Luận văn Giải pháp tăng cường huy vốn tại công ty xuất nhập khẩu Hai Bà Trưng

ßn lµ 7742.714 triÖu ®ång, chiÕm 23.504%, b»ng 59.955% so víi n¨m 1999. ViÖc gi¶m tû träng nguån vèn vay ng©n hµng trong tæng nguån trong khi quy m« kinh doanh cña C«ng ty cã chiÒu h­íng t¨ng thÓ hiÖn kh¶ n¨ng huy ®éng vèn cña doanh nghiÖp tõ c¸c nguån kh¸c cã chi phÝ rÎ h¬n vµ tiÖn lîi h¬n. §iÒu nµy sÏ ®­îc lµm râ h¬n trong phÇn ph©n tÝch d­íi ®©y. 2.2.3. Sö dông tÝn dông th­¬ng m¹i. H×nh thøc tÝn dông th­¬ng m¹i (cßn ®­îc gäi lµ tÝn dông nhµ cung cÊp), bao gåm c¸c kho¶n ph¶i tr¶ ng­êi b¸n vµ ng­êi mua øng tr­íc, c¸c kho¶n ph¶i thu kh¸ch hµng vµ ng­êi b¸n øng tr­íc, thÓ hiÖn kh¶ n¨ng chiÕm dông vèn hay bÞ chiÕm dông vèn cña mét doanh nghiÖp. Còng gièng nh­ c¸c doanh nghiÖp kh¸c trªn thÞ tr­êng, trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh, C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Hai Bµ Tr­ng ®· khai th¸c nguån vèn tÝn dông th­¬ng m¹i mét c¸ch tù nhiªn th«ng qua quan hÖ mua b¸n chÞu, mua b¸n chËm hay tr¶ gãp. Vµ do nhËn thøc ®­îc tÝnh tiÖn lîi vµ linh ho¹t còng nh­ kh¶ n¨ng më réng c¸c quan hÖ hîp t¸c kinh doanh l©u bÒn víi c¸c b¹n hµng cña h×nh thøc tÝn dông nµy, C«ng ty ®· tËn dông mét c¸ch triÖt ®Ó vµ ngµy cµng n©ng cao tû träng cña nguån nµy trong tæng nguån tµi trî. Chóng ta cã thÓ thÊy mét c¸ch râ h¬n th«ng qua ph©n tÝch t×nh h×nh nî ng¾n h¹n vµ c¸c kho¶n ph¶i thu cña C«ng ty trong ba n¨m qua (B¶ng 5) nh­ sau: N¨m 1998, con sè chiÕm dông vèn cña C«ng ty lµ 5408.611 triÖu trong ®ã ph¶i tr¶ ng­êi b¸n vµ ng­êi mua chiÕm 52.93%; cßn l¹i lµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ kh¸c. Sang n¨m 1999, con sè nµy t¨ng lªn rÊt nhiÒu b»ng 212.36% so víi n¨m 1998 t­¬ng ®­¬ng víi 11485.467 triÖu ®ång. Tuy nhiªn, sù gia t¨ng nµy chñ yÕu lµ do c¸c kho¶n ng­êi mua øng tr­íc t¨ng nhanh, tõ 336.1 triÖu ®ång n¨m 1998 lªn 9687.023 triÖu n¨m 1999, tøc lµ t¨ng kho¶ng 28 lÇn; cßn c¸c kho¶n ph¶i tr¶ ng­êi b¸n l¹i gi¶m ®i, chØ b»ng 5.732% so víi n¨m 1998. C¸c kho¶n ph¶i tr¶ kh¸c còng gi¶m ®i ®¸ng kÓ, tõ 2545.777 triÖu ®ång xuèng cßn 1653.616 triÖu; do ®ã tû träng ph¶i tr¶ ng­êi b¸n vµ ng­êi mua øng tr­íc trong tæng sè vèn chiÕm dông t¨ng lªn tíi 85.60%. N¨m 2000, tû träng nµy tiÕp tôc t¨ng, chiÕm 85.96% do sù t¨ng lªn tiÕp tôc cña c¸c kho¶n ph¶i tr¶ ng­êi b¸n vµ ng­êi mua øng tr­íc. §iÒu nµy thÓ hiÖn kh¶ n¨ng chiÕm dông vèn cña C«ng ty ngµy mét t¨ng, chøng tá C«ng ty lµm ¨n cã uy tÝn, ®­îc c¸c b¹n hµng tin t­ëng giao vèn trong kinh doanh. VÒ mÆt bÞ chiÕm dông vèn, con sè nµy gi¶m dÇn qua c¸c n¨m. N¨m 1998, kho¶n ph¶i thu kh¸ch hµng t­¬ng ®èi lín b»ng 23177.069 triÖu ®ång nh­ng sang n¨m 1999 con sè nµy chØ cßn 3640.525 triÖu, gi¶m 84.293 % so víi n¨m 1998. N¨m 2000, c¸c kho¶n ph¶i thu kh¸ch hµng t¨ng kh¸ nhanh, gÊp gÇn hai lÇn so víi n¨m 1999, t­¬ng ®­¬ng 7022.781 triÖu ®ång. Tuy nhiªn, do doanh nghiÖp gi¶m ®­îc c¸c kho¶n tr¶ tr­íc cho ng­êi b¸n vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ kh¸c nªn l­îng vèn bÞ chiÕm dông t¨ng lªn kh«ng ®¸ng kÓ, chØ kho¶ng 18,7% so víi n¨m 99. Nh×n chung, trong nh÷ng n¨m võa qua, C«ng ty ®· tËn dông ®­îc rÊt tèt c¸c nguån vèn trong quan hÖ mua b¸n chÞu, t¨ng kh¶ n¨ng huy ®éng vèn cho ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. §©y lµ ®iÓm m¹nh mµ doanh nghiÖp cÇn ph¸t huy trong nh÷ng n¨m tiÕp theo. Ngoµi nh÷ng nguån vèn c¬ b¶n trªn, C«ng ty cßn thùc hiÖn huy ®éng vèn tõ mét sè nguån kh¸c nh­ vèn tõ c¸n bé c«ng nh©n viªn, c¸c kho¶n ph¶i nép ph¶i tr¶ cho Nhµ n­íc nh­ng ch­a nép, c¸c kho¶n chi phÝ trÝch tr­íc nh­ng ch­a chi… Nh­ n¨m 2000, nguån vèn C«ng ty huy ®éng tõ c¸n bé c«ng nh©n viªn lµ 1783.2 triÖu ®ång. Nguån vèn nµy tuy kh«ng lín nh­ng gãp phÇn gióp cho doanh nghiÖp gi¶i quyÕt ®­îc nh÷ng nhu cÇu chi tr¶ mang tÝnh chÊt t¹m thêi. 2.2. §¸nh gi¸ t×nh h×nh huy ®éng vèn cña C«ng ty xnk Hai Bµ Tr­ng. 2.3.1. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc. §¶m b¶o nguån vèn cho ho¹t ®éng kinh doanh. Mét doanh nghiÖp muèn tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th× vÊn ®Ò ®Çu tiªn cÇn gi¶i quyÕt lµ ph¶i ®¶m b¶o ®­îc nhu cÇu vèn cho ho¹t ®éng cña m×nh. §Ó lµm ®­îc ®iÒu ®ã, tr­íc hÕt C«ng ty cÇn x¸c ®Þnh ®­îc l­îng vèn m×nh cÇn lµ bao nhiªu. Trªn c¬ së ®ã míi tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p t×m nguån tµi trî ®ñ cho nhu cÇu ®ã. Mét trong nh÷ng tiªu thøc th­êng ®­îc sö dông ®Ó ph¶n ¸nh nhu cÇu vèn cña doanh nghiÖp lµ nhu cÇu vèn l­u ®éng th­êng xuyªn. ChØ tiªu nµy cho biÕt l­îng vèn ng¾n h¹n mµ doanh nghiÖp cÇn ®Ó tµi trî cho mét phÇn tµi s¶n l­u ®éng. NÕu nhu cÇu vèn l­u ®éng th­êng xuyªn cña doanh nghiÖp d­¬ng, tøc lµ hµng tån kho vµ c¸c kho¶n ph¶i thu nhiÒu h¬n nî ng¾n h¹n mµ doanh nghiÖp huy ®éng ®­îc tõ bªn ngoµi, doanh nghiÖp sÏ ph¶i sö dông nguån vèn cña b¶n th©n ®Ó tµi trî cho phÇn chªnh lÖch. Trong tr­êng hîp ng­îc l¹i, nhu cÇu vèn l­u ®éng th­êng xuyªn ©m chøng tá nguån vèn ng¾n h¹n mµ doanh nghiÖp cã ®­îc tõ bªn ngoµi thõa ®Ó tµi trî cho nhu cÇu ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp. §èi víi C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Hai Bµ Tr­ng, nhu cÇu vèn l­u ®éng th­êng xuyªn ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: B¶ng 6. Nhu cÇu vèn l­u ®éng th­êng xuyªn §¬n vÞ: TriÖu ®ång. ChØ tiªu N¨m1998 N¨m 1999 N¨m 2000 So s¸nh 99/98 2000/99 (1).K. ph¶i thu 23574.389 7543.97 8954.612 32.00% 118.69% (2).Hµng tån kho 1803.946 15344.811 18418.32 850.62% 120.03% (3).Nî ng¾n h¹n 27086.965 24399.682 28517.13 90.08% 116.87% (4).Nhu cÇu VL§ -1708.63 -1510.901 -1144.139 txuyªn=(1)+(2)-(3) Nguån: C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Hai Bµ Tr­ng. Nh×n vµo b¶ng 6 ta thÊy, nhu cÇu vèn l­u ®éng th­êng xuyªn cña C«ng ty trong nh÷ng n¨m võa qua ®Òu ©m. §iÒu ®ã chøng tá C«ng ty huy ®éng vèn tõ bªn ngoµi tèt, ®¶m b¶o tµi trî cho nhu cÇu vèn l­u ®éng cña ho¹t ®éng kinh doanh. Tuy nhiªn, con sè nµy gi¶m dÇn qua c¸c n¨m. N¨m 1998, nhu cÇu vèn l­u ®éng th­êng xuyªn cña C«ng ty lµ -1708.63 triÖu ®ång nh­ng ®Õn n¨m 1999 nhu cÇu nµy chØ cßn -1510.901 triÖu vµ n¨m 2000 lµ -1144.193 triÖu. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do c¸c kho¶n ph¶i thu cña C«ng ty trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y gi¶m m¹nh, ®Æc biÖt lµ n¨m 1999 c¸c kho¶n ph¶i thu cña C«ng ty gi¶m 68% so víi n¨m 1998. Trong khi ®ã, nguån vèn huy ®éng tõ ng©n hµng l¹i t¨ng lªn. N¨m 2000, vay nî ng©n hµng cña C«ng ty t¨ng 16.87% t­¬ng ®­¬ng 4117.444 triÖu ®ång so víi n¨m 1999. Nhu cÇu vèn l­u ®éng th­êng xuyªn gi¶m cho biÕt kh¶ n¨ng huy ®éng vèn tõ bªn ngoµi cña C«ng ty ngµy mét gi¶m dÇn vµ c«ng ty cÇn ph¶i l­u t©m xem xÐt ®Ó ®iÒu chØnh trong nh÷ng n¨m tíi ®©y. Trong mét doanh nghiÖp, nguån vèn ®­îc huy ®éng ®Ó h×nh thµnh nªn c¸c tµi s¶n mµ doanh nghiÖp n¾m gi÷ vµ sö dông trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh, bao gåm tµi s¶n cè ®Þnh vµ tµi s¶n l­u ®éng. Trong ®ã, th«ng th­êng, nguån ng¾n h¹n ®­îc sö dông ®Ó tµi trî cho tµi s¶n l­u ®éng cßn nguån dµi h¹n tµi trî cho tµi s¶n cè ®Þnh. Do ®ã, bªn c¹nh chØ tiªu nhu cÇu vèn l­u ®éng th­êng xuyªn, C«ng ty cßn ph¶i x¸c ®Þnh l­îng vèn l­u ®éng th­êng xuyªn mµ m×nh cã ®Ó xem nguån vèn dµi h¹n cã ®ñ ®Ó ®Çu t­ cho tµi s¶n cè ®Þnh hay kh«ng. NÕu kh«ng, tøc lµ vèn l­u ®éng th­êng xuyªn ©m, th× doanh nghiÖp ph¶i sö dông mét phÇn vèn ng¾n h¹n ®Ó ®Çu t­ cho tµi s¶n cè ®Þnh; ng­îc l¹i, nghÜa lµ khi vèn l­u ®éng th­êng xuyªn d­¬ng th× nguån vèn dµi h¹n thõa ®Ó ®Çu t­ vµo tµi s¶n cè ®Þnh vµ chuyÓn mét phÇn sang ®Çu t­ vµo tµi s¶n l­u ®éng. B¶ng 7. Vèn l­u ®éng rßng th­êng xuyªn. §¬n vÞ: TriÖu ®ång. ChØ tiªu N¨m 1998 N¨m 1999 N¨m 2000 So s¸nh 99/98 2000/99 (1).Nî dµi h¹n 0 0 0 (2).Vèn chñ së h÷u 4415.436 4428.116 4425.398 100.28% 99.94% (3).Tµi s¶n cè ®Þnh 1512.538 1415.167 1661.153 93.56% 117.38% (4).VL§ th­êng 2902.898 3012.949 2764.245 xuyªn=(1)+(2)-(3) Nguån: C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Hai Bµ Tr­ng. Theo nh­ b¶ng 7, ta thÊy vèn l­u ®éng th­êng xuyªn cña C«ng ty lu«n d­¬ng. §iÒu nµy lµ hoµn toµn hîp lý v× lµ mét doanh nghiÖp th­¬ng m¹i víi tû träng tµi s¶n cè ®Þnh thÊp, C«ng ty cã thÓ sö dông nguån dµi h¹n ®Ó tµi trî cho nhu cÇu vèn l­u ®éng trong qu¸ tr×nh kinh doanh sau khi ®· tµi trî ®ñ cho nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh cÇn thiÕt. ViÖc dïng nguån dµi h¹n ®Ó tµi trî cho tµi s¶n l­u ®éng lµ kh¸ an toµn song ®æi l¹i C«ng ty l¹i ph¶i chÞu chi phÝ vèn cao h¬n so víi viÖc dïng nguån ng¾n h¹n. Tuy nhiªn, trong tr­êng hîp cña C«ng ty, do kh«ng ph¶i ®i vay vèn dµi h¹n mµ chØ dïng vèn chñ së h÷u nªn ®iÒu nµy kh«ng ®¸ng kÓ so víi ®é an toµn cao vµ kh¶ n¨ng ®éc lËp tµi chÝnh mµ C«ng ty cã ®­îc. ChÝnh nhê ®iÒu ®ã mµ C«ng ty t¨ng ®­îc uy tÝn ®èi víi c¸c b¹n hµng, ®­îc c¸c b¹n hµng tin cËy vµ ng©n hµng t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ cao trong kinh doanh. B¶ng 8. Ng©n quü cña C«ng ty. §¬n vÞ: TriÖu ®ång. ChØ tiªu N¨m 1998 N¨m 1999 N¨m 2000 (1). Vèn l­u ®éng th­êng xuyªn 2902.898 3012.949 2764.245 (2). Nhu cÇu VL§ th­êng xuyªn -1708.63 -1510.901 -1144.193 (3). Vèn b»ng tiÒn = (1)-(2) 4611.528 4523.85 3908.438 Nguån: C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Hai Bµ Tr­ng. Ng©n quü cña C«ng ty lu«n d­¬ng vµ kh¸ æn ®Þnh qua c¸c n¨m. N¨m 1998 lµ n¨m cã ng©n quü lín nhÊt, b»ng 4611.582 triÖu ®ång; thÊp nhÊt lµ n¨m 2000 víi 3908.438. Ng©n quü cña C«ng ty cã gi¶m ®i trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y song sù thay ®æi nµy kh«ng ®¸ng kÓ. Nh­ vËy, qua ph©n tÝch trªn ta thÊy r»ng, kÕ ho¹ch tµi trî cña C«ng ty ®· ®¸p øng ®­îc mét trong nh÷ng yªu cÇu quan träng cña nã lµ ®¶m b¶o ®ñ nguån vèn cho ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty trong c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c nhau cña thÞ tr­êng. §©y lµ mét trong nh÷ng nh©n tè gãp phÇn lµm t×nh h×nh tµi chÝnh cña C«ng ty æn ®Þnh, tµi s¶n l­u ®éng ®ñ ®Ó tr¶ c¸c kho¶n nî vµ tµi s¶n cè ®Þnh ®­îc tµi trî ch¾c ch¾n. 2.3.1.2. Huy ®éng ®­îc nh÷ng nguån vèn cã chi phÝ thÊp vµ linh ho¹t. Bªn c¹nh viÖc ®¶m b¶o ®ñ nguån vèn cho ho¹t ®éng kinh doanh, kÕ ho¹ch tµi trî cña C«ng ty cßn t×m ®­îc nh÷ng nguån cã chi phÝ thÊp, cã kh¶ n¨ng thay ®æi quy m« mét c¸ch linh ho¹t tuú theo nh÷ng phøc ®iÒu kiÖn phøc t¹p cña thÞ tr­êng. B¶ng 9. C¬ cÊu nguån vèn. §¬n vÞ: TriÖu ®ång. ChØ tiªu N¨m 1998 N¨m 1999 N¨m 2000 Sè tiÒn Tû träng Sè tiÒn Tû träng Sè tiÒn Tû träng 1. Vay ng¾n h¹n 21678.345 68.81% 12914.214 44.80% 7742.714 23.50% 2. Ph¶i tr¶ ng­êi b¸n 2526.734 8.02% 144.828 0.50% 2501.429 7.59% 3. Ng.mua øng tr­íc 336.1 1.07% 9687.023 33.60% 15280.29 46.38% 4. Ph¶i tr¶ kh¸c 2545.777 8.08% 1653.616 5.74% 2992.684 9.085% 5. Nguån vèn CSH 4415.436 14.02% 4428.116 15.36% 4425.398 13.43% Tæng nguån vèn 31502.392 100% 28827.797 100% 32942.52 100% Nguån: C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Hai Bµ Tr­ng. Nghiªn cøu nguån vèn huy ®éng cña C«ng ty, ®Æc biÖt lµ trong hai n¨m gÇn ®©y (1999, 2000) ta thÊy nguån vèn chñ yÕu mµ C«ng ty ®ang sö dông lµ vay ng¾n h¹n, ph¶i tr¶ ng­êi b¸n, ng­êi mua øng tr­íc vµ vèn chñ së h÷u. Trong ®ã, c¸c kho¶n ng­êi mua øng tr­íc chiÕm tû träng lín nhÊt vµ ngµy cµng cã xu h­íng gia t¨ng. N¨m 1999, nguån nµy t¨ng gÇn 29 lÇn chiÕm 33.6% tæng nguån vèn. §Õn n¨m 2000, tû träng nguån nµy trong tæng nguån huy ®éng lµ 46.38%. C¸c kho¶n ph¶i tr¶ kh¸c còng ®­îc sö dông ngµy cµng t¨ng. §©y lµ nh÷ng nguån cã chi phÝ t­¬ng ®èi thÊp so víi nh÷ng nguån kh¸c, thËm chÝ nhiÒu khi C«ng ty cã thÓ sö dông mµ kh«ng ph¶i tr¶ phÝ. ChÝnh ®iÒu nµy ®· gãp phÇn lµm gi¶m chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp, trªn c¬ së ®ã n¨ng cao lîi nhuËn cña ho¹t ®éng kinh doanh. B¶ng 10. Doanh lîi vèn chñ së h÷u. §¬n vÞ: TriÖu ®ång. ChØ tiªu N¨m 1998 N¨m 1999 N¨m 2000 So s¸nh 99/98 2000/99 (1). Lîi nhuËn sau thuÕ 100 120 112.28 120% 93.57% (2). Vèn chñ së h÷u 4415.436 4428.116 4425.398 100.29% 99.94% (3). Doanh lîi vèn chñ 0.023 0.027 0.025 119.66% 93.62% së h÷u = (1)/(2) Nguån: C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Hai Bµ Tr­ng. Theo b¶ng ph©n tÝch doanh lîi trªn vèn chñ së h÷u trªn, ta thÊy doanh lîi vèn chñ së h÷u cña doanh nghiÖp t¨ng ®Òu trong c¸c n¨m, lÇn l­ît lµ 0.023, 0.027, 0.025. Nh­ vËy, n¨m 1998, mét ®ång vèn chñ së h÷u ®­a vµo kinh doanh ®em l¹i 0.023 ®ång lîi nhuËn sau thuÕ. N¨m 1999, con sè nµy t¨ng lªn lµ 0.027 do lîi nhuËn t¨ng 20 % so víi n¨m 1998. Sang n¨m 2000, do lîi nhuËn thu ®­îc gi¶m nªn doanh lîi vèn chñ së h÷u gi¶m ®i 6.38% t­¬ng ®­¬ng mét ®ång vèn chñ së h÷u ®­a vµo sö dông chØ ®em l¹i 0.025 ®ång lîi nhuËn sau thuÕ, tøc lµ gi¶m 0.003 ®ång so víi n¨m 1999. Tuy nhiªn, chØ tiªu nµy vÉn cao h¬n so víi n¨m 1998. Nh×n chung, viÖc sö dông c¸c nguån vèn cã chi phÝ thÊp ®· phÇn nµo gióp doanh nghiÖp gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, gi¶m gi¸ vèn hµng b¸n vµ nhê ®ã t¨ng ®­îc søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. B»ng chøng lµ C«ng ty ®· ®­îc c¸c b¹n hµng lùa chän vµ tin t­ëng tr¶ tiÒn tr­íc ngµy cµng nhiÒu nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn. Bªn c¹nh ®ã, viÖc dïng c¸c nguån vèn nµy cßn t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp linh ®éng h¬n trong viÖc më réng hay thu hÑp quy m« kinh doanh b»ng c¸ch ®¬n gi¶n lµ gi¶m vay vèn ng©n hµng hoÆc chØ nhËn tiÒn øng tr­íc ®Ó cung cÊp hµng ho¸ cho nh÷ng b¹n hµng truyÒn thèng. Ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty còng an toµn h¬n do kh«ng ph¶i ®èi mÆt víi nguy c¬ kh¸ch hµng kh«ng thanh to¸n tiÒn hµng ®· mua. 2.3.1.3. Tû lÖ bÞ chiÕm dông vèn ngµy cµng gi¶m. Theo ph©n tÝch tõ b¶ng 3 ta thÊy, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, C«ng ty ®· kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng bÞ chiÕm dông vèn. §iÒu nµy ®­îc chøng minh th«ng qua sù gi¶m ®i mét c¸ch nhanh chãng c¸c kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng. N¨m 1998, kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng b»ng 23177.069 triÖu ®ång nh­ng ®Õn n¨m 1999 con sè nµy chØ cßn 7543.968 triÖu, tøc lµ gi¶m ®i gÇn 68% so víi n¨m 1998. Sang n¨m 2000, chØ tiªu nµy cã t¨ng h¬n so víi n¨m 99 nh­ng tû lÖ t¨ng kh«ng nhiÒu, kho¶ng 18% . Sù biÕn ®æi mang tÝnh tÝch cùc nµy ®· gióp C«ng ty thu håi vèn nhanh, tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng nî ®äng d©y d­a vµ nhê ®ã t¨ng nhanh ®­îc vßng quay vèn l­u ®éng. B¶ng 11. Vßng quay vèn l­u ®éng §¬n vÞ: TriÖu ®ång. ChØ tiªu N¨m 1998 N¨m 1999 N¨m 2000 (1). Doanh thu thuÇn 143587.069 135601.61 159604.051 (2). Vèn l­u ®éng 29400.891 26823.659 30697.543 (3).Vßng quay vèn l­u ®éng=(1)/(2) 4.88 5.055 5.199 Nguån: C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Hai Bµ Tr­ng. Theo tÝnh to¸n ë trªn, ta thÊy vßng quay vèn l­u ®éng t¨ng dÇn trong ba n¨m. N¨m 1998 vèn cña C«ng ty quay ®­îc 4.88 vßng, ®Õn n¨m 1999 t¨ng lªn lµ 5.055 vßng vµ n¨m 2000, chØ tiªu nµy ®¹t 5.199 vßng. §©y lµ mét dÊu hiÖu rÊt kh¶ quan vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty, thÓ hiÖn kh¶ n¨ng thu håi vèn kinh doanh vµ ®Èy nhanh tèc ®é tiªu thô trªn c¬ së më réng ®­îc ngµnh nghÒ kinh doanh vµ n¾m b¾t ®­îc c¬ héi thÞ tr­êng. Song song víi viÖc gi¶m tû lÖ bÞ chiÕm dông vèn, C«ng ty cßn t¨ng ®­îc tû lÖ chiÕm dông vèn do sù gia t¨ng cña c¸c kho¶n ph¶i tr¶ ng­êi b¸n vµ ng­êi mua øng tr­íc. §©y lµ nh÷ng ­u ®iÓm mµ C«ng ty cÇn tiÕp tôc ph¸t huy trong nh÷ng n¨m tíi. C«ng ty ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ nµy lµ do mét sè nguyªn nh©n sau: Trong thêi gian qua, thÞ tr­êng cã nhiÒu biÕn ®éng phøc t¹p, cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ ë c¸c n­íc §«ng-Nam ¸ lµm ®ång tiÒn mÊt gi¸… ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn t×nh h×nh kinh doanh cña nh÷ng doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ nh÷ng doanh nghiÖp th­¬ng m¹i nh­ C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Hai Bµ Tr­ng. Song do Nhµ n­íc ®· tiÕn hµnh c¸c gi¶i ph¸p h¹n chÕ nh÷ng ¶nh h­ëng tiªu cùc cña khñng ho¶ng … nªn tû gi¸ hèi ®o¸i cña ViÖt Nam dao ®éng kh«ng ®¸ng kÓ, cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn xuÊt nhËp khÈu. Thªm vµo ®ã viÖc ViÖt Nam tham gia vµo APEC vµ trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña ASEAN ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho C«ng ty më réng thÞ tr­êng cña m×nh sang nhiÒu n­íc trong khu vùc, ®Èy m¹nh ho¹t ®éng kinh doanh, cã thªm nhiÒu b¹n hµng n­íc ngoµi hîp t¸c kinh doanh. VÒ phÝa C«ng ty, trong nh÷ng n¨m qua, nhê sù n¨ng ®éng trong qu¶n lý vµ sù nh¹y bÐn trong kinh doanh, ®· khai th¸c ®­îc nhiÒu mÆt hµng míi phï hîp víi nhu cÇu cña thÞ tr­êng, më réng quan hÖ víi nh÷ng b¹n hµng míi … nªn t×nh h×nh kinh doanh kh¸ æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn. Trªn c¬ së ®ã, ngµy cµng cã nhiÒu b¹n hµng trong vµ ngoµi n­íc tin t­ëng, ký kÕt c¸c hîp ®ång giao dÞch vµ t¹o ®iÒu kiÖn cung øng vèn cho C«ng ty. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®ã, C«ng ty vÉn gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n dÉn ®Õn kh¶ n¨ng huy ®éng vèn cã nhiÒu h¹n chÕ. 2.3.2. Nh÷ng h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n. 2.3.2.1. Ch­a ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc huy ®éng. Nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn, hiÖn nay nguån vèn cña C«ng ty h×nh thµnh tõ bèn nguån chÝnh lµ vèn chñ së h÷u, vèn vay ng©n hµng, c¸c kho¶n ph¶i tr¶ ng­êi b¸n vµ ng­êi mua øng tr­íc, trong ®ã nguån vèn vay ng©n hµng cã tû träng ngµy cµng gi¶m cßn c¸c kho¶n ph¶i tr¶ ng­êi b¸n vµ ng­êi mua øng tr­íc cã xu h­íng ngµy cµng t¨ng. Mét c¬ cÊu vèn nh­ vËy cã ­u ®iÓm lµ chi phÝ sö dông t­¬ng ®èi thÊp, trªn c¬ së ®ã tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ kinh doanh, gãp phÇn n©ng cao lîi nhuËn cña C«ng ty.Tuy nhiªn, ngoµi nh÷ng nguån nµy, C«ng ty cã thÓ sö dông thªm nh÷ng h×nh thøc huy ®éng kh¸c nh­ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, sö dông c¸c h×nh thøc tÝn dông thuª mua, liªn doanh liªn kÕt… ®Ó lµm dåi dµo h¬n nguån vèn cña m×nh. ViÖc sö dông c¬ cÊu vèn nh­ hiÖn nay tuy tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ kinh doanh song l¹i ®Èy C«ng ty vµo t×nh tr¹ng bÞ ®éng, phô thuéc nhiÒu vµo c¸c ®èi t¸c kinh doanh. Trong tr­êng hîp hä lµm ¨n tèt, tin t­ëng hîp t¸c víi C«ng ty th× kh«ng cã vÊn ®Ò g× x¶y ra vµ C«ng ty vÉn ®ñ vèn ®Ó ho¹t ®éng. Song nÕu hä gÆp rñi ro trong kinh doanh, hoÆc ®­îc mêi chµo bëi nh÷ng mèi lµm ¨n bÐo bë h¬n vµ rót vèn th× kÕ ho¹ch tµi trî cña C«ng ty sÏ bÞ khñng ho¶ng. Do ®ã, viÖc ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc huy ®éng lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p tèi ­u ®¶m b¶o nguån vèn cho ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty trong mäi t×nh huèng phøc t¹p cña thÞ tr­êng, gióp C«ng ty chñ ®éng h¬n vµ kh«ng bá lì c¸c c¬ héi ®Çu t­. C«ng ty cã thÓ ®a d¹ng ho¸ nguån tµi trî cña m×nh b»ng c¸ch t¨ng nguån vèn kinh doanh th«ng qua viÖc liªn doanh liªn kÕt, hîp t¸c kinh doanh hoÆc sö dông c¸c h×nh thøc tÝn dông thuª mua. HiÖn nay ë n­íc ta ®· cã mét sè doanh nghiÖp quèc doanh triÓn khai h×nh thøc tÝn dông thuª mua vµ coi ®©y lµ h×nh thøc tµi trî vèn trung vµ dµi h¹n rÊt hiÖu qu¶. Thùc hiÖn liªn doanh liªn kÕt còng lµ mét ph­¬ng thøc tèt ®Ó tµi trî cho ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty. Khi sö dông h×nh thøc nµy C«ng ty cã thÓ tËn dông ®­îc lîi thÕ cña bªn liªn doanh trong mét sè lÜnh vùc cô thÓ. VÝ dô nh­ C«ng ty cã thÓ liªn doanh víi mét doanh nghiÖp n­íc ngoµi trong ®ã phÝa n­íc ngoµi sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm khai th¸c vµ tiªu thô hµng ho¸ t¹i l·nh thæ n­íc ®ã hoÆc khu vùc ®ã. Nh­ vËy, C«ng ty kh«ng nh÷ng t¨ng thªm vèn mµ cßn tËn dông ®­îc lîi thÕ vÒ mÆt thÞ tr­êng l·nh thæ. C«ng ty còng cã thÓ kªu gäi vèn tõ c«ng nh©n viªn trong chÝnh C«ng ty v× nguån vèn nµy lµ hoµn toµn kh«ng cã rñi ro. Tõ tr­íc ®Õn nay C«ng ty ®· thùc hiÖn ph­¬ng thøc nµy tuy nhiªn ë møc ®é thÊp vµ còng míi chØ thùc hiÖn ®­îc tõ n¨m 1999. ViÖc sö dông nguån vèn nµy gióp C«ng ty chñ ®éng h¬n trong kinh doanh ®ång thêi do cã mét phÇn vèn-phÇn lîi Ých cô thÓ cña m×nh trong C«ng ty nªn c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn lµm viÖc cã tr¸ch nhiÖm vµ g¾n bã víi C«ng ty h¬n. Ngoµi ra, C«ng ty cã thÓ t×m kiÕm nguån vèn vay n­íc ngoµi khi cÇn nh÷ng nguån tµi trî cho nh÷ng th­¬ng vô cùc lín mµ hiÖn nay cã rÊt nhiÒu doanh nghiÖp kh¸c sö dông nh­ vèn ODA hay WB… 2.3.2.2. C¬ cÊu vèn mÊt c©n ®èi. Khi x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch tµi trî cho ho¹t ®éng kinh doanh, mçi mét doanh nghiÖp ®Òu muèn ®¹t ®­îc mét c¬ cÊu vèn tèi ­u - tøc lµ mét tû lÖ hîp lý gi÷a nî vµ vèn chñ së h÷u nh»m h­íng tíi sù c©n b»ng gi÷a rñi ro vµ l·i suÊt, vµ nhê ®ã tèi ®a ho¸ gi¸ trÞ chñ së h÷u. Th«ng th­êng khi doanh nghiÖp sö dông nhiÒu nî, rñi ro kinh doanh cao h¬n song tû lÖ lîi tøc mong ®îi còng cao h¬n. Ng­îc l¹i, viÖc sö dông nhiÒu vèn chñ së h÷u ®em l¹i lîi nhuËn kú väng thÊp h¬n nh­ng ®æi l¹i ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp l¹i an toµn h¬n. Tuú thuéc vµo nhiÒu nh©n tè kh¸c nhau: nh­ rñi ro kinh doanh cña C«ng ty, thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp, kh¶ n¨ng linh ho¹t tµi chÝnh vµ ý kiÕn chñ quan cña c¸c nhµ qu¶n lý mµ mçi doanh nghiÖp sÏ lùa chän mét c¬ cÊu vèn kh¸c nhau. Nãi chung c¸c chñ së h÷u doanh nghiÖp ­a thÝch mét tû lÖ nî cao v× hä muèn lîi nhuËn t¨ng nhanh vµ kh«ng ph¶i chia sÎ quyÒn kiÓm so¸t C«ng ty mµ vÉn ®¶m b¶o ®­îc nguån vèn cho nhu cÇu më réng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. Song , nÕu tû lÖ nî qu¸ cao, doanh nghiÖp dÔ bÞ r¬i vµo t×nh tr¹ng mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n. Quay l¹i tr­êng hîp cña C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Hai Bµ Tr­ng chóng ta thÊy, nguån vèn ®­îc h×nh thµnh tõ nî chiÕm mét tû lÖ kh¸ cao trong tæng nguån. N¨m 1998, nguån vèn cã nguån gèc tõ nî chiÕm 85.984% tæng nguån, t­¬ng ®­¬ng 27086.965 triÖu ®ång trong khi nguån vèn chñ së h÷u chØ chiÕm 14.016% b»ng 4415.436 triÖu. N¨m 1999 con sè nµy lµ 84.693% nî vµ 15.36% vèn chñ së h÷u. N¨m 2000 lµ n¨m tû lÖ nî trong tæng nguån chiÕm tû träng cao nhÊt, chiÕm tíi 86.566%. Nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn, râ rµng lµ víi mét tû lÖ nî kh¸ cao nh­ hiÖn nay, ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty chøa ®ùng nhiÒu rñi ro h¬n, C«ng ty dÔ r¬i vµo t×nh tr¹ng mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n khi cã nh÷ng biÕn ®éng bÊt lîi cña thÞ tr­êng hay v× mét lý do nµo ®ã mµ c¸c chñ nî ®ång thêi muèn rót vèn kinh doanh. Thªm vµo ®ã, víi mét tû lÖ nî qu¸ cao, C«ng ty khã cã thÓ huy ®éng tiÒn vay ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh trong thêi gian tíi. §©y lµ mét vÊn ®Ò mµ C«ng ty cÇn ph¶i xem xÐt vµ t×m biÖn ph¸p ®iÒu chØnh ®Ó ®¶m b¶o gi÷ v÷ng kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ cñng cè uy tÝn cña m×nh. Nguyªn nh©n cña t×nh h×nh trªn b¾t nguån tõ c¶ nh©n tè chñ quan vµ kh¸ch quan. VÒ phÝa C«ng ty, trong mét vµi n¨m trë l¹i ®©y do nhu cÇu më réng quy m« kinh doanh, C«ng ty ®· thùc hiÖn t×m hiÓu, x©m nhËp vµo nh÷ng thÞ tr­êng míi, x©y dùng nh÷ng mèi quan hÖ lµm ¨n míi víi c¸c b¹n hµng trong vµ ngoµi n­íc. §©y lµ c«ng viÖc tèn rÊt nhiÒu chi phÝ. Thªm vµo ®ã, C«ng ty l¹i míi x©y thªm trô së t¹i 142 Phè HuÕ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu giao dÞch ngµy cµng t¨ng cho nªn mÆc dï ho¹t ®éng kinh doanh tiÕn hµnh kh¸ thuËn lîi, nguån vèn chñ së h÷u cña C«ng ty kh«ng nh÷ng kh«ng ®­îc bæ sung mµ C«ng ty cßn ph¶i vay thªm vèn ng©n hµng, ®Æc biÖt lµ trong n¨m 1998. NÕu xÐt mét c¸ch kh¸ch quan, nguån vèn ng©n s¸ch mµ C«ng ty ®­îc nhµ n­íc cÊp qu¸ nhá so víi nhu cÇu vèn l­u ®éng, ®Æc biÖt lµ khi ho¹t ®éng kinh doanh ngµy cµng ph¸t triÓn, nhµ n­íc kh«ng thùc hiÖn cÊp vèn bæ sung mµ doanh nghiÖp ph¶i tù t×m kiÕm c¸c nguån tµi trî. §Ó duy tr× ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh, C«ng ty ph¶i tr«ng chê vµo c¸c nguån vèn vay, do ®ã dÉn ®Õn mét thùc tÕ lµ vèn tÝn dông kh«ng cßn lµ vèn bæ sung mµ chiÕm mét tû träng lín trong tæng nguån. Ngoµi ra, C«ng ty cßn chÞu ¶nh h­ëng tõ c¸c chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc, giíi h¹n vÒ nguån vèn ®­îc phÐp huy ®éng, c¸c mÆt hµng ®­îc phÐp kinh doanh…, thñ tôc vay vèn tõ ng©n hµng còng nh­ tõ néi bé nÒn kinh tÕ nh­ c¸c quy ®Þnh ®Ó ®­îc phÐp ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, cæ phiÕu…vµ nhiÒu nh÷ng nh©n tè kh¸ch quan kh¸c n÷a mµ C«ng ty ®· gÆp khã kh¨n trong vÊn ®Ò huy ®éng vèn. Ch­¬ng III Gi¶i ph¸p t¨ng c­êng huy ®éng vèn t¹i c«ng ty xuÊt nhËp khÈu Hai Bµ Tr­ng. 3.1. Nhu cÇu vèn Cña C«ng ty XNK HBT trong thêi gian tíi. 3.1.1. §Þnh h­íng ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty. C¨n cø vµo môc tiªu chiÕn l­îc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña n­íc ta vµ xu h­íng toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi nh­ hiÖn nay, §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· chØ râ: ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ ®èi ngo¹i thêi kú 1996 –2010 cña ViÖt Nam lµ tiÕp tôc më réng ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng theo h­íng ®a d¹ng ho¸, ®a ph­¬ng ho¸, tÝch cùc héi nhËp vµo kinh tÕ khu vùc vµ kinh tÕ thÕ giíi. Tuy nhiªn, khi chÊp nhËn héi nhËp vµo kinh tÕ khu vùc vµ kinh tÕ thÕ giíi lµ chÊp nhËn xu h­íng hîp t¸c trong c¹nh tranh gay g¾t. §©y võa lµ thêi c¬ võa lµ th¸ch thøc ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam, ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu ph¶i t×m kiÕm c¸c gi¶i ph¸p thÝch hîp nh»m hoµn thiÖn, t¨ng c­êng ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. NhËn thøc ®­îc ®iÒu ®ã, ®Ó héi nhËp víi xu h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ kh«ng ngõng ph¸t triÓn, C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Hai Bµ Tr­ng ®· x©y dùng cho m×nh mét sè ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng nh­ sau: 3.1.1.1. Môc tiªu ho¹t ®éng cña C«ng ty trong nh÷ng n¨m s¾p tíi: - Huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn nh»m ®¸p øng nhu cÇu më réng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp tr­íc xu h­íng ngµy cµng gia t¨ng nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi. - §a d¹ng ho¸ mÆt hµng, më réng thÞ tr­êng, n©ng cao doanh sè nh»m kh«ng ngõng t¨ng lîi nhuËn, t¨ng søc c¹nh tranh cña C«ng ty trªn thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc. 3.1.1.2. Ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng cña C«ng ty: - VÒ mÆt hµng: tiÕp tôc ®a d¹ng ho¸ mÆt hµng kinh doanh, tÝch cùc t×m kiÕm, khai th¸c c¸c mÆt hµng míi phï hîp víi nhu cÇu ngµy cµng ®a d¹ng cña thÞ tr­êng. - VÒ thÞ tr­êng: tiÕp tôc duy tr× thÞ tr­êng cò, më thªm nhiÒu thÞ tr­êng míi, ®Æc biÖt t¨ng c­êng më réng thÞ tr­êng sang Trung Quèc, cè g¾ng duy tr× mèi quan hÖ lµm ¨n víi kh¸ch hµng truyÒn thèng song song víi viÖc t×m kiÕm thu hót c¸c kh¸ch hµng míi. - Kh«ng ngõng cñng cè vµ hoµn thiÖn c¬ sö vËt chÊt kü thuËt ®Æc biÖt lµ viÖc x©y dùng vµ hiÖn ®¹i ho¸ hÖ thèng ph©n phèi s¶n phÈm bao gåm c¶ c¸c cöa hµng ®¹i lý vµ m¹ng l­íi b¸n lÎ trªn thÞ tr­êng. - §Çu t­ ng©n quü dµnh cho viÖc ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i lùc l­îng c¸n bé c«ng nh©n viªn cã ®ñ nghiÖp vô, ®¸p øng ®­îc ®ßi hái c«ng viÖc ngµy cµng cao, nhÊt lµ trong ho¹t ®éng tiªu thô hµng ho¸. 3.1.1.3. NhiÖm vô cô thÓ n¨m 2001. VÒ ho¹t ®éng kinh doanh C«ng ty phÊn ®Êu ®¹t nh÷ng chØ tiªu sau: - Kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu: 7335116 USD t¨ng 12% so víi 2000. - Tæng doanh thu: 219898 triÖu ®ång t¨ng 14% so víi n¨m 2000. - Tæng lîi nhuËn: 129123 triÖu ®ång. - Nép ng©n s¸ch: 2525 triÖu ®ång. VÒ c«ng t¸c tµi chÝnh kÕ to¸n: - T¨ng c­êng khai th¸c c¸c nguån vèn ®Ó ®¸p øng nhu cÇu kinh doanh ngµy cµng më réng; tÝch cùc t×m kiÕm, sö dông nh÷ng nguån vèn ®¶m b¶o c¶ yªu cÇu vÒ chÊt vµ l­îng nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña C«ng ty. - T¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh, tËp trung ®èi chiÕu c«ng nî tån ®äng, khã ®ßi, gi¶m sè d­ nî tõ 10 - 20% so víi n¨m 2000. - Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vµ x©y dùng ph­¬ng ¸n gi¶m chi phÝ tõ 5-7%. 