Luận văn Phương pháp dạy học chữa lỗi từ ngữ, ngữ pháp cho học sinh THPT dân tộc Khmer (Trên cứ liệu trường THPT dân tộc nội trú An Giang)

caâu sai cuï theå. Caùc caâu sai vöøa daãn coù theå söûa chöõa laïi nhö sau: (a) … Hình aûnh moät ngöôøi con trai lanh lôïi, mieäng töôi nhö hoa, aên noùi meàm moûng deã nghe ñang aùm aûnh trong taâm trí cuûa naøng. (b) Xuaân Dieäu laø moät con ngöôøi yeâu ñôøi, thieát tha vôùi cuoäc soáng. (c) Ngöôøi nghóa só Caàn Giuoäc, vôùi taám loøng yeâu laøng xoùm queâ höông tha thieát, ñaõ xaû thaân queân mình vì ñaïi nghóa. Tröø caâu (a), hai caùch söûa chöõa maø chuùng ta ñaõ aùp duïng ñoái vôùi caùc caâu sai (b), (c) môùi chæ laø hai höôùng söûa chöõa chung ñoái vôùi kieåu loãi caâu sai naøy. Bôûi vì, söûa chöõa nhö vaäy vaãn taùch rôøi caâu sai vôùi vaên caûnh chöùa ñöïng chuùng. Do ñoù, tröôùc moãi caâu sai thieáu VN, ta aùp duïng caùch söûa chöõa naøo vaø söûa chöõa nhö theá naøo, caàn phaûi xem xeùt trong moái quan heä veà ngöõ nghóa – loâgich vôùi caùc caâu vaên xung quanh noù trong ñoaïn vaên. Tröôùc hieän töôïng caâu maø hieän daïng cuûa noù chæ laø moät ngöõ danh töø, caàn phaûi caân nhaéc, phaân bieät giöõa moät beân laø caâu sai (nhö caâu (a)) vaø moät beân laø keát quaû cuûa hieän töôïng tænh löôïc (tænh löôïc CN vaø ñoäng töø trung taâm cuûa VN) (caêth prothieân khlia nöng keâridasaêp piseâch roâ both chong kôroi khlia). Hieän daïng cuûa caâu chæ laø moät ngöõ, coù giaù trò giaûi thích, thuyeát minh cho caâu tröôùc. 89 Ví duï: (a) “Vaên hoïc thôøi kyø naøy ñaõ phaûn aùnh ñöôïc tinh thaàn yeâu nöôùc cuûa nhaân daân ta. Tinh thaàn chieán ñaáu hy sinh duõng caûm cuûa nhöõng ngöôøi chieán só ôû ngoaøi maët traän, cuûa nhöõng ngöôøi meï, ngöôøi vôï ôû haäu phöông.” (b) “Nhöng giöõa bao nhieâu toái taém daøy ñaëc aáy, aùnh saùng vaãn ngôøi leân. AÙnh saùng cuûa loøng thöông ngöôøi vaø yeâu ñôøi voâ haïn.” 3.3.1.3. Caâu thieáu keát caáu chuû – vò noøng coát Caâu thieáu keát caáu C – V noøng coát laø kieåu loãi ngöõ phaùp maø hieän daïng cuûa caâu chæ laø moät hay vaøi thaønh phaàn phuï ngoaøi noøng coát caâu, vaø döïa vaøo vaên caûnh ta khoâng theå naøo khoâi phuïc laïi caáu truùc ñaày ñuû cuûa noù. Caâu thieáu keát caáu C – V noøng coát thöôøng laïi rôi vaøo caâu ñôn, vaø hieän daïng cuûa kieåu loãi caâu sai naøy coù theå qui veà hai bieåu hieän chính: (1) Giôùi ngöõ / ngöõ danh töø (coù chöùc naêng nhö traïng ngöõ) (2) Giôùi ngöõ / ngöõ danh töø (coù chöùc naêng nhö traïng ngöõ), ngöõ danh töø (coù chöùc naêng nhö giaûi thích). Ví duï: (a) “Vôùi tinh thaàn chieán ñaáu duõng caûm, vôùi tinh thaàn ñoaøn keát moät loøng choáng ngoaïi xaâm cuûa nghóa quaân”. (b) “Ñeå laøm noåi baät hình aûnh cao quyù vaø ñeïp ñeõ cuûa ngöôøi nghóa só Caàn Giuoäc, nhöõng ngöôøi chieán só ñaáu tranh cho ñoäc laäp, töï do daân toäc”. (c) “Vaäy maø khi ngöôøi con gaùi xinh ñeïp nhaát laøng ñaõ cuoàng nhieät trao heát tình yeâu cho caäu, ruû caäu boû laøng ñi lieàu!” (Nguyeãn Khaéc Tröôøng – “Maûnh ñaát laém ngöôøi nhieàu ma”). 90 Hieän daïng cuûa caâu (a) goàm coù hai giôùi ngöõ, coù giaù trò nhö hai traïng ngöõ. Hieän daïng cuûa caâu (b) goàm moät giôùi ngöõ, coù chöùc naêng nhö traïng ngöõ, vaø moät ngöõ danh töø coù giaù trò nhö giaûi thích ngöõ. Hieän daïng caâu (c) goàm coù moät toå hôïp coù giaù trò nhö chuyeån ngöõ (thaønh phaàn phuï chuyeån tieáp) vaø ngöõ danh töø coù giaù trò nhö traïng ngöõ. Caùc caâu treân ñeàu khoâng coù keát caáu C – V noøng coát, keát caáu C – V ôû baäc caâu. Caâu thieáu keát caáu C – V noøng coát xuaát hieän khaù phoå bieán trong caùc baøi laøm vaên cuûa HS, nhaát laø sai ôû daïng (2). Hieän töôïng naøy chieám tæ leä töø 6% – 15%. Nhöng so vôùi hieän töôïng ñaët caâu thieáu CN, noù ít hôn nhieàu. Baûng 2.10. Keát quaû loãi ñaët caâu thieáu keát caáu C – V noøng coát cuûa HS trong caùc baøi kieåm tra thi hoïc kyø HOÏC KYØ I HOÏC KYØ II KHOÁI LÔÙP TOÅNG SOÁ SL TL SL TL 12 11 10 97 100 100 08 15 14 8,25% 15,00% 14,00% 14 06 09 14,43% 6,00% 9,00% (SL: Soá löôïng baøi maéc loãi; TL: Tæ leä) Nguyeân nhaân daãn ñeán kieåu loãi sai naøy laø do HS khoâng naém vöõng kieán thöùc ngöõ phaùp, nhaát laø tính hoaøn chænh cuûa caâu. Noù daãn ñeán söï nhaàm laãn giöõa caùc thaønh phaàn noøng coát vôùi caùc loaïi thaønh phaàn phuï ngoaøi noøng coát. Tröôøng hôïp do söû duïng daáu chaám caâu thieáu chính xaùc, HS maéc phaûi kieåu loãi sai naøy. Ví duï: 91 (d) “Moät laàn khi nghe baø Nghò goïi con gaùi laø “caùi hai”. Haén ñaõ cau maøy traùch vôï: “Sao baø cöù goïi con baèng caùi loái xaùch meù nhö vaäy? Toâi ñaõ daën baø goïi noù baèng môï…” Caâu treân, HS duøng sai daáu chaám neân taùch hai ngöõ danh töø coù giaù trò nhö hai traïng ngöõ khoûi keát caáu C – V noøng coát, laøm caâu sai. Ñoái vôùi loãi sai naøy, coù hai caùch söûa chöõa laø taïo theâm keát caáu C – V döïa treân caáu truùc coù saün hoaëc chuyeån ñoåi caáu truùc coù saün cuûa caâu sai thaønh caâu hoaøn chænh. Döôùi ñaây laø caùc caâu sai ñöôïc söûa chöõa laïi: (a) Vôùi tinh thaàn ñoaøn keát moät loøng, nghóa quaân ñaõ chieán ñaáu duõng caûm, xem thöôøng moïi thöù vuõ khí toái taân cuûa giaëc. (b) Ñeå laøm noåi baät nhöõng phaåm chaát cao ñeïp cuûa ngöôøi nghóa só Caàn Giuoäc, nhöõng ngöôøi chieán só – noâng daân ñaáu tranh cho ñoäc laäp, töï do cuûa daân toäc, Nguyeãn Ñình Chieåu ñaõ khaéc hoïa ñaäm neùt tö theá hieân ngang cuûa hoï khi ñoái maët vôùi keû thuø. (c) Vaäy maø khi ngöôøi gaùi ñeïp nhaát laøng cuoàng nhieät trao heát tình yeâu cho caäu, ruû caäu boû laøng ñi lieàu, caäu ñaõ choái töø moät caùch heøn nhaùt. Caâu (a) ñöôïc söûa chöõa theo söï chuyeån ñoåi caáu truùc cuûa caâu sai thaønh caâu ñuùng, coù boå sung theâm vò ngöõ thöù hai. Caâu (b) ñöôïc söûa theo caùch taïo theâm keát caáu C – V noøng coát. Coøn caâu (c) cuõng söûa theo caùch töông töï. Cuõng nhö ñoái vôùi kieåu caâu sai thieáu CN vaø caâu sai thieáu VN, khi söûa caâu sai thieáu keát caáu C – V noøng coát, choïn löïa caùch söûa chöõa naøo laø phaûi tuøy thuoäc vaøo caâu sai cuï theå. Vaø khi tieán haønh söûa chöõa, nhaát thieát phaûi xem xeùt moái quan heä veà ngöõ nghóa – loâgich giöõa caâu sai vôùi caùc caâu