Khóa luận Nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát tối cao của Quốc hội

chó träng ®Õn chÊt l­îng. Cã nh÷ng v¨n b¶n söa ®æi bæ sung nhiÒu lÇn, cã nh÷ng v¨n b¶n ¸p dông trong thùc tÕ ch­a ®­îc bao l©u l¹i huû bá bæ sung… Theo b¸o c¸o cña c«ng t¸c kiÓm tra cña ChÝnh phñ tõ th¸ng 11/2003 ®Õn th¸ng 5/2005 th× trong sè 3632 v¨n b¶n ®­îc ban hµnh cã trªn 400 v¨n b¶n cã dÊu hiÖu tr¸i ph¸p luËt nh­ néi dung tr¸i víi v¨n b¶n cña cÊp trªn, kh«ng ®¶m b¶o c¨n cø ph¸p luËt. VÊn ®Ò bá phiÕu tÝn nhiÖm ch­a ®­îc thùc hiÖn nhiÒu trªn thùc tÕ mét c¸ch thuËn lîi mét phÇn do quy ®Þnh cña ph¸p luËt yªu cÇu ph¶i cã 20 % sè l­îng ®¹i biÓu Quèc héi ®Ò nghÞ ®­a ra bá phiÕu tÝn nhiÖm.Vµ chÝnh trong mçi c¸ nh©n ®¹i biÓu Quèc héi còng kh«ng cã ý ®Þnh sÏ bá phiÕu tÝn nhiÖm cho c¸c c¸ nh©n gi÷ chøc vô cao trong bé m¸y nhµ n­íc. VÊn ®Ò bá phiÕu tÝn nhiÖm cã lÏ lµ néi dung gi¸m s¸t ch­a ®­îc thùc hiÖn trong mçi k× häp nh­ng còng ch­a cã c¬ chÕ ®Ó thùc hiÖn. §iÒu ®ã kh«ng cã nghÜa lµ tÊt c¶ ®· lµm tèt nhiÖm vô cña m×nh, kh«ng nh÷ng thÕ c¸c ®¹i biÓu kh«ng thùc hiÖn hÕt quyÒn mµ Nhµ n­íc giao cho mµ cßn gi¸n tiÕp lµm cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ kiÖn toµn bé m¸y Nhµ n­íc kh«ng ®­îc thùc hiÖn tèt nhÊt trªn thùc tÕ. Nh­ vËy, ho¹t ®éng gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi hiÖn nay ®· ®¹t ®­îc nhiÒu kÕt qu¶ tÝch cùc, gãp mét phÇn to lín trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn kiÖn toµn bé m¸y Nhµ n­íc vµ hÖ thèng ph¸p luËt, thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Tuy nhiªn chÊt l­îng gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi n­íc ta hiÖn nay vÉn tån t¹i nhiÒu bÊt cËp vµ ®ang rÊt cÇn cã nhiÒu biÖn ph¸p kh¾c phôc, tiÕn tíi n©ng cao chÊt l­îng gi¸m s¸t ®¶m b¶o tèt nhÊt môc ®Ých cña gi¸m s¸t tèi cao. 3.2. Quy tr×nh gi¸m s¸t Cã thÓ nãi, nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ viÖc ¸p dông ph¸p luËt vµo trong thùc tÕ cã liªn quan mËt thiÕt tíi chÊt l­îng gi¸m s¸t vµ ë mét gãc ®é nµo ®ã th× hai vÊn ®Ò nµy cã mèi quan hÖ nh©n qu¶ víi nhau. HiÖn nay, quy tr×nh ¸p dông ®Ó Quèc héi gi¸m s¸t t¹i mçi k× häp ch­a thËt sù khoa häc vµ còng nh­ c¸ch thøc tiÕn hµnh ho¹t ®éng gi¸m s¸t ch­a ®¶m b¶o ®Ó gi¸m s¸t tèi cao ®¹t kÕt qu¶ tèt nhÊt. VÒ ho¹t ®éng xÐt b¸o c¸o t¹i mçi k× häp, tr­íc mçi k× häp th× c¸c c¬ quan c¸ nh©n cã tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o ho¹t ®éng c«ng t¸c cña m×nh tr­íc Quèc héi ®· chuÈn bÞ ®Çy ®ñ b¸o c¸o tµi liÖu liªn quan göi tíi c¸c ®¹i biÓu Quèc héi. Tuy nhiªn hiÖn nay c¸ch lµm viÖc cña Quèc héi vÉn ch­a cã g× thay ®æi tøc lµ vÉn dµnh nhiÒu thêi gian ®Ó ®äc b¸o c¸o vµ c¸c ®¹i biÓu chØ nghe vµ biÓu quyÕt, rÊt Ýt thêi gian dµnh cho th¶o luËn ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña tõng b¸o c¸o. Nh­ vËy, môc ®Ých cña b¸o c¸o lµ ®Ó ph¸t hiÖn ra nh÷ng sai sãt hay cã nh÷ng kiÕn nghÞ gióp cho c«ng viÖc cña c¸ nh©n, c¬ quan, tæ chøc ®ang phô tr¸ch sÏ thùc hiÖn tèt h¬n trong thêi gian tíi. HiÖn nay, Quèc héi tèn rÊt nhiÒu thêi gian cho ®äc b¸o c¸o, tranh c·i tr¸ch nhiÖm thuéc vÒ ai vµ biÓu quyÕt. Trong khi dµnh nhiÒu thêi gian cho ho¹t ®éng xÐt b¸o c¸o th× mét ho¹t ®éng rÊt quan träng lµ chÊt vÊn cña c¸c ®¹i biÓu Quèc héi vµ ®oµn ®¹i biÓu Quèc héi th× l¹i dµnh rÊt Ýt thêi gian kh«ng ®¶m b¶o ®Ó cho ho¹t ®éng nµy ®­îc tiÕn hµnh ®¹t kÕt qu¶ tèt nhÊt. Bªn c¹nh h¹n chÕ vÒ chÊt l­îng chÊt vÊn th× thêi gian chÊt vÊn cßn eo hÑp. TÝnh trung b×nh mçi k× häp Quèc héi dµnh kho¶ng 2 ®Õn 3 ngµy, tèi ®a 3 ngµy ®Ó cho c¸c ®¹i biÓu, ®oµn ®¹i biÓu tiÕn hµnh chÊt vÊn mµ quy ra thêi gian thùc tÕ th× tèi ®a chØ cã kho¶ng 18 tiÕng dµnh cho ho¹t ®éng nµy, nh­ vËy th× rÊt Ýt. Trong khi cã rÊt nhiÒu c©u hái ®­îc göi lªn, thêi gian tr¶ lêi chØ ch­a ®Çy 10 phót, thêi gian dµnh cho ®¸nh gi¸ vµ xem xÐt tr¶ lêi chÊt vÊn lµ hÇu nh­ kh«ng cã. Mµ b¶n chÊt cña chÊt vÊn lµ ®¸nh gi¸ vµ x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm ®Ó cã nh÷ng biÖn ph¸p xö lÝ kh¾c phôc trªn c¬ së ®ã ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ n¨ng lùc ho¹t ®éng cña c¸ nh©n c¬ quan ®ã. VÊn ®Ò bá phiÕu tÝn nhiÖm ®èi víi c¸c c¸ nh©n gi÷ c¸c chøc vô do Quèc héi bÇu hoÆc phª chuÈn th× ph¶i ®­îc Ýt nhÊt 20% tæng sè ®¹i biÓu Quèc héi cïng ®­a ra ®Ò nghÞ, hoÆc kiÕn nghÞ cña Héi ®ång d©n téc, UBTVQH th× ph¸p luËt ch­a quy ®Þnh c¬ chÕ ®Ò nghÞ nh­ thÕ nµo còng nh­ tiªu chÝ ®Ó cã thÓ c¨n cø ®­a ra ®Ò nghÞ bá phiÕu tÝn nhiÖm nªn rÊt khã cã thÓ thùc thi. Bªn c¹nh ®ã, vÊn ®Ò t©m lÝ cßn ¶nh h­ëng ®Õn mçi c¸ nh©n ®¹i biÓu khi bá phiÕu tÝn nhiÖm khi mµ ng­êi ®ã cã thÓ ®ang lµ cÊp trªn cña m×nh khi ®¹i biÓu ®ã ho¹t ®éng ë ®Þa ph­¬ng. Do vËy dï ®­a ra bá phiÕu tÝn nhiÖm n÷a th× kÕt qu¶ còng ch­a ch¾c ®· kh¸ch quan. 3.3. VÊn ®Ò hËu gi¸m s¸t §©y lµ mét trong nh÷ng tån t¹i bÊt cËp nhÊt hiÖn nay mµ gi¸m s¸t tèi cao ®ang gÆp ph¶i. Muèn gi¸m s¸t thùc sù hiÖu qu¶ th× hËu gi¸m s¸t cÇn ®­îc tiÕn hµnh triÓn khai trªn thùc tÕ, kÕt luËn gi¸m s¸t ph¶i ®­îc triÓn khai vµ cã sù chØ ®¹o ®«n ®èc thùc hiÖn. Tuy nhiªn, vÊn ®Ò nµy cßn tån t¹i nhiÒu h¹n chÕ, nã lµ mét yÕu tè lµm gi¶m hiÖu qu¶ cña gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi vµ gi¸m s¸t sÏ lu«n ë trong t×nh tr¹ng c¸c ®oµn gi¸m s¸t dÉm ch©n nhau, gi¸m s¸t cßn nÐ tr¸nh ch­a kiªn quyÕt. HiÖn nay, t×nh tr¹ng thùc hiÖn c¸c kiÕn nghÞ cña ®oµn gi¸m s¸t, c¸c nghÞ quyÕt cña Quèc héi ch­a ®­îc triÓn khai nghiªm tóc. Mét vÊn ®Ò ®­îc gi¸m s¸t rÊt nhiÒu lÇn nh­ng vÉn kh«ng ®¹t kÕt qu¶ nh­ dù ¸n nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt, ch­¬ng tr×nh 135... Ngay c¶ viÖc chÊt vÊn trªn héi tr­êng th× viÖc Bé tr­ëng lµm g× ®Ó xoay chuyÓn thay ®æi nh÷ng tån t¹i trong lÜnh vùc m×nh qu¶n lÝ th× kh«ng cã mét c¬ chÕ nµo gi¸m s¸t c¶. Gi¸m s¸t kh«ng chØ nh»m môc ®Ých t×m ra nh÷ng thiÕu sãt bÊt cËp, h¹n chÕ khuyÕt ®iÓm, ®¸nh gi¸ kh¸ch quan kÞp thêi nh÷ng mÆt tèt tÝch cùc n¨ng ®éng s¸ng t¹o, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng vµ viÖc tu©n thñ ph¸p luËt cña ®èi t­îng gi¸m s¸t mµ cßn ph¶i hËu kiÓm tra sau gi¸m s¸t. Tuy vËy, cßn nhiÒu tr­êng hîp gi¸m s¸t xong ®Ó ®Êy coi nh­ viÖc ®· råi. Bªn c¹nh ®ã, hËu gi¸m s¸t cßn tån t¹i vÊn ®Ò chÕ tµi gi¸m s¸t ch­a nghiªm, kh«ng cã mét chÕ tµi nµo gi¶i quyÕt triÖt ®Ó viÖc kh«ng tu©n theo, thùc hiÖn kh«ng ®óng kh«ng ®Çy ®ñ nh÷ng quyÕt ®Þnh gi¸m s¸t ®Ò ra. 4. Nguyªn nh©n chñ yÕu h¹n chÕ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi §Ó kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng trong ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi n­íc ta hiÖn nay, tr­íc hÕt ph¶i t×m, x¸c ®Þnh ®­îc ®óng nguyªn nh©n chñ yÕu ®· h¹n chÕ ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi. Tõ ®ã, nhËn thøc ®óng ®¾n vÊn ®Ò vµ cã c¸ch gi¶i quyÕt. Ho¹t ®éng gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi hiÖn nay ch­a ®¹t kÕt qu¶ cao nh­ mong ®îi vµ ®ßi hái ngµy cµng cao cña x· héi. Cã rÊt nhiÒu nguyªn nh©n t¸c ®éng ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng gi¸m s¸t tèi cao. Sau ®©y lµ nh÷ng lÝ do chñ yÕu h¹n chÕ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi. - Thø nhÊt, hÖ thèng ph¸p luËt ch­a hoµn thiÖn HiÖn nay, ngoµi nh÷ng quy ®Þnh trong HiÕn ph¸p vµ LuËt tæ chøc Quèc héi, néi quy k× häp Quèc héi… Chøc n¨ng nhiÖm vô quyÒn h¹n cña Quèc héi th× t¹i k× häp cña Quèc héi Kho¸ XI n¨m 2003 ®· th«ng qua LuËt ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi quy ®Þnh chi tiÕt vÒ quyÒn gi¸m s¸t cña Quèc héi, thÓ hiÖn sù ph¸t triÓn trong qu¸ tr×nh lËp ph¸p, ®¸p øng yªu cÇu ®ßi hái cña ho¹t ®éng gi¸m s¸t nãi chung vµ gi¸m s¸t tèi cao nãi riªng. Trong ®ã ®· dµnh mét ch­¬ng quy ®Þnh vÒ quyÒn gi¸m s¸t tèi cao trªn c¬ së ho¹t ®éng cña Héi ®ång d©n téc, UBTVQH, c¸c Uû ban, ®oµn ®¹i biÓu Quèc héi vµ ®¹i biÓu Quèc héi. Tuy nhiªn, xÐt mét c¸ch kh¸ch quan th× nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt cßn nhiÒu ®iÓm h¹n chÕ ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi nh­ viÖc trao cho ®¹i biÓu Quèc héi quyÒn gi¸m s¸t tèi cao tuy nhiªn l¹i ch­a trao cho hä quyÒn kiÓm tra còng nh­ quyÒn ph¸n quyÕt khi mµ vÊn ®Ò ®­îc hä gi¸m s¸t thùc hiÖn trong thùc tÕ. §ã lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng gi¸m s¸t råi ®Ó ®ã, ý kiÕn cña ®oµn gi¸m s¸t kh«ng ®­îc thùc thi trªn thùc tÕ. Bªn c¹nh ®ã, quy ®Þnh vÒ vÊn ®Ò bá phiÕu tÝn nhiÖm ®èi víi c¸c c¸ nh©n ®­îc Quèc héi bÇu hoÆc phª chuÈn khi yªu cÇu ph¶i cã Ýt nhÊt 20% tæng sè ®¹i biÓu Quèc héi cïng yªu cÇu. Víi mét tû lÖ nµy cã lÏ lµ qu¸ cao vµ khã cã thÓ ®­îc thùc hiÖn trªn thùc tÕ, vµ còng ch­a cã mét quy ®Þnh nµo vÒ tr×nh tù c¸ch thøc thùc hiÖn yªu cÇu bá phiÕu tÝn nhiÖm cho c¸c ®¹i biÓu. Mét vÊn ®Ò lín n÷a ®ã lµ viÖc hËu gi¸m s¸t ch­a ®­îc quy ®Þnh râ rµng, phÇn kiÓm tra thùc hiÖn sau khi gi¸m s¸t còng nh­ tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¸ nh©n tæ chøc chÞu gi¸m s¸t khi kh«ng thùc hiÖn kh«ng ®óng, kh«ng ®ñ c¸c kiÕn nghÞ cña ®oµn gi¸m s¸t vµ NghÞ quyÕt cña Quèc héi vÒ vÊn ®Ò m×nh phô tr¸ch… Nh­ vËy, khi mµ luËt trùc tiÕp ®iÒu chØnh ho¹t ®éng gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi cßn ch­a ®­îc hoµn thiÖn th× viÖc ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng gi¸m s¸t tèi cao lµ ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái. - Thø hai, c¬ cÊu tæ chøc cña vµ ph­¬ng thøc lµm viÖc cu¶ Quèc héi ch­a t­¬ng øng víi nh÷ng yªu cÇu kh¸ch quan cña c«ng t¸c gi¸m s¸t Ho¹t ®éng gi¸m s¸t tèi cao cã ph¹m vi réng vµ viÖc gi¸m s¸t, kÕt qu¶ gi¸m s¸t l¹i ¶nh h­ëng lín ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc, kh«ng chØ thùc hiÖn mçi chøc n¨ng gi¸m s¸t mµ Quèc héi cßn ®¶m nhËn nhiÒu nhiÖm vô kh¸c n÷a nh­ ban hµnh luËt, quyÕt ®Þnh nh÷ng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc. Quèc héi thùc hiÖn quyÒn gi¸m s¸t tèi cao cña m×nh trong c¸c k× häp mµ trong khi ®ã Quèc héi chØ häp mçi n¨m hai lÇn. Trong hai k× häp ®ã thêi gian dµnh cho ho¹t ®éng gi¸m s¸t còng rÊt h¹n chÕ. Dï gi¸m s¸t tèi cao ®­îc thùc hiÖn trªn c¬ së c¸c ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan c¸ nh©n kh¸c th× còng kh«ng ®¸p øng ®­îc tÝnh kÞp thêi vµ s©u s¸t trong mäi ho¹t ®éng. T¹i c¸c k× häp gi¸m s¸t chØ mang tÝnh xem xÐt quyÕt ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò quan träng trong khu«n khæ gi¸m s¸t t¹i k× häp ®ã, kh«ng thÓ thùc hiÖn mét c¸ch toµn diÖn vµ triÖt ®Ó. §¹i biÓu Quèc héi hiÖn nay chñ yÕu lµ kiªm nhiÖm, ngoµi viÖc c«ng cña mét ®¹i biÓu Quèc héi th× cßn ®¶m nhËn c«ng viÖc t¹i c¸c ®Þa phu¬ng cho nªn viÖc thùc hiÖn tèt nhiÖm vô cña mét ®¹i biÓu lµ rÊt khã. Trong khi ®ã c¸c c¬ quan cña Quèc héi kh«ng thÓ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña c«ng viÖc nhiÒu vµ cµng ngµy cµng phøc t¹p. Víi nh÷ng ®ßi hái cña x· héi ngµy cµng cao trong khi c¬ cÊu tæ chøc vµ c¸ch thøc ho¹t ®éng cu¶ Quèc héi hiÖn nay ch­a ®¸p øng ®Çy ®ñ yªu cÇu nhiÖm vô cña m×nh trong ho¹t ®«ng gi¸m s¸t tèi cao. - Thø ba, chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña ®¹i biÓu Quèc héi hiÖn nay ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu c«ng viÖc HiÖn nay c¸c ®¹i biÓu Quèc héi ®­îc bÇu theo LuËt bÇu cö Quèc héi, hä thùc sù lµ c¸c ®¹i diÖn ­u tó cho nh©n d©n c¶ n­íc ®­îc nh©n d©n tÝn nhiÖm bÇu ra mét c¸ch hîp ph¸p. C¸c ®¹i biÓu ®Òu cã n¨ng lùc lµm c«ng t¸c qu¶n lÝ x· héi, vµ tr×nh ®é ph¸p lÝ nhÊt ®Þnh tuy nhiªn kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c ®¹i biÓu ®Òu cã thÓ hiÓu s©u s¾c HiÕn ph¸p, LuËt, Ph¸p lÖnh, NghÞ quyÕt cu¶ Quèc héi ®· ban hµnh v× ®ã lµ c«ng cô, lµ chuÈn mùc ®èi chiÕu víi c¸c ho¹t ®éng trong thùc tÕ. V× vËy viÖc quyÕt ®Þnh ®óng sai mét vÊn ®Ò kh«ng ph¶i lóc nµo còng dùa trªn sù ph©n tÝch kh¸ch quan cña sù viÖc. Bªn c¹nh ®ã hÇu hÕt c¸c ®¹i biÓu lµm viÖc theo chÕ ®é kiªm nhiÖm nªn hä cã rÊt Ýt thêi gian ®Ó lµm nhiÖm vô chung vµ lµm nhiÖm vô gi¸m s¸t nãi riªng mµ c«ng viÖc gi¸m s¸t cÇn nhiÒu thêi gian ®Ó ®¶m b¶o viÖc tiÕp cËn mét c¸ch s©u s¾c toµn diÖn. MÆt kh¸c do ho¹t ®éng kiªm nhiÖm nªn c¸c ®¹i biÓu kh«ng cã ®iÒu kiÖn cËp nhËt vµ nghiªn cøu, trong khi ®ã tr­íc mçi k× häp Quèc héi, tµi liÖu, b¸o c¸o göi cho c¸c ®¹i biÓu th­êng chËm, qu¸ s¸t thêi gian häp vµ th¶o luËn vÒ vÊn ®Ò. Kh«ng ph¶i ®Þa ph­¬ng nµo còng cã trô së cho ®oµn ®¹i biÓu Quèc héi lµm viÖc, lµm nhiÖm vô tiÕp d©n vµ tiÕp xóc víi cö tri, c¸c ph­¬ng tiÖn giao th«ng, th«ng tin còng ch­a ®¸p øng yªu cÇu c«ng viÖc. V× vËy, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña ®¹i biÓu Quèc héi ch­a cao còng lµ mét yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi. - Thø t­, dï ®©y kh«ng ph¶i lµ nguyªn nh©n chñ yÕu song nã còng lµ mét lÝ do lµm cho ho¹t ®éng gi¸m s¸t tèi cao kh«ng ®­îc hiÖu qu¶ tèt nhÊt. Theo ®iÒu 4 HiÕn ph¸p 1992 th× §¶ng thèng nhÊt l·nh ®¹o mäi ho¹t ®éng cña ®Êt n­íc, kh¸c víi c¸c n­íc quyÒn lùc nhµ n­íc ph©n thµnh 3 quyÒn ®éc lËp kiÒm chÕ ®èi träng nhau. ë n­íc ta Quèc héi lµ c¬ quan quyÒn lùc cao nhÊt n¾m quyÒn lËp ph¸p, ChÝnh phñ do Quèc héi thµnh lËp thùc hiÖn quyÒn hµnh ph¸p. Khi thùc hiÖn quyÒn gi¸m s¸t tèi cao ë Quèc héi c¸c ®¹i biÓu Quèc héi lµm viÖc víi t­ c¸ch lµ mét ng­êi ®¹i diÖn cho nh©n d©n nh­ng ®èi t­îng hä gi¸m s¸t l¹i lµ cÊp trªn cña m×nh khi hä ®¶m nhËn c«ng viÖc t¹i ®Þa ph­¬ng, dï Ýt hay nhiÒu còng ¶nh h­ëng tÝnh kh¸ch quan trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn quyÒn vµ nghÜa vô cña m×nh lµ. Bªn c¹nh ®ã cã nhiÒu lÝ do trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ lµm viÖc cña Quèc héi khi thùc hiÖn quyÒn cña m×nh: C¬ së vËt chÊt trang thiÕt bÞ phôc vô cho c«ng viÖc gi¸m s¸t ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cÇu c«ng viÖc, viÖc tæ chøc tiÕp xóc cö tri ®Ó t×m hiÓu nh÷ng t©m t­ nguyÖn väng cña nh©n d©n cßn ch­a th­êng