LỜI MỞ ĐẦU
Khí hậu nước ta có nhiều thuận lợi để phát triển sản xuất Nông nghiệp, song cũng tạo điều kiện tốt để sâu hại phát sinh, phát triển và phá hại nghiệm trọng. Theo FAO (1999), hằng năm trên thế giới mức tổn thất về lương thực trung bình từ 6 - 10%. Ở Việt Nam, mức tổn thất này từ 8 -15%, riêng ở Đồng Bằng Sông Cửu Long vào khoảng 18%.
Trong đó, loài rầy nâu là một trong những loài sâu hại không những trực tiếp làm thiệt hại về số lượng nông sản, làm giảm chất lượng của cây lúa, giảm giá trị thương phẩm, mà còn là nguyên nhân ảnh hưởng đời sống sức khỏe của người nông dân và gây ra những thiệt hại về môi trường. Do đó, việc phòng trừ rầy nâu gây hại cho nông sản là một công tác quan trọng trong sản xuất Nông nghiệp. Và công tác này sẽ thực hiện tốt hơn, hiệu quả hơn khi có được những hiểu biết về thành phẩm, đặc tính sinh học của nó.
Để diệt trừ sâu hại đặc biệt là loài rầy nâu gây hại ở lúa, người nông dân đã phải bỏ ra một khoảng chi phí đáng kể để mua các loại hóa chất bảo vệ thực vật để diệt trừ sâu hại nhưng hiệu quả không cao mà còn gây lãng phí về tiền bạc và thời gian. Bên cạnh đó, dư lượng của thuốc bảo vệ thực vật đã gây ra những tổn hại và ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến sức khỏe người dân và môi trường sinh thái.
Từ những lý do trên, em tiến hành làm đồ án tốt nghiệp: “Nghiên cứu diệt trừ rầy nâu bằng phương pháp không sử dụng thuốc trừ sâu nhằm bảo vệ môi trường”, nhằm mục đích nâng cao hiệu quả diệt trừ rầy nâu mà không gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng đến sức khỏe con người, với một thiết bị dược gọi là “Máy bắt rầy nâu”, sử dụng ánh sáng đèn và quạt hút.
CHƯƠNG 1. MỞ ĐẦU
1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Nước ta là nước đang phát triển, NN được xem là yếu tố chính cho sự phát triển, nhất là việc giải quyết lương thực. Hiện nay về cơ bản nước ta vẫn là nước NN gần 80% dân số và 70% lực lượng lao động tập trung ở nông thôn là chủ yếu và phổ biến là sản xuất NN. Vì vậy, NN đóng vai trò chủ yếu trong việc cung cấp lương thực cho một dân số đang gia tăng. Từ cuộc cách mạng xanh việc sử dụng các giống cây trồng đi đôi với phân hóa học, hóa chất BVTV, thủy lợi hóa và cơ giới hóa được xem là các yếu tố không thể thiếu được cho một nền NN hiện đại.
Việc sử dụng hóa chất, độc canh giống, cơ giới giống với mục đích là tiêu diệt các loài sâu hại trong những năm gần đây đã mang lại những hậu quả tiêu cực: gây tổn hại đến môi trường (xói mòn đất, suy giảm độ phì của đất, ô nhiễm đất và nguồn nước ) ảnh hưởng đến sức khỏe của người nông dân và người tiêu dùng, dịch bệnh bộc phát, giá thành sản xuất cao điều này dẫn đến lo ngại rằng sẽ có ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển của ngành sản xuất lương thực trong đó có sản xuất lúa.
Để có biện pháp diệt trừ sâu hại hiệu quả cao hơn mà không phải sử dụng các loại thuốc BVTV hay cơ giới hóa, động canh hóa giống cây trồng nhằm bảo vệ môi trường mà giá thành cũng rẻ hơn. Để giải quyết được những vấn đề khó khăn trên, em tiến hành làm đồ án tốt nghiệp “Nghiên cứu diệt trừ rầy nâu bằng phương pháp không sử dụng thuốc trừ sâu nhằm bảo vệ môi trường” với mục đích là tiêu diệt sâu hại đặc biệt là rầy nâu gây hại ở lúa với một thiết bị diệt rầy không những hiệu quả mà còn đem lại những lợi ích khác nữa cho người nông dân.
1.2. MỤC ĐÍCH CỦA ĐỀ TÀI
ã Đánh giá mức độ ảnh hưởng của các loài sâu hại đối với NS VN và ảnh hưởng của thuốc hóa học BVTV đối với cây trồng và hệ sinh thái.
ã Trên cơ sở đánh giá đó, đề xuất các biện pháp phòng trừ sâu bệnh dưới tác động trực tiếp hay gián tiếp của các loại hóa chất BVTV.
1.3. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
ã Tổng hợp tài liệu về côn trùng, đặc biệt là loài rầy nâu.
ã Ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp của thuốc hóa học BVTV đối với cây trồng (cây lúa) và môi trường sinh thái tại đó.
ã Tiến hành tìm hiểu, đưa ra các biện pháp thích hợp để phòng trừ sâu hại.
ã Tính toán chi phí cho hệ thống diệt trừ sâu hại nhằm bảo vệ môi trường và nâng cao hiệu quả cho phát triển NN.
1.4. YÊU CẦU CỦA ĐỀ TÀI
ã Đánh giá được ảnh hưởng của sâu hại lên cây trồng.
ã Đưa ra các biện pháp hữu hiệu để phòng trừ côn trùng gây hại cho cây trồng, đặc biệt là biện pháp phòng trừ rầy nâu.
ã Tìm hiểu và tính toán chi phí cho thiết bị diệt trừ rầy nâu ở lúa.
1.5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
1.5.1. Phương pháp luận
Ngành NN có vị trí và vai trò vô cùng quan trọng. Phát triển NN và nông thôn được coi là cơ sở để phát triển kinh tế, thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Vì thế, khi nghiên cứu đánh giá tác động ảnh hưởng của côn trùng đến hoạt động NN thì cần phải hiểu rõ các nguyên nhân cũng như các yếu tố cụ thể tác động đến môi trường tại vùng đó.