xung quanh noù trong ñoaïn vaên ñeå ñaûm baûo söï maïch laïc giöõa caùc caâu. 92 Rieâng caâu (d), chæ thay daáu chaám baèng daáu phaåy, ta seõ coù caâu ñuùng: Moät laàn, nghe baø Nghò goïi con gaùi baèng “caùi hai”, haén cau maøy traùch vôï: “Sao baø cöù goïi baèng loái xaùch meù nhö vaäy? Toâi daën baø goïi noù baèng môï…” 3.3.1.4. Caâu gheùp phuï thuoäc thieáu cuù phaùp Ñaây laø loaïi caâu gheùp coù hai cuù phaùp (hai keát caáu C – V noøng coát) keát hôïp vôùi nhau theo quan heä phuï thuoäc. Ñieàu ñoù coù nghóa laø trong loaïi caâu gheùp naøy, hai cuù phaùp raøng buoäc, nöông töïa laãn nhau, khoâng theå taùch rôøi nhau. Ñaëc ñieåm ñoù cuõng qui ñònh, ôû daïng chuaån, loaïi caâu gheùp naøy phaûi coù hai cuù phaùp, hieän daïng ñaày ñuû hay khoâng ñaày ñuû, khoâng keå thaønh phaàn phuï ngoaøi noøng coát. Trong caâu gheùp phuï thuoäc, hai cuù phaùp thöôøng keát hôïp vôùi nhau baèng caëp lieân töø hoâ öùng, hoaëc moät soá caëp töø loaïi khaùc laâm thôøi coù chöùc naêng lieân keát hai cuù phaùp. Neáu goïi L1 laø lieân töø thöù nhaát, L2 laø lieân töø thöù hai, ta coù moâ hình caáu truùc tieâu bieåu cuûa caâu gheùp phuï thuoäc nhö sau: L1C1 – V1, L2C2 – V2. Caâu gheùp phuï thuoäc thieáu cuù phaùp laø kieåu loãi sai maø hieän daïng cuûa noù coù cuù phaùp thöù nhaát: L1C1 – V1, hoaøn toaøn thieáu cuù phaùp thöù hai, hay cuù phaùp thöù hai chæ coù thaønh phaàn phuï ngoaøi noøng coát caâu. Hoaëc caâu gheùp phuï thuoäc coù caëp quan heä töø nhöng ngöôøi vieát söû duïng khoâng ñaày ñuû (caëp quan heä: “neáu… thì…” chæ vieát töø “neáu” maø thieáu haún töø “thì”)… Ví duï: (a) “Khi thöïc daân Phaùp xaâm löôïc nöôùc ta, vì trieàu ñình nhaø Nguyeãn nhu nhöôïc, heøn nhaùt. Nguyeãn Ñình Chieåu ñaõ duøng ngoøi buùt saéc beùn cuûa 93 mình laøm vuõ khí ñaáu tranh khoâng khoan nhöôïng vôùi keû thuø, vaø heát loøng ca ngôïi ngöôøi noâng daân daùm queân mình vì nghóa lôùn”. (b) “Xuaân Dieäu laø nhaø thô tieâu bieåu cho thô ca laõng maïn tröôùc Caùch maïng . Duø taâm hoàn oâng coù luùc chaùn naûn, hoaøi nghi, coâ ñôn. OÂng coù nhöõng ñoùng goùp lôùn cho neàn thi ca Vieät Nam giai ñoaïn luùc baáy giôø”. (c) “Coøn baùc Phuùc, neáu baùc coù khuyeát ñieåm daïo laøm chuû nhieäm tröôùc ñaây, chaéc laø coù thoâi!” (Nguyeãn Khaéc Tröôøng – “Maûnh ñaát laém ngöôøi nhieàu ma”). Ví duï (a), caâu thöù nhaát chæ goàm coù moät traïng ngöõ vaø moät cuù phaùp neâu leân nguyeân nhaân. Caâu naøy chæ coù moät cuù phaùp. Caâu thöù hai trong ví duï (c) chæ coù moät cuù phaùp, neâu leân ñieàu kieän cöïc ñoan. Trong ví duï (c), caáu truùc caâu goàm coù moät toå hôïp töø coù giaù trò chuyeån tieáp (“coøn baùc Phuùc”), moät keát caáu C – V noøng coát neâu leân ñieàu kieän, vaø moät ngöõ ñoaïn coù giaù trò nhö moät chuù thích ngöõ (“maø chaéc laø coù thoâi”). Coù tröôøng hôïp hieän daïng cuûa caâu ñaày ñuû hai cuù phaùp, nhöõng do hoïc sinh duøng sai daáu chaám laøm hai cuù phaùp bò taùch rôøi trôû thaønh caâu sai: Ví duï: (e) Nguyeãn Du thaáy roõ xaõ hoäi phong kieán ñaày baát coâng, oan traùi. Nhöng vì oâng khoâng theå giaûi thích noåi cuoäc ñôøi vaø khoâng bieát laøm theá naøo ñeå thay ñoåi noù. Cho neân oâng khoâng traùnh khoûi buoàn phieàn, beá taéc. Caâu gheùp phuï thuoäc thieáu cuù phaùp xuaát hieän khoaûng 5% – 10% trong nhöõng baøi laøm cuûa HS. Nguyeân nhaân daãn ñeán kieåu loãi sai naøy laø do ngöôøi vieát nhaän thöùc thieáu chính xaùc veà tính hoaøn chænh töông ñoái cuûa caâu ôû caû hai bình dieän: caáu truùc ngöõ phaùp vaø noäi dung bieåu ñaït. Nhaát laø do thieáu hieåu bieát 94 veà ñaëc ñieåm caùc maët caâu gheùp noùi chung vaø caâu gheùp phuï thuoäc noùi rieâng. Ñoái vôùi caâu gheùp phuï thuoäc thieáu cuù phaùp, höôùng söûa chöõ laø taïo theâm cuù phaùp thöù hai (L2 C2 – V2) sao cho cuù phaùp naøy töông hôïp veà ngöõ nghóa – loâgich vôùi cuù phaùp thöù nhaát ñaõ coù saün. Nhöng khi söûa töøng caâu cuï theå, moät maët phaûi döïa vaøo caáu truùc vaø noäi dung bieåu ñaït cuûa cuù phaùp ñaõ coù. Maët khaùc, ta xem xeùt ñeán moái quan heä giöõa caâu ñöôïc söûa chöõa vôùi caùc caâu vaên xung quanh noù. Vaø neáu thaáy caàn thieát, chuùng ta coøn phaûi söûa chöõa nhoû nhöõng caâu vaên xung quanh nhö theâm bôùt, thay ñoåi töø ngöõ, ñeå ñaûm baûo söï lieân keát giöõa caùc caâu vôùi nhau. Caùc caâu (a), (b), (c) coù theå söûa chöõa nhö sau: (a) Khi thöïc daân Phaùp xaâm löôïc nöôùc ta, vì nhu nhöôïc, heøn nhaùt, neân trieàu ñình nhaø Nguyeãn ñaõ ñaàu haøng, kyù hoøa öôùc vôùi giaëc. Trong tình hình ñoù, Nguyeãn Ñình Chieåu ñaõ duøng ngoøi buùt saéc beùn cuûa mình ñeå laøm vuõ khí ñaáu tranh khoâng khoan nhöôïng vôùi keû thuø vaø heát loøng ca ngôïi nhöõng ngöôøi noâng daân daõm queân mình vì nghóa lôùn. Caâu treân ñöôïc chöõa baèng caùch taïo theâm cuù phaùp thöù hai vaø traïng ngöõ cho caâu tieáp theo ñeå ñaûm baûo söï lieân keát chaët cheõ giöõa caùc caâu. (b) Xuaân Dieäu laø moät trong nhöõng nhaø thô tieâu bieåu cuûa traøo löu thô ca laõng maïn tröôùc Caùch maïng thaùng Taùm. Duø coù luùc oâng caûm thaáy bi quan, hoaøi nghi, coâ ñôn nhöng baûn chaát taâm hoàn nhaø thô yeâu ñôøi, thieát tha vôùi cuoäc soáng. (c) Coøn veà baùc Phuùc, neáu baùc coù khuyeát ñieåm daïo laøm chuû nhieäm, maø chaéc laø coù thoâi, thì baùc neân thaønh thaät nhìn nhaän. 