Đề tài Phương hướng hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tài sản cố định tại Xí nghiệp than Đồng Vông

PhÇn i: C¬ së Lý luËn cña tæ chøc qu¶n lý,h¹ch to¸n TSC§ víi vÊn ®Ò qu¶n lý vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông TSC§ trong doanh nghiÖp I.Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ TSC§: 1.1. Kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ TSC§ : Trong chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn hµnh cña n­íc ta hiÖn nay, theo QuyÕt ®Þnh sè 166/1999/Q§-BTC ngµy 30/12/1999 cña Bé Tµi ChÝnh ban hµnh chÕ ®é qu¶n lý, sö dông vµ trÝch khÊu hao TSC§ quy ®Þnh tiªu chuÈn TSC§ dùa trªn hai mÆt gi¸ trÞ vµ thêi gian ë ®iÒu 4 nh­ sau: - VÒ mÆt thêi gian: Cã thêi gian sö dông tõ mét n¨m trë lªn. - VÒ mÆt gi¸ trÞ: Cã gi¸ trÞ tõ 5.000.000 trë lªn. Mäi t­ liÖu lao ®éng nÕu tho¶ m·n ®ång thêi c¶ hai tiªu chuÈn trªn ®­îc coi lµ TSC§, nÕu kh«ng ®ñ mét trong hai tiªu chuÈn trªn chØ ®­îc coi lµ c«ng cô lao ®éng nhá. 1.2.§Æc ®iÓm cña TSC§: Nh­ chóng ta ®· biÕt, mét ®Æc ®iÓm hÕt søc quan träng cña TSC§ lµ tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt nh­ng vÉn gi÷ ®­îc h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu cho ®Õn lóc h­ háng. 3.Vai trß vµ yªu cÇu qu¶n lý TSC§ trong doanh nghiÖp. 1.4.NhiÖm vô kÕ to¸n TSC§: 2.Ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ TSC§: 2.1.Ph©n lo¹i TSC§: 2.1.1. Ph©n lo¹i TSC§ theo h×nh th¸i biÓu hiÖn: TSC§ h÷u h×nh: b.TSC§ v« h×nh: 2.1.2. Ph©n lo¹i TSC§ theo quyÒn së h÷u: TSC§ tù cã: TSC§ thuª ngoµi: +TSC§ thuª tµi chÝnh: +TSC§ thuª ho¹t ®éng: 2.1.3. Ph©n lo¹i TSC§ theo t×nh h×nh sö dông: -TSC§ dïng cho ho¹t ®éng kinh doanh: -TSC§ dïng cho ho¹t ®éng phóc lîi: -TSC§ dïng cho ho¹t ®éng HCSN: -TSC§ chê xö lý: 2.1.4.Ph©n lo¹i TSC§ theo nguån h×nh thµnh: Dùa vµo nguån gèc h×nh thµnh nªn TSC§, ng­êi ta ph©n thµnh: TSC§ mua s¾m, x©y dùng b»ng nguån vèn ®­îc cÊp: TSC§ h×nh thµnh b»ng nguån vèn vay - TSC§ mua s¾m,x©y dùng b»ng nguån vèn tù bæ sung cña ®¬n vÞ nh­ tõ quü ®Çu t­ ph¸t triÓn... - TSC§ h×nh thµnh do nhËn gãp liªn doanh. 2.2.§¸nh gi¸ TSC§: 2.2.1..Nguyªn gi¸ TSC§: Nguyªn gi¸ TSC§: Lµ toµn bé c¸c chi phÝ thùc tÕ ®· chi ra ®Ó cã TSC§ cho tíi khi ®­a TSC§ ®i vµo ho¹t ®éng b×nh th­êng nh­ gi¸ mua thùc tÕ cña TSC§, c¸c chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì, chi phÝ l¾p ®Æt ch¹y thö, l·i tiÒn vay ®Çu t­ cho TSC§ khi ch­a bµn giao vµ ®­a TSC§ vµo sö dông, thuÕ vµ lÖ phÝ tr­íc b¹(nÕu cã)... Nguyªn gi¸ TSC§ trong doanh nghiÖp chØ ®­îc thay ®æi trong c¸c tr­êng hîp sau: -§¸nh gi¸ l¹i gi¸ trÞ TSC§ theo quyÕt ®Þnh cña Nhµ n­íc. -X©y dùng thªm mét hoÆc mét sè bé phËn cña TSC§ -C¶i t¹o,n©ng cÊp lµm t¨ng n¨ng lùc hoÆc kÐo dµi thêi gian sö dông. Tuú theo tõng lo¹i TSC§ cô thÓ, tõng c¸ch thøc h×nh thµnh, nguyªn gi¸ TSC§ sÏ ®­îc x¸c ®Þnh kh¸c nhau. 2.2.2.KhÊu hao luü kÕ cña TSC§: Sè khÊu hao luü kÕ cña TSC§: Lµ tæng céng sè khÊu hao ®· trÝch vµo chi phÝ kinh doanh qua c¸c kú kinh doanh cña TSC§ tÝnh ®Õn thêi ®iÓm x¸c ®Þnh. 2.2.3.Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§: Gi¸ trÞ cßn l¹i trªn sæ kÕ to¸n cña TSC§:lµ gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ ph¶n ¸nh trªn sæ kÕ to¸n, ®­îc x¸c ®Þnh b»ng hiÖu sè gi÷a nguyªn gi¸ TSC§ vµ sè khÊu hao luü kÕ cña TSC§ tÝnh ®Õn thêi ®iÓm x¸c ®Þnh 3. KÕ to¸n chi tiÕt TSC§. ViÖc kÕ to¸n chi tiÕt TSC§ ®­îc tiÕn hµnh dùa vµo c¸c chøng tõ vÒ t¨ng, gi¶m TSC§, khÊu hao TSC§ vµ c¸c chøng tõ gèc liªn quan.Theo hÖ thèng kÕ to¸n hiÖn hµnh, c¸c chøng tõ ban ®Çu vÒ kÕ to¸n TSC§ cã: -Biªn b¶n giao nhËn TSC§: MÉu sè 01-TSC§- BB -ThÎ TSC§: MÉu sè 02- TSC§-BB - Biªn b¶n thanh lý TSC§: MÉu sè 03-TSC§- BB - Biªn b¶n giao nhËn TSC§ söa ch÷a lín hoµn thµnh: MÉu sè 04-TSC§- HD - Biªn b¶n ®¸nh gi¸ l¹i TSC§: MÉu sè 05- TSC§- HD 4.KÕ to¸n tæng hîp t¨ng gi¶m TSC§. 4.1.KÕ to¸n tæng hîp t¨ng gi¶m TSC§ h÷u h×nh. a.Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông: §Ó kÕ to¸n c¸c nghiÖp vô t¨ng t¨ng,gi¶m TSC§HH, kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n 211: “TSC§HH” dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hiÖn cã vµ t×nh h×nh t¨ng, gi¶m TSC§ h÷u h×nh cña doanh nghiÖp theo nguyªn gi¸. b.KÕ to¸n tæng hîp t¨ng TSC§ h÷u h×nh. c.KÕ to¸n tæng hîp gi¶m TSC§ h÷u h×nh. TSC§ h÷u h×nh cña doanh nghiÖp gi¶m do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau, trong ®ã chñ yÕu do nh­îng b¸n, thanh lý,®iÒu chuyÓn néi bé... 4.2.KÕ to¸n tæng hîp t¨ng gi¶m TSC§ v« h×nh. a.Tµi kho¶n sö dông: §Ó h¹ch to¸n TSC§VH kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 213: “ TSC§ v« h×nh”: Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng cña toµn bé TSC§ v« h×nh cña doanh nghiÖp theo nguyªn gi¸. b.KÕ to¸n t¨ng TSC§ v« h×nh: c.KÕ to¸n gi¶m TSC§ v« h×nh: Gi¶m do nh­îng b¸n, do gãp vèn liªn doanh, tr¶ l¹i vèn gãp liªn doanh TSC§ v« h×nh...kÕ to¸n ph¶n ¸nh t­¬ng tù nh­ gi¶m TSC§ h÷u h×nh 5.KÕ to¸n TSC§ thuª ngoµi vµ cho thuª. 5.1.KÕ to¸n tæng hîp TSC§ thuª tµi chÝnh t¹i ®¬n vÞ ®i thuª: a.Tµi kho¶n sö dông: §Ó h¹ch to¸n TSC§ thuª tµi chÝnh, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 212: “ TSC§ thuª tµi chÝnh”: dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng, gi¶m cña TSC§ thuª tµi chÝnh. b.Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: s¬ ®å 3: tr×nh tù KÕ to¸n tsc® thuª tµi chÝnh (T¹i ®¬n vÞ ®i thuª) TK 135, 111, 112 TK 342 TK 212 TK 211, 213 TK111,112, 342 (2) (1) (4b') TK133.2 (5) TK 142 TK 642 (4a) TK 2141, 2413 TK 2142 TK 627, 641, 642 (3) (4b') (1)/ Khi nhËn TSC§ thuª tµi chÝnh (2)/ Sè tiÒn thuª (gèc + l·i thuª) ph¶i tr¶ kú nµy (3)/ TrÝch khÊu hao TSC§ ®i thuª (4)/ Khi kÕt thóc hîp ®ång thuª. (4a)/ Tr¶ l¹i TSC§ cho bªn thuª (4b) Bªn ®i thuª ®­îc quyÒn së h÷u hoµn oµn (4b') KÕt chuyÓn nguyªn gi¸ TSC§ (4b'') KÕt chuyÓn gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ. (5)/ Bªn ®i thuª mua l¹i TSC§. 5.2.KÕ to¸n thuª (cho thuª) TSC§ ho¹t ®éng: TSC§ ho¹t ®éng lµ TSC§ thuª kh«ng tho¶ m·n mét trong bèn tiªu chuÈn vÒ TSC§ thuª tµi chÝnh, khi thuª xong TSC§ ®­îc giao tr¶ l¹i cho bªn cho thuª. a.T¹i ®¬n vÞ ®i thuª: b.T¹i ®¬n vÞ cho thuª: 6.KÕ to¸n khÊu hao TSC§: *KhÊu hao TSC§ lµ viÖc tÝnh to¸n vµ ph©n bæ mét c¸ch cã hÖ thèng nguyªn gi¸ cña TSC§ vµo chi ph¸t s¶n xuÊt kinh doanh qua thêi gian sö dông cña TSC§. 