Đề tài Rủi ro tín dụng trong ngân hàng thương mại và biện pháp phòng ngừa

MỞ ĐẦU. Ngay từ những ngày đầu tiên khi nền công nghiệp ngân hàng ra đời và phát triển, tín dụng đã là một phần không thể thiếu, một chức năng đặc trưng, tiêu biểu trong hoạt động của nó. Một tổ chức kinh tế không thể được gọi là một ngân hàng nếu trong đó không phát sinh hoạt động tín dụng, nói cách khác là hoạt động đi vay và cho vay. Có lẽ, quan hệ tín dụng trong nền kinh tế đã tồn tại trước khi ngân hàng đầu tiên xuất hiện, nó có mục đích lớn nhất là phân phối các nguồn vốn trong nền kinh tế theo cách hiệu quả nhất, chuyển những nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi đến những nơi thiếu hay cần vốn nhằm thu lợi cao hơn. Thế nhưng, hoạt động tín dụng sẽ mãi là nhỏ lẻ, không mang lại hiệu quả tối đa nếu nó cứ diễn ra giữa từng cá nhân hay thậm chí từng tổ chức. Sự xuất hiện của ngân hàng đã giải quyết được vấn đề này, ngân hàng là một tổ chức trung gian tài chính có khả năng huy động, tập trung các nguồn vốn trong nền kinh tế với qui mô lớn, đa dạng về chủng loại. Vì thế, giờ đây bên cạnh vay vốn dựa trên quan hệ cá nhân, trực tiếp giữa hai bên, người ta có thể vay tín dụng thông qua ngân hàng với qui mô và loại hình không hạn chế. Hơn thế nữa sự hình thành quan hệ tín dụng trong ngân hàng thương mại giúp giảm chi phí cho sự lưu thông vốn, khiến cung và cầu vốn tiếp xúc với nhau thuận tiện và dễ dàng hơn. Sự xuất hiện của ngân hàng chính là sự phát triển hoàn thiện của quan hệ tín dụng, nó đã khiến hoạt động tín dụng phát huy tối đa hiệu quả trong việc thúc đẩy sự phát triển chung của nền kinh tế. Và cũng vì lẽ đó, tín dụng luôn gắn chặt với lịch sử phát triển của ngân hàng, nó là yếu tố quyết định sự thành bại của một ngân hàng. Cùng với sự phát triển chung của ngành ngân hàng, hoạt động tín dụng trong ngân hàng cũng có những tiến bộ đáng kể, ngày càng có nhiều hình thức cho vay với qui mô và hình thức không hạn chế. Tuy không còn chiếm vai trò độc tôn trong ngân hàng như cách đây vài thập kỉ nhưng ngày nay, cho vay vẫn chiếm từ 1/2 đến 2/3 trên tổng tài sản của một ngân hàng, và vẫn là một nguồn thu nhập chủ yếu hết sức quan trọng đối với mọi ngân hàng. Không những thế, đứng trước những đòi hỏi mang tính thời đại, sự bùng nổ của khoa học kĩ thuật, công nghệ thông tin và sự phát triển chung của nền kinh tế toàn cầu theo hướng mở cửa hội nhập, việc quản lí hoạt động tín dụng, phát hiện và phòng chống rủi ro tín dụng là một nhiệm vụ cấp thiết, sống còn đối với công tác quản lí cũng như sự phát triển chung của ngân hàng thương mại. Với những nhận thức cơ bản đó, em tiến hành đề tài này theo ba phần như sau: Phần A: Rủi ro tín dụng trong ngân hàng thương mại: phần này nhằm mục đích giới thiệu chung về hoạt động tín dụng của ngân hàng thương mại, đặc biệt là các hình thức cho vay mà ngân hàng thương mại đang tiến hành Phần B: Biện pháp phòng ngừa rủi ro tín dụng : phần này trình bày một số biện pháp chủ yếu mà các ngân hàng hay sử dụng để phòng ngừa rủi ro tín dụng. Đó là các biện pháp như phòng ngừa trước và sau cho vay, công tác thẩm định dự án, phân tích tín dụng v.v sử dụng các biện pháp nghiệp vụ, như quản lí khe hở, sử dụng các công cụ tài chính phát sinh như hợp đồng tương lai, quyền chọn và giao dịch hoán đổi và một số yếu tố khác. Phần C: Đây là phần được dành để trình bày một số nhận định của bản thân về thực trạng hoạt động và một số nguy cơ trong tương lai của công tác tín dụng trong NHTM. Một số giải pháp chung được nêu lên có tính chất tham khảo. Trong quá trình trình bày đề án này, chắc chắn không thể tránh khỏi những thiếu sót, có thể có những thiếu sót nghiêm trọng, song với tinh thần không ngại khó, em mong các thầy cô đọc và góp ý cho em về vấn đề mà em nghiên cứu. Em xin được cảm ơn các thầy cô.

35 trang | Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1345 | Lượt tải: 0

Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Rủi ro tín dụng trong ngân hàng thương mại và biện pháp phòng ngừa, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

i rñi ro nµy yªu cÇu ng©n hµng ph¶i cã nh÷ng chiÕn lîc ë tÇm vÜ m«, vµ n©ng cao kh¶ n¨ng ph©n tÝch kinh tÕ còng nh qu¶n lÝ tµi s¶n cña m×nh. 5.Rñi ro ngiÖp vô hay rñi ro ho¹t ®éng: Lo¹i rñi ro nµy lµ do ng©n hµng kh«ng thÓ thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô thu l·i nh dù tÝnh hoÆc thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô cã sai sãtv.v, vÝ dô nh rñi ro do ø ®äng vèn. Cô thÓ h¬n, ë thêi k× tríc, ng©n hµng ®· huy ®éng ®îc mét lîng vèn víi l·i suÊt lµ 7% nhng kh«ng cho vay ngay ®îc, ®Õn thêi k× sau, khi l·i suÊt cho vay chØ lµ 6,7% nh vËy ng©n hµng chØ cã thÓ kh«ng cho vay hoÆc cho vay th× chÞu lç. Trong c¶ hai trêng hîp ng©n hµng ®Òu ph¶i g¸nh chÞu nh÷ng nguy c¬ thua lç nhÊt ®Þnh. Lo¹i rñi ro nµy ®ßi hái c¸c ng©n hµng ph¶i n©ng cao tr×nh ®é cho nh©n viªn, ph¶i cã mét ®éi ngò nh©n viªn cã nghiÖp vô chuyªn m«n thµnh th¹o, cã kh¶ n¨ng nhËn biÕt vµ sö lÝ c¸c nghiÖp vô nhanh gän chÝnh x¸c. 6. Rñi ro tõ m«i trêng vµ c¸c yÕu tè thÓ chÕ kh¸c: §©y lµ lo¹i rñi ro mµ kh«ng chØ t¸c ®éng lªn ho¹t ®éng tÝn dông mµ nã cßn t¸c ®éng lªn mäi mÆt ho¹t ®éng cña ng©n hµng. §ã lµ do sù biÕn ®æi trong nh÷ng qui ®Þnh cña ph¸p luËt, do nh÷ng thay ®æi lín vÒ khoa häc c«ng nghÖ. §«i khi ®ã lµ do l¹m ph¸t, khñng ho¶ng kinh tÕ v.v. Nh vËy, kh¶ n¨ng phßng chèng c¸c rñi ro nµy cña mét ng©n hµng lµ kh¸ h¹n chÕ, ®Ó lµm ®îc viÖc ®ã, c¸c ng©n hµng ph¶i cã quan hÖ hîp t¸c mËt thiÕt lÉn nhau, cïng nhau tiÕn hµnh ph©n tÝch vµ ®a ra c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa thÝch hîp. PhÇn B. C¸c biÖn ph¸p phßng ngõa rñi ro tÝn dông: Nh trªn ®· ®Ò cËp, viÖc ph©n lo¹i rñi ro tÝn dông chØ mang ý nghÜa t¬ng ®èi v× gi÷a chóng cã nh÷ng mèi liªn hÖ rÊt mËt thiÕt, lo¹i nµy t¸c ®éng lªn lo¹i kia vµ ngîc l¹i. V× vËy, ®Ó c«ng t¸c phßng ngõa rñi ro thùc sù ®¹t hiÖu qu¶ chóng ta ph¶i tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p mét c¸ch tæng hîp, khoa häc vµ mang tÝnh hÖ thèng cao. ViÖc phßng ngõa RRTD ph¶i ®îc tiÕn hµnh thêng xuyªn liªn tôc vµ triÖt ®Ó, tõ tríc ®Õn sau khi quan hÖ tÝn dông ®îc ph¸t sinh, tõ tÇm vi m« ®Õn tÇm vÜ m«, ph¶i x¸c ®Þnh ®ã lµ nhiÖm vô cña mçi nh©n viªn trong ng©n hµng mµ phßng tÝn dông chØ lµ biÓu hiÖn tËp trung cña c«ng t¸c ®ã. §Ó ®¹t ®îc nh÷ng yªu cÇu ®ã, mét ng©n hµng thêng tæ chøc thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô mét c¸ch cã hÖ thèng cã chiÕn lîc vµ kÕ ho¹ch cô thÓ bao gåm c¸c néi dung sau: I. Phßng ngõa tríc khi cho vay: §©y lµ mét c¸ch phßng ngõa rñi ro thùc sù hiÖu qu¶ vµ cÇn ®îc ®Ò cao v× phßng bÖnh bao giê còng h¬n lµ ch÷a bÖnh. Khi mét quan hÖ tÝn dông cha ph¸t sinh, viÖc lêng tríc vµ ®¸nh gi¸ ®óng rñi ro tiÒm n¨ng lµ mét c«ng viÖc rÊt cã Ých nhng còng ®ßi hái ngêi lµm c«ng t¸c tÝn dông ph¶i cã nh÷ng nç lùc ®i ®«i víi nh÷ng biÖn ph¸p vµ ®iÒu kiÖn kh¸c nh c¬ së kÜ thuËt, tr×nh ®é ...