Luận văn Phân tích hoạt động tín dụng ngắn hạn và trung hạn tại ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn quận cái răng

Chương 1: GIỚI THIỆU . 1 1.1. Đặt vấn đề nghiên cứu 1 1.1.1. Sự cần thiết của chuyên đề . 1 1.1.2. Căn cứ khoa học và thực tiễn 2 1.2. Mục tiêu nghiên cứu . 4 1.2.1. Mục tiêu chung . 4 1.2.2. Mục tiêu cụ thể . 4 1.3. Một số câu hỏi nghiên cứu 4 1.4. Phạm vi nghiên cứu 5 1.4.1. Không gian . 5 1.4.2. Thời gian 5 1.4.3. Đối tượng nghiên cứu . 5 1.5. Lược khảo tài liệu có liên quan đến đề tài nghiên cứu 6 1.5.1. Tiểu luận: Phân tích tình hình cho vay và thu nợ tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Quận Cái Răng, Võ Văn Rồi, Cần Thơ 2005, Đại học Cần Thơ 6 1.5.2. Tiểu luận: Phân tích tình hình cho vay ngắn hạn và trung hạn tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Quận Cái Răng, Trần Thanh Hậu, Cần Thơ 2006, Đại học Cần Thơ . 7 1.5.3. Luận văn: Phân tích hoạt động tín dụng cho sản xuất Nông nghiệp tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Châu Thành - Cần Thơ, Nguyễn Văn Vũ, Cần Thơ 2004, Đại học Cần Thơ 7 Chương 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 9 2.1. Phương pháp luận . 9 vi PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com 2.1.1. Tổng quan về Ngân hàng Thương mại 9 2.1.2. Tổng quan về hoạt động tín dụng 9 2.1.3. Các hình thức huy động 12 2.1.4. Một số vấn đề trong hoạt động tín dụng của ngân hàng . 12 2.1.5. Một số chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động tín dụng của ngân hàng 16 2.1.6. Khung nghiên cứu của đề tài . 18 2.2. Phương pháp nghiên cứu 19 2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu 19 2.2.2. Phương pháp phân tích số liệu . 19 Chương 3: KHÁI QUÁT VỀ NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN QUẬN CÁI RĂNG 20 3.1. Giới thiệu chung về Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn quận Cái Răng . 20 3.1.1. Lịch sử hình thành và Phát triển 20 3.1.2. Vai trò của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Quận Cái Răng trong việc phát triển kinh tế ở địa phương . 21 3.1.3. Cơ cấu tổ chức và chức năng của từng bộ phận . 21 3.2. Đánh giá chung kết quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng qua 3 năm (2004-2006) . 25 3.3. Phương hướng hoạt động của ngân hàng năm 2007 . 27 3.3.1. Mục tiêu phấn đấu 27 3.3.2. Chỉ tiêu cụ thể 27 3.3.3. Biện pháp thực hiện 28 Chương 4: PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG NGẮN HẠN VÀ TRUNG HẠN TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN QUẬN CÁI RĂNG . 29 4.1. Phân tích khái quát về cơ cấu nguồn vốn tại ngân hàng . 29 4.2. Phân tích hoạt động huy động vốn . 32

pdf101 trang | Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1358 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Phân tích hoạt động tín dụng ngắn hạn và trung hạn tại ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn quận cái răng, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
nhất trong tổng dư nợ qua các năm vẫn là hộ sản xuất. Đây cũng là điều tất yếu bởi vì bản chất của ngân hàng là Ngân hàng Nông nghiệp chính vì vậy các thành phần kinh tế khác đến giao dịch với ngân hàng rất ít. Điều này cho thấy, mặc dù ngân hàng đã mở rộng cho vay nhưng chủ yếu là cho vay hộ sản xuất. Chính vì thế ngân hàng cần tiếp tục mở rộng cho vay đối với các thành phần kinh tế khác để góp phần làm cho hoạt động tín dụng của ngân hàng ngày càng hiệu quả hơn, ít rủi ro hơn. PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Luận văn tốt nghiệp 2007 GVHD: TS. LƯU THANH ĐỨC HẢI 54 Svth: Đinh Thanh Chí Bảng 13: Tình hình dư nợ theo thành phần kinh tế. Đvt: triệu đồng. 2004 2005 2006 2005/2004 2006/2005 Thành phần kinh tế Số tiền % Số tiền % Số tiền % Số tiền % Số tiền % DNTN 4.480 5,20 4.900 3,69 9.310 6,70 420 9,38 4.410 90,00 TNHH 0 0,00 1.200 0,90 0 0,00 1.200 - - 1.200 - HTX 0 0,00 871 0,65 1.000 0,72 871 - 129 14,81 Hộ SX 63.928 74,20 97.198 73,11 94.326 67,86 33.270 52,04 - 2.872 - 2,95 Khác 17.743 20,60 28.778 21,65 34.366 24,72 11.035 62,19 5.588 19,42 Quận Cái Răng 86.151 100,00 132.947 100,00 139.002 100,00 46.796 54,32 6.055 4,55 (Nguồn: Phòng Kinh doanh NHNo & PTNT quận Cái Răng) PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Luận văn tốt nghiệp 2007 GVHD: TS. LƯU THANH ĐỨC HẢI 55 Svth: Đinh Thanh Chí 4.3.3.4. Tổng Nợ gia hạn và Nợ quá hạn Bảng 14: Tình hình Nợ gia hạn và Nợ quá hạn theo thành phần kinh tế Đvt: triệu đồng. 2005/2004 2006/2005 Thành phần kinh tế 2004 2005 2006 Số tiền % Số tiền % DNTN 0 600 0 600 - - 600 - 100,00 TNHH 0 0 0 - - - - HTX 0 0 0 - - - - Hộ SX 24 4.117 2.215 4.093 17.054,17 - 1.902 - 46,20 Khác 106 1.958 238 1.852 1.747,17 - 1.720 - 87,84 Q.Cái Răng 130 6.675 2.453 6.545 5.034,62 - 4.222 - 63,25 (Nguồn: Phòng Kinh doanh NHNo & PTNT Quận Cái Răng) Ghi chú: Bảng chi tiết Nợ gia hạn và Nợ quá hạn theo thành phần kinh tế được trình bày ở phần phụ lục (Phụ lục 4 và Phụ lục 5). Tổng nợ gia hạn và nợ quá hạn đối với hộ sản xuất luôn chiếm tỷ trọng lớn nhất và có sự biến động qua các năm. Cụ thể, năm 2005 tăng 4.093 triệu đồng so với năm 2004 đạt 4.117 triệu đồng trong đó chủ yếu là nợ gia hạn. Nguyên nhân là do năm 2005 tình hình kinh tế trên địa bàn Quận biến động làm cho một bộ phận hộ sản xuất gặp khó khăn, trở ngại trong việc sản xuất kinh doanh của mình cho nên việc sử dụng vốn vay không hiệu quả, không chủ động được nguồn vốn của mình làm giảm khả năng trả nợ và làm cho nợ gia hạn tăng. Năm 2006 tổng nợ gia hạn và nợ quá hạn giảm 46,20% so với năm 2005 đạt 2.215 triệu đồng trong đó đa phần là nợ gia hạn nhưng nợ gia hạn ở năm 2006 giảm so với năm 2005 còn nợ quá hạn năm 2006 lại tăng so với năm 2005. Điều này thể hiện, những hộ sản xuất thay đổi và thích ứng kịp thời với tình hình kinh tế trên địa bàn Quận nên sử dụng vốn đầu tư có hiệu PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Luận văn tốt nghiệp 2007 GVHD: TS. LƯU THANH ĐỨC HẢI 56 Svth: Đinh Thanh Chí quả nên đã thực hiện tốt được nghĩa vụ trả nợ của mình. Và ngược lại, một số hộ chưa thích ứng nên làm ăn thua lỗ, mất khả năng trả nợ cho ngân hàng nên làm cho nợ quá hạn tăng. Nhìn chung, tổng nợ gia hạn và nợ quá hạn của ngân hàng qua 3 năm vẫn còn ở mức rất thấp so với doanh số cho vay chính vì vậy mà nó chưa ảnh hưởng gì nhiều đến hoạt động tín dụng của ngân hàng. 4.4. CÁC CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN QUẬN CÁI RĂNG 4.4.1. Đánh giá hiệu quả hoạt động tín dụng ngắn hạn và trung hạn 