6.1.C¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao Cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§ nh­ng ë ViÖt Nam chñ yÕu ¸p dông ph­¬ng ph¸p khÊu hao b×nh qu©n( cßn gäi lµ khÊu hao ®­êng th¼ng). Theo Quy ®inh 166/1999/Q§TC ngµy 30/12/1999 cña Bé Tµi chÝnh, ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông b¾t buéc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc. C¸ch tÝnh khÊu hao theo ph­¬ng ph¸p nµy nh­ sau: Møc trÝch khÊu hao Trung b×nh hµng n¨m cña TSC§ = Nguyªn gi¸ cña TSC§ Thêi gian sö dông Do khÊu hao TSC§ ®­îc tÝnh theo nguyªn t¾c trßn th¸ng nªn ®Ó ®¬n gi¶n cho viÖc tÝnh to¸n, quy ®Þnh nh÷ng TSC§ t¨ng( hoÆc gi¶m) trong th¸ng nµy th× th¸ng sau míi tÝnh( hoÆc th«i kh«ng tÝnh )khÊu hao. V× thÕ, sè khÊu hao gi÷a c¸c th¸ng chØ kh¸c nhau khi cã biÕn ®éng( t¨ng, gi¶m) vÒ TSC§. Bëi vËy, kÕ to¸n x¸c ®Þnh møc khÊu hao hµng th¸ng theo c«ng thøc sau: Møc khÊu hao cña th¸ng nµy = Møc khÊu hao cña th¸ng tr­íc + Møc khÊu hao t¨ng thªm trong th¸ng nµy - Møc khÊu hao gi¶m trong th¸ng nµy §Ó x¸c ®Þnh møc khÊu hao hµng th¸ng cho mét TSC§ nµo ®ã nh»m tÝnh to¸n møc khÊu hao t¨ng thªm hoÆc gi¶m bít trong th¸ng, kÕ to¸n sö dông c«ng thøc: Møc khÊu hao hµng th¸ng cña TSC§ = Nguyªn gi¸ TSC§ Thêi gian sö dông x 12 Ngoµi c¸ch khÊu hao theo thêi gian nh­ trªn, ë n­íc ta mét sè doanh nghiÖp cßn tÝnh khÊu hao theo s¶n l­îng ®Ó x¸c ®Þnh lîi nhuËn kÕ to¸n. Møc khÊu hao S¶n l­îng Møc khÊu hao ph¶i trÝch = hoµn thµnh x b×nh qu©n trªn mét trong th¸ng trong th¸ng ®¬n vÞ s¶n l­îng Trong ®ã: Møc trÝch khÊu hao b×nh qu©n trªn mét ®¬n vÞ s¶n l­îng = Tæng sè khÊu hao ph¶i trÝch trong thêi gian sö dông S¶n l­îng theo c«ng suÊt thiÕt kÕ Tr­êng hîp thêi gian sö dông hay nguyªn gi¸ cña TSC§ thay ®æi, doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh l¹i møc trÝch khÊu hao trung b×nh cña TSC§ theo c«ng thøc Møc trÝch khÊu hao trung b×nh hµng n¨m = Gi¸ trÞ TSC§ cßn l¹i tr­íc khi n©ng cÊp + Gi¸ trÞ n©ng cÊp Sè n¨m ­íc tÝnh sö dông sau khi söa ch÷a x 12 6.2.KÕ to¸n khÊu hao TSC§: a.Tµi kho¶n sö dông: KÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 214: “ Hao mßn TSC§”®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hao mßn cña toµn bé TSC§ cña doanh nghiÖp. Ngoµi ra,kÕ to¸n cßn sö dông tµi kho¶n ngoµi b¶ng TK 009: “Nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n”dïng ®Ó theo dâi t×nh h×nh t¨ng, gi¶m,hiÖn cã cña nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n ë doanh nghiÖp. b.KÕ to¸n khÊu hao TSC§: s¬ ®å 4: kÕ to¸n khÊu hao tsc® TK111,112 TK 214 TK627,641,642 Ghi gi¶m hao mßn TSC§ do thanh lý, nh­îng b¸n TSC§ TrÝch khÊu hao TSC§ vµo SXKD KhÊu hao TSC§ cho thuª ho¹t ®éng TK821 TK811 TK 009 C¸c nghiÖp vô lµm t¨ng NVKH c¬ b¶n C¸c nghiÖp vô lµm gi¶m NVKH c¬ b¶n 7.KÕ to¸n söa ch÷a TSC§. *Söa ch÷a TSC§: Lµ viÖc duy tu, b¶o d­ìng, söa ch÷a nh÷ng h­ háng ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng nh»m kh«i phôc l¹i n¨ng lùc ho¹t ®éng b×nh th­êng cña TSC§. 