Các chất hóa học BVTV mà người nông dân sử dụng khi diệt trừ sâu bệnh gây ra ÔNMT và chất ô nhiễm đó sẽ làm ÔNMT đất và nước tại khu vực đó. Do đó cần phải có những biện pháp nghiên cứu thích hợp để hạn chế việc sử dụng các loại hóa chất đó.
Đối với vùng nghiên cứu thì có những đặc thù riêng, chẳng hạn nơi đây là nơi sinh sống của các loài sâu bệnh, NN chưa phát triển, vì thế khi đánh giá chất lượng NS tại đây thì cần làm rõ các vấn đề trong phần nội dung nghiên cứu.
1.5.2. Phương pháp cụ thể
Thu thập tài liệu :
ã Các tài liệu của các tác giả đã thực hiện trước đây về các loài côn trùng.
ã Các số liệu về thiệt hại cho NS của các loài sâu hại trong quá trình bảo quản.
ã Các tài liệu về các căn bệnh do côn trùng gây ra đối với cây trồng.
ã Các biện pháp đã được thực hiện để phòng trừ sâu bệnh như biện pháp tổng hợp (IPM).
Điều tra khảo sát thực địa :
ã Điều tra 1 mẫu lúa dùng bao nhiêu kg TTS bình quân trong một vụ mùa.
ã Điều tra ảnh hưởng xấu của TTS đối với môi trường nước, môi trường không khí, hệ sinh thái và môi trường.
ã Điều tra thói quen sử dụng TTS và vấn đề an toàn trong sinh hoạt khi có TTS.
Phân tích, đánh giá và tổng hợp tài liệu :
Trên cơ sở các tài liệu thu thập được, các tài liệu điều tra khảo sát, các tài liệu đã qua xử lý, ta tiến hành phân tích và tổng hợp lại từ đó đưa ra những tác động ảnh hưởng của côn trùng đến chất lượng cây trồng của nước ta và có biện pháp phòng trừ hiệu quả nhất.
1.6. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.6.1. Đối tượng nghiên cứu
ã Các loài côn trùng, đặc biệt là loài rầy nâu gây hại cho cây trồng nhằm bảo vệ môi trường.
ã Các hoạt động sản xuất lương thực và phát triển NN trên vùng nghiên cứu.
1.6.2. Phạm vi nghiên cứu
ã Về không gian: tập trung vào nghiên cứu các loài côn trùng gây hại cho cây trồng và các biệp pháp tổng hợp (IMP) để diệt trừ sâu bệnh cho NN.
1.6.3. Cấu trúc của Đồ án tốt nghiệp
Gồm 6 chương:
Chương 1. Mở đầu.
Chương 2. Tổng quan về sử dụng hóa chất BVTV trong NN.
Chương 3: Tổng quan về côn trùng.
Chương 4. Tổng quan về rầy nâu.
Chương 5. Đề xuất biện pháp xử lý rầy nâu bằng máy bắt rầy.
Chương 6. Kết luận và kiến nghị.
31 trang |
Chia sẻ: banmai | Lượt xem: 2082 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Nghiên cứu diệt trừ rầy nâu bằng phương pháp không sử dụng thuốc trừ sâu nhằm bảo vệ môi trường, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO
ÑAÏI HOÏC KTCN TP.HCM
COÄNG HOAØ XAÕ HOÄI CHUÛ NGHÓA VIEÄT NAM
ÑOÄC LAÄP – TÖÏ DO – HAÏNH PHUÙC
------o0o------
KHOA: MOÂI TRÖÔØNG VAØ COÂNG NGHEÄ SINH HOÏC NHIEÄM VUÏ ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP
BOÄ MOÂN: KYÕ THUAÄT MOÂI TRÖÔØNG
HOÏ VAØ TEÂN : VUÕ MAÏNH CÖÔØNG MSSV : 02DHMT032 NGAØNH : MOÂI TRÖÔØNG LÔÙP : 02MT1
Ñaàu ñeà Ñoà aùn toát nghieäp
Nghieân cöùu dieät tröø raày naâu baèng phöông phaùp khoâng söû duïng thuoác tröø saâu nhaèm baûo veä moâi tröôøng.
Nhieäm vuï (yeâu caàu veà noäi dung vaø soá lieäu ban ñaàu)
Nghieân cöùu vaø tìm hieåu veà caùc loaøi coân truøng, ñaëc bieät laø loaøi raày naâu haïi ôû luùa.
Ñeà xuaát bieän phaùp phoøng tröø saâu haïi.
Tính toaùn - chi phí cho heä thoáng dieät tröø raày naâu.
Ngaøy giao Ñoà aùn toát nghieäp: 01/10/2006.
Ngaøy hoaøn thaønh nhieäm vuï: 01/12/2006.
Hoï teân ngöôøi höôùng daãn Phaàn höôùng daãn
KS. NGUYEÃN CHÍ TAØI
Noäi dung vaø yeâu caàu Ñoà aùn toát nghieäp ñaõ ñöôïc thoâng qua Boä moân.
