Đề tài Hoàn thiện công tác kế toán tiêu thụ và xác định kết quả tiêu thụ thành phẩm ở Công ty TNHH Vật liệu nổ công nghiệp

¸n hoÆc c¸c cam kÕt mua, b¸n hµng. Tr­êng hîp ng­êi mua hµng nhiÒu lÇn míi ®¹t ®­îc l­îng hµng mua ®­îc h­ëng chiÕt khÊu th× kho¶n chiÕt khÊu th­¬ng m¹i nµy ®­îc ghi gi¶m trõ vµo gi¸ b¸n trªn “Ho¸ ®¬n (GTGT)” lÇn cuèi cïng. Tr­êng hîp kh¸ch hµng kh«ng tiÕp tôc mua hµng, hoÆc khi sè chiÕt khÊu th­¬ng m¹i ng­êi mua ®­îc h­ëng lín h¬n sè tiÒn b¸n hµng ®­îc ghi trªn hãa ®¬n lÇn cuèi cïng th× ph¶i chi tiÒn chiÕt khÊu th­¬ng m¹i cho ng­êi mua. Kho¶n chiÕt khÊu th­¬ng m¹i nµy ®­îc h¹ch to¸n vµo Tµi kho¶n 521. Tr­êng hîp ng­êi mua hµng víi khèi l­îng lín ®­îc h­ëng chiÕt khÊu th­¬ng m¹i, gi¸ b¸n ph¶n ¸nh trªn Ho¸ ®¬n lµ gi¸ ®· gi¶m gi¸ (®· trõ chiÕt khÊu th­¬ng m¹i) th× kho¶n chiÕt khÊu th­¬ng m¹i nµy kh«ng ®­îc h¹ch to¸n vµo TK 521. Doanh thu b¸n hµng ph¶n ¸nh theo gi¸ ®· trõ chiÕt khÊu th­¬ng m¹i. 2.5.2 Néi dung h¹ch to¸n * ChiÕt khÊu thanh to¸n: ChiÕt khÊu thanh to¸n ®­îc theo dâi chi tiÕt cho tõng kh¸ch hµng vµ tõng lo¹i hµng b¸n. Kho¶n chiÕt khÊu nµy ®­îc h¹ch to¸n nh­ mét kho¶n chi phÝ tµi chÝnh cña c«ng ty. Tr×nh tù h¹ch to¸n ®­îc tiÕn hµnh nh­ sau: Nî TK 635 Cã TK 111, 112, 131, 1388. * ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i: ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i ®­îc theo dâi chi tiÕt cho tõng kh¸ch hµng vµ tõng lo¹i hµng b¸n kh¸c nhau. Trong kú chiÕt khÊu th­¬ng m¹i ph¸t sinh thùc tÕ ®­îc ph¶n ¸nh vµo bªn Nî TK 521 - ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i. Cuèi kú, kho¶n chiÕt khÊu th­¬ng m¹i ®­îc kÕt chuyÓn sang Tµi kho¶n 511 - Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn cña khèi l­îng thµnh phÈm thùc tÕ thùc hiÖn trong kú h¹ch to¸n. Tr×nh tù h¹ch to¸n chiÕt khÊu th­¬ng m¹i: - Ph¶n ¸nh sè chiÕt khÊu th­¬ng m¹i thùc tÕ ph¸t sinh trong kú, ghi: Nî TK 521 - ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i Nî TK 3331 - ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ Cã TK 111, 112, ... Cã TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng. - Cuèi kú kÕt chuyÓn sè tiÒn chiÕt khÊu th­¬ng m¹i ®· chÊp thuËn cho ng­êi mua sang tµi kho¶n doanh thu, ghi: Nî TK 51121 - Doanh thu b¸n hµng VLN - V¨n phßng Cã TK 521 - ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i. * Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i: TrÞ gi¸ cña sè hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i tÝnh theo ®óng ®¬n gi¸ b¸n ghi trªn Ho¸ ®¬n: TrÞ gi¸ sè hµng bÞ tr¶ l¹i = Sè l­îng hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i x §¬n gi¸ b¸n. C¸c chi phÝ kh¸c ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i nµy mµ doanh nghiÖp ph¶i chÞu ®­îc ph¶n ¸nh vµo TK 641 - chi phÝ b¸n hµng. Trong kú kÕ to¸n, trÞ gi¸ cña hµng bÞ tr¶ l¹i ®­îc ph¶n ¸nh bªn Nî Tµi kho¶n 531 - Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i. Cuèi kú, tæng gi¸ trÞ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i ®­îc kÕt chuyÓn sang tµi kho¶n doanh thu b¸n hµng ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn. KÕ to¸n ghi sæ nh­ sau: - Gi¸ vèn hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i: Nî TK 155: (NÕu nhËp l¹i kho) Gi¸ vèn Nî TK 154: (NÕu chuyÓn ph©n x­ëng ®Ó s÷a ch÷a) Nî TK 157: (NÕu gøi t¹i kho ng­êi mua) Nî TK 111, 334,... (NÕu båi th­êng ng­êi lµm háng) Nî TK 1381: ThiÖt h¹i chê x÷ lý Cã TK 632: gi¸ vèn hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i. - Doanh thu cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i: Nî TK 531: Gi¸ b¸n kh«ng thuÕ cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i Nî TK 33311: ThuÕ GTGT cña phÇn bÞ tr¶ l¹i Cã TK 111, 112, 131, 3388: Sè tiÒn ph¶i tr¶ l¹i cho ng­êi mua. - Cuèi kú kÕt chuyÓn doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i vµo doanh thu b¸n hµng: Nî TK 511211: doanh thu thµnh phÈm VLN - V¨n phßng Cã TK 531: Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i. * Gi¶m gi¸ hµng b¸n: C¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n ®­îc ph¶n ¸nh vµo TK 532 vµ chØ ph¶n ¸nh vµo Tµi kho¶n nµy c¸c kho¶n gi¶m trõ do viÖc chÊp thuËn gi¶m gi¸ ngoµi Ho¸ ®¬n, tøc lµ sau khi cã Ho¸ ®¬n b¸n hµng. Kh«ng ®­îc ph¶n ¸nh vµo Tµi kho¶n nµy sè gi¶m gi¸ ®· ®­îc ghi trªn Ho¸ ®¬n b¸n hµng vµ ®· ®­îc trõ vµo tæng gi¸ trÞ hµng b¸n ghi trªn ho¸ ®¬n. Trong kú h¹ch to¸n, kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n ph¸t sinh thùc tÕ ®­îc ph¶n ¸nh vµo bªn Nî TK 532 - Gi¶m gi¸ hµng b¸n. Cuèi kú, kÕt chuyÓn tæng sè tiÒn gi¶m gi¸ hµng b¸n vµo Tµi kho¶n doanh thu b¸n hµng ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn thùc hiÖn trong kú. Doanh nghiÖp ®­îc ghi gi¶m thuÕ ph¶i nép trªn kho¶n gi¶m gi¸. Tr×nh tù h¹ch to¸n ®­îc tiÕn hµnh: Nî TK 532: PhÇn gi¶m gi¸ ch­a cã thuÕ GTGT. Nî TK 33311: ThuÕ GTGT cña phÇn gi¶m gi¸ Cã TK 111, 112, 3388: Tæng sè tiÒn gi¶m gi¸. KÕ to¸n c¨n cø vµo c¸c chøng tõ cña nghiÖp vô ph¸t sinh liªn quan ®Õn chiÕt khÊu thanh to¸n, chiÕt khÊu th­¬ng m¹i, gi¶m gi¸ hµng b¸n, hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i tiÕn hµnh cËp nhËp vµo m¸y. Sè liÖu nµy sÏ ®­îc theo dâi trªn c¸c Sæ chi tiÕt t­¬ng øng. Gièng c¸c Sæ chi tiÕt Tµi kho¶n kh¸c, c¸c Sæ chi tiÕt nµy ®­îc më tõng th¸ng, mçi nghiÖp vô ph¸t sinh ®­îc ghi trªn mét dßng sæ theo tr×nh tù thêi gian. Cuèi th¸ng m¸y tù tæng hîp ph¸t sinh bªn Nî vµ Cã trªn sæ chi tiÕt tiÕn hµnh vµo Sæ tæng hîp ph¸t sinh theo mét tµi kho¶n. Sè liÖu tæng céng trªn Sæ chi tiÕt ®­îc m¸y ®­a vµo sæ NKCT sè 8. Sæ c¸i c¸c TK 635, 521, 531, 532 ®­îc m¸y tù ®éng lËp vµo cuèi mçi th¸ng. Tr×nh tù lËp vµ mÉu sæ cña c¸c sæ c¸i nµy gièng nh­ sæ c¸i cña TK 51121. 2.6 KÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh 2.6.1 KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng Chi phÝ b¸n hµng lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ mµ doanh nghiÖp bá ra cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸, lao dÞch vô trong kú. Ngoµi c¸c kho¶n chi phÝ theo quy ®Þnh cña Bé Tµi chÝnh th× c«ng ty VËt liÖu næ c«ng nghiÖp cßn cã mét sè quy ®Þnh kh¸c vÒ chi phÝ b¸n hµng: Riªng c«ng ty vËn t¶i hµng nhËp (hµng VLN) do XÝ nghiÖp vËn t¶i thuû bé B¾c Ninh vµ XÝ nghiÖp vËn t¶i s«ng biÓn H¶i Phßng tr­íc ®©y c«ng ty h¹ch to¸n tËp trung. Tõ n¨m 1999 c«ng ty giao cho c¸c XÝ nghiÖp cung øng VLN h¹ch to¸n vµo chi phÝ b¸n hµng t¹i XÝ nghiÖp. - ë ®¬n vÞ cung øng dÞch vô vËn t¶i: C¨n cø vµo Tæng c«ng ty duyÖt tÝnh doanh thu néi bé vµ viÕt ho¸ ®¬n GTGT cho ®¬n vÞ nhËn dÞch vô vËn t¶i. - ë ®¬n vÞ nhËn dÞch vô: H¹ch to¸n vµo chi phÝ b¸n hµng. Cuèi th¸ng hai ®¬n vÞ ®èi chiÕu g÷i chøng tõ vÒ c«ng ty ®Ó bï trõ c«ng nî néi bé. 2.6.1.1 Tµi kho¶n sö dông C«ng ty sö dông TK 641 - Chi phÝ b¸n hµng ®Ó h¹ch to¸n. Tµi kho¶n nµy ®­îc chi tiÕt thµnh c¸c tiÓu kho¶n: TK 6411 - Chi phÝ nh©n viªn TK 6412 - Chi phÝ vËt liÖu bao b× TK 6413 - Chi phÝ dông cô ®å dïng TK 6414 - KhÊu hao TSC§ TK 6417 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi TK 6418 - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. 