95 Rieâng ñoái vôùi tröôøng hôïp sai laø do HS chaám caâu sai, nhö caâu (e), thì söûa baèng caùch thay daáu chaám baèng daáu phaåy ñeå gheùp hai cuù phaùp laïi thaønh moät caâu hoaøn chænh: (d) Nguyeãn Du thaáy roõ xaõ hoäi phong kieán ñaày baát coâng, oan traùi. Nhöng vì oâng khoâng theå giaûi thích noåi cuoäc ñôøi vaø khoâng bieát laøm theá naøo ñeå thay ñoåi noù, cho neân oâng khoâng traùnh khoûi buoàn phieàn, beá taéc. Cuõng coù theå chöõa caâu naøy theo moät caùch khaùc. Ñoù laø boû L1 (“Vì”) trong cuù phaùp thöù nhaát, giöõ nguyeân daáu chaám vaø cuù phaùp thöù hai. Söûa nhö vaäy töùc laø ta bieán cuù phaùp thöù nhaát thaønh caâu ñôn, coøn cuù phaùp thöù hai trôû thaønh caâu gheùp qua laïi bò tænh löôïc cuù phaùp thöù nhaát, hieän daïng chæ coøn cuù phaùp thöù hai vaø L2 (“cho neân”) trôû thaønh phöông tieän lieân keát caâu (phöông tieän noái). Ví duï: Nguyeãn Du thaáy roõ xaõ hoäi phong kieán ñaày daãy baát coâng, oan traùi. Nhöng oâng khoâng theå giaûi thích noåi cuoäc ñôøi vaø khoâng bieát laøm theá naøo ñeå thay ñoåi noù. Cho neân oâng khoâng traùnh khoûi buoàn phieàn, beá taéc. ÔÛ ñaây cuõng caàn phaân bieät caâu gheùp phuï thuoäc thieáu cuù phaùp, moät kieåu loãi ngöõ phaùp, vôùi caâu gheùp phuï thuoäc coù hieän daïng moät cuù phaùp, keát quaû cuûa vieäc tænh löôïc caâu trong vaên baûn, moät bieán theå caáu truùc cuûa caâu gheùp phuï thuoäc, vaãn ñöôïc xem laø chuaån möïc. Nhö ñaõ trình baøy, caáu truùc cuûa caâu gheùp phuï thuoäc thieáu cuù phaùp chæ coù cuù phaùp thöù nhaát (L1C1 – V1). Trong khi ñoù, hieän daïng cuûa caâu gheùp phuï thuoäc tænh löôïc laïi chæ cuù phaùp thöù hai (L2C2 – V2), cuù phaùp thöù nhaát xem nhö ñaõ löôïc boû. Ví duï: 96 Ñoái vôùi ñoái töôïng cuûa mình, Nguyeãn Khuyeán ít coù thaùi ñoä haèn hoïc, maït saùt. Nhöng oâng laïi coù yù thöùc raát roõ veà caùi theá hôn haún cuûa mình ôû maët nhaân caùch, ñaïo ñöùc vaø ôû caû khoa danh nöõa. Cho neân oâng thöôøng laáy tö caùch cuûa ngöôøi ñöùng treân nhìn xuoáng, vöøa ñaû kích laïi vöøa thöông haïi. Trong ví duï treân, caâu thöù hai vaø caâu thöù ba laø hieän daïng coøn laïi cuûa caâu gheùp phuï thuoäc tænh löôïc cuù phaùp thöù nhaát. Döïa vaøo vaên caûnh, ta coù theå phuïc hoài laïi hieän daïng ñaày ñuû cuûa hai caâu naøy nhö sau: Caâu thöù hai: Maëc duø ñoái vôùi ñoái töôïng cuûa mình, Nguyeãn Khuyeán ít coù thaùi ñoä haèn hoïc, maït saùt, nhöng oâng laïi yù thöùc roõ veà caùi theá hôn haún cuûa mình. Caâu thöù ba: Vì oâng coù yù thöùc raát roõ veà caùi theá hôn haún cuûa mình veà maët nhaân caùch, ñaïo ñöùc vaø caû khoa danh nöõa, cho neân oâng thöôøng laáy tö caùch cuûa ngöôøi ñöùng treân nhìn xuoáng, vöøa ñaû kích, laïi vöøa thöông haïi. Nhöng neáu vieát ñaày ñuû nhö vaäy thì caâu sau seõ laëp laïi caâu tröôùc, trôû neân daøi doøng, khoâng caàn thieát. Vì leõ ñoù, ngöôøi vieát ñaõ khoâng hieån ngoân hoùa cuù phaùp thöù nhaát cuûa hai caâu, hieän daïng cuûa hai caâu chæ coù cuù phaùp thöù hai, vaø L2 (“nhöng”, “cho neân”) trôû thaønh phöông tieän noái caâu. 3.3.2. Caâu sai do vi phaïm qui taéc keát hôïp Khaùc vôùi kieåu caâu sai do caáu truùc khoâng hoaøn chænh, caâu sai do vi phaïm qui taéc keát hôïp, maëc duø khoâng thieáu caùc thaønh phaàn noøng coát, nhöng hieän daïng cuûa caâu coù nhöõng ngöõ ñoaïn keát hôïp vôùi nhau khoâng ñuùng qui ñònh cuûa ngöõ phaùp, neân trôû thaønh loãi sai. 97 Döïa vaøo tính chaát, ñaëc ñieåm cuûa hieän töôïng sai, coù theå chia loaïi loãi naøy thaønh ba kieåu loãi nhoû. 3.3.2.1. Caâu ñöùt caáu truùc ngöõ phaùp Khi tham gia toå chöùc noäi boä cuûa caâu, nhìn chung caùc töø ngöõ phaûi ñaûm baûo moái quan heä veà ngöõ phaùp vaø ngöõ nghóa, döïa treân caùc qui taéc keát hôïp coù saün. Moái quan heä qua laïi ñoù trong toå chöùc caâu ñöôïc xaùc laäp baèng traät töï tuyeán tính giöõa caùc töø ngöõ, hay baèng töø coâng cuï, hay phöông thöùc cô baûn cuûa TV. Ñöùt caáu truùc ngöõ phaùp laø kieåu loãi sai maø hieän daïng caâu coù nhöõng ngöõ ñoaïn rôøi raïc, moái quan heä veà ngöõ phaùp vaø ngöõ nghóa cuûa chuùng vôùi caùc ngöõ ñoaïn khaùc khoâng ñöôïc xaùc laäp roõ raøng, cuï theå. Xem xeùt caùc ví duï döôùi ñaây: (a) “Baøi thô treân chuùng ta thaáy taám loøng nhaân ñaïo cuûa Nguyeãn Du theå hieän raát roõ qua caùc caâu hoûi tu töø”. (b) “Söï troùi chaët cuûa boùng ñeâm ñaùng sôï ñoù Xuaân Dieäu thaáy caûnh vaät xung quanh khoâng coøn töôi thaém, maø chæ moät maøu ñen toái aûm ñaïm”. (c) “Tinh thaàn chieán ñaáu hy sinh duõng caûm cuûa nhöõng ngöôøi nghóa só luoân neâu cao khí theá taán coâng, trang bò thoâ sô, ngheøo naøn”. Trong ví duï (a), moái quan heä giöõa ngöõ danh töø “baøi thô treân” vôùi keát caáu chuû – vò ñöùng sau noù khoâng ñöôïc xaùc laäp roõ raøng, cuï theå. Coøn caâu (b), ngöõ danh töø “söï troùi chaët cuûa boùng ñeâm ñaùng sôï ñoù” laø ngöõ ñoaïn bò ñöùt rôøi khoûi caáu truùc caâu, ñoù laø chöa keå loãi veà töø ngöõ. Caâu (c), coù hai ngöõ ñoaïn bò ñöùt rôøi khoûi caáu truùc C - V ôû giöõa caâu. Ngöõ ñoaïn thöù nhaát laø ngöõ danh töø “tinh thaàn chieán ñaáu hy sinh duõng caûm cuûa ngöôøi nghóa só”, ngöõ ñoaïn thöù hai 98 laø “trang bò thoâ sô, ngheøo naøn”. Moái quan heä veà maët ngöõ phaùp giöõa hai ngöõ ñoaïn naøy vôùi keát caáu C – V khoâng ñöôïc xaùc laäp moät caùch cuï theå baèng nhöõng phöông tieän ngöõ phaùp caàn thieát. Hieän töôïng ñöùt caáu truùc ngöõ phaùp xuaát hieän töong ñoái ít trong caùc baøi laøm vaên cuûa HS THPT so vôùi HS THCS. Noù taäp trung vaøo nhöõng baøi vieát cuûa HS lôùp 10. Trong caùc baøi vieát cuûa HS lôùp 11 vaø 12 thænh thoaûng môùi baét gaëp kieåu loãi sai naøy. Baøi coù sai thöôøng khoâng quaù hai, ba loãi. Nguyeân nhaân daãn ñeán kieåu loãi sai naøy, laø do HS suy nghó thieáu chaët cheõ, khoâng naém vöõng kieán thöùc cô baûn trong vieäc vaän duïng caùc phöông thöùc ngöõ phaùp ñeå saép xeáp caùc ngöõ ñoaïn, caùc thaønh phaàn caâu theo traät töï thích hôïp vaø söû duïng chính xaùc caùc töø coâng cuï nhaèm lieân keát, xaùc laäp moái quan heä ngöõ phaùp qua laïi giöõa caùc ngöõ ñoaïn trong caâu. Söûa chöõa loãi ñöùt caáu truùc ngöõ phaùp, höôùng chung laø “noái” caùc ngöõ ñoaïn bò ñöùt laïi. Tröôùc heát, chuùng ta xem xeùt moái quan heä tieàm aån giöõa caùc ngöõ ñoaïn trong caâu ñeå xaùc ñònh ngöõ ñoaïn bò ñöùt coù khaû naêng laøm thaønh phaàn gì. Treân cô sôû ñoù duøng töø coâng cuï “noái” chuùng vôùi caùc thaønh phaàn khaùc, sao cho chöùc naêng cuù phaùp cuûa chuùng ñöôïc xaùc laäp roõ raøng, cuï theå. Neáu traät töï cuûa caùc ngöõ ñoaïn bò ñöùt khoâng phuø hôïp, thì coù theå vöøa thay ñoåi traät töï, vöøa söû duïng töø coâng cuï ñeå “noái” chuùng laïi vôùi nhau. Caùc caâu ñöùt caáu truùc ñaõ daãn coù theå ñöôïc söûa chöõa laïi nhö sau: (a) Trong baøi thô treân, chuùng ta thaáy taám loøng nhaân ñaïo cuûa Nguyeãn Du theå hieän raát roõ qua caùc caâu hoûi tu töø. (b) Trong söï buûa vaây cuûa boùng ñeâm ñaùng sôï, Xuaân Dieäu thaáy caûnh vaät xung quanh khoâng coøn töôi thaém, maø khoaùc leân moät maøu aûm ñaïm. 99 (c) Vôùi tinh thaàn chieán ñaáu, hy sinh duõng caûm, nhöõng ngöôøi nghóa só neâu