Luận văn Thực trạng xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam sang thị trường mỹ giai đoạn 1997-2003

LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Làn sóng toàn cầu hoá kinh tế diễn ra mạnh mẽ đã kéo theo những thay đổi cơ bản và ngoạn mục trong bức tranh kinh tế thế giới. Sự thu hẹp và suy thoái của những thị trường truyền thống, sự lên ngôi của những thị trường tiềm năng mới đã không còn là chuyện lạ trong đời sống kinh tế toàn cầu. Chưa bao giờ bài toán về thị trường lại được đặt ra với đầy đủ sự cấp bách của nó đối với các quốc gia xuất khẩu như lúc này. Việt Nam cũng không phải là một ngoại lệ. Kết quả thành công của Đại hội Trung ương Đảng Cộng Sản Việt Nam từ ngày 19 đến ngày 21 tháng 4 năm 2001 đã tiếp tục khẳng định con đường đúng đắn cho nền kinh tế Việt Nam ở những thập niên đầu tiên của thế kỷ 21. Để tăng nhanh tốc độ xuất khẩu, đẩy nhanh tiến độ hội nhập kinh tế với khu vực và thế giới, Đảng ta chủ trương: “Tiếp tục mở cửa nền kinh tế, thực hiện đa dạng hoá thị trường, đa phương hoá mối quan hệ kinh tế với các nước trên thế giới.”. Trong đó, Thị trường Mỹ là một trong những thị trường mang tính chất chiến lược đối với hoạt động xuất khẩu của Việt Nam trong những năm tới. Đây là thị trường nhập khẩu lớn nhất thế giới, bên cạnh đó, Hiệp định thương mại Việt – Mỹ đã chính thức đi vào thực tiễn từ ngày 17/10/2001. Việc đẩy mạnh xuất khẩu sang thị trường này chẳng những tạo điều kiện thuận lợi để nền kinh tế Việt Nam đẩy nhanh tiến trình hội nhập mà còn góp phần gia tăng sự phát triển và nâng cao tính cạnh tranh của hàng hoá Việt Nam. Ngành thuỷ sản Việt Nam đang trong quá trình đầu tư để trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn. Hàng thuỷ sản trở thành mặt hàng xuất khẩu chủ lực với kim ngạch xuất khẩu đạt được năm 2001 là 1.760 triệu USD và đặt ra mục tiêu đạt kim ngạch xuất khẩu 3 tỷ USD vào năm 2005 trong đó kim ngạch xuất khẩu vào thị trường Mỹ chiếm tỷ trọng 25 – 28% trong tổng số kim ngạch xuất khẩu thuỷ sản. Điều đó đặt ra yêu cầu cấp bách phải nghiên cứu để tìm ra những giải pháp thúc đẩy xuất khẩu thuỷ sản vào thị trường Mỹ. Thị trường Mỹ là một thị trường rộng lớn, đa dạng, tính cạnh tranh cao, luật lệ điều tiết nền ngoại thương Mỹ phức tạp, có những đặc thù riêng và được tiêu chuẩn hoá ở mức cao độ đòi hỏi phải có những nghiên cứu toàn diện và thị trường này còn rất mới đối với các doanh nghiệp của Việt Nam. Mặt hàng thuỷ sản là một trong những mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu ngày càng tăng và chiếm tỷ trọng lớn trong số các mặt hàng đang xuất khẩu vào thị trường Mỹ. 2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài + Phân tích, đánh giá một cách sâu sắc và toàn diện thị trường Thuỷ sản Hoa Kỳ giúp nhận diện những tiềm năng, cơ hội, thách thức và những vấn đề mang tính thời sự nhất đối với các quốc gia xuất khẩu thuỷ sản trong đó có Việt Nam. + Phân tích thực trạng, tiềm năng cơ hội và những thách thức của Xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam sang thị trường Mỹ những năm vừa qua. + Căn cứ vào cơ sở lý luận, và kết quả phân tích, đánh giá thực trạng xuất khẩu mặt hàng thuỷ sản của ngành thuỷ sản Việt nam vào thị trường Mỹ, định hướng phát triển của ngành thuỷ sản để đề xuất phương hướng và giải pháp ở tầm vĩ mô, trung mô và vi mô nhằm thúc đẩy xuất khẩu thuỷ sản vào thị trường này . 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài - ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI: LUẬN VĂN NGHIÊN CỨU NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN, THỰC TIỄN VỀ XUẤT KHẨU MẶT HÀNG THUỶ SẢN CỦA NGÀNH THUỶ SẢN VIỆT NAM VÀO THỊ TRƯỜNG MỸ. - PHẠM VI NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI: ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU CÁC HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU HÀNG THUỶ SẢN CỦA NGÀNH THUỶ SẢN VIỆT NAM VÀO THỊ TRƯỜNG MỸ VỚI THỜI GIAN NGHIÊN CỨU TỪ NĂM 1997 TỚI NĂM 2003. 4. Phương pháp nghiên cứu Để giải quyết những vấn đề đặt ra, luận văn đã sử dụng phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác-Lênin, vận dụng trong môi trường thực tế, hiện tại và kết hợp với các phương pháp cụ thể như: phương pháp phân tích, điều tra, tổng hợp, hệ thống, . để luận giải, khái quát và phân tích thực tiễn theo mục đích của đề tài. 5. Kết cấu của đề tài Ngoài phần mở đầu và kết luận luận văn bao gồm ba chương như sau: Chương I: Cơ sở và tầm quan trọng của việc nghiên cứu thị trường Thuỷ sản Hoa Kỳ đối với xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam Chương II: Thực trạng xuất khẩu thuỷ sản Việt nam vào thị trường Mỹ giai đoạn 1997-2003 Chương III: Định hướng và giải pháp chủ yếu thúc đẩy xuất khẩu hàng thuỷ sản của ngành thuỷ sảnViệt nam vào thị trường Mỹ. 6. Đóng góp của luận văn - Đánh giá một cách toàn diện và sâu sắc những vấn đề cơ bản của thị trường Thuỷ sản Hoa Kỳ - Giúp doanh nghiệp xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam có cái nhìn trực diện, mới mẻ và đầy đủ hơn về phương cách