á møc ®é cao.Phßng ngõa tríc cho vay cã thÓ bao gåm c¸c néi dung sau: 1. Ph©n tÝch tÝn dông: §©y lµ mét c«ng t¸c nghiÖp vô mang tÝnh b¾t buéc mµ mäi ng©n hµng ph¶i thùc hiÖn tríc khi kÝ kÕt bÊt k× mét hîp ®ång tÝn dông nµo, nã gióp ng©n hµng trong qu¸ tr×nh cho ®iÓm tÝn dông vµ ®o lêng rñi ro tÝn dông tríc cho vay. ViÖc ph©n tÝch tÝn dông nh»m gi¶i ®¸p nh÷ng vÊn ®Ò sau: - Ngêi xin vay cã ®¸ng tin cËy hay kh«ng? V× sao? - Hîp ®ång tÝn dông cã ®îc cÊu tróc hoµn chØnh kh«ng - QuyÒn ®èi víi tµi s¶n thÕ chÊp vµ c¸c quyÒn kh¸c cña phÝa ng©n hµng. 1.1.Móc ®é tin cËy ®èi víi kh¸ch hµng : §©y lµ vÊn ®Ò ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thanh to¸n kho¶n vay ®Çy ®ñ, c¶ gèc vµ l·i, vµ ®óng h¹n cña kh¸ch hµng, nã cã tÝnh quyÕt ®Þnh trong viÖc phßng ngõa c¸c rñi ro c¬ b¶n khi quan hÑ tÝn dông ph¸t sinh. §Ó gi¶i ®¸p vÊn ®Ò nµy ng©n hµng cÇn c¨n cø vµo c¸c yÕu tè sau: - TÝnh c¸ch( character) : Tr¸ch nhiÖm, tÝnh trung thùc, môc ®ich vay vèn ®óng ®¾n nghiªm tóc, kÕ häch tr¶ nî cô thÓ vµ hîp lÝ lµ nh÷ng c¬ së ®Ó t¹o nªn tÝnh c¸ch hay uy tÝn cña kh¸ch hµng trong m¾t ng©n hµng. Ng©n hµng sÏ kh«ng khi nµo cho vay khi hä nhËn thÊy nh÷ng yÕu tè thiÕu trung thùc, thiÕu tr¸ch nhiªm trong viÖc qu¶n lÝ sö dông vèn còng nh tÝnh kh¶ thi cña kho¶n vay v× nã sÏ dÔ khiÕn ng©n hµng ph¶i g¸nh chÞu nh÷ng mãn nî khã ®ßi. TÝnh c¸ch vµ uy tÝn cña kh¸ch hµng ®îc ng©n hµng ®¸nh gi¸ qua nh÷ng tiªu trÝ sau quan hÖ l©u nay gi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch hµng, tham kh¶o chñ nî kh¸c cña kh¸ch hµng, b¹n hµng, môc ®Ých vay, tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n… - N¨ng lùc (capacity): n¨ng lùc ë ®©y cã thÓ ®îc hiÓu lµ kh¶ n¨ng vay vèn, kh¶ n¨ng hoµn tr¶ còng nh t c¸ch ph¸p lÝ cña kh¸ch hµng trong viÖc kÝ kÕt hîp ®ång tÝn dông. §Ó hiÓu vÒ nh÷ng vÊn ®Ò nµy, ng©n hµng còng cã mét hÖ thèng c¸c chØ tiªu cô thÓ bao gåm: qui ®Þnh ph¸p luËt, n¨ng lùc ngêi b¶o l·nh, t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh… - Dßng tiÒn mÆt (cash flow): ®©y lµ yÕu tè ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thanh kho¶n cña kh¸ch hµng, nghÜa lµ kh¶ n¨ng tr¶ nî trong nh÷ng thêi k× kh¸c nhau, ®Æc biÖt lµ trong ng¾n h¹n. ViÖc ®¸nh gi¸ chØ tiªu nµy tËp trung vµo mét sè chØ tiªu sau : dßng tiÒn mÆt tõ doanh thu b¸n hµng, thu nhËp, dßng tiÒn mÆt tõ viÖc b¸n tµi s¶n, huy ®éng tõ c¸c c«ng cô nî, chøng kho¸n v.v. ®©y còng lµ nh©n tè béc lé nh÷ng khÝa c¹nh kh¸c cña doanh nghiÖp nh søc m¹nh thÞ trêng, chÊt lîng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, tr×nh ®é qu¶n lÝ, tiÒm n¨ng ph¸t triÓn… - Tµi s¶n thÕ chÊp (collateral): §©y lµ vËt ®¶m b¶o cho sù vay nî cña kh¸ch hµng, gióp ng©n hµng gi¶m bít rñi ro mÊt vèn. C«ng t¸c thÈm ®Þnh gi¸ trÞ tµi s¶n thÕ chÊp do ®ã trë nªn hÕt søc quan träng. Trong viÖc ®¸nh gi¸ tµi s¶n thÕ chÊp, c¸n bé tÝn dông thêng ®Æt c©u hái: ngêi vay cã së h÷u mét tµi s¶n nµo cã gi¸ trÞ t¬ng xøng víi kho¶n vay hay kh«ng? ®ång thêi c¸c c¸n bé tÝn dông ph¶i ®Æc biÖt nh¹y c¶m víi nh÷ng ®Æc ®iÓm nh: thêi gian sö dông, t×nh tr¹ng hiÖn t¹i vµ møc ®é chuyªn m«n ho¸ thÓ hiÖn ë tµi s¶n cña kh¸ch hµng. Trong ®ã, yÕu tè c«ng nghÖ ®ãng mét vai trß quan träng. NÕu tµi s¶n cña kh¸ch hµng qua lçi thêi th× gi¸ trÞ thÕ chÊp cña nã sÏ gi¶m xuèng, lÝ do lµ v× ng©n hµng sÎ gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc b¸n l¹i tµi s¶n ®ã nÕu kho¶n vay kh«ng ®îc hoµn tr¶( ta sÏ ®Ò cËp kÜ h¬n ë phÇn sau ). - C¸c ®iÒu kiÖn vÒ m«i trêng: ng©n hµng ph¶i lu«n lu«n nhËn biÕt ®îc nh÷ng xu híng tiÕn triÓn gÇn ®©y cña h·ng còng nh cña ngµnh mµ h·ng ho¹t ®éng, hiÓu ®îc møc ®é t¸c ®éng cña nh÷ng thay ®æi trong nÒn kinh tÕ ®èi víi kho¶n cho vay. Mét kho¶n cho vay cã thÓ rÊt hiÖu qu¶ trªn giÊy tê nhng cã thÓ gi¸ trÞ cña nã sÏ bÞ sôt gi¶m khi nÒn kinh tÕ l©m vµo suy tho¸i hoÆc l·i suÊt t¨ng cao do søc Ðp cña l¹m ph¸t. §Ó lµm tèt c«ng t¸c nµy, ng©n hµng ph¶i cã mét hÖ thèng thu thËp vµ lu tr÷ th«ng tin thêng xuyªn liªn tôc víi khèi lîng lín vµ ph¶i tiÕn hµnh c¸c nghiªn cøu ®Þnh k× vÒ ngµnh vµ ng©n hµng phôc vô. - Sù kiÓm so¸t : Nh©n tè cuèi cïng ®Ó ®¸nh gi¸ ®é ®¸ng tin cËy cña mét kh¸ch hµng lµ sù kiÓm so¸t, nã tËp trung vµo c¸c c©y hái nh : nh÷ng thay ®æi vÒ qui ®Þnh cã ¶nh hëng bÊt lîi ®Õn ngêi vay kh«ng vµ liÖu kh¸ch hµng cã ®¸p øng ®îc tiªu chuÈn chÊt lîng tÝn dông mµ c¸c c¬ quan qu¶n lÝ cña ng©n hµng ®Æt ra kh«ng?v.v. 1.2. CÊu tróc cña mét hîp ®ång tÝn dông hoµn chØnh: Khi niÒm tin mµ ng©n hµng dµnh cho kh¸ch hµng ®· ®îc x¸c ®Þnh, vÊn ®Ò tiÕp theo lµ t¹o nªn mét hîp ®ång tÝn dông hoµn chØnh ®Ó cã thÓ ®¸p øng yªu cña c¶ ng©n hµng vµ kh¸ch hµng. VÊn ®Ò nµy ®îc thÓ hiÖn trªn c¸c ®iÒu kho¶n cña mét hîp ®ång tÝn dông vÒ thêi gian cÊp ph¸t, kÕ ho¹ch hoµn tr¶, l·i suÊt, tµi s¶n thÕ chÊp, sù cam ®oan b¶o l·nh, vµ nh÷ng ®iÒu kho¶n b¶o ®¶m kh¸c. CÊu tróc cña mét hîp ®ång tÝn dông kh«ng nh÷ng ph¶i phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng ng©n hµng vµ kh¸ch hµng mµ nã cßn ph¶i h¹n chÕ ®Õn møc tèi ®a nh÷ng nguy c¬ rñi ro mµ c¶ hai bªn ph¶i g¸nh chÞu. NÕu kh¸ch hµng gÆp khã kh¨n trong viÖc thanh to¸n nî do cÊu tróc cña mét mãn vay b¾t bÝ hoÆc kh«ng phï hîp th× chÝnh ng©n hµng còng ph¶i ®èi mÆt víi nguy c¬ rñi ro tÝn dông do kh«ng thu håi ®îc nî. Nh vËy, cÊu tróc mét kho¶n vay hoµn chØnh khiÕn cho quan hÖ gia ngêi vay vµ ngêi cho vay lµ quan hÖ hîp t¸c cïng cã lîi, hoµn toµn kh«ng ph¶i lµ quan hÖ chÌn Ðp triÖt tiªu lîi Ých lÉn nhau, do ®ã gi¶m thiÓu rñi ro tÝn dông. 1.3.X¸c ®Þnh quyÒn cña ng©n hµng ®èi víi thu nhËp hay tµi s¶n hay thu nhËp cña kh¸ch hµng: Nãi chung, trõ mét sè h×nh thøc tÝn dông ®Æc biÖt, ®a phÇn c¸c kho¶n tÝn dông kh¸c ®Òu ®ßi hái kh¸ch hµng cã tµi s¶n thÕ chÊp. H×nh thøc thÕ chÊp cã thÓ rÊt ®a d¹ng, th«ng thêng gåm c¸c lo¹i nh: c¸c kho¶n ph¶i thu ( ®èi víi cho vay ho¹t ®éng ( factoring) ), mua nî ( cho vay thÎ tÝn dông ( credit card loans) ), hµng tån kho, bÊt ®éng s¶n, tµi s¶n c¸ nh©n, sù ®¶m b¶o c¸ nh©n vµ c¸c biÖn ph¸p an toµn kh¸c. ViÖc qui ®Þnh tµi s¶n thÕ chÊp nh»m ®¹t hai môc tiªu c¬ b¶n cña ngêi cho vay( ng©n hµng). Thø nhÊt, bï ®¾p c¸c kho¶n lç do rñi ro tÝn dông x¶y ra th«ng qua viÖc ®îc së h÷u vµ b¸n c¸c tµi s¶n thÕ chÊp. Thø hai, t¹o ra lîi thÕ vÒ t©m lÝ cho ngêi cho vay, ®ång thêi t¨ng tr¸ch nhiÖm vµ ®éng c¬ ho¹t ®éng cho ngêi ®i vay. Ngêi®i vay sÏ tÝch cùc h¬n trong viÖc sö dông vèn vay sao cho cã hiÖu qu¶ cao nhÊt, thùc hiÖn nghiªm tóc c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång tÝn dông, tr¸nh ®îc vÊn ®Ò vÒ rñi ro ®¹o ®øc. Tµi s¶n thÕ chÊp còng x¸c ®Þnh nh÷ng quyÒn nhÊt ®Þnh cña ng©n hµng ®èi víi tµi s¶n c¶u kh¸ch hµng, quyÒn ®îc u tiªn ®èi víi c¸c tµi s¶n c¶u kh¸ch hµng khi kh¸ch hµng mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n. Nh vËy, cã thÓ thÊy quyÒn ®èi víi tµi s¶n vµ thu nhËp ®èi víi kh¸ch hµng lµ sù rµng buéc vÒ mÆt lîi Ých gi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch hµng, khi ®ã rñi ro tÝn dông sÏ ®îc lo¹i trõ bít mét phÇn. Sau khi tiÕn hµnh c«ng t¸c ph©n tÝch tÝn dông ng©n hµng cã thÓ cho ®iÓm tÝn dông ®èi víi kh¸ch hµng, tiÕn hµnh ®o lêng rñi ro, ®¸nh gi¸ dù ¸n vay vèn vµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ vµ c¸c ®iÒu kho¶n ®¶m b¶o, b¶o l·nh cho c¸c kho¶n vay. Nhê vËy cã thÓ tr¸nh ®îc nh÷ng rñi ro kh«ng ®¸ng cã trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng sau nµy. 2. C«ng t¸c ph©n tÝch kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña kh¸ch hµng: Kh«ng ph¶i ngÉu nhiªn vµ chóng ta l¹i ®Æc biÖt ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò nµy, ®ã thùc sù lµ mét kh©u hÕt søc quan träng vµ rÊt hiÖu qu¶ trong viÖc h¹n chÕ rñi ro tÝn dông tríc cho vay. Nh chóng ta ®· biÕt, c«ng t¸c ph©n tÝch tÝn dông ®Ò cËp ë trªn chØ thùc sù hiÖu qu¶ nÕu chóng ta cã ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ kh¸ch hµng, vÒ m«i trêng kinh tÕ, vÒ ®èi thñ c¹nh tranh v.v ( h¹n chÕ hiÖn tîng th«ng tin bÊt c©n xøng) Mµ nguån th«ng tin th× v« cïng phong phó vµ ®a d¹ng, truyÒn h×nh, c¸c Ên b¶n, sù lªn xuèng cña c¸c biÕn sè kinh tÕ, cßn riªng ®èi víi kh¸ch hµng th× ®ã lµ tõ phÝa ngêi tiªu dïng s¶n phÈm cña kh¸ch hµng, c¸c ®èi t¸c, quan hÖ cò víi ng©n hµng v.v vÒ mãn vay th× ®ã lµ sè lîng, môc ®Ých, kÕ ho¹ch triÓn khai tÝnh kh¶ thi kÕ ho¹ch hoµn tr¶ v.v Trong v« vµn nh÷ng nguån th«ng tin ®ã, c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh lµ mét nguån th«ng tin rÊt m¹nh, ®¸ng tin cËy, trùc tiÕp vµ cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn mäi ho¹t ®éng kh¸c cña QHTD. Së dÜ b¸o c¸o tµi chÝnh l¹i cã nh÷ng ®iÓm m¹nh nh vËy lµ v× nã ®îc ®¶m b¶o vµ mang tÝnh ph¸p lÝ rÊt cao, bªn c¹nh ®ã, nã ph¶n ¸nh mét c¸ch ®Çy ®ñ khoa häc vµ cã hÖ thèng t×nh tr¹ng tµi chÝnh cña mét thùc thÓ kinh tÕ. Thùc ra, ®iÒu nµy chØ thùc sù chuÈn x¸c ë mét sè níc ph¸t triÓn, n¬i cã mét hÖ thèng kÕ to¸n kiÓm to¸n hoµn thiÖn, mét m«i trêng ph¸p lÝ c«ng khai nhÊt qu¸n, cßn ë mét sè níc ®ang ph¸t triÓn tuy ®· cã nhiÒu tiÕn bé trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y song vÉn cßn tån t¹i nh÷ng khiÕm khuyÕt nhÊt ®Þnh. Nhng dÉu sao, ®©y còng lµ mét c¬ së quan träng vµ giµu tÝnh thuyÕt phôc nhÊt ®Ó rót ra nh÷ng nhËn ®Þnh chÝnh x¸c vÒ kh¸ch hµng. §èi víi c¸c kh¸ch hµng lµ c¸ nh©n, c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cã thÓ lµ biªn b¶n kª khai thu nhËp c¸ nh©n, l¬ng th¸ng thu nhËp b×nh qu©n, biªn b¶n ®ãng thuÕ, tµi kho¶n ng©n hµng v.v thÕ nhng ph©n tich b¸o c¸o tµi chÝnh chØ béc lé hÕt mÆt m¹nh cña nã khi ®îc ¸p dông cho c¸c kh¸ch hµng lµ doanh nghiÖp. Th«ng qua mét hÖ thèng c¸c chØ sè ®îc x©y dùng mét c¸ch khoa häc vµ cã hÖ thèng ng©n hµng cã thÓ ph©n tÝch qua ®ã ®¸nh gi¸ ®îc kh¶ n¨ng tµi chÝnh, kh¶ n¨ng tÝn dông cña mét kh¸ch hµng vµ íc lîng ®îc møc rñi ro tÝn dông tiÒm n¨ng ®èi víi mçi kh¸ch hµng. Mét hÖ thèng chØ sè vµ c¸c c«ng cô ph©n tÝch nh vËy ®îc h×nh thµnh tïy thuéc vµo nhiÒu yÕu tè, ngµnh nghÒ mµ doanh nghiÖp ho¹t ®éng, tÝnh chÊt cña kho¶n tÝn dông, môc tiªu cña ng©n hµng v.v vµ cã thÓ gåm nh÷ng chØ sè nh: + tØ lÖ c¬ cÊu tµi s¶n: . hµng tån kho / tæng tµi s¶n . TSC§, khÊu hao TSC§ / tæng tµi s¶n . C¸c kho¶n ph¶i thu/ tæng tµi s¶n v.v + tØ lÖ c¬ cÊu nî ph¶i tr¶: . nî ng¾n h¹n/ tæng nî vµ vèn chñ së h÷u . nî dµi h¹n/ tæng nî vµ vèn chñ së h÷u . thuÕ nép/ tæng nî vµ vèn chñ së h÷u v.v Nãi chung lµ cã v« cïng nhiÒu c¸c hÖ thèng chØ tiªu nh vËy, ®ã lµ chØ tiªu vÒ doanh thu chi phÝ, l·i, l¬ng v.v ®iÒu nµy rÊt phô thuéc vµo môc ®Ých nghiªn cøu cña ng©n hµng, thÕ nhng cã mét ®iÒu kh¼ng ®Þnh lµ c¸c chØ tiªu nµy ®Òu dùa trªn b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp vµ c«ng t¸c ®iÒu tra cµng tiÕn hµnh tØ mØ chi tiÕt th× kÕt qu¶ cµng chÝnh x¸c vµ ®¸ng tin cËy. ThÕ nhng viÖc ph©n tÝch nµy còng cã nh÷ng nhîc ®iÓm nhÊt ®Þnh, ®ã lµ vÊn ®Ò chi phÝ, ®Ó cã ®îc nh÷ng kh¶ n¨ng ph©n tÝch nh vËy ®ßi hái ng©n hµng ph¶i ®Çu t rÊt lín vµo hÖ thèng trang thiÕt bÞ lu tr÷ xö lÝ th«ng tin, ®µo t¹o nh÷ng nh©n viªn cã tr×nh ®é cao v.v Nh vËy, mçi ng©n hµng ph¶i x©y dùng cho m×nh mét chiÕn lîc riªng ®Ó c©n ®èi vµ thùc hiÖn c«ng t¸c nµy sao cho ®¹t hiÖu qu¶ tèi ®a trong kh¶ n¨ng cã thÓ. II. Phßng ngõa sau cho vay: Sau khi ®· ®ång ý cung cÊp mét kho¶n tÝn dông cho kh¸ch hµng kh«ng cã nghÜa lµ ng©n hµng ®· mÊt kh¶ n¨ng kiÓm so¸t RRTD ®èi kho¶n vay ®ã. C«ng viÖc ®îc tiÕp tôc tiÕn hµnh b»ng viÖc kiÓm so¸t mãn vay ®ã. Ng©n hµng ph¶i theo dâi s¸t xao viÖc sö dông vèn vay cña doanh nghiÖp xem cã hîp lÝ kh«ng, ®óng môc ®Ých kh«ng, thËm chÝ lµ t vÊn, hç trî kÜ thuËt cho kh¸ch hµng ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông còng nh tÝnh an toµn trong viÖc sö dông vèn. Thùc tÕ cho thÊy, c¸c ®iÒu kiÖn cña m«i trêng kinh tÕ, x· héi, chÝnh trÞ lu«n lu«n biÕn ®æi khiÕn cho nh÷ng kÕ ho¹ch, dù ¸n ban ®Çu ®«i khi kh«ng cßn phï hîp n÷a, do vËy ng©n hµng vµ kh¸ch hµng ph¶i cïng nhau b¸m s¸t nh÷ng diÔn biÕn ®ã ®Ó cã thÓ ®a ra nh÷ng gi¶i ph¸p ®iÒu chØnh kÞp thêi. Lóc nµy, hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp chÝnh lµ liÒu thuèc ®Èy lïi c¨n bÖnh rñi ro tÝn dông ®èi víi ng©n hµng. ViÖc gi¸m s¸t qu¶n lÝ sau cho vay cã thÓ diÔn ra trªn c¸c mÆt sau: - Thùc hiÖn kiÓm so¸t vµ xem xÐt ®Þnh k× ®èi víi c¸c lo¹i h×nh cho vay: vÝ dô kiÓm tra theo chu k× 1 th¸ng ®èi víi c¸c mãn vay lín vµ kiÓm tra bÊt thêng ®èi víi c¸c mãn vay nhá. - §¸nh gi¸ qu¸ tr×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch thanh to¸n cña kh¸ch hµng ®Ó cã nh÷ng biÖn ph¸p øng phã kÞp thêi. - §¸nh gi¸ chÊt lîng tµi s¶n thÕ chÊp Nghiªn cøu nh÷ng qui ph¹m ph¸p luËt vµ c¸c ®iÒu kho¶n hîp ®ång trªn hîp ®ång tÝn dông - Theo dâi thêng xuyªn diÔn biÕn vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh, nh÷ng biÕn ®æi vÒ vèn vµ tµi s¶n cña doanh nghiÖp sö dông vèn. - LËp nhËt kÝ theo dâi t×nh h×nh thùc hiÖn lîp ®ång tÝn dông gi÷a hai bªn. - KiÓm tra thêng xuyªn c¸c kho¶n vay lín cã kh¶ n¨ng ¶nh hëng m¹nh tíi t×nh tr¹ng tµi chÝnh cña ng©n hµng. §Æc biÖt c¶nh gi¸c víi nh÷ng kho¶n vay cã vÊn ®Ò. Nh×n chung, kiÓm so¸t tÝn dông lµ viÖc ®¶m b¶o cho QHTD diÔn ra lµnh m¹nh, ®óng víi nh÷ng g× hai bªn ®· qui íc. Nã gióp ng©n hµng kh«ng nh÷ng sím t×m ra nh÷ng kho¶n vay cã vÊn ®Ò mµ cßn gióp ng©n hµng ý thøc ®îc kh¶ n¨ng lµm viÖc cña b¶n th©n, c¸c nh©n viªn cã lµm hÕt chøc tr¸ch cña hä kh«ng. ChÝnh v× thÕ mµ ë mét sè ng©n hµng lín, hä ®· t¸ch riªngchøc n¨ng tÝn dông vµ kiÓm so¸t tÝn dông thµnh hai bé thËn ®éc lËp. Nã còng gióp c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, nh÷ng nhµ l·nh ®¹o cÊp cao cã thÓ ®¸nh gi¸ ®óng ho¹t ®éng cña ng©n hµng m×nh ®Ó tõ ®ã cã nh÷ng chiÕn lîc gi¶i quyÕt ®óng ®¾n. III. Phßng ngõa rñi ro tÝn dông b»ng nghiÖp vô ng©n hµng ( Hedging): Bªn c¹nh c«ng t¸c phµng ngõa RRTD tríc vµ sau cho vay nh ®· ®Ò cËp ë trªn, ®Ó b¶o vÖ m×nh c¸c NHTM còng thêng xuyªn sö dông c¸c nghiÖp vô tiÒn tÖ mµ m×nh cã. §©y thùc lµ nh÷ng vò khÝ bÝ mËt rÊt cã hiÖu qu¶ mµ ng©n hµng cã thÓ sö dông ®Ó b¶o vÖ m×nh. Cã thÓ dÉn ra ë ®©y lµ c¸c biÖn ph¸p nh qu¶n lÝ khe hë nh¹y c¶m víi c¸c biÕn sè kinh tÕ, sö dông c¸c nghiÖp vô ph¸i sinh (derivatives), nh nghiÖp vô t¬ng lai (future), k× h¹n (forward), quyÒn chän (option) vµ nghiÖp vô ho¸n ®æi (swap). Cã thÓ nãi ®©y lµ nh÷ng biÖn ph¸p mang ®Ëm tÝnh chÊt chuyªn m«n chuyªn nghiÖp cña ng©n hµng. 1.Qu¶n lÝ khe hë nh¹y c¶m ( sensitive gap)víi c¸c biÕn sè kinh tÕ: Cã thÓ nãi ®©y lµ chiÕn lîc ®îc c¸c ng©n hµng sö dông kh¸ phæ biÕn do nã cã nh÷ng lîi thÕ rÊt lín cña nã. XÐt trªn tæng thÓ, biÖn ph¸p nµy