Đề tài Một số giải pháp nhằm phục hồi và phát triển các làng nghề ở tỉnh Thái Bình

gç, l­¬ng thùc thùc phÈm lµ cã tû lÖ c¬ khÝ ho¸ cao h¬n. - ThÞ tr­êng + ThÞ tr­êng cung øng nguyªn vËt liÖu Nguån nguyªn liÖu cung øng chñ yÕu cho hé, c¬ së ngµnh nghÒ n«ng th«n lµ t¹i ®Þa ph­¬ng, ®Æc biÖt lµ c¸c hé lµm ngµnh nghÒ cã gi¸ trÞ nguyªn liÖu mua vµo t¹i ®Þa ph­¬ng chiÕm tíi 80,84%. Ph¹m vi cung øng nguyªn vËt liÖu cho c¸c c¬ së ngµnh nghÒ réng h¬n nhiÒu so víi c¸c hé ngµnh nghÒ (43,2% gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu mua tõ c¸c ®Þa ph­¬ng kh¸c trong n­íc vµ 2,38% tõ nhËp khÈu). B¶ng14: T×nh h×nh cung øng nguyªn vËt liÖu (%) ChØ tiªu ®¸nh gi¸ C¬ së chuyªn Hé lµm ngµnh nghÒ 1. C¬ cÊu gi¸ trÞ NVL mua vµo (%) - T¹i ®Þa ph­¬ng 54,42 80,87 - T¹i ®Þa ph­¬ng kh¸c trong n­íc 43,2 19,12 - Tõ n­íc ngoµi 2,38 0,07 2. C¬ cÊu c¬ së cã ®i mua NVL: møc ®é ®¸p øng - VÒ sè l­îng + §¶m b¶o 92,64 96,67 + Kh«ng ®¶m b¶o 7,63 3,33 - VÒ tÝnh lËp thêi + §¶m b¶o 92,31 95,58 + Kh«ng ®¶m b¶o 7,69 4,62 - VÒ chÊt l­îng + §¶m b¶o 92,64 97,06 + Kh«ng ®¶m b¶o 7,36 2,94 3. Tû lÖ c¬ së gÆp khã kh¨n vÒ NVL - Do vËn chuyÓn 25,0 13,24 - Gi¸ cao 51,55 14,53 - ThuÕ cao 4,63 13,73 - C¬ chÕ qu¶n lý 8,80 2,77 - Kh¸c 28,70 6,82 Nguån: côc chÕ biÕn n«ng l©m , Bé NN&PTNT Qua b¶ng trªn ta cã thÓ thÊy t×nh h×nh cung øng nguyªn vËt liÖu lµ t­¬ng ®èi thuËn lîi mÆc dï vÉn cßn mét sè khã kh¨n. Nh×n chung cho tíi nay hÇu hÕt c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt ®Òu Ýt hoÆc kh«ng cã quan hÖ chÆt chÏ víi ng­êi cung øng nguyªn liÖu chÝnh v× thÕ thÞ tr­êng nµy th­êng kÐm æn ®Þnh. NhiÒu nghÒ th­êng xuyªn ph¶i mua bï nguyªn liÖu tõ ngoµi vµo nh­ DÖt bao ®ay (§«ng Quang - §«ng H­ng), dÖt chiÕu (Quúnh Phô), ch¹m b¹c (KiÕn X­¬ng). §Ó t×nh h×nh nguyªn liÖu ®­îc cung øng b¶o ®¶m h¬n cÇn ph¶i thiÕt lËp quan hÖ gi÷a ng­êi cung cÊp nguyªn liÖu víi ng­êi s¶n xuÊt vµ ng­êi tiªu thô s¶n phÈm Cïng víi chiÕn l­îc ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ chóng ta còng cÇn ph¶i xem xÐt quy ho¹ch nh÷ng vïng nguyªn liÖu cã nh­ vËy th× míi cã thÓ s¶n xuÊt æn ®Þnh l©u dµi. ViÖc khai th¸c tèi ®a kh¶ n¨ng cung cÊp nguyªn vËt liÖu t¹i chç sÏ lµm gi¶m chi phÝ vËn chuyÓn cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt. Gi¸ cao lµ nguyªn nh©n kh¸ râ chiÕm 51,85% g©y nªn khã kh¨n ®èi víi hé vµ 14,53% ®èi víi c¬ së nghÒ. ThÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm cña c¸c lµng nghÒ Th¸i B×nh. ThÞ tr­êng lµ mét nh©n tèt cã vai trß quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn cña bÊt kú mét ho¹t ®éng s¶n xuÊt, mét ngµnh nghÒ nµo thÞ tr­êng cã réng lín th× s¶n phÈm míi tiªu thô ®­îc nhiÒu ®em l¹i doanh thu lín vµ ngµnh nghÒ ®ã míi ph¸t triÓn ®­îc. Tuy nhiªn thÞ tr­êng lu«n biÕn ®éng kh«ng ngõng vµ kh¸c nhau ®èi víi tõng nghÒ mét. ThÞ tr­êng cña mét lo¹i s¶n phÈm phô thuéc vµo nhiÒu nh©n tè trong ®ã quan träng lµ gi¸ c¶, chÊt l­îng mÉu m· s¶n phÈm. §èi víi ngµnh chÕ biÕn l­¬ng thùc thùc phÈm nh­ s¶n xuÊt bón, b¸nh thÞ tr­êng tiªu thô t¹i chç lµ chñ yÕu. Ng­êi s¶n xuÊt th­êng ph¶i tù ®em ®i rao b¸n c¸c s¶n phÈm cña m×nh thÞ tr­êng cã h¹n. §Ó më réng nhÊt thiÕt ph¶i ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i s¶n phÈm. C¸c lµng nghÒ nh­ (Nguyªn X¸ - §«ng H­ng), T©n Hoµ (H­ng Hµ) cã thÓ t×m hiÓu ®Ó s¶n xuÊt thªm c¸c s¶n phÈm nh­ b¸nh ®a, miÕn, b¸nh ch¶ cã nh­ thÕ míi cã thÓ ®­a s¶n phÈm cña m×nh ra c¸c tØnh kh¸c ®­îc. Víi tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ nh­ hiÖn nay ®êi sèng nh©n d©n, nhÊt lµ ë c¸c ®« thÞ vÒ t¨ng nhanh chóng ta cÇn tËp trung nguån lùc ®Ó s¶n xuÊt phôc vô nh÷ng thÞ tr­êng nµy.ThÞ tr­êng cho c¸c s¶n phÈm dÖt ®òi chñ yÕu lµ xuÊt khÈu theo con ®­êng tiÓu ng¹ch sang Lµo, Th¸i Lan 95% kho¶ng 5% ®­îc tiªu dïng trong n­¬c. §èi víi lµng thªu Minh L·ng (Vò Th­) s¶n phÈm chñ yÕu vµ cã thÞ tr­êng réng lín ®ã lµ c¸c s¶n phÈm thªu héi ho¹. Nh÷ng bøc tranh vÒ phong c¶nh, con vËt ®­îc ng­êi thî thªu mét c¸ch khÐo lÐo ®­îc ­a chuéng ë trong n­íc còng nh­ ngoµi n­íc. Ngµy nay, hÇu hÕt c¸c hé kh«ng ®øng b¸n hµng trùc tiÕp mµ th­êng th«ng qua c¸c c¬ së chuyªn nghÒ ë n«ng th«n, c¸c c¬ së nµy t×m kiÕm thÞ tr­êng thiÕt kÕ mÉu m· sau ®ã giao cho c¸c c¸n bé hé gia ®×nh tån t¹i víi t­ c¸ch lµ ng­êi gia c«ng. §Ó thªu ®­îc nh÷ng bøc thªu thËt ®Ñp ®ßi hái ng­êi thî ph¶i cã tay nghÒ cao ®Æc biÖt lµ ph¶i cã con m¾t nghÖ thuËt ®Ó biÕt c¸ch phèi hîp mµu s¾c sao cho hµi hoµ nhÊt. §èi víi lµng ch¹m b¹c §ång X©m s¶n phÈm cã thÓ chia thµnh 3 lo¹i gåm ®å thê cóng, ®å trang trøc vµ ®å mü nghÖ. §å thê cóng gåm c¸c lo¹i ®inh, v¹c, l­ h­¬ng, ®Üa qu¶, ch©n ®Ìn, ngai, t­îng c¸c con vËt linh thiªng....H×nh mÉu c¬ b¶n vÉn lµ c¸c ®å thê b»ng ®ång b»ng gç trong c¸c ®Òn, miÕu ®×nh chïa. Nh­ng do gi¸ b¹c kh¸ ®¾t, c¸c ®å thê nµy ®­îc chÕ t¸c thu nhá l¹i vµ "biÕn tÊu" ®i chót Ýt. Lo¹i hµng nµy kh«ng nhiÒu mµ ®a sè lµ s¶n xuÊt ®¬n chiÕc. Kh¸ch hµng, ®Æc biÖt lµ kh¸c n­íc ngoµi hÕt søc thÝch thó lo¹i ®å thê nµy vµ coi chóng nh­ lµ mãn ®å cæ quý gÝa. §å trang søc bao gåm nhiÒu lo¹i: d©y chuyÒn, xµ tÝch, hoa tai, nhÉn, vßng, tr©m l¾c, kh¸nh.....b»ng b¹c. Mçi lo¹i cã nhiÒu kiÓu d¸ng kh¸c nhau, x­a kia hµng trang søc b»ng b¹c ®­îc nh©n d©n ta sö dông nhiÒu nhÊt lµ ë vïng ®ång bµo d©n téc thiÓu sè. Ngµy nay, ng­êi ta Ýt ®eo b¹c trõ miÒn mói. Hµng mü nghÖ: §©y lµ mÆt hµng chiÕn l­îc ®em l¹i nguån thu nhËp chÝnh cña thî ch¹m b¹c §ång Xu©n chóng ®­îc s¶n xuÊt víi sè l­îng lín nhÊt lo¹i vËt phÈm nµy võa cã gi¸ trÝ sö dông nh­ c¸c ®å gia dông kh¸c, ®ång thêi ®Ó trang trÝ, bµy ch¬i trong c¸c nhµ kh¸ gi¶. Kh«ng chØ ®­îc ng­êi trong n­íc mµ ng­êi n­íc ngoµi còng rÊt mÕm mé ®ã lµ c¸c kiÓu lä hoa, ly r­îu, b×nh trµ, nËm, Êm chÐn b¸t ®Üa, ®òa, g¹t tµn, khay ®Õn c¸c lo¹i t­îng, con gièng tranh kh¸c phï ®iªu....Cã thÓ nãi trªn c¸c s¶n phÈm nµy ®· kÕt tinh mäi tµi n¨ng s¸ng t¹o nghÖ thuËt cao nhÊt cña nh÷ng ng­êi ch¹m b¹c §ång Xu©n. Hµng ch¹m b¹c §ång X©m kh¸c h¼n vµ næi tréi so víi hµng b¹c cña c¸c n¬i kh¸c ë kiÓu thøc l¹ vÒ h×nh khèi, d¸ng vÎ s¶n phÈm. §Æc tr­ng cña s¶n phÈm lµ sù ®iÒu luyÖn tinh tÕ vµ hoµn h¶o ë møc tèi ®a. ThÞ tr­êng chÝnh cña lµng ch¹m b¹c §ång X©m hiÖn nay lµ Ph¸p, NhËt, Hång C«ng, Canada, §µi Loan... Theo ®¸nh gi¸ cña chñ hé/c¬ së ngµnh nghÒ n«ng th«n c¬ cÊu gi¸ trÞ s¶n phÈm chia theo møc chÊt l­îng tèt, trung b×nh, kÐm cña c¬ së ngµnh nghÒ lµ 67,8%, 29,5% vµ 2,7% cña c¸c hé ngµnh nghÒ t­¬ng øng lµ 59%, 39% vµ 12%. Trong mét vµi n¨m tíi sau khi c¸c rµo c¶n trong quan hÖ bu«n b¸n gi÷a ViÖt nam vµ Liªn Bang Nga bÞ xo¸ bá kh¶ n¨ng më réng thÞ tr­êng ®èi víi c¸c s¶n phÈm TTCN lµ kh¶ quan. Tuy nhiªn, chóng ta vÉn cÇn cã mét chiÕn l­îc l©u dµi vÒ n©ng cao ch©t l­îng hµng ho¸ tõ c¸c lµng nghÒ, n©ng cao kh¶ n¨ng thu thËp th«ng tin t×m kiÕm thÞ tr­êng..cã nh­ thÕ th× viÖc ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ míi cã thÓ ®em l¹i kÕt