Ngaøy thaùng naêm 2006
CHUÛ NHIEÄM BOÄ MOÂN NGÖÔØI HÖÔÙNG DAÃN CHÍNH
(Kyù vaø ghi roõ hoï teân) (Kyù vaø ghi roõ hoï teân)
PHAÀN DAØNH CHO KHOA, BOÄ MOÂN
Ngöôøi duyeät (chaám sô boä):
Ñôn vò:
Ngaøy baûo veä:
Ñieåm toång keát:
Nôi löu tröõ Ñoà aùn toát nghieäp:
NHAÄN XEÙT CUÛA GIAÙO VIEÂN HÖÔÙNG DAÃN
Ñieåm baèng soá Ñieåm baèng chöõ
TP.HCM, ngaøy ……. thaùng ……. naêm 2006
(GV höôùng daãn kyù vaø ghi roõ hoï teân)
LÔØI CAÛM ÔN
Em xin gôûi loøng bieát ôn chaân thaønh ñeán:
v Taäp theå quyù Thaày, Coâ Khoa Moâi Tröôøng ñaõ truyeàn ñaït kieán thöùc, ñoäng vieân giuùp ñôõ em trong gaàn 5 naêm hoïc taäp taïi tröôøng Ñaïi Hoïc Daân Laäp Kyõ Thuaät - Coâng Ngheä vaø hoã trôï cho em hoaøn thaønh toát Ñoà aùn toát nghieäp naøy.
v Thaày Nguyeãn Chí Taøi ñaõ taän tuïy höôùng daãn em trong suoát thôøi gian laøm Ñoà aùn toát nghieäp. Beân caïnh ñoù, Thaày coøn giuùp ñôõ vaø taïo moïi ñieàu kieän ñeå em hoaøn thaønh toát Ñoà aùn toát nghieäp.
Tp. Hoà Chí Minh, thaùng 12 naêm 2006
Sinh vieân thöïc hieän
Vuõ Maïnh Cöôøng
MUÏC LUÏC
Trang
LÔØI MÔÛ ÑAÀU
CHÖÔNG 1. MÔÛ ÑAÀU
1.1. ÑAËT VAÁN ÑEÀ 2
1.2. NOÄI DUNG NGHIEÂN CÖÙU 3
1.3. MUÏC ÑÍCH CUÛA ÑEÀ TAØI 3
1.4. YEÂU CAÀU CUÛA ÑEÀ TAØI 3
1.5. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU 3
1.5.1. Phöông phaùp luaän 3
1.5.2. Phöông phaùp cuï theå 4
1.6. ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU 5
1.6.1. Ñoái töôïng nghieân cöùu 5
1.6.2. Phaïm vi nghieân cöùu 5
1.6.3. Caáu truùc cuûa ñoà aùn toát nghieäp 5
CHÖÔNG 2. TOÅNG QUAN VEÀ SÖÛ DUÏNG HOÙA CHAÁT
BAÛO VEÄ THÖÏC VAÄT TRONG NOÂNG NGHIEÄP
2.1. GIÔÙI THIEÄU 6
2.2. PHAÂN LOAÏI THUOÁC BAÛO VEÄ THÖÏC VAÄT 7
2.2.1. Phaân loaïi theo chöùc naêng sinh thaùi vaø hoùa hoïc 7
2.2.2. Phaân loaïi theo chöùc naêng hoùa hoïc 9
2.2.2.1. Thuoác BVTV voâ cô 9
2.2.2.2. Thuoác BVTV höõu cô 9
2.2.3. Phaân loaïi nhoùm ñoäc theo Toå chöùc Y teá theá giôù (WTO) 10
2.2.4. Phaân loaïi theo thôøi gian phaân huûy 11
2.3. HIEÄN TRAÏNG SÖÛ DUÏNG THUOÁC BAÛO VEÄ THÖÏC VAÄT 12
2.3.1. Hieän traïng söû duïng thuoác baûo veä thöïc treân theá giôùi 12
2.3.2. Hieän traïng söû duïng thuoác baûo veä thöïc ôû nöôùc ta 13
2.4. TÍNH ÑOÄC CUÛA THUOÁC BAÛO VEÄ THÖÏC VAÄT 15
2.4.1. Tính ñoäc cuûa thuoác ñoái vôùi ngöôøi, ñoäng vaät maùu noùng 15
2.4.2. AÛnh höôûng ñeán moâi tröôøng nöôùc 17
2.4.3. AÛnh höôûng ñeán caây troàng 17
2.4.4. AÛnh höôûng ñeán moâi tröôøng ñaát 18
2.4.5. AÛnh höôûng ñeán thöïc phaåm 19
2.4.6. AÛnh höôûng cuûa thuoác choáng coân truøng tôùi moâi tröôøng 20
2.5. SÖÛ DUÏNG AN TOAØN, COÙ HIEÄU QUAÛ THUOÁC BAÛO VEÄ THÖÏC VAÄT 22
2.5.1. Thuoác baûo veä thöïc vaät vaø vieäc söû duïng 22
2.5.2. Söû duïng an toaøn vaø coù hieäu quaû thuoác baûo veä thöïc vaät 23
2.5.2.1. Duøng ñuùng thuoác 24
2.5.2.2. Duøng ñuùng caùch 24
2.5.2.3. Duøng ñuùng lieàu löôïng 25
2.5.2.4. Duøng ñuùng caùch 25
2.6. ÖÙÙNG DUÏNG COÂNG NGHEÄ PHAÙT TRIEÅN SAÛN XUAÁT NOÂNG NGHIEÄP THEO HÖÔÙNG NOÂNG NGHIEÄP SAÏCH 26
2.6.1. Canh taùc saûn xuaát rau saïch 27
2.6.2. Moät soá giaûi phaùp haïn cheá oâ nhieãm moâi tröôøng 29
2.6.2.1. Bieán ñoåi yeáu toá moâi tröôøng 29
2.6.2.2. Bieán ñoåi ñieàu kieän moâi tröôøng theo höôùng khoâng lôïi cho coân truøng gaây haïi 29
2.6.2.3. Baãy caây troàng vaø baãy caây ngoâ 30
2.6.2.4. Bieán ñoåi ñieàu kieän moâi tröôøng theo höôùng thuaän lôïi cho caùc loaøi coân truøng coù ích 31
CHÖÔNG 3. TOÅNG QUAN VEÀ COÂN TRUØNG
3.1. GIÔÙI THIEÄU VEÀ COÂN TRUØNG 33
3.1.1. Giôùi thieäu chung 33
3.1.2. Söï bieán thaùi cuûa coân truøng 34