chÝnh lµ c¸ch thøc ng©n hµng qu¶n lÝ c¬ cÊu tµi s¶n cña m×nh bao gåm tµi s¶n nî, tµi s¶n cã, gi÷a tµi s¶n nî vµ tµi s¶n cã. Nã gióp ng©n hµng ph¸t hiÖn nh÷ng bÊt cËp trong c¬ cÊu tµi s¶n ( rñi ro c¬ cÊu)vµ tõ ®ã híng ng©n hµng tíi c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa thÝch hîp. H¬n n÷a chiÕn lîc nµy lµ mét chiÕn lîc kh¸ toµn diÖn vµ tæng thÓ, nã cã thÓ ph¸t huy t¸c dông ®èi víi nhiÒu biÕn sè kh¸ch nhau nh l·i suÊt, k× h¹n, tØ gi¸… Qu¸ tr×nh thùc hiÖn biÖn ph¸p nµy cã thÓ ®îc m« t¶ mét c¸ch kh¸i qu¸t vµ ®¬n gi¶n nh sau - Ng©n hµng tiÕn hµnh ph©n tÝch k× h¹n, ®Þnh gi¸ l¹i c¸c c¬ héi g¾n víi tµi s¶n sinh lîi, tµi s¶n cã vµ c¶ c¸c lo¹i tµi s¶n nî nh tiÒn göi vµ c¸c kho¶n vay trªn thÞ trêng. Yªu cÇu cña bíc nµy lµ ph¶i x©y dùng mét b¶ng c¬ cÊu tØ mØ c¸c lo¹i tµi s¶n mµ ng©n hµng ®ang n¾m gi÷ dùa trªn c¸c tiªu thøc l·i suÊt, k× h¹n, tØ gi¸ v.v. TiÕp theo ng©n hµng ph¶i ®a ra ®îc c¸c nhËn ®Þnh vÒ t×nh tr¹ng hiÖn t¹i cña b¶n th©n vµ nh÷ng diÔn biÕn tiÕp theo cña thÞ trêng, sù lªn xuèng cña l·i suÊt, tØ gi¸, sù thay ®æi cña k× h¹n. - Sau ®ã, tõ nh÷ng ph©n tÝch vµ nhËn ®Þnh ®· cã, dùa trªn nh÷ng sè liÖu cô thÓ tõ b¶ng c¬ cÊu trªn, NHTM tiÕn hµng tÝnh to¸n “ khe hë nh¹y c¶m”- nghÜa lµ x¸c ®Þnh møc ®é chÞu ¶nh hëng cña ng©n hµng khi c¸c yÕu tè kh¸c thay ®æi, sù t¨ng cña l·i suÊt, sù ®Õn h¹n thanh to¸n v.v TiÕp theo lµ x¸c ®Þnh nh÷ng môc tiªu ®iÒu chØnh cô thÓ ®Ó cã thÓ tèi ®a ho¸ lîi Ých cña ng©n hµng vµ tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p ®iÒu chØnh thÝch hîp. - §Ó cã thÓ hoµn thµnh hai bíc trªn, ng©n hµng cÇn dùa trªn mét sè c¸c chØ sè nhÊt ®Þnh, møc ®é tinh vi vµ chÝnh x¸c cßn phô thuéc nhiÒu yÕu tè kh¸c nhng cã mét sè chØ iªu c¬ b¶n sau: - Khe hë nh¹y c¶m = tæng tµi s¶n cã nh¹y c¶m – tæng tµi s¶n nî nh¹y c¶m - tØ lÖ nh¹y c¶m = tæng tµi s¶n cã nh¹y c¶m/ tæng tµi s¶n nî nh¹y c¶m - tØ lÖ khe hë nh¹y c¶m t¬ng ®èi = khe hë nh¹y c¶m / tæng tµi s¶n - Thay ®æi trong thu nhËp l·i = thay ®æi trong l·i suÊt . qui m« khe hë nh¹y c¶m tÝch luü - Thu nhËp l·i cËn biªn (NIM) = thu nhËp tõ l·i / tæng tµi s¶n sinh lêi §Ó minh ho¹ cô thÓ cho biÖn ph¸p nµy, chóng ta cïng xem xÐt mét vÝ dô gi¶ tëng ®¬n gi¶n sau: B¶ng 1 m« t¶ mét kÕt cÊu tµi s¶n vay vµ cho vay cña mét ng©n hµng trong mét sè thêi k× nhÊt ®Þnh. c¸c kho¶n vay vµ cho vay nh¹y c¶m víi l·i xuÊt K× h¹n 1 th¸ng 2 th¸ng 3 th¸ng … Tæng céng Vay $ 10.00 $ 7.00 $ 6.00 $ 23.00 cho vay $ 15.00 $ 8.00 $ 4.00 $ 27.00 khe hë nh¹y c¶m víi l·i suÊt $ 5.00 $ 1.00 -$ 2.00 khe hë nh¹y c¶m víi l·i suÊt tÝch luü $ 5.00 $ 6.00 $ 4.00 tØ lÖ tµi s¶n nh¹y c¶m trªn nguån vèn nh¹y c¶m $ 1.50 $ 1.14 $ 0.66 tr¹ng th¸i nh¹y c¶m tµi s¶n nh¹y c¶m tµi s¶n nh¹y c¶m nî NIM gi¶m nÕu l·i suÊt gi¶m l·i suÊt gi¶m l·i suÊt t¨ng B¶ng 1 Trong b¶ng trªn, dùa vµo c¬ cÊu cña c¸c kho¶n cho vay, ng©n hµng cã thÓ nhËn ra t×nh tr¹ng hiÖn t¹i cña m×nh trong tõng thêi k× cô thÓ, nh trong ng¾n h¹n, ng©n hµng ®ang ë trong t×nh tr¹ng nh¹y c¶m tµi s¶n cã, l·i suÊt gi¶m th× lîi nhuËn cËn biªn cña ng©n hµng cã thÓ gi¶m theo. Hay ë trong dµi h¹n, 3 th¸ng, ng©n hµng ®ang ë trong t×nh tr¹ng nh¹y c¶m tµi s¶n nî, l·i suÊt t¨ng sÏ khiÕn ng©n hµng chÞu thua thiÖt… Qua ®ã gióp ng©n hµng cã nh÷ng ®iÒu chØnh kÞp thêi, nh t¨ng tµi s¶n nî, gi¶m tµi s¶n cã trong ng¾n h¹n, vµ ngîc l¹i ®èi víi dµi h¹n. Thùc tÕ, ®©y chØ lµ h×nh thøc s¬ ®¼ng nhÊt ®Ó gióp chóng ta nh×n nhËn ph¬ng ph¸p nµy, thùc tÕ, tuú theo kh¶ n¨ng c«ng nghÖ vµ tr×nh ®é nghiÖp vô cña mçi ng©n hµng, nghiÖp vô nµy cã thÓ ph¸t triÓn vµ ph¸t huy t¸c dông ë nh÷ng møc ®é kh¸c nhau. Ngµy nay, víi sù trî gióp cña m¸y tÝnh ®iÖn tö vµ c«ng nghÖ m¹ng m¸y tÝnh, ph¬ng ph¸p nµy gióp ng©n hµng cã thÓ kiÓm so¸t hiÖu qu¶ b¶ng c©n ®èi tµi s¶n cña m×nh trong mét thêi h¹n kh«ng h¹n chÕ. Vµ khi cã bÊt k× mét ph©n tÝch, dù ®o¸n nµo trong t¬ng lai, nã sÏ gióp ng©n hµng tÝnh to¸n ngay ®îc kÕt qu¶ vÒ t×nh tr¹ng tµi chÝnh còng nh thu nhËp tiÒm n¨ng cña m×nh. Nh vËy qua vÝ dô trªn, chóng ta cã thÓ rót ra nh÷ng nhËn xÐt chung nh sau: - Mét khe hë d¬ng nghÜa lµ ng©n hµng ë trong t×nh tr¹ng nh¹y c¶m cã, khi ®ã nÕu l·i suÊt t¨ng th× thu nhËp ng©n hµng sÏ t¨ng do thu t¨ng tõ l·i trªn tµi s¶n cã nhiÒu h¬n chi phÝ t¨ng cho phÇn tµi s¶n nî, vµ nguîc l¹i. - Mét khe hë ©m nghÜa lµ ng©n hµng ®ã ë trong t×nh tr¹ng nh¹y c¶m nî, l·i suÊt t¨ng th× thu nhËp ng©n hµng sÏ gi¶m vµ ngîc l¹i. - tØ lÖ thu nhËp l·i cËn biªn cña ng©n hµng chÞu sù t¸c ®éng vµo nhiÒu yÕu tè nh: . thay ®æi trong l·i suÊt . khe hë tµi s¶n nh¹y c¶m, d¬ng hay ©m, qui m« Ngµy nay víi sù trî gióp cña c«ng nghÖ th«ng tin, m¸y tÝnh ®iÖn tö c¸c ng©n hµng cã thÓ thùc hiÖn biÖn ph¸p nµy ë nh÷ng møc ®é tinh vi vµ chÝnh x¸c rÊt cao. Nhµ qu¶n lÝ cã thÓ chän lùa mét thêi k× môc tiªu dµi h¬n, sù biÕn ®æi trong c¬ cÊu tµi s¶n cã thÓ cËp nhËt theo tõng nghiÖp vô ph¸t sinh, c¸c ph©n tÝch dù ®o¸n ®îc thùc hiÖn nhanh chãng vµ chÝnh x¸c h¬n. Do vËy, chiÕn lîc nµy ®· tá ra thùc sù ph¸t huy hiÖu qu¶. Tuy nhiªn ë ®©y cßn mét vÊn ®Ò t¸c ®éng ®Õn hiÖu qu¶ cña ph¬ng ph¸p nµy, ®ã lµ chiÕn lîc mµ c¸c ng©n hµng ¸p dông trong viÖc thùc thi qu¶n lÝ khe hë nh¹y c¶m tµi s¶n. VÒ mÆt lÝ thuyÕt, nÕu khe hë nh¹y c¶m tµi s¶n b»ng 0 th× ng©n hµng hoµn toµn kh«ng chÞu rñi ro c¬ cÊu, ®©y lµ xu híng cña chiÕn lîc qu¶n lÝ mang tÝnh b¶o vÖ. Tuy nhiªn thùc thi ®iÒu nµy còng cã nghÜa lµ triÖt tiªu c¸c c¬ héi t¨ng cao lîi nhuËn, g©y nªn nh÷ng thua lç t¬ng ®èi so víi c¸c ng©n hµng kh¸c ho¹t ®éng trong cïng ngµnh. V× thÕ, c¸c ng©n hµng cßn mét lo¹i chiÕn lîc n÷a lµ qu¶n lÝ khi hë nh¹y c¶m l·i suÊt n¨ng ®éng. NghÜa lµ hä tin vµo kh¶ n¨ng nhËn ®Þnh cña m×nh vÒ nh÷ng diÔn biÕn s¾p tíi cña thÞ trêng vµ cã nh÷ng chiÕn lîc thay ®æi tuú theo tõng giai ®o¹n. VÝ dô khi l·i suÊt thÞ trêng t¨ng, hä n©ng cao khe hë l·i suÊt, khi l·i suÊt thÞ trêng gi¶m hä h¹ thÊp khe hë l·i suÊt, trong nh÷ng giai ®o¹n thÞ trêng bÊt æn hä cè duy tr× mét chiÕn lîc b¶o vÖ. Lµm nh vËy sÏ tèi ®a ho¸ ®îc lîi nhu©n cho ng©n hµng, nhng nh vËy còng cã nghÜa lµ chÊp nhËn rñi ro, nhng biÕt lµm sao ®îc khi rñi ro lµ mét thuéc tÝnh cña ho¹t ®éng ng©n hµng vµ còng cã thÓ coi ®©y lµ mét nhîc ®iÓm cña chÝnh s¸ch nµy. Nh vËy, qua nh÷ng g× chóng ta võa bµn luËn, kh«ng thÓ phñ nhËn nh÷ng tÝnh chÊt u viÖt cña chiÕn lîc qu¶n lÝ khe hë nh¹y c¶m cña tµi s¶n, ®ã lµ sù tæng qu¸t, chÆt chÏ trong lÝ luËn còng nh thùc hiÖn, t¸c ®éng mang tÝnh tæng hîp cña nã, dÔ vËn dông… Tuy nhiªn biÖn ph¸p nµykh«ng ph¶i lµ kh«ng cã nh÷ng khiÕm khuyÕt. Ngoµi nh÷ng rñi ro ph¶i chÊp nhËn khi theo ®uæi chÝnh s¸ch qu¶n lÝ khe hë n¨ng ®éng, vµ sù triÖt tiªu c¬ héi khi theo ®uæi chÝnh s¸ch b¶o vÖ nh ®· nh¾c ®Õn ë trªn, trªn thùc tÕ khi thùc hiÖn chiÕn lîc nµy c¸c ng©n hµng cßn gÆp ph¶i mét sè trë ng¹i kh¸c. §ã lµ sù khã kh¨n khi t×m kiÕm c¸c tµi s¶n cã vµ tµi s¶n nî cã k× h¹n hoµn tr¶, l·i suÊt phï hîp víi yªu cÇu cña ng©n hµng ®Ó thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô ®iÒu chØnh, nhÊt lµ ë mét sè níc ®ang ph¸t triÓn nh níc ta, c¸c c«ng cô tµi chÝnh cßn ®¬n ®iÖu vµ Ýt. TiÕp theo lµ sù khã kh¨n trong viÖc x¸c ®Þnh qui m« c¸c luång vµo vµ ra cña mét sè lo¹i tµi kho¶n nh tµi kho¶n tiÒn göi giao dÞch