Luận văn Nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động cho vay tại Ngân Hàng Ngoại Thương Việt Nam

i; khã kh¨n khi ®Çu t­ dù ¸n råi ®­a ra kÕt luËn tµi trî hay kh«ng tµi trî). Tãm l¹i, qua quy tr×nh thÈm ®Þnh dù ¸n ë trªn cho thÊy thÈm ®Þnh tµi chÝnh lµ giai ®o¹n tæng hîp c¸c chØ tiªu tµi chÝnh vµ kü thuËt tõ viÖc ph©n tÝch thÞ tr­êng, ph©n tÝch kü thuËt vµ ph©n tÝch nguån lùc. §©y lµ kh©u quan träng vµ cèt yÕu ®èi víi chñ ®Çu t­ vµ c¸c nhµ tµi trî vèn v× nã ®ãng gãp rÊt lín vµo sù thµnh c«ng trong viÖc x¸c ®Þnh ®­îc tÝnh hiÖu qu¶ cña dù ¸n. V× vËy, khi thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n, ng©n hµng thÈm ®Þnh c¸c yÕu tè sau: Tæng vèn ®Çu t­ Tæng vèn ®Çu t­ bao gåm: Ng©n hµng xem xÐt tæng vèn ®Çu t­ cña dù ¸n ®· ®­îc tÝnh to¸n hîp lý ch­a vµ cã tÝnh ®ñ c¸c kho¶n cÇn thiÕt kh«ng. Nguån vèn ®Çu t­ - Vèn tù cã cña chñ dù ¸n: §èi víi dù ¸n míi Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng chØ xem xÐt cho vay ®èi víi c¸c dù ¸n cã møc vèn tù cã tèi thiÓu b»ng 30% tæng møc vèn ®Çu t­. §èi víi cho vay theo ch­¬ng tr×nh tµi trî xuÊt khÈu b»ng vèn vay cña c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi th× vèn tù cã ph¶i lín h¬n 15%. - Nguån vèn vay: tæng sè tiÒn vay, tû träng vèn vay trong tæng dù to¸n ®Çu t­, c¸c nguån vèn vay. - C¸c nguån kh¸c: vèn ng©n s¸ch, vèn gãp liªn doanh, ph¸t hµnh tr¸i kho¸n, b¸n cæ phÇn,…(ghi râ sè tiÒn, tû träng trong tæng dù to¸n vèn ®Çu t­) Ph©n tÝch kh¶ n¨ng tr¶ nî Môc tiªu ®Æt lªn hµng ®Çu cña ng©n hµng lµ lîi nhuËn, tuy nhiªn ph¶i dùa trªn c¬ së ®¶m b¶o an toµn vÒ nguån vèn cho ng©n hµng. V× vËy, ®èi víi dù ¸n vay vèn ®Ó ®Çu t­ cÇn ph¶i xem xÐt kh¶ n¨ng tr¶ nî. Kh¶ n¨ng tr¶ nî cña dù ¸n ®­îc ®¸nh gi¸ trªn c¬ së nguån thu vµ nî (nî gèc vµ l·i) ph¶i tr¶ hµng n¨m cña dù ¸n. Nguån tr¶ nî hµng n¨m cña dù ¸n gåm lîi nhuËn (sau khi trõ thuÕ thu nhËp), khÊu hao c¬ b¶n vµ l·i ph¶i tr¶ hµng n¨m. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ vÒ mÆt tµi chÝnh cña dù ¸n - Ng©n hµng thÈm ®Þnh tÝnh hîp lý cña viÖc dù to¸n chi phÝ ®Çu t­ ban ®Çu, chi phÝ vèn, khÊu hao TSC§, møc c«ng suÊt thiÕt kÕ, c«ng suÊt sö dông, vµ doanh thu dù kiÕn hµng n¨m. - Ng©n hµng xem xÐt vÒ kh¶ n¨ng cung cÊp vËt t­, nguyªn liÖu ®Çu vµo sÏ gióp ng©n hµng x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm, tæng chi phÝ trùc tiÕp. - Tõ nh÷ng vÊn ®Ò trªn, Ng©n hµng sÏ ®­a ra ®­îc c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ cña dù ¸n nh­ NPV, IRR, PP, PI, ®é nh¹y… NhËn xÐt nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra ®èi víi dù ¸n Ph©n tÝch c¸c tr­êng hîp rñi ro cã thÓ x¶y ra b»ng c¸ch ®­a ra c¸c gi¶ thiÕt thay ®æi s¶n l­îng, ®¬n gi¸ b¸n, t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt,… ®Ó kiÓm tra tÝnh hiÖu qu¶, kh¶ thi, ®é æn ®Þnh, vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî cña dù ¸n. Cô thÓ xem xÐt c¸c tr­êng hîp: - Tr­êng hîp s¶n l­îng gi¶m 5%, 10% hoÆc 15%,…(møc gi¶m nhiÒu hay Ýt tuú thuéc vµo tÝnh chÊt cña dù ¸n, kh¶ n¨ng tæ chøc s¶n xuÊt, thÞ tr­êng tiªu thô …) th× ng©n hµng tÝnh l¹i tæng doanh thu vµ tÝnh l¹i c¸c chi phÝ biÕn ®æi ®Ó kiÓm tra kinh doanh lç hay l·i, kh¶ n¨ng tr¶ nî, tÝnh NPV, IRR cña dù ¸n khi cã tr­êng hîp rñi ro x¶y ra. - Tr­êng hîp biÕn phÝ t¨ng 5%, 10%… do gi¸ nguyªn vËt liÖu, tiÒn c«ng t¨ng nh­ng s¶n l­îng, doanh sè tiªu thô ®­îc gi÷ nguyªn kh«ng thay ®æi, kiÓm tra tÝnh hiÖu qu¶ vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî cña dù ¸n, tÝnh l¹i NPV, IRR. - Tr­êng hîp ®¬n gi¸ b¸n gi¶m 5%, 10%,… nh­ng gi÷ nguyªn s¶n l­îng tiªu thô, gi÷ nguyªn chi phÝ s¶n xuÊt, tõ ®ã doanh sè b¸n sÏ gi¶m do vËy, kh¶ n¨ng tr¶ nî sÏ thay ®æi nh­ thÕ nµo, tÝnh l¹i NPV, IRR. Ng©n hµng ®­a ra quyÕt ®Þnh cuèi cïng vÒ dù ¸n: Cho vay bao nhiªu, thêi gian vay tr¶, møc tr¶ tõng kú h¹n nî vµ lªn kÕ ho¹ch tr¶ nî. Tãm l¹i, trªn c¬ së c¸c th«ng tin cña chñ dù ¸n göi lªn ng©n hµng, c¸n bé thÈm ®Þnh kiÓm tra tÝnh hîp lý chÝnh x¸c cña c¸c sè liÖu ®­îc cung cÊp, tõ ®ã x¸c ®Þnh ®­îc chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ tµi chÝnh cña dù ¸n. Dùa trªn nh÷ng chØ tiªu ®ã c¸n bé thÈm ®Þnh nªu râ ý kiÕn cña m×nh vÒ quyÕt ®Þnh tµi trî cho vay dù ¸n, nÕu tµi trî th× tµi trî víi møc vèn nh­ thÕ nµo, trong thêi gian bao l©u, møc l·i suÊt cho vay ra sao. 2.2.2. ThÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n - §Çu t­ x©y dùng nhµ m¸y s¶n xuÊt da vµ c¸c s¶n phÈm gi¶ da t¹i Minh §øc - Mü Hµo - H­ng Yªn 2.2.2.1. M« t¶ dù ¸n Tªn dù ¸n : Dù ¸n ®Çu t­ x©y dùng nhµ m¸y s¶n xuÊt da vµ c¸c s¶n phÈm gi¶ da t¹i Minh §øc-Mü Hµo-H­ng Yªn Chñ dù ¸n : ¤ng TrÇn Anh TuÊn ThiÕt bÞ m¸y mãc: ThiÕt bÞ mua míi 100% tõ c¸c n­íc nh­ §µi Loan, NhËt B¶n, Hµn Quèc, Trung Quèc. §Þa ®iÓm : X· Minh §øc, huyÖn Mü Hµo, tØnh H­ng Yªn, c¸ch Hµ Néi 35 km, n»m c¹nh ®­êng 5. TiÕn ®é thùc hiÖn : Dù ¸n ®­îc triÓn khai vµo ®Çu th¸ng 11/2002 vµ ®i vµo ho¹t ®éng vµo cuèi th¸ng 6/2003. §Çu t­ cña dù ¸n : Tæng ®Çu t­ cña dù ¸n cho c¶ 3 giai ®o¹n lµ 20 tû VND, trong ®ã giai ®o¹n 1 lµ 11,310 tû . Nhu cÇu vèn vay: Gi¸ trÞ kho¶n vay: Dµi h¹n: 5.000.000.000 ® (n¨m tû ®ång), l·i suÊt 9%/n¨m. Thêi gian ©n h¹n 10 th¸ng. Ng¾n h¹n: 500.000.000 ® (n¨m tr¨m triÖu ®ång), l·i suÊt 8,16%/n¨m. Thêi gian vay: 6 n¨m. Môc ®Ých vay vèn: §Çu t­ x©y dùng nhµ x­ëng, mua m¸y mãc thiÕt bÞ Bæ sung vèn l­u ®éng. Tµi s¶n ®¶m b¶o: Khu ®Êt sè 10109390121 víi diÖn tÝch ®Êt lµ 57,5 m2 t¹i 16 §­êng 4 khu A Nam Thµnh C«ng, Ph­êng L¸ng H¹, §èng §a víi diÖn tÝch sö dông114m2. C«ng tr×nh XD nhµ x­ëng vµ m¸y mãc míi cña dù ¸n ®Çu t­ XD nhµ m¸y may t¹i Minh §øc, Mü hµo, H­ng Yªn. Ph­¬ng thøc tr¶ nî : Tr¶ l·i vµ gèc hµng quý Nhµ m¸y sÏ ho¹t ®éng 25 ngµy/th¸ng, 12 th¸ng/n¨m. Sè c«ng nh©n sÏ lµ 250 ng­êi, lµm viÖc mét ca, 8 tiÕng/ngµy. 2.2.2.2. Néi dung thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n tµi trî x©y dùng nhµ m¸y míi cña C«ng ty TNHH TuÊn Lîi C¸n bé thÈm ®Þnh cña Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng tiÕn hµnh thÈm ®Þnh c¸c néi dung sau: Tæng vèn ®Çu t­ B¶ng 2.1. ThÈm ®Þnh dßng tiÒn ra cña dù ¸n §¬n vÞ: 1000® Chi phÝ cña dù ¸n T1- 6/2003 C¬ cÊu ®Çu t­ (%) Tæng chi phÝ tiÒn ®Êt & san lÊp mÆt b»ng 4.191.800 37,1% Tæng chi phÝ x©y dùng nhµ x­ëng 3.539.000 31% Tæng chi phÝ thiÕt bÞ s¶n xuÊt 1.927.000 17% ThiÕt bÞ vËn t¶i 367.000 3% ThiÕt bÞ v¨n phßng + cøu ho¶ 150.000 1.33% Tæng chi phÝ cè ®Þnh 10.174.800 Chi phÝ tiÒn dù ¸n 300.000 2.7% D­ phßng 100.000 0.9% Chi phÝ vèn l­u ®éng 735.200 6.5% Tæng chi phÝ cña dù ¸n 11.310.000 100% Tæng dßng tiÒn ra cña dù ¸n 11.310.000 (Nguån: B¸o c¸o thÈm ®Þnh cña VCB) VÒ c¬ cÊu vèn, C«ng ty dù kiÕn thùc hiÖn nh­ sau B¶ng 2.2: C¬ cÊu vèn cña dù ¸n C¬ cÊu vèn TriÖu ®ång Tû lÖ Vèn tù cã Vèn vay Trong ®ã - Vèn vay dµi h¹n - Vèn vay ng¾n h¹n Tæng nguån vèn 5.810 5.500 5.000 500 11.310 51% 49% 100% (Nguån: B¸o c¸o thÈm ®Þnh cña VCB) Trong giai ®o¹n 1 c«ng ty ®Ò xuÊt mét kho¶n vay dµi h¹n lµ 5.000 triÖu ®ång trong thêi gian 5 n¨m víi l·i suÊt 0,75%/th¸ng, thêi gian ©n h¹n 10 th¸ng. Sè tiÒn nµy chñ yÕu lµ ®Ó mua m¸y míi vµ trang