Luận văn Hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Cổ phần Bánh kẹo Hải Hà

H¶i Hµ Sæ chi tiÕt Nî TK627 Th¸ng 7/2004. Stt M· ®¬n vÞ Tªn ®¬n vÞ Tµi kho¶n ®èi øng Sè tiÒn NB9 Tæ rang xay cµ phª 152 120.281.418 NB9 Tæ rang xay cµ phª 153 329.965 NB9 Tæ rang xay cµ phª 214 7.139.535 NB9 Tæ rang xay cµ phª 334 17.660.369 NB9 Tæ rang xay cµ phª 338 4.127.120 NB9 Tæ rang xay cµ phª 331 2.069.767 NB2 XÝ nghiÖp kÑo cøng 142 1.039.730 NB2 XÝ nghiÖp kÑo cøng 152 98.146.750 NB2 XÝ nghiÖp kÑo cøng 153 2.850.120 NB2 XÝ nghiÖp kÑo cøng 214 210.948.245 NB2 XÝ nghiÖp kÑo cøng 334 25.247.320 NB2 XÝ nghiÖp kÑo cøng 338 4.593.689 NB2 XÝ nghiÖp kÑo cøng 331 93.682.028 NB2 XÝ nghiÖp kÑo cøng 111 2.125.705 Céng xÝ nghiÖp kÑo cøng 463.840.127 … … … Tæng céng 3.234.560.940 * Chi phÝ nh©n viªn: Bao gåm tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng cña nh©n viªn trong xÝ nghiÖp. L­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng cña nh©n viªn xÝ nghiÖp do nh©n viªn thèng kª trong xÝ nghiÖp lËp vµ göi lªn phßng tµi vô, kÕ to¸n c¨n cø vµo ®ã nhËp vµo m¸y vµ sÏ ph¶n ¸nh trªn sæ chi tiÕt Nî TK 627 theo ®Þnh kho¶n: Nî TK 627 - chi phÝ s¶n xuÊt chung. (Chi tiÕt tõng xÝ nghiÖp) Cã TK 334 - TiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ nh©n viªn Cã TK 338 - C¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng cña nh©n viªn. *Chi phÝ vËt liÖu: Bao gåm chi phÝ vËt liÖu dïng chung cho xÝ nghiÖp s¶n xuÊt víi môc ®Ých phôc vô vµ qu¶n lý. C¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu cËp nhËt vµo m¸y theo ®Þnh kho¶n: Nî TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung. (Chi tiÕt tõng xÝ nghiÖp) Cã TK 152 - Chi phÝ vËt liÖu. Cuèi th¸ng m¸y sÏ tÝnh ®¬n gi¸ b×nh qu©n, trÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu ®Ó ph¶n ¸nh trªn sæ chi tiÕt xuÊt vËt t­ vµ sæ chi tiÕt Nî TK 627 * Chi phÝ c«ng cô dông cô dïng cho s¶n xuÊt chung: Bao gåm, chi phÝ vÒ quÇn ¸o ,giÇy dÐp, kh¨n, ñng cao su, g¨ng tay…xuÊt dïng cho c«ng nh©n viªn trong c¸c xÝ nghiÖp vµ nh÷ng chi phÝ vÒ dông cô s¶n xuÊt nh­ ræ,khay, chæi… Còng t­¬ng tù nh­ chi phÝ vËt liÖu,tõ c¸c phiÕu xuÊt c«ng cô dông cô kÕ to¸n sö dông ®Ó tæng céng sè liÖu, nghiÖp vô nµy sÏ ®­îc ph¶n ¸nh trªn b¶ng tæng hîp ph¸t sinh TK 153 vµ sæ chi tiÕt Nî TK627 nh­ sau: Nî TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung. (Chi tiÕt tõng xÝ nghiÖp) Cã TK 153 - Chi phÝ CCDC cho SX chung. * Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: Bao gåm toµn bé chi phÝ khÊu hao cña tµi s¶n cè ®Þnh thuéc c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt, qu¶n lý vµ sö dông. VÒ viÖc tÝnh khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh ®­îc thùc hiÖn theo quyÕt ®Þnh sè 206/2003/Q§-BTC ngµy 12th¸ng 12 n¨m 2003 cña Bé tr­ëng Bé tµi chÝnh. C«ng ty tiÕn hµnh trÝch khÊu hao theo ph­¬ng ph¸p ®­êng th¼ng, nh­ vËy møc khÊu hao ph¶i trÝch hµng n¨m cña tõng tµi s¶n cè ®Þnh nh­ sau: NG cña TSC§ Møc KH ph¶i trÝch hµng n¨m = Thêi gian sö dông Trªn c¬ së møc trÝch khÊu hao hµng n¨m ®· tÝnh ®­îc, kÕ to¸n x¸c ®Þnh møc khÊu hao ph¶i trÝch hµng th¸ng cña toµn bé tµi s¶n cè ®Þnh trong c«ng ty Møc KH ph¶i trÝch hµng n¨m cña TSC§ Møc khÊu hao trung b×nh hµng th¸ng = 12 ViÖc tÝnh khÊu hao ®­îc thùc hiÖn trªn m¸y do kÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh vµ x©y dùng c¬ b¶n cho mçi tµi s¶n cña tõng xÝ nghiÖp. KÕt qu¶ ®­îc ph¶n ¸nh trªn b¶ng tÝnh khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh hµng th¸ng vµ ph¶n ¸nh trªn sæ chi tiÕt Nî TK 627 theo bót to¸n Nî TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung. (Chi tiÕt tõng xÝ nghiÖp) Cã TK 214 - Chi phÝ KH TSC§ VD: Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh xÝ nghiÖp kÑo cøng th¸ng 7/2004 trªn b¶ng tÝnh khÊu hao lµ: 210.948.245(lµ tæng chi phÝ khÊu hao cña tµi s¶n cè ®Þnh sö dông ë xÝ nghiÖp kÑo cøng). Khi ®ã ph¶n ¸nh trªn sæ chi tiÕt Nî TK 627 cét"Sè tiÒn", dßng TK 214. * Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: Gåm c¸c chi phÝ dÞch vô mua ngoµi dïng cho ho¹t ®éng phôc vô vµ qu¶n lý t¹i xÝ nghiÖp vµ mét sè kho¶n chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. Hµng th¸ng , c¨n cø ho¸ ®¬n dÞch vô mua ngoµi,hoÆc c¨n cø vµo ®ång hå ®o ®iÖn(n­íc), ng­êi cung cÊp sÏ göi ho¸ ®¬n thanh to¸n ®Õn c«ng ty. KÕ to¸n tiÕn hµnh nhËp sè liÖu vµo m¸y vµ kho¶n chi phÝ nµy ®­îc ghi vµo nhËt ký chøng tõ sè 5- Ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n hoÆc nhËt ký chøng tõ sè 1- ghi cã TK111 theo ®Þnh kho¶n: Nî TK 627: Chi phÝ s¶n xuÊt chung Nî TK 133:ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ Cã TK 331: Tæng gi¸ thanh to¸n HoÆc Cã TK 111: Tæng sè tiÒn thanh to¸n Cô thÓ: ®èi víi chi phÝ ®iÖn , n­íc, do ch­a cã ®ång hå ®o cho tõng xÝ nghiÖp nªn kÕ to¸n sÏ c¨n cø vµo nhËt ký chøng tõ sè 5 ®Ó ph©n bæ nh­ sau: §èi víi bé phËn qu¶n lý c«ng ty vµ xÝ nghiÖp phô trî, do kh«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt ra s¶n phÈm nªn kho¶n môc chi phÝ nµy ph¸t sinh cho 2 bé phËn lµ æn ®Þnh. Do ®ã kÕ to¸n sÏ ph©n bæ cho 2 bé phËn nµy mét kho¶n nhÊt ®Þnh. Toµn bé phÇn cßn l¹i sÏ ®­îc coi lµ sö dông trùc tiÕp cho s¶n xuÊt. KÕ to¸n sÏ tiÕn hµnh ph©n bæ kháan môc chi phÝ nµy cho c¸c xÝ nghiÖp theo tiªu thøc ph©n bæ lµ ®Þnh møc sö dông n¨ng l­îng vµ s¶n l­îng s¶n xuÊt thùc tÕ cña xÝ nghiÖp. HÖ sè ph©n bæ (H) = Tæng chi phÝ ®iÖn(n­íc) ph¸t sinh trong th¸ng (§M ®iÖn(n­íc) s¶n phÈm i X SL s¶n phÈm i) Chi phÝ ®iÖn (n­íc) cña xÝ nghiÖp = H ´ ( §M ®iÖn (n­íc) Sp i ´ SL SP tõng XN sx trong th¸ng) VD: Th¸ng 7 n¨m 2004,chi phÝ ®iÖn lµ 274.266.236 ®ång KÕ to¸n ph©n bæ cho xÝ nghiÖp phô trî 7.566.177 ® Bé phËn qu¶n lý 5.000.000 ® Vµ 261.710.059 sÏ ph©n bæ cho c¸c xÝ nghiÖp cßn l¹i. Tªn s¶n phÈm §M ®iÖn §M n­íc … … … XÝ nghiÖp kÑo cøng KC s« tói tr¾ng 106 28 KC c©n 425 g 105 30 KC hép 150 g 110 24 KC caramen 150 g 180 10 KÑo hoa qu¶ 125 24 KC nh©n døa 108 30 … … … H = 261.700.059 …+106 ´ 2,9371 + 105´ 3,0005 … = 156,2 Chi phÝ ®iÖn xÝ nghiÖp kÑo cøng= 156,2 ´ S (180 ´ 2884+…) = 19.682.028 T­¬ng tù nh­ vËy, kÕ to¸n còng sÏ tËp hîp ®­îc c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c ®Ó ph¶n ¸nh trªn sæ chi tiÕt Nî TK 627: Nî TK 627 93.682.028 (Chi tiÕt xÝ nghiÖp kÑo cøng: 93.682.028) Cã TK 331 93.682.028 Nî TK 627 2.125.705 Cã TK 111 2.125.705 * Ngoµi ra, chi phÝ s¶n xuÊt chung cßn cã c¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tr¶ tr­íc nh­ chuyÓn tµi s¶n cè ®Þnh thµnh c«ng cô lao ®éng theo Q§,söa ch÷a trung tu, chi phÝ c¶i t¹o nhµ kho söa ch÷a lín… vµ c¸c kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ nh­ trî cÊp mÊt viÖc lµm trÝch c­íc vËn chuyÓn… C¸c nghiÖp vô trªn (nÕu cã) sÏ ®­îc tËp hîp vµo b¶ng kª sè 6: TËp hîp chi phÝ tr¶ tr­íc vµ chi phÝ ph¶i tr¶. Chi phÝ nµy ®­îc thÓ hiÖn trªn sæ chøng tõ Nî TK 627(Chi tiÕt theo tõng xÝ nghiÖp) Nî TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung. Cã TK 142 - Chi phÝ tr¶ tr­íc. HoÆc Cã TK 335 - Chi phÝ ph¶i tr¶ * Ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung: §èi víi xÝ nghiÖp phô trî kh«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt ra s¶n phÈm, mµ nhiÖm vô chñ yÕu lµ phôc vô cho c«ng t¸c s¶n xuÊt chÝnh nh­:cung cÊp h¬i cho xÝ nghiÖp b¸nh kÑo… Do ®ã, toµn bé chi phÝ ph¸t sinh t¹i xÝ nghiÖp ®Òu ®­îc tËp hîp vµo bªn Nî TK 627, ®èi øng víi c¸c TK kh¸c cã liªn quan vµ ®­îc ph¶n ¸nh trªn sæ chi tiÕt Nî TK 627. ViÖc ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cña xÝ nghiÖp phô trî theo tiªu thøc s¶n l­îng thùc tÕ cña xÝ nghiÖp kÑo, b¸nh ®­îc thùc hiÖn nh­ sau: Chi phÝ s¶n xuÊt chung cña XN phô trî ph©n bæ cho tõngxÝ nghiÖp = CP sxc ph¸t sinh ë XN phô trî Tæng SL thùc tÕ cña kÑo b¸nh ´ SL thùc tÕ tõng XN §èi víi chi phÝ s¶n xuÊt chung ph©n bæ cho c¸c s¶n phÈm ®­îc tÝnh cho tõng xÝ nghiÖp theo c«ng thøc sau: Chi phÝ s¶n xuÊt chung ph©n bæ cho tõng s¶n phÈm cña xÝ nghiÖp = CPSXC XN phô trî ph©n bæ cho c¸c XN + CPSXC cña XN SL s¶n phÈm s¶n xuÊt cña XN ´ SL s¶n phÈm VD: Gi¶ sö chi phÝ s¶n xuÊt c¬ khÝ ph©n bæ cho xÝ nghiÖp kÑo cøng 25.170.540 ® Chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh cña xÝ nghiÖp kÑo cøng: 438.633.58 Þ Chi phÝ s¶n xuÊt chung ph©n bæ cho kÑo caramen cøng 150g: 25.170.540 + 438.633.587 222.125 ´ 2.884 = 6.002.352 KÕt qu¶ nµy ®­îc thÓ hiÖn trªn b¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm (b¶ng 2.8) Víi c¸c kho¶n gi¶m trõ, gi¶ sö th¸ng 7/2004, phÇn chi phÝ s¶n xuÊt chung gi¶m trõ vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung gi¶m trõ cña xÝ nghiÖp phô trî ph©n bæ cho xÝ nghiÖp kÑo cøng lµ:17.306.270 Tõ ®ã, kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung gi¶m trõ ph©n bæ cho kÑo cøng caramen 150g lµ: 17.306.270 222.125 ´ 2.884 = 224.699 * ViÖc ph©n bæ ®· ®­îc phÇn mÒm thùc hiÖn thao t¸c ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng chi phÝ sÏ cã kÕt qu¶ trªn b¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Do phÇn mÒm VC 2001 kh«ng thÓ bï trõ gi÷a bªn nî vµ bªn cã TK 627 ®Ó ph©n bæ cho xÝ nghiÖp trong viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung. Do vËy, c¸c ph¸t sinh bªn Cã TK 627(gi¶m trõ chi phÝ 627) theo tiªu thøc s¶n l­îng s¶n xuÊt thùc tÕ c¨n cø vµo chøng tõ vµ bªn nî TK kh¸c. Nh­ vËy, chi phÝ s¶n xuÊt chung tÝnh cho s¶n phÈm lµ phÇn cßn l¹i gi÷a chi phÝ ph¸t sinh bªn Nî vµ chi phÝ ph¸t sinh bªn Cã 2.2.2.5. TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung toµn c«ng ty. §Ó tËp hîp toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong th¸ng, c«ng ty sö dông TK 154- chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. C¨n cø vµo c¸c sè liÖu ®· tËp hîp ®­îc ë c¸c TK621, TK622, TK627, kÕ to¸n thùc hiÖn bót to¸n kÕt chuyÓn sang TK154. Nî TK 154 -Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. Cã TK 621 - Chi phÝ NVL trùc tiÕp. Cã TK 622 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Cã TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung. Toµn bé viÖc kÕt chuyÓn ®­îc thùc hiÖn trªn ch­¬ng tr×nh phÇn mÒm kÕ to¸n . §Ó thuËn tiÖn cho thanh to¸n vµ qu¶n lý, c«ng ty sö dông b¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó tæng hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Ngoµi viÖc thùc hiÖn chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó tÝnh gi¸, kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh toµn c«ng ty trªn nhËt ký chøng tõ sè 7 ®Ó phôc vô cho viÖc ghi sæ c¸i, lËp b¸o c¸o tµi chÝnh vµ kiÓm so¸t chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè. NhËt ký chøng tõ sè 7 gåm 2 phÇn: PhÇn 1: TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh toµn c«ng ty. PhÇn 2: Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo yÕu tè 2.2.3. C«ng t¸c kÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 2.2.3.1. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty cæ phÇn b¸nh kÑo H¶i Hµ. C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt t¹i c«ng ty lµ s¶n xuÊt ra nhiÒu lo¹i s¶n phÈm trªn cïng d©y chuyÒn c«ng nghÖ cã sù t¸ch b¹ch vÒ mÆt thêi gian, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ng¾n, liªn tôc, cã nhiÒu giai ®o¹n c«ng nghÖ kÕ tiÕp nhau.MÆt kh¸c, c«ng ty kh«ng cã s¶n phÈm dë dang. Do vËy, ®èi t­îng tÝnh gi¸ ®­îc x¸c ®Þnh còng lµ ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt,®ã lµ tõng s¶n phÈm. 2.2.3.2. Kú tÝnh gi¸ thµnh, ®¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh. §Ó ®¸p øng yªu cÇu hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt kinh doanh, còng nh­ yªu cÇu vÒ qu¶n lý, c«ng ty x¸c ®Þnh kú tÝnh gi¸ lµ 1 th¸ng. §¬n vÞ tÝnh gi¸ ®­îc sö dông lµ VN§/tÊn 2.2.3.3. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. S¶n phÈm cña c«ng ty ®­îc s¶n xuÊt theo quy tr×nh c«ng nghÖ gi¶n ®¬n, khÐp kÝn tõ khi bá nguyªn vËt liÖu vµo s¶n xuÊt ®Õn khi s¶n phÈm hoµn thµnh, s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt hµng lo¹t vµ bao gåm nhiÒu lo¹i. Do vËy, kÕ to¸n chän ph­¬ng ph¸p gi¸ thµnh gi¶n ®¬n ®Ó tÝnh gi¸ cho tõng s¶n phÈm. V× kh«ng cã s¶n phÈm lµm dë nªn mäi chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú ®Òu ®­îc tÝnh cho s¶n phÈm hoµn thµnh. Tæng gi¸ thµnh tõng lo¹i s¶n phÈm ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: Z= C vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ ®­îc x¸c ®Þnh: z = Z Q Trong ®ã: Z: Tæng chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú(=tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm) C:Tæng chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong th¸ng z: Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm Q: Khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong th¸ng ViÖc tÝnh to¸n gi¸ thµnh s¶n phÈm, viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cña t«ng ty ®­îc ngÇm ®Þnh vµ m¸y sÏ tù thùc hiÖn chi phÝ nµy trªn b¶ng tÝnh gi¸ thµnh. Gi¸ thµnh tõng lo¹i s¶n phÈm còng ®­îc thùc hiÖn hoµn toµn b»ng m¸y. B¶ng tÝnh gi¸ ®­îc lËp nh­ sau: Cét 1: Tªn c¸c lo¹i s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt trong th¸ng. Cét 2: S¶n l­îng s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt trong th¸ng( tÝnh theo tÊn). Cét 3: TK 621. Lµ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp tËp hîp cho tõng s¶n phÈm c¨n cø vµo sæ chi phÝ nguyªn vËt liÖu( chi tiÕt tõng s¶n phÈm) gåm cét 152(Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp) vµ cét 154(Chi phÝ s¶n phÈm t¸i chÕ tÝnh nh­ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp-nÕu cã) Cét 4: TK 622. Ph¶n ¸nh chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, c¨n cø vµo b¶ng thanh to¸n tiÒn l­¬ng vµ b¶o hiÓm x· héi,gåm cét 334 vµ cét 338 KÕ to¸n tÝnh chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®èi víi tõng s¶n phÈm trªn b¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Cét 5: Cét TK 627 Ph¶n ¸nh chi phÝ s¶n xuÊt chung, gåm cét "627+" kho¶n ph¸t sinh chi phÝ s¶n xuÊt chung vµ "627-"kho¶n gi¶m trõ chi phÝ s¶n xuÊt chung. VD: §èi víi kÑo cøng caramen 150g trong th¸ng 7/2004: chi phÝ ®­îc m¸y tæng hîp t­¬ng øng víi dßng kÑo cøng caramen 150g cã kÕt qu¶: Tæng céng: 30.696.080 Vµ khi ®ã, gi¸ ®¬n vÞ lµ: 10.643.578. C«ng ty CPBK H¶i Hµ B¶ng 2.8 B¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm Th¸ng 7/2004 Tªn SP S¶n l­îng (tÊn) TK 621 TK 622 TK 627 Tæng céng Gi¸ bq (VN§/tÊn) 152 154 334 338 627(céng) 627(trõ) … XN kÑo cøng 222,125 1.893.127.730 12.407.230 323.532.601 28.364.085 463.840.127 17.306.270 2.703.956.512 KC s« tói tr¾ng 2,9371 21.127.420 4.730.197 414.698 6.133.235 228.836 32.176.714 10.955.267 KC c©n 425g 3,0005 22.420.117 5.301.764 464.805 6.265.627 233.776 34.218.537 11.404.278 KC Caramen 150g 2,884 19.857.733 4.634.397 404.297 6.022.352 224.699 30.696.080 10.643.578 KÑo hoa qu¶ 16,856 316.681.127 21.320.764 1.869.190 35.198.600 3.313.290 373.756.391 22.173.493 KÑo nh©n døa 10,112 85.017.192 20.503.128 1.797.509 21.115.819 787.849 129.221.497 12.779.025 KÑo nh©n s« 35,1782 267.985.200 1.190.200 85.333.044 7.481.143 73.458.912 2.740.815 432.707.684 12.300.450 …… CH¦¥NG 3 Hoµn thiÖn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty cæ phÇn b¸nh kÑo H¶i Hµ 3.1. C«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty Cæ phÇn B¸nh kÑo H¶i Hµ Sau 45 n¨m ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ khi chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, ®Õn nay, c«ng ty ®· cã mét quy m« s¶n xuÊt, kinh doanh më réng trªn toµn quèc vµ tr×nh ®é qu¶n lý n©ng cao, phï hîp víi t×nh h×nh hiÖn t¹i cña ®Êt n­íc. §¹t ®­îc kÕt qu¶ nh­ vËy lµ c¶ mét qu¸ tr×nh phÊn ®Êu liªn tôc kh«ng ngõng cña ban gi¸m ®èc, l·nh ®¹o c¸c phßng ban vµ toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty Cæ phÇn B¸nh kÑo H¶i Hµ. Víi nç lùc cña m×nh, c«ng ty ®· cè g¾ng t×m biÖn ph¸p hßa nhËp b­íc ®i cña m×nh cïng nhÞp ®iÖu ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc. §Æc biÖt trong giai ®o¹n hiÖn nay, sù linh ho¹t nh¹y bÐn trong c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ, qu¶n lý s¶n xuÊt ®· thùc sù trë thµnh ®ßn bÈy tÝch cùc cho viÖc ph¸t triÓn cña c«ng ty. KÕt hîp gi÷a viÖc vËn dông s¸ng t¹o c¸c quy luËt kinh tÕ thÞ tr­êng víi ®æi míi d©y chuyÒn, quy m« s¶n xuÊt, c«ng ty ®· ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tÝch trong s¶n xuÊt, hoµn thµnh nghÜa vô cÊp trªn giao phã, mÆt kh¸c, kh«ng ngõng n©ng cao ®êi sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn. Víi tæ chøc gän nhÑ gåm 7 nh©n viªn phßng kÕ to¸n trong ®iÒu kiÖn c«ng ty lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt lín, sè l­îng nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh nhiÒu ®ßi hái ph¶i cã sù cè g¾ng cao. §éi ngò kÕ to¸n ®Òu tèt nghiÖp §¹i häc trë lªn víi tr×nh ®é cao vÒ nghiÖp vô kÕ to¸n, trÎ nh­ng ®Òu ®· qua kinh nghiÖm, kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é qua häc hái, nghiªn cøu, h¨ng say lµm viÖc, lao ®éng nhiÖt t×nh vµ cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao trong c«ng viÖc. H¬n n÷a, ®éi ngò kÕ to¸n nµy ®­îc bè trÝ s¾p xÕp hîp lÝ trong tõng phÇn , sù phèi hîp nhÞp nhµng gi÷a c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n ®ã,kÞp thêi cung cÊp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh vµ c¬ quan chøc n¨ng. C«ng ty Cæ phÇn B¸nh kÑo H¶i Hµ lµ mét c«ng ty lín, sè l­îng nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh nhiÒu, chñng lo¹i s¶n phÈm phong phó. MÆt kh¸c, m« h×nh bé m¸y kinh tÕ tËp trung. V× vËy, c«ng ty trang bÞ hÖ thèng m¸y tÝnh hiÖn ®¹i ®i kÌm theo c¸c ch­¬ng tr×nh xö lý th«ng tin trªn m¸y(phÇn mÒm VC2001) ®· ®¬n gi¶n hãa c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh vµ hiÖu qu¶ hÖ thèng kÕ to¸n.Nhê ®ã, c¸c phÇn hµnh ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch nÒ nÕp vµ khoa häc, theo ®óng quy ®Þnh cña chÕ ®é. HÖ thèng kÕ to¸n m¸y ®· gióp c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch nhanh chãng vµ ®­a ra th«ng tin mét c¸ch kÞp thêi, h÷u Ých cho c¸c c«ng t¸c qu¶n trÞ néi bé vµ kiÓm tra tµi chÝnh. H×nh thøc sæ kÕ to¸n NhËt ký- chøng tõ víi hÖ thèng sæ s¸ch tæng hîp vµ chi tiÕt ho¹t ®éng cña c«ng ty gãp phÇn t¹o mèi quan hÖ mËt thiÕt gi÷a c¸c bé phËn kinh tÕ s¶n xuÊt víi nhau. C«ng ty x¸c ®Þnh c¸c lo¹i sæ s¸ch, chøng tõ theo ®óng mÉu ban hµnh cña chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn hµnh ®¶m b¶o ®Çy ®ñ, ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ghi chÐp vµ ph¶n ¸nh th«ng tin mét c¸ch chÝnh x¸c,kÕt hîp gi÷a h¹ch to¸n chi tiÕt vµ h¹ch to¸n tæng hîp trªn cïng mét hÖ thèng sæ. H¬n n÷a, khi lÊy h¹ch to¸n chi tiÕt ®Ó h¹ch to¸n tæng hîp ®· lµm gi¶m nhiÒu c«ng søc h¹ch to¸n, phôc vô cho viÖc cung cÊp b¶ng biÓu trong qu¶n lý. Víi ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm còng nh­ yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý, ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ vµ ®èi t­îng tÝnh gÝa thµnh nh­ hiÖn nay ë c«ng ty lµ hoµn toµn hîp lý, ®¶m b¶o ý nghÜa cña viÖc tËp hîp chi phÝ còng nh­ chØ tiªu gi¸ thµnh, ®Þnh gi¸ s¶n phÈm vµ c«ng t¸c qu¶n lý. Lµ mét c«ng ty cã quy m« lín, s¶n phÈm ®a d¹ng víi sè l­îng lín. Do ®ã, viÖc nhËp, xuÊt c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu, cung cÊp dÞch vô… diÔn ra th­êng xuyªn, liªn tôc ®ßi hái viÖc thu thËp, cung cÊp th«ng tin vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i cËp nhËt, theo s¸t t×nh h×nh thùc tÕ. Nhê viÖc lùa chän ph­¬ng ph¸p hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn, cã thÓ kÞp thêi n¾m b¾t ®­îc th«ng tin mét c¸ch ®Çy ®ñ, toµn diÖn, tõ ®ã ®­a ra nh÷ng biÖn ph¸p còng nh­ chiÕn l­îc vÒ s¶n xuÊt kinh doanh mét c¸ch nh¹y bÐn. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng mÆt m¹nh ®ã vÉn cßn tån t¹i nh÷ng bÊt cËp trong c«ng t¸c qu¶n lý. MÆc dï hÖ thèng kÕ to¸n ®· ®­îc trang bÞ b»ng hÖ thèng m¸y tÝnh kh¸ ®Çy ®ñ ,phÇn mÒm kÕ to¸n vÉn ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cËp nhËt sè liÖu vµ cung cÊp th«ng tin mét c¸ch ®Çy ®ñ, vÉn cßn mét sè phÇn ph¶i tiÕn hµnh thñ c«ng. VD: ThuÕ GTGT ®­îc t¸ch ra tõ c¸c hãa ®¬n mua hµng vµ b¸n hµng mét c¸ch thñ c«ng, sau ®ã t¸ch riªng trªn m¸y b»ng ch­¬ng tr×nh Exel. Sau ®ã kÕ to¸n chi phÝ l¹i mét lÇn n÷a t¸ch chi phÝ kh«ng cã thuÕ ®Ó tÝnh gi¸ thµnh,c«ng t¸c kÕ to¸n bÞ lÆp l¹i nhiÒu lÇn. H×nh thøc sæ kÕ to¸n NhËt ký-chøng tõ phï hîp víi tr×nh ®é cao cña ®éi ngò kÕ to¸n, song nã l¹i g©y trë ng¹i lín trong viÖc m· hãa trªn m¸y. 3.2. C«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Trong c¸c phÇn kÕ to¸n, kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty ®­îc thùc hiÖn kh¸ chÆt chÏ, ®¶m b¶o ®­îc nguyªn t¾c c«ng b»ng cña nã, phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña c«ng ty vµ chÕ ®é,®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý. C«ng ty Cæ phÇn B¸nh kÑo H¶i Hµ ®· ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n tÇm quan träng cña chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm , tõ ®ã mµ viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tiÕn hµnh ®Òu ®Æn hµng th¸ng s¸t víi thùc tÕ, c¸c th«ng tin ®­îc cung cÊp kÞp thêi cho yªu cÇu qu¶n lý doanh nghiÖp. * Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ViÖc x©y dùng hÖ thèng ®Þnh møc nguyªn vËt liÖu cho tõng lo¹i s¶n phÈm lµ hoµn toµn hîp lý, nã lµ c¬ së cho viÖc sö dông hiÖu qu¶ còng nh­ qu¶n lý