3.1.2. Nhu cÇu vèn cña C«ng ty trong thêi gian tíi. Víi ®Þnh h­íng ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty nh­ trªn, râ rµng lµ trong thêi gian tíi, C«ng ty cÇn mét l­îng vèn lín ®Ó ®¸p øng cho nhu cÇu më réng ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Do ®ã viÖc t×m kiÕm vµ huy ®éng thªm c¸c nguån kh¸c ®Ó bæ sung cho nguån vèn kinh doanh lµ viÖc lµm cÇn thiÕt. Tuy nhiªn, tr­íc khi tiÕn hµnh c¸c gi¶i ph¸p cho viÖc t×m kiÕm nguån tµi trî, C«ng ty ph¶i x¸c ®Þnh xem møc nhu cÇu vèn trong tõng n¨m lµ bao nhiªu. Trªn c¬ së ®ã míi ®­a ra nh÷ng ph­¬ng ¸n cô thÓ ®Ó huy ®éng ®ñ vèn cho m×nh. Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm vÒ tµi chÝnh ®· tr×nh bµy ë trªn, nhu cÇu vèn dù tÝnh cho n¨m 2001 cña C«ng ty ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: B¶ng 12. Tû lÖ phÇn tr¨m tÝnh trªn doanh thu cña c¸c kho¶n chñ yÕu trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n n¨m 2000. §¬n vÞ: TriÖu ®ång. Doanh thu n¨m 2000:192893.39 Tµi s¶n Nguån vèn ChØ tiªu Sè tiÒn % trªn DT ChØ tiªu Sè tiÒn % trªn DT 1.Tµi s¶n l­u ®éng 30697.543 15.91 % 1. Nî ng©n s¸ch 2214.834 1.15 % Nhµ n­íc vµ C«ng nh©n viªn 2. Tµi s¶n cè ®Þnh 2244.98 1.16 % 2. C¸c kho¶n ph¶i tr¶ vµ ph¶i nép kh¸c 18559.578 9.62 % Tæng 17.08 % Tæng 10.77 % Nguån: C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Hai Bµ Tr­ng. Theo b¶ng trªn, ta thÊy c¸c kho¶n bªn tµi s¶n tÝnh theo doanh thu lµ 17.08% vµ ®­îc trang tr¶i b»ng 10.77% c¸c kho¶n nî. V× vËy, nhu cÇu vèn cña C«ng ty lµ 17.08% - 10.77% = 6.31%; Cã nghÜa lµ cø mét ®ång doanh thu t¨ng lªn cña n¨m 2001 so víi n¨m 2000 thØ cÇn 6.31 ®ång vèn bæ sung. Theo kÕ ho¹ch cña C«ng ty, doanh thu n¨m 2001 cÇn t¨ng 10% so víi n¨m 2000. Do ®ã, nhu cÇu vèn bæ sung lµ 192893.39 x 14% x 6.31% = 1704.02 triÖu ®ång. Víi nhu cÇu vèn bæ sung nh­ trªn, viÖc huy ®éng tõ nh÷ng nguån mµ C«ng ty ®· sö dông trong nh÷ng n¨m tr­íc ®©y sÏ kh«ng ®¶m b¶o ®ñ vèn ®Ó tµi trî cho ho¹t ®éng kinh doanh. Do ®ã, cÇn thiÕt ph¶i khai th¸c thªm c¸c nguån vèn kh¸c. PhÇn tiÕp theo xin nªn ra mét sè gi¶i ph¸p ®Ó t¨ng c­êng kh¶ n¨ng huy ®éng vèn cña C«ng ty. 3.2. Mét sè gi¶i ph¸p t¨ng c­êng huy ®éng vèn t¹i C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Hai Bµ Tr­ng. 3.2.1. T¨ng vay vèn ng©n hµng th«ng qua viÖc sö dông linh ho¹t c¸c h×nh thøc tÝn dông xuÊt nhËp khÈu. Trong mét vµi n¨m trë l¹i ®©y, thùc hiÖn chñ tr­¬ng cña §¶ng ®Èy m¹nh ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng theo h­íng ®a d¹ng ho¸ ®a ph­¬ng ho¸, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam ngµy cµng më réng c¸c c¸c h×nh thøc tµi trî xuÊt nhËp khÈu nh»m cung cÊp vèn vµ kü thuËt gióp c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu thùc hiÖn tèt nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh, gi¶m bít rñi ro trong giao dÞch mua b¸n víi c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi. §©y lµ mét trong nh÷ng ph­¬ng thøc huy ®éng vèn rÊt h÷u hiÖu, ®¶m b¶o nhu cÇu vèn cña C«ng ty mét c¸ch nhanh chãng, ®Æc biÖt lµ trong nh÷ng th­¬ng vô lín. Do ®Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu th­êng lµ hai bªn mua b¸n víi sè l­îng nguyªn tµu hµng nh»m tiÕt kiÖm chi phÝ vËn t¶i, thuËn lîi trong c«ng t¸c giao nhËn nªn kÐo theo gi¸ trÞ l« hµng còng rÊt lín. Trong tr­êng hîp nµy vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp th­êng kh«ng ®ñ ®Ó thanh to¸n tiÒn hµng vµ tÝn dông xuÊt nhËp khÈu lµ gi¶i ph¸p gióp C«ng ty thùc hiÖn ®­îc nh÷ng hîp ®ång d¹ng nµy mét c¸ch kÞp thêi nhÊt. Bªn c¹nh ®ã, viÖc sö dông h×nh thøc tÝn dông nµy cßn gióp C«ng ty t¹o ®­îc lîi thÕ trong qu¸ tr×nh ®µm ph¸n, th­¬ng l­îng ký kÕt hîp ®ång ngo¹i th­¬ng bëi v× khi ®­îc ng©n hµng chÊp nhËn phôc vô m×nh nghÜa lµ C«ng ty ®· x¸c ®Þnh ®­îc n¨ng lùc thùc hiÖn hîp ®ång. §iÒu nµy cã ý nghÜa gióp cho doanh nghiÖp tiÕn hµnh c¸c th­¬ng vô mét c¸ch tr«i ch¶y, quan hÖ ®­îc víi kh¸ch hµng tÇm cì thÕ giíi, tõ ®ã n©ng cao uy tÝn cña C«ng ty trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Theo nh­ sè liÖu ®· ph©n tÝch trong phÇn tr­íc, hiÖn nay C«ng ty ®ang sö dông h×nh thøc tÝn dông nµy theo ph­¬ng thøc chñ yÕu lµ më L/C thanh to¸n hµng nhËp khÈu nh­ng sè l­îng ngµy cµng gi¶m dÇn. §Ó t¨ng c­êng vèn cho nhu cÇu më réng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh, C«ng ty cã thÓ t¨ng nguån vèn vay tõ ng©n hµng th«ng qua viÖc sö dông linh ho¹t c¸c h×nh thøc tÝn dông xuÊt nhËp khÈu kh¸c nh­ chiÕt khÊu chøng tõ hµng xuÊt khÈu hoÆc vay thanh to¸n bé chøng tõ nhËp… HiÖn nay, Nhµ n­íc ®· cho phÐp c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc vay vèn cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh kh«ng ph¶i thÕ chÊp, kh«ng ph¶i giíi h¹n theo tû lÖ vèn ®iÒu lÖ mµ chØ c¨n cø vµo hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nªn cµng t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp sö dông nguån vèn vay ng©n hµng. Tuy nhiªn, do ph¶i tr¶ chi phÝ khi sö dông nguån vèn nµy nªn C«ng ty cÇn ph¶i tÝnh to¸n, lËp c¸c ph­¬ng ¸n kinh doanh mét c¸ch cô thÓ sao cho cã thÓ ®¶m b¶o ®­îc chi phÝ kinh doanh céng thªm l·i suÊt ng©n hµng mµ vÉn cã l·i. 3.2.2. Ph¸t hµnh tr¸i phiÕu c«ng ty. Vay vèn ng©n hµng cã ­u ®iÓm lµ gióp doanh nghiÖp ®¶m b¶o nguån vèn ®Ó ®¸p øng cho nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh mét c¸ch linh ®éng nh­ng chØ trong thêi gian ng¾n. §Ó kh¾c phôc nh­îc ®iÓm nµy, C«ng ty cã thÓ sö dông h×nh thøc huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu. Ph­¬ng thøc nµy gióp C«ng ty chñ ®éng khai th¸c trùc tiÕp nguån vèn cã s½n vµ tiÒm n¨ng cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n trong nÒn kinh tÕ ®Ó phôc vô cho nhu cÇu vèn kinh doanh trong thêi gian dµi. Cho ®Õn nay ë n­íc ta ®· cã nh÷ng yÕu tè cÇn thiÕt cho c¸c doanh nghiÖp ph¸t hµnh tr¸i phiÕu vµ còng ®· cã nhiÒu doanh nghiÖp lµm theo c¸ch nµy nh­: C«ng ty may ChiÕn th¾ng, C«ng ty bia Hång Gai, Qu¶ng Ninh… Tuy nhiªn, viÖc huy ®éng vèn theo c¸ch nµy cßn kh¸ míi mÎ nªn vÉn cßn nhiÒu vÊn ®Ò næi cém nh­: ph­¬ng thøc huy ®éng thÕ nµo? thêi h¹n huy ®éng bao l©u? l·i suÊt, giíi h¹n huy ®éng bao nhiªu?