3.1.2.1. Ñònh nghóa 34
3.1.2.2. Phaân loaïi 34
3.1.3. Caùc giai ñoaïn phaùt trieån 35
3.1.3.1. Tröùng 35
3.1.3.2. Thôøi kyø saâu non 35
3.1.3.3. Thôøi kyø nhoäng 35
3.1.3.4. Thôøi kyø tröôûng thaønh 36
3.2. PHAÂN LOAÏI COÂN TRUØNG 36
3.3. TAÙC ÑOÄNG CUÛA COÂN TRUØNG 37
3.3.1. Taùc ñoäng tích cöïc 37
3.3.2. Taùc ñoäng tieâu cöïc 38
3.3.3. Taùc ñoäng cuûa con ngöôøi, töï nhieän ñoái vôùi coân truøng 39
3.4. THIEÄT HAÏI DO COÂN TRUØNG GAÂY RA 40
3.4.1. Thieät haïi do coân truøng gaây ra trong quaù trình baûo quaûn ôû Vieät Nam 40
3.4.2. Thieät haïi do coân truøng gaây ra trongruoäng luùa ôû Vieät Nam 40
3.5.NHÖÕNG YEÁU TOÁ SINH THAÙI TAÙC ÑOÄNG ÑEÁN COÂN TRUØNG 42
3.5.1. Nhieät ñoä 42
3.5.2. Thöùc aên 42
3.5.3. Thuûy phaàn 43
3.5.4. Ñoä aåm töông ñoái 43
3.5.5. AÙnh saùng 43
3.5.6. Söï thoâng thoaùng 44
3.5.7. AÛnh höôûng cuûa söï caïnh tranh giöõa caùc loaøi 44
3.6. BIEÄN PHAÙP PHOØNG CHOÁNG COÂN TRUØNG 44
3.6.1. Caùc bieän phaùp phoøng choáng coân truøng haïi kho 44
3.6.1.1. Bieän phaùp sinh hoïc 44
3.6.1.2. Bieän phaùp hoaù hoïc 45
3.6.1.3. Bieän phaùp cô hoïc vaø lyù hoïc 46
3.6.2. Caùc bieän phaùp phoøng choáng coân truøng haïi ruoäng luùa 46
3.6.2.1. Taäp huaán (giaùo duïc) vaø theo doõi (quan traéc) 46
3.6.2.2. Bieän phaùp moâi tröôøng 47
3.6.2.3. Bieän phaùp di truyeàn 48
3.6.2.4. Bieän phaùp hoùa hoïc 48
3.6.2.5. Bieän phaùp canh taùc 49
CHÖÔNG 4. TOÅNG QUAN VEÀ RAÀY NAÂU
4.1. GIÔÙI THIEÄU VEÀ RAÀY NAÂU 50
4.1.1. Giôùi thieäu chung veà raày naâu 50
4.1.2. Ñaëc ñieåm hình thaùi cuûa raày naâu 51
4.1.2.1. Pha tröùng 51
4.1.2.2. Pha aáu truøng 51
4.1.2.3. Pha tröôûng thaønh 52
4.1.3. Ñaëc ñieåm sinh thaùi hoïc cô baûn cuûa raày naâu 54
4.1.3.1. AÛnh höôûng cuûa nhieät ñoä 54
4.1.3.2. AÛnh höôûng cuûa ñoä aåm töông ñoái khoâng khí 54
4.1.3.3. AÛnh höôûng cuûa thöùc aên 54
4.1.4. Taäp quaùn sinh hoaït vaø ñaëc ñieåm gaây haïi cuûa raày naâu 55
4.1.5. Söï phaân boá cuûa raày naâu 55
4.1.6. Caùc nhoùm thieân ñòch cuûa raày naâu 56
4.1.6.1. Caùc loaøi baét moài cuûa raày naâu 56
4.1.6.2. Caùc loaøi kyù sinh cuûa raày naâu 56
4.1.6.3. Caùc loaøi sinh vaät gaây beänh cho raày naâu 57
4.2. MOÄT SOÁ LOAÏI RAÀY KHAÙC 57
4.2.1. Raày xanh laù maï 57
4.2.2. Raày boâng söù 58
4.2.3. Raày löng traéng 58
4.2.4. Raày xanh ñuoâi ñen 59
4.3. TAÙC HAÏI CUÛA RAÀY NAÂU 60
4.2.1. Taùc haïi cuûa raày naâu ñoái vôùi caây luùa 60
4.3.1.1. Beänh Tungro 60
4.3.1.2. Beänh luøn xoaén laù 61
4.3.1.3. Beänh luøn luùa coû 62
4.3.1.4. Beänh vaøng luøn 62
4.2.2. AÛnh höôûng cuûa raày naâu ñoái vôùi ñôøi soáng cuûa ngöôøi noâng daân 63
4.3.3. Chi phí cho vieäc dieät raày naâu trong moät vuï muøa 65
4.3.4. Thôøi gian xuaát hieän raày naâu trong naêm ôû caùc vuøng troàng luùa 66
4.3.4.1. Vuøng troàng luùa ñoàng baèng soâng Hoàng 66
4.3.4.2. Vuøng luùa ñoàng baèng soâng Cöûu Long 66
4.4. CAÙC BIEÄN PHAÙP PHOØNG CHOÁNG RAÀY NAÂU 67
4.4.1. Bieän phaùp canh taùc BVTV 67
4.4.1.1. Kyõ thuaät laøm ñaát 67
4.4.1.2. Luaân canh caây luùa 67
4.4.1.3. Troàng luùa trong heä thoáng canh taùc nhieàu loaøi 68
4.4.1.4. Thôøi vuï gieo troàng luùa thích hôïp 69
4.4.1.5. Maät ñoä gieo troàng luùa hôïp lyù 69
4.4.1.6. Gieo troàng gioáng luùa ngaén ngaøy 70
4.4.1.7. Söû duïng phaân boùn hôïp lyù 70
4.4.1.8. Ñieàu khieån cheá ñoä nöôùc treân ruoäng luùa hôïp lyù 71
4.4.1.9. Troàng caây baãy 71
4.4.1.10. Veä sinh ñoàng ruoäng 72
4.4.2. Söû duïng gioáng luùa khaùng raày naâu 72
4.4.3. Nghieân cöùu vaø söû duïng thuoác thaûo moäc 73
4.4.4. Söû duïng aùnh saùng ñeøn 74
