Đề tài Kế toán thuế giá trị gia tăng trong việc vận dụng ở nước ta hiện nay

Lêi nãi ®Çu Còng nh­ c¸c n­íc kh¸c trªn thÕ giíi, ë n­íc ta thuÕ lµ nguån thu chñ yÕu cña ng©n s¸ch nhµ n­íc, n»m trong hÖ thèng tµi chÝnh - tiÒn tÖ, th­êng ®ãng vai trß ®Çu tµu, thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, nªn ph¶i "®i tr­íc mét b­íc"trong c¶i c¸ch, thÝch øng. Cïng víi qu¸ tr×nh chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, tõ n¨m 1990 ®Õn 1996, chóng ta ®· tiÕn hµnh kh¸ thµnh c«ng b­íc I c¶i c¸ch thuÕ vµ hiÖn nay ®· vµ ®ang triÓn khai c¶i c¸ch thuÕ b­íc II. LuËt thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng (GTGT) ®· ®­îc Quèc héi kho¸ IX th«ng qua ngµy 10 - 05 - 1997 vµ cã hiÖu lùc thi hµnh tõ ngµy 1 - 1 - 1999 thay cho luËt thuÕ doanh thu. §©y lµ sù kiÖn lín trong ®êi sèng kinh tÕ cña n­íc ta,cã ¶nh h­ëng s©u réng ®Õn ho¹t ®éng kinh tÕ -tµi chÝnh ë tÇm vÜ m« lÉn tÇm vi m« cña nÒn kinh tÕ.KÕ to¸n thuÕ GTGT liªn quan ®Õn tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kkÕ to¸n, tõ h¹ch to¸n vèn b»ng tiÒn, vËt t­, hµng ho¸, tµi s¶n cè ®Þnh, c«ng nî ph¶i thu ph¶i tr¶, chi phÝ, doanh thu vµ thu nhËp ho¹t ®éng kh¸c, ®Õn chøng tõ ho¸ ®¬n, néi dung ph­¬ng ph¸p lËp b¸o c¸o tµi chÝnh, tæ chøc cung øng vËt t­, hµng ho¸ vµ tiªu thô s¶n phÈm, dÞch vô vµ ®Æc biÖt lµ phôc vô viÖc lËp cac b¶ng kª vµ tê khai thóª GTGT hµng th¸ng ë c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh. HiÓu vµ triÓn khai thËt tèt c¸c c«ng viÖc liªn quan ®Õn thùc hiÖn thuÕ GTGT lµ lµ tr¸ch nhiÖm vµ còng lµ lîi Ých cñab¶n th©n doanh nghiÖp vµ cña c¸n bé kÕ to¸n.ThuÕ GTGT ®Çu ra lµ nghÜa vô cña doanh nghiÖp ph¶i nép cho nhµ n­íc, thuÕ GTGT ®Çu vµo lµ quyÒn lîi ®­îc trõ hoÆc ®­îc hoµn l¹i cña doanh nghiÖp. V× thÕ kÕ to¸n thuÕ GTGT thùc sù lµ c«ng cô quan träng ®Ó thùc hiÖn luËt thuÕ míi. Lµ mét thµnh viªn cña líp "KÕ to¸n tr­ëng", em còng muèn ®­îc dùa trªn c¬ së ph©n tÝch lý luËn vµ thùc tiÔn ®Ó t×m hiÓu vµ n©ng cao kiÕn thøc b¶n th©n vÒ “KÕ to¸n thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng trong viÖc vËn dông ë n­íc ta hiÖn nay". Ngoµi lêi nãi ®Çu vµ kÕt luËn, néi dung b¶n bµi viÕt gåm 2 ch­¬ng: Ch­¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n thuÕ GTGT. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng vÒ c«ng t¸c tÝnh vµ h¹ch to¸n thuÕ GTGT vµ mét vµi ®Ò xuÊt. Trong ph¹m vi bµi viÕt chØ ®­a ra nh÷ng vÊn ®Ò kh¸i qu¸t mang tÝnh lÝ thuyÕt, ch­a ®i s©u vµo thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n thuÕ GTGT t¹i doanh nghiÖp cô thÓ. Mét vµi ®Ò xuÊt ®­a ra lµ nh÷ng ®¸nh gi¸ cña c¸ nh©n trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu bµi viÕt. Ch­¬ng I Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng I. Mét sè kh¸i niÖm: 1. ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng lµ g×? ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng lµ thuÕ gi¸n thu c¬ b¶n tÝnh trªn phÇn gi¸ trÞ t¨ng thªm cña hµng ho¸, dÞch vô khi qua mçi c«ng ®o¹n s¶n xuÊt, l­u th«ng hµng ho¸. ThuÕ GTGT ph¶i tr¶ khi mua s¶n phÈm hoÆc tiªu dïng, thuÕ GTGT tr¶ cho ng­êi cung cÊp, nhµ cung cÊp cã vai trß nh­ mét ng­êi thu hé ChÝnh phñ, thuÕ GTGT ®­îc chuyÓn tíi ng­êi tiªu dïng cuèi cïng. 2. Gi¸ tÝnh thuÕ C¸c doanh nghiÖp kh¸c nhau th× gi¸ tÝnh thuÕ còng kh¸c nhau · §èi víi hµng ho¸ hoÆc dÞch vô ®­îc b¸n ra bëi c¸c c¬ së kinh doanh: Gi¸ tÝnh thuÕ GTGT lµ gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ ·§èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu: Gi¸ tÝnh thuÕ GTGT lµ gi¸ nhËp khÈu + thuÕ nhËp khÈu · §èi víi hµng ho¸, dÞch vô dïng ®Ó trao ®æi, sö dông néi bé, biÕu tÆng: Gi¸ tÝnh thuÕ GTGT ®­îc x¸c ®Þnh theo gi¸ tÝnh thuÕ cña hµng ho¸, dÞch vô cïng lo¹i hoÆc t­¬ng ®­¬ng t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh c¸c ho¹t ®éng nµy. · §èi víi ho¹t ®éng cho thuÕ: Gi¸ tÝnh thuÕ GTGT lµ kho¶n tiÒn thuª nhËn ®­îc tiÒn thuª tr¶ tr­íc cho mét thêi gian nhÊt ®Þnh còng ph¶i chÞu thuÕ GTGT. · §èi víi hµng b¸n tr¶ gãp: Gi¸ tÝnh thuÕ GTGT lµ gi¸ b¸n cña hµng ho¸ ®· xuÊt b¸n (kh«ng bao gåm l·i tr¶ gãp) vµ kh«ng tÝnh theo sè tiÒn tr¶ gãp tõng kú. · §èi víi ho¹t ®éng x©y l¾p: Gi¸ tÝnh thuÕ GTGT lµ gi¸ x©y l¾p theo hîp ®ång ch­a cã thuÕ: - NÕuviÖc thanh to¸n ®­îc thùc hiÖn dùa trªn møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc th× thuÕ GTGT sÏ ®­îc tÝnh trªn gi¸ h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh. - NÕu nhiÒu ®¬n vÞ cïng tham gia thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh, tõng nhµ thÇu sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm tÝnh to¸n vµ kª khai thuÕ GTGT ®èi víi phÇn nhËn thÇu mµ c«ng tr×nh ®· ký kÕt. · §èi víi hoa hång cña c¸c ®¹i lý vµ c¸c nhµ m«i giíi: TiÒn c«ng vµ tiÒn hoa hång ®­îc h­ëng ch­a tr¶ vµo c¸c kho¶n phÝ tæn mµ c¬ së thu ®­îc tõ viÖc thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng nµy. Hµng ho¸ do ®¹i lý b¸n ra vÉn ph¶i chÞu thuÕ GTGT. ·§èi víi ho¹t ®éng giao th«ng vËn t¶i Gi¸ tÝnh thuÕ GTGT lµ c­íc vËn t¶i ch­a cã thuÕ · §èi víi hµng ho¸ vµ dÞch vô ®Æc biÖt nh­ tem b­u ®iÖn, vÐ c­íc vËn t¶i, vÐ sæ sè... th× gi¸ b¸n ®· cã thuÕ GTGT. Gi¸ ch­a cã thuÕ GTGT = * Chó ý: - §èi víi ®¹i lý b¸n hµng theo ®óng gi¸ cña nhµ s¶n xuÊt th× doanh thu cña ®¹i lý lµ tiÒn hoa hång ®­îc h­ëng sÏ kh«ng thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT. - Ho¹t ®éng vËn t¶i quèc tÕ b»ng ®­êng hµng kh«ng, ®­êng biÓn, xe löa kh«ng ph¶i chÞu thuÕ GTGT. ThuÕ GTGT c¬ së kinh doanh ph¶i nép ®­îc tÝnh vµ h¹ch to¸n theo mét trong hai ph­¬ng ph¸p: Ph­¬ng ph¸p khÊu trõ vµ ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp. II. TÝnh vµ h¹ch to¸n thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ A. TÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ: 1. §èi t­îng ¸p dông: Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông cho mäi tæ chøc kinh doanh (trõ tr­êng hîp ¸p dông theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp). - ¦u ®iÓm: KÕt qu¶ tÝnh chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ, ph¶n ¸nh ®­îc thuÕ ®Çu ra, ®Çu vµo. - Nh­îc ®iÓm: Ph­¬ng ph¸p nµy tÝnh to¸n phøc t¹p, ®ßi hái ®éi ngò kÕ to¸n cã tr×nh ®é nghiÖp vô cao. 2. C«ng thøc tÝnh: - = Sè thuÕ GTGT ThuÕ GTGT ThuÕ GTGT ph¶i nép ®Çu ra ®Çu vµo a. ThuÕ GTGT ®Çu ra x = ThuÕ GTGT Gi¸ b¸n hµng ho¸, dÞch vô ThuÕ suÊt ®Çu ra ch­a cã thuÕ GTGT thuÕ GTGT b. ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc tÝnh trªn ho¸ ®¬n. NÕu kh«ng cã ho¸ ®¬n doanh nghiÖp sÏ kh«ng ®­îc khÊu trõ thuÕ GTGT ®Çu vµo. ThuÕ ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ lµ sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ khi mua hµng ho¸, dÞch vô, tµi s¶n cè ®Þnh (trong ®ã bao gåm c¶ thuÕ GTGT ®Çu vµo kh«ng ®­îc khÊu trõ nh­ng kh«ng thÓ h¹ch to¸n riªng). · Mét sè tr­êng hîp ®­îc xem lµ thuÕ ®Çu vµo: C¬ së kinh doanh mua hµng n«ng l©m thuû s¶n ch­a qua chÕ biÕn sÏ ®­îc phÐp khÊu trõ mét kho¶n xem nh­ thuÕ ®Çu vµo nh­ sau: 5% ®èi víi s¶n phÈm trång trät c¸c lo¹i c©y lÊy nhùa, lÊy mñ, lÊy dÇu mÝa, c©y, chÌ bóp t­¬i, lóa ng« khoai s¾n, s¶n phÈm ch¨n nu«i gia sóc gia cÇm, c¸ t«m vµ c¸c lo¹i thuû s¶n kh¸c. 3% ®èi víi n«ng l©m s¶n kh«ng quy ®Þnh trong nhãm ®­îc khÊu trõ 5% nªu trªn. ·Hµng ho¸ vµ dÞch vô ®Æc biÖt: §èivíi hµng ho¸ vµ dÞch vô cã tÝnh ®Æc thï, thuÕ ®Çu vµo ®­îc tÝnh tõ gi¸ mua vµo nh­ tem th­, vÐ c­íc « t«... b»ng c«ng thøc sau tÝnh thuÕ GTGT ®Çu vµo: ThuÕ Gi¸ mua hµng ho¸, dÞch vô gåm c¶ thuÕ GTGT ThuÕ suÊt GTGT = ----------------------------------------------------------------- x thuÕ GTGT ®Çu vµo 1 + thuÕ suÊt thuÕ GTGT B. H¹ch to¸n thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ 1. Tµi kho¶n sö dông §Ó kÕ to¸n thuÕ GTGT, theo quy ®Þnh cña Bé Tµi chÝnh t¹i Th«ng t­ sè 100/1998/TT - BTC ngµy 15/07/1998 bæ sung vµo hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n hiÖn hµnh TK 133 "ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ" vµ ®æi tªn TK 3331 "thuÕ doanh thu" thµnh TK 3331 "thuÕ GTGT ph¶i nép" 1.1. TK133 "ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ" · Néi dung ph¶n ¸nh: Tµi kho¶n 133 dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ, ®· khÊu trõ vµ cßn ®­îc khÊu trõ. · §èi t­îng sö dông TK133: Tµi kho¶n nµy chØ ®­îc ¸p dông ®èi víi c¬ së kinh doanh thuéc ®èi t­îng nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ. KÕt cÊu cña tµi kho¶n 133: Bªn nî: Sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ. Bªn cã: - Sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®· ®­îc khÊu trõ - KÕt chuyÓn sè thuÕ GTGT ®Çu vµo kh«ng ®­îc khÊu trõ - ThuÕ GTGT cña hµng mua ph¶i tr¶ l¹i - Sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®· ®­îc hoµn l¹i. 1.2. TK 3331 "ThuÕ GTGT ph¶i nép" · Néi dung ph¶n ¸nh: Tµi kho¶n 3331 dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT ®Çu ra, sè thuÕ GTGT ph¶i nép, sè thuÕ GTGT ®· nép vµ sè thuÕ GTGT cßn ph¶i nép vµo ng©n s¸ch Nhµ n­íc. · §èi t­îng sö dông: Tµi kho¶n 3331 ¸p dông cho c¸c c¬ së kinh doanh nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ vµ ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp. KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña tµi kho¶n 3331: Bªn nî: - Sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®· khÊu trõ - Sè thuÕ GTGT ®· nép vµo Ng©n s¸ch nhµ n­íc. - Sè thuÕ GTGT ®­îc gi¶m trõ -Sè thuÕ GTGT cña hµng bÞ tr¶ l¹i. Bªn cã: - ThuÕ GTGT ®Çu ra: + Sè thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép cña hµng ho¸, dÞch vô ®· tiªu thô + Sè thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép cña hµng ho¸, dÞch vô dïng ®Ó trao ®æi, biÕu tÆng, sö dông néi bé. + Sè thuÕ GTGT ph¶i nép cña thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh, thu nhËp bÊt th­êng - Sè thuÕ GTGT ph¶i nép cña hµng ho¸ nhËp khÈu Sè d­ bªn cã: Sè thuÕ GTGT cßn ph¶i nép cuèi kú Sè d­ bªn nî: Sè thuÕ GTGT ®· nép thõa vµo Ng©n s¸ch nhµ n­íc Tµi kho¶n 3331 cã 2 tµi kho¶n cÊp 3: · Tµi kho¶n 33311"ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu ra": Dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT ®Çu ra, sè thuÕ GTGT ph¶i nép, ®· nép, cßn ph¶i nép cña hµng ho¸, dÞch vô tiªu thô. · Tµi kho¶n 33312 "ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng hµng nhËp khÈu": Dïng ®Ó ph¶n ¸nh thuÕ GTGT ph¶i nép, ®· nép, cßn ph¶i nép cña hµng nhËp khÈu. 2. H¹ch to¸n thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ 2.1.H¹ch to¸n thuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ 2.1.1. Khi mua vËt t­, hµng ho¸, tµi s¶n cè ®Þnh, dÞch vô s¶n xuÊt trong n­íc. a. Mua hµng ho¸ vµ dÞch vô trong n­íc dïng vµo s¶n xuÊt, kinhdoanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ. ·NÕu cã ho¸ ®¬n GTGT, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT, kÕ to¸n ghi sæ c¸c tr­êng hîp sau: - NÕu sö dông phôc vô ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô (chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ, kÕ to¸n ph¶n ¸n gi¸ trÞ vËt t­, hµng hãa nhËp kho theo gi¸ thùc tÕ bao gåm: gi¸ mua ch­a cã thuÕ GTGT ®Çu vµo + chi phÝ kh©u mua (chi phÝ thu mua, vËn chuyÓn, bèc xÕp, thuª kho b·i,... tõ n¬i mua ®Õn kho cña doanh nghiÖp). KÕ to¸n ghi: Nî TK 152, 153, 156, 611... : gi¸ thùc tÕ (ch­a cã thuÕ GTGT) Nî TK 133 (1331): ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ ... Cã TK 111, 112, 113...: Tæng gi¸ thanh to¸n - NÕu dïng ngay vµo s¶n xuÊt, kinh doanh ho¸, dÞch vô KÕ to¸n ghi: Nî TK 621, 627, 641, 642...: Gi¸ mua ch­a cã thuÕ GTGT Nî TK 133 (1331)...: ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ Cã TK 111, 112, 113,...: Tæng gi¸ thanh to¸n - NÕu b¸n ngay ë c¬ së kinh doanh cho kh¸ch hµng kh«ng qua nhËp kho KÕ to¸n ghi: Nî TK 631: Gi¸ vèn hµng b¸n ch­a cã thuÕ GTGT Cã TK 111,112, 113,...: Tæng gi¸ thanh to¸n · Mua hµng ho¸, dÞch vô ®Æc biÖt nh­ tem b­u ®iÖn, vÐ c­íc vËn t¶i, vÐ xæ sè, ... Gi¸ ghi trªn vÐ lµ gi¸ ®· cã thuÕ GTGT. KÕ to¸n ghi: Nî TK 627, 641, 642...: Gi¸ ch­a cã thuÕ GTGT Nî TK 133: ThuÕ GTGT Cã TK 111, 112, 113...: Tæng sè tiÒn thanh to¸n (gi¸ tem, vÐ...) b. §Çu t­ mua s¾m TSC§ dïng vµo s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ. - NÕu mua TSC§ kh«ng ph¶i l¾p ®Æt, ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT ®· ghi râ gi¸ mua ch­a cã thuÕ vµ thuÕ GTGT ®Çu vµo. KÕ to¸n ghi: Nî TK 211: Gi¸ mua ch­a cã thuÕ GTGT Nî TK 133 (1332): ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ Cã TK 111, 112, 331,...: Tæng gi¸ thanh to¸n - NÕu mua s¾m TSC§ ph¶i qua qu¸ tr×nh l¾p ®Æt hoÆc ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n mua hµng ho¸, dÞch vô kÕ to¸n ghi: Nî TK 241 Nî TK 133 (1332): ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ Cã TK 111,112, 331,... :Tæng gi¸ thanh to¸n 2.1.2. H¹ch to¸n thuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ khi mua hµng nhËp khÈu · Khi nhËp khÈu hµng ho¸, kÕ to¸n ph¶n ¸nh gi¸ trÞ vËt t­ hµng ho¸, thiÕt bÞ nhËp khÈu bao gåm tæng sè tiÒn ph¶i thanh to¸n cho ng­êi b¸n, thuÕ nhËp