Giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam sang thị trường Mỹ

¸ kho¶ng gÇn 900 tû USD n¨m 2000, nhiÒu lo¹i hµng xuÊt khÈu cÇn ®Õn nguyªn liÖu xuÊt khÈu. VÒ chÊt l­îng hµng ho¸ nhËp khÈu vµo Mü rÊt linh ho¹t, v× ph­¬ng ch©m kinh doanh th­¬ng m¹i cña Mü lµ “tiÒn nµo cña nÊy”. D©n Mü cã møc sèng rÊt ®a lo¹i, nªn cã hÖ thèng cöa hµng cho ng­êi cã thu nhËp cao, cöa hµng cho ng­êi cã thu nhËp thÊp. ChÝnh v× vËy, hµng nhËp khÈu vµo Mü rÊt ®a d¹ng, ®a lo¹i tõ nhiÒu n­íc kh¸c nhau phôc vô cho c¸c ph©n khóc thÞ tr­êng kh¸c nhau. Kim ng¹ch nhËp khÈu cña Mü lªn tíi 918,8 tû USD. Kim ng¹ch nhËp khÈu vÒ 6 mÆt hµng ( mµ ta cã lîi thÕ) còng kh¸ lín: hµng dÖt, may 35 tû USD, hµng h¶i s¶n 6,5 tû USD, rau qu¶ 5 tû USD, cao su 8 tû USD, ®å gç 14 tû USD, giµy dÐp 15 tû USD, céng 83,5 tû USD. NÕu chØ cÇn chiÕm 2% thÞ phÇn trªn, th× kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng n¨m cña n­íc ta ®· v­ît 1,5 tû USD. §èi víi c¸c nhµ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu n­íc ngoµi nãi chung vµ ViÖt Nam nãi riªng, Mü lµ mét thÞ tr­êng tiÒm n¨ng víi nh÷ng ®Æc ®iÓm næi bËt sau: * Mü lµ thÞ tr­êng cã lÞch sö ph¸t triÓn h¬n 200 n¨m nay: Trõ mét sè ngµnh kinh tÕ cã liªn quan ®Õn an ninh quèc phßng cña Mü kh«ng cho phÐp ng­êi n­íc ngoµi kinh doanh nh­ ngµnh s¶n xuÊt vµ kinh doanh vò khÝ, vÖ tinh, viÔn th«ng... th× c¸c nhµ kinh doanh n­íc ngoµi ®Õn Mü lµm ¨n ®­îc h­ëng c¸c quyÒn lîi vµ nghÜa vô nh­ c¸c doanh nghiÖp Mü. * HÖ thèng luËt kinh doanh cña Mü rÊt phøc t¹p v× ngoµi luËt cña Liªn bang, cßn cã luËt cña tõng bang. Cho nªn muèn th©m nhËp vµo thÞ tr­êng Mü cÇn cã sù am hiÓu nhÊt ®Þnh vÒ hÖ thèng luËt cña Mü vµ ph¶i cã nh÷ng b­íc ®i thËn träng. * Mü lµ thÞ tr­êng lín nhÊt thÕ giíi, hµng n¨m nhËp khÈu hµng ho¸ h¬n 1300 tû USD, hµng nhËp khÈu rÊt ®a d¹ng. * TÝnh c¹nh tranh cña thÞ tr­êng Mü rÊt cao v× ®a sè c¸c n­íc cã nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn nh­ EU, NhËt , c¸c n­íc ASEAN, Trung Quèc, Ên §é... ®Òu lÊy Mü lµm thÞ tr­êng chñ lùc ®Ó th©m nhËp. 2. T×m hiÓu chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng cña Mü HiÖn nay chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng cña Mü ®­îc thùc hiÖn theo 3 néi dung chÝnh nh­ sau: * Mü vµ c¸c n­íc b¹n hµng cña Mü ph¶i ®èi xö b×nh ®¼ng víi nhau trong quan hÖ bu«n b¸n. NÕu c¸c n­íc kh¸c muèn bu«n b¸n s¶n phÈm vµ dÞch vô cña m×nh vµo thÞ tr­êng Mü th× hä còng ph¶i ®Ó cho Mü b¸n c¸c s¶n phÈm cña Mü vµo c¸c n­íc ®ã trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nh­ nhau. * NÕu c¸c n­íc kh¸c muèn ®Çu t­ vµo c¸c xÝ nghiÖp cña Mü th× Mü còng yªu cÇu hä t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó Mü ®Çu t­ vµo c¸c n­íc ®ã. * NÕu c¸c n­íc kh¸c muèn thµnh lËp c«ng ty t¹i Mü th× Mü còng ph¶i ®­îc ®Õn thµnh lËp c«ng ty ë c¸c n­íc ®ã vµ ph¶i ®­îc h­ëng møc thuÕ t­¬ng tù nh­ c«ng ty cña n­íc së t¹i. Nguyªn t¾c bao trïm chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng nµy cña Mü lµ dïng chñ nghÜa b¶o hé mËu dÞch ®Ó chèng l¹i chñ nghÜa b¶o hé mËu dÞch th«ng qua c¸c c«ng cô thuÕ quan, h¹n ng¹ch, c¸c biÖn ph¸p kü thuËt h¹n chÕ xuÊt nhËp khÈu, c¸c luËt th­¬ng m¹i... C¸c n­íc muèn ®Èy m¹nh bu«n b¸n víi Mü th× ph¶i më cöa thÞ tr­êng cña m×nh theo HiÖp ®Þnh song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng. 3. BiÖn ph¸p ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng ho¸ sang thÞ tr­êng Mü §Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng ho¸ sang thÞ tr­êng Mü, nh÷ng bµi häc rót ra tõ nghiªn cøu kinh nghiÖm cña c¸c n­íc cã hµng ho¸ sang thÞ tr­êng nµy lµ : * TËn dông lîi thÕ gÇn Mü vµ hîp t¸c kinh tÕ víi Mü : §ã lµ kinh nghiÖm cña Canada vµ Mªhic«, ch¼ng nh÷ng c¸c n­íc nµy tæ chøc s¶n xuÊt ®Ó ®­a hµng vµo Mü, hä cßn lËp ra c¸c khu kinh tÕ më ®Ó thu hót vèn ®Çu t­ tõ c¸c n­íc xa Mü nh­: NhËt B¶n, Trung Quèc, c¸c n­íc ASEAN..., t¹i ®©y c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi s¶n xuÊt hµng ho¸ ®Ó ®­a trùc tiÕp vµo Mü võa gi¶m ®­îc chi phÝ vËn t¶i, chi phÝ b¶o hiÓm, võa ®­îc h­ëng quy chÕ ­u ®·i thuÕ quan cña khèi NAFTA mµ c¸c n­íc thµnh viªn Mü, Mªhic«, Canada giµnh cho nhau. * TËn dông kiÒu d©n sèng ë Mü ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu: §ã lµ kinh nghiÖm cña Trung Quèc, Hµn Quèc, §µi Loan, Philippines... Hä tËn dông ho¹t ®éng kinh tÕ cña c¸c doanh nghiÖp gèc Hoa, gèc Hµn... ®Ó lµm bµn ®¹p ®­a m¹nh hµng ho¸ voµ thÞ tr­êng Mü mµ kh«ng cÇn bu«n b¸n qua trung gian. Víi nh÷ng khu vùc th­¬ng m¹i cña ng­êi Hoa ë c¸c thµnh phè lín cña n­íc Mü mµ hµng ho¸ Trung Quèc, §µi Loan chiÕm lÜnh thÞ tr­êng Mü mau chãng vµ hiÖu qu¶. * N©ng cao tÝnh c¹nh tranh vÒ gi¸ ®Ó chiÕm lÜnh thÞ tr­êng: §ã lµ kinh nghiÖm cña Trung Quèc, Th¸i Lan, Peru... ThËt vËy, thÞ tr­êng Mü rÊt lín, nh­ng ng­êi Mü kh¸ thùc dông: gi¸ rÎ vÉn lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng ®Ó chiÕm lÜnh thÞ tr­êng, ®Æc biÖt lµ thÞ tr­êng b×nh d©n vµ thu nhËp thÊp. ChÝnh nhê chÝnh s¸ch gi¸ rÎ nh­ng kh«ng vi ph¹m luËt chèng ph¸ gi¸ cña Mü mµ nhiÒu mÆt hµng nh­ : quÇn ¸o, ®å ch¬i trÎ em, giµy dÐp, hµng dÖt kim... cña Trung Quèc chiÕm thÞ phÇn rÊt lín ë Mü. * §a d¹ng ho¸ mÆt hµng, c¶i tiÕn mÉu m· th­êng xuyªn còng lµ biÖn ph¸p quan träng ®Ó chiÕm lÜnh thÞ tr­êng Mü. §ã lµ kinh nghiÖm cña NhËt B¶n, Hµn Quèc, Trung Quèc. ThËt vËy, nhê cã ®æi míi liªn tôc vÒ mÉu m· mµ xe h¬i cña NhËt B¶n th©m nhËp m¹nh vµo thÞ tr­êng, c¹nh tranh ®­îc víi xe h¬i s¶n xuÊt t¹i Mü. Hay nh­ kinh nghiÖm cña Trung Quèc: lóc ®Çu khi míi ®­îc h­ëng quy chÕ Tèi HuÖ Quèc, Trung Quèc th©m nhËp thÞ tr­êng Mü chñ yÕu b»ng nh÷ng mÆt hµng tËn dông lao ®éng nhiÒu nh­: hµng dÖt may, giµy dÐp, ®å da... Nh­ng hiÖn nay, Trung Quèc ®· ®­a hµng chôc nhãm ngµnh hµng xuÊt khÈu vµo Mü trong ®ã 10 mÆt hµng sau ®©y chiÕm 77% kim ng¹ch xuÊt khÈu cña Trung Quèc vµo Hoa Kú : m¸y mãc thiÕt bÞ, m¸y mãc c¬ khÝ, giµy dÐp, ®å ch¬i, ®å gç, may mÆc, ®å nhùa, ®å da, dông cô quang häc, hµng dÖt kim. * Cã chÝnh s¸ch ­u ®·i thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Ó lµm ra hµng xuÊt khÈu ®­a vµo thÞ tr­êng Mü: §ã lµ kinh nghiÖm cña Trung Quèc vµ Campucha: sau khi ®­îc h­ëng quy chÕ Tèi HuÖ Quèc cña Mü, c¸c n­íc nµy giµnh nh÷ng ­u ®·i vÒ thuÕ ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cã hµng xuÊt khÈu sang Mü, nhê vËy mµ Campuchia thu hót m¹nh vèn ®Çu t­ tõ §µi Loan, Hång K«ng, Singapore, hä “®æ x«” ®Õn Campuchia ®Ó tËn dông ­u ®·i vÒ h¹n ng¹ch cña Mü giµnh cho n­íc nµy. NÕu n¨m 1996 doanh sè xuÊt khÈu ngµnh may cña Campuchia chØ ®¹t 72 triÖu USD (®©y lµ n¨m Mü b¾t ®Çu cho Campuchia h­ëng quy chÕ Tèi HuÖ Quèc) th× n¨m 1999 t¨ng vät lªn 600 triÖu USD (chiÕm h¬n 90% kim ng¹ch xuÊt khÈu cña n­íc nµy), 70% sè nµy xuÊt khÈu sang Mü. Nh×n chung, nh÷ng kinh nghiÖm ®Èy m¹nh xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü kÓ trªn ®Òu cã thÓ ¸p dông ë møc ®é kh¸c nhau cho