. §Ó chiÕm lÜnh ®­îc thÞ tr­êng tiªu thô th× vÊn ®Ò quan träng hµng ®Çu lµ chÊt l­îng s¶n phÈm. Trong thÞ tr­êng c¹nh tranh doanh nghiÖp nµo cã nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt l­îng cao th× sÏ tiªu thô ®­îc vµ ng­îc l¹i. C«ng ty tiÕn hµnh l­u tr÷ c¸c th«ng tin vÒ gi¸ c¶, s¶n l­îng tiªu thô tõ c¸c cuéc nghiªn cøu thÞ tr­êng trªn hÖ thèng m¸y vi tÝnh. Nh­ vËy sÏ gi¶m ®­îc rÊt nhiÒu viÖc, nh­ ®èi chiÕu th«ng tin trªn sæ s¸ch còng nh­ viÖc xö lý sè liÖu nhanh h¬n nh»m gióp cho c«ng ty cã thÓ ra nh÷ng quyÕt nhanh chãng vµ chÝnh x¸c. C«ng ty cÇn cã quü nghiªn cøu thÞ tr­êng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi vÒ ph­¬ng tiÖn ®i l¹i khi cÇn kiÓm tra thÞ tr­êng, cã chÕ ®é ­u ®·i hîp lý víi nh÷ng ng­êi tham gia c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng. C«ng ty cÇn cã chi phÝ ®µo t¹o, båi d­ìng mét sè kiÕn thøc kinh tÕ thÞ tr­êng nh­ ngo¹i ng÷, marketing cho c¸n bé ®¶m nhiÖm c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng. 4- TiÕn hµnh ®µo t¹o, båi d­êng, n©ng cao tr×nh ®é cho ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn N¨ng suÊt lao ®éng t¨ng lªn mét phÇn lµ nhê vµo c«ng nghÖ, m¸y mãc thiÕt bÞ vµ mét phÇn còng nhê vµo tr×nh ®é tay nghÒ cña ng­êi c«ng nh©n. Do ®ã, ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt vµ kinh doanh th× c«ng t¸c ®µo t¹o vµ båi d­êng kiÕn thøc cho ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn lµ hÕt søc cÇn thiÕt vµ quan träng Tuú theo yªu cÇu cô thÓ cña s¶n xuÊt kinh doanh trong tõng thêi kú, C«ng ty nªn cã mét kÕ ho¹ch cô thÓ nh»m ®µo t¹o vµ båi d­êng kiÕn thøc cho ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn. Cô thÓ lµ §èi víi c¸n bé qu¶n lý kinh tÕ, kü thuËt, nghiÖp vô C«ng ty nªn th­êng xuyªn cö hä ®i häc c¸c líp båi d­êng d­íi c¸c h×nh thøc ®µo t¹o ng¾n h¹n hay dµi h¹n. Néi dung cña ®µo t¹o nªn chó träng bæ sung nh÷ng kiÕn thøc hiÖn ®¹i vÒ c¸c mÆt qu¶n lý kinh tÕ kü thuËt cho phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc c«ng nghÖ vµ phï hîp víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ kinh doanh cña C«ng ty Ngoµi viÖc båi d­êng n©ng cao tr×nh ®é vÒ chuyªn m«n, nghiÖp vô cho c¸n bé qu¶n lý kinh tÕ, kü thuËt, C«ng ty nªn chó träng vµ viÖc ®µo t¹o ®éi ngò c«ng nh©n trÎ ®Ó cã thÓ cã ®éi ngò cã tay nghÒ cao thay thÕ ®­îc nh÷ng c«ng nh©n ®· ®Õn tuæi vÒ h­u vµ ®¸p øng ®­îc nhu cÇu lao ®éng trong ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn s¶n xuÊt §èi víi nh÷ng c«ng nh©n cã tay nghÒ yÕu C«ng ty còng nªn cã kÕ ho¹ch ®Ó båi d­êng, n©ng cao tay nghÒ cña hä ViÖc dµo t¹o vµ båi d­êng tay nghª cho c«ng nh©n trong C«ng ty cã thÓ d­íi