khÈu ph¶i nép, chi phÝ thu mua vËn chuyÓn. KÕ to¸nghi: Nî TK 12, 16, 211: TrÞ gi¸ hµng mua Cã TK 3333: ThuÕ nhËp khÈu ph¶i nép Cã TK 111, 112, 331,...: Gi¸ mua ch­a cã thuÕ · §èi víi thuÕ GTGT hµng nhËp khÈu: - NÕu hµng nhËp khÈu dïng vµo s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ th× thuÕ GTGT cña hµng nhËp khÈu sÏ ®­îc khÊu trõ. KÕ to¸n ghi: Nî TK 133: ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ Cã TK 3331 (33312): ThuÕ GTGT cña hµng nhËp khÈu - NÕu hµng nhËp khÈu dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô kh«ng chÞu thuÕ GTGT hoÆc chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc dïng vµo ho¹t ®éng sù nghiÖp, phóc lîi ... ®­îc trang tr¶i b»ng nguån kinh phÝ kh¸c th× thuÕ GTGT ph¶i nép cña hµng nhËp khÈu ®­îc tÝnh vµo gi¸ trÞ mua hµng. KÕ to¸n ghi: Nî TK 152, 156, 221 Cã TK 111, 112, 331...: Gi¸ nhËp khÈu ch­a cã thuÕ GTGT Cã TK 3333: ThuÕ nhËp khÈu Cã TK 3331 (33312): ThuÕ GTGT ph¶i nép 2.1.3. H¹ch to¸n thuÕ GTGT ®Çu vµo trong tr­êng hîp mua hµng ho¸, dÞch vô ®ång thêi cho s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT vµ kh«ng chÞu thuÕ GTGT. · VÒ nguyªn t¾c ph¶i h¹ch to¸n riªng thuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ. Sè thuÕ GTGT ®Çu vµo kh«ng ®­îc khÊu trõ ph¶i h¹ch to¸n trùc tiÕp ngay vµo gi¸ trÞ hµng ho¸, dÞch vô mua vµo hoÆc ®èi t­îng cã liªn quan. · §èi víi vËt t­, hµng ho¸ mua vÒ dïng ®ång thêi cho s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ vµ kh«ng chÞu thuÕ GTGT nh­ng kh«ng thÓ h¹ch to¸n riªng ®­îc, sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc ph¶n ¸nh vµo TK 133. KÕ to¸n ghi: Nî TK 152, 153, 156, 211,...: Gi¸ mua ch­a cã thuÕ GTGT Nî TK 133: ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ Cã TK 111, 112, 331: Tæng gi¸ thanh to¸n 2.1.4. Tr­êng hîp mua hµng ph¶i tr¶ l¹i cho ng­êi b¸n · Khi xuÊt kho tr¶ hµng l¹i cho ng­êi b¸n ghi: Nî TK 331: Ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n Cã 152, 153, 156... Cã TK 133: ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ · NÕu ng­êi b¸n tr¶ l¹i b»ng hµng ho¸ kh¸c, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT cña hµng ho¸ ®ã, kÕ to¸n ghi: Nî TK 152, 153, 156,...: TrÞ gi¸ hµng tr¶ l¹i Nî TK 133: ThuÕ GTGT cña hµng tr¶ l¹i Cã TK 331: Ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n · NÕu ng­êi b¸n tr¶ l¹i b»ng tiÒn, kÕ to¸n ghi: Nî TK 111, 112, 131,... Cã TK 331: Ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n 2.2. H¹ch to¸n thuÕ GTGT ®Çu ra: 2.2.1. B¸n hµng theo ph­¬ng thøc th«ng th­êng: a. Khi b¸n hµng ho¸, dÞch vô thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT ®· ghi râ gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ GTGT, thuÕ GTGT vµ tæng gi¸ thanh to¸n, ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng lµ tæng sè tiÒn b¸n hµng, cung cÊp dÞch vô ch­a cã thuÕ GTGT vµ thuÕ GTGT ghi: Nî TK 112, 131, 111...: Tæng gi¸ thanh to¸n Cã TK 3331(33311): ThuÕ GTGT ph¶i nép Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng ch­a cã thuÕ GTGT HoÆc cã TK 512: Doanh thu b¸n hµng néi bé ch­a cã thuÕ GTGT - Tr­êng hîp b¸n hµng cã chiÕt khÊu thanh to¸n giµnh cho bªn mua: Nî TK 521: Sè tiÒn chiÕt khÊu ch­a cã thuÕ GTGT Nî TK 33311: ThuÕ GTGT tÝnh theo sè tiÒn chiÕt khÊu Cã TK 131, 111, 112: Tæng sè tiÒn chiÕt khÊu - Tr­êng hîp hµng b¸n bÞ bªn mua tr¶ l¹i: Nî TK 531: Gi¸ hµng ho¸ bÞ tr¶ l¹i ch­a cã thuÕ GTGT Nî TK 33311: ThuÕ GTGT cña hµng bÞ tr¶ l¹i Cã TK 131: Tæng sè tiÒn ph¶i tr¶ l¹i bªn mua - Tr­êng hîp b¸n hµng ph¸t sinh gi¶m gi¸, bít gi¸: Nî TK 532: Sè tiÒn gi¶m gi¸, bít gi¸ ch­a cã thuÕ GTGT Nî TK 33311: ThuÕ GTGT tÝnh theo sè tiÒn gi¶m gi¸, bít gi¸ Cã TK 131,111, 112: Tæng sè tiÒn gi¶m gi¸, bít gi¸. b. Khi ph¸t sinh c¸c kho¶n thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh, thu nhËp bÊt th­êng thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ, ghi: Nî TK111, 112, 131,...: Tæng gi¸ thanh to¸n Cã TK 3331 (33311) Cã TK 711, 721: Thu nhËp ch­a cã thuÕ GTGT 2.2.2. Cung cÊp dÞch vô thu tiÒn tr­íc: §èi víi tr­êng hîp cho thuª tµi s¶n mµ bªn thuª tr¶ tr­íc tiÒn thuª cho mét thêi h¹n thuª, kÕ to¸n x¸c ®Þnh doanh thu cung cÊp dÞch vô lµ toµn bé sè tiÒn thu ®­îc ch­a cã thuÕ GTGT vµ thuÕ GTGT, ghi: Nî TK 111, 112 Cã TK 3331: ThuÕ GTGT ph¶i nép Cã TK 511: TiÒn thu ch­a