ViÖt Nam. III. Thùc tr¹ng xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam sang thÞ tr­êng Mü 1. T×nh h×nh xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng Mü Tõ tr­íc ®Õn nay, nhiÒu doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· thùc hiÖn ®­îc viÖc xuÊt khÈu mÆt hµng dÖt may sang Mü, nh­ng víi sè l­îng nhá, chØ chiÕm tõ 5% ®Õn 10% tæng l­îng s¶n xuÊt cña c¶ n­íc, cô thÓ kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam vµo Mü n¨m 1999 lµ 30 triÖu USD, n¨m 2000 lµ 40 triÖu USD. Së dÜ nh­ vËy lµ v× s¶n phÈm dÖt may cña ViÖt Nam tuy hoµn toµn kh«ng gÆp trë ng¹i vÒ mÆt chÊt l­îng khi th©m nhËp thÞ tr­êng Mü, nh­ng ph¶i chÞu thuÕ suÊt nhËp khÈu rÊt cao, tõ 30% ®Õn 90%, trong khi ®ã møc thuÕ suÊt thÊp nhÊt mµ c¸c n­íc kh¸c ®­îc h­ëng lµ kho¶ng 20%. Víi h¬n 1000 doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng dÖt may vµ víi hµng v¹n c¬ së s¶n xuÊt may c¸ thÓ, ViÖt Nam cã lîi thÕ vÒ nh©n c«ng lao ®éng cã thÓ lµm ra l­îng s¶n phÈm lín, nh­ng c¸c nhµ s¶n xuÊt hµng dÖt may n¾m rÊt Ýt th«ng tin vÒ luËt lÖ kinh doanh vµ thÞ hiÕu cña thÞ tr­êng Mü. PhÇn lín s¶n phÈm dÖt may ViÖt Nam tr­íc ®©y kh«ng xuÊt khÈu trùc tiÕp sang Mü, mµ ph¶i ®i qua n­íc thø 3 khiÕn gi¸ thµnh bÞ ®éi lªn rÊt nhiÒu nªn ch­a t¹o ®­îc chç ®øng v÷ng ch¾c trªn thÞ tr­êng nµy. Theo thèng kª cña H¶i quan Mü, tæng kim ng¹ch nhËp khÈu hµng dÖt may c¸c lo¹i vµo Mü trong n¨m tµi chÝnh tõ th¸ng 3/1999 ®Õn th¸ng 3/2000 lµ 65,52 tû USD, t¨ng 6,4% so víi cïng kú n¨m tr­íc. Trong ®ã nhËp khÈu tõ ViÖt Nam chØ chiÕm 0,5% tæng nhËp khÈu tõ ASEAN vµ 0,7% tæng nhËp khÈu cña Mü tõ tÊt c¶ c¸c n­íc. VÒ trÞ gi¸, ViÖt Nam ®øng thø 8 trong sè c¸c n­íc ASEAN vµ thø 57 trong tÊt c¶ c¸c n­íc cã hµng dÖt may xuÊt khÈu vµo Mü. 1.1 C¬ cÊu hµng dÖt may ViÖt Nam xuÊt khÈu sang Mü ViÖt Nam xuÊt khÈu sang Mü ®a phÇn lµ hµng may mÆc, chia ra lµm hai chñng lo¹i chñ yÕu lµ hµng dÖt kim vµ hµng dÖt th­êng, víi kim ng¹ch xuÊt khÈu qua c¸c n¨m nh­ sau: C¬ cÊu hµng dÖt may ViÖt Nam xuÊt khÈu sang Mü MÆt hµng 1996 1997 1998 Kim ng¹ch (%) Kim ng¹ch (%) Kim ng¹ch (%) DÖt th­êng 20,01 84,79 21,96 83,15 24,53 81,22 DÖt kim 3,59 15,21 4,45 16,85 5,67 18,78 Tæng céng 23,60 100,00 26,41 100,00 30,20 100,00 Nguån : T¹p chÝ ngo¹i th­¬ng sè 12/99 Sè liÖu trªn cho ta thÊy hµng dÖt th­êng cña ViÖt nam chiÕm tû träng cao trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo thÞ tr­êng Mü. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n, ngoµi thÞ hiÕu cña c«ng chóng Mü ®èi víi hµng dÖt th­êng, lµ do thùc tr¹ng c«ng nghÖ dÖt ViÖt Nam ®ang chó ý ®æi míi trang thiÕt bÞ, l¾p ®Æt c¸c d©y chuyÒn s¶n xuÊt ®ång bé nh»m n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm vµ gia t¨ng hiÖu qu¶ xuÊt khÈu mÆt hµng dÖt kim v× lý do mÆt hµng nµy cã hiªô qu¶ kinh tÕ h¬n. 1.2. C¸c ph­¬ng ph¸p th©m nhËp thÞ tr­êng Mü ViÖt Nam ®· ¸p dông ®èi víi hµng dÖt may ViÖt Nam hiÖn nay ®ang ¸p dông h÷u hiÖu c¸c ph­¬ng thøc th©m nhËp thÞ tr­êng Mü sau: * B¸n trùc tiÕp cho c¸c nhµ kinh doanh Mü ë nh÷ng mÆt hµng cã møc thuÕ suÊt nhËp khÈu chªnh lªch kh«ng nhiÒu so víi Quy chÕ tèi huªh quèc; * Gia c«ng trùc tiÕp, nh­ng rÊt Ýt; * Gia c«ng vµ b¸n qua trung gian c¸c n­íc thø ba nh­ Hong Kong, §µi Loan, Singapore. 2. Nh÷ng khã kh¨n cña s¶n phÈm dÖt may ViÖt Nam xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng Mü. 2.1 §iÓm yÕu cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ngµnh may: * Gi¸ thµnh s¶n phÈm may mÆc cßn cao v× n¨ng suÊt lao ®éng cña c«ng nh©n ngµnh may cßn thÊp h¬n so víi mét sè n­íc trong khu vùc; c«ng nghÖ, thiÕt bÞ m¸y mãc vÉn cßn thua so víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh; nguyªn vËt liÖu ngµnh may chñ yÕu cßn phô thuéc vµo nhËp khÈu lµm gi¸ thµnh nguyªn vËt liÖu cao. * 70 % trÞ gi¸ xuÊt khÈu hµng may mÆc thùc hiÖn qua ph­¬ng thøc gia c«ng, trong khi ®ã thÞ tr­êng Mü chñ yÕu thùc hiÖn nhËp khÈu trùc tiÕp (mua ®øt, b¸n ®o¹n s¶n phÈm). * S¶n phÈm may cña ViÖt Nam ch­a cã th­¬ng hiÖu næi tiÕng thÕ giíi. * Tiªu chuÈn ho¸ chÊt l­îng s¶n xuÊt s¶n phÈm ch­a ®­îc coi träng. cho ®Õn th¸ng 1/2000 ë Thµnh phè Hå ChÝ Minh chiÕm 60% n¨ng lùc may mÆc cña c¶ n­íc míi cã mét C«ng ty Total Phong Phó ®¹t ®­îc tiªu chuÈn qu¶n trÞ ISO 9000. * Do xuÊt khÈu gia c«ng, nªn c«ng t¸c thiÕt kÕ mÉu m· ch­a ®­îc coi träng. * Tr×nh ®é tiÕp thÞ yÕu, phô thuéc vµo phÝa ®èi t¸c n­íc ngoµi ®Æt gia c«ng. * Tay nghÒ c«ng nh©n ch­a cao, v× ®©y ®­îc coi lµ ngµnh cã sù dÞch chuyÓn lao ®éng lín (hËu qu¶ do chÕ ®é tiÒn l­¬ng thÊp). * Am hiÓu vÒ thÞ tr­êng Mü ch­a nhiÒu. 2.2 S¶n phÈm dÖt may khi xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü th­êng gÆp khã kh¨n do nh÷ng quy ®Þnh ngÆt nghÌo cña Mü nh­ sau: * LuËt ph¸p Mü quy ®Þnh rÊt chÆt chÏ vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm, vÒ nh·n m¸c hµng ho¸, vÒ giÊy chøng nhËn xuÊt xø hµng dªth may; * S¶n phÈm dÖt may kh«ng ®­îc ¶nh h­ëng ®Õn søc khoÎ cña ng­êi tiªu dïng, ch¼ng h¹n s¶n phÈm cã nguån gèc tõ ®éng vËt ph¶i ®­îc kiÓm tra thËt kÜ l­ìng ®Ó kh«ng l©y lan mÇm bÖnh tõ vËt sang ng­êi... TÊt c¶ hµng hãa xuÊt sang Mü ph¶i ®¸p øng c¸c qui ®Þnh an toµn, søc kháe céng ®ång Liªn bang còng nh­ yªu cÇu tõng kh¸ch hµng ®Æt ra. §iÒu quan träng lµ ng­êi b¸n ph¶i tu©n thñ ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu cÇn thiÕt nh­ th«ng b¸o trong danh môc an toµn s¶n phÈm ®Ò cËp d­íi ®©y: - Ng­êi tiªu dïng bÞ th­¬ng do sö dông s¶n phÈm lçi cã thÓ kiÖn ng­êi mua ra luËt ph¸p vµ nhµ cung cÊp cã thÓ bÞ ph¹t mét kho¶n tiÒn lín v× nh÷ng “thiÖt h¹i” do t×nh tr¹ng th­¬ng tËt g©y nªn. Nghiªm träng h¬n n÷a ng­êi mua cã thÓ bÞ ®­a ra tßa ¸n Mü vµ ñy ban An toµn S¶n phÈm Tiªu dïng Mü (CPSC) v× ho¹t ®éng nhËp khÈu vµ tiªu thô c¸c s¶n phÈm vi ph¹m qui ®Þnh vÒ tÝnh an toµn. - C¬ quan ChÝnh phñ vµ Côc thÈm ph¸n Mü cã quyÒn dõng ho¹t ®éng nhËp khÈu vµo Mü hoÆc cã thÓ yªu cÇu ng­êi mua ngõng b¸n c¸c s¶n phÈm lçi. - ChÝnh phñ cã thÓ yªu cÇu ng­êi mua thu håi c¸c hµng hãa bÞ lçi vµ b¶n th©n ng­êi mua ph¶i th«ng b¸o cho ng­êi tiªu dïng vÒ t×nh tr¹ng hµng hãa vµ hoµn l¹i tiÒn cho ng­êi tiªu dïng. §©y lµ qu¸ tr×nh rÊt tèn kÐm, mÊt nhiÒu thêi gian vµ cã thÓ bÞ ph¹t nÆng nÕu c¸c biÖn ph¸p gi¶i quyÕt kh«ng æn tháa. - CPSC cã chøc n¨ng ®­a ra c¸c qui ®Þnh an toµn s¶n phÈm vµ c¸c qui ®Þnh nµy b¶o vÖ ng­êi tiªu dïng tr¸nh khái c¸c s¶n phÈm kh«ng an toµn vµ ®Æt tr¸ch nhiÖm nµy lªn c¸c nhµ s¶n xuÊt, nhËp khÈu vµ b¸n lÎ. CPSC ®­a ra c¸c yªu cÇu b¸o c¸o chÆt chÏ ®èi víi c¸c nhµ s¶n xuÊt, nhµ ph©n phèi, nhµ nhËp khÈu vµ nhµ b¸n lÎ vÒ c¸c s¶n phÈm ®· ®­îc liÖt kª ra, kÕt hîp víi ®¹o luËt liªn quan vÊn ®Ò th­¬ng tËt vµ tö vong. - H¬n n÷a CPSC cßn ¸p dông møc ph¹t rÊt nÆng ®èi víi c¸c nhµ s¶n xuÊt, nhµ nhËp khÈu vµ nhµ b¸n lÎ cã hµnh vi vi ph¹m. V× vËy sÏ kh«ng cã mét chuyÕn giao hµng nµo ®­îc thùc hiÖn cho ®Õn khi ng­êi mua nhËn ®­îc kÕt qu¶ kiÓm tra liªn quan ®Õn tÝnh an toµn s¶n