Đề tài Làn sóng điện ảnh Hàn Quốc ở châu Á trong thế kỷ XXI

vµ ®Æt cho anh mét c¸i tªn tr×u mÕn “Yonsama”. Yon lµ ®Ó ¸m chØ tªn cña anh, Yong Jun, vµ “sama” cã nghÜa lµ” ng­êi rÊt ®­îc kÝnh träng”. “Sama” lµ mét tõ hiÕm khi ®­îc ng­êi d©n NhËt sö dông. ThËm chÝ b¸o chÝ NhËt cßn kh«ng ngoa khi nãi r»ng: trong vßng mét thÕ kû nay, t¹i NhËt B¶n míi cã mét nh©n vËt “ho¹t ®éng v¨n hãa” cã søc ¶nh h­ëng réng nh­ Bae. Trong nh÷ng cuéc ®iÒu tra d­ luËn NhËt B¶n: “Trong lµn sãng cña trµo l­u Hµn Quèc b¹n thÝch ng«i sao nµo?” ®· cho ta nh÷ng kÕt qu¶: Bae Yong Jun 7463 phiÕu, Lee Byung Hun 7386 phiÕu, Won Bin 1368 phiÕu v.v… Hay theo ®iÒu tra cña mét trang web NhËt B¶n Ozmall vÒ c¸c ng«i sao ®iÖn ¶nh Ch©u ¸ ®­îc ng­êi d©n NhËt yªu thÝch, Bae Yong Jun ®øng ë vÞ trÝ sè mét, Song Yun A ®­îc kh¸n gi¶ chó ý qua bé phim “Hotelier” ®øng ë vÞ trÝ sè hai. Trong tæng sè 157 000 ng­êi b×nh bÇu trùc tuyÕn, Bae ®· nhËn ®­îc 64 333 phiÕu b×nh chän vµ Song Yun A ®­îc 35 555 phiÕu, Lee Byung Hun ®­îc 31 508 phiÕu ®øng ë vÞ trÝ sè ba. Kh«ng chØ cã thÕ, hiÖn t­îng “Yonsama” lan truyÒn kh¾p n­íc NhËt. B¹n cã thÓ t­ëng t­îng ®­îc kh«ng khi n¨m 2004 trong 800 000 l­îng du kh¸ch NhËt ®Õn Hµn Quèc th× ®a sè du kh¸ch n÷ kh¼ng ®Þnh nguyªn nh©n lµ hä muèn gÆp thÇn t­îng Bae Yong Jun? Ngay c¶ bøc t­îng cña Bae vµ Choi Ji Woo ë ®¶o Nami – n¬i quay bé phim “B¶n t×nh ca mïa ®«ng” – fan h©m mé còng tranh nhau chôp ¶nh. DÊu Ên vÒ vÞ trÝ cña Bae cßn thÓ hÖ ë vinh dù ®­îc l­u dÊu tay trªn ®Êt n­íc mÆt trêi mäc. T¹i NhËt B¶n, cã mét trung t©m mua s¾m tªn lµ Minoo’s Plaza rÊt quen thuéc víi nh÷ng ai mª phim v× nã in dÊu tíi 70 dÊu tay c¸c ng«i sao lín cña ®iÖn ¶nh NhËt. Tr­íc ®©y, míi chØ duy nhÊt mét ng«i sao n­íc ngoµi ®­îc l­u dÊu tay lµ Tom Cruise vµ ng­êi thø hai cã vinh dù nµy chÝnh lµ Bae. Râ rµng, dï “TuyÕt th¸ng t­” do Bae thñ vai chÝnh kh«ng g©y ®­îc c¬n sèt nh­ mong ®îi nh­ng vÞ trÝ sè mét cña anh ch¼ng hÒ lung lay mét chót nµo trong lßng fan h©m mé NhËt B¶n. TÝnh ®Õn cuèi n¨m 2004, kho¶n tiÒn thu lîi cña Bae tõ trµo l­u Hµn Quèc vµ c¬n sèt Yonsama lªn ®Õn gÇn 20 tû won, trong ®ã ®Üa DVD phim “B¶n t×nh ca mïa ®«ng” ®· ®­îc bèn lÇn t¸i b¶n. Bëi vËy nªn thñ t­íng NhËt Junichiro Koizumi ®· bµy tá sù thÌm muèn danh tiÕng cña Bae trong lßng cö tri, ®ång thêi còng nãi thªm r»ng «ng sÏ ch¹y ®ua ®Ó “Yonsama” trë thµnh “Junsama”. Kh«ng ph¶i diÔn viªn nµo còng ®­îc sù sñng ¸i nh­ vËy (theo tin tøc tõ trang www.bugs.co.kr) Bªn c¹nh c¬n sèt Yonsama, t¹i NhËt cßn cã c¸c c¬n sèt Byunsama (c¬n sèt h©m mé Lee Byung Hun), Dongsama (c¬n sèt h©m mé Jang Dong Gun), Sisama (c¬n sèt h©m mé Ryu Si Won)… Mçi khi c¸c sama ®i l­u diÔn t¹i NhËt, c¸c fan ®æ x« ra s©n bay chµo ®ãn, tÆng hoa, xin ch÷ ký hoÆc xÕp hµng tõ sím quyÕt mua b»ng ®­îc mét tÊm vÐ xem biÓu diÔn. Th¸ng 4 – 2004, Bae Yong Jun tíi NhËt b¶n ®· cã kho¶ng 5000 fan ®æ ra s©n bay lµm tª liÖt ho¹t ®éng. §µi BBC b×nh luËn: “Fan h©m mé ®æ s« tíi s©n bay quèc tÕ Tokyo ®Ó chµo ®ãn anh sang th¨m NhËt B¶n. Sù ®ãn tiÕp nµy chØ cã thÓ so s¸nh víi sù h©m mé dµnh cho ng«i sao bãng ®¸ Anh David Beckham”. ChÝnh v× vËy mµ lÇn l­u diÔn cña Lee Byung Hun vµ Choi Ji Woo tíi NhËt ®· ®­îc gi÷ bÝ mËt ®Ó tr¸nh lËp l¹i sù cè nµy. BÊt chÊp nh÷ng tin tøc ®­îc giÊu kÝn, vÉn cã kho¶ng 1500 fan biÕt vµ ra s©n bay Narita ®ãn hä. B¸o chÝ NhËt ®ång lo¹t ®¨ng nh÷ng bµi viÕt “S©n bay ®· r¬i vµo t×nh tr¹ng hçn lo¹n”. ThÕ míi thÊy ®­îc søc nãng cña ®iÖn ¶nh Hµn Quèc tíi xø së hoa anh ®µo. Víi tµi chiÕn l­îc, nhiÒu c«ng ty cña NhËt ®· t×m c¸ch thu lîi nhuËn tõ lµn sãng Hµn Quèc. Theo NhËt b¸o Los Angeles Times (26 – 9 – 2005), nhiÒu c«ng ty NhËt ®ang chuyÓn dÇn sang mêi c¸c ng«i sao Hµn Quèc ®ãng qu¶ng c¸o thay cho c¸c diÔn viªn Hollywood. Bae ®­îc chän lµ ng­êi mÉu cho Sony “niÒm tù hµo cña NhËt B¶n”. Ch­¬ng tr×nh qu¶ng c¸o ®Çu tiªn anh tham gia cho mét h·ng s¶n xuÊt d­îc phÈm NhËt víi thï lao 1 triÖu won, lÇn nµy h·ng Sony ®· tr¶ anh 1,3 triÖu won. So Ji Sub th× qu¶ng c¸o cho th­¬ng hiÖu ®iÖn tö Sharp cña NhËt trÞ gi¸ 1,25 triÖu won. Lee Byung Hun - con c­ng cña thÞ tr­êng NhËt - cã hîp ®ång qu¶ng c¸o cho mét c«ng ty NhËt cã tiÕng t¨m trªn thÕ giíi víi møc thï lao Ýt nhÊt lµ 1 tØ won. Cã thÓ nãi nhê ®ã mµ sù thu hót kh¸n gi¶ xem vµ mua hµng còng t¨ng lªn. Xu h­íng ¨n theo cña thêi trang còng ®­a l¹i mét kho¶n hêi lín. Nh­ nh÷ng mÆt hµng thêi trang tõ sau bé phim “B¶n t×nh ca mïa ®«ng” ®­îc b¸n rÊt ch¹y tõ quÇn ¸o, giµy dÐp, kh¨n quµng cæ ®Õn tãc gi¶. M¸i tãc ng¾n mµu ®en cña n÷ diÔn viªn Choi Ji Woo ®ãng vµ tãc mµu n©u cña nh©n vËt do Bae Yong Jun ®ãng ®­îc b¸n víi gi¸ mçi bé lªn tíi 12. 800 Yªn NhËt. Luång giã nãng h©m mé ng«i sao Hµn lªn cao tíi møc n¨m 2004 phô n÷ NhËt ®ua nhau t×m hiÓu lÊy chång Hµn Quèc, bëi nh÷ng c©u chuyÖn Hµn Quèc ®· ®i s©u vµo t©m hån ng­êi xem, hä thÊy ë ®ã mét h×nh mÉu lý t­ëng cña ng­êi ®µn «ng hiÖn ®¹i. + ë Trung Quèc §é nãng cña lµn sãng thÇn t­îng Hµn Quèc ë Trung Quèc còng kh«ng kÐm. N¨m 1993, phim Hµn Quèc b­íc vµo thÞ tr­êng Trung Hoa nh­ng ®· vÊp ph¶i lµn sãng xÐt ®o¸n nghiªm kh¾c cña giíi truyÒn th«ng. N¨m 1997 “Yªu lµ g×?” víi 4,2 % c«ng chóng truyÒn h×nh thÝch ®· ®¹t nÒn mãng cho qu¸ tr×nh bµnh tr­íng vµo Trung Hoa. N¨m 2002 ®­îc coi lµ thêi kú hoµng kim cña phim Hµn t¹i ®Êt n­íc vèn ®· cã 1000 n¨m lÞch sö ®iÖn ¶nh. Bé phim truyÒn h×nh ®Çu tiªn cña Hµn Quèc ®­îc tr×nh chiÕu t¹i Trung Quèc lµ “T×nh yªu trong s¸ng”, bé phim nµy còng chÝnh lµ t¸c nh©n ®Çu tiªn dÊy lªn trµo l­u Hallyu ë Trung Quèc víi tªn tuæi cña Chae Rim. Vµ c« ®­îc bÇu lµ n÷ diÔn viªn Hµn Quèc ®­îc kh¸n gi¶ nam giíi yªu thÝch nhÊt. Sau “T×nh yªu trong s¸ng” th× bé phim thø 2 g©y ®­îc tiÕng vang lµ “Tr¸i tim mïa thu”. ChÝnh bé phim nµy ®· ®­a tªn tuæi Won Bin ®øng ®Çu danh s¸ch diÔn viªn nhËn ®­îc nhiÒu lêi mêi tham gia ®ãng phim nhÊt t¹i Trung Quèc. DiÔn viªn t¹o ®­îc tiÕng vang kh¸ Ên t­îng trong “Korea Wave” mµ chóng ta kh«ng thÓ kh«ng nh¾c tíi, ®ã lµ Ahn Jae Wook. Ngay khi xuÊt hiÖn lÇn ®Çu tiªn trong bé phim truyÒn h×nh “¦íc m¬ v­¬n tíi mét ng«i sao”, Ahn ®· t¹o nªn mét lµn sãng mÕn mé kh«ng thÓ t­ëng t­îng ®­îc. TÊt c¶ c¸c ca khóc cña anh ®Òu ®­îc yªu thÝch t¹i Trung Quèc. Anh næi tiÕng tíi møc nÕu hái bÊt kú mét ng­êi Trung Quèc nµo vÒ diÔn viªn Hµn Quèc mµ hä biÕt th× c¸i tªn ®Çu tiªn ®­îc buét ra khái miÖng lµ Ahn Jae Wook. Ahn ®­îc b×nh bÇu lµ nam diÔn viªn ®­îc n÷ giíi Trung Quèc mÕn mé nhÊt. GÇn ®©y, anh cßn tham gia ®ãng cïng c¸c diÔn viªn Trung Quèc trong phim “Nh÷ng ng­êi b¹n chung c­”. Danh hiÖu “Ng­êi ®µn «ng Hµn Quèc ®Ñp trai nhÊt” ®­îc kh¸n gi¶ Trung Quèc trao tÆng cho nam diÔn viªn Jang Dong Gun khi hä xem “Friend” cña Jang. Trong n¨m 2004, anh ®· céng t¸c cïng n÷ diÔn viªn Hång K«ng Tr­¬ng B¸ Chi. Vµ danh hiÖu cÆp t×nh nh©n diÔn viªn ®­îc kh¸n gi¶ Trung Quèc yªu thÝch nhÊt ®­îc dµnh tÆng cho Bea Yong Jun vµ Choi Ji Woo trong bé phim “B¶n t×nh ca mïa ®«ng”. Trµo l­u ®iÖn ¶nh Hµn Quèc ë Trung Quèc ®Æc biÖt d©ng cao víi sù thµnh c«ng cña bé phim “Nµng Dae Jang Gum”. Kh«ng gièng nh­ phim cæ trang Trung Quèc vµ Hång K«ng th­êng mang tÝnh vâ thuËt, phim cæ trang Hµn Quèc mang tÝnh Hµn rÊt ®Æc tr­ng, nhÑ nhµng vµ s©u s¾c, truyÒn thèng vµ giµu b¶n s¾c. Cã lÏ chÝnh v× mang mét ©m h­ëng riªng vµ l¹ nh­ thÕ mµ nhiÒu tê b¸o ®· nhËn xÐt bé phim lµ mét thµnh c«ng ®ét ph¸ vµo thÞ tr­êng Ch©u ¸ nãi chung vµ Trung Quèc nãi riªng. Tê China Youth Daily cßn nãi r»ng: “Mäi ng­êi d©n Trung Quèc ®Òu yªu thÝch Nµng Dae Jang Gum”. H·y nh×n vµo con sè 3,1 tØ Won mµ bé phim nµy thu ®­îc tõ viÖc b¸n b¶n quyÒn t¹i 17 quèc gia còng ®ñ thÊy sù ®å bé cña nã ra h¶i ngo¹i m¹nh ®Õn møc nµo. Cho ®Õn 16 - 10 - 2005 series phim nµy vÉn ®øng ®Çu b¶ng xÕp h¹ng truyÒn h×nh Trung Quèc, cßn ë Hång K«ng tËp cuèi cïng ®· trë thµnh ch­¬ng tr×nh truyÒn h×nh ®­îc theo dâi nhiÒu trong lÞch sö. C¸c ng«i sao Hång K«ng nh­ Ch©u NhuËn Ph¸t, L­u §øc Hoa th× c«ng khai bµy tá sù ng­ìng mé “Nµng Dae Jang Guem”. Thªm vµo ®ã, nh÷ng dÞch vô triÓn khai tõ thµnh c«ng cña bé phim còng thu ®­îc nh÷ng lîi nhuËn khæng lå. N¾m b¾t ®­îc thÞ hiÕu cña ng­êi xem, c¸c nhµ s¶n xuÊt phim Trung Quèc ®· mêi c¸c diÔn viªn Hµn Quèc sang hîp t¸c. Cã thÓ kÓ ra ®©y nh÷ng g­¬ng mÆt Hµn Quèc ®· x©m nhËp vµo quèc gia nµy nh­ Kim Min víi “§éc hµnh thÞ vÖ”, “TriÓn b»ng”, lµ Kim Hee Sun víi “Kinh thiªn truyÒn kú”; Chae Rim víi “BiÓn t×nh mªnh m«ng” vµ “D­¬ng m«n hæ t­íng”, Kim So Yeon trong “Mü méng hå ®iÖp”, “§¹i thanh vi th­îng”, “ThÊt kiÕm h¹ thiªn s¬n”. Kwon Sang Woo ®­îc ®¹o diÔn næi tiÕng Viªn Hßa B×nh (Yuen Wo Ping) – ng­êi tõng chØ ®¹o vâ thuËt cho nhiÒu phim næi tiÕng nh­ “Matrix”, “Ngäa hæ tµng long” mêi tham gia bé phim míi cña «ng “Golden Gate” cïng víi ®µn anh Ch©u NhuËn Ph¸t. §¹o diÔn Viªn kh«ng giÊu diÕm môc tiªu sÏ l¨ng xª Kwon thµnh mét ng«i sao næi tiÕng kh¾p Ch©u ¸. §­îc sù quan t©m cña c¸c nhµ chuyªn m«n Trung Quèc kh«ng ph¶i lµ ®iÒu mµ ngµnh ®iÖn ¶nh n­íc ngoµi nµo còng lµm ®­îc. Bªn c¹nh ®ã ®iÖn ¶nh Hµn Quèc cßn ®­îc h©m mé ë c¸c n­íc §«ng Nam ¸ nh­: Th¸i Lan, Singapo, In®«nªxia v.v… ChÝnh ®iÒu nµy ®· ®­a h×nh ¶nh ®Êt n­íc Hµn Quèc lan táa kh¾p Ch©u ¸. 3.3. Lµn sãng ®iÖn ¶nh Hµn Quèc t¹i thÞ tr­êng Mü, Ch©u ¢u vµ c¸c n­íc kh¸c ThÞ tr­êng ®Çu tiªn mµ phim Hµn Quèc h­íng tíi lµ 13 triÖu ng­êi Ch©u ¸, kÕ ®Õn lµ nh÷ng ng­êi d©n Mü – vèn thÝch t×m c¸i míi trong nh÷ng nÒn v¨n hãa kh¸c. Môc tiªu, th¸ch thøc lín nhÊt cña ®iÖn ¶nh Hµn Quèc hiÖn nay chÝnh lµ n­íc Mü – kinh ®« ®iÖn ¶nh thÕ giíi. Lµm thÕ nµo mµ mét ngµnh ®iÖn ¶nh míi chØ c¸ch ®©y chõng 20 n¨m nã nh­ mét ®øa con r¬i cña thÞ tr­êng ®iÖn ¶nh Ch©u ¸ mµ nay ®· chinh phôc ®­îc Hollywood ngêi s¸ng? §Ó ®­îc chÊp nhËn t¹i thÞ tr­êng nµy lµ mét th¸ch thøc ®èi víi nhiÒu ®¹o diÔn, diÔn viªn t¹i c¸c n­íc, nhÊt lµ Ch©u ¸. VËy mµ Hµn Quèc, b»ng con ®­êng ®i riªng cña m×nh víi nh÷ng nÐt ®Æc tr­ng Korea ®· x©y dùng ®­îc mét chç ®øng trªn m¶nh ®Êt kh¾c nhiÖt nµy. ChÝnh v× vËy, ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu tiªn tr×nh chiÕu, phim Hµn ®· gÆt h¸i thµnh c«ng t¹i Bay Area, Los Angles, Honolulu, New York, Chicago, Washington DC vµ ®­îc ph¸t sãng toµn quèc qua kªnh truyÒn h×nh c¸p AZN. Nã ®· cuèn hót ng­êi xem ë mäi løa tuæi, giíi tÝnh vµ d©n téc. NhiÒu bé phim Hµn Quèc ®ang t×m mäi c¸ch ®Ó th©m nhËp vµo Mü nh­ “Friends”, “Little match girl”, “2009- Lost Memories” v.v… NhiÒu ®¹o diÔn ng­êi Hµn ®ang t×m kiÕm nh÷ng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt phim ë Hollywood nh­ ®¹o diÔn Kang Je Gyu. ViÖc mêi nh÷ng ng«i sao næi tiÕng cña Mü tham gia phim Hµn còng lµ mét trong nh÷ng c¸ch ®Ó giíi thiÖu phim Hµn sang Mü. Kh«ng chØ giíi b¸o chÝ Ch©u ¸ mµ c¶ b¸o chÝ Mü còng ®· cã nh÷ng nhËn xÐt rÊt cao vµ nh÷ng b×nh chän cho diÔn viªn Hµn Quèc. Sau khi t¹p chÝ Elle Girl cña Mü b×nh chän Won Bin lµ g­¬ng mÆt ®µn «ng ®iÓn trai nhÊt cña Hµn Quèc, Won Bin ®· vinh dù lµ ng­êi duy nhÊt ®¹i diÖn cho nam giíi Hµn Quèc s¸nh vai víi c¸c tªn tuæi nh­ David Beckham, Jude Law, Orlando Bloom, Johnny Depp, v.v… trªn trang Coolest Guy Celebrity. Sîi d©y ®iÖn ¶nh liªn kÕt hai n­íc cßn mang tÝnh hai chiÒu, khi mµ c¸c ®¹o diÔn Hollywood ®· mua l¹i b¶n quyÒn cña mét sè phim Hµn ®Ó s¶n xuÊt l¹i víi lµn diÔn viªn Mü nh­: “C« nµng ngæ ng¸o”, “Xin chµo s­ phô”, “II Mare”, v.v… Kh«ng chØ g©y ¶nh h­ëng ë Trung Quèc, Hång K«ng, §µi Loan mµ bé phim “Nµng Dae Jang Kum” cßn v­¬n ra thÞ tr­êng Mü. T¹i vÞnh San Francisco cã tíi h¬n 100 ngh×n ng­êi d©n theo dâi phim nµy mçi ngµy. Ng­êi d©n Chicago göi th­ mêi Lee Young Ae (N÷ diÔn viªn chÝnh trong phim) sang th¨m n­íc Mü. Mét tê b¸o Mü ®· ®¨ng: “Nh÷ng ng­êi d©n ë thµnh phè Chicago cø ®Õn tèi thø 7 lµ l¹i tËp trung ë qu¸n cafe vµ cïng nhau xem “Nµng Dae Jang Kum”. Kh«ng chØ dõng l¹i ë lµn sãng h©m mé diÔn viªn, B¾c Mü cßn ®i s©u vµo nghiªn cøu ngµnh ®iÖn ¶nh cña ®Êt n­íc Cao Ly. §¹i häc Havard vµ Hollywood thµnh lËp c¸c trung t©m t×m hiÓu vµ nghiªn cøu vÒ sù ph¸t triÓn cña ngµnh nghÖ thuËt thø 7 cña Hµn Quèc. T¹i c¸c n­íc Ch©u ¢u, phim Hµn còng ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh c«ng trong lµn sãng ®­a v¨n hãa Hµn giao l­u víi thÕ giíi. Bé phim “Old boy” cña ®¹o diÔn Parle Chan Wook trë thµnh bé phim ®­îc h©m mé t¹i Anh. Theo Shweast, nhµ s¶n xuÊt bé phim nµy, ®Õn 12 – 2004 bé phim ®· cã doanh thu t¹i Anh vµo kho¶ng 300 000 b¶ng (kho¶ng 600 triÖu Won) vµ trong sè c¸c bé phim Ch©u ¸ ®· ®­îc tr×nh chiÕu t¹i Anh th× ®©y lµ bé phim cã doanh thu cao nhÊt. T¹i Thæ NhÜ K×, nh©n dÞp tæng thèng Roh Moo – Huyn vµ ®oµn ngo¹i tr­ëng cÊp cao sang th¨m, bé phim “Mét cho tÊt c¶” ®· ®­îc tr×nh chiÕu. Ngay t¹i thÞ tr­êng Ch©u Phi, phim Hµn còng ®ang ®­îc tr×nh chiÕu trong nh÷ng n­íc nãi tiÕng ¶ RËp. Ai CËp lµ n­íc ®Çu tiªn ph¸t sãng phim Hµn Quèc víi bé phim “Tr¸i tim mïa thu” ®­îc ph¸t trªn kªnh ERTU vµo 9 – 2004. TiÕp ®ã lµ ®Êt n­íc Quatar chiÕu phim “Ng­êi qu¶n lý kh¸ch s¹n” trªn kªnh Chanel 2. Cã thÓ nãi ®iÖn ¶nh Hµn Quèc ®ang “h¸i ra tiÒn” víi c«ng nghÖ xuÊt khÈu ra hÇu hÕt c¸c n­íc trªn thÕ giíi. Còng ph¶i nãi thªm r»ng, thµnh c«ng ®¸ng kÓ cña ®iÖn ¶nh n­íc nµy ®· b¾c mét nhÞp cÇu giao l­u, t×m hiÓu vµ kÕt nèi v¨n hãa d©n téc Hµn – mét nÒn v¨n hãa ph­¬ng §«ng - víi nh÷ng nÒn v¨n hãa T©y ¢u, B¾c Mü vµ Ch©u Phi – nh÷ng nÒn v¨n hãa mang nhiÒu ®Æc ®iÓm kh¸c biÖt víi b¶n s¾c §«ng ph­¬ng. 3. 