4.4.5. Söû duïng hôïp lyù thuoác hoùa hoïc tröø raày naâu 75
4.4.5.1. Ñuùng thuoác 75
4.4.5.2. Ñuùng lieàu löôïng söû duïng, ñuùng noàng ñoä söû duïng 76
4.4.5.3. Ñuùng luùc, ñuùng choã 76
4.4.5.4. Ñuùng phöông phaùp (ñuùng caùch) 76
CHÖÔNG 5. ÑEÀ XUAÁT BIEÄN PHAÙP XÖÛ LYÙ RAÀY NAÂU BAÈNG MAÙY BAÉT RAÀY
5.1. LYÙ THUYEÁT 78
5.1.1. Caáu taïo vaø nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa maùy 78
5.1.1.1. Mieäng huùt 78
5.1.1.2. OÁng daãn 79
5.1.1.3. Quaït 79
5.1.1.4. Löôùi loïc buïi 81
5.1.1.5. Thuøng chöùa 81
5.1.1.6. Saøn coâng taùc 82
5.1.2. Sô ñoà coâng ngheä 82
5.2. TÍNH TOAÙN – CHI PHÍ 83
5.2.1. Keát quaû thöïc nghieäm 83
5.2.2. Tính toaùn chi phí 84
CHÖÔNG 6. KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ
6.1. KEÁT LUAÄN 91
6.2. KIEÁN NGHÒ 92
DANH MUÏC CAÙC KYÙ HIEÄU – CAÙC CHÖÕ VIEÁT TAÉT
NN: Noâng nghieäp.
BVTV: Baûo veä thöïc vaät.
NS: Noâng saûn.
VN: Vieät Nam.
OÂNMT: OÂ nhieãm moâi tröôøng.
IMP: Integrated Pest Management (bieän phaùp phoøng tröø toång hôïp).
TTS: Thuoác tröø saâu.
WTO: World heath Organization (Toå chöùc Y teá theá giôùi).
LD50: Median lethal dose (lieàu löôïng gaây cheát 50% ñoäng vaät thí nghieäm).
ÑBSCL: Ñoàng baèng soâng Cöûu Long.
ÑBSH: Ñoàng baèng soâng Hoàng.
N, P, K: Phaân Nitô, Phoátpho, Kali.
SXNN: Saûn xuaát noâng nghieäp.
NNS: Noâng nghieäp saïch.
PTNT: Phaùt trieån noâng thoân.
DANH MUÏC CAÙC BAÛNG
Trang
Baûng 1: Phaân loaïi theo nhoùm toång hôïp 6
Baûng 2: Phaân loaïi caùc thuoác BVTV theo muïc ñích söû duïng 7
Baûng 3: Söï phaân lôùp caùc loaïi thuoác BVTV theo ñoái töôïng 7
Baûng 4: Phaân loaïi nhoùm ñoäc theo Toå chöùc Y teá theá giôùi (WTO) 10
Baûng 5: Thò tröôøng baûo veä muøa maøng theá giôùi (vôùi tæ leä % cuûa 36,5 tæ DM) theo vuøng vaø loaïi saûn phaåm treân theá giôùi 12
Baûng 6: Löôïng thuoác BVTV ñöôïc söû duïng taïi Vieät Nam töø naêm 1990 – 1996 13
Baûng 7: Caùc trieäu chöùng khi nhieãm thuoác BVTV thuôøng gaëp ôû moät soá ñòa phöông thuoäc ÑBSH (1996) 15
Baûng 8: Tính beàn cuûa moät soá TTS Chlorin höõu cô ôû trong ñaát 18
Baûng 9: Beänh ung thö do toàn dö thuoác BVTV trong thöïc phaåm 19
Baûng 10: Moät soá coân truøng thöôøng gaëp trong NN 35
Baûng 11: Moät soá coân truøng (Insecta) gaây beänh 37
Baûng 12: Dieän tích, maät ñoä vaø phaân boá moät soá ñoái töôïng sinh vaät gaây haïi chính treân luùa vaø maï muøa (thaùng 01/2006 39
Baûng 12: So saùnh giöõa nhieät ñoä thaát vaø nhieät ñoä cao aûnh höôûng ñeán coân truøng 41
Baûng 13: AÛnh höôûng cuûa gioáng luùa khaùc nhau ñeán sinh tröôûng phaùt trieån cuûa raày naâu 54
Baûng 17: Thöïc nghieäm baét raày naâu baèng vôït löôùi coù aùnh saùng ñeøn 81
Baûng 18: Thöïc nghieäm baét raày naâu baèng maùy huùt buïi coù aùnh saùng ñeøn 82
DANH MUÏC CAÙC HÌNH
Trang
Hình 1: Hình caáu taïo cuûa coâng truøng goàm 3 phaàn 33
Hình 2: Hình aûnh raày naâu tröôûng thaønh daïng caùnh daøi 50
Hình 3: Pha tröùng cuûa raày naâu 50
Hình 4: Hình aûnh raày non (raày caùm) 51
Hình 5: Pha tröôûng thaønh cuûa raày naâu 51
Hình 6: Voøng ñôøi cuûa raày naâu 52
Hình 7: Hình aûnh beänh Tungro ôû luùa 60
Hình 8: Hình aûnh luøn xoaén laù ôû luùa 60
Hình 9: Hình aûnh beänh luøn luùa coû ôû luùa 61
Hình 10: Hình aûnh beänh vaøng luøn ôû luùa 61
Hình 11: Quaït li taâm (a) vaø sô ñoà caáu taïo caûu quaït li taâm (b) 78
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
A/ Saùch
1. PGS.TS. Phaïm Vaên Laàm - Haø Noäi - 2006 -Nhöõng ñieàu caàn bieát veà raày naâu vaø bieän phaùp phoøng tröø - Nhaø xuaát baûn Lao ñoäng.