7.1.Tr­êng hîp söa ch÷a nhá mang tÝnh b¶o d­ìng: Söa ch÷a nhá lµ viÖc söa ch÷a mang tÝnh duy tu, b¶o d­ìng th­êng xuyªn, nªn chi phÝ söa ch÷a ph¸t sinh Ýt, do ®ã kÕ to¸n ph¶n ¸nh trùc tiÕp vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña bé phËn cã TSC§ söa ch÷a. 7.2. Tr­êng hîp söa ch÷a lín TSC§ mang tÝnh phôc håi Lµ viÖc söa ch÷a, thay thÕ nh÷ng bé phËn, chi tiÕt bÞ h­ háng trong qu¸ tr×nh sö dông mµ nÕu kh«ng thay thÕ, söa ch÷a th× TSC§ sÏ kh«ng ho¹t ®éng ®­îc hoÆc ho¹t ®éng kh«ng b×nh th­êng. 7.3. Tr­êng hîp söa ch÷a lín mang tÝnh n©ng cÊp TSC§ N©ng cÊp TSC§: Lµ ho¹t ®éng nh»m kÐo dµi thêi gian sö dông, n©ng cao n¨ng suÊt, tÝnh n¨ng t¸c dông cña TSC§ nh­ c¶i t¹o, x©y l¾p; trang bÞ bæ sung thªm cho TSC§. s¬ ®å 4: kÕ to¸n söa ch÷a tsc® TËp hîp chi phÝ söa ch÷a lín KÕt chuyÓn gi¸ thµnh söa ch÷a lín TK 111, 112, 152, 334... TK627, 641... Chi phÝ söa ch÷a nhá, doanh nghiÖp tù lµm TK 2413 TK 1421 Tù lµm §Þnh kú ph©n bæ dÇn chi phÝ SCL TK 331, 111, 112 TK 335 Thuª ngoµi TrÝch tr­íc chi phÝ SCL TSC§ TK 1331 TK 211 N©ng cÊp TSC§ 8. Ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông TSC§ ViÖc ph©n tÝch ®ã ®­îc tiÕn hµnh theo mét sè chØ tiªu sau: TSC§ ®· vµ ®ang ®Çu t­ Tæng tµi s¶n 8. 1. ChØ tiªu vÒ c¬ cÊu tµi s¶n Tû suÊt ®Çu t­ = Gi¸ trÞ TSC§ gi¶m trong kú Gi¸ trÞ TSC§ sö dông b×nh qu©n trong kú 8. 2. ChØ tiªu t×nh h×nh biÕn ®éng TSC§ HÖ sè gi¶m TSC§ = Gi¸ trÞ TSC§ t¨ng trong kú Gi¸ trÞ TSC§ sö dông b×nh qu©n trong kú HÖ sè t¨ng TSC§ = 8.3. ChØ tiªu vÒ t×nh h×nh trang bÞ, sö dông TSC§: Møc trang bÞ cho mét lao ®éng = Nguyªn gi¸ TSC§ Sè lao ®éng b×nh qu©n Ngoµi ra ®Ó xem viÖc trang bÞ tèt hay xÊu, cò hay míi ¶nh h­ëng ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng vµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt nh­ thÕ nµo, ng­êi ta sö dông mét sè chØ tiªu: HÖ sè hao mßn TSC§ = Gi¸ trÞ TSC§ ®· hao mßn Nguyªn gi¸ TSC§ HÖ sè cßn sö dông ®­îc = Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ Nguyªn gi¸ TSC§ Bªn c¹nh ®ã, ®Ó ®¸nh gi¸ ®Çu t­ míi TSC§, ng­êi ta dïng c¸c chØ tiªu. HÖ sè ®æi míi TSC§ = TSC§ ®­a vµo ho¹t ®éng Nguyªn gi¸ TSC§ cuèi n¨m HÖ sè lo¹i bá TSC§ = TSC§ lo¹i bá trong n¨m Nguyªn gi¸ TSC§ ®Çu n¨m Vµ chØ tiªu quan träng ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông TSC§ ®ã lµ; Kh¶ n¨ng sinh lêi TSC§ = L·i Gi¸ trÞ cßn l¹i TSC§ HiÖu suÊt sö dông TSC§ Gi¸ trÞ s¶n l­îng s¶n phÈm Nguyªn gi¸ b×nh qu©n cña TSC§ = PhÇn II Thùc tr¹ng tæ chøc h¹ch to¸n TSC§ T¹i xÝ nghiÖp than §ång V«ng I.§Æc ®iÓm chung cña XÝ nghiÖp Than §ång V«ng. 1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña XÝ nghiÖp. -XÝ nghiÖp Than §ång V«ng ®­îc thµnh lËp theo QuyÕt §Þnh sè 4653 / TVN – TCCB ngµy 10/11/1997 trªn c¬ së t¸ch tõ XÝ nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh Tæng hîp thuéc C«ng ty Than U«ng BÝ, v× vËy cã tªn gäi ban ®Çu lµ Má than §ång V«ng. -Ngµy 16/10/2001 Má than §ång V«ng ®æi tªn thµnh XÝ nghiÖp Than §ång V«ng theo QuyÕt §Þnh sè Q§433/ TCCB ngµy 04/10/2001 cña Gi¸m ®èc Tæng C«ng ty Than ViÖt Nam . HiÖn t¹i v¨n phßng xÝ nghiÖp Than §ång V«ng n»m c¹nh quèc lé 18A thuéc ®Þa phËn ph­êng Thanh S¬n – ThÞ x· U«ng BÝ – TØnh Qu¶ng Ninh. 1.2.Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña XÝ nghiÖp. a.VÒ s¶n xuÊt : b.VÒ tiªu thô : *Mét sè chØ tiªu kinh tÕ hµng n¨m XÝ nghiÖp ®¹t ®­îc: ChØ tiªu §VT N¨m 1999 N¨m 2000 N¨m 2001 1.S¶n l­îng tiªu thô TÊn 64.806 95.584 114.428 2.Tæng doanh thu Trong ®ã : doanh thu than Tr ®ång 16.124 12.999 25.441 21.006 32.733 29.015 3.Chi phÝ Tr ®ång 13.556 24.180 32.459 4.C¸c kho¶n nép Ng©n s¸ch Tr ®ång 679 565 594 5.Lîi nhuËn tr­íc thuÕ Tr ®ång 641 771 986 6. Tæng sè CBCNV Ng­êi 580 610 690 7. Thu nhËp b×nh qu©n 1000®/ng­êi 651.048 885.901 1.072.999 *Mét sè chØ tiªu vÒ t×nh h×nh tµi s¶n cña XÝ nghiÖp ChØ tiªu §¬n vÞ tÝnh N¨m 1999 N¨m 2000 N¨m 2001 1.Tæng tµi s¶n Trong ®ã : - TSL§ - TSC§ TriÖu ®ång 10.206 4.644 5.562 15.299 5.506 9.793 18.822 6.835 11.978 2. Tû suÊt TSL§/STS TriÖu ®ång 45,5% 36% 36,3% 3.Tû suÊt TSC§ /STS TriÖu ®ång 54,5% 64% 63.7% 1.3. §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh vµ tæ chøc bé m¸y qu¶n lý t¹i XÝ nghiÖp: 1.3.1. §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh: a.§Æc ®iÓm cña XÝ nghiÖp: XÝ nghiÖp Than §ång V«ng hiÖn nay lµ mét ®¬n vÞ thµnh viªn cña C«ng ty Than U«ng BÝ trùc thuéc Tæng C«ng ty Than ViÖt Nam nªn ph­¬ng h­íng s¶n xuÊt ®Òu phô thuéc vµo C«ng ty . b.Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt kinh doanh cña XÝ nghiÖp . * Quy tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp theo s¬ ®å sau: VËn chuyÓn than nguyªn khai SµngtuyÓn chÕ biÕn vµ tiªu thô Khai th¸c than nguyªn khai ChuÈn bÞ khai th¸c ( ®µo lß XDCB, CBSX ... B¸n néi bé 1.3.2. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña xÝ nghiÖp. §Ó ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh , bé m¸y qu¶n lý ,®iÒu hµnh cña xÝ nghiÖp ®­îc tæ chøc kÕt hîp gi÷a hai h×nh thøc trùc tuyÕn vµ chøc n¨ng . S¬ ®å tæ chøc bé m¸y qu¶n lý: (Trang bªn) HÖ thèng c¸c phßng ban chøc n¨ng bao gåm : 12 phßng ban vµ 8 ph©n x­ëng . - Phßng kü thuËt c«ng nghÖ: - Phßng kü thuËt c¬ ®iÖn: - Phßng kü thuËt an toµn: - Phßng tiªu thô - KCS: - Phßng kÕ ho¹ch vËt t­: - Phßng tæ chøc lao ®éng: - Phßng tµi chÝnh - kÕ to¸n - thèng kª: - Phßng B¶o vÖ - Thanh tra: - V¨n phßng: - Tr¹m Y tÕ: - Phßng ®êi sèng: - Phßng §iÒu hµnh s¶n xuÊt: Phßng ®iÒu hµnh s¶n xuÊt trùc tiÕp chØ ®¹o 8 ph©n x­ëng + 5 Ph©n x­ëng khai th¸c than: + Ph©n x­ëng sµng tuyÓn: + Ph©n x­ëng C¬ giíi: + Ph©n x­ëng C¬ khÝ söa ch÷a: 1.4. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n: Bé m¸y kÕ to¸n cña XÝ nghiÖp Than §ång V«ng ®­îc tæ chøc theo h×nh thøc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp trung. S¬ ®å tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n t¹i xÝ nghiÖp than ®ång v«ng KÕ to¸n tr­ëng Phã phßng kÕ to¸n kiªm kÕ to¸n tæng hîp Thñ quü KÕ to¸n vËt liÖu KÕ to¸n TSC§ KÕ to¸n vèn b»ng tiÒn- thanh to¸n KÕ to¸n tiªu thô KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ sx vµ tÝnh gi¸ thµnhsp ************* 1.5.Tæ chøc hÖ thèng sæ s¸ch kÕ to¸n. HiÖn nay, XÝ nghiÖp ®©ng ¸p dông hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n vµ hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh theo chÕ ®é kÕ to¸n cña Tæng C«ng ty Than ViÖt Nam ban hµnh vµ ®­îc Bé Tµi chÝnh chÊp thuËn. §Ó phï hîp víi ®Æc ®iÓm, quy m« SXKD XÝ nghiÖp Than §ång V«ng ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n NhËt Ký - Chøng Tõ.Víi h×nh thøc kÕ to¸n nµy, sù lu©n chuyÓn chøng tõ vµ ghi sæ cña XÝ nghiÖp theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh, thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau: Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n theo s¬ ®å h×nh thøc nhËt ký chøng tõ t¹i xÝ nghiÖp ®ång v«ng B¶ng tæng hîp chi tiÕt Sæ C¸i B¸o c¸o tµi chÝnh ThÎ vµ sæ kÕ to¸n chi tiÕt NhËt Ký Chøng Tõ B¶ng kª Chøng tõ gèc vµ c¸c b¶ng ph©n bæ : Ghi hµng ngµy : Ghi cuèi th¸ng :§èi chiÕu, kiÓm tra §èi víi phÇn hµnh kÕ to¸n hµng tån kho, XÝ nghiÖp ¸p dông ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn, trÞ gi¸ vèn hµng ho¸ ®­îc tÝnh theo ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn, nép thuÕ GTGT tÝnh theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ. 2.Thùc tr¹ng tæ chøc h¹ch to¸n tµi s¶n cè ®Þnh t¹i XN than ®ång v«ng 2.1. Ph©n lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh t¹i XÝ nghiÖp Ph©n lo¹i TSC§ theo nguån h×nh thµnh (TÝnh ®Õn ngµy31/12/2001) STT Tµi s¶n cè ®Þnh Nguyªn gi¸ Tûträng(%) 1 2 3 4 TSC§ ®Çu t­ b»ng vèn ng©n s¸ch TSC§ mua s¾m b»ng vèn tù cã TSC§ h×nh thµnh tõ nguån kh¸c TSC§ ®­îc h×nh thµnh tõ vèn vay 5.738.836.191 1.077.561.551 2.529.042.759 19.047.287.819 20.2% 3.8% 8.9% 67.1% Tæng céng 28.392.728.320 100% b.Ph©n lo¹i TSC§ theo t×nh h×nh sö dông (N¨m 2001) HiÖn t¹i, toµn bé TSC§ cña xÝ nghiÖp ®­îc huy ®éng phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nh»m kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông TSC§ . c. Ph©n lo¹i TSC§ theo ®Æc tr­ng kü thuËt Thùc tÕ t¹i xÝ nghiÖp than §ång V«ng tõ c¸ch ph©n lo¹i trªn mµ TSC§ ®ang sö dông trong s¶n xuÊt kinh doanh l¹i ®­îc ph©n lo¹i theo ®Æc tr­ng kü thuËt ®Ó phôc vô nhu cÇu qu¶n lý: STT Tµi s¶n cè ®Þnh Nguyªn gi¸ Tû träng(%) 1 2 3 4 5 6 7 Nhµ cöa,vËt kiÕn tróc M¸y mãc,thiÕt bÞ c«ng t¸c M¸y mãc,thiÕt bÞ ®éng lùc Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i Dông cô qu¶n lý C¸c lo¹i TSC§ kh¸c 14.282.829.970 3.566.726.059 1.823.360.215 8.279.223.045 341.333.431 99.255.600 50,3% 12,7% 6,4% 29,1% 1,2% 0,3% Tæng céng 28.392.728.320 100% 2.2.KÕ to¸n chi tiÕt TSC§: §Ó thùc hiÖn kÕ to¸n chi tiÕt TSC§, kÕ to¸n TSC§ sö dông c¸c sæ: Sæ theo dâi TSC§, Sæ chi tiÕt t¨ng gi¶m TSC§, ThÎ TSC§… Sau ®ã, XÝ nghiÖp h¹ch to¸n tæng hîp TSC§ theo h×nh thøc NhËt Ký Chøng Tõ.Tr×nh tù ghi sæ TSC§ ë XÝ nghiÖp Than §ång V«ng ®­îc thÓ hiÖn theo s¬ ®å sau: S¬ ®å: Tæ chøc h¹ch to¸n TSC§ theo h×nh thøc NHËt ký chøng tõ Sæ C¸i TK TSC§ B¶ng tæng hîp chi tiÕt B¸o c¸o tµi chÝnh Sæ (thÎ) chi tiÕt TSC§ NhËt Ký Chøng Tõ sè 9 B¶ng kª Chøng tõ gèc : Ghi hµng ngµy : Ghi cuèi th¸ng :§èi chiÕu, kiÓm tra 2.3KÕ to¸n tæng hîp TSC§ t¹i XÝ nghiÖp . Lµ mét ®¬n vÞ thµnh viªn cña C«ng ty Than U«ng BÝ trùc thuéc Tæng C«ng ty Than nªn viÖc t¨ng gi¶m TSC§ ph¶i ®­îc cÊp trªn phª duyÖt. Mäi nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh nh­ mua s¾m, nh­îng b¸n, thanh lý TSC§...