phÈm. - TÊt c¶ c¸c lo¹i v¶i 100% b«ng, t¬, gai, axªtat hoÆc lôa vµ v¶i pha cã chøa c¸c lo¹i sîi kÓ trªn víi träng l­îng nhá h¬n 2,6oz/sq yd. - TÊt c¶ c¸c lo¹i v¶i cµo tuyÕt 100% b«ng hoÆc t¬ vµ c¸c lo¹i v¶i pha kh¸c tõ c¸c lo¹i sîi nµy. TÊt c¶ mµu s¾c còng ®Òu ph¶i kiÓm tra v× nhuém ë nh÷ng lÇn kh¸c nhau g©y ¶nh h­ëng ®Õn tû lÖ ®èt ch¸y v¶i cµo tuyÕt. * Riªng víi s¶n phÈm len xuÊt khÈu vµo Mü, cßn ph¶i cã Visa nhËp khÈu cña H¶i quan Mü nh»m ng¨n chÆn nh÷ng s¶n phÈm kh«ng phï hîp víi quy ®Þnh cã thÓ ®­îc ®­a vµo trong n­íc. * Sè l­îng s¶n phÈm dÖt may xuÊt khÈu vµo Mü sau khi hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt-Mü cã hiÖu lùc sÏ ®­îc ®iÒu tiÕt b»ng hµng rµo h¹n ng¹ch (quota), do vËy ph¶i c¹nh tranh b×nh ®¼ng víi tÊt c¶ c¸c n­íc vµ l·nh thæ xuÊt khÈu hµng dÖt may kh¸c trªn thÕ giíi ®· cã mÆt rÊt l©u trªn thÞ tr­êng Mü nh­ HongKong, Trung Quèc, Hµn Quèc, §µi Loan...víi kim ng¹ch hµng n¨m thùc hiÖn rÊt lín. * Mü Ýt thùc hiÖn gia c«ng mµ mua ®øt b¸n ®o¹n ë s¶n phÈm dÖt may. 3. C¬ héi vµ th¸ch thøc cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam khi xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü 3.1 C¬ héi Ngµnh dÖt may ViÖt Nam hiÖn cã 750 doanh nghiÖp (149 liªn doanh vµ 100% vèn n­íc ngoµi), sö dông kho¶ng nöa triÖu lao ®éng, n¨m 1999 xuÊt khÈu 1.680 triÖu USD, nh­ng trong ®ã cã tíi 74% lµ gi¸ trÞ vËt t­ phÝa n­íc ngoµi ®­a ®Õn gia c«ng. - Tr­íc ®©y, hµng dÖt may cña n­íc ta vµo Mü bÞ ®¸nh thuÕ nhËp khÈu cao h¬n tõ 4 ®Õn 5 lÇn tuú theo tõng mÆt hµng so víi c¸c n­íc kh¸c cã quy chÕ NTR. HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt-Mü cã hiÖu lùc, thuÕ nhËp khÈu hµng may vµo thÞ tr­êng Mü gi¶m b×nh qu©n 30-40% nªn kim ng¹ch sÏ gia t¨ng. Theo ­íc tÝnh sau 3-4 n¨m, hµng dÖt may cña ViÖt Nam xuÊt khÈu vµo Mü cã thÓ ®¹t trªn 1 tû USD. H¬n n÷a, chÊt l­îng vµ chñng lo¹i cña hµng dÖt may ViÖt Nam thêi gian gÇn ®©y ®­îc c¸c thÞ tr­êng khã tÝnh NhËt vµ T©y ¢u chÊp nhËn, sÏ dÔ dµng chinh phôc kh¸ch hµng Mü. - Nguån lao ®éng cña ViÖt Nam kh¸ dåi dµo. - C¸c bªn cã thÈm quyÒn cña ViÖt Nam vµ Mü quan t©m chuÈn bÞ ®µm ph¸n HiÖp ®Þnh vÒ may mÆc khi cã ®iÒu kiÖn. - Nhµ n­íc cã nh÷ng chÝnh s¸ch hç trî c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu : xóc tiÕn th­¬ng m¹i, th­ëng xuÊt khÈu. 3.2 Th¸ch thøc MÆc dï hµng dÖt may ViÖt Nam cã nhiÒu c¬ héi xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü nh­ng th¸ch thøc còng kh«ng Ýt : * Tr­íc hÕt, ®èi víi hµng dÖt may, khi hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i cã hiÖu lùc th× mét hiÖp ®Þnh vÒ hµng dÖt may ViÖt-Mü sÏ ®­îc ®µm ph¸n. HiÖn hai bªn vÉn ch­a ®­a ra lÞch tr×nh cô thÓ vÒ viÖc ®µm ph¸n hiÖp ®Þnh vÒ hµng dÖt may, trong ®ã cã thÓ Mü sÏ ¸p dông chÕ ®é h¹n ng¹ch ®èi víi hµng dÖt may ViÖt Nam nh­ ®· tõng ¸p dông ®èi víi Campuchia. V× vËy vÊn ®Ò lµ ph¶i tranh thñ hÕt møc tr­íc khi Mü ®­a ra h¹n ng¹ch. * CÇn phÊn ®Êu n©ng cao chÊt l­îng nguån nguyªn liÖu, phô liÖu ë trong n­íc, ®¸p øng yªu cÇu rµng buéc vÒ tû lÖ néi ®Þa ho¸ ®Ó ®­îc h­ëng chÕ ®é thuÕ quan ­u ®·i hay quy chÕ thuÕ quan phæ cËp (GSP) cña Mü dµnh cho c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. Yªu cÇu tû lÖ néi ®Þa ho¸ ®èi víi ngµnh may rÊt cao, lªn ®Õn 60%, trong khi tû lÖ néi ®Þa ho¸ thùc tÕ cßn thÊp h¬n nhiÒu, do chÊt l­îng v¶i cña ta cßn qu¸ kÐm, nªn hÇu hÕt nguyªn liÖu sö dông cho ngµnh may xuÊt khÈu hiÖn nay ®Òu ph¶i nhËp. Ngay ¸o quÇn ®ang xuÊt khÈu vµo EU, chØ cã tû lÖ nhá ®¸p øng tiªu chuÈn ®Ó cÊp Form A, cßn hÇu hÕt xuÊt khÈu theo chøng chØ xuÊt xø Form T, nghÜa lµ ch­a ®­îc h­ëng møc thuÕ quan ­u ®·i cao nhÊt. §èi víi Mü, ®iÒu kiÖn ®Ó ®­îc h­ëng chÕ ®é thuÕ quan ­u ®·i ®èi víi mét sè mÆt hµng, trong ®ã cã hµng dÖt may cßn khã kh¨n vµ phøc t¹p h¬n so víi quy ®Þnh cña EU, h¬n n÷a quy ®Þnh nµy hµng n¨m ®Òu ®­îc Mü xem xÐt ®iÒu chØnh. * Kh©u thiÕt kÕ mÉu m· s¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cßn yÕu. Bªn c¹nh ®ã, tû lÖ sö dông nguyªn phô liÖu trong n­íc ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm dÖt may cßn rÊt thÊp. * Nguån nh©n lùc tr×nh ®é cao cßn h¹n chÕ ChÊt l­îng nguån lao ®éng hiÖn nay ®ang lµ vÊn ®Ò khã ®èi víi c¸c nhµ qu¶n lý ngµnh dÖt may. Theo sè liÖu cña héi DÖt-May-Thªu-§an thµnh phè Hå ChÝ Minh, sè ng­êi lao ®éng trong ngµnh tèt nghiÖp cÊp 3 chØ ®¹t 4%, v¨n ho¸ cÊp 2 chiÕm 61%, cÊp 1 chiÕm 21% ; vÒ chÊt l­îng chuyªn m«n chØ cã 12,5% tr­ëng d©y chuyÒn ®­îc ®µo t¹o chÝnh quy; 12,7% ®­îc ®µo t¹o t¹i chøc; 14,5% ®­îc ®µo t¹o ng¾n h¹n, trong khi cã tíi 60,3% ch­a hÒ ®­îc ®µo t¹o bªn ngoµi. Vµ hiÖn rÊt Ýt c«ng ty quan t©m ®Õn viÖc ®µo t¹o tay nghÒ còng nh­ kiÕn thøc cho nh÷ng lao ®éng gi÷ vÞ trÝ then chèt trong d©y chuyÒn s¶n xuÊt, hoÆc nÕu cã th× còng xuÊt ph¸t tõ viÖc sö dông nh÷ng lao ®éng lµm viÖc l©u n¨m, cã n¨ng suÊt cao, cã kinh nghiÖm lªn ®¶m nhiÖm. ¤ng Lª Quèc ¢n - chñ tÞch H§QT tæng c«ng ty dÖt may ViÖt Nam, trong bµi viÕt Ngµnh dÖt may víi vÊn ®Ò héi nhËp ®· chØ ra : “... mét trong nh÷ng yÕu tè chÝnh vµ ®iÓm m¹nh chÝnh lµm cho hµng dÖt may ViÖt Nam t¨ng tÝnh c¹nh tranh ®­îc nh­ hiÖn nay ®ã lµ chÊt l­îng..., kh«ng Ýt c«ng ®o¹n cßn cã sù can thiÖp trùc tiÕp cña con ng­êi lµm cho chÊt l­îng s¶n phÈm kh«ng æn ®Þnh...”. Sau quyÕt ®Þnh sè 55/2001/Q§/TTg cña ChÝnh phñ, c¸c doanh nghiÖp liÖu cã thùc hiÖn ®­îc khi ®iÓm 5 ®iÒu 2 cña QuyÕt ®Þnh cho phÐp “ Dµnh toµn bé nguån thu phÝ h¹n ng¹ch dÖt may cho viÖc më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu, trong ®ã cã chi phÝ cho c¸c ho¹t ®éng tham gia c¸c tæ chøc dÖt may quèc tÕ, cho c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i vµ ®µo t¹o nguån nh©n lùc cho ngµnh dÖt may”. Trong khi ®ã t¹i héi nghÞ kh¸ch hµng vÒ nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng n¨m 2001 do Së lao ®éng - th­¬ng binh vµ x· héi thµnh phè Hå ChÝ Minh tæ chøc, nhiÒu doanh nghiÖp rÊt bøc xóc vµ thùc sù quan t©m ®Õn vÊn ®Ò ®µo t¹o chuyÒn tr­ëng (CT), tæ tr­ëng (TT) vµ nh©n viªn kiÓm tra chÊt l­îng cña s¶n phÈm (KCS), nh­ng vÉn cßn nhiÒu lóng tóng kh«ng biÕt tæ chøc gi¶i quyÕt nh­ thÕ nµo. * Mü kh«ng ®Æt ®¬n hµng nhá lÎ. Mét ®¬n hµng cña Mü cã thÓ lªn tíi c¶ triÖu s¶n phÈm mµ thêi gian cung øng hµng l¹i rÊt nhanh. Do vËy, cÇn ®­a n¨ng lùc s¶n xuÊt cña c¸c doanh nghiÖp ngµnh may lªn cao vµ cÇn liªn kÕt l¹i nh»m ®ñ søc thùc hiÖn mét ®¬n hµng. * Sù c¹nh tranh ë mÆt hµng may mÆc trªn thÞ tr­êng Mü rÊt quyÕt liÖt. ThËt vËy, Trung Quèc lµ ®èi thñ c¹nh tranh lín víi ­u thÕ phong phó vÒ chñng lo¹i hµng ho¸, gi¸ rÎ. Mét sè n­íc ASEAN nh­ Philippines, Th¸i Lan, Ind«nªsia lµ nh÷ng n­íc xuÊt khÈu lín, cã s½n thÞ tr­êng tiªu thô. Tuy gi¸ nh©n c«ng cao h¬n ViÖt Nam nh­ng hä cã ­u thÕ nhê sù tù tóc ®­îc nguyªn liÖu v¶i vµ c¸c phô kiÖn may chÊt l­îng cao nªn ®· gãp phÇn gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm. NhiÒu nh·n hiÖu uy tÝn cã thÓ kÓ ®Õn lµ ¸o thun “c¸ sÊu” cña Th¸i Lan, quÇn