vËt t­ trong c«ng ty. MÆt kh¸c, ph©n bæ chi phÝ nguyªn vËt liÖu cho tõng s¶n phÈm theo ®Þnh møc vµ s¶n l­îng thùc tÕ gióp cho c«ng ty cã thÓ theo dâi, qu¶n lý vËt t­ chÆt chÏ, tr¸nh l·ng phÝ, ®ång thêi tÝnh to¸n ®­îc møc chi phÝ nguyªn vËt liÖu cho mçi s¶n phÈm hîp lý, s¸t víi t×nh h×nh thùc tÕ. V× vËy, nÕu cã sù chªnh lÖch qu¸ lín gi÷a ®Þnh møc vµ thùc tÕ vÒ nguyªn liÖu, c«ng ty cã thÓ dÔ dµng x¸c ®Þnh ®­îc nguyªn nh©n vµ t×m biÖn ph¸p xö lý thÝch hîp. C«ng ty sö dông c¸c sæ chi tiÕt xuÊt vËt t­ theo lo¹i vËt t­ theo s¶n phÈm ®¶m b¶o cho sù hîp lý trong c«ng t¸c ph©n bæ vµ tËp hîp chi phÝ theo tõng s¶n phÈm, lµ s¬ së cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm VËt liÖu ®­îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ thùc tÕ mµ kh«ng sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån hµng ngµy. Nh×n chung, c¸ch ®¸nh gi¸ nµy cã ­u ®iÓm lµ gi¶m bít khèi l­îng ghi chÐp cho kÕ to¸n.T¹i c«ng ty, vËt liÖu mua vÒ lµ trän gãi nªn khi nhËp kho, kÕ to¸n tÝnh ®­îc ngay gi¸ thùc tÕ cña sè vËt liÖu ®ã. Tuy nhiªn, víi viÖc h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu theo ph­¬ng ph¸p ghi thÎ song song, t¹i kho thñ kho theo dâi tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu vµ ®­îc ghi chÐp th­êng xuyªn. Cßn ë phßng tµi vô, viÖc tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu kh«ng më sè chøng tõ vËt t­ cho tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu mµ theo dâi chung. Nguyªn vËt liÖu cña C«ng ty gåm nhiÒu lo¹i víi c«ng dông vµ tÝnh n¨ng lý hãa, phÈm cÊp, chÊt l­îng kh¸c nhau, v× vËy, c«ng t¸c qu¶n lý vµ b¶o qu¶n gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. ViÖc ph©n lo¹i vËt t­ ë C«ng ty lµ rÊt hîp lý, nh­ng ch­a x©y dùng danh ®iÓm vËt liÖu thèng nhÊt toµn c«ng ty. MÆt kh¸c, C«ng ty chØ sö dông TK152 ®Ó h¹ch to¸n chung. Do vËy, chØ biÕt ®­îc tæng nguyªn vËt liÖu nhËp xuÊt chø kh«ng biÕt ®­îc lo¹i nguyªn vËt liÖu nµo, ®­îc nhËp xuÊt tõ kho nµo…, ®iÒu ®ã g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c kÕ to¸n còng nh­ qu¶n lý. Sæ chi tiÕt xuÊt vËt t­ ®­îc më ®Ó theo dâi c¸c lo¹i vËt t­ xuÊt kho ®èi øng " Cã TK152,Nî TK kh¸c", mçi lo¹i vËt t­ ghi mét dßng vµ sè chøng tõ xuÊt vËt t­ theo tõng s¶n phÈm. ViÖc h¹ch to¸n nh­ vËy gióp c«ng ty gi¶m nhÑ khèi l­îng c«ng viÖc tÝnh to¸n trong kú. Nh÷ng c«ng viÖc kÕ to¸n sÏ bÞ dån nhiÒu vµo cuèi kú, t¹i mét thêi ®iÓm bÊt kú kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc l­îng tån kho thùc tÕ mçi lo¹i vËt t­, g©y khã kh¨n cho viÖc cung cÊp th«ng tin, ¶nh h­ëng tíi lËp kÕ ho¹ch thu mua, dù tr÷ vËt t­. H¬n n÷a, cßn dÉn ®Õn viÖc kiÓm tra , ®èi chiÕu gi÷a kho vµ kÕ to¸n kh«ng ®­îc thùc hiÖn th­êng xuyªn, khã ph¸t hiÖn sai sãt. Tuy nhiªn, kho¶n chi phÝ vËt liÖu xuÊt kho, c«ng ty ¸p dông ph­¬ng ph¸p tÝnh b×nh qu©n gia quyÒn kÓ c¶ nguyªn vËt liÖu dù tr÷ vµ c«ng viÖc tÝnh tæng gi¸ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho ®­îc thùc hiÖn vµo cuèi th¸ng khi tæng hîp ®­îc sè l­îng vµ gi¸ trÞ cña nguyªn vËt liÖu tån ®Çu kú, nhËp trong kú, cßn hµng ngµy kÕ to¸n chØ theo dâi xuÊt kho vÒ sè l­îng, kh«ng theo dâi chØ tiªu gi¸ trÞ. Do vËy, kh«ng thÊy ®­îc sù biÕn ®éng vÒ gi¸ trÞ cña tõng lo¹i vËt liÖu xuÊt kho ®Ó ®iÒu chØnh thÝch hîp. H¬n n÷a, víi sè l­îng nguyªn vËt liÖu nhiÒu, khèi l­îng c«ng viÖc kÕ to¸n th­êng dån nhiÒu vµo cuèi th¸ng vµ kÐo dµi ®Õn gi÷a th¸ng sau míi h¹ch to¸n xong chi phÝ nguyªn vËt liÖu cho c¸c s¶n phÈm. Lóc nµy th«ng tin vÒ chi phÝ nguyªn vËt liÖu míi ®­îc cung cÊp, do ®ã kh«ng thÓ cung cÊp th«ng tin mét c¸ch kÞp thêi. * Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cña c«ng ty lµ l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng. L­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng ®Òu ®­îc tÝnh to¸n,ph©n bæ, ghi chÐp theo ®óng chÕ ®é hiÖn hµnh vµ phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña c«ng ty. L­¬ng cña c«ng ty ®­îc trÝch cho tõng xÝ nghiÖp dùa vµo ®¬n gi¸ l­¬ng vµ sè l­îng s¶n phÈm thùc tÕ. ViÖc tÝnh nµy cã t¸c dông khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng cã ý thøc tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao h¬n, cè g¾ng n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng ®Ó t¨ng lªn vÒ sè l­îng, chÊt l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. MÆt kh¸c, viÖc ph©n bæ c¸c kho¶n theo tiªu thøc l­¬ng kho¸n cho tõng s¶n phÈm còng phï hîp víi chÝnh s¸ch vµ môc ®Ých qu¶n lý cña c«ng ty(s¶n xuÊt nhá vµo nh÷ng th¸ng cuèi n¨m,s¶n phÈm còng cã mang tÝnh thêi vô). Tuy nhiªn, ®èi víi c«ng ty lín nh­ C«ng ty Cæ phÇn B¸nh kÑo H¶i Hµ, c«ng nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp chiÕm tØ lÖ cao. Do ®ã, viÖc thùc hiÖn kh«ng trÝch tr­íc tiÒn l­¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n s¶n xuÊt cã thÓ vµo nh÷ng th¸ng cã doanh thu Ýt h¬n, g©y nªn biÕn ®éng cña 1 sè chØ tiªu. * Chi phÝ s¶n xuÊt chung Chi phÝ s¶n xuÊt chung ë c«ng ty ph¸t sinh nhiÒu, tuy nhiªn, chi phÝ nµy ®­îc h¹ch to¸n t­¬ng ®èi ®óng vµ ®Çy ®ñ c¸c kho¶n môc (chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng, chi phÝ vËt liÖu, chi phÝ c«ng cô dông cô, chi phÝ khÊu hao, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c). C«ng ty sö dông tiªu thøc s¶n l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ®Ó ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung, nghÜa lµ, s¶n phÈm nµo cã s¶n l­îng nhiÒu h¬n th× chi phÝ s¶n xuÊt chung dµnh cho nã sÏ cao h¬n, ®iÒu ®ã cã thÓ dÉn ®Õn sù thiÕu chÝnh x¸c trong viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, v× thùc tÕ ch­a h¼n s¶n l­îng s¶n phÈm nhiÒu th× chi phÝ s¶n xuÊt chung cao h¬n. Cô thÓ: Mçi tµi s¶n cè ®Þnh cña c«ng ty ®­îc tÝnh khÊu hao theo th¸ng mµ kh«ng tÝnh theo sè ngµy sö dông thùc tÕ. ViÖc tÝnh khÊu hao nh­ vËy víi trÞ gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh lín vÉn cã thÓ ¶nh h­ëng tíi gi¸ thµnh s¶n phÈm. Tµi s¶n cè ®Þnh sau khi tÝnh khÊu hao cho tõng xÝ nghiÖp sÏ ®­îc ph©n bæ møc khÊu hao theo tiªu thøc ph©n bæ lµ s¶n phÈm thùc tÕ cña xÝ nghiÖp. Tiªu thøc ph©n bæ nµy ch­a thËt hîp lý. NÕu c¸c s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt trªn d©y chuyÒn c«ng nghÖ ®ång bé vµ thêi gian sö dông c¸c tµi s¶n cè ®Þnh lµ nh­ nhau th× cã thÓ ¸p dông ®­îc tiªu thøc nµy. Tuy nhiªn, s¶n l­îng s¶n xuÊt cña mçi s¶n phÈm cña c¸c xÝ nghiÖp lµ kh¸c nhau. NÕu c¨n cø tiªu thøc nµy th× s¶n phÈm nµo s¶n xuÊt ra nhiÒu h¬n th× ph¶i chÞu chi phÝ khÊu hao nhiÒu h¬n. Thùc tÕ, cã nh÷ng s¶n phÈm cã yªu cÇu kü thuËt cao ®ßi hái ph¶i cã sù kÕt hîp cña nhiÒu m¸y mãc trong mét c«ng ®o¹n s¶n xuÊt, thêi gian sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ nhiÒu h¬n nh­ng s¶n l­îng s¶n phÈm t¹o ra l¹i Ýt. Nh­ vËy, ®èi víi mét sè s¶n phÈm kh«ng cã sù t­¬ng quan tû lÖ thuËn gi÷a chi phÝ khÊu hao víi s¶n l­îng s¶n xuÊt ra. Khi ph©n bæ theo s¶n l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt th× mét phÇn chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh cña s¶n phÈm nµy sÏ do s¶n phÈm kh¸c g¸nh chÞu. ViÖc ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung ë xÝ nghiÖp