®Òu ph¶i cã quyÕt ®Þnh cña Tæng C«ng ty, C«ng ty. D­íi ®©y lµ b¶ng tæng hîp t×nh h×nh t¨ng gi¶m TSC§ cña XÝ nghiÖp trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y: N¨m 1999 2000 2001 Nguyªngi¸ TSC§ ®Çu n¨m 15.539.030.383 18.657.378.338 22.403.805.930 T¨ng trong n¨m 3.985.763.205 4.253.897.124 6.796.067.035 Gi¶m trong n¨m 867.415.250 507.469.532 807.144.645 Gi¸ trÞ cßn l¹i 18.657.378.338 22.403.805.930 28.392.728.320 23.1.KÕ to¸n tæng hîp t¨ng TSC§ a.T¨ng TSC§ do mua s¾m: Khi TSC§ ®­îc mua s¾m vÒ ®¬n vÞ tiÕn hµnh lËp hå s¬ bao gåm: + GiÊy uû quyÒn + Hîp ®ång mua s¾m TSC§ + Ho¸ ®¬n mua s¾m TSC§ + PhiÕu nhËp kho + Biªn b¶n kiÓm nghiÖm b.T¨ng TSC§ do ®iÒu chuyÓn néi bé: Hå s¬ bao gåm: -QuyÕt ®Þnh cña Tæng Gi¸m ®èc C«ng ty Than ViÖt Nam -Biªn b¶n giao nhËn TSC§ -V¨n b¶n t¨ng gi¶m vèn -Biªn b¶n lµm viÖc vµ bµn giao tµi s¶n C¨n cø vµo hå s¬, kÕ to¸n lËp chøng tõ h¹ch to¸n t¨ng TSC§, sau ®ã vµo sæ chi tiÕt TSC§, Sæ C¸i TK 211, vµ c¸c sæ kÕ to¸n liªn quan. 2.3.2.KÕ to¸n tæng hîp gi¶m TSC§. TSC§ trong XÝ nghiÖp gi¶m chñ yÕu lµ do thanh lý, ®iÒu chuyÓn néi bé, mäi tr­êng hîp thanh lý, nh­îng b¸n ®Òu ph¶i cã kÕ ho¹ch. Hå s¬ gåm: -Biªn b¶n ®Ò nghÞ thanh lý. -Biªn b¶n héi nghÞ xÐt duyÖt thanh lý TSC§ -QuyÕt ®Þnh thanh lý TSC§. -Biªn gi¶m gi¸m ®Þnh kü thuËt TSC§. -Ho¸ ®¬n xuÊt kho thanh lý TSC§ -Biªn b¶n thanh lý TSC§ -Biªn b¶n x¸c nhËn gi¸ trÞ vËt t­ phô tïng thu håi thanh lý TSC§ 2.4.KÕ to¸n khÊu hao TSC§. XÝ nghiÖp Than §ång V«ng thùc hiÖn viÖc tÝnh khÊu hao theo chÕ ®é qu¶n lý khÊu hao TSC§ cña Bé Tµi chÝnh ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh sè 166 ngµy 30/12/1999 TSC§ doanh nghiÖp ®­îc trÝch khÊu hao theo ph­¬ng ph¸p khÊu hao ®­êng th¼ng. Møc trÝch khÊu hao Nguyªn gi¸ cña TSC§ Trung b×nh hµng n¨m = Cña TSC§ Thêi gian sö dông Møc trÝch khÊu hao hµng th¸ng Nguyªn gi¸ TSC§ Thêi gian sö dông x 12 = T¹i XÝ nghiÖp Than §ång V«ng thùc hiÖn viÖc trÝch khÊu hao cho tõng th¸ng, do ®ã: 2.5.KÕ to¸n söa ch÷a TSC§: a.§èi víi söa ch÷a th­êng xuyªn: Söa ch÷a th­êng xuyªn TSC§ ë XÝ nghiÖp Than §ång V«ng cã thÓ tù lµm hoÆc thuª ngoµi. -Thñ tôc söa ch÷a th­êng xuyªn: Tuú theo møc ®é háng hãc cña chi tiÕt mµ ®¬n vÞ lËp dù to¸n hay kh«ng. +Hîp ®ång söa ch÷a TSC§. +Biªn b¶n x¸c nhËn c«ng viÖc thùc hiÖn. +Biªn b¶n nghiÖm thu, bµn giao c«ng tr×nh. b.Söa ch÷a lín TSC§: TSC§ sö dông trong XÝ nghiÖp Than §ång V«ng khi ®­a ra söa ch÷a theo ®Þnh kú hay ®ét xuÊt ph¶i thùc hiÖn ®óng theo chÕ ®é quy ®Þnh hiÖn hµnh. Hµng n¨m, XÝ nghiÖp ph¶i lËp kÕ ho¹ch söa ch÷a lín TSC§ vµ ®­îc C«ng ty duyÖt. *Hå s¬ söa ch÷a lín TSC§ bao gåm: -Dù to¸n söa ch÷a thiÕt bÞ -Hîp ®ång söa ch÷a -Biªn b¶n phª duyÖt quyÕt to¸n