4.4.1.1. Đối với hoạt động tín dụng ngắn hạn Như đã phân tích ở trên, tổng nợ gia hạn và nợ quá hạn trên dư nợ ở năm 2006 là 2,76% thấp hơn rất nhiều so với năm 2005 mà chỉ tiêu này càng thấp nó càng thể hiện tính hiệu quả trong hoạt động tín dụng của ngân hàng, rủi ro tín dụng ngày càng thấp, đây là dấu hiệu tốt cho hoạt động cho vay của ngân hàng. Chỉ tiêu dư nợ trên tổng nguồn vốn luôn tăng qua các năm. Điều này chứng tỏ rằng ngân hàng đang mở rộng cho vay, sử dụng nguồn vốn của mình để phục vụ cho vay khách hàng tốt hơn. Trong tương lai rất có khả năng lợi nhuận của ngân hàng sẽ tăng cao do khoản thu từ lãi cho vay ngày càng cao. Chỉ tiêu dư nợ trên vốn huy động qua 3 năm tương đối cao, dư nợ luôn chiếm trên 54% trong tổng vốn huy động cho thấy ngân hàng đã sử dụng tốt nguồn vốn huy động để cho vay mà đặc biệt là cho vay ngắn hạn. Hệ số thu nợ là chỉ tiêu để đánh giá hiệu quả tín dụng trong việc thu nợ của ngân hàng. Hệ số này đang có chiều hướng gia tăng qua các năm mà hệ số này càng cao thì hiệu quả tín dụng ngày càng tốt. Chính vì vậy, công tác thu hồi nợ của ngân hàng ngày càng hiệu quả hơn trước. PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Luận văn tốt nghiệp 2007 GVHD: TS. LƯU THANH ĐỨC HẢI 57 Svth: Đinh Thanh Chí Bảng 15: Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động tín dụng ngắn hạn. (Nguồn: Phòng Kinh doanh NHNo & PTNT quận Cái Răng) Chỉ tiêu Đvt 2004 2005 2006 2005/2004 2006/2005 Dư nợ đầu năm Triệu đồng 25.072 55.881 88.152 x x Dư nợ cuối năm Triệu đồng 55.881 88.152 86.982 x x Dư nợ bình quân Triệu đồng 40.477 72.017 87.567 x x Tổng Vốn huy động Triệu đồng 102.486 138.900 151.712 x x Tổng Nguồn vốn Triệu đồng 162.000 174.534 163.126 x x Doanh số thu nợ Triệu đồng 48.727 98.163 125.483 x x Doanh số cho vay Triệu đồng 79.536 130.434 124.313 x x DN/Tổng nguồn vốn % 34,49 50,51 53,32 16,02 2,81 DN/Tổng vốn huy động % 54,53 63,46 57,33 8,93 - 6,13 Hệ số thu nợ - 0,61 0,75 1,01 0,14 0,26 Vòng quay vốn tín dụng Lần 1,20 1,36 1,43 0,16 0,07 PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Luận văn tốt nghiệp 2007 GVHD: TS. LƯU THANH ĐỨC HẢI 58 Svth: Đinh Thanh Chí Các chỉ tiêu nêu trên đều thể hiện được mặt tốt trong công tác cho vay ngắn hạn của ngân hàng chính vì thế nó cũng góp phần làm cho tốc độ luân chuyển vốn tín dụng của ngân hàng nhanh hơn, vòng quay vốn tín dụng càng nhanh hơn trước, ngân hàng đã luân chuyển vốn liên tục đạt hiệu quả cao góp phần làm cho khả năng sinh lợi từ hoạt động cho vay càng cao. Tóm lại, công tác cho vay ngắn hạn của ngân hàng rất có hiệu quả, năm sau cao hơn năm trước. Tuy nhiên, trong thời gian tới áp lực cạnh tranh ngày càng gây gắt nhất là cạnh tranh với các ngân hàng nước ngoài có vốn đầu tư lớn. Vì vậy, ngân hàng cần tiếp tục phát huy hơn nữa để mở rộng cho vay, nâng cao vòng quay vốn tín dụng góp phần làm cho hoạt động tín dụng chung của ngân hàng luôn luôn đạt hiệu quả và có sức cạnh tranh trên thương trường. 4.4.1.2. Đối với hoạt động tín dụng trung hạn So sánh các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động tín dụng trung hạn ở bảng 16 với các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động tín dụng ngắn hạn ở bảng 15 ta thấy các chỉ tiêu này về mặt giá trị nó luôn nhỏ hơn giá trị của các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động tín dụng ngắn hạn, điều này rất dễ hiểu vì hoạt động tín dụng chủ yếu của ngân hàng là cho vay ngắn hạn. Tổng nợ gia hạn và nợ quá hạn trên dư nợ ở năm 2006 là 0,15% thấp hơn rất nhiều so với năm 2005 điều này cũng chứng tỏ được tính an toàn đối với hoạt động tín dụng trung hạn. Chỉ tiêu dư nợ trên tổng nguồn vốn, dư nợ trên tổng vốn huy động và hệ số thu nợ cũng có chiều hướng tốt đẹp như đối với hoạt động tín dụng ngắn hạn cho thấy hoạt động tín dụng trung hạn cũng đạt được tính hiệu quả. Tuy nhiên, vòng quay vốn tín dụng trung hạn tương đối thấp và có chiều hướng giảm qua các năm, nguồn vốn cho vay trung hạn luân chuyển chậm. Đây là dấu hiệu không tốt cho hoạt động cho vay trung hạn của ngân hàng mặt dù lãi suất cho vay trung hạn cao hơn lãi suất cho vay ngắn hạn nhưng tỷ trọng doanh số cho PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Luận văn tốt nghiệp 2007 GVHD: TS. LƯU THANH ĐỨC HẢI 59 Svth: Đinh Thanh Chí Bảng 16: Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động tín dụng trung hạn. (Nguồn: Phòng Kinh doanh NHNo & PTNT quận Cái Răng) Chỉ tiêu Đvt 2004 2005 2006 2005/2004 2006/2005 Dư nợ đầu năm Triệu đồng 12.473 30.270 44.795 x x Dư nợ cuối năm Triệu đồng 30.270 44.795 52.020 x x Dư nợ bình quân Triệu đồng 21.372 37.533 48.408 x x Tổng Vốn huy động Triệu đồng 102.486 138.900 151.712 x x Tổng Nguồn vốn Triệu đồng 162.000 174.534 163.126 x x Doanh số thu nợ Triệu đồng 12.286 17.802 20.160 x x Doanh số cho vay Triệu đồng 30.083 32.327 27.385 x x DN/Tổng nguồn vốn % 18,69 25,67 31,89 6,98 6,22 DN/Tổng vốn huy động % 29,54 32,25 34,29 2,71 2,04 Hệ số thu nợ - 0,41 0,55 0,74 0,14 0,19 Vòng quay vốn tín dụng Lần 0,57 0,47 0,42 - 0,10 - 0,05 PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Luận văn tốt nghiệp 2007 GVHD: TS. LƯU THANH ĐỨC HẢI 60 Svth: Đinh Thanh Chí vay trung hạn thấp hơn rất nhiều so với tỷ trọng doanh số cho vay ngắn hạn trong tổng doanh số cho vay. Nói tóm lại, hoạt động tín dụng trung hạn cũng góp phần mang lại tính hiệu quả cho hoạt động cho vay của ngân hàng, tuy nhiên hiệu quả mà nó mang lại cho ngân hàng thấp hơn nhiều so với hoạt động tín dụng ngắn hạn. Vì vậy, ngân hàng cần quản lý và theo dõi chặt chẽ hơn nữa đối với những Hợp đồng tín dụng trung hạn để cải thiện và nâng cao dần hiệu quả tín dụng chung của ngân hàng. Hoạt động tín dụng của ngân hàng ở năm 2005 tốt hơn năm 2004 và năm 2006 hiệu quả hơn so với năm 2005 và công tác tín dụng ngày càng được mở rộng. 4.4.2. Đánh giá hiệu quả hoạt động tín dụng theo địa bàn 4.4.2.1. Chỉ tiêu dư nợ trên tổng nguồn vốn Bảng 17: Dư nợ theo địa bàn trên tổng nguồn vốn. Đvt: % Phường 2004 2005 2006 2005/2004 2006/2005 1. Thường Thạnh 3,68 4,89 5,78 1,21 0,89 2. Tân Phú 5,95 11,33 13,47 5,38 2,14 3. Ba Láng 2,49 6,73 8,85 4,24 2,12 4. Hưng Phú 2,65 9,55 12,95 6,90 3,40 5. Lê Bình 28,56 28,84 22,07 0,28 - 6,77 6. Phú Thứ 8,83 11,47 17,06 2,64 5,59 7. Hưng Thạnh 1,01 3,36 5,03 2,35 1,67 (Nguồn: Phòng Kinh doanh NHNo & PTNT Quận Cái Răng) PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Luận văn tốt nghiệp 2007 GVHD: TS. LƯU THANH ĐỨC HẢI 61 Svth: Đinh Thanh Chí Kết quả thể hiện ở