lãt hiÖu “Soel” cña Philippin... Bªn c¹nh ®ã, Mªhic«, Cana®a vµ c¸c n­íc vïng Caribª ®ang lµ c¸c quèc gia cã xu thÕ vµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó gia t¨ng xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo Mü trong nh÷ng n¨m tíi ®©y, sÏ lµ nh÷ng ®èi thñ c¹nh tranh m¹nh mÏ nhÊt trong rÊt nhiÒu ®èi thñ cïng cung cÊp mÆt hµng nµy cho thÞ tr­êng Mü. * ViÖt Nam ch­a lµ thµnh viªn cña WTO nªn kh«ng ®­îc h­ëng lîi Ých tõ hiÖp ®Þnh ATC (Agreement on Textile and Clothing), HiÖp ®Þnh ®iÒu chØnh viÖc xo¸ bá quota ¸p dông trong hiÖp ®Þnh §a Sîi MFA (Multifibre Agreement). §Æc biÖt trong t­¬ng lai, ®Õn n¨m 2005, WTO xo¸ bá hoµn toµn hµng rµo b¶o hé mËu dÞch ®èi víi hµng dÖt may. §Õn ®ã, nÕu ViÖt Nam ch­a ra nhËp WTO th× khã cã ®iÒu kiÖn c¹nh tranh víi c¸c ®èi thñ kh¸c trªn thÞ tr­êng Mü. 4. C¬ chÕ - chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc vÒ qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu XÐt vÒ mÆt c¬ së ph¸p lý vµ chÝnh s¸ch, c¸c chÝnh s¸ch qu¶n lý c¶ vÜ m« vµ vi m« ®Òu cÇn ph¶i ®­îc c¶i c¸ch triÖt ®Ó vµ toµn diÖn. ViÖc c¶i c¸ch c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc tiÕn hµnh chËm, ch­a ®¹t hiÖu qu¶ cao nh­ mong muèn. ThÞ tr­êng tÝn dông, tµi chÝnh vÉn cßn manh nha, nhá bÐ. ViÖc qu¶n lý ®Êt ®ai, h×nh thµnh khung khæ ®iÒu tiÕt hµnh chÝnh còng lµ mét phÇn cña vÊn ®Ò ®ã. ChÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i, chÝnh s¸ch tµi chinh tÝn dông còng lµ nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc hiÖn nay. Bªn c¹nh ®ã, c¶i c¸ch doanh nghiÖp nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho khu vùc t­ nh©n ph¸t triÓn mét c¸ch hiÖu qu¶ lµ mét trong nh÷ng th¸ch thøc lín cña ngµnh dÖt may. C¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ nãi chung vµ qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu cña n­íc ta nãi riªng cßn nhiÒu bÊt cËp, g©y khã kh¨n kh«ng nhá cho c¸c doanh nghiÖp. Quy ®Þnh thiÕu nhÊt qu¸n, thñ tôc phiÒn hµ, ®Æc biÖt lµ thñ tôc miÔn gi¶m thuÕ quan vµ thñ tôc hoµn thuÕ nhËp khÈu. Doanh nghiÖp cÇn in tªn s¶n phÈm, tªn doanh nghiÖp, n¬i s¶n xuÊt lªn s¶n phÈm cña m×nh còng ph¶i xin giÊy phÐp cña Bé V¨n Ho¸ th«ng tin ®Ó ®­îc in vµ giÊy phÐp nhËp khÈu m¸y in. Hµng dÖt may xuÊt khÈu cña ta chñ yÕu theo h¹n ng¹ch nh­ng c¬ chÕ ph©n bæ h¹n ng¹ch hiÖn nay cßn nhiÒu bÊt hîp lý. C¬ chÕ ph©n bæ h¹n ng¹ch ®ång ®Òu tuy gi¶i quyÕt ®­îc nh÷ng vÊn ®Ò x· héi nh­ng cßn nhiÒu h¹n chÕ vÒ ph­¬ng diÖn kinh tÕ v× c¸c nhµ kinh doanh n­íc ngoµi th­êng muèn ký hîp ®ång víi mét hoÆc mét sè doanh nghiÖp cã uy tÝn thay v× ph¶i ký hîp ®ång víi nhiÒu doanh nghiÖp cïng mét lóc. §ã lµ ch­a kÓ ®Õn sù l·ng phÝ do bá lì ®Æc tÝnh “lîi Ých t¨ng theo quy m«” cña c¸c doanh nghiÖp cã quy m« lín song kh«ng ®ñ h¹n ng¹ch ®Ó s¶n xuÊt. Kh¾c phôc thiÕu sãt nµy, tõ th¸ng 12/1998, viÖc ®Êu thÇu mét phÇn h¹n ng¹ch dÖt may ®· ®­îc tiÕn hµnh thÝ ®iÓm t¹o ra mét b­íc tiÕn míi trong c¬ chÕ qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu. ViÖc cung cÊp c¸c th«ng tin cÇn thiÕt (vÒ thÞ tr­êng, s¶n phÈm) cho c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam tõ c¸c c¬ quan chøc n¨ng lµ ch­a hiÖu qu¶, thiÕu mét sù chØ ®¹o thèng nhÊt, chÆt chÏ cÊp Nhµ n­íc. T×nh tr¹ng nµy dÉn ®Õn hiÖn t­îng lµ th«ng tin thÞ tr­êng mµ c¸c doanh nghiÖp cã ®­îc th­êng chËm vµ thiÕu chÝnh x¸c, kh«ng ®ång bé ; viÖc sö dông c¸c th«ng tin cña nhau còng rÊt khã kh¨n. §©y lµ mét trë ng¹i lín, lµm gi¶m søc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam. 5. KÕt luËn - bµi häc kinh nghiÖm ThÞ tr­êng Mü lµ thÞ tr­êng lín nhÊt toµn cÇu, kh«ng nh÷ng thÞ tr­êng cã dung l­îng lín, mµ hµng nhËp khÈu rÊt ®a d¹ng vµ phong phó vÒ mÉu m·, chñng lo¹i vµ chÊt l­îng. Tuy nhiªn tÝnh c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng Mü rÊt quyÕt liÖt v× thÞ tr­êng Mü ho¹t ®éng theo c¬ chÕ tù do c¹nh tranh, hµng ho¸ cña Mü nhËp khÈu tõ gÇn 150 n­íc. Hµng dÖt may xuÊt khÈu cña ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua ®­a vµo Mü mÆc dï ch­a ®­îc h­ëng quy chÕ Tèi HuÖ Quèc, nh­ng cã tèc ®é t¨ng kh¸ nhanh vÒ kim ng¹ch còng nh­ chñng lo¹i s¶n phÈm. Tuy nhiªn, tÝnh c¹nh tranh cña hµng dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam kh«ng cao h¬n so víi cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh nh­ : Trung Quèc, Th¸i Lan, Mªhic«, Philippines, Ên §é... th× khã cã thÓ th©m nhËp s©u vµ réng vµo thÞ tr­êng nµy. Cho nªn, muèn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng dÖt may sang thÞ tr­êng Mü cÇn ph¶i ¸p dông nh÷ng gi¶i ph¸p hîp lý mang tÝnh ®Æc thï cña ngµnh, võa ph¶i ¸p dông c¸c biÖn ph¸p chung mµ bÊt cø ngµnh hµng nµo muèn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu còng ph¶i ¸p dông. Ngoµi sù nç lùc cña c¸c doanh nghiÖp, th× rÊt cÇn sù hç trî cña Nhµ n­íc ®Ó hµng ho¸ cña ViÖt Nam cã chç ®øng æn ®Þnh vµ v÷ng ch¾c trªn thÞ tr­êng Mü. Th©m nhËp thµnh c«ng ë thÞ tr­êng Mü, sÏ gióp nÒn kinh tÕ ViÖt Nam héi nhËp thµnh c«ng ë khu vùc vµ toµn cÇu. IV. Gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam sang thÞ tr­êng Mü 1. Gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao tÝnh c¹nh tranh cña s¶n phÈm dÖt may ViÖt Nam 1.1 N©ng cao chÊt l­îng vµ thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm th«ng qua viÖc n©ng cao tay nghÒ c«ng nh©n, cã chÝnh s¸ch ­u ®·i ®Ó gi÷ c«ng nh©n giái. - TiÕp tôc ®Çu t­ ®Ó ®æi míi trang thiÕt bÞ, m¸y mãc ; §Çu t­ chiÒu s©u ph¶i ®ång bé vµ hoµn thiÖn cho tõng d©y chuyÒn s¶n xuÊt ®Ó ®æi míi c«ng nghÖ, n©ng cao n¨ng suÊt chÊt l­îng s¶n phÈm, lo¹i bá nh÷ng thiÕt bÞ qu¸ cò vµ l¹c hËu. Kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i sö dông nh÷ng thiÕt bÞ thËt hiÖn ®¹i mµ tïy thuéc vµo ®iÒu kiÖn tµi chÝnh, mÆt hµng, tÝnh ®ång bé vÒ c«ng nghÖ trong d©y chuyÒn ®Ó chän thiÕt bÞ ®Çu t­ cho thÝch hîp. MÆt kh¸c, cÇn ­u tiªn phô tïng thay thÕ, c«ng nghÖ, thiÕt bÞ t¹o ra c¸c mÆt hµng ­u tiªn. §èi víi tõng chuyªn ngµnh hÑp cÇn quan t©m: Ngµnh sîi: C¸c d©y chuyÒn thuéc thÕ hÖ thËp kû 60, 70 cÇn ®­îc thay ®æi. C¸c hÖ thèng m¸y b«ng cÇn ®­îc thay ®æi tr­íc. N©ng cÊp m¸y ch¶i ®Ó ®¹t ®é ph©n ch¶i cao. Bæ sung hÖ thèng ch¶i kü b«ng hiÖn ®¹i cho c¸c d©y chuyÒn lµm sîi chÊt l­îng cao. Thay thÕ bé kÐo dµi m¸y ghÐp cò b»ng c¸c bé kÐo dµi hiÖn ®¹i, bæ sung m¸y ghÐp míi ®Ó c©n ®èi d©y chuyÒn. M¸y sîi vµ m¸y con cÇn thay thÕ c¸c bé kÐo dµi ®· cò ®Ó t¨ng tèc ®é lªn 10-15%. Trang bÞ m¸y nèi vª hiÖn ®¹i cho c¸c d©y chuyÒn lµm sîi cao cÊp, sîi cho dÖt kim. X©y dùng c¸c buång b¶o tr×, söa ch÷a nhá cã tr×nh ®é tiªn tiÕn ®­îc trang bÞ m¸y ®ñ chÝnh x¸c. H­íng chän thiÕt bÞ, c«ng nghÖ, phô tïng cÇn tËp trung vµo nh÷ng nhµ m¸y cã d©y chuyÒn lµm sîi cao cÊp, sîi b«ng chÊt l­îng cao, dÖt s¶n phÈm xuÊt khÈu cña c¸c n­íc T©y ¢u, B¾c Mü, NhËt B¶n ... Trong khi ®ã, c¸c nhµ m¸y lµm sîi chi sè trung b×nh, cã chÊt l­îng ®¶m b¶o tiªu chuÈn th× chän thiÕt bÞ cña ch©u ¸. MÆt kh¸c, còng tïy thuéc vµo tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ mµ lùa chän thiÕt bÞ, c«ng nghÖ phï hîp. Ngµnh dÖt: §èi víi dÖt thoi, nhÊt thiÕt ph¶i trªn c¬ së mÆt hµng mòi nhän ®· x¸c ®Þnh ®Ó lùa chän thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ cho phï hîp trªn c¬ së 8 nhãm s¶n phÈm ®· h×nh thµnh trong nh÷ng n¨m qua vµ nh÷ng s¶n phÈm míi theo yªu cÇu cña thÞ tr­êng. Do ®ã, h­íng ®Çu t­ lµ hiÖn ®¹i hãa c«ng nghÖ tõng b­íc, song s¶n phÈm ph¶i ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ. VÒ m¸y dÖt, ®Çu t­ c¸c thiÕt bÞ kh«ng thoi hiÖn ®¹i, gi¶m dÇn m¸y dÖt cã thoi, nhÊt lµ c¸c m¸y khæ hÑp. PhÊn ®Êu ®Õn n¨m 2010 chØ cßn mét l­îng nhá m¸y dÖt cã thoi dïng ®Ó dÖt mét sè mÆt hµng truyÒn thèng. C«ng ®o¹n hå m¾c c¸c thiÕt bÞ cò ph¶i ®­îc thay thÕ ®Ó ®¹t ®­îc trôc hå chÊt l­îng cao cung cÊp cho dÖt hiÖn ®¹i. §èi víi dÖt thoi, cho ®Õn nay ngµnh dÖt kim ViÖt nam cã 4 lo¹i thiÕt bÞ: dÖt kim trßn, dÖt kim ®an däc, dÖt kim ph¼ng, dÖt kim bÝt tÊt. Song ®Ó cã ®­îc s¶n phÈm dÖt kim hoµn chØnh ph¶i ®Æc biÖt quan t©m ®Õn hai kh©u nhuém - xö lý hoµn tÊt vµ c¾t - may. Tõ nay ®Õn n¨m 2005, Ngµnh dÖt ViÖt nam cÇn thay thÕ toµn bé thiÕt bÞ cò, bæ sung n©ng cÊp mét sè thiÕt bÞ cßn sö dông ®­îc. §Çu t­ ®ång bé mét sè d©y chuyÒn s¶n xuÊt c«ng nghÖ tiªn tiÕn ®Ó lµm mét sè mÆt hµng chñ yÕu theo tõng vïng qui ho¹ch lµm nßng cèt cho tõng khu vùc. H¬n thÕ n÷a, tõng b­íc ®Çu t­ c¸c thiÕt bÞ xö lý hoµn tÊt ®Ó n©ng cao chÊt l­îng vµ gi¸ trÞ s¶n phÈm theo yªu cÇu cña thÞ tr­êng. §Õn n¨m 2010, Ngµnh dÖt cÇn hoµn thiÖn thiÕt bÞ còng nh­ c«ng nghÖ trong toµn Ngµnh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp lín vµ s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu. Ngµnh nhuém - xö lý hoµn tÊt: §©y lµ c«ng ®o¹n quan träng nhÊt trong Ngµnh dÖt, ngoµi yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm, gi¸ trÞ cña s¶n phÈm ®­îc quyÕt ®Þnh bëi kh©u xö lý hoµn tÊt. Do vËy, lùa chän thiÕt bÞ - c«ng nghÖ ë c«ng ®o¹n nµy cÇn ®­îc ®Æc biÖt quan t©m vµ ®Çu t­ thÝch ®¸ng. Muèn chÊt l­îng s¶n phÈm cao vµ n©ng cao gi¸ trÞ mÆt hµng ph¶i nhanh chãng ®æi míi thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ nhuém - xö lý hoµn tÊt. Ngµnh may: C«ng nghÖ Ngµnh may cÇn ®­îc ®Çu t­, n©ng cÊp ®Ó theo kÞp c¸c n­íc trong khu vùc vµ ®¶m b¶o yªu cÇu cña thÞ tr­êng. §èi víi Ngµnh may, thÞ tr­êng mÉu mèt thay ®æi rÊt nhanh vµ nh¹y c¶m. V× vËy, c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ ph¶i ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu thay ®æi nhanh chãng cña thÞ tr­êng. §èi víi kh©u s¶n xuÊt, ¸p dông ®­a thiÕt kÕ gi¸c s¬ ®å trªn m¸y tÝnh, m¸y tr¶i v¶i tù ®éng vµ kh©u c¾t cho c¸c doanh nghiÖp lín. Thay ®æi, bæ sung c¸c m¸y Ðp dÝnh cã chÊt l­îng cao còng nh­ trang bÞ c¸c m¸y c¾t tù ®éng theo ch­¬ng tr×nh, c¾t b»ng tia laze. §èi víi kh©u r¸p s¶n phÈm, thay míi c¸c m¸y may c«ng nghiÖp vµ may chuyªn dïng cã thêi gian sö dông trªn 10 n¨m. T¨ng tû lÖ c¸c m¸y may cã c¾t chØ, l¹i mòi tù ®éng. §­a thiÕt bÞ tù ®éng cã chuyªn m«n hãa cao vµo c¸c d©y chuyÒn s¶n xuÊt. §èi víi kh©u hoµn thiÖn s¶n phÈm, ®Çu t­ cho c¸c d©y chuyÒn c¸c lo¹i m¸y: thïa khuyÕt, ®Ýnh cóc tù ®éng, m¸y lµ Ðp ®Þnh h×nh s¶n phÈm, thiÕt bÞ lµ ñi chÊt l­îng cao. §Çu t­ thªm mét sè ph©n x­ëng giÆt mµi hoµn thiÖn s¶n phÈm dÖt may. Nãi c¸ch kh¸c, trong ho¹t ®éng ®Çu t­ chiÒu s©u, cÇn ®Çu t­ c¸c nhµ m¸y míi trong toµn Ngµnh t¹o ra c¸c s¶n phÈm cã chÊt l­îng cao, n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý, tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt, tr×nh ®é c«ng nghÖ, tay nghÒ c«ng nh©n, v­¬n lªn tiÕp cËn thÞ tr­êng tiÕn tíi hßa nhËp dÇn vµo khu vùc vµ thÕ giíi. §©y còng lµ mét b­íc thùc hiÖn chñ tr­¬ng c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc theo nghÞ quyÕt cña §¶ng ®· ®Ò ra. Ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may ph¸t triÓn sÏ kÐo theo vµ gióp mét sè ngµnh kh¸c cïng ph¸t triÓn theo nh­: c¬ khÝ, giao th«ng, dÞch vô th­¬ng m¹i ... Ngµnh dÖt may ph¸t triÓn sÏ t¹o ra mét sè s¶n phÈm c«ng nghiÖp dÖt míi phôc vô l¹i cho c¸c ngµnh kh¸c, gi¶m kim ng¹ch nhËp khÈu cho ®Êt n­íc. Do ®Æc thï cña c¸c doanh nghiÖp dÖt may phÇn lín lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, tæ chøc s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ cao nh­ng cã thÓ gÆp khã kh¨n trong t×m kiÕm thÞ tr­êng vµ giao dÞch xuÊt khÈu. Gi¶i ph¸p cho vÊn ®Ò nµy cã thÓ lµ h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt liªn kÕt däc theo kiÓu vÖ tinh: mét c«ng ty mÑ víi nhiÒu c«ng ty vÖ tinh cïng s¶n xuÊt mét lo¹i s¶n phÈm. C«ng ty mÑ sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm ®Æt hµng vµ cung øng nguyªn phô liÖu cho c¸c c«ng ty con, sau ®ã thu gom vµ xuÊt khÈu d­íi nh·n hiÖu cña mét c«ng ty lín, ®¶m b¶o vÒ thÞ tr­êng tiªu thô æn ®Þnh. H×nh thøc tæ chøc nµy cã thÓ lµ gi¶i ph¸p cho v­íng m¾c hiÖn nay cña c¸c doanh nghiÖp nhá khi chÕ ®é ®Êu thÇu h¹n ng¹ch ®­îc ¸p dông. C«ng ty mÑ sÏ ®øng ra ®Êu thÇu vµ ph©n bæ h¹n ng¹ch cho c¸c vÖ tinh cña m×nh. Quan hÖ mËt thiÕt h¬n gi÷a c«ng mÑ vµ c¸c vÖ tinh cã thÓ lµ h×nh thøc thay thÕ tèt h¬n cho h×nh thøc xuÊt khÈu ñy th¸c hiÖn ®ang ®­îc ¸p dông ë mét sè doanh nghiÖp may xuÊt khÈu. Nã cho phÐp gom nh÷ng l« hµng lín, thuËn tiÖn h¬n cho ng­êi nhËp khÈu nh­ hiÖn nay, kh¸ch hµng ®Æc biÖt lµ c¸c nhµ nhËp khÈu §øc th­êng xuyªn yªu cÇu, ®ång thêi gi¶m ®­îc chi phÝ vÒ thñ tôc xuÊt khÈu. - Quan t©m tho¶ ®¸ng ®Ó ®Çu t­ vµo c«ng nghiÖp thiÕt kÕ thêi trang, cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vµ hç trî cho c¸c c«ng ty may lín ®Çu t­ vµo m¸y tÝnh trî gióp thiÕt kÕ vµ s¶n xuÊt - c«ng nghÖ CAD - CAM (Computer Added Design - Computer Added Manufacturing); c«ng nghÖ CAD - CAM cã nhiÒu c«ng dông : vÏ ph¸c th¶o trªn m¸y, t¹o ra nh÷ng mÉu c¾t chÝnh x¸c, m« t¶ ®­îc chÊt liÖu v¶i, t¹o ra b¶n vÏ kü thuËt ®Çy ®ñ... ViÖc sö dông lo¹i m¸y nµy gióp doanh nghiÖp t¹o ra ®­îc nh÷ng mÉu m· ®¸p øng yªu cÇu ®a d¹ng cña thÞ tr­êng Mü. - T¹o nh÷ng th­¬ng hiÖu s¶n phÈm may cã uy tÝn; - Chó ý ®Õn tÝnh ®éc ®¸o cña s¶n phÈm th«ng qua viÖc sö dông chÊt liÖu thæ cÈm, s¶n phÈm thªu tay, ®an, ren...; - Chó ý ®Õn chÊt liÖu lµm ra s¶n phÈm may : ®a sè ng­êi Mü cã së thÝch tiªu dïng hµng dÖt kim, hµng v¶i cotton hoÆc chÊt liÖu cã hµm l­îng cotton cao. - §Çu t­ tho¶ ®¸ng vµo c«ng nghÖ bao b× cho s¶n phÈm dÖt may. Bao b× kh«ng nh÷ng ph¶i t¹o ®­îc sù hÊp dÉn, l«i cuèn mµ cßn ph¶i nªu ®­îc c¸c th«ng tin vÒ tÝnh chÊt vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. ThiÕt kÕ bao b× ph¶i phï hîp víi c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ (ghi râ b»ng tiÕng Anh xuÊt xø, cã ghi m· v¹ch), bao b× ph¶i ®¶m b¶o gän gµng ®Ó gi¶m chi phÝ vËn chuyÓn, l­u kho. NhiÒu ng­êi cho r»ng: n©ng cao chÊt l­îng bao b×, nh·n hiÖu sÏ lµm t¨ng gi¸ trÞ hµng ho¸. Thùc tÕ, ng­îc l¹i, chÝnh bao b× chÊt l­îng cao