vµ tµi kho¶n tiÕt kiÖm, nhÊt lµ ë mét sè níc cã tr×nh ®é c«ng nghÖ cßn l¹c hËu, hÖ thèng tµi chÝnh cha hoµn thiÖn. §©y lµ nh÷ng th¸ch thøc thùc sù ®èi víi mçi ng©n hµng trong c«ng cuéc t×m kiÕm lîi nhuËn vµ b¶o vÖ ng©n hµng khái nh÷ng rñi ro. 2.Sö dông c¸c nghiÖp nô ph¸i sinh(derivatives): Còng víi nguyªn t¾c chñ ®¹o cña c¸c nhµ kinh doanh ng©n hµng n¨ng ®éng, ®Ó phßng chèng rñi ro ®ång thêi t¹o ra lîi Ých, th× hä sÏ t×m c¸ch tèi ®a ho¸ c¸c t¸c ®éng tÝch cùc vµ tèi thiÓu ho¸ c¸c t¸c ®éng tiªu cùc cña thÞ trêng cña nÒn kinh tÕ. C¸c c«ng cô ph¸i sinh chÝnh lµ ®Ó thùc hiÖn ®iÒu ®ã, c¸c c«ng cô nµy bao gåm, t¬ng lai, k× h¹n, quyÒn chän vµ ho¸n ®æi. Thùc ra, ®©y kh«ng hoµn toµn lµ nh÷ng c«ng cô trªn thÞ trêng tÝn dông, nã kh«ng ®¬n thuÇn lµ sù vay nî lÉn nhau, nhng nã chÝnh lµ nh÷ng c«ng cô ®Ó ng©n hµng thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô ®iÒu chØnh c¬ cÊu c¸c mãn vay vµ cho vay cña m×nh, ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i tµi s¶n, u ®iÓm cña nã lµ ®a d¹ng, s½n cã vµ dÔ dµng. 2.1.Hîp ®ång t¬ng lai: Hîp ®ång t¬ng lai thùc chÊt lµ mét tho¶ thuËn mua hay b¸n mét sè lîng c«ng cô tµi chÝnh cô thÓ, nhÊt lµ c¸c lo¹i chøng kho¸n, t¹i mét thêi ®iÓm Ên ®Þnh trong t¬ng lai víi mét møc gi¸ ®· ®îc ®Þnh tríc. Gi¸ thÞ trêng cña hîp ®ång t¬ng lai thay ®æi h»ng ngµy, tïy theo c¸c qui luËt cña thÞ trêng, nªn chóng ®îc ®Þnh gi¸ h»ng ngµy (mark to market) ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hiÖn t¹i sÏ ®îc giao dÞch, qu¸ tr×nh thanh to¸n ®îc thùc hiÖn cuèi mçi ngµy giao dÞch qua trung t©m thanh to¸n bï trõ. Môc ®Ých cña viªc giao dÞch c¸c hîp ®ång t¬ng lai lµ lµm chuyÓn dÞch rñi ro tõ ngêi nµy sang ngêi kh¸c. Gi¸ b¸n cña mét hîp ®ång t¬ng lai ngµy h«m nay ph¶n ¸nh møc gi¸ mµ c¸c nhµ ®Çu t trªn thÞ trêng hi väng vµo ngµy mµ nã ®îc thùc hiÖn. NghiÖp vô phßng chèng rñi ro trong t¬ng lai nh×n chung ®ßi hái ng©n hµng ph¶i thiÕt lËp vÞ thÕ trªn thÞ trêng t¬ng lai ®èi nghÞch víi vÞ thÕ trªn thÞ trêng hiÖn t¹i trªn thÞ trêng giao ngay. V× vËy cã hai lo¹i nghiÖp vô ngîc nhau lµ phßng chèng thÕ ®o¶n vµ phßng chèng thÕ trêng. - Phßng chèng thÕ ®o¶n: Gi¶ sö l·i suÊt trªn thÞ trêng ®îc dù tÝnh t¨ng, nghÜa lµ t¨ng chi phÝ huy ®éng vèn ®èi víi c¸c lo¹i tiÒn göi, vay ë hiÖn t¹i vµ ®ång thêi lµm gi¶m gi¸ trÞ cña c¸c tr¸i phiÕu hay c¸c kho¶n cho vay l·i suÊt cè ®Þnh mµ ng©n hµng hiÖn cã hay dù ®Þnh mua. Khi ®ã nghiÖp vô phßng chèng thÕ ®o¶n cã thÓ ®îc sö dông. Nhµ qu¶n lÝ ng©n hµng sÏ tham gia hîp ®ång t¬ng lai b¸n chøng kho¸n khi nh÷ng kho¶n tiÒn göi míi xuÊt hiÖn , c¸c kho¶n vay l·i suÊt cè ®Þnh ®îc thùc hiÖn hay khi qui m« danh môc ®Çu t cña ng©n hµng t¨ng thªm. NÕu l·i suÊt thÞ trêng t¨ng m¹nh, chi phÝ tr¶ l·i ®èi víi c¸c kho¶n vèn huy ®éng cña ng©n hµng sÏ t¨ng lªn, gi¸ trÞ c¸ckho¶n tÝn dông l·i suÊt cè ®Þnh vµ c¸c chøng kho¸n ng©n hµng n¾m gi÷ sÏ sôt gi¶m. Tuy nhiªn, nh÷ng tæn thÊt nµy sÏ ®îc bï ®¾p bëi c¸c kho¶n lîi nhuËn cña c¸c hîp ®ång t¬ng lai. H¬n n÷a, ng©n hµng ch¼ng cÇn giao nhËn c¸c chøng kho¸n ghi trong hîp ®ång nÕu nh nã thùc hiÖn c¸c hîp ®ång t¬ng lai ®èi nghÞch víi vÞ thÕ hiÖn t¹i. Trung t©m thanh to¸n bï trõ sÏ ghi nhËn kÕt qu¶ cho mçi hîp ®ång trªn c¬ së triÖt tiªu c¸c giao dÞch ®èi kh¸ng. VÝ dô: c¸c nhµ qu¶n lÝ dù ®Þnh l·i suÊt tiÒn göi sÏ t¨ng trong vßng 3 th¸ng tíi, hiÖn t¹i lµ 8% nhng tíi ®©y cã thÓ lµ 8,5% trong khi c¸c kho¶n vay vµ tµi s¶n kh¸c cã l·i suÊt kh«ng ®æi do hîp ®ång ®· kÝ. Khi ®ã tæn thÊt tiÒm n¨ng cña sù t¨ng l·i suÊt nµy lµ, nÕu ng©n hµng tiÕn hµnh huy ®éng 100 triÖu: . chi phÝ tr¶ l·i tiÒn göi: 100 . 0.08 . 90/360 = 2 ( T ) . khi l·i suÊt lµ 8,5% chi phÝ trªn lµ: 100 . 0,085 . 90/360 = 2,125 ( T ) . §Ó chèng l¹i tæn thÊt tiÒm n¨ng lµ 0,125 ( T ) nµy ng©n hµng sÏ b¸n t¹i thêi ®iÓm hiÖn t¹i hîp ®ång t¬ng lai tÝn phiÕu kho b¹c ch¼ng h¹n, thêi ®iÓm thùc hiÖn lµ sau 3 th¸ng, vµ sau 3 th¸ng mua l¹i nh÷ng hîp ®ång nµy víi gi¸ thÞ trêng. Khèi lîng giao dich cô thÓ cßn tuú thuéc vµo l·i suÊt cña nh÷ng hîp ®ång nµy, chØ biÕt r»ng: gi¸ trÞ b¸n – gi¸ trÞ mua b»ng = 0,125 ( T ). Chó ý r»ng khi l·i suÊt huy ®éng vèn t¨ng th× l·i suÊt tÝn phiÕu kho b¹c còng t¨ng theo, nªn chóng ta míi cã c¬ së ®Ó thùc hiÖn c¸c giao dÞch nµy. - Phßng chèng thÕ trêng: §©y lµ lo¹i nghiÖp vô ®îc ¸p dông khi ng©n hµng ë trong t×nh tr¹ng ngîc víi t×nh tr¹ng thÕ ®o¶n ë trªn. §ã lµ khi l·i suÊt cã xu híng gi¶m xuèng vµ ®e do¹ lîi nhuËn cña ng©n hµng do l·i suÊt cña c¸c kho¶n tÝn dông gi¶m t¬ng ®èi so víi l·i suÊt huy ®éng vèn. Khi ®ã ng©n hµng cã thÓ sö dông biÖn ph¸p sau: - thêi diÓm hiÖn t¹i: Mua hîp ®ång trªn thÞ trêng t¬ng lai, ng©n hµng cam kÕt mua mét sè chøng kho¸n nhÊt ®Þnh t¹i møc gi¸ cña thêi ®iÓm thùc hiÖn( t¬ng lai). - khi ®Õn thêi ®iÓm thùc hiÖn, ng©n hµng sÏ b¸n mét hîp ®ång víi qui m« t¬ng tù. KÕt qu¶, hai hîp ®ång sÏ triÖt tiªu nhau. Nhng khi l·i suÊt gi¶m, trong suèt thêi k× cña hîp ®ång t¬ng lai th× gi¸ chøng kho¸n sÏ t¨ng, do vËy khi ng©n hµng b¸n chøng kho¸n t¹i thêi ®iÓm t¬ng lai th× sÏ thu ®îc møc gi¸ cao h¬n, vµ phÇn thu nhËp nµy sÏ bï ®¾p tæn thÊt vÒ thu nhËp do l·i suÊt gi¶m ®èi víi c¸c tµi s¶n tÝn dông kh¸c. Trªn thùc tÕ c¸c ng©n hµng sö dông rÊt ®a d¹ng c¸c lo¹i nghiÖp vô phßng chèng thÕ ®o¶n còng nh thÕ trêng cña hîp ®ång t¬ng lai ®Ó ®¹t ®Õn mét tØ lÖ c©n ®èi hîp lÝ nhÊt ®Þnh, mét tØ lÖ mµ ë ®ã theo hä ng©n hµng cã thÓ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn vµ gi¶m thiÓu rñi ro. 2.2 Hîp ®ång quyÒn chän ( options): Hîp ®ång nµy cho phÐp ngêi mua cã quyÒn mua hay b¸n mét lo¹i tµi s¶n tµi chÝnh nhÊt ®Þnh, trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh víi gi¸ ®· ®uîc Ên ®Þnh tríc. Trong hai trêng hîp mua hay b¸n, ngêi b¸n hîp ®ång quyÒn chän ph¶i ®¸p øng quyÒn chän cña ngêi mua vµ ®Ó cã ®îc quyÒn chän ®ã,ngêi mua ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n mét kho¶n phÝ, gäi lµ phÝ hay gi¸ cña quyÒn chän. Kh¸c víi hîp ®ång t¬ng lai, hîp ®ång quyÒn chän kh«ng b¾t buéc ngêi mua ph¶i thùc hiÖn nghiÖp vô mua hay b¸n cña m×nh khi hÕt h¹n hîp ®ång. Ngêi mua quyÒn chän cã thÓ thùc hiÖn quyÒn chän, b¸n quyÒn chän, hay ®¬n gi¶n lµ kh«ng thùc hiÖn quyÒn chän. VËy quyÒn chän cã t¸c ®éng ®Õn viÖc phßng chèng rñi ro nh thÕ nµo, ®Ó nhËn thÊy ®iÒu nµy ta h·y xem xÐt vÝ dô sau: Mét ng©n hµng dù tÝnh ph¸t hµnh c¸c CD ( certificate of deposit, mét chøng chØ nhËn tiÒn göi mét h×nh thøc huy ®éng vèn vay cña ng©n hµng) trÞ gi¸ 150 triÖu cã k× h¹n 6 th¸ng. HiÖn t¹i, l·i suÊt cña lo¹i CD nµylµ 6,5% nhng ng©n hµng dù tÝnh l·i suÊt sÏ t¨ng lªn 7%. Khi l·i suÊt t¨ng nh vËy, chi phÝ tr¶ l·i cho c¸c CD t¨ng lªn 375000, lµm gi¶m lîi nhuËn cña ng©n hµng. §Ó h¹n chÕ tæn thÊt tiÒm n¨ng do chi phÝ t¨ng, nhµ qu¶n lÝ sÏ t×m tíi nh÷ng ngêi cã ý ®Þnh ph¸t hµnh quyÒn b¸n ®èi víi c¸c hîp ®ång t¬ng lai cña tr¸i phiÕu chÝnh phñ víi gi¸ 960.000 cho mét hîp ®ång víi mÖnh gi¸ 1000.000. PhÝ quyÒn chän lµ 5000. Khi l·i suÊt t¨ng nh dù tÝnh, gi¸ trÞ thÞ trêng cña c¸c tr¸i phiÕu nµy gi¶m xuèng cßn 940.000. Khi ®ã, ng©n hµng sÏ thùc hiÖn quyÒn b¸n cña m×nh vµ lîi nhuËn thu vÒ lµ: 960.000 – 940.000 – 5000 = 15000. Kho¶n lîi nhuËn nµy sÏ bï ®¾p mét phÇn