Bảng 17 cho thấy chỉ tiêu dư nợ trên tổng nguồn vốn đối với 7 phường luôn tăng qua các năm. Điều này cho thấy ngân hàng đã mở rộng quy mô hoạt động tín dụng. Trong 7 phường dư nợ nhiều nhất qua 3 năm là tập trung ở phường Lê Bình, kế đến là phường Phú Thứ và phường Tân Phú. Từ đó, ta có thể nhận định rằng, khách hàng truyền thống, thường xuyên có mối quan hệ vay vốn với ngân hàng chủ yếu là ở ba phường này mà đặc biệt là phường Lê Bình. 4.4.2.2. Chỉ tiêu dư nợ trên tổng vốn huy động Bảng 18: Dư nợ theo địa bàn trên tổng vốn huy động. Đvt: % Phường 2004 2005 2006 2005/2004 2006/2005 1. Thường Thạnh 5,82 6,14 6,22 - 0,32 0,08 2. Tân Phú 9,40 14,23 14,49 4,83 0,26 3. Ba Láng 3,94 8,46 9,52 4,52 1,06 4. Hưng Phú 4,20 12,00 13,92 7,80 1,92 5. Lê Bình 45,14 36,24 23,73 - 8,90 - 12,51 6. Phú Thứ 13,96 14,41 18,35 0,45 3,94 7. Hưng Thạnh 1,59 4,23 5,41 2,64 1,18 (Nguồn: Phòng Kinh doanh NHNo & PTNT Quận Cái Răng) Chỉ tiêu này thể hiện tính hiệu quả của việc sử dụng vốn huy động để cho vay, thể hiện tính chủ động của ngân hàng trong cho vay vốn. Chỉ tiêu này càng cao thì mức độ phụ thuộc của ngân hàng vào Hội sở càng giảm như vậy hoạt động của ngân hàng càng tốt hơn, ngân hàng có khả năng sinh tồn hơn. Các kết quả thể hiện ở Bảng 18 cho thấy chỉ tiêu này vẫn chủ yếu tập trung vào ba phường: lớn nhất là Lê Bình, kế đến là Phú Thứ và Tân Phú. PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Luận văn tốt nghiệp 2007 GVHD: TS. LƯU THANH ĐỨC HẢI 62 Svth: Đinh Thanh Chí 4.4.2.3. Hệ số thu nợ Bảng 19: Hệ số thu nợ theo địa bàn. Phường 2004 2005 2006 2005/2004 2006/2005 1. Thường Thạnh 0,35 0,67 0,89 0,31 0,22 2. Tân Phú 0,44 0,56 0,87 0,12 0,31 3. Ba Láng 0,14 0,51 0,86 0,37 0,35 4. Hưng Phú 0,05 0,42 0,79 0,37 0,37 5. Lê Bình 0,78 0,94 1,33 0,16 0,39 6. Phú Thứ 0,40 0,74 0,77 0,34 0,03 7. Hưng Thạnh 0,31 0,39 0,74 0,88 0,35 (Nguồn: Phòng Kinh doanh NHNo & PTNT Quận Cái Răng) Kết quả thể hiện ở Bảng 19 cho thấy công tác thu hồi nợ của ngân hàng ngày càng tốt hơn thể hiện ở chỗ hệ số thu nợ của các phường luôn tăng qua 3 năm. Công tác thu hồi nợ tốt nhất là ở phường Lê Bình và kế đến là phường Phú Thứ và Tân Phú. Đặc biệt ở năm 2006 hệ số thu nợ của phường Lê Bình đạt 1,33 chứng tỏ công tác thu hồi nợ đối với phường Lê Bình là tốt nhất, hiệu quả nhất. 4.4.2.4. Tổng Nợ gia hạn và Nợ quá hạn trên dư nợ Do công tác cho vay đối với các phường: Thường Thạnh, Ba Láng, Hưng Phú, Hưng Thạnh còn diễn ra ở mức rất thấp, dư nợ đối với các phường này cũng rất thấp. Chính vì vậy, chỉ số tổng nợ gia hạn và nợ quá hạn trên dư nợ chỉ thực sự có ý nghĩa đối với phường Lê Bình, Phú Thứ và Tân Phú. PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Luận văn tốt nghiệp 2007 GVHD: TS. LƯU THANH ĐỨC HẢI 63 Svth: Đinh Thanh Chí Bảng 20: Tổng Nợ gia hạn và Nợ quá hạn trên dư nợ theo địa bàn. Đvt: % Phường 2004 2005 2006 2005/2004 2006/2005 1. Thường Thạnh 0,17 3,07 0,21 2,90 - 2,86 2. Tân Phú 0,17 2,68 1,22 2,51 - 1,46 3. Ba Láng 0,00 1,01 11,68 1,01 10,67 4. Hưng Phú 0,00 0,00 0,28 0,00 0,28 5. Lê Bình 0,05 8,59 1,16 8,54 - 7,43 6. Phú Thứ 0,56 6,54 0,00 5,98 - 6,54 7. Hưng Thạnh 0,00 2,21 0,00 2,21 - 2,21 (Nguồn: Phòng Kinh doanh NHNo & PTNT Quận Cái Răng) Ta thấy chỉ số này luôn có sự biến động mạnh qua các năm và cao nhất là ở năm 2005 và giảm đáng kể ở năm 2006. Chỉ tiêu này càng cao càng có tác động xấu đến hoạt động tín dụng của ngân hàng, ngân hàng đã khắc phục được tình hình ở năm 2006. Tuy nhiên, chỉ số này chịu sự tác động rất lớn bởi nợ gia hạn và vẫn còn thấp hơn so với tình hình chung của ngành nên chất lượng tín dụng của ngân hàng vẫn còn ở mức tốt. 4.4.2.5. Chỉ tiêu vòng quay vốn tín dụng Ta thấy, ngân hàng đã và đang mở rộng cho vay, công tác thu hồi nợ tốt chính vì vậy nó góp phần làm cho vòng quay vốn tín dụng ngày càng nhanh qua các năm, nguồn vốn cho vay được luân chuyển, xoay vòng nhanh hơn góp phần làm tăng khả năng đáp ứng vốn vay cho khách hàng và đương nhiên là làm cho khoản thu lãi từ hoạt động cho vay tăng góp phần làm tăng lợi nhuận cho hoạt động kinh doanh của ngân hàng, làm cho công tác tín dụng ngày càng có hiệu quả hơn. Cụ thể là năm 2005 hiệu quả hơn năm 2004 và năm 2006 hiệu quả hơn năm 2005. PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Luận văn tốt nghiệp 2007 GVHD: TS. LƯU THANH ĐỨC HẢI 64 Svth: Đinh Thanh Chí Bảng 21: Vòng quay vốn tín dụng theo địa bàn. Đvt: Lần Phường 2004 2005 2006 2005/2004 2006/2005 1. Thường Thạnh 1,07 0,72 0,82 - 0,35 0,10 2. Tân Phú 0,42 0,87 0,70 0,45 - 0,17 3. Ba Láng 0,33 1,01 1,26 0,68 0,25 4. Hưng Phú 0,11 0,86 0,90 0,75 0,04 5. Lê Bình 1,03 1,29 1,33 0,26 0,04 6. Phú Thứ 1,32 0,94 1,10 - 0,38 0,16 7. Hưng Thạnh 0,91 0,72 0,92 - 0,19 0,20 (Nguồn: Phòng Kinh doanh NHNo & PTNT Quận Cái Răng) Ghi chú: Bảng dư nợ bình quân theo địa bàn được trình bày ở phụ lục 6. Trong 7 phường của Quận Cái Răng địa bàn có vòng quay vốn tín dụng cao nhất là phường Lê Bình, kế đến là phường Phú Thứ. Nhìn chung, phường Lê Bình là phường nằm ở trung tâm của Thị trấn Cái Răng và là nơi đặt trụ sở NHNo & PTNT Quận Cái Răng. Chính vì vậy, khách hàng luôn là những người có kế hoạch sản xuất kinh doanh hẵn hoi, nguồn vốn đem đầu tư của họ có khả năng sinh lời cao, hoạt động sản xuất kinh doanh có lãi. Điều này có ý nghĩa rất lớn đối với công tác trả nợ của khách hàng, khách hàng có thể chủ động trả những món nợ vay cho ngân hàng để duy trì mối quan hệ tốt đẹp với ngân hàng. Sau này khi họ cần vay thêm vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh mới, hay đầu tư vào lĩnh vực, ngành nghề mới sẽ được thuận lợi hơn, ngân hàng sẽ tạo điều kiện tốt hơn cho họ vay vốn nhanh chóng và thuận lợi. Còn công tác thu hồi nợ của Cán bộ tín dụng cũng thuận lợi hơn bởi vì chúng ta có thể ví “những người khách PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Luận văn tốt nghiệp 2007 GVHD: TS. LƯU THANH ĐỨC HẢI 65 Svth: Đinh Thanh Chí hàng này giống như là hàng xóm của ngân hàng vậy”. Chính vì vậy, công tác thu hồi nợ sẽ thuận lợi hơn, nhanh chóng hơn và hiệu quả hơn. Tóm lại, hoạt động cho vay theo địa bàn của ngân hàng đạt hiệu quả nhất, chất lượng nhất là đối với phường Lê Bình kế đến là phường Phú Thứ và phường Tân Phú. 4.4.3. Đánh giá hiệu quả hoạt động tín dụng theo thành phần kinh tế 4.4.3.1. Chỉ tiêu dư nợ trên tổng nguồn vốn Bảng 22: Dư nợ theo thành phần kinh tế trên tổng nguồn vốn. Đvt: % Thành phần kinh tế 2004 2005 2006 2005/2004 2006/2005 DNTN 2,77 2,81 5,71 0,04 2,90 TNHH 0,00 0,69 