4. Lµn sãng ®iÖn ¶nh Hµn Quèc t¹i ViÖt Nam Giê ®©y trªn ®Êt n­íc ta, ®«ng ®¶o kh¸n gi¶ bÞ cuèn hót theo nh÷ng bé phim Hµn Quèc còng lµ ®iÒu dÔ hiÓu. Trªn c¸c tê b¸o ViÖt Nam, th«ng tin vÒ ngµnh ®iÖn ¶nh Hµn Quèc lu«n cã mét vÞ trÝ ®¸ng kÓ, tõ nh÷ng bµi viÕt b×nh luËn ®¸nh gi¸ cña c¸c nhµ chuyªn m«n ®Õn nh÷ng tin t÷c xung quanh tiÓu sö, sù nghiÖp, mèt thêi trang, chuyÖn ®êi t­ cña c¸c diÔn viªn Hµn råi c¶ chuyÖn hËu tr­êng cña nh÷ng phim “sèt” trªn truyÒn h×nh. Tû lÖ chiÕu phim Hµn Quèc trªn mµ ¶nh ViÖt Nam ®· t¨ng ®¸ng kÓ cïng víi søc tÊn c«ng cña lµn sãng Hallyu: s¸ng, tr­a, tèi; trªn kªnh VTV1 vµ VTV3; ®ã lµ ch­a kÓ nh÷ng kªnh trªn hÖ kü thuËt sè. CÇm chiÕc ®iÒu khiÓn trªn tay, b¹n bÊm kªnh VTV1 ®ang chiÕu “Thêi trang thËp niªn 70”, kªnh Hµ Néi lµ “Hoa Thuû Tinh”, kªnh Hµ T©y th× “T×nh yªu vµ tham väng”, VTV3 l¹i “ChuyÖn t×nh Harvard”. “T×nh yªu ®ã sÏ m·i m·i kh«ng quay trë l¹i…” bËt ®Üa Minh Qu©n lªn nghe, nh¹c ®iÖu nµy quen qu¸, th× ra ë trong phim “B¶n t×nh ca mïa ®«ng”. Vµ cßn rÊt nhiÒu bµi h¸t trong phim Hµn ®· ®­îc dÞch sang lêi ViÖt nh­ “Giµy thuû tinh”, “Mèi t×nh ®Çu”, “Ng«i nhµ h¹nh phóc”, “ChuyÖn t×nh nµng hÒ”… §êi sèng ©m nh¹c cña giíi trÎ ViÖt Nam chÞu t¸c ®éng tõ phim Hµn chÝnh lµ minh chøng cho søc m¹nh cña “luång giã nãng” h©m mé phim Hµn t¹i n­íc ta. C¸c bµi h¸t, c¸c album ®­îc c¸c fan mua víi sè l­îng lín. Nh­ng do thÞ tr­êng b¨ng ®Üa lËu vÉn ngËp trµn nªn cßn nhiÒu vÊn ®Ò vÒ b¶n quyÒn phim, ca nh¹c ch­a ®­îc gi¶i quyÕt. DÉu sao ta còng ph¶i thõa nhËn thµnh c«ng cña phim ¶nh xø së hoa Mukung thËt lµ lín. Bªn c¹nh ®ã, phÝa Hµn Quèc cßn trùc tiÕp më mét r¹p chiÕu phim Diamon Cinema riªng cña Hµn Quèc t¹i QuËn 1 thµnh phè Hå ChÝ Minh. §©y lµ côm r¹p liªn kÕt gi÷a Fafilm ViÖt Nam vµ C«ng ty Liªn doanh Good Fellas (Hµn Quèc). Tæng sè vèn ®Çu t­ h¬n 1 triÖu $ trong ®ã phÝa Fafilm chØ chiÕm 10 %. 90 % phim chiÕu t¹i ®©y lµ phim cña Hµn Quèc s¶n xuÊt, 10% cßn l¹i dµnh cho phim n­íc ngoµi. Sau 3 th¸ng ho¹t ®éng, r¹p lu«n ®øng ®Çu vÒ l­îng ng­êi xem trªn kh¾p c¸c r¹p ë thµnh phè Hå ChÝ Minh. §¬n gi¶n bëi v× phim Hµn ®· lµ mét mãn ¨n tinh thÇn hÊp dÉn ®èi víi c«ng chóng. Tõ viÖc thÝch xem phim Hµn, kh¸n gi¶ còng tiÕp nhËn lu«n c¸c gi¸ trÞ kh¸c nh­ mèt, trang phôc, ®Çu tãc, ng«n ng÷ (häc tiÕng) vµ c¶ con ng­êi (lÊy vî, lÊy chång Hµn Quèc), hµng hãa, th¨m quan du lÞch… Mçi khi mét bé phim Hµn ®­îc chiÕu th× kiÓu tãc, quÇn ¸o cña diÔn viªn trong phim ®­îc ¸p dông ngay, r¸t tøc thêi vµ phæ biÕn. Thö nh×n l¹i x· héi ViÖt Nam 10 n¨m tr­íc, “Ðp tãc” lµ mét kh¸i niÖm hi h÷u th× ®Õn nay 80% phô n÷ ViÖt Nam Ðp tãc. Thêi trang trong phim Hµn Quèc thay ®æi th× ë ViÖt Nam còng thay ®æi theo. §· tõng cã thêi kú ré lªn mèt tãc Ðp n©u ®á, m«i trÇm th× nay khi bé phim “Ng«i nhµ h¹nh phóc” ®­îc chiÕu lµ mèt ¸o löng, guèc xuång vµ tãc qu¨n. Còng kh«ng cßn kiÓu trang ®iÓm s¾c s¶o víi gam mµu l¹nh nh­ thêi kú tr­íc mµ nay nhiÒu phô n÷ ®· ®æi sang trang ®iÓm nhÑ nhµng, do sù ¶nh h­ëng cña Lee Young Ae tõ bé phim “Nµng Dae Jang Kum”. Víi sù hËu thuÉn cña vÎ ®Ñp “lý t­ëng” tõ c¸c diÔn viªn Hµn Quèc, c¸c dÞch vô thêi trang, ch¨m sãc s¾c ®Ñp “lªn ng«i”. Ao ­íc cã ®­îc diÖn m¹o gièng nh­ c¸c diÔn viªn xinh ®Ñp, nhiÒu phô n÷ ViÖt Nam vµ c¶ Trung Quèc, NhËt B¶n,… ®· vµo c¸c viÖn Beauty Salon Hµn Quèc ®Ó chØnh sña ngo¹i h×nh. ThËm chÝ ch­a ­ng ý víi nh÷ng trung t©m trong n­íc, nhiÒu phô n÷ ®· ®i tour du lÞch thÈm mü viÖn sang Hµn Quèc ®Ó mong cã ®­îc mét lµn da mÞn mµng nh­ Song Hye Kyo, m¸i tãc su«n m­ît cña Ju Ji Hyun, d¸ng vãc ng­êi mÉu cña Lee Hyo Lee. Cã lÏ chÝnh v× vËy mµ trong ý thøc cña nhiÒu ng­êi d©n ViÖt Nam, vÎ ®Ñp Hµn Quèc trë thµnh hoµn h¶o: hä muèn ®Ñp nh­ kiÓu Hµn Quèc, mÆc nh­ kiÓu Hµn Quèc… §ã chÝnh lµ mét cuéc ®æ bé “v¨n hãa” mét c¸ch nhÑ nhµng vµo thÞ tr­êng n­íc ngoµi cña ngµnh ®iÖn ¶nh Korea. Mü phÈm Hµn Quèc th× chiÕm lÜnh thÞ tr­êng ViÖt Nam. C¸c cöa hµng b¸n vµ giíi thiÖu mü phÈm Hµn Quèc trµn ngËp c¸c ®­êng phè, tõ nh÷ng cöa hµng lín víi t­ c¸ch lµ nhµ ®éc quyÒn Debon, Lacvert ®Õn nh÷ng gian hµng l­u niÖm nhá bÐ còng cã rÊt nhiÒu c¸c dÇu géi ®Çu, kem, phÊn, son… “Made in Korea”. N¨m 2000, LG chiÕm vÞ trÝ sè 2 ®èi víi c¸c lo¹i s¶n phÈm son phÊn vµ vÞ trÝ sè 3 ®èi víi mÆt hµng mü phÈm nãi chung trªn thÞ tr­êng ViÖt Nam. §Õn n¨m 2001 tæng c«ng ty nµy ®· chiÕm thÞ phÇn lín nhÊt trong sè c¸c h·ng mü phÈm ë ViÖt Nam. Thµnh c«ng nµy mét phÇn lµ nhê t¸c ®éng cña phim truyÒn h×nh Hµn Quèc, mét phÇn lµ nhê chiÕn dÞch qu¶ng c¸o tiÕp thÞ rÊt cã hiÖu qu¶ cña c¸c h·ng mü phÈm næi tiÕng xø Hµn. Bªn c¹nh mü phÈm lµ thêi trang, mét thµnh c«ng n÷a cña ®iÖn ¶nh Hµn Quèc t¹i ViÖt Nam. C¸c th­¬ng hiÖu thêi trang næi tiÕng cña Hµn Quèc nh­ Deco, Wolsey, Lancy, Lee Kwang – Hee tuy ch­a ®­îc rÇm ré ë ViÖt Nam song ë mét chõng mùc nµo ®ã, nã ®· ®¸nh tróng vµo ý thøc cña thanh niªn ViÖt: muèn ®Ó sµnh ®iÖu nh­ diÔn viªn Hµn. C¸c trang b¸o giíi thiÖu c¸c mÉu mèt g¾n liÒn víi tªn tuæi c¸c diÔn viªn lu«n chiÕm ®­îc sù quan t©m cña b¹n ®äc. Mét sè cöa hµng quÇn ¸o ®· trang trÝ b»ng h×nh ¶nh diÔn viªn Hµn víi nhiÒu bé trang phôc nhËp khÈu tõ Dongdaemun. NhiÒu shop lÊy tªn tõ nh÷ng bé phim Hµn hoÆc c¸c s¶n phÈm v¨n hãa kh¸c tõ Hµn Quèc nh­ Yumi, Kim chi, Dae Jang Kum, Sye U v.v…. GÇn ®©y, c¸c c« g¸i trÎ ViÖt Nam cßn muèn m×nh trong bé quÇn ¸o hanbok vµo ngµy c­íi. Râ rµng ¶nh h­ëng cña bé phim “Nµng Dae Jang Kum” lµ kh«ng nhá. Trong mét bµi b¸o pháng vÊn mét ng­êi chñ cöa hiÖu cho thuª ¸o c­íi, anh nµy ®· th¼ng th¾n t©m sù: “Ngµy cµng nhiÒu ng­êi ®Õn hái ¸o hanbok. MÆc dï mua mét bé hanbok rÊt ®¾t song v× nhiÒu ng­êi hái qu¸ nªn t«i còng cÇn ph¶i ®Çu t­”. §i liÒn víi thêi trang lµ nh÷ng kiÓu tãc. T¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh nhiÒu cöa hµng tãc kiÓu Hµn Quèc më ra vµ lóc nµo còng ®«ng kh¸ch. §i trªn ®­êng ng­êi ta sÏ thÊy v« sè nh÷ng kiÓu ®Çu gièng WonBin, Bae Young Jun, Lee Byung Hun… Råi nh÷ng ®å “phô kiÖn” kh¸c nh­ kÑp tãc, n¬, tói x¸ch, kÝnh, giµy… còng ®­îc quy theo mèt Hµn Quèc. Nãi vÒ sù ¶nh h­ëng cña phim Hµn ®èi víi phim ViÖt, ng­êi ta nhËn ngay ra mét sè bé phim “Lµm theo kiÓu Hµn” hiÖn nay nh­: “39 ®é yªu”, “Löa t×nh”, “Nh÷ng c« g¸i ch©n dµi”, “L½ng hoa t×nh yªu”. §ã cßn lµ xu h­íng nhiÒu diÔn viªn ViÖt Nam “b¾t ch­íc” ngo¹i h×nh cña diÔn viªn Hµn, dï r»ng nh×n vµo ¶nh lµ biÕt ngay ViÖt Nam chÝnh gèc nh­ng ng­êi ta vÉn cø thÝch “häc ®ßi”. ViÖc Minh NhÝ, Minh Qu©n vµ mét sè diÔn viªn, ca sÜ kh¸c ®· tõng ®Õn c¸c studio ¶nh ®Ó mong cã ®­îc nh÷ng bøc h×nh tr«ng thËt gièng phim Hµn ch¼ng ph¶i lµ nh­ thÕ sao. Cã mét lÇn t«i ®­îc nghe mét c©u chuyÖn gi÷a hai «ng bµ ®· gÇn 60 tuæi: “T¹i sao phim Hµn Quèc hay thÕ h¶ «ng? C¸i g× còng ®Ñp, diÔn viªn ®Ñp, c¶nh ®Ñp, nhµ cöa, ®­êng x¸ xe cé cña hä sao ®Ñp thÕ? Cßn phim cña ta th× ch­a hay. T«i ch¶ bá buæi nµo c¶. Gi¸ mµ phim cña ta còng ®­îc nh­ thÕ th× hay biÕt mÊy? ¤ng cã thÝch xem phim Hµn Quèc kh«ng?”