2.6.1.2 Néi dung h¹ch to¸n Thñ kho lËp PhiÕu xuÊt kho vµ chØ ghi vÒ mÆt sè l­îng sau ®ã chuyÓn lªn phßng kÕ to¸n tÝnh ra gi¸ trÞ d©y xuÊt kho vµ ghi vµo m¸y theo ®Þnh kho¶n: Nî TK 6412 Cã TK liªn quan Sau khi vµo m¸y, c¸c nghiÖp vô vÒ chi phÝ b¸n hµng sÏ ®­îc theo dâi trªn “Sæ chi tiÕt chi phÝ b¸n hµng” (MÉu sè 17 ). ViÖc tËp hîp chi phÝ b¸n hµng thùc hiÖn trªn “B¶ng kª sè 5” (MÉu sè 18 ) vµo cuèi th¸ng ®Ó ghi Nî TK 641, ghi Cã c¸c tµi kho¶n liªn quan. Trong th¸ng nÕu ph¸t sinh c¸c nghiÖp vô gi¶m trõ chi phÝ b¸n hµng th× kÕ to¸n tiªu thô c¨n cø vµo chøng tõ liªn quan nh­ lµ phiÕu thu, giÊy b¸o Cã cña ng©n hµng, hoÆc phiÕu nhËp kho ®Ó vµo m¸y. M¸y tù ®éng vµo Sæ chi tiÕt chi phÝ b¸n hµng, B¶ng kª sè 1, B¶ng kª sè 2, Sæ chi tiÕt vËt liÖu. Cuèi th¸ng m¸y sÏ tËp hîp c¸c nghiÖp vô gi¶m trõ chi phÝ vµo B¶ng kª sè 5 vµ vµo NKCT sè 8. Tõ NKCT sè 8 m¸y tù ®éng ®­a tæng sè ph¸t sinh Cã TK 641 ®èi øng víi Nî c¸c tµi kho¶n liªn quan, tæng sè ph¸t sinh Nî ®­îc m¸y tËp hîp tõ c¸c NKCT liªn quan ®Ó ghi vµo Sæ c¸i TK 641 (MÉu sè 19). Tõ Sæ c¸i sè liÖu ®­îc ®­a vµo B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh VLN. VÝ dô: Ngµy 17 th¸ng 12 n¨m 2003 c«ng ty xuÊt kho d©y ®Ó ®ãng thuèc næ cho c«ng ty Hãa chÊt 21 (Z21) theo sè tiÒn lµ 2.654.361 ®ång. C«ng ty VNL c«ng nghiÖp Ban hµnh theo CV sè 4660 TC/AC Ngµy 07/12/1998 cña TCT. PhiÕu xuÊt kho Sè: 32139. Ngµy 17 th¸ng 12 n¨m 2003 Nî TK 63211 Cã TK 15511. Hä tªn ng­êi nhËn hµng: TrÇn ThÞ Thu Bé phËn: B¸n hµng Lý do xuÊt kho: XuÊt mét l« d©y ®Ó ®ãng hµng b¸n VLN cho c«ng ty Hãa chÊt 21 (Z21) theo Ho¸ ®¬n (GTGT) sè 43436. XuÊt t¹i kho: Kho c«ng ty. STT Tªn, nh·n hiÖu, quy c¸ch phÈm chÊt vËt t­ M· sè §¬n vÞ tÝnh Sè l­îng §¬n gi¸ (®ång) Thµnh tiÒn Yªu cÇu Thùc tÕ A B C D 1 2 3 4 1 D©y ®ãng hµng VT\DH L« 2 2 1.327.180,5 2.654.361 Céng 2 2 2.654.361 Céng thµnh tiÒn b»ng ch÷: Hai triÖu s¸u tr¨m n¨m m­¬i t­ ngh×n ba tr¨m s¸u m­¬i mèt ®ång. Ngµy 17 th¸ng 12 n¨m 1003. Thñ tt­ëng ®¬n vÞ KÕ to¸n tr­ëng Thñ kho (Ký tªn, ®ãng dÊu) (Ký, hä tªn) (Ký, hä tªn) BiÓu sè 17: Tæng c«ng ty Than ViÖt Nam C«ng ty VËt liÖu næ c«ng nghiÖp Sæ chi tiÕt tµi kho¶n TK 641 - chi phÝ b¸n hµng Tõ ngµy 01 /12 ®Õn ngµy 31/12 n¨m 2003 Sè d­ ®Çu kú: 0 §¬n vÞ: §ång Chøng tõ DiÔn gi¶i TK ®èi øng Sè ph¸t sinh Ngµy sè Nî Cã 05/12 32119 Chi mua v¨n phßng phÈm phôc vô b¸n hµng 111 1.125.000 10/12 62310 Chi tiÒn tiÕp kh¸ch mua hµng 111 656.600 17/12 56253 XuÊt d©y ®ãng hµng 152311 2.654.361 ...... ....... ..... 23/12 25612 NhËp l¹i sè d©y ®ãng hµng thõa 152311 1.327.180,5 26/12 TÝnh l­¬ng nh©n viªn b¸n hµng 334 60.365.000 26/12 TrÝch KPC§ 3382 1.207.300 27/12 TrÝch BHXH 3383 9.054.750 29/12 TrÝch BHYT 3384 1.207.300 31/12 KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng 9111 620.529.160 Céng PS Nî: 620.529.160 Céng PS Cã: 620.529.160 Sè d­ cuèi kú: 0 Ngµy10 th¸ng 01 n¨m 2004 KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi ghi sæ BiÓu sè 19: C«ng ty Vln c«ng nghiÖp. Sæ c¸i tµi kho¶n 641 N¨m 2003 Sè d­ ®Çu n¨m Nî Cã §¬n vÞ: §ång TK ®èi øng Th¸ng 1 ........... Th¸ng 10 Th¸ng 11 Th¸ng 12 TK 111 80.580.000 TK 112 96.560.000 TK 152 285.130.250 TK 153 2.540.165 TK 214 45.560.255 ...... TK 911 620.529.160 Céng PS Nî 620.529.160 Céng PS Cã 620.529.160 D­ Nî cuèi D­ cã cuèi Ngµy 10 th¸ng 01 n¨m 2004 KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi ghi sæ 2.6.2 KÕ to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp 2.6.2.1 Tµi kho¶n sö dông KÕ to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp sö dông TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ®Ó h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh cã liªn quan. TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp chØ ®­îc sö dông ë c«ng ty, cßn ®èi víi c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc c«ng ty kh«ng ®­îc sö dông tµi kho¶n nµy. TÊt c¶ c¸c chi phÝ ph¸t sinh, ngoµi tÝnh vµo gi¸ thµnh th× ®Òu ®­îc tËp hîp hÕt vµo chi phÝ b¸n hµng. TK 642 ®­îc chi tiÕt nh­ sau: TK 6421 - Chi phÝ nh©n viªn TK 6422 - Chi phÝ vËt liÖu bao b× TK 6423 - Chi phÝ dông cô ®å dïng TK 6424 - KhÊu hao TSC§ TK 6427 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi TK 6428 - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. 2.6.2.2 Néi dung h¹ch to¸n Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ®­îc tiÕn hµnh t­¬ng tù nh­ h¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng. C¸c chi phÝ ph¸t sinh ®­îc m¸y ghi theo ®Þnh kho¶n: Nî TK 642 Cã TK liªn quan BiÓu sè20: Tæng c«ng ty Than ViÖt Nam C«ng ty VËt liÖu næ c«ng nghiÖp Sæ chi tiÕt tµi kho¶n TK 642 - chi phÝ QLdn Tõ ngµy 01 /12 ®Õn ngµy 31/12 n¨m 2003 Sè d­ ®Çu kú: 0 §¬n vÞ: §ång Chøng tõ DiÔn gi¶i TK ®èi øng Sè ph¸t sinh Ngµy Sè Nî Cã 05/12 613521 Chi tiÒn häp cuèi n¨m 111 3.560.000 12/12 613522 Chi tiÕp kh¸ch t¹i c«ng ty 111 1.560.500 18/12 324152 Chi mua v¨n phßng phÈm phôc vô ho¹t ®éng qu¶n lý 331 12.420.560 ...... ..... 21/12 613534 Chi ®iÖn tho¹i 111 4.150..255 27/12 TÝnh l­¬ng nh©n viªn b¸n hµng 334 90.609.000 27/12 TrÝch KPC§ 3382 1.812.180 27/12 TrÝch BHXH 3383 13.591.350 27/12 TrÝch BHYT 3384 1.812.180 31/12 KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng 9111 750.124.640 Céng PS Nî: 750.124.640 Céng PS Cã: 750.124.640 Sè d­ cuèi kú: 0 Ngµy10 th¸ng 01 n¨m 2004 KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi ghi sæ BiÓu sè 21: C«ng ty Vln c«ng nghiÖp. Sæ c¸i tµi kho¶n 642 N¨m 2003 Sè d­ ®Çu n¨m Nî Cã §¬n vÞ: §ång TK ®èi øng Th¸ng 1 ........... Th¸ng 10 Th¸ng 11 Th¸ng 12 TK 111 80.151.000 TK 112 110.254.000 TK 152 220.421.630 TK 153 95.145.255 TK 214 ...... TK 911 750.124.640 Céng PS Nî 750.124.640 Céng PS Cã 750.124.640 D­ Nî cuèi D­ cã cuèi Ngµy 10 th¸ng 01 n¨m 2004 KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi ghi sæ 2.6.3 KÕ to¸n x¸c ®Þnh l·i, lç 2.6.3.1 Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô thµnh phÈm X¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô thµnh phÈm lµ viÖc tÝnh to¸n so s¸nh gi÷a c¸c kho¶n doanh thu thuÇn t¹o ra tõ ho¹t ®éng b¸n thµnh phÈm víi c¸c kho¶n chi phÝ ®­îc coi lµ hîp lÖ, hîp lý liªn quan ®Õn ho¹t ®éng tiªu thô thµnh phÈm, ®ã lµ c¸c kho¶n: gi¸ vèn hµng b¸n cña thµnh phÈm ®· ®­îc coi lµ tiªu thô, chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. KÕt qu¶ tiªu thô thµnh phÈm cña doanh nghiÖp ®­îc thÓ hiÖn qua chØ tiªu l·i (hoÆc lç) vÒ tiªu thô. L·i (lç) vÒ tiªu thô thµnh phÈm = Doanh thu thuÇn - Gi¸ vèn hµng b¸n - - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Chi