qu¶ cao ®­îc. ThÞ tr­êng tiªu thô trong n­íc cßn h¹n chÕ do møc thu nhËp cña ng­êi d©n ch­a cao l¹i bÞ c¹nh tranh bëi mét sè hµng ho¸ nhËp ngo¹i tõ Trung Quèc. Nªn ch¨ng chóng ta cÇn cã chÝnh s¸ch b¶o hé ë mét møc ®é nµo ®ã ®èi víi c¸c s¶n phÈm cña c¸c lµng nghÒ ®ång thêi cã biÖn ph¸p khuyÕn khÝch c¸c c¬ së ngµnh nghÒ ë n«ng th«n tham gia trùc tiÕp t×m kiÕm thÞ tr­êng xuÊt khÈu ®Ó t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho bµ con n«ng d©n nh»m æn ®Þnh t×nh h×nh kinh tÕ x· héi ë n«ng th«n. 3. Nh÷ng ®ãng gãp cña c¸c lµng nghÒ trong nh÷ng n¨m võa qua ë Th¸i B×nh. Tr­íc hÕt c¸c lµng nghÒ ®· gãp phÇn kh«ng nhá vµo sù gia t¨ng gi¸ trÞ s¶n phÈm cña ®Þa ph­¬ng B¶ng15: Gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña mét sè lµng nghÒ tiªu biÓu Lµng nghÒ S¶n phÈm SXKD chÝnh Sè l­îng Gi¸ trÞ s¶n xuÊt (tr. ®) Tæng sè Tõ nghÒ Tû träng % 1. Th¸i Ph­¬ng (H Hµ) DÖt kh¨n 192 triÖu c¸i 170.900 125.925 74 2. T©n LÔ(H Hµ) ChiÕu cãi 2,6 triÖu l¸ 43.600 35.322 81 3. Vò héi (Vò Th­) C¬ khÝ, bón, b¸nh 601.800 SP 770 tÊn 36.130 23.796 66 4. Minh L·ng(Vò Th­) Thªu 100.000 s¶n phÈm 34.777 21.122 61 5. ViÖt Hïng (VT) RÌn 50.000 s¶n phÈm 1.625 1.260 78 6. Th­îng HiÒn (KX) M©y tre ®an 400.000m2 14.923 6.899 46 7. Hång Th¸i (KX) Ch¹m b¹c - 14.049 7.671 55 8. Nam Cao (KX) DÖt ®òi 4 triÖu m2 96.627 40.300 42 9. An Vò (Q Phô) ChiÕu cãi 432000m2 6.856 4.320 63 10. An Mü (Q Phô) B¸nh ®a, chiÕu 3000 tÊn 6.000 5.000 83 Nguån :B¸o c¸o Së NN&PTNT tØnh Th¸i B×nh NÕu trong mÊy n¨m qua gi¸ trÞ s¶n xuÊt CN - TTCN toµn tØnh ®¹t 1300 tû ®ång th× khu vùc ngoµi quèc doanh chiÕm 70 - 75% trong ®ã nghÒ vµ lµng nghÒ chiÕm 60 - 65% tû träng chung toµn ngµnh mét sè lµng nghÒ cã gi¸ trÞ s¶n xuÊt lín nh­ dÖt Th¸i Ph­¬ng ®¹t 126 tû ®ång, dÖt ®òi Nam Cao ®¹t 40 tû ®ång. Sù ph¸t triÓn cña c¸c lµng nghÒ ®· ®­îc sù gãp phÇn thóc ®Èy qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n theo xu h­íng t¨ng c¬ cÊu ngµnh CN, dÞch vô qu¶n lý trong ngµnh n«ng l©m ng­ nghiÖp gãp phÇn bè trÝ lùc l­îng lao ®éng hîp lý theo h­íng "Ly n«ng bÊt ly h­¬ng". §Æc biÖt sù ph¸t triÓn ®ã ®· ph¸ thÕ thuÇn n«ng t¹o ®µ cho c«ng nghiÖp ph¸t triÓn thóc ®Èy qu¸ tr×nh CNH H§H n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n. ë rÊt nhiÒu lµng nghÒ ph¸t triÓn thu nhËp tõ ngµnh nghÒ tiÓu thñ c«ng nghiÖp vµ dÞch vô ®· chiÕm tíi 70 - 80% tæng thu nhËp cña toµn x·. - Sù håi phôc vµ ph¸t triÓn cña c¸c lµng nghÒ ®· vµ ®ang t¹o thªm nhiÒu viÖc lµm vµ gãp phÇn lµm t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng ë n«ng th«n. B¶ng16: HiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¬ së/hé ngµnh nghÒ (1996). VA / n¨m VA/L§ TX n¨m TNBQ hé/n¨m LNBQ c¬ së/n¨m TN/CP cña hé LN/CP cña c¬ së TN cña 1 L§ cña hé LNBQ/n¨m/L§ cña c¬ së 1.C¬ sëchuyªn 533564 8745 - 72780 - 5,08 - 3095 - ChÕ biÕn N-L-TS 161945 5750 - 34594 - 3,06 - 2830 -C«ng nghiÖp vµ XD 1098824 8463 - 73743 - 3,73 - 3102 - DÞch vô 484732 12584 - 122767 - 9,32 - 3331 2. Hé chuyªn 16651 4662 9352 - 18,83 - 2618 - - ChÕ biÕn NLTS 12900 4495 8708 - 22,21 - 3034 - - CN vµ XD 26796 4304 11112 - 23,89 - 1826 - - DÞch vô 11806 5746 8415 - 1378 - 4096 - 3. Hé kiªm 7791 2995 6291 - 44,62 - 2418 - - Riªng cho L§ phi n«ng nghiÖp 4213 3081 3419 - 30,7 - 2501 - Nguån: Qua b¶ng trªn ta thÊy thu nhËp b×nh qu©n cña mét lao ®éng ë c¬ së chuyªn lµ 3,095 triÖu trong khi ®ã ë hé chuyªn chØ ®¹t 2,618 triÖu vµ hé kiªm lµ 5,501 triÖu. Thùc tÕ cho thÊy sè hé lµm n«ng nghiÖp kiªm ngµnh nghÒ chiÕm phÇn lín trong c¸c lµng nghÒ trõ mét vµi lµng nghÒ ®¹t ®­îc tr×nh ®é ph¸t triÓn cao. Nhê t¹o viÖc lµm thu nhËp cña ng­êi lao ®éng t¨ng lªn. Tuú theo tõng lo¹i nghÒ vµ møc ®é ph¸t triÓn tõng l¹i nghÒ mµ møc thu nhËp gi÷a chóng cã sù chªnh lÖch ®¸ng kÓ mét sè nghÒ nh­ dÖt kh¨n, ph­¬ng la, dÖt ®òi Nam Cao cã nh÷ng hé thu nhËp tõ 50 -100 triÖu trong lóc ®ã mét sè nghÒ kh¸c nh­ thªu ren chØ ®¹t 4 - 5 triÖu ®«ng/n¨m Thu nhËp b×nh qu©n cña mét lao ®éng ë c¬ së lµ 260.000®/th¸ng ë hé chuyªn lµ 250.000®/th¸ng cßn hé kiªm lµ 200.000®/th¸ng. Trong ®ã mét sè nghÒ cã thu nhËp cao h¬n nh­ ch¹m b¹c, dÖt ®òi ®¹t 15 - 20000®/ngµy nh­ng mét sè nghÒ l¹i cã thu nhËp thÊp nh­ lµm nã 4-7000®/ngµy. MÆc dï cã nh÷ng nghÒ cã thu nhËp thÊp nh­ vËy song ®èi víi ng­êi n«ng d©n lóc n«ng d©n th× vÉn rÊt cÇn thiÕt nhÊt lµ nã l¹i phï hîp víi lùc l­îng lao ®éng n÷. Trung b×nh thu nhËp cña mét lao ®éng nghÒ th­êng b»ng 1,7 - 3,9 lÇn so víi thu nhËp b×nh qu©n cña mét lao ®éng n«ng nghiÖp thuÇn. Trong tõng lµng nghÒ tr×nh ®é lao ®éng kh¸c nhau còng cã møc thu nhËp rÊt kh¸c nhau. Mét thî ch¹m b¹c tay nghÒ cao cã thu nhËp gÊp 1,5 - 2 lÇn ng­êi cã tay nghÒ trung b×nh. - Sù phôc håi vµ ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ trong nh÷ng n¨m qua ®· thùc sù n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n ®Þa ph­¬ng. Nhê cã thu nhËp cao, c¸c lµng nghÒ ®· ®Çu t­ x©y dùng ®­îc nhiÒu c¬ së vËt chÊt kü thuËt h¹ tÇng phôc vô s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. C¸c c«ng tr×nh chung cña x· nh­: ®iÖn ®­êng, tr­êng häc, tr¹m x¸, trô së UBND ®Òu khang trang h¬n c¸c x· trong cïng ®iÒu kiÖn mµ kh«ng cã nghÒ. §êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cña nh©n d©n ®­îc c¶i thiÖn râ rÖt. ë c¸c lµng nghÒ ph¸t triÓn m¹nh kh«ng cã hé thuéc diÖn ®ãi nghÌo tû lÖ hé cã nhµ kiªn cè cao tÇng, cã ®å dïng vµ c¸c ph­¬ng tiÖn sinh ho¹t ®¾t tiÒn ngµy cµng gia t¨ng. Mét ®iÒu chóng ta dÔ nhËn thÊy trong c¸c lµng nghÒ ®ã lµ tinh thÇn h¨ng say lao ®éng, ng­êi d©n phÊn khëi khi s¶n phÈm cña m×nh ®­îc tiªu thô nhanh chãng. C¸c lµng nghÒ ë n«ng th«n ph¸t triÓn cßn gãp phÇn xo¸ bá c¸c tËp tôc l¹c hËu, lèi lµm ¨n nhá cßn tån ®äng ë n«ng th«n t¹o ra nÕp nghÜ, c¸ch lµm ¨n míi theo t¸c phong cña nÒn s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, më réng giao l­u hµng ho¸. Trong c¸c lµng nghÒ c¸c tÖ n¹n x· héi nh­ cê b¹c, r­îu chÌ, nghiÖn hót còng gi¶m ®¸ng kÓ. Mét ®Æc tÝnh n÷a thÓ hiÖn truyÒn thèng hiÕu häc cña ng­êi d©n Th¸i B×nh lµ t¹o ®iÒu kiÖn cho con em ®­îc ¨n häc, tû lÖ sè ng­êi ®ç §¹i häc th­êng cao trong c¸c lµng nghÒ kh«ng gièng nh­ ë c¸c n¬i kh¸c th­êng khuyÕn khÝch trÎ em ®i lµm kiÕm tiÒn râ rµng ®©ylµ mét ®iÒu rÊt quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn l©u dµi cña lµng nghÒ cña tØnh vµ cña ®Êt n­íc. 4. Mét sè chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc vµ tØnh Th¸i B×nh ®èi víi c¸c lµng nghÒ NhËn thøc râ vai trß quan träng cña c¸c lµng nghÒ ®èi víi viÖc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi n«ng th«n. Ngµy 29/11/2000 chÝnh phñ ®· ra quyÕt ®Þnh sè 132/2000/Q§-TTg vÒ mét sè chÝnh s¸ch khuyÕn kÝch ph¸t triÓn ngµnh nghÒ n«ng th«n trong ®ã kh¼ng ®Þnh. Nhµ n­íc cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch viÖc tiªu thô vµ sö dông c¸c s¶n phÈm ngµnh nghÒ n«ng th«n nhÊt lµ c¸c s¶n phÈm sö dông nguån nguyªn liÖu tù nhiªn cña c¸c s¶n phÈm chÊt th¶i ho¸ chÊt nhùa c«ng nghiÖp. Nhµ n­íc khuyÕn khÝch t¹o ®iÒu kiÖn vµ cã chÝnh s¸ch b¶o vÖ quyÒn lîi hîp ph¸p c¸c c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh ngµnh nghÒ n«ng th«n. KhuyÕn khÝch viÖc tù nguyÖn thµnh lËp c¸c hiÖp héi theo ngµnh nghÒ hoÆc theo ®Þa ph­¬ng nh»m hç trî thiÕt thùc cho c¸c c¬ së ngµnh nghÒ ph¸t triÓn, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó tæ chøc, c¸ nh©n huy ®éng c¸c nguån lùc x· héi triÓn khai c¸c ho¹t ®éng trî gióp, t­ vÊn, thèng tin, tiÕp thÞ, ®µo t¹o nghÒ, khuyÕn c«ng nghiªn cøu c«ng nghÖ, kiÓu d¸ng mÉu m· cho ph¸t triÓn ngµnh nghÒ n«ng th«n. QuyÕt ®Þnh nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c¬ së ngµnh nghÒ n«ng th«n ®­îc chÝnh phñ còng ®· yªu cÇu c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc ë ®Þa ph­¬ng ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch hç trî vÒ vèn, vÒ khoa häc c«ng nghÖ, vÒ ®µo t¹o....