…, ®Òu ch­a ®­îc quy ®Þnh chi tiÕt dÉn ®Õn mçi doanh nghiÖp tiÕn hµnh theo mét c¸ch kh¸c nhau. H¬n n÷a, viÖc huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu chØ thùc sù ®¹t hiÖu qu¶ cao mét khi l¹m ph¸t ®­îc kiÒm chÕ ë møc thÊp vµ møc l·i suÊt huy ®éng thÝch hîp víi mét thÞ tr­êng chøng kho¸n ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. §Ó cã thÓ huy ®éng vèn b»ng ph­¬ng thøc nµy, tr­íc hÕt C«ng ty ph¶i ®¶m b¶o héi ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn quy ®Þnh quy ®Þnh cña luËt ph¸t hµnh vµ l­u th«ng chøng kho¸n vµ ®­îc sù chÊp nhËn cña c¬ quan qu¶n lý cao nhÊt vÒ thÞ tr­êng chøng kho¸n (th­êng lµ Uû ban chøng kho¸n quèc gia). Muèn vËy, C«ng ty ph¶i c«ng khai víi Uû ban chøng kho¸n quèc gia c¸c sè liÖu vÒ kh¶ n¨ng tµi chÝnh (vèn, lîi nhuËn), t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã l·i cña C«ng ty còng nh­ luËn chøng kinh tÕ kü thuËt ®· ®­îc cÊp cã thÈm quyÒn duyÖt (cã ®Ò ¸n kh¶ thi vÒ sö dông vµ tr¶ nî vèn). Víi tÝnh h×nh tµi chÝnh kh¸ lµnh m¹nh vµ uy tÝn s½n cã trong nh÷ng n¨m qua, C«ng ty cã kh¶ n¨ng sö dông h×nh thøc nµy. Tuy nhiªn, C«ng ty cÇn ph¶i xem xÐt kü l­ìng c¸c ®iÒu kiÖn hiÖn cã, x¸c ®Þnh nh÷ng mÆt lîi vµ c¶ nh÷ng mÆt h¹n chÕ sÏ ph¶i g¸nh chÞu ®Ó lùa chän lo¹i tr¸i phiÕu, sè l­îng vµ thêi ®iÓm ph¸t hµnh cho phï hîp. 3.2.3. Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp. Nh­ ®· ph©n tÝch ë phÇn tr­íc, ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt, mçi doanh nghiÖp ®Òu ph¶i h­íng tíi mét c¬ cÊu vèn tèi ­u cã sù c©n b»ng gi÷a rñi ro vµ l·i suÊt hay nãi mét c¸ch kh¸c lµ cã sù c©n ®èi gi÷a nî vµ nguån vèn chñ së h÷u. Do ®ã, mÆc dï C«ng ty cã thÓ huy ®éng vèn mét c¸ch tiÖn lîi vµ linh ho¹t th«ng qua viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu vµ vay vèn ng©n hµng song còng kh«ng nªn qu¸ l¹m dông v× ®©y lµ c¸c h×nh thøc vay nî. ViÖc sö dông nguån vèn kinh doanh phÇn lín ®­îc h×nh thµnh tõ nî sÏ lµm cho ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty chøa ®ùng nhiÒu rñi ro, bÊp bªnh vµ do ®ã hiÖu qu¶ kinh doanh kh«ng cao. Trong tr­êng hîp nµy, ®Ó ®¶m b¶o nguån tµi trî cho ho¹t ®éng kinh doanh ngµy cµng më réng mµ vÉn ®¹t ®­îc mét c¬ cÊu vèn tèi ­u, C«ng ty cã thÓ sö dông h×nh thøc huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh cæ phiÕu. HiÖn nay Nhµ n­íc ®· cho phÐp c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ®­îc quyÒn huy ®éng vèn th«ng qua h×nh thøc ph¸t hµnh cæ phiÕu vµ bá møc khèng chÕ vèn huy ®éng t¹i ®iÒu 11 cña NghÞ sè 59/CP. §©y lµ mét b­íc tiÕn kh«ng chØ trong viÖc gi¶i quyÕt nhu cÇu vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh mµ cßn n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông vèn t¹i c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc. §èi víi C«ng ty, viÖc cæ phÇn ho¸ sÏ kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng c¬ cÊu vèn bÊt hîp lý hiÖn nay. Thªm vµo ®ã, khi chuyÓn tõ doanh nghiÖp Nhµ n­íc sang C«ng ty cæ phÇn, ng­êi lao ®éng khi cã cæ phÇn trë thµnh nh÷ng ng­êi chñ ®Ých thùc, cã quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm, lîi Ých cô thÓ, tõ ®ã hä g¾n bã víi C«ng ty h¬n. ChÝnh ®iÒu nµy sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho C«ng ty kh¾c phôc ®­îc khã kh¨n vÒ vèn, vÒ c¶i tiÕn kü thuËt, viÖc lµm, n¨ng suÊt chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ kinh doanh. Cã nhiÒu h×nh thøc cæ phÇn ho¸ mµ doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông nh­ cæ phÇn ho¸ 100% hoÆc chuyÓn toµn bé vèn tµi s¶n b¸n cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong ®¬n vÞ vµ ngoµi doanh nghiÖp, b¸n cho ng­êi n­íc ngoµi nh­ lµ h×nh thøc ®Çu t­ trùc tiÕp 100% vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam… Víi ®Æc ®iÓm kinh doanh vµ t×nh h×nh tµi chÝnh nh­ hiÖn nay, C«ng ty cã thÓ lùa chän h×nh thøc cæ phÇn ho¸ trong ®ã Nhµ n­íc gi÷ l¹i mét tû lÖ % cæ phÇn nhÊt ®Þnh, cßn ®¹i bé phËn cæ phÇn sÏ b¸n cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp b»ng mét phÇn nguån quü phóc lîi ®­îc chia theo thêi gian ®ãng gãp cña tõng ng­êi cïng víi nguån tiÒn ®ãng gãp thªm cña hä. Sè cßn l¹i b¸n cho c¸c ®èi t­îng bªn ngoµi. Tuy nhiªn, ®Ó tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ tiÕn hµnh ®­îc thuËn lîi, C«ng ty cÇn ph¶i nghiªn cøu c¸c quy ®Þnh cô thÓ cã liªn quan ®Õn cæ phÇn ho¸ nh­: møc khèng chÕ mua cæ phÇn ®èi víi l·nh ®¹o doanh nghiÖp, chÕ ®é ­u ®·i ®èi víi ng­êi lao ®éng, chÕ ®é xö lý c¸c kho¶n nî d©y d­a… hiÖn vÉn cßn lµ nh÷ng c¶n trë ®èi víi qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi së h÷u doanh nghiÖp. 3.2.4. Sö dông vèn tiÕt kiÖm vµ cã hiÖu qña. Bªn c¹nh môc tiªu huy ®éng ®ñ vèn cho ho¹t ®éng kinh doanh, C«ng ty còng cÇn ph¶i sö dông nguån vèn hiÖn cã tiÕt kiÖm vµ cã hiÖu qu¶. Trong ®ã, quan träng nhÊt lµ sö dông vèn l­u ®éng mét c¸ch triÖt ®Ó vµ cã hiÖu qu¶. Trong nh÷ng n¨m võa qua, mÆc dï C«ng ty ®· ®¹t ®­îc tèc ®é l­u chuyÓn vèn l­u ®éng, song ®Ó tiÕp tôc duy tr× vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn, lµm l­îng vèn t¨ng lªn, C«ng ty cÇn tiÕp tôc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p nh­: tæ ch­c tèt c«ng t¸c vËn chuyÓn vµ tiªu thô ®Ó gi¶m sè l­îng hµng tån kho, nhanh chãng thu håi c¸c kho¶n ph¶i thu kh¸ch hµng, tr¸nh ®Ó t×nh tr¹ng nî ®äng d©y d­a… Ngoµi ra, C«ng ty cÇn quan t©m ®Õn viÖc tiÕt kiÖm ®Õn møc cã thÓ c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh kinh doanh nh­ chi phÝ mua hµng, chi phÝ dù tr÷, chi phÝ b¸n hµng… Ch¼ng h¹n nh­ khi mua hµng, C«ng ty nªn tham kh¶o toµn diÖn gi¸ còng nh­ ®iÒu kiÖn mua hµng tõ nhiÒu nhµ cung cÊp kh¸c nhau ®Ó chän ®­îc nhµ cung cÊp cã nhiÒu ­u ®·i nhÊt. C«ng ty còng nªn chÞu khã t×m kiÕm nh÷ng nguån hµng míi, rÎ, mua tËn gèc b¸n tËn ngon ®Ó kiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ trung gian, nhê ®ã gi¶m ®­îc chi phÝ kinh doanh. Nãi chung, vÊn ®Ò cèt lâi ®Ó qu¶n lý vµ sö dông tèt nguån vèn lµ ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty ph¶i thùc sù hiÖu qu¶, cã lîi nhuËn, cã tÝch luü. Muèn vËy, C«ng ty ph¶i tù ®µnh gi¸ m×nh vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh, nguån lùc cña doanh nghiÖp, tõ ®ã x©y dùng kÕ ho¹ch kinh doanh cho phï hîp. Song song víi viÖc thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch ®Ò ra mét c¸ch chÝnh x¸c, hiÖu qu¶, C«ng ty còng nªn nhanh chãng h×nh thµnh ban kiÓm so¸t, kiÓm to¸n néi bé ®Ó gióp doanh nghiÖp kÞp thêi ph¸t hiÖn nh÷ng sai sãt vÒ sö dông vèn trong qua tr×nh ho¹t ®éng; ®ång thêi quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm cña tõng c¸ nh©n, tËp thÓ trong viÖc ®i vay, sö dông vèn vay vµ tr¶ nî (quy ®Þnh c¶ vÒ vËt chÊt lÉn hµnh chÝnh). 