. Nghe bµ cô nãi, t«i bçng thÊy ch¹nh lßng khi nghÜ vÒ phim ViÖt Nam. H×nh nh­ mµn ¶nh nhá ViÖt Nam ch­a cã ®­îc bé phim truyÒn h×nh nµo thËt sù g©y dÊu Ên, t¹o thµnh “c¬n sèt”. VÉn cã nh÷ng kÞch b¶n cã néi dung míi l¹ ®Êy, song do c¸ch lµm viÖc thiÕu hiÖu qu¶ nªn phim lµm ra kh«ng ®­îc kh¸n gi¶ ®ãn nhËn. DiÔn viªn còng xinh ®Ñp, ®¹o diÔn còng t©m huyÕt l¾m chø nh­ng sao bé phim ra ®êi vÉn cø Ìo uét. Chóng ta vÉn cã nhiÒu biªn kÞch giái song t¹i sao phim lªn sãng vÉn s­îng ng¾t, néi dung kh«ng thuyÕt phôc, lêi tho¹i xa c¸ch ®êi sèng thùc. Nghe c¸c nh©n vËt trong phim truyÒn h×nh ViÖt Nam nãi mµ t­ëng hä ®ang ®äc tõ kÞch b¶n. §Õn bao giê ViÖt Nam ta míi cã mét trµo l­u v¨n hãa ViÖt lan táa kh¾p toµn cÇu? Ch­¬ng IV: Nguyªn nh©n thµnh c«ng cña lµn sãng ®iÖn ¶nh Hµn Quèc 4. 1. Sù quan t©m cña chÝnh phñ §Ó lý gi¶i cho sù thµnh c«ng cña trµo l­u nµy, tr­íc hÕt ph¶i nãi tíi vai trß cña chÝnh phñ Hµn Quèc víi nh÷ng chÝnh s¸ch thóc ®Èy ngµnh ®iÖn ¶nh n­íc nµy xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng n­íc ngoµi. Nã n»m trong hÖ thèng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn v¨n hãa, v× thÕ mµ sù quan t©m cña chÝnh phñ víi t­ c¸ch lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n dÉn tíi thµnh c«ng cña trµo l­u lµn sãng Hµn Quèc còng lµ ®ßn bÈy t¹o nªn chç ®øng cña ngµnh ®iÖn ¶nh n­íc nµy. ChiÕn l­îc “xuÊt khÈu v¨n hãa” ®­îc chÝnh phñ ®Æt ra mét c¸ch ®óng ®¾n. Tiªu biÓu nhÊt lµ kÕ ho¹ch “Korea Plaza” do bé tr­ëng V¨n hãa vµ Du lÞch Chung Dong Chea tr×nh lªn tæng thèng Roh Moo Hyun. §©y lµ mét dù ¸n ®­a Hallyu th©m nhËp sang c¸c n­íc kh¸c mµ tr­íc tiªn lµ thÞ tr­êng Ch©u ¸. Theo ®ã, trung t©m v¨n hãa Hµn Quèc ë c¸c n­íc sÏ triÓn l·m vµ bµy b¸n nh÷ng s¶n phÈm cña c¬n sèt v¨n hãa Pop Hµn Quèc. Hay nh­ cuéc häp vÒ viÖc ph¸t triÓn lµn sãng Hµn Quèc do thñ t­íng Lee Hae-Chan khëi x­íng vµo 2 – 2005 còng lµ mét minh chøng râ nÐt cho sù quan t©m cña chÝnh phñ. Cuéc häp ®· ®­a ra ®­îc nh÷ng kÕ ho¹ch x¸c ®¸ng nh»m thóc ®Èy ¶nh h­ëng cña v¨n hãa Hµn ra ngoµi lôc ®Þa nh­: x©y dùng c¸c tr­êng nghiªn cøu vÒ ph¸t triÓn v¨n hãa, më ngµnh c«ng nghÖ v¨n hãa CT (cultural technology), më häc viÖn c«ng nghiÖp v¨n hãa, t¹o c¬ së d÷ liÖu online vÒ nh÷ng diÔn viªn Hµn Quèc, thµnh lËp trung t©m th«ng tin Hallyu ho¹t ®éng d­íi sù gi¸m s¸t cña tæ chøc Hµn Quèc thuéc HiÖp héi giao l­u v¨n hãa ¸ Ch©u (KOFACE). Kh«ng chØ dõng ë ®ã, chÝnh phñ cßn ®Æc biÖt quan t©m b»ng viÖc t¨ng nguån vèn ®Çu t­ cho ngµnh c«ng nghiÖp gi¶i trÝ n­íc nµy. N¨m 1999 ®Çu t­ 8,5 tû $ th× ®Õn n¨m 2003 ®· lªn tíi 43,5 tû $; t¨ng h¬n 5 lÇn (theo trang web www.hanquocngaynay.com). §©y lµ mét trong nh÷ng b­íc x©y dùng nªn mét Hallywood theo kiÓu mÉu Hollywood dùa trªn b¶n s¾c d©n téc Hµn. ChÝnh phñ Hµn Quèc ®· cã nh÷ng b­íc ®i ®óng ®¾n trong viÖc xóc tiÕn giao l­u v¨n ho¸. Trong nh÷ng chuyÕn th¨m cña c¸c ®oµn quan chøc cao cÊp tõ phÝa chÝnh phñ, phÝa Hµn quèc lu«n khëi ®éng nh÷ng ®µm ph¸n vÒ hîp t¸c kinh tÕ lÉn v¨n ho¸. Theo trang “ChÝnh trÞ” cña trang web www.hanquocngaynay.com, Hµn Quèc sÏ x©y dùng mét trung t©m v¨n ho¸ Hµn quèc ®Çu tiªn ë §«ng Nam ¸ t¹i ViÖt Nam. Nh÷ng sù hîp t¸c vÒ v¨n ho¸ nh­ giao l­u v¨n ho¸ gi÷a thanh niªn Hµn Quèc vµ c¸c n­íc kh¸c, nh÷ng chuyÕn mang “c©y nhµ l¸ v­ên” ®i biÔu diÔn ë n­íc b¹n, nh÷ng häc bæng vÒ v¨n ho¸ cho sinh viªn n­íc ngoµi …lµ nh÷ng ho¹ch ®Þnh cô thÓ mµ chÝnh phñ ®ang lµm nh»m t¨ng c­êng h×nh ¶nh Hµn Quèc ra c¸c n­íc. 4. 2. §Çu t­ kinh phÝ Nguån vèn lµm phim cña c¸c bé phim truyÒn h×nh Hµn Quèc kh¸ lín. ĐiÒu ®ã còng lµ mét trong nh÷ng lý do ®Ó ®iÖn ¶nh n­íc nµy ®¹t ®­îc nh÷ng th­íc quay Ên t­îng víi kh¸n gi¶. Khi trµo l­u ®iÖn ¶nh xø Hµn v­ît ra ngoµi l·nh thæ quèc gia, kinh phÝ lµm phim cµng ®­îc t¨ng lªn, chØ tÝnh tõ n¨m 2004 chi phÝ cho mçi bé phim ®· t¨ng h¬n tr­íc tíi 100 triÖu won. §©y lµ mét kho¶n ®Çu t­ tèn kÐm nh­ng nh÷ng g× mµ nã thu ®­îc th× chóng ta ®· qu¸ râ, h¬n vèn bá ra ban ®Çu rÊt nhiÒu lÇn. Bªn c¹nh viÖc quay trong phim tr­êng cña ®µi truyÒn h×nh hay ë c¸c th¾ng c¶nh næi tiÕng nh­ ®¶o Cheju, s«ng Hµn, nói Seorakan… mét sè phim Hµn cßn ®­îc ®­a sang n­íc ngoµi quay. §ã lµ mét xu h­íng nh»m t¹o c¶m gi¸c míi l¹ cho ng­êi xem, mÆc dï nã ph¶i bá mét sè vèn kh¸ lín. §iÓn h×nh lµ phim “Mét cho tÊt c¶”, “ChuyÖn t×nh Harvard” quay ë Mü, “C« nµng ®áng ®¶nh” quay ë óc, “ChuyÖn t×nh Pari” quay ë Ph¸p, “ChuyÖn x¶y ra ë Bali” quay ë In®«nªxia, “Typhoon” quay ë Hång K«ng, Nga, Th¸i Lan. Cã thÓ kÓ ra ®©y chuyÖn hËu tr­êng vÒ chi phÝ lµm phim “Nµng Dae Jang Kum” míi thÊy ®­îc r»ng ®Ó hÊp dÉn kh¸n gi¶ tr­íc nh÷ng mãn ¨n hoµng cung, ®oµn lµm phim ®· ph¶i tèn kÐm nh­ thÕ nµo. Mçi tËp phim ®­îc ®Çu t­ lªn ®Õn $100 000. Cã nh÷ng c¶nh ®Æc biÖt tèn kÐm nh­ c¶nh Èm thùc hoµng cung tiªu tèn ®Õn $20 000. Bëi nhµ s¶n xuÊt kú c«ng tíi møc mêi c¸c chuyªn gia Èm thùc hµng ®Çu Hµn Quèc, mçi ng­êi chØ nÊu 2 hay 3 mãn ®Æc s¾c nhÊt mµ c¶nh nµy l¹i cÇn tíi hµng tr¨m mãn. Trang phôc trong phim còng lµ mét kho¶n kh¸ lín, lªn ®Õn 10 000 bé, ®Õn ®é c¸c diÔn viªn ph¶i ghi tªn vµo trang phôc ®Ó tr¸nh nhÇm lÉn sau mçi c¶nh quay. Cã ng­êi nãi r»ng ®ã lµ do phim cæ trang nªn cÇn nhiÒu diÔn viªn, tèn nhiÒu kinh phÝ lµ ®óng. Nh­ng h·y xem nh÷ng phim vÒ t×nh yªu thêi hiÖn ®¹i, chi phÝ cho phim “Taphoon” 1,5 tû won (cao h¬n gÊp 10 lÇn kinh phÝ phim “Friend” tõng thu hót h¬n 8 triÖu kh¸n gi¶ vµo n¨m 2001), “B¶n t×nh ca mïa ®«ng” lªn tíi 3 tØ won, “Mét cho tÊt c¶” lµ 5 tû won, th× h·y