0,00 0,69 - 0,69 HTX 0,00 0,50 0,61 0,50 0,11 Hộ SX 39,46 55,69 57,82 16,23 2,13 Khác 10,95 16,49 21,07 5,54 4,58 (Nguồn: Phòng Kinh doanh NHNo & PTNT Quận Cái Răng) Kết quả thể hiện ở Bảng 22 cho thấy dư nợ đối với hộ sản xuất luôn chiếm tỷ trọng rất cao trong tổng nguồn vốn. Năm 2004 dư nợ đối với hộ sản xuất chiếm gần 40% và đến năm 2005, 2006 chiếm hơn 50% trong tổng nguồn vốn còn các thành phần kinh tế khác thì luôn chiếm tỷ trọng thấp, nhất là các Công ty Trách nhiệm hữu hạn và Hợp tác xã. Những khách hàng thường có nhu cầu vay vốn nhiều nhất và thường xuyên nhất chính là những hộ sản xuất. Như vậy có thể nói hoạt động của những hộ sản xuất gắn liền với hoạt động kinh doanh của ngân hàng, có sức ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả của hoạt động tín dụng của ngân hàng. PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Luận văn tốt nghiệp 2007 GVHD: TS. LƯU THANH ĐỨC HẢI 66 Svth: Đinh Thanh Chí 4.4.3.2. Chỉ tiêu dư nợ trên tổng vốn huy động Bảng 23: Dư nợ theo thành phần kinh tế trên tổng vốn huy động. Đvt: % Thành phần kinh tế 2004 2005 2006 2005/2004 2006/2005 DNTN 4,37 3,53 6,14 - 0,84 2,61 TNHH 0,00 0,86 0,00 0,86 - 0,86 HTX 0,00 0,63 0,66 0,63 0,03 Hộ SX 62,38 69,98 62,17 7,60 - 7,81 Khác 17,31 20,72 22,65 3,41 1,93 (Nguồn: Phòng Kinh doanh NHNo & PTNT Quận Cái Răng) Chỉ tiêu dư nợ trên tổng nguồn vốn đối với hộ sản xuất luôn ở mức cao (lớn hơn 50%) và ở đây dư nợ đối với hộ sản xuất lại tiếp tục chiếm tỷ trọng rất cao trong tổng vốn huy động. Điều này cho thấy tính chủ động trong hoạt động tín dụng của ngân hàng ngày càng cao, ngân hàng có thể tự huy động được nguồn vốn tương đối lớn để đáp ứng kịp thời nhu cầu vay vốn của khách hàng, thể hiện vai trò trung gian tài chính của ngân hàng ngày càng hiệu quả hơn trước, góp phần tăng khả năng sinh lợi cho ngân hàng. 4.4.3.3. Hệ số thu nợ Nếu chỉ đơn thuần nhìn vào kết quả thể hiện ở Bảng 24 ta thấy hệ số thu nợ đối với Công ty Trách nhiệm hữu hạn là cao nhất. Tuy nhiên, doanh số cho vay đối với đối tượng này là rất thấp cho nên con số này không có ảnh hưởng gì đến việc đánh giá công tác thu hồi nợ của ngân hàng cũng như tốc độ quay vòng của đồng vốn cho vay. Con số thực sự có ý nghĩa ở đây chính là hệ số thu nợ đối với hộ sản xuất. Hệ số này đang có xu hướng gia tăng mạnh qua các năm. Điều này cho thấy công tác thu hồi nợ đối với hộ sản xuất là rất tốt, đảm bảo được tính hiệu quả của công tác cho vay đối với đối tượng này. PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Luận văn tốt nghiệp 2007 GVHD: TS. LƯU THANH ĐỨC HẢI 67 Svth: Đinh Thanh Chí Bảng 24: Hệ số thu nợ theo thành phần kinh tế. Thành phần kinh tế 2004 2005 2006 2005/2004 2006/2005 DNTN 0,40 0,93 0,67 0,53 - 0,26 TNHH 1,36 0,20 1,67 - 1,16 1,47 HTX - 0,53 0,98 0,53 0,45 Hộ SX 0,57 0,72 1,03 0,15 0,31 Khác 0,50 0,68 0,84 0,18 0,16 (Nguồn: Phòng Kinh doanh NHNo & PTNT Quận Cái Răng) 4.4.3.4. Tổng Nợ gia hạn và Nợ quá hạn trên dư nợ Bảng 25: Tổng Nợ gia hạn và Nợ quá hạn trên dư nợ theo thành phần kinh tế. Đvt: % Thành phần kinh tế 2004 2005 2006 2005/2004 2006/2005 DNTN - 12,24 - 12,24 - 12,24 TNHH - - - - - HTX - - - - - Hộ SX 0,04 4,24 2,35 4,20 - 1,89 Khác 0,60 6,80 0,69 6,20 - 6,11 (Nguồn: Phòng Kinh doanh NHNo & PTNT Quận Cái Răng) Tổng nợ gia hạn và nợ quá hạn luôn chiếm tỷ trọng rất thấp trong tổng dư nợ, trong đó nợ quá hạn lại chiếm tỷ trọng thấp hơn so với nợ gia hạn trong tổng dư nợ. Điều này cho thấy giữa khách hàng và ngân hàng luôn có mối quan hệ tốt đẹp với nhau. Vì lý do này hoặc lý do khác, hoặc do chủ quan hoặc do khách quan làm cho PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Luận văn tốt nghiệp 2007 GVHD: TS. LƯU THANH ĐỨC HẢI 68 Svth: Đinh Thanh Chí công tác trả nợ của khách hàng chậm trễ nhưng họ đã cố gắng thực hiện tốt nghĩa vụ của mình, họ tìm cách trả nợ đến hạn và xin mở lại Hợp đồng tín dụng mới ngay để tiếp tục sử dụng vốn vay đảm bảo tính hoạt động liên tục cho lĩnh vực, ngành nghề sản xuất kinh doanh của mình. Còn nếu không có khả năng làm được việc này thì họ chủ động đến ngân hàng để gia hạn nợ. Chính vì vậy mà tổng nợ gia hạn và nợ quá hạn luôn luôn thấp trong tổng dư nợ. Điều này thể hiện tính tích cực trong hoạt động cho vay của ngân hàng. 4.4.3.5. Chỉ tiêu vòng quay vốn tín dụng Bảng 26: Vòng quay vốn tín dụng theo thành phần kinh tế. Đvt: Lần Thành phần kinh tế 2004 2005 2006 2005/2004 2006/2005 DNTN 0,46 1,16 1,26 0,70 0,10 TNHH 7,96 0,50 5,00 - 7,46 4,50 HTX 2,00 2,23 6,99 0,23 4,76 Hộ SX 0,96 1,07 1,03 0,11 - 0,04 Khác 0,55 0,99 0,92 0,44 - 0,07 (Nguồn: Phòng Kinh doanh NHNo & PTNT Quận Cái Răng) Ghi chú: Bảng dư nợ bình quân theo địa bàn được trình bày ở Phụ lục 7. Đối tượng khách hàng chủ yếu của ngân hàng là hộ sản xuất. Ta thấy, vòng quay vốn tín dụng đối với đối tượng khách hàng là hộ sản xuất năm 2005 và năm 2006 luôn lớn hơn 1. Tuy nhiên, ở năm 2006 nhỏ hơn năm 2005. Vì vậy, ngân hàng cần phấn đấu hơn nữa để góp phần làm cho đồng vốn của ngân hàng được quay vòng nhiều hơn và như thế sẽ hiệu quả hơn, tổng thu lãi cho vay cao hơn, năng lực tài chính mạnh hơn. PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Luận văn tốt nghiệp 2007 GVHD: TS. LƯU THANH ĐỨC HẢI 69 Svth: Đinh Thanh Chí Nhìn chung, hoạt động tín dụng của ngân hàng từ năm 2004 đến năm 2006 ngày càng hiệu quả hơn. Ngân hàng ngày càng mở rộng cho vay, công tác thu hồi nợ ngày càng tốt làm cho tính hiệu quả của hoạt động tín dụng ngày càng được nâng cao. Tóm lại, trong tất cả các thành phần kinh tế, hộ sản xuất là khách hàng chủ yếu, truyền thống của ngân hàng và ngân hàng cho vay đối với đối tượng này là hiệu quả nhất. 4.5. ĐÁNH GIÁ LỢI THẾ VÀ MỘT SỐ HẠN CHẾ TRONG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN QUẬN CÁI RĂNG Xuất phát từ tình hình thực tế phát sinh tại NHNo & PTNT Quận Cái Răng từ năm 2004 - 2006 như đã phân tích ở chương 3 và chương 4 cho thấy NHNo & PTNT Quận Cái Răng hiện tại đang có những lợi thế cần tiếp tục phát huy và những hạn chế cần phải khắc phục để góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng, nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng như sau: 4.5.1. Hạn chế - Nguồn vốn huy động cũng như dư nợ cho vay chưa thực sự tương xứng với tiềm năng của một Quận đang phát triển như Quận Cái Răng. - Khách hàng vay vốn phần lớn là nông dân, vay nhỏ lẻ, mỗi cán bộ tín dụng quản lý gần 700 món vay, vì thế cán bộ tín dụng chưa bám sát món vay, chậm trễ trong việc kiểm tra vốn và đôn đốc nhắc nhở