3.3. Mét sè kiÕn nghÞ. 3.3.1. Nhµ n­íc t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp vay vèn th«ng qua tÝn dông xuÊt nhËp khÈu. Vèn bá ra cho viÖc s¶n xuÊt vµ thùc hiÖn c¸c hîp ®ång xuÊt nhËp khÈu lµ rÊt lín. C¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu víi kh¶ n¨ng tµi chÝnh cã h¹n, v× thÕ kh«ng ph¶i lóc nµo còng cã ®ñ tiÒn ®Ó thanh to¸n hµng nhËp khÈu hoÆc ®ñ vèn ®Ó thu mua chÕ biÕn hµng hµng xuÊt khÈu. Thªm vµo ®ã, quan hÖ giao th­¬ng quèc tÕ ®Æt ra nh÷ng vÊn ®Ò tÕ nhÞ, ®«i khi phøc t¹p, nªn nh÷ng nghiÖp vô th­¬ng m¹i ®ßi hái nhÊt thiÕt ph¶i cã sù tham gia cña ng©n hµng. Sù trî gióp cña ng©n hµng lóc nµy kh«ng chØ ®em l¹i cho c¸c nhµ ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng sù hiÓu biÕt vÒ kü thuËt mµ cßn lµ chç dùa tµi chÝnh trong ho¹t ®éng kinh doanh. Th«ng th­êng Nhµ n­íc cã thÓ gióp ®ì c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu d­íi hai h×nh thøc: - Nhµ n­íc trùc tiÕp cho n­íc ngoµi vay tiÒn víi l·i suÊt ­u ®·i ®Ó n­íc vay sö dông sè tiÒn ®ã mua hµng cña c¸c doanh nghiÖp n­íc m×nh. Nguån vèn vay th­êng lÊy tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc vµ kÌm theo c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ vµ chÝnh trÞ cã lîi. - Nhµ n­íc cÊp tÝn dông cho doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu trong n­íc. §©y lµ h×nh thøc tµi trî vèn h÷u hiÖu cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu thùc hiÖn ®­îc nh÷ng th­¬ng vô lín, t¹o ®­îc lîi thÕ trong qu¸ tr×nh ®µm ph¸n, giao dÞch víi c¸c b¹n hµng n­íc ngoµi vµ nhê ®ã t¨ng uy tÝn cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Nhµ n­íc th­êng hç trî cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu b»ng c¸ch cÊp tÝn dông ng¾n h¹n trong giai ®o¹n tr­íc hoÆc sau khi giao nhËn hµng hoÆc thùc hiÖn c¸c h×nh thøc b¶o l·nh hoÆc t¸i b¶o l·nh ®Ó c¸c doanh nghiÖp nµy vay vèn cña c¸c tæ chøc, c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi. §èi víi ®iÒu kiÖn cña n­íc ta hiÖn nay, Nhµ n­íc cÊp tÝn dông cho ng­êi xuÊt khÈu trong n­íc lµ hîp lý h¬n, kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng thiÕu vèn cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu. Nãi chung nguån vèn ng©n hµng lµ nguån vèn ®­îc c¸c doanh nghiÖp rÊt quan t©m, ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i cã nhu cÇu vèn trong thêi gian ng¾n vµ kh¸ linh ®éng nh­ C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Hai Bµ Tr­ng. Do ®ã, Nhµ n­íc ph¶i t¹o m«i tr­êng vµ hµnh lang ph¸p lý thuËn lîi ®Ó c¸c ng©n hµng thùc hiÖn nhiÖm vô lµ cÇu nèi – cung tiÒn tÖ cho c¸c doanh nghiÖp. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy, cÇn ph¶i tiÕp tôc ®æi míi ph­¬ng thøc ho¹t ®éng cña ng©n hµng, võa h¹n chÕ thñ tôc phiÒn hµ, chång chÐo t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp vay vèn ®­îc nhanh chãng, kÞp thêi kinh doanh, võa ®¶m b¶o an toµn ®ång vèn khi cho vay. Ng©n hµng còng nªn xem xÐt tÝnh hîp lý vÒ thêi gian vµ møc l·i suÊt cho vay cho phï hîp víi tõng mÆt hµng, ngµnh hµng vµ vßng chu chuyÓn cña tõng lo¹i hµng ho¸ ®ång thêi còng nªn n©ng tû lÖ kho¶n vay vèn trung vµ dµi h¹n, nhÊt lµ ®èi víi mét sè mÆt hµng xuÊt khÈu chiÕn l­îc, cã thêi gian chu chuyÓn dµi. 3.3.2. Nhµ n­íc ®¶m b¶o tÝn dông xuÊt khÈu. §Ó chiÕm lÜnh thÞ tr­êng n­íc ngoµi, nhiÒu doanh nghiÖp xuÊt khÈu nh­ C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Hai Bµ Tr­ng thùc hiÖn viÖc b¸n chÞu, tr¶ chËm hoÆc d­íi h×nh thøc tÝn dông hµng ho¸ víi l·i suÊt ­u ®·i cho ng­êi mua hµng n­íc ngoµi. ViÖc b¸n hµng nh­ vËy th­êng chøa ®ùng nh÷ng rñi ro cã thÓ do nguyªn nh©n kinh tÕ hoÆc chÝnh trÞ dÉn ®Õn sù mÊt vèn. Trong tr­êng hîp ®ã, ®Ó khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp m¹nh d¹n xuÊt khÈu b»ng c¸ch b¸n chÞu, quü b¶o hiÓm cña Nhµ n­íc sÏ ®øng ra b¶o hiÓm, ®Òn bï nÕu bÞ mÊt vèn. Nhµ n­íc cã thÓ ®Òn bï ®Õn 100% vèn bÞ mÊt nh­ng th«ng th­êng tØ lÖ ®Òn bï kho¶ng 60-70% kho¶n tÝn dông ®Ó c¸c nhµ xuÊt khÈu ph¶i quan t©m ®Õn viÖc kiÓm tra kh¶ n¨ng thanh to¸n cña c¸c nhµ nhËp khÈu vµ viÖc thu tiÒn b¸n hµng sau khi hÕt thêi h¹n tÝn dông. Nhµ n­íc nªn thùc hiÖn c«ng viÖc nµy v× nÕu Nhµ n­íc ®øng ra ®¶m b¶o tÝn dông xuÊt khÈu, ngoµi viÖc thóc ®Èy xuÊt khÈu cßn t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp n©ng cao ®­îc gi¸ b¸n hµng ®ång thêi yªn t©m h¬n trong viÖc më réng quan hÖ kinh doanh víi nhiÒu b¹n hµng míi, chiÕm lÜnh nhiÒu thÞ tr­êng míi. 3.3.3. Nhµ n­íc thùc hiÖn cÊp vèn bæ sung cho doanh nghiÖp. Chóng ta ®Òu biÕt r»ng doanh nghiÖp Nhµ n­íc do Nhµ n­íc thµnh lËp, Nhµ n­íc bá vèn kinh doanh ®Ó thùc hiÖn môc ®Ých kinh tÕ chiÕn l­îc. Nh­ vËy kh«ng v× mét lý do g× mµ Nhµ n­íc kh«ng cÊp ®ñ vèn l­u ®éng cÇn thiÕt cho doanh nghiÖp. §©y lµ nguån vèn chÝnh kh«ng ai cã thÓ thay thÕ ®­îc, lµ tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan tµi chÝnh Nhµ n­íc, cßn vèn tÝn dông chØ lµ vèn bæ sung. Nh­ng trªn thùc tÕ, hiÖn nay vèn vay chiÕm tû lÖ 80 - 85% lµ ®iÒu kh«ng hîp lý. Râ rµng, doanh nghiÖp nhµ n­íc thiÕu vèn ngay tõ lóc ®Çu ng©n s¸ch ®· cÊp kh«ng ®ñ vèn kinh doanh, lµm cho doanh nghiÖp kh«ng cã ®iÓm tùa. Do ®ã, trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, Nhµ n­íc cÇn thùc hiÖn cÊp bæ sung vèn cho doanh nghiÖp; t¹o tiÒn ®Ò cho c¸c doanh nghiÖp c©n b»ng nguån vèn cña m×nh. 3.3.4. Nhµ n­íc t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸. §¶m b¶o nhu cÇu vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh râ rµng lµ vÊn ®Ò sèng cßn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay. Tuy nhiªn, khi nÒn tµi chÝnh quèc gia cßn h¹n hÑp, ng©n s¸ch nhµ n­íc cßn béi chi th× viÖc bæ sung ®ñ tû lÖ vèn l­u ®éng cÇn thiÕt cho c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc lµ ®iÒu kh«ng ph¶i dÔ dµng. Trong tr­êng hîp nµy, ®Ó gi¶m bít phÇn nµo g¸nh nÆng cho ng©n s¸ch mµ vÉn ®¶m b¶o ®ñ vèn, c©n b»ng vèn cho doanh nghiÖp, Nhµ n­íc nªn t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ mét c¸ch thuËn lîi. Chóng ta ®· thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc nhiÒu n¨m nay, mét sè c¬ chÕ chÝnh s¸ch vÒ cæ phÇn ho¸, v× thÕ kh«ng cßn phï hîp víi thùc tiÔn nh­ng vÉn ch­a ®­îc söa ®æi kÞp thêi nh­: møc khèng chÕ mua cæ phÇn ®èi víi l·nh ®¹o doanh nghiÖp, chÕ ®é ­u ®·i ®èi víi ng­êi lao ®éng, c¬ chÕ xö lý c¸c kho¶n nî d©y d­a vµ tµi s¶n ®­îc lo¹i trõ ë c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn cæ phÇn ho¸, chÕ ®é ph©n cÊp trong viÖc lùa chän phª duyÖt ®Ò ¸n cæ phÇn ho¸… nªn ®· h¹n chÕ vµ c¶n trë phÇn nµo ®èi víi qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi së h÷u doanh nghiÖp. Do ®ã, ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ ®­îc thuËn lîi, Nhµ n­íc nªn söa ®æi vµ hoµn thiÖn hÖ thèng c¬ chÕ chÝnh s¸ch phôc vô cho ho¹t ®éng cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp; n©ng cao n¨ng lùc ph¸p lý cña hÖ thèng chÝnh s¸ch cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng chuyÓn ®æi së h÷u DNNN, t¹o c¬ së ph¸p lý v÷ng ch¾c cho ho¹t ®éng nµy th«ng qua viÖc x©y dùng vµ tr×nh quèc héi cho phÐp ban hµnh luËt chuyÓn ®æi së h÷u DNNN. §ång thêi hoµn thiÖn vµ x©y dùng c¸c ®Þnh chÕ thÝch hîp ®Ó thùc hiÖn LuËt ph¸ s¶n. Song song víi viÖc söa ®æi hoµn thiÖn hÖ thèng chÝnh s¸ch cò, Nhµ n­íc cÇn sím ban hµnh v¨n b¶n liªn quan ®Õn cæ phÇn ho¸ DNNN nh­: - X©y dùng c¬ chÕ ­u ®·i hîp lý vµ c¬ chÕ xö lý nî ®Ó khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn chuyÓn ®æi së h÷u vµ niªm yÕt trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n bao gåm c¶ c¸c biÖn ph¸p khoanh nî, xo¸ nî vµ chuyÓn nî thµnh cæ phÇn ë nh÷ng doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸. - Quy chÕ qu¶n lý tµi chÝnh vµ ho¹ch to¸n kinh doanh ®èi víi doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh. - Quy chÕ qu¶n lý phÇn vèn nhµ n­íc t¹i c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh. - H­íng dÉn xö lý døt ®iÓm ®èi víi nh÷ng tµi s¶n lo¹i ra khái gi¸ trÞ doanh nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã, Nhµ n­íc nªn x©y dùng ®Ò ¸n vµ tæ chøc thÝ ®iÓm C«ng ty qu¶n lý tµi s¶n vµ mua b¸n nî ®Ó hç trî c¸c doanh nghiÖp xö lý c¸c vÊn ®Ò tån t¹i vÒ tµi chÝnh khi thùc hiÖn c¸c ®Ò ¸n chuyÓn ®æi së h÷u; C«ng ty ®Çu t­ tµi chÝnh ®Ó tõng b­íc t¸ch rêi quyÒn së h÷u víi quyÒn qu¶n lý tµi s¶n th«ng qua viÖc chuyÓn ph­¬ng thøc qu¶n lý vèn vµ tµi s¶n nhµ n­íc t¹i doanh nghiÖp tõ hµnh chÝnh sang ph­¬ng thøc ®Çu t­. 