cao khí theá tieán coâng, maëc duø vuõ khí, trang bò coøn thoâ sô, laïc haäu. Khi söûa chöõa caâu ñöùt caáu truùc ngöõ phaùp, caùch thöùc vaø möùc ñoä söûa phaûi aùp duïng sao cho phuø hôïp vôùi töøng caâu sai cuï theå. Ñoàng thôøi, chuùng ta chuù yù moái quan heä giöõa caâu ñöôïc söûa chöõa vôùi caùc caâu xung quanh noù. 3.3.2.2. Caâu roái caáu truùc ngöõ phaùp Roái caáu truùc ngöõ phaùp laø kieåu loãi caâu sai ngöõ phaùp maø hieän daïng cuûa noù coù ngöõ ñoaïn ñan cheùo roái raém, sai qui taéc keát hôïp, laøm quan heä cuù phaùp vaø chöùc naêng cuù phaùp cuûa chuùng leäch laïc, thieáu phaân minh. Ví duï: a) “Nhö ñoâi tay oâng, vôùi ngoùn to, ñaàu tuø, thoâ thaùp nhöng ñaáy laø ñoâi tay vaøng” (Nguyeãn Khaéc Tröôøng – “Maûnh ñaát laém ngöôøi nhieàu ma”). (b) “Trong xaõ hoäi ñoái vôùi con ngöôøi quan heä giöõa caùi neát vaø caùi ñeïp ñoái vôùi ngöôøi phuï nöõ coù neát thaät thaø hieàn laønh vaø caùi ñeïp xaáu xa ñoäc aùc”. Coù theå chia loãi roái caáu truùc thaønh hai kieåu loãi nhoû: Roái caáu truùc nheï laø kieåu loãi caâu roái, veà cô baûn, caùc thaønh phaàn, thaønh toá töông ñoái chuaån möïc, chaáp nhaän ñöôïc. Nhöng beân caïnh ñoù, caâu laïi coù nhöõng yeáu toá, nhaát laø caùc töø coâng cuï môû ñaàu caùc ngöõ ñoaïn, bò keát hôïp sai qui taéc ngöõ phaùp, taïo thaønh nhöõng “nuùt roái”. Caùc caâu (a), (b) thuoäc tröôøng hôïp naøy Roái caáu truùc naëng laø kieåu loãi caâu roái, ña soá caùc ngöõ ñoaïn keát hôïp choàng cheùo, roái raém, sai qui taéc ngöõ phaùp, do ñoù, khoù xaùc ñònh chính xaùc, roõ raøng chöùc naêng cuù phaùp cuûa noù. Caâu (c) thuoäc tröôøng hôïp naøy. 100 Baûng 2.11. Keát quaû loãi ñaët caâu roái caáu truùc ngöõ phaùp cuûa HS trong caùc baøi kieåm tra thi hoïc kyø HOÏC KYØ I HOÏC KYØ II KHOÁI LÔÙP TOÅNG SOÁ SL TL SL TL 12 11 10 97 100 100 24 34 27 24,74% 34,00% 27,00% 21 24 48 21,65% 24,00% 48,00% (SL: Soá löôïng baøi maéc loãi; TL: Tæ leä) ÔÛ baûng toång hôïp treân, loãi roái caáu truùc ngöõ phaùp ôû caùc baøi vieát cuûa HS daân toäc Khmer THPT xuaát hieän töông ñoái phoå bieán. Baøi vieát coù sai khoâng quaù hai, ba loãi vaø ña phaàn thuoäc loãi roái nheï. Coøn caùc baøi vieát cuûa HS THCS, loãi roái caáu truùc ngöõ phaùp xuaát hieän khaù phoå bieán. Coù baøi vieát maécnhieàu kieåu loãi naøy. Caùc baøi coù hieän töôïng naøy khoaûng töø 21% – 48%. Roái caáu truùc ngöõ phaùp laø moät trong nhöõng kieåu loãi ngöõ phaùp caàn ñöôïc löu yù ñeán. Bôûi vì kieåu loãi ngöõ phaùp naøy phaûn aûnh roõ söï yeáu keùm naêng löïc dieãn ñaït cuûa HS. Nguyeân nhaân chuû yeáu daãn ñeán loãi roái caáu truùc ngöõ phaùp laø söï yeáu keùm naêng löïc tö duy vaø kieán thöùc ngöõ phaùp, cuï theå laø kieán thöùc veà caáu truùc caâu, quan heä cuù phaùp, caùc kieåu quan heä cuù phaùp, caùc phöông thöùc vaø phöông tieän ngöõ phaùp… Theâm vaøo ñoù laø loãi vieát theo “baûn naêng”, töùc laø nghó theá naøo vieát theá aáy, laép gheùp töø ngöõ moät caùch caåu thaû, thieáu yù thöùc phaân ñònh caâu cuõng nhö phaân ñònh caùc thaønh phaàn, thaønh toá trong toå chöùc noäi boä cuûa töøng caâu. Vaø keát quaû thu ñöôïc laø nhöõng chuoãi töø ngöõ hoãn ñoän, chöù thaät söï khoâng phaûi laø caâu vôùi yù nghóa ñuùng ñaén. Tröôøng hôïp roái naëng vöøa daãn phaûn aùnh roõ ñieàu ñoù. 101 Söûa loãi roái caáu truùc ngöõ phaùp, phaûi tuøy thuoäc vaøo möùc ñoä roái vaø hieän töôïng roái cuï theå. Ñoái vôùi caâu roái caáu truùc nheï, tröø moät vaøi “nuùt roái”, ta thaáy coù nhöõng thaønh phaàn, thaønh toá töông ñoái chuaån möïc, chaáp nhaän ñöôïc. Do ñoù, khi söûa chöõa caâu roái thuoäc kieåu naøy, caùch thöùc laø “thaùo gôõ” caùc nuùt roái. Cuï theå laø ñieàu chænh, thay theá caùc yeáu toá bò keát hôïp sai qui taéc, phaûn aùnh sai quan heä cuù phaùp. Neáu caâu sai coù nhöõng ngöõ ñoaïn thieáu chính xaùc veà yù nghóa hay traät töï, caàn söûa chöõa, thay ñoåi caùch dieãn ñaït sao cho caâu ñaûm baûo chuaån möïc veà caû hai maët: caáu truùc vaø yù nghóa. Caâu sau coù theå söûa chöõa ñöôïc: “Ñoâi tay oâng, tuy ngoùn to, ñaàu tuø, thoâ thaùp, nhöng ñaáy laø ñoâi tay vaøng”. Söûa chöõa caâu roái caáu truùc naëng, tröôùc heát, ta caàn xaùc ñònh laïi noäi dung cô baûn maø hoïc sinh muoán bieåu daït. Treân cô sôû ñoù, xeùt xem nhöõng ngöõ ñoaïn, nhöõng yeáu toá naøo trong caáu truùc caâu bò roái, phaûn aùnh sai quan heä cuù phaùp hay leäch laïc veà noäi dung bieåu ñaït. Tieáp theo laø taùch caùc ngöõ ñoaïn ra vaø ñònh höôùng chöùc naêng cuù phaùp cuûa chuùng: Ngöõ ñoaïn naøo coù theå laøm thaønh phaàn noøng coát? Ngöõ ñoaïn naøo laøm thaønh phaàn phuï ngöõ? Ngöõ ñoaïn naøo laø cuù phaùp chính? Ngöõ ñoaïn naøo laø cuù phaùp phuï?... Cuoái cuøng, ta vaän duïng caùc phöông thöùc ngöõ phaùp saép xeáp, lieân keát caùc ngöõ ñoaïn laïi thaønh caâu chuaån möïc. Khi toå chöùc laïi caâu, caàn löu yù: caùc yeáu toá phaûn aûnh sai quan heä cuù phaùp, phaûi thay theá baèng yeáu toá khaùc. Caùc ngöõ ñoaïn truøng laëp veà noäi dung bieåu ñaït hay coù noäi dung bieåu ñaït quaù vuïng veà, khoâng coù giaù trò thoâng tin, phaûi loaïi boû. Trong tröôøng hôïp caâu sai coù caáu truùc quaù daøi, coù noäi dung phöùc taïp, neân taùch ra thaønh nhieàu caâu lieân keát. Cuõng caàn löu yù, nhöõng caâu roái caáu truùc ñoàng thôøi coù noäi dung dieãn ñaït quaù vuïng veà, ngoâ ngheâ, leäch laïc, chaúng haïn nhö: 102 “Nhöng ñieàu ñaùng quyù hôn caû laø loøng ngöôøi Töø Haûi luoân tieàm taøng moät khaùt voïng chaùy boûng, nhöng quyù hôn laø cuøng vôùi töï do cuûa mình ñem ñeán töï do cho ngöôøi khaùc, bieát toân troïng giaù trò cuûa ngöôøi khaùc, chöùng toû Töø Haûi raát hieåu tö caùch vaø tính tình cuûa Thuùy Kieàu”. Ñoái vôùi caâu naøy, chuùng ta khoâng nhaát thieát phaûi söûa chöõa. Nhöng döïa vaøo caáu truùc coù saün, ta thaáy hoïc sinh muoán theå hieän ba noäi dung chính: Khaùt voïng töï do ôû Töø Haûi, töï do cuûa baûn thaân mình vaø töï do cuûa ngöôøi khaùc - YÙ thöùc toân troïng giaù trò vaø nhaân phaåm cuûa ngöôøi khaùc ôû Töø Haûi - Söï hieåu bieát cuûa Töø Haûi veà tö caùch, phaåm chaát cuûa Thuùy Kieàu. Nhöng ñeå dieãn ñaït ba noäi dung ñoù, caáu truùc cuûa caâu coù nhöõng ngöõ ñoaïn roái raém choàng cheùo leân nhau, vaø vaøi töø duøng sai, laøm cho ngöõ ñoaïn khoâng loâgich vôùi nhau veà yù nghóa. Cuï theå laø: - “Nhöng ñieàu ñaùng quyù hôn caû laø trong ngöôøi Töø Haûi / “Nhöng quyù hôn laø cuøng vôùi töï do cuûa mình”. Hai ngöõ ñoaïn naøy choàng cheùo leân nhau veà chöùc naêng, vaø phaàn lôùn noäi dung bieåu ñaït. Cho neân ta phaûi loaïi boû moät trong hai ngöõ ñoaïn. - “Bieát toân troïng giaù trò cuûa ngöôøi khaùc, chöùng toû Töø Haûi raát hieåu tö caùch vaø tính tình cuûa Thuùy Kieàu”. Ñoäng töø “chöùng toû” laøm ngöõ ñoaïn naøy thieáu loâgich veà nghóa. Do ñoù, coù theå loaïi boû noäi dung bieåu ñaït thöù ba, theå hieän bôûi ngöõ ñoäng töø “chöùng toû Töø Haûi”, hay thay baèng noäi dung khaùc. Noù coù theå toå chöùc laïi nhö sau:“Nhöõng ñieåm noåi baät ôû con ngöôøi Töø Haûi laø khaùt voïng töï do baûn thaân mình vaø töï do ngöôøi khaùc, cuøng yù thöùc toân troïng giaù trò nhaân phaåm.” 