Luận văn Một số giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu cà phê Việt Nam giai đoạn 2003-2010
Mục lục Lời Mở đầu Chương I: tình hình thị trường cà phê thế giới I. Nguồn gốc, vai trò của cây cà phê trên thị trường thế giới 1 1.Nguồn gốc, đặc điểm của cây cà phê 1 2. Vai trò cây cà phê trên thị trường cà phê thế giới 2 3. Vai trò các tổ chức xuất khẩu cà phê quốc tế 3 II. Tình hình sản xuất cà phê thế giới 4 1.Diện tích trồng cà phê 4 2. Năng suất 5 3. Sản lượng 5 4. Các nước sản xuất cà phê chính trên thế giới. 7 III. Tình hình tiêu thụ và dự trữ cà phê thế giới. 9 1. Tình hình tiêu thụ cà phê thế giới. 9 2. Tình hình dự trữ cà phê thế giới. 13 IV. Tình hình xuất nhập khẩu cà phê thế giới. 17 1. Tình hình xuất khẩu 17 2. Tình hình nhập khẩu 22 3. Diễn biến giá cả 27 V. Kinh nghiệm sản xuất và xuất khẩu cà phê thế giới 30 1. Giải pháp về kỹ thuật, chế biến cà phê xuất khẩu 30 2. Các chính sách hỗ trợ xuất khẩu cà phê 32 3. Các giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu của các doanh nghiệp Braxin 34 Chương II: Thực trạng tình hình sản xuất và xuất khẩu cà phê Việt Nam I. Vài nét về ngành cà phê Việt Nam 36 1. Sơ lược lịch sử trồng cà phê Việt Nam 36 2. Vai trò của cà phê xuất khẩu trong nền kinh tế 37 II. Thực trạng sản xuất cà phê 38 1. Diện tích năng suất sản lượng 38 2. Công nghiệp chế biến 41 III. Tình hình xuất khẩu cà phê Việt Nam 43 1. Khối lượng kim ngạch xuất khẩu 43 2. Giá cà phê xuất khẩu 45 3. Cơ cấu cà phê xuất khẩu 46 4. Chất lượng cà phê xuất khẩu 47 5. Thị trường cà phê xuất khẩu 50 IV Đánh giá chung tình hình xuất khẩu Việt Nam 57 1. Thành tựu 57 2. Hạn chế 60 Chương III: định hướng và giảI pháp đẩy mạnh xuất khẩu cà phê giai đoan 2003-2010 I. Xu hướng phát triển của thị trường cà phê. 67 1. Xu hướng phát triển thị trường cà phê thế giới 67 2. Tiềm năng sản xuất và xuất khẩu của Việt Nam 72 II. Định hướng phát triển xuất khẩu cà phê của Việt Nam thời kỳ đến năm 2010 74 III. Một số giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu cà phê Việt Nam thời kỳ đến năm 2010 80 1. Nghiên cứu đầu tư khoa học công nghệ trong lai tạo và chọn giống 80 2.Tăng cường thâm canh tăng năng suất và hoàn chỉnh quy hoạch 81 3.Phát triển công nghiệp chế biến 82 4. Thực hiện tốt công tác tiêu chuẩn hóa và kiểm tra chất lượng 83 5.Nghiên cứu phát triển đa dạng chủng loại chế phẩm 84 6. Quan tâm xây dựng thương hiệu và quảng cáo sản phẩm 85 7. Đẩy mạnh liên kết trong kinh doanh và củng cố vai trò của Hiệp hội 86 8. Tổ chức tốt công tác thông tin ttr và xúc tiến thương mại 87 9.Tổ chức tốt hệ thống vận tải bảo đảm chất lượng cho cà phê xuất khẩu 88 10. Các biện pháp về chính sách 89 Kết luận Tài liệu tham khảo Lời Mở đầu Cà phê chiếm một vị trí quan trọng trong thương mại thế giới với giá trị trao đổi toàn cầu đạt 5,26 tỷ USD trong năm 2002. Cà phê cũng là nguồn thu ngoại tệ quan trọng đối với nhiều nước đang phát triển. Có khoảng 70 nước sản xuất cà phê trên thế giới, trong số đó 45 nước thành viên của Tổ chức cà phê quốc tế chiếm tới 97% tổng nguồn cung cà phê toàn cầu. Theo hệ thống mã HS của Việt Nam, cà phê theo mã số HS 090100 “Cà phê các loại rang hoặc chưa rang, đã khử hoặc chưa khử cafein” - thuộc nhóm hàng nông sản được khuyến khích xuất khẩu với mức thuế suất xuất khẩu 0% . Trong những năm gần đây, cà phê đã trở thành một trong những mặt hàng nông sản xuất khẩu chiến lược của Việt Nam. Nếu như năm 1980, cả nước mới có 22,5 ngàn ha cà phê với sản lượng 8,4 ngàn tấn thì đến năm 2000, diện tích cà phê đã tăng lên tới 255 ngàn ha, sản lượng 554 ngàn tấn. Với các điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng thích hợp cho trồng cây cà phê tại nhiều địa phương trong cả nước, Việt Nam có nhiều lợi thế để sản xuất và xuất khẩu cà phê: năng suất thấp, giá thành rẻ và chất lượng cà phê tương đối tốt .Xuất khẩu cà phê của Việt Nam đã tăng liên tục trong những năm đầu của thập niên 90, đưa Việt Nam trở thành nước xuất khẩu cà phê Robusta lớn nhất thế giới. Cà phê cũng là một trong những mặt hàng nông sản xuất khẩu quan trọng nhất của Việt Nam với kim ngạch xuất khẩu chiếm khoảng 6% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam giai đoạn 1996- 2000. Tuy nhiên, sự phát triển của ngành cà phê Việt Nam vẫn còn nhiều vấn đề bất cập. Khả năng dự trữ, chế biến còn rất hạn chế; chất lượng cà phê không cao; giá xuất khẩu cà phê của Việt Nam vẫn ở mức thua thiệt trên thị trường thế giới; xuất khẩu cà phê nhân thô vẫn chiếm tỷ trọng lớn trong tổng lượng xuất khẩu; thị trường xuất khẩu đã có những bước phát triển nhưng chủ yếu vẫn xuất khẩu qua trung gian .Thêm vào đó, tình hình thị trường cà phê quốc tế trở nên không thuận lợi trong những năm gần đây đã làm xuất khẩu cà phê của Việt Nam gặp nhiều khó khăn. Giá cà phê trên thị trường thế giới giảm liên tục, đặc biệt là từ năm 1998 tới nay, đã làm hiệu quả xuất khẩu cà phê giảm mạnh, ảnh hưởng lớn đến sản xuất, kinh doanh cà phê của Việt Nam. Để khắc phục những khó khăn đang hạn chế sự phát triển của ngành cà phê, nâng cao hiệu quả sản xuất và xuất khẩu, cần đánh giá được những yếu tố tác động tới khả năng phát triển của cà phê Việt Nam trên thị trường thế giới và tìm ra những giải pháp thích hợp cho sự phát triển bền vững của ngành cà phê. Mục tiêu của luận văn này tập trung mô tả các đặc điểm, cơ cấu và xu hướng phát triển thị trường cà phê thế giới trong những năm tới, triển vọng phát triển sản xuất cà phê của Việt Nam và khả năng xuất khẩu của cà phê Việt Nam, phân tích các nhân tố cản trở sự phát triển của xuất khẩu cà phê của Việt Nam trên các thị trường xuất khẩu chủ yếu .từ đó tìm ra các giải pháp thích hợp cho sự phát triển của ngành cà phê, đặc biệt là trong hoạt động xuất khẩu, khẳng định vị trí của cây cà phê trong chiến lược phát triển xuất khẩu của cả nước. Trên cơ sở đó, em đã chia luận văn thành 3 chương: Chương I: Thực trạng tình hình sản xuất và xuất khẩu cà phê thế giới Chương II: Thực trạng tình hình sản xuất và xuất khẩu cà phê Việt Nam trong thời gian qua. Chương III: Định hướng và một số giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu cà phê Việt Nam giai đoạn đến 2010 Em xin chân thành cảm ơn tiến sĩ Vũ Thị Kim Oanh cùng các thầy cô giáo trong khoa, công ty VINACAFE đã tạo điều kiện hướng dẫn tận tình giúp em hoàn thành khóa luận này.
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Một số giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu cà phê Việt Nam giai đoạn 2003-2010, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
®é lu©n canh nh lµ nh÷ng ph¬ng ph¸p n«ng nghiÖp ph¸t triÓn ë thÕ kû 20.
5. §Èy m¹nh c«ng t¸c xóc tiÕn th¬ng m¹i, më réng thÞ trêng xuÊt khÈu cµ phª ë níc ngoµi, khuyÕn khÝch viÖc tiªu dïng cµ phª ë thÞ trêng trong níc.
§æi míi, n©ng cao hiÖu qu¶ cña viÖc tiÕp thÞ, t×m kiÕm thÞ trêng lµ mét yªu cÇu bøc thiÕt cña ngµnh cµ phª ViÖt Nam. HiÖn nay cµ phª ViÖt Nam ®îc xuÊt sang trªn 60 quèc gia vµ vïng l·nh thæ nhng cßn thiÕu nh÷ng thÞ trêng truyÒn thèng. Nh÷ng b¹n hµng l©u n¨m, ®¸ng tin cËy cha cã nhiÒu. Ngµnh cµ phª ViÖt Nam còng cßn cha tham gia c¸c thÞ trêng kú h¹n. §ã lµ c¸c mÆt cßn non yÕu cña ngµnh cµ phª ViÖt Nam. §Õn nay mét híng míi cña ngµnh cµ phª thÕ giíi lµ bu«n b¸n trªn m¹ng còng cÇn ®îc quan t©m. Vµ c¸c chî kú h¹n Lu©n ®«n, c¸c sµn giao dÞch rÊt s«i ®éng tríc ®©y nay ®· gi¶i t¸n, ph©n t¸n vÒ tõng c«ng ty víi hÖ thèng m¸y tÝnh theo kiÓu bu«n b¸n trªn m¹ng.
6. Ph¸t triÓn mét ngµnh cµ phª s¶n xuÊt bÒn v÷ng: cµ phª lµ mét nguån thu nhËp quan träng cña hµng triÖu n«ng d©n trªn thÕ giíi víi h¬n 20 triÖu gia ®×nh n«ng d©n cã cuéc sèng g¾n víi c©y cµ phª, nhng vÉn gÆp nhiÒu khã kh¨n do gi¸ cµ phª gi¶m sót hiÖn nay.
Trong khi ®ã cµ phª l¹i ®ang trë thµnh mét trong nh÷ng thø ®å uèng phæ biÕn réng r·i nhÊt trªn thÕ giíi. H¬n mét tû ngêi cã thãi quen uèng cµ phª, nã chiÕm 20% tæng d©n sè toµn cÇu . §iÒu ®ã chøng tá viÖc tiÕp tôc s¶n xuÊt cña ngµnh cµ phª lµ cÇn thiÕt. T¹o ®iÒu kiÖn tèt s¶n xuÊt cµ phª mang l¹i lîi Ých c¶ vÒ kinh tÕ c¶ vÒ sinh th¸i lµ môc tiªu cña viÖc x©y dùng mét ngµnh s¶n xuÊt cµ phª bÒn v÷ng.
Cuéc khñng ho¶ng cµ phª hiÖn nay ®· ®Èy gi¸ cµ phª xuèng thÊp vµ ®Èy ngêi n«ng d©n ®Õn nh÷ng khã kh¨n vÒ kinh tÕ. Nã lµm cho n«ng d©n khã kh¨n trong viÖc s¶n xuÊt cµ phª víi chÊt lîng cao, b¶o vÖ nguån tµi nhiªn thiªn nhiªn vµ duy tr× cuéc sèng cña hä.