phô trî cho c¸c xÝ nghiÖp b¸nh, kÑo còng ch­a thËt chÝnh x¸c theo tiªu thøc nµy. V× xÝ nghiÖp phô trî phôc vô cho c¸c xÝ nghiÖp b¸nh kÑo kh«ng ph¶i trùc tiÕp cho ra s¶n phÈm s¶n xuÊt, kh«ng tû lÖ víi s¶n l­îng s¶n phÈm mµ xÝ nghiÖp phô trî chñ yÕu thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc söa ch÷a nhá, l¾p ®Æt thiÕt bÞ… theo nhu cÇu thùc tÕ ph¸t sinh. * VÒ viÖc tæ chøc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c«ng ty C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh, quy tr×nh c«ng nghÖ, bªn c¹nh viÖc x¸c ®Þnh ®óng ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh,kÕ to¸n ®· x¸c ®Þnh ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh lµ ph­¬ng ph¸p gi¶n ®¬n. Sù lùa chän ®ã gióp cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh ®­îc ®¬n gi¶n vµ dÔ tÝnh to¸n, quan träng h¬n lµ sù phï hîp ®èi víi c«ng ty khi quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt ®¬n gi¶n, s¶n xuÊt nhiÒu, chu kú s¶n xuÊt ng¾n. C«ng ty sö dông b¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm võa tËp hîp chi phÝ võa tÝnh gi¸ thµnh, kú tÝnh gi¸ thµnh lµ hµng th¸ng kh«ng nh÷ng thuËn tiÖn mµ cßn cã môc ®Ých cung cÊp th«ng tin mét c¸ch ®Çy ®ñ, kÞp thêi phôc vô cho yªu cÇu qu¶n trÞ. 3.3. Mét sè ý kiÕn hoµn thiÖn kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty Cæ phÇn B¸nh kÑo H¶i Hµ 3.3.1. Hoµn thiÖn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm Nh­ chóng ta ®· biÕt, c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cã ý nghÜa rÊt quan träng trong c«ng t¸c kÕ to¸n vµ tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh. Nã ph¶n ¸nh t×nh h×nh s¶n xuÊt chÝnh x¸c, kÞp thêi vµ lµ c¬ së cho nhµ qu¶n trÞ ra quyÕt ®Þnh vÒ gi¸ s¶n phÈm, vÒ chiÕn l­îc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. Víi vai trß quan träng nh­ vËy, viÖc kh«ng ngõng hoµn thiÖn c«ng t¸c nµy lµ hÕt søc cÇn thiÕt. Nã ph¶n ¸nh kh¸ râ nÐt vÒ sù cè g¾ng tiÕp thu cña c«ng ty, sù v­¬n lªn trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn, ®ång thêi, sÏ gãp phÇn kh«ng nhá vµo hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. 3.3.1.1. VÒ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp chiÕm tû träng rÊt lín trong gi¸ thµnh s¶n phÈm, tæ chøc tèt viÖc tËp hîp chi phÝ lµ c¬ së quan träng trong viÖc tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. §Ó phôc vô tèt cho yªu cÇu qu¶n lý, c«ng ty nªn lËp danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu thèng nhÊt, chung cho c¸c bé phËn sö dông. LËp danh ®iÓm vËt t­ lµ qui ®Þnh cho mçi thø vËt t­ mét ký hiÖu riªng (m· sè), b»ng hÖ thèng ch÷ sè (cã thÓ kÕt hîp víi ch÷ c¸i), ®Ó thay thÕ tªn gäi, quy c¸ch, kÝch cì. BiÓu 3.1: Sæ danh ®iÓm NVL Ký hiÖu Tªn, nh·n hiÖu Quy c¸ch NVL §VT §¬n gi¸ h¹ch to¸n Ghi chó Nhãm Danh ®iÓm NVL 1521 NVL chÝnh 1521 B1 Bét mú §an M¹ch Kg 1521 B2 Bét mú ý Kg 1521 §1 §­êng lo¹i 1 Kg 1521 §2 §­êng lo¹i 2 Kg 1521 §3 §­êng h¶o h¹ng Kg … 1522 VËt liÖu phô 1522 F1 PhÈm tÝm Kg 1522 F2 PhÈm vµng chanh + døa Kg 1522 F3 PhÈm ®á Kg … 1522M1 Mµng b¸nh quy xèp Kg 1522 M2 Mµng co Kg … 1523 Nhiªn liÖu 1523 D DÇu mazut lÝt 1523 G KhÝ gas Kg … 1524 VËt liÖu kü thuËt 1524 A1 Aftomat 1F6A ChiÕc 1524 A2 Aftomat 3F6A ChiÕc Ngoµi ra, víi nh÷ng h¹n chÕ ®· nªu trªn, c«ng ty nªn më sæ chi tiÕt cña tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc theo dâi vÒ sè l­îng, gi¸ trÞ tån kho thùc tÕ cña mçi lo¹i nguyªn vËt liÖu ë mét thêi ®iÓm bÊt kú. MÆt kh¸c, viÖc ®èi chiÕu, kiÓm tra gi÷a thñ kho vµ kÕ to¸n sÏ ®­îc thùc hiÖn th­êng xuyªn vµ chÝnh x¸c. BiÓu 3.2 Sæ chi tiÕt vËt t­ Ngµy… th¸ng … n¨m Tªn vËt t­ Ctõ DiÔn gi¶i Tån ®Çu kú NhËp XuÊt Tån cuèi kú Sè Ngµy SL TiÒn SL TiÒn SL TiÒn SL TiÒn Tån §K ph¸t sinh Tån CK C«ng ty cã quy m« lín víi sè l­îng chñng lo¹i nguyªn vËt liÖu nhiÒu, kÕ to¸n ®· ®­îc trang bÞ m¸y tÝnh cïng víi tr×nh ®é chuyªn m«n v÷ng vµng nªn viÖc theo dâi trÞ gi¸ vËt liÖu xuÊt kho kh«ng cßn lµ khã kh¨n. HiÖn nay, c«ng ty ®ang sö dông ph­¬ng ph¸p tÝnh trÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho lµ ph­¬ng ph¸p b×nh quan gia quyÒn, nh­ng ®Õn cuèi th¸ng míi theo dâi ®­îc gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt kho. C«ng ty nªn chuyÓn sang tÝnh trÞ gi¸ vËt liÖu xuÊt kho theo ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n liªn hoµn hay ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n di ®éng. Tuy khèi l­îng c«ng viÖc tÝnh to¸n sÏ nhiÒu h¬n, nh­ng trong ®iÒu kiÖn c«ng ty ®· dïng kÕ to¸n m¸y th× ph­¬ng ph¸p nµy vÉn phï hîp. Víi ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n liªn hoµn, nguyªn vËt liÖu tr­íc mçi lÇn xuÊt ®Òu tÝnh ®¬n gi¸ b×nh qu©n t¹i thêi ®iÓm ®ã. ViÖc chuyÓn sang ph­¬ng ph¸p nµy c«ng ty hoµn toµn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc do c«ng ty ®· theo dâi ®­îc cô thÓ tõng lÇn nhËp xuÊt nguyªn vËt liÖu trªn sæ chi tiÕt tõng lo¹i vËt t­. V× vËy, sau mçi lÇn xuÊt nguyªn vËt liÖu nµo ®ã kÕ to¸n sÏ c¨n cø vµo nguyªn vËt liÖu hiÖn cã tr­íc khi xuÊt ®Ó tÝnh ra ®¬n gi¸ b×nh qu©n nh­ sau: §¬n gi¸ b×nh qu©n NVL hiÖn cã tr­íc khi xuÊt = TrÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu tr­íc khi xuÊt Sè l­îng nguyªn vËt liÖu tr­íc khi xuÊt TrÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho = §¬n gi¸ b×nh qu©n vËt liÖu hiÖn cã tr­íc khi xuÊt´ Sè l­îng vËt liÖu xuÊt kho. Sö dông ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n liªn hoµn sÏ kh¾c phôc ®­îc h¹n chÕ cña ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn v× víi ph­¬ng ph¸p nµy, ta cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc trÞ gi¸ vèn thùc tÕ nguyªn vËt liÖu hµng ngµy, cung cÊp th«ng tin kÞp thêi, th­êng xuyªn, liªn tôc gióp cho viÖc qu¶n lý sö dông vËt t­ vµ ra c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ. 3.3.1.2. VÒ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp C«ng ty cæ phÇn b¸nh kÑo H¶i Hµ lµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt nªn sè l­îng lao ®éng trùc tiÕp chiÕm tû träng lín trong tæng sè c«ng nh©n viªn. §Ó ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc diÔn ra b×nh th­êng, kh«ng cã nh÷ng biÕn ®éng lín vÒ chi phÝ s¶n xuÊt th× c«ng ty cã thÓ trÝch tr­íc tiÒn l­¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt: Møc trÝch tr­íc tiÒn l­¬ng nghØ phÐp= Tû lÖ trÝch tr­íc ´ Tæng tiÒn l­¬ng chÝnh n¨m cña c«ng nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp. Tû lÖ trÝch tr­íc = Tæng tiÒn l­¬ng nghØ phÐp KH n¨m cña CNSXTT Tæng tiÒn l­¬ng chÝnh KH n¨m cña CNSXTT C¨n cø vµo kÕ ho¹ch trÝch tr­íc cña c«ng nh©n nghØ phÐp, kÕ to¸n ghi: Nî TK 622- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Cã TK335- Chi phÝ ph¶i tr¶ Khi ph¸t sinh kho¶n tiÒn l­¬ng nghØ phÐp, kÕ to¸n ghi: Nî TK335- Chi phÝ ph¶i tr¶ Cã TK334- TiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ Kho¶n chi phÝ nµy, kÕ to¸n sÏ ph©n bæ vµo chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp theo tiªu thøc tæng chi phÝ l­¬ng kho¸n ®èi víi tõng s¶n phÈm. 3.3.1.3. VÒ chi phÝ s¶n xuÊt chung. Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh lµ mét kho¶n chi phÝ chiÕm vÞ trÝ kh¸ lín. ChÝnh v× vËy, ®Ó chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc tËp hîp ®óng, ®ñ nh»m ph¶n ¸nh gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸ch chÝnh x¸c th× kho¶n chi phÝ khÊu hao còng cÇn ®­îc tÝnh to¸n ph©n bæ, theo dâi mét c¸ch chÆt chÏ. V× viÖc tÝnh to¸n khÊu hao ®­îc thùc hiÖn trªn m¸y nªn khèi l­îng tÝnh to¸n kh«ng lµ trë ng¹i, do ®ã cã thÓ tÝnh chÝnh x¸c ®Õn tõng ngµy thùc tÕ sö dông cña tµi s¶n cè ®Þnh: KhÊu hao th¸ng = KH n¨m Sè ngµy trong n¨m sö dông ´ Sè ngµy thùc tÕ sö dông trong th¸ng ViÖc trÝch vµ th«i trÝch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh ®­îc thùc hiÖn b¾t ®Çu tõ ngµy (theo sè ngµy cña th¸ng) mµ tµi s¶n cè ®Þnh t¨ng, gi¶m hoÆc ngõng tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh. §èi víi viÖc ph©n bæ chi phÝ khÊu hao, bªn phßng kü thuËt ngoµi c¨n cø vµo s¶n l­îng thùc tÕ cã thÓ c¨n cø vµo møc thiÖt h¹i m¸y mãc, thiÕt bÞ…trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh ®Ó x¸c ®Þnh ®Þnh møc khÊu hao cho mçi lo¹i s¶n phÈm, tõ ®ã cã thÓ ph©n bæ chi phÝ khÊu hao theo tiªu thøc s¶n l­îng thùc tÕ vµ ®Þnh møc khÊu hao. ViÖc ph©n bæ chi phÝ cña xÝ nghiÖp phô trî : §Ó hoµn thiÖn h¬n, c«ng ty nªn cã sù theo dâi chi tiÕt chi phÝ ph¸t sinh ë xÝ nghiÖp phô trî trong th¸ng phôc vô cho xÝ nghiÖp nµo. Nhê ®ã, cã thÓ tiÕn hµnh tËp hîp lu«n kho¶n chi phÝ nµy vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung ®èi víi tõng xÝ nghiÖp. §iÒu nµy lµ cã thÓ thùc hiÖn ®­îc, xÝ nghiÖp phô trî cã nhiÖm vô chÝnh lµ phôc vô cho xÝ nghiÖp s¶n xuÊt chÝnh cña c«ng ty nªn viÖc tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh còng b×nh th­êng nh­ c¸c xÝ nghiÖp kh¸c. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ tõng ho¹t ®éng söa ch÷a gia c«ng… Sau khi tÝnh gi¸ thµnh xong, quy n¹p trùc tiÕp cho c¸c ®èi t­îng sö dông lµ c¸c xÝ nghiÖp. HiÖn nay, sæ chi tiÕt Nî TK627 chØ theo dâi ®­îc c¸c kháan ph¸t sinh chi phÝ s¶n xuÊt chung, c«ng ty cã thÓ më sæ chi tiÕt nh­ sau: Sæ chi tiÕt tµi kho¶n 627 ®­îc më nh­ sau:BiÓu 3.2. STT M· ®¬n vÞ Tªn ®¬n vÞ TK ®èi øng Sè tiÒn Nî Cã …. NB2 NB9 XN kÑo cøng XN b¸nh 152 153 214 334 338 331 111 …. 3.3.2. Hoµn thiÖn kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ. §Ó phôc vô cho viÖc cung cÊp th«ng tin chi phÝ thÝch hîp, kÞp thêi cho viÖc ra quyÕt ®Þnh cña c¸c nhµ qu¶n trÞ, kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ nªn thùc hiÖn nh­ sau: 3.3.2.1. §Þnh møc chi phÝ. §Þnh møc cã liªn quan chÆt chÏ víi qu¶n lý, lµ c«ng cô cho nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp, do ®ã, ®Þnh møc ph¶i ®­îc nghiªn cøu, hoµn thiÖn vÒ ph­¬ng ph¸p luËn vµ x¸c ®Þnh cho thËt phï hîp. §Þnh møc chi phÝ lµ viÖc x¸c ®Þnh sè tiÒn tèi thiÓu ®Ó hoµn thµnh mét ®¬n vÞ s¶n phÈm, dÞch vô hoÆc c«ng viÖc. * Yªu cÇu c¬ b¶n ®Ó x¸c ®Þnh ®Þnh møc: - Dùa vµo tµi liÖu lÞch sö ®Ó xem xÐt t×nh h×nh chi phÝ thùc tÕ c¶ vÒ hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ liªn quan ®Õn ®¬n vÞ s¶n phÈm, dÞch vô, c«ng viÖc. - Ph¶i phï hîp víi ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ. - Xem xÐt c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng cña thÞ tr­êng vµ c¸c yÕu tè kh¸c t¸c ®éng ®Õn ®Þnh møc chi phÝ trong kú. Trªn c¬ së ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc hiÖn cña tµi liÖu lÞch sö vµ c¸c yÕu tè kh¸c t¸c ®éng ®Õn ®Þnh møc ®Ó cã nh÷ng c¨n cø ®¸ng tin cËy khi ®Þnh møc, nh»m ®¶m b¶o tÝnh tiªn tiÕn cña ®Þnh møc trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. *X©y dùng ®Þnh møc lµ c«ng viÖc phøc t¹p vµ khã kh¨n, ®ßi hái ph¶i chó ý ®Õn ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh, lo¹i vËt liÖu sö dông, ®Þa ®iÓm kinh doanh, nguån hµng cung cÊp…®Ó cã c¨n cø hîp lÝ. a/ §Þnh møc chi phÝ NVLTT. §èi víi NVLC khi x¸c ®Þnh møc chi phÝ, cÇn xem xÐt 2 yÕu tè: +) Sè l­îng NVL tiªu hao cho 1 tÊn b¸nh(kÑo). +) §¬n gi¸ vèn thùc tÕ cña NVL ®ã. Khi x¸c ®Þnh sè l­îng NVLtiªu hao ®Þnh møc cho 1 tÊn b¸nh(kÑo), cÇn c¨n cø vµo tõng lo¹i b¸nh, kÑo, kh¶ n¨ng thay thÕ NVL, tr×nh ®é sö dông cña c«ng nh©n hay m¸y mãc , sè hao hôt NVL (nÕu cã). C«ng thøc x¸c ®Þnh: = + Khi x©y dùng ®Þnh møc ®¬n gi¸ NVL ph¶i tÝnh cho tõng thø NVL tiªu dïng cho SX tõng lo¹i b¸nh, kÑo. C¨n cø vµo viÖc nghiªn cøu gi¸ thÞ tr­êng, nguån cung cÊp vµ mét sè ®iÒu kiÖn kh¸c nh­ phÝ vËn chuyÓn, qu·ng ®­êng vËn chuyÓn, ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn…®Ó dù tÝnh ®¬n gi¸ mua thùc tÕ vµ chi phÝ mua cña mét sè NVL xuÊt dïng. = x b/ §Þnh møc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Trong tr­êng hîp c«ng ty sö dông l­¬ng kho¸n s¶n phÈm, ®Ó x¸c ®Þnh §M chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, kÕ to¸n qu¶n trÞ cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®Þnh møc s¶n phÈm hoµn thµnh trong mét ®¬n vÞ thêi gian ®èi víi tõng lo¹i c«ng nh©n cã tr×nh ®é lµnh nghÒ kh¸c nhau vµ ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tÝnh cho 1 tÊn b¸nh(kÑo). §M CPNCTT = x c/ §Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt chung. Chi phÝ s¶n xuÊt chung gåm nhiÒu kho¶n kh¸c nhau, liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t­îng chÞu chi phÝ. ViÖc x©y dùng ®Þnh møc cho tõng kho¶n môc lµ rÊt khã kh¨n vµ kh«ng cÇn thiÕt. V× vËy, tr­íc hÕt cÇn ®Þnh møc tæng sè chi phÝ s¶n xuÊt chung, sau ®ã, x¸c ®Þnh møc chi phÝ cho 1 tÊn b¸nh(kÑo) cña lo¹i b¸nh(kÑo) nµo ®ã. Chi phÝ s¶n xuÊt chung cã thÓ ®Þnh møc cho tõng lo¹i ®Þnh phÝ vµ biÕn phÝ. 3.3.2.2. Tµi kho¶n kÕ to¸n chi tiÕt ®Ó thu nhËn, xö lý, ph©n tÝch vµ cung cÊp th«ng tin theo tõng lo¹i s¶n phÈm. §Ó ®¹t ®­îc môc ®Ých ®ã, kÕ to¸n qu¶n trÞ cÇn më c¸c tµi kho¶n chi tiÕt nh­ sau: §èi víi CP NVLTT. TK6211B - chi phÝ N VL TT XN b¸nh. -TK6211B.CKK375(B¸nh c©n kÑp kem375g). … TK 6221C - chi phÝ NVLTT cña XN kÑo cøng. -TK 6221C. STT(KC s« tói tr¾ng). -TK6221C.C425(KC c©n 425g). … TK6211W - chi phÝ NVLTT cña XN kÑo chew. -TK6211W .N§(KÑo chew nho ®en). -TK6211W.CG(KÑo chew cam gèi). …. §èi víi chi phÝ NCTT: TK622B : chi phÝ NCTT XN b¸nh. -TK622B.CKK375(b¸nh c©n kÑp kem375g). … TK622C -chi phÝ NCTT XN kÑo cøng. -TK622C.STT(KC s« tói tr¾ng). -TK622C.C 425(KC c©n 425g). … TK622W - chi phÝ NCTT XN kÑo chew. -TK622W.N§(kÑo chew nho ®en). -TK622W.CG(cam gèi). … §èi víi chi phÝ s¶n xuÊt chung. TK6271 - chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý. -TK627B - chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý XN b¸nh. + TK627B.CKK375(b¸nh c©n kÑp kem 375g). ….. TK6272 - chi phÝ vËt liÖu . - TK6272B - chi phÝ vËt liÖu cho SXC cña XN b¸nh …. TK6273 - chi phÝ CCDC cho SXC. … TK6274 - chi phÝ KHTSC§. … TK6277 - chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. … TK6278 - chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. … 3.3.2.3.Ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt phôc vô cho kÕ to¸n qu¶n trÞ. Trong c«ng t¸c qu¶n lý gi¸ thµnh, kh«ng chØ biÕt gi¸ thµnh cña s¶n phÈm nµo t¨ng, gi¶m mµ cßn ph¶i biÕt cô thÓ sè t¨ng, gi¶m lµ ë kho¶n môc nµo.Mçi kho¶n môc ®Òu cã nguån gèc ph¸t sinh, con ®­êng h×nh thµnh vµ tÝnh chÊt kh¸c nhau.