tiếp cận thị trường Mỹ. - Nghiên cứu thị trường thuỷ sản Mỹ để từng bước vượt qua những thách thức từ hệ thống pháp luật cực kỳ đa dạng và phức tạp. - Phân tích đánh giá tiềm năng, cơ hội và khả năng chiếm lĩnh thị trường Hoa Kỳ của Thuỷ sản Việt Nam - Phân tích đánh giá những mặt đã làm được và những hạn chế cũng như các vấn đề đặt ra của Thuỷ sản Việt Nam trên thị trường Mỹ - Đề ra được định hướng và các giải pháp mang tính thực tiễn cao, cụ thể và linh hoạt hướng tới việc đẩy mạnh xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam sang thị trường Mỹ một cách bền vững. LỜI MỞ ĐẦU Trang CHƯƠNG I – CƠ SỞ VÀ TẦM QUAN TRỌNG CỦA VIỆC NGHIÊN CỨU THỊ TRƯỜNG THUỶ SẢN MỸ ĐỐI VỚI XUẤT KHẨU THUỶ SẢN VIỆT NAM I. Tổng quan về Thị trường Thuỷ sản Mỹ 1. Sơ lược tình hình kinh tế Mỹ 2. Tổng quan về ngành thuỷ sản Mỹ 2.1. Khai thác thuỷ sản 2.2. Nuôi trồng thuỷ sản 2.3. Chế biến thuỷ sản 2.4. Năng lực xuất, nhập khẩu thuỷ sản Mỹ 2.4.1 Xuất khẩu thuỷ sản 2.4.2 Nhập khẩu thuỷ sản 3. Hệ thống phân phối và thị hiếu tiêu dùng của thị trường Thuỷ sản Mỹ 3.1. Hệ thống phân phối thuỷ sản Mỹ 3.2 Đặc điểm thị hiếu tiêu dùng của thị trường thuỷ sản Mỹ 4. Hệ thống pháp luật Mỹ đối với mặt hàng thuỷ sản 4.1 Khái quát Luật Thương mại và chính sách nhập khẩu Mỹ 4.1.1 Luật Thương mại Mỹ 4.1.2 Chính sách nhập khẩu Hoa Kỳ đối với các nước đang phát triển 4.2. Cơ chế quản lý hàng thuỷ sản nhập khẩu của Mỹ 4.2.1. Quy định về thuế 4.2.2 Quy định về xuất xứ hàng thuỷ sản nhập khẩu 4.2.3. Quy định về nhãn hiệu và thương hiệu 4.2.4. Hàng rào kỹ thuật và hàng rào an toàn vệ sinh dịch tế II. Tiềm năng và cơ hội của thị trường thuỷ sản Mỹ đối với các nước xuất khẩu thuỷ sản III. Điều kiện và tiềm năng của Việt Nam đối với xuắt khẩu Thuỷ sản 1. Tiềm năng thuỷ sản Việt Nam 2. Năng lực sản xuất, chế biến và xuất khẩu của thuỷ sản Việt Nam 2.1 Tình hình khai thác và bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản 2.2 Nuôi trồng thuỷ sản 2.3 Chế biến thuỷ sản IV. ý nghĩa, tầm quan trọng của việc nghiên cứu thị trường thuỷ sản Mỹ đối với xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam CHƯƠNG II – THỰC TRẠNG XUẤT KHẨU THUỶ SẢN VIỆT NAM SANG THỊ TRƯỜNG MỸ GIAI ĐOẠN 1997-2003 I. Một số nét chính về xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam trong những năm vừa qua 1. Thực trạng xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam giai đoạn 1990-2003 2. Những thành tựu và khó khăn của xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam 2.1. Thành tựu 2.2. Những khó khăn của thuỷ sản xuất khẩu Việt Nam II. Thực trạng xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang thị trường Mỹ giai đoạn 1997-2003 1. Quan hệ Thương mại Thuỷ sản Việt Mỹ 1.1. Vài nét về quan hệ Thương mại Việt Mỹ 1.2. Quan hệ thương mại thuỷ sản Việt Mỹ 1.3 Hiệp định Thương mại Việt Mỹ với các vấn đề đặt ra cho xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam 2. Thực trạng xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam vào thị trường Mỹ giai đoạn 1997-2003 2.1 Đánh giá tổng quan 2.2. Kim ngạch xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam vào thị trường Mỹ 2.3. Cơ cấu mặt hàng và thị phần chiếm lĩnh 2.3.1 Mặt hàng tôm 2.3.2 Mặt hàng cá 2.3.3 Nhóm mặt hàng khác 2.4. Đánh giá năng lực cạnh tranh của thuỷ sản Việt Nam trên thị trường Mỹ 2.4.1 Phân tích đối thủ cạnh tranh 2.4.2 Phân tích năng lực cạnh tranh của thuỷ sản Việt Nam 2.5. Cơ hội, thách thức và các vấn đề đặt ra đối với thuỷ sản Việt Nam trên thị trường Mỹ 2.5.1 Cơ hội 2.5.2 Thách thức và các vấn đề đặt ra 2.6 Bài học kinh nghiệm cho thuỷ sản Việt Nam khi thâm nhập thị trường Hoa Kỳ CHƯƠNG III- ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH XUẤT KHẨU THUỶ SẢN SANG THỊ TRƯỜNG MỸ A. Định hướng phát triển Thuỷ sản Việt Nam đến năm 2010 I. Định hướng chung của thuỷ sản Việt Nam 1. Quan điểm, mục tiêu 2. Định hướng phát triển II. Định hướng phát triển thị trường Mỹ B. Gải pháp tiếp cận và đẩy mạnh xuất khẩu thuỷ sản sang thị trường Mỹ I. Nhóm giải pháp vĩ mô 1. Tạo lập môi trường thuận lợi cho hoạt động xuất khẩu phát triển 1.1. Tạo lập môi trường cạnh tranh năng động để nâng cao tính linh hoạt cho các doanh nghiệp 1.2. Cho phép doanh nghiệp FDI có quyền xuất khẩu 1.3. Giảm dần và tiến tới xoá bỏ trợ cấp và trợ giá xuất khẩu 1.4. Hoàn thiện khung pháp lý và thể chế cho hoạt động xuất khẩu 1.5 Kiện toàn hệ thống pháp luật Việt Nam, tạo tính tương thích với Luật pháp Hoa Kỳ và Hiệp định Thương mại Việt Mỹ 1.6. Xúc tiến mạnh mẽ quan hệ đối ngoại Việt – Mỹ. Đấu tranh chống bảo hộ 1.7. Hoàn thiện cơ chế quản lý xuất khẩu, hướng mạnh về xuất khẩu thuỷ sản 2. Tăng cường các biện pháp hỗ trợ từ phía nhà nước cho các doanh nghiệp xuất khẩu thuỷ sản 2.1 Tích cực hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa xuất khẩu thuỷ sản 2.2 Phát triển mạnh mẽ các loại hình địch vụ hỗ trợ cho xuất khẩu thuỷ sản 2.3 . Thúc đẩy sự liên hiệp giữa các doanh nghiệp xuất khẩu thuỷ sản 2.4. Xây dựng chương trình xúc tiến thương mại sang thị trường Mỹ quy mô lớn và có trọng điểm III. Nhóm giải pháp trung mô - Tập trung giải quyết các vấn đề bức xúc của ngành Thuỷ sản, mở đường cho việc đẩy mạnh xuất khẩu sang thị trường Mỹ 1. Giải quyết vấn đề năng lực sản xuất nguyên liệu 2. Giải quyết vấn đề chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm của thuỷ sản xuất khẩu 3. Nâng cao năng lực chế biến thuỷ sản xuất khẩu 4. Giải quyết các vấn đề khó khăn về giá thuỷ sản IV. Nhóm giải pháp vi mô - Các doanh nghiệp phải nâng cao sự chủ động trong việc tạo cơ hội xuất khẩu thuỷ sản sang thị trường Hoa Kỳ 1. Nghiên cứu thị trường thuỷ sản Mỹ 2. Tập trung nâng cao năng lực cạnh tranh của thuỷ sản Việt Nam trên thị trường Hoa Kỳ 2.1 Giải pháp nâng cao chất lượng và đa dạng hoá cơ cấu mặt hàng 2.2 Hoàn thiện phương thức xuất khẩu và phát triển mạng lưới phân phối thuỷ sản trên thị trường Mỹ 3. Chủ động tăng cường sự hiệp lực giũa các doanh nghiệp, hướng tới việc xây dựng một chiến lược chung thâm nhập thị trường Thuỷ sản Hoa Kỳ

156 trang | Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1408 | Lượt tải: 0

Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Thực trạng xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam sang thị trường mỹ giai đoạn 1997-2003, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

m¸y sÏ cã ®ñ nguyªn liÖu v× ®· tÝnh to¸n dù trï tõ tríc. §©y lµ mét m« h×nh rÊt hay ®Ó thóc ®Èy xuÊt khÈu thuû s¶n, cÇn ®îc nh©n réng. 2.4 X©y dùng ch¬ng tr×nh xóc tiÕn th¬ng m¹i sang thÞ trêng Mü quy m« lín vµ cã träng ®iÓm ViÖc x©y dùng ch¬ng tr×nh xóc tiÕn th¬ng m¹i xuÊt khÈu thuû s¶n sang thÞ trêng Mü ph¶i ®îc thùc hiÖn trong sù phèi kÕt hîp gi÷a nhµ níc vµ c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thuû s¶n. Quan ®iÓm cña nhµ níc lµ, víi nh÷ng mÆt hµng ®· cã s½n mÆt hµng tiªu thô nh thuû s¶n, dÖt may, cµ phª, g¹o, giµy dÐp th× c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù x©y dùng ch¬ng tr×nh xóc tiÕn th¬ng m¹i. Nhµ níc chØ hç trî mét phÇn khi mÆt hµng ®ã cÇn th©m nhËp vµo mét thÞ trêng hoµn toµn míi hoÆc cÇn gi¶i quyÕt mét kh©u mang tÝnh ®ét ph¸ nh qu¶ng b¸ th¬ng hiÖu, thiÕt lËp trung t©m thiÕt kÕ mÉu m·. Tuy nhiªn, Mü lµ mét thÞ trêng réng lín vµ kh¸ mëi mÎ ®èi víi phÇn ®«ng c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thñy s¶n. C¸c doanh nghiÖp ®ang gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong viÖc t×m hiÓu th«ng tin vÒ ®èi t¸c Mü còng nh ho¹t ®éng xóc tiÕn, qu¶ng b¸ s¶n phÈm. ChÝnh v× thÕ ChÝnh phñ cÇn hç trî c¸c doanh nghiÖp tËp trung lµm tèt kh©u nµy. - Th«ng qua th¬ng vô cña ViÖt Nam t¹i Mü Bé Th¬ng M¹i ph¶i n¾m b¾t vµ thu thËp ®îc nh÷ng th«ng tin tÝn hiÖu tõ thÞ trêng Mü cã tÝnh chÝnh x¸c vµ thùc tiÔn cao nhÊt ®Ó phæ biÕn cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam - §a vµo website nh÷ng th«ng tin cã gi¸ trÞ th¬ng m¹i cao nhÊt ®Ó hç trî cho viÖc giao dÞch vµ qu¶ng c¸o cho c¸c c«ng ty ViÖt Nam vµ hµng ho¸ xuÊt khÈu ViÖt Nam sang thÞ trêng Mü - Bé Th¬ng M¹i vµ Th¬ng Vô ViÖt Nam t¹i Mü cÇn x©y dùng mét chiÕn lîc tæng thÓ quy m« lín vµ cã träng ®iÓm vÒ thÞ trêng thuû s¶n Mü bao qu¸t tÊt c¶ vÊn ®Ò tõ nhu cÇu, thÞ hiÕu, thu nhËp, søc mua, c¬ cÊu mÆt hµng, t×nh h×nh xuÊt nhËp khÈu, hÖ thèng ph¸p luËt thuû s¶n Mü...®Ó gióp cho c¸c doanh nghiÖp nh×n nhËn râ h¬n c¸c ®Þnh híng s¶n xuÊt vµ x©y dùng c¸c ch¬ng tr×nh xóc tiÕn th¬ng m¹i phï hîp cho riªng m×nh - Nªn tËp trung mét ®Çu mèi ®Ó qu¶ng b¸ c¸c th¬ng hiÖu, t×m kiÕm c«ng cô tiÕp cËn thÞ trêng Mü chung cña tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thuû s¶n bªn c¹nh ch¬ng tr×nh xóc tiÕn riªng cña mçi doanh nghiÖp nh»m gi¶m tèi ®a chi phÝ, mÆt kh¸c, viÖc xóc tiÕn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu thuû s¶n trë nªn quy m« vµ cã tæ chøc h¬n. - ChÝnh phñ cÇn hç trî nhiÒu h¬n n÷a trong viÖc t×m kiÕm c¸c nguån tµi trî, vËn ®éng c¸c ®Þa ph¬ng Mü gióp ta tæ chøc c¸c gian hµng trªn thÞ trêng Mü - Nghiªn cøu hç trî tµi chÝnh nh»m thµnh lËp c¸c Trung t©m th¬ng m¹i trªn thÞ trêng Mü nh»m khuyÕch tr¬ng xuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam vµo Mü. III. Nhãm gi¶i ph¸p - tËp trung gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò bøc xóc cña ngµnh thuû s¶n më ®êng cho viÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu sang thÞ trêng Mü ViÖc ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p vÜ m« nh ®· tr×nh bµy ë trªn nh»m môc ®Ých t¹o lËp m«i trêng vµ hoµn thiÖn c¸c khung thÓ chÕ cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu nãi chung vµ thuû s¶n nãi riªng. Trong nhãm c¸c gi¶i ph¸p trung m«, chóng ta sÏ ph©n tÝch, mæ xÎ vµ t×m ra nh÷ng ph¬ng thuèc h÷u hiÖu ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn n¹n bøc xóc cña ngµnh thuû s¶n. §iÒu nµy cã ý nghÜa hÕt søc quan träng trong viÖc h¹n chÕ nh÷ng ph¸t t¸c tiªu cùc ®· vµ ®ang lµ mèi nguy h¹i cho sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña ngµnh, ®ång thêi, t¸c ®éng ®Õn hiÖu qu¶ xuÊt khÈu cña mÆt hµng thuû s¶n trªn thÞ trêng thÕ giíi. Nh÷ng nç lùc cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu hay tõ phÝa chÝnh s¸ch cña nhµ níc híng m¹nh vÒ xuÊt khÈu thuû s¶n sÏ trë nªn v« nghÜa nÕu nh÷ng vÊn n¹n nµy kh«ng ®îc gi¶i quyÕt mét c¸ch triÖt ®Ó. Nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc nhÊt cña ngµnh thuû s¶n hiÖn nay lµ: vÊn ®Ò quy ho¹ch vµ n¨ng lùc s¶n xuÊt nguyªn liÖu; chÊt lîng vµ an toµn vÖ sinh thùc phÈm; n¨ng lùc chÕ biÕn thuû s¶n xuÊt khÈu; sù biÕn ®éng gi¸ thuû s¶n bÊt thêng trªn thÞ trêng thÕ giíi. 1. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò n¨ng lùc s¶n xuÊt nguyªn liÖu N¨ng lùc s¶n xuÊt nguyªn liÖu lµ kh©u yÕu nhÊt cña thuû s¶n ViÖt Nam trªn con ®êng th©m nhËp s©u vµo c¸c thÞ trêng lín trªn thÕ giíi nh Mü, EU, NhËt B¶n... ViÖc x©y dùng n¨ng lùc c¹nh tranh cña mét s¶n phÈm thuû s¶n lµ mét qu¸ tr×nh mang tÝnh ph¶n øng d©y chuyÒn. Ai còng biÕt r»ng, chÊt lîng chÝnh lµ mét nh©n tè quan träng nhÊt quyÕt ®Þnh ®Õn n¨ng lùc c¹nh tranh cña hµng thuû s¶n, nhÊt lµ ®èi víi thÞ trêng cã yªu cÇu rÊt cao nh thÞ trêng Mü. Nhng, chÊt lîng s¶n phÈm l¹i bÞ quyÕt ®Þnh bëi yÕu tè n¨ng lùc c«ng nghÖ vµ chÊt lîng nguyªn liÖu. Trong bèi c¶nh hiÖn nay, n¨ng lùc c«ng nghÖ cña thuû s¶n ViÖt Nam kh«ng ph¶i lµ yÕu tè g©y ra sù quan ng¹i ®¸ng kÓ. Tr×nh ®é chÕ biÕn thuû s¶n xuÊt khÈu ®· vît rÊt xa n¨ng lùc s¶n xuÊt nguyªn liÖu. Nh×n vµo thùc tr¹ng xuÊt khÈu thuû s¶n trªn thÞ trêng Mü chóng ta cã nhËn thÊy, thuû s¶n ViÖt Nam ®· “l·nh ®ñ” nh÷ng thµnh qu¶ vµ c¶ nh÷ng tai tiÕng: gi¸ trÞ xuÊt khÈu t¨ng m¹nh vµ Ên tîng, thÕ nhng hµng tr¨m l« hµng bÞ FDA tiªu huû hoÆc bÞ tr¶ vÒ v× nhiÔm d lîng kh¸ng sinh, rÊt nhiÒu l« hµng bÞ ®¸nh gi¸ lµ cã phÈm cÊp thÊp do cã t¹p chÊt, thËm chÝ lµ cã kim lo¹i. Do ®ã, cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng, n¨ng lùc c¹nh tranh thuû s¶n xuÊt khÈu cña ViÖt Nam cha cao trªn thÞ trêng thÕ giíi chÝnh lµ do sù yÕu kÐm trong kh©u s¶n xuÊt nguyªn liÖu. Nguyªn nh©n cña nh÷ng yÕu kÐm trong kh©u s¶n xuÊt nguyªn liÖu do nh÷ng nh©n tè sau: sù v¾ng bãng cña mét quy ho¹ch nu«i trång vµ khai th¸c thuû h¶i s¶n khoa häc vµ hiÖu qu¶; quy m« s¶n xuÊt nguyªn liÖu nhá lÎ; tr×nh ®é c«ng nghÖ s¶n xuÊt thÊp kÐm, lÖ thuéc nhiÒu vµo tù nhiªn; thÞ trêng nguyªn liÖu manh món, v« tæ chøc; vÊn ®Ò an toµn cho nguyªn liÖu cßn bÞ xem nhÑ, qu¶n lý nhµ níc vÒ nguyªn liÖu cßn nhiÒu yÕu kÐm.. Xin kiÕn nghÞ, nh÷ng gi¶i ph¸p sau ®©y cÇn ph¶i ®îc thi hµnh ngay: CÇn ph¶i cã mét quy ho¹ch tæng thÓ cho viÖc s¶n xuÊt nguyªn liÖu: - Bé Thuû s¶n cÇn nhanh chãng ®iÒu chØnh quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ thuû s¶n ®Õn 2005 vµ 2010 hiÖu qu¶ h¬n tr×nh ChÝnh phñ phª duyÖt - C¸c ®Þa ph¬ng khÈn tr¬ng ®iÒu chØnh l¹i quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Þa ph¬ng m×nh theo tinh thÇn NghÞ quyÕt 09/NQ-CP vÒ chuyÓn dÞch c¬ cÊu s¶n xuÊt trong n«ng nghiÖp n«ng th«n, trong ®ã cã chuyÓn ®Êt hoang ho¸, ®Êt nu«i trång thuû s¶n, trªn c¬ së ®ã x©y dùng quy ho¹ch ph¸t triÓn thuû s¶n cô thÓ trªn tõng ®Þa bµn. - Bé Thuû S¶n cÇn phèi hîp víi c¸c ®Þa ph¬ng x©y dùng vµ ®a vµo thùc hiÖn c¸c ®Ò ¸n s¶n xuÊt vµ tiªu thô ®èi víi c¸c mÆt hµng chñ lùc. §Ó ®¹t môc tiªu xuÊt khÈu 3 tû USD vµo n¨m 2005 cÇn cã thªm Ýt nhÊt 5-6 s¶n phÈm ®¹t gi¸ trÞ xuÊt khÈu tõ 200 triÖu USD trë lªn. Tríc m¾t cã thÓ tËp trung vµo c¸c s¶n phÈm c¸ tra, basa, t«m cµng, c¸ r« phi ®¬n tÝnh, c¸ ngõ, nhuyÔn thÓ hai m¶nh vá. CÇn ph¶i tho¸t khái ®éc canh nu«i t«m só, ®a c¸c lo¹i t«m cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu cao vµo nu«i nh t«m thÎ ch©n tr¾ng, t«m r¶o... Nu«i trång thuû s¶n: - Nhanh chãng quy ho¹ch vµ ®Çu t c¸c vïng nu«i thuû s¶n tËp trung quy m« lín víi c«ng nghÖ tiªn tiÕn theo m« h×nh sinh th¸i bÒn v÷ng t¹i c¸c vïng träng ®iÓm. MiÒn B¾c lµ khu vùc cã mïa ®«ng l¹nh, nhng Ýt d«ng b·o h¬n miÒn Nam nªn ®Çu t nu«i c¸c lo¹i thuû s¶n cã gi¸ trÞ cao, trong khi khu vùc miÒn nam khÝ hËu Êm ¸p quanh n¨m cho phÐp nu«i c¸c loµi thuû s¶n cã tèc ®é sinh trëng cao, søc chèng chÞu bÖnh cao... Kh«ng ®Çu t nu«i ph©n t¸n mµ tËp trung t¹i mét sè vïng ®iÒu kiÖn thuËn lîi, g¾n viÖc nu«i thuû s¶n víi b¶o vÖ m«i trêng, xö lý c¸c chÊt th¶i trong qu¸ tr×nh nu«i trång. - ViÖc ®Çu t nu«i thuû s¶n tËp trung cßn nh»m g¾n nguån nguyªn liÖu víi c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn, lÊy c¬ së chÕ biÕn lµm ®Çu mèi quy ho¹ch ®Çu t vïng nu«i thuû s¶n tËp trung. H¹n chÕ diÖn tÝch nu«i t«m qu¶ng canh diÖn tÝch lín nhng ®a sè kh«ng mang l¹i n¨ng suÊt cao, chuyÓn sang b¸n th©m canh, vµ quy m« c«ng nghiÖp, thuËn tiÖn cho c¸c nhµ m¸y thu mua vµ b¶o qu¶n sau khi thu ho¹ch. Cã thÓ ph¸t triÓn c¸c hÖ nu«i kÕt hîp nhiÒu ®èi tîng theo ph¬ng thøc xen vµ lu©n canh. - X©y dùng hÖ thèng dÞch vô cung øng dÞch vô kü thuËt, gièng, thøc ¨n c«ng nghiÖp chÊt lîng tèt, ®¶m b¶o tiªu chuÈn quèc tÕ. Thøc ¨n vµ gièng lµ hai nh©n tè quan träng quyÕt ®Þnh s¶n lîng vô nu«i thuû s¶n. Thùc hiÖn c¸c c«ng t¸c phßng trõ dÞch bÖnh vµ qu¶n lý nguån thuèc ch÷a bÖnh cho thuû s¶n nu«i lµ mét trong c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®¶m b¶o kiÓm so¸t d lîng kh¸ng sinh vµ c¸c chÊt ho¸ häc trong vËt