Cã thÓ nãi cung cµ phª ®Õn lóc nµy ®· b·o hoµ, vµ nªn h¹n chÕ viÖc tiÕp tôc trång míi. ThÞ trêng lóc nµy ®ßi hái nh÷ng chñng lo¹i s¶n phÈm cµ phª míi tèt h¬n, ngon h¬n, cµ phª ®Æc biÖt. Nãi c¸ch kh¸c thÞ trêng ®ßi hái chÊt lîng, kh«ng ph¶i lµ sè lîng.
§iÒu ®ã ®ßi hái ph¶i thùc hiÖn mét c¸ch ®óng ®¾n chñ tr¬ng cña Nhµ níc lµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu c©y trång, chuyÓn dÞch c¬ cÊu gièng, ®¶m b¶o c¶ sè lîng vµ chÊt lîng, Ýt sö dông ho¸ chÊt trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, dïng nhiÒu ph©n h÷u c¬, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®¶m b¶o s¶n xuÊt bÒn v÷ng, chèng xãi mßn, chèng « nhiÔm nguån níc, chèng lµm kiÖt quÖ nguån dinh dìng cho c©y trång.... dÉn ®Õn s¶n xuÊt kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao.
§ã chÝnh lµ môc tiªu cña mét nÒn s¶n xuÊt cµ phª bÒn v÷ng ®îc thÓ hiÖn c¶ vÒ c¸c mÆt n«ng nghiÖp, m«i trêng vµ kinh tÕ - x· héi.
III. Mét sè gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt khÈu cµ phª cña ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010.
1. Nghiªn cøu ®Çu t khoa häc c«ng nghÖ trong lai t¹o vµ chän gièng
Chän vµ lai t¹o gièng cã chÊt lîng , n¨ng suÊt cao ®ßi hái nhiÒu thêi gian vµ c«ng søc nhng l¹i lµ mét biÖn ph¸p quan träng gãp phÇn nÇng cao chÊt lîng t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm. Chän vµ lai t¹o gièng kh«ng nh÷ng ®ßi hái kh¾t khe vÒ n¨ng suÊt, chÊt lîng mµ cßn c¶ kh¶ n¨ng kh¸ng bÖnh.Thêi gian qua, c¸c nhµ khoa häc ®· lai t¹o vµ thö nghiÖm nhiÒu lo¹i gièng cµ phª chÌ míi nh: TN1, TN2 ( lai t¹o gièng Catimá trong níc vµ gièng Arabica thuÇn chñng tõ Ethiopia), kh«ng nh÷ng ®¹t ®îc n¨ng suÊt cao mµ cßn ®¹t ®îc chÊt l¬ng cµ phª kh«ng kÐm cµ phª Colombia. Ngoµi ra, h¬n 29 chñng lo¹i cµ phª kh¸ng bÖnh cao ®· vµ ®ang theo dâi ®Ó lùa chän ®em vµo s¶n xuÊt. Trong thêi gian tíi cÇn ph¶i tiÕp tôc ®Çu t vµ phèi hîp víi c¸c trung t©m nghiªn cøu ®Ó t×m ra nh÷ng gièng cµ phª tèt, phï hîp khÝ hËu níc ta, ®em l¹i cµ phª chÊt lîng cao.
2. T¨ng cêng th©m canh t¨ng n¨ng suÊt vµ hoµn chØnh c«ng t¸c quy ho¹ch
Níc ta cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó s¶n xuÊt ra cµ phª cã chÊt lîng cao vµ gi¸ thµnh h¹ ®Ó cã thÓ c¹nh tranh trªn thÞ trêng thÕ giíi. Trªn thùc tÕ nhu cÇu vÒ cµ phª Arabica thêng cao h¬n vµ ngµy cµng t¨ng cao. V× vËy ®Ó cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ trêng thÕ giíi, c¸ch tèt nhÊt lµ s¶n xuÊt theo nhu cÇu kh¸ch hµng quèc tÕ, n©ng cao s¶n lîng cµ phª Arabica, xo¸ bá nh÷ng c©y cµ phª giµ, s©u bÖnh, hiÖu qu¶ thÊp.Theo ®Þnh híng cña chÝnh phñ ®Õn n¨m 2010, ViÖt Nam sÏ cã 100.000 ha cµ phª Arabica, muèn vËy c«ng t¸c quy ho¹ch kh¶o s¸t thiÕt kÕ c¸c vïng trång míi ph¶i ®îc tiÕn hµnh tríc mét bíc vµ bè trÝ c¸c m« h×nh s¶n xuÊt thö nghiÖm nh»m x¸c ®Þnh vïng sinh th¸i phï hîp, thùc hiÖn khuyÕn n«ng cho n«ng d©n n¾m râ kü thuËt s¶n xuÊt.§èi víi cµ phª vèi, cÇn æn ®Þnh diÖn tÝch hiÖn cã, lÊy th©m canh vµ n©ng cao chÊt lîng lµm híng chÝnh, gi¶m diÖn tÝch cµ phª giµ.HiÖn nay, hÇu hÕt cµ phª ®îc trång trong Tæng c«ng ty cµ phª ViÖt Nam vµ c¸c hé gia ®×nh quy m« vên 0,5 – 1 ha vµ ®abf ®é tuæi sung søc, cã n¨ng suÊt cao tËp trung thµnh c¸c vïng lín ë c¸c tØnh T©y Nguyªn, miÒn §«ng Nam Bé vµ mét sè tØnh miÒn nói phÝa B¾c. Trong ®iÒu kiÖn khÝ hËu nhiÖt ®íi nãng Èm, m© nhiÒu, m«i trêng sinh th¸i ®· cã sù thay ®æi lín, cµ phª sinh trëng trong c¸c vïng t©p trung, s©u bÑnh sÏ ph¸t triÓn m¹nh vµ dÔ dµng trë thµnh dÞch. MÊy n¨m nay s©u bÖnh ®· g©y h¹i ë mét sè n¬i cÇn tËp trung ch÷a trÞ døt ®iÓm tr¸nh thµnh dÞch lan réng g©y thiÖt h¹i lín nh ë mét sè níc. MÆt kh¸c, còng cÇn ng¨n chÆn nh÷ng khuynh híng khai th¸c bãc lét vên c©y nh sö dông ph©n hãa häc nhiÒu, l¹m dông chÊt kÝch thÝch sinh trëng, tíi å ¹t... thóc ®Èy ra hoa qu¶ nhiÒu ®Ó cã n¨ng suÊt rÊt cao trong mét n¨m nhng sau ®ã vên c©y l¹i chãng tµn lôi lµm cho hiÖu qu¶ kinh tÕ thÊp kÐm. Th©m canh ch¨m sãc vên c©y, duy tr× n¨ng suÊt cao æn ®Þnh t¹o m«i trêng sinh th¸i bÒn v÷ng suèt chu kú sinh trëng ph¶i lµ gi¶i ph¸p quan träng cña toµn ngµnh. Ph¬ng híng th©m canh cµ phª trong thÕ kû 21 lµ ®Çu t chiÒu s©u, øng dông réng r·i tiÕn bé sinh häc vµ kü thuËt míi vµo c¸c kh©u gièng, ch¨m sãc ®Ó t¨ng chÊt lîng cµ phª.
3. Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn
§Ó t¨ng søc c¹nh tranh vµ ®¶m b¶o uy tÝn cµ phª ViÖt Nam trªn thÞ trêng thÕ giíi cÇn tËp trung ®æi míi c«ng nghÖ trong s¶n xuÊt, gi¶i quyÕt tèt c«ng t¸c thu ho¹ch, chÕ biÕn vµ b¶o qu¶n s¶n phÈm lµ néi dung c¬ b¶n nhÊt vµ lµ th¸ch thøc cña ngµnh cµ phª hiÖn nay.
Thu h¸i cµ phª lµ mét trong nh÷ng kh©u quan träng ®Ó ®¶m b¶o chÊt lîng s¶n phÈm, cã nguån nguyªn liÖu tèt th× míi chÕ biÕn ®îc nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt lîng cao. Do ®ã, cÇn t¨ng cêng c«ng t¸c b¶o vÖ ®¶m b¶o c«ng t¸c thu ho¹ch tèt, lo¹i bá tËp qu¸n h¸i qu¶ xanh, thu h¸i cµ phª qu¶ chÝn ph¶i ®¹t trªn 95%. Víi tû lÖ ®ã míi thùc hiÖn ®îc c«ng nghÖ chÕ biÕn ít hoÆc khi chÕ biÕn ph¬i x¸t kh« vÉn ®¹t yªu cÇu chÊt lîng, xuÊt b¸n theo tiªu chuÈn thö nÕm míi b¶m ®¶m h¬ng vÞ tèt
C«ng nghiÖp chÕ biÕn ph¸t triÓn sÏ lµm t¨ng chÊt lîng cµ phª xuÊt khÈu, tõ ®ã t¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao kim ng¹ch xuÊt khÈu. Nã cã liªn quan mËt thiÕt ®Õn nguyªn liÖu, thiÕt bÞ chÕ biÕn còng nh tæ chøc bé m¸y c¶i t¹o vµ qu¶n lý chÊt lîng s¶n phÈm. V× vËy ®Ó ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp chÕ biÕn n©ng cao chÊt lîng cµ phª xuÊt khÈu cÇn ph¶i cã sù phèi hîp nghiªn cøu vµ thùc hiÖn ®ång thêi c¸c yÕu tè cã liªn quan ë trªn. §Çu tiªn, cÇn x©y dùng dång bé c¬ së vËt chÊt kü thuËt chÕ biÕn ®Ó ®¸p øng liªn hoµn c«ng nghÖ chÕ biÕn s¶n phÈm. Nªn x©y dùng c¸c côm chÕ biÕn c«ng nghiÖp bao gåm: C«ng nghÖ chÕ biÕn ít vµ kh«, hÖ thèng sÊy, xay x¸t, ®¸nh bãng, s©n ph¬i, kho …Trong chÕ biÕn s¶n phÈm cµ phª, nªn chän d©y chuyÒn cã quy m« võa vµ nhá nhng thiÕt bÞ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Kinh nghiÖm tiªu thô cho thÊy thÞ trêng tiªu thô cµ phª chÝnh lµ ë c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn, do ®ã nªn nhËp c«ng nghÖ chÕ biÕn cña chÝnh níc së t¹i. ViÖc nhËp cã thÓ th«ng qua c¸c hîp ®ång liªn doanh do c¸c ®èi t¸c ®Çu t thiÕt bÞ.§ång thêi còng thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p thu hót ®Çu t tõ níc ngoµi vµo lÜnh vùc chÕ biÕn cµ phª. Bªn c¹nh ®ã, ViÖt Nam nªn thµnh lËp c¸c doanh nghiÖp c¬ khÝ thiÕt bÞ chÕ biÕn cµ phª ®Ó s¶n xuÊt vµ cung øng c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ chuyªn dïng trong c«ng nghiÖp chÕ biÕn cµ phª.