người vay trả nợ gốc và lãi, nợ gia tăng. - Xử lý nợ đối với các món vay thiếu lãi cao, món nợ quá hạn, nợ xử lý rủi ro còn chậm, kéo dài ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của đơn vị. - Việc thẩm định cho vay còn xem nặng tài sản thế chấp hơn là hiệu quả kinh tế nên dẫn đến nợ lãi kéo dài, nợ cơ cấu còn cao. PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Luận văn tốt nghiệp 2007 GVHD: TS. LƯU THANH ĐỨC HẢI 70 Svth: Đinh Thanh Chí - Nguồn thu chủ yếu là từ tín dụng trong khi dịch vụ là rất thấp chưa đạt 1% tổng nguồn thu của đơn vị. - Các hình thức huy động vốn chưa nhiều chủ yếu là các hình thức truyền thống. - Chưa điều tra, thống kê, thu thập thông tin để nắm bắt tình hình của khách hàng cũng như của đối thủ cạnh tranh trên địa bàn để từ đó đưa ra những phương án, chiến lược kinh doanh hợp lý, để từ đó tiếp cận, chọn lọc và đưa ra kế hoạch, sản phẩm đáp ứng nhu cầu của khách hàng, mang đến cho khách hàng sự lựa chọn hợp lý và tiện lợi nhất để có thể giữ khách hàng cũ và thu hút thêm khách hàng mới. - Ngân hàng luôn chịu sự chỉ đạo của NHNo & PTNT Cần Thơ cho nên việc định giá lãi suất cũng như kế hoạch của ngân hàng đều phải thông qua ngân hàng cấp trên. - Lãi suất huy động của NHNo & PTNT Quận Cái Răng còn thấp hơn so với các ngân hàng khác cũng đã làm hạn chế nguồn tiền gửi vào ngân hàng. - Lãi suất cho vay cao hơn một số ngân hàng trên cùng địa bàn nên khó cạnh tranh , dẫn đến mất khách hàng lớn. - Công tác quy hoạch các dự án trên địa bàn diễn ra chậm chạp đã gây hoang man ảnh hưởng rất lớn đến sản xuất và thu nhập của người dân. - Nông sản của người dân chủ yếu tiêu thụ tại chỗ, giá cả bấp bên và biến động theo mùa vụ từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình thu nợ của ngân hàng. 4.5.2. Lợi thế - Là ngân hàng thương mại nhà nước nên có độ an toàn cao, ít rủi ro. Đây cũng là yếu tố thu hút khách hàng gửi tiền vào ngân hàng. - Được sự chỉ đạo, giúp đở nhiều mặt của cấp ủy, chính quyền địa phương,... - Ngân hàng được đặt tại trung tâm Quận nên rất thuận lợi cho việc gửi tiền phục vụ cho việc sản xuất kinh doanh của khách hàng. PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Luận văn tốt nghiệp 2007 GVHD: TS. LƯU THANH ĐỨC HẢI 71 Svth: Đinh Thanh Chí - Đội ngũ cán bộ có trình độ chuyên môn và nghiệp vụ cao, gắn bó nhiều năm với địa bàn hoạt động, nhiệt tình, vui vẻ với khách hàng. - Thường xuyên cho cán bộ tham gia học nghị quyết và các văn bản, nghiệp vụ chuyên môn để vừa giáo dục tư tưởng, đạo đức nghề nghiệp vừa nâng cao trình độ chuyên môn, nâng cao năng lực hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. - Bám sát các chỉ tiêu đã được xác định, từ đó triển khai và thực hiện đồng bộ trong đơn vị, tập thể đoàn kết trên dưới một lòng cùng phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ. - Nguồn vốn huy động tăng trưởng bền vững, ổn định. Tăng nguồn vốn có kỳ hạn, góp phần tích cực trong việc tăng tính chủ động trong cho vay, đáp ứng đủ vốn kịp thời cho khách hàng, tạo được sự tin tưởng và gắn bó lâu dài với khách hàng. - Tín dụng ngày càng được củng cố, nâng dần chất lượng, lấy hiệu quả và ổn định làm phương châm cho tăng trưởng tín dụng. PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Luận văn tốt nghiệp 2007 GVHD: TS. LƯU THANH ĐỨC HẢI 72 Svth: Đinh Thanh Chí Chương 5 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ TÍN DỤNG Ở NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN QUẬN CÁI RĂNG 5.1. TỒN TẠI VÀ NGUYÊN NHÂN - Hoạt động tín dụng chủ yếu của ngân hàng là cho vay ngắn hạn, cho vay trung hạn chiếm tỷ trọng rất thấp trong tổng doanh số cho vay trong khi lãi suất cho vay trung hạn cao hơn lãi suất cho vay ngắn hạn, nếu ngân hàng mở rộng được hoạt động tín dụng trung hạn sẽ đồng nghĩa với việc gia tăng lợi nhuận cho ngân hàng. Nguyên nhân làm cho hoạt động tín dụng trung hạn còn ở mức thấp và hiệu quả nó đem lại cho ngân hàng chưa cao là do dân cư trên địa bàn Quận Cái Răng chủ yếu là hộ nông dân nên lĩnh vực kinh doanh hẹp, vốn đầu tư chưa cần cao nên chủ yếu là họ chỉ vay những món vay nhỏ lẻ trong thời gian ngắn cho phù hợp với kế hoạch sản xuất kinh doanh cũng như phù hợp với khả năng trả nợ của họ. - Đối với hoạt động tín dụng theo địa bàn công tác tín dụng chưa được triển khai đồng bộ, chưa được mở rộng ra phạm vi toàn Quận, một số phường có mức tiếp xúc với nguồn vốn hỗ trợ từ phía ngân hàng còn rất thấp như phường Thường Thạnh, Ba Láng, Hưng Phú, Hưng Thạnh. Nguyên nhân là do những người dân ở các phường này thực hiện sản xuất kinh doanh nhỏ, ở mức độ thủ công, số vốn đầu tư cho lĩnh vực kinh doanh không cần nhiều, họ chủ yếu sống bằng nghề nông cho nên dù mức thu nhập rất thấp nhưng vẫn còn đáp ứng đủ cho việc chi tiêu cho cuộc sống hằng ngày. Vã lại, họ còn tâm lý sợ sệt khi vay tiền của nhà nước. Trái lại, ở các phường này vẫn có một bộ phận người dân có nhiều ruộng vườn số tiền thu được từ thu hoạch được sử dụng cho đến mùa thu hoạch tiếp theo nên họ không cần phải đi vay vốn, thậm chí họ còn dư giả nhưng lại thích cất giữ tại nhà vì thế mà họ đi vay cũng ít và gởi tiền cũng ít. PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Luận văn tốt nghiệp 2007 GVHD: TS. LƯU THANH ĐỨC HẢI 73 Svth: Đinh Thanh Chí - Trong tất cả các thành phần kinh tế chỉ có hộ sản xuất thường xuyên đến giao dịch và có mối quan hệ lâu dài với ngân hàng còn các thành phần kinh tế khác chỉ ở mức độ thấp. Nguyên nhân là do các thành phần kinh tế này chưa đặt niềm tin vào ngân hàng, chưa tin tưởng vào năng lực tài chính của ngân hàng nên không gửi tiền vào ngân hàng hoặc chỉ gửi rất ít. Vã lại, họ vẫn còn thói quen giao dịch mua bán bằng tiền mặt. Còn chuyện đến ngân hàng để vay cũng rất ít mà khách hàng đến vay chỉ chủ yếu là hộ nông dân. Sở dĩ như vậy là vì các thành phần kinh tế như Doanh nghiệp tư nhân, Công ty Trách nhiệm hữu hạn, Hợp tác xã họ thường vay những món vay lớn với thời gian dài mà lãi suất cho vay của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Quận Cái Răng lại cao hơn so với lãi suất cho vay của các ngân hàng khác trên địa bàn nên họ đến các ngân hàng khác để vay làm giảm được khoản chi phí cho việc sử dụng vốn vay từ ngân hàng. Đây là điều mà mọi khách hàng đều có cùng suy nghĩ như vậy. 5.2. CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG 5.2.1. Một số giải pháp đối với công tác huy động vốn Nguồn vốn là mối quan tâm hàng đầu của ngân hàng hiện nay. Vì vậy để gia tăng doanh số cho vay, để mở rộng