vµo tæn thÊt do viÖc ph¸t hµnh c¸c CD ®· nãi ë trªn. Trong mét sè trêng hîp kh¸c ng©n hµng cã thÓ mua vµ thùc hiÖn quyÒn mua cña m×nh nhng t¸c ®éng cña nã ®Òu lµ ®Ó bï ®¾p mét phÇn hay toµn bé tæn thÊt do ho¹t ®éng tÝn dông mang l¹i. 2.3 NgiÖp vô ho¸n ®æi (SWAP): §©y lµ mét nghiÖp vô ®Ó c¸c ng©n hµng cã thÓ ho¸n ®æi rñi ro cho nhau hoÆc ho¸n ®æi rñi ro gi÷a c¸c lo¹i tµi s¶n kh¸c nhau. NghiÖp vô nµy cã thÓ ®îc minh ho¹ b»ng vÝ dô ®¬n gi¶n nhÊt nh sau. Ng©n hµng A ®ang cã qua nhiÒu c¸c kho¶n cho vay ng¾n h¹n trong khi ®ã ng©n hµng B ë t×nh tr¹ng ngîc l¹i, hä cã qu¸ nhiÒu c¸c kho¶n cho vay dµi h¹n. Ng©n hµng A c¶m thÊy hä qu¸ nh¹y c¶m víi l·i suÊt ng¾n h¹n, cßn ngîc l¹i ng©n hµng B l¹i qu¸ nh¹y c¶m víi l·i suÊt dµi h¹n, mét sù biÕn ®éng trong l·i suÊt ng¾n hay dµi h¹n ®Òu cã thÓ khiÕn cho hai ng©n hµng nµy gÆp rñi ro tÝn dông kh«ng lêng hÕt ®îc. §Ó gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng nµy, ng©n hµng B vµ A ®· quyÕt ®Þnh trao ®æi mét sè mãn vay ng¾n h¹n, thø mµ A ®ang thõa, lÊy mét sè mãn vay dµi h¹n, thø mµ B ®ang thõa. ViÖc nµy ®· lµm cho c¶ hai ng©n hµng ®· cã mét c¬ cÊu cho vay lîp lÝ h¬n, Ýt nh¹y c¶m víi mét biÕn sè h¬n, vµ ®a d¹ng ho¸ ®îc c¸c lo¹i tµi s¶n, do ®ã mµ gi¶m ®îc rñi ro tÝn dông. Trªn thùc tÕ, nghiÖp vô ho¸n ®æi cã thÓ diÔn ra díi nhiÒu h×nh thøc, ®a d¹ng vµ phøc t¹p h¬n, nhng nh×n chóng ®ã ®Òu lµ nh÷ng ngiÖp vô ®Ó ph©n t¸n chia sÎ rñi ro vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc tµi s¶n. Trªn ®©y, chóng ta ®· cïng nghiªn cøu vÒ c¸c nghiÖp vô ph¸i sinh vµ t¸c ®éng cña nã ®Õn c«ng t¸c phßng chèng rñi ro tÝn dông. §ã lµ nh÷ng c«ng cô ra ®êi ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu tÊt yÕu cña thÞ trêng cña c¸c ®èi t¸c tham gia thÞ trêng, nh»m tèi ®a lîi Ých vµ gi¶m thiÓu rñi ro. Chóng cã nh÷ng mÆt m¹nh nhng kh«ng ph¶i lµ kh«ng béc lé nh÷ng ®iÓm yÕu cè h÷u. C«ng cô ph¸i sinh b¶n th©n nã còng tiÒm Èn nh÷ng rñi ro nhÊt ®Þnh, v× chóng ®Òu dùa trªn nh÷ng ph©n tÝch, dù ®o¸n cña mçi c¸ nh©n vÒ tu¬ng lai, mµ nh÷ng dù ®o¸n th× cã thÓ ®óng hoÆc sai. H¬n n÷a, b¶n th©n thÞ trêng c«ng cô ph¸i sinh cßn lµ mét thÞ trêng nhiÒu biÕn ®éng, nhiÒu n¬i cha cã nh÷ng qui ®Þnh ph¸p lÝ cô thÓ vÒ ho¹t ®éng cña lo¹i nghiÖp vô nµy. Vµ cuèi cïng so víi qui m« vµ tÇm vãc cña quan hÖ tÝn dông trong ng©n hµng th× qui m« cña thÞ trêng nµy cßn qu¸ nhá bÐ nªn t¸c dông cña nã cßn nhiÒu h¹n chÕ. Nhng dÉu sao ®©y còng lµ mét c«ng cô gióp c¸c ng©n hµng gi¶m bít phÇn nµo rñi ro cña m×nh, vµ ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ cña lo¹i c«ng cô nµy chóng ta cÇn ¸p dông chóng mét c¸ch hîp lÝ, toµn diÖn ®óng lóc vµ ®óng chç. IV. C¸c c«ng t¸c kh¸c ng©n hµng cÇn xem xÐt vµ thùc hiÖn: Sau ®©y lµ nh÷ng c«ng t¸c tæng thÓ h¬n so víi nh÷ng c«ng t¸c ®· nªu ë trªn, chóng kh«ng chØ cã t¸c dông ®èi víi phßng chèng rñi ro tÝn dông mµ lµ tÊt c¶ c¸c rñi ro kh¸c cña ng©n hµng. Tríc hÕt, ®ã lµ yÕu tè con ngêi, do c¸c ho¹t ®éng ng©n hµng diÔn ra ngµy mét ®a d¹ng phøc t¹p, nÒn kinh tÕ vËn ®éng víi tèc ®é mçi ngµy mét nhanh nªn ®ßi hái c¸c nh©n viªn ng©n hµng nãi chung vµ c¸c nh©n viªn lµm c«ng t¸c tÝn dông nãi riªng cÇn ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é, trau dåi kh¶ n¨ng t duy ph©n tÝch ®Ó hoµn thiÖn b¶n th©n vµ thÝch øng víi t×nh h×nh míi. H¬n n÷a, nh÷ng con ngêi nµy cÇn ph¶i ®îc bè trÝ, tæ chøc sao cho hîp lÝ, ph¸t huy ®îc thÕ m¹nh cña tõng ngêi, cã nh vËy th× ng©n hµng míi cã thÓ vËn hµnh tr¬n tru, vµ ®¹t hiÖu qu¶ tèi ®a. C«ng t¸c ®µo t¹o, n©ng cao tr×nh ®é vµ c«ng t¸c qu¶n lÝ nh©n sù hay con ngêi chÝnh lµ con ®êng duy nhÊt ®Ó ®¹t ®îc c¸c môc tiªu trªn. TiÕp theo ®ã lµ yÕu tè c«ng nghÖ, mçi ng©n hµng ph¶i ®Æc biÖt chó träng vµo ®Çu t c«ng nghÖ, c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt, ¸p dông tiÕn bé khoa häc kÜ thuËt vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Cã nh vËy mçi ng©n hµng míi cã thÓ theo kÞp tèc ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ còng nh ngµnh c«ng nghiÖp ng©n hµng. Mét c¬ së vËt chÊt ®Çy ®ñ hiÖn ®¹i lµ ®iÒu kiÖn kiªn quyÕt cho kh¶ n¨ng kiÓm so¸t tèt còng nh ®Ó c¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô cã thÓ diÔn ra nhanh vµ chÝnh x¸c. C¸c ng©n hµng cÇn n©ng cao c«ng t¸c kiÓm so¸t néi bé, thùc hiÖn chÕ ®é kiÓm to¸n kÕ to¸n c«ng khai, c¬ cÊu vµ tæ chøc c¸c phßng ban sao cho khoa häc tr¸nh chång chÐo chøc n¨ng g©y lén xén, thiÕu tr¸ch nhiÖm trong thùc hiÖn nhiÖm vô. Bªn c¹nh c¸c nh©n tè bªn trong, ng©n hµng còng cÇn cã nh÷ng yÕu tè bªn ngoµi ®Ó cã thÓ lµm tèt c«ng t¸c cña m×nh, ®ã lµ c¸c yÕu tè vÒ m«i trêng thÓ chÕ vµ ph¸p luËt. Chóng ta cÇn cã mét m«i trêng ph¸p luËt thèng nhÊt, ph¹m vi ®iÒu chØnh râ rµng víi nh÷ng qui ®Þnh cô thÓ h¬n, mét m«i trêng luËt ph¸p th«ng tho¸ng, thÝch ÷ng víi thêi k× ®æi míi hiÖn nay. Nhng nh vËy kh«ng cã nghÜa lµ chóng ta cã quyÒn l¬i láng, t¹o nhiÒu kÏ hë cho kÎ gian lîi dông. CÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p xö ph¹t nghiªm minh víi c¸c quan chøc ng©n hµng tho¸i ho¸, biÕn chÊt, n©ng cao c«ng t¸c thanh tra, gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn c¸c qui chÕ trong c¸c ng©n hµng nh»m sím ph¸t hiÖn nh÷ng trêng hîp vi ph¹m vµ xö ph¹t thÝch ®¸ng. Qu¸ tr×nh c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh theo híng ®¬n gi¶n hãa còng hÕt søc quan träng,nã gióp ng©n hµng gi¶m bít chi phÝ qu¶n lÝ, gióp c¸c c¬ quan nhµ níc n©ng cao hiÖu qu¶ kiÓm tra, gi¸m s¸t. Trªn ®©y lµ mét sè c«ng t¸c mµ c¸c NHTM cÇn thùc hiÖn ®Ó cã thÓ n©ng cao kh¶ n¨ng phßng ngõa rñi ro tÝn dông. PhÇn C: Thùc tr¹ng nguy c¬ vµ c¸c gi¶i ph¸p ®èi víi RRTD cña NHTM ViÖt Nam: I. Mét sè nguy c¬ vµ vÊn ®Ò cßn tån ®äng: Trong thêi k× ®æi míi, thùc hiÖn tÝch cùc vµ triÖt ®Ó ®êng lèi ®æi míi toµn diÖn cña ngµnh ng©n hµng, c«ng t¸c tÝn dông t¹i c¸c NHTM ®· cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn tiÕn bé ®¸ng ghi nhËn. §ã lµ kh¶ n¨ng huy ®éng vèn ®îc c¶i thiÖn, c¸c h×nh thøc cho vay míi xuÊt hiÖn linh ho¹t vµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña níc ta, thñ tôc cho vay ®îc c¶i thiÖn theo híng ®¬n gi¶n ho¸ vµ nh÷ng tiÕn bé kh¸c . Tuy nhiªn kh«ng ph¶i lµ ®· hÕt nh÷ng tån t¹i víng m¾c trong qu¸ tr×nh lµm tÝn dông cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i. Thùc tÕ cho thÊy, hiÖn tîng nî qu¸ h¹n t¹i nhiÒu ng©n hµng ViÖt Nam cßn qu¸ cao, ®©y lµ ®iÒu c¶nh b¸o lín nhÊt ®èi víi NHTM ViÖt Nam, ®Õn 31/12/2000, tØ lÖ nî qu¸ h¹n cña toµn hÖ thèng ng©n hµng lµ 11,4% trªn tæng d nî cho vay, tØ lÖ nî xÊu cha ®îc c¶i thiÖn . Trong khi ®ã, c«ng t¸c phßng ngõa rñi ro t¹i c¸c NHTM l¹i tá ra yÕu kÐm, kh«ng kh¶ thi. Trong mét cuéc kh¶o s¸t nh»m nghiªn cøu ho¹t ®éng qu¶n trÞ tÝn dông ë c¸c ng©n hµng ViÖt Nam, cã ®Õn 95% NHTM chØ thiÕt lËp ®îc chiÕn lîc qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông mét c¸ch tæng qu¸t, cßn mang nÆng tÝnh h×nh thøc, chØ cã kho¶ng 5% lµ thùc hiÖn nghiªm tóc vµ cã hiÖu qu¶. H¬n n÷a, trong thêi ®iÓm hiÖn nay, khi nÒn kinh tÕ níc ta nãi chung vµ hÖ thèng ng©n hµng nãi riªng ®ang ®øng tríc nh÷ng nguy c¬ vµ vËn héi ph¸t triÓn rÊt lín viÖc x¸c ®Þnh vµ phßng ngõa rñi ro nãi chung vµ rñi ro