tr¶i cho mét phÇn chi phÝ x©y dùng nhµ m¸y. Thêi ®iÓm gi¶i ng©n dù kiÕn ®­îc thùc hiÖn tõ th¸ng 4/2003. Vµ mét kho¶n vay ng¾n h¹n 500 triÖu ®ång ®Ó mua nguyªn vËt liÖu phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh. Trong c¸c giai ®o¹n 2 vµ 3 sè vèn ®Çu t­ dù kiÕn sÏ lÊy tõ lîi nhuËn trong kinh doanh vµ khÊu hao, sè cßn thiÕu sÏ vay ng©n hµng. Dù kiÕn møc doanh thu trung b×nh cña dù ¸n kho¶ng 7 tû ®ång/n¨m víi c«ng suÊt sö dông nh­ sau: B¶ng 2.3: C«ng suÊt sö dông N¨m C«ng suÊt sö dông N¨m thø 1 N¨m thø 2 N¨m thø 3 N¨m thø 4 N¨m thø 5 Tõ n¨m thø 6 trë ®i 60% 70% 80% 90% 100% 100% (Nguån: B¸o c¸o thÈm ®Þnh cña VCB) B¶ng 2.4: Tãm t¾t dù kiÕn doanh thu §¬n vÞ: ®ång Danh môc 7-2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 CS ®¹t ®­îc cña dù ¸n 60% 70% 80% 90% 100% 100% 100% 1-Ba l« xuÊt khÈu Sè l­îng 24,000 56,000 64,000 72,000 80,000 80,000 80,000 §¬n gi¸ (1000®/c) 48.96 48.96 48.96 48.96 48.96 48.96 48.96 Thµnh tiÒn 1,175,040 2,741,760 3,133,440 3,525,120 3,916,800 3,916,800 3,916,800 2-Tói ®ùng Barit lo¹i 1 tÊn Sè l­îng 50,400 58,800 67,200 75,600 84,000 84,000 84,000 §¬n gi¸ (1000®/c) 82.0 82.0 82.0 82.0 82.0 82.0 82.0 Thµnh tiÒn 2,066,400 4,821,600 5,510,400 6,199,200 6,888,000 6,888,000 6,888,000 3-CÆp s¸ch häc sinh, c¸n bé Sè l­îng 3,000 3,500 4,000 4,500 5,000 5,000 5,000 §¬n gi¸ (1000®/c) 60 60 60 60 60 60 60 Thµnh tiÒn 90,000 210,000 240,000 270,000 300,000 300,000 300,000 Tæng doanh thu 3,331,440 7,773,360 8,883,840 9,994,320 11,104,800 11,104,800 11,104,800 (Nguån: B¸o c¸o thÈm ®Þnh cña VCB) B¶ng 2.5: KÕt qu¶ tµi chÝnh cña dù ¸n §¬n vÞ: TriÖu ®ång 07/2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Doanh thu L·i gép L·i rßng 3.331.440 1.257.534 252.062 7.773.360 3.502.261 1.841.588 8.883.840 4.292.411 2.405.637 9.994.320 4.962.411 2.841.756 11.104.800 5.787.941 3.573.701 11.104.800 5.749.297 3.617.289 11.104.800 5.636.532 3.371.269 11.104.800 5.688.416 3.146.756 (Nguån: B¸o c¸o thÈm ®Þnh cña VCB) B¶ng 2.6: KÕ ho¹ch tr¶ nî §¬n vÞ:1000 ® ChØ tiªu Chó gi¶i T4/2003 2004 2005 2006 2007 T4/2008 Vèn ng¾n h¹n (VL§) 500000 500000 500000 500000 500000 500000 Tû lÖ l·i suÊt n¨m 8,16% 8,16% 8,16% 8,16% 8,16% 8,16% Thanh to¸n tiÒn l·i 30.600 40.800 40.800 40.800 40.800 40.800 Tr¶ tiÒn gèc 500000 500000 500000 500000 500000 500000 D­ nî cuèi n¨m _ _ _ _ _ _ Vay dµi h¹n Kho¶n vay 5000000 Thêi gian ©n h¹n 10 t Tû lÖ l·i suÊt n¨m 9,0% 9,0% 9.0% 9.0% 9.0% 9.0% 9.0% Thêi h¹n thanh to¸n 5 n Thanh to¸n tiÒn l·i 337.500 450.000 360.000 270.000 180.000 90.000 Tr¶ tiÒn gèc _ 1000000 1000000 1000000 1000000 1000000 D­ nî cuèi n¨m 5000000 4000000 3000000 2000000 1000000 _ sè tiÒn vay 5500000 thanh to¸n tiÒn l·i 368.100 490.800 400.800 310.800 220.800 130.800 thanh to¸n tiÒn gèc _ 1500000 1500000 1500000 1500000 1500000 d­ nî cuèi n¨m 5000000 4000000 3000000 2000000 1000000 _ (Nguån: B¸o c¸o thÈm ®Þnh cña VCB) ThÈm ®Þnh c¸c chØ tiªu tµi chÝnh Gi¸ trÞ hiÖn t¹i rßng (víi l·i suÊt chiÕt khÊu 9%) 2,123,564 Gi¸ trÞ hiÖn t¹i rßng (víi l·i suÊt chiÕt khÊu 6%) 3,693,550 Tû lÖ hoµn vèn néi bé IRR (r=9%) 14% Thêi gian hoµn vèn 5 n¨m 1 th¸ng 8 ngµy KÕt luËn cña Phßng ®Çu t­ dù ¸n Trªn c¬ së thÈm ®Þnh c¬ së ph¸p lý, t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh, tµi chÝnh vµ b¶n nghiªn cøu kh¶ thi cho viÖc vay, ®Çu t­ vµo sxkd cña C«ng ty TNHH TuÊn Lîi, Phßng cho r»ng viÖc cho vay ®èi víi dù ¸n nhµ m¸y s¶n xuÊt da vµ c¸c s¶n phÈm gi¶ da cã nh÷ng ®iÓm thuËn lîi vµ khã kh¨n nh­ sau: Nh÷ng thuËn lîi - ThÞ tr­êng da giÇy ®ang më réng. - Chñ doanh nghiÖp cã n¨ng lùc vµ kinh nghiÖm nhiÒu n¨m trong ngµnh da giÇy. - S¶n phÈm cña nhµ m¸y ®­îc xuÊt khÈu theo ®¬n ®Æt hµng cã s½n, s¶n phÈm tiªu thô trong n­íc sÏ ®­îc b¸n th«ng qua c¸c ®¹i lý s½n cã cña c«ng ty Ladoda. - §Þa ®iÓm x©y dùng nhµ m¸y rÊt thuËn tiÖn. Nh÷ng bÊt lîi - HiÖn ®ang phô thuéc vµo 2 kh¸ch hµng nhËp khÈu duy nhÊt vµ dùa vµo uy tÝn cña c«ng ty Ladoda. - Th©m nhËp vµo thÞ tr­êng Mü khi ®· cã HiÖp ®Þnh Th­¬ng M¹i ViÖt - Mü. - ViÖt Nam gia nhËp AFTA ®©y sÏ lµ c¬ héi cho c¸c nhµ s¶n xuÊt trong n­íc cã thÓ xuÊt khÈu ra n­íc ngoµi nhiÒu h¬n. - Më réng h¬n n÷a thÞ tr­êng EU khi ViÖt Nam ®µm ph¸n thµnh c«ng yªu cÇu EU dì bá h¹n ng¹ch nhËp khÈu hµng da giÇy cña ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng EU. - C¹nh tranh tõ c¸c n­íc xuÊt khÈu lín. Trªn c¬ së nh÷ng ph©n tÝch trªn, Phßng cho r»ng theo chÕ ®é tÝn dông hiÖn hµnh, thùc hiÖn chñ tr­¬ng cña Ban L·nh ®¹o NHNT thêi ®iÓm hiÖn t¹i vÒ më réng tÝn dông ®èi víi Doanh nghiÖp võa vµ nhá, ph©n tÝch t­ c¸ch, n¨ng lùc thùc tÕ cña Chñ doanh nghiÖp, ®Æc tr­ng riªng cña ngµnh hµng s¶n xuÊt may xuÊt khÈu vµ qua tÝnh to¸n hiÖu qu¶ vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî cña Dù ¸n; Tµi s¶n ®¶m b¶o tiÒn vay do C«ng ty TNHH TuÊn Lîi ®Ò xuÊt th× Ng©n hµng chÊp nhËn tµi trî cho dù. 2.3. ®¸nh gi¸ vÒ chÊt l­îng thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n t¹i Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng ViÖt Nam 2.3.1. KÕt qu¶ ®¹t ®­îc N¨m 2002, mÆc dï nÒn kinh tÕ ViÖt Nam gÆp nhiÒu khã kh¨n nhÊt ®Þnh do ¶nh h­ëng suy gi¶m cña kinh tÕ toµn cÇu víi sù kiÖn 11/09/2001 t¹i Mü, sù suy tho¸i cña nÒn kinh tÕ NhËt B¶n, EU, c¸c dßng l­u chuyÓn vèn vµ hµng ho¸ vµ ho¹t ®éng ®Çu t­ ®Òu t¨ng tr­ëng chËm. §iÒu ®ã cho thÊy kh¶ n¨ng t¨ng tr­ëng thÊp cña kinh tÕ ViÖt Nam n¨m 2002, song ho¹t ®éng tÝn dông nãi chung vµ ho¹t ®éng cña Phßng §Çu T­ Dù ¸n nãi riªng vÉn ph¸t triÓn tèt. Nh×n chung, ho¹t ®éng tÝn dông trung vµ dµi h¹n cña Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng n¨m 2002 rÊt thµnh c«ng. Mµ trong sù ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng tÝn dông kh«ng thÓ kh«ng kÓ ®Õn ho¹t ®éng cho vay theo dù ¸n. NÒn kinh tÕ cµng ®i lªn th× cµng cã nhiÒu dù ¸n ra ®êi, ®iÒu ®ã còng ®ång nghÜa víi viÖc cho vay theo dù ¸n ngµy cµng chiÕm tû träng lín. N¨m 2002 cã rÊt nhiÒu ch­¬ng tr×nh cho vay c¸c dù ¸n träng ®iÓm cña Nhµ n­íc. Nh­ vËy, sù thµnh c«ng cña ho¹t ®éng tÝn dông trung vµ dµi h¹n còng lµ sù thµnh c«ng cña ho¹t ®éng cho vay theo dù ¸n. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ ph¶i kÓ ®Õn sù ®ãng gãp mét phÇn kh«ng nhá cña thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n. Hay thµnh c«ng næi bËt nhÊt cña ho¹t ®éng thÈm ®Þnh dù ¸n nãi chung vµ thÈm ®Þnh tµi chÝnh nãi riªng t¹i Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng trong n¨m võa qua ®· gãp phÇn vµo më réng c¸c ho¹t ®éng cho vay, n©ng cao doanh sè cho vay còng nh­ chÊt l­îng tÝn dông, gi¶m bít nî qu¸ h¹n vµ rñi ro tÝn dông. §iÒu ®ã còng cã nghÜa lµ chÊt l­îng thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n t¹i Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng ngµy cµng ®­îc n©ng cao. Ng©n hµng ngµy cµng cã ®­îc nh÷ng dù ¸n cã chÊt l­îng, mang l¹i nhiÒu lîi nhuËn cho Ng©n hµng. Tãm l¹i, ho¹t ®éng thÈm ®Þnh dù ¸n t¹i Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng trong n¨m qua ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qña rÊt ®¸ng khÝch lÖ. §iÒu ®ã biÓu hiÖn cô thÓ nh­ sau: Thø nhÊt, c¸c yÕu tè nh­ kÕ ho¹ch vèn, nguån tµi trî, dßng tiÒn vµ c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ tµi chÝnh dù ¸n ®­îc x¸c ®Þnh mét c¸ch khoa häc, vµ toµn diÖn. Ngoµi ra trong viÖc ®¸nh gi¸ c¸c chØ tiªu tµi chÝnh Ng©n hµng còng ®· xö lý theo quy t¾c gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn. Thø hai, dù ¸n ®­îc thÈm ®Þnh cã tÝnh ®Õn c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng cña m«i tr­êng, c¶ chñ quan vµ kh¸ch quan. Tõ ®ã, Ng©n hµng cã thÓ dù kiÕn ®­îc nh÷ng rñi ro hay nh÷ng biÕn ®éng biÕn ®éng bÊt lîi nh­ vÒ nguyªn gi¸, vÒ thÞ hiÕu cña ng­êi tiªu dïng, vÒ chÝnh s¸ch chñ tr­¬ng ®­êng lèi cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, vÒ ®èi thñ c¹nh tranh, vÒ h¹n ng¹ch…vµ t×m c¸ch h¹n chÕ nh÷ng rñi ro nµy. Thø ba, dù ¸n ®­îc ng©n hµng thÈm ®Þnh trong mét thêi gian ng¾n víi chi phÝ thÊp nhÊt cho chñ ®Çu t­, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó chñ ®Çu t­ cã thÓ ®­a dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng, ®©y lµ nh©n tè cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn thµnh c«ng cña dù ¸n khi dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng. Cã ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ nh­ vËy lµ nhê Ng©n hµng ®· cã nh÷ng b­íc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ trong c«ng t¸c thÈm ®Þnh. §iÒu ®ã cã ®­îc lµ c¸c nh©n tè sau: + §éi ngò c¸n bé cã tr×nh ®é: Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng cã mét ®éi ngò c¸n bé thÈm ®Þnh cã phÈm chÊt ®¹o ®øc tèt, am hiÓu vÒ kiÕn thøc chuyªn m«n, vÒ kinh tÕ thÞ tr­êng, tµi chÝnh, ng©n hµng ®Æc biÖt lµ kiÕn thøc vÒ thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n, t×nh h×nh ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam. §iÒu ®ã ®· gióp cho viÖc ph©n tÝch dù ¸n ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch toµn diÖn trªn nhiÒu ph­¬ng diÖn, gióp n©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh dù ¸n. + Thùc hiÖn tèt viÖc ph©n cÊp thÈm ®Þnh: ViÖc ph©n cÊp thÈm ®Þnh theo h¹n møc tÝn dông cña Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng lµ kh¸ hîp lý. Ng©n hµng ®· tiÕn hµnh ph©n cÊp trong viÖc tæ chøc thÈm ®Þnh gi÷a c¸c chi nh¸nh vµ trung ­¬ng. Ng©n hµng ®­a ra møc ph¸n quyÕt cho vay tèi ®a cña chi nh¸nh dùa trªn c¬ së ®Æc ®iÓm cña tõng kinh doanh cña tõng chi nh¸nh nh­ kh¶ n¨ng vÒ vèn, vÒ tr×nh ®é, vÒ kinh nghiÖm trong ho¹t ®éng tÝn dông vµ ®Æc ®iÓm ®Þa ph­¬ng. C¸c chi nh¸nh ®­îc quyÒn ra quyÕt ®Þnh trong h¹n møc ph¸n quyÕt vÒ tÝn dông ®· ®­îc quy ®Þnh cña m×nh. Khi v­ît møc quyÒn ph¸n quyÕt, Chi nh¸nh vÉn tiÕn hµnh thÈm ®Þnh dù ¸n, vµ chØ khi dù ¸n cã kh¶ thi míi göi lªn Héi së chÝnh. §iÒu ®ã ®· gi¶m bít ®­îc c«ng viÖc cho Héi së chÝnh, tiÕt kiÖm thêi gian vµ c«ng søc cho c¸n bé thÈm ®Þnh trªn Héi së chÝnh. Cßn ®èi víi c¸c dù ¸n phøc t¹p, cã nhu cÇu vÒ vèn ®Çu t­ lín, khi th«ng qua quyÕt ®Þnh tµi trî ph¶i ®­îc sù th«ng qua cña Héi ®ång TÝn dông. Ng©n hµng quy ®Þnh quy tr×nh cho vay theo nguyªn t¾c b¶o ®¶m tÝnh ®éc lËp vµ ph©n ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm gi÷a kh©u thÈm ®Þnh vµ quyÕt ®Þnh cho vay. §iÒu nµy ®· lµm cho tr¸ch nhiÖm thÈm ®Þnh cña c¸c bé phËn nµy ®­îc n©ng cao, t¹o søc m¹nh tËp thÓ vµ lo¹i bá ®­îc rñi ro ®¹o ®øc cña c¸n bé ng©n hµng. + Quy tr×nh, néi dung thÈm ®Þnh toµn diÖn Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng ViÖt Nam ®· x©y dùng thèng nhÊt mét quy tr×nh thÈm ®Þnh tõ Trung ­¬ng tíi c¸c Chi nh¸nh. Ho¹t ®éng cã ®Þnh h­íng cã chuÈn mùc râ rµng, chÊt l­îng ho¹t ®éng thÈm ®Þnh ®­îc n©ng cao. Trong quy chÕ cho vay, Ng©n hµng ®· quy ®Þnh râ chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c¸c bé phËn thÈm ®Þnh, t¸i thÈm ®Þnh. Qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh ®­îc tiÕn hµnh theo mÉu thèng nhÊt, víi c¸c b­íc cô thÓ vµ râ rµng. + Ngoµi ra, Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng cßn cã mét hÖ thèng trang thiÕt bÞ th«ng tin hiÖn ®¹i, lu«n ®i ®Çu trong viÖc ®Çu t­ ®æi míi vµ n©ng cao chÊt l­îng c¬ së vËt chÊt phôc vô cho c¸c ho¹t ®éng t¸c nghiÖp nãi chung vµ ho¹t thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n nãi riªng. Trªn ®©y lµ nh÷ng ®¸nh gi¸ s¬ bé vÒ nh÷ng thµnh tùu ®¸ng khÝch lÖ cña ho¹t ®éng thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n t¹i Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng ViÖt Nam trong n¨m võa qua. Tuy nhiªn ngoµi nh÷ng mÆt ®· ®¹t ®­îc ®ã th× muèn n©ng cao h¬n n÷a chÊt l­îng thÈm ®Þnh, Ng©n hµng cÇn ph¶i kh¾c phôc ®­îc nh÷ng h¹n chÕ ®ang ph¶i ®èi mÆt. 2.3.2. Mét sè h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n 2.3.2.1. H¹n chÕ Nh×n chung, ho¹t ®éng thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n t¹i Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng t­¬ng ®èi tèt. Tuy nhiªn, c¸i g× còng cã tÝnh hai mÆt cña nã. Hay nãi c¸ch kh¸c, bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc ë trªn th× vÉn cßn mét sè h¹n chÕ trong c«ng t¸c thÈm ®Þnh, cô thÓ vµ biÓu hiÖn nh­ sau: Thø nhÊt: KÕt qu¶ ho¹t ®éng thÈm ®Þnh mang l¹i ch­a t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng cña Ng©n hµng, vµ cßn cã nh÷ng dù ¸n kh«ng hiÖu qu¶ ®i vµo ho¹t ®éng Trªn thùc tÕ, cã nhiÒu dù ¸n kh«ng kh¶ thi, ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh, ph­¬ng ¸n tr¶ nî kh«ng tèt, nh­ng Ng©n hµng vÉn cho vay v× dù ¸n cã tµi s¶n thÕ chÊp lín. Vµ biÓu hiÖn cña h¹n chÕ nµy lµ: Tæng d­ nî qóa h¹n trong toµn hÖ thèng ®Õn thêi ®iÓm cuèi n¨m 2002 lµ 661 tû VND, chiÕm 2,41% trªn tæng d­ nî vµ cao h¬n møc ®Ò ra tõ ®Çu n¨m lµ 2%. VÊn ®Ò nî qóa h¹n nµy vÉn lu«n lµ mét bµi to¸n khã ®èi víi ngµnh Ng©n hµng nãi chung vµ ®èi víi Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng ViÖt Nam nãi riªng. Ng©n hµng ph¶i lu«n t×m c¸nh xö lý nh÷ng mãn nî qu¸ h¹n, ®ång thêi còng ph¶i lu«n chñ ®éng cã biÖp ph¸p phßng chèng rñi ro cã thÓ x¶y ra. Mµ ho¹t ®éng tÝn dông l¹i lµ ho¹t ®éng chøa ®ùng rñi ro rÊt cao. Thø hai: NhiÒu dù ¸n rÊt kh¶ thi, cã ®Çy ®ñ ®iÒu kiÖn lµ mét dù ¸n sÏ ho¹t ®éng rÊt hiÖu qu¶ nh­ng l¹i kh«ng ®ñ tµi s¶n thÕ chÊp, vµ l¹i thªm chñ dù ¸n lµ nh÷ng c«ng ty TNHH nªn Ng©n hµng kh«ng gi¸m cho vay. Bëi v× khi x¶y ra rñi ro, ®Æc biÖt lµ víi chñ dù ¸n lµ c«ng ty TNHH th× Ng©n hµng rÊt khã thu håi vèn vµ kh«ng cã ng­êi thay thÕ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kho¶n vay ®ã. V× vËy mµ ho¹t ®éng thÈm ®Þnh nhiÒu khi ®· bá qua rÊt nhiÒu dù ¸n tèt, høa hÑn ®em l¹i lîi nhuËn cao cho Ng©n hµng. TÊt c¶ nh÷ng h¹n chÕ trªn kh«ng thÓ quy kÕt tr¸ch nhiÖm mét c¸ch ®¬n gi¶n ®­îc. Mµ ®Ó hiÓu ®­îc lý do t¹i sao l¹i tån t¹i, t¹i sao l¹i ch­a sö lý ®­îc nh÷ng h¹n chÕ ®ã th× chóng ta ph¶i t×m hiÓu râ nguyªn nh©n cña nh÷ng h¹n chÕ ®ã. §ång thêi còng tõ viÖc hiÓu râ h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n cña vÊn ®Ò th× míi t×m ra ®­îc h­íng ®i ®óng. V× vËy, tr­íc khi cã nh÷ng gi¶i ph¸p kh¾c phôc khã kh¨n ph¶i t×m hiÓu râ nguyªn nh©n tõ hai gãc ®é chñ quan vµ kh¸ch quan. 2.3.3.2. Nguyªn nh©n Nguyªn