phÝ b¸n hµng NÕu doanh thu thuÇn trõ ®i gi¸ vèn hµng b¸n, chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lín h¬n hoÆc b»ng kh«ng th× daonh nghiÖp lµm ¨n cã l·i hoÆc hßa vèn. NÕu doanh thu thuÇn trõ ®i gi¸ vèn hµng b¸n, chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp nhá h¬n kh«ng th× daonh nghiÖp lµm ¨n thua lç. 2.6.3.2 Tµi kho¶n sö dông KÕ to¸n sö dông TK 911 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ®Ó h¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh cña c«ng ty. TK 911 ®­îc chi tiÕt thµnh c¸c tµi kho¶n cÊp 2 sau: TK 9111 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh TK 9112 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh TK 9113 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kh¸c TK 9111 ®­îc chi tiÕt thµnh: TK 91111 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh VLN TK 91112 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh hµng ho¸ kh¸c 2.6.3.3 Néi dung h¹ch to¸n Cuèi th¸ng c¨n cø vµo sè liÖu tæng hîp trªn Sæ chi tiÕt gi¸ vèn hµng b¸n, Sæ chi tiÕt chi phÝ b¸n hµng, Sæ chi tiÕt chi phÝ qu¶n lý daonh nghiÖp, sæ chi tiÕt doanh thu b¸n hµng, Sæ chi tiÕt doanh thu néi bé, kÕ to¸n thùc hiÖn bót to¸n ®iÒu chuyÓn vµo m¸y theo ®Þnh kho¶n: - KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n: Nî TK 91111: 21.647.146.662 Cã TK 63211: 21.647.146.662 - KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng: Nî TK 91111: 620.529.160 Cã TK 641: 620.529.160 - KÕt chuyÓn chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp: Nî TK 91111: 750.124.640 Cã TK 642: 750.124.640 - KÕt chuyÓn doanh thu b¸n hµng Nî TK511211: 4.833.696.600 Nî TK 51211: 19.312.743.502 Cã TK 91111: 24.146.440.102 Sau khi tiÕn hµnh nghiÖp vô kÕt chuyÓn trªn m¸y, m¸y sÏ tù ®éng ®­a sè liÖu vµo “Sæ chi tiÕt x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh VLN” (MÉu sè 22) vµ NKCT sè 8 ghi Cã TK 911, ghi Nî c¸c TK liªn quan, lËp sæ c¸i TK 911 (MÉu sè 23 ). KÕt qu¶ l·i lç tõ ho¹t ®éng kinh doanh VLN còng do m¸y tù tÝnh vµ ®­a ra “B¸o c¸o chi tiÕt kÕt qu¶ kinh doanh VLN” (MÉu sè 24) B¸o c¸o nµy ®­îc lËp mét th¸ng mét lÇn. T¹i c«ng ty chØ kinh doanh mÆt hµng VLN do ®ã kÕt qu¶ kinh doanh vÒ VLN còng chÝnh lµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trªn c«ng ty. BiÓu sè 22: Tæng c«ng ty Than ViÖt Nam C«ng ty VËt liÖu næ c«ng nghiÖp Sæ chi tiÕt x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh TK 911- X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh Th¸ng 12 n¨m 2003 D­ Nî ®Çu kú: D­ Cã ®Çu kú: Ph¸t sinh Nî: Ph¸t sinh Cã: D­ Nî cuèi kú: D­ Cã cuèi kú: TK 9111 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh TiÓu kho¶n: TK 9111 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh VLN §¬n vÞ: §ång DiÔn gi¶i TK ®èi øng Sè ph¸t sinh Nî Cã KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n 63211 21.647.146.662 KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng 641 620.529.160 KÕt chuyÓn chi phÝ qu¶n lý 642 750.124.640 KÕt chuyÓn DTBH 511211 4.833.696.600 KÕt chuyÓn DT néi bé 51211 19.312.743.502 KÕt chuyÓn l·i 4212 1.128.639.640 Céng 24.146.440.102 24.146.440.102 Ngµy10 th¸ng 01 n¨m 2004 KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi ghi sæ BiÓu sè 23: C«ng ty Vln c«ng nghiÖp. Sæ c¸i tµi kho¶n 91111 N¨m 2003 Sè d­ ®Çu n¨m Nî Cã §¬n vÞ: §ång TK ®èi øng Th¸ng 1 ........... Th¸ng 10 Th¸ng 11 Th¸ng 12 TK 4212 1.128.639.640 TK 632 21.647.146.662 TK 641 620.529.160 TK 642 750.124.640 Céng PS Nî Céng PS Cã D­ Nî cuèi D­ cã cuèi Ngµy 10 th¸ng 01 n¨m 2004 KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi ghi sæ BiÓu sè 24: C«ng ty VËt liÖu næ c«ng nghiÖp B¸o c¸o chi tiÕt kÕt qu¶ kinh doanh vËt liÖu næ Th¸ng 12 n¨m 2003 STT ChØ tiªu M· sè Sè tiÒn 1 Doanh thu b¸n VLN Trong ®ã Doanh thu hµng XK 01 02 24.146.440.102 2 C¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu - ChiÕt khÊu thanh to¸n - ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i - Gi¶m gi¸ hµng b¸n - Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i - ThuÕ TT§B 03 04 05 06 07 3 Doanh thu b¸n hµng thuÇn 10 24.146.440.102 4 Gi¸ vèn hµng b¸n 11 21.647.146.662 5 Lîi tøc gép 20 2.499.293.440 6 Chi phÝ b¸n hµng 21 620.529.160 7 Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp 22 750.124.640 8 Lîi tøc thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh doanh VLN 30 1.128.639.640 Ngµy 10 th¸ng 01 n¨m 2004 KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi ghi sæ Ch­¬ng II: §¸nh gi¸ chung vµ mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kqkd t¹i c«ng ty vËt liÖu næ c«ng nghiÖp I - ®¸nh gi¸ chung 1.1 §¸nh gi¸ chung C«ng ty VËt liÖu næ c«ng nghiÖp lµ mét c«ng ty cã quy m« lín, víi mét m¹ng l­íi ho¹t ®éng t¹i kh¾p mäi n¬i trong c¶ n­íc, lµm nhiÖm vô cung cÊp vËt liÖu næ c«ng nghiÖp cho toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. C«ng ty cã lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn trªn 35 n¨m, ®ang tõng b­íc nghiªn cøu ®æi míi c«ng nghÖ s¶n xuÊt, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, më réng thÞ tr­êng. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña m×nh c«ng ty lu«n nhËn ®­îc sù quan t©m gióp ®ì cña chÝnh phñ, c¸c c¬ quan chøc n¨ng trong viÖc t¹o ra hµnh lang ph¸p lý thuËn tiÖn gãp phÇn t¹o nªn nh÷ng thµnh c«ng cña c«ng ty. C«ng ty còng lu«n nhËn ®­îc sù quan t©m, chØ ®¹o th­êng xuyªn vµ thiÕt thùc cña ®¬n vÞ chñ së h÷u lµ Tæng c«ng ty Than ViÖt Nam. Tuy nhiªn, do s¶n phÈm vËt liÖu næ c«ng nghiÖp lµ lo¹i s¶n phÈm ®Æc biÖt nªn viÖc tiªu thô cßn khã kh¨n. ViÖc b¸n hµng cña c«ng ty chÞu sù qu¶n lý trùc tiÕp cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc vÒ kÕ ho¹ch, sè l­îng b¸n, gi¸ b¸n còng nh­ l­îng chi phÝ s¶n phÈm. Kh¸ch hµng cña c«ng ty kh«ng phæ biÕn mµ chñ yÕu lµ nh÷ng b¹n hµng l©u n¨m, th­êng mua s¶n phÈm cña c«ng ty víi sè l­îng lín. Nh÷ng kh¸ch hµng nµy khi muèn mua s¶n phÈm vËt liÖu næ c«ng nghiÖp cña c«ng ty ph¶i ®­îc sù cho phÐp cña c¬ quan cã thÈm quyÒn. §iÒu nµy mét phÇn nµo còng h¹n chÕ qu¸ tr×nh më réng, ph¸t triÓn cña c«ng ty. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y c«ng ty cã mét ®èi thñ c¹nh tranh ®ã lµ c«ng ty GAET - Bé quèc phßng. MÆc dï vËy thÞ phÇn cua c«ng ty vÉn lu«n chiÕm mét tû tréng lín (trªn 80%). C«ng ty GAET chØ tËp trung chñ yÕu vµo nh÷ng thÞ tr­êng nhá. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn cña m×nh c«ng ty ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ sau: C«ng ty ®· x©y dùng vµ gi÷ v÷ng ®­îc bé m¸y tæ chøc qu¶n lý gän nhÑ t¹i c«ng ty vµ c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc, tõng b­íc ®µo t¹o, båi d­ìng, rÌn luyÖn n©ng cao dÇn chÊt l­îng c«ng t¸c cña ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn. D­íi sù chØ ®¹o cña Tæng c«ng ty Than vµ sù gióp ®ì cña c¸c bé ngµnh cã liªn quan, c«ng ty lu«n x©y dùng ®­îc c¸c chñ tr­¬ng, ®­êng lèi ®óng ®¾n, gi¶i ph¸p thÝch hîp. C«ng ty chñ ®éng hîp t¸c ®Çu t­ víi c¸c nhµ m¸y quèc phßng, víi c¸c b¹n hµng trong vµ ngoµi n­íc. Trªn c¬ së t¨ng nhanh néi lùc cña c«ng ty, c«ng ty VËt liÖu næ c«ng nghiÖp võa ®Èy m¹nh s¶n xuÊt, cung øng vËt liÖu næ c«ng nghiÖp, ®Çu t­ trang thiÕt bÞ, c¶i tiÕn d©y chuyÒn s¶n xuÊt, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, võa më réng ngµnh nghÒ kinh doanh, t¨ng nhanh s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm kh¸c. C«ng ty cã hÖ thèng trang thiÕt bÞ ®Çy ®ñ, hiÖn ®¹i ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña m×nh. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty lu«n ®¹t ë møc cao, gãp phÇn n©ng cao ®êi sèng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong toµn c«ng ty,. Møc thu nhËp cña c¸n bé c«ng nh©n viªn c«ng ty VËt liÖu næ c«ng nghiÖp lu«n ë møc cao. N¨m 2003 møc thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi/th¸ng lµ 2.740.122 ®ång. Bªn c¹nh viÖc ch¨m lo ®Õn ®êi sèng vËt chÊt c«ng ty cßn ch¨m lo ®Õn ®êi sèng tinh thÇn cho ng­êi lao ®éng. §©y lµ mét nh©n tè quan träng gãp phÇn t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cho c«ng ty. 1.2 VÒ tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n vµ c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô thµnh phÈm t¹i c«ng ty Bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty ®­îc tæ chøc phï hîp víi yªu cÇu c«ng viÖc vµ tr×nh ®é cña nh©n viªn. C«ng ty cã ®éi ngò nh©n viªn kÕ to¸n ®«ng vµ cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao. C¸c c«ng viÖc kÕ to¸n tõng b­íc ®­îc gi¶m nhÑ nhê viÖc ®­a vµo sö dông c¸c m¸y tÝnh, m¸y Fax, ®Æc biÖt c«ng ty cã ch­¬ng tr×nh kÕ to¸n m¸y riªng, ®­îc thiÕt kÕ phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña c«ng ty trªn c¬ së tu©n thñ c¸c chÕ ®é tµi chÝnh, chÕ ®é kÕ to¸n. §éi ngò nh©n viªn phßng kÕ to¸n ®­îc bè trÝ mét c¸ch khoa häc, ®¶m b¶o thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n thuËn lîi. Tæng sè nh©n viªn phßng kÕ to¸n cña c«ng ty lµ 10 ng­êi trong ®ã cã mét kÕ to¸n tr­ëng, 1 phã phßng kÕ to¸n vµ 8 nh©n viªn. Mçi nh©n viªn kÕ to¸n ®­îc ph©n c«ng phô tr¸ch mét phÇn hµnh kÕ to¸n. ViÖc ph©n c«ng c«ng viÖc nh­ vËy t¹o nªn sù chuyªn m«n hãa, ph©n c¸ch tr¸ch nhiÖm râ rÖt. Tõ ®ã hiÖu qu¶ lµm viÖc còng ®­îc n©ng cao. Toµn bé nh©n viªn phßng kÕ to¸n ®Òu cã kh¶ n¨ng sö dông vµ xö lý th«ng tin thµnh th¹o trªn m¸y vi tÝnh. ViÖc lµm nµy gióp cho qu¸ tr×nh cung cÊp th«ng tin kÕ to¸n, th«ng tin kinh tÕ phôc vô ho¹t ®éng qu¶n lý. Ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty ®­îc nhanh chãng, kÞp thêi, chÝnh x¸c vµ thèng nhÊt ®ång thêi gi¶m nhÑ khèi l­îng c«ng viÖc cho kÕ to¸n. Víi viÖc sö dông phÇn mÒm kÕ to¸n Fast Accouting, ho¹t ®éng h¹ch to¸n t¹i c«ng ty VËt liÖu næ c«ng nghiÖp ®­îc thùc hiÖn thèng nhÊt, tu©n thñ c¸c chÕ ®é, quy ®Þnh tµi chÝnh hiÖn hµnh, chÕ ®é, chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam. C«ng ty lu«n chÊp hµnh tèt chÕ ®é kÕ to¸n, tµi chÝnh, c¸c chÝnh s¸ch vÒ gi¸, thuÕ cña Nhµ n­íc. HÖ thèng B¸o c¸o cña c«ng ty ®­îc lËp râ rµng, ®Çy ®ñ, ®¶m b¶o th«ng tin kÕ to¸n mét c¸ch kÞp thêi, chÝnh x¸c cho c¸c ban qu¶n lý c«ng ty, Tæng c«ng ty Than viÖt Nam, c¸c c¬ quan Nhµ n­íc kh¸c cã liªn quan Cïng víi sù ®i lªn cña c«ng ty, c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung, c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh KQKD còng kh«ng ngõng tr­ëng thµnh vÒ mäi mÆt. Nh×n chung c«ng t¸c tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô thµnh phÈm ®· cung cÊp ®­îc nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt phôc vô yªu cÇu qu¶n lý s¶n xuÊt vµ tiªu thô. KÕ to¸n ghi chÐp, ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ t×nh h×nh tiªu thô, thanh to¸n tiÒn hµng, ghi nhËn doanh thu b¸n hµng chÝnh x¸c, kÞp thêi theo ®óng quy ®Þnh cña Bé tµi chÝnh, vµ cña Tæng c«ng ty Than ViÖt Nam. HÖ thèng sæ s¸ch doanh thu, chi phÝ, quan hÖ thanh to¸n víi kh¸ch hµng, víi Nhµ n­íc, chøng tõ kÕ to¸n vµ lu©n chuyÓn chøng tõ cã tÝnh khoa häc vµ ®¶m b¶o ®­îc nguyªn t¾c cña chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh ®ång thêi phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. C«ng ty lu«n tu©n thñ c¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc vÒ tiªu thô, tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n phï hîp, cã hiÖu qu¶ ®ª ph¶n ¸nh, gi¸m ®èc t×nh h×nh tiªu thô, h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh. V× vËy kÕ to¸n tiªu thô ®· gãp phÇn gióp doanh nghiÖp thùc hiÖn ®Çy ®ñ, kÞp thêi nghÜa vô víi Nhµ n­íc, còng nh­ gióp doanh nghiÖp b¶o vÖ tµi s¶n cña doanh nghiÖp trong lÜnh vùc l­u th«ng. Nh÷ng th«ng tin kÕ to¸n nµy t¹o c¬ së tin cËy cho c¸c nhµ l·nh ®¹o c«ng ty ®Ò ra ph­¬ng h­íng, chÝnh s¸ch phï hîp, nh»m më réng thÞ tr­êng, n©ng cao chØ tiªu doanh thu tõ ®ã gãp phÇn ®­a c«ng ty tõng b­íc ph¸t triÓn ®i lªn, n©ng cao ®êi sèng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn cña c«ng ty. KÕ to¸n ho¹t ®éng kinh doanh ®­îc chi tiÕt cho tõng lo¹i ho¹t ®éng mét c¸ch râ rµng ®Ó tõ ®ã t¨ng c­êng ®Çu t­ cho nh÷ng ho¹t ®éng mang l¹i hiÖu qu¶ kinh doanh cao ®ång thêi cã nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó ®Èy m¹nh ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc kinh doanh kh¸c. 1.3 Nh÷ng tån t¹i trong c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô thµnh phÈm Bªn c¹nh nh÷ng mÆt ®¹t ®­îc, c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô thµnh phÈm vÉn cßn nh÷ng tån t¹i cÇn kh¾c phôc. Thø nhÊt, vÊn ®Ò qu¶n lý c«ng nî cña c«ng ty cßn cã nhiÒu v­íng m¾c. Tæng kho¶n ph¶i thu vµ ph¶i tr¶ cßn chiÕm mét tû lÖ kh¸ cao trong tæng tµi s¶n, tæng nguån vèn kinh doanh cña c«ng ty. §iÒu nµy t¹o khã kh¨n cho c«ng ty trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. Nh­ chóng ta ®· biÕt, víi tæng sè c«ng nî ph¶i tr¶ qu¸ cao, sÏ g©y cho c«ng ty rÊt nhiÒu khã kh¨n trong viÖc thanh to¸n c¸c kho¶n nî ®Õn h¹n vµ qu¸ h¹n, còng nh­ viÖc chi tr¶ c¸c kho¶n l·i vay. MÆc dï trong n¨m 2003 c«ng ty ®· cã nhiÒu cè g¾ng ®Ó gi¶m bít c¸c kho¶n ph¶i tr¶ song tû lÖ c«ng nî ph¶i tr¶/ tæng nguån vèn vÉn cßn ë møc rÊt cao. Nh÷ng n¨m tíi c«ng ty cÇn quan t©m x©y dùng c¸c biÖn ph¸p gi¶m c«ng nî ph¶i thu, gãp phÇn lµnh m¹nh hãa t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty. Nguån vèn cña c«ng ty bÞ kh¸ch hµng chiÕm dông ®ang ë møc cao, dÉn ®Õn sè vßng quay cña vèn l­u ®éng nhá, thêi gian quay vßng dµi, do ®ã hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng thÊp. Nh÷ng th¸ng ®Çu n¨m 2003 c«ng ty ®· thùc hiÖn mét sè c¸c biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó ®Èy nhanh c«ng t¸c thu håi c«ng nî nh­ng ®Õn cuèi n¨m th× tæng sè c«ng nî ph¶i thu vÉn cßn rÊt lín. Thø hai lµ vÒ vÊn ®Ò qu¶n lý hµng tån kho. §Õn thêi ®iÓm ngµy 31/12/2003 tæng gi¸ trÞ hµng tån kho cña toµn ®¬n vÞ lµ 81.238.764.173 ®ång. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do c¸c ®¬n vÞ tÝnh to¸n, dù tÝnh vÒ nhu cÇu thÞ tr­êng kh«ng s¸t víi thùc tÕ, g©y nªn t×nh tr¹ng khèi l­îng hµng tån kho lín, ø ®äng vèn. Víi tèc ®é tiªu thô hµng hãa nh­ hiÖn nay th× nh÷ng mÆt hµng tån kho nµy sÏ qu¸ niªn h¹n sö dông, bÞ kÐm phÈm chÊt, mÊt phÈm chÊt lµ ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái. Trong thùc tÕ møc trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho cña c«ng ty l¸ kh¸ cao. §Õn thêi ®iÓm ngµy 31/12/2003 tæng gi¸ trÞ kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho lµ 2.441.627.920 ®ång, con sè nµy n¨m 2002 chØ lµ 430.554.918 ®ång nghÜa lµ so víi n¨m 2002, møc trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho t¨ng lªn rÊt nhiÒu lÇn. Hµng tån kho t¨ng nhanh do ®ã c¸c chi phÝ vÒ b¶o qu¶n, kho b·i còng t¨ng lªn theo. §iÒu nµy ¶nh h­ëng kh«ng nhá tíi kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. Thø ba, lµ vÒ ho¹t ®éng x©y dùng lîi thÕ c¹nh tranh còng nh­ thÞ phÇn cña c«ng ty trªn thÞ tr­êng. HiÖn nay c«ng ty VËt liÖu næ c«ng nghiÖp lµ nhµ cung cÊp vËt liÖu næ c«ng nghiÖp lín nhÊt trªn thÞ tr­êng c¶ n­íc. C«ng ty lµ ®¬n vÞ d©n sù duy nhÊt ®­îc phÐp cña ChÝnh phñ s¶n xuÊt vµ kinh doanh mÆt hµng vËt liÖu næ c«ng nghiÖp. C«ng ty chØ cã mét ®èi thñ c¹nh tranh trong n­íc lµ c«ng ty GAET - Bé quèc phßng. So víi c«ng ty GAET, c«ng ty VËt liÖu næ c«ng nghiÖp cã ­u thÕ h¬n h¼n, vÒ mÆt quy m« ho¹t ®éng còng nh­ c¬ së vËt chÊt, sù tÝn nhiÖm cña kh¸ch hµng. C«ng ty nªn tËn dông nh÷ng lîi thÕ nµy cña m×nh ®Ó thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ l©u dµi víi kh¸ch hµng lín th«ng qua viÖc ký kÕt nh÷ng hîp ®ång cung øng l©u dµi, ®ång thêi t¨ng c­êng më réng thÞ tr­êng cña m×nh. Kh«ng chØ quan t©m ®Õn nh÷ng thÞ tr­êng lín, trong thêi gian tíi c«ng ty cÇn cã c¸c biÖn ph¸p më réng thÞ tr­êng cña m×nh ra c¶ nh÷ng ®o¹n thÞ tr­êng nhá mµ hiÖn nay c«ng ty ®ang c¹nh tranh quyÕt liÖt víi c«ng ty GAET. §Ó cã thÓ c¹nh tranh tèt ë nh÷ng ®o¹n thÞ tr­êng nµy c«ng ty cÇn ph¶i x©y dùng mét m¹ng l­íi ph©n phèi vËt liÖu næ ®Õn nh÷ng ®o¹n thÞ tr­êng nµy, t¨ng c­êng c¸c ho¹t ®éng dÞch vô ®èi víi kh¸ch hµng trong thÞ tr­êng nµy nh­ c¸c ho¹t ®éng ®Æt thuèc næ, tÝnh to¸n l­îng thuèc næ tèi ­u cho kh¸ch hµng. Trong thêi gian tíi c«ng ty còng cÇn cã kÕ ho¹ch më réng thÞ tr­êng cña m×nh ra n­íc ngoµi. §Ó lµm ®­îc viÖc nµy, c«ng ty ph¶i tõng b­íc ®Çu t­, c¶i tiÕn trang thiÕt bÞ, d©y chuyÒn s¶n xuÊt, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. §©y lµ mét h­íng ®i tÝch cùc c«ng ty nªn quan t©m, gãp phÇn vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ®i lªn cña c«ng ty. Thø t­, c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cßn nhiÒu ®iÒu cÊn ph¶i bµn. Nh­ ®· nªu ë trªn c«ng ty bao gåm tæng céng 23 ®¬n vÞ thµnh viªn n»m kh¾p trªn c¶ n­íc. C¸c ®¬n vÞ trùc thuéc kh«ng x¸c ®Þnh kÕt qu¶ l·i, lç mµ chØ tÝnh ra kho¶n chªnh lÖch gi÷a doanh thu vµ chi phÝ råi g÷i vÒ cho c«ng ty th«ng qua TK 136 hay TK 336. T¹i c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc kh«ng ®­îc phÐp sö dông TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh gnhiÖp. Tµi kho¶n nµy chØ ®­îc sö dông ë c«ng ty. C¸c chi phÝ qu¶n lý ph¸t sinh ë c¸ ®¬n vÞ trùc thuéc ®­îc h¹ch to¸n mét phÇn vµo gi¸ thµnh thµnh phÈm, phÇn cßn l¹i ®­îc tÝnh vµo chi phÝ b¸n hµng. T¹i c«ng ty sÏ tÝnh lÉi (lç) tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña riªng c«ng ty, sau khi trõ ®i tæng chi phÝ qu¶n lý tËp hîp trªn TK 642 vµ céng víi c¸c kho¶n chªnh lÖch cña c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc ®Ó tÝnh ra l·i (lç) cña toµn c«ng ty. Lµm nh­ vËy th× kÕt qu¶ kinh doanh cña toµn c«ng ty VËt liÖu næ c«ng nghiÖp kh«ng bÞ ¶nh h­ëng, nh­ng kÕt qu¶ kinh doanh cña riªng c«ng ty vµ c¸c ®¬n vÞ sÏ kh«ng ph¶n ¸nh chÝnh x¸c t×nh h×nh kinh doanh thuèc næ cña c«ng ty, v× c¸c kho¶n chi phÝ qu¶n lý ph¸t sinh trªn c«ng ty kh«ng ph¶i toµn bé lµ chi phÝ qu¶n lý riªng phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty, mµ nã cßn bao gåm c¶ chi phÝ cho viÖc qu¶n lý, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc kh¸c, cña toµn c«ng ty nh­ chi phÝ ho¹t ®éng cña Héi ®ång qu¶n trÞ, cña ban Gi¸m ®èc, cña c¸c phßng ban.... MÆt kh¸c ngay t¹i c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc còng cã bé m¸y qu¶n lý riªng. V× vËy c«ng ty cÇn cã sù thay ®æi l¹i trong h¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý. Thø n¨m, lµ vÒ h¹ch to¸n chi tiÕt tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô thµnh phÈm. Nh­ chóng ta ®· biÕt, s¶n phÈm chÝnh cña c«ng ty lµ 4 lo¹i vËt liÖu næ c«ng nghiÖp: Anfo th­êng, Anfo chÞu n­íc, AH1, Zecno. C«ng ty cÇn tiÕn hµnh qu¶n lý qóatr×nh tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô ®Õn tõng lo¹i thµnh phÈm cô thÓ. Tõ ®ã thÊy ®­îc t×nh h×nh kinh doanh cña mçi lo¹i s¶n phÈm, ®­a ra c¸c chÝnh s¸ch, ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn cho phï hîp, ®óng ®¸n. HiÖn nay tÊt c¶ c¸c sæ chi tiÕt cña c«ng ty liªn quan ®Õn phÇn hµnh kÕ to¸n tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô ®Òu më chung cho c¶ 4 lo¹i thµnh phÈm nµy, do ®ã c«ng ty kh«ng thÓ theo dâi ®ùoc qu¸ t×nh tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô cña tõng lo¹i thµnh phÈm mét c¸ch riªng rÏ. H¬n n÷a kÕt cÊu cña c¸c sæ doanh thu còng ch­a hîp lý, chóng chØ ph¶n ¸nh ®­îc nh÷ng th«ng tin vÒ mÆt gi¸ tiu. ®Ó to¹ ®iÒu kiÖn cho c«ng t¸c kiÓm tra ®èi chiÐu th× c¸c sæ chi tiÕt nªn theo dâi thªm vÒ mÆt sè l­îng, vµ cã thªm mét sè thay ®æi kh¸c cho phï hîp nh­: §¬n gi¸, thuÕ GTGT... Thø s¸u, C«ng ty ch­a h¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý theo yÕu tè chi phÝ. Trªn thùc tÕ kÕ to¸n cã chi tiÕt theo yÕu tè chi phÝ vµ phÇn mÒm kÕ to¸n m¸y còng thiÕt kÕ phÇn h¹ch to¸n chi tiÕt theo chØ tiªu trªn, nh­ng khi h¹ch to¸n trªn m¸y kÕ to¸n bá qua vµ kh«ng ®Þnh kho¶n cét m· chi tiÕt theo yÕu tè chi phÝ, do ®ã m¸y kh«ng tù ®éng ®­a ra c¸c sæ chi tiÕt chi phÝ b¸n hµng, sæ chi tiÕt chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp riªng theo tõng yÕu tè chi phÝ vµ trªn B¶ng kª sè 5 còng kh«ng cã c¸c dßng chi tiÕt vÒ chi phÝ nh©n viªn, chi phÝ vËt liÖu, dông cô, chi phÝ khÊu hao... gièng nh­ mÉu quy ®Þnh. ViÖc kh«ng h¹ch to¸n nh­ vËy sÏ g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c qu¶n lý, lËp kÕ ho¹ch vµ ®èi chiÕu gi÷a c¸c phÇn hµnh kh¸c cã liªn quan. II- Mét sè kiÕn nghÞ 2.1 VÒ qu¶n lý c«ng nî ph¶i thu §Ó lµnh m¹nh ho¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty, trong