3.4. Phöông phaùp daïy hoïc chöõa loãi ngöõ phaùp tieáng Vieät 3.4.1. Ñoái vôùi GV 103 Cuõng gioáng nhö treân, PP daïy HS THPT daân toäc Khmer söûa loãi phaûi ñaûm baûo moät soá nguyeân taéc. Vieäc thöïc hieän söûa chöõa loãi ngöõ phaùp, GV höôùng daãn cho HS chuù yù moät soá vaán ñeà sau: - Döïa vaøo lyù luaän ngöõ phaùp maø phaân tích loãi sai veà ngöõ phaùp. - Phaân tích nguyeân nhaân maéc loãi. - Söûa loãi ngöõ phaùp trong hoaøn caûnh giao tieáp. Ñoù laø khi tieán haønh söûa chöõa caâu sai ngöõ phaùp, moät maët caên cöù vaøo caáu truùc coù saün vaø noäi dung bieåu ñaït cuûa caâu. Maët khaùc, ta ñaët caâu sai trong vaên caûnh, nghóa laø phaûi xem xeùt caâu sai trong moái quan heä nhieàu maët vôùi caùc caâu xung quanh. Ta cuõng caàn phaân bieät loãi ngöõ phaùp veà caâu vôùi nhöõng tröôøng hôïp caâu ruùt goïn, caâu ñaëc bieät, caâu ñöôïc taùch ra töø trong vieäc tieán haønh giaûi caùc baøi taäp thuoäc loaïi chuyeån ñoåi hoaëc taïo laäp vaên baûn vaø taäp trung ôû moät soá baøi hoïc daønh rieâng cho hoaït ñoäng söûa chöõa. Phaàn naøy, trong chöông trình Ngöõ vaên THPT coù hai baøi daïy cho HS lôùp 10 ôû phaàn daïy hoïc töï choïn baùm saùt vaø naâng cao: “Nhöõng loãi thöôøng gaëp trong söû duïng tieáng Vieät; thöïc haønh söûa loãi” (Chuû ñeà 5). Coù nhö theá môùi xaùc ñònh ñuùng loãi, phaân tích ñuùng nguyeân nhaân maéc loãi vaø söûa chöõa coù ñöôïc caâu vaên, ñoaïn vaên vaø vaên baûn ñuùng. Hôn nöõa coù nhöõng loãi do sai soùt trong tö duy, neân ñaët caâu vaøo vaên baûn chính laø moät caùch ñeå doõi theo caû tieán trình tö duy cuûa ngöôøi vieát. Sau khi ñaõ chæ ra nhöõng choã sai vaø caùch chöõa, GV yeâu caàu HS ñoïc thaønh tieáng toaøn boä caâu ñaõ chöõa ñeå coù theå tin raèng HS nhaän thaáy moät caùch vöõng chaéc nhöõng ñieàu caàn truyeàn ñaït. Vaø GV coù theå söû duïng nhöõng loãi caâu sai khaùc (do mình söu taàm ñöôïc hoaëc ñoïc ñöôïc ôû taøi lieäu veà caâu sai naøo ñoù) 104 ñeå ñöa ra cho HS phaân tích vaø söûa chöõa. GV coá gaéng giuùp HS chæ ra ñöôïc nhöõng choã sai baèng caùch mieâu taû chuùng moät caùch khaùi quaùt. Ví duï: (a) “Chieàu toái” laø moät baøi thô mang veû ñeïp coå ñieån vaø hieän ñaïi. Theå hieän moät taám loøng yeâu thieân nhieân thieát tha cuûa Baùc.” (b) “Tình caûm cuûa Baùc ñoái vôùi non soâng ñaát nöôùc.” - Höôùng daãn cho HS xaùc ñònh loãi caâu sai veà nöõg phaùp: Ví duï (a) caâu thöù hai thieáu thaønh phaàn CN. Coøn ví duï (b), caâu thieáu thaønh phaàn VN. - Höôùng daãn HS phaân tích caáu truùc caâu sai ngöõ phaùp: chæ ra caùc thaønh phaàn caâu, traät töï cuûa caùc thaønh phaàn caâu, caùch söû duïng daáu caâu… ñeå HS nhaän bieát caùc loãi sau caáu truùc trong caâu (Ví duï (a), HS ñaët caâu hoûi ñeå tìm chuû theå. Coù leõ HS bò nhaàm laãn töôûng raèng caâu ñaõ coù CN hoaëc coù theå duøng daáu chaám caâu khoâng ñuùng neân caâu bò cuït. Nhö vaäy caâu thieáu haún thaønh phaàn CN. Coøn ví duï (b), HS nghó raèng trong cuïm danh töø aáy ñaõ coù VN, neân caâu laïi khoâng coù thaønh phaàn VN). - Höôùng daãn HS taäp söûa loãi caâu treân baûng: cuõng gioáng töông töï söûa loãi duøng töø, GV chia baûng ra laøm 4 coät, coät thöù 1 ghi caâu sai, coät thöù 2 ghi loãi ngöõ phaùp, coät thöù 3 ghi höôùng söûa sai, coät thöù 4 ghi caâu ñaõ söûa. 105 Caâu sai Loãi ngöõ phaùp Höôùng söûa sai Caâu ñaõ söûa - Theå hieän moät taám loøng yeâu thieân nhieân thieát tha cuûa Baùc. - Tình caûm cuûa Baùc ñoái vôùi non soâng ñaát nöôùc. -Thieáu CN. -Thieáu VN. - Theâm thaønh phaàn CN. -Theâm thaønh phaàn VN. - Baøi thô theå hieän taám loøng yeâu thieân nhieân thieát tha cuûa Baùc. - Tình caûm cuûa Baùc ñoái vôùi non soâng ñaát nöôùc thaät cao ñeïp. Keát quaû söûa chöõa caâu sai ñöôïc xem laø toái öu khi caâu ñaõ söûa chöõa ñaûm baûo ba yeâu caàu: - Thöù nhaát, noäi dung vöøa chính xaùc, vöøa trung thöïc vôùi yù ñoà bieåu ñaït cuûa ngöôøi vieát; chæ ñieàu chænh, thay ñoåi, theâm bôùt trong tröôøng hôïp noäi dung bieåu ñaït cuûa caâu quaù vuïng veà hay leäch laïc, maâu thuaãn. - Thöù hai, caáu truùc caâu söûa phaûi phuø hôïp vôùi chuaån möïc ngöõ phaùp. - Thöù ba, caâu ñaõ söûa chöõa phaûi lieân keát chaët cheõ vôùi caùc caâu xung quanh ôû caû hai bình dieän: noäi dung vaø hình thöùc. Söûa chöõa loãi ngöõ phaùp coù theå tieán haønh trong nhieàu hoaøn caûnh daïy hoïc: trong vieäc chaám vaø traû baøi vieát cuûa HS, trong vieäc nhaän xeùt vaø uoán naén lôøi phaùt bieåu cuûa HS. Beân caïnh ñoù, GV taïo ra moät heä thoáng baøi taäp söûa loãi ñaët caâu vöøa söùc vaø phuø hôïp ñoái töôïng HS daân toäc Khmer: - Nhaän dieän vaø chöõa caâu sai. - Ñieàn vaøo choã troáng thaønh phaàn coøn thieáu cuûa caâu. 106 - Choïn caâu ñuùng. - Vieát ñoaïn vaên coù caâu ñuùng ngöõ phaùp. Ví duï: 1. Ñieàn vaøo choã troáng thaønh phaàn CN hoaëc VN: - …………………. chöùa ñöïng taám loøng nhaân aùi bao la cuûa taùc giaû. - Tieáng coøi taøu …………………….. 2. Choïn caâu coù keát caáu noøng coát C - V ñuùng: - Tình caûm cuûa chuùng toâi daønh cho thaày, ngöôøi thaày ñaõ cho chuùng toâi nhöõng baøi hoïc ñaàu tieân veà cuoäc soáng. (caâu sai – thieáu VN) - Chuùng toâi luoân traân troïng nhöõng tình caûm daønh cho thaày, ngöôøi thaày ñaõ cho chuùng toâi nhöõng baøi hoïc ñaàu tieân veà cuoäc soáng. (caâu ñuùng) 3. Nhaän dieän vaø söûa chöõa caâu sai: - Qua hoaït ñoäng thöïc tieãn ñaõ cho chuùng ta nhieàu baøi hoïc quyù baùu. (caâu thieáu CN – höôùng söûa: theâm CN hoaëc boû giôùi töø “Qua”) - Ngoâi tröôøng, nôi ñaõ ñeå laïi bieát bao kæ nieäm ñeïp ñeõ thôøi caép saùch ñeán tröôøng. (caâu thieáu VN – höôùng söûa: theâm VN) Song song ñoù, GV daïy cho HS THPT daân toäc Khmer coù theå taêng cöôøng soá baøi taäp veà loãi sai vaø baøi taäp vieát caâu ñuùng coù söû duïng PP song ngöõ, coù giôùi haïn cuûa noù. HS seõ thích thuù tröôùc nhöõng baøi taäp coù ngoân ngöõ daân toäc mình. Chaúng haïn nhö: Caâu – tieáng Vieät Caâu – tieáng Khmer 107 - Anh ñi chôi. - Coû xanh rôøn. - Toâi laø ngöôøi Vieät Nam. - Toâi naáu côm, anh naáu canh. - Boong taâu leâng. - Xmau khieâu lmöông. - Khnhum chia chieát Vieät Nam. - Khnhum ñaên ñaêm bai, boong xlo xom l 3.4.2. Ñoái vôùi hoïc sinh Cuõng gioáng nhö nhieäm vuï cuûa HS khi chöõa loãi duøng töø, ñoái vôùi vaán ñeà naøy, HS vaãn phaûi chuù yù ñeán moät soá coâng vieäc mang tính tinh thaàn töï yù thöùc, töï giaùc. Ñoù laø HS töï trau doài ngoân ngöõ, ñaët caâu ñuùng chuaån, ñaït giaù trò ngheä thuaät; thöôøng xuyeân ñoïc theâm saùch baùo taïp chí; chuù yù ñeán tieát hoïc “Traû baøi vieát laøm vaên” luoân ñöôïc caùc GV boä moân Ngöõ vaên höôùng daãn söûa chöõa loãi duøng töø ñaët caâu. Rieâng ñoái vôùi “Soå tay tieáng Vieät”, HS boå sung theâm phaàn ghi veà caâu: caâu sai ñöôïc söûa laïi baèng caâu ñuùng – söu taàm nhöõng caâu vaên, ñoaïn vaên hay trong saùch baùo. Ngoaøi ra, caùc em coù theå vieát “Nhaät kyù”. Ñaây cuõng laø hình thöùc töï thöïc haønh veà TV vaø Laøm vaên. Noù giuùp cho HS reøn luyeän duøng töø ñaët caâu vaø thoâng thaïo veà TV hôn. PP daïy HS söûa loãi duøng töø ñaët caâu cuõng tuøy theo PP ñöùng lôùp cuûa moãi ngöôøi GV vaø ñoái töôïng HS. Luaän vaên naøy trình baøy moät soá PP daïy chöõa loãi töø ngöõ, ngöõ phaùp cho HS THPT daân toäc Khmer vöøa mang tính ñaëc thuø cuûa boä moân, vöøa mang tính ñaëc tröng ñoái töôïng HS. Cho neân ngoaøi PP daïy khaéc phuïc loãi töø ngöõ, ngöõ phaùp trong chöông trình giaùo duïc hieän haønh, chuùng toâi vaän duïng PP daïy song ngöõ cho HS ñeå ñoái chieáu moät soá vaán ñeà ngöõ nghóa cuûa hai ngoân ngöõ TV – Khmer nhaèm giuùp HS daân toäc Khmer hieåu nghóa cuûa töø moät caùch chính xaùc, traùnh ñöôïc nhöõng sai soùt treân. Nhöng khoâng theå ñi ngoaøi quyõ ñaïo boä moân TV trong nhaø tröôøng. Töùc laø khoâng quaù laïm duïng ngoân ngöõ 108 Khmer, bieán giôø daïy TV thaønh giôø daïy Khmer ngöõ. Vaø hieän nay, saùch Ngöõ Vaên 10, 11 ñöôïc bieân soaïn theo nguyeân taéc tích hôïp nhöng vaãn coù phaàn daønh rieâng cho TV (cuõng nhö phaàn daønh rieâng cho Vaên hoïc vaø Laøm vaên). So vôùi chöông trình vaø SGK chænh lyù naêm 2000 thì saùch Ngöõ vaên noùi chung vaø phaàn TV noùi rieâng coù nhöõng ñieåm khaùc bieät veà noäi dung veà caáu truùc phaân boá, veà nguyeân taéc vaø phöông phaùp bieân soaïn. Nhöõng ñieàu ñoù daãn ñeán caùch thöùc daïy vaø hoïc khaùc so vôùi tröôùc ñaây. Chöông trình Ngöõ vaên 10 ñaõ ñöa vaán ñeà naøy vaøo trong giaûng daïy: 4 tieát – chuû ñeà 5 “Nhöõng loãi thöôøng gaëp trong söû duïng tieáng Vieät; thöïc haønh söûa loãi” (Taøi lieäu chuû ñeà töï choïn baùm saùt). Nhìn chung löôïng kieán thöùc ít quaù, chöa ñuû ñieàu kieän ñeå haïn cheá vaán ñeà naøy ñoái vôùi HS THPT daân toäc Khmer. 109 KẾT LUẬN 1. Loãi duøng töø toå chöùc caâu cuûa HS daân toäc Khmer noùi rieâng vaø HS ngöôøi Kinh noùi chung heát söùc ña daïng, phöùc taïp. Tuy nhieân, veà phía chuû quan, chuùng toâi coá gaéng khaùi quaùt hoaù, heä thoáng hoaù, phaân loaïi vaø phaân tích, lyù giaûi caùc loãi sai moät caùch toaøn dieän vaø coù heä thoáng. Beân caïnh ñoù, chuùng toâi ñaõ ñöa ra caùc phöông phaùp söûa chöõa vaø vaän duïng vaøo vieäc söûa chöõa loãi sai cuï theå trong quaù trình trình baøy caùc loaïi, caùc kieåu loãi. Veà maët lyù thuyeát veà loãi sai, chuùng toâi coá gaéng phaân tích, lyù giaûi caùc loãi, caùc kieåu loãi moät caùch coù cô sôû, döïa treân söï vaän duïng tri thöùc ngoân ngöõ hoïc, keát hôïp vôùi vieäc tieáp thu coù choïn loïc yù kieán, quan ñieåm cuûa moät soá taùc giaû ñi tröôùc. Do ñoù, quan nieäm cuûa chuùng toâi veà moät soá kieåu loãi thuoäc caùc bình dieän töø vöïng, ngöõ phaùp coù nhieàu ñieåm khaùc nhau voùi caùc quan nieäm cuûa moät soá taùc giaû, beân caïnh nhöõng ñieåm gaëp gôõ, thoáng nhaát. Veà maët ngöõ lieäu laøm cô sôû cho vieäc khaùi quaùt phaân loaïi, phaân tích vaø söûa chöõa loãi, chuùng toâi coá gaéng ñaûm baûo tính khaùch quan, tính ña daïng vaø tính ñieån hình. Chuùng toâi ñaõ thu thaäp, xem xeùt moät khoái löôïng töông ñoái khaù lôùn baøi vieát cuûa HS THPT tröôøng THPT DTNT AG (gaàn khoaûng 600 baøi vieát). Taát caû caùc baøi vieát naøy ñeàu laø nhöõng baøi thi kieåm tra hoïc kyø cuûa caùc em trong naêm hoïc 2006 – 2007. Trong quaù trình ñi saâu vaøo töøng loãi, kieåu loãi, nhöng hieän töôïng sai maø chuùng toâi daãn ra laø hoaøn toaøn khaùch quan, trung thöïc nhaèm ñaûm baûo tính khoa hoïc. Maët khaùc, khi nghieân cöùu, chuùng toâi löïa choïn nhöõng hieän töôïng sai mang tính chaát tieâu bieåu, ñieån hình cho töøng kieåu loãi, nhaèm naâng cao hieäu quaû öùng duïng cuûa luaän vaên. 110 Daïy TV trong nhaø tröôøng, song song vôùi yeâu caàu trang bò heä thoáng tri thöùc mang tính chaát lyù thuyeát veà TV ôû nhieàu bình dieän khaùc nhau, laø nhaèm töøng böôc hình thaønh, reøn luyeän, naâng cao naêng löïc ngoân ngöõ cho HS daân toäc thieåu soá. Gaén lieàn vôùi muïc ñích, yeâu caàu ñoù, noäi dung SGK TV vaø Laøm Vaên thieáu veà maët trình baøy heä thoáng tri thöùc chuaån. Raát hieám thaáy coù caùc baøi hoïc veà loãi sai vaø neáu coù thì baøi hoïc naøy ñöôïc phaân boá moät caùch taûn maïn, thieáu tính heä thoáng. Nhöng theo quan ñieåm maø chuùng toâi ñaõ neâu thì chuùng ta caàn phaûi trang bò theâm heä thoáng tri thöùc veà loãi sai. Vaø luaän vaên naøy, chuùng toâi mong muoán ñoùng goùp moät phaàn vaøo phong traøo ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc, goùp phaàn haïn cheá tình traïng maéc loãi duøng töø ñaët caâu TV chuû ñoäng vaø hình thaønh neáp tö duy coù heä thoáng, coù saùng taïo trong haønh vaên cuûa HS THPT daân toäc Khmer. Phöông