nu«i. - M«i trêng thuû s¶n nu«i còng cÇn gi¶i quyÕt ®ång thêi. NhiÒu ng d©n chØ quan t©m ®Õn ao nu«i cña m×nh mµ kh«ng chó ý ®Õn m«i trêng sinh th¸i. Khi ®a níc, th¸o níc kh«ng kiÓm tra, v× vËy khi cã dÞch bÖnh mµ kh«ng biÕt nguyªn nh©n, còng nh g©y lan trµn dÞch bÖnh cho c¸c hé nu«i l©n cËn. V× vËy, cÇn n©ng cao nhËn thøc cho ng d©n vÒ c«ng t¸c b¶o vÖ sinh th¸i thuû s¶n nu«i. Khai th¸c h¶i s¶n: Ph¸t triÓn khai th¸c xa bê lµ mét trong c¸c ch¬ng tr×nh ®Èy m¹nh s¶n lîng trong nh÷ng n¨m qua cña ngµnh thuû s¶n. §Ó ch¬ng tr×nh nµy tiÕp tôc ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ cÇn gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò: - Hç trî ng d©n ®ãng tµu thuyÒn lín khai th¸c vïng c¸ næi xa bê. C¸c ®éi qu¶n lý vïng biÓn híng dÉn ng d©n c¸c vïng ®îc khai th¸c, gióp ®ì c¸c c«ng t¸c hËu cÇn khi ng d©n cã nhu cÇu. X©y dùng c¸c c«ng tr×nh hËu cÇn trong néi ®Þa nh cÇu c¶ng, c«ng tr×nh ®iÖn níc, cung øng níc ngät vµ níc ®¸, chî c¸...nh»m gi¶m gi¸ thµnh vµ ®¶m b¶o an toµn vÖ sinh thùc phÈm. - Më réng hîp t¸c víi c¸c níc khai th¸c xung quanh, sö dông kh¶ n¨ng vÒ vèn, c«ng nghÖ ®Ó liªn doanh hoÆc hîp t¸c khai th¸c xa bê, tõng bíc tiÕn ®Õn ®¸nh c¸ ®¹i d¬ng. - Häc tËp c«ng t¸c b¶o vÖ nguån lîi h¶i s¶n trong t¬ng lai cña Trung Quèc. Võa khai th¸c nhng kh«ng bá qua viÖc nh©n gièng th¶ t¸i t¹o mét sè loµi chËm ph¸t triÓn, quý hiÕm. §Æc biÖt h¹n chÕ ®¸nh b¾t c¸c loµi h¶i s¶n kÝch cì nhá. NhËp khÈu nguyªn phô liÖu phôc vô chÕ biÕn: - Tæ chøc t×m kiÕm c¸c nguån nguyªn liÖu tõ c¸c khu vùc kÐm n¨ng lùc chÕ biÕn hoÆc cã chi phÝ chÕ biÕn cao, ®Ó nhËp khÈu lµm t¨ng thªm nguån nguyªn liÖu vµ c¬ cÊu nguån nguyªn liÖu thÝch hîp vµ chñ ®éng h¬n cho chÕ biÕn t¸i xuÊt khÈu sang c¸c thÞ trêng cã thu nhËp cao. - PhÊn ®Êu ®Õn n¨m 2005 nhËp khÈu kho¶ng 10-15% nhu cÇu nguyªn liÖu cho chÕ biÕn. - Mét trong c¸c ho¹t ®éng thóc ®Èy ph¸t triÓn nguån nguyªn liÖu ®ã lµ ®Çu t x©y dùng c¸c chî c¸, chî ®Êu gi¸ nguyªn liÖu t¹i c¸c trung t©m nghÒ c¸ vµ trung t©m c«ng nghiÖp chÕ biÕn (thµnh phè Hå ChÝ Minh, Minh H¶i, Kiªn Giang, H¶i Phßng...) còng nh chî c¸ quy m« nhá t¹i c¸c c¶ng c¸ vµ bÕn c¸ ®Þa ph¬ng. Tuy nhiªn còng cÇn tæ chøc vµ qu¶n lý viÖc cÊp giÊy phÐp hµnh nghÒ cho c¸c th¬ng l¸i nh»m ph¸t huy vai trß tÝch cùc vµ h¹n chÕ c¸c mÆt tiªu cùc cña hÖ thèng nµy. Bªn c¹nh ®ã còng cÇn triÓn khai ¸p dông c¸c tiªu chuÈn kü thuËt, nghiÖp vô b¶o ®¶m an toµn vÖ sinh cho nguyªn liÖu trong qu¸ tr×nh th¬ng m¹i trªn thÞ trêng 2. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò chÊt lîng vµ vÖ sinh an toµn thùc phÈm cña thuû s¶n xuÊt khÈu VÊn ®Ò chÊt lîng vµ an toµn vÖ sinh tõ l©u ®· trë thµnh vÊn n¹n cña thuû s¶n xuÊt khÈu ViÖt Nam trªn thÞ trêng thÕ giíi. Kh«ng chØ riªng ®èi víi thÞ trêng EU, chÊt lîng hµng thuû s¶n xuÊt khÈu cña ta vµo Mü trong thêi gian qua còng trë nªn bøc xóc h¬n bao giê hÕt bëi vÊn ®Ò vÖ sinh an toµn thùc phÈm (VSATTP). Theo th«ng b¸o cña FDA, chØ tÝnh riªng th¸ng 3/2002 ®· cã tíi 69 l« hµng thuû s¶n cña ViÖt Nam bÞ thu gi÷ t¹i cöa khÈu Mü, th¸ng 4 cã 34 l«, th¸ng 5 cã 32 l«. §a sè l« hµng bÞ gi÷ lµ do kh«ng ®¶m b¶o vÖ sinh thuû s¶n, chñ yÕu lµ nhiÔm d lîng kh¸ng sinh Samonella vµ Chloramphenicol. HiÖn t¹i Mü ®ang ®a ra yªu cÇu giíi h¹n d lîng kh¸ng sinh cho phÐp lµ 0.3 ppb. Nh vËy, uy tÝn vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña thuû s¶n xuÊt khÈu ViÖt Nam ®ang bÞ huû ho¹i dÇn dÇn bëi vÊn ®Ò VSATTP. §iÒu cÇn thiÕt nhÊt lóc nµy lµ lµm sao ®Ó c«ng t¸c ®¶m b¶o VSATTP ®îc kiÓm so¸t chÆt chÏ trong tÊt c¶ c¸c kh©u s¶n xuÊt nguyªn liÖu ®Õn kh©u chÕ biÕn xuÊt khÈu. Chóng ta cÇn khÈn tr¬ng thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p mang tÝnh phèi hîp tæng thÓ tõ sù chØ ®¹o vµ c¸c quy ®Þnh chÕ tµi cña Nhµ níc, ®Õn c¸c nhµ chÕ biÕn xuÊt khÈu, cho ®Õn c¶ nh÷ng n«ng d©n tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nguyªn liÖu. C¸c gi¶i ph¸p cÊp b¸ch ®ã lµ: - TËp trung t¨ng m¹nh ®Çu t x©y dùng hÖ thèng thuû lîi thuû s¶n vµ c¬ së h¹ tÇng kü thuËt phôc vô nghÒ nu«i thuû s¶n - ChØ ®¹o Bé Thuû s¶n vµ UBND c¸c cÊp qu¶n lý chÆt chÏ nghÒ nu«i trång, khai th¸c, theo tiªu chuÈn ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn kinh doanh, kh«ng ®Ó ph¸t triÓn tù ph¸t, g©y dÞch bÖnh, g©y hËu qu¶ xÊu vÒ m«i trêng sinh th¸i, c¹n kiÖt nguån lîi vµ g©y mÊt c©n ®èi cung cÇu. Bé Thuû s¶n cÇn ban hµnh c¸c tiªu chuÈn kü thuËt cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh thuû s¶n phï hîp víi c¸c yªu cÇu cña thÞ trêng quèc tÕ, ®Æc biÖt lµ c¸c tiªu chuÈn vÒ vïng nu«i an toµn vÖ sinh, s¶n phÈm s¹ch, s¶n phÈm sinh th¸i, ®Ó híng dÉn cho n«ng d©n thùc hiÖn. - ChØ ®¹o c¸c bé phèi hîp chÆt chÏ vµ thèng nhÊt trong viÖc ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch c¬ chÕ qu¶n lý, chØ ®¹o c¸c chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò d lîng kh¸ng sinh. Ngµnh Thuû s¶n kh«ng thÓ ®¬n ph¬ng thùc hiÖn ®Çu ngän trong khi ngµnh n«ng nhiÖp vµ Y tÕ vÉn sö dông c¸c lo¹i kh¸ng sinh bÞ cÊm vµ nhÊt lµ kh¸ng sinh bÞ cÊm vÉn ®îc nhËp lËu qua biªn giíi. - CÇn thùc hiÖn ®ång bé c¸c