thêi gian tíi c«ng ty cÇn cã c¸c biÖn ph¸p, kÕ ho¹ch cô thÓ nh»m thu håi c«ng nî, gi¶m sè nguån vèn cña c«ng ty bÞ kh¸ch hµng chiÕm dông. MÆt kh¸c ®Ó ®Ò phßng c¸c kho¶n tæn thÊt vÒ nî ph¶i thu khã ®ßi cã thÓ x¶y ra nh­ kh«ng thÓ thu håi hoÆc thu håi kh«ng ®ñ.... , b¶o ®¶m phï hîp gi÷a doanh thu vµ chi phÝ, cuèi mçi niªn ®é kÕ to¸n, kÕ to¸n ph¶i tÝnh ra sè nî khã ®ßi ®Ó lËp dù phßng. C¸c kho¶n c«ng nî ®­îc x¸c ®Þnh lµ kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi ph¶i cã c¨n cø hîp lý, hîp lÖ vµ hîp ph¸p, ph¶i ®­îc x¸c nh©n râ tªn, ®Þa chØ, néi dung tõng kho¶n ph¶i thu khã ®ßi. C«ng ty ph¶i cã c¸c chøng tõ gèc hoÆc x¸c nhËn cña con nî ch­a tr¶ (hîp ®ång kinh tÕ, khÕ ­íc vay nî, b¶n thanh lý hîp ®ång, cam kÕt nî...). §©y lµ nh÷ng kho¶n nî ®· qu¸ h¹n 2 n¨m, kÓ tõ ngµy ®Õn h¹n thu nî, c«ng ty ®· ®ßi nhiÒu lÇn nh­ng vÉn kh«ng thu ®­îc. Tr­êng hîp ®Æc biÖt, tuy ch­a qu¸ h¹n 2 n¨m nh­ng c«ng nî ®ang trong thêi gian xem xÐt gi¶i thÓ, ph¸ s¶n hoÆc cã c¸c dÊu hiÖu kh¸ nh­ bá trèn, ®ang bÞ giam gÜ, chÕt... th× còng ®ùoc coi lµ nî ph¶i thu khã ®ßi. Møc dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi tèi ®a kh«ng ®­îc v­ît qu¸ 20% tæng sè d­ nî ph¶i thu cña c«ng ty t¹i thêi ®iÓm cuèi n¨m vµ b¶o ®¶m cho doanh nghiÖp kh«ng bÞ lç. * TK sö dông: C¸c kho¶n dù phßng ph¶i thu khã ®ßi d­îc theo dâi trªn TK 139 - dù phßng ph¶i thu khã ®ßi. TK nµy ®­îc chi tiÕt thµnh hai Tµi kho¶n cÊp 2: TK 1391 - Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi t¹i c«ng ty TK 1392 - Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi t¹i c¸c ®¬n vÞ tùc thuéc. KÕt cÊu cña TK 139: Bªn Nî: Hoµn nhËp sè dù phßng ®· lËp thõa. Bªn cã: LËp dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi ghi chi qu¶n lý doanh nghiÖp cho n¨m b¸o c¸o. D­ bªn Cã: Sè dù phßng ph¶i thu ®· lËp hiÖn cã. - TK 004 - Nî khã ®ßi ®· xö lý. (Theo dâi trong 5 n¨m). * Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh: Møc lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: D­ nî ph¶i thu cña kh¸ch hµng nghi ngê Møc dù phßng ph¶i thu khã ®ßi ®­îc lËp cho n¨m kÕ ho¹ch x % MÊt nî cã thÓ = Sau khi x¸c ®Þnh ®­îc møc d­ phßng cÇn lËp cho n¨m kÕ ho¹ch hay n¨m b¸o c¸o kÕ to¸n tiÕn hµnh so s¸nh, tÝnh ra møc chªnh lÖch gi­a sè dù phßng cÇn lËp n¨m b¸o c¸o víi sè dù phßng ®· lËp n¨m tr­íc tõ ®ã tiÕn hµnh h¹ch to¸n. * Tr×nh tù h¹ch to¸n: - Vµo thêi ®iÓm 31/12/N - n¨m ®Çu tiªn lËp dù phßng, kÕ to¸n tÝnh ra møc dù phßng cho n¨m N+1. Sè dù phßng ®­îc tÝnh vµo chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. Nî TK 642: Møc dù phßng lËp cho n¨m N+1 Cã TK 139 - Ngµy 31/12/N+1 tiÕn hµnh lËp dù phßng cho n¨m N+2 rßi tÝnh ra chªnh lÖch gi÷a sè dù phßng cÇn lËp cña hai n¨m. NÕu møc dù phßng n¨m N+2 lín h¬n n¨m N+1 th× h¹ch to¸n nh­ sau: Nî TK 642 : PhÇn chªnh lÖch. Cã TK 139 NÕu møc dù phßng n¨m N+2 nhá h¬n n¨m N+1 th× kÕ to¸n tiÕn hµnh hoµn nhËp dù phßng phÇn chªnh lÖch, ghi gi¶m chi phÝ qu¶n lýdoanh nghiÖp. Nî TK 139: PhÇn chªnh lÖch Cã TK 642 - NghiÖp vô xo¸ nî ph¶i thu khã ®ßi: + Khi cã quyÕt ®Þnh xo¸ nî khã ®ßi: Nî TK 139: NÕu ®· lËp dù phßng. Nî TK 642: NÕu ch­a lËp dù phßng Cã TK 131: Nî xo¸ §ång thêi ghi ®¬n; Nî TK 004: Sè nî xo¸. + Tr­êng hîp nî ph¶i thu ®· xo¸ nh­ng thu ®­îc: C¨n cø voµ sè thùc thu, kÕ to¸n ghi vµo thu nhËp kh¸c. Nî TK 111, 112: Sè thùc thu Cã TK 711 §ång thêi ghi ®¬n: Cã TK 004 (nÕu cã). 2.2 VÒ qu¶n lý hµng tån kho KÕ to¸n hµng tån kho cÇn ph¶i theo dâi chÆt chÏ tõng chñng lo¹i hµng hãa, ®èi chiÕu niªn h¹n sö dông vµ ph¶i thèng kª b¸o c¸o kÞp thêi, ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c t×nh h×nh diÔn biÕn l­u chuyÓn hµng hãa trong kho, nhÊt lµ hµng hãa chËm lu©n chuyÓn, ®· tån kho qu¸ l©u ®Ó c«ng ty cã biÖn ph¸p xö lý nhanh. §ång thêi víi ho¹t ®éng qu¶n lý hµng tån kho, ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ tr­êng, lËp kÕ ho¹ch thu mua nguyªn vËt liÖu vµ s¶n xuÊt cña c«ng ty cÇn ®­îc thùc hiÖn tèt h¬n, n¾m v÷ng nhu cÇu cña thÞ tr­êng. §ång thêi kÕ to¸n tiÕn hµnh lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho cho nhøng hµng ho¸, thµnh phÈm bÞ gi¶m gi¸ so víi gi¸ c¶ thÞ tr­êng. Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ®­îc lËp vµo cuèi n¨m, lËp riªng cho tõng lo¹i thµnh phÈm VLN chÝnh. KÕ to¸n trªn c¬ së sæ chi tiÕt cña tõng thµnh phÈm AH1, Zecno, Anfo th­êng, Anfo chÞu n­íc, x¸c ®Þnh gi¸ vèn ghi trªn sæ chi tiÕt cña tõng lo¹i råi so sµnh víi gi¸ hiÖn hµnh trªn thÞ tr­êng. * Tµi kho¶n sö dông: TK 159 - Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho. TK 159 ®­îc chi tiÕt thµnh 2 t×a kho¶n cÊp 2: TK 1591 - Dù phßng gi¶m gi¸ VLN TK 1592 - Dù phßng gi¶m gi¸ hµng ho¸, thµnh phÈm kh¸c. TK 1591 ®­îc chi tiÕt thµnh c¸c tiÓu kho¶n t­¬ng øng víi mçi lo¹i VLN: TK 15911 - Dù phßng gi¶m gi¸ thuèc næ Anfo th­êng TK 15911 - Dù phßng gi¶m gi¸ thuèc næ Anfo chÞu n­íc TK 15911 - Dù phßng gi¶m gi¸ thuèc næ AH1 TK 15911 - Dù phßng gi¶m gi¸ thuèc næ Zecno. KÕt cÊu cña TK 159: Bªn Nî: Hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho. Bªn Cã: TrÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng t«n kho D­ bªn Cã: Møc dù phßng gi¶m gi¸ HTK ®· lËp hiÖn cã. * Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh: Møc dù phßng gi¶m gi¸ HTK cÇn lËp cho n¨m kÕ ho¹ch ) Gi¸ ®¬n vÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ( Gi¸ ®¬n vÞ ghi sæ x Sè l­îng HTK dù kiÕn bÞ gi¶m gi¸ - = * Tr×nh tù h¹ch to¸n: - Vµo thêi ®iÓm ngµy 31/12/N - n¨m ®Çu tiªn lËp dù phßng gi¶m gi¸ HTK, kÕ to¸n tÝnh ra møc dù phßng cho n¨m N+1. Sè dù phßng ®­îc tÝnh vµogi¸ vèn hµng b¸n. Nî TK 632: Møc dù phßng lËp cho n¨m N+1 Cã TK 159 - Ngµy 31/12/N+1 tiÕn hµnh lËp dù phßng cho n¨m N+2 råi tÝnh ra chªnh lÖch gi÷a sè dù phßng cÇn lËp cña hai n¨m. NÕu møc dù phßng n¨m N+2 lín h¬n n¨m N+1, cÇn lËp thªm phÇn chªnh lÖch, kÕ to¸n nh­ sau: Nî TK 632 : PhÇn chªnh lÖch. Cã TK 159 NÕu møc dù phßng n¨m N+2 nhá h¬n n¨m N+1 th× tkÕ to¸n tiÕn hµnh hoµn nhËp dù phßng phÊn chªnh lÖch, ghi gi¶mgi¸ vèn hµng b¸n. Nî TK 159: PhÇn chªnh lÖch Cã TK 632 2.3 VÒ h¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn viÖc h¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý cña c«ng ty hiÖn nay lµ kh«ng hîp lý, c«ng ty nªn tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cho c¸c ®¬n vÞ tùc thuéc vµ cho riªng c«ng ty. VÒ tiªu thøc dïng ®Ó ph©n bæ chi phÝ qu¶n lý, c«ng ty cã thÓ ¸p dông ph©n bæ theo doanh thu b¸n hµng cña c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc. Ph­¬ng ph¸p ph©n bæ nh­ sau: = Tû lÖ ph©n bæ chi phÝ Doanh thu b¸n hµng cña ®¬n vÞ A QLDN cho ®¬n vi A Tæng DTBH cña toµn c«ng ty x = Chi phÝ QLDN ph©n Tû lÖ ph©n bæ chi phÝ Tæng chi bæ cho ®¬n vÞ A QLDN cña c¸c ®¬n vÞ phÝ QLDN Trong kú khi ph¸t sinh c¸c nghiÖp vô kinh tÕ liªn quan ®Õn chi