phaùp daïy hoïc chöõa loãi töø ngöõ, ngöõ phaùp TV laø phöông tieän ñeå GV giuùp HS söû duïng TV thaønh thaïo vaø ñuùng chuaån möïc. Rieâng ñoái vôùi GV daïy hoïc ôû caùc vuøng coù HS daân toäc Khmer, noù giuùp ta coù moät phöông phaùp daïy hoïc TV mang tính heä thoáng vaø bieát caùch ñoái chieáu so saùnh khi gaëp hieän töôïng giao thoa ngoân ngöõ trong HS daân toäc. GV coù theå vaän duïng noù trong baát kyø phaân moân naøo cuûa chöông trình Ngöõ vaên: Vaên hoïc, Tieáng Vieät, Laøm vaên. Nhöng khi söû duïng noù ngöôøi daïy – ngöôøi hoïc phaûi kheùo leùo traùnh söï laïm duïng tieáng daân toäc, bieán noù thaønh tieát hoïc Khmer ngöõ. Töø ñoù, GV coù theå vöôït qua nhöõng caûn trôû trong quaù trình daïy hoïc TV cho HS daân toäc Khmer noùi rieâng, HS daân toäc thieåu soá noùi chung. Ñoàng thôøi, vaän duïng noù moät caùch ñuùng ñaén seõ giuùp cho ñoái töôïng HS daân toäc Khmer tin töôûng vaø giaûm bôùt 111 “raøo caûn ngoân ngöõ” ôû baûn thaân khi söû duïng TV trong quaù trình hoïc TV ôû nhaø tröôøng phoå thoâng. Caùc em seõ caøng yeâu tieáng Vieät vaø tieáng meï ñeû cuûa mình hôn, nhaát laø “giöõ gìn söï trong saùng cuûa tieáng Vieät”. 3. Thoâng qua vieäc nghieân cöùu khaéc phuïc caùc loãi töø ngöõ, ngöõ phaùp cho HS THPT daân toäc Khmer, chuùng toâi xin coù maáy ñeà xuaát sau: Caên cöù vaøo ñaëc ñieåm moâi tröôøng töï nhieân vaø hoaøn caûnh sinh soáng coù aûnh höôûng ñeán khaû naêng tieáp thu TV cuûa HS daân toäc thieåu soá noùi chung, HS daân toäc Khmer noùi rieâng, cuõng nhö caên cöù vaøo söï khaùc bieät veà traïng thaùi song ngöõ giöõa caùc vuøng, chöông trình vaø SGK TV coù theå thieát keá chuû yeáu caên cöù vaøo trình ñoä song ngöõ ôû caùc vuøng. Nhaát laø caàn taêng cöôøng caùc baøi hoïc khaéc phuïc loãi chính taû, töø ngöõ, ngöõ phaùp, ñöa ra nhöõng phöông phaùp khaéc phuïc phuø hôïp vôùi trình ñoä song ngöõ cuûa HS daân toäc. Vieäc xaây döïng boä saùch TV cho HS daân toäc Khmer hoïc TV thöïc chaát laø tìm söï phoái hôïp giöõa hai ngoân ngöõ TV vaø tieáng Khmer. Nhôø theá HS hoïc TV ñöôïc daønh nhieàu thôøi gian taäp trung vaøo vieäc hieåu nghóa cuûa töø, luyeän thöïc thaønh TV nhuaàn nhuyeãn hôn. HS daân toäc Khmer cuõng nhö caùc HS daân toäc thieåu soá khaùc hoïc TV trong moät moâi tröôøng ngoân ngöõ khoâng thuaän lôïi. Ngoaøi vieäc hoïc TV ôû tröôøng lôùp, HS khoâng coù cô hoäi tieáp xuùc vôùi TV cuõng nhö söû duïng TV ñeå naâng cao trình ñoä TV. Do vaäy, ngoaøi SGK, heä thoáng saùch ñoïc theâm khoâng theå thieáu ñoái vôùi HS daân toäc thieåu soá. Heä thoáng saùch TV daønh cho HS daân toäc ngoaøi nhöõng yeâu caàu chung cuûa caùc loaïi saùch, chuùng ta caàn bieân soaïn theo nhöõng ñaëc tröng rieâng… Saùch ñoïc theâm, saùch tham khaûo nhaèm taêng cöôøng khaû naêng söû duïng TV cho HS daân toäc ñöôïc coi laø moät ñieàu kieän caàn thieát giuùp 112 HS hoïc toát TV. Neân coù hai maûng saùch: saùch coâng cuï vaø saùch tham khaûo. Veà saùch coâng cuï, bao goàm töø ñieån ñoái chieáu tieáng daân toäc – TV, töø ñieån giaûi nghóa, töø ñieån TV, töø ñieån chính taû cho HS thuoäc caùc nhoùm ngoân ngöõ khaùc nhau. Coøn saùch tham khaûo, chuû yeáu laø saùch coù noäi dung vaên hoaù caùc daân toäc, coù theå in song ngöõ. Vaø cuõng khoâng theå thieáu nhöõng boä saùch tham khaûo daønh cho GV. Ñoù laø saùch giaûn chí ngoân ngöõ töøng daân toäc trong ñoù giôùi thieäu tình hình töøng daân toäc, tình hình söû duïng, phaân loaïi ngoân ngöõ, heä thoáng ngöõ aâm, ñaëc tröng veà töø vöïng, caáu taïo töø, cuù phaùp vaø töø ñieån song ngöõ Vieät – daân toäc. Trong daïy hoïc TV, GV töï naâng cao nghieäp vuï sö phaïm vaø tìm toøi nhöõng PPDH mang tính tích cöïc, phuø hôïp vôùi ñoái töôïng HS daân toäc. Toå boä moân Ngöõ vaên cuûa caùc tröôøng THPT DTNT neân thaønh laäp nhoùm nghieân cöùu, heä thoáng söï töông ñoàng giöõa tieáng daân toäc vaø TV ñeå nhaèm giuùp HS naém vaø hieåu chaéc veà töø ngöõ khi hoïc TV. Beân caïnh ñoù, GV höôùng daãn HS daân toäc coù thoùi quen söû duïng “Töø ñieån tieáng Vieät”. Bôûi vì “Töø ñieån tieáng Vieät” khoâng chæ giuùp cho HS taêng cöôøng voán TV phoå thoâng maø coøn giuùp caùc em traùnh ñöôïc loãi chính taû, duøng töø, ñaët caâu. Noù goùp phaàn thieát thöïc naâng cao hieäu quaû hoïc taäp. Chuû tröông hình thaønh ôû HS vaø coäng ñoàng daân toäc thieåu soá traïng thaùi song ngöõ vaên hoaù, coù trình ñoä song ngöõ daân toäc – Vieät ngaøy caøng phaùt trieån vöõng chaéc. Ñoàng thôøi toå chöùc daïy vaø hoïc song ngöõ giöõa TV vaø tieáng daân toäc. Töùc laø daïy vaø hoïc tieáng daân toäc song song vôùi daïy vaø hoïc TV. Vì hoïc tieáng daân toäc vöøa giuùp HS coù kyõ naêng söû duïng tieáng daân toäc nhö moät ngoân ngöõ vaên hoaù, vöøa ñaûm baûo ngoân ngöõ caùc daân toäc thieåu soá coù ñieàu kieän vöõng chaéc ñeå goùp phaàn giöõ gìn vaø phaùt huy baûn saéc vaên hoaù daân toäc trong caùc lónh vöïc 113 hoaït ñoäng xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc. Töø hieåu bieát ngoân ngöõ cuûa daân toäc mình, caùc em seõ coù caùi nhìn chính xaùc veà TV giaøu vaø ñeïp, ñeå coù söï phaán ñaáu nhieàu hôn trong tieáp nhaän TV. Nhöng vaán ñeà daïy song ngöõ trong caùc tröôøng THPT DTNT caàn löu yù: daïy tieáng daân toäc cuõng phaûi tuaân thuû caùc qui taéc daïy hoïc, traùnh laïm duïng tieáng daân toäc boû qua TV trong tieát daïy, khuyeán khích HS giao tieáp baèng TV trong tröôøng, gia ñình vaø xaõ hoäi… 114 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Leâ A (1971), “Maáy vaán ñeà cô baûn cuûa vieäc daïy tieáng Vieät ôû phoå thoâng”, taïp chí Nghieân cöùu giaùo duïc, soá 12. 2. Leâ A, Nguyeãn Quang Ninh, Buøi Minh Toaùn (2005), Phöông Phaùp daïy hoïc Tieáng Vieät, NXB Giaùo duïc, Haø Nam. 3. Leâ A, Ñoã Xuaân Thaûo (1994), Daãn luaän ngoân ngöõ hoïc, Tröôøng Ñaïi hoïc sö phaïm Haø Noäi I, Haø Noäi. 4. Leâ Vaên Baøi, hoaøng Xuaân Taâm, Buøi Taát Töôm (1994), Giuùp baïn noùi ñuùng, vieát ñuùng tieáng Vieät, NXB Giaùo duïc, Haø Noäi. 5. Dieäp Quang Ban (2004), “Goùp moät vaøi caùch thöùc cuï theå vaøo vieäc giaûng daïy tieáng Vieät PTTH”, taïp chí Ngoân Ngöõ, soá 3. 