và phát triển kinh doanh thì điều đầu tiên ngân hàng phải có là vốn với phương thức “đi vay để cho vay”. Tuy nhiên, hoạt động huy động vốn của ngân hàng phải gắn liền với các chiến lược sử dụng vốn trong từng thời kỳ nhất định. Huy động vốn quá nhiều có thể gây ra trạng thái ứ động vốn trong trường hợp không có cơ hội đầu tư và ngược lại sẽ gây ra trạng thái thiếu vốn ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của ngân hàng. Qua phân tích hoạt động huy động vốn tại NHNo & PTNT Quận Cái Răng ta thấy vốn huy động chiếm tỷ trọng rất cao trong tổng nguồn vốn. Tuy nhiên, NHNo & PTNT Quận Cái Răng vẫn còn là ngân hàng chi nhánh cấp 2 mà theo định hướng của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam thì trong thời gian tới để tăng khả năng cạnh tranh của các Ngân hàng Việt Nam với các Ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam thì các ngân hàng cấp 2 nếu tự có khả năng huy động vốn đáp ứng được nhu cầu vay vốn của khách hàng làm cho hoạt động tín PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Luận văn tốt nghiệp 2007 GVHD: TS. LƯU THANH ĐỨC HẢI 74 Svth: Đinh Thanh Chí dụng tại đơn vị có hiệu quả thì sẽ được năng cấp lên và tách ra thành ngân hàng cấp 1. Và ngược lại, nếu ngân hàng cấp 2 nào không có khả năng tự huy động vốn để đáp ứng được nhu cầu vay vốn của khách hàng thì sẽ bị hạ xuống thành phòng giao dịch (Ngân hàng cấp 3) như đã đề cập ở trên. Chính vì vậy, NHNo & PTNT Quận Cái Răng cần duy trì thế mạnh trong công tác huy động vốn hiện có của mình và nên tiếp tục đẩy mạnh khai thác các nguồn vốn nhàn rỗi còn tiềm tàng trong dân cư bằng cách đa phương hóa, đa dạng hóa các hình thức, các biện pháp huy động vốn để sớm đưa NHNo & PTNT Quận Cái Răng từ ngân hàng cấp 2 lên ngân hàng cấp 1 như sau: - Lãi suất huy động phải thực sự hấp dẫn người dân, luôn giữ nó ở mức tương đối ổn định, không nên thay đổi nhiều lần trong năm để khách hàng yên tâm gởi tiền vào ngân hàng. - Tiếp tục áp dụng lãi suất bậc thang kèm quà lưu niệm, khách hàng gởi tiền càng lớn thì lãi suất càng cao và cứ mỗi lần gửi tiền như vậy ngân hàng sẽ tặng cho khách hàng một món quà lưu niệm như: viết, móc khóa,… - Áp dụng chương trình bốc thăm trúng thưởng nhân các ngày lễ lớn trong năm. Khách hàng đến gửi tiền tại ngân hàng sẽ được tặng ngay một phiếu tham gia chương trình bốc thăm trúng thưởng chẳng hạn như trúng thưởng một tài khoản bằng tiền trị giá 200.000 đồng, 500.000 đồng hoặc 1.000.000 đồng,…đối với từng hạn mức tiền gửi. - Đa dạng hóa các hình thức huy động như: tiết kiệm gửi góp, phát hành kỳ phiếu có kỳ hạn,… nhưng phải đẩy mạnh công tác marketing để thu hút khách hàng. - Ngân hàng cần phối hợp với chính quyền khu vực, phường. Thông qua họ ngân hàng có thể biết được gia cảnh cũng như tình hình kinh tế của những nông hộ sản xuất lớn từ đó ngân hàng có thể cử nhân viên đến tận nhà những nông hộ này để vận động, thuyết phục họ gửi tiền vào ngân hàng bởi vì đa phần hộ nông dân sau khi thu hoạch được mùa trúng giá, số tiền thu được họ tích lũy, cất giữ dưới hình thức bằng tiền mặt hoặc bằng vàng tại nhà. PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Luận văn tốt nghiệp 2007 GVHD: TS. LƯU THANH ĐỨC HẢI 75 Svth: Đinh Thanh Chí - Cần mở rộng công tác tuyên truyền và tiếp thị về huy động vốn để người dân biết được về lãi suất cũng như hình thức huy động vốn đa dạng của ngân hàng nhằm thu hút ngày càng nhiều khách hàng như: treo băng gon, áp phích, phát tờ rơi,… - Tạo niềm tin nơi khách hàng: Lòng tin là một trong những vấn đề sống còn của ngân hàng. Ngân hàng có huy động được vốn hay không là nhờ vào lòng tin của dân chúng. Tạo lòng tin nơi khách hàng là một biện pháp tổng hợp nhiều khía cạnh, sau đây là một số biện pháp điển hình: + Cơ sở vật chất: là một trong những cơ sở vững vàng nhất để tạo niềm tin nơi khách hàng, nhất là vấn đề huy động tiền gửi. Trước mắt ngân hàng nên đầu tư vào cơ sở vật chất cho trụ sở làm việc của ngân hàng thêm tiện nghi, trang trí thẩm mĩ, sắp xếp công việc một cách khoa học. Như thế sẽ tạo được ấn tượng tốt cho khách hàng, họ sẽ nghĩ ngân hàng giàu có, làm ăn có hiệu quả và có thể yên tâm ký thác. + An toàn: Đây là yếu tố mà khách hàng rất quan tâm khi họ gửi tiền vào ngân hàng. Vì ngoài lãi suất cao ngân hàng còn phải chú trọng đến độ an toàn của khách hàng. Theo tâm lý chung của tất cả các khách hàng thì họ chỉ ưa chuộng mức lãi suất vừa phải mà độ an toàn vốn của họ cao hơn là lãi suất cao mà không được an toàn. Vì họ nghĩ ứng với một khoản lợi tức đều kéo theo rủi ro, lợi tức càng cao rủi ro càng nhiều. Để cho khách hàng thấy được độ an toàn của họ, ngân hàng cần phải nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của mình, đây là một biện pháp cơ bản lôi cuốn khách hàng đặc biệt là đối với khách hàng mở tài khoản tiền gửi thanh toán tại ngân hàng. Bởi vì ngân hàng làm ăn có hiệu quả, có nguồn tài chính dồi dào và có uy tín thì khi gửi tiền vào ngân hàng khách hàng mới tin rằng trong bất cứ tình huống khẩn cấp nào khi họ cần rút vốn thì ngân hàng cũng có thể đáp ứng được. + Phong cách phục vụ và trình độ nhân viên: phong cách phục vụ là yếu tố rất quan trọng tác động trực tiếp vào tâm lý khách hàng, họ là cầu nối giữa ngân hàng và khách hàng. Do đó, những nhân viên trực tiếp tiếp xúc với khách hàng cần có một tác phong và phong cách tốt như ân cần, niềm nở, lịch sự, nhã nhặn, cởi mở, PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Luận văn tốt nghiệp 2007 GVHD: TS. LƯU THANH ĐỨC HẢI 76 Svth: Đinh Thanh Chí tận tâm và nhất là có trình độ. Vì vậy, ngân hàng phải thường xuyên có lớp huấn luyện nâng cao trình độ nghiệp vụ chuyên môn cũng như tạo điều kiện cho họ có sự nâng cao kiến thức, trao đổi kinh nghiệm với nhau. Mục tiêu chính là làm sao cho họ hoàn thành nhiệm vụ với tinh thần trách nhiệm cao, có hiểu biết để giải thích khách hàng một cách tường tận, cặn kẽ những vấn đề mà khách hàng quan tâm. Tóm lại, đây là một vấn đề thuộc về tâm lý của khách hàng, khi họ cảm thấy thỏa mãn, vui vẻ, hài lòng thì lần sau có thể họ sẽ tiếp tục gửi tiền vào ngân hàng và giới thiệu cho người khác biết đến. 5.2.2. Một số giải pháp đối với hoạt động cho vay Bên cạnh việc vận dụng những biện pháp linh hoạt, hấp dẫn để huy động vốn ngày càng nhiều thì ngân hàng cũng phải nổ lực tìm những biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của đơn vị. Để đồng tiền không bị đống băng, tiền có thể “đẻ ra tiền” làm tăng doanh thu và lợi nhuận thì ngân hàng phải có những