biÖn ph¸p vÒ quy ®Þnh tiªu chuÈn, quy tr×nh quy ph¹m, ®Õn kiÓm tra kiÓm so¸t. Sím ban híng dÉn sö dông c¸c chÊt thay thÕ c¸c chÊt kh¸ng sinh bÞ cÊm - KhÈn tr¬ng ®iÒu chØnh vµ ban hµnh c¸c chÕ tµi b¾t buéc thùc hiÖn xö ph¹t thÝch ®¸ng nh÷ng ngêi s¶n xuÊt kinh doanh c¸c lo¹i ho¸ chÊt thøc ¨n, kh¸ng sinh bÞ cÊm, b¸n cho ngêi nu«i trång thuû s¶n. Bªn c¹nh ®ã còng cÇn ph¶i xö ph¹t thËt nÆng nh÷ng hé gia ®×nh, c«ng ty chÕ biÕn, khai th¸c sö dông nh÷ng lo¹i ho¸ chÊt, kh¸ng sinh bÞ cÊm. - Mét sè tØnh träng ®iÓm vÒ nu«i vµ chÕ biÕn xuÊt khÈu nªn cã phßng kiÓm nghiÖm ®Ó kiÓm tra d lîng kh¸ng sinh tõ nguyªn liÖu ®Õn s¶n phÈm xuÊt khÈu. - C¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn xuÊt khÈu thuû s¶n xuÊt khÈu cÇn ph¶i cã tr¸ch nhiÖm kiÓm so¸t chÆt chÏ vµ hiÖu qu¶ d lîng kh¸ng sinh nguyªn liÖu ®Çu vµo th«ng qua viÖc ký hîp ®ång víi ngêi s¶n xuÊt vµ cung øng nguyªn liÖu, kÓ c¶ ®¹i lý, ph¶i cã nh÷ng ®iÒu kho¶n rµng buéc nghiªm kh¾c trong viÖc thùc thi an toµn vÖ sinh thùc phÈm. - KhuyÕn khÝch c¸c c¬ së chÕ biÕn ¸p dông hÖ thèng qu¶n lý HACCP vµ GMP ®Ó ®¹t c¸c tiªu chuÈn vÖ sinh an toµn nh FDA yªu cÇu. - §Èy m¹nh h¬n n÷a viÖc thùc thi chØ thÞ cña Thñ tíng ChÝnh phñ vÒ cÊm ®a t¹p chÊt vµo nguyªn liÖu thuû s¶n. §©y kh«ng ph¶i lµ c«ng viÖc riªng rÏ cña tõng ®Þa ph¬ng mµ cÇn cã sù chØ ®¹o tËp trung thèng nhÊt tõ Trung ¬ng, c¸c ngµnh liªn quan nh qu¶n lý thÞ trêng, c«ng an kinh tÕ vµ ®Æc biÖt lµ c¸c chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng vµ c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn xuÊt khÈu thuû s¶n. 3. N©ng cao n¨ng lùc chÕ biÕn thuû s¶n MÆc dï trong giai ®o¹n hiÖn nay tr×nh ®é chÕ biÕn thuû s¶n cña chóng ta ®· cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn vît bËc, cã thÓ s¸nh ngang víi c¸c níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, nhng khã kh¨n bÊt cËp cha ph¶i lµ ®· hÕt. HiÖu suÊt cña ngµnh chÕ biÕn cha cao khi mét triÖu tÊn thuû s¶n nguyªn liÖu míi s¶n xuÊt ra ®îc 480 ngµn tÊn s¶n phÈm xuÊt khÈu. Trong ®iÒu kiÖn nguyªn liÖu cha ®ñ ®Ó phôc vô cho kh©u chÕ biÕn, viÖc ph¶i tèn nhiÒu nguyªn liÖu nh vËy lµ rÊt l·ng phÝ, dÇn dµ sÏ g©y t×nh tr¹ng kÐm c¹nh tranh cho s¶n phÈm. MÆt kh¸c, cã kh¸ nhiÒu nh÷ng yÕu kÐm, tån t¹i kh¸c n÷a nh: c«ng t¸c chÕ biÕn xuÊt khÈu cha ®îc g¾n liÒn víi kh©u nguyªn liÖu, kh¶ n¨ng ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn cßn thÊp, n¨ng lùc c«ng nghÖ, d©y chuyÒn chÕ biÕn cha ®îc trang bÞ ë nh÷ng nhµ m¸y chÕ biÕn nhá. Chóng ta cÇn ph¶i nhí r»ng, viÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu thuû s¶n ra thÞ trêng níc ngoµi ®Æc biÖt cÇn ®Õn hiÖu qu¶ cao cña ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn. ChØ cã c¸ch c¶i tæ míi mong giµnh giËt ®îc phÇn th¾ng trªn thÞ trêng Mü n¬i cã rÊt nhiÒu ®èi thñ cã ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn xuÊt khÈu hïng m¹nh nh Cana®a, Th¸i Lan, Trung Quèc, Ên ®é... Xin m¹nh d¹n ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p nh sau: TiÕp tôc ®Çu t ®æi míi c«ng nghÖ, thiÕt bÞ, c¬ giíi ho¸ d©y chuyÒn chÕ biÕn nh»m n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh. T¨ng cêng ¸p dông c¸c biÖn ph¸p an toµn vÖ sinh thùc phÈm, phÊn ®Êu 100% c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn ®¹t tiªu chuÈn ngµnh vÒ an toµn vÖ sinh thùc phÈm vµo n¨m 2005. HiÖn nay chóng ta ®· cã h¬n 68 doanh nghiÖp cã code vµo EU, 128 doanh nghiÖp trang bÞ quy tr×nh HACCP ®ñ tiªu chuÈn vµo Mü. Hy väng trong nay mai con sè nµy sÏ t¨ng lªn kh«ng ngõng. Quy ho¹ch vµ ®Çu t x©y dùng hÖ thèng kho l¹nh vµ ph¸t triÓn dÞch vô kho l¹nh trong c¶ níc víi c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ tiªn tiÕn Më réng chñng lo¹i vµ khèi lîng c¸c mÆt hµng chÕ biÕn cã gi¸ trÞ gia t¨ng, hµng phèi chÕ, hµng ¨n liÒn, ®Æc biÖt quan t©m ®Õn viÖc s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng cã lîi thÕ khi HiÖp ®Þnh song ph¬ng cã hiÖu lùc nh c¸c lo¹i nhuyÔn thÓ cao cÊp, c¸c lo¹i t«m hïm chÕ biÕn, ¨n liÒn, nhåi thÞt, hép c¸ ngõ, bao tö c¸ basa, c¸ basa kho té... Gi¶i ph¸p nµy ®Æc biÖt cã ý nghÜa trong chiÕn lîc th©m nhËp thÞ trêng Mü cña thuû s¶n ViÖt Nam v× chóng ta sÏ ®îc hëng “lîi thÕ kÐp”: thuÕ MFN cho c¸c mÆt hµng nµy ®îc gi¶m m¹nh; trong khi ®©y l¹i lµ c¸c mÆt hµng ®îc c«ng chóng Mü ®Æc biÖt a chuéng. Chóng ta phÊn ®Êu ®a tû träng s¶n phÈm gi¸ trÞ gia t¨ng lªn 45% vµo n¨m2005 thay v× phô thuéc chñ yÕu vµo thuû s¶n nguyªn liÖu nh hiÖn nay. T¨ng cêng g¾n vïng nguyªn liÖu víi nhµ m¸y chÕ biÕn. HiÖn t¹i, mét trong nh÷ng khã kh¨n lín nhÊt hiÖn nay trong viÖc t¹o nguån hµng thuû s¶n xuÊt khÈu chÊt lîng cao ®ã lµ chÊt lîng nguyªn liÖu ®a vµo nhµ m¸y kh«ng ®¹t yªu cÇu. Nguyªn nh©n lµ sù mÊt c©n ®èi nghiªm träng gi÷a n¨ng lùc khu vùc s¶n xuÊt vµ n¨ng lùc hÖ thèng chÕ biÕn. Bªn c¹nh viÖc t×m c¸ch t¨ng s¶n lîng thuû s¶n khai th¸c vµ nu«i trång, còng cÇn quan t©m gi¶i quyÕt vÊn ®Ò g¾n nguyªn liÖu víi c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn tr¸nh t×nh tr¹ng n¬i thiÕu, n¬i thõa, s¶n phÈm s¶n xuÊt kh«ng ®óng víi nhu cÇu tiªu thô. T¨ng