6. Dieäp Quang Ban, Hoaøng Vaên Thung (2002), Ngöõ phaùp tieáng Vieät - taäp 1,2, NXB Giaùo duïc, Sôn La. 7. Dieäp Quang Ban (chuû bieân) (2000), Tieáng Vieät lôùp 10, NXB Giaùo duïc, Haø Noäi. 8. Ñinh Cao, Leâ A (1991), Laøm vaên lôùp 10, NXB Gaío duïc, Haø Noäi. 9. Thaùi Vaên Chaûi (1997), Tieáng Khmer (ngöõ aâm – töø vöïng – ngöõ phaùp), NXB Khoa hoïc xaõ hoäi, Haø Noäi. 10. Tröông Chính (2003), Giaûi thích caùc töø gaàn aâm, gaàn nghóa deã nhaàm laãn, NXB Giaùo duïc, Haø Noäi. 11. Mai Ngoïc Chöø, Vuõ Ñöùc Nghieäu, Hoaøng Troïng Hieáu (2003), Cô sôû ngoân ngöõ hoïc – Tieáng Vieät, NXB Giaùo duïc, Haø Noäi. 12. Nguyeãn Ñöùc Daân (2003), Tieáng Vieät, NXB Giaùo duïc, Haø Noäi. 115 13. Nguyeãn Ñöùc Daân, Traàn Thò Ngoïc Lang (1993), Caâu sai vaø caâu mô hoà, NXB Giaùo duïc, tp. HCM. 14. Hoàng Daân (chuû bieân), (2000), Tieáng Vieät 11, NXB Giaùo duïc, Haø Noäi. 15. Tröông Dónh (1998), Maáy vaán ñeà lyù luaän vaø thöïc tieãn veà daïy – hoïc Tieáng ôû tröôøng trung hoïc, NXB Giaùo duïc, tp. HCM. 16. Traàn Trí Doõi (2003), Chính saùch vaên hoaù ngoân ngöõ daân toäc ôû Vieät Nam, NXB ÑHQG, Haø Noäi. 17. Höõu Ñaït (1995), Tieáng Vieät thöïc haønh, NXB Giaùo duïc, Haø Noäi. 18. Nguyeãn Ñaêng Ñieäp, Ñaêng Löu, Nguyeãn Bích Haø, Nguyeãn Troïng Hoaøn, Ñoã Vieät Huøng, Nguyeãn Höõu Sôn (2006), Taøi lieäu chuû ñeà töï choïn baùm saùt chöông trình naâng cao Ngöõ vaên 10, NXB Giaùo duïc, tp. HCM. 19. Nguyeãn Thieän Giaùp (2003), Töø vöïng hoïc tieáng Vieät, NXB Giaùo duïc, tp. HCM. 20. Nguyeãn Vaên Khang (2003), “Vò theá cuûa tieáng Vieät ñoái vôùi ngoân ngöõ caùc daân toäc thieåu soá ôû Vieät Nam: töø chuû tröông, chính saùch ñeán thöïc teá”, Taïp chí Ngoân ngöõ, soá 11. 21. Nguyeãn Xuaân Khoa (1975), “Loãi ngöõ phaùp cuûa hoïc sinh – nguyeân nhaân vaø caùch söûa chöõa”, taïp chí Ngoân ngöõ, soá 1. 22. Cao Xuaân Haïo (2001), Tieáng Vieät, maáy vaán ñeà ngöõ aâm, ngöõ phaùp, ngöõ nghóa, NXB Giaùo duïc, tp. HCM. 23. Cao Xuaân Haïo, Lyù Tuøng Hieáu, Nguyeãn Kieân Tröôøng, Voõ Xuaân Trang, Traàn Thò Tuyeát Mai (2002), Loãi ngöõ phaùp vaø caùch khaéc phuïc, NXB Khoa hoïc xaõ hoäi, Tp. HCM. 116 24. Cao Xuaân Haïo, Traàn Thò Tuyeát Mai (2005), Soå tay söûa loãi haønh vaên (Loãi ngöõ phaùp trong caâu coù traïng ngöõ môû ñaàu), NXB Treû, tp. HCM. 25. Sôn Phöôùc Hoan, Phan Xuaân Thaønh, Sôn Theâ, Sôn Ngoïc Sang, Danh Hoàng (2004), Töø ñieån Vieät – Khmer, NXB Giaùo duïc, tp. HCM. 26. Haø Thuùc Hoan (2003), Tieáng Vieät thöïc haønh, NXB Toång hôïp tp. HCM. 27. Hoà Leâ, Traàn Thò Ngoïc Lang, Toâ Ñình Nghóa (2005), Loãi töø ngöõ vaø caùch khaéc phuïc, NXB Khoa hoïc xaõ hoäi, Haø Noäi. 28. Hoà Leâ, Traàn Thò Ngoïc Lang, Toâ Ñình Nghóa (2005), Loãi töø vöïng vaø caùch khaéc phuïc, NXB Khoa hoïc xaõ hoäi, Haø Noäi. 29. Ñaëng Ngoïc Leä, Traàn Minh Taâm, Phaïm Minh Thuyù (1989), Phöông phaùp daïy Tieáng (Taøi lieäu tham khaûo), Ñaïi hoïc sö phaïm tp. HCM. 30. Ñinh Thò Loan (2006), “Phaân bieät caâu ñuùng vaø caâu sai coù neùt gaàn guõi veà yù nghóa vaø caáu truùc”, taïp chí Ngoân ngöõ, soá 6. 31. Ngoâ Chaân Lyù (2004), Töï hoïc chöõ Khmer, NXB Thoâng taán, Haø Noäi. 32. Phan Troïng Luaän (Toång chuû bieân) (2006), Ngöõ vaên 10 – taäp 1,2 – NXB Giaùo duïc, Haø Noäi. 33. Xuaân Mai (ngaøy 5 – 7 – 2007), “Phaûi coù theâm chöông trình daïy tieáng Vieät”, baùo Noâng thoân ngaøy nay, soá 160. 34.Traàn Xuaân Nhó (1996), “Moät böôùc cuûng coá vaø phaùt trieån giaùo duïc mieàn nuùi vuøng daân toäc”, taïp chí Nghieân cöùu giaùo duïc, soá 2. 35. Vuõ Ñöùc Nghieâu (2002), “So saùnh ngöõ nghóa, ngöõ phaùp cuûa ñöôïc, bò, phaûi trong tieáng Vieät vôùi ban, traâw trong tieáng Khmer”, taïp chí Ngoân ngöõ, soá 3. 117 36. Hoaøng Pheâ (1995), Töø ñieån chính taû, NXB Ñaø Naüng – Trung taâm töø ñieån hoïc, Haø Noäi – Ñaø Naüng. 37. Nguyeãn Khaéc Phi (2001), “Daïy hoïc Tieáng Vieät trong nhaø tröôøng phoå thoâng”, taïp chí Ngoân ngöõ, soá 8. 38. Nguyeãn Höõu Quyønh (2001), Ngöõ phaùp Tieáng Vieät, NXB Töø ñieån baùch khoa, Haø Noäi. 39. Laâm Sai, Thaïch Xa Raét, Soâ Phin (1998), Ngöõ phaùp tieáng Khmer, NXB Vaên hoaù daân toäc, Haø Noäi. 40. Moâng Kyù Slay (1997), “Tieáng daân toäc, vaät caûn hay söùc ñaåy ñoái vôùi vieäc Tieáng Vieät cuûa hoïc sinh daân toäc”, taïp chí Nghieân cöùu giaùo duïc, soá 10. 41. Moâng Kyù Slay (2001), Noäi dung phöông phaùp vaø hình thöùc toå chöùc daïy hoïc ôû vuøng daân toäc, NXB ÑHQG, Haø Noäi. 42. Hoaøng Xuaân Taâm, Buøi Taát Töôm (2004), Daïy hoïc Tieáng Vieät Trung hoïc cô sôû, NXB Giaùo duïc, tp. HCM. 43. Nguyeãn Kim Thaûn, Hoà Leâ, Leâ Xuaân Thaïi (1983), Noùi vaø vieát ñuùng tieáng Vieät, NXB Giaùo duïc, Haø Noäi. 44. Phan Thieàu (2004), Reøn luyeän ngoân ngöõ – taäp 1,2 – NXB Giaùo duïc, Haø Noäi. 45. Nguyeãn Minh Thuyeát (1974), “Maáy gôïi yù veà vieäc phaân tích söûa chöõa loãi ngöõ phaùp cho hoïc sinh”, taïp chí Ngoân ngöõ, soá 3. 46. Nguyeãn Minh Thuyeát (chuû bieân) (2001), Tieáng Vieät thöïc haønh, NXB Ñaïi hoïc quoác gia Haø Noäi. 118 47. Ñinh Leâ Thö, Traàn Thanh Poân, Nguyeãn Khaéc Caûnh, Ñinh Lö Giang (2005), Vaán ñeà giaùo duïc vuøng ñoàng baùo Khmer ñoàng baèng soâng Cöûu Long, NXB ÑHQG, tp. HCM. 48. Nguyeãn Trí, Nguyeãn Troïng Hoaøn (2001), Ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc Vaên – Tieáng Vieät ôû tröôøng phoå thoâng, NXB Giaùo duïc, Haø Noäi. 49. Nguyeãn Trí, Nguyeãn Troïng Hoaøn, Ñinh Thaùi Döông (2003), Moät soá vaán ñeà ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc Vaên – Tieáng Vieät, NXB Giaùo duïc, tp. HCM. 50. Buøi Minh Toaùn (chuû bieân) (2002), Tieáng Vieät thöïc haønh, NXB Giaùo duïc, Baéc Thaùi. 51. Buøi Minh Toaùn (2006), Taøi lieäu chuû ñeà töï choïn baùm saùt chöông trình chuaån Ngöõ vaên 10, NXB Giaùo duïc, tp. HCM. 52. Buøi Taát Töôm (chuû bieân) (2003), Phöông phaùp daïy hoïc moân Tieáng Vieät baäc THCS, NXB Giaùo duïc, Ñaø Naüng. 53. Nguyeãn Nhö YÙ (chuû bieân), Töø ñieån tieáng Vieät cho hoïc sinh daân toäc,NXB Giaùo duïc, Thöøa Thieân – Hueá. 54. Boä Giaùo duïc vaø ñaøo taïo, Döï aùn phaùt trieån giaùo vieân tieåu hoïc (2006), Phöông phaùp daïy Tieáng Vieät cho hoïc sinh daân toäc caáp tieåu hoïc, NXB Giaùo duïc, Haø Noäi. 55. Nhieàu taùc giaû (2003), Phaùt trieån giaùo duïc vuøng daân toäc Khmer Nam Boä, NXB ÑHQG, tp. HCM. 119