biện pháp thực sự phù hợp giữa việc huy động vốn và sử dụng vốn nhằm mang lại hiệu quả kinh doanh ngày càng cao. - Tiếp tục giữ mối quan hệ tốt đẹp và lâu dài với khách hàng truyền thống, tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng và giải quyết những nhu cầu mới của họ. Trong cho vay phải linh động xuất phát từ nhu cầu khách hàng mà pháp luật không cấm. - Mở rộng khách hàng mới thuộc mọi thành phần kinh tế. Xét duyệt cho vay khách hàng trên cơ sở phân tích kỹ tình hình sản xuất kinh doanh và khả năng tài chính của khách hàng. - Đối với những khách hàng vay những khoản vay lớn và những khách hàng mới đến ngân hàng giao dịch lần đầu, Cán bộ tín dụng cần thực hiện tốt công tác thẩm định; xem xét kỹ và đánh giá chính xác phương án sản xuất, kinh doanh của họ. Trong và sau khi cho vay, ngân hàng cần thường xuyên tổ chức giám sát, kiểm tra việc sử dụng vốn vay của họ. - Trang bị thêm máy móc thiết bị, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho nhân viên. - Tăng cường chiến lược marketing như đặt pano, áp phích chứa đựng những nội dung chính như: muốn đến ngân hàng vay vốn bà con cần có những giấy tờ và PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Luận văn tốt nghiệp 2007 GVHD: TS. LƯU THANH ĐỨC HẢI 77 Svth: Đinh Thanh Chí điều kiện gì? Trình tự các bước tiến hành kể từ khi khách hàng đến ngân hàng xin giấy đề nghị vay vốn cho đến khi nhận được khoản tiền vay từ ngân hàng như thế nào? Lịch trình làm việc của ngân hàng?... tại Ủy ban nhân dân 7 phường của Quận. Thông qua đó khách hàng tiềm năng, hộ nông dân ngày càng hiểu biết rõ hơn về ngân hàng cũng như những điều kiện cần và đủ để vay vốn tạo điều kiện thuận lợi cho họ đến với ngân hàng. - Cán bộ tín dụng phải vừa là nhân viên tín dụng vừa là người tiếp thị cho ngân hàng. * Một số biện pháp để cải thiện chất lượng tín dụng của ngân hàng: - Thực hiện rà soát, đánh giá tình hình nợ thường xuyên, định kỳ và phân loại để nắm rõ thực trạng dư nợ tín dụng. Định kỳ rà soát, quản lý danh mục tín dụng của ngân hàng để đảm bảo thực hiện đúng mục tiêu về giới hạn. - Tổ chức xem xét, thẩm định kỹ, chặt chẽ trước khi cấp các khoản tín dụng mới trong đó có nội dung quan trọng là đánh giá và dự phòng khả năng xảy ra rủi ro. - Thực hiện hoàn chỉnh, bổ sung và quản lý chặt chẽ hồ sơ tín dụng. Cần ban hành những quy định cụ thể, chặt chẽ về việc lưu trữ, bảo quản và quản lý hồ sơ tín dụng. - Có chính sách khen thưởng, giao chỉ tiêu thu nợ đối với các Cán bộ tín dụng. - Lập phương án tận thu nợ gốc, nợ lãi đã xử lý toàn hệ thống. - Tăng cường kiểm tra, kiểm soát quá trình xử lý và tận thu hồi nợ. PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Luận văn tốt nghiệp 2007 GVHD: TS. LƯU THANH ĐỨC HẢI 78 Svth: Đinh Thanh Chí Chương 6 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 6.1. KẾT LUẬN Quận Cái Răng là Quận đang có tiềm năng phát triển mạnh về mọi mặt, cơ cấu kinh tế có sự chuyển dịch rõ nét, công tác đầu tư cho các dự án, công trình đô thị đã và đang tiếp tục diễn ra, bộ mặt kinh tế địa phương thay đổi đáng kể. Qua những phân tích và đánh giá hiệu quả hoạt động tín dụng ngắn hạn và trung hạn của ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Quận Cái Răng cho thấy hoạt động tín dụng của ngân hàng trong thời gian qua luôn đạt được hiệu quả nhất là tính hiệu quả của hoạt động tín dụng ngắn hạn. Bên cạnh đó, ngân hàng cũng đã mở rộng quy mô cho vay, hỗ trợ vốn cho khách hàng ngày càng tốt hơn. Ngân hàng đã phát huy được thế mạnh của mình trong công tác huy động vốn để bổ sung cho nguồn vốn cho vay, thúc đẩy nền kinh tế địa phương phát triển góp phần đưa nền kinh tế thành phố Cần Thơ phát triển xứng tầm với một thành phố trực thuộc trung ương. Công tác tín dụng của ngân hàng có hiệu quả nhất là cho vay đối với Phường Lê Bình, kế đến là Phường Phú Thứ và Tân Phú. Còn thành phần kinh tế có nhu cầu vay vốn nhiều nhất, được ngân hàng hỗ trợ nhiều nhất, hiệu quả nhất là cho vay đối với hộ sản xuất. Điều này thể hiện tính tích cực trong công tác cho vay góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng của ngân hàng. Tuy nhiên, với xu hướng phát triển của nền kinh tế hiện nay, xu hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn, nếu ngân hàng không quan tâm mở rộng đầu tư đối với các phường khác và các thành phần kinh tế khác nhất là các tổ chức kinh tế thì chắc chắn hoạt động của ngân hàng sẽ sớm bị tụt hậu, làm giảm khả năng cạnh tranh của ngân hàng trên thị trường đặc biệt là trong bối cảnh các ngân hàng khác đang đổ xô mở thêm chi nhánh, phòng giao dịch tại Cần Thơ như hiện nay. Việc thực hiện chính sách tín dụng có chọn lọc trong những năm qua đã góp phần nâng cao hiệu quả đầu tư của ngân hàng. Ngân hàng phân loại đối tượng đầu tư có sàn lọc khách hàng, loại dần những khách hàng yếu kém về tài chính từ đó mà PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Luận văn tốt nghiệp 2007 GVHD: TS. LƯU THANH ĐỨC HẢI 79 Svth: Đinh Thanh Chí ngân hàng đã đầu tư vốn đúng đối tượng, các đơn vị cá nhân vay vốn sử dụng vốn đúng mục đích, có hiệu quả nên có khả năng trả nợ và lãi kịp thời ít có lãi quá hạn. Từ những thành quả đạt được làm cho lợi nhuận của ngân hàng ở mức tương đối cao và tăng trưởng qua các năm. Điều này thể hiện tính hiệu quả hoạt động tín dụng của ngân hàng mặc dù ngân hàng vẫn đang còn phải đối mặt với những khó khăn thử thách nhất là sự xuất hiện của các tổ chức tín dụng nước ngoài gia nhập vào thị trường Việt Nam trong thời gian tới. Chính vì vậy, cần có sự nổ lực hơn nữa của toàn thể cán bộ công nhân viên và sự lãnh đạo chặt chẽ của Ban Giám đốc trong quá trình thực hiện chức năng của mình để góp phần nâng uy thế của ngân hàng trên thương trường và lúc đó ngân hàng sẽ có sức cạnh tranh mạnh mẽ hơn. 6.2. KIẾN NGHỊ Trên cơ sở tìm hiểu và đánh giá thực trạng hoạt động tín dụng của ngân hàng, em xin trình bày một số kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng của ngân hàng như sau: - Do đặc thù là ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn và khách hàng chủ yếu là nông dân chính vì thế ngân hàng cần mở rộng chiến lược marketing như đã trình bày ở trên để rút ngắn khoảng cách giữa ngân hàng và khách hàng làm cho khách hàng gắn bó hơn, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của mình đối với ngân hàng hơn. - Để thực hiện tốt khẩu hiệu “vui lòng khách đến vừa lòng khách đi” thì toàn thể nhân viên của ngân hàng ngoài trình độ chuyên môn, tác phong chuyên nghiệp cần phải có thái độ phục vụ tốt, nhiệt tình, tận tâm nhằm tạo mối quan hệ tốt đẹp giữa ngân hàng với khách hàng để ngày càng có được sự yêu mến của khách hàng kể cả trong công tác huy động vốn và cho vay nhằm tạo nên uy tín cho ngân hàng. - Cần tiếp tục đẩy mạnh công tác huy động vốn để tiếp tục mở rộng cho vay mà đặc biệt là mở rộng cho vay trung hạn. - Cán bộ tín dụng cần phấn đấu hơn nữa trong công tác thu hồi nợ để giảm thiểu nợ quá hạn. PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Luận văn tốt nghiệp 2007 GVHD: TS. LƯU THANH ĐỨC HẢI 80 Svth: Đinh Thanh Chí - Hoạt động cho vay tuy mang nhiều lợi nhuận cho ngân hàng nhưng đây là hoạt động có nhiều rủi ro. Vì vậy, bên cạnh việc không ngừng nâng cao hiệu quả cấp tín dụng như hiện nay, ngân hàng cần quan tâm đẩy mạnh và nâng cao chất lượng dịch vụ khác để tăng thu nhập cho ngân hàng nhưng ít rủi ro và giảm bớt sức ép lên tăng trưởng tín dụng. - Ngân hàng cần xây dựng và phát triển nguồn lực con người. Song song với việc chú trọng lực lượng nhân viên sẵn có phù hợp với khả năng và yêu cầu công tác, ngân hàng nên tổ chức bồi dưỡng, nâng cao chất lượng cán bộ nhân viên cả về phẩm chất lẫn trình độ chuyên môn. PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com PHỤ LỤC Phụ lục 1: Tình hình nguồn vốn của NHNo & PTNT Quận Cái Răng. Đvt: triệu đồng. Năm 2005/2004 2006/2005 Chỉ tiêu 2004 2005 2006 Số tiền % Số tiền % 1. Nguồn vốn huy động 102.486 138.900 151.712 36.414 35,53 12.812 9,22 - TG không kỳ hạn 51.386 65.000 56.158 13.614 26,49 - 8.842 - 13,60 - TG có kỳ hạn 49.824 71.895 93.514 22.071 44,30 21.619 30,07 - Kỳ phiếu, Trái phiếu 1.257 2.105 2.040 848 67,46 - 65 - 3,09 2. Vốn điều chuyển 59.514 35.634 11.414 - 23.880 - 40,13 - 24.220 - 67,97 Tổng nguồn vốn 162.000 174.534 163.126 12.534 7,74 - 11.408 - 6,54 (Nguồn: Phòng Kinh doanh NHNo & PTNT Quận Cái Răng) PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Phụ lục 2: Tình hình nợ gia hạn theo địa bàn. Đvt: triệu đồng. Năm 2005/2004 2006/2005 Phường 2004 2005 2006 Số tiền % Số tiền % 1. Thường Thạnh 0 262 20 262 - - 242 - 92,37 2. Tân Phú 0 489 198 489 - - 291 - 59,51 3. Ba Láng 0 119 1.590 119 - 1.471 - 4. Hưng Phú 0 0 0 - - - - 5. Lê Bình 0 4.213 275 4.213 - - 3.938 - 93,47 6. Phú Thứ 0 1.309 0 1.309 - - 1.309 - 7. Hưng Thạnh 0 130 0 130 - - 130 - Quận Cái Răng 0 6.522 2.083 6.522 - - 4.439 - 68,06 (Nguồn: Phòng Kinh doanh NHNo & PTNT Quận Cái Răng) PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Phụ lục 3: Tình hình nợ quá hạn theo địa bàn. Đvt: triệu đồng. Năm 2005/2004 2006/2005 Phường 2004 2005 2006 Số tiền % Số tiền % 1. Thường Thạnh 10 0 0 - 10 - - - 2. Tân Phú 16 40 70 24 150,00 30 75,00 3. Ba Láng 0 0 96 - - 96 - 4. Hưng Phú 0 0 60 - - 60 - 5. Lê Bình 24 113 144 89 370,83 31 27,43 6. Phú Thứ 80 0 0 - 80 - - - 7. Hưng Thạnh 0 0 0 - - - - Quận Cái Răng 130 153 370 23 17,69 217 141,83 (Nguồn: Phòng Kinh doanh NHNo & PTNT Quận Cái Răng) PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Phụ lục 4: Tình hình nợ gia hạn theo thành phần kinh tế. Đvt: triệu đồng. Năm 2005/2004 2006/2005 Thành phần kinh tế 2004 2005 2006 Số tiền % Số tiền % DNTN 0 600 0 600 - - 600 - TNHH 0 0 0 - - - - HTX 0 0 0 - - - - Hộ SX 0 3.994 1.865 3.994 - - 2.129 - 53,30 Khác 0 1.928 218 1.928 - - 1.710 - 88,69 Quận Cái Răng 0 6.522 2.083 6.522 - - 4.439 - 68,06 (Nguồn: Phòng Kinh doanh NHNo & PTNT Quận Cái Răng) PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Phụ lục 5: Tình hình nợ qúa hạn theo thành phần kinh tế. Đvt: triệu đồng. Năm 2005/2004 2006/2005 Thành phần kinh tế 2004 2005 2006 Số tiền % Số tiền % DNTN 0 0 0 - - - - TNHH 0 0 0 - - - - HTX 0 0 0 - - - - Hộ SX 24 123 350 99 412,50 227 184,55 Khác 106 30 20 - 76 - 71,70 - 10 - 33,33 Quận Cái Răng 130 153 370 23 17,69 217 141,83 (Nguồn: Phòng Kinh doanh NHNo & PTNT Quận Cái Răng) PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Phụ lục 6: Tình hình dư nợ bình quân theo địa bàn. Đvt: triệu đồng. 2004 2005 2006 Phường DNĐN DNCN DNBQ DNĐN DNCN DNBQ DNĐN DNCN DNBQ 1. Thường Thạnh 1 5.968 2.985 5.968 8.528 7.248 8.528 9.430 8.979 2. Tân Phú 3.001 9.638 12.639 9.638 19.770 14.704 19.770 21.979 20.875 3. Ba Láng 0 4.039 2.020 4.039 11.746 7.893 11.746 14.436 13.091 4. Hưng Phú 0 4.300 2.150 4.300 16.668 10.484 16.668 21.118 18.893 5. Lê Bình 34.542 46.261 40.402 46.261 50.342 48.302 50.342 35.998 43.170 6. Phú Thứ 1 14.312 7.157 14.312 20.021 17.167 20.021 27.833 23.927 7. Hưng Thạnh 0 1.633 817 1.633 5.872 3.753 5.872 8.208 7.040 (Nguồn: Phòng Kinh doanh NHNo & PTNT Quận Cái Răng) Ghi chú: DNĐN: Dư nợ đầu năm. DNCN: Dư nợ cuối năm. DNBQ: Dư nợ bình quân. PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Phụ lục 7: Tình hình dư nợ bình quân theo thành phần kinh tế. Đvt: triệu đồng. 2004 2005 2006 Thành phần Kinh tế DNĐN DNCN DNBQ DNĐN DNCN DNBQ DNĐN DNCN DNBQ DNTN 2.200 4.480 3.340 4.480 4.900 4.690 4.900 9.310 7.105 TNHH 500 0 250 0 1.200 600 1.200 0 600 HTX 200 0 100 0 871 436 871 1.000 936 Hộ SX 29.593 63.928 46.761 63.928 97.198 80.563 97.198 94.326 95.762 Khác 5.052 17.743 22.795 17.743 28.778 23.261 28.778 34.366 31.572 (Nguồn: Phòng Kinh doanh NHNo & PTNT Quận Cái Răng) PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Bùi Văn Trịnh, Thái Văn Đại, (2005). Bài giảng Tiền tệ ngân hàng. Tủ sách Đại học Cần Thơ. 2. Thái Văn Đại, (2005). Giáo trình Nghiệp vụ Ngân hàng Thương mại. Tủ sách Đại học Cần Thơ. 3. Trần Ái Kết, (1997). Lý thuyết tài chính tín dụng. 4. Lê Văn Tề, (2005). Giáo trình Lý thuyết tài chính - tiền tệ. NXB Thống Kê. 5. Trần Thanh Hậu, (2006). Tiểu luận: Phân tích tình hình cho vay ngắn hạn và trung hạn tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Quận Cái Răng. Đại học Cần Thơ. 6. Nguyễn Văn Vũ, (2004). Luận văn: Phân tích hoạt động tín dụng cho sản xuất nông nghiệp tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Châu Thành - Cần Thơ. Đại học Cần Thơ. 7. Võ Văn Rồi, (2005). Tiểu luận: Phân tích tình hình cho vay và thu nợ tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Quận Cái Răng. Đại học Cần Thơ. 8. Các bảng Báo cáo tài chính và các bảng Cân đối tài khoản tổng hợp của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển Nông thôn Quận Cái Răng qua 3 từ năm 2004 đến năm 2006. 9. Các tài liệu khác liên quan đến hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Quận Cái Răng. PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • pdfPhan tich hoat dong ngan han va trung han.pdf
Tài liệu liên quan