cêng c¸c h×nh thøc liªn kÕt ngang vµ däc, t¹o sù ph©n c«ng hîp t¸c gi÷a c¸c nhµ chÕ biÕn vµ mèi g¾n kÕt víi s¶n xuÊt nguyªn liÖu th«ng qua viÖc h×nh thµnh c¸c C©u l¹c bé s¶n phÈm, ®Ó thèng nhÊt tõ s¶n lîng ®Õn c¸c yªu cÇu vÒ chÊt lîng kÝch cì tõng lo¹i nguyªn liÖu, t¹o tÝnh t¬ng thÝch cña nguyªn liÖu ®èi víi ®Þnh híng chÕ biÕn. HiÖn nay c¸c liªn kÕt ngang ë níc ta kh¸ ph¸t triÓn vµ cÇn ®îc ph¸t huy vai trß. ë quy m« lín chóng ta ®· cã HiÖp héi ChÕ biÕn vµ XuÊt khÈu Thuû s¶n (VASEP), quy m« nhá h¬n lµ CLB c¸ bÌ An Giang, ngoµi ra cÇn ®Èy m¹nh c¸c liªn kÕt bao tiªu s¶n phÈm, lo thÞ trêng ®Çu ra cho n«ng d©n... 4. Gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò khã kh¨n vÒ gi¸ thuû s¶n KÓ tõ n¨m 2001 cho ®Õn nay gi¸ c¶ thuû s¶n xuÊt khÈu cña chóng ta ®ang ë møc thÊp. Tuy ë thÞ trêng lín nh NhËt vµ Mü gi¸ thuû s¶n nh×n chung lµ t¬ng ®èi æn ®Þnh nhng vÉn cßn ë møc thÊp: T«m só vá cì 16/20 gi¸ 5,85 - 5,90 USD/pound, c¸ c¸c lo¹i dao ®éng tõ 3,28 – 3,45 USD/kg, gi¶m m¹nh nhÊt lµ c¸c lo¹i h¶i s¶n kh«. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chñ yÕu dÉn ®Õn gi¸ c¶ thuû s¶n ViÖt Nam thÊp lµ do sù sôt gi¶m chung cña gi¸ c¶ thuû s¶n thÕ giíi trong bèi c¶nh nhu cÇu thuû s¶n cha cã mÊy s¸ng sña. Nhng nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do, ®a sè s¶n phÈm cña chóng ta chñ yÕu lµ s¶n phÈm nguyªn liÖu th«, s¬ chÕ cã gi¸ trÞ thÊp; c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn liÖu cßn bÊt cËp lµm ®éi gi¸ thµnh, dÉn ®Õn mÊt lîi thÕ c¹nh tranh vÒ gi¸; c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn thuû s¶n xuÊt khÈu ®Òu khã kh¨n vÒ nguyªn liªu ®Çu vµo so víi c«ng suÊt thiÕt kÕ cña nhµ m¸y, cho nªn ph¶i tranh giµnh thu mua nguyªn liÖu víi gi¸ c¾t cæ, s¶n phÈm cña ViÖt Nam uy tÝn cha cao, cßn nhiÒu t¹p chÊt vµ d lîng kh¸ng sinh còng dÉn ®Õn viÖc kh«ng ®îc ®Þnh gi¸ cao. Do vËy, ®Ó thuû s¶n xuÊt khÈu c¹nh tranh ®îc vÒ gi¸ ph¶i t©p trung vµo gi¶i quyÕt tèt c¸c vÊn ®Ò sau : Gi¶m tæn thÊt trong kh©u thu ho¹ch ( ®¸nh b¾t vµ nu«i tr«ng). Theo thèng kª cña bé thuû s¶n tæn thÊt trong kh©u thu ho¹ch thuû s¶n chiÕm tõ 20 – 30% tæng s¶n lîng thuû s¶n. Nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn tæn thÊt lµ do viÖc ®¸nh b¾t ë nhiÒu n¬i kh«ng khoa häc; ph¬ng tiÖn b¶o qu¶n huû s¶n phôc vô ®¸nh b¾t xa bê kÐm dÉ ®Õn thuû s¶n h thèi ph¶i lo¹i bá; tËn dông phÕ liÖu thuû s¶n cha tèt,... TÊt c¶ nh÷ng nguyªn nh©n trªn dÉn ®Õn gi¸ thµnh ®¸nh b¾t thuû s¶n cao. Muèn gi¶m tæn thÊt trong kh©u thu ho¹ch cÇn ®Çu t ®ång bé: ®¸nh b¾t, hËu cÇn cho ®¸nh b¾t, chÕ biÕn, b¶o qu¶n thuû s¶n ®¸nh b¾t xa bê. KhuyÕn khÝch vµ phæ biÕn c«ng nghÖ tËn dông c¸c phÕ phÈm tõ thuû s¶n ®Ó lµm níc m¾m, thøc ¨n gia sóc, ph©n bãn,... nhê ®ã mµ gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm. ThÓ chÕ ho¸ b»ng luËt nghiªm cÊm ®¸nh b¾t thuû s¶n g©y h¹i cho m«i trêng. Tæ chøc tèt c«ng t¸c hËu cÇn cho ho¹t ®éng ®¸nh b¾t xa bê, tËn dông nh©n c«ng vµ kü thuËt chÕ biÕn s½n cã trªn tµu nh»m gi¶m tèi ®a nh÷ng chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt, gi¶m gi¸ thµnh vµ n©ng cao søc c¹nh tranh vÒ gi¸. Tæ chøc tèt c¸c trung t©m gièng quèc gia ®Ó tr¸nh hiÖn tîng gièng thuû s¶n tèt nhng khan hiÕm ®· ®Èy gi¸ lªn cao hoÆc gièng xÊu dÉn ®Õn n¨ng suÊt nu«i trång thÊp. LËp ng©n hµng thuû s¶n cã c¸c chi nh¸nh t¹i c¸c trung t©m thuû s¶n lín cña Nhµ níc ®Ó phôc vô cho tÊt c¶ c¸c kh©u kinh doanh thuû s¶n tr¸nh ®îc hiÖn tîng phæ biÕn hiÖn nay lµ thiÕu vèn. N©ng cao n¨ng suÊt ®¸nh b¾t vµ nu«i trång thuû s¶n, hiÖn nay viÖc ®¸nh b¾t vµ nu«i trång nh×n chung lµ kü thuËt l¹c hËu, ¸p dông ph¬ng ph¸p qu¶ng canh lµ chñ yÕu lµm cho n¨ng suÊt thÊp ¶nh hëng ®Õ gi¸ thµnh xuÊt kh©ñ, cho nªn c«ng nghiÖp ho¸ s¶n xuÊt vµ nu«i trång thuû s¶n, ¸p dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn sÏ gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt vµ gi¶m thiÓu rñi ro do m«i trêng thêi tiÕt, khÝ hËu thay ®æi, gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh thuû s¶n. §¬n gi¶n ho¸ thuû tôc hµnh chÝnh liªn quan ®Õn kiÓm tra, kiÓm so¸t thuû s¶n xuÊt khÈu ®Ó gi¶m ®îc chi phÝ kinh doanh xuÊt khÈu. nhãm gi¶i ph¸p vi m«- c¸c doanh nghiÖp ph¶i n©ng cao sù chñ ®éng trong viÖc t¹o c¬ héi xuÊt khÈu thñy s¶n sang thÞ trêng Mü Lµ nh÷ng chñ thÓ tham gia trùc tiÕp quan hÖ th¬ng m¹i thuû s¶n víi phÝa ®èi t¸c Mü, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam, dÜ nhiªn, ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh trong sù thµnh b¹i cña s¶n phÈm thuû s¶n ViÖt Nam trªn thÞ trêng nµy. Nh÷ng gi¶i ph¸p chÝnh s¸ch vµ nh÷ng nç lùc kh¾c phôc nh÷ng ®iÓm yÕu cña ngµnh thuû s¶n ®îc tiÕn hµnh víi môc ®Ých nh»m gi¶i phãng nh÷ng søc ú, t¹o m«i trêng thuËn lîi, th¸o gì c¸c víng m¾c cho c¸c doanh nghiÖp v¬ng lªn chiÕm lÜnh thÞ trêng Mü. PhÇn viÖc cßn l¹i lµ cña chÝnh c¸c doanh nghiÖp. 