®èi víi c¸c c¬ së ngµnh nghÒ. §Ó nh»m cô thÓ quyÕt ®Þnh c¶u chÝnh phñ vÒ lµng nghÒ trªn c¬ së c¸c ®iÒu kiÖn riªng biÖt cña tØnh, UBND tØnh Th¸i B×nh ®· ra quy ®Þnh ®Ó x©y dùng tiªu chuÈn cña lµng nghÒ còng nh­ c¸c chÝnh s¸ch ®èi víi lµng nghÒ. Ph¸t triÓn lµng nghÒ lµ mét trong n¨m ch­¬ng tr×nh kinh tÕ lín cña tØnh víi môc tiªu ®Õn n¨m 2005 cã 40% trë lªn sè hé cã nghÒ tû träng gi¸ trÞ s¶n xuÊt tõ ngµnh nghÒ chiÕm 55- 60% tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt ë n«ng th«n. H­íng ­u tiªn ph¸t triÓn mét sè ngµnh nghÒ trong thêi gian tíi lµ: + NghÒ dÖt, da, may mÆc, thªu + ChÕ biÕn n«ng s¶n thùc phÈm + NghÒ m©y tre ®an + NghÒ thñ c«ng mü nghÖ §Ó thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh ®ã UBND tØnh ®· cã nh÷ng biÖn ph¸p nh»m ­u tiªn vÒ ®Êt ®ai, ®µo t¹o nghÒ cho nh÷ng dù ¸n du nhËp nghÒ ph¸t triÓn nghÒ, lµng nghÒ cã tÝnh kh¶ thi. MÆt dï c¸c chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ, tØnh lµ t­¬ng ®èi râ rµng song vÉn cßn chung, ch­a cã ­u ®·i cô thÓ. Ngay trong kh©u vay vèn ®Ó më mang ngµnh nghÒ còng cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, sù hç trî vèn tõ ng©n s¸ch hÇu nh­ kh«ng cã. C¸c biÖn ph¸p vÒ hç trî tiªu thô s¶n phÈm kh«ng ®­îc chó ý, chÝnh v× thÕ kh¶ n¨ng ®¹t môc tiªu ®Ò ra lµ rÊt khã kh¨n nÕu kh«ng cã sù ®Çu t­, sù quan t©m s¸t sao h¬n. III. Nh÷ng ®¸nh gi¸ chung vÒ c¸c lµng nghÒ ë n«ng th«n Th¸i B×nh. Nh÷ng thµnh c«ng ®· ®¹t ®­îc vµ kinh nghiÖm rót ra tõ sù ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ ë tØnh Th¸i B×nh Tõ sù ph©n tÝch h×nh h×nh ph¸t triÓn ngµnh nghÒ ë n«ng th«n Th¸i B×nh trong nh÷ng n¨m qua ta thÊy. Sau mét thêi kú suy tho¸i 1986 - 1992 kÓ tõ 1993 trë l¹i ®©y ngµnh nghÒ TTCN ë Th¸i B×nh ph¸t triÓn t­¬ng ®èi æn ®Þnh n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc trong mét kho¶ng thêi gian dµi b×nh qu©n suèt tõ 1993 ®Õn 1999 ®¹t møc ®é t¨ng tr­ëng 17% /n¨m cã n¨m cao nh­ giai ®o¹n 1994 -1995 t¨ng 25% tõ n¨m 1995 trë l¹i ®©y cã nh÷ng ngµnh t¨ng kh¸ nh­ chÕ biÕn l­¬ng thùc thùc phÈm (t¨ng 1,5 lÇn) dÖt may (t¨ng 2,1 lÇn).....Sù ph¸t triÓn m¹nh cña c¸c ngµnh nghÒ n«ng th«n nãi chung vµ lµng nghÒ nãi riªng ®· gãp phÇn quan träng chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ bé mÆt ®êi sèng x· héi n«ng th«n. Tuy nhiªn trong ®ã ngµnh m©y tre ®an, s¶n xuÊt ®å gç cã h­íng gi¶m. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña c¸c ngµnh TTCN ë Th¸i B×nh ®· ph¸t triÓn h­íng vµo nhu cÇu thÞ tr­êng. XÐt vÒ yÕu tè tiÒm n¨ng Th¸i B×nh cã lùc l­îng lao ®éng dåi dµo nh÷ng nghÒ hiÖn cã ®ßi hái vèn ®Çu t­ kh«ng cao víi kü thuËt vµ tay nghÒ hiÖn nay c¸c s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt ra ®· ®¸p øng ®­îc mét phÇn nhu cÇu cña thÞ tr­êng, mét sè s¶n phÈm nh­ ®òi, thªu ch¹m b¹c ®· cã chç ®øng ë trong n­íc vµ xuÊt khÈu. Th¸i B×nh lµ n¬i ®Êt chËt ng­êi ®«ng ®Êt ®ai ngµy cµng bÞ thu hÑp sù ph¸t triÓn nhanh cña ngµnh nghÒ TTCN ®· thu hót lùc l­îng lao ®éng hµng chôc ngµn ®êi trong ®ã ®¸ng kÓ lµ lùc lao ®éng n÷ vµ ng­êi ngoµi ®é tuæi lao ®éng. HÇu hÕt c¸c lµng nghÒ ®Òu cã thu nhËp tõ 150 - 400 ngµn ®ång. TÊt c¶ t×nh h×nh trªn ®· t¸c ®éng tèt ®Õn vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm t¨ng thu nhËp c¶i thiÖn ®êi sèng ng­êi lao ®éng n«ng th«n. C¸c ngµnh nghÒ ë n«ng th«n Th¸i B×nh ®· gãp phÇn vèn nhµn rçi trong nh©n d©n ®Ó ®Çu t­ s¶n xuÊt. Chóng khai th¸c tèt c¸c nguån lùc s½n cã ë ®Þa ph­¬ng ®Ó t¹o thµnh nh÷ng s¶n phÈm cã chç ®øng trªn thÞ tr­êng. §¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ trªn lµ do - Søc Ðp ngµy cµng t¨ng cña viÖc gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm t¨ng thunhËp cho d©n c­, t×nh tr¹ng mÊt ®Êt canh t¸c trong khi d©n sè t¨ng lín chÝnh lµ ®éng lùc bªn trong quan träng nhÊt th«i thóc ng­êi lao ®éng vµ gia ®×nh hä t×m kiÕm mäi biÖn ph¸p cã thÓ ®Ó ph¸t triÓn gµnh nghÒ, thËm chÝ hä chÊp nhËn møc tiÒn c«ng rÊt thÊp chØ 4000-5000®/ngµy - §¹t ®­îc kÕt qu¶ ®ã ph¶i kÓ ®Õn sù m¹nh d¹n ®Çu t­ d¸m nghÜ, d¸m lµm n¨ng ®éng b­¬n tr¶i t×m kiÕm thÞ tr­êng cña mét sè gia ®×nh còng nh­ c¬ së lµm nghÒ. ChÝnh hä ®· kh«i phôc vµ ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng ë ®Þa ph­¬ng, hä ®· v­¬n lªn ®¹t kÕt qu¶ cao mÆc dï nhiÒu khi häc còng gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. - Mét yÕu tè cã tÝnh quyÕt ®Þnh lµ nh÷ng chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch thuËn lîi khuyÕn khÝch ngµnh nghÒ n«ng th«n ph¸t triÓn cña Nhµ n­íc vµ cña tØnh trong nh÷ng n¨m qua ë mäi cÊp l·nh ®¹o tõ tØnh ®Õn huyÖn ®Õn x· ®Òu cã chñ tr­¬ng khuyÕn khÝch m¹nh mÏ ph¸t triÓn ngµnh nghÒ n«ng th«n, ë hÇu c¸c hé gia ®×nh ë c¸c x· cã nghÒ dï ch­a cÇn ®¨ng ký kinh doanh vÉn cã thÓ hµnh nghÒ mµ kh«ng ph¶i nép bÊt kú mét kho¶n ®ãng gãp b¾t buéc nµo. - Ngoµi ra sù ph¸t triÓn cña lµng nghÒ trong nh÷ng n¨m qua cßn do tèc ®é ph¸t triÓn chung cña toµn nÒn kinh tÕ t¸c ®éng lªn, thÞ tr­êng trong n­íc ®­îc më réng, c¬ së h¹ tÇng hoµn chØnh thuËn tiÖn cho vËn chuyÓn nguyªn liÖu, giao l­u bu«n b¸n trong tØnh vµ toµn quèc. 2. Nh÷ng khã kh¨n vµ v­íng m¾c chñ yÕu - Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu c¸c lµng nghÒ ®· ®¹t ®­îc, sù ho¹t ®éng cña c¸c lµng nghÒ trong nh÷ng n¨m qua cßn gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n, yÕu kÐm. MÆc dï cã tèc ®é ph¸t triÓn kh¸ song thiÕu sù æn ®Þnh, thiÕu c¬ së v÷ng ch¾c - thÞ tr­êng trong n­íc cßn nhá bÐ, thÞ tr­êng quèc tÕ bÞ c¹nh tranh m¹nh mÏ mét phÇn do s¶n phÈm cña ta ch­a thËt sù ®Æc s¾c, cßn ®¬n ®iÖu, kh¶ n¨ng tiÕp thÞ giíi thiÖu s¶n phÈm cña m×nh víi kh¸ch hµng cßn kÐm. NhiÒu lµng nghÒ phÇn lín s¶n phÈm ®ang gÆp khã kh¨n trong kh©u tiªu thô lµm cho s¶n xuÊt bÞ ®×nh trÖ cÇm chõng. Sù ph¸t triÓn m¹nh cña c¸c DNTN C«ng ty TNHH cã nhiÒu mÆt tèt song cßn cã t×nh tr¹ng chÌn Ðp g©y thiÖt h¹i cho c¸c hé gia ®×nh s¶n xuÊt nghÒ. H×nh thøc s¶n xuÊt chñ yÕu cña c¸c c¸n bé ngµnh nghÒ hiÖn nay lµ thùc hiÖn gia c«ng theo mÉu ®Æt hµng ®iÒu nµy lµm h¹n chÕ kh¶ n¨ng s¸ng t¹o vµ viÖc n©ng cao tay nghÒ ng­êi thî. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt cßn mang tÝnh tù ph¸t bÞ chi phèi m¹nh cña thÞ tr­êng, bè trÝ s¶n xuÊt nhá lÎ ph©n t¸n, ë tÇm vÜ mo mÆc dï ®· cã nh÷ng chiÕn l­îc cho ph¸t triÓn ngµnh nghÒ nh­ng ch­a cã biÖn ph¸p cô thÓ vµ cßn lóng tóng trong triÓn khai thùc hiÖn. H¬n n÷a ch­a cã sù ®ång bé trong qu¶n lý ®èi víi ngµnh nghÒ tiÓu thñ c«ng nghiÖp. Suèt mét thêi gian dµi gÇn nh­ kh«ng cã mét c¬ quan qu¶n lý vµ cã tr¸ch nhiÖm víi c¸c lµng nghÒ thñ c«ng. Cã thÓ nãi, tõ s¶n xuÊt ®Õn t×m kiÕm thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm ®Òu do c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n c¸ thÓ hoÆc hé gia ®×nh tù lo liÖu, xoay xë. Do vËy, diÔn ra t×nh tr¹ng kh¸ phæ biÕn lµ cïng mét mÆt hµng hoÆc s¶n phÈm nh­ng lµng nghÒ nµo cã ®­îc hîp ®ång hoÆc thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm th× n¬i ®ã ph¸t triÓn ®­îc vµ ng­îc l¹i th× ngµy cµng khã kh¨n sa sót. - C¶ n­íc hiÖn nay ®· cã hµng tr¨m viÖn nghiªn cøu nh­ng kh«ng cã næi mét viÖn thñ c«ng mü nghÖ, kh«ng cã mét tr­êng d¹y thñ c«ng mü nghÖ ®µo t¹o hoÆc nghiªn cøu kinh tÕ kü thuËt phôc vô ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh s¶n phÈm thñ c«ng mü nghÖ cã thÓ t­¬ng øng víi vÞ trÝ, vai trß vµ tiÒm n¨ng to lín cña ngµnh nghÒ truyÒn thèng. Cã thÓ nãi c¸c nghÒ thñ c«ng vµ c¸c lµng nghÒ vÉn gÇn nh­ n»m ngoµi sù quan t©m cña c¸c ch­¬ng tr×nh khoa häc vµ c«ng nghÖ. MÆc dï cã chñ tr­¬ng ph¸t triÓn ngµnh nghÒ nh­ng vÉn thiÕu nh÷ng c¬ quan nghiªn cøu, h­íng dÉn vµ gióp ®ì ®èi víi c¸c lµng nghÒ trong viÖc c¶i tiÕn c«ng cô ®æi míi c«ng nghÖ gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ ch©t l­îng s¶n phÈm, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm truyÒn thèng trªn tr­êng quèc tÕ. - PhÇn lín c¸c hé ë n«ng th«n Th¸i B×nh vÉn coi lµm nghÒ tiÓu thñ c«ng nghiÖp lµ mét nghÒ phô mÆc dï cã nghÒ mang l¹i thu nhËp chÝnh cho kinh tÕ gia ®×nh. §iÒu nµy chøng tá ng­êi lµm nghÒ ch­a d¸m tin ch¾c r»ng nghÒ tiÓu thñ c«ng nghiÖp høa hÑn mét t­¬ng lai tèt h¬n cho hä. - Mét thùc tÕ ë c¸c lµng nghÒ hiÖn nay lµ mÆc dï thiÕu vèn song hä kh«ng gi¸m m¹nh d¹n vay vèn cña c¸c tæ chøc tÝn dông nguyªn nh©n chÝnh cña vÊn ®Ò nµy lµ do ng­êi s¶n xuÊt ch­a t×m ®­îc ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh kh¶ thi vµ cã lîi nhuËn cao. Còng chÝnh v× ®iÒu ®ã nªn viÖc du nhËp nghÒ míi më réng nghÒ cò rÊt khã kh¨n. - ë hÇu hÕt c¸c ngµnh TTCN hiÖu cã ®Çu t­ vèn vµ thiÕt bÞ nãi chung cßn thÊp, kü thuËt s¶n xuÊt chñ yÕu lµ thñ c«ng. Trong ®iÒu kiÖn nh­ vËy viÖc ph¸t triÓn nghÒ hay bá nghÒ trë l¹i víi nghÒ n«ng lµ kh«ng mÊy khã kh¨n khi thÞ tr­êng tiªu thô cßn nh÷ng biÕn ®éng ®Æc biÖt lµ khi cã biÕn ®éng lín. Tr×nh ®é lao ®éng trong c¸c lµng nghÒ cßn thÊp ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ tiÕp thÞ thiÕu c«ng nghiÖp lµm chç dùa cho c¸c h×nh thøc hîp t¸c nh­ gia c«ng s¬ chÕ.....ViÖc tÝch luü ®Ó ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ kh«ng ®­îc quan t©m. Sù gióp ®ì cña Nhµ n­íc b»ng nh÷ng gi¶i ph¸p hiÖn cã ch­a mang l¹i hiÓu qu¶ mong muèn. Sù chØ ®¹o cña c¸c cÊp qu¶n lý cßn nhiÒu ¸ch t¾c, c¸c h×nh thøc sinh ho¹t v¨n ho¸ quÇn chóng cã t¸c dông khuyÕn khÝch nghÒ ch­a ®­îc håi phôc nh­ héi nghÒ nghiÖp, lÔ héi tæ nghÒ, vµ ch­a h­íng chiÒu ho¹t ®éng cña m×nh vµo viÖc gióp ®ì nhau, trao ®æi kinh nghiÖm lµm ¨n hç trî nhau lóc khã kh¨n. Mét thùc tr¹ng hÕt søc lo ng¹i ë mét sè lµng nghÒ ®ã lµ vÊn ®Ò « nhiÔm m«i tr­êng. Do c«ng nghÖ l¹c hËu ch­a cã thiÕt bÞ xö lý chÊt th¶i l¹i s¶n xuÊt xen kÏ víi d©n c­ nªn t×nh tr¹ng g©y « nhiÔm nguån n­íc, kh«ng khÝ ë mét sè n¬i kh¸ trÇm träng. HiÖn nay ë c¸c x· cã nghÒ nh­ dÖt kh¨n ë Th¸i Ph­¬ng (H­ng Hµ) dÖt ®òi Nam Cao (KiÕn X­¬ng) chÕ biÕn l­¬ng thùc thùc phÈm x· Vò Héi (Vò Th­), ch¹m b¹c §ång X©m (KiÕn X­¬ng) t×nh tr¹ng « nhiÔm m«i tr­êng rÊt lín nhÊt lµ c¸c x· cã sö dông kh©u tÈy, nhuém in...T×nh tr¹ng lµm cho hÖ thèng n­íc bÞ « nhiÔm rÊt nÆng. Do ®ã ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn chóng ta cÇn ph¶i t×m ra nh÷ng biÖn ph¸p vµ gi¶i ph¸p thÝch hîp ®Ó h¹n chÕ xö lý vÊn ®Ò « nhiÔm m«i tr­êng. Tr­íc m¾t nªn cÇn tËp trung nh÷ng c«ng ®o¹n cã liªn quan ®Õn tÈy, nhuém, m¹...Ra mét khu ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý. Tuy nhiªn vÊn ®Ò xö lý m«i tr­êng lµ vÊn ®Ò rÊt lín cÇn sù quan t©m gióp ®ì vµ chØ ®¹o cña trung ­¬ng, cña tØnh cïng c¸c ngµnh. Cã nh­ vËy míi b¶o ®¶m cho nghÒ vµ lµng nghÒ ph¸t triÓn, ®ång thêi ®¶m b¶o ®­îc søc kháe vµ ®êi sèng cho ng­êi d©n trong khu vùc lµng nghÒ. Ch­¬ng III: §Þnh h­íng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn lµng nghÒ ë Th¸i B×nh. I. Mét sè quan ®iÓm vµ ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn: C¸c quan ®iÓm vÒ ph¸t triÓn lµng nghÒ: - Tr­íc hÕt cÇn ®¸nh gi¸ mét c¸ch ®Çy ®ñ vÞ trÝ vµ vai trß cña lµng nghÒ n«ng th«n vµ lµng nghÒ trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®Ó cã chñ tr­¬ng vµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn ®óng ®¾n. LÞch sö nghi nhËn TTCN ®· cïng n«ng nghiÖp b¶o ®¶m mäi nhu cÇu ®êi sèng cña d©n téc tõ buæi b×nh minh dùng n­íc ®Õn nay. Nh÷ng s¶n phÈm cña ngµnh nghÒ truyÒn thèng lµ b»ng chøng vÒ nÒn v¨n ho¸, v¨n minh cña d©n téc ViÖt Nam, dÊu Ên vinh quang cña lÞch sö 4 ngµn n¨m dùng n­íc vµ gi÷ n­íc. ViÖc x©y dùng mét nÒn c«ng nghiÖp cña ®Êt n­íc kh«ng thÓ thiÕu vÞ trÝ cña TTCN. Ngay ë nh÷ng n­íc c«ng nghiÖp tiªn tiÕn nh­ Mü, Anh, Ph¸p, NhËt...vÉn hÕt søc coi träng TTCN vµ tån t¹i víi tû lÖ kh¸ cao. §èi víi n­íc ta chóng ta b¾t ®Çu ®i vµo CNH H§H nªn cµng ph¶i ®Æc biÖt quan t©m ®Õn tiÓu thñ c«ng nghiÖp ®Õn ngµnh nghÒ truyÒn thèng bëi v× nã cã thÓ kÕt hîp víi ®¹i c«ng nghiÖp s¶n xuÊt ra mét sè l­îng s¶n phÈm lín cho nhu cÇu x· héi ®¸p øng kÞp thêi nh÷ng nhu cÇu ®a d¹ng cña ®êi sèng kinh tÕ thÞ tr­êng cã kh¶ n¨ng thu hót nhiÒu lao ®éng. - C¸c ngµnh nghÒ n«ng th«n lµ tiÒn ®Ò cho ph¸t triÓn m¹nh c«ng nghiÖp n«ng th«n tiÓu thñ c«ng nghiÖp cÇn vèn ®Çu t­ Ýt thu l·i nhanh cã søc sèng linh ho¹t mÒm dÎo cã kh¶ n¨ng chuyÓn h­íng s¶n xuÊt khi thÞ tr­êng biÕn ®éng. - Kh«i phôc vµ ph¸t triÓn lµng nghÒ ph¶i g¾n víi CNH H§H c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng ë n­íc ta rÊt ®a d¹ng ®­îc ph©n bè réng kh¾p c¸c vïng trong n«ng th«n trong giai ®o¹n ®Êt n­íc b­íc vµo CNH H§H ®ßi hái c¸c ngµnh ph¶i tõng b­íc ®æi míi trang thiÕt bÞ ¸p dông nh÷ng c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµo s¶n xuÊt, dÞch vô. Do vËy s¶n xuÊt cña c¸c lµng nghÒ còng kh«ng n»m ngoµi bèi c¶nh ®ã "hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ truyÒn thèng truyÒn thèng ho¸ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i" lµ mét chñ tr­¬ng lín ®· ®­îc kh¼ng ®Þnh trong nghÞ quyÕt cña trung ­¬ng §¶ng, cã ®¶m b¶o ®­îc