thö nghÜ l¹i xem cã ph¶i do thÓ lo¹i phim hay kh«ng. Nh÷ng t­ëng c¸c nhµ s¶n xuÊt muèn ch¬i tréi nªn ch¼ng tiÕc lµm mäi c¸ch ®Ó phim g©y ®­îc mét nÐt míi l¹, ®éc ®¸o nh­ phim “Ng«i nhµ h¹nh phóc” ch¼ng h¹n. Kh¸c víi nh÷ng bé phim ®­îc dùng bèi c¶nh trong phim tr­êng hoÆc chän nh÷ng ng«i biÖt thù cã s½n, ®oµn lµm phim “Ng«i nhµ h¹nh phóc” ®· dùng mét ng«i nhµ hoµn toµn míi. Ng«i nhµ hÇu hÕt ®­îc lµm b»ng gç vµ kÝnh víi chi phÝ gÇn 1 triÖu $. Vµ chØ riªng trang phôc cho hai diÔn viªn chÝnh th«i còng qu¸ nhiÒu. Bi trong vai nam chÝnh cã ®Õn 60 bé quÇn ¸o mµ hÇu hÕt lµ hµng hiÖu, Song Hye Kyo trong vai n÷ chÝnh tÝnh s¬ s¬ còng gÇn 80 bé, thªm 20 bé n÷ trang gåm ®ång hå, hoa tai, d©y chuyÒn… NÕu kh«ng cã kinh phÝ, lµm sao cã thÓ t¹o nªn nh÷ng c¬n sèt thêi trang, nh÷ng tour du lÞch th¨m quan phim tr­êng – vèn ®em l¹i nguån lîi nhuËn gÊp chôc lÇn so víi kinh phÝ. §Ó t¹o nªn nh÷ng th­íc phim ®Ñp kh«ng chØ cÇn phong c¶nh ®Ñp mµ cßn cÇn trang thiÕt bÞ kü thuËt hç trî. §­¬ng cö bé phim “Little Match Girl” cña ®¹o diÔn Jang Sun Woo kh«ng sö dông camera cÇm tay mµ toµn b»ng c¸c lo¹i m¸y chuyªn dông ®­îc mang tõ Hång K«ng sang. Víi 5,5 triÖu $ ®Çu t­, ®©y lµ bé phim Hµn Quèc ®¾t tiÒn nhÊt tõ tr­íc ®Õn nay. ĐÓ thu hót vèn, c¸c nhµ s¶n xuÊt cßn quay thö mét sè ®o¹n phim lªn m¹ng hay truyÒn h×nh ®Ó kªu gäi ®Çu t­. Kh«ng thÓ nãi r»ng kinh phÝ chØ lµ mét vÊn ®Ò nhá, mµ cÇn thÊy ®­îc mét thùc tÕ: Nh÷ng bé phim g©y tiÕng vang lín trªn thÕ giíi ®Òu ®­îc ®Çu t­ vèn lªn ®Õn nh÷ng con sè kinh ng¹c. Häc tËp ®iÖn ¶nh Hoa Kú, ®iÖn ¶nh Korea ®· tÝch cùc ®Çu t­ vµo ngµnh c«ng nghiÖp gi¶i trÝ thu hêi nµy vµ ®· ®­îc “gi¸ trÞ thÆng d­” xøng ®¸ng. 4. 3. Tæ ª-kip lµm phim hoµn h¶o Nãi ®Õn sù hoµn thµnh mét bé phim, ph¶i nãi ®Õn nh÷ng kh©u c¬ b¶n nhÊt nh­ kÞch b¶n, diÔn viªn, quay phim, v.v…. Xem mét bé phim Hµn Quèc ng­êi ta thÊy to¸t lªn sù ¨n ý cña ª-kÝp nµy; sù nhËp vai cña diÔn viªn vµo kÞch b¶n, c¸i thÇn cña nhµ quay phim b¾t tróng ý t­ëng cña nhµ biªn kÞch… 4. 3. 1. DiÔn viªn Lµm nªn thµnh c«ng cña phim Hµn lµ nh÷ng tªn tuæi diÔn viªn kh¶ ¸i. HÇu hÕt viÖc tuyÓn chän diÔn viªn ë Hµn rÊt kh¾t khe, tr­íc hÕt ph¶i lµ ngo¹i h×nh b¾t m¾t, sau ®ã míi ®Õn diÔn xuÊt. ChÝnh v× vËy mµ líp diÔn viªn trÎ cña Hµn Quèc ai còng mang nÐt ®Ñp lý t­ëng, tõ ¸nh m¾t ®Õn d¸ng ng­êi, tõ khoÐ m«i ®Õn lµn da. Lîi thÕ ®ã gãp phÇn kh«ng nhá ®¸nh tróng vµo thÞ hiÕu ng­êi xem: vèn thÝch chiªm ng­ìng c¸i ®Ñp. Song nÕu chØ ngo¹i h×nh ®Ñp th× diÔn viªn Hµn sao cã thÓ ®øng v÷ng trong lßng ng­êi h©m mé. BÒ ngoµi chØ lµ mét yÕu tè lµm ®ßn bÈy cho thµnh c«ng, cèt lâi nhÊt – c¸i trôc chÝnh cña ®ßn bÈy – ph¶i lµ diÔn xuÊt. Xem phim Hµn, ng­êi ta nh­ thÊy diÔn viªn ®ang diÔn t¶ chÝnh cuéc ®êi cña hä vËy. Hä vui, khãc, giËn, th­¬ng víi mét t×nh c¶m ch©n thùc, ®iÒu mµ líp diÔn viªn trÎ ViÖt Nam ph¶i häc tËp nhiÒu. §Æc biÖt, hä lu«n t×m kiÕm c¸i míi víi sù n¨ng ®éng cña tuæi trÎ lu«n muèn thö søc m×nh ë nh÷ng vai diÔn kh¸c nhau, tr¸nh viÖc gß m×nh vµo mét tuýp ng­êi ®¬n nhÊt. Ng­êi ta kh«ng chØ thÊy diÔn viªn Hµn ®ãng phim hiÖn ®¹i rÊt hay mµ cßn thÊy sù hãa th©n tµi t×nh trong nh÷ng phim cæ trang - vèn ®ßi hái rÊt kh¾t khe. DiÔn viªn ®ãng phim cæ trang kh«ng chØ cÇn ngo¹i h×nh ®Æc s¾c, ®Ñp nh÷ng nÐt ®Ñp cæ ®iÓn mµ ph¶i cã vãc d¸ng cao sang, quyÒn quý céng víi diÔn xuÊt s¾c s¶o vµ kh¶ n¨ng nãi theo ng«n ng÷ ngµy x­a. Nh­ng d¸m ®èi mÆt víi th¸ch thøc, c¸c diÔn viªn Hµn Quèc ®· thö søc m×nh trong nh÷ng th­íc phim cæ trang dµi tËp, ®­a ®Õn cho kh¸n gi¶ hÕt ng¹c nhiªn nµy ®Õn ng¹c nhiªn kh¸c. Mét So Ji Sub “nãng nh­ löa” vµ yªu ch¸y báng trong “Giµy thuû tinh” l¹i còng lµ mét chµng t­íng qu©n ®Ñp trai, dòng c¶m, cã tr¸i tim chung t×nh trong “Thiªn niªn chÝ ¸i”. Mét Kim Hyun Soo ®Çy n÷ tÝnh vµ b¶n lÜnh trong “Giµy thuû tinh” khi b­íc vµo “Tr­¬ng Thuû B×nh” l¹i lµ mét Kim Hyun Soo t¸o b¹o, s¾c s¶o vµ cã nh÷ng “b­íc tiÕn gîi c¶m” mµ tõ tr­íc ®Õn nay lu«n bÞ b¶n th©n c« tr¸nh nÐ. Mét Bae Young Joon l·ng m¹n, hµo hoa trong nh÷ng c©u chuyÖn t×nh yªu ®­¬ng ®¹i, bçng chèc hãa th©n thµnh mét thanh niªn phong l­u thêi Choson, lµm sao ta cã thÓ quªn ®­îc mét Lee Young Ae nh©n ¸i, dÞu dµng vµ rÊt b¶n lÜnh trong “Nµng Dae Jang Kum”. Cßn rÊt nhiÒu nh÷ng g­¬ng mÆt n÷a ®· t¹o nªn mét “kú tÝch” ®iÖn ¶nh s¸ng l¹n nh­ ngµy h«m nay. 4. 3. 2. KÞch b¶n Mét yÕu tè n÷a v« cïng quan träng mang l¹i thµnh c«ng cña phim Hµn chÝnh lµ kÞch b¶n. NÕu kh«ng cã mét kÞch b¶n tèt th× dï diÔn viªn mü miÒu, ©m nh¹c trang phôc vµ c¶nh quay hiÖn ®¹i ®Õn ®©u còng kh«ng thÓ lµm nªn mét t¸c phÈm hay. NÕu gäi ®¹o diÔn lµ “vua” th× ë Hµn Quèc, nhµ biªn kÞch cã mét vai trß quan träng ch¼ng thua kÐm ®¹o diÔn, nªn cã thÓ gäi hä lµ “®¹i quan” trªn phim tr­êng. Theo thèng kª n¨m 2004 võa qua, c¸c h·ng truyÒn h×nh Hµn Quèc ®· s¶n xuÊt h¬n 18 000 tËp phim. TÝnh trung b×nh mçi phim 20 tËp th× hä ®­a ra thÞ tr­êng ®Õn 900 bé phim. Qu¶ lµ mét con sè khæng lå mµ ngay ®Õn Trung Quèc, n¬i cã s¶n l­îng lín vÒ phim truyÒn h×nh còng ph¶i giËt m×nh th¸n phôc. §Ó cã ®ñ mét l­îng kÞch b¶n dåi dµo nh­ vËy th× hä cÇn mét lùc l­îng biªn kÞch hïng hËu. HiÖn nay, ë Hµn Quèc cã trªn 700 biªn kÞch chuyªn nghiÖp trong sè 1700 héi viªn cña HiÖp héi t¸c gi¶ vµ 3/4 lµ biªn kÞch n÷ (theo b¸o “§iÖn ¶nh kÞch tr­êng ViÖt Nam” sè 293 n¨m 2004 trang 16). Nh×n qua nh÷ng con sè, ®iÒu chóng ta dÔ nhËn thÊy lµ s¶n l­îng phim dï ®· rÊt lín nh­ng so víi sè l­îng biªn kÞch th× vÉn cßn thÊp. Song ®iÒu chóng ta cÇn thÊy lµ vai trß cña nhµ biªn kÞch rÊt lín ®èi víi mét bé phim. Quy tr×nh lµm kÞch b¶n cña phim Hµn diÔn ra rÊt quy cñ vµ ®ã chÝnh lµ mét nguyªn nh©n cho ra ®êi nh÷ng bé phim ¨n kh¸ch. Th«ng th­êng, mét bé phim truyÒn h×nh Hµn Quèc ph¶i mÊt h¬n 2 n¨m thai nghÐn vµ vai trß cña nhµ biªn kÞch ®­îc thÓ hiÖn ngay tõ lóc ban ®Çu. Cã nghÜa lµ ban gi¸m ®èc h·ng sÏ bµn b¹c ®Ò tµi vµ ý ®å kÞch b¶n víi biªn kÞch; sau ®ã bé ba ®¹o diÔn – biªn kÞch – nhµ s¶n xuÊt (gi¸m ®èc s¶n xuÊt) cïng lªn kÕ ho¹ch kÞch b¶n, chän c¶nh, chän diÔn viªn…. Nãi vÒ néi dung phim Hµn, thö ®Æt c©u hái so s¸nh, t¹i sao còng chØ lµ nh÷ng chuyÖn t×nh x¶y ra th­êng ngµy, mµ phim Hµn l¹i cã søc hÊp dÉn nh­ vËy? H·y nghe nh÷ng lý do tõ nh÷ng ng­êi trong ngµnh ®Õn nh÷ng kh¸n gi¶ th­êng ngµy, hä nãi g×. “Phim Hµn Quèc cã cèt truyÖn hay vµ diÔn xuÊt tèt”, Frank Rittman, Phã chñ tÞch HiÖp héi phim Mü ë khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng b×nh luËn. §¹o