tÝn dông nãi riªng trë thµnh mét nhiÖm vô ®Æc biÖt quan träng. Chóng ta h·y cïng xem xÐt mét sè nguy c¬ sau ®©y: Tríc hÕt, ®øng trªn ph¬ng diÖn toµn bé hÖ thèng NHTM, trong nh÷ng n¨m tíi phßng ngõa rñi ro hèi ®o¸i vµ k× h¹n cã lÏ lµ nh÷ng nhiÖm vô träng t©m. TÊt nhiªn ë thêi ®iÓm hiÖn t¹i, vÊn ®Ò nµy cã vÎ nh kh«ng nhøc nhèi b»ng c¸c vÊn ®Ò nh cuéc c¹nh tranh l·i suÊt trong níc, n¹n ø vèn cho vay… nhng dÉu sao ®ã lµ nh÷ng vÊn ®Ò trong níc vµ trong thêi gian qua, díi sù chØ ®¹o cña ®¶ng vµ nhµ níc ta t×nh h×nh ®· bíc ®Çu cã nh÷ng bíc tiÕn kh¶ quan. Cßn trªn mét ph¬ng diÖn kh¸c, ph¬ng diÖn quèc tÕ vµ víi mét c¸i nh×n xa h¬n, chóng ta ph¶i ý thøc ®îc nh÷ng nguy c¬ ®ang gÇn kÒ khi xu híng më cöa héi nhËp víi nÒn kinh tÕ toµn cÇu cña níc ta ngµy mét râ rÖt. Chóng ta ®ang tÝch cùc chuÈn bÞ gia nhËp WTO, AFTA vµ nhiÒu tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ kh¸c, mµ më cöa nghÜa lµ chóng ta ph¶i chÊp nhËn mét cuéc c¹nh tranh theo c¬ chÕ thÞ trêng khèc liÖt h¬n. Víi nh÷ng chÝnh s¸ch kinh tÕ míi, nguån vèn ch¶y tõ níc ngoµi vµo níc ta sÏ ngµy mét nhiÒu, díi nhiÒu h×nh thøc vµ tÊt nhiªn lµ cã c¶ h×nh thøc cho vay quèc tÕ. HÖ thèng NHTM chÝnh lµ mét ®Çu mót quan träng trong qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn cña c¸c mãn vay ngo¹i tÖ ®Õn víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. DiÔn biÕn trong thêi gian qua cho thÊy, khèi lîng vay b»ng ®ång ngo¹i tÖ ngµy mét t¨ng, trong khi ®ã, chóng ta l¹i chñ yÕu cho vay b»ng néi tÖ, bªn c¹nh ®ã lµ t×nh h×nh tØ gi¸ biÕn ®éng phøc t¹p víi biªn ®é kh¸ lín, cha kÓ ®Õn nh÷ng bÊt cËp do chÝnh s¸ch tØ gi¸, tiÒn tÖ cña ta chËm ®æi míi. Vµ nÕu nh nh×n l¹i nh÷ng g× ®· x¶y ®Õn víi §«ng ¸ vµ Nam MÜ th× ®ã chÝnh lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn ban ®Çu s¬ khai ®Ó cã thÓ dÉn ®Õn mét cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ. Nh chóng ta ®· biÕt, viÖc vay ngo¹i tÖ råi cho vay b»ng néi tÖ víi qui m« lín sÏ khiÕn c¸c ng©n hµng sÏ trë nªn rÊt nh¹y c¶m víi tØ gi¸. MÆt kh¸c, khi lîng vèn cho vay néi tÖ t¨ng cao, cung néi tÖ t¨ng, sÏ lµm mÊt gi¸ ®ång néi tÖ, vµ nÕu tÖ h¬n n÷a khi c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶, thua lç cµng khiÕn néi tÖ mÊt gi¸ m¹nh th× nh÷ng kho¶n vay ngo¹i tÖ trªn sÏ trë thµnh nh÷ng søc Ðp rÊt lín ®èi víi ngµnh ng©n hµng. Thùc tÕ, chóng ta cã thÓ thÊy ®îc nh÷ng nguy c¬ ®ã trong thêi gian qua, ®ã lµ viÖc gi¸ USD t¨ng kh¸ m¹nh, trong khi mÆt b»ng gi¸ c¶ hµng ho¸ nhËp khÈu gi¶m, l·i suÊt cho vay trong níc thÊp, hiÖn tîng ø ®äng vèn triÒn miªn, nÒn kinh tÕ gi¶m ph¸t v.v NhÊt lµ trong thêi gian võa qua, trong ®ît c¾t gi¶m l·i suÊt liªn tôc (1999-2000), chóng ta ®· thÊy ®îc phÇn nµo kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c NHTM trong níc cßn rÊt h¹n chÕ so v¬Ý c¸c ng©n hµng níc ngoµi, liÖu cã hîp lÝ kh«ng khi c¸c ng©n hµng cña chóng ta cø ®ßi hái sù can thiÖp cña nhµ níc, cña ph¸p luËt trong khi l¹i muèn gia nhËp thÞ trêng quèc tÕ, muèn ®Ò cao c¹nh tranh. TÊt nhiªn, nhu cÇu vÒ vèn cho sù ph¸t triÓn lµ mét nhu cÇu chÝnh ®¸ng vµ tÊt yÕu cña mét nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn nh níc ta, chÝnh s¸ch thu hót vèn níc ngoµi lµ ®óng ®¾n vµ nh÷ng dÊu hiÖu trªn ®©y míi chØ lµ nh÷ng dÊu hiÖu ban ®Çu, cha thùc sù râ rµng, nhng ngay tõ b©y giê c¸c NHTM ®· cÇn ph¶i cã nh÷ng chiÕn lîc cô thÓ vµ hiÖu qu¶ ®Ó phßng ngõa. Víi mét c¬ chÕ t¬ng tù, bªn c¹nh sù mÊt c©n b¨ng vÒ c¬ cÊu cña néi tÖ vµ ngo¹i tÖ th× sù mÊt c©n b»ng vÒ k× h¹n c¸c kho¶n vay còng lµ mét ®iÓm mµ chóng ta ®¸ng lu t©m. Khi c¸c kho¶n vay níc ngoµi vµo NHTM ngµy mét nhiÒu mét vÊn ®Ò ®Æt ra lµ, do sù l¹ lÉm ®èi víi mét thÞ trêng míi nh ViÖt Nam, l¹ lÉm vÒ c¸c yÕu tè chÝnh s¸ch, luËt ph¸p, m«i trêng,.. c¸c kho¶n vay níc ngoµi sÏ chñ yÕu lµ ng¾n h¹n ®Ó h¹n chÕ rñi ro, nhng do yªu cÇu vÒ ®Çu t ®èi víi mét nÒn kinh tÕ non trÎ chñ yÕu lµ c¸c kho¶n ®Çu t dµi h¹n nªn c¸c ng©n hµng sÏ ph¶i cho vay trong níc víi thêi h¹n dµi h¬n. §iÒu nµy lµm t¨ng ®é nh¹y c¶m cña ng©n hµng ®èi víi k× h¹n cña kho¶n vay vµ trong mét ®iÒu kiÖn bÊt lîi nhÊt ®Þnh, vèn sö dông kh«ng ®¹t hiÖu qu¶ ch¼ng h¹n, viÖc cho vay nh trªn sÏ lµ mét søc Ðp ®¸ng kÓ lªn c¸c ng©n hµng. Trªn ®©y lµ nh÷ng nguy c¬ cña t¬ng lai, b©y giê chóng ta sÏ xem xÐt c¸c vÊn ®Ò nãng báng h¬n ®· vµ ®ang diÔn ra trªn thÞ trêng tÝn dông ViÖt Nam. §ã lµ c¨n bÖnh ø ®äng vèn trÇm kha ®èi víi c¸c ng©n hµng, ®i kÌm víi nã lµ nh÷ng ®ît c¾t gi¶m l·i suÊt triÒn miªn. §äng vèn cho vay th× ®¬ng nhiªn ng©n hµng ph¶i gi¶m l·i luÊt ®Ó cã thÓ cho vay ®îc vèn ®Ó bï ®¾p chi phÝ huy ®éng vµ c¸c chi phÝ qu¶n lÝ kh¸c. Tuy nhiªn viÖc c¾t gi¶m l·i suÊt cho vay thêng ®ång nghÜa víi viÖc níi láng c¸c qui chÕ tÝn dông, do vËy ph¶i chÊp nhËn mét tØ lÖ rñi ro cao h¬n. Vµ khi mµ l·i suÊt cho vay thÊp, nh÷ng ngêi vay vèn sÏ rÊt dÔ l©m vµo t×nh tr¹ng rñi ro ®¹o ®øc, sö dông vèn kh«ng ®óng môc ®Ých vµ kh«ng hiÖu qu¶, ®iÒu nµy t¸c ®éng xÊu trë l¹i ng©n hµng, ®ã lµ tØ lÖ lî qu¸ h¹n, nî xÊu vµ cho vay kh«ng hiÖu qu¶ t¨ng lªn. Nguyªn nh©n cña nh÷ng hiÖn tîng nµy th× cã nhiÒu, c¶ chñ quan vµ kh¸ch quan, vÜ m« vµ vi m«. §ã cã thÓ lµ do sù ¶nh hëng cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi víi nh÷ng diÔn biÕn xÊu trong thêi gian qua, c¸c cuéc khñng ho¶ng, sù suy gi¶m cña nÒn kinh tÕ MÜ, mét sè níc ®ang trong qu¸ tr×nh t¸i c¬ cÊu v.v Trong níc lµ do thiªn tai, do sù bì ngì trªn con ®êng héi nhËp, nhÊt lµ do nh÷ng chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, tµi chÝnh cßn cøng nh¾c cha ®¸p øng kÞp thêi nh÷ng nhu cÇu thêi ®¹i. Ngay t¹i ng©n hµng, ®ã cã thÓ lµ do c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt cßn thÊp kÐm, ®éi ngò nh©n viªn tr×nh ®é cßn h¹n chÕ, mét sè tha ho¸ biÕn chÊt, sù c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh gi÷a c¸c ng©n hµng, vµ ®Æc biÖt lµ khi c¸c NHTM cña níc ta ®Æt díi sù c¹nh tranh cña c¸c ng©n hµng quèc tÕ khi mµ tiÒm lùc hai bªn cha c©n xøng. Nãi tãm l¹i, ®Ó cã thÓ c¶i thiÖn t×nh tr¹ng hiÖn t¹i, phßng ngõa nh÷ng nguy c¬ t¬ng lai ®¶m b¶o cho sù ho¹t ®éng hiÖu qu¶ cña tÝn dông ng©n hµng còng nh sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña nÒn kinh tÕ chóng ta cÇn ph¶i thi hµnh tæng hîp c¸c biÖn ph¸p trªn mäi ph¬ng diÖn, cÇn cã sù gãp søc cña c¸c cÊp c¸c ngµnh vµ toµn d©n ta. II. C¸c gi¶i ph¸p tham kh¶o chñ yÕu: Tríc hÕt, chóng ta cÇn tiÕn hµnh ®æi míi, c¶i tiÕn hÖ thèng tµi chÝnh quèc gia theo híng hoµn thiÖn h¬n. §ã lµ viÖc tµo ra mét khung ph¸p lÝ râ rµng, nhÊt qu¸n cho viÖc tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng tÝn dông. ViÖc nghiªn cøu vµ ®a vµo thùc hiÖn nh÷ng v¨n b¶n ph¸p luËt ®iÒu chØnh mét sè quan hÖ tÝn dông míi, nh tÝn dông thuª mua v.v cßn ®èi víi c¸c v¨n b¶n ®ang cã hiÖu lùc th× cÇn kh«ng ngõng c¶i tiÕn, söa ®æi cho hoµn thiÖn h¬n, còng nh n©ng cao c«ng t¸c hiÓu vµ thùc hiÖn c¸c v¨n b¶n nµy cho hîp víi nh÷ng yªu cÇu cña thêi ®¹i. §èi víi c¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh vÜ m« kh¸c, còng cÇn cã nh÷ng thay ®æi nhÊt ®Þnh, t¹o mét m«i trêng th«ng tho¸ng, ph¸ bá nh÷ng rµo c¶n v« h×nh h¹n chÕ c«ng t¸c tÝn dông cña c¸c NHTM, nh cÇn linh