Bªn c¹nh viÖc x©y dùng c¸c cum chÕ biÕn, còng cÇn ph¶i n©ng cÊp c¸c c«ng tr×nh c«ng nghÖ chÕ biÕn . C«ng nghÖ chÕ biÕn cµ phª nh©n sèng xuÊt khÈu cÇn ph¶i tr¶i qua hai giai ®o¹n: S¬ chÕ vµ chÕ biÕn cµ phª nh©n xuÊt khÈu. HiÖn nay cã hai ph¬ng ph¸p s¬ chÕ ®îc sö dông lµ ph¬ng ph¸p chÕ biÕn kh« vµ ph¬ng ph¸p ít. . §Ó thùc hiÖn tèt vµ cã hiÖu qu¶ c«ng ®o¹n s¬ chÕ cµ phª nh©n cÇn ph¶i:
+ §Çu t x©y dùng ®Çy ®ñ hÖ thèng s©n ph¬i ®óng kü thuËt, kh«ng ®Ó ®èng qu¶ t¬i nh»m h¹n chÕ tû lÖ h¹t ®en, h¹t bÞ nÊm mèc. H¹n chÕ ph¬i trªn s©n ®Êt, trªn ®êng giao th«ng ®Ó kh«ng bÞ lÉn c¸t, ®¸ vµ mïi ®Êt.
+ §Çu t x©y dùng c¸c c¬ së chª biÕn theo ph¬ng ph¸p ít ®¶m b¶o mµu s¾c, h¬ng vÞ chÊt lîng s¶n phÈm ®Ó b¸n theo chuÈn chÕ biÕn thö nÕm, n©ng cao gi¸ trÞ xuÊt khÈu.
+ Nghiªn cøu, trang bÞ hoµn thiÖn c¸c thiÕt bÞ xay x¸t t¬i, x¸t kh«, hÖ thèng sÊy nhËp ngo¹i hoÆc chÕ t¹o trong níc víi quy m« nhá vµ võa cho hé gia ®×nh hoÆc nhãm hé gia ®×nh. §ång thêi khuyÕn khÝch c¸c ®¬n vÞ, c¸ nh©n, hé gia ®×nh cã ®iÒu kiÖn ®Çu t nh÷ng c«ng nghÖ t nh÷ng c«ng nghÖ chÕ biÕn trªn ®Ó thùc hiÖn dÞch vô s¬ chÕ cho c¸c hé s¶n xuÊt.
ChÕ biÕn tèt cµ phª nh©n xuÊt khÈu: ®©y lµ c«ng ®o¹n chÕ biÕn quan träng sau thu ho¹ch, ®îc thùc hiÖn trong c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc vµ c¸c ®¹i lý thu mua chÕ biÕn xuÊt khÈu. Víi c«ng ®o¹n nµy cÇn ®îc ®Çu t d©y chuyÒn c«ng nghÖ t¸i chÕ, sµng ph©n lo¹i, sµng t¹p chÊt, hÖ thèng sÊy kh« ®¶m b¶o ®é Èm, ®¸nh bãng vµ chän nhÆt h¹t ®en vì. KhuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c c¬ së chÕ biÕn ®Çu t x©y dùng c¬ së nhµ kho b¶o qu¶n, ®èi míi c«ng nghÖ c¸c thiÕt bÞ tiªn tiÕn hiÖn ®¹i ®¸nh bãng, sÊy kh« vµ t¸ch mµu b»ng laser ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh cña cµ phª ViÖt Nam, ®¶m b¶o trªn 80% lîng cµ phª xuÊt khÈu ®¹t lo¹i tèt, gi¸ cao.
4. Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c tiªu chuÈn ho¸ vµ kiÓm tra chÊt lîng cµ phª ViÖt Nam
ViÖt Nam cÇn triÓn khai ¸p dông c¸c tiªu chuÈn chÊt lîng cña ICO tõ th¸ng 12 n¨m nay nh»m theo kÞp chÊt lîng cµ phª thÕ giíi. Trong thêi gian qua, ViÖt Nam còng ®· ®a ra tiªu chuÈn chÊt lîng cÊp nhµ níc TCVN 4193-2001. §ã còng lµ mét bíc tiÕn bé cña ngµnh cµ phª. Tuy nhiªn trong thêi gian tíi cÇn t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý vµ tæ chøc c¸c líp héi th¶o tËp huÊn vÒ tiªu chuÈn cµ phª. X©y dùng c¸c doanh nghiÖp ®¨ng ký ®¹t tiªu chuÈn vÒ qu¶n lý chÊt lîng s¶n phÈm. ¸p dông ®ång bé c¸c tiªu chuÈn cña Nhµ níc vµ ICO ®· ban hµnh.MÆt kh¸c cÇn tæ chøc hÖ thèng c¸n bé kiÓm tra chÊt lîng s¶n phÈm ë tõng kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.
5. Nghiªn cøu ph¸t triÓn ®a d¹ng chñng lo¹i, chÕ phÈm, t¹o søc c¹nh tranh m¹nh mÏ cho cµ phª ViÖt Nam.
Trong t×nh h×nh thÞ trêng ®ßi hái kh¾t khe nh hiÖn nay th× ngoµi viÖc n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, chóng ta cÇn ph¶i chó träng viÖc ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm cµ phª xuÊt khÈu theo híng t¨ng tû träng cµ phª chÕ biÕn s©u (cµ phª hoµ tan, cµ phª rang xay…)§èi víi cµ phª nh©n cÇn t¨ng cêng xuÊt khÈu c¸c lo¹i cµ phª kh«ng cã h¹t ®en, cµ phª chÕ biÕn ít, cµ phª h÷u c¬ ®Ó t¨ng gi¸ trÞ xuÊt khÈu. §iÒu nµy ®ång nghÜa víi viÖc x©y dùng c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn cµ phª h¹t hoÆc cµ phª hßa tan ®îc trén lÉn cµ phª chÌ víi cµ phª vèi theo tû lÖ hîp víi nhu cÇu ngêi tiªu dïng quèc tÕ.
- Cµ phª rang xay: lµ s¶n phÈm tiªu thô chÝnh trªn thÞ trêng néi ®Þa, chñ yÕu do hé gia ®×nh vµ c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn. Trong t¬ng lai chóng ta sÏ ph¸t triÓn lo¹i cµ phª nµy trªn thÞ trêng thÕ giíi tríc hÕt lµ thÞ trêng Trung Quèc vµ Hoa Kú.
- Cµ phª hoµ tan: ngµy cµng ®îc tiªu dïng réng r·i trªn thÕ giíi còng nh ë ViÖt Nam, c¸c s¶n phÈm míi chÊt lîng cao ®îc chÕ biÕn trªn d©y chuyÒn c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµ hiÖn ®¹i, ®îc ngêi tiªu dïng a chuéng do vËy ngoµi viÖc lo ®æi míi c«ng nghÖ, n©ng cao c«ng suÊt chÕ biÕn cµ phª hoµ tan. CÇn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch níc ngoµi ®Çu t 100% vèn vµo lÜnh vùc nµy, hoÆc Nhµ níc u tiªn ®Çu t vèn x©y dùng c¬ së chÕ biÕn cµ phª hoµ tan.
6.Quan t©m x©y dùng th¬ng hiÖu cµ phª ViÖt Nam vµ qu¶ng c¸o s¶n phÈm
Mét chiÕn lîc x©y dùng vµ ph¸t triÓn th¬ng hiÖu cã thÓ lµm cho th¬ng nh©n cã ®iÒu kiÖn c¹nh tranh víi c¸c ®èi thñ tèt h¬n, lµm cho qu¶ng c¸o ®¸ng tin cËy h¬n. Th¬ng hiÖu kh«ng ph¶i lµ mét ho¹t ®éng mµ quèc gia hay doanh nghiÖp cã thÓ dÔ dµng cã ®îc trong mét sím mét chiÒu, mµ ®ßi hái ph¶i cã thêi gian vµ sù ®Çu t vÒ vèn, vÒ trÝ tuÖ mét c¸ch tho¶ ®¸ng. Th¬ng hiÖu thµnh c«ng khi cïng víi thêi gian nã chuyÓn thµnh lîi nhuËn do ngêi tiªu dïng trung thµnh víi th¬ng hiÖu ®ã vµ hµo høng mua c¸c s¶n phÈm cã th¬ng hiÖu cña th¬ng nh©n.
VÊn ®Ò nµy rÊt ®¸ng lu ý ®èi víi cµ phª ViÖt Nam v× vai trß quan träng cña th¬ng hiÖu vµ qu¶ng c¸o, kh«ng chØ ®¸p øng yªu cÇu kinh doanh tríc m¾t mµ cßn phôc vô cho c¶ mét chiÕn lîc kinh doanh l©u dµi.
BiÖn ph¸p nµy ®ßi hái ChÝnh phñ vµ th¬ng nh©n ViÖt Nam ph¶i n©ng cao h¬n n÷a nhËn thøc vÒ th¬ng hiÖu; ®ång thêi trong t×nh h×nh hiÖn nay, sù hç trî cña Nhµ níc vÒ vèn, c«ng nghÖ, c¸n bé lµ v« cïng quan träng.
Liªn quan ®Õn vÊn ®Ò th¬ng hiÖu, lu ý c¸c th¬ng nh©n cÇn quan t©m ®óng møc ®Õn viÖc ®¨ng ký b¶n quyÒn t¹i thÞ trêng ngoµi níc; tr¸nh t×nh tr¹ng ph¶i xö lý bÞ ®éng khi ph¸t hiÖn cã doanh nghiÖp kh¸c ®¨ng ký, míi hèi h¶ lµm c¸c thñ tôc kiÖn tông ®Ó ®ßi l¹i quyÒn së h÷u nh·n hiÖu hîp ph¸p; võa vÊt v¶, tèn kÐm kh«ng cÇn thiÕt.
VÊn ®Ò qu¶ng c¸o còng ngµy cµng trë nªn bøc xóc trong c¬ chÕ thÞ trêng. Kinh nghiÖm vµ ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn qu¶ng c¸o cã hiÖu qu¶ ë ViÖt Nam cßn nhiÒu h¹n chÕ, song kh«ng ph¶i kh«ng cã nh÷ng th¬ng nh©n ®· tæ chøc lµm ®îc tèt vµ mang l¹i hiÖu qu¶ thùc sù. Cã thÓ nãi qu¶ng c¸o võa lµ mét khoa häc võa lµ mét nghÖ thuËt, cÇn ®Çu t nhiÒu h¬n vµo ho¹t ®éng nµy (häc c¸ch qu¶ng c¸o vµ biÕt qu¶ng c¸o), míi cã thÓ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu cµ phª tèt h¬n, c¶ vÒ quy m«, tèc ®é vµ hiÖu qu¶.
Gi÷a x©y dùng th¬ng hiÖu víi ho¹t ®éng qu¶ng c¸o cã mèi liªn hÖ mËt thiÕt víi nhau. Th¬ng hiÖu lµm cho qu¶ng c¸o dÔ ®îc tin cËy h¬n vµ còng dÔ g©y Ên tîng h¬n. Ngîc l¹i, qu¶ng c¸o tèt lµm cho th¬ng hiÖu "®i vµo" lßng ngêi mét c¸ch thuyÕt phôc h¬n, dÔ ®îc chÊp nhËn h¬n vµ xuÊt khÈu cµ phª ViÖt Nam nhanh h¬n, hiÖu qu¶ h¬n, c¶ tríc m¾t lÉn l©u dµi.
7.§Èy m¹nh liªn kÕt trong kinh doanh vµ cñng cè vai trß cña HiÖp héi
C¹nh tranh vµ hîp t¸c lµ hai néi dung tuy cã néi hµm kh¸c nhau nhng l¹i cã quan hÖ rÊt mËt thiÕt víi nhau. Trong m«i trêng c¹nh tranh quèc tÕ khèc liÖt hiÖn nay, ®Ó giµnh dËt thÞ trêng tiªu thô, nhiÒu trêng hîp c¸c doanh nghiÖp ph¶i liªn hiÖp l¹i míi ®ñ søc c¹nh tranh ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn.