cã thuÕ GTGT 2.2.3. §èi víi tr­êng hîp b¸n hµng theo ph­¬ng ph¸p tr¶ gãp (hµng ho¸ thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ), kÕ to¸n x¸c ®Þnh doanh thu b¸n hµng lµ gi¸ b¸n tr¶ mét lÇn ch­a cã thuÕ GTGT, ghi: Nî TK 111, 112 Cã TK 511: Gi¸ b¸n tr¶ mét lÇn ch­a cã thuÕ GTGT Cã TK 3331: ThuÕ GTGT Cã TK 711: L·i tr¶ gãp 2.2.4. Tr­êng hîp b¸n hµng theo ph­¬ng thøc trao ®æi hµng ho¸: - C¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT, khi ®­a hµng ®i ®æi, kÕ to¸n ghi: Nî TK 131 Cã TK 511: Gi¸ ch­a cã thuÕ GTGT Cã TK 3331: ThuÕ GTGT cña hµng mang ®i ®æi - C¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT, khi nhËn hµng trao ®æi, kÕ to¸n ghi: Nî TK 152, 153, 156 Nî TK 133: ThuÕ GTGT cña hµng ®æi vÒ Cã TK 131: Ph¶i thu cña kh¸ch hµng 2.2.5. Khi sö dông hµng ho¸, vËt t­, dÞch vô ®Ó biÕu tÆng - NÕu viÖc biÕu tÆng s¶n phÈm, hµng hãa phôc vô vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT th× doanh sè cña hµng mang ®i biÕu tÆng vµ sè thuÕ GTGT cña sè hµng ®ã, kÕ to¸n ghi: + Doanh thu: Nî TK 641, 642: Gi¸ ch­a cã thuÕ GTGT Cã TK 511: Gi¸ ch­a cã thuÕ GTGT + ThuÕ GTGT ph¶i nép: Nî TK 133 Cã TK 3331 - NÕu viÖc biÕu tÆng s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô ®­îc trang tr¶i b»ng quü phóc lîi, nguån kinh phÝ kh¸c hoÆc phôc vô s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô kh«ng chÞu thuÕ GTGT th× sè thuÕ GTGT cña hµng ho¸, dÞch vô mang ®i biÕu tÆng kh«ng ®­îc khÊu trõ. 2.2.6. Khi sö dông néi bé vµ dïng ®Ó tr¶ l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viÖn: KÕ to¸n c¨n cø vµo chøng tõ liªn quan ®Ó ph¶n ¸nh doanh thu, thuÕ GTGT ph¶i nép cña s¶n phÈm, hµng ho¸ sö dông néi bé ®Ó tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n viªn nh­ sau: a. NÕu s¶n phÈm thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT sö dông néi bé cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ doanh thu, sè thuÕ GTGT ph¶i nép cña hµng ho¸, s¶n phÈm néi bé, kÕ to¸n ghi: Nî TK627, 641, 642: Chi phÝ ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm ®ã Cã TK 512: Doanh thu b¸n hµng néi bé Nî TK 133 Cã TK 3331: ThuÕ GTGT b. Tr­êng hîp tr¶ l­¬ng cho nh©n viªn b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸ ghi: Nî TK 334: Tæng gi¸ thanh to¸n Cã TK 3331: ThuÕ GTGT Cã TK 512: Doanh thu b¸n hµng néi bé ch­a cã thuÕ 2.2.7. B¸n hµng theo h×nh thøc göi ®¹i lý, ký göi: NÕu n¬i nhËn ®¹i lý, ký göi b¸n ®óng gi¸ bªn chñ hµng quy ®Þnh, bªn ®¹i ký chØ nhËn hoa hång: a. Bªn giao hµng: - Khi xuÊt kho hµng mang ®i göi: Nî TK 157: TrÞ gi¸ hµng mang ®i göi Cã TK 155, 156 - Khi hµng göi b¸n ®¹i lý ®­îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô, nghÜa lµ khi nhËn ®­îc tiÒn cña bªn nhËn ®¹i lý thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n, kÕ to¸n ghi: Nî TK 111, 112, 131: tæng sè tiÒn ®· trõ hoa hång Nî TK 641: Hoa hång göi ®¹i lý Cã TK 511: Doanh thu theo gi¸ ch­a cã thuÕ GTGT Cã TK 3331: ThuÕ GTGT ®Çu ra b. Bªn nhËn ®¹i lý, ký göi: - Khi nhËp kho hµng nhËn ®¹i lý, kÕ to¸n ghi: Nî TK 003: TrÞ gi¸ hµng nhËn ®¹i lý - Khi b¸n ®­îc hµng : Nî TK 111, 112: Sè tiÒn thu ®­îc theo gi¸ b¸n Cã TK 331: Sè tiÒn ph¶i tr¶ cho bªn giao ®¹i lý Cã TK 5113: Hoa hång ®­îc h­ëng - Khi thanh to¸n tiÒn cho bªn göi ®¹i lý: Nî TK 331 Cã TK 111, 112: Sè tiÒn ®· tr¶ cho bªn göi ®¹i lý. - Ghi gi¶m hµng ho¸ ®· b¸n trªn TK 003 Cã TK 003: TrÞ gi¸ hµng ®· tiªu thô - NÕu tr¶ l¹i hµng cho bªn göi ®¹i lý Cã TK 003: TrÞ gi¸ hµng ®· tr¶ l¹i. 2.3. KÕ to¸n thuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ, sè thuÕ GTGT ph¶i nép trong kú vµ kÕt chuyÓn sè thuÕ GTGT ®Çu vµo kh«ng ®­îc khÊu trõ: 2.3.1. Ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT ®· ®­îc khÊu trõ trong kú, kÕ to¸n ghi: Nî TK 3331: Sè thuÕ GTGT ®­îc khÊu tr­ Cã TK 133 2.3.2. Khi nép thuÕ GTGT vµo ng©n s¸ch Nhµ n­íc: Nî TK 3331 Cã TK 111, 112 2.3.3. Ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT ®Çu vµo kh«ng ®­îc khÊu trõ: Nî TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n Nî TK 142: Chi phÝ tr¶ tr­íc(nÕu cã sù ph©n bæ cho kú sau) Cã TK 133 2.3.4. Ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT ®­îc ng©n s¸ch hoµn l¹i: Nî TK 111, 112 Cã TK 133 2.3.5. Ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT ®­îc gi¶m: - NÕu sè ®­îc gi¶m trõ vµo sè ph¶i nép: Nî TK 3331 Cã TK 721 - NÕu sè ®­îc gi¶m ®­îc tr¶ l¹i b»ng tiÒn: Nî TK 111, 112 Cã TK 721 S¬ ®å h¹ch to¸n thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ TK 112, 131 TK 111, 112, 331 TK 152, 156,211, 627 TK 511, 512 Mua hµng ho¸, vËt t­ ... Doanh thu TK 133 TK 3331 ThuÕ GTGT khÊu trõ trong kú ®Çu ra TK 111,112 ThuÕ GTGT ®­îc hoµn l¹i Nép thuÕ GTGT TK 721 ThuÕ GTGT ®­îc miÔn gi¶m b»ng tiÒn ThuÕ GTGT ®­îc miÔn gi¶m trõ vµo thuÕ ph¶i nép ThuÕ GTGT ®Çu ra ThuÕ GTGT ThuÕ GTGT hµng nhËp khÈu ph¶i nép III. TÝnh vµ h¹ch to¸n thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp. A. TÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng 1. §èi t­îng ¸p dông ·C¸c doanh nghiÖp vµ tæ chøc n­íc ngoµi ho¹t ®éng kinh doanh t¹i ViÖt nam, ch­a thùc hiÖn theo luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi trªn l·nh thæ ViÖt Nam. ·C¸c c¬ së kinh doanh vµng, b¹c, ®¸ quý vµ ngo¹i tÖ 2. C«ng thøc tÝnh: = x ThuÕ GTGT GTGT cña hµng ho¸ ThuÕ suÊt ph¶i nép dÞch vô thuÕ GTGT Trong ®ã: - GTGT cña hµng ho¸, dÞch vô = Gi¸ b¸n cña hµng ho¸ - Gi¸ vèn cña hµng. - Gi¸ hµng b¸n = Gi¸ ghi trªn ho¸ ®¬n b¸n hµng (bao gåm c¶ c¸c kho¶n phô phÝ vµ phô thu) - Gi¸ vèn hµng b¸n= Chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh t¹o ra hµng ho¸ b¸n ra. * Chó ý: - Doanh sè hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra quy ®Þnh trªn bao gåm c¶ c¸c kho¶n phô phÝ gi¸ b¸n mµ c¬ së kinh doanh ®­îc h­ëng. - Doanh sè hµng ho¸, dÞch vô mua vµo quy ®Þnh trªn ®©y bao gåm c¶ kho¶n thuÕ vµ phÝ ®· tr¶ tÝnh trong gi¸ thanh to¸n hµng ho¸, dÞch vô mua vµo hoÆc hµng ho¸ nhËp khÈu. B. H¹ch to¸n thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp. Theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp, thuÕ GTGT ®Çu vµo vµ ®Çu ra ®Òu ®­îc tÝnh gép trong doanh thu b¸n hµng, thu nhËp vµ gi¸ phÝ. Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n t­¬ng tù nh­ ®èi víi c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ vµ cã thÓ ®­îc tãm t¾t trªn s¬ ®å sau: S¬ ®å h¹ch to¸n thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp TK 111, 112, 331 TK 152, 156, 211, 627 Mua vËt t­, hµng ho¸ dÞch vô TK 3331 TK 721 TK 111, 112 MiÔn gi¶m thuÕ GTGT ®­îc NSNN tr¶ l¹i b»ng tiÒn Nép thuÕ GTGT vµo NSNN MiÔn gi¶m thuÕ GTGT ®­îc trõ vµo thuÕ GTGT ph¶i nép TK 511, 521, 711, 721 TK 111, 112, 131 Doanh thu b¸n hµng thu nhËp kh¸c TK 642 ThuÕ GTGT ph¶i nép ThuÕ GTGT hµng nhËp khÈu Ch­¬ng II Thùc tr¹ng vÒ c«ng t¸c tÝnh vµ h¹ch to¸n thuÕ GTGT vµ mét vµi ®Ò xuÊt B­íc vµo thËp kû 90, c«ng cuéc ®æi míi ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu b­íc ®Çu rÊt quan träng ®­îc nh©n d©n còng nh­ b¹n bÌ quèc tÕ thõa nhËn vµ ®¸nh gi¸ cao. Tuy nhiªn, trong sù ph¸t triÓn cuéc sèng kh«ng dõng l¹i mµ lu«n vËn ®éng vµ ph¸t triÓn theo mét lé tr×nh ®· chän: §Õn n¨m 2000 sÏ phÊn ®Êu ®­a n­íc ta thµnh mét quèc gia cã nÒn kinh tÕ c«ng n«ng nghiÖp ph¸t triÓn, ®· CNH -H§H ®Ó s¸nh ngang víi c¸c n­íc trong khu vùc. Ph¶i kh¼ng ®Þnh r»ng, viÖc ph¸t huy, kh¬i dËy mäi néi lùc, n©ng cao hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ ViÖt nam trªn b­íc ®­êng héi nhËp trong bèi c¶nh hiÖn nay lµ hÕt søc cÇn thiÕt vµ quan träng. Kinh nghiÖm thu ®­îc tõ h¬n 10 n¨m thùc hiÖn c¶i c¸ch më cöa, chuyÓn ®æi sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng XHCN n­íc ta còng nh­ bµi häc rót ra tõ "c¬n lèc" tµi chÝnh - tiÒn tÖ §«ng Nam ¸ cho thÊy râ ®iÒu ®ã. §iÒu nµy n»m trong ch©n lý ®¬n gi¶n lµ: Muèn lµm g× còng ph¶i cã thùc lùc. Muèn héi nhËp, ph¸t triÓn trong mét bèi c¶nh sù phô thuéc lÉn nhau ngµy cµng t¨ng vµ xu thÕ khu vùc ho¸, toµn cÇu ho¸ lµ tÊt yÕu th× ®ßi hái nÒn kinh tÕ n­íc ta nh­ bÊt kú mét n­íc nµo kh¸c ph¶i cã thùc lùc, cã søc c¹nh tranh cao. SÏ cã rÊt nhiÒu vÊn ®Ò ®Ó nãi, trao ®æi, bµn b¹c tranh luËn. Trong khu«n khæ b¶n bµi viÕt nµy, em chØ xin ®Ò cËp ®Õn mét vÊn ®Ò lµ ph¸t huy tèi ®a néi lùc n©ng cao hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ n­íc nhµ, mµ giíi h¹n ë gãc ®é hÑp h¬n n÷a lµ vÊn ®Ò thùc hiÖn luËt thuÕ GTGT trong gÇn mét n¨m qua. Tõ c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn, so s¸nh víi c¸c lo¹i thuÕ gi¸n thu nãi chung vµ thuÕ doanh thu nãi riªng, th× thuÕ GTGT cã nhiÒu ­u ®iÓm. - Tr­íc hÕt, thuÕ GTGT kh«ng thu trïng lÆp, cho nªn gãp phÇn khuyÕn khÝch chuyªn m«n