3.3.5. CÇn nhanh chãng ph¸t triÓn thÞ tr­êng tµi chÝnh. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng qu¸ tr×nh ®iÒu hoµ c¸c nguån vèn nhµn rçi tõ n¬i thõa ®Õn n¬i thiÕu ®­îc diÔn ra chñ yÕu t¹i c¸c thÞ tr­êng tµi chÝnh. Do ®ã, t¹o lËp vµ ph¸t triÓn mét thÞ tr­êng tµi chÝnh hoµn thiÖn lµ qu¸ tr×nh mang tÝnh kh¸ch quan nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c¸ nh©n vµ tæ chøc kinh doanh t×m kiÕm nguån vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. S¬ ®å 2: Sù vËn ®éng cña vèn trªn thÞ tr­êng tµi chÝnh. Trung gian tµi chÝnh ( Ng©n hµng, c«ng ty b¶o hiÓm…..) Ng­êi ®i vay - D©n c­ -C¸c doanh nghiÖp - ChÝnh phñ - Ng­êi n­íc ngoµi Ng­êi cho vay - D©n c­ -C¸c doanh nghiÖp - ChÝnh phñ - Ng­êi n­íc ngoµi ThÞ tr­êng tµi chÝnh (ThÞ tr­êng tiÒn tÖ, thÞ tr­êng vèn) Quan s¸t sù vËn ®éng cña c¸c dßng vèn trªn thÞ tr­êng tµi chÝnh theo s¬ ®å trªn, ta thÊy râ rµng lµ víi mét thÞ tr­êng tµi chÝnh hoµn thiÖn nh÷ng ng­êi cÇn vèn vµ nh÷ng ng­êi cã vèn sÏ tho¶ m·n ®­îc nhu cÇu cho vay vµ ®i vay cña m×nh mét c¸ch tiÖn lîi nhÊt. ë n­íc ta hiÖn nay, vèn l­u chuyÓn chñ yÕu th«ng qua hÖ thèng ng©n hµng. ThÞ tr­êng chøng kho¸n ®· h×nh thµnh vµ ®i vµo ho¹t ®éng nh­ng do nh÷ng h¹n chÕ vÒ th«ng tin vµ sù nh¹y bÐn cña thÞ tr­êng chøng kho¸n ®èi víi d©n chóng nªn ch­a ®¶m nhËn ®­îc chøc n¨ng t¹o ra ®Çy ®ñ nhÊt c¸c h×nh thøc ®Çu t­, thóc ®Èy vµ më réng nh÷ng chu chuyÓn vèn trung vµ dµi h¹n trong nÒn kinh tÕ; do ®ã ch­a thùc sù t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh huy ®éng vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. §©y lµ ®iÒu ChÝnh phñ cÇn quan t©m vµ t×m nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó thóc ®Èy qu¸ tr×nh hoµn thiÖn thÞ tr­êng tµi chÝnh trong thêi gian gÇn nhÊt. Cã nh­ vËy, c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam míi cã thÓ gi¶i quyÕt ®­îc t×nh tr¹ng thiÕu vèn, mÊt c©n ®èi nguån vèn ®Ó ph¸t triÓn, t¨ng søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. KÕt luËn §Êt n­íc ta ®ang trªn con ®­êng con ®­êng ph¸t triÓn vµ héi nhËp vµo qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng thÕ giíi. Qu¸ tr×nh nµy cã thµnh c«ng hay kh«ng vµ thµnh c«ng ë møc ®é nµo sÏ phô thuéc rÊt nhiÒu vµo sù ph¸t triÓn vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp trong n­íc. Do ®ã, t×m kiÕm c¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh, mµ ®Çu tiªn lµ t¨ng c­êng kh¶ n¨ng huy ®éng vèn - mét trong nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc nhÊt hiÖn nay cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam - lµ viÖc lµm cÇn thiÕt. NhËn thøc ®­îc ®iÒu ®ã, còng nh­ c¸c doanh nghiÖp kh¸c ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Hai Bµ Tr­ng ®· cè g¾ng rÊt nhiÒu trong viÖc t×m kiÕm c¸c nguån tµi trî cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, kh«ng nh÷ng ®¶m b¶o nguån vèn cho ho¹t ®éng C«ng ty trong nh÷ng t×nh huèng phøc t¹p cña thÞ tr­êng mµ cßn tËn dông ®­îc nh÷ng nguån cã chi phÝ thÊp, linh ho¹t. Trªn c¬ së ®ã, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ ViÖt Nam cßn ch­a ph¸t triÓn, tÝch luü ch­a nhiÒu, viÖc ®¶m b¶o nguån vèn ®¸p øng ®­îc c¶ yÕu tè vÒ chÊt vµ l­îng cßn lµ mét vÊn ®Ò nan gi¶i kh«ng chØ ®èi víi C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Hai Bµ Tr­ng mµ c¶ c¸c chñ thÓ kinh tÕ kh¸c. Víi mong muèn gãp phÇn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ®ã, em ®· viÕt luËn v¨n nµy. Song, v× kiÕn thøc vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn cßn h¹n chÕ nªn trong bµi viÕt kh«ng khái cã nh÷ng thiÕu sãt. Em rÊt mong c¸c thÇy c« th«ng c¶m vµ chØ b¶o thªm cho em. Môc lôc Trang Lêi nãi ®Çu Ch­¬ng I: C¸c ph­¬ng thøc huy ®éng vèn cña doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng 1.1. Sù cÇn thiÕt ph¶i huy ®éng vèn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp 1.2. C¸c ph­¬ng thøc huy ®éng vèn cña doanh nghiÖp. 1.2.1. Nguån vèn cña doanh nghiÖp. 1.2.2. C¸c ph­¬ng thøc huy ®éng vèn cña doanh nghiÖp. 1.3. C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng huy ®éng vèn cña doanh nghiÖp 1.3.1. YÕu tè chñ quan. 1.3.2. YÕu tè kh¸ch quan Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng huy ®éng vèn t¹i c«ng ty XNK Hai Bµ Tr­ng 2.1. Kh¸i qu¸t vÒ c«ng ty XNK Hai Bµ Tr­ng 2.1.1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn 2.1.2. C¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý 2.1.3. §Æc ®iÓm vµ t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y 2.2. Thùc tr¹ng huy ®éng vèn t¹i c«ng ty XNK Hai Bµ Tr­ng 2.2.1. Vèn chñ së h÷u 2.2.2. Vay vèn ng©n hµng. 2.2.3. Sö dông c¸c h×nh thøc tÝn dông th­¬ng m¹i 2.3. §¸nh gi¸ t×nh h×nh huy ®éng vèn t¹i c«ng ty 2.3.1. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc 2.3.2. Nh÷ng h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n Ch­¬ng III: Gi¶I ph¸p t¨ng c­êng huy ®éng vèn t¹i c«ng ty XNK Hai Bµ Tr­ng 3.1. Nhu cÇu vèn ë C«ng ty XNK HBT trong thêi gian tíi 3.1.1. §Þnh h­íng ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty. 3.1.2. Nhu cÇu vèn cña C«ng ty thêi gian tíi. 3.2. Mét sè gi¶i ph¸p t¨ng c­êng huy ®éng vèn ë C«ng ty XNK HBT 3.2.1. T¨ng vay vèn ng©n hµng th«ng qua viÖc sö dông linh ho¹t c¸c h×nh thøc tÝn dông XNK 3.2.2. Ph¸t hµnh tr¸i phiÕu c«ng ty 3.2.3. Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp 3.2.4. Sö dông vèn tiÕt kiÖm vµ cã hiÖu qu¶ 3.3. Mét sè kiÕn nghÞ 3.3.1. Nhµ n­íc khuyÕn khÝch doanh nghiÖp vay vèn ng©n hµng th«ng c¸c h×nh thøc tÝn dông XNK 3.3.2. Nhµ n­íc ®¶m b¶o tÝn dông xuÊt nhËp khÈu 3.3.3. Nhµ n­íc cÊp vèn bæ sung cho doanh nghiÖp 3.3.4. Nhµ n­íc t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ 3.3.5. CÇn nhanh chãng ph¸t triÓn TTTC KÕt luËn Môc lôc Tµi liÖu tham kh¶o Tµi liÖu tham kh¶o 1. TiÒn tÖ Ng©n hµng vµ ThÞ tr­êng tµi chÝnh ( Frederic S. Mishkin - NXB Khoa häc vµ Kü thuËt 1995). 2. Gi¸o tr×nh Tµi chÝnh Doanh nghiÖp (TS. L­u ThÞ H­¬ng – Tr­êng ®¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n – NXB Gi¸o dôc 1998) 3. Gi¸o tr×nh Qu¶n trÞ Tµi chÝnh doanh nghiÖp (TS. Vò Duy Hµo, §µm ViÕt HuÖ – Tr­êng ®¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n – NXB Thèng kª 1998) 4. Gi¸o tr×nh Lý thuyÕt Tµi chÝnh-TiÒn tÖ ( TS. NguyÔn Ngäc Hïng – Tr­êng ®¹i häc Kinh tÕ-§¹i häc Quèc gia TP Hå ChÝ Minh - NXB Thèng kª 1998) 5. Gi¸o tr×nh kinh tÕ ngo¹i th­¬ng ( Bïi Xu©n L­u – NXB Gi¸o dôc 1997) 6. T¹p chÝ vµ thêi b¸o liªn quan.