Gi¶i ph¸p nµy thÝch hîp cho nh÷ng giai ®o¹n cung lín h¬n cÇu, gi¸ xuÊt khÈu xuèng thÊp, c¸c nhµ xuÊt khÈu ®ang cã cung d thõa cïng hîp t¸c ®Ó thèng nhÊt hµnh ®éng, nh»m khèng chÕ diÔn biÕn gi¸ c¶ bÊt lîi cho xuÊt khÈu. Theo ®¸nh gi¸ cña c¸c nhµ nghiªn cøu, ba níc xuÊt khÈu cµ phª lín cña Ch©u ¸ lµ ViÖt Nam, Indonexia vµ Ên §é ®ang cïng chung t×nh tr¹ng cã nguån nhng kh«ng xuÊt ®îc cµ phª do gi¸ xuÊt khÈu xuèng qu¸ thÊp, kh«ng ®ñ bï ®¾p chi phÝ xuÊt khÈu, ®· cã ý ®Þnh sÏ cïng gÆp nhau ®Ó bµn biÖn ph¸p t×m thÞ trêng xuÊt khÈu. Trong trêng hîp nµy, nÕu c¸c nhµ xuÊt khÈu cµ phª cña ViÖt Na m cè g¾ng liªn kÕt víi Ên §é vµ Indonexia ®Ó t×m c¸ch gi÷ gi¸, cã thÓ sÏ cã t¸c ®éng nhÊt ®Þnh ®Õn thÞ trêng nhËp khÈu cµ phª cña c¶ ba níc.
Bªn c¹nh ®ã nhµ níc víi doanh nghiÖp vµ gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong níc còng cÇn cã sù liªn kÕt víi nhau. §Ó lµm ®îc ®iÒu nµy cÇn cñng cè vai trß cña c¸c c©u l¹c bé nh÷ng nhµ xuÊt khÈu hµng ®Çu vµ c¸c hiÖp héi. Trong xu thÕ hiÖn nay, khi Nhµ níc hÇu nh kh«ng cßn can thiÖp vµo ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp th× vai trß cña HiÖp héi lµ rÊt quan träng vµ cÇn thiÕt. HiÖp héi lµ cÇu nèi gi÷a Nhµ níc víi doanh nghiÖp. Qua HiÖp héi, ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp sÏ ®îc ph¶n ¸nh chÝnh x¸c vµ nhanh chãng tíi c¸c c¬ quan qu¶n lý cña Nhµ níc, ®ång thêi còng cã thÓ ®Ò xuÊt, tham mu cho Nhµ níc trong viÖc ho¹ch ®Þnh vµ ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch phï hîp. BiÖn ph¸p nµy t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t huy søc m¹nh tæng hîp cña c¸c doanh nghiÖp ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh cho tõng ngµnh hµng, mÆt hµng xuÊt khÈu. Do ®ã, rÊt cÇn cñng cè, x©y dùng vµ t¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao vai trß cña HiÖp héi Cµ phª - Ca cao ViÖt Nam. Sím ban hµnh NghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c¸c HiÖp héi Ngµnh hµng.
HiÖp héi Cµ phª - Ca cao ViÖt Nam nªn thiÕt lËp c¬ quan ®¹i diÖn ë níc ngoµi, tríc hÕt lµ tËp trung vµo nh÷ng thÞ trêng träng ®iÓm vµ tæ chøc tèt viÖc nghiªn cøu c¸c ®iÒu kiÖn th©m nhËp thÞ trêng nh»m më réng thÞ trêng nhËp khÈu vµ n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu cµ phª.
C©u l¹c bé nh÷ng nhµ xuÊt khÈu cµ phª hµng ®Çu ®· ®îc thµnh lËp nhng cha ®em l¹i hiÖu qu¶ cao. Trong thêi gian tíi cÇn n©ng cao vai trß cña c©u l¹c bé, gióp c¸c doanh nghiÖp cã c¬ héi hç trî nhau, khèng chÕ vµ ®iÒu tiÕt ®îc møc xuÊt khÈu cµ phª cña ViÖt Nam. TiÕn hµnh x©y dùng c¬ chÕ thèng nhÊy møc gi¸ xuÊt khÈu gi÷a c¸c héi viªn nh»m h¹n chÕ t×nh tr¹ng ph¸ gi¸, tranh mua tranh b¸n gi÷a c¸c doanh nghiÖp héi viªn dÉn ®Ðn gi¸ cµ phª xuÊt khÈu cña ta bÞ ®Þnh gi¸ qu¸ thÊp.
8. Tæ chøc tèt c«ng t¸c th«ng tin thÞ trêng vµ xóc tiÕn th¬ng m¹i
Trong sù vËn hµnh xña c¬ chÕ thÞ trêng, sè phËn cña hµng hÝa, dÞch vô vµ tõ ®ã sè phËn cña c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh do thÞ trêng quyÕt ®Þnh. ThÞ trêng chÝnh lµ n¬i thÈm ®Þnh kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm, ®Æc biÖt lµ khi héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc, c¸c hµng rµo thuÕ quan vµ phi thuÕ quan bÞ dì bá th× sù thÈm ®Þnh vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tanh cña s¶m phÈm cµng nghiªtj ng·. §èi víi doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu, thÞ trêng ngoµi níc cã vÞ trÝ quyÕt ®Þnh vµ lµ nh©n tè kh¸ch quan, t¹o tiÒn ®Ò cho sù sèng cßn cña doanh nghiÖp, do vËy viÖc nghiªn cøu t×m hiÓu vµ n¾m b¾t thÞ trêng thÕ giíi ®Ó th©m nhËp vµ duy tr×, ph¸t triÓn lµ nh÷ng gi¶i ph¸p cã tÝnh then chèt trong chiÕn lîc ph¸t triÓn cña do¹nh nghiÖp. §Ó th©m nhËp ®îc thÞ trêng th× cÇn n¾m v÷ng ®iÒu kiÖn toµn diÖn cña níc nhËp khÈu ®èi víi tõng mÆt hµng cô thÓ, bao gåm luËt ph¸p vµ c¸c chÝnh s¸ch, c¬ chÕ ®iÒu hµnh, ®Æc biÖt lµ chÝnh s¸ch thuÕ, phi thuÕ vµ c¸c rµo c¶n kü thuËt nãi chug, phong tôc tËp qu¸n vµ v¨n hãa trong kinh doanh, trong tiªu thô. Ph¶i nghiªn cøu thÊu ®¸o phong tôc tËp qu¸n vµ së thÞ trêng cña tõng thÞ trêng , tõng ®èi t¸c ®Ó cã s¸ch lîc vµ chiÕn lîc thÝch hîp trong ®µm ph¸n, giao dÞch th¬ng m¹i; ph¶i n¾m v÷ng vµt«n träng luËt lÖ quèc tÕ, cÇn liªn kÕt víi c¸c doanh nghiÖp cïng mÆt hµng kinh doanh trong níc ®Ó n©ng cao sè lîng, thèng nhÊt chÊt lîng, hîp t¸c víi c¸c doanh nghiÖp t¹i níc mua hµng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ngêi tiªu dïng.
Trong khi ®iÒu tra vÒ thÞ trêng, rÊt cÇn ®îc nhÊn m¹nh ë ®©y cßn lµ vÊn ®Ò ph¶i ®Æc biÖt quan t©m ®Õn c¸c "®èi s¸ch" cña níc nhËp khÈu, th«ng qua viÖc xö lý tinh vi c¸c rµo c¶n th¬ng m¹i vµ thuÕ nhËp khÈu. C«ng cô nµy mang tÝnh chÊt ®¬n ph¬ng vµ rÊt nh¹y c¶m, nhµ xuÊt khÈu thêng rÊt bÞ ®éng vµ kh«ng dÔ dµng "dì bá" ®îc c¸c rµo c¶n ®ã, mµ ph¶i tÝch cùc t×m c¸ch kh¾c phôc. C¶ ChÝnh phñ vµ doanh nghiÖp cïng cÇn chñ ®éng ph¸t hiÖn sím ý ®å t¹o dùng c¸c rµo c¶n kü thuËt cña ®èi ph¬ng ®Ó cã biÖn ph¸p ®èi phã h÷u hiÖu. Do rµo c¶n kü thuËt thùc chÊt lµ c¸c hµng rµo kü thuËt ®¬n ph¬ng (tÊt nhiªn phÝa "dùng" nªn c¸c rµo c¶n ph¶i nghiªn cøu kü c¸c ®iÒu íc quèc tÕ ®Ó kh«ng vi ph¹m hoÆc chÝ Ýt lµ rÊt khã ph¸t hiÖn ra sù vi ph¹m c¸c ®iÒu íc quèc tÕ, c¸c luËt lÖ ®· cam kÕt gi÷a hai phÝa), nªn sù kh¾c phôc nµy kh«ng thÓ cã mét c«ng thøc chung cho mäi lo¹i rµo c¶n. Ngoµi vÊn ®Ò cã tÝnh nguyªn lý lµ ph¶i n©ng cao søc c¹nh tranh cho s¶n phÈm xuÊt khÈu trªn c¬ së n©ng cao chÊt lîng, h¹ gi¸ thµnh, vÊn ®Ò cßn l¹i lµ trong mu«n h×nh v¹n tr¹ng rµo c¶n cã thÓ x¶y ra, cÇn ®ßi hái cã c¸ch kh¾c phôc thÝch øng vµ tèt nhÊt lµ chñ ®éng phßng tr¸nh tríc trªn c¬ së tÝch luü kiÕn thøc, kinh nghiÖm vÒ bu«n b¸n quèc tÕ.
VÒ thuÕ nhËp khÈu, ngoµi c¸c lo¹i thuÕ quen thuéc nh MFN, GSP c¸c th¬ng nh©n ®· kh¸ quen thuéc, cÇn ph¶i ®Çu t thªm cho th¬ng nh©n vÒ nhËn thøc vµ kh¶ n¨ng sö dông c¸c lo¹i thuÕ ®Æc thï ®Ó t¹o cho th¬ng nh©n ViÖt Nam biÕt khai th¸c lîi thÕ cña m×nh trong khi ®µm ph¸n kinh doanh. Lîi thÕ nµy thÓ hiÖn rÊt râ khi sö dông Form D ®Ó xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng vµo thÞ trêng c¸c níc ASEAN. Theo ®iÒu tra, tû lÖ c¸c th¬ng nh©n ViÖt Nam sö dông Form D cßn qu¸ Ýt; míi chØ cã mét sè lîng kh«ng ®¸ng kÓ c¸c th¬ng nh©n ë Thµnh phè Hå ChÝ Minh. Theo nhËn ®Þnh cña nhiÒu chuyªn gia, th¬ng nh©n ViÖt Nam l©u nay thêng quan t©m ®Õn thuÕ hµng ho¸ nhËp khÈu vµo ViÖt Nam h¬n lµ thuÕ suÊt hµng ta nhËp vµo c¸c níc, do ®ã nhiÒu khi kh«ng tËn dông hÕt, thËm chÝ bá qua c¸c c¬ héi ph¸p lý cã tõ c¸c níc giµnh cho ta, lµm gi¶m lîi thÕ vèn cã cña m×nh trong giao dÞch, ®µm ph¸n.