1. Nghiªn cøu thÞ trêng thuû s¶n Mü Mü lµ mét thÞ trêng thuû s¶n giµu tiÒm n¨ng nhng rÊt réng lín, tiÒm tµng nh÷ng vÊn ®Ò phøc t¹p vµ th¸ch thøc. C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam sÏ kh«ng thÓ thµnh c«ng trªn thÞ trêng Mü nÕu kh«ng nghiªn cøu nh÷ng ®Æc ®iÓm cña thÞ hiÕu tiªu dïng thuû s¶n, hÖ thèng ph©n phèi, c¸c hÖ thèng hµng rµo phi thuÕ quan víi nh÷ng chi tiÕt vÒ danh môc hµng ho¸ h¹n chÕ nhËp khÈu, cÊm nhËp khÈu, h¹n ng¹ch nhËp khÈu, nh÷ng rµo c¶n kh¾c nghiÖt vÒ VSATTP cña FDA ®èi víi hµng thñy s¶n, c¸c ®iÒu luËt båi thêng chèng b¸n ph¸ gi¸, c¸c quy ®Þnh vÒ nh·n m¸c, th¬ng hiÖu...cña Mü. Do vËy, viÖc nghiªn cøu nh÷ng khÝa c¹nh sau ®©y cña thÞ trêng thuû s¶n Mü lµ hÕt søc cÇn thiÕt: Nghiªn cøu xu híng vËn ®éng cña nhu cÇu, thÞ hiÕu tiªu dïng thuû s¶n cña ngêi d©n Mü, nh÷ng xu thÕ ph¸t triÓn hiÖn t¹i vµ trong t¬ng lai cña t×nh h×nh ngo¹i th¬ng thuû s¶n Mü. §iÒu nµy sÏ gióp c¸c doanh nghiÖp cã nh÷ng quyÕt ®Þnh ®Çu t s¶n xuÊt nh÷ng mÆt hµng mµ thÞ trêng Mü cÇn, ph¸t hiÖn ra nh÷ng ph©n ®o¹n thÞ trêng cha ®îc phñ ®Çy, tõ ®ã cã biÖn ph¸p tiÕp cËn vµ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. Xu thÕ míi trong nhu cÇu thuû s¶n cña ngêi Mü lµ híng m¹nh vÒ nh÷ng s¶n phÈm tinh chÕ, cã gi¸ trÞ gia t¨ng cao vµ ngµy cµng a chuéng c¸c s¶n phÈm thuû s¶n sinh th¸i. Nghiªn cøu hÖ thèng ph©n phèi thuû s¶n phøc t¹p trªn thÞ trêng Mü. Nghiªn cøu c¸c kªnh ®a hµng trùc tiÕp vµo siªu thÞ, c¸c kªnh ®a hµng gi¸n tiÕp qua c¸c trung gian th¬ng m¹i... Nghiªn cøu t©m lý kh¸ch hµng lµ mét trong nh÷ng kh©u rÊt quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh b¹i cña s¶n phÈm thuû s¶n trªn thÞ trêng Mü. Nh÷ng kh¸ch hµng Mü thuéc tÝp nh÷ng ngêi c¸ nh©n chñ nghÜa, rÊt quan t©m ®Õn gi¸ c¶ nhng víi hä gi¸ c¶ ph¶i ®i ®«i víi chÊt lîng ngo¹i h¹ng, hä coi träng vÊn ®Ò uy tÝn vµ cùc kú nh¹y c¶m víi c¸c vÊn ®Ò an toµn vÖ sinh dÞch tÕ. CÇn ®Æc biÖt gi¶i quyÕt vÊn ®Ò thiÕu hiÓu biÕt vÒ ph¸p luËt th¬ng m¹i vµ kinh doanh ®èi víi mÆt hµng thuû s¶n cña Mü. HÖ thèng ph¸p luËt Mü lµ hÕt søc chång chÐo vµ ®a d¹ng, thËm chÝ luËt nµy cã nh÷ng ®iÓm ngîc víi luËt kia mµ kh«ng ai trong chÝnh giíi hay c¸c luËt s Mü muèn ®¬n gi¶n hãa nã. ë Mü, viÖc ®îc th«ng qua mét ®¹o luËt nh»m b¶o vÖ quyÒn lîi cho mét ngµnh c«ng nghiÖp néi ®Þa nµo ®ã kh«ng ®Õn nçi qu¸ khã kh¨n. Mü së h÷u hÖ thèng luËt chèng b¸n ph¸ gi¸ m¹nh nhÊt trªn thÕ giíi, víi nh÷ng ®iÒu kho¶n ®«i khi ®i ngîc l¹i tinh thÇn tù do ho¸ th¬ng m¹i, vÝ dô nh c¸c doanh nghiÖp ®i kiÖn b¸n ph¸ gi¸ sÏ ®îc chÝnh phñ båi thêng thiÖt h¹i trÝch tõ kho¶n thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ mµ chÝnh phñ ¸p ®Æt lªn níc b¸n ph¸ gi¸. Vô kiÖn c¸ tra c¸ basa vÉn cßn rÊt nãng hæi tÝnh thêi sù cña nã. C¸c doanh nghiÖp thuû s¶n ViÖt Nam ®· thÓ hiÖn râ sù thiÕu kinh nghiÖm vµ hiÓu biÕt vÒ Ph¸p luËt vµ c¸ch ch¬i cña nh÷ng níc ph¸t triÓn hïng m¹nh nh Mü trªn trêng quèc tÕ. Nhanh chãng thÝch nghi víi v¨n ho¸ kinh doanh cña ngêi Mü. V¨n ho¸ kinh doanh cña ngêi Mü kh¸c rÊt xa v¨n ho¸ cña ngêi ViÖt. ViÖc lobby (hay cßn gäi lµ vËn ®éng hµnh lang cña c¸c doanh nghiÖp Mü ®Ö tr×nh chÝnh phñ th«ng qua mét ®¹o luËt míi) ®îc c«ng nhËn, quan hÖ c«ng chóng vµ truyÒn th«ng ¶nh hëng rÊt réng lín ®Õn chÝnh trêng. C¸c doanh nghiÖp Mü khi lµm ¨n víi ®èi t¸c níc ngoµi lu«n cã luËt s ®¹i diÖn cho m×nh so¹n th¶o c¸c hîp ®ång, chøng tõ vµ v¨n b¶n. Trong khi ®ã chóng ta cßn rÊt xa l¹ víi nÐt v¨n ho¸ kinh doanh hiÖn ®¹i nµy. ChÝnh v× thÕ nÕu kh«ng nghiªn cøu ph¸p luËt Mü vµ v¨n ho¸ kinh doanh cña ngêi Mü, c¸c tranh chÊp tiÒm tµng rÊt dÔ x¶y ra. 2. TËp trung n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña hµng thuû s¶n xuÊt khÈu trªn thÞ trêng Mü 2.1. Gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt lîng vµ ®a d¹ng ho¸ c¬ cÊu mÆt hµng Mü lµ mét thÞ trêng thuéc lo¹i khã tÝnh nhÊt thÕ giíi trong viÖc nhËp khÈu hµng thuû s¶n. ChÊt lîng lµ yÕu tè hµng ®Çu trªn thÞ trêng Mü. ViÖc ®¶m b¶o an toµn thùc phÈm lµ ®iÒu kiÖn sèng cßn ®Ó hµng thuû s¶n cã thÓ th©m nhËp vµo thÞ trêng Mü. V× vËy, c¸c doanh nghiÖp ph¶i b¶o ®¶m n©ng cao chÊt lîng hµng thuû s¶n theo yªu cÇu cña thÞ trêng Mü. Muèn vËy, c¸c doanh nghiÖp ph¶i chó ý ®Õn c¸c vÊn ®Ò sau: - N©ng cao chÊt lîng vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. CÇn kh¼ng ®Þnh r»ng: chÊt lîng, gi¸ c¶ hµng ho¸ vµ tr×nh ®é tiÕp thÞ lµ nh÷ng vÊn ®Ò cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn søc c¹nh tranh cña hµng thuû s¶n vµ c¸c doanh nghiÖp thuû s¶n ViÖt Nam. Trong nh÷ng n¨m tíi, ®Ó ®¶m b¶o hµng ho¸ ®ñ chÊt lîng xuÊt khÈu cÇn thùc hiÖn ®ång bé c¸c biÖn ph¸p. N©ng cao chÊt lîng nguyªn liÖu chÕ biÕn: C¸c doanh nghiÖp nªn x©y dùng cho m×nh mét nguån nguyªn liÖu æn ®Þnh b»ng c¸ch ký hîp ®ång bao tiªu s¶n phÈm víi ngêi nu«i trång, gióp ®ì ng d©n vÒ kü thuËt nu«i trång, vÒ gièng. CÇn cã nh÷ng ho¹t ®éng ®Ó phæ biÕn kü thuËt xö lý, b¶o qu¶n nguyªn liÖu sau thu thu ho¹ch ®èi víi ng d©n. §©y lµ biÖn ph¸p tèt nhÊt ®Ó doanh nghiÖp cã thÓ chñ ®éng ®îc nguyªn liÖu, cã thÓ kiÓm so¸t ®îc chÊt lîng cña nguån nguyªn liÖu bëi chÊt lîng nguyªn liÖu lµ c¬ së ®Çu tiªn vµ kh«ng thÓ thiÕu ®Ó n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm. PhÊn ®Êu s¶n xuÊt nguyªn liÖu néi ®Þa ®¶m b¶o yªu cÇu chÊt lîng. N©ng cao tû lÖ sö dông nguyªn liÖu trong níc, t