l¹i lµm gi¶m gi¸ hµng ho¸ do gi¶m tæn thÊt khi vËn chuyÓn, nhËp kho b¶o qu¶n vµ trong b¸n hµng. §Æc biÖt, ®©y còng lµ mét trî thñ ®¾c lùc nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cho hµng may mÆc ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng Mü. - HiÖn nay c«ng nghiÖp may mÆc Mü ch­a hiÓu biÕt nhiÒu vÒ chÊt l­îng hµng may mÆc ViÖt Nam. C¸c c«ng ty dÖt may ViÖt Nam nªn tiªu chuÈn ho¸ chÊt l­îng s¶n xuÊt s¶n phÈm theo tiªu chuÈn quèc tÕ, thùc hiÖn qu¶n lý chÊt l­îng theo ISO 9000, t¹o lßng tin cho kh¸ch hµng n­íc ngoµi, trong ®ã cã kh¸ch hµng Mü. 1.2 §¶m b¶o thùc hiÖn c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu lín ®óng thêi h¹n quy ®Þnh §©y còng lµ mét biÓu hiÖn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña nhµ cung cÊp v× c¸c doanh nghiÖp ngµnh may ViÖt Nam ®a phÇn lµ doanh nghiÖp võa vµ nhá. Trong khi ®ã c¸c hîp ®ång ®Æt hµng cña Mü th­êng rÊt lín : tõ 50 - 100 ngµn ®Õn c¶ triÖu lè s¶n phÈm ( mçi lè 12 s¶n phÈm), thêi gian cung cÊp th­êng lµ ng¾n 3 th¸ng trë l¹i. §Ó c¹nh tranh ®­îc víi c¸c n­íc trong khu vùc, ®Æc biÖt víi c¸c doanh nghiÖp Trung Quèc vÒ kh¶ n¨ng cung øng th× viÖc t¨ng c­êng liªn kÕt gi÷a c¸c doanh nghiÖp ngµnh may cã ý nghÜa quan träng. Vai trß cña HiÖp héi ngµnh may cÇn ph¶i ®­îc n©ng cao lªn mét b­íc, trë thµnh ®Çu mèi ®­a ra c¸c khuyÕn c¸o vÒ ®Çu t­, vÒ hîp t¸c s¶n xuÊt... ®Ó ®¶m b¶o mét l« hµng may do nhiÒu doanh nghiÖp thùc hiÖn nh­ng vÉn ®¹t ®­îc c¸c tiªu chuÈn xuÊt khÈu ®ång nhÊt, cã chÊt l­îng cao. C¸c doanh nghiÖp dÖt may nªn kÕt hîp ®Çu t­ thiÕt bÞ chuyªn dïng ®ång bé ®Ó ®ñ søc s¶n xuÊt ra nh÷ng l« hµng víi sè l­îng lín, chÊt l­îng cao, ®¸p øng thêi h¹n giao hµng chÝnh x¸c. 1.3 N©ng cao tÝnh c¹nh tranh vÒ gi¸ cho s¶n phÈm may Qua kh¶o s¸t thÞ tr­êng Mü cho thÊy r»ng trõ nh÷ng “hµng hiÖu” ®­îc c¸c h·ng cña ý, Ph¸p cã gi¸ ®¾t, cßn hµng may mÆc do Trung Quèc, Ên §é, Mªhic« s¶n xuÊt gi¸ rÊt rÎ, nhiÒu thø cßn rÎ h¬n ë ViÖt Nam. Hµng may ViÖt Nam ch­a cã th­¬ng hiÖu cã tiÕng trªn thÕ giíi, th× nªn tiÕp tôc duy tr× chÝnh s¸ch ®Þnh gi¸ thÊp ®Ó tho¶ m·n thÞ tr­êng b×nh d©n cña Mü. §Ó n©ng cao tÝnh c¹nh tranh vÒ gi¸ cho s¶n phÈm may c¸c doanh nghiÖp ngµnh may cÇn ph¶i chó ý ®Õn c¸c biÖn ph¸p : - X¸c ®Þnh s¶n phÈm mòi nhän, cã thÕ m¹nh ®Ó ®Çu t­ c«ng nghÖ míi, t¹o ra c¸c s¶n phÈm t¨ng vÒ sè l­îng, chÊt l­îng vµ cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao. - Cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng ®Ó gi¶m chi phÝ nh©n c«ng trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. - X©y dùng tiªu chuÈn qu¶n trÞ ISO 9000 trong c¸c xÝ nghiÖp may, v× hîp lý ho¸ quy tr×nh s¶n xuÊt gãp phÇn gi¶m ®­îc s¶n phÈm háng, t¨ng thÕ c¹nh tranh, ®æi míi c«ng nghÖ, t¨ng kh¶ n¨ng ph¸t triÓn phï hîp xu thÕ héi nhËp. - T×m kiÕm nguyªn liÖu trong n­íc, kÓ c¶ nguyªn liÖu tõ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ FDI vµ doanh nghiÖp KCX ®Ó gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm. S¶n phÈm Ngµnh dÖt ph¶i ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña Ngµnh may. T¹o lËp mèi quan hÖ qua l¹i mËt thiÕt gi÷a dÖt vµ may. Thµnh lËp bé phËn chuyªn tr¸ch n¾m nhu cÇu cña Ngµnh may ®Ó ®Æt hµng cho Ngµnh dÖt cã h­íng ®Çu t­ vµ tæ chøc s¶n xuÊt hîp lý. Ph¸t triÓn hÖ thèng c«ng ty s¶n xuÊt phô liÖu may trong n­íc. Ngay tõ ®Çu ph¶i ®Çu t­ cho c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, s¶n xuÊt ra c¸c s¶n phÈm phï hîp víi yªu cÇu may xuÊt khÈu. ThiÕt lËp c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch sö dông nguyªn phô liÖu s¶n xuÊt trong n­íc. Quü th­ëng xuÊt khÈu cã 5% dµnh cho c¸c doanh nghiÖp sö dông nguyªn phô liÖu s¶n xuÊt trong n­íc vµ ­u tiªn h¹n ng¹ch cho c¸c doanh nghiÖp sö dông nguyªn phô liÖu néi ®Þa lµ biÖn ph¸p tèt cho vÊn ®Ò nµy. - §Èy m¹nh ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i, x©y dùng ®éi ngò lµm c«ng t¸c thÞ tr­êng n¨ng ®éng vµ v÷ng m¹nh, lËp c¸c v¨n phßng giao dÞch t¹i c¸c thµnh phè lín cña Mü vµ th­êng xuyªn tham gia c¸c héi chî triÓn l·m ®Ó ®Èy m¹nh ho¹t ®éng tiÕp thÞ, ph©n phèi, t¨ng c­êng qu¶ng c¸o, khuÕch tr­¬ng kinh doanh. - Liªn kÕt víi c¸c h·ng n­íc ngoµi ®Ó sö dông th­¬ng hiÖu s¶n phÈm cña hä, ®iÒu nµy cho phÐp ®Þnh gi¸ s¶n phÈm cao, nh­ng vÉn mang tÝnh c¹nh tranh so víi gi¸ cña c¸c h·ng gèc s¶n xuÊt. - Quan t©m ®Õn c«ng nghÖ thiÕt kÕ thêi trang v× thÞ tr­êng Mü Ýt ®Æt gia c«ng mµ mua theo FOB. Còng cÇn l­u ý lµ c¸c c«ng ty may mÆc xuÊt khÈu ViÖt Nam kh«ng nªn ®Þnh gi¸ qu¸ thÊp so víi gi¸ hiÖn hµnh trªn thÞ tr­êng Mü. NÕu kh«ng th× sÏ bÞ xem lµ b¸n ph¸ gi¸ vµ sÏ bÞ ®¸nh thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ vµo mÆt hµng ®ã. 2. C¸c biÖn ph¸p ®­a nhanh s¶n phÈm may ViÖt Nam th©m nhËp vµo thÞ tr­êng Mü Trong 1-2 n¨m ®Çu kÓ tõ khi HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt-Mü cã hiÖu lùc, viÖc t¨ng nhanh khèi l­îng vµ doanh sè xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü cã ý nghÜa quan träng v× theo quy ®Þnh cña LuËt Th­¬ng M¹i Mü, HiÖp ®Þnh song ph­¬ng vÒ hµng dÖt may gi÷a Mü víi n­íc xuÊt khÈu nh­ sau : Møc quota nhËp khÈu hµng dÖt vµo thÞ tr­êng Mü sÏ ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së trÞ gi¸ hoÆc khèi l­îng hµng dÖt ®· ®­a vµo thÞ tr­êng Mü ë thêi ®iÓm ®µm ph¸n. Th­êng th× khèi l­îng hµng dÖt ®­a vµo Mü ®¹t 100.000 t¸ s¶n phÈm th× H¶i quan cña Mü b¾t ®Çu theo dâi vµ khi khèi l­îng nµy t¨ng lªn 200.000 t¸ s¶n phÈm th× phÝa Mü chÝnh thøc ®Ò nghÞ ®µm ph¸n ®Ó x¸c ®Þnh h¹n ng¹ch nhËp khÈu. Nh­ vËy, ®Ó ViÖt Nam cã thÓ nhËn ®­îc h¹n ng¹ch nhËp khÈu lín, th× trong 1-2 n¨m ®Çu kÓ tõ khi HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu dÖt may ViÖt Nam ph¶i nç lùc tèi ®a ®Ó ®­a khèi l­îng hµng ho¸ lín sang thÞ tr­êng nµy. §Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng may cÇn ¸p dông nh÷ng ph­¬ng thøc th©m nhËp sau ®©y : 2.1 Trong thêi gian ®Çu vÉn duy tr× gia c«ng, b¸n vµ ph©n phèi qua trung gian ®Ó ®­a hµng vµo Mü - NhËn gia c«ng cho c¸c c«ng ty cña Hµn Quèc, §µi Loan, Hång K«ng ®Ó qua hä ®­a hµng vµo Mü. - NhËn gia c«ng cho c¸c h·ng may lín ë Mü. - XuÊt khÈu s¶n phÈm sang c¸c thÞ tr­êng trung gian, ®Ó sau ®ã c¸c doanh nghiÖp n­íc nµy ®­a s¶n phÈm vµo thÞ tr­êng Mü. 2.2 XuÊt khÈu trùc tiÕp cho c¸c doanh nghiÖp Mü (Selling to the US) : Kh¸c víi thÞ tr­êng EU vµ NhËt B¶n, c¸c doanh nghiÖp Mü Ýt sö dông ph­¬ng thøc ®Æt hµng gia c«ng may s¶n phÈm, mµ hä th­êng ¸p dông ph­¬ng thøc mua ®øt b¸n ®o¹n. Nªn vÊn ®Ó ë ®©y lµ doanh nghiÖp xuÊt khÈu cña ViÖt Nam ph¶i thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc : - T×m kiÕm kh¸ch hµng Mü, ®Èy m¹nh ho¹t ®éng Marketing . - §Çu t­ vµo c«ng nghÖ thiÕt kÕ thêi trang, t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm may cã mÉu m· phï hîp víi yªu cÇu cña ng­êi tiªu cïng Mü. - §¨ng ký nh·n hiÖu b¶n quyÒn tõng b­íc t¹o lËp th­¬ng hiÖu cã uy tÝn. ë giai ®o¹n nµy, Nhµ n­íc cÇn hç trî