Bªn c¹nh viÖc t×m hiÓu thÞ trêng th× mét ®iÒu v« cïng quan träng ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu lµ ph¶i hiÓu biÕt thÊu ®¸o ®èi thñ c¹nh tranh ®Ó ®èi s¸ch kinh doanh hîp lý. NghÞ quyÕt 09/2000/NQ-CP ngµy 15 th¸ng 6 n¨m 2000 vÒ chuyÓn dÞch c¬ cÊu c©y trång giai ®o¹n 2001 - 2010 ®· ®Þnh híng chuyÓn dÞch c¬ cÊu n«ng s¶n trong 10 n¨m tíi, yªu cÇu c¸c "c©y con" n»m trong diÖn quy ho¹ch ph¶i triÓn khai dÇn (trong ®ã cã c©y cµ phª). Tuy nhiªn, do tÝnh chÊt s¶n phÈm n«ng nghiÖp ®ßi hái ph¶i cã thêi gian ®Çu t nhÊt ®Þnh míi ph¸t huy ®îc hiÖu qu¶, nªn trong qu¸ tr×nh ®ã cÇn cã bíc ®i vµ c¸ch ®i phï hîp ®Ó th©m nhËp thÞ trêng cho tõng giai ®o¹n. Trong qu¸ tr×nh c¹nh tranh trªn th¬ng trêng cÇn tr¸nh "ch¹y ®uæi" mét c¸ch rËp khu«n theo ®èi thñ, võa l·ng phÝ thêi gian c«ng søc, võa mÖt mái mµ vÉn khã ®¹t ®îc hiÖu qu¶. §èi víi mÆt hµng cµ phª kh«ng thÓ kh«ng kÓ ®Õn Braxin, Columbia. CÇn lu ý lµ, nghiªn cøu ®èi thñ cña ta vÒ xuÊt khÈu cµ phª nªn chó träng tríc hÕt ®Õn c¸c ®èi thñ trªn nh÷ng thÞ trêng mµ hä ®· xuÊt khÈu ®¸ng kÓ. Ch¼ng h¹n nghiªn cøu c¸c nhµ xuÊt khÈu cµ phª cña Braxin nªn chó träng nghiªn cøu c¸ch kinh doanh cña hä t¹i thÞ trêng §øc, v× Braxin lµ nhµ cung cÊp cµ phª ®øng ®Çu cña §øc (tríc ®©y c¸c nguån cµ phª truyÒn thèng cña §øc lµ Trung Mü, nhng sau v× gi¸ ®¾t nªn §øc ®· quay lng l¹i ®Ó sö dông cµ phª h¹t gi¸ rÎ cña Braxin).
9. Tæ chøc l¹i hÖ thèng vËn t¶i ®¶m b¶o chÊt lîng cho cµ phª xuÊt khÈu
Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt va lu th«ng tiªu thô ®¹ biÖt lµ xuÊt khÈu, vËn t¶i lµ kh©u quan träng v× chÝnh kh©u nµy hay g©y nªn h háng, gi¶m sè lîng vµ chÊt lîng hµng hãa nhÊt. T×nh tr¹ng thõa thiÕu gi¶ cµ phª ë ViÖt Nam lµ thõêng xuyªn, nhiÒu n¨m miÒn Trung vµ miÒn Nam thõa cµ phª kh«ng xuÊt ®îc trong khi miÒn B¾c vÉ kkh«ng ®ñ cung cÊp cho néi ®Þa, nguyªn nh©n chÝnh lµ kh«ng ®ñ ph¬ng tiÖn vËn t¶i. NhiÒu l« hµng cµ phª khi ra ®Õn c¶ng xuÊt khÈu kiÓm tra thÊy thiÕu sè lîng hoÆc do ph¬ng tiÖn vËn t¶i kh«ng ®¶m b¶o g©y nªn t×nh tr¹ng chÊt lîng gi¶m sót. CÇn ph¶i tæ chøc l¹i hÖ thèng vËn t¶i, kÓ c¶ ®µo t¹o vÒ kiÕn thøc vÒ th¬ng phÈm cho l¸i xe vµ ngêi giao nhËn. KhuyÕn khÝch ®Çu t vµo lÜnh vùc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng nhµ kho bÕn b·i cÇu ®êng vµ c¸c thiÕt bÞ ph¬ng tiÖn vËn t¶i còng gãp phÇn kh«ng nhá trong viÖc n©ng cao ch©t lîng cµ phª xuÊt khÈu. Trang bÞ c¸c ph¬ng tiÖn vËn t¶i cã ®ñ kh¶ n¨ng vËn chuyÓn vµ ®¶m b¶o chÊt lîng hµng hãa khi vËn chuyÓn lµ nhu cÇu cÊp thiÕt kh«ng chØ trong xuÊt khÈu cµ phª mµ cßn trong qu¸ tr×nh xuÊt khÈu bÊt cø lo¹i hµng hãa nµo kh¸c.
10.C¸c biÖn ph¸p vÒ chÝnh s¸ch
§Ó thùc hiÖn tèt c¸c gi¶i ph¸p vÒ thÞ trêng vµ n©ng cao søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm cµ phª, cÇn ph¶i cã sù phèi hîp ®ång bé gi÷a c¸c doanh nghiÖp, ngµnh cµ phª vµ Nhµ níc. Tuy nhiªn Nhµ níc cã vai trßn to lín trong viÖc ®Þnh híng, hç trî vèn vµ ®Æc biÖt lµ ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch cã liªn quan nh»m ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña ngµnh cµ phª nãi chung vµ cña c¸c doanh nghiÖp
*ChÝnh s¸ch thuÕ n«ng nghiÖp
- Nªn thu thuÕ theo h¹ng ®Êt vµ theo sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ thÞ trêng víi môc ®Ých ®iÒu tiÕt ®Ó x©y dùng gi¸ b¶o hiÓm cho s¶n xuÊt khi gi¸ cµ phª thÕ giíi gi¶m xuèng thÊp. Võa qua hµng v¹n ha cµ phª bÞ chÆt, nguyªn nh©n c¬ b¶n lµ do sù qu¶n lý vÜ m« yÕu kÐm, kh«ng cã hÖ thèng gi¸ b¶o hiÓm (trªn c¬ së nguån lîi cña ngµnh ®Ó æn ®Þnh ngµnh).
- §èi víi vïng ®Êt trèng, ®åi träc ®îc ®a vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nªn cã thêi gian miÔn gi¶m thuÕ dµi h¬n ®Ó khuyÕn khÝch ngêi s¶n xuÊt më réng diÖn tÝch trªn ®Êt nµy, nh»m n©ng cao s¶n lîng vµ chÊt l¬ng cµ phª xuÊt khÈu.
Cô thÓ lµ: sau 3 n¨m ®Õn 5 n¨m kÓ tõ khi vên c©y ®a vµo khai th¸c th× míi ®îc thu thuÕ.
3.2 ChÝnh s¸ch hç trî vÒ mÆt tµi chÝnh
Cµ phª lµ c©y l©u niªn (20-25 n¨m), (20-25 n¨m), ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng rñi Robusta tÝn dông cÇn ®îc cho vay trung h¹n vµ dµi h¹n (10-15 n¨m) víi l·i suÊt u ®·i kh«ng qu¸ 5%/n¨m, gãp phÇn gi¶m søc gi¸ thµnh t¨ng søc c¹nh tranh
* ChÝnh s¸ch cho vay :
Do c©y Ca fe lµ c©y c«ng nghiÖp thu ho¹ch chØ tËp chung vµo th¸ng 10 - 11, do ®ã nhu cÇu vÒ vèn vay ®Ó t¹p chung ®Çu vµo cho xuÊt khÈu thêi kú nµy rÊt lín vµ kh¶ n¨ng vèn tù cã cña c¸c doanh nghiÖp lµ rÊt h¹n chÕ nÕu mµ nhµ níc kh«ng thay ®æi viÖc xem xÐt c¸c ®iÒu kiÖn cho vay thñ tôc vay, l·i xuÊt th× dÉn ®Õn t×nh tr¹ng c¸c c«ng ty sÏ mÊt c¬ héi trong kinh doanh. Nhµ níc còng thÊt thu hµng triÖu USD cho gi¸ cµ fª rÊt biÕn ®éng nÕu kh«ng cã ®ñ vèn hoÆc l·i xuÊt ng©n hµng lín th× c¸c c«ng ty xuÊt khÈu sÏ b»ng mäi c¸ch gi¶i phãng vèn nhanh vµ khi gi¸ lªn th× hÕt hµng b¸n.
* ChÝnh s¸ch tÝn dông xuÊt khÈu :
Trong ho¹t kinh doanh xuÊt khÈu n«ng s¶n nãi chung vµ cµ fª nãi riªng, cã rÊt nhiÒu trêng hîp ®Ó chiÕm lÜnh thÞ trêng níc ngoµi .
C¸c ®¬n vÞ kinh doanh ph¶i b¸n chÞu, tr¶ chËm hoÆc tÝn dông u ®·i ®èi víi kh¸ch hµng. Trong trêng hîp nµy nhµ níc nªn ®øng ra b¶o hiÓm xuÊt khÈu ®Òn bï vµ khuyÕn khÝch c¸c ®¬n ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. Th«ng thêng tû lÖ ®Òn bï lµ 60 - 70% nhng cã trêng hîp lµ 100%. Nh vËy c¸c nhµ s¶n xuÊt sÏ ph¶i quan t©m ®Õn viÖc thu tiÒn b¸n hµng tríc khi hÕt h¹n tÝn dông. Khi nhµ níc ®øng ra ®¶m b¶o tÝn dông xuÊt khÈu sÏ gióp cho nhµ xuÊt khÈu yªn t©m h¬n trong kinh doanh ®ång thêi cßn n©ng ®îc hµng b¸n chÞu gåm c¶ gi¸ b¸n tiÒn ngay vµ phÝ tæn ®¶m b¶o lîi tøc. §©y lµ mét h×nh thøc kh¸ phæ biÕn trong chÝnh s¸ch ngo¹i th¬ng cña nhiÒu níc nh»m chiÕm lÜnh thÞ trêng xuÊt khÈu vµ më réng thi trêng.
CÇn ¸p dông biÖn ph¸p cÊp tÝn dông cho ngêi s¶n xuÊt cµ fª xuÊt khÈu v× tríc vµ sau khi giao hµng, nhµ xuÊt khÈu rÊt cÇn vèn ®Ó thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu. Lo¹i tÝn dông nµy rÊt cÇn cho ngêi s¶n xuÊt ®Ó ®¶m b¶o thanh to¸n hÕt c¸c kho¶n chi phÝ trong viÖc thu mua ( B¸n n«ng s¶n cµ fª xuÊt khÈu, ®ãng gãi vËn chuyÓn hµng ra s©n bay, bÕn c¶ng...) l·i suÊt tÝn dông xuÊt khÈu lµ mét trong nh÷ng yÕu tè ¶nh hëng ®Õn søc c¹nh tranh cña hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu nãi chung vµ cña cµ fª xuÊt khÈu nãi riªng. V× vËy nhµ níc nªn ¸p dông tÝn dông theo l·i suÊt u ®·i thÊp h¬n l·i suÊt th¬ng m¹i ®Ó nguån hµng cµ fª xuÊt khÈu cã thÓ b¸n víi gi¸ thÊp h¬n, gãp phÇn t¨ng søc c¹nh tranh cña cµ fª ViÖt Nam trªn thÞ trêng thÕ giíi.
* ChÝnh s¸ch trî cÊp xuÊt khÈu :
Ngoµi biÖn ph¸p tÝn dông xuÊt khÈu nhµ níc cÇn ¸p dông chÝnh s¸ch trî cÊp xuÊt khÈu.