2. Chu Thò Thôm, Phan Thò Laøi, Nguyeãn Vaên Toù (bieân soaïn) - Haø Noäi - 2006 - Höôùng daãn phoøng choáng coân truøng - Nhaø xuaát baûn Lao ñoäng.
3. GVC. Hoaøng Thò Hieàn, TS. Buøi Syõ Lyù - Haø Noäi - 2004 - Thoâng gioù - Nhaø xuaát baûn Xaây döïng.
4. PGS.PTS. Hoaøng Kim Cô - 1999 - Kyõ thuaät loïc buïi vaø laøm saïch khí - Nhaø xuaát baûn Giaùo duïc.
5. Hoäi thaûo khoa hoïc vaø coâng ngheä moâi tröôøng Tp. Hoà Chí Minh, 25 - 27/05/1993 - Trung taâm nöôùc vaø coâng ngheä moâi tröôøng - Tröôøng ñaïi hoïc Baùch Khoa Tp.HCM.
6. TSKH. Leâ Huy Baù - Laâm Minh Trieát - Sinh thaùi moâi tröôøng öùng duïng - Nhaø xuaát baûn Khoa hoïc vaø Kyõ thuaät.
B/ Trang web
www.tuoitre.com.vn
www.vinhlong.gov.vn
www.longan.gov.vn
www.ctu.edu.vn
www.mard.gov.vn
www.ppd.gov.vn
PHUÏ LUÏC
Phuï luïc 1
Danh muïc thuoác baûo veä thöïc vaät haïn cheá söû duïng ôû Vieät Nam
STT
Teân hoaït chaát
(Common)
Teân thöông maïi
(Trade Name)
TTS - Insecticide
1
Aluminium Phosphide
Celphos 56%
Gastoxin
Fumitoxin 55% tablets
Phostoxin
Quickphos 56 vieân
2
Carbaryl 4% + Lindane 4%
Carbadan 4/4 G
Sevidol 4/4 G
3
Carbopuran
Furadan 3 G
4
Dichlorvos
(DDVP) 50 EC
Demon 50 EC
Nuvan 50 EC
5
Dicotol
Kelthane 20 EC
6
Dicrotophos
Bidrin 50 EC
Carbicron 50 SCW
Ektatos
Tieáp theo phuï luïc 1
7
Endosulfan
Cyclodan
Endosol
Thiodan 30 EC, 35 EC
Thiodol 35 ND
8
Methamidophos
Dynamite 50 SC
Filitox 50 SC, 60 SC, 70 SC
Monitor 50 SC, 60 SC
Master 50 SC, 70 SC
Isometha 50 DD, 60 DD
Isosuper 70 DD
9
Magnesium phosphide
Magtoxin 66 tablet, pellet
10
Methyl Bromide
Brom - O - Gas 98%
Dowtome 98%
Meth - O - Gas 98%
11
Monocrotophos
Apadrin 50 SL
Magic 50 SL
Nuvacron 40 SCW/DD, 50 SCW/DD
Thunder 515 DD
12
Phosphamidon
Dimecron 50 SCW/DD
Thuoác tröø beänh - Fungicide
1
MAFA
Dinasin 6,5 SC
Neo - Asoin 6,5 SC
2
Methylene bis thiocyanate 5% +
Quaternary ammonium compound 25%
Celbrite MT 30 EC
3
Sodium Pentachlorophenate
monohydrade
Copas NAP 90 G
4
Sodium Tetraboratedecahy - drate 54% + Boric acid 36%
Celber 90 SP
5
Tribromophenol
Injecta AB 30 L
6
Tributyl tin naphthenate
Timberlife 16 L
Thuoác dieät coû - Herbicide
1
Paraquat
Gramoxone 20 SL, 24 SL
Thuoác dieät chueät - Rodenticide
1
Zinc phosphide
Fokeba 1%, 5%, 20%
QT - 92 18%
Zinphos 20%
Phuï luïc 2
Caùc ñaëc ñieåm phaân bieät loaøi raày naâu vôùi raày löng traéng.
STT
Pha
phaùt duïc
Ñaëc ñieåm
Phaân bieät
Raày naâu
Raày löng traéng
1
Tröùng
Hình daïng
Hình quaû chuoái
Hình quaû ôùt
Maøu saéc
Môùi naâu vaøng, sau naâu ñen
Môùi traéng söõa, sau vaøng nhaït
Chieàu daøi
0,89 mm
0,73 mm
Choùp tröùng
Loài ra ngoaøi maët beï laù
Khoâng loài ra ngoaøi maët beï laù
2
Raày non
Tuoåi 1
Löng ñen xaùm, thaân daøi 1,1 mm
Löng xaùm traéng, thaân daøi 1,1 mm
Tuoåi 2
Löng naâu vaøng nhaït, thaân daøi 1,5 mm
Löng xaùm traéng, thaân daøi 1,3 mm
Tuoåi 3
Löng naâu vaø vaøng laãn loän, thaân daøi 2 mm
Löng traéng vaø xaùm laãn loän, thaân daøi 1,7 mm
Tuoåi 4
Löng naâu vaø vaøng laãn loän, thaân daøi 2,4 mm
Löng traéng vaø xaùm laãn loän, thaân daøi 2,2 mm
Tuoåi 5
Löng naâu vaø vaøng laãn loän, thaân daøi 3,2 mm
Löng naâu vaø vaøng laãn loän, thaân daøi 2,9 mm
3
Tröôûng thaønh
Caùi daïng caùnh daøi
Phieán mai maøu naâu cheø, thaân daøi 4,8 mm
Giöõa phieán mai maøu vaøng ngheä, 2 beân naâu ñen, thaân daøi 4,6 mm
Caùi daïng caùnh ngaén
Phieán mai maøu naâu vaøng, thaân daøi 3,8 mm
Giöõa phieán mai maøu söõa, 2 beân maøu xaùm, thaân daøi 3,4 mm
Ñöïc daïng caùnh daøi
Phieán mai maøu naâu ñen, thaân daøi 3,8 mm
Giöõa phieán mai maøu naâu vaøng, 2 beân maøu ñen, thaân daøi 3,8 mm
Ñöïc daïng caùnh ngaén
Phieán mai maøu naâu ñaäm, thaân daøi 2,4 mm
Raát ít gaëp
Phuï luïc 3
Danh muïc thuoác ñöôïc phaùp söû duïng dieät tröø raày naâu cuûa Cuïc BVTV
STT
Teân hoaït chaát –
Nguyeân lieäu
(Common Name)
Teân
thöông phaåm
(Trade Name)
Ñoái töôïng
phoøng tröø
(Crop/Pest)
Toå chöùc
xin ñaêng kyù
(Applicant)
1
Dimethoate
(min 95%)
Dibathoate 40EC, 50EC
raàu haïi luùa, nheän haïi caø pheâ.