hai h×nh thøc, ®ã lµ ®µo t¹o kÌm cÆp t¹i chç vµ göi ®i ®µo t¹o t¹i c¸c tr­êng kü thuËt §èi víi nh÷ng c¸n bé võa ®¶m nhiÖm c«ng t¸c chuyªn m«n võa ®¶m nhiÖm c«ng t¸c ®µo t¹o C«ng ty nªn cã mét chÕ ®é båi d­êng hîp lý ®Ó hä cã thÓ hoµn thµnh tèt c«ng t¸c cña m×nh KÕt LuËn C«ng t¸c tr¶ l­¬ng doanh nghiÖp cã mét ý nghÜa to lín ®èi víi sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña nã. Bëi tiÒn l­¬ng nã liªn quan trùc tiÕp ®Õn lîi Ých cña mét c¸ nh©n vµ ngay c¶ ®èi víi ng­êi chñ doanh nghiÖp. Do tÇm quan träng cña tiÒn l­¬ng trong ho¹t ®éng cña mét doanh nghiÖp nªn “Hoµn thiÖn c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng” lµ mét viÖc lµm hÕt søc cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch. Tuy nhiªn ®Ó tiÒn l­¬ng thùc sù lµ ®ßn bÈy kinh tÕ t«i xin ®­îc m¹nh d¹n ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn h¬n n÷a c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng ë c«ng ty cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn hiÖn nay ®Ó c«ng ty tham khaá nh»m môc ®Ých lµm cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty kh«ng ngõng ph¸t triÓn h¬n n÷a vÒ mäi mÆt. Cuèi cïng, t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o vµ ®Æc biÖt lµ thÇy gi¸o PGS.PTS Ph¹m §øc Thµnh ®· cung cÊp nh÷ng kiÕn thøc cÇn thiÕt ®Ó t«i cã thÓ hoµn thµnh ®Ò tµi nµy. T«i còng xin c¶m ¬n sù gióp ®ì tËn t×nh cña c¸c c«, c¸c chó trong c«ng ty trong thêi gian thùc tËp ë c«ng ty. Tµi liÖu tham kh¶o Gi¸o tr×nh Kinh tÕ Lao ®éng tËp I, II - Tr­êng ®¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n Gi¸o tr×nh Tæ chøc lao ®éng khoa häc - Tr­êng ®¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n Gi¸o tr×nh Kinh tÕ chÝnh trÞ, tËp I, II - Tr­êng ®¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n ChÝnh s¸ch ®æi míi lao ®éng tiÒn l­¬ng cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng - Phïng ThÕ Tr­êng Gi¸o tr×nh LuËt Lao ®éng - Tr­êng §¹i häc Quèc gia Hµ Néi Bé luËt Lao ®éng C¸c v¨n b¶n h­íng dÉn thi hµnh Bé LuËt Lao ®éng - Bé Lao ®éng - Th­¬ng binh vµ X· héi Th«ng t­ sè 13/L§TBXH - TT h­íng dÉn ph­¬ng ph¸p x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng vµ qu¶n lý tiÒn l­¬ng, thu nhËp trong doanh nghiÖp nhµ n­íc ra ngµy 10 - 4 - 1997 Th«ng t­ sè 14/L§TBXH - TT h­íng dÉn ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh ®Þnh møc lao ®éng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc Th«ng t­ sè 15/L§TBXH - TT h­íng dÉn sö dông sæ l­¬ng cña doanh nghiÖp nhµ n­íc NghÞ ®Þnh sè 197/CP quy ®Þnh chi tiÕt vµ h­íng dÉn thi hµnh mét sè ®iÒu cña Bé LuËt Lao ®éng vÒ tiÒn l­¬ng T¹p chÝ lao ®éng x· héi tõ n¨m 1997 - 1999