Trî cÊp xuÊt khÈu lµ mét h×nh thøc khuyÕn khÝch xuÊt khÈu b»ng c¸ch dµnh u ®·i vÒ mÆt tµi chÝnh cho nhµ xuÊt khÈu th«ng qua trî cÊp trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp khi hä ®· b¸n ®îc hµng ra níc ngoµi. Cã thÓ trî cÊp b»ng thuÕ suÊt u ®·i, hoÆc ¸p dông gi¸ u ®·i tÝnh cho c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh ®iÖn níc, vËn chuyÓn... Môc ®Ých trî cÊp lµ nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ ViÖt Nam trªn thÞ trêng quèc tÕ tõ ®ã cã ph¬ng híng gia t¨ng lîng cµ fª xuÊt khÈu trong t¬ng lai theo quyÕt ®Þnh sè 151/TTG ngµy 12/4/1993 nhµ níc thµnh lËp “ Quü b×nh æn gi¸ “ nh»m hç trî c¸c doanh nghiÖp ®îc chØ ®Þnh ®iÒu hoµ cung cÇu, gi¸ c¶ chñ ®éng can thiÖp vµo thÞ trêng. Nhµ níc nªn tËp chung hç trî l·i xuÊt vay Ng©n hµng cho c¸c doanh nghiÖp kinh doanh n«ng s¶n xuÊt khÈu ®Ó cã thÓ thu mua nhanh n«ng s¶n hµng ho¸ lóc ®¬ng vô trong t©m lý “ cã cÇn “ ®ång thêi tr¸nh gi¸ xuèng thÊp g©y thiÖt h¹i cho ngêi s¶n xuÊt. MÆt kh¸c, Nhµ níc còng nªn tiÕp tôc hç trî c¸c doanh nghiÖp b»ng c¸ch tæ chøc c¸c héi chî triÓn l·m, ®µo t¹o chuyªn m«n kü thuËt hay qu¶n lý…. Thêi gian tíi nªn ¸p dông møc gi¸ sµn ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng Ðp gi¸, cã nh÷ng biÖn ph¸p khen thëng khuyÕn khÝch c¸c doanh gnhiÖp xuÊt khÈu s¶n phÈm ®· qua chÕ biÕn s©u nh cµ phª hoµ tan, cµ phª rang xay… Nh÷ng biÖn ph¸p nµy lµ rÊt cÇn thiÕt v× nã ®¶m b¶o lîi Ých cho ngêi s¶n xuÊt vµ nhµ xuÊt khÈu , ®ång thêi cã t¸c dông khuyÕn khÝch ph¸t triÓn kinh doanh. V× vËy nhµ níc nªn tiÕp tôc thùc hiÖn biÖn ph¸p trî gi¸ xuÊt khÈu ®èi víi c¸c doanh nghiÖp kinh doanh hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu nãi chung vµ Cµfe xuÊt khÈu nãi riªng ®Ó t¨ng cêng xuÊt khÈu cã hiÖu qu¶.
*ChÝnh s¸ch trî gi¸ xuÊt khÈu
BiÖn ph¸p trî gi¸ xuÊt khÈu ®· ®îc sö dông ë nhiÒu níc nh EU vµ Mü vµ cã vai trß m¹nh mÏ trong viÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu n«ng s¶n. ¥r ViÖt Nam, mét vµi n¨m gÇn ®©y ®· ¸p dông biÖn ph¸p nµy ®èi víi gi¸ l¬ng thùc, gióp s¶n xuÊt l¬ng thùc kh«ng ngõng ph¸t triÓn.Nªn ¸p dông biÖn ph¸p nµy trong lÜnh vùc xuÊt khÈu cµ phª, v× cµ phª lµ s¶n phÈm cã xu h¬ng biÕn ®éng gi¸ c¶ m¹nh mÏ. ThÞ trêng cµ phª trong thêi gian gÇn ®©y ®ang cã nh÷ng diÔn biÕn bÊt lîi vÒ gi¸.Tuy nhiªn khi ¸p dông còng cÇn thËn träng vµ khÐo lÐo tr¸nh t¹o ra ph¶n øng kh«ng tèt cho qu¸ tr×nh héi nhËp quèc tÕ.
*ChÝnh s¸ch ¸p dông tû gi¸ linh ho¹t
Tõ khi chÝnh phñ thùc hiÖn c¶i c¸ch trong c¬ chÕ ®iÒu hµnh tû gi¸ ®· ®iÒu chØnh linh ho¹t h¬n phÇn nµo ®· khÐp dÇn kho¶ng c¸ch gi÷a tû gi¸ quy ®Þnh vµ tû gi¸ trª thÞ trêng tù do. Song cÇn linh ho¹t h¬n n÷a tuy nhiªn kh«ng ¸p dông ®ét ngét t¹o có xèc mµ cÇn s¸t víi thÞ trêng, cã t¸c dông khuyÕn khÝch xuÊt khÈu mµ vÉn b¶o ®¶m æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn. Trªn c¬ së ®ã, chñ ®éng hoµn thiÖn chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i, ¸p dông linh ho¹t ®èi víi tõng ®èi tîng xuÊt khÈu, nhËp khÈu vµ khu vùc thÞ trêng ®Î cã lîi khi nhËp khÈu c¸c nguyªn liÖu m¸y mãc c«ngn ghiÖp phôc vô s¶n xuÊt, chÕ biÕn cµ phª vµ khi xuÊt khÈu cµ phª ®· chÕ biÕn.§iÒu nµy cã thÓ thùc hiÖn v× chóng ta cã lîi thÕ khi thêi gin thu ho¹ch vµ thêi gian s¶n xuÊt kh«ng trïng, thêi gian ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n kh¸ dµi.
* ChÝnh s¸ch ®Çu t
Nh ®· nãi ë trªn, trong thêi gian tíi 2010, chóng ta cÇn nhiÒu nguån vèn ®Çu t ®Ó n©ng cÊp c«ng nghiÖp chÕ biÕn, thùc hiÖn chñ tr¬ng c«ngnghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ trong ngµnh cµ phª. §Ó lµm ®îc ®iÒu nµy, mét nh©n tè quan träng lµ sù can thiÖp cña Nhµ níc trong viÖc thùc thi c¸c chÝnh s¸ch ®Çu t vµ thu hót vèn ®Çu t trong níc vµ níc ngoµi tíi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt , chÕ biÕn xuÊt khÈu cµ phª:
- KhuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp, tËp thÓ, c¸ nh©n cã vèn ®Çu t x©y dùng c¬ së chÕ biÕn cµ phª
- §èi víi c«ng nghÖ chÕ biÕn, khuyÕn khÝch c¸c ®¬n vÞ, c¸ nh©n trong vµ ngoµi níc ®Çu t c«ng nghÖ míi. ¦u tiªn c¸c c¬ së cã hîp ®ång bao tiªu
- ChÝnh s¸ch ®Çu t cho nghiªn cøu khoa häc, c«ng t¸c khuyÕn n«ng, tríc m¾t tËp trung vµo lÜnh vùc chÕ biÕn b¶o qu¶n.
- ChÝnh s¸ch thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi b»ng c¸c ph¬ng thøc: Më réng quan hÖ quèc tÕ, khuyÕn khÝch ViÖt kiÒu, c¸c tæ chøc quèc tª, c¸c níc nhËp khÈu ®Çu t
* ChÝnh s¸ch ®Êt ®ai
§©y lµ vÊn ®Ò lín t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn thóc ®Èy n«ng nghiÖp nãi chung vµ ngµnh cµ phª nãi riªng. Tríc nh÷ng yªu cÇu cña sù ph¸t triÓn cÇn x¸c ®Þnh vµ quy ho¹ch theo c¸c vung s¶n xuÊt nguyªn liÖu xuÊt khÈu mét c¸ch ®ång bé bao gåm : c¬ së h¹ tÇn, giao th«ngm ®iÖn, th«ng tin, chÕ biÕn… Xö lý tèt quan hÖ gi÷a ®¸t ®ai vµ s¶n xuÊt cµ phª ®Ó cã nh÷ng biÖn ph¸p xö lý phï hîp. Cµ phª lµ c©y tång l©u n¨m, do ®ã t¹o ®ùoc ChÝnh s¸ch ®Êt ®ai phï hîp lµ mét vÊn ®Ò rÊt quan träng, tr¸nh t×nh tr¹ng l·ng phÝ khi n«ng d©n chÆt bá c©y cµ phª tr«ng c©y kh¸c.
* ChÝnh s¸ch khoa häc c«ng nghÖ vµ ®µo t¹o c¸n bé
KHCN t¸c ®éng trùc tiÕp tíi s¶n xuÊt vµ chÊt lîng cµ phª xuÊt khÈu.Trong thêi
gian tíi, ChÝnh s¸ch KHCN cÇn t¹o ra bíc tiÕn míi, ®¸p øng yªu cÇu chiÕn lîc n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña cµ phª trªn thÞ trêng.:
-TËp trung ®Çu t nghiªn cøu c¬ b¶n vµ øng dung, thùc hiÖn c¸c ch¬ng tr×nh nghiªn cøu cho gièng, t¹o ra gièng n¨ng suÊt cao, chÊt lîng tèt, c«ng nghÖ chÕ biÕn ph¸t triÓn…
Cã c¬ chÕ chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch nghiªn cøu vµ øng dông tiÕn bé KHCN vµo c¸c lÜnh vùc trªn
§æi míi c«ng t¸c qu¶n ký khoa häc, tiÕn tíi thùc hiÖn c¬ chÕ ®Êu thÇu trong c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu.
- T¨ng cêng kinh phÝ ®µo t¹o c¸n bé nghiªn cøu khoa häc vµ nh÷ng líp n©ng cao nghiÖp vô s¶n xuÊt vµ kinh doanh cho ngµnh cµ phª.
KÕt luËn
Cµ phª lµ mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam, lµ s¶n phÈm quan träng thu nhiÒu ngo¹i tÖ gãp phÇn cho ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc. MÆc dï c©y cµ phª tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n th¨ng trÇm, nhng nã lu«n lµ c©y c«ng nghiÖp mòi nhän, chiÕn lîc, g¾n liÒn víi cuéc sèng vµ sù ®æi ®êi cña hµng v¹n ngêi s¶n xuÊt, trong ®ã cã nhiÒu ®ång bµo d©n téc Ýt ngêi. ViÖc ®Èy m¹nh s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu cµ phª lu«n lµ mèi quan t©m, lµ môc tiªu l©u dµi cña chóng ta.
Tuy nhiªn, ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu cµ phª trong nh÷ng n¨m tíi ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng thay ®æi c¬ b¶n trong ®Çu t ph¸t triÓn, chuyÓn tõ ®Çu t t¨ng diÖn tÝch vµ s¶n lîng cµ phª sang ®Çu t cho ph¸t triÓn cµ phª chÊt lîng cao, cµ phª chÕ biÕn s©u, cµ phª s¹ch...cã nhiÒu tiÒm n¨ng xuÊt khÈu h¬n còng nh kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao h¬n trªn thÞ trêng thÕ giíi, ®a ngµnh cµ phª ViÖt Nam thùc sù trë thµnh mét ngµnh hµng kinh tÕ mòi nhän trong thêi kú ®Çu cña sù nghiÖp CNH-H§H ®Êt níc.
Tµi liÖu tham kh¶o
1. TriÓn väng thÞ trêng thÕ giíi trung vµ dµi h¹n cña mét sè n«ng l©m s¶n. Th«ng tin chuyªn ®Ò. Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n. Sè 6/2001.
2. Nh÷ng vÊn ®Ò n«ng nghiÖp, n«ng th«n vµ viÖc ®¶m b¶o th«ng tin c«ng nghÖ, c¸c tiÕn bé kü thuËt phuc vô ph¸t triÓn. Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n. Th«ng tin chuyªn ®Ò, sè 3/2002.
3. Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ngµnh cµ phª ViÖt Nam trong khèi ASEAN. Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n- FAO TCP/VIE/8821.