c¸c doanh nghiÖp b»ng c¸ch : C¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ ®Ó khuyÕn khÝch ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Çu t­ vµo ngµnh s¶n xuÊt nguyªn liÖu phôc vô may xuÊt khÈu vµ xuÊt khÈu s¶n phÈm may sang thÞ tr­êng Mü. Nhµ n­íc cã c¬ chÕ tµi chÝnh hç trî sù ph¸t triÓn cña ngµnh dÖt may, v× xuÊt khÈu trùc tiÕp cÇn nhiÒu vèn h¬n so víi xuÊt khÈu gia c«ng. 2.3 TiÕn tíi n¨m 2006 - 2010 : ThiÕt lËp hÖ thèng ph©n phèi s¶n phÈm dÖt may t¹i Mü (Selling in the US). Sau khi thö nghiÖm sù tiÕp nhËn cña thÞ tr­êng Mü ®èi víi s¶n phÈm dÖt may cña m×nh qua viÖc b¸n cho mét nhµ nhËp khÈu Mü (tøc “Selling to”), khi cã ®­îc uy tÝn vµ ®ñ tiÒm lùc, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ thiÕt lËp viÖc ph©n phèi trùc tiÕp hµng ho¸ ®Õn tay ng­êi tiªu dïng. C¸ch tèt nhÊt ®Ó thùc hiÖn ®­îc ®iÒu nµy lµ : * T¹o lËp mèi quan hÖ c«ng chóng Tr­íc m¾t c¸c doanh nghiÖp lín cã thÓ t¹o lËp th«ng qua mèi quan hÖ tèt ®Ñp ®· cã víi c¸c h·ng may vµ tËp ®oµn quèc tÕ næi tiÕng ®Ó giíi thiÖu víi c«ng chóng Mü vÒ s¶n phÈm may mÆc ViÖt Nam. Cã thÓ liªn kÕt víi th­¬ng nh©n ViÖt KiÒu Mü ®Ó t¹o lËp tõng b­íc quan hÖ víi thÞ tr­êng Mü. * ThiÕt lËp c¸c ®¹i lý b¸n hµng ë Mü ®Ó giao hµng nhanh chãng ®Õn tËn tay ng­êi tiªu dïng, t¹o lËp mèi quan hÖ ngµy cµng g¾n bã víi kh¸ch hµng. CÇn t×m c¸c ®¹i lý cã uy tÝn vµ cã chÕ ®é hoa hång tho¶ ®¸ng ®Ó khuyÕn khÝch b¸n hµng ë ®¹i lý. Trªn thÞ tr­êng Mü, céng ®ång ng­êi ViÖt, kÓ c¶ ng­êi ViÖt gèc Hoa ë Mü lµ nh÷ng kªnh quan träng giíi thiÖu hµng ho¸ ViÖt Nam. Do vËy, chóng ta cÇn chó ý th©m nhËp thÞ tr­êng Mü tr­íc hÕt th«ng qua c¸c khu phè, siªu thÞ vµ chî n¬i cã céng ®ång ng­êi ViÖt sinh sèng ë California, Boston, Washington D.C, New york, Houston... ë khu vùc nµy, bµ con ng­êi ViÖt ®ang rÊt cÇn nh÷ng s¶n phÈm quª h­¬ng, hµng ho¸ cña ta xuÊt khÈu sang ®©y ch¾c ch¾n sÏ ®­îc hoan nghªnh. 3. C¸c gi¶i ph¸p ®èi víi doanh nghiÖp §Ó ®¹t ®­îc thµnh c«ng trong viÖc th©m nhËp thÞ tr­êng Mü, c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam cÇn chó ý : * Ngay tõ b©y giê, c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam cÇn x¸c ®Þnh râ ph­¬ng h­íng kinh doanh, c¸c ®Çu mèi tiªu thô, c¸c ®èi t¸c, b¹n hµng thÝch hîp... ®Ó cã thÓ gia t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu ngay khi ®Õn lóc thÝch hîp ; * HiÖn nay, s¶n phÈm dÖt may cña ViÖt Nam còng ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña mét sè c¸c c«ng ty Mü ®· vµo ViÖt Nam th¨m dß, t×m kiÕm nguån hµng. Do vËy, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam muèn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo Mü trong t­¬ng lai, nhÊt thiÕt ph¶i chuyªn m«n ho¸, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, h¹ gi¸ thµnh, còng nh­ cÇn ®æi míi d©y chuyÒn c«ng nghÖ s¶n xuÊt vµ biÖn ph¸p qu¶n lý nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt. * Cã chiÕn l­îc ®Çu t­ s¶n xuÊt nguyªn phô liÖu trong n­íc cã chÊt l­îng cao ®Ó gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm dÖt may nh»m n©ng cao tÝnh c¹nh tranh vÒ gi¸ trªn thÞ tr­êng Mü. *C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn lµm quen víi viÖc sö dông th­¬ng m¹i ®iÖn tö ®Ó cËp nhËt th«ng tin, thiÕt kÕ mÉu m·, t×m kiÕm kh¸ch hµng, vµ ®Æc biÖt lµ t¹o phong c¸ch kinh doanh hiÖn ®¹i phï hîp víi c¸c ®èi t¸c doanh nghiÖp Mü. *T¨ng c­êng vai trß cña Tæng C«ng ty dÖt may: Trong c¸c ho¹t ®éng hç trî tµi chÝnh, lµm ®Çu mèi xuÊt nhËp khÈu cho c¸c doanh nghiÖp nhá vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò mµ tõng doanh nghiÖp riªng lÎ kh«ng gi¶i quyÕt ®­îc: t×m kiÕm, më réng thÞ tr­êng, tæ chøc triÓn l·m, héi chî, giíi thiÖu s¶n phÈm trong vµ ngoµi n­íc, giao dÞch bu«n b¸n chuyÓn giao c«ng nghÖ, mÉu mèt s¶n phÈm, nh·n hiÖu hµng hãa, cung cÊp th«ng tin thÞ tr­êng ... Ph¸t huy vai trß cña C«ng ty tµi chÝnh dÖt may, c¸c C«ng ty tµi chÝnh cÇn trë thµnh ®Çu mèi thu hót vèn vµ c©n ®èi nhu cÇu cña c¸c ®¬n vÞ dÖt may trong Tæng C«ng ty vµ c¸c ®¬n vÞ trong HiÖp héi dÖt may. 4. Gi¶i ph¸p ®èi víi Nhµ n­íc 4.1 Nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch thu hót vµ sö dông cã hiÖu qu¶ vèn ®Çu t­ trong n­íc vµ n­íc ngoµi §Ó ®Èy m¹nh s¶n xuÊt vµ n©ng cao kim ng¹ch hµng dÖt may xuÊt khÈu nãi chung vµ hµng dÖt may xuÊt khÈu sang Mü nãi riªng cÇn ®Çu t­ m¹nh mÏ ®Ó huy ®éng, sö dông hiÖu qu¶ nguån vèn trong n­íc. C«ng ty tµi chÝnh dÖt may cÇn ph¸t huy vai trß b»ng c¸ch thay mÆt cho tËp ®oµn c¸c doanh nghiÖp dÖt may trong n­íc ®Ó huy ®éng vèn, sau ®ã hç trî cho c¸c doanh nghiÖp ®¬n lÎ. VÒ phÝa c¸c doanh nghiÖp dÖt may, ph¶i ®Èy nhanh tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ ®Ó huy ®éng vèn trong n­íc vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Ngoµi ra, ngµnh dÖt ®ßi hái ph¶i cã nguån vèn ®Çu t­ lín, cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­ n­íc ngoµi d­íi mäi h×nh thøc - c¸c xÝ nghiÖp liªn doanh, cæ phÈn hay 100% vèn n­íc ngoµi. Víi Ngµnh may, hiÖn ®ang cã hai quan ®iÓm tr¸i ng­îc. Thø nhÊt, cho r»ng hiÖn n¨ng lùc Ngµnh may ®· d­ thõa trong khi thÞ tr­êng tiªu thô ®ang gÆp khã kh¨n. Bªn c¹nh ®ã, c¸c doanh nghiÖp may kh«ng cÇn vèn lín, cã thÓ thu hót vèn tõ cæ phÇn trong n­íc. V× vËy, h¹n chÕ ®Çu t­ n­íc ngoµi trong lÜnh vùc nµy, gi¶m søc Ðp c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp may cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi - vèn cã ­u thÕ h¬n vÒ nguån vèn, c«ng nghÖ còng nh­ kh¶ n¨ng tiÕp cËn thÞ tr­êng - víi c¸c doanh nghiÖp néi ®Þa. Tuy nhiªn, thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo lÜnh vùc nµy vÉn rÊt cÇn thiÕt nÕu nh­ ViÖt nam muèn cã mét Ngµnh c«ng nghiÖp may thùc sù h­íng tíi xuÊt khÈu. C¸c s¶n phÈm may cña c¸c doanh nghiÖp nµy, víi ­u thÕ vÒ c«ng nghÖ, nguyªn liÖu, mÉu m· sÏ “më ®­êng” cho s¶n phÈm may víi nh·n hiÖu hµng hãa cña ViÖt nam trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. Tuy nhiªn, nªn tËp trung ®Çu t­ vµo c¸c mÆt hµng míi, phøc t¹p mµ c¸c doanh nghiÖp hiÖn ch­a s¶n xuÊt ®­îc còng nh­ ­u tiªn ph©n bæ h¹n ng¹ch xuÊt khÈu sang EU cho c¸c doanh nghiÖp trong n­íc, khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi t×m thÞ tr­êng phi h¹n ng¹ch. Thu hót sù trî gióp cña c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ, c¸c tæ chøc m«i tr­êng thÕ giíi cho “s¶n phÈm c«ng nghiÖp xanh vµ s¹ch”. HiÖn c¸c doanh nghiÖp dÖt ®ang rÊt khã kh¨n trong t×m nguån vèn ®Ó thay ®æi c«ng nghÖ dÖt - nhuém theo c¸c qui ®Þnh ISO 9000 vµ ISO 14000. Kinh nghiÖm tranh thñ sù gióp ®ì cña c¸c tæ chøc m«i tr­êng cña c¸c n­íc quan t©m nhiÒu ®Õn vÊn ®Ò nµy nh­ Hµ Lan, §øc, Cana®a, ... mµ c¸c n­íc xuÊt khÈu s¶n phÈm dÖt trong khu vùc nh­ Ên §é, Nªpan ®· ¸p dông cã thÓ lµ mét kinh nghiÖm tèt ®Ó ViÖt nam gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò nµy. 4.2 Hç trî xóc tiÕn th­¬ng m¹i cho c¸c doanh nghiÖp ngµnh may §Ó hç trî c¸c doanh nghiÖp dÖt may vèn cã quy m« võa vµ nhá, nguån vèn cßn h¹n hÑp, Nhµ n­íc cÇn tæ chøc c¸c ®oµn th­¬ng m¹i qua l¹i nhau, c¸c chuyÕn ®i kh¶o s¸t thÞ tr­êng, më showroom, website, tham quan triÓn l·m héi chî... Nªn thµnh lËp trung t©m th­¬ng m¹i, siªu thÞ thêi trang dÖt may hoÆc trung t©m kinh tÕ may víi c¸c chøc n¨ng sau : - Cung cÊp nh÷ng th«ng tin vÒ c¬ héi gia c«ng, mua b¸n hµng may ë c¸c khu vùc thÞ tr­êng thÕ giíi, nhÊt lµ thÞ tr­êng Mü. - M«i giíi thuª m­ín, mua b¸n m¸y mãc, trang thiÕt bÞ ngµnh may. - Tæ chøc b×nh chän “Top-ten” trong s¶n phÈm dÖt may ®Ó khuyÕn khÝch n©ng cao chÊt l­îng hµng dÖt may ViÖt Nam. - T­ vÊn kü thuËt, bu«n b¸n, thñ tôc H¶i quan... ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ngµnh may. 4.3 Hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu §Ó thùc hiÖn gi¶i ph¸p nµy, truíc hÕt cÇn ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc nhËp nguyªn vËt liÖu, hµng mÉu, b¶n vÏ. Ngµnh dÖt may cÇn ®­îc h­ëng chÕ ®é thuÕ quan ­u ®·i hîp lý, chÝnh s¸ch th­ëng ®¹i lý, tæ chøc ®µo t¹o cho c¸c ®¹i lý, cÇn cã chÕ ®é trî cÊp gi¸ tho¶ ®¸ng cho c¸c doanh nghiÖp vµ thÞ tr­êng Mü. C¬ chÕ ph©n bè h¹n ng¹ch ph¶i ®­îc thay ®æi c¨n b¶n theo h­íng sö dông h¹n ng¹ch lµm c«ng cô thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp tiÕn ra thÞ tr­êng kh«ng h¹n ng¹ch. ViÖc ph©n bæ h¹n ng¹ch b×nh qu©n nh­ hiÖn nay sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng mét sè doanh nghiÖp thõa, trong khi mét sè kh¸c thiÕu h¹n ng¹ch nªn cã hiÖn t­îng mua b¸n h¹n ng¹ch gi÷a c¸c doanh nghiÖp, ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn viÖc c©n ®èi thÞ tr­êng. Tõ n¨m 1999, ®Êu thÇu mét phÇn h¹n ng¹ch hµng dÖt may ®· ®­îc ¸p dông thÝ ®iÓm nh­ng ®©y ch­a ph¶i lµ gi¶i ph¸p tèt nhÊt trong giai ®o¹n hiÖn nay v× nÕu ®Êu thÇu h¹n ng¹ch, sÏ cã hiÖn t­îng “tho¶ thuËn ngÇm” cña mét sè doanh nghiÖp lín trong c¶ n­íc ®Ó th¾ng thÇu vµ gi÷ toµn bé h¹n ng¹ch cña c¶ n­íc. §­¬ng nhiªn c¸c doanh nghiÖp cã quy m« nhá h¬n sÏ l©m vµo t×nh tr¹ng bÕ t¾c. §Ó kh¾c phôc nh­îc ®iÓm nµy, trong giai ®o¹n hiÖn nay nªn ¸p dông phæ biÕn h¬n n÷a c¬ chÕ ph©n bæ h¹n ng¹ch theo thµnh tÝch xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng kh«ng h¹n ng¹ch cña doanh nghiÖp. Nh­ vËy sÏ khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp chñ ®éng trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh ®ång thêi t¹o ra sù b×nh ®¼ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp. Ngoµi ra viÖc cÊp h¹n ng¹ch còng nªn chó ý ­u tiªn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp sö dông nguyªn phô liÖu trong n­íc. H¹n ng¹ch dÖt may n¨m 2000 kh«ng t¨ng nhiÒu so víi n¨m 1999 nh­ng quy chÕ ph©n bæ h¹n ng¹ch cã 4 thay ®æi lín nh»m khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, cô thÓ : tØ lÖ ký h¹n ng¹ch c«ng nghiÖp, giao quyÒn ph©n bæ cho UBND Hµ Néi vµ UBND thµnh phè Hå ChÝ Minh, thùc hiÖn ®Êu thÇu thèng nhÊt trong c¶ n­íc vµ phÝ h¹n ng¹ch ®­îc tÝnh b»ng VN§. Trong bèi c¶nh thÞ tr­êng tiªu thô truyÒn thèng gÆp nhiÒu khã kh¨n, Nhµ n­íc cÇn sö dông quü th­ëng xuÊt khÈu ®Ó khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp t¨ng tû lÖ hµng xuÊt khÈu. H¬n n÷a Nhµ n­íc cÇn hç trî cô thÓ cho c¸c doanh nghiÖp t×m kiÕm vµ khai th¸c thÞ tr­êng hoµn toµn míi nh­ cÊp tÝn dông dµi h¹n, l·i suÊt thÊp. C¸c doanh nghiÖp cÇn nghiªn cøu quy chÕ tÝn dông xuÊt khÈu vµo Mü, chÕ ®é ­u ®·i phæ cËp (102-103) ®Ó khai th¸c nguån vèn nµy mua s¾m nguyªn liÖu. Trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng cña n­íc ta hiÖn nay ®Õn n¨m 2010, hµng dÖt may lµ mét trong nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu chñ ®¹o v× nã rÊt phï hîp víi ®iÒu kiÖn lao ®éng vµ s¶n xuÊt cña ViÖt Nam. B­íc sang nh÷ng n¨m ®Çu cña thÕ kû míi, ViÖt Nam sÏ thùc hiÖn hµng lo¹t nh÷ng cam kÕt quèc tÕ vµ khu vùc vÒ héi nhËp mµ vÊn ®Ò ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu lµ c¾t gi¶m thuÕ quan. §Ó ®èi phã víi sù c¹nh tranh b×nh ®¼ng nh­ng khèc liÖt h¬n rÊt nhiÒu khi chóng ta lµ héi viªn chÝnh thøc cña c¸c tæ chøc quèc tÕ, Nhµ n­íc ViÖt Nam cïng víi ngµnh dÖt may ph¶i thùc hiÖn mét c¸ch nhanh chãng vµ ®ång bé hÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p vÒ qu¶n lý vµ s¶n xuÊt nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng dÖt may ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng thÕ giíi nãi chung vµ thÞ tr­êng Mü nãi riªng. KÕt luËn ThÞ tr­êng Mü lµ thÞ tr­êng lín nhÊt toµn cÇu, kh«ng nh÷ng thÞ tr­êng cã dung l­îng lín, mµ hµng nhËp khÈu rÊt ®a d¹ng vµ phong phó vÒ mÉu m·, chñng lo¹i vµ chÊt l­îng. Tuy nhiªn, tÝnh c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng Mü rÊt quyÕt liÖt v× thÞ tr­êng Mü ho¹t ®éng theo c¬ chÕ tù do c¹nh tranh, hµng ho¸ cña Mü nhËp khÈu tõ gÇn 150 n­íc. Hµng dÖt may ViÖt Nam xuÊt khÈu vµo Mü mÆc dï ch­a ®­îc h­ëng quy chÕ Tèi HuÖ Quèc, nh­ng cã tèc ®é t¨ng kh¸ nhanh vÒ kim ng¹ch còng nh­ chñng lo¹i s¶n phÈm. Theo dù ®o¸n sau khi HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt - Mü ®­îc Quèc héi cña hai n­íc th«ng qua, doanh sè xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam sang Mü ë giai ®o¹n ®Çu sÏ t¨ng nhanh. Tuy nhiªn, tÝnh c¹nh tranh cña hµng dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam kh«ng cao h¬n so víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh nh­ Trung Quèc, Th¸i Lan, Mªhico, ... th× khã cã thÓ th©m nhËp s©u vµ réng vµo thÞ tr­êng nµy. Hµng dÖt may ViÖt Nam xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng Mü mÆc dï cã nh÷ng ®iÓm m¹nh nh­ng còng cã nh÷ng ®iÓm yÕu, cã nh÷ng c¬ héi tèt ®Ó ph¸t triÓn nh­ng còng cã nh÷ng nguy c¬ ®e do¹. Cho nªn, ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu mÆt hµng nµy sang thÞ tr­êng Mü cÇn ¸p dông nh÷ng gi¶i ph¸p võa mang tÝnh ®Æc thï cña ngµnh võa mang tÝnh chÊt chung mµ bÊt cø ngµnh hµng nµo muèn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu còng ph¶i ¸p dông. Ngoµi sù nç lùc cña c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh, th× cÇn sù hç trî trùc tiÕp còng nh­ gi¸n tiÕp cña Nhµ n­íc ®Ó hµng dÖt may ViÖt Nam cã chç ®øng æn ®Þnh vµ v÷ng ch¾c trªn thÞ tr­êng Mü. Th©m nhËp thµnh c«ng ë thÞ tr­êng Mü ®ã lµ mét b­íc tiÕn gióp nÒn kinh tÕ ViÖt Nam héi nhËp thµnh c«ng ë khu vùc vµ toµn cÇu. Tµi liÖu tham kh¶o T¹p chÝ Kinh tÕ thÕ giíi sè 3 (65)/2000 T¹p chÝ Th­¬ng nghiÖp thÞ tr­êng ViÖt Nam sè th¸ng 6/2001 T¹p chÝ Th­¬ng nghiÖp thÞ tr­êng ViÖt Nam sè th¸ng 7/2000 T¹p chÝ Th­¬ng nghiÖp thÞ tr­êng ViÖt Nam sè th¸ng 2/2001 T¹p chÝ Kinh tÕ vµ ph¸t triÓn sè 41/2000 T¹p chÝ Ngo¹i th­¬ng 12-18/5/2000 T¹p chÝ Ngo¹i th­¬ng 18-25/5/2000 T¹p chÝ Th­¬ng m¹i sè 10/1997 T¹p chÝ Th­¬ng m¹i sè 23/2001 T¹p chÝ Th­¬ng m¹i sè 5/2001 T¹p chÝ Nghiªn cøu vµ trao ®æi T¹p chÝ Kinh tÕ vµ dù b¸o ChiÕn l­îc ph¸t triÓn xuÊt nhËp khÈu thêi kú 2001-2010 (Bé th­¬ng m¹i) S¸ch ChiÕn l­îc th©m nhËp thÞ tr­êng Mü