xuyªn, tr×nh ®é am hiÓu ph¸p luËt cña ng­êi d©n hiÖn nay vÉn cßn ch­a cao … Tån t¹i nh÷ng vÊn ®Ò trªn xuÊt ph¸t tõ rÊt nhiÒu nguyªn nh©n bao gåm c¶ nguyªn nh©n kh¸ch quan vµ nguyªn nh©n chñ quan, nh­ng vÊn ®Ò quan träng h¬n lµ cÇn nh×n nhËn mét c¸ch kh¸ch quan kh«ng nÐ tr¸nh ®Ó tõ ®ã cã nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi trong c¸c nhiÖm k× sau. Ch­¬ng Iii C¸c gi¶i ph¸p gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi 1. Quan ®iÓm chØ ®¹o cña §¶ng vµ yªu cÇu kh¸ch quan cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi N©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng gi¸m s¸t tèi cao lµ mét trong nh÷ng quan ®iÓm chØ ®¹o cña §¶ng, NghÞ quyÕt Trung ¦¬ng §¶ng lÇn thø 8 BCHTW §¶ng kho¸ VII vµ NghÞ QuyÕt héi nghÞ lÇn 3 BCHTW §¶ng kho¸ XIII còng ®· nªu râ “TiÕp tôc ®æi míi vµ n©ng cao chÊt l­îng gi¸m s¸t cña Quèc héi nãi chung vµ c¸c c¬ quan cña Quèc héi”. T¹i §¹i héi kho¸ IX mét lÉn n÷a §¶ng ta kh¼ng ®Þnh quan ®iÓm ®· ®­îc ®­a ra tõ c¸c ®¹i héi tr­íc vÒ viÖc ®Èy m¹nh c¶i c¸ch tæ chøc bé m¸y Nhµ n­íc. Tr­íc hÕt, mét vÊn ®Ò quan träng lµ kiÖn toµn tæ chøc, ®æi míi ph­¬ng thøc vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Quèc héi. Trong ®ã qu¸n triÖt nh÷ng ®iÓm sau: §æi míi ho¹t ®éng cña Quèc héi ph¶i ®¶m b¶o Quèc héi gi÷ v÷ng b¶n chÊt cña Nhµ n­íc ta lµ Nhµ n­íc ph¸p quyÒn cña d©n do d©n v× d©n, tÊt c¶ quyÒn lùc thuéc vÒ nh©n d©n, nh©n d©n thùc hiÖn quyÒn lùc nhµ n­íc th«ng qua ®¹i biÓu Quèc héi vµ ®¹i biÓu Quèc héi ph¶i xuÊt ph¸t tõ lîi Ých cña nh©n d©n vµ nh©n d©n cã quyÒn gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña Nhµ n­íc; qu¸n triÖt nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ vµ lu«n ®¶m b¶o sù l·nh ®¹o cña §¶ng. XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu thùc tiÔn ho¹t ®éng cña Quèc héi trong giai ®o¹n hiÖn nay, yªu cÇu x©y dùng nhµ n­íc ph¸p quyÒn XHCN ViÖt Nam víi mét hÖ thèng ph¸p luËt hoµn chØnh phï hîp víi sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña c¸c quan hÖ x· héi vµ tõ nh÷ng h¹n chÕ cßn tån t¹i trong ho¹t ®éng gi¸m s¸t, trong thêi gian gÇn ®©y ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi còng ®· ®­îc ®Èy m¹nh ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng gi¸m s¸t tèi cao. X¸c ®Þnh gi¸m s¸t lµ mét néi dung quan trong träng c¸c k× häp cña Quèc héi gãp phÇn kh«ng nhá trong viÖc hoµn thiÖn tæ chøc bé m¸y nhµ n­íc, hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt, vµ hiÖu qu¶ thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ, x· héi. V× vËy, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi lµ mét vÊn ®Ò tÊt yÕu, cÊp thiÕt trong t×nh h×nh yªu cÇu ngµy cµng cao cña x· héi, còng nh­ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng gi¸m s¸t hiÖn nay cña Quèc héi cßn nhiÒu bÊt cËp h¹n chÕ dï b­íc ®Çu ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu. Muèn ®¹t hiÖu qu¶ tèt h¬n kh«ng chØ thùc hiÖn trªn mét mÆt, mét lÜnh vùc mµ ®ßi hái cã nhiÒu gi¶i ph¸p ®ång bé vµ toµn diÖn. Qua qu¸ tr×nh nghiªn cøu ng­êi viÕt Kho¸ luËn xin ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p hi väng ph¸t huy nh÷ng mÆt ®¹t ®­îc, kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i vµ tiÕn dÇn xo¸ bá c¸c thiÕu sãt nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng gi¸m s¸t tèi cao cu¶ Quèc héi. 2. C¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi 2.1. Hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt vÒ ho¹t ®éng gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi Víi viÖc ban hµnh LuËt ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi 2003 ®· gãp phÇn thèng nhÊt quyÒn gi¸m s¸t cña Quèc héi nãi chung vµ quyÒn gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi nãi riªng mµ tr­íc ®©y khi thùc hiÖn ¸p dông ph¶i c¨n cø vµo nhiÒu v¨n b¶n kh¸c nhau, lµ mét thµnh c«ng trong qu¸ tr×nh lËp ph¸p cña Quèc héi, ®· gãp phÇn rÊt lín vµo viÖc n©ng cao chÊt l­îng gi¸m s¸t trong thêi gian qua. §©y lµ lÇn ®Çu ban hµnh vµ thi hµnh luËt nµy nªn kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, ®Ó chÊt l­îng gi¸m s¸t tèi cao ®­îc tèt h¬n ®¸p øng ngµy cµng cao yªu cÇu cña x· héi, bªn c¹nh hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt nãi chung th× LuËt ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi cÇn ®­îc hoµn thiÖn h¬n n÷a ®Ó ®¶m b¶o quyÒn gi¸m s¸t cña Quèc héi ®­îc thùc thi hiÖu qu¶ tèt nhÊt. LuËt ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi cÇn quy ®Þnh râ rµng chi tiÕt h¬n n÷a. Ho¹t ®éng chÊt vÊn cßn quy ®Þnh chung chung chñ yÕu lµ quy ®Þnh vÒ h×nh thøc chÊt vÊn nh­ng ch­a trao cho ng­êi chÊt vÊn quyÒn trong viÖc kiÓm tra gi¸m s¸t sau chÊt vÊn, còng nh­ ch­a quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña ng­êi bÞ chÊt vÊn khi thùc hiÖn NghÞ quyÕt cña Quèc héi còng nh­ lêi høa cña m×nh kh«ng ®­îc thùc hiÖn. V× vËy, nªn trao cho ®¹i biÓu Quèc héi khi thùc hiÖn chÊt vÊn quyÒn ®­îc kiÓm tra trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn vÊn ®Ò m×nh ®· chÊt vÊn, quyÒn ®­îc biÕt tiÕn ®é c«ng viÖc. Ng­êi bÞ chÊt vÊn nÕu kh«ng thùc hiÖn ®­îc nh÷ng g× m×nh ®· høa th× cã thÓ bÞ bá phiÕu tÝn nhiÖm víi c¸ nh©n ®ã. Mét vÊn ®Ò n÷a ®ã lµ nh÷ng quy ®Þnh bá phiÕu tÝn nhiÖm ®èi víi c¸c c¸ nh©n ®­îc Quèc héi bÇu hoÆc phª chuÈn. Theo §iÒu 13 LuËt ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi quy ®Þnh Ýt nhÊt 20% tæng sè ®¹i biÓu Quèc héi cã kiÕn nghÞ th× míi tiÕn hµnh bá phiÕu tÝn nhiÖm. Tû lÖ nµy lµ cao khã cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn trªn thùc tÕ do vËy nªn quy ®Þnh mét con sè thÊp h¬n cã thÓ lµ 10% ®Ó dÔ dµng thùc hiÖn, quy ®Þnh râ rµng h¬n tr×nh tù c¸ch thøc tiÕn hµnh cho mçi ®¹i biÓu ®Ó thùc hiÖn quyÒn cña m×nh dÔ dµng. HiÖn nay còng ch­a cã mét c¬ së nµo ®Ó c¸c ®¹i biÓu c¨n cø vµo ®ã ®Ó ®­a ra kiÕn nghÞ. VËy cÇn quy ®Þnh khung c¸c tiªu chÝ ®Ó theo ®ã c¸c ®¹i biÓu Quèc héi ®­a ra yªu cÇu bá phiÕu tÝn nhiÖm nh­ kÕt qu¶ c«ng viÖc thùc hiÖn; møc ®é vi ph¹m ph¸p luËt; hay viÖc kh«ng thùc hiªn, thùc hiÖn nh÷ng kh«ng ®óng kh«ng ®Çy ®ñ cam kÕt cña c¸c c¸ nh©n khi tr¶ lêi chÊt vÊn t¹i c¸c k× häp. §èi víi hÖ thèng ph¸p luËt nãi chung còng cÇn ®­îc hoµn thiÖn vµ ¸p dông thèng nhÊt trong c¶ n­íc h¹n chÕ t×nh tr¹ng mét vÊn ®Ò nh­ng ë Bé nµy, ®Þa ph­¬ng kia l¹i cã c¸ch hiÓu, c¸ch ¸p dông kh¸c nhau. 2.2. §æi míi c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y nhµ n­íc vµ c¸ch thøc lµm viÖc cña Quèc héi Quèc héi lµ c¬ quan d©n cö, lµ c¬ quan quyÒn lùc cao nhÊt cña nhµ n­íc, cã chøc n¨ng gi¸m s¸t tèi cao ®èi víi toµn bé ho¹t ®éng cña bé m¸y nhµ n­íc, gi¸m s¸t viÖc chÊp hµnh HiÕn ph¸p, ph¸p luËt trong thùc tÕ. Trong khi ®ã ®èi t­îng gi¸m s¸t trùc tiÕp cña gi¸m s¸t tèi cao lµ tÇng cao nhÊt cña bé m¸y nhµ n­íc lµ c¸c ®èi t­îng ®øng ®Çu cña c¸c c¬ quan hµnh ph¸p vµ t­ ph¸p nh­: Thñ t­íng ChÝnh phñ, ViÖn tr­ëng ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao, c¸c Bé tr­ëng… ®­îc Quèc héi bÇu hoÆc bæ nhiÖm. Quèc héi kho¸ XI cã 15 thµnh viªn ChÝnh phñ lµ ®¹i biÓu Quèc héi, ®Õn kho¸ XII ®· gi¶m cßn 7 thµnh viªn ChÝnh phñ lµ ®¹i biÓu Quèc héi nh­ng ®ã vÉn lµ mét con sè cao. C¸c thµnh viªn trong c¸c c¬ quan ChÝnh phñ ®a sè lµ ®¹i biÓu Quèc héi, nh­ vËy sÏ lµm mÊt ®i tÝnh kh¸ch quan cña viÖc lµm vµ kiÓm tra, t×nh tr¹ng “võa ®¸ bãng võa thæi cßi” ch­a ®­îc xo¸ bá hoµn toµn. V× vËy, cÇn gi¶m sè l­îng ®¹i biÓu Quèc héi trong ChÝnh phñ, chØ b¾t buéc Thñ t­íng ChÝnh phñ vµ c¸c phã thñ t­íng lµ ®¹i biÓu Quèc héi. Bªn c¹nh ®ã, sè l­îng ®¹i biÓu kiªm nhiÖm cßn cao cÇn t¨ng sè l­îng ®¹i biÓu chuyªn tr¸ch ®Ó tiÕn dÇn lªn ho¹t ®éng chuyªn nghiÖp t¨ng sè l­îng ®¹i biÓu Quèc héi ë c¸c tæ chøc chÝnh trÞ- x· héi. Theo sè liÖu cña Quèc héi kho¸ XII th× sè l­îng ®¹i biÓu chuyªn tr¸ch lµ 148 ®¹i biÓu t¨ng 26 ®¹i biÓu so víi kho¸ XI, trong ®ã ®¹i biÓu chuyªn tr¸ch ë ®Þa ph­¬ng lµ 64-68, nh­ vËy trung b×nh ë mçi tØnh cã mét ®¹i biÓu chuyªn tr¸ch cßn l¹i lµ c¸c ®¹i biÓu ë c¸c c¬ quan Trung ­¬ng. Riªng ë c¸c tØnh ®«ng d©n cã thÓ cã h¬n mét ®¹i biÓu chuyªn tr¸ch nh­ Hµ Néi, Thµnh Phè Hå ChÝ Minh. Tuy nhiªn, sè l­îng ®¹i biÓu chuyªn tr¸ch thÕ nµy cßn qu¸ Ýt, ®Ó ®¸p øng nhu cÇu hiÖn nay mçi tØnh cÇn Ýt nhÊt lµ 2 ®¹i biÓu chuyªn tr¸ch vµ ë c¸c tØnh ®«ng d©n cã thÓ nhiÒu h¬n. HiÖn nay Quèc héi chØ häp mét n¨m hai lÇn, cã thÓ ®­îc triÖu tËp bÊt th­êng theo yªu cÇu cña c¸c ®¹i biÓu Quèc héi nh­ng nh­ thÕ vÉn cßn rÊt Ýt so víi yªu cÇu c«ng viÖc mµ Quèc héi ph¶i gi¶i quyÕt. Mµ ho¹t ®éng gi¸m s¸t cÇn ph¶i liªn tôc, toµn diÖn, kÞp thêi. §Ó Quèc héi n­íc ta tiÕn ®Õn ho¹t ®éng chuyªn nghiÖp víi thêi gian lµm viÖc liªn tôc theo ®Þnh k× hµng tuÇn vµ cËp nhËt th«ng tin hµng ngµy víi mét bé m¸y gióp viÖc khæng lå th× qu¶ thùc diÒu ®ã ®ang lµ mét chÆng ®­êng dµi cña §¶ng vµ nhµ n­íc ta. Tuy nhiªn, muèn cã mét kÕt qu¶ tèt trong ho¹t ®éng cña Quèc héi nãi chung vµ ho¹t ®éng gi¸m s¸t nãi riªng th× cÇn thiÕt ph¶i thay ®æi c¸ch thøc lµm viÖc kÓ c¶ thêi gian vµ n©ng cao tÝnh chuyªn nghiÖp cña Quèc héi. Víi môc ®Ých n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi th× b­íc ®Çu cÇn t¨ng thêi gian lµm viÖc t¹i mçi k× häp tõ kho¶ng 30 ngµy lªn kho¶ng 40 ngµy. TÊt nhiªn kh«ng thÓ chØ chó ý ®Õn l­îng mµ kh«ng chó ý ®Õn chÊt. Bªn c¹nh t¨ng thêi gian lµm viÖc th× cÇn ®æi míi ph­¬ng ph¸p theo h­íng chuyªn nghiÖp, kh«ng chØ gi¸m s¸t theo c¸ch thøc cò: ®äc b¸o c¸o, hay dùa trªn ®Ò nghÞ cña c¸c c¬ quan c¸ nh©n cã thÈm quyÒn khi ph¸t hiÖn v¨n b¶n tr¸i ph¸p luËt, bÞ ®éng víi viÖc bá phiÕu tÝn nhiÖm… nªn thay ®æi c¸ch thøc gi¸m s¸t dùa trªn ch­¬ng tr×nh gi¸m s¸t cña k× häp. Mçi ®¹i biÓu Quèc héi sÏ ®­îc cung cÊp tÊt c¶ c¸c th«ng tin tõ mét ban chuyªn phô tr¸ch vÒ vÊn ®Ò gi¸m s¸t cña Quèc héi vµ sÏ cã tr¸ch nhiÖm cËp nhËt còng nh­ cung cÊp mäi th«ng tin trong ph¹m vi quyÒn cña m×nh. Th­êng xuyªn tæ chøc héi th¶o, ch­¬ng tr×nh tuyªn truyÒn gi¸m s¸t s©u réng trong quÇn chóng nh©n d©n n©ng cao vai trß gi¸m s¸t tèi cao còng nh­ tr¸ch nhiÖm cña mçi chñ thÓ, hiÖn ®¹i ho¸ ph­¬ng tiÖn hç trî trong gi¸m s¸t cho c¸c c¬ quan vµ cho c¸c ®¹i biÓu. VÊn ®Ò ®æi míi c¬ cÊu tæ chøc còng nh­ c¸ch thøc lµm viÖc cña Quèc héi ®ang lµ mét vÊn ®Ò cÇn thiÕt, dï sÏ khã nh­ng ®ã lµ nhiÖm vô cÇn kÝp v× nã ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn chÊt l­îng gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi. 2.3. X©y dùng ch­¬ng tr×nh gi¸m s¸t cô thÓ chi tiÕt kÞp thêi Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 8 LuËt ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi, th× Quèc héi quyÕt ®Þnh ch­¬ng tr×nh gi¸m s¸t hµng n¨m theo ®Ò nghÞ cña UBTVQH, Héi ®ång d©n téc, Uû ban Quèc héi, ®oµn ®¹i biÓu Quèc héi, Uû ban Trung ¦¬ng MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam vµ ý kiÕn cö tri c¶ n­íc. UBTVQH dù kiÕn ch­¬ng tr×nh gi¸m s¸t cña Quèc héi tr×nh Quèc héi xem xÐt quyÕt ®Þnh t¹i k× häp cuèi n¨m vµ tæ chøc thùc hÞªn ch­¬ng tr×nh ®ã. Qua ®ã thÓ hiÖn tÝnh c«ng khai minh b¹ch vµ chñ ®éng trong ho¹t ®éng cña Quèc héi, lµm c¨n cø cho ng­êi d©n, ng­êi chñ ®Ých thùc cña quyÒn gi¸m s¸t tèi cao thùc hiÖn quyÒn gi¸m s¸t tèi cao ®èi víi c¬ quan ®¹i diÖn cao nhÊt cña m×nh. Theo §¹i tõ ®iÓn TiÕng ViÖt, ch­¬ng tr×nh gi¸m s¸t lµ: “c¸c môc, c¸c vÊn ®Ò, nhiÖm vô ®Ò ra vµ ®­îc s¾p xÕp theo mét tr×nh tù ®Ó thùc hiÖn trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh”, t¹i cuèi k× häp cuèi n¨m th× Quèc héi l¹i ra mét NghÞ quyÕt vÒ ch­¬ng tr×nh n¨m sau. Tuy nhiªn c¸c NghÞ quyÕt vÒ néi dung gi¸m s¸t cña Quèc héi hiÖn nay cßn chung chung ch­a cô thÓ, râ rµng. Trong ch­¬ng tr×nh gi¸m s¸t cña Quèc héi n¨m 2008 néi dung gi¸m s¸t bao gåm: “1. T¹i k× häp thø 3: 1.1. Xem xÐt b¸o c¸o bæ sung cña ChÝnh phñ vÒ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc hiÖn nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi vµ ng©n s¸ch Nhµ n­íc 2007, t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, ng©n s¸ch Nhµ n­íc nh÷ng th¸ng ®Çu 2008 vµ c¸c b¸o c¸o kh¸c cña c¬ quan h÷u quan theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. 1.2. ChÊt vÊn mét sè thµnh viªn ChÝnh phñ vÒ ho¹t ®éng chØ ®¹o, ®iÒu hµnh thuéc lÜnh vùc phô tr¸ch. 1.3. Gi¸m s¸t chuyªn ®Ò vÒ viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch ph¸p luËt vÒ c«ng t¸c x· héi ho¸ ch¨m sãc søc khoÎ ng­êi d©n. 2. T¹i k× häp thø 4: 2.1. Xem xÐt b¸o c¸o cña ChÝnh phñ vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vµ dù to¸n ng©n s¸ch Nhµ n­íc n¨m 2008; kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ –x· héi vµ dù to¸n ng©n s¸ch Nhµ n­íc 2009; bæ sung ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng n¨m 2009; b¸o c¸o c«ng t¸c cña c¸c c¬ quan cña Quèc héi, ChÝnh phñ, Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao vµ c¸c c¬ quan kh¸c cña c¸c c¬ quan h÷u quan theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. 2.2. ChÊt vÊn mét sè thµnh viªn kh¸c cña ChÝnh phñ vµ Ch¸nh ¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn tr­ëng ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao vÒ c¸c ho¹t ®éng thuéc lÜnh vùc m×nh phô tr¸ch. 2.3. Gi¸m s¸t chuyªn ®Ò vÒ viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch, ph¸p luËt vÒ ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n sö dông vèn Nhµ n­íc ë c¸c Bé ngµnh ®Þa ph­¬ng tõ 2005 ®Õn 2007”. Cã thÓ thÊy ch­¬ng tr×nh gi¸m s¸t ch­a cô thÓ chi tiÕt mµ cßn mang nÆng tÝnh chung chung. §Ó gi¸m s¸t tèt tr­íc hÕt ph¶i cã mét ch­¬ng tr×nh thËt râ rµng cô thÓ,quy ®Þnh quyÒn vµ nghÜa vô cho tõng chñ thÓ tõng chñ thÓ trong ph¹m vi tr¸ch nhiÖm cña m×nh th× míi ®¹t hiÖu qu¶ cao. Muèn vËy mét ch­¬ng tr×nh gi¸m s¸t cÇn ®¶m b¶o tÝnh cô thÓ, chi tiÕt. chØ râ tõng néi dung cÇn gi¸m s¸t, chñ thÓ thùc hiÖn vµ tr¸ch nhiÖm râ rµng, kh«ng nªn dµn tr¶i, nªn tËp trung vµo nh÷ng vÊn ®Ò träng t©m mµ Quèc héi cho lµ cÇn thiÕt víi céng ®ång x· héi, s¸t víi cuéc sèng, b¸m s¸t t×nh h×nh biÕn ®éng cña x· héi ¶nh h­ëng trùc tÕp ®Õn sù ph¸t triÓn x· héi nh­ t×nh h×nh l¹m ph¸t hiÖn nay cña n­íc ta, hay t×nh h×nh gi¶i quyÕt khiÕu n¹i tè c¸o ®ang cßn nhiÒu bÊt cËp. HiÖn nay, vÊn ®Ò ban hµnh NghÞ quyÕt ch­¬ng tr×nh gi¸m s¸t cña Quèc héi cßn nhiÒu h¹n chÕ. X©y dùng ch­¬ng tr×nh gi¸m s¸t ë c¸c c¬ quan ch­a thèng nhÊt, ®Ò nghÞ môc tiªu gi¸m s¸t cßn mang tÝnh chung chung ch­a b¸m vµo thùc tÕ. V× vËy, bªn c¹nh n©ng cao chÊt l­îng ch­¬ng tr×nh gi¸m s¸t cña Quèc héi th× cÇn cã v¨n b¶n h­íng dÉn trong ®ã quy ®Þnh râ thêi gian biÓu viÖc x©y dùng ch­¬ng tr×nh gi¸m s¸t cña Quèc héi hµng n¨m, theo ®ã c¸c c¬ quan ®Ò xuÊt ph¶i cã luËn chøng nªu râ sù cÇn thiÕt, môc ®Ých néi dung yªu cÇu dù kiÕn ph©n c«ng cho mét c¬ quan chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn vµ thêi gian biÓu cho viÖc thùc hiªn gi¸m s¸t ®èi víi néi dung ®ã. Víi mét néi dung râ rµng, cô thÓ, ®óng träng t©m n©ng cao ý thøc cña mçi c¸ nh©n th× ch­¬ng tr×nh gi¸m s¸t dÔ dµng thùc hiÖn trªn thùc tÕ vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao trong thùc tÕ. ViÖc x©y dùng ch­¬ng tr×nh gi¸m s¸t lµ tiÒn ®Ò ®Ó Quèc héi thùc hiÖn tèt nhÊt quyÒn cña m×nh. Theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt th× c¸c cö tri còng cã quyÒn ®­a ra ®Ò nghÞ ch­¬ng tr×nh néi dung gi¸m s¸t cho mçi n¨m. Tuy nhiªn quyÒn nµy hÇu nh­ kh«ng ®­îc thùc hiÖn trªn thùc tÕ. Do tr×nh ®é cña ng­êi d©n cßn h¹n chÕ c«ng t¸c phæ biÕn tuyªn truyÒn ph¸p luËt nãi chung vµ quyÒn nµy nãi riªng kh«ng ®­îc tiÕn hµnh s©u réng. Trong khi ®ã chÝnh ng­êi d©n míi lµ ®èi t­îng n¾m râ nh÷ng mong muèn cña hä, v× vËy cÇn ph¸t huy quyÒn nµy trªn thùc tÕ. Muèn thùc hiÖn tèt tr­íc hÕt cÇn n©ng cao ý thøc ph¸p luËt cho ng­êi d©n, bªn c¹nh ®ã th× th­êng xuyªn tiÕp nhËn ý kiÕn cu¶ nh©n d©n tæng hîp l¹i vµ ®­a vµo ch­¬ng tr×nh gi¸m s¸t hµng n¨m cña Quèc héi. 2.4. N©ng cao chÊt l­îng ®¹i biÓu Quèc héi Nhµ n­íc CHXHCN ViÖt Nam lµ nhµ n­íc cña nh©n d©n, do nh©n d©n, v× nh©n d©n. TÊt c¶ quyÒn lùc nhµ n­íc thuéc vÒ nh©n d©n ng­êi ®¹i diÖn cho quyÒn lùc ®ã lµ c¸c ®¹i biÓu Quèc héi th«ng qua con ®­êng bÇu cö. D­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, nh÷ng n¨m qua Quèc héi ®· tõng b­íc kiÖn toµn vÒ tæ chøc, ®æi míi vÒ ph­¬ng thøc ho¹t ®éng nªn ho¹t ®éng cña Quèc héi còng nh­ ®¹i biÓu Quèc héi ®­îc n©ng cao. Tuy nhiªn, chÊt l­îng ®¹i biÓu nãi chung vÉn cßn h¹n chÕ c¶ vÒ n¨ng lùc lÉn c¸ch thùc hiÖn c«ng viÖc nhiÖm vô cña m×nh. V× vËy, mét trong nh÷ng ®Þnh h­íng c¶i c¸ch bé m¸y nhµ n­íc ta ®­îc §¹i héi §¶ng céng s¶n ViÖt Nam lÇn thø IX ®Ò ra “N©ng cao chÊt l­îng ®¹i biÓu Quèc héi …”. Víi tinh thÇn ®ã th× chÊt l­îng ®¹i biÓu ngµy cµng ®­îc c¶i thiÖn vµ dÇn hoµn thiÖn. Tuy nhiªn ®Ó ®¸p øng yªu cÇu c«ng viÖc còng nh­ ®Þnh h­íng cña §¶ng th× cÇn thay ®æi kÓ tõ khi bÇu cö ®¹i biÓu Quèc héi ®Õn c¸ch ho¹t ®éng cña c¸c ®¹i biÓu sau khi tróng cö. - VÒ tiªu chuÈn ®¹i biÓu Quèc héi Theo quy ®Þnh, øng cö vµo ®¹i biÓu Quèc héi ph¶i lµ ng­êi trung thµnh víi Tæ quèc ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa, ng­êi tiªu biÓu trong nh©n d©n, phÊn ®Êu thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi míi lµm cho d©n giµu n­íc m¹nh cã tr×nh ®é hiÎu biÕt vµ n¨ng lùc thùc hiÖn nhiÖm vô cña ®¹i biÓu Quèc héi, tham gia quyÕt ®Þnh c¸c vÊn ®Ò quan träng cña ®Êt n­íc, cã phÈm chÊt ®¹o ®øc tèt, g­¬ng mÉu chÊp hµnh ph¸p luËt b¶o vÖ lîi Ých cña Nhµ n­íc, quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n ®­îc nh©n d©n tÝn nhiÖm lµm ng­êi ®¹i diÖn trong c¬ quan quyÒn lùc cao nhÊt cña Nhµ n­íc. §¹i biÓu Quèc héi lµ ng­êi ®¹i diÖn cho ý chÝ nguyÖn väng cña nh©n d©n, ph¶i liªn hÖ chÆt chÏ víi cö tri, chÞu sù gi¸m s¸t cña cö tri, ph¶i thu thËp vµ ph¶n ¸nh trung thùc ý kiÕn vµ nguyÖn väng cö tri víi Quèc héi vµ c¸c c¬ quan Nhµ n­íc h÷u quan, th­êng xuyªn thùc hiÖn chÕ ®é tiÕp xóc víi cö tri, b¸o c¸o ho¹t ®éng cña m×nh vµ cña Quèc héi, ph¶i tr¶ lêi nh÷ng yªu cÇu kiÕn nghÞ cña cö tri, xem xÐt ®«n ®èc, xem xÐt gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o h­íng dÉn vµ gióp ®ì c«ng d©n thùc hiÖn c¸c quyÒn ®ã. Ngoµi ra, ®¹i biÓu Quèc héi cßn ph¶i phæ biÕn vµ vËn ®éng nh©n d©n thùc hiÖn ph¸p luËt vµ tham gia qu¶n lÝ nhµ n­íc. NÕu c¸c ®¹i biÓu thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c quyÒn vµ nghÜa vô cña m×nh th× ph¶i dµnh rÊt nhiÒu thêi gian cho nªn trong c¬ cÊu cña Quèc héi nªn gi¶m bít ®¹i biÓu kiªm nhiÖm, h¹n chÕ c¸c ®¹i biÓu gi÷ chøc vô trong ChÝnh phñ vµ c¬ quan Nhµ n­íc, nªn chØ c¸c chøc vô quan träng trong bé m¸y Nhµ n­íc: Chñ tÞch n­íc, phã Chñ tÞch n­íc, Thñ t­íng ChÝnh phñ, Ch¸nh ¸n toµ ¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn tr­ëng viÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao ®­îc bÇu tõ ®¹i biÓu Quèc héi, cßn c¸c vÞ trÝ kh¸c nªn dµnh cho ng­êi kh«ng ph¶i lµ ®¹i biÓu Quèc héi ®¶m nhiÖm. Ngoµi ra, th× ®¹i biÓu Quèc héi trong ®iÒu kiÖn d©n trÝ ®· ®­îc n©ng cao, tÝnh chÊt ho¹t ®éng Nhµ n­íc ngµy cµng phøc t¹p, c¸c c«ng viÖc Nhµ n­íc cÇn gi¶i quyÕt nhanh chãng, khoa häc, hiÖu qu¶ h¬n nªn c¸c ®¹i biÓu Quèc héi còng cÇn ph¶i cã tr×nh ®é, n¨ng lùc vµ häc vÊn cao h¬n, cã nh­ vËy míi ®ñ n¨ng lùc thùc hiÖn tèt nh÷ng nhiÖm vô ®Æt ra tr­íc Quèc héi. C¸c ®¹i biÓu còng cÇn cã søc khoÎ tèt n¨ng ®éng s¸ng t¹o xøng ®¸ng lµ ng­êi ®¹i biÓu ®­îc nh©n d©n tÝn nhiÖm. - VÒ c¬ cÊu vµ bÇu cö ®¹i biÓu Quèc héi HiÖn nay, viÖc bÇu cö ®¹i biÓu Quèc héi ®­îc thùc hiÖn theo nguyªn t¾c phæ th«ng, b×nh ®¼ng, trùc tiÕp vµ bá phiÕu kÝn, kh«ng ph©n biÖt d©n téc t«n gi¸o, nam n÷, tr×nh ®é v¨n ho¸ nghÒ nghiÖp, thêi gian c­ tró nÕu ®ñ ®iÒu kiÖn theo luËt ®Þnh th× ®Òu ®­îc øng cö ®¹i biÓu ®¹i biÓu Quèc héi. ViÖc bÇu cö ë n­íc ta ®· dÇn hoµn thiÖn tiÕn tíi d©n chñ b×nh ®¼ng h¬n. Sè l­îng øng cö viªn trong mçi ®¬n vÞ bÇu cö t¨ng so víi tr­íc, c¸c th¾c m¾c cña c¸c cö tri ®· ®­îc gi¶i quyÕt nhanh chãng, râ rµng, danh s¸ch øng cö viªn ®­îc niªm yÕt c«ng khai thÓ lÖ c¸ch thøc bÇu cö, c¸c b¶n tãm t¾t vÒ tiÓu sö ®­îc tuyªn truyÒn réng r·i ®Õn tõng cö tri; c¸c cuéc bÇu cö ®­îc tiÕn hµnh c«ng khai d©n chñ ®óng ph¸p luËt… Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ th× chÊt l­îng ®¹i biÓu Quèc héi phô thuéc rÊt nhiÒu vµo kÕt qu¶ bÇu cö trong khi ®ã c¸c cö tri kh«ng Ýt ng­êi cã th¸i ®é thê ¬ víi cuéc bÇu cö, thùc hiÖn ®Ó cho xong quyÒn cña m×nh chø kh«ng ph¶i m×nh ®ang lùa chän ng­êi ®¹i diÖn cho m×nh trong c¬ quan quyÒn lùc cao nhÊt cña Nhµ n­íc. Nh­ng muèn n©ng cao ®­îc hiÖu qu¶ bÇu cö, lµm cho ngay bÇu cö thùc sù lµ ngµy mµ cö tri ®­îc thùc sù thùc hiÖn quyÒn cña m×nh tr¸nh t×nh tr¹ng ®ang diÔn ra th× cÇn më réng h¬n n÷a sè l­îng øng cö, ng­êi ë ®Þa ph­¬ng nµo bÇu ë ®Þa ph­¬ng ®ã, t¨ng c­êng tiÕp xóc cö tri tr­íc ngµy bÇu cö trong ph¹m vi réng víi tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng chø kh«ng nªn ®Ó cho cö tri kh«ng hÒ biÕt g× vÒ ng­êi m×nh ®Þnh lùa chän mµ bÇu chØ dùa vµo häc vÊn vµ chøc vô mµ hä ®· ®¶m nhËn. C¸c ®¹i biÓu cÇn thiÕt ph¶i lµ ng­êi cã n¨ng lùc lËp hiÕn, lËp ph¸p, quyÕt ®Þnh nh÷ng chÝnh s¸ch quan träng cña ®Êt n­íc. Bªn c¹nh ®ã, nªn c¬ cÊu cho c¸c ®¹i biÓu cã thÓ ®¹i diÖn cho mäi tÇng líp d©n c­, ngµnh nghÒ, lÜnh vùc trong x· héi. Hoµn thiÖn c«ng t¸c bÇu cö sao cho kh¸ch quan vµ thùc hiÖn hiÖu qu¶ th× chÊt l­îng ®¹i biÓu Quèc héi sÏ ®­îc n©ng lªn rÊt nhiÒu. Vµ chÊt l­îng ®¹i biÓu n©ng lªn cao céng víi ph­¬ng ph¸p lµm viÖc hiÖu qu¶ th× hiÖu qu¶ gi¸m s¸t tèi cao ®­îc n©ng lªn lµ ®iÒu hiÓn nhiªn. - N©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng thùc tiÔn cña c¸c ®¹i biÓu Quèc héi trong nhiÖm k× cña m×nh. Theo quy ®Þnh ph¸p luËt ®¹i biÓu Quèc héi ®¹i diÖn cho ý chÝ nguyÖn väng cña nh©n d©n, thay mÆt nh©n d©n thùc hiÖn quyÒn lùc nhµ n­íc, triÓn khai tæ chøc thùc hiÖn c¸c chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, ®ång thêi th× c¸c ®¹i biÓu ph¶i th­êng xuyªn tiÕp xóc lµm viÖc víi c¸c cö tri, ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu ®ßi hái ®a d¹ng cña ng­êi d©n sao cho võa ®óng ph¸p luËt võa phï hîp víi truyÒn thèng vµ ®iÒu kiÖn cña mçi ®Þa ph­¬ng. C¸c ®¹i biÓu ph¶i toµn t©m toµn lùc thùc hiÖn nhiÖm vô cña m×nh nÕu c¶m thÊy m×nh kh«ng ®ñ thêi gian cho c«ng viÖc cña mét ®¹i biÓu, ®­îc bÇu gi÷ chøc vô kh¸c, hay v× lÝ do søc kháe kh«ng ®¶m b¶o hoµn thµnh c«ng viÖc th× nªn xin th«i kh«ng lµm ®¹i biÓu Quèc héi n÷a. C¸c ®¹i biÓu kh«ng lµm trßn tr¸ch nhiÖm cñ m×nh th× sÏ bÞ b·i nhiÖm mét c¸ch nghiªm kh¾c. §Ó ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng cña c¸c ®¹i biÓu th× Nhµ n­íc còng nªn cã nh÷ng chÝnh s¸ch ­u ®·i vÒ tµi chÝnh còng nh­ trao cho hä nhiÒu quyÒn h¬n khi thùc hiÖn nhiÖm vô. HiÖn nay kh«ng Ýt c¸c ®¹i biÓu e ng¹i khi lµm c¸c ®¹i biÓu chuyªn tr¸ch v× khi hÕt nhiÖm k× ch­a cã mét chÝnh s¸ch ®Æc biÖt nµo dµnh cho hä c¶, v× vËy nhµ n­íc ta còng nªn cã nh÷ng ®¶m b¶o cuéc sèng, c«ng viÖc cho c¸c ®¹i biÓu chuyªn tr¸ch sau khi hÕt nhiÖm k×. - N©ng cao hiÖu qu¶ gi¸m s¸t cña c¸c cö tri ®èi víi ®¹i biÓu Quèc héi. ë ViÖt Nam kh«ng cã c¬ chÕ nµo cho c¬ quan hµnh ph¸p, t­ ph¸p kiÓm so¸t c¬ quan lËp ph¸p, mµ chØ quy ®Þnh ®¹i biÓu Quèc héi chÞu sù gi¸m s¸t cña cö tri, nh­ng ph¸p luËt l¹i kh«ng quy ®Þnh c¬ chÕ ®Ó cö tri thùc hiÖn quyÒn gi¸m s¸t cña m×nh. V× thÕ trªn thùc tÕ hä khã cã thÓ gi¸m s¸t ®¹i biÓu Quèc héi nÕu nh­ hä kh«ng cã ®iÒu kiÖn tiÕp xóc víi ®¹i biÓu Quèc héi. §Ó t¨ng c­êng mèi liªn hÖ chÆt chÏ gi÷a cö tri vµ ®¹i biÓu Quèc héi th× ph¸p luËt nªn quy ®Þnh mçi n¨m ®¹i biÓu Quèc héi ph¶i tiÕp xóc cö tri Ýt nhÊt bèn ®Õn n¨m lÇn, kh«ng nªn tiÕp xóc mang tÝnh ®¹i diÖn s¾p xÕp nh­ hiÖn nay, c¸c cuéc tiÕp xóc víi cö tri trªn tinh thÇn ®¹i biÓu Quèc héi tiÕp xóc cö tri chø kh«ng ph¶i lµ Bé tr­ëng, Chñ tÞch tiÕp d©n, trªn tinh thÇn d©n chñ c«ng khai víi môc ®Ých x©y dùng. Theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt th× ®¹i biÓu ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc cö tri nÕu kh«ng xøng ®¸ng víi sù tÝn nhiÖm cña nh©n d©n th× ®¹i biÓu ®ã bÞ b·i nhiÖm nh­ng ph¸p luËt l¹i kh«ng quy ®Þnh cô thÓ v× thÕ trong thùc tÕ c¸c ®¹i biÓu hÇu nh­ kh«ng bÞ b·i nhiÖm v× lÝ do nµy. Nªn quy ®Þnh nÕu nh­ ®¹i biÓu nµo kh«ng cã lÝ do chÝnh ®¸ng khi kh«ng thùc hiÖn nhiÖm vô cña m×nh th× cã thÓ bÞ b·i nhiÖm. Nh­ vËy, viÖc n©ng cao chÊt l­îng cña c¸c ®¹i biÓu Quèc héi trong giai ®o¹n hiÖn nay kh«ng chØ cÇn chó ý ®Õn tiªu chuÈn mµ cßn chó ý tíi c¶ ®iÒu kiÖn thùc hiÖn nhiÖm vô quyÒn h¹n ®¹i biÓu Quèc héi, øng cö viªn vµ c¶ c¬ cÊu ®¹i biÓu Quèc héi. ViÖc x©y dùng Nhµ n­íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam cña nh©n d©n, do nh©n d©n chØ cã thÓ trë thµnh hiÖn thùc nÕu c¸c ®¹i biÓu lu«n liªn hÖ chÆt chÏ, l¾ng nghe ý kiÕn cu¶ nh©n d©n, chÞu sù gi¸m s¸t cña nh©n d©n, vµ dèc hÕt lßng phôc vô nh©n d©n. 2.5. §æi míi ph­¬ng ph¸p gi¸m s¸t Quèc héi thùc hiÖn quyÒn gi¸m s¸t tèi cao cña m×nh th«ng qua c¸c ho¹t ®éng xem xÐt b¸o c¸o c«ng t¸c cña Chñ tÞch n­íc, UBTVQH, ChÝnh phñ, Ch¸nh ¸n toµ ¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn tr­ëng viÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao, xem xÐt viÖc chÊt vÊn cña Chñ tÞch n­íc, UBTVQH, Thñ t­íng ChÝnh phñ, Bé tr­ëng, c¸c thµnh viªn kh¸c cña ChÝnh phñ, Ch¸nh ¸n toµ ¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn tr­ëng viÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao. Xem xÐt tÝnh hîp HiÕn, hîp ph¸p cña c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cña Chñ tÞch n­íc, UBTVQH, ChÝnh phñ, Thñ t­íng ChÝnh phñ, Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao. §©y lµ nh÷ng ph­¬ng ph¸p gi¸m s¸t cã tÝnh truyÒn thèng. Tuy nhiªn khi tiÕn hµnh gi¸m s¸t trªn thùc tiÔn vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp nh­ ®· tr×nh bµy ë ch­¬ng II. §Ó n©ng cao chÊt l­îng ho¹t ®éng gi¸m s¸t tèi cao th× mét yÕu tè quan träng ®ã lµ ®æi míi hoµn thiÖn c¸ch thøc tiÕn hµnh gi¸m s¸t tèi cao, bëi chÝnh trong c¸c k× häp lµ n¬i quyÕt ®Þnh c¸c néi dung trong ch­¬ng tr×nh gi¸m s¸t cña Quèc héi. Thø nhÊt, t¨ng thêi gian chÊt vÊn cña c¸c ®¹i biÓu t¹i c¸c k× häp Quèc héi, còng nh­ n©ng cao chÊt l­îng chÊt vÊn vµ tr¶ lêi chÊt vÊn. ViÖc thùc hiÖn t¨ng thêi gian cña c¸c k× häp lµ mét gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi vµ viÖc dµnh thêi gian t¨ng thªm còng nh­ thêi gian hiÖn cã t¹i mçi k× häp lµ vÊn ®Ò cÇn ®­îc Quèc héi ­u tiªn hµng ®Çu. Thêi gian eo hÑp dÉn ®Õn ng­êi tr¶ lêi chÊt vÊn kh«ng ®ñ thêi gian ®Ó tr¶ lêi chÊt vÊn ®Çy ®ñ, dÉn ®Õn viÖc xem xÐt ®¸nh gi¸ cña Quèc héi kh«ng ®­îc chÝnh x¸c ®Çy ®ñ. Trong khi ®ã, cÇn n©ng cao chÊt l­îng c¸c c©u hái sao cho ng¾n gän sóc tÝch träng t©m ®óng vÊn ®Ò cÇn hái còng nh­ c¸c c©u hái kh«ng nªn lÆp ®i lÆp l¹i mét vÊn ®Ò. Ng­êi ®­îc chÊt vÊn cÇn n©ng cao tr¸ch nhiÖm còng nh­ chÊt l­îng c©u tr¶ lêi cÇn ®i th¼ng vµo vÊn ®Ò kh«ng vßng vo lÈn tr¸nh tr¸ch nhiÖm , th¸i ®é cña ®¹i biÓu Quèc héi khi chÊt vÊn còng nh­ ng­êi tr¶ lêi chÊt vÊn cÇn thÓ hiÖn tinh thÇn x©y dùng, t«n träng vµ tr¸ch nhiÖm. Bªn c¹nh ®ã cÇn thay ®æi c¸ch thøc chÊt vÊn, trong thêi gian kh«ng häp nÕu c¸c ®¹i biÓu cã c©u hái chÊt vÊn göi vÒ UBTVQH th× trong c¸c phiªn häp cña UBTVQH sÏ mêi ®¹i biÓu ®ã ®Õn häp vµ nªu ý kiÕn ®ã còng lµ mét c¸ch ®Ó chuÈn bÞ kĩ cµng tr­íc khi ®­a ra phiªn häp chÝnh thøc cu¶ Quèc héi. T¹i phiªn häp cña UBTVQH th× ng­êi bÞ chÊt vÊn tr¶ lêi trùc tiÕp, ®Çy ®ñ néi dung c¸c vÊn ®Ò bÞ chÊt vÊn vµ x¸c ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm, biÖn ph¸p kh¾c phôc. Cã thÓ tiÕn tíi chÊt vÊn Héi ®ång d©n téc vµ c¸c Uû ban cña Quèc héi trong mçi k× häp nÕu thÊy cÇn thiÕt. VÊn ®Ò xem xÐt b¸o c¸o c«ng t¸c hiÖn nay chñ yÕu dµnh thêi gian ®äc nhiÒu h¬n th¶o luËn, b¸o c¸o còng dµnh nhiÒu cho b¸o c¸o thµnh tÝch. Nªn h¹n chÕ thêi gian ®äc t¹i c¸c phiªn häp mµ ®æi l¹i c¸c b¸o c¸o, tµi liÖu liªn quan sÏ chuyÓn ®Õn cho c¸c ®¹i biÓu nghiªn cøu ë nhµ mµ nªn ®äc chän läc, chØ cÇn ®äc b¸o cao nÕu cßn nhiÒu th¾c m¾c cña c¸c ®ai biÓu. Dµnh thêi gian nhiÒu cho th¶o luËn còng nh­ tham luËn ®­a ra c¸c ý kiÕn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, ®Ó ®i ®Õn nghÞ quyÕt cuèi cïng. VÊn ®Ò th¶o luËn hiÖn nay còng chØ mang tÝnh h×nh thøc. §¸ng lÏ t¹i c¸c phiªn häp lµ n¬i c¸c ®¹i biÓu cã c¬ héi tèt thÓ hiÖn chÝnh kiÕn cña m×nh nh­ng hiÖn nay vÉn cßn t×nh tr¹ng c¸c ®¹i biÓu ng¹i ph¸t biÓu, ng¹i nãi. V× vËy viÖc ®æi míi ph­¬ng ph¸p th¶o luËn còng cÇn thiÕt ®Ó thùc sù trë thµnh mét n¬i tranh luËn víi tinh thÇn x©y dùng. B»ng c¸ch dùa trªn c¸c b¸o c¸o c¸c ®¹i biÓu cã thÓ chuÈn bÞ nh÷ng tham luËn cña m×nh göi ®Õn mét bé phËn ®­îc thµnh lËp tõ c¸c ®¹i biÓu Quèc héi trong k× häp ®ã ®Ó tæng hîp vµ ®­a ra th¶o luËn nh÷ng gãp ý gi¶i ph¸p hay cã tÝnh kh¶ thi cao còng nh­ cã ®«ng ý kiÕn nhÊt. Nh­ vËy, sÏ ®¹t hiÖu qu¶ h¬n vµ c¸c ®¹i biÓu còng chñ ®éng h¬n trong viÖc thùc hiÖn quyÒn vµ nghÜa vô cña m×nh. NÕu thùc sù thùc hiÖn tèt th× hiÖu qu¶ gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi sÏ n©ng lªn rÊt nhiÒu. Kh«ng nh÷ng ®æi míi vÒ ph­¬ng ph¸p chÊt vÊn cña c¸c ®¹i biÓu mµ bªn c¹nh ®ã còng cÇn ®æi míi ®èi víi c¶ ho¹t ®éng gi¸m s¸t v¨n b¶n quy ph¹m. VÒ gi¸m s¸t v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt hiÖn nay, do tr×nh ®é am hiÓu ph¸p luËt cña c¸c ®¹i biÓu cßn h¹n chÕ ch­a hiÓu s©u s¾c c¸c quy ®Þnh cu¶ HiÕn ph¸p, ph¸p luËt do vËy gi¸m s¸t cßn mang tÝnh chÊt c¶m tÝnh kh«ng dùa trªn ph©n tÝch khoa häc. V× vËy cÇn trang bÞ cho c¸c ®¹i biÓu kiÕn thøc ph¸p luËt th«ng qua c¸c líp båi d­ìng còng nh­ b¾t buéc c¸c ®¹i biÓu cã mét nÒn t¶ng hiÓu biÕt ph¸p lÝ c¬ b¶n míi ®­îc lµm ®¹i biÓu Quèc héi. Ngoµi ra, hiÖn nay gi¸m s¸t ®èi víi c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt th­êng ®· ®­îc ¸p dông trªn thùc tÕ cã sai ph¹m míi ph¸t hiÖn ra. §Ó tr¸nh t×nh tr¹ng ®ã cÇn ®Èy m¹nh gi¸m s¸t ngay c¶ ®èi víi c¸c v¨n b¶n võa ban hµnh cã thÓ ch­a ¸p dông tr¬ng thùc tÕ, kh«ng nªn ®Ó x¶y ra sù cè, sai sãt míi gi¸m s¸t. Trong c¸c ph­¬ng ph¸p gi¸m s¸t cã lÏ vÊn ®Ò bá phiÕu tÝn nhiÖm lµ h×nh thøc ch­a ®­îc thùc hiÖn trªn thùc tÕ. Bëi hiÖn nay c¬ chÕ cho ho¹t ®éng gi¸m s¸t nµy vÉn cßn nhiÒu ®iÓm h¹n chÕ c¸c ®¹i biÓu Quèc héi kh«ng thùc hiÖn ®­îc quyÒn cña m×nh. Theo Kho¶n1 §iÒu 13 LuËt ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi quy ®Þnh: “UBTVQH tù m×nh hoÆc khi cã kiÕn nghÞ cña Ýt nhÊt 20% ®¹i biÓu Quèc héi hoÆc ý kiÕn cña Héi ®ång d©n téc, Uû ban cña Quèc héi”. Nh­ vËy, qua quy ®Þnh nµy cho thÊy, nÕu ®Ó tØ lÖ 20% nµy th× khã cã thÓ thùc hiÖn, nh­ ®· tr×nh bµy ë phÇn hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt. Bªn c¹nh ®ã cÇn cã nh÷ng quy ®Þnh mang tÝnh chÊt “cëi trãi” cho c¸c ®¹i biÓu khi thùc hiÖn quyÒn cña m×nh. NÕu mét ®¹i biÓu hay c¸ nh©n nµo trong UBTVQH, Héi ®ång d©n téc hay c¸c Uû ban nÕu thÊy cÇn bá phiÕu tÝn nhiÖm víi ng­êi nµo cã thÓ ®­îc trùc tiÕp nªu ra ý kiÕn ®Ó Quèc héi xem xÐt, nÕu cã trªn 10% ®¹i biÓu ®ång ý th× cã thÓ tiÕn hµnh bá phiÕu tÝn nhiÖm ®èi víi ng­êi bÞ ®­a ra ®Ò nghÞ bá phiÕu tÝn nhiÖm, nh­ng ph¶i cã luËn chøng râ rµng thuyÕt phôc, còng nh­ quy ®Þnh vÒ tr¸ch nhiÖm cña hä nÕu nªu ra nh÷ng b»ng chøng sai sù thËt, v« tr¸ch nhiÖm ®èi víi lêi ®Ò nghÞ cña m×nh. Mét ®iÓm n÷a lµ cÇn t¨ng c­êng c¬ chÕ xem xÐt tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n cña ng­êi tr¶ lêi chÊt vÊn. Trong qu¸ tr×nh chÊt vÊn vµ tr¶ lêi chÊt vÊn th× c¸c ®¹i biÓu Quèc héi cÇn chó ý h¬n n÷a ®Õn viÖc xem xÐt tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n cña Chñ tÞch n­íc, Thñ t­íng ChÝnh phñ, c¸c thµnh viªn ChÝnh phñ, Ch¸nh ¸n toµ ¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn tr­ëng viÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao. §èi víi c¸c vÊn ®Ò ®­îc ®¹i biÓu Quèc héi ®­a ra chÊt vÊn ph¶i ®­îc tr¶ lêi mét c¸ch râ rµng ®Çy ®ñ vµ thÓ hiÖn tr¸ch nhiÖm cña ng­êi qu¶n lÝ. ViÖc tr¶ lêi chÊt vÊn còng ph¶i ®óng thêi gian quy ®Þnh cña ph¸p luËt. CÇn ph¶i xem xÐt tr¸ch nhiÖm ®èi víi nh÷ng ng­êi tr¶ lêi cè t×nh kÐo dµi qua vµi cuéc häp ®Ó gi¶m bít bøc xóc cña ng­êi d©n. §Ó tr¸nh mét vÊn ®Ò ®­îc ®­a ra chÊt vÊn qua nhiÒu cuéc h äp vÉn kh«ng nhËn ®­îc c©u tr¶ lêi tho¶ ®¸ng. Tr¸ch nhiÖm thuéc vÒ ai th× nªn ®­a viÖc xem xÐt tr¸ch nhiÖm cña c¸ nh©n ng­êi bÞ chÊt vÊn ra th¶o luËn t¹i mçi k× häp. Quèc héi còng cÇn thÓ hiÖn vai trß cña m×nh trong viÖc chÊt vÊn vµ tr¶ lêi chÊt vÊn. Theo ®ã, ngay sau mçi k× häp, khi c¸c chÊt vÊn ®­îc tr¶ lêi xong Quèc héi cÇn cã ý kiÕn nhËn xÐt vÒ viÖc tr¶ lêi chÊt vÊn cã v¨n b¶n giao cho c¸c c¸ nh©n c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn xem xÐt gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ®· ®­îc ®­a ra lµm c¬ së gi¸m s¸t t¹i k× häp tiÕp theo. 2.6. Më réng c¬ chÕ xö lÝ hËu gi¸m s¸t §Èy m¹nh c«ng t¸c hËu gi¸m s¸t lµ mét trong nh÷ng néi dung mµ b¸o c¸o ®¸nh gi¸ kÕt qu¶, rót kinh nghiÖm k× häp thø hai Quèc héi kho¸ XII cña Uû ban th­êng vô Quèc héi t¹i buæi khai m¹c phiªn häp thø 4 cña Uû ban th­êng vô Quèc héi s¸ng 17/12/2007. V× tÇm quan träng cña viÖc triÓn khai tèt th× hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c gi¸m s¸t tèi cao t¹i c¸c k× häp sÏ ®­îc n©ng lªn rÊt nhiÒu. NÕu c«ng t¸c hËu gi¸m s¸t tèt sÏ gi¶m vµ ®i tíi xo¸ bá t×nh tr¹ng gi¸m s¸t råi ®Ó ®ã, ý kiÕn cña ®oµn gi¸m s¸t ®Þa ph­¬ng kh«ng nghe…HiÖn nay th× c«ng t¸c hËu gi¸m s¸t ch­a ®­îc quan t©m nhiÒu nh­ng kh«ng ph¶i ®Ó thùc thi c«ng t¸c nµy lµ qu¸ khã. §Ó n©ng cao c«ng t¸c hËu gi¸m s¸t cÇn thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p sau ®©y: Sau gi¸m s¸t, c¸c chuyªn ®Ò ®· ®­îc gi¸m s¸t ph¶i ®­a ra ®­îc NghÞ quyÕt vÒ kÕt qu¶ gi¸m s¸t, ®Ó nã trë thµnh mét c¨n cø ph¸p lý theo dâi xem c¸c c¬ quan thùc hiÖn kÕt qu¶ gi¸m s¸t thÕ nµo, nh÷ng ng­êi cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn kÕt qu¶ gi¸m s¸t ra sao ®Ó cã biÖn ph¸p ®«n ®èc kiÓm ®iÓm c¸c c¬ quan, nh÷ng ng­êi cã tr¸ch nhiÖm ®· ®­îc nªu ra trong nghÞ quyÕt thùc hiÖn nh­ thÕ nµo. Sau khi cã nghÞ quyÕt th× ph¶i tiÕn hµnh triÓn khai trªn thùc tÕ tr¸nh t×nh tr¹ng “biÕt råi khæ l¾m nãi m·i ”, mµ c¸c NghÞ quyÕt cña Quèc héi còng ®· ra rÊt nhiÒu nh­ng thùc hiÖn kh«ng ®Õn n¬i ®Õn chèn. Trong khi ®ã khi triÓn khai th× kiÕn nghÞ cña c¸c ®oµn gi¸m s¸t th× bÞ lê ®i, ®Þa ph­¬ng chØ nghe theo sù chØ ®¹o cña §¶ng, ChÝnh phñ. VËy cÇn më réng thÈm quyÒn cho c¸c ®oµn gi¸m s¸t, còng nh­ siÕt chÆt h¬n n÷a tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¸ nh©n c¬ quan khi thùc hiÖn kh«ng ®Çy ®ñ, kh«ng ®óng, kh«ng thùc hiÖn nghÞ quyÕt, kiÕn nghÞ cña Quèc héi, ®oµn gi¸m s¸t. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®ã cÇn cã nh÷ng b¸o c¸o ®Þnh k× còng nh­ c¸c ®ît kiÓm tra ®ét xuÊt ®Õn tõng ®Þa ph­¬ng c¬ së. NÕu c¸c nghÞ quyÕt kh«ng ®­îc thùc hiÖn th× cÇn cã c¸c chÕ tµi ®Ó truy cøu tr¸ch nhiÖm ®èi víi c¸c c¸ nh©n cã liªn qua, tïy theo møc ®é mµ cã nh÷ng c¸ch thøc xö lÝ kh¸c nhau. Bªn c¹nh ®ã, viÖc c¸c Bé tr­ëng høa nh­ng kh«ng thùc hiÖn ®­îc còng rÊt nhiÒu, vËy lçi t¹i ai? ai chÞu tr¸ch nhiÖm? c¸c Bé tr­ëng cã ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm, tr¸ch nhiÖm ®Õn ®©u? Cã tr­êng hîp mét vÊn ®Ò ®­îc chÊt vÊn nhiÒu lÇn mµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm vÉn vui vÎ nhËn khuyÕt ®iÓm mµ kh«ng cã mét biÖn ph¸p nµo quy kÕt tr¸ch nhiÖm. V× vËy, sau mçi lêi høa c¸c Bé tr­ëng cÇn ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p vµ sau qu¸ tr×nh thùc hiÖn cÇn b¸o c¸o, còng nh­ thµnh lËp ®oµn kiÓm tra, nÕu kh«ng thùc hiÖn ®­îc lêi høa th× sÏ bÞ ®­a ra bá phiÕu tÝn nhiÖm tr­íc Quèc héi. 2.7. §­a bá phiÕu tÝn nhiÖm trë thµnh mét ho¹t ®éng th­êng xuyªn Bá phiÕu tÝn nhiÖm lµ mét c¸ch thøc tËp thÓ c¸c ®¹i biÓu Quèc héi xem xÐt ®¸nh gi¸ n¨ng lùc c«ng t¸c, còng nh­ t­ c¸ch ®¹o ®øc chÊp hµnh ph¸p luËt cña c¸c c¸ nh©n ®­îc Quèc héi bÇu hoÆc bæ nhiÖm vµo c¸c chøc vô cao cña bé m¸y nhµ n­íc. HiÖn nay th× bá phiÕu tÝn nhiÖm chØ ®­îc thùc hiÖn khi cã yªu cÇu cña UBTVQH, Héi ®ång d©n téc, c¸c Uû ban vµ 20% sè ®¹i biÓu Quèc héi. Vµ trªn thùc tÕ kh«ng cã mét ng­êi nµo ®­îc Quèc héi ®­a ra ®Ó bá phiÕu tÝn nhiÖm. Cã nhiÒu nguyªn nh©n do c¬ chÕ cßn qu¸ chÆt, ch­a cã mét c¸ch thøc râ rµng h¹n chÕ c¸c ®¹i biÓu thùc hiÖn quyÒn cu¶ m×nh. Mét yÕu tè n÷a kh«ng kÐm phÇn quan träng ®ã lµ t©m lÝ e ng¹i khi c¸c ®¹i biÓu nªu ra ý kiÕn cña m×nh. ThiÕt nghÜ nÕu cßn t×nh tr¹ng nµy th× bé m¸y cÊp cao cña Nhµ n­íc kh«ng liªn tôc ®­îc kiÖn toµn. §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c cña c¸c c¸ nh©n còng nh­ tiÕn tíi hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y Nhµ n­íc th× nªn ®­a bá phiÕu tÝn nhiÖm lµ ho¹t ®éng th­êng niªn mét n¨m mét lÇn vµo cuèi k× häp thø hai cña n¨m ®ã b»ng ph­¬ng ph¸p bá phiÕu kÝn. NÕu vÉn ®­îc trªn 50% tæng sè ®¹i biÓu cã mÆt tÝn nhiÖm th× ng­êi ®ã vÉn tiÕp tôc gi÷ vÞ trÝ ®ã cña m×nh, nÕu d­íi 50% th× ng­êi ®ã sÏ bÞ b·i nhiÖm. Cã nh­ vËy míi n©ng cao ®­îc ý thøc tr¸ch nhiÖm cña ng­êi ®­îc Quèc héi tÝn nhiÖm giao cho träng tr¸ch quan träng, cßn c¸c ®¹i biÓu th× ®­îc thùc hiÖn quyÒn cña m×nh mét c¸ch dÔ dµng ®èi víi c¸c c¸ nh©n mµ hä bÇu. Thùc ra ®©y còng lµ mét ®iÒu tÊt yÕu kh¸ch quan, c¸c ®¹i biÓu cã quyÒn bÇu th× còng cã quyÒn bá phiÕu bÊt tÝn nhiÖm nÕu nh­ ng­êi m×nh lùa chän kh«ng hoµn thµnh c«ng viÖc trong ph¹m vi nhiÖm vô cña m×nh. VÊn ®Ò bá phiÕu tÝn nhiÖm kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i b·i nhiÖm hay miÔn nhiÖm mét c¸ nh©n nµo ®ã mµ ë ®©y chØ lµ h×nh thøc ®¸nh gi¸ n¨ng lùc cña c¸c c¸ nh©n ®­îc Quèc héi bÇu hoÆc bæ nhiÖm. Do vËy, ®Ó bá phiÕu tÝn nhiÖm kh«ng chØ mang tÝnh r¨n ®e hoÆc nöa vêi th× cÇn quy ®Þnh nhiÒu h×nh thøc nh­ khiÓn tr¸ch, c¶nh c¸o, miÔn nhiÖm, b·i nhiÖm… CÇn quy ®Þnh cô thÓ râ rµng tr×nh tù thñ tôc cho vÊn ®Ò nµy. §Ó tiÕn hµnh bá phiÕu tÝn nhiÖm ®Þnh k× kh«ng cã g× khã kh¨n vµ tèn kÐm. Cho nªn, muèn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi mét c¸ch toµn diÖn th× ®©y lµ mét biÖn ph¸p dÔ thùc hiÖn vµ cã kh¶ n¨ng ®¹t kÕt qu¶ kh¶ quan. 2.8. ThiÕt lËp c¸c ban gi¸m s¸t th­êng xuyªn tiÕp nhËn c¸c ý kiÕn cña nh©n d©n trong thêi gian Quèc héi kh«ng häp Trong thêi gian Quèc héi kh«ng häp dï ®· cã ho¹t ®éng cña UBTVQH, Héi ®ång d©n téc, c¸c Uû ban vµ c¸c ®¹i biÓu Quèc héi, nh­ng c¸c ho¹t ®éng ®ã ë mét møc ®é nµo ®ã vÉn mang tÝnh thô ®éng ®èi víi ng­êi d©n. Ho¹t ®éng gi¸m s¸t ®· ®­îc thùc hiÖn s©u réng trªn mäi lÜnh vùc tuy nhiªn sÏ thiÕu tÝnh cËp nhËt còng nh­ h¹n chÕ quyÒn gi¸m s¸t cña nh©n d©n. Bëi vËy cÇn cã c¸c ban lµm viÖc th­êng xuyªn nh»m tiÕp nhËn c¸c kiÕn nghÞ yªu cÇu cña nh©n d©n, nÕu ®iÒu kiÖn cã thÓ chuyÓn ®Õn c¸c c¸ nh©n c¬ quan cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt, nÕu ng­êi d©n kh«ng chÊp nhËn th× ban ®ã cã tr¸ch nhiÖm tæng hîp göi lªn c¬ quan cã thÈm quyÒn cao h¬n hoÆc ®­a vµo ch­¬ng tr×nh gi¸m s¸t bæ sung trong k× häp tíi. Do tr×nh ®é hiÓu biÕt ph¸p luËt còng nh­ tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cña mçi ng­êi d©n ch­a cao, cho nªn cÇn cung cÊp th«ng tin còng nh­ gi¶i ®¸p th¾c m¾c, kh«ng ngõng tuyªn truyÒn phæ cËp kiÕn thøc ph¸p luËt cho ng­êi d©n. 2.9. HiÖn ®¹i ho¸ c¸c ph­¬ng tiÖn, c¬ së vËt chÊt cho ho¹t ®éng gi¸m s¸t Lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng gãp phÇn hç trî, n©ng cao chÊt l­îng ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi. Do vËy cÇn ®¶m b¶o nh÷ng trang thiÕt bÞ cÇn thiÕt vµ hiÖn ®¹i ®Ó phôc vô cho viÖc thu thËp, xö lÝ th«ng tin mét c¸ch nhanh chãng vµ hiÖu qu¶, ®¶m b¶o cho c¸c ®¹i biÓu cã thÓ dÔ dµng liªn l¹c, trao ®æi th«ng tin vµ phèi hîp víi nhau trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt c«ng. Ngoµi ra t¹i mçi tØnh cÇn cã mét v¨n phßng lµm viÖc riªng cho c¸c ®¹i biÓu ®Ó thùc hiÖn viÖc tiÕp xóc vµ lµm viÖc víi c¸c cö tri. Bªn c¹nh ®ã còng cÇn cã hÖ thèng gióp viÖc cho c¸c ®¹i biÓu trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng ®Ó ®¹t kÕt qu¶ cao nhÊt. Trªn ®©y lµ tæng hîp nh÷ng gi¶i ph¸p gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi mµ t¸c gi¶ ®· t×m hiÓu nghiªn cøu. KÕT LUËN Trong ®iÒu kiÖn x©y dùng Nhµ n­íc ph¸p quyÒn XHCN ViÖt Nam hiÖn nay, viÖc ®¶m b¶o mäi ho¹t ®éng cña bé m¸y Nhµ n­íc ®óng HiÕn ph¸p, ph¸p luËt lµ mét yªu cÇu quan träng hµng ®Çu. Yªu cÇu nµy ®· vµ ®ang ®ßi hái sù ®æi míi vµ kiÖn toµn vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi, mét ho¹t ®éng ®ang ®­îc coi lµ yÕu hiÖn nay. Víi mong muèn gãp phÇn n©ng cao nhËn thøc vÒ ý nghÜa, vai trß cña ho¹t ®éng gi¸m s¸t tèi cao còng nh­ hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng nµy, Kho¸ luËn ®· tËp trung nghiªn cøu vÒ mÆt lÝ luËn cña ho¹t ®éng gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi, thùc tr¹ng cña vÊn ®Ò nµy vµ qua ®ã nhËn thøc ®­îc nh÷ng mÆt ®¹t ®­îc ch­a ®¹t ®­îc còng nh­ rót ra nguyªn nh©n ®Ó tõ ®ã cã nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi. Do thêi gian nghiªn cøu t­¬ng ®èi ng¾n, vèn kiÕn thøc còng nh­ kinh nghiÖm thùc tiÔn cña ng­êi viÕt ch­a cã nhiÒu nªn ch¾c ch¾n Kho¸ luËn nµy kh«ng tr¸nh khái mét sè h¹n chÕ. RÊt mong nhËn ®­îc sù gãp ý cña c¸c thÇy c« vµ ng­êi ®äc ®Ó Kho¸ luËn hoµn thiÖn h¬n. Tuy nhiªn, ng­êi viÕt hy väng r½ng kÕt qu¶ nghiªn cøu cña Kho¸ luËn sÏ gãp mét phÇn nhá trong viÖc lµm phong phó thªm hiÓu biÕt vÒ gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi, ®ång thêi gãp mét vµi gi¶i ph¸p h÷u Ých cho c«ng cuéc x©y dùng vµ hoµn thiÖn ho¹t ®éng gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi ViÖt Nam hiÖn nay./. Môc lôc