4. ChiÕn lîc xuÊt khÈu cµ phª thêi kú 2001-2010. HiÖp héi Cµ phª-Cacao ViÖt Nam. Th¸ng 6/2000.
5. B¸o c¸o tæng kÕt niªn vô cµ phª 2001/02 vµ ph¬ng híng, nhiÖm vô 2002/03. VICOFA, th¸ng 1/2003.
6. B¸o c¸o dù th¶o t×nh h×nh s¶n xuÊt 6 th¸ng ®Çu n¨m 2003 vvµ ph¬ng híng nhiªm vô 6 th¸ng cuèi n¨m.
7. C©y cµ phª ViÖt Nam- §oµn TriÖu Nh¹n, Phan Quèc Sñng, Hoµng Thanh TiÖm
8. Sè liÖu thèng kª xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam. Tæng côc H¶i quan, 2003.
9. Dù b¸o thÞ trêng mét sè mÆt hµng chñ yÕu. Coffee, Commodity projects, FAO, Th¸ng 12/2001.
10. ThÞ trêng ®å uèng vµ tr¸i c©y nhiÖt ®íi. Tropical Beverage and Fruits. FAO, Commodity Notes, 2002.
11. Sè liÖu thèng kª cña Tæ chøc cµ phª quèc tÕ. ICO, Database, 2002
12. ThÞ trêng c¸c s¶n phÈm nhiÖt ®íi. Horticultural and Tropical Products. FAS, USDA, Th¸ng 6/2003.
13 Tæ chøc Cµ phª thÕ giíi. ICO, Database 2002.
14. ICO. Coffee Market Report, th¸ng 7/2003
15. Coffee - An Export’s guide. International Trade Centre, Geneva, 2002
16. Dù ¸n thÝ ®iªm t¸i c¬ cÊu Tæng c«ng ty Vinacafe
17. Kû yÕu khoa häc nghiªn cøu kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n (1996-2002)- Bé n«ng nghiÖp vµph¸t triÓn n«ng th«n- ViÖn kinh tÕ n«ng nghiÖp- Nhµ xuÊt b¶n n«ng nghiÖp 2002
18.B¸o c¸o thêng niªn cña Bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n
19. Niªn gi¸m thèng kª n¨m 2002
20. N«ng nghiÖp n«ng th«n ViÖt Nam bíc vµo thÕ kû XXI- Nhµ xuÊt b¶n n«ng nghiÖp n¨m 2001
C¸c t¹p chÝ:
21. Ngo¹i th¬ng
22. Kinh tÕ vµ dù b¸o
23. Kinh tÕ vµ ph¸t triÓn
24. Con sè vµ sù kiÖn
25. Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam
26. Nghiªn cøu Ch©u ¢u sè 2/2003
27. T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ
28. Nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ thÕ giíi sè 3/2003
C¸c trang web:
www. vitranet.vn
www.mpi.vn
www. agroviet.gov.vn
Phô lôc 1A: T×nh h×nh s¶n xuÊt cµ phª thÕ giíi
Níc/ khu vùc
Niªn vô b¾t ®Çu
1998/99
1999/00
2000/01
2001/02
2002/03
2003/04
B¾c Mü
Costa Rica
Th¸ng 10
2.459
2.688
2.502
2.338
2.188
2.220
Cu ba
Th¸ng 7
280
328
313
249
250
250
CH §«minica
Th¸ng 7
422
694
437
432
650
600
En Xanva®o
Th¸ng 10
1.860
2.612
1.624
1.610
1.302
1.300
Guatemala
Th¸ng 10
4.300
4.364
4.564
3.530
3.802
3.802
Haiti
Th¸ng 7
442
402
497
425
425
425
H«n®urat
Th¸ng 10
2.494
3.067
2.821
3.098
2.600
2.800
Jamaica
Th¸ng 10
29
39
37
30
42
40
Mªhic«
Th¸ng 10
5.010
6.193
4.800
4.200
4.350
4.650
Nicaragua
Th¸ng 10
1.079
1.514
1.610
895
830
623
Panama
Th¸ng 10
192
167
170
160
150
150
Trinidat&Tobago
Th¸ng 10
17
16
14
14
15
15
Mü
Th¸ng 10
163
185
183
163
169
174
Céng
18.747
22.269
19.572
17.144
16.773
17.049
Nam Mü:
Bolivia
Th¸ng 4
150
184
173
124
180
160
Braxin
Th¸ng 7
35.600
30.800
34.100
35.100
51.600
33.600
C«l«mbia
Th¸ng 10
10.868
9.512
10.500
11.950
10.900
11.800
Ecua®or
Th¸ng 4
1.322
1.295
1.005
910
780
880
Guyana
Th¸ng 10
10
10
10
10
10
10
Paragoay
Th¸ng 4
34
28
31
31
35
35
Pe ru
Th¸ng 4
1.980
2.571
2.824
2.550
2.750
2.850
Vªnªzuela
Th¸ng 10
1.250
880
1.027
1.065
920
897
Céng
51.214
45.280
49.670
51.740
67.175
50.232
Ch©u Phi:
Ang«la
Th¸ng 4
85
55
60
31
125
100
Bªning
Th¸ng 10
0
0
0
0
1
1
Burun®i
Th¸ng 4
356
501
337
257
597
335
Cam¬run
Th¸ng 10
1.114
1.370
1.113
1.200
1.100
1.195
Trung Phi
Th¸ng 10
214
241
122
75
117
125
C«ng«
Th¸ng 7
3
3
3
3
4
4
C«t®ivoa
Th¸ng 10
644
457
433
430
735
700
Ghinª xÝch ®¹o
Th¸ng 10
2.217
5.700
4.333
3.033
2.500
2.400
Etiopia
Th¸ng 10
1
0
0
0
2
2
Gab«ng
Th¸ng 10
3.867
3.833
3.683
3.756
3.000
3.250
Gana
Th¸ng 10
4
2
0
1
2
2
Ghinª
Th¸ng 10
45
44
38
17
45
40
Kªnia
Th¸ng 10
140
112
114
101
125
125
Liberia
Th¸ng 10
1.148
1.685
864
869
920
1.052
Ma®agasca
Th¸ng 4
5
5
5
5
5
5
Malavi
Th¸ng 4
992
427
366
147
417
470
Nigieria
Th¸ng 10
64
59
63
60
67
65
Ruoan®a
Th¸ng 4
46
43
45
41
45
45
Siera Lªon
Th¸ng 10
222
308
273
307
366
325
Tanzania
Th¸ng 7
24
76
28
15
45
35
Togo
Th¸ng 10
739
837
821
624
800
850
Uganda
Th¸ng 10
321
263
197
116
300
300
Zaire
Th¸ng 10
3.640
3.097
3.205
3.507
3.100
3.200
Zambia
Th¸ng 7
56
58
90
96
80
90
Zimbabuª
Th¸ng 4
147
122
97
118
100
115
Céng
16.094
19.298
16.290
14.809
14.598
14.831
Ch©u ¸ vµ ch©u §¹id¬ng:
Ên §é
Th¸ng 10
4.415
4.870
5.020
5.010
4.588
4.660
In®«nªxia
Th¸ng 10
6.950
6.660
6.495
6.160
6.000
6.050
Lµo
Th¸ng 10
230
260
300
230
170
180
Malaixia
Th¸ng 10
217
250
300
335
335
335
New Calª®«nia
Th¸ng 10
10
10
10
10
10
10
Papua New Ghinª
Th¸ng 4
1.351
1.387
1.041
1.041
1.147
1.160
Philippin
Th¸ng 7
684
740
745
735
726
732
Sri Lanca
Th¸ng 10
35
38
43
31
40
40
Th¸i Lan
Th¸ng 10
916
1.271
1.692
559
907
1.050
ViÖt Nam
Th¸ng 10
7.500
11.010
15.333
12.250
10.250
10.750
Yªmen
Th¸ng 10
90
90
70
50
40
50
Céng
22.398
26.586
31.049
26.411
24.213
25.017
Toµn cÇu
108.453
113.433
116.581
110.104
122.759
107.129
Nguån: FAS/USDA, th¸ng 6/2003.
Phô lôc 1B: S¶n lîng cµ phª dµnh cho xuÊt khÈu cña c¸c níc
s¶n xuÊt chÝnh
Níc/ khu vùc
1998/99
1999/00
2000/01
2001/02
2002/03
2003/04
B¾c Mü
Costa Rica
2.154
2.347
2.157
1.988
1.883
1.895
Cu ba
80
128
113
49
50
50
CH §«minica
97
369
112
92
310
260
En Xanva®o
1.633
2.445
1.473
1.466
1.164
1.162
Guatemala
3.900
3.964
4.139
3.110
3.382
3.382
Haiti
112
62
157
85
85
85
H«n®urat
2.237
2.803
2.550
2.712
2.314
2.499
Jamaica
14
25
17
20
32
30
Mªhic«
4.050
5.138
3.822
3.200
3.400
3.700
Nicaragua
924
1.359
1.419
759
694
487
Panama
135
100
103
98
85
85
Trinidat&Tobago
4
2
0
0
1
1
Mü
0
0
0
0
0
0
Céng
15.340
18.742
16.062
13.579
13.400
13.636
Nam Mü:
Bolivia
105
134
123
74
130
110
Braxin
23.100
18.000
21.000
21.400
37.200
18.700
C«l«mbia
9.418
7.982
8.970
10.360
9.305
10.195
Ecua®or
1.012
979
695
600
480
580
Guyana
10
10
10
10
10
10
Paragoay
14
8
9
9
12
12
Pe ru
1.780
2.341
2.560
2.360
2.565
2.665
Vªnªzuela
395
170
292
320
200
197
Céng
35.834
29.624
33.659
35.133
49.902
32.469
Ch©u Phi:
Ang«la
60
35
25
11
90
65
Bªning
0
0
0
0
0
0
Burun®i
354
499
335
255
595
333
Cam¬run
1.014
1.270
1.098
1.095
995
1.090
Trung Phi
195
222
103
56
98
106
C«ng«
0
0
0
0
0
0
C«t®ivoa
444
257
233
230
535
500
Ghinª xÝch ®¹o
2.159
5.640
4.271
2.969
2.435
2.400
Etiopia
1
0
0
0
2
2
Gab«ng
2.234
2.200
2.016
2.056
1.300
1.550
Gana
3
1
0
1
2
2
Ghinª
44
42
36
15
43
38
Kªnia
90
62
64
54
75
75
Liberia
1.125
1.662
841
846
897
1.029
Ma®agasca
0
0
0
0
0
0
Malavi
825
371
276
19
287
340
Nigieria
62
58
61
58
65
63
Ruoan®a
0
0
0
0
0
0
Siera Lªon
219
306
271
305
364
323
Tanzania
19
71
23
10
40
30
Togo
722
823
806
607
783
833
Uganda
319
261
195
114
298
298
Zaire
3.580
3.017
3.124
3.427
3.020
3.120
Zambia
55
57
89
95
79
89
Zimbabuª
143
118
93
114
96
111
Céng
13.667
16.972
13.960
12.337
12.099
12.397
Ch©u ¸ vµ ch©u §¹i d¬ng:
Ên §é
3.615
4.070
4.045
3.910
3.433
3.490
In®«nªxia
5.350
5.305
5.160
4.695
4.495
4.525
Lµo
229
259
299
229
169
179
Malaixia
9
190
240
175
175
175
New Calª®«nia
10
10
10
10
10
10
Papua New Ghinª
1.349
1.385
1.040
1.040
1.146
1.159
Philippin
0
0
0
0
0
0
Sri Lanca
5
8
13
1
10
10
Th¸i Lan
483
838
1.192
49
387
530
ViÖt Nam
7.200
10.660
14.916
11.750
9.750
10.217
Yªmen
80
80
60
40
30
40
Tæng céng
18.330
22.805
26.975
21.899
19.605
20.335
Nguån: FAS/USDA, th¸ng 6/2003.