ho¹t h¬n trong chÝnh s¸ch dù tr÷ b¾t buéc, l·i suÊt vµ tØ gi¸, c¶i tiÕn c¸c thñ tôc thÕ chÊp, thñ tôc b¶o l·nh v.v cã nh vËy míi kÝch thÝch t¹o ®éng lùc cho QHTD ph¸t triÓn m¹nh h¬n n÷a, ®ång thêi gi¶m n¹ ø ®äng vèn. T¹i c¸c ng©n hµng, ®ã lµ viÖc n©ng cao c¸c tr×nh ®é c¸n bé, ®éi ngò qu¶n lÝ, n©ng cao chÊt lîng qu¸ tr×nh kiÓm tra kiÓm s¸t, kÞp thêi ph¸t hiÖn vµ ®Êu tranh víi nh÷ng biÓu hiÖn vi ph¹m. Bªn c¹nh ®ã lµ viÖc ®Çu t ®æi míi c«ng nghÖ, c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt, ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ th«ng tin ®Ó cã thÓ theo kÞp sù ph¸t triÓn chung cña ngµnh ng©n hµng trªn thÕ giíi. Kh«ng nh÷ng thÕ, nhµ níc cÇn n©ng cao vµ ph¸t huy tèi ®a viÖc sö dông c¸c c«ng cô nî nhµ níc nh tr¸i phiÕu chÝnh phñ, tÝn phiÕu kho b¹c, coi ®ã nh lµ nh÷ng c«ng cô gióp ng©n hµng cã thÓ phßng chèng rñi ro ®¸ng kÓ trong ®iÒu kiÖn thÞ trêng ph¸i sinh cha ph¸t triÓn. Do ®a phÇn c¸c NHTM níc ta hiÖn nay lµ c¸c NHTM cña nhµ níc nªn c«ng t¸c qu¶n lÝ nhµ níc ®ãng vai trß hÕt søc quan träng. ViÖc thanh läc, xö lÝ c¸c c¸n bé tha ho¸ biÕn chÊt sÏ gióp t¹o m«i trêng lµnh m¹nh cho sù ph¸t triÓn æn ®Þnh vµ hiÖu qu¶ ncña c¸c ng©n hµng. Trong t¬ng lai, bé tµi chÝnh vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng cÇn chuÈn bÞ s½n sµng vµ tÝch cùc x©y dùng mét thÞ trêng ph¸i sinh cña ViÖt Nam, ®©y cha ph¶i lµ nhiÖm vô sè 1 hiÖn nay nhng nã lµ híng ph¸t triÓn tÊt yÕu cña t¬ng lai, mµ ai n¾m ®îc t¬ng lai tríc th× kÎ ®ã lµ ngêi chiÕn th¾ng. TiÕp theo lµ nh÷ng ho¹t ®éng cô thÓ cÇn tiÕn hµnh t¹i c¸c ng©n hµng nh»m kiÓm so¸t vµ phßng ngõa rñi ro tÝn dông. Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c kiÓm so¸t tríc cho vay, cÇn thu thËp th«ng tin nhanh chãng vµ kÞp thêi nhÊt vÒ kh¸ch hµng ®Ó cã thÓ ®a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n. TiÕn hµnh ph©n tÝch tØ mØ, theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau vÒ nh÷ng mèi ®e do¹ còng nh c¬ héi kinh doanh tõ m«i trêng kinh tÕ, ®¸nh gi¸ sù c¹nh tranh trong c¸c doanh nghiÖp lµ kh¸ch hµng, gi÷a nh÷ng ng©n hµng cïng ngµnh víi m×nh, nghiªn cøu nhu cÇu cña thÞ trêng ®Ó ®a ra nh÷ng s¶n phÈm míi phï hîp. §Ò cao c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n vÒ tÝnh kh¶ thi, kÕ ho¹ch hoµn tr¶ kÕt hîp víi c«ng t¸c cho ®iÓm tÝn dông ®èi víi kh¸ch hµng qua viÖc ph©n tÝch t×nh tr¹ng tµi chÝnh. KiÓm so¸t chÆt chÏ viÖc thùc hiÖn tiÒn vay cña kh¸ch hµng, xem cã ®óng môc ®Ých kh«ng, cã kh¶ thi kh«ng ®Ó cã thÓ ®a ra gi¶i ph¸p ®iÒu chØnh phï hîp. Khi cÇn cã thÓ t vÊn hç trî thËm chÝ cho vay vèn bæ xung ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ dù ¸n.Thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh cho vay còng nh huy ®éng vèn vay, ®Ó lµm ®îc ®iÒu nµy c¸c ng©n hµng rÊt cÇn sù c¶i tiÕn vÒ khung ph¸p lÝ nh ®· nãi ë trªn v× cã nh vËy, c¸c ng©n hµng míi cã c¬ së ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng tÝn dông míi. TiÕn hµnh mét chiÕn lîc qu¶n lÝ khe hë nh¹y c¶m mét c¸ch n¨ng ®éng, phï hîp víi tõng giai ®o¹n, tõng hoµn c¶nh cô thÓ. §Æc biÖt chó ý ®Õn viÖc qu¶n lÝ khe hë tØ gi¸, khe hë k× h¹n, vµ l·i suÊt, nhÊt lµ trong giai ®o¹n héi nhËp s¾p tíi. Muèn nh vËy, mçi NHTM cÇn x©y dùng cho m×nh mét chiÕn lîc thËt cô thÓ sao cho cã thÓ qu¶n lÝ ®îc tµi s¶n cã vµ tµi s¶n nî trong mét thêi k× tèi ®a cã thÓ. CÇn x©y dùng mét ch¬ng tr×nh vµ dù ¸n cô thÓ tr×nh lªn bé tµi chÝnh vµ chÝnh phñ phª duyÖt vÒ viÖc thùc hiÖn x©y dùng vµ tæ chøc ho¹t ®éng cho mét thÞ trêng ph¸i sinh. §iÒu nµy hiÖn nay cßn ®ang thiÕu, tuy nhiªn viÖc thùc hiÖn nã còng cÇn nghiªn cøu rÊt kÜ tríc khi ¸p dông, v× ®Ó cã ®îc mét thÞ trêng ph¸i sinh ph¸t triÓn, hÖ thèng tµi chÝnh ph¶i ®¹t ®Õn mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh. TiÕp theo lµ tÝch cùc ®æi míi, ®Çu t vµo KHCN x©y dùng c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt, ®Æc biÖt vµ c«ng nghÖ th«ng tin vµ m¹ng m¸y tÝnh, ®©y lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn v« cïng cÇn thiÕt ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng mét c¸ch toµn diÖn cña ng©n hµng. Nãi tãm l¹i, trªn ®©y lµ mét sè viÖc cÇn lµm tríc m¾t còng nh l©u dµi mµ c¸c NHTM cÇn tiÕn hµnh ®Ó cã thÓ thùc hiÖn tèt c«ng t¸c phßng ngõa rñi ro tÝn dông, nã cÇn cã sù phèi hîp ®ång bé gi÷a c¸c ngµnh c¸c cÊp, tõ trung ¬ng ®Õn ®Þa ph¬ng, trong ®ã c¸c NHTM ®¨c biÖt lµ c¸c NHTM quèc doanh lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh. Khã kh¨n th× cßn nhiÒu, nhng trong nh÷ng khã kh¨n ®ã, chóng ta lu«n thÊy nh÷ng c¬ héi tiÒm n¨ng cña sù ph¸t triÓn, vÊn ®Ò giê ®©y lµ ph¶i sö dông kÕt hîp chóng sao cho ®¹t kÕt qu¶ nh mong muèn. Vµ mét trong nh÷ng c«ng t¸c gãp phÇn t¹o nªn nh÷ng thµnh c«ng ®ã chÝnh lµ c«ng t¸c phßng ngõa RRTD cña c¸c ng©n hµng. KÕt luËn Nh vËy, chóng ta ®· cïng nh×n nhËn m«t c¸ch kh¸i qu¸t vÒ rñi ro tÝn dông trong ho¹t ®éng ng©n hµng vµ c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa chóng ®Ó cã thÓ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña NHTM trong t×nh h×nh míi. Víi nh÷ng biÕn ®éng vµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ngµy mét nhanh cña nÒn kinh tÕ, c¬ s¬ lÝ luËn, quan ®iÓm vÒ vÊn ®Ò nµy cã lÏ sÏ cßn nhiÒu thay ®æi, ph¸t triÓn theo qui luËt tÊt yÕu cña nã. Qu¶ thËt RRTD lµ mét ph¹m trï quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lÝ, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña NHTM nãi chung, ®Æt trong mét tæng thÓ, nã cã nh÷ng ¶nh hëng nhÊt ®Þnh lªn c¸c yÕu tè kh¸c vµ ngîc l¹i còng chÞu sù chi phèi cña nhiÒu nh©n tè trong còng nh ngoµi ng©n hµng, kh¸ch quan còng nh chñ quan. ViÖc nhËn biÕt vµ chÕ ngù ®îc nã kh«ng ph¶i lµ mét sím mét chiÒu, vµ sÏ cßn rÊt nhiÒu nh÷ng thÊt b¹i vµ vÊp ng·. §øng tríc nh÷ng th¸ch thøc vµ vËn héi cña t¬ng lai, chóng ta cÇn tÝch cùc nghiªn cøu t×m tßi h¬n n÷a ®Ó cã thÓ hoµn thiÖn c¶ vÒ lÝ thuyÕt còng nh thùc hµnh, ®Ó cã thÓ tr¸nh ®îc nh÷ng sai lÇm nhÊt ®Þnh, ph¸t hiÖn ra qui luËt vµ vËn dông nã ®Ó cã thÓ thùc hiÖn c«ng t¸c phßng ngõa RRTD hiÖu qu¶ h¬n. Nhng dÉu sao, víi nh÷ng thiÕu sãt vµ h¹n chÕ lín trong nhËn thøc vµ tÇm hiÓu biÕt cña m×nh, em còng xin tr×nh bµy nh÷ng c¶m nhËn, nh÷ng g× ®· thu lîm ®îc qua s¸ch b¸o, qua qu¸ tr×nh häc tËp nghiªn cøu cña b¶n th©n vÒ vÊn ®Ò trªn. Em hi väng r»ng ë mét møc ®é nhÊt ®Þnh, ®Ò ¸n nµy còng gióp chóng ta hiÓu thªm vÒ RRTD trong NHTM còng nh gióp em cã thÓ hÖ thèng l¹i kiÕn thøc cña m×nh mét c¸ch râ rµng, vµ khoa häc h¬n. Em xin mét lÇn n÷a ®îc ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o ®· gióp ®ì em thùc hiÖn ®Ò ¸n nµy, ®Æc biÖt lµ thÇy §Æng Ngäc §øc, ngêi ®· d¹y em nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ m«n häc nµy, vµ thÇy Lª §øc L÷, ngêi ®· híng dÉn em nghiªn cøu vµ thùc hiÖn ®Ò tµi nµy. Tµi liÖu tham kh¶o - Qu¶n trÞ ng©n hµng th¬ng m¹i (2001) Peter S. Rose. §¹i häc KTQD vµ nhµ xuÊt b¶n tµi chÝnh dÞch vµ xuÊt b¶n - Qu¶n trÞ rñi ro trong kinh doanh ng©n hµng (1998)Häc viÖn ng©n hµng vµ nhµ xuÊt b¶n thèng kª xuÊt b¶n - Tham kh¶o mét sè t¹p chÝ ngµnh kh¸c, nh t¹p chÝ ng©n hµng, tµi chÝnh, thêi b¸o v.v Môc lôc

Các file đính kèm theo tài liệu này:

72322.DOC