ho¸, hîp t¸c ho¸ ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l­îng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, phï hîp víi c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. - Thø hai, thuÕ GTGT chØ tÝnh vµo phÇn gi¸ trÞ t¨ng thªm, nªn khuyÕn khÝch c¸c tæ chøc, c¸ nh©n bá vèn ra ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh, phï hîp víi ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ cña n­íc ta trong thêi gian tíi. Hµng ho¸ khi ®em xuÊt khÈu, ch¼ng nh÷ng kh«ng ph¶i chÞu thuÕ GTGT mµ cßn ®­îc tho¸i tr¶ l¹i toµn bé sè thuÕ GTGT ®· thu ë c¸c kh©u tr­íc, cho nªn thuÕ GTGT gãp phÇn khuyÕn khÝch m¹nh mÏ viÖc s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu. - Thø ba, ThuÕ GTGT thu tËp trung ngay ë kh©u ®Çu tiªn lµ kh©u s¶n xuÊt hoÆc nhËp khÈu hµng ho¸ vµ thu ë mçi kh©u ®Òu cã thÓ kiÓm tra ®­îc viÖc thu nép thuÕ ë kh©u tr­íc, cho nªn nã h¹n chÕ ®­îc thÊt thu h¬n so víi thuÕ doanh thu. Cuèi cïng, ThuÕ GTGT thùc hiÖn chÆt chÏ nguyªn t¾c ®­a vµo ho¸ ®¬n mua hµng ®Ó khÊu trõ sè thuÕ ®· nép ë kh©u tr­íc. NghÜa lµ, kh«ng cã ho¸ ®¬n mua hµng ghi râ sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®· nép ë kh©u tr­íc th× kh«ng ®­îc khÊu trõ thuÕ. §iÒu ®ã gãp phÇn khuyÕn khÝch c¸c c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh khi mua hµng ph¶i ®ßi ho¸ ®¬n, chøng tõ vµ khi b¸n hµng ph¶i xuÊt ho¸ ®¬n, ®ång thêi còng h¹n chÕ ®­îc nh÷ng sai sãt trong viÖc ghi chÐp ho¸ ®¬n, chøng tõ trong mua b¸n, giao dÞch kinh tÕ, sÏ mang l¹i nhiÒu lîi Ých cho nÒn kinh tÕ, h¹n chÕ gian lËn, gãp phÇn n©ng cao ®é tin cËy cña th«ng tin kinh tÕ. ¸p dông thuÕ GTGT mang l¹i nhiÒu thuËn lîi h¬n cho nÒn kinh tÕ, mµ tr­íc hÕt lµ cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh. Môc ®Ých chñ yÕu cña viÖc ¸p dông thuÕ GTGT lµ t¹o thªm thuËn lîi cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh chø kh«ng ph¶i lµm cho hä khã kh¨n h¬n. C¬ së s¶n xuÊt kinh doanh bÞ khã kh¨n th× còng chÝnh lµ Nhµ n­íc gÆp khã kh¨n vµ nguån thu cña ng©n s¸ch nhµ n­íc còng bÞ h¹n chÕ. Tuy nhiªn, còng ph¶i thÊy viÖc ®­a vµo ¸p dông thuÕ GTGT còng gÆp kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n vµ cã thÓ lµm n¶y sinh nh÷ng vÊn ®Ò phøc t¹p ph¶i xö lý. - Tr­íc hÕt, chuyÓn tõ thuÕ doanh thu sang ¸p dông thuÕ GTGT ®ßi hái ph¶i thay ®æi mét thãi quen vèn ®· ¨n s©u trong c¸ch nghÜ vµ c¸ch lµm cña mçi ng­êi (ng­êi mua - ng­êi b¸n: ng­êi chÞu thuÕ - ng­êi nép thuÕ). Mét trong nh÷ng thãi quen ®ã lµ: Mua b¸n hµng kh«ng cÇn ho¸ ®¬n, linh ho¹t ®Õn møc tuú tiÖn trong ghi chÐp chøng tõ, sæ kÕ to¸n. TÝnh thuÕ trªn tæng doanh thu kh«ng ph©n biÖt gi÷a doanh nghiÖp cã nhiÒu vµ doanh nghiÖp cã Ýt gi¸ trÞ t¨ng thªm... Do thuÕ GTGT chØ tÝnh trªn phÇn gi¸ trÞ t¨ng thªm vµ ®Ó b¶o ®¶m møc ®éng viªn ngang b»ng víi thuÕ doanh thu th× thuÕ suÊt thuÕ GTGT ph¶i cao h¬n thuÕ suÊt thuÕ doanh thu hiÖn hµnh. §iÒu nµy dÔ g©y t©m lý cho lµ Nhµ n­íc t¨ng thuÕvµ cã thÓ lµm t¨ng gi¸. Cho nªn cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p kinh tÕ ®Ó kiÒm chÕ ng¨n ngõa lîi dông t¨ng gi¸. - Thø hai, chuyÓn tõ thuÕ doanh thu cã 11 thuÕ suÊt (tõ 0% ®Õn 30%) sang ¸p dông thuÕ GTGT cã 4 thuÕ suÊt (0% - 5% -10% - 20%) lµ mét b­íc gi¶m bít ®¸ng kÓ sù phøc t¹p vµ kÐm hiÖu qu¶ cña c¬ chÕ ®a thuÕ suÊt. Nh­ng thêi gian ®Çu, sÏ gÆp ph¶i khã kh¨n khã tr¸nh khái lµ bÞ dån thuÕ suÊt dÉn ®Õn dÔ bÞ hôt hÉng trong thu ng©n s¸ch nhµ n­íc vµ bÞ sèc trong mét sè doanh nghiÖp nh÷ng hµng ho¸ ®ang chÞu thuÕ suÊt cao nay xuèng thuÕ suÊt thÊp sÏ lµm gi¶m thu ng©n s¸ch. Nh÷ng hµng ho¸ ®ang chÞu thuÕ suÊt thÊp nay lªn thuÕ suÊt cao sÏ gÆp khã kh¨n lóng tóng trong thêi gian ®Çu vµ cã thÓ kinh doanh kh«ng cã l·i. Do ®ã, cÇn cã biÖn ph¸p ®iÒu tiÕt mét phÇn tõ nh÷ng doanh nghiÖp cã thu nhËp cao do ®­îc gi¶m thuÕ suÊt, ®ång thêi gi¶m bít khã kh¨n cho nh÷ng doanh nghiÖp gÆp khã kh¨n do ph¶i t¨ng thuÕ suÊt cao h¬n tr­íc. - Thø ba, do míi chuyÓn ®æi sang c¬ chÕ thÞ tr­êng l¹i võa tr¶i qua mét thêi kú suy tho¸i kinh tÕ nªn ng©n s¸ch nhµ n­íc cßn rÊt eo hÑp, c¸c doanh nghiÖp cßn nhiÒu mÆt yÕu kÐm (thiÕu vèn, trang thiÕt bÞ l¹c hËu, søc c¹nh tranh kÐm) còng lµm t¨ng thªm møc ®é khã kh¨n trong thêi gian ®Çu ¸p dông thuÕ GTGT. Nh÷ng khã kh¨n nãi trªn lµ nh÷ng trë ng¹i thùc sù. CÇn ph¶i cã sù dù b¸o nh÷ng t×nh huèng cã thÓ x¶y ra vµ nhÊt lµ ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p s¸t hîp cho tõng t×nh huèng ®Ó chñ ®éng phßng chèng, Nhµ n­íc sÏ cã nh÷ng gi¶i ph¸p vÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®Ó th¸o gì khã kh¨n cho doanh nghiÖp, ®ång thêi doanh nghiÖp còng ph¶i phÊn ®Êu v­¬n lªn ®Ó thÝch øng dÇn víi c¬ chÕ chÝnh s¸ch míi, nghÜa lµ c¶ hai bªn ®Òu nç lùc thùc sù th× ¸p dông thuÕ GTGT míi ®¹t ®­îc kÕt qu¶. * Mét vµi ®Ò xuÊt: · §èi víi vÊn ®Ò doanh thu nhËn tr­íc cÇn ph¶i xem xÐt l¹i c¸ch h¹ch to¸n ®Ó ®¶m b¶o ®­îc nguyªn t¾c dån tÝch cña kÕ to¸n quèc tÕ. Nh­ ®· tr×nh bµy th× doanh thu nhËn tr­íc cña doanh nghiÖp khi cung cÊp hµng ho¸, dÞch vô, kÕ to¸n ghi nh­ sau: Nî TK 111, 112: Tæng gi¸ thanh to¸n Cã TK 511: Doanh thu Cã TK 3331: ThuÕ GTGT ph¶i nép Nh­ vËy doanh thu trong kú vµ thuÕ GTGT trong kú kh«ng ph¶n ¸nh ®óng ®¾n b¶n chÊt. Trong khi c¸c kú sau vÉn thùc tÕ ph¸t sinh mµ kh«ng ghi nhËn doanh thu vµ nép thuÕ GTGT. §èi víi tr­êng hîp trªn, ChÝnh phñ nªn cho phÐp c¸c doanh nghiÖp tiÕn hµnh ph©n bæ ®Òu c¸c kho¶n doanh thu nhËn tr­íc cho c¸c kú ®Ó cã thÓ ph¶n ¸nh ®óng t×nh h×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp trong c¸c kú. · §èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh c¸c mÆt hµng trong ®ã cã nh÷ng mÆt hµng thuéc ®èi t­îng chÞu GTGT vµ cã nh÷ng mÆt hµng kh«ng thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT, nÕu c¸c chi phÝ ®Çu vµo kh«ng x¸c ®Þnh cô thÓ ®­îc cho c¸c ®èi t­îng sö dông th× theo th«ng t­ 89 yªu cÇu tÝnh thuÕ GTGT ®Çu vaß cña khÊu trõ cho c¸c mÆt hµng thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT b»ng tû lÖ (%) cña doanh sè mÆt hµng thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT so víi tæng doanh sè b¸n ra. Víi c¸ch x¸c ®Þnh nh­ hiÖn t¹i th× kh«ng ®¶m b¶o ®­îc chÝnh x¸c vµ kÞp thêi v× chØ tÝnh ®­îc cho hµng ho¸, dÞchvô b¸n ra, cßn tån kho, s¶n phÈm dë dang vµ s¶n phÈm, hµng ho¸ göi ®i b¸n kh«ng ®­îc tÝnh ngay trong kú. Do vËy, nªn ch¨ng chóng ta nªn tÝnh thuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ theo c«ng thøc sau: ThuÕ GTGT Sè thuÕ GTGT ThuÕ GTGT ®Çu vµo cña ®Çu vµo ®Çu vµo ®­îc s¶n phÈm tån kho, s¶n ®­îc khÊu trõ khÊu trõ phÈm dë dang, hµng göi banss theo tû lÖ Víi c«ng thøc nµy ta cã thÓ lo¹i trõ thuÕ GTGT ®Çu vµo cña c¸c chi phÝ ch­a cã trong hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra, khoµn thuÕ nµy sÏ ®­îc khÊu trõ vµo kú sau, nh­ vËy sÏ ®¶m b¶o chÝnh x¸c h¬n. Tuy nhiªn ®Ó thùc hiÖn ®­îc c«ng thøc trªn th× sÏ rÊt khã kh¨n vÒ mÆt thùc tÕ v× viÖc x¸c ®Þnh c¸c yÕu tè ®Ó tÝnh to¸n lµ rÊt khã kh¨n, kÕ to¸n ph¶i x¸c ®Þnh tån kho, s¶n phÈm dë dang... mét c¸ch ®Þnh kú. Nh­ vËy sÏ mÊt nhiÒu thêi gian ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc nµy. · Trong ®iÒu kiÖn tr×nh ®é nghiÖp vô cña ®éi ngò kÕ to¸n, nh©n viªn b¸n hµng còng nh­ sù hiÓu biÕt cña ng­êi tiªu dïng vÒ s¾c thuÕ míi cßn h¹n chÕ th× ChÝnh phñ ph¶i ®Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn phæ biÕn nh»m lµm cho mäi ng­êi hiÓu ®óng ®¾n LuËt thuÕ GTGT. C¸c ®¬n vÞ kinh tÕ cÇn t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c¸n bé kÕ to¸n häc tËp, nghiªn cøu luËt thuÕ nµy ch¾c ch¾n r»ng kÕ to¸n sÏ gãp phÇn tÝch cùc vµo sù nghiÖp thµnh c«ng cña mét luËt kinh tÕ míi - luËt thuÕ GTGT. KÕt luËn Cïng víi chÝnh s¸ch më cöa nÒn kinh tÕ vµ xu thÕ héi nhËp vµo thÞ tr­êng thÕ giíi, viÖc sím nghiªn cøu, x©y dùng vµ ban hµnh luËt thuÕ GTGT ë ViÖt Nam lµ v« cïng cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch. Sù thay ®æi nµy t¸c ®éng ®Õn c¶ hÖ thèng kÕ to¸n tõ viÖc lËp chøng tõ, ho¸ ®¬n ®Õn viÖc tÝnh vµ h¹ch to¸n thuÕ GTGT. ¸p dông thµnh c«ng luËt thuÕ nµy sÏ t¹o thµnh x­¬ng sèng cho hÖ thèng thuÕ n­íc ta. §Ó t¹o c¬ së t¸i cÊu tróc hÖ thèng thuÕ n­íc ta hoµn thiÖn h¬n, hiÖn ®¹i, phï hîp h¬n víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc, víi th«ng lÖ quèc tÕ, ph¶i nç lùc thùc hiÖn, ¸p dông thµnh c«ng luËt thuÕ nµy. Bµi viÕt kh«ng ®Ò cËp ®Õn t×nh h×nh thùc tiÔn c«ng t¸c kÕ to¸n thuÕ GTGT, nh÷ng bÊt cËp, khã kh¨n ®èi víi tõng lo¹i h×nh kinh doanh do ®ã cßn rÊt nhiÒu néi dung thiÕu sãt. MÆt kh¸c, trong ph¹m vi kiÕn thøc h¹n chÕ, kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai ph¹m. Em mong thÇy th«ng c¶m cho em. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy!