Lợi thế cạnh tranh của xuất khẩu chè Việt Nam trên thị trường thế giới và giải pháp nâng cao lợi thế cạnh tranh

Lêi Nãi §Çu Trong xu h­íng héi nhËp toµn cÇu ho¸ hiÖn nay, thÕ giíi ®ang cã nh÷ng sù thay ®æi lín lao vÒ nhiÒu mÆt, th­¬ng m¹i quèc tÕ lµ mét bé phËn quan träng, g¾n liÒn víi tiÕn tr×nh héi nhËp ®ã. Nã cã vai trß quyÕt ®Þnh ®Õn lîi thÕ cña mét quèc gia trªn thÞ tr­êng khu vùc vµ ThÕ giíi . V× vËy viÖc giao l­u th­¬ng m¹i nãi chung vµ xuÊt khÈu hµng ho¸, dÞch vô nãi riªng lµ mét môc tiªu kinh tÕ hµng ®Çu kh«ng n»m trong ph¹m vi cña mät quèc gia nµo c¶. Vµ ViÖt Nam còng kh«ng lµ mét ngo¹i lÖ. N­íc ta lµ mét n­íc cã nÒn kinh tÕ ®ang b­íc ®Çu ph¸t triÓn, c¬ së vËt chÊt, kü thuËt cßn thÊp kÐm, d©n sè ph¸t triÓn víi tØ lÖ cao, c¸n c©n th­¬ng m¹i bÞ th©m hôt, møc dù tr÷ ngo¹i tÖ cßn nhá bÐ nªn viÖc xuÊt khÈu ®Ó thu ngo¹i tÖ, n©ng cao c¬ së vËt chÊt , c¶i thiÖn ®êi sèng, ph¸t triÓn kinh tÕ vµ héi nhËp víi ThÕ giíi lµ mét ®ßi hái tÊt yÕu ®Ó ph¸t triÓn tiÒm lùc kinh tÕ cu¶ §Êt N­íc. §Ó hiÓu râ h¬n vÒ thÞ tr­êng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam , em ®· chän ®Ò tµi “ThÞ tr­êng xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam - nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn. XuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam sang thÞ tr­êng Hoa Kú” ®Ó nghiªn cøu. PhÇn néi dung I >Mét sè nhËn thøc vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸ 1 >Kh¸i niÖm vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu XuÊt khÈu lµ viÖc b¸n hµng ho¸ hoÆc cung cÊp dÞch vô cho n­íc ngoµi trªn c¬ së dïng tiÒn tÖ lµm ph­¬ng tiÖn thanh to¸n.C¬ së cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng mua b¸n vµ trao ®æi hµng ho¸ ( bao gåm c¶ hµng ho¸ h÷u h×nh vµ v« h×nh) trong n­íc. Khi s¶n xuÊt ph¸t triÓn vµ viÖc trao ®æi hµng ho¸ gi÷a c¸c quèc gia t¨ng lªn, ho¹t ®éng nµy më réng ph¹m vi ra ngoµi biªn giíi cña c¸c quèc gia hoÆc gi÷a thÞ tr­êng néi ®Þa vµ khu chÕ xuÊt trong n­íc . XuÊt khÈu lµ mét ho¹t ®éng c¬ b¶n cña ngo¹i th­¬ng, xuÊt hiÖn l©u ®êi mµ h×nh thøc c¬ b¶n ban ®Çu cña nã lµ ho¹t ®éng trao ®æi hµng ho¸ gi÷a c¸c quèc gia .Cho ®Õn nay nã ®· ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¶ vÒ chiÒu réng vµ chiÒu s©u víi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu ngµy nay diÔn ra trªn toµn cÇu, trong tÊt c¶ c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc cña nÒn kinh tÕ, kh«ng chØ ë hµng ho¸ h÷u h×nh mµ cßn lµ hµng ho¸ v« h×nh víi tØ träng lín. 2> Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu XuÊt khÈu lµ mét trong nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i, xuÊt khÈu ®· trë thµnh ph­¬ng tiÖn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, xuÊt khÈu lµ h×nh thøc kinh doanh quan träng nhÊt, nã ph¶n ¸nh quan hÖ th­¬ng m¹i, bu«n b¸n gi÷a c¸c quèc gia trong ph¹m vi khu vùc vµ thÕ giíi. H×nh thøc kinh doanh xuÊt khÈu th­êng lµ ho¹t ®éng kinh tÕ quèc tÕ c¬ b¶n cña mét quèc gia, nã lµ “chiÕc ch×a kho¸” më ra nh÷ng giao dÞch quèc tÕ, t¹o ra nguån thu chi ngo¹i tÖ chñ yÕu cña mét n­íc khi tham gia vµo ho¹t ®éng kinh tÕ quèc tÕ. Thùc tÕ ®· chøng minh c¸c n­íc ®i nhanh trªn con ®­êng t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ lµ n­íc cã nÒn ngo¹i th­¬ng m¹nh vµ n¨ng ®éng. V× vËy vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu cã mét ý nghÜa chiÕn l­îc ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ §Êt n­íc. XuÊt khÈu sÏ ®em l¹i nh÷ng lîi Ých: XuÊt khÈu t¹o ra kh¶ n¨ng më réng thÞ tr­êng tiªu thô, gãp phÇn cho s¶n xuÊt ph¸t triÓn vµ æn ®Þnh. Th«ng qua xuÊt khÈu, hµng ho¸ sÏ tham gia vµo cuéc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi vÒ gi¸ c¶, chÊt l­îng. Cuéc c¹nh tranh nµy ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc l¹i s¶n xuÊt, h×nh thµnh c¬ cÊu s¶n xuÊt lu«n thÝch nghi víi thÞ tr­êng. XuÊt khÈu cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn viÖc gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm vµ c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n. XuÊt khÈu lµ c¬ së më réng vµ thóc ®Èy c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cña §Êt n­íc . XuÊt khÈu gióp cho doanh nghiÖp cñng cè vµ n©ng cao kü n¨ng qu¶n lý chuyªn m«n, n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ cña ®éi ngò c¸n bé nh©n viªn. II Thùc tr¹ng vµ vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi hµng ho¸ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam 1. Thùc tr¹ng : VÒ tèc ®é t¨ng tr­ëng : Nh×n chung trong thêi k× ®æi míi, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam t¨ng nhanh. N¨m 1988, mét n¨m sau khi thùc hiÖn c¬ chÕ chuyÓn sang kinh tÕ thÞ tr­êng, khèi l­îng xuÊt khÈu t¨ng 80% so víi n¨m 1987. B¾t ®Çu tõ ®ã, ViÖt Nam duy tr× møc t¨ng tr­ëng xuÊt khÈu b×nh qu©n h¬n 20% mét n¨m . Ho¹t ®éng nhËp khÈu trong trong 10 n¨m qua (1989-1999) còng ®i theo mét xu h­íng t­¬ng tù : gia t¨ng ®Òu ®Æn nh­ng tèc ®é chËm h¬n t¨ng tr­ëng xuÊt khÈu . VÒ c¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu : Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y,c¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu ®· cã nh÷ng b­íc thay ®æi tÝch cùc . Nhãm hµng xuÊt khÈu nguyªn liÖu th« ®· gi¶m tõ 91% trong tæng sè kim ng¹ch xuÊt khÈu vµo n¨m 1994 xuèng cßn 72% vµo n¨m 1998. Râ nÐt nhÊt lµ nhãm hµng chñ lùc nh­ : dÇu th«, than, cao su,thuû s¶n,g¹o, cµ phª, h¹t ®iÒu,chÌ ®¹t tèc ®é t¨ng b×nh qu©n 18%/n¨m, c¸c mÆt hµng kh¸c cã møc chÕ biÕn cao ®¹t møc t¨ng b×nh qu©n 41%/n¨m, nhê ®ã t¹o ra møc t¨ng tr­ëng b×nh qu©n c¸c mÆt hµng lµ :26%.T¨ng tréi h¬n c¶ trong c¸c mÆt hµng chÕ biÕn lµ c¸c mÆt hµng giÇy dÐp vµ may mÆc t¨ng tíi 100%/n¨m vµ 50%/trong n¨m 1998.Tû träng c¸c mÆt hµng chÕ biÕn s©u (trong ®ã cã hµng chÕ t¹o) n¨m 1994 chØ chiÕm 8,5%n¨m 1997 ®· lªn ®Õn 25%, n¨m 1999 ®· t¨ng lªn thµnh 30%. N¨m 2001, c¬ cÊu xuÊt khÈu t¨ng tuy chËm nh­ng vÉn tiÕp tôc chuyÓn dÞch theo h­íng t¨ng dÇn tû träng hµng ®· qua chÕ biÕn, nhÊt lµ chÕ biÕn s©u . Tû träng cña 4 nhãm hµng dÖt may, giµy dÐp, s¶n phÈm gç tinh chÕ vµ ®iÖn tö trong kim ng¹ch xuÊt khÈu ®· t¨ng tõ 27,8% lªn 31,5%, mÆc dï c¸c nhãm nµy ®Òu gÆp khã kh¨n gay g¾t trong n¨m 2001 . Nhãm nguyªn liÖu th« vµ mÆt hµng s¬ chÕ chñ lùc (dÇu th«, g¹o, h¶i s¶n, cµ phª, cao su, ®iÒu nh©n )chØ cßn chiÕm 45% kim ng¹ch xuÊt khÈu (n¨m 2000 chiÕm 50%). NÕu ph©n theo ngµnh kinh tÕ th× nhãm n«ng, thuû s¶n chØ cßn chiÕm 37% kim ng¹ch xuÊt khÈu, nhãm s¶n phÈm c«ng nghiÖp ( kÓ c¶ cña c«ng nghiÖp khai kho¸ng )®· chiÕm tíi 63%. §©y lµ mét b­íc chuyÓn tÝch cùc trong c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam . 2 VÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi hµng ho¸ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam : ChÊt l­îng cña hµng ho¸ xuÊt khÈu : Ngµy nay trªn thÕ giíi, mét s¶n phÈm chØ cã thÓ chiÕm lÜnh ®­îc thÞ tr­êng khi héi ®ñ c¸c yÕu tè c¬ b¶n, bao gåm sù c«ng nhËn cña ng­êi tiªu dïng, sù tù chøng nhËn cña nhµ s¶n xuÊt vµ møc ®é tiªu thô ®¹t ®­îc, mµ mét yÕu tè v« cïng quan träng quyÕt ®Þnh sù c«ng nhËn ®ã chÝnh lµ chÊt l­îng s¶n phÈm .VËy liÖu hµng ho¸ cña ViÖt Nam cã th©m nhËp ®­îc vµo thÞ tr­êng n­íc ngoµi hay kh«ng ? HiÖn nay nh×n chung c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cßn m¾c ph¶i nh÷ng h¹n chÕ nh­ thiÕu th«ng tin, t­ t­ëng thô ®éng, tõ ®ã dÉn ®Õn chÊt l­îng hµng ho¸ kh«ng ®ång ®Òu, chÝnh v× vËy khèi l­îng thµnh phÈm hoµn chØnh cña ViÖt Nam xuÊt khÈu ra n­íc ngoµi ch­a cao, chñ yÕu vÉn lµ xuÊt khÈu nguyªn liÖu th«( chiÕm70% kim ng¹ch xuÊt khÈu). Kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi : Trong xu thÕ héi nhËp, ngµy cµng cã nhiÒu quèc gia còng lùa chän m« h×nh h­íng vµo xuÊt khÈu, do ®ã cuéc c¹nh tranh giµnh giËt thÞ tr­êng gi÷a c¸c quèc gia t­¬ng ®ång vÒ tr×nh ®é, c¬ cÊu s¶n xuÊt sÏ quyÕt liÖt h¬n . NÕu søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ kh«ng cao th× c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam sÏ gÆp khã kh¨n khi thÞ tr­êng dÇn bÞ thu hÑp . Vµ métt khi tiÕn tr×nh héi nhËp cña ViÖt Nam ®i vµo thùc tÕ, ViÖt Nam xuÊt khÈu nhiÒu hµng ho¸ h¬n, vµo nhiÒu thÞ tr­êng h¬n vµ hµng ho¸ cña ViÖt Nam cã søc c¹nh tranh cao h¬n ®e do¹ sù tån t¹i cña hµng ho¸ c¸c n­íc th× hÖ qu¶ tÊt yÕu cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i ®­¬ng ®µu vµ chèng ®ì rÊt khã kh¨n ®èi víi nhiÒu rµo c¶n th­¬ng m¹i cña c¸c n­íc, vÝ dô nh­ viÖc Hoa Kú ¸p dông hoÆc ®e do¹ ¸p dông thóe b¸n ph¸ gi¸ víi c¸ tra, c¸ basa vµ t«m ; EU ¸p dông víi bËt löa ga vµ ocid kÏm, vµ Canada ¸p dông víi giµy cã ®Õ chèng thÊm .v.v.. III> Mét sè biÖn ph¸p c¬ b¶n nh»m thóc ®Èy xuÊt khÈu hµng ho¸ ë ViÖt Nam. 1.VÒ phÝa nhµ n­íc. 1.1. CÇn x©y dùng chiÕn l­îc ngµnh hµng theo h­íng khai th¸c tèi ®a tiÒm n¨ng cña nÒn kinh tÕ, khai th¸c tèi ®a lîi thÕ c¹nh tranh cña hµng ho¸ xuÊt khÈu, tr¸nh hiÖn t­îng ®Çu t­ trµn nan kÐm hiÖu qu¶. 1.2. Hoµn thÖn vµ x©y dùng ®ång bé hÖ thèng ph¸p luËt, c¬ chÕ, chÝnh s¸ch nh»m hç trî cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ph¸t triÓn, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ xuÊt khÈu trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. 1.3. §æi míi quan ®iÓm luËn cø khi x©y dùng c¬ chÕ chÝnh s¸ch. VÒ quan ®iÓm: cÇn g¾n kinh tÕ ViÖt Nam víi kinh tÕ ASEAN, c¸c gi¶i ph¸p t¨ng c­êng sù héi nhËp cña ViÖt Nam trong khèi ASEAN ph¶i ®¶m b¶o khai th¸c nh÷ng lîi thÕ vµ h¹n chÕ nh÷ng yÕu kÐm cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. Ph¶i võa hîp t¸c ph¸t triÓn võa c¹nh tranh. TiÕp tôc chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i ®a r¹ng ho¸ thÞ tr­êng ®a ph­¬ng ho¸ quan hÖ. VÒ nguyªn t¾c: ph¶i héi nhËp tõng b­íc, theo lé tr×nh ®· v¹ch. Cã ®i cã l¹i. Tu©n thñ ph¸p luËt ViÖt Nam vµ c¸c quy ®Þnh cña nhµ n­íc vÒ qu¶n lý kinh tÕ, t«n träng ph¸p luËt vµ tËp qu¸n th­¬ng m¹i quèc tÕ, thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c cam kÕt víi bªn ngoµi. 1.4. §¶m b¶o quyÒn b×nh ®¼ng cña c¸c chñ thÓ tham gia ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. Tr­íc hÕt, nhµ n­íc ph¶i ®¶m b¶o quyÒn b×nh ®¼ng hoµn toµn trong viÖc tiÕp cËn c¸c yÕu tè ®Çu vµo( Vèn tÝn dông, ®Êt ®ai, lao ®éng), sau ®ã lµ quyÒn b×nh ®¼ng trong viÖc nhËn hç trî ®Çu t­, hç trî kinh doanh tõ phÝa nhµ n­íc. 1.5. Cã tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c vÊn ®Ò thÞ tr­êng, th«ng tin vµ xóc tiÕn th­¬ng m¹i. Kh¾c phôc ®ång thêi hai biÓu hiÖn tiªu cùc lµ û l¹i vµo nhµ n­íc vµ phã mÆc cho doanh nghiÖp. §Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i ®Ó hç trî cho c¸c doanh nghiÖp trong lÜnh vùc th«ng tin vµ tiÕp thÞ. TiÕn hµnh s©u réng mét chiÕn dÞch nh»m c¶i thiÖn h×nh ¶nh vÒ hµng ho¸ ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. 1.6. §Èy m¹nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh, xo¸ bá c¸c rµo c¶n bÊt hîp lý ®ang c¶n trë ho¹t ®éng xuÊt khÈu. C«ng khai ho¸ vµ ph¸p luËt ho¸ lµ viÖc ®Çu tiªn cÇn lµm trong tiÕn tr×nh ®æi míi c«ng t¸c qu¶n lý. Hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu, æn ®Þnh m«i tr­êng ph¸p lý VÒ thñ tôc hµnh chÝnh vµ h¶i quan: t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n n÷a cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu, bá ®i nh÷ng thñ tôc r­êm rµ kh«ng cÇn thiÕt, ph¸t triÓn theo h­íng ®¬n gi¶n ho¸ c«ng khai ho¸ hiÖn ®¹i ho¸. §¬n gi¶n hãa chÕ ®é hoµn thuÕ, ®Æc biÖt lµ hoµn thuÕ nhËp khÈu vËt t­ phôc vô s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu vµ hoµn thuÕ VAT. Nhanh chãng ban hµnh c¸c chó gi¶i biÓu thuÕ ®Ó tr¸nh tranh chÊp trong viÖc ¸p m· tÝnh thuÕ. 1.7. Cã kÕ ho¹ch vµ biÖn ph¸p båi d­ìng ®µo t¹o c¸n bé lµm c«ng t¸c thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc. 2. VÒ phÝa doanh nghiÖp. TËp trung n©ng cao chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®Ó n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. TËp trung x©y dùng chiÕn l­îc doanh nghiÖp ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu ph¸t triÓn bÒn v÷ng trong dµi h¹n. N©ng cao chÊt l­îng lao ®éng vµ qu¶n lý lao ®éng trong doanh nghiÖp. §æi míi vµ hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ víi chi chÝ thÊp. NhËp c¸c thiÕt bÞ n­íc ngoµi, häc tËp nguyªn t¾c thiÕt kÕ, tù thiÕt kÕ l¹i, c¶i tiÕn cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt vµ chÕ t¹o t¹i ViÖt Nam. C¸c doanh nghiÖp cÇn khai th¸c c¸c th«ng tin qua m¹ng ®Ó ®i theo c¸c h­íng c«ng nghÖ míi vµ t×m kiÕm sù trî gióp kü thuËt tõ bªn ngoµi doanh nghiÖp. T×m c¬ héi liªn doanh víi c¸c c«ng ty n­íc ngoµi cã kh¶ n¨ng c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Doanh nghiÖp cÇn cã ®Þnh h­íng båi d­ìng, ®µo t¹o tµi n¨ng trÎ vµ göi ®i ®µo t¹o ë c¸c n­íc ph¸t triÓn b»ng nguån tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. IV. §¸nh gÝa chung t×nh h×nh thùc hiÖn ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng dÖt may sang thÞ tr­êng Mü Nh÷ng thuËn lîi vµ c¬ héi xuÊt khÈu hµng dÖt may sang thÞ tr­êng Mü. 1.1/ VÒ mÆt c¬ chÕ chÝnh s¸ch: C«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ b¾t ®Çu tõ n¨m 1986 ®· gióp cho nÒn kinh tÕ ViÖt Nam cã nh÷ng ph­¬ng h­íng vµ ®éng lùc ph¸t triÓn míi. Vµ trong thêi kú ®æi míi nµy ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn ngµnh dÖt may: Thø nhÊt, th«ng qua c¸c ®¹i héi VI, VII, VIII, §¶ng céng s¶n ViÖt nam ®· x¸c ®Þnh s¶n xuÊt hµng tiªu dïng vµ hµng xuÊt khÈu lµ nh÷ng môc tiªu quan träng trong chiÕn l­îc ®Çu t­ ®Ó chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ h­íng vÒ xuÊt khÈu. LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt nam ra ®êi th¸ng 2/1987 vµ ®­îc söa ®æi ®· t¹o ra kh¶ n¨ng cho toµn bé nÒn kinh tÕ nãi chung vµ ngµnh dÖt may nãi riªng thu hót ®­îc kh¸ lín vèn ®Çu t­ nh»m môc tiªu ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Thø hai, víi chÝnh s¸ch më cöa nÒn kinh tÕ tÝch cùc tham gia quan hÖ ngo¹i giao ®a ph­¬ng hãa chÝnh phñ ViÖt nam ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp dÖt may v­¬n ra chiÕm lÜnh thÞ tr­êng n­íc ngoµi, Thø ba, chÝnh s¸ch vÒ khuyÕn khÝch xuÊt khÈu. §Ó khuyÕn khÝch xuÊt khÈu tõ nhiÒu n¨m nay nhµ n­íc kh«ng ®¸nh thuÕ xuÊt khÈu vµo mÆt hµng dÖt may hay nãi c¸ch kh¸c lµ ¸p dông biÓu thuÕ b»ng 0% ®èi víi c¸c mÆt hµng dÖt may. 1.3/ Nh÷ng thuËn lîi vÒ nguån nh©n lùc: N­íc ta hiÖn nay cã nguån nh©n lùc hÕt søc dåi dµo, phong phó. Víi d©n sè c¶ n­íc gÇn 80 triÖu ng­êi, sè ng­êi trong tuæi lao ®éng xÊp xØ 34 triÖu trong ®ã phô n÷ chiÕm 52% ngµnh dÖt may cã nhiÒu c«ng ®o¹n thñ c«ng, kh«ng ®ßi hái søc lùc cao nªn rÊt phï hîp bíi n÷ giíi, víi ®øc tÝnh lao ®éng cÇn cï s¸ng t¹o. Gi¸ nh©n c«ng cña ViÖt nam t­¬ng ®èi rÎ h¬n so víi c¸c n­íc kh¸c vµ ®©y lµ thÕ m¹nh ®Ó t¨ng ­u thÕ c¹nh tranh trong gi¸ b¸n hµng may mÆc trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Nh÷ng trë ng¹i vµ th¸ch thøc cña hµng dÖt may vµo thÞ tr­êng Mü. Trong nh÷ng n¨m qua kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt nam ®· t¨ng tr­ëng kh«ng ngõng vµ chiÕm tû träng ngµy cµng lín trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu (®øng thø hai sau dÇu th«) .Tuy nhiªn kim ng¹ch hµng dÖt may ViÖt nam xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü, mét thÞ tr­êng tiÒm n¨ng lín cßn rÊt nhá. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do hiÖn nay hµng dÖt may cña ViÖt nam khi xuÊt khÈu vµo Mü vÉn ph¶i chÞu thuÕ suÊt rÊt cao. Bªn c¹nh trë ng¹i thuÕ quan ®Ó t¨ng c­êng xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü hµng dÖt may ViÖt nam ph¶i ®ñ søc c¹nh tranh víi c¸c s¶n phÈm cña Mü vµ c¸c n­íc xuÊt khÈu truyÒn thèng vµo Mü nh­: Trung Quèc, Ên §é, vµ c¸c n­íc nam Mü , ®Æc biÖt lµ Trung Quèc ®ang cã rÊt nhiÒu thÕ m¹nh. Mét bÊt lîi n÷a lµ trong sè c¸c mÆt hµng cña ViÖt nam xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng Mü th× hµng dÖt may ph¶i chÞu møc thuÕ phÝ NTR rÊt cao, gÇn gÊp 2,5 lÇn so víi c¸c n­íc kh¸c. 3. Ph­¬ng h­íng vµ gi¶i ph¸p nh»m t¨ng c­êng kh¶ n¨ng xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo thÞ tr­êng Mü trong nh÷ng n¨m tíi 3.1 §Þnh h­íng xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo Mü a. Ph­¬ng h­íng tæng qu¸t: §¶ng vµ nhµ n­íc cïng c¸c cÊp l·nh ®¹o ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may ®· x©y dùng ®­îc nh÷ng quan ®iÓm chñ ®¹o vµ c¸c môc tiªu quan rräng vÒ ph¸t triÓn xuÊt khÈu hµng dÖt may trong thêi gian tíi. Víi môc ®Ých t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng vµ ®ãng gãp mét møc t¨ng tr­ëng nhanh vÒ doanh thu xuÊt khÈu . Ngµnh dÖt may cÇn ph¶i thùc hiÖn theo c¸c b­íc: Mét lµ, ph¶i hoµn thµnh nhanh chãng kÕ ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn ngµnh dÖt may ®Õn n¨m 2010, x©y dùng mét chiÕn l­îc kinh doanh cña toµn c«ng ty trong ®ã kÕt hîp víi chiÕn l­îc thÞ tr­êng vµ chiÕn l­îc s¶n phÈm ®Ó tËp trung ®Çu t­ vµo viÖc thùc hiÖn chiÕn l­îc. Hai lµ, ph¶i kh«ng ngõng më réng thÞ tr­êng t¹i Mü . Ph¶i chó träng ®Õn c¸c mÆt hµng míi, mÆt hµng chÊt l­îng cao theo tiªu chuÈn ISO 9000 vµ ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm.Ph¶i ®Èy m¹nh vµ khuyÕn khÝch ph­¬ng thøc giao hµng FOB ®Ó dÇn dÇn gi¶m bít tû lÖ hîp ®ång phô. Ph¶i ®¸nh gi¸ cao thÞ tr­êng néi ®Þa. Ba lµ, ph¶i t¨ng c­êng ®Èu t­ ®Ó n©ng cao chÊt l­îng v¶i ®¶m b¶o ®ñ m¸y mãc vµ thiÕt bÞ s¶n xuÊt, nguyªn vËt liÖu thay thÕ, ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm míi vµ c¸c s¶n phÈm truyÒn thèng, ®­a vµo nhiÒu mÉu m· ®Ñp. Ph¶i kÕt hîp gi÷a khuyÕn khÝch ®Çu t­ vµ më réng ®Çu t­ ®Èy m¹nh ®Çu t­ th«ng qua c¸c liªn doanh vµ hîp t¸c trong vµ ngoµi n­íc ®Ó thu hót vèn, c«ng nghÖ, thÞ tr­êng vµ kün¨ng qu¶n lý nh©n sù. Ph¶i t¹o nhiÒu h­íng ®Çu t­ h­íng tíi thµnh lËp c¸c c«ng ty cæ phÇn ®Ó nhanh chãng thùc hiÖn quyÒn lµm chñ cña ng­êi lao ®éng. Bèn lµ, ®Ó hoµn thµnh ®­îc môc tiªu tæng c«ng ty cÇn sím cã mét liªn ®oµn dÖt may ViÖt nam ®Ó phèi hîp ho¹t ®éng vµ tËp trung mäi nguån lùc nh»m ®èi mÆt víi nh÷ng th¸ch thøc cña sù c¹nh tranh khèc liÖt trªn khu vùc vµ quèc tÕ. b. Ph­¬ng h­íng cô thÓ: §Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo Mü trong nh÷ng n¨m tíi chóng ta cÇn quan t©m tíi nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh sau: Ph¶i ®¶m b¶o æn ®Þnh x¶n xuÊt æn ®Þnh thÞ tr­êng. §Æc biÖt cÇn æn ®Þnh h¹n ng¹ch ®­îc cÊp, nÕu ng­îc l¹i sÏ mÊt thÞ tr­êng. T¨ng c­êng kiÓm tra kiÓm so¸t ®¸nh gi¸ thùc chÊt viÖc thùc hiÖn h¹n ng¹ch. Liªn bé chØ cÊp h¹n ng¹ch c¸c chñng lo¹i hµng c¸c n¨m qua sö dông hÕt h¹n ng¹ch Nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch hç trî tµi chÝnh, c¬ së h¹ tÇng ®Êt ®ai, lao ®éng… ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nhá , võa vµ míi thµnh lËp v× lo¹i h×nh nµy thÝch hîp víi kinh doanh xuÊt khÈu. Hµng n¨m tæ chøc c¸c cuéc tiÕp xóc gi÷a c¸c c¬ quan qu¶n lý vµ c¸c doanh nghiÖp dÖt may cã doanh sè xuÊt khÈu hµng n¨m trªn 1 triÖu USD ®Ó trao ®æi th«ng tin, t×m kiÕm gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng dÖt may. KÕt luËn Gãp phÇn quan träng trong thµnh tùu chung cña ®Êt n­íc, ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam ®· gi¶i quyÕt ®­îc nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ, khai th¸c ®­îc néi lùc vµ ph¸t huy ®­îc tiÒm n¨ng, lîi thÕ so s¸nh cña ®Êt n­íc. Tuy nhiªn, c«ng t¸c xuÊt khÈu cña chóng ta vÉn cßn béc lé mét sè tån t¹i nh­ quy m« vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu cßn nhá bÐ so víi c¸c n­íc trong khu vùc, c¬ cÊu c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu cßn ë t×nh tr¹ng l¹c hËu, chÊt l­îng thÊp, , søc c¹nh tranh yÕu, thÞ tr­êng xuÊt khÈu cßn bÊp bªnh, chñ yÕu lµ thÞ tr­êng gÇn, nhiÒu tr­êng hîp ph¶i bu«n b¸n qua trung gian, cßn thiÕu nh÷ng hîp ®ång lín vµ dµi h¹n. Trong thêi gian tíi, cïng víi lé tr×nh tham gia AFTA vµ trë thµnh thµnh viªn cña tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi( WTO) ®ßi hái chóng ta ph¶i cã nh÷ng thay ®æi phï hîp vµ h÷u hiÖu ®Ó cã thÓ më réng thÞ tr­êng vµ t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng ho¸ ra n­íc ngoµi. Môc lôc Lêi më ®Çu 1 PhÇn néi dung 2 I. Mét sè nhËn thøc vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸ 2 1. Kh¸i niÖm vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu 2 2. Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu 2 II. Thùc tr¹ng vµ vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi hµng ho¸ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam 3 1. Thùc tr¹ng 3 2. VÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi hµng ho¸ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam 4 III. Mét sè biÖn ph¸p c¬ b¶n nh»m thóc ®Èy xuÊt khÈu hµng ho¸ ë ViÖt Nam 5 1. VÒ phÝa nhµ n­íc 5 2. VÒ phÝa doanh nghiÖp 6 IV. §¸nh gÝa chung t×nh h×nh thùc hiÖn ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng dÖt may sang thÞ tr­êng Mü 7 1. Nh÷ng thuËn lîi vµ c¬ héi xuÊt khÈu hµng dÖt may sang thÞ tr­êng Mü. 7 2. Nh÷ng trë ng¹i vµ th¸ch thøc cña hµng dÖt may vµo thÞ tr­êng Mü 8 3. Ph­¬ng h­íng vµ gi¶i ph¸p nh»m t¨ng c­êng kh¶ n¨ng xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo thÞ tr­êng Mü trong thêi gian tíi 8 KÕt luËn 10 Tµi liÖu tham kh¶o B¸o c«ng nghiÖp sè 1,2,5 n¨m 2000 B¸o doanh nghiÖp sè 6,7,8 n¨m 2000 Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt nam sè 32,34,46,48 n¨m 2000 Th­¬ng nghiÖp thÞ tr­êng ViÖt nam sè 7/2000, 6/2001 B¸o th­¬ng m¹i T4/2001 T¹p chÝ kinh tÕ vµ ph¸t triÓn sè 44/2000, sè 2+3 n¨m 2000, sè 25, 31 n¨m 1999 T¹p chÝ dÖt may ViÖt nam tõ sè 144_149 n¨m 1999, sè 150_153 n¨m 2000. ViÖt nam ECONOMIC REVIEW sè 9+10 n¨m 1998, sè 3 n¨m 1998. S¸ch: Th­¬ng m¹i quèc tÕ cña PGS.PTS NguyÔn Duy Bét chñ biªn.