Phô lôc 2: XuÊt khÈu cµ phª cña c¸c níc
xuÊt khÈu chÝnh
(Th¸ng 10-th¸ng 9)
1997/98
1998/99
1999/00
2000/01
2001/02
Cµ phª dÞu C«l«mbia :
12.388
12.071
10.978
11.531
11.979
C«l«mbia
10.911
10.292
9.035
9.437
10.625
Kenya
806
1.096
1.196
1.220
775
Tanzania
671
683
747
874
579
Cµ phª dÞukh¸c:
24.755
25.705
29.083
25.162
22.110
Bolivia
96
109
115
73
68
Burundi
371
391
463
314
250
Costa Rica
2.158
2.092
1.984
2.111
1.881
Cuba
129
80
127
90
87
Dominican Republic
418
161
189
102
114
Ecuador
1.146
901
834
763
567
El Salvador
1.885
1.812
2.490
1.714
1.473
Guatemala
3.890
4.593
4.901
4.414
3.330
Haiti
119
98
62
194
49
Honduras
2.299
2.086
2.857
2.470
2.617
India
3.685
3.426
4.500
3.715
3.421
Jamaica
20
21
30
29
28
Malawi
65
52
55
70
53
Mexico
3.883
4.136
5.164
3.637
2.893
Nicaragua
956
955
1.302
1.445
920
Panama
142
147
78
70
78
Papua New Guinea
1.200
1.374
1.050
1.060
1.026
Peru
1.785
2.204
2.311
2.418
2.686
Rwanda
249
282
304
267
274
Venezuela
80
582
96
26
85
Zambia
28
57
59
88
98
Zimbabwe
151
146
112
92
112
Cµ phª Arabica:
18.436
24.701
20.830
23.041
27.927
Brazil
16.338
22.934
18.816
21.612
25.977
Ethiopia
2.090
1.757
2.005
1.418
1.939
Paraguay
8
10
9
11
11
Robustas:
23.463
21.365
28.204
30.104
24.626
Angola
50
58
30
17
10
Benin
0
0
0
0
0
Cameroon
787
1.027
1.272
1.145
617
Central African Rep.
107
194
188
104
100
Congo
0
0
0
0
0
Congo, Dem. Rep. of
589
448
333
222
171
Cote d'Ivoire
5.049
2.264
5.834
4.270
3.130
Equatorial Guinea
2
1
0
0
0
Gabon
2
3
0
2
1
Ghana
18
78
35
34
16
Guinea
122
74
28
64
48
Indonesia
5.411
5.430
5.063
5.149
5.071
Liberia
0
0
0
0
0
Madagascar
611
670
277
177
107
Nigeria
5
6
3
5
1
Philippines
30
9
4
3
6
Sierra Leone
45
19
64
13
10
Sri Lanka
20
16
1
3
1
Thailand
785
417
960
1.184
104
Togo
178
310
279
195
114
Trinidad and Tobago
5
4
2
0
0
Uganda
3.032
3.648
2.917
3.075
3.153
Vietnam
6.615
6.689
10.914
14.442
11.966
Tæng céng
79.042
83.842
89.095
89.838
86.642
Nguån: FAS/USDA, th¸ng 6/2003.
Phô lôc 3: nhËp khÈu cµ phª cña c¸c níc
NhËp khÈu chÝnh
C¶ n¨m
C¶ n¨m
C¶ n¨m
C¶ n¨m
Céng dån tõ ®Çu n¨m
Céng dån tõ ®Çu n¨m ®Õn th¸ng
Níc
1999
2000
2001
2002
2001
2002
2003
¸o
1.548.000
1.301.000
1.495.000
Th¸ng 8
983.000
Australia
970.545
924.164
891.400
1.120.000
BØ-Luxembourg
2.997.000
3.273.000
3.203.000
3.788.000
Canada
3.170.000
3.140.000
3.134.000
Th¸ng 11
2.694.000
Trung Quèc
Th¸ng 2
30.433
Sip
48.600
CH Sec
799.015
865.500
937.500
918.800
§an M¹ch
1.083.000
1.028.000
1.079.000
1.078.000
Estonia
123.700
105.569
103.900
Th¸ng 8
61.500
73.500
PhÇn Lan
1.215.000
1.078.000
1.093.000
1.083.000
Ph¸p
6.659.000
6.506.000
6.709.000
6.908.000
Th¸ng 1
590.600
§øc
14.496.000
12.910.000
13.866.000
15.935.000
Th¸ng 1
1.263.000
1.373.000
Hy L¹p
692.000
812.400
860.500
893.700
Hong Kong
197.916
187.013
175.500
Th¸ng 11
139.300
Hungary
835.376
895.300
936.400
925.600
Th¸ng 1
66.800
71.900
Ireland
145.600
155.700
182.200
177.400
Italia
5.973.000
6.335.000
6.569.000
6.556.000
NhËt B¶n
6.574.000
7.360.000
7.493.000
7.750.000
Hµn Quèc
1.138.000
1.316.000
1.331.000
1.395.000
Th¸ng 2
222.400
Lithuania
Ma rèc
442.300
584.200
590.000
Th¸ng8
395.000
470.000
Hµ Lan
2.559.000
2.824.000
2.785.000
Th¸ng 9
1.983.000
New Zealan
152.404
186.428
200.300
204.200
Na Uy
797.200
668.437
723.400
704.800
Philippin
124.674
94.150
Th¸ng 9
119.307
Ba Lan
2.304.000
2.439.000
2.732.000
Th¸ng 11
2.436.000
Bå §µo Nha
810.200
804.600
818.300
820.100
Rumania
Nga
1.563.000
2.354.000
2810000
Th¸ng 1
199.200
207.600
Singapor
Slovakia
282.975
307.800
341.900
325.800
Th¸ng 1
22.800
20.000
T©y Ban Nha
4.028.000
3.819.000
4.126.000
4.080.000
Th¸ng 2
763.500
Thuþ §iÓn
1.806.000
1.677.000
2.068.000
1.849.000
Thuþ SÜ
1.165.000
1.200.000
1.276.000
Th¸ng 10
1.070.000
1.061.000
§µi Loan
128.909
131.408
174.265
Th¸ng 9
133.000
139.300
Thæ NhÜ Kú
159.500
Anh
2.886.000
3.000.000
3.075.000
3.120.000
Nguån: FAS/USDA, th¸ng 6/2003.
Phô lôc 4: DiÕn biÕn gi¸ cµ phª theo th¸ng (UScent/lb)
Th1
Th 2
Th3
Th4
Th5
Th6
Th7
Th8
Th9
Th10
Th11
Th12
Bq n¨m
Arabica dÞu C«l«mbia
1994
85,85
93,04
93,23
97,53
133,90
151,85
222,75
210,57
231,52
206,07
186,96
173,94
157,27
1995
177,23
175,07
185,75
180,30
177,18
170,89
157,22
163,21
141,49
132,08
129,09
110,47
158,33
1996
119,08
134,94
130,60
134,31
142,56
133,25
135,39
137,68
123,30
127,77
129,41
126,41
131,23
1997
146,18
188,62
212,96
199,22
318,50
227,15
190,57
193,46
196,29
169,40
161,38
183,32
198,92
1998
184,21
190,59
166,07
158,17
146,33
135,83
125,03
129,45
117,56
115,01
121,74
123,96
142,83
1999
123,07
116,92
117,05
114,02
123,95
121,45
107,05
105,28
97,77
103,69
126,76
140,35
116,45
2000
130,13
124,73
119,51
112,67
110,31
100,30
101,67
91,87
89,98
90,25
84,01
75,81
102,60
2001
75,33
76,70
76,94
78,25
80,92
74,38
69,70
73,50
68,80
62,88
62,33
62,57
71,86
2002
62,51
62,67
68,27
69,76
65,95
62,94
60,60
58,10
64,15
67,92
70,70
65,38
64,91
2003
67,27
67,47
62,16
64,40
65,74
65,41
Arabicas dÞu kh¸c
1994
77,21
82,69
85,57
89,23
121,97
142,57
217,67
198,07
220,10
199,06
180,76
167,47
148,53
1995
171,74
168,71
178,22
172,81
168,83
151,56
143,83
151,41
131,87
125,38
123,23
103,99
149,30
1996
109,38
122,71
119,05
122,01
128,56
124,46
120,47
122,49
114,05
120,62
119,90
115,01
119,89
1997
131,83
167,20
193,82
204,43
264,50
212,55
186,52
185,17
184,38
161,45
154,15
174,25
185,02
1998
175,04
175,87
154,82
147,08
134,35
121,56
113,86
119,89
108,07
107,07
113,84
115,54
132,25
1999
110,99
103,24
103,23
99,69
109,10
104,21
90,85
87,64
81,06
92,22
112,74
123,56
101,54
2000
109,17
101,17
98,26
92,41
91,76
84,10
85,20
74,52
73,83
75,43
70,47
64,81
85,09
2001
64,98
67,00
65,88
65,68
68,94
63,79
58,47
59,68
57,71
56,53
58,96
55,63
61,94
2002
57,34
60,51
66,38
65,78
58,45
55,12
53,07
52,02
57,58
64,05
70,15
64,75
60,43
2003
65,22
67,60
61,66
65,35
66,47
65,26
Arabicas Braxin
1994
71,42
80,14
84,72
87,14
118,37
136,43
211,81
192,38
212,73
191,21
172,83
159,73
143,24
1995
162,81
161,07
171,48
166,54
161,72
145,22
139,68
149,54
130,26
127,23
125,33
110,46
145,95
1996
127,54
144,05
140,99
132,92
134,76
125,44
106,93
108,28
103,10
105,77
103,76
103,71
119,77
1997
127,28
160,21
179,75
183,73
209,62
184,21
158,52
158,25
167,77
152,12
149,07
171,12
166,80
1998
179,83
177,78
154,84
141,11
124,89
104,09
96,22
101,92
92,76
91,32
96,67
100,28
121,81
1999
99,43
91,72
88,90
86,14
96,29
91,69
78,13
76,67
70,43
78,74
98,41
109,47
88,84
2000
97,68
91,51
89,93
86,46
87,23
78,32
79,89
70,57
71,14
72,28
68,95
64,39
79,86
2001
62,38
62,50
60,35
55,11
57,19
51,86
46,43
46,49
42,42
38,63
42,82
42,21
50,70
2002
43,14
43,17
48,70
49,70
45,39
43,00
43,31
40,18
44,53
46,08
49,25
46,55
45,25
2003
49,31
48,97
43,77
48,55
51,12
48,34
Robustas:
1994
60,91
62,25
66,46
72,64
96,05
113,31
164,65
162,68
182,95
170,09
154,19
130,48
119,72
1995
132,26
135,22
146,83
145,47
141,89
129,53
120,89
131,28
116,41
114,15
112,79
94,72
126,79
1996
91,99
98,99
91,99
91,45
92,10
86,46
78,14
80,16
74,83
72,97
70,51
63,08
82,72
1997
67,66
76,65
81,31
78,48
95,74
91,94
82,52
76,92
77,43
76,90
78,20
84,65
80,70
1998
86,03
85,79
84,67
90,60
92,64
84,55
78,40
79,98
80,88
80,36
80,40
82,82
83,93
1999
81,65
77,68
72,70
68,89
68,28
66,20
62,28
63,80
60,44
59,25
64,10
66,40
67,64
2000
53,62
49,41
47,26
45,21
45,19
43,72
41,93
38,94
39,47
36,55
33,34
30,78
42,12
2001
32,97
31,96
30,96
28,59
29,71
29,33
27,59
25,86
23,79
21,26
22,03
23,57
27,30
2002
22,88
24,46
29,77
30,35
29,43
29,26
29,31
28,74
33,31
34,44
39,38
38,68
30,83
2003
42,75
42,35
38,36
38,68
38,90
40,21
Source: International Coffee Organization (ICO).
Các file đính kèm theo tài liệu này:
B5.doc