diÔn TrÇn ThÕ D©n nhËn xÐt: “Phim ®iÖn ¶nh Hµn Quèc ®a d¹ng trong mµu s¾c vµ h×nh thøc thÓ hiÖn. Mçi vÊn ®Ò mµ t¸c phÈm ®Ò cËp ®Òu cã sù “b¹o liÖt” trong c¸ch gi¶i quyÕt m©u thuÉn. TÝnh c¸ch nh©n vËt cùc kú m¹nh mÏ”. Kh¸n gi¶ truyÒn h×nh t©m sù: “Lêi tho¹i phim Hµn Quèc rÊt gÇn gòi víi ®êi th­êng nh­ l¹i cã tÝnh gi¸o dôc cao, phim kh«ng lªn g©n c¶ vÒ lêi tho¹i còng nh­ diÔn xuÊt. T×nh tiÕt trong phim, c¸ch xö lý c¸ t×nh huèng th«ng minh, cã t×nh cã lý cña c¸c ®¹o diÔn. Xem xong phim t«i ®Òu c¶m nhËn ®­îc mäi chuyÖn trªn phim ®Òu nh­ ®· vµ ®ang x¶y ra xung quanh cuéc sèng cña m×nh vµ rót ra ®­îc cho m×nh nh÷ng bµi häc”. Mét kh¸n gi¶ Trung Quèc nãi: “Håi hép, l«i cuèn, c¶m gi¸c gÇn gòi gièng nh­ trong cïng mét gia ®×nh ®· xãa tan c¶m gi¸c xa c¸ch, kÓ c¶ víi kh¸n gi¶ ngo¹i lai, dï thùc tÕ v¨n hãa Trung Hoa vµ Hµn Quèc cã kh¸c nhau (theo trang web www.vnn.net). Theo t«i nghÜ cã thÓ tãm l¹i ë nh÷ng ®Æc ®iÓm sau ®· ®­a tíi thµnh c«ng cña phim Hµn: - H­ cÊu tõ nh÷ng chi tiÕt thËt trong cuéc sèng Bªn c¹nh mét cèt truyÖn l«i cuèn víi nhiÒu cao trµo, dï vÉn cã nh÷ng ®iÒu phi lý, nh­ng ë phim Hµn sù h­ cÊu bao giê còng b¾t nguån tõ nh÷ng chi tiÕt thËt trong cuéc sèng. Nh÷ng vÊn ®Ò næi cém cña x· héi ®­îc thÓ hiÖn kh¸ chi tiÕt võa ch©n thùc võa khÐo lÐo, nhÊt lµ c©u chuyÖn mang “tÝnh nh©n lo¹i” cña c¸c bµ l¾m ®iÒu ganh tÞ, h¬n thua gi÷a chèn thÞ tr­êng trong mua b¸n, trong chøc vô, gi÷a c¸c gia ®×nh th«ng gia giµu nghÌo, g¾n liÒn víi nh÷ng ham muèn, nh÷ng dôc väng, nh÷ng th¾ng lîi cïng thÊt b¹i trong kinh doanh, trong lµm ¨n kinh tÕ xen lÉn nh÷ng xung ®ét m©u thuÉn mang tÝnh kÞch s©u s¾c, c«ng chóng d­êng nh­ “xem phim c¶m thÊy cã m×nh ë trong”. §iÒu ®ã lµ nhê vµo nh÷ng nhµ biªn kÞch Hµn Quèc vèn rÊt ý thøc ®­îc mét ch©n lý: NghÖ thuËt muèn th¨ng hoa th× ph¶i cã gèc rÔ tõ hiÖn thùc, gièng nh­ c¸nh diÒu dï cã bay cao bay xa ®Õn ®©u nã vÉn cÇn ph¶i cã mét sîi d©y nèi víi mÆt ®Êt. Nhµ biªn kÞch Go Bong Hwang cho biÕt: “Ngoµi néi dung, yªu cÇu hµng ®Çu ®èi víi chóng t«i lµ lêi tho¹i. Tuú theo ng÷ c¶nh mµ chóng t«i viÕt lêi tho¹i nh­ng tÝnh ch©n thùc lu«n ®­îc ®Æt lªn tr­íc tiªn”. Trong kÞch b¶n cña nh÷ng bé phim cæ trang, tÝnh ch©n thùc còng rÊt ®­îc coi träng. Biªn kÞch Kim Young Hyun t©m sù: “Khi viÕt kÞch b¶n “Nµng Dae Jang Kum”, t«i ®· mÊt rÊt nhiÒu thêi gian ®Ó t×m ®äc nh÷ng t­ liÖu liªn quan ®Õn thêi ®¹i Chosun ®Ó hiÓu ng­êi x­a ¨n nãi ra sao vµ cã nh÷ng thãi quen nµo. T«i ®· cè g¾ng x©y dùng lêi tho¹i sao cho thËt gÇn gòi, gièng nh­ tho¹i s©n khÊu vµ chØ mong ®­îc ng­êi xem chÊp nhËn. ChÝnh v× vËy mµ khi xem, c«ng chóng ®· ®­îc tiÕp cËn víi mét nÐt v¨n hãa rÊt ®éc ®¸o trong cung ®×nh ngµy x­a mµ kh«ng hÒ thÊy bÞ chªnh gi÷a lÞch sö vµ phim ¶nh (dÉn theo b¸o “§iÖn ¶nh kÞch tr­êng ViÖt Nam” sè 293 n¨m 2004 trang 17). - ChÊt Hµn Quèc trong phim N¾m b¾t ®­îc thÞ hiÕu ng­êi xem, phim Hµn cã mét lèi ®i riªng. ViÕt vÒ t×nh yªu, c¸c t×nh tiÕt trong phim th­êng chËm. §ã lµ mét kho¶ng l¾ng gi÷a hai t©m hån ®ang ngËp trµn nh÷ng suy t­ vµ mét b¶n nh¹c tr÷ t×nh nhÑ nhµng cÊt lªn nh­ mét ®iÓm nhÊn vµo lßng kh¸n gi¶, hay c¸i c¸ch nãi ngÊt löng cña nh÷ng ®o¹n cao trµo ®Çy n­íc m¾t: “Em… xin… lçi”. §ã lµ thêi gian cho nh÷ng diÔn biÕn néi t©m ph¸t triÓn, rÊt phï hîp víi nh÷ng ng­êi xem lín tuæi. Cßn giíi trÎ ®­îc thu hót bëi hai thÓ lo¹i phim hiÖn nay ®ang ®­îc ­a chuéng lµ phim g¨ngxt¬ vµ phim hµi. Nãi lµ g¨ngxt¬ nh­ng nã kh«ng cã nh÷ng ®o¹n phim b¹o lùc nh­ Mü mµ nã lµ g¨ngxt¬ hµi nªn ®­îc ng­êi d©n Ch©u ¸ ®ãn nhËn rÊt nhiÖt t×nh. NhiÒu ng­êi kh«ng thÝch xem phim Mü, ch¼ng h¹n bé phim “Mike Hammer” bëi lÏ qu¸ c¨ng th¼ng, nhiÒu c¶nh b¹o lùc, b¾n giÕt ly kú, ®uæi b¾t giËt g©n xen lÉn t×nh yªu nhén nh¹o, bõa b·i. Ng­êi ta thÝch xem phim Hµn h¬n bëi xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu xem phim lµ ph¶i ®­îc tho¶i m¸i, gi¶i trÝ sau mét ngµy lµm viÖc mÖt nhoµi. Cã lÏ còng ®óng nh­ thÕ, dï ®øng ë gãc ®é nµo, muèn c«ng chóng tiÕp nhËn mét mãn ¨n tinh thÇn dï xa l¹ hay gÇn gòi, tr­íc hÕt cÇn t¹o ®­îc niÒm h­ng phÊn thùc sù, kh«ng bÞ gß Ðp theo nh÷ng chuÈn mùc gi¸o ®iÒu ®Þnh s½n, kh«ng nhÊt thiÕt cøng nh¾c lµ phim nµo còng ph¶i lµ cç xe chë ®Çy ®¹o lý. TÝnh triÕt lý trong phim Hµn ®i vµo lßng ng­êi thËt nhÑ nhµng. Qua mét c©u nãi “T«i mang quèc kú Hµn Quèc trong tim, t«i tù hµo vµ sÏ häc tËp v× nã, ®Ó kh«ng hæ thÑn lµ ng­êi Hµn Quèc” (trÝch trong phim “ChuyÖn t×nh Havard”) ta thÊy mét du häc sinh kh«ng chØ cã quyÕt t©m häc tËp mµ cßn mang trong m×nh ý thøc tù t«n d©n téc rÊt cao. Vµ còng chØ mét c©u nãi: “Con h·y nhí, con nÊu ¨n kh«ng chØ nÊu mét mãn ¨n, mµ cßn göi g¾m t×nh c¶m cña con ®èi víi ng­êi th­ëng thøc mãn ¨n ®ã”, ta thËt kh©m phôc nghÖ thuËt Èm thùc cña ®Êt n­íc Kimchi, trong Èm thùc bao hµm c¶ tÊm t×nh con ng­êi. - Kh¸n gi¶ quyÕt ®Þnh sè phËn nh©n vËt Theo t«i, ®©y lµ mét yÕu tè ®Æc biÖt khiÕn phim Hµn cã ®­îc nh÷ng thµnh c«ng h¬n mong ®îi vµ còng t¹o nªn mét nÐt riªng, mét kinh nghiÖm mµ nÒn ®iÖn ¶nh ViÖt Nam cÇn häc tËp. Tõ l©u råi phim Hµn thùc hiÖn h×nh thøc lµm phim cuèn chiÕu, tøc lµ võa viÕt, võa quay võa ph¸t sãng. Bëi vËy, nhµ biªn kÞch chØ cÇn hoµn thµnh 1/3 kÞch b¶n chi tiÕt lµ phim cã thÓ bÊm m¸y. PhÇn cßn l¹i sÏ ®­îc viÕt nhanh hay chËm tuú theo tiÕn ®é quay vµ quan träng h¬n lµ phô thuéc vµo ph¶n øng, ý kiÕn, yªu cÇu cña c«ng chóng. Theo nhµ biªn kÞch Oh Soo Yeon (t¸c gi¶ “L¸ th­ t×nh”, “KÕt h«n”) cho biÕt: “Lµm phim lµ cho kh¸n gi¶ nªn chóng t«i rÊt quan t©m ®Õn ý kiÕn cña hä. §«i khi, t¸c gi¶ chØ lµ ng­êi t¹o ra nh©n vËt, cßn chÝnh c«ng chóng míi lµ ng­êi quyÕt ®Þnh sè phËn cña nh©n vËt” (dÉn theo b¸o “§iÖn ¶nh kÞch tr­êng ViÖt Nam” sè 293 n¨m 2004 trang 16). Víi h×nh thøc nµy, c¸c nhµ lµm phim cã thÓ kÞp thêi söa ®æi, thay ®æi vµ ®iÒu chØnh kÞch b¶n sao cho phï hîp víi yªu cÇu cña ng­êi xem. GÇn ®Çy, sù tham gia ®ãng gãp ý kiÕn cña kh¸n gi¶ ngµy cµng t¨ng. N÷ biªn kÞch Park Ji Huyn cho biÕt, sau khi 18 tËp phim “T×nh yªu trong s¸ng” ph¸t sãng vµ nhËn ®­îc sù h­ëng øng nhiÖt t×nh cña ng­êi xem, th«ng qua trong web cña bé phim, c«ng bè nãi chung 2 tËp cuèi ®Ó kh¸n gi¶ ®äc gãp ý. KÕt qu¶, lµ ph¶i viÕt ®Õn 3 ®o¹n kÕt th× ng­êi xem míi hµi lßng. Bµ t©m sù: “Lóc ®Çu t«i muèn trõng ph¹t nh©n vËt Young Mi do Kim So Yeon ®ãng v× c« ta ®· g©y ra rÊt nhÒu lçi lÇm. Song, cuèi cïng t«i ®µnh chiÒu kh¸n gi¶, t¹o ra mét tai n¹n giao th«ng ®Ó Young Mi chØ mÊt nhí, trë l¹i lµ mét thiÕu