§Ó phÊn ®Êu gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm, c«ng ty ph¶i gi¶m ®­îc c¸c kho¶n môc trong gi¸ thµnh. 1/ Ph©n tÝch kho¶n chi vËt liÖu trong gi¸ thµnh. Mçi lo¹i s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt vµ cÊu t¹o tõ nh÷ng lo¹i vËt liÖu kh¸c nhau, víi møc tiªu hao vµ gi¸ c¶ còng kh¸c nhau. Do ®ã, ph¶i nghiªn cøu vµ ph©n tÝch kho¶n chi vËt liÖu trong gi¸ thµnh tõng lo¹i s¶n phÈm, nÕu cÇn thiÕt, cã thÓ tæng hîp l¹i. §èi víi tõng lo¹i b¸nh (kÑo), kho¶n chi vËt liÖu trong gi¸ thµnh(Cv) ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: Cv = Sl.mi.gi - F Trong ®ã:Sl : s¶n l­îng 1 lo¹i s¶n phÈm. mi: møc tiªu hao vl b×nh qu©n cho 1 s¶n phÈm (riªng tõng lo¹i s¶n phÈm). gi : ®¬n gi¸ tõng lo¹i vËt liÖu. F: gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi. * Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch: so s¸nh chi phÝ tÝnh vµo gi¸ thµnh thùc tÕ víi chi phÝ tÝnh vµo gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®iÒu chØnh theo s¶n l­îng thùc tÕ, ®ång thêi, x¸c ®Þnh møc ®é ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè vµ ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý sö dông chi phÝ vËt liÖu. * Tr×nh tù ph©n tÝch. B­íc 1:x¸c ®Þnh kho¶n chi phÝ vËt liÖu. Kho¶n chi vËt liÖu kÕ ho¹ch: Cvk = Sl1.mki.gki - Fk® Kho¶n chi vËt liÖu thùc tÕ: Cv1 = Sl1.mi1.gi1 - F1 B­íc 2: so s¸nh: Cv1 - Cvk = DCv - nÕu DCv >0, kho¶n chi vËt liÖu trong gi¸ thµnh s¶n phÈm t¨ng. - nÕuDCv <0, kho¶n chi vËt liÖu trong gi¸ thµnh s¶n phÈm gi¶m. - nÕuDCv =0, kho¶n chi vËt liÖu trong gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng ®æi. B­íc 3: X¸c ®Þnh møc ®é ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè. - Møc tiªu hao vËt liÖu b×nh qu©n: Cvm = Sl1(m1i - mki).gki -Do ®¬n gi¸ NVL xuÊt dïng: Cvg = Sl1.m1i (g1i - gki) - Do phÕ liÖu thu håi: : CvF = -(F1 - Fk®) - Do ¶nh h­ëng cña sö dông vËt liÖu thay thÕ: Cvt= Cd1-Cbkd Trong ®ã: Cd1: kho¶n chi thùc tÕ cña vËt liÖu ®­îc thay thÕ Cbkd: Kho¶n chi kÕ ho¹ch cña vËt liÖu bÞ thay thÕ ®iÒu chØnh theo s¶n l­îng thùc tÕ Tæng hîp l¹i : DCv = Cvm + Cvg + CvF + Cvt B­íc 4: ph©n tÝch c¸c nh©n tè. §èi víi nh©n tè møc tiªu hao b×nh qu©n (m) cña tõng lo¹i vËt liÖu ; ¶nh h­ëng cña nh©n tè nµy ®Õn kho¶n chi vËt liÖu lµ ¶nh h­ëng thuËn chiÒu, nghÜa lµ, nÕu møc tiªu hao b×nh qu©n t¨ng(gi¶m) lµm cho kho¶n chi vËt liÖu t¨ng (gi¶m), viÖc thay ®æi møc tiªu hao b×nh qu©n cã thÓ do nhiÒu nguyªn nh©n. V× vËy, khi ®¸nh gi¸ nh©n tè møc tiªu hao b×nh qu©n bao giê còng ph¶i g¾n víi viÖc ®¶m b¶o chÊt l­îng s¶n phÈm. §èi víi nh©n tè ®¬n gi¸ vËt liÖu xuÊt dïng: Lµ nh©n tè ¶nh h­ëng thuËn chiÒu. Khi ®¸nh gi¸ cÇn ph¶i c¨n cø vµo tµi liÖu cña h¹ch to¸n kÕ to¸n, h¹ch to¸n nghiÖp vô ®Ó biÕt ®­îc gi¸ vËt liÖu thay ®æi lµ do gi¸ mua hay do chi phÝ thu mua vËn chuyÓn thay ®æi. Do tÝnh chÊt phøc t¹p cña nh©n tè gi¸, nªn khi ®¸nh gi¸, ph©n tÝch nh©n tè nµy ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc nguyªn nh©n chñ quan, kh¸ch quan vµ t×nh h×nh thùc tÕ cña doanh nghiÖp trong viÖc cung cÊp vËt t­ cho s¶n xuÊt sÏ rót ra ®­îc kÕt luËn chÝnh x¸c. §èi víi nh©n tè gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi: §©y lµ nh©n tè ¶nh h­ëng ng­îc chiÒu ®Õn kho¶n chi vËt liÖu trong gi¸ thµnh. §Ó ®¸nh gi¸ doanh nghiÖp cã tËn thu phÕ liÖu hay kh«ng ta ph¶i c¨n cø vµo tû lÖ thu håi phÕ lÞªu. NÕu tû lÖ thu håi t¨ng cã nghÜa doanh nghiÖp cã nhiÒu cè g¾ng trong c«ng t¸c thu håi phÕ liÖu vµ ng­îc l¹i. §èi víi nh©n tè sö dông vËt liÖu thay thÕ: §Ó ®¶m b¶o cho s¶n xuÊt ®­îc tiÕn hµnh th­êng xuyªn, liªn tôc, ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña x· héi vÒ nh÷ng s¶n phÈm cña doanh nghiÖp, ®Ó mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ… cã thÓ ph¶i sö dông vËt liÖu nµy thay cho vËt liÖu kh¸c trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. ViÖc sö dông vËt liÖu thay thÕ lu«n ph¶i ®¶m b¶o nguyªn t¾c kh«ng lµm gi¶m chÊt l­îng s¶n phÈm. 2/ Ph©n tÝch kho¶n chi phÝ nh©n c«ng . *§¸nh gÝa chung vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn quü l­¬ng. Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch: so s¸nh quü l­¬ng thùc tÕ (Ql1) víi quü l­¬ng kÕ ho¹ch(Qlk).§ång thêi, x¸c ®Þnh vµ ph©n tÝch møc ®é ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè. Trªn c¬ së ®ã, ®­a ra nh÷ng biÖn ph¸p qu¶n lý tiÕt kiÖm vµ hîp lý. Sö dông ph­¬ng ph¸p thay thÕ liªn hoµn, møc ®é ¶nh h­ëng cña tõng nh©n tè ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: - Do gi¸ trÞ s¶n xuÊt (Gs) thay ®æi: QlGs = Gs1 NScnk x TLk - Gsk NScnk x TLk - Do ¶nh h­ëng cña n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n (NScn): Ql ns = Gs1 NScn1 x TLk - Gs1 NScnk x TLk - Do ¶nh h­ëng cña tiÒn l­¬ng b×nh qu©n(Tl): QlTl = Gs1 NScn1 x TL1 - Gs1 NScn1 TLk Tæng hîp : DQl = QlGs + Ql ns +QlTl Tõ c¸ch x¸c ®Þnh trªn, ®Ó gi¶m chi phÝ tiÒn l­¬ng mét c¸ch hîp lÝ trong gi¸ thµnh SP, biÖn ph¸p c¬ b¶n lµ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. *C«ng ty Cæ phÇn B¸nh kÑo H¶i Hµ tr¶ l­¬ng theo h×nh thøc l­¬ng s¶n phÈm. Víi h×nh thøc nµy, nã g¾n liÒn víi kÕt qu¶ SX, ®¶m b¶o ®­îc nguyªn t¾c ph©n phèi kÕt qu¶ lao ®éng. Quü l­¬ng s¶n phÈm (Qls)®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: Qls = Sli.®gi Trong ®ã:Sli, lµ s¶n l­îng tõng SP ®gi, ®¬n gi¸ l­¬ng tr¶ cho tõng lo¹i b¸nh (kÑo). Sö dông ph­¬ng ph¸p thay thÕ liªn hoµn ®Ó x¸c ®Þnh ¶nh h­ëng c¸c nh©n tè: - Nh©n tè s¶n l­îng(Sl). Qlsl = Qlsk x Sl1i.gki ____________________________ Slki. gki - Qsk - Do kÕt cÊu cña s¶n l­îng s¶n phÈm sx(Qlkc). Qlkc = Sl1i. ®gki - Qlk SSl1i.gki SSlki.gki - Do ¶nh h­ëng cña ®¬n gi¸ l­¬ng(®g). Ql®g = Qls1 - Sl1i.®gki §èi víi nh©n tè s¶n l­îng: ¶nh h­ëng thuËn chiÒu ®Õn quü l­¬ng s¶n phÈm. §èi víi nh©n tè kÕt cÇu mÆt hµng: Mçi lo¹i mÆt hµng cã ®¬n gi¸ l­¬ng kh¸c nhau, nÕu c«ng ty s¶n xuÊt t¨ng tû träng lo¹i cã ®¬n gi¸ cao, gi¶m tû träng lo¹i cã ®¬n gi¸ thÊp mÆc dï khèi l­îng s¶n phÈm vµ ®¬n gi¸ l­¬ng kh«ng ®æi, nh­ng vÉn lµm cho quü l­¬ng trong tr­êng hîp nµy t¨ng lªn vµ ng­îc l¹i. §èi víi nh©n tè ®¬n gi¸ l­¬ng: §¬n gi¸ l­¬ng ®­îc x©y dùng trªn c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt. Trong tr­êng hîp quy m« s¶n xuÊt kh«ng ®æi, quy tr×nh c«ng nghÖ kh«ng ®æi, th× ®¬n gi¸ l­¬ng th­êng ®­îc æn ®Þnh vµ ¸p dông trong kho¶n thêi gian nhÊt ®Þnh. Ng­îc l¹i, nhÊt thiÕt c«ng ty ph¶i x©y dùng l¹i ®¬n gi¸ l­¬ng dùa trªn c¸c ®Þnh møc kinh tÕ- kü thuËt míi 3/Ph©n tÝch kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung. Ph©n tÝch kho¶n môc nµy, tr­íc hÕt, ph¶i ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t b»ng c¸ch xÐt tû träng cña tõng kho¶n trong kho¶n môc chi phÝ SXC, ®èi víi nh÷ng kho¶n chiÕm tû träng lín, ta cÇn ®i s©u ph©n tÝch ®Ó thÊy ®­îc sù biÕn ®éng cña nã, nh÷ng kho¶n chiÕm tû träng nhá th× chØ cÇn xem xÐt tÝnh hîp lÝ cña nã.