phÝ QLDN, kÕ to¸n c«ng ty vÉn h¹ch to¸n tËp trung trªn TK 642. Nî TK 642: Chi phÝ QLDN Cã TK 111, 112, 331.... Sè ph¸t sinh. Cuèi th¸ng kÐ to¸n tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ qu¶n lý cho c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc, h¹ch to¸n nh­ sau: Nî TK 136: Sè ph¶i thu cña c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc Cã TK 642: Sè chi phÝ QLDN ph©n bæ cho c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc. ViÖc tÝnh to¸n vµ x¸c ®Þnh doanh thu cña c¸c ®¬n vÞ tùc thuéc trong th¸ng ®­îc thùc hiÖn vµo cuèi th¸ng , do ®ã c¸c B¸o c¸o doanh thu ph¶i sang ®Çu th¸ng sau míi ®­îc c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc chuyÓn lªn cho c«ng ty. §Ó ®¶m b¶o ph©n bæ ®­îc chi phÝ qu¶n lý vµo cuèi th¸ng th× c«ng ty nªn lÊy tû lÖ ph©n bæ chi phÝ cña th¸ng tr­íc ®Ó tiÐn hµnh ph©n bæ cho th¸ng nµy. MÆc dï c¸ch nµy kh«ng hoµn toµn chÝnh x¸c song nã ®¶m b¶o tÝnh kÞp thêi, h¬n thÕ n÷a doanh thu cña c¸c ®on vÞ trùc thuéc th­êng kh«ng cã biÕn ®éng lín trong c¸c th¸ng liÒn kÒ nhau. HiÖn nay c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc c«ng ty kh«ng ®­îc phÐp sö dông Tµi kho¶n 642, trong khi c¸c ®¬n vÞ nµy vÉn cã phßng ban qu¶n lý riªng ®· kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc kho¶n chi phÝ qu¶n lý riªng t¹i c¸c ®¬n vÞ nµy. §iÒu nµy lµm cho b¸o c¸o cña c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc ch­a ph¶n ¸nh chÝnh x¸c t×nh h×nh kinh doanh cña ®¬n vÞ vµ chóng kh«ng cã gi¸ trÞ bªn ngoµi. H¬n n÷a viÖc h¹ch to¸n mét phÇn chi phÝ qu¶n lý nµy vµo gi¸ vèn hµng b¸n sÏ lµm t¨ng gi¸ vèn thµnh phÈm. V× vËy thiÕt nghÜ c«ng ty nªn cho c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc ®­îc phÐp sö dông TK 642 ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý riªng t¹i ®¬n vÞ m×nh. 2.4 VÒ h¹ch to¸n chi tiÕt tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô Thø nhÊt, C«ng ty nªn më thªm c¸c tµi kho¶n chi tiÕt. HiÖn nay hÖ thèng Tµi kho¶n cña c«ng ty VËt liÖu næ c«ng nghiÖp ®· ®­îc thiÕt kÕ kh¸ chi tiÕt song ®Ó ®¶m b¶o cho c«ng t¸c qu¶n trÞ s¶n phÈm ®Õn tõng lo¹i s¶n phÈm th× c«ng ty nªn më thªm tµi kho¶n chi tiÕt ®èi víi nh÷ng t×a kho¶n cã liªn quan ®Õn tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô cho mçi lo¹i VLN nh­ TK 511211, TK 63211, TK 51211, TK 6411, TK 642, TK 91111. - TK 511211 ®­îc chi tiÕt thµnh 4 tiÓu kho¶n sau: TK 511211 - Anfo th­êng TK 511211 - Anfo chÞu n­íc TK 511211 - AH1 TK 511211 - Zecno - TK 63211 ®­îc chi tiÕt thµnh 4 tiÓu kho¶n sau: TK 63211 - Anfo th­êng TK 63211 - Anfo chÞu n­íc TK 63211 - AH1 TK 63211 - Zecno - TK 91111 ®­îc chi tiÕt thµnh 4 tiÓu kho¶n sau: TK 91111 - Anfo th­êng TK 91111 - Anfo chÞu n­íc TK 91111 - AH1 TK 91111 - Zecno - TK 6411 ®­îc chi tiÕt thµnh 4 tiÓu kho¶n sau: TK 6411 - Anfo th­êng TK 6411 - Anfo chÞu n­íc TK 6411 - AH1 TK 6411 - Zecno - TK 642 ®­îc chi tiÕt thµnh 4 tiÓu kho¶n sau: TK 642 - Anfo th­êng TK 642 - Anfo chÞu n­íc TK 642 - AH1 TK 642 - Zecno §èi víi chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ QLDN cuèi th¸ng kÕ to¸n ph¶i tiÕn hµnh ph©n bæ cho tõng lo¹i thuèc næ theo tiªu thøc doanh thu cña tõng lo¹i ®Ó h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ QLDN ®Õn tõng lo¹i VLN. C¸ch thøc ph©n bæ nh­ sau: = Tû lÖ ph©n bæ chi phÝ Doanh thu tiªu thô thuèc næ A cho thuèc næ A Tæng doanh thu tiªu thô thuèc næ x = CPBH hoÆc chi phÝ QLDN Tæng CPBH hoÆc Tû lÖ ph©n bæ CP ph©n bæ cho thuèc næ A chi phÝ QLDN cho thuèc næ A Sau khi ph©n bæ kÕ to¸n h¹ch to¸n: Nî TK 6411, 642: chi tiÕt cho tõng lo¹i thuèc næ Cã TK 6411, 642 2.5 VÒ hÖ thèng sæ cña c«ng ty Cïng víi viÖc më thªm c¸c Tµi kho¶n chi tiÕt ®Õn tõng s¶n phÈm th× c«ng ty VËt liÖu næ c«ng nghiÖp ph¶i më thªm sæ chi tiÕt cho tõng lo¹i VLN bao gåm: “Sæ chi tiÕt doanh thu b¸n hµng”, “Sæ chi tiÕt doanh thu néi bé”, “Sæ chi tiÕt gi¸ vèn hµng b¸n”, “Sæ chi tiÕt chi phÝ b¸n hµng”, “Sæ chi tiÕt chi phÝ QLDN”, “Sæ chi tiÕt x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh”. * Sæ chi tiÕt doanh thu b¸n hµng cña tõng lo¹i VLN: BiÓu sè 25: Tæng c«ng ty Than ViÖt Nam C«ng ty VËt liÖu næ c«ng nghiÖp Sæ chi tiÕt doanh thu b¸n hµng - AH1 Th¸ng ... n¨m ... D­ Nî ®Çu kú: D­ Cã ®Çu kú: Ph¸t sinh Nî: Ph¸t sinh Cã: D­ Nî cuèi kú: D­ Cã cuèi kú: TK 511 - Doanh thu b¸n hµng TiÓu kho¶n: TK 511211 - AH1 - Doanh thu b¸n VLN AH1 §¬n vÞ: §ång Chøng tõ DiÔn gi¶i TK ®èi øng Sè l­îng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn ThuÕ GTGT M· sè thuÕ Ngµy Sè PS Nî PS Cã Céng ph¸t sinh KÕt chuyÓn cuèi kú Ngµy..... th¸ng..... n¨m...... KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi ghi sæ Sæ nµy theo dâi c¸c nghiÖp vô tiªu thô cña tõng lo¹i thuèc næ ph¸t sinh trong th¸ng theo tr×nh tù thêi gian vµ ®­îc m¸y tù ®éng cËp nhËt hµng ngµy. Cuèi th¸ng c¨n cø vµo Sæ chi tiÕt doanh thu kÕ to¸n ghi Sæ tæng hîp doanh thu cña c¶ 4 lo¹i VLN. Mçi dßng cña Sæ tæng hîp doanh thu lµ doanh thu b¸n hµng mét th¸ng cña mét lo¹i VLN. * Sæ tæng hîp doanh thu: BiÓu sè 26: C«ng ty VLN c«ng nghiÖp Sæ tæng hîp doanh thu b¸n VLN Th¸ng .... n¨m.... §¬n vÞ: §ång STT Tªn VLN ThuÕ GTGT Doanh thu b¸n hµng Doanh thu b¸n hµng thuÇn Céng Ngµy..... th¸ng..... n¨m...... KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi ghi sæ  * Sæ chi tiÕt chi phÝ b¸n hµng: BiÓu sè 27: Tæng c«ng ty Than ViÖt Nam C«ng ty VËt liÖu næ c«ng nghiÖp Sæ chi tiÕt chi phÝ b¸n hµng - AH1 Th¸ng ... n¨m ... D­ Nî ®Çu kú: D­ Cã ®Çu kú: Ph¸t sinh Nî: Ph¸t sinh Cã: D­ Nî cuèi kú: D­ Cã cuèi kú: TK 6411 - Chi phÝ b¸n hµng TiÓu kho¶n: TK 6411 - AH1 - Chi phÝ b¸n hµng - AH1 §¬n vÞ: §ång Chøng tõ DiÔn gi¶i TK ®èi øng Ph¸t sinh Nî Ph¸t sinh Cã Sè Ngµy Céng ph¸t sinh KÕt chuyÓn Ngµy..... th¸ng..... n¨m...... KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi ghi sæ Do ®Æc ®iÓm cña chi phÝ b¸n hµng gåm c¶ chi phÝ riªng cña tõng lo¹i VLN vµ chi phÝ chung, v× vËy kÕ to¸n vÉn më chi tiÕt chi phÝ b¸n hµng theo TK 6411 nh­ hiÖn nay ®Ó theo dâi chi phÝ b¸n hµng ph¸t sinh chung cho c¶ 4 lo¹i VLN. Hµng ngµy c¨n cø vµo c¸c chøng tõ gèc cña nghiÖp vô ph¸t sinh kÕ to¸n vµo m¸y chi tiÕt ®Õn tõng VLN (nÕu lµ chi phÝ riªng), m¸y tù ®éng ghi sæ chi tiÕt chi phÝ b¸n hµng tõng lo¹i VLN theo ®Þnh kho¶n sau: Nî TK 6411- Chi tiÕt tõng lo¹i VLN Cã TK liªn quan. NÕu chi phÝ b¸n hµng ph¸t sinh chung, kÕ to¸n vµo m¸y kh«ng chi tiÕt cho tõng lo¹i VLN, m¸y sÏ tù ®éng vµo sæ chi tiÕt chi phÝ b¸n hµng chung theo ®Þnh kho¶n sau: Nî TK 6411- Chi phÝ b¸n hµng chung cho c¶ 4 lo¹i VLN Cã TK liªn quan. Cuèi th¸ng kÕ to¸n céng chi phÝ b¸n hµng chung, tiÕn hµnh ph©n bæ vµ h¹ch to¸n kho¶n chi phÝ b¸n hµng nµy. * Sæ tæng hîp chi phÝ b¸n VLN: BiÓu sè 28 Tæng c«ng ty than ViÖt Nam C«ng ty VLN c«ng nghiÖp Sæ tæng hîp chi phÝ b¸n VLN Th¸ng .... n¨m.... §¬n