n÷ th¸nh thiÖn – mét con ng­êi kh¸c” (dÉn theo b¸o “§iÖn ¶nh kÞch tr­êng ViÖt Nam” sè 293 n¨m 2004 trang 16). Còng nh­ vËy, hai nhµ biªn kÞch Choi Wan Kyu vµ Song Eun Hye ®· kh«ng thÓ b¶o vÖ ý ®å cña m×nh khi muèn viÕt mét c¸i kÕt bi kÞch víi c¸c chÕt cña nh©n vËt n÷ chÝnh Lee Soo In (do Kim Tae Hee ®ãng) trong phim “ChuyÖn t×nh ë Havard”. Khi ®· qu¸ ch¸n ng¸n nh÷ng c¸i chÕt bi th¶m cña c¸c nh©n vËt chÝnh trong c¸c phim “NÊc thang lªn thiªn ®­êng”, “Xin lçi, anh yªu em”… nªn khi biÕt nh©n vËt Lee Soo In m¾c bÖnh ung th­, kh¸n gi¶ ®· ïn ïn ®æ bé lªn m¹ng lªn tiÕng yªu cÇu ban gi¸m ®èc SBS “B»ng mäi gi¸ ph¶i gi÷ l¹i m¹ng sèng cña Lee Soo In”. ThÕ lµ ë tËp cuèi, nh©n vËt nµy ®· tho¸t khái l­ìi h¸i tö thÇn, s¸nh vai cïng Kim Hyung Woo (do Kim Rae Won ®ãng) b­íc vµo th¸nh ®­êng lµm lÔ c­íi. Kh¸n gi¶ rÊt hµi lßng víi c¸i kÕt “happyend” nµy. Qu¶ thËt, yÕu tè nµy ®· gióp cho phim Hµn cã ®­îc c¸ch xö lý t×nh huèng tÝch cùc tr¸nh ®­îc nh÷ng ph¶n øng quay l­ng l¹i tõ phÝa kh¸n gi¶. 4. 3. 3. Sù ®ãng gãp tõ ®éi ngò hËu cÇn chuyªn m«n. §ã lµ nh÷ng nhµ quay phim, thiÕt kÕ thêi trang, t¹o tiÕng ®éng… Hä lµ nh÷ng con ng­êi ®· gãp phÇn kh«ng nhá cho thµnh c«ng cña mét bé phim. Bªn c¹nh ®ã lµ nh÷ng nh©n viªn ®¹i sø qu¸n, nh÷ng tæ chøc phi chÝnh phñ ®· qu¶ng b¸ h×nh ¶nh Hµn Quèc n¨ng ®éng vµ mét trµo l­u ®iÖn ¶nh xø së kim chi ra c¸c n­íc trªn thÕ giíi. ChÝnh sù kÕt hîp nh÷ng kh©u lµm phim víi nhau, nh÷ng ñng hé vÒ mÆt kinh phÝ vµ h×nh thøc “tiÕp thÞ” ®· t¹o nªn nh÷ng m¾t xÝch nèi l¹i víi nhau thµnh mét vßng trßn hoµn h¶o cña mét bé phim. 4. 4. H×nh thøc qu¶ng c¸o cho phim §©y lµ mét kh©u quan träng gióp khuÕch tr­¬ng sù ph¸t triÓn cña nh÷ng bé phim Hµn. T¹i thñ ®« Seoul, biÓn qu¶ng c¸o phim néi treo la liÖt trªn c¸c ®­êng phè, víi mËt ®é dµy ®Æc vµ h×nh thøc b¾t m¾t nh»m thu hót sù chó ý c«ng chóng. Qu¶ng c¸o trªn truyÒn h×nh tr­íc khi phim tr×nh chiÕu còng lµ mét ph­¬ng thøc ®­îc ¸p dông phæ biÕn. H¬n n÷a, xuÊt ph¸t tõ môc tiªu xuÊt khÈu ®iÖn ¶nh vµ viÖc nhËn thøc rµo c¶n ng«n ng÷ ®· t¹o ®éng lùc cho c¸c kªnh truyÒn h×nh Hµn Quèc x©y dùng phô ®Ò anh ng÷ cho phim Hµn. KBS lµ h·ng ®i ®Çu trong viÖc ®¸p øng nhu cÇu ng­êi xem 24/24 tiÕng mçi ngµy víi mét lùc l­îng phiªn dÞch ra tiÕng Anh nh»m phôc vô ng­êi xem trªn toµn cÇu. ThËt lµ mét sù nh¹y bÐn vµ kh«n ngoan cña ®iÖn ¶nh Hµn Quèc! Thªm vµo ®ã c¸c c«ng ty hay c¸c h·ng phim truyÒn hinh Hµn Quèc cßn xóc tiÕn viÖc Hallyu b»ng nh÷ng tµi trî tiÒn b¶n quyÒn phim khi xuÊt khÈu, hoÆc miÔn phÝ hoÆc lµ víi gi¸ rÎ cho phÝa ViÖt Nam. Tõ ®ã, hä x©m nhËp vµo thÞ tr­êng gi¶i trÝ n­íc ta víi mét mËt ®é chiÕu phim Hµn rÊt cao trªn truyÒn h×nh cïng c¸ thñ tôc nhËp khÈu thuËn tiÖn mµ c¬ héi qu¶ng c¸o víi gi¸ c¶ hîp lý l¹i nhiÒu. Ch­¬ng V: H¹n chÕ cña lµn sãng ®iÖn ¶nh Hµn Quèc Lµn sãng ®iÖn ¶nh Hµn Quèc ®· cã ®­îc nh÷ng thµnh c«ng lín lµ thÕ, song kh«ng ph¶i lµ kh«ng cã nh÷ng h¹n chÕ. GÇn ®©y, nh÷ng ®ît sãng ph¶n ®èi lµn sãng Hµn Quèc ®· b¾t ®Çu xuÊt hiÖn ë mét sè n­íc. T¹i Trung Quèc, ®· cã nh÷ng lêi nhËn xÐt kh«ng mÊy thiÖn c¶m tõ phÝa mét sè ®¹o diÔn vÒ diÔn viªn Hµn Quèc sang ®ãng phim Trung Quèc. Cã thÓ dÉn ra ®©y mét dÉn chøng vÒ lêi nhËn xÐt cña Hå TuyÕt D­¬ng - ®¹o diÔn thùc hiÖn bé phim “Chung c­ nh÷ng ng­êi tri thøc” khi «ng nãi vÒ Ahn Jae Wook: “DiÔn viªn Hµn Quèc ®Òu lµ nh÷ng con ng­êi “vÜ ®¹i”. B¶n th©n t«i thÊy kh«ng cÇn thiÕt ph¶i bá mét sè tiÒn thËt lín ®Ó mêi hä, v× Trung Quèc ®©u thiÕu diÔn viªn trÎ tµi n¨ng” (dÉn theo b¸o “§iÖn ¶nh kÞch tr­êng” sè 290 n¨m 2004 trang 35). ¤ng kh¼ng ®Þnh r»ng bé phim sÏ hÊp dÉn h¬n rÊt nhiÒu nÕu vai diÔn cña Ahn giao cho mét diÔn viªn Trung Quèc ®¶m nhËn. Mét sè ®¹o diÔn kh¸c ®· th¼ng th¾n tuyªn bè tr­íc giíi b¸o chÝ r»ng hä kh«ng thÝch phim cña m×nh cã ng«i sao Hµn Quèc tham gia. Hä cho r»ng chÝnh sù thiÕu hiÓu ý trong quan hÖ hîp t¸c ®· lµm gi¶m ®i ®¸ng kÓ hiÖu qu¶ diÔn xuÊt. Cßn t¹i NhËt B¶n, mét tªn tuæi næi tiÕng trong giíi ®iÖn ¶nh – Kitano Takesi - ®· ph¸t biÓu trªn truyÒn h×nh r»ng: “V¨n hãa Hµn Quèc thùc ra chØ lµ sù b¾t ch­íc theo NhËt B¶n, vËy t¹i sao mäi ng­êi l¹i si mª nhiÒu ng«i sao cña trµo l­u Hµn Quèc ®Õn vËy?”. §ã lµ nh÷ng nhËn xÐt cña mét sè c¸ nh©n, cã thÓ kh«ng nªn coi ®ã lµ suy nghÜ chung cña c¶ mét ®Êt n­íc, song cÇn ph¶i nh×n nhËn l¹i thùc tÕ. §ã lµ c¸i nh×n cña nh÷ng nhµ chuyªn m«n vµ cã ph¶i ®iÖn ¶nh Hµn Quèc ®· t¹o mét c¶m gi¸c nhµm ch¸n? T«i ®· ®em c©u hái nµy ®i ®Õn pháng vÊn mét sè ng­êi. Cã ng­êi ®· nãi víi t«i r»ng: b©y giê hä kh«ng thÝch phim Hµn l¾m nh­ tr­íc ®©y, v× lóc nµo còng thÊy ung th­, råi chÕt chãc, khãc lãc, cø lÆp ®i lÆp l¹i mét kÕt truyÖn. Cã ng­êi th× b¶o r»ng ®ã chØ lµ mét sè h¹n chÕ th«i, chø nh×n chung hä vÉn thÝch xem phim Hµn. VËy ®Êy, kh«ng mét c¸i g× lµ trän vÑn c¶, ngµnh nghÖ thuËt thø 7 kh«ng n»m ngoµi quy luËt ®ã. Trong phim Hµn vÉn cßn nh÷ng mÆt kh«ng phï hîp víi nÕp sèng x· héi ViÖt Nam. §Êy lµ c¶nh thanh niªn uèng r­îu råi Èu ®¶, thÊt t×nh sa vµo r­îu, con g¸i còng say r­îu råi tù tö, c¶nh «ng chñ ®¸nh ®Ëp c«ng nh©n, thÇy gi¸o ®¸nh häc trß… TÊt c¶ nh÷ng hiÖn t­îng Êy phÇn nµo ®Òu cã thÓ hiÓu ®­îc. §ã lµ nh÷ng mÆt mµ hµng ngµy b¸o chÝ vÉn phª ph¸n gay g¾t cho r»ng phim Hµn kh«ng cã néi dung g×, ngoµi môc ®Ých qu¶ng c¸o hµng hãa, nhÊt lµ mü phÈm kh«ng h¬n kh«ng kÐm, khiÕn cho nam n÷ thanh niªn ta ch¹y ®ua theo mèt. Song còng kh«ng v× thÕ mµ ta cã thÓ phñ nhËn nh÷ng mÆt tÝch cùc cña phim Hµn. Trong c«ng nghÖ xuÊt khÈu phim Hµn ra Mü vµ c¸c n­íc Ch©u ¢u, Ch©u Phi, mÆc dï viÖc xuÊt khÈu phim ra n­íc ngoµi ghi ®­îc møc kû lôc lÇn nµy song ®Ó th©m nhËp s©u h¬n th× ®iÖn ¶nh Hµn cßn ph¶i v­ît qua nhiÒu th¸ch thøc. HiÖn nay, ch­a cã nhiÒu phim Hµn dµnh gi¶i cao qua c¸c kú Liªn hoan phim quèc tÕ dï nh÷ng diÔn viªn cña hä cã thÓ ®­îc rÊt nhiÒu ng­êi n­íc ngoµi h©m mé. Mét h¹n chÕ n÷a mµ t«i thÊy trong trµo l­u ®iÖn ¶nh Hµn Quèc ®ã lµ tÝnh chÊt hai chiÒu trong trao ®æi giao l­u v¨n hãa h×nh nh­ cßn kh¸ mê nh¹t, ®iÓn h×nh lµ ë ViÖt Nam. H×nh ¶nh Hµn Quèc trong m¾t ng­êi d©n ViÖt Nam nhiÒu ®Õn thÕ, nh­ng ë xø së Kim chi, hä ®· biÕt ®­îc bao nhiªu vÒ mét ViÖt Nam h«m nay ®ang khÐp l¹i qu¸ khø, h­íng tíi t­¬ng lai, héi nhËp toµn cÇu. V× vËy mµ t«i thiÕt nghÜ, cÇn ph¶i ®Èy m¹nh h¬n n÷a sù trao ®æi ®iÖn ¶nh nãi riªng vµ v¨n hãa nãi chung sang bªn n­íc b¹n. Ch­¬ng VI: Bµi häc cho ViÖt Nam Phim ViÖt Nam ®· häc tËp ®­îc ®iÒu g× tõ lµn sãng ®iÖn ¶nh Hµn Quèc? Ta cã thÓ thÊy ®­îc nguyªn nh©n thµnh c«ng cña c¬n sèt phim Hµn trªn kh¾p ch©u ¸ vµ lan sang c¸c khu vùc kh¸c kh«ng chØ tõ phÝa chÝnh phñ mµ cßn tõ phÝa ng­êi d©n, ®ã chÝnh lµ sù kÕt hîp ë mÆt vÜ m« vµ vi m«. Phim ViÖt Nam b©y giê vÉn cßn nhiÒu ®iÒu l­u t©m. Kinh phÝ lµm phim Ýt, tr×nh ®é kü thuËt cßn rÊt bÊt cËp, ch­a cã ®­îc nh©n vËt cña thêi ®¹i m×nh (hay cßn gäi lµ nh©n vËt thêi cuéc)… Cã ph¶i lµ nÒn ®iÖn ¶nh ViÖt Nam ch­a biÕt khai th¸c nh÷ng tiÒm n¨ng vèn cã? Bëi ®· cã mét sè bé phim lµm theo c«ng nghÖ cao vèn lín nh­ng kh«ng g©y ®­îc tiÕng vang nµo vÝ dô nh­ “L½ng hoa t×nh yªu” cña ®¹o diÔn Vinh H­¬ng, “T×nh yªu vµ truyÒn thuyÕt” cña h·ng phim ¸ ch©u… Thùc sù ngµnh ®iÖn ¶nh ViÖt Nam vÉn chØ nh­ mét ®øa con r¬i cña ®iÖn ¶nh ch©u ¸. Trong qu¸ tr×nh héi nhËp toµn cÇu, nÒn ®iÖn ¶nh Hµn Quèc ®· thµnh c«ng, vËy ta cÇn ph¶i häc tõ n­íc b¹n ®Ó cã thÓ v­¬n m×nh lªn vµ kh«ng biÕt chõng sÏ cã mét lµn sãng ®iÖn ¶nh ViÖt Nam trªn toµn cÇu. §Ó ®­îc nh­ thÕ, theo ý kiÕn cña t«i, ®iÖn ¶nh n­íc ta cÇn: - Mét ®éi ngò lµm ®iÖn ¶nh chuyªn nghiÖp lµ yÕu tè c¬ b¶n. C¸c nhµ lµm phim ViÖt Nam hiÖn nay kh«ng cßn tu©n theo nh÷ng quy tr×nh nghÖ thuËt vµ kü thuËt nh­ mét nÒn ®iÖn ¶nh chuyªn nghiÖp cÇn ph¶i cã. V× vËy, chóng ta cÇn x©y dùng vµ chuyªn m«n hãa tÊt c¶ c¸c kh©u chuyªn m«n lµm phim tõ viÕt kÞch b¶n, chØ ®¹o tr­êng quay, thiÕt kÕ mü thuËt ®Õn c«ng t¸c tuyÓn chän diÔn viªn ph¸t hµnh phim… §iÒu ®ã cÇn cã mét c«ng t¸c ®µo t¹o phï hîp víi nhu cÇu thùc tÕ: yÕu lÜnh vùc nµo th× ®i s©u nghiªn cøu, båi d­ìng lÜnh vùc ®ã. - CÇn t¹o mét nÐt riªng, míi l¹ mang b¶n s¾c ViÖt Nam ®Ó thu hót ng­êi xem ng­êi ta ®· thÊy nh÷ng phong c¸ch lµm viÖc “rÊt Hµn” nh÷ng phong tôc lèi sèng “rÊt Hµn”, nh÷ng trang phôc, khung c¶nh “rÊt Hµn” trong nh÷ng bé phim Hµn. §iÒu ®ã kh«ng chØ t¹o mét søc l«i cuèn mµ cßn rÊt cã ý nghÜa trong viÖc lan truyÒn b¶n s¾c v¨n hãa d©n téc ra thÕ giíi. VËy t¹i sao ®iÖn ¶nh ViÖt Nam kh«ng t×m cho m×nh mét con ®­êng ®i riªng rÊt nhiÒu nÐt ®Ñp v¨n hãa d©n téc ViÖt Nam cã thÓ trë thµnh h×nh t­îng trªn phim ¶nh ®Ó mçi khi xem mét bé phim xong, ng­êi ta thÊy ngay “chÊt ViÖt” thÊm ®­îm trong ®ã? Thùc tÕ ®· cho thÊy, hiÖn nay trªn thÞ tr­êng ®· cã mét sè phim gi¶i trÝ “ch¹y theo mèt” chóng cã thÓ dÔ dµng ®¹t doanh thu tõ mét tû ®Õn hµng chôc tû nh­ng kh«ng ®Ó l¹i ®­îc d­ ©m l©u dµi sau khi nh÷ng h×nh ¶nh cuèi cïng khÐp l¹i. VËy nªn, ®iÖn ¶nh ViÖt Nam trªn con ®­êng héi nhËp ph¶i cã mét b¶n lÜnh vµ lèi ®i riªng. - Theo t«i, hiÖn nay c«ng t¸c lý luËn phª b×nh ®iÖn ¶nh ViÖt Nam cßn manh món vµ c«ng t¸c ®µo t¹o bÊt cËp so víi nhu cÇu thùc tiÔn, chÝnh bëi v× ta ch­a cã mét chiÕn l­îc l©u dµi. §ã lµ chiÕn l­îc nghiªn cøu thÞ hiÕu kh¸n gi¶ vµ qu¶ng b¸ c¸c t¸c phÈm ®iÖn ¶nh. Bëi lÏ c«ng chóng h«m nay lu«n cã nhiÒu c¸i ®Ó xem ph¶i lµm sao b¾t chóng ®­îc t©m lý cña kh¸n gi¸ míi lµ ®iÒu quan träng. YÕu tè qu¶ng b¸ còng ®­îc coi lµ que diªm kh¬i nguån cho møc ®é ¶nh h­ëng vµ quan t©m cña ng­êi xem phim Hµn Quèc ®· thµnh c«ng mét phÇn nhê vµo chÝnh s¸ch qu¶ng b¸ ®ã. - Mét gi¶i ph¸p n÷a theo t«i còng rÊt cÇn cho ®iÖn ¶nh ViÖt Nam h«m nay. §ã lµ sù “b¶o trî” nÒn ®iÖn ¶nh n­íc nhµ tr­íc sù x©m nhËp cña ®iÖn ¶nh n­íc ngoµi. Phim Hµn Quèc ®· tõng ph¶i ®­a ra luËt ®Þnh h¹n chÕ phim Mü chiÕu t¹i Hµn Quèc (chiÕn dÞch Quata) vµ ®iÒu luËt nµy ®· gióp cho phim Hµn dµnh l¹i ®­îc vÞ trÝ trªn thÞ tr­êng gi¶i trÝ trong n­íc tr­íc sù lÊn s©n cña Hollywood. ViÖt Nam b©y giê ®ang ph¶i ®èi mÆt víi mét l­îng kh¸ lín phim n­íc ngoµi trµn vµo n­íc ta. V× vËy, chóng ta cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch hç trî phï hîp víi thùc tÕ n­íc ®Ó cã thÓ dµnh lÊy t×nh c¶m kh¸n gi¶ néi ®Þa. - Cuèi cïng t«i nghÜ viÖc giao l­u ®iÖn ¶nh n­íc nhµ víi c¸c nÒn ®iÖn ¶nh lín trªn thÕ giíi kh¸ h¹n chÕ. Chóng ta cÇn ®Èy m¹nh h¬n n÷a ®Ó t¨ng c­êng trao ®æi hîp t¸c hai bªn cïng cã lîi. Hµn Quèc ®· thµnh c«ng trong viÖc qu¶ng b¸ h×nh ¶nh ®Êt n­íc m×nh ra thÕ giíi. ViÖt Nam còng cÇn häc tËp Hµn Quèc ®Ó mét ngµy kia ®©u ®©u còng biÕt tíi ViÖt Nam kh«ng chØ v× kinh tÕ mµ c¶ vÒ v¨n hãa nghÖ thuËt. T«i thiÕt nghÜ ®iÒu ®ã cÇn cã nh÷ng gi¶ ph¸p nh­: - ChÝnh phñ ph¶i cã mét chÝnh s¸ch qu¶ng b¸ h×nh ¶nh ®Êt n­íc ra toµn cÇu vµ trªn mäi lÜnh vùc - Ng­êi d©n ph¶i tÝch cùc h­ëng øng, thóc ®Èy qu¸ tr×nh nµy b»ng sù n¨ng ®éng cña b¶n th©n hßa víi ý thøc d©n téc. - T¨ng c­êng giao l­u v¨n hãa, kinh tÕ víi c¸c n­íc sÏ gióp chóng ta giíi thiÖu b¶n s¾c d©n téc vµ häc tËp nh÷ng c¸i hay, c¸i ®Ñp cña c¸c n­íc b¹n. - ViÖc lËp nh÷ng trang th«ng tin vÒ h×nh ¶nh ®Êt n­íc, con ng­êi ViÖt Nam trªn toµn cÇu còng lµ mét b­íc ®Ó biÕn ­íc m¬ vÒ “lµn sãng ViÖt Nam trªn thÕ giíi” thµnh hiÖn thùc. T«i nghÜ, ViÖt Nam cÇn héi nhËp toµn cÇu trong ph¸t triÓn kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n hãa ®Ó cã mét chç ®øng v÷ng ch¾c trªn diÔn ®µn quèc tÕ. Tuy nhiªn, hßa nhËp kh«ng ®ång nghÜa víi hßa tan, chóng ta ph¶i x©y dùng mét h×nh ¶nh mang tÝnh d©n téc. §iÒu ®ã Hµn Quèc ®· lµm vµ ®· thµnh c«ng. Ch­¬ng VII: KÕT LUËN T­¬ng lai cña trµo l­u ®iÖn ¶nh Hµn Quèc sÏ ®i vÒ ®©u? Nã sÏ tiÕp tôc gÆt h¸i nh÷ng thµnh c«ng trªn ®Ønh cao vinh quang hay sÏ lôi tµn vµo dÜ v·ng? §iÒu ®ã cßn chê ®îi vµo t­¬ng lai. T«i tin ch¾c ch¾n mét ®iÒu r»ng chóng ta sÏ kh«ng bao giê quªn ®­îc thêi ®¹i “hoµng kim” nµy cña ngµnh nghÖ thuËt thø 7 xø së hoa Mukung. VÉn cßn ®ã nh÷ng khen chª tõ phÝa kh¸n gi¶ nh­ng lµ ®Ó ®ãng gãp cho ®iÖn ¶nh Hµn Quèc ph¸t huy nh÷ng mÆt m¹nh vµ h¹n chÕ, kh¾c phôc nh÷ng thiÕu sãt ®Ó ngµy cµng cã chç ®øng bÒn v÷ng trong lßng ng­êi h©m mé. Trong ph¹m vi b¸o c¸o nhá nµy, t«i chØ xin tr×nh bµy mét vµi ý kiÕn, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ cña b¶n th©n còng nh­ nh÷ng ý kiÕn t­ liÖu thu thËp ®­îc tõ nh÷ng bµi b¸o th«ng qua m¹ng Internet vÒ lµn sãng ®iÖn ¶nh Hµn Quèc cña nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû XXI. Víi vèn hiÓu biÕt cßn h¹n hÑp, ch¾c r»ng bµi viÕt cña t«i cßn nhiÒu thiÕu sãt. RÊt mong nhËn ®­îc nhiÒu ý kiÕn ®ãng gãp cña thÇy c« vµ b¹n bÌ. Tµi liÖu tham kh¶o B¸o “§iÖn ¶nh ngµy nay” sè 69 n¨m 2000, sè 79 n¨m 2001, sè 197 n¨m 2004. B¸o “§iÖn ¶nh kÞch tr­êng ViÖt Nam” sè 293 n¨m 2004. B¸o “§iÖn ¶nh kÞch tr­êng” sè 290 n¨m 2001. Trang web www.vnn.net. Trang web www.hanquocngaynay.com Trang web www.bugs.co.kr Trang web www.solid07.net S¸ch “ViÖt Nam - Hµn Quèc mèi quan hÖ ®èi t¸c toµn diÖn trong thÕ kû XXI” Hµ Néi, th¸ng 12 – 2005.