c¸c nguyªn t¾c trªn míi ®¸p øng ®­îc yªu cÇu võa n©ng cao s¶n xuÊt lao ®éng, chÊt l­îng s¶n phÈm võa ®¶m b¶o gi÷ nguyªn ®­îc tÝnh chÊt truyÒn thèng vµ gi¸ trÞ cña c¸c lo¹i gi¸ trÞ cña c¸c s¶n phÈm ®Æc thï nµy. - Kh«i phôc vµ ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ ph¶i lÊy hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi lµm th­íc ®o. Tr­íc hÕt nh»m kh«i phôc l¹i s¶n xuÊt ë nh÷ng lµng nghÒ ®· bÞ mai mét, ph¸t triÓn m¹nh ë nh÷ng lµng nghÒ ®ang cßn tån t¹i duy tr× vµ t¨ng sè l­îng c¸c lµng nghÒ t¨ng sè hé, sè lao ®éng trªn c¬ së ®ã t¨ng s¶n l­îng, s¶n phÈm phôc vô cho nhu cÇu tiªu dïng vµ suÊt khÈu vµ mÆt x· héi th× ph¸t triÓn ngµnh nghÒ nh»m t¹o thªm nhiÒu chç lµm viÖc míi gãp phÇn gi¶m bít t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp trÇm träng ë n«ng th«n t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c hé gia ®×nh vµ ng­êi lao ®éng t¨ng thu nhËp æn ®Þnh vµ c¶i thiÖn ®êi sèng...Kh«i phôc vµ ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ còng lµ qu¸ tr×nh ®ßi hái ph¶i cã biÖn ph¸p n©ng cao n¨ng xuÊt lao ®éng, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm nµy trªn thÞ tr­êng. ThÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm tõng b­íc ®­îc æn ®Þnh vµ më réng l¹i lµ ®iÒu kiÖn vµ ®éng lùc quan träng thóc ®Èy vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt trong c¸c lµng nghÒ. - §i ®«i víi n©ng cao s¶n xuÊt lao ®éng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c lµng nghÒ lµ qu¸ trinh kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng cña ®éi ngò lao ®éng th«ng qua viÖc tró träng c«ng t¸c ®µo t¹o kü thuËt, tay nghÒ cho ng­êi lao ®éng, båi d­ìng kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm qu¶n lý kinh tÕ kiÕn thøc thÞ tr­êng cho ®éi ngò nh÷ng qu¶n lý. Chó träng n©ng cao tr×nh ®é d©n trÝ v¨n ho¸ cho lao ®éng vµ d©n c­ c¸c lµng nghÒ ®Æc biÖt lµ líp trÎ, líp con ch¸u cña c¸c hé gia ®×nh - ®ã lµ lùc l­îng nßng cèt ®Ó duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ trong t­¬ng lai. - Kh«i phôc vµ ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ ®i ®«i víi x©y dùng vµ ph¸t triÓn n«ng th«n míi, gi÷ d×n c¸c thÇn phong mü tôc, b¶o vÖ m«i tr­êng sinh th¸i. C¸c ngµnh nghÒ n«ng th«n ph¸t triÓn sÏ thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ cña tõng lµng nghÒ theo h­íng t¨ng dÇn tû träng ngµnh nghÒ vµ dÞch vô, gi¶m dÇn tû träng n«ng nghiÖp trong c¬ cÊu gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng cña c¸c ®Þa ph­¬ng. Ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ nhanh chãng t¨ng thu nhËp cña lao ®éng cña d©n c­ c¸c ®Þa ph­¬ng gãp phÇn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®i lªn giµu cã. Thùc tiÔn còng ®· cho c¸c ®Þa ph­¬ng cã ®êi sèng kh¸ gi¶ vµ giµu cã ®Òu lµ nh÷ng n¬i ph¸t triÓn m¹nh ngµnh nghÒ hoÆc dÞch vô...khi kinh tÕ ph¸t triÓn thu nhËp, ®êi sèng cña ng­êi d©n ®­îc n©ng cao l¹i t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn nhanh c¬ së h¹ tÇng, c¸c c«ng tr×nh phóc lîi, gãp phÇn n©ng cao ®êi sèng v¨n ho¸ tinh thÇn cña c¸c ng­êi d©n. Nh÷ng vÊn ®Ò trªn hoµn toµn phï hîp víi néi dung vµ tiªu chuÈn n«ng th«n míi ®· ®­îc ®Þa ph­¬ng cô thÓ ho¸ trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nghÞ quyÕt TW5 víi néi dung c¬ b¶n lµ "chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n, n©ng cao ®êi sèng cho d©n, x©y dùng c¸c c«ng tr×nh phóc lîi nh­ giao th«ng, thuû lîi, ®iÖn, tr­êng häc, tr¹m x¸ b¶o vÖ søc kháe cho ng­êi lao ®éng vµ n©ng cao d©n trÝ, ®ång thêi cñng cè c¸c tæ chøc §¶ng chÝnh quyÒn vµ c¸c ®oµn thÓ quÇn chóng, gi÷ d×n trËt tù an ninh th«n xãm, gãp phÇn b¶o vÖ tæ quèc x· héi chñ nghÜa". - Kh«i phôc vµ ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ gãp phÇn biÕn ®æi nhanh chãng ®êi sèng kinh tÕ cña d©n c­ thóc ®Èy qu¸ tr×nh ®é thÞ ho¸ ë c¸c vïng n«ng th«n. Tuy nhiªn cïng víi t¸c ®éng ®a d¹ng nhiÒu chiÒu cña cuéc sèng c«ng nghiÖp ho¸ vµ ¶nh h­ëng cña kinh tÕ thÞ tr­êng...còng dÔ lµm biÕn ®æi nªn nghÜ, lèi sèng vµ phong tôc tËp qu¸n cña ng­êi d©n ë c¸c ®Þa ph­¬ng trong ®ã cã c¸c lµng nghÒ. Do vËy trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, x©y dùng nÕp sèng v¨n ho¸ míi ph¶i rÊt tró träng gi÷ d×n nh÷ng b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc, phong tôc tËp qu¸n g¾n víi c¸c ngµnh nghÒ. - Mçi ngµnh nghÒ, lµng nghÒ ®Òu cã nh÷ng nÐt riªng vµ ®Æc tr­ng tiªng cÇn ®­îc gi÷ d×n b¶o tån. Cïng víi ph¸t triÓn kinh tÕ, chó ý ®Õn c¸c biÖn ph¸p xö lý « nhiÔm m«i tr­êng b¶o vÖ ph¸t triÓn ®êi sèng nh©n d©n. Nh÷ng ph­¬ng h­íng chñ yÕu - Môc tiªu ph¸t triÓn nghÒ vµ lµng nghÒ gãp phÇn lµm cho c«ng nghiÖp - TTCN toµn tØnh cã tèc ®é t¨ng tr­ëng kh¸. PhÊn ®Êu 2000 - 2005 ®¹t tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n 15% n¨m 2006 - 2010 lµ 15%/n¨m c«ng nghiÖp vµ x©y dùng v­¬n lªn ®¹t 35% GDP. - Tõ nay ®Õn 2010 mçi n¨m cÇn gi¶i quyÕt viÖc lµm cho tõ 5 - 7 ngµn ng­êi (trong ®ã chñ yÕu lµ häc sinh tèt nghiÖp PTCS vµ PTTH kh«ng cã ®iÒu kiÖn tiÕp tôc häc lªn) - §Õn 2005 ®èi víi c¸c hé s¶n xuÊt c«ng nghiÖp - TTCN phÊn ®Êu cã møc thu nhËp lµ 700USD/ng­êi/n¨m, n¨m 2010 ®¹t 800USD/ng­êi/n¨m. Chñ tr­¬ng cña tØnh më réng nghÒ hiÖn cã nh­ dÖt ®òi Nam Cao tõ 15 - 20% hµng n¨m. §­a nghÒ thªu ë Vò Th­ trë thµnh Trung t©m thªu cña toµn tØnh phÊn ®Êu tèc ®é t¨ng tr­ëng hµng n¨m tõ 10 - 12 %/n¨m. TËp trung n©ng cao chÊt l­îng nghÒ ch¹m b¹c §ång X©m ®Ó xøng ®¸ng víi nghÒ truyÒn thèng ®· cã hµng tr¨m n¨m cña tØnh. - §èi viÖc ph¸t triÓn nghÒ míi tr­íc m¾t cñng cè vµ ph¸t triÓn mét sè nghÒ míi du nhËp nh­: Lµm l­ìi c©u xuÊt khÈu, l«ng mi gi¶, ®an l­íi nilon, chÕ biÕn hµnh tái, ®å da ... Ph­¬ng h­íng chñ yÕu + Kh«i phôc c¸c lµng nghÒ cò, ph¸t triÓn thªm c¸c lµng nghÒ míi, chuyÓn ®æi nh÷ng nghÒ mµ s¶n phÈm hiÖn nay thÞ tr­êng kh«ng cã nhu cÇu. Ph­¬ng h­íng trªn ®ßi hái chóng ta ph¶i ®iÒu tra ph©n lo¹i ®¸nh gi¸ c¸c nhãm nghÒ. Nhãm c¸c lµng nghÒ ph¸t triÓn tèt th× khuyÕn khÝch nh©n réng ra c¸c vïng kh¸c. §èi víi nhãm nghÒ ph¸t triÓn cÇm chõng ch­a ®æn ®Þnh hoÆc gÆp nhiÒu khã kh¨n th× ph¶i xem xÐt nguyªn nh©n ®¸n gi¸ c¬ héi tån t¹i. TiÕn hµnh c¶i tiÕn mÉu m·, chÊt l­îng s¶n phÈm hiÖn cã hoÆc ®Çu t­ chuyÓn sang s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm kh¸c theo nhu cÇu thÞ tr­êng. §èi víi nhãm nghÒ kh«ng cßn c¬ héi ph¸t triÓn s¶n phÈm bÞ ø ®äng th× ph¶i dÊt kho¸t chuyÓn ®æi ph­¬ng h­íng s¶n xuÊt. + §a d¹ng ho¸ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ t¹o sù liªn kÕt chÆt chÏ trong qu¸ tr×nh tæ chøc s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm cña lµng nghÒ. KhuyÕn khÝch c¸c chñ hé cã kh¶ n¨ng thµnh lËp doanh nghiÖp t­ nh©n hoÆc liªn kÕt thµnh lËp C«ng ty TNHH c¸c tæ hîp t¸c ®Ó cung cÊp nguyªn liÖu vµ lo bao tiªu s¶n phÈm cho bµ con n«ng d©n. + TËp trung ph¸t triÓn m¹nh nh÷ng s¶n phÈm xuÊt khÈu mòi nhän, nh÷ng mÆt hµng cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao, tró träng nh÷ng nghÒ thu hót ®­îc nhiÒu lao ®éng. CÇn cã ­u tiªn cho c¸c lµng nghÒ nh­ tr¹m b¹c §ång X©m, thªu Minh L·ng, dÖt ®òi Nam Cao, dÖt may §«ng S¬n. + Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cña c¸c lµng nghÒ theo h­íng, võa t¨ng vÒ sè l­îng, võa n©ng cao vÒ chÊt l­îng, ®¸p øng nhu cÇu më réng vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt cña c¸c lµng nghÒ trong giai ®o¹n CNH H§H. Trong ®iÒu kiÖn mµ tiÕn bé khoa häc kü thuËt diÔn ra rÊt nhanh chãng ®ßi hái c¸c lµng nghÒ còng ph¶i biÕt øng dông c¸c tiÕn bé kü thuËt c«ng nghÖ míi kÕt hîp víi c«ng nghÖ truyÒn thèng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Do ®ã chÊt l­îng lao ®éng còng ph¶i ®­îc n©ng lªn. MÆt kh¸c viÖc n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm hµng ho¸ lµ mét yªu cÇu th­êng xuyªn ®èi víi c¸c c¬ së s¶n xuÊt nÕu muèn ®øng v÷ng ®­îc trong c¹nh tranh thÞ tr­êng, ®Æc biÖt lµ thÞ tr­êng quèc tÕ. + T¨ng c­êng vai trß cña Nhµ n­íc vµ c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng ®èi víi sù nghiÖp kh«i phôc vµ ph¸t triÓn lµng nghÒ truyÒn thèng. II. Mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m kh«i phôc vµ ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ ë Th¸i B×nh. T¹o lËp thÞ tr­êng cho c¸c lµng nghÒ. ThÞ tr­êng lµ vÊn ®Ò sèng cßn quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña c¸c lµng nghÒ thùc tiÔn nh÷ng c¬ së nh÷ng lµng nghÒ ®Èy m¹nh vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt ®Òu lµ nh÷ng n¬i gi¶i quyÕt ®­îc ®Çu ra. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y nhê sù khai th«ng c¸c thÞ tr­êng xuÊt khÈu sang c¸c n­íc l·nh thæ nh­ Hµ Quèc, §µi Loan, Singapo, NhËt B¶n vµ mét sè n­íc T©y ¢u, song nh×n chung vÉn ch­a t¹o lËp ®­îc c¸c thÞ tr­êng æn ®Þnh vµ l©u dµi. HiÖn nay hÇu hÕt c¸c c¬ së s¶n xuÊt ph¶i tù th©n lo liÖu t×m kiÕm thÞ tr­êng. V× vËy h­íng tíi Nhµ n­íc còng nh­ c¸c c¬ quan trong tØnh ph¶i cã biÖn ph¸p hç trî c¸c lµng nghÒ t×m kiÕm thÞ tr­êng xuÊt khÈu. Chóng ta ph¶i cã chiÕn l­îc cô thÓ, cã kÕ ho¹ch vµ biÖn ph¸p tÝch cùc chñ ®éng t×m kiÕm thÞ tr­êng. Nhµ n­íc cÇn coi träng viÖc ®Çu t­ vµ ®Çu t­ thÝch ®¸ng cho ho¹t ®éng t×m kiÕm më réng thÞ tr­êng coi ®ã lµ c«ng t¸c ®Çu t­ t¹o viÖc lµm. §Çu t­ cho viÖc t×m kiÕm më réng thÞ tr­êng ®ßi hái mét mÆt ph¶i tæ chøc nghiªn cøu c¶ thÞ tr­êng trong n­íc lÉn n­íc ngoµi ®Ó n¾m v÷ng thÞ hiÕu ng­êi tiªu dïng trong n­íc, tõng n­íc, tõng khu vùc trªn c¬ së ®ã ®Ó s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm phï hîp vµ ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng. §ång thêi chóng ta cÇn quan t©m xem xÐt c¸c mÆt hµng cïng lo¹i cña c¸c n­íc trong khu vùc ®Ó cã chiÕn l­îc c¹nh tranh hîp lý Mét biÖn ph¸p quan träng hµng ®Çu lµ b¶n th©n c¸c lµng nghÒ ph¶i tù n©ng cao ®­îc mÉu mµ chÊt l­îng s¶n phÈm cña m×nh. Ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc liªn doanh liªn kÕt víi c¸c doanh nghiÖp cña trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng ®Ó tranh thñ kh¶ n¨ng më réng thÞ tr­êng Nhµ n­íc cÇn hç trî cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt trong viÖc giíi thiÖu qu¶ng b¸ c¸c s¶n phÈm cña m×nh th«ng qua viÖc tæ chøc c¸c héi chî triÓn l·m, héi lµng nghÒ…H¬n n÷a còng cÇn xem xÐt trî gióp c¸c lµng nghÓ trong viÖc lµm thñ tôc xuÊt nhËp khÈu nguyªn liÖu vµ hµng ho¸ cña m×nh. §èi víi c¸c c¬ së cã kh¶ n¨ng nªn cho ph¸p ®­îc xuÊt khÈu trùc tiÕp víi ®èi t¸c n­íc ngoµi kh«ng cÇn qua c¸c kh©u trung gian §èi víi thÞ tr­êng trong n­íc cÇn cã biÖn ph¸p h÷u hiÖu nh»m ng¨n chÆn hµng nhËp lËu vµo thÞ tr­êng néi ®Þa ®Ó b¶o vÖ s¶n xuÊt .T¨ng c­êng c«ng t¸c th«ng tin tuyªn truyÒn kªu géi vµ khuyÕn khÝch dïng hµng néi .Cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch mäi tæ chøc vµ c¸ nh©n quan t©m vµ chó träng ®Õn c«ng t¸c tiÖp thÞ ( t¹o mÉu m· hµng ho¸, chµo hµng ký kÕt c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu). Nh÷ng tæ chøc, c¸ nh©n t×m ®­îc hoÆc m«i ®­îc hîp ®ång sÏ ®­îc ­u tiªn xuÊt khÈu hoÆc ®­îc trÝch th­ëng mét tû lÖ thÝch ®¸ng trong tæng gi¸ trÞ hîp ®ång ®­îc ký kÕt thùc hiÖn Cïng víi kÕ ho¹ch tiªu thô còng cÇn quan t©m tíi viÖc b¶o ®¶m nguån vËt t­ æn ®Þnh l©u dµi t¹i ®i¹ ph­¬ng. Mét nguån nguyªn kiÖu s¶n cã t¹i chç cã chÊt l­îng ch¾c ch¾n sÏ t¹o ra ®­îc nh÷ng s¶n phÈm cã søc c¹nh tranh cao trªn thÞ tr­êng. Mèi quan hÖ gi÷a ng­êi cung cÊp nguyªn liÖu vµ ng­êi s¶n xuÊt còng ph¶i cñng cè theo nguyªn t¾c ®«i bªn cïng cã l¬Þ 2 §æi míi trang thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt Qua thùc tÕ cho thÊy nh­ng trang thiÕt bÞ, c«ng cô s¶n xuÊt trong c¸c lµng nghÒ nh×n chung lµ th« s¬ vµ ®¬n gi¶n dïng nhiÒu søc lao ®éng nªn cã ­u ®iÓn tËn dông ®­îc nh©n c«ng rÎ gi¸ thµnh h¹. C«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt n­íc tÊt yÕu ®ßi hái ph¶i tõng b­íc ®æi míi trang thiÕt bÞ trong c¸c lµng nghÒ. ChØ ®æi míi c«ng nghÖ s¶n xuÊt míi giòp c¸c lµng nghÒ n©ng cao n¨ng suÊt chÊt l­îng vµ søc c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng míi gióp cho c¸c lµng nghÒ ®øng v÷ng vµ c¹nh tranh ®­îc víi hµng c«ng nghiÖp. Nh­ng còng cÇn l­u ý r»ng viÖc ®æi míi thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ míi ph¶i kÕt hîp chÆt chÏ víi c«ng nghÖ truyÒn thèng th× míi gi÷ ®­îc nÐt ®Æc s¾c cña s¶n phÈm. TÝnh truyÒn thèng cña c¸c lµng nghÒ thñ c«ng kh«ng chØ cã gi¸ trÞ ®«Ý víi s¶n xuÊt thñ c«ng nã cßn cã t¸c dông m¹nh mÏ ®èi víi viÖc x¸c ®Þnh phong c¸ch cña c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp. Nh÷ng s¶n phÈm c«ng nghiÖp nÕu tiÕp thu vµ kÕ thõa ®­îc nh÷ng phong c¸ch cña c¸c s¶n phÈm thñ c«ng truyÒn thèng sÏ trë nªn phï hîp víi nhu cÇu vµ thÞ hiÕu ng­êi tiªu dïng trong n­íc vµ quèc tÕ §Ó gióp cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt cã thÓ ®æi míi thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ ngoµi sù hç trî vÒ vèn ®Ó ng­êi s¶n xuÊt cã ®iÒu kiÖn ®Çu t­ mua s¾m trang thiÕt bÞ Nhµ n­íc cÇn cã sù hç trî trong viÖc nghiªn cøu hoµn thiÖn c«ng nghÖ míi chÕ t¹o m¸y mãc thiÕt bÞ míi h­íng dÉn cung cÊp th«ng tin vÒ thiÕt bÞ c«ng nghÖ ngo¹i nhËp ®Ó ng­êi s¶n xuÊt cã ®iÒu kiÖn chon läc cho phï hîp Tæ chøc c¸c trung t©m t­ vÊn chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ c¸c ho¹t ®éng hç trî vÒ mÆt kü thuËt vµ c«ng nghÖ cho c¸c l¹ng nghÒ. C¸c trung t©m nµy sÏ t­ vÊn cho c¸c lµng nghÒ nªn sö dông c«ng nghÖ g× ®æi míi ë kh©u nµo sö dông kü thuËt ra sao … ®Ó gióp c¸c lµng nghÒ cã thÓ ¸p dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµo s¶n xuÊt nh»m n©ng cao n¨ng suÊt chÊt l­îng s¶n phÈm M«i giíi tæ chøc kh©u nèi c¸c quan hÖ hîp t¸c gi÷a lµng nghÒ víi c¸c c¬ quan nghiªn cøu khoa häc ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò thùc tiÔn ®Æt ra. CÇn khuyÕn khÝch mèi quan hÖ ch¾t chÏ gi÷a nh­ng c¬ së nghiªn cøu víi c¸c lµng nghÒ .