Cty TNHH Noâng Döôïc Ñieän Baøn
2
Dimethoate 37 % +Cypermethrin 3%
Diditox 40 EC
raày naâu haïi luùa, reäp saùp haïi caø pheâ.
Cty vaät tö BVTV I
3
Dimethoate 2% + Isoprocarb 3%
BM- Tigi 5 H
raày naâu haïi luùa, suøng ñaát haïi baép caûi.
Cty VTNN Tieàn Giang, T.Tieàn Giang
4
Etofenprox
(min 96 %)
Trebon 10 EC, 20 WP
10 EC: raàu naâu, saâu cuoán laù, boï tró haïi luùa, raày xanh, boï tró, boï xít muoãi haïi cheø, saâu xanh, saâu khoang haïi boâng, ngoâ, saâu veõ buøa, reäp haïi caâu aên quaû.
20 WP: raày naâu haïi luùa, boï xít haïi nhaõn, vaûi, raày xanh haïi cheø, raày haïi xoaøi, saâu khoang haïi baép
Mitsui Chemical ., Inc
5
Dimethoate 3% + Fenobucarb 2%
BM- Tigi 5 H
raày naâu haïi luùa, deá duõi haïi caø chua.
Cty VTNN Tieàn Giang, T.Tieàn Giang
6
Etofenprox 5 % + Dimethoate 15 %
Difentox 20 EC
raày naâu haïi luùa, reäp muoäi haïi rau caûi.
Cty vaät tö BVTV I
7
Fenitothion 45 % + 30 % Fenuburcarb
Defetigi 75 EC
raày naâu haïi luùa, reäp saùp haïi caây coø muùi.
Cty VTNN Tieàn Giang, T.Tieàn Giang
Sumibass 75 EC
raày naâu, saâu cuoán laù, saâu ñuïc thaân, boï xít haïi luùa.
Sumitono Chem. Co., Ltd
8
Fenitrothion 25 % + Esfenvalerate 1.25%
Sumicombi- Alpha 26.25 EC
raày naâu, saâu cuoán laù, saâu ñuïc thaân, boï xít haïi luùa, reäp, saâu xaùm, raày xanh haïi rau.
Sumitono Chem. Co., Ltd
9
Fenitrothion 25 % + Fenvalerate 5 %
Sumicombi 30 EC
raày naâu, saâu cuoán laù, saâu ñuïc thaân, boï xít haïi luùa, saâu tô haïi rau, saâu ñuïc quaû, reäp vaûy haïi caø pheâ, saâu veõ buøi haïi caây aên quaû.
Sumitono Chem. Co., Ltd
10
Fenobucarb (BPMC)
(min 96 %)
Bascide 50 EC
raày naâu haïi luùa, reäp haïi thuoác laù.
Cty TTS Saøi Goøn
Bassa 50 EC
raày haïi luùa
Mitsubishi chemical Corp
Bassan 50 EC
raày naâu haïi luùa.
Cty DV BVTV An Giang
bassatigi 50 ND
raày naâu sau keo haït luùa.
Cty VTNN Tieàn Giang, T.Tieàn Giang
Dibacide 50 EC
raày naâu haïi luùa.
Cty TNHH Noâng döôïc Ñieän Baøn
Excel Basa 50 ND
raày naâu haïi luùa, raày haïi caâu coù muùi.
Cty Lieân doanh SX Noâng döôïc Kosvida
Forcin 50 EC
Raày naâu, raày xanh, boï tró, boï xít, saâu naên haïi luùa; raày, boï tró, boï xít haïi boâng.