c«ng tr×nh. -Biªn b¶n nghiÖm thu khèi l­îng söa ch÷a lín TSC§ ®· hoµn thµnh. -Biªn b¶n giao nhËn TSC§ söa ch÷a lín hoµn thµnh. Khi ®¬n vÞ ®­a m¸y mãc thiÕt bÞ ra söa ch÷a lín th× bé phËn qu¶n lý vµ sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ ph¶i lËp biªn b¶n giao cho bé phËn söa ch÷a. 2.6.KiÓm kª TSC§: 3. qu¶n lý TSC§ vµ hiÖu qu¶ sö dông TSC§ ë XÝ nghiÖp than ®ång v«ng. ChØ tiªu sö dông tµi s¶n cè ®Þnh t¹i XÝ nghiÖp Than §ång V«ng. STT ChØ tiªu N¨m 2000 N¨m 2001 Chªnh lÖch 1 Nguyªn gi¸ TSC§ 22403805930 28392728320 5988922390 2 Sè lao ®éng 652 768 116 3 Møc trang bÞ TSC§ (1/2) 34361665 36969698 2608033 4 Gi¸ trÞ hao mßn TSC§ 14594462932 16935334800 2340871868 5 HÖ sè hao mßn (4/1) 0.65 0.6 6 Gi¸ trÞ cßn l¹i 7809342998 11457393520 36480505822 7 Hª sè cßn sö dông ®­îc (6/1) 0.35 0.4 8 TSC§ míi ®­a vµo ho¹t ®éng 2456000385 6796067035 4340066650 9 10 11 12 HÖ sè ®æi míi (8/1) Thu nhËp tr­íc thuÕ Kh¶ n¨ng sinh lêi cña TSC§ Tû suÊt ®Çu t­ 0.11 771.000.000 0.034 1,46 0.24 986.000.000 0.035 1,51 0.13 105.000.000 PhÇn III: Ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tsc® t¹i xÝ nghiÖp than ®ång v«ng I.nhËn xÐt ®¸nh gi¸ chung thùc tr¹ng kÕ to¸n TSC§ t¹i XÝ nghiÖp 1.1.Sù cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n TSC§: 1.2.§¸nh gi¸ chung vÒ c«ng t¸c qu¶n lý còng nh­ h¹ch to¸n TSC§ t¹i XÝ nghiÖp Than §ång V«ng. a.Nh÷ng ­u ®iÓm: b.Nh÷ng nh­îc ®iÓm: *VÒ qu¶n lý TSC§: -HiÖn t¹i, ë XÝ nghiÖp Than §ång V«ng TSC§ khi mua s¾m vÒ xuÊt cho c¸c ®¬n vÞ sö dông, kÕ to¸n chØ theo dâi vÒ mÆt sè l­îng cßn vÒ mÆt gi¸ trÞ kÕ to¸n chØ theo dâi chung trong toµn XÝ nghiÖp. ChÝnh ®iÒu nµy dÉn tíi viÖc h¹ch to¸n chi phÝ gi¸ thµnh ph©n x­ëng kh«ng chÝnh x¸c vµ qu¶n lý TSC§ kh«ng chÆt chÏ. -Nh÷ng TSC§ dïng cho ho¹t ®éng phóc lîi nh­ nhµ thi ®Êu, s©n cÇu l«ng, khu gi¶i trÝ ...phôc vô cho ®êi sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn Má nh­ng XÝ nghiÖp vÉn sö dông vµ trÝch khÊu hao nh­ ®èi víi TSC§ dïng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh; nh­ vËy lµ kh«ng ®óng víi chÕ ®é quy ®Þnh hiÖn hµnh. *VÒ kÕ to¸n TSC§: Chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ thùc tÕ ph¸t sinh mét lÇn qu¸ lín cÇn ph¶i ph©n bæ dÇn vµo chi phÝ SXKD trong nhiÒu kú kÕ to¸n nh­ng t¹i ®¬n vÞ kh«ng ph©n bæ dÇn mµ tÝnh hÕt vµo chi phÝ SXKD trong kú. ChÝnh ®iÒu nµy ®· lµm cho kÕt qu¶ SXKD bÞ biÕn ®éng lîi nhuËn kh«ng ®­îc ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, dÉn tíi kÕ to¸n khã x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n ph¶m s¶n xuÊt ra. 1.2.Mét sè ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n TSC§ t¹i XÝ nghiÖp Than §ång V«ng. * §Ò xuÊt 1: VÒ c«ng t¸c theo dâi vµ qu¶n lý TSC§. * §Ò xuÊt2:VÒ viÖc trÝch khÊu hao TSC§ * §Ò xuÊt 3: XÝ nghiÖp nªn thùc hiÖn viÖc ph©n bæ dÇn chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ vµo c¸c kú kinh doanh * §Ò xuÊt 4: T×nh h×nh trang bÞ, sö dông TSC§. * §Ò xuÊt 5: T¹i XÝ nghiÖp nªn tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao TSC§ dïng cho ho¹t ®éng qu¶n lý XÝ nghiÖp.