§ång thêi trong mèi quan hÖ nµy còng cÇn t¹o ra sù liªn kÕt trao ®æi th«ng tin c«ng nghÖ gi÷a c¸c lµng nghÒ víi c¸c h×nh thøc tæ chøc thÝch hîp ®Ó liªn kÕt chÝnh ngay nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt trong c¸c lµng nghÒ víi nhau Tuy nhiªn, cÇn ph¶i c¨n cø vµo tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng ngµnh nghÒ ®Ó lùa chän ph­¬ng h­íng ®æi míi c«ng nghÖ cho phï hîp. CÇn ph¶i ®æi míi c«ng nghÖ ë c¶ phÇn cøng vµ phÇn mÒm. Cã nghÜa lµ song song víi viÖc nhËp m¸y mãc thiÕt bÞ cÇn ph¶i n©ng cao kh¶ n¨ng tiÕp thu sö dông thiÕt bÞ cho ng­êi lao ®éng. Trong ®æi míi c«ng nghÖ nªn theo h­íng lùa chän nh÷ng c«ng nghÖ thÝch hîp lµ chñ yÕu Cïng víi c¸c ho¹t ®éng nh»m ®æi míi hoÆc c¶i tiÕn c«ng nghÖ s¶n xuÊt c¸c c¬ së ngµnh nghÒ ph¶i kÕt hîp chÆt chÏ víi c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc ë ®Þa ph­¬ng ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý t×nh tr¹ng « nhiÔm mét c¸ch tèt nhÊt 3. Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cho c¸c lµng nghÒ §Ó cã thÓ võa t¨ng nhanh vÒ sè l­îng võa n©ng cao ®­îc tr×nh ®é kü thuËt tay nghÒ cho ng­êi lao ®éng ®¸p øng yªu cÇu më réng ph¸t triÓn s¶n xuÊt cña c¸c lµng nghÒ ®ßi hái tr­íc hÕt Nhµ n­íc cÇn ph¶i më réng quy m« ®µo t¹o vµ ®a d¹ng c¸c h×nh thøc d¹y nghÒ thµnh lËp c¸c tr­êng d¹y nghÒ truyÒn thèng ë bËc Cao ®¼ng nh»m t¹o ra ®­îc mét ®éi ngò nh÷ng ng­êi qu¶n lý nh÷ng cè vÊn kü thuËt nh÷ng gi¸m ®èc xÝ nghiÖp nhá trong c¸c lµng nghÒ. Thµnh lËp c¸c viÖn nghiªn cøu vÒ nghÒ truyÒn thèng tæ chøc c¸c dÞch vô t­ vÊn gióp ®ì c¸c c¬ së vÒ mÆt kü thuËt qu¶n lý kinh doanh xuÊt nhËp khÈu hoÆc ph¸p luËt Hµng n¨m tØnh nªn dµnh mét phÇn kinh phÝ ®Çu t­ ph¸t triÓn ®Ó hç trî cho viÖc ®µo t¹o d¹y nghÒ. Tuú theo tõng tr­êng hîp cô thÓ cã thÓ dïng c¸c h×nh thøc sau ®©y - C¸c trung t©m tù d¹y nghÒ do t­ nh©n tù më líp ®µo t¹o nghÒ cho nh÷ng ng­êi cã nhu cÇu - KhuyÕn khÝch c¸c nghÖ nh©n thî giái d¹y nghÒ truyÒn nghÒ - C¸c hiÖp héi nghÒ nghiÖp cã thÓ tæ chøc ra c¸c tr­êng líp ®µo t¹o vÒ kü thuËt qu¶n lý ë tr×nh ®é cao nh»m nh»m t¹o ra nh­ng ng­êi cã tr×nh ®é s¶n xuÊt kinh doanh giái. Cã kh¶ n¨ng tiÕp nhËn nh÷ng nghÒ míi, c¶i tiÕn nghÒ cò lµm h¹t nh©n cho c¸c lµng nghÒ ë nh÷ng vïng thuÇn n«ng nªn lùa chän h×nh thøc thÝch hîp ®Ó “cÊy nghÒ “. H­íng d¹y nghÒ lµ lµ d¹y cho mét sè hé lµm ®iÓm s¸ng ®Ó l«i kÐo nh÷ng hé kh¸c trong lµng lµm theo theo nguyªn lý “vÕt dÇu loang” §èi víi nh÷ng nghÖ nh©n lµ nh÷ng ng­êi t©m huyÕt víi nghÒ n¾m v÷ng bÝ quyÕt vµ kü thuËt s¶n xuÊt ph¶i cã chÝnh s¸ch ­u ®·i ®Æc biÖt. Hµng n¨m hoÆc vµi n¨m cÇn tæ chøc xÐt vµ c«ng nhËn trao tÆng danh hiÖu cao quý t«n vinh nghÒ nghiÖp còng nh­ th­ëng vËt chÊt xøng ®¸ng cho nh÷ng ng­êi thî giái, nghÖ nh©n, nh÷ng nhµ kinh doanh cã tµi lµm ra nhiÒu s¶n phÈm cã chÊt l­îng cao xuÊt khÈu nhiÒu còng nh­ nh÷ng ng­êi cã ph¸t minh s¸ng kiÕn c¶i tiÕn m¸y mãc thiÕt bÞ c«ng nghÖ s¶n xuÊt gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm N©ng cao tr×nh ®é v¨n ho¸ chung cho d©n c­ trong toµn tØnh nãi chung vµ c¸c lµng nghÒ nãi riªng. CÇn nghiªn cøu kÕt hîp d¹y v¨n ho¸ víi d¹y nghÒ ë nh÷ng n¨m häc cuèi cÊp II,III sao cho hä cã thÓ sèng ®­îc b»ng nghÒ ®ã khi th«i kh«ng ®i häc T¨ng c­êng c«ng t¸c ®µo t¹o båi d­ìng ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh c¸c chñ c¬ së ngµnh nghÒ nhÊt lµ kiÕn thøc vÒ thÞ tr­êng 4. Gi¶i ph¸p vÒ vèn Vèn lµ yÕu tè ®Çu tiªn cña nguån vËt chÊt ®Ó lµm ra s¶n phÈm v× nÕu kh«ng cã vèn th× kh«ng thÓ tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh. MÆc dï yªu cÇu vÒ vèn s¶n xuÊt cho c¸c lµng nghÒ kh«ng ph¶i lµ lín nh­ng víi quy m« s¶n xuÊt nhá nguån vèn h¹n hÑp nhiÒu doanh nghiÖp t­ nh©n vµ hé c¸ thÓ gÆp hã kh¨n vÒ vèn trong ®Çu t­ trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ míi §Ó cã vèn s¶n xuÊt kinh doanh th× vÊn ®Ò ®Æt ra lµ ng­êi s¶n xuÊt ph¶i d¸m m¹nh d¹n vay vèn ph¶i cã ph­¬ng ¸n kinh doanh kh¶ thi cã l·i ®ã lµ ®iÒu quan trong nhÊt. Trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ ®ang thiÕu vèn nh­ hiÖn nay th× gi¶i ph¸p h÷u hiÖu nhÊt ®Ó gi¶i quyÕt bµi to¸n vèn cho ph¸t triÓn ngµnh nghÒ lµ ph¶i ®a d¹ng c¸c nguån lùc tµi chÝnh trong néi bé ngµnh c«ng nghiÖp- tiÓu thñ c«ng nghiÖp trong néi bé khu vùc n«ng th«n kÕt hîp hµi hoµ víi chÝnh s¸ch thu hót vèn ®Çu t­ tõ bªn ngoµi ®¸p øng tèi ®a nhu cÇu vèn ®Æt ra cho mçi ngµnh. Nh­ vËy vèn ®Çu t­ cho c¸c lµng nghÒ cã thÓ huy ®éng tõ c¸c nguån sau: Thø nhÊt, huy ®éng vèn tù cã cña ng­êi lao ®éng cña nh©n d©n, theo thèng kª hiÖn nay møc huy ®éng vèn nhµn rèi trong d©n míi chØ ®¹t 36%. ë nh÷ng lµng ®· x· nghÒ tuy møc huy ®éng cao h¬n song ta cã thÓ thÊy r»ng vÉn cßn mét l­îng rÊt lín vèn nhµn rçi ch­a ®­îc huy ®éng. VÊn ®Ò ë ®©y lµ t¹o ®­îc niÒn tin ®Ó thu hót nguån vèn tèn ®äng ®ã ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt kinh doanh Thø hai, cã thÓ ®i vay tõ c¸c tæ chøc tÝn dông ng©n hµng, c¸c quü hç trî cña nhµ n­íc. Më réng hÖ thèng dÞch vô tÝn dông cho khu vùc n«ng th«n tæ chøc c¸c quü tÝn dông chuyªn doanh phôc vô ph¸t triÓn TTCN n«ng th«n . T¨ng vèn cho vay tõ c¸c nguån vèn tÝn dông ®Çu t­ , quü hç trî ®Çu t­ quèc gia quü quèc gia xóc tiÕn viÖc lµm Ng©n hµng ng­êi nghÌo vµ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh. Hµng n¨m tØnh nªn cã kÕ ho¹ch dµnh mét phÇn vèn nhÊt ®Þnh tõ nguån vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn cho vay víi l·i suÊt ­u ®·i cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt TTCN, c¸c lµng nghÒ míi kh«i phôc… §¬n gi¶n ho¸ thñ tôc cho vay vèn cña c¸c ng©n hµng, c¸c quü tÝn dông hiÖn nay c¸c thñ tôc cho vay vèn cßn nhiÒu phiÒn hµ tèn nhiÒu thêi gian. Trong khi ®ã thêi h¹n cho vay th­êng ng¾n, l­îng vèn cho vay nhá th­êng chØ ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña ng­êi s¶n xuÊt theo kiÓu gia c«ng . Mét sè c¬ së s¶n xuÊt cã nh­ cÇu vèn t­¬ng ®èi lín phôc vô nhu cÇu ®Çu ®Çu t­ th­êng kh«ng ®­îc ®¸p øng do thiÕu tµi s¶n thÕ chÊp. Trong c¸c lµng nghÒ hiÖn nay nªn ph¸t triÓn h×nh thøc cho vay qua c¸c tæ chøc ®oµn thÓ ë ®Þa ph­¬ng thùc tÕ cho thÊy ®©y lµ m« h×nh cho vay cã hiÖu qu¶. C¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ c¸c quü ®Çu t­ ph¸t triÓn cÇn ph¶i n©ng cao tr¸ch nhiÖm vµ tao ®iÒu kiÖn cho c¸c lµng nghÒ vay vèn ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt trªn c¬ së thÈm ®Þnh hiÖu qu¶ cña c¸c dù ¸n Gi¶i ph¸p cuèi cïng rÊt quan träng lµ Nhµ n­íc cÇn t¹o lËp m«i tr­êng kinh tÕ vÜ m« æn ®Þnh mµ tr­ãc hÕt lµ” h©m nãng l¹i nÒn kinh tÕ”t¹o niÒm tin cho c¸c nhµ ®Çu t­. Ngoµi viÖc t¨ng thªm vèn ®Çu t­ cña Ng©n s¸ch nhµ n­íc, nguån vèn tÝn dông hç trî cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt cÇn tranh thñ sù ®Çu t­ gióp ®ì cña c¸c tæ chøc quèc tÕ qua c¸c dù ¸n ®Çu t­ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n 5.Nhµ n­íc cÇn hç trî c¸c lµng nghÒ trong viÖc gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng « nhiÔm m«i tr­êng Sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt cña c¸c lµng nghÒ ®· vµ ®ang lµm ¶nh h­ëng xÊu tíi m«i tr­êng sinh th¸i ë n«ng th«n. Tr­íc m¾t cÇn hç trî kinh phÝ ®Ó sö lý m«i tr­êng ë c¸c ®iÓm nãng nh­ : x· Th¸i ph­¬ng – H­ng Hµ, Nam Cao, Hång Th¸i – KiÕn x­¬ng . Kh«ng gièng nh­ c¸c c¬ së c«ng nghiÖp thµnh thÞ chóng ta kh«ng thÓ chØ dïng biÖn ph¸p hµnh chÝnh ®Ó sö lý t×nh tr¹ng « nhiÔm mµ tr­íc hÕt ph¶i tuyªn truyÒn gi¸o dôc cho ng­êi d©n hiÓu ®Ó cïng hîp t¸c t×m biÖn ph¸p gi¶i quyÕt. Th«ng th­êng trong c¸c lµng nghÒ th­êng chØ mét vµi c«ng ®o¹n cã g©y ra « nhiÔm vd lµng dÖt ®òi Nam cao vµ dÖt kh¨n Ph­¬ng La th× g©y « nhiÔm chñ yÕu ë kh©u tÈy, nhuém cßn lµng ch¹m b¹c Hång Th¸i th× chñ yÕu ë kh©u m¹ b¹c. T×nh tr¹ng « nhiÖm hiÖn nay chñ yÕu do c«ng nghÖ sö dông thñ c«ng qu¸ l¹c hËu chÝnh v× thÕ vÒ l©u dµi cÇn nghiªn cøu thay thÕ nh÷ng c«ng nghÖ Ýt « nhiÔm h¬n. tuy nhiªn trong ®iÒu kiÖn cßn nhiÒu h¹n chÕ trong c¸c lµng nghÒ c¸c biÖn ph¸p Ýt phøc t¹p ®ì tèn kÐm nh­ ®­a kh©u m¹ b¹c ra ngoµi c¸nh ®ång, xö lý nguån n­íc « nhiÔm qua c¸c ao hå b»ng ph­¬ng ph¸p tù nhiªn vÉn ®­îc coi träng 6. Hoµn thiÖn hÖ thèng chÝnh s¸ch ph¸p luËt t¹o m«i tr­êng lµnh m¹nh cho c¸c lµng nghÒ tån t¹i vµ ph¸t triÓn T¨ng l­îng vèn ®Çu t­ cho n«ng th«n nãi chung vµ cho c«ng nghiÖp n«ng th«n nãi riªng. Nhµ n­íc dµnh ng©n s¸ch ®Çu t­ thÝch ®¸ng cho c¸c ch­¬ng tr×nh khuyÕn c«ng, hç trî c¸c hé c¬ së trong c¸c vÊn ®Ò øng dông tiÕn bé kü thuËt n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý cho chñ hé vµ c¸c nhµ doanh nghiÖp, ®µo t¹o tay nghÒ cho ng­êi lao ®éng, hç trî cung cÊp th«ng tin thÞ tr­êng …§Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n n©ng cao chÊt l­îng cña hÖ thèng giao th«ng , ®iÖn, n­íc, th«ng tin liªn l¹c … CÇn cã chÝnh s¸ch miÔn gi¶m thuÕ cho nh÷ng c¬ së ngµnh nghÒ n«ng th«n míi ®­îc thµnh lËp, hoÆc míi ®­îc phôc håi tuú thuéc vµo lo¹i nghÒ lo¹i s¶n phÈm . cã biÖn ph¸p khuyÕn khÝch c¸c chñ ®Çu t­ ng­êi thµnh phè hoÆc ng­¬id n­íc ngoµi bá vèn ®Çu t­ cho c«ng nghiÖp n«ng th«n ChÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho cho viÖc thuª ®Êt ®Ó ph¸t triÓn ngµnh nghÒ n«ng th«n gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng X©y dùng vµ thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh tæng quan ph¸t triÓn nghÒ vµ lµng nghÒ ë n«ng th«n trong thêi kú dµi cho toµn tØnh, cho tõng lµng nghÒ CÇn n©ng cao vai trß, n¨ng lùc cña ®éi ngò c¸n bé ë c¸c x· v× thùc tÕ cho thÊy ®©y lµ lùc l­îng cã quyÕt ®Þnh rÊt lín tíi sù ph¸t triÓn cña c¸c lµng nghÒ vµ nhÊt lµ viÖc x©y dùng míi lµng nghÒ KÕt luËn vµ khuyÕn nghÞ C¸c lµng nghÒ ë Th¸i b×nh nãi riªng vµ c¶ n­íc nãi chung lµ nh÷ng “tµi s¶n” v« gi¸ kh«ng chØ mang ý nghÜa kinh tÕ mµ cßn chøa ®ùng trong ®ã nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ v¨n minh cña d©n téc ViÖt nam. Tuy nhiªn b­íc ®­êng ph¸t triÓn cña nã còng tr¶i qua nh÷ng b­íc th¨ng trÇm kh¸c nhau, Khi cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi th× c¸c lµng nghÒ ph¸t huy ®ùoc nh÷ng tiÒm n¨ng to lín vèn cã, nh­ng khi gÆp khã kh¨n trë ng¹i th× ®a sè c¸c lµng nghÒ l¹i r¬i vµo t×nh tr¹ng suy tho¸i , mai mét. Sù ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý cò sang c¬ chÕ kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ n­íc tõ n¨m 1986 ®· t¹o ra b­íc ngoÆt quan träng ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt nãi chung vµ ngµnh nghÒ n«ng th«n nãi riªng. Trong nh÷ng n¨m qua c¸c lµng nghÒ ®· cã ®ãng gãp to lín cho c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ x©y dùng ®Êt n­íc. Ph¸t triÓn ngµnh nghÒ ë n«ng th«n lµ mét b­íc nh»m thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n t¹o viÖc lµm cho lùc l­îng lao ®éng d­ thõa ®«ng ®¶o ë n«ng th«n, thu hÑp vµ tiÕn tíi xo¸ bá ®ãi nghÌo, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp n«ng th«n theo h­íng t¨ng dÇn tû träng c«ng nghiÖp vµ dichj vô gi¶m dÇn tû träng n«ng nghiÖp, chuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng theo h­íng “ly n«ng bÊt ly h­¬ng “ h¹n chÕ di d©n tù ph¸t ra thµnh phè x©y dùng n«ng th«n cã ®êi sèng vËt chÊt, v¨n ho¸ ®Çy ®ñ vµ phong phó HiÖn tr¹ng c«ng nghiÖp n«ng th«n cßn nhá bÐ vµ ®ang ®øng tr­íc nh÷ng khã kh¨n lín nh­ : kh¶ n¨ng tiÕp thÞ yÕu, c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ l¹c hËu thiÕu vèn, c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ho¹t ®éng cßn thiÕu hiÖu qu¶ doanh nghiÖp t­ nh©n, c«ng ty TNHH… cßn Ýt vµ non trÎ MÆt kh¸c nghµnh nghÒ n«ng th«n cã tiÒm n¨ng rÊt lín nh­ bÒ dµy c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng, tiÒm n¨ng vÒ nguyªn liÖu, lao ®éng dåi dµo …NÕu t¹o ®iÒu kiÖn vµ m«i tr­êng thuËn lîi b»ng c¸c chÝnh s¸ch ®ång bé vµ c¸c gi¶i ph¸p vÜ m«, ngµnh nghÒ n«ng th«n sÏ ph¸t triÓn m¹nh mÏ UBND tØnh cÇn ph¶i tæ chøc l¹i bé m¸y qu¶n lý nghµnh nghÒ TTCN tõ tØnh ®Õn huyÖn, x· . X¸c ®Þnh râ chøc n¨ng nhiÖm vô cña c¸c së ngµnh tõ tØnh xuèng tr¸nh chång chÐo nh­ hiÖn nay. T¨ng c­êng chØ ®¹o trùc tuyÕn vµ qu¶n lý Nhµ n­íc gióp c¸c ®Þa ph­¬ng ph¸t triÓn TTCN vµ lµng nghÒ TØnh nªn xem xÐt ban hµnh tiªu chuÈn cô thÓ vÒ c«ng nhËn lµng nghÒ, x· nghÒ, nghÜa vô vµ nh÷ng chÝnh s¸ch ­u ®·i ®èi víi lµng nghÒ x· nghÒ. ChØ ®¹o vµ cÊp kinh phÝ cho c¸c huyÖn thÞ x©y dùng ch­¬ng tr×nh dù ¸n ®Çu t­ cô thÓ nh»m khai th¸c tiÒm n¨ng cña ®Þa ph­¬ng vµ thu hót nguån lùc tõ bªn ngoµi Hµng n¨m tØnh dµnh mét phÇn kinh phÝ ®Ó hç trî cho viÖc du nhËp nghÒ míi, më réng vµ ph¸t triÓn nghÒ, ®µo t¹o d¹y nghÒ t×m kiÕm më réng thÞ tr­êng … Mét sè kiÕn nghÞ cô thÓ MiÔn thuÕ tõ 2-5 n¨m ®Çu cho nh÷ng c¬ së ngµnh nghÒ n«ng th«n míi ®­îc thµnh lËp . §èi víi chñ ®Çu t­ thµnh phè hoÆc ng­êi n­íc ngoµi ®Çu t­ vµo TTCN ë n«ng th«n sau thêi gian miÔn thuÕ sÏ ®­îc gi¶m thuÕ 50% cho 2-3 n¨m tiÕp theo. §Ó khuyÕn khÝch ®æi míi c«ng nghÖ thiÕt bÞ, gi¸ trÞ gia t¨ng do ®æi míi c«ng nghÖ , thiÕt bÞ kh«ng ph¶i chÞu thuÕ 2-3 n¨m ®Çu Thµnh lËp c¸c trung t©m ph¸t triÓn c«ng nghiÖp n«ng th«n ®Ó hç trî viÖc ®µo t¹o d¹y nghÒ chuyÓn giao c«ng nghÖ giíi thiÖu s¶n phÈmcung cÊp th«ng tin thÞ tr­êng, m«i giíi… Tµi liÖu tham kh¶o chÝnh 1.V¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VI,VII,VIII cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam 2. Kû yÕu Héi th¶o quèc tÕ “ B¶o tån vµ ph¸t triÓn lµng nghÒ truyÒn thèng ViÖt Nam” Tæ chøc ph¸t triÓn Liªn Hîp Quècth¸ng 8/1996 3. Vò Huy Phóc : Lµng nghÒ vµ thêi ®¹i míi,1996 4. NguyÔn v¨n §¹i, TrÇn V¨n Lu©n: T¹o viÖc lµm th«ng qua kh«i phôc vµ ph¸t triÓn lµng nghÓ truyÒn thèng.NXB N«ng nghiÖp1997 5. KÕt qu¶ cña cuéc ®iÒu tra ngµnh nghÒ n«ng th«n ViÖt nam.1997 6. c¸c B¸o c¸o cña së N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, Së c«ng nghiÖp, Së khoa häc c«ng nghÖ vµ m«i tr­êng tØnh Th¸i B×nh 7. Sè liÖu Niªn gi¸m thèng kª Th¸i B×nh 1995, 1996, 1997