nh©n chñ quan Nguyªn nh©n chñ quan lµ c¸c nguyªn nh©n thuéc vÒ c¸c nh©n tè néi t¹i cña Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng ViÖt Nam, do ®ã hoµn toµn cã thÓ kiÓm so¸t ®­îc. Thø nhÊt: Sù thiÕu hôt th«ng tin Trong c«ng t¸c thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n th«ng tin lµ mét trong nh÷ng nh©n tè cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh. VËy mµ theo t×nh tr¹ng hiÖn nay th× th«ng tin h¹n chÕ c¶ vÒ sè lÉn chÊt l­îng. Khi thÈm ®Þnh, th«ng tin ®­îc lÊy tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau. Nguån th«ng tin tõ bªn ngoµi phôc vô cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh, quyÕt ®Þnh cho vay hiÖn ®Òu do chÝnh kh¸ch hµng cung cÊp hoÆc tõ mét sè c¸c nguån kh¸c nh­ b¸o chÝ, ®µi… ViÖc mua th«ng tin, tæ chøc theo dâi ph©n tÝch vµ dù b¸o theo mÆt hµng, ngµnh hµng vµ lÜnh vùc kinh tÕ hÇu nh­ ch­a thùc hiÖn, kÓ c¶ t¹i Héi së Trung ­¬ng. ChÝnh v× vËy, viÖc thÈm ®Þnh cho vay gÆp khã kh¨n, chÊt l­îng thÈm ®Þnh phÇn nµo bÞ h¹n chÕ. Cßn nguån th«ng tin néi bé, nã hÕt søc quan träng ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý. Tuy nhiªn, do chÊt l­îng c¸c lo¹i b¸o c¸o kh«ng cao, tû lÖ sai lÖch víi thùc tÕ nhiÒu khi kh¸ lín v× vËy ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn chÊt l­îng ®iÒu hµnh qu¶n lý. Ngoµi ra, thùc tÕ cho thÊy viÖc cho vay vµ qu¶n lý kho¶n vay hiÖn ®­îc tiÕn hµnh kh¸ ®éc lËp bëi riªng phßng tÝn dông. Sù chia sÎ th«ng tin vµ phèi kÕt hîp gi÷a c¸c phßng víi nhau cßn yÕu (nhÊt lµ t¹i c¸c chi nh¸nh lín). Thø hai: Quy tr×nh, néi dung thÈm ®Þnh ch­a chÆt chÏ Quy tr×nh thÈm ®Þnh tuy ®· ®­îc thèng nhÊt trong toµn ngµnh Ng©n hµng nh÷ng vÉn cßn cã nh÷ng h¹n chÕ cÇn ph¶i kh¾c phôc. - ThÈm ®Þnh dßng vµo vµ dßng ra cßn ch­a s¸t víi thùc tÕ. Trong c¸c dù ¸n khi tÝnh to¸n doanh thu vµ chi phÝ, Ng©n hµng th­êng dùa vµo møc c«ng suÊt dù kiÕn vµ gi¸ b¸n dù kiÕn sau khi tham kh¶o t×nh h×nh tiªu thô s¶n phÈm cïng lo¹i, ®Þnh h­íng ph¸t triÓn cña ngµnh, dù b¸o nhu cÇu thÞ tr­êng. V× vËy trªn thùc tÕ, kh«ng thÓ nãi lµ Ng©n hµng ®· cã mét kÕt qu¶ dù tÝnh chÝnh x¸c ®­îc, nhÊt lµ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng t×nh h×nh lu«n biÕn ®éng khã l­êng tr­íc. Ngoµi ra, cßn ph¶i nãi tíi c¸ch tÝnh khÊu hao cña dù ¸n. Ng©n hµng dù tÝnh gi¸ trÞ thu håi cuèi cïng cña dù ¸n sau ®ã ®­îc trõ khái phÇn gi¸ trÞ ban ®Çu råi chia cho sè n¨m ®Ó cã thÓ cã ®­îc møc khÊu hao hµng n¨m. Nh­ vËy lµ thiÕu tÝnh chÝnh x¸c vµ tÝnh hîp lý. Tõ sù thiÕu chÝnh x¸c trong c¸ch tÝnh doanh thu, chi phÝ vµ khÊu hao nãi trªn dÉn ®Õn ¶nh h­ëng ®Õn c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tµi chÝnh dù ¸n, lµm cho chÊt l­îng c«ng t¸c thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n kh«ng cao. - ThÈm ®Þnh luång tiÒn kh«ng tu©n thñ mét c¸ch triÖt ®Ó gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn. - ViÖc ®­a ra chØ tiªu tµi chÝnh tiªu chuÈn lµ rÊt khã v× Ng©n hµng ch­a x©y dùng ®­îc mét hÖ thèng c¸c chØ tiªu tiªu chuÈn ®èi víi tõng ngµnh nghÒ. V× vËy khi Ng©n hµng ®¸nh gi¸ chØ tiªu tµi chÝnh chØ lµ trªn gãc ®é t­¬ng ®èi. Ngoµi ra viÖc tÝnh c¸c chØ tiªu tµi chÝnh vÉn lu«n tån t¹i nh÷ng nh­îc ®iÓm ®· nªu ë phÇn tr­íc - Ph©n tÝch ®é nh¹y cña dù ¸n cßn mang nÆng tÝnh chñ quan Thø ba: Tr×nh ®é thÈm ®Þnh dù ¸n t¹i nhiÒu chi nh¸nh ch­a cao T×nh h×nh chung cho thÊy tèc ®é t¨ng tr­ëng d­ nî tÝn dông trung dµi h¹n cã xu h­íng t¨ng cao t¹i tÊt c¶ c¸c chi nh¸nh trong n¨m 2002. Trong khi ®ã, do ch­a ®­îc trang bÞ ®Çy ®ñ kiÕn thøc vµ ch­a nhiÒu kinh nghiÖm nªn nh×n chung lùc l­îng c¸n bé tÝn dông ( nhÊt lµ t¹i c¸c chi nh¸nh nhá) ch­a ®ñ n¨ng lùc thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n. §Æc biÖt ®èi víi c¸c dù ¸n cã qui m« lín, tÝnh chÊt kü thuËt phøc t¹p. Trªn ®©y lµ nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan cã ¶nh h­ëng tiªu cùc ®Õn chÊt l­îng thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n. ViÖc x¸c ®Þnh c¸c nguyªn nh©n chñ quan lµ ®iÒu kiÖn cÇn nh­ng ch­a ®ñ, ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc c¸c nguyªn nh©n kh¸ch quan cña nh÷ng h¹n chÕ ®ã. Nguyªn nh©n kh¸ch quan Nguyªn nh©n kh¸ch quan lµ nguyªn nh©n xuÊt ph¸t tõ ®iÒu kiÖn bªn ngoµi, nh÷ng yÕu tè kh¸ch quan tõ m«i tr­êng do ®ã tù b¶n th©n Ng©n hµng kh«ng thÓ ®iÒu chØnh ®­îc, Ng©n hµng ph¶i t×m c¸ch thÝch nghi vµ h¹n chÕ ®­îc phÇn nµo mµ th«i. Nhãm nguyªn nh©n kh¸ch quan nµy bao gåm HÖ thèng th«ng tin gi÷a c¸c Ng©n hµng ch­a ph¸t triÓn Nh×n chung chÊt l­îng thÈm ®Þnh dù ¸n trong nghµnh Ng©n hµng ch­a cao, nhÊt lµ ch­a cã sù phèi hîp, hç trî chÆt chÏ gi÷a Ng©n hµng Nhµ n­íc víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i còng nh­ gi÷a c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i víi nhau trong viÖc cung cÊp th«ng tin trong ho¹t ®éng thÈm ®Þnh dù ¸n ë tõng ngµnh, tõng lÜnh vùc cô thÓ. Trung t©m th«ng tin tÝn dông trùc thuéc Vô TÝn dông Ng©n hµng Nhµ n­íc tuy ®· ra ®êi vµi n¨m nay nh­ng còng ch­a thùc hiÖn ®­îc ®Çy ®ñ vai trß cña m×nh trong viÖc hç trî c¸c ng©n hµng. §iÒu nµy còng gãp phÇn vµo viÖc lµm gi¶m chÊt l­îng thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n cña c¸c Ng©n hµng nãi chung vµ Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng nãi riªng. HÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt cßn nhiÒu bÊt cËp, ch­a ®Çy ®ñ vµ ®ång bé Ho¹t ®éng thÈm ®Þnh nãi riªng vµ ho¹t ®éng tÝn dông nãi chung liªn quan rÊt chÆt chÏ víi c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt trªn nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c nhau, mµ hiÖn nay c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt vÒ ho¹t ®éng tÝn dông ®ang trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ hoµn thiÖn nªn cßn nhiÒu bÊt cËp, chång chÐo, ch­a ®Çy ®ñ, thiÕu tÝnh æn ®Þnh, thñ tôc cßn r­êm rµ. §iÒu ®ã ®· lµm cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh cña Ng©n hµng gÆp nhiÒu khã kh¨n. Trong t×nh h×nh hiÖn nay, mÆc dï ®· cã nhiÒu cè g¾ng song c¸c c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vÒ qu¶n lý ®Çu t­, vÒ tÝnh c«ng khai trong ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp, vÒ c¸c quy ®Þnh trong ho¹t ®éng tÝn dông,…cßn rÊt yÕu nªn ®· g©y trë ng¹i cho ho¹t ®éng thÈm ®Þnh. Ngoµi ra, c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n còng ®ang gÆp mét sè khã kh¨n vÒ chÝnh s¸ch trong thùc hiÖn cho vay, ®Æc biÖt lµ vÊn ®Ò b¶o ®¶m tiÒn vay. T×nh tr¹ng thiÕu trung thùc vµ n¨ng lùc h¹n chÕ cña c¸c chñ ®Çu t­ ViÖc lËp dù ¸n ®Çu t­ ®­îc thùc hiÖn theo th«ng t­ sè 09/H§BT/VPT§ ngµy 21/9/96 cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ vÒ viÖc h­íng dÉn lËp vµ thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­. Néi dung cña dù ¸n theo quy ®Þnh gåm 11 néi dung cô thÓ nh­ng trªn thùc tÕ, phÇn lín c¸c dù ¸n kh¶ thi mµ ng©n hµng tiÕn hµnh thÈm ®Þnh ®· kh«ng lËp ®Çy ®ñ theo c¸c néi dung h­íng dÉn. Vµ nguyªn nh©n thø hai tõ phÝa chñ ®Çu t­ lµ kiÕn thøc cña kh¸ch hµng xin tµi trî vÒ qu¶n lý kinh doanh, vÒ ph¸p luËt cßn thÊp, tr×nh ®é lËp dù ¸n cßn yÕu dÉn tíi dù ¸n thiÕu chÝnh x¸c, thiÕu c¨n cø khoa häc, ®· g©y nªn kh«ng Ýt khã kh¨n cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n nãi chung vµ c«ng t¸c thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n nãi riªng. V× vËy, chÊt l­îng thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n còng bÞ ¶nh h­ëng Ýt nhiÒu. Ngoµi ra, cã nh÷ng dù ¸n kh¶ thi nh­ng do n¨ng lùc ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh cña chñ ®Çu t­ kÐm, viÖc sö dông vèn vay sai môc ®Ých dÉn ®Õn hËu qu¶ lµ dù ¸n kh¶ thi nh­ng khi thùc hiÖn l¹i kh«ng thµnh c«ng. Vµ còng cã tr­êng hîp chñ dù ¸n lµ gi¸m ®èc c¸c c«ng ty t­ nh©n, c«ng ty TNHH gÆp tai n¹n bÊt ngê, kh«ng cã ng­êi thay thÕ chÞu tr¸ch nhiÖm th× mÆc dï dù ¸n cã kh¶ thi nh­ thÕ nµo, Ng©n hµng vÉn ph¶i chÞu rñi ro ®ã. §ång thêi chÊt l­îng thÈm ®Þnh dù ¸n bÞ ¶nh h­ëng. §©y còng chÝnh lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn viÖc Ng©n hµng ng¹i cho vay ®èi víi c¸c thµnh phÇn nµy. Vµ v× vËy, nhiÒu khi Ng©n hµng ®· bá lì rÊt nhiÒu dù ¸n cã chÊt l­îng tèt. Nh×n chung, t¹i thêi ®iÓm hiÖn t¹i ho¹t ®éng cña ng©n hµng nãi chung vµ ho¹t ®éng thÈm ®Þnh dù ¸n nãi riªng cã nhiÒu thuËn lîi h¬n lµ khã kh¨n do nh÷ng lîi thÕ hiÖn t¹i cña Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng vÒ l·i suÊt, vèn, c«ng nghÖ. M«i tr­êng thuËn lîi ë chç cßn nhiÒu ®o¹n kh¸ch hµng tèt mµ Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng cã thÓ h­íng sang ®­îc víi nh÷ng thÕ m¹nh vèn cã cña m×nh. Tuy nhiªn, ®Ó Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng trë thµnh mét trong nh÷ng ng©n hµng cã tÇm cì trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi cÇn ph¶i kh¾c phôc h¬n n÷a nh÷ng h¹n chÕ trong ho¹t ®éng cña Ng©n hµng nãi chung vµ ho¹t ®éng thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n nãi riªng. Ch­¬ng III Gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n trong ho¹t ®éng cho vay cña Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng ViÖt Nam 3.1. §Þnh h­íng ho¹t ®éng cho vay cña Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng trong thêi gian tíi §èi víi c¸c ng©n hµng ViÖt Nam hiÖn nay, lo¹i h×nh nghiÖp vô ®em l¹i nguån thu nhËp cao nhÊt cho ng©n hµng vÉn lµ tÝn dông. Mµ ho¹t ®éng cña Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng ph¶i lu«n ®¶m b¶o tÝnh an toµn vµ hiÖu qu¶. V× vËy môc tiªu cña chiÕn l­îc sö dông vèn cña Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng trong nh÷ng n¨m tíi lµ "t¨ng tr­ëng - an toµn - hiÖu qu¶". §Ó tiÕp tôc ph¸t huy ®­îc nh÷ng thµnh qu¶ ®· ®­îc vµ thùc hiÖn thµnh c«ng môc tiªu, nhiÖm vô ®Ò ra, trong thêi gian tíi ho¹t ®éng cho vay t¹i Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng ®­îc ®Þnh h­íng nh­ sau: Ng©n hµng tËn dông mäi thêi c¬ ®Ó më réng tÝn dông, ®Æc biÖt n©ng cao tû träng tÝn dông ®Çu t­ trung vµ dµi h¹n tõ 30 - 40% tæng d­ nî, trong ®ã ng©n hµng rÊt chó träng tíi ho¹t ®éng cho vay theo dù ¸n. Ng©n hµng phÊn ®Êu møc t¨ng tr­ëng d­ nî tÝn dông chung ®Õn 31/12/2003 t¨ng 27,1% so víi cïng kú n¨m 2002 vµ tû lÖ nî qu¸ h¹n/ tæng d­ nî lu«n thÊp h¬n 3,5%. B¸m s¸t ®Þnh h­íng cña Nhµ n­íc vÒ chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ, sím tiÕp cËn víi c¸c dù ¸n, c¸c ch­¬ng tr×nh kinh tÕ träng ®iÓm ®Ó chñ ®éng bè trÝ vèn, trùc tiÕp tham gia hoÆc tham gia theo phÇn, ®ång tµi trî víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i kh¸c ®Ó ph¸t huy søc m¹nh vÒ vèn, kinh nghiÖm còng nh­ h¹n chÕ rñi ro. TiÕp tôc më réng c¸c ®èi t­îng cho vay nh»m khai th¸c mäi tiÒm n¨ng trong nÒn kinh tÕ, cã c¬ chÕ tho¶ ®¸ng trong chÝnh s¸ch tÝn dông cho môc tiªu x· héi. Tuy nhiªn, víi thÕ m¹nh vÒ vèn Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng sÏ tËp trung mét tû träng vèn thÝch ®¸ng ®Çu t­ vµo c¸c dù ¸n lín thuéc c¸c doanh nghiÖp cã vÞ trÝ quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n (c¸c tæng c«ng ty 90, 91). Cßn ®èi víi c¸c ®èi t­îng kh¸ch hµng kh¸c Ng©n hµng còng nªn thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch mÒm dÎo ®Ó thu hót nh÷ng kh¸ch hµng tiÒm n¨ng nh­ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, c¸c doanh nghiÖp thuéc lo¹i võa vµ nhá bªn c¹nh viÖc cñng cè ®éi ngò kh¸ch hµng truyÒn thèng. Ngoµi ra, Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng còng ph¶i c¹nh tranh m¹nh mÏ víi c¸c ng©n hµng kh¸c. V× vËy Ng©n hµng cÇn n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh b»ng nh÷ng ­u thÕ vµ sù kh¸c biÖt nh­ c¹nh tranh b»ng c«ng cô l·i suÊt, phÝ giao dÞch hÊp dÉn, phong c¸ch phôc vô, c«ng t¸c marketing…®Æc biÖt ®èi víi c¸c kho¶n vay lín, c¸c dù ¸n cã tÝnh kh¶ thi vµ ®é an toµn cao. Tuy nhiªn, më réng tÝn dông kh«ng thÓ bá qua viÖc n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông, ®¶m b¶o vèn ®­îc ®Çu t­ vµo c¸c dù ¸n cã hiÖu qu¶ kh«ng chØ hiÖu qu¶ vÒ mÆt kinh tÕ mµ còng cÇn ®Õn hiÖu qu¶ vÒ mÆt x· héi cña dù ¸n, ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thu håi vèn. VËy thùc chÊt cña viÖc më réng tÝn dông chÝnh lµ lÊp ®Çy nh÷ng kho¶ng trèng mµ do sù h¹n chÕ trong viÖc cho vay nªn Ng©n hµng ®· bá sãt nh÷ng kh¸ch hµng, nh÷ng dù ¸n tèt. Do ®ã, Ng©n hµng cÇn ph¶i thÈm ®Þnh tèt ®Ó ho¹t ®éng tÝn dông kh«ng nh÷ng ®­îc më réng mµ cßn ®­îc n©ng cao chÊt l­îng. §Æc biÖt lµ ph¶i n©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh tµi chÝnh trong ho¹t ®éng cho vay cña Ng©n hµng. 3.2. Mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n t¹i Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng ViÖt Nam 3.2.1. §Þnh h­íng cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n trong thêi gian tíi Víi ®Þnh tÝch cùc t×m kiÕm c¸c dù ¸n kh¶ thi ®Ó ®Èy m¹nh c«ng t¸c cho vay nh»m phôc vô tèt h¬n sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc th× trong thêi gian tíi, c«ng t¸c thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n t¹i Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng cÇn dùa trªn nh÷ng h­íng sau: C«ng t¸c thÈm ®Þnh tµi chÝnh ph¶i xuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh thùc tiÔn trong nghµnh vµ nh»m phôc vô cho ho¹t ®éng cho vay trong tõng giai ®o¹n. Quy tr×nh tiÕn hµnh c«ng t¸c thÈm ®Þnh ph¶i ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch khoa hoc, hiÖn ®¹i s¸t víi t×nh h×nh thùc tÕ vµ phï hîp víi nghiÖp vô cña Ng©n hµng. C«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®ßi hái tÝnh chñ ®éng, n¨ng lùc s¸ng t¹o, kh¶ n¨ng ph©n tÝch, tæng hîp, ®Æc biÖt lµ trong thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n. 3.2.2. Mét sè gi¶i ph¸p C«ng t¸c thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n t¹i Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng lu«n cÇn ph¶i hoµn thiÖn h¬n. Vµ ®Ó ®­îc nh­ vËy, nh÷ng h¹n chÕ ®· nªu trªn cÇn cã gi¶i ph¸p kh¾c phôc. Thø nhÊt: T¨ng c­êng c«ng t¸c thu thËp th«ng tin vµ n©ng cao chÊt l­îng th«ng tin Trong thêi ®¹i th«ng tin ngµy nay, vai trß th«ng tin mang tÝnh sèng cßn ®èi víi bÊt kú mét ®¬n vÞ, tæ chøc kinh doanh nµo, ®Æc biÖt lµ ®èi víi nghµnh ng©n hµng vµ nhÊt lµ ho¹t ®éng tÝn