vÞ: §ång STT Tªn VLN Ph¸t sinh Nî Ph¸t sinh Cã Céng Ngµy..... th¸ng..... n¨m...... KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi ghi sæ * Sæ chi tiÕt chi phÝ QLDN vµ sæ chi tiÕt gi¸ vèn hµng b¸n: Hai lo¹i sæ nµy còng ®­îc më vµ cã tr×nh tù ghi sæ, kÕt cÊu sæ t­¬ng tù nh­ sæ chi tiÕt chi phÝ b¸n hµng. * Sæ chi tiÕt x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh: Sæ chi tiÕt x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh më chi tiÕt cho tõng lo¹i VLN. Sæ nµy cã kÕt cÊu t­¬ng tù sæ hi tiÕt chi phÝ b¸n hµng cña tõng laäi VLN. Cuèi th¸ng c¨n cø vµo c¸c nghiÖp vô kÕt chuyÓn doanh thu, gi¸ vèn, chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cña tõng lo¹i VLN kÕ to¸n vµo m¸y, theo dâi x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh cña tõng lo¹i VLN trªn sæ chi tiÕt riªng tõng lo¹i VLN. KÕt luËn Sau mét thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty VËt liÖu næ c«ng nghiÖp, ®­¬c tiÕp xóc nhiÒu víi c«ng viÖc kinh doanh cña c«ng ty, em ®· tiÕp thu ®­îc cho m×nh nh÷ng kiÕn thøc thùc tÕ quý b¸u. Qu¸ tr×nh ®i s©u t×m hiÓu vÒ phÇn hµnh kÕ to¸n tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô nãi riªng vµ c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung, ®· gióp em hiÓu h¬n vÒ qu¸ tr×nh h¹ch to¸n thùc tÕ t¹i mét doanh nghiÖp. Mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy giao NguyÔn H÷u §ång ®· tËn t×nh h­íng dÉn, gióp ®ì em hoµn thµnh b¶n b¸o c¸o nµy. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c«ng ty VËt liÖu næ c«ng nghiÖp ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho em hoµn thµnh ®ît thùc tËp nµy. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 1. Bµi gi¶ng m«n häc tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n - Bé m«n kÕ to¸n tr­êng §¹i häc KTQD Hµ Néi. 2. B¸o c¸o thùc tËp tæng hîp c¸c khãa tr­íc. 3. Gi¸o tr×nh kÕ to¸n m¸y - NXB Thèng kª n¨m 2000. 4. Gi¸o tr×nh kÕ to¸n tµi chÝnh trong c¸c doanh nghiÖp - NXB Gi¸o dôc 2001. 5. Gi¸o tr×nh ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh - NXB Thèng kª n¨m 2001. 6. Giíi thiÖu chung vÒ phÇn mÒm Fast-Accounting 2002. 7. HÖ thèng kÕ to¸n doanh nghiÖp - NXB Tµi chÝnh 1995. 8. Mét sè v¨n b¶n vµ quyÕt ®Þnh cña C«ng ty VËt liÖu næ c«ng nghiÖp. 9. Nguån sè liÖu C«ng ty VËt liÖu næ c«ng nghiÖp. 10. QuyÕt ®Þnh 149/2001/BTC ngµy 31/12/2001 vÒ viÖc ban hµnh vµ c«ng bè 4 chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam (®ît 1) 11. Th«ng t­ 89/2002/TT-BTC ngµy 9/10/2002 vÒ viÖc h­íng dÉn kÕ to¸n thùc hiÖn 4 chuÈn mùc ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh 149/2001/BTC ngµy 31/12/2001 cña Bé tr­ëng Bé Tµi chÝnh Môc lôc Trang Lêi më ®Çu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Ch­¬ng I:Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô thµnh phÈm t¹i c«ng ty TNHH VËt liÖu næ c«ng nghiÖp . . . . . . . . . . . 3 I- Tæng quan vÒ c«ng ty VËt liÖu næ c«ng nghiÖp . . . . . . . . . . . . . . 3 1.1 Ngµnh nghÒ kinh doanh. . . . . . . . . . . . 4 1.2 Bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty VËt liÖu næ c«ng nghiÖp 4 1.2.1 Bé phËn gi¸n tiÕp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 1.2.2 Bé phËn trùc tiÕp tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 1.3. Bé m¸y kÕ to¸n vµ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c«ng ty. . . . . 9 1.3.1 Bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 9 1.3.2 Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c«ng ty . . . . . . . . . . . . . . . 11 1.3.3 Sö dông phÇn mÒm kÕ to¸n t¹i c«ng ty. . . . . . . . . . . . . . . . 16 1.3.4 Quy tr×nh h¹ch to¸n ®èi víi phÇn hµnh tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô thµnh phÈm t¹i c«ng ty. . . . . . . . 19 II- Thùc tr¹ng vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô thµnh phÈm t¹i c«ng ty VËt liÖu næ CN . . . . . . . . . 20 2.1 §Æc ®iÓm thµnh phÈm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 2.2 KÕ to¸n doanh thu thµnh phÈm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 2.2.1 §Æc ®iÓm tiªu thô vµ thÓ thøc thanh to¸n. . . . . . . . . . . . . . 20 2.2.2 Tµi kho¶n sö dông vµ chøng tõ h¹ch to¸n. . . . . . . . . . . . . . 22 2.2.3 H¹ch to¸n doanh thu tiªu thô thµnh phÈm. . . . . . . . . . . . . 26 2.3 KÕ to¸n tiªu thô néi bé . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 2.3.1 Tµi kho¶n sö dông vµ chøng tõ kÕ to¸n . . . . . . . . . . . . . . . 30 2.3.2 H¹ch to¸n doanh thu néi bé . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 2.4 KÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 2.4.1 Tµi kho¶n sö dông . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 2.4.2 Néi dung h¹ch to¸n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 2.5 KÕ to¸n chiÕt khÊu thanh to¸n, chiÕt khÊu th­¬ng m¹i, gi¶m gi¸ hµng b¸n vµ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 2.5.1 Mét sè quy ®Þnh trong h¹ch to¸n chiÕt khÊu thanh to¸n, chiÕt khÊu th­¬ng mai, gi¶m gi¸ hµng b¸n vµ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . 44 2.5.2 Néi dung h¹ch to¸n. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 2.6 KÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 2.6.1 KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 2.6.2 KÕ to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp . . . . . . . . . . . . . . . . 53 2.6.3 KÕ to¸n x¸c ®Þnh l·i (lç). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Ch­¬ng II- §¸nh gi¸ chung vµ mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô t¹i c«ng ty VËt liÖu næ c«ng nghiÖp. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 I- §¸nh gi¸ chung. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 1.1 §¸nh gi¸ chung. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 1.2 VÒ tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n vµ c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô thµnh phÈm t¹i c«ng ty . . . . . . . . . . . . . . . . 62 1.3 Nh÷ng tån t¹i trong c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô thµnh phÈm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . 64 II- Mét sè kiÕn nghÞ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 2.1 VÒ qu¶n lý c«ng nî ph¶i thu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 2.2 VÒ qu¶n lý hµng tån kho . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 2.3 VÒ h¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. . . . . . . . . . . . . . . . 71 2.4 VÒ h¹ch to¸n chi tiÕt tiªu thô thµnh phÈm v¸ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 2.5 VÒ hÖ thèng sæ cña c«ng ty. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 KÕt luËn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 Danh muc tµi liÖu tham kh¶o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79