Forward Int Ltd
Hopkill 50 VD
raày naâu haïi luùa
Cty vaät tö KTNN Caàn Thô
Hoppecin 50 EC
raày naâu haïi luùa
Cty vaät tö BVTV II
Nibas 50 ND
raày naâu haïi luùa
Cty TTS - Boä Quoác Phoøng
Pasha 50 EC
raày naâu haïi luùa
Cty TNHH TM-DV Thanh Sôn Hoaù Noâng
Summit 50 EC
raày naâu haïi luùa
Cty TNHH Thaùi Phong
Super Kill 50 EC
raày naâu haïi luùa, raày haïi caây coù muùi
Cty thuoác saùt truøng Vieät Nam
Phuï luïc 4
Baûng baùo giaù caùc loaïi quaït huùt – quaït thoåi
STT
KYÙ
HIEÄU
TEÂN SAÛN PHAÅM
QUI CAÙCH
GIAÙ BAÙN
1
H4V7
Quaït huùt gaén töôøng voû vuoâng
(H x W x L = 400 x 400 x 180 mm)
D =400mm L=2500m3/h N=1/4HP 1pha
900.000ñ
2
H4V11
Quaït huùt gaén töôøng voû vuoâng
(H x W x L = 400 x 400 x 180 mm)
D=400mm L=3000m3/h N=1/4HP 1pha
950.000ñ
3
H4Ñ
Quaït ñaûo chieàu gaén töôøng voû vuoâng hay troøn (D x L = f 400 x 180 mm)
D=400mm L=3000/2500m3/h N=1/4HP 1pha
1.000.000ñ
4
Laù saùch che möa quaït H4
250.000ñ
5
H5
Quaït huùt (hoaëc thoåi) gaén töôøng voû vuoâng (H x W x L = 500 x 500 x 180 mm)
D=500mm L=10000m3/h N=1/2HP n=1450v/ph 3pha
1.300.000ñ
Tieáp theo phuï luïc 4
6
H5
Quaït huùt (hoaëc thoåi) gaén töôøng voû vuoâng (H x W x L = 500 x 500 x 180 mm)
D=500mm L=10000m3/h N=1/2HP n=1450v/ph 1pha
1.400.000ñ
7
Laù saùch che möa quaït H5
300.000ñ
8
H6
Quaït huùt gaén töôøng – (5 caùnh nhoâm ñuùc) (H x W x L = 670 x 670 x 180 mm)
D=600mm L=12000m3/h N=3/4HP n=960v/ph 3pha
1.400.000ñ
9
H6
Quaït huùt gaén töôøng – (5 caùnh nhoâm ñuùc) (H x W x L = 670 x 670 x 180 mm)
D=600mm L=12000m3/h N=3/4HP n=960v/ph 1pha
1.450.000ñ
10
Laù saùch che möa quaït H6
350.000ñ
11
H7
Quaït huùt gaén töôøng – (6 caùnh nhoâm ñuùc) (H x W x L = 780 x 780 x 180 mm)
D=700mm L=18000m3/h N=1HP n=960v/ph 3pha
1.650.000ñ
Tieáp theo phuï luïc 4
12
H7
Quaït huùt gaén töôøng – (6 caùnh nhoâm ñuùc) (H x W x L = 780 x 780 x 180 mm)
D=700mm L=18000m3/h N=1HP n=960v/ph 1pha
1.750.000ñ
13
Laù saùch che möa quaït H6
450.000ñ
14
TN5
Quaït thoåi maùt coù coå quay 900 TS=31/ph (Chaân ñöùng hoaëc giaù treo töôøng)
D=500mm L=10000m3/h N=1/2HP n=1450v/ph 1pha
1.800.000ñ
15
T5
Quaït thoåi maùt chaân ñöùng
(Hoaëc giaù treo töôøng)
D=500mm L=10000m3/h N=3/4HP n=960v/ph 1pha
1.450.000ñ
16
TN6
Quaït thoåi maùt coù coå quay 900 TS=31/ph (Chaân ñöùng hoaëc giaù treo töôøng)
D=600mm L=12000m3/h N=3/4HP n=960v/ph 3pha
1.850.000ñ
17
TN6
Quaït thoåi maùt coù coå quay 900 TS=31/ph (Chaân ñöùng hoaëc giaù treo töôøng)
D=600mm L=12000m3/h N=3/4HP n=960v/ph 1pha
1.950.000ñ
Tieáp theo phuï luïc 4
18
T6
Quaït thoåi maùt chaân ñöùng
(Hoaëc giaù treo töôøng)
D=600mm L=12000m3/h N=3/4HP n=960v/ph 1pha
1.550.000ñ
19
T6
Quaït thoåi maùt chaân ñöùng
(Hoaëc giaù treo töôøng)
D=600mm L=12000m3/h N=3/4HP n=960v/ph 3pha
1.500.000ñ
20
T7
Quaït thoåi maùt chaân ñöùng
(Hoaëc giaù treo töôøng)
D=700mm L=17000m3/h N=1HP n=960v/ph 1pha
1.900.000ñ
21
T7
Quaït thoåi maùt chaân ñöùng
(Hoaëc giaù treo töôøng)
D=700mm L=17000m3/h N=1HP n=960v/ph 3pha
1.800.000ñ
22
TN7
Quaït thoåi maùt coù coå quay 900 TS=31/ph (Chaân ñöùng hoaëc giaù treo töôøng)
D=700mm L=17000m3/h N=1HP n=960v/ph 1pha
2.300.000ñ
Tieáp theo phuï luïc 4
23
TN7
Quaït thoåi maùt coù coå quay 900 TS=31/ph (Chaân ñöùng hoaëc giaù treo töôøng)
D=700mm L=17000m3/h N=1HP n=960v/ph 3pha
2.200.000ñ
24
H10
Quaït huùt gaén töôøng, truyeàn ñoäng ñai (6 caùnh nhoâm ñuùc)
(H x W x L = 1150 x 1150 x 350 mm)
D=1000mm L=30000m3/h N=1HP n=960v/ph 3pha
6.000.000ñ
25
HB-1
Maùy huùt loïc buïi khoâ 1 hoäc
L=1200m3/h 1 tuùi hoäc
N=1HP n=2900v/ph 1pha
4.200.000ñ
26
HB-2
Maùy huùt loïc buïi khoâ 2 hoäc
L=2800m3/h 2 tuùi hoäc
N=3HP n=2900v/ph 3pha
7.300.000ñ
27
HB-4
Maùy huùt loïc buïi khoâ 4 hoäc
L=4400m3/h 4 tuùi hoäc
N=10HP n=2900v/ph 3pha
11.000.000ñ
Moät soá hình aûnh thí nghieäm taïi Long An
Moâ hình thí nghieäm
Thí nghieäm ñôït 1
Thí nghieäm ñôït 2
Thí nghieäm ñôït 3
BANVE.dwg