dông. Trong ®ã, vai trß th«ng tin l¹i cµng quan träng h¬n trong ho¹t ®éng thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n. ChÊt l­îng thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n phô thuéc rÊt nhiÒu vµo chÊt l­îng cña nguån th«ng tin mµ ng©n hµng thu thËp ®­îc vËy nªn n©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n th× ®iÒu quan träng lµ ph¶i cã ®­îc nguån th«ng tin ®¸ng tin cËy, chÝnh x¸c vµ kÞp thêi. - §èi víi nguån th«ng tin néi bé §Ó ®¶m b¶o x©y dùng ®­îc hÖ thèng tin ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ Ng©n hµng cÇn ph¶i hoµn thiÖn hÖ thèng cung cÊp th«ng tin, b¸o c¸o néi bé, cã sù trao ®æi th­êng xuyªn gi÷a c¸c chi nh¸nh trong néi bé ng©n hµng. M¹ng l­íi th«ng tin ph¶i kÕt hîp chÆt chÏ tõ trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng. TÊt c¶ nh÷ng th«ng tin vÒ tÝn dông cÇn ph¶i ®­îc tËp trung vÒ mét mèi lµ phßng th«ng tin tÝn dông t¹i trung ­¬ng. §iÒu nµy nh»m ®¶m b¶o th«ng tin liªn quan ®Õn dù ¸n vµ thÈm ®Þnh dù ¸n sÏ ®­îc cung cÊp nhanh chãng kÞp thêi, ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c khi cÇn thiÕt. T¹i phßng th«ng tin tÝn dông trung ­¬ng c¸c th«ng tin còng nªn ®­îc ph©n nhãm theo tõng nghµnh nghÒ, lÜnh vùc, khu vùc kh¸c nhau. Ngoµi ra, Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng cßn lµ mét ng©n hµng ®­îc trang bÞ hÖ thèng m¸y tÝnh hiÖn ®¹i nhÊt so víi c¸c Ng©n hµng kh¸c ë ViÖt Nam, ®©y chÝnh lµ ®iÓm lîi thÕ cña Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng. V× vËy, Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng cÇn biÕt khai th¸c tèi ®a lîi thÕ cña m×nh. Ng©n hµng x©y dùng m¹ng l­íi hÖ thèng m¸y tÝnh néi bé ®Ó trao ®æi th«ng tin gi÷a c¸c phßng vµ chi nh¸nh ®­îc tiÕn hµnh nhanh chãng. Ng©n hµng nÕu biÕt khai th¸c cã hiÖu qu¶ m¹ng m¸y tÝnh th× ®©y sÏ lµ ch×a kho¸ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò th«ng tin mét c¸ch kÞp thêi vµ chÝnh x¸c nhÊt. - §èi víi nguån th«ng tin bªn ngoµi Nguån th«ng tin bªn ngoµi lµ nguån ®­îc thu thËp tõ Phßng th«ng tin tÝn dông cña Ng©n hµng Nhµ n­íc, cña c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i kh¸c, råi tõ phÝa b¹n hµng, tõ c¸c c¬ quan qu¶n lý kh¸c nhau nh­ c¸c Bé Th­¬ng m¹i, Bé §Çu t­, tõ s¸ch b¸o, t¹p chÝ,…Nguån th«ng tin nµy còng quan träng kh«ng kÐm nguån th«ng tin néi bé. Tuy nhiªn, nguån th«ng tin bªn ngoµi th­êng ®a d¹ng h¬n nguån th«ng tin néi bé vµ cã ®é tin cËy kÐm h¬n. V× vËy, Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng cÇn cã kÕ ho¹ch thu thËp th«ng tin tõ bªn ngoµi mét c¸ch hîp lý. Ng©n hµng cÇn cã bé phËn chuyªn thu thËp th«ng tin, cÇn cã sù gióp ®ì cña c¸c c«ng ty kiÓm to¸n ®Ó kiÓm tra tÝnh chÝnh x¸c vµ trung thùc cña c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh mµ doanh nghiÖp xin vay vèn tr×nh lªn. Ngoµi ra, Ng©n hµng còng nªn tham kh¶o ý kiÕn cña c¸c chuyªn gia t­ vÊn kü thuËt ®Ó trî gióp trong viÖc thÈm ®Þnh khÝa c¹nh kü thuËt c«ng nghÖ cña dù ¸n, tõ ®ã x¸c ®Þnh chÝnh x¸c tæng nhu cÇu vèn ®Çu t­. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, t×m kiÕm th«ng tin trªn m¹ng th«ng tin toµn cÇu Internet ®ang rÊt ®­îc phæ biÕn réng r·i vµ cËp nhËt. Thø hai: Hoµn thiÖn néi dông, ph­¬ng ph¸p thÈm ®Þnh - N©ng cao tÝnh chÝnh x¸c cña viÖc tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tµi chÝnh. Ng©n hµng cÇn nghiªn cøu vµ ®­a ra c¸c tiªu chuÈn cho phÐp ®èi víi tõng nghµnh nghÒ. Tõ ®ã, Ng©n hµng cã thÓ so s¸nh víi c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ vµ an toµn tµi chÝnh cña dù ¸n, dï cã thÓ kh«ng tuyÖt ®èi chÝnh x¸c nh­ng nã còng gãp phÇn vµo viÖc ®i ®Õn kÕt luËn tµi trî hay kh«ng. HÖ thèng chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tµi chÝnh dù ¸n lµ néi dung rÊt quan träng trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n. V× vËy, c¸c chØ tiªu nµy cÇn ®­îc tÝnh to¸n mét c¸ch cÈn thËn, chÝnh x¸c, tÝnh ®óng gi¸ trÞ. Trong ®ã, c¸n bé thÈm ®Þnh ®Æc biÖt quan t©m ®Õn gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn th× míi so s¸nh ®­îc gi¸ trÞ t¹i c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau mét c¸ch chÝnh x¸c ®­îc. §iÒu ®ã còng cã nghÜa lµ c¸n bé thÈm ®Þnh ph¶i x¸c ®Þnh chÝnh x¸c kho¶n thu håi ë thêi ®iÓm cuèi dù ¸n vµ tû lÖ chiÕt khÊu. X¸c ®Þnh ®óng kho¶n thu håi ë thêi ®iÓm cuèi dù ¸n C¸c kho¶n thu håi nh­ thu håi thanh lý TSC§ khi dù ¸n kÕt thóc, kho¶n thu nhËp nµy lµ kho¶n thu nhËp lµm t¨ng gi¸ trÞ luång tiÒn t¹i thêi ®iÓm cuèi cña dù ¸n, khi x¸c ®Þnh luång tiÒn th× kho¶n thu håi nµy ®­îc coi lµ kho¶n thu nhËp bÊt th­êng vµ ph¶i chÞu thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp. X¸c ®Þnh chÝnh x¸c tû lÖ chiÕt khÊu X¸c ®Þnh chÝnh x¸c tû lÖ chiÕt khÊu lµ mét viÖc lµm kh«ng ®¬n gi¶n. VÒ lý thuyÕt tû lÖ chiÕt khÊu lµ chi phÝ b×nh qu©n gia quyÒn cña vèn - WACC, nh­ng trong hoµn c¶nh hiÖn nay viÖc x¸c ®Þnh ®­îc chi phÝ vèn b×nh qu©n kh«ng ph¶i lµ viÖc lµm dÔ dµng. VÊn ®Ò lµ ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc møc ®é rñi ro ®èi víi tõng lo¹i nghµnh nghÒ, lÜnh vùc kh¸c nhau tõ ®ã cã thÓ lÊy dù ®o¸n ®ã lµm c¬ së cho viÖc dù tÝnh l·i suÊt chiÕt khÊu. §èi víi dù ¸n nµy l·i suÊt chiÕt khÊu ®­îc ng©n hµng sö dông lµ l·i suÊt cho vay. - CÇn linh ho¹t h¬n trong c¸c dù tÝnh møc thay ®æi cña gi¸ b¸n s¶n phÈm Khi ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p hiÖn ®¹i dù ¸n kh«ng chØ ®­îc xem xÐt ë tr¹ng th¸i tÜnh mµ nã cßn ®­îc xem xÐt ë tr¹ng th¸i ®éng nh»m ®­a ra nh÷ng ph©n tÝch mang tÝnh chÊt thùc tÕ h¬n. Tõ ®ã, Ng©n hµng cã nh÷ng ®¸nh gi¸ x¸c ®¸ng vÒ mèi quan hÖ gi÷a rñi ro vµ lîi nhuËn. Møc ®é nµy hîp lý th× ng©n hµng sÏ chÊp nhËn tµi trî. Ngoµi ra, viÖc nhËn diÖn ®­îc møc ®é cña rñi ro cßn gióp cho ng©n hµng cã ®­îc c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa hiÖu qu¶ ®Ó h¹n chÕ c¸c rñi ro ®ã. Ng©n hµng cã thÓ dïng hai c¸ch ®Ó dù tÝnh møc ®é biÕn thiªn cña c¸c yÕu tè cña dù ¸n. §èi víi ph©n tÝch t×nh huèng: tøc lµ ph©n tÝch c¸c t×nh huèng xÊu nhÊt, tèt nhÊt cã thÓ x¶y ra ®èi víi dù ¸n ®ång thêi x¸c xuÊt x¶y ra c¸c tr­êng hîp ®ã. Tuy nhiªn ë ViÖt Nam ph©n tÝch t×nh huèng lµ kh«ng phæ biÕn, v× chÊt l­îng th«ng tin ë ViÖt Nam cßn rÊt kÐm. §èi víi ph©n tÝch ®é nh¹y Ph©n tÝch ®é nh¹y nh»m x¸c ®Þnh chÝnh x¸c c¸c yÕu tè mµ t¸c ®éng cña rñi ro dù to¸n nhiÒu nhÊt. Trong ph©n tÝch nh¹y c¶m, ng­êi ta ph©n tÝch sù thay ®æi cña NPV khi cã mét nh©n tè thay ®æi víi gi¶ ®Þnh c¸c nh©n tè kh¸c ®­îc cè ®Þnh. ThÈm ®Þnh dù ¸n lµ nghiªn cøu mét tËp tµi liÖu ®­îc so¹n th¶o trªn c¬ së c¸c gi¶ ®Þnh nªn kh«ng thÓ dù b¸o mét c¸ch chÝnh x¸c vµ ®Çy ®ñ nh÷ng g× cã thÓ x¶y ra trong t­¬ng lai. V× vËy mµ ph©n tÝch ®é nh¹y ®­îc sö dông rÊt phæ biÕn trong thÈm ®Þnh dù ¸n. §Ó cã ®­îc kÕt qu¶ ph©n tÝch ®é nh¹y tèt, ®éi ngò c¸n bé thÈm ®Þnh cña Ng©n hµng ph¶i cã tÇm nh×n vÜ m«, tÇm nh×n mang tÝnh ®Þnh h­íng, chiÕn l­îc th× míi ®­a ra ®­îc nh÷ng gi¶ thiÕt, nh÷ng t×nh huèng s¸t víi thùc tÕ, cã kh¶ n¨ng t¸c ®éng ®Õn dù ¸n trong t­¬ng lai nh­: biÕn ®éng cña thÞ tr­êng, gi¸ c¶ s¶n phÈm, sù thay ®æi vÒ chÝnh s¸ch thuÕ… Còng th«ng qua viÖc ph©n tÝch ®é nh¹y, Ng©n hµng x¸c ®Þnh ®­îc nh÷ng nh©n tè cã t¸c ®éng lín nhÊt tíi c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ cña dù ¸n, tõ ®ã cã biÖn ph¸p b¶o ®¶m, hç trî vµ h¹n chÕ rñi ro. Qua ph©n tÝch c¸c gi¶i ph¸p nªu trªn, ®èi víi dù ¸n tµi trî x©y dùng nhµ m¸y s¶n xuÊt da vµ c¸c s¶n phÈm gi¶ da t¹i Minh §øc - Mü Hµo - H­ng Yªn, qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh cña dù ¸n cÇn ®­îc thÈm ®Þnh nh­ sau Gi¸ c¶ ®­îc ®iÒu chØnh theo møc hîp lý B¶ng 3.1: Tãm t¾t dù kiÕn doanh thu §¬n vÞ: ®ång Danh môc 7-2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 CS ®¹t ®­îc cña dù ¸n 60% 70% 80% 90% 100% 100% 100% 1-Ba l« xuÊt khÈu Sè l­îng 24,000 56,000 64,000 72,000 80,000 80,000 80,000 §¬n gi¸ (1000®/c) 48.89 48.89 48.89 48.89 48.89 48.89 48.89 Thµnh tiÒn 1,173,360 2,737,840 3,128,960 3,520,080 3,911,200 3,911,200 3,911,200 2-Tói ®ùng Barit lo¹i 1 tÊn Sè l­îng 50,400 58,800 67,200 75,600 84,000 84,000 84,000 §¬n gi¸ (1000®/c) 82.0 82.0 82.0 82.0 82.0 82.0 82.0 Thµnh tiÒn 2,066,400 4,821,600 5,510,400 6,199,200 6,888,000 6,888,000 6,888,000 3-CÆp s¸ch häc sinh, c¸n bé Sè l­îng 3,000 3,500 4,000 4,500 5,000 5,000 5,000 §¬n gi¸ (1000®/c) 55 55 55 55 55 55 55 Thµnh tiÒn 165,000 192,500 220,000 247,500 275,000 275,000 275,000 Tæng doanh thu 3,239,760 7,751,940 8,859,360 9,966,780 11,074,200 11,074,200 11,074,200 (Nguån: B¸o c¸o thÈm ®Þnh cña VCB) B¶ng 3.2: KÕt qu¶ tµi chÝnh cña dù ¸n §¬n vÞ: TriÖu ®ång 07/2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Doanh thu 3,239,760 7,751,940 8,859,360 9,966,780 11,074,200 11,074,200 11,074,200 11,074,200 L·i gép 1,165,854 3,480,841 4,267,994 4,934,871 5,757,341 5,718,697 5,605,932 5,657,816 L·i rßng 160,382 1,820,168 2,381,157 2,814,216 3,543,101 3,586,689 3,340,669 3,116,156 (Nguån: B¸o c¸o thÈm ®Þnh cña VCB) ThÈm ®Þnh c¸c chØ tiªu tµi chÝnh Gi¸ trÞ hiÖn t¹i rßng (víi l·i suÊt chiÕt khÊu 9%) 2.183.948,94 Gi¸ trÞ hiÖn t¹i rßng (víi l·i suÊt chiÕt khÊu 6%) 3.766.218,83 Tû lÖ hoµn vèn néi bé IRR (r=9%) 14% Thêi gian hoµn vèn 5 n¨m 2 th¸ng ThÈm ®Þnh ®é nh¹y cña dù ¸n (doanh thu gi¶m 5%) Khi ®ã Gi¸ trÞ hiÖn t¹i rßng (víi l·i suÊt chiÕt khÊu 9%) 462.467,75 Gi¸ trÞ hiÖn t¹i rßng (víi l·i suÊt chiÕt khÊu 6%) 1.855.633,40 Tû lÖ hoµn vèn néi bé IRR (r=9%) 10% Thêi gian hoµn vèn 5 n¨m 10 th¸ng KÕt luËn Víi nh÷ng tÝnh to¸n ë trªn, Ng©n hµng cã thÓ chÊp nhËn cho c«ng ty TNHH TuÊn Lîi vay víi nh÷ng ®iÒu kiÖn nh­ ë phÇn thÈm ®Þnh dù ¸n. Thø ba: N©ng cao tr×nh ®é, kinh nghiÖm vµ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cho c¸n bé thÈm ®Þnh Ng©n hµng hay Phßng §Çu t­ dù ¸n lu«n lu«n ph¶i n©ng cao tr×nh ®é, kinh nghiÖm vµ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cho c¸n bé thÈm ®Þnh h¬n n÷a bëi chung quy khëi nguån cña mäi vÊn ®Ò ®Òu b¾t ®Çu tõ con ng­êi. Trong ho¹t ®éng thÈm ®Þnh c¸n bé thÈm ®Þnh trùc tiÕp tæ chøc c«ng t¸c thÈm ®Þnh hiÖu qu¶ tµi chÝnh dù ¸n. KÕt qu¶ cña thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n lµ kÕt qu¶ cña viÖc ®¸nh gi¸, xem xÐt dù ¸n theo nh×n nhËn chñ quan cña c¸n bé thÈm ®Þnh dùa trªn c¬ së khoa häc vµ c¸c tiªu chuÈn thÈm ®Þnh kh¸c nhau. ChÊt l­îng cña thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n phô thuéc rÊt nhiÒu vµo n¨ng lùc cña ng­êi c¸n bé thÈm ®Þnh. V× vËy, ®Ó n©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n cÇn ph¶i n©ng cao tr×nh ®é, chuyªn m«n cña c¸n bé thÈm ®Þnh dù ¸n. Vµ gi¶i ph¸p cho Phßng §Çu t­ dù ¸n lµ: bæ sung thªm nh©n sù cã ®µo t¹o tèt. VÒ tr×nh ®é chuyªn m«n, c¸n bé thÈm ®Þnh cÇn ®­îc ®µo t¹o chÝnh quy, cã kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ kinh tÕ thÞ tr­êng, kh¶ n¨ng ®µm ph¸n nh»m t¨ng c­êng n¨ng lùc ho¹t ®éng. VÒ kinh nghiÖm c«ng t¸c, phÇn lín c¸n bé ng©n hµng ®Òu rÊt trÎ, ®Æc biÖt lµ c¸n bé phßng thÈm ®Þnh. V× vËy Ng©n hµng cÇn s¾p xÕp cã sù xen kÏ gi÷a nh÷ng c¸n bé trÎ n¨ng ®éng, nhiÖt t×nh víi nh÷ng c¸n bé l©u n¨m ®Çy kinh nghiÖm ®Ó cã sù häc hái trao ®æi vµ bæ sung cho nhau. Tõ ®ã, lu«n ®µo t¹o ®­îc ®éi ngò c¸n bé kÕ cËn giái võa cã sù ho¹t b¸t, nhanh nhÑn, s¸ng t¹o cña tuæi trÎ, võa ®­îc tiÕp thu, lÜnh héi nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u cña thÕ hÖ tr­íc, vµ cã thÓ ®¶m ®­¬ng víi c­¬ng vÞ chñ chèt trong bÊt cø tr­êng hîp nµo. Ngoµi ra, kh«ng thÓ bá qua viÖc ®µo t¹o c¸n bé thÈm ®Þnh cã phÈm chÊt ®¹o ®øc tèt, trung thùc, cã tÝnh thÇn tr¸ch nhiÖm, kû luËt nghÒ nghiÖp cao. Thø t­: §Èy m¹nh c«ng t¸c chuyªn m«n ho¸ trong c«ng viÖc Mét gi¶i ph¸p còng rÊt quan träng cña phßng ®Çu t­ dù ¸n, ®ã lµ ®Èy m¹nh tÝnh chuyªn m«n ho¸ trong c«ng t¸c tæ chøc. Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng nãi chung vµ phßng ®Çu t­ dù ¸n nãi riªng cÇn ph¶i ®Èy m¹nh tÝnh chuyªn m«n ho¸ trong ho¹t ®éng cña m×nh. §èi víi phßng ®Çu t­ dù ¸n, viÖc t¸ch c¸c c«ng viÖc: t×m kiÕm kh¸ch hµng, thu thËp th«ng tin, thÈm ®Þnh, cho vay, theo dâi kho¶n vay, gi¶i ng©n vµ thu nî thµnh c¸c bé phËn riªng biÖt lµ rÊt cÇn thiÕt. HiÖn nay, c¸n bé thÈm ®Þnh ph¶i lµm tÊt c¶ c¸c c«ng viÖc trªn. §iÒu ®ã dÉn ®Õn c«ng viÖc kh«ng mang tÝnh tËp trung, vÝ dô nh­ nhiÒu khi c¸n bé thÈm ®Þnh ®ang thu thËp th«ng tin cho mét dù ¸n míi th× l¹i ph¶i gi¶i ng©n mét dù ¸n kh¸c,… hay nãi c¸ch kh¸c lµ hä ®ång thêi ph¶i gi¶i quyÕt nhiÒu c«ng viÖc cïng mét lóc th× sÏ khã tr¸nh khái chÊt l­îng c«ng viÖc kh«ng cao. V× vËy, chuyªn m«n ho¸ c¸c c«ng viÖc trªn sÏ gióp cho c¸n bé thÈm ®Þnh lµm viÖc tËp trung h¬n, n¨ng suÊt lao ®éng cao h¬n, chÊt l­îng cña tõng c«ng viÖc trªn sÏ ®­îc n©ng cao h¬n, vµ còng tøc lµ chÊt l­îng c«ng t¸c thÈm ®Þnh sÏ tèt h¬n. Thø 5: Ph©n c«ng tæ chøc hîp lý Cã mét ®éi ngò c¸n bé giái vÒ chuyªn m«n, nghiÖp vô th«i th× ch­a ®ñ v× nÕu hä kh«ng ®­îc bè trÝ mét c¸ch hîp lý th× còng coi nh­ bá phÝ tµi n¨ng cña m×nh. V× vËy, viÖc ph©n c«ng, bè trÝ hîp lý, cã khoa häc trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n sÏ tr¸nh ®­îc sù chång chÐo kh«ng cÇn thiÕt, gi¶m nh÷ng h¹n chÕ vµ ph¸t huy mÆt tÝch cùc cña c¸n bé thÈm ®Þnh còng nh­ cña c¶ tËp thÓ, gi¶m chi phÝ ho¹t ®éng còng nh­ rót ng¾n thêi gian thÈm ®Þnh. §Ó cã ®­îc sù tæ chøc, s¾p xÕp mét c¸ch hîp lý vµ khoa häc th× Ng©n hµng cÇn ph¶i dùa trªn n¨ng lùc së tr­êng cña mçi c¸n bé nh»m ph¸t huy ®­îc thÕ m¹nh cña hä. Ngoµi ra, hµng n¨m ng©n hµng cÇn tæ chøc c¸c líp tËp huÊn ng¾n h¹n cho c¸n bé thÈm ®Þnh trong toµn hÖ thèng víi sù tham gia cña c¸c chuyªn gia trong vµ ngoµi n­íc ®Ó trao ®æi kinh nghiÖm. Vµ ®©y còng lµ dÞp ®Ó c¸n bé cña c¸c cÊp kh¸c nhau cã thÓ gãp ý, gióp ®ì lÉn nhau, bæ sung kiÕn thøc cho nhau, tõ ®ã kh¾c phôc ®­îc nh÷ng kho¶ng c¸ch chªnh lÖch vÒ tr×nh ®é còng nh­ kinh nghiÖm cña c¸c c¸n bé trong toµn hÖ thèng tõ trung ­¬ng ®Õn cÊp chi nh¸nh. Vµ Ng©n hµng kh«ng thÓ kh«ng ®­a ra gi¶i ph¸p vÒ chÕ ®é th­ëng ph¹t râ rµng. V× ®iÒu nµy sÏ khÝch lÖ c¸n bé thÈm ®Þnh tÝnh nhiÖt t×nh, s¸ng t¹o, lµm viÖc hÕt m×nh. Tãm l¹i, tÊt c¶ nh÷ng gi¶i ph¸p trªn ®Òu lµ nh÷ng c¸ch ®Ó Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng ngµy cµng ph¸t triÓn b»ng viÖc n©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh tµi chÝnh. Tuy nhiªn, ®ã lµ nh÷ng vÊn ®Ò mµ tù Ng©n hµng cã thÓ thùc hiÖn ®­îc. Cßn nh÷ng vÊn ®Ò mµ Ng©n hµng kh«ng thÓ tù quyÕt ®Þnh ®­îc, Ng©n hµng ph¶i kh¾c phôc b»ng nh÷ng kiÕn nghÞ víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng cã thÈm quyÒn liªn quan trùc tiÕp tíi vÊn ®Ò. 3.3. Mét sè kiÕn nghÞ KiÕn nghÞ víi Ng©n hµng Nhµ n­íc Ng©n hµng Nhµ n­íc ®iÒu tiÕt toµn bé ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam. V× vËy, ®Ò nghÞ Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch hoµn thiÖn trung t©m th«ng tin tÝn dông Trung ­¬ng, n©ng cao vai trß ®iÒu phèi, chñ ®éng trong viÖc thu thËp th«ng tin tõ c¸c nguån, tõ ®ã hç trî cung cÊp th«ng tin cho ho¹t ®éng thÈm ®Þnh tµi chÝnh cã hiÖu qu¶ h¬n. Ng©n hµng Nhµ n­íc còng cÇn tæ chøc nh÷ng ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o, tËp huÊn, trao ®æi kinh nghiÖm trong toµn nghµnh ®Ó t¨ng c­êng hîp t¸c gi÷a c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i, ®ång thêi n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô cña ®éi ngò c¸n bé. KiÕn nghÞ víi chñ dù ¸n ®Çu t­ Ng©n hµng th­êng c¨n cø vµo c¸c th«ng tin mµ chñ dù ¸n ph©n tÝch, cho nªn møc ®é chÝnh x¸c cña th«ng tin cã ¶nh h­ëng mang tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®èi víi kÕt qu¶ thÈm ®Þnh. V× vËy, Ng©n hµng ®Ò nghÞ chñ ®Çu t­ cÇn cã th¸i ®é hîp t¸c chÆt chÏ h¬n víi ng©n hµng. Chñ ®Çu t­ ph¶i cã tr¸ch nhiÖm chÊp hµnh nghiªm chØnh viÖc x©y dùng vµ lËp dù ¸n theo ®óng néi dung quy ®Þnh trong Th«ng t­ sè 09/BKH/VPT§ cña Bé kÕ ho¹ch vµ §Çu t­ ngµy 21/09/1996 vÒ viÖc x©y dùng vµ thÈm ®Þnh dù ¸n. Chñ ®Çu t­ ph¶i ®­a ra th«ng tin ®¶m b¶o tÝnh trung thùc, vµ cã tr¸ch nhiÖm ®èi víi nh÷ng th«ng tin cung cÊp lµm c¬ së cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh. KiÕn nghÞ víi ChÝnh phñ vµ c¸c Bé ngµnh liªn quan Vai trß cña ngµnh Ng©n hµng nãi chung vµ cña c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n nãi riªng lµ rÊt quan träng trong nÒn kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ khi x· héi ngµy cµng ph¸t triÓn. Tuy nhiªn ®©y còng lµ mét ngµnh chÞu ¶nh h­ëng rÊt lín bëi c¸c biÕn ®éng cña m«i tr­êng nh­ c¸c chÝnh s¸ch, c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt…V× vËy, ChÝnh phñ vµ c¸c Bé ngµnh cÇn ph¶i cã ®­êng lèi chÝnh s¸ch ®óng ®¾n, cã tÇm nh×n l©u dµi, tr¸nh thay ®æi liªn tôc c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt còng nh­ c¸c chÝnh s¸ch. C¸c bé ngµnh th× ph¶i x©y dùng hÖ thèng c¸c chØ tiªu, ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt cña ngµnh do m×nh qu¶n lý. §èi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc, tr­íc khi ra quyÕt ®Þnh ®Çu t­, tæng møc vèn ®Çu t­ cña dù ¸n ph¶i ®­îc th«ng qua bëi c¬ quan chøc n¨ng. V× vËy, ®Ò nghÞ c¸c c¬ quan chñ qu¶n khi phª duyÖt tæng møc vèn ®Çu t­ cÇn tÝnh to¸n mét c¸ch kh¸ch quan, chÝnh x¸c. Ngoµi ra, Nhµ n­íc cÇn chØ ®¹o c¸c doanh nghiÖp nghiªm tóc thùc hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n, thèng kª vµ th«ng tin b¸o c¸o theo ®óng quy ®Þnh, cÇn thµnh lËp nh÷ng c«ng ty chuyªn tr¸ch vÒ ®Þnh gi¸ tµi s¶n thÕ chÊp ®Ó tr¸nh sù sai lÖch trong viÖc ®¸nh gi¸ tµi s¶n thÕ chÊp nh»m phôc vô tèt nhÊt cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh, tõ ®ã h¹n chÕ rñi ro cho ho¹t ®éng cña ng©n hµng. ChÝnh phñ còng nªn xem xÐt ®Õn viÖc cho Ng©n hµng vµ doanh nghiÖp tù tho¶ thuËn gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò gi÷a hai bªn. Bëi v×, suy cho cïng, ho¹t ®éng cho vay cña Ng©n hµng Th­¬ng M¹i còng nh­ viÖc ®i b¸n hµng. NÕu chñ hµng ®ång ý b¸n hµng th× sÏ ph¶i tù t×m c¸ch thu håi tiÒn vµ còng sÏ ph¶i cã rñi ro x¶y ra. KÕt luËn [¬NÒn kinh tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn th× nhu cÇu vèn cho sù ph¸t triÓn ®ã cµng t¨ng m¹nh. §iÒu ®ã còng cã nghÜa lµ ho¹t ®éng tÝn dông ph¸t triÓn cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Mµ ®Ó ho¹t ®éng tÝn dông ngµy cµng tèt h¬n th× viÖc n©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®ãng vai trß quan träng. Trong thêi gian gÇn ®©y, ho¹t ®éng tÝn dông ®· gÆp rÊt nhiÒu thuËn lîi, ®ã lµ m«i tr­êng ®Çu t­ ®­îc c¶i thiÖn, rµo c¶n ph¸p lý trong ho¹t ®éng ng©n hµng tõng b­íc ®­îc dì bá . Tuy nhiªn, ®Ó hoµn thiÖn c«ng t¸c thÈm ®Þnh Ng©n hµng cÇn ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p ®ång bé víi sù gióp ®ì tõ nhiÒu phÝa trong thêi gian dµi. V× vËy, trong giíi h¹n vÒ thêi gian vµ ph¹m vi nghiªn cøu, ®Ò tµi "N©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n trong ho¹t ®éng cho vay t¹i Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng ViÖt Nam " chØ ®Ò cËp tíi c¸c vÊn ®Ò sau - Kh¸i qu¸t ho¹t ®éng c¬ b¶n cña NHTM, vai trß cña ho¹t ®éng tÝn dông ®Æc biÖt lµ tÝn dông trung vµ dµi h¹n ®èi víi NHTM. Tõ ®ã thÊy ®­îc sù cÇn thiÕt ph¶i thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n, vµ sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n. - §¸nh gi¸ thùc tr¹ng thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n trong ho¹t ®éng cho vay cña Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng ViÖt Nam. Tõ ®ã, rót ra ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc, nh÷ng h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n cña nh÷ng h¹n chÕ ®ã. - §­a ra gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n vµ ®Ò xuÊt mét sè kiÕn nghÞ. Em hy väng r»ng nh÷ng gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ ®­îc ®Ò cËp trong cuèn chuyªn ®Ò nµy sÏ ®ãng gãp mét phÇn nhá vµo viÖc n©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n cña Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng ViÖt Nam. Cuèi cïng, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n PGS.TS. L­u ThÞ H­¬ng ng­êi ®· gióp ®ì em tËn t×nh trong qu¸ tr×nh viÕt chuyªn ®Ò nµy cïng toµn thÓ c¸n bé nh©n viªn Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng ViÖt Nam. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 1. PGS.TS. L­u ThÞ H­¬ng (chñ biªn), 2002, Gi¸o tr×nh Tµi chÝnh Doanh nghiÖp, NXB Gi¸o dôc. 2. TS. Phan ThÞ Thu Hµ-TS. NguyÔn ThÞ Thu Th¶o (chñ biªn), 2002, Gi¸o tr×nh Ng©n Hµng Th­¬ng M¹i Qu¶n trÞ vµ NghiÖp vô, NXB Thèng kª Hµ Néi. 3. TS. NguyÔn B¹ch NguyÖt (chñ biªn), 2000, Gi¸o tr×nh LËp vµ qu¶n lý Dù ¸n ®Çu t­, NXB Thèng kª. 4. Frederic S.Mishkin, 1999, TiÒn tÖ, Ng©n hµng vµ thÞ tr­êng Tµi chÝnh, NXB Khoa häc vµ Kü thuËt. 5. PGS.TS. Vâ Thanh Thu, 1993, Qu¶n trÞ dù ¸n ®Çu t­ trong n­íc vµ quèc tÕ, Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ thµnh phè Hå ChÝ Minh. 6. Hoµng Kim, 2001, TiÒn tÖ Ng©n hµng-ThÞ tr­êng Tµi chÝnh, NXB Tµi chÝnh 7. Tæng quan vÒ qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh, Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng ViÖt Nam 8. B¸o c¸o th­êng niªn n¨m 2000, 2001 cña Ng©n Hµng Ngo¹i Th­¬ng ViÖt Nam. 9. B¸o c¸o héi nghÞ gi¸m ®èc, ngµy 17 - 18 th¸ng 02 n¨m 2003. 10. Tµi liÖu tËp huÊn, T/05-2002, Ph©n tÝch tµi chÝnh vµ ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­, Ch­¬ng tr×nh hç trî ph¸t triÓn vµ héi nhËp.