§ång thêi, dïng ph­¬ng ph¸p so s¸nh gi÷a thùc tÕ víi kÕ ho¹ch cña kho¶n môc chi phÝ SXC, dÔ thÊy ®­îc sù biÕn ®éng chung cña kho¶n môc. So s¸nh ë tõng kho¶n môc ®Ó biÕt ®­îc sù biÕn ®éng ë kho¶n nµo. Qua nghiªn cøu nh÷ng phÇn trªn, cã thÓ thÊy c«ng t¸c kÕ to¸n ë C«ng ty Cæ phÇn B¸nh kÑo H¶i Hµ hÕt søc ®­îc chó träng. Tuy nhiªn, trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ biÕn ®éng kh«ng ngõng nh­ hiÖn nay, viÖc c¸c chÝnh s¸ch quy ®Þnh vÒ qu¶n lý kinh tÕ, chÕ ®é kÕ to¸n thay ®æi th­êng xuyªn ®· g©y kh«ng Ýt khã kh¨n trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ c«ng t¸c kÕ to¸n. §Ó bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty vËn dông mét c¸ch linh ho¹t s¸ng t¹o, ®¶m b¶o hiÖu qu¶ cao th× ®ßi hái sù cè g¾ng, ph¸t huy mÆt m¹nh , ®ång thêi h¹n chÕ tèi ®a nh÷ng mÆt tån t¹i, h¹n chÕ. Bªn c¹nh mét sè ý kiÕn nªu trªn, phßng kÕ to¸n cÇn ®Èy m¹nh h¬n n÷a viÖc ph¸t triÓn øng dông tin häc nh­ nèi m¹ng gi÷a phßng kÕ to¸n vµ kho ®Ó kiÓm tra nguyªn vËt liÖu th­êng xuyªn h¬n, bï trõ gi÷a ph¸t sinh bªn Nî vµ bªn Cã TK627… Trong ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng chøng kho¸n ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn nh­ hiÖn nay, Trung t©m Giao dÞch Chøng kho¸n Hµ Néi ®· khai tr­¬ng vµ b¾t ®Çu ho¹t ®éng, biÓu hiÖn cña nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i ph¸t triÓn. Do ®ã,viÖc hoµn thiÖn tæ chøc kÕ to¸n ®ßi hái ngµy cµng cao phßng kÕ to¸n cÇn ph¶i cã nç lùc h¬n n÷a , kÕt hîp víi qu¶n lý c«ng ty , ban l·nh ®¹o ®Ó ®­a cæ phiÕu cña c«ng ty niªm yÕt trªn sµn giao dÞch t¹o ®iÒu kiÖn c«ng ty ph¸t triÓn h¬n n÷a. KÕt luËn §Ó trë thµnh c«ng cô qu¶n lý cã hiÖu lùc, kÕ to¸n nãi chung vµ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh nãi riªng ph¶i lu«n ®­îc c¶i tiÕn vµ hoµn thiÖn nh»m ®¸p øng c«ng t¸c qu¶n lý trong nÒn kinh tÕ hiÖn nay. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó cung cÊp nhanh chãng, kÞp thêi c¸c th«ng tin, gióp cho nhµ qu¶n lý s¸ng suèt ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n, mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt. Sau thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty, ®­îc sù gióp ®ì cña thÇy h­íng dÉn vµ phßng tµi vô, em ®· nhËn thøc ®­îc mèi quan hÖ gi÷a lý luËn vµ thùc tiÔn trong ho¹t ®éng kÕ to¸n t¹i c«ng ty, sù cÇn thiÕt, tÇm quan träng cña kÕ to¸n nãi chung vµ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh nãi riªng. Do thêi gian thùc tËp ng¾n, kh¶ n¨ng cßn nhiÒu h¹n chÕ mµ sù vËn dông lý thuyÕt nhµ tr­êng vµo thùc tiÔn lµ c¶ mét qu¸ tr×nh, do ®ã, bµi luËn v¨n nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt, em mong ®­îc sù th«ng c¶m, xem xÐt cña thÇy c«, c¸c c« chó vµ c¸c chÞ phßng tµi vô. Tuy nhiªn, trªn c¬ së t×nh h×nh cô thÓ cña c«ng ty, em cã ®Ò xuÊt mét sè ý kiÕn, hy väng nh÷ng ý kiÕn ®ã sÏ gãp phÇn hoµn thiÖn h¬n c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c«ng ty. Mét lÇn n÷a em xin tr©n träng c¶m ¬n thÇy Ng« ThÕ Chi, ban l·nh ®¹o c«ng ty vµ phßng tµi vô ®· t¹o ®iÒu kiÖn, h­íng dÉn em hoµn thµnh luËn v¨n nµy. Hµ Néi, ngµy 20/4/2004 SV: NguyÔn ThÞ Mai Ph­¬ng Danh môc tµi liÖu tham kh¶o KÕ to¸n doanh nghiÖp (NXB thèng kª Hµ néi). TËp thÓ t¸c gi¶ HVTC PGS.TS. Ng« ThÕ Chi - TS. Tr­¬ng ThÞ Thuû Gi¸o tr×nh KÕ to¸n qu¶n trÞ doanh nghiÖp (NXB Tµi chÝnh, 2002) PGS.TS. V­¬ng §×nh HuÖ - TS. §oµn Xu©n Tiªn. Gi¸o tr×nh ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ cña doanh nghiÖp(NXB Tµi chÝnh 2003) TS. NguyÔn ThÕ Kh¶i. C¸c sæ NhËt ký chøng tõ cña C«ng ty cæ phÇn b¸nh kÑo H¶i Hµ HÖ thèng kÕ to¸n doanh nghiÖp(NXB Tµi chÝnh 1995) ChuÈn mùc kÕ to¸n (§ît 1,2,3) Q§ sè 206/2003/Q§-BTC(Ngµy 12/12/2003) LuËn v¨n khãa trªn … Môc lôc Trang Lêi nãi ®Çu Ch­¬ng 1: Nh÷ng lý luËn c¬ b¶n vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm 1 1.1 Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm 1 1.1.1 Chi phÝ s¶n xuÊt, ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt 1 1.1.2 Gi¸ thµnh s¶n phÈm, ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm 4 1.1.3 Mèi quan hÖ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. NhiÖm vô kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, gi¸ th¸nh s¶n phÈm 6 1.2 §èi t­îng kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 8 1.2.1 §èi t­îng kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt 8 1.2.2 §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 8 1.2.3 Mèi quan hÖ gi÷a ®èi t­îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 9 1.3 KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp 9 1.3.1 KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp 10 1.3.2 KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp 11 1.3.3 KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung 12 1.3.4 KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ toµn doanh nghiÖp 13 1.4 §¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë 15 1.4.1 §¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp 16 1.4.2 §¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë theo khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng 17 1.4.3 §¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë theo chi phÝ ®Þnh møc 18 1.5 KÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp 18 1.5.1 Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm gi¶n ®¬n 18 1.5.2 Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo … 19 1.5.3 Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph©n b­íc 19 1.5.4 Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ®Þnh møc 22 1.6 KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong ®iÒu kiÖn ¸p dông kÕ to¸n m¸y 23 Ch­¬ng 2: Thùc tÕ tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty Cæ phÇn B¸nh kÑo H¶i Hµ 27 2.1 §Æc ®iÓm chung cña C«ng ty Cæ phÇn B¸nh kÑo H¶i Hµ 27 2.1.1 §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh vµ tæ chøc bé m¸y qu¶n lý 27 2.1.2 Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n 33 2.2 Thùc tÕ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i C«ng ty Cæ phÇn B¸nh kÑo H¶i Hµ 36 2.2.1 HÖ thèng tµi kho¶n sö dông trong h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 36 2.2.2 KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt 38 2.2.2.1 §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt 38 2.2.2.2 KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp 39 2.2.2.3 KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp 46 2.2.2.4 KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung 51 2.2.2.5 KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ toµn c«ng ty 56 2.2.3 KÕ to¸n gi¸ thµnh s¶n phÈm 57 2.2.3.1 §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 57 2.2.3.2 Kú tÝnh gi¸ thµnh, ®¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh 57 2.2.3.3 Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh 57 Ch­¬ng 3: Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty Cæ phÇn B¸nh kÑo H¶i Hµ 60 3.1 C«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty Cæ phÇn b¸nh kÑo H¶i Hµ 60 3.2 C«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 62 3.3. Mét sè ý kiÕn hoµn thiÖn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 66 3.3.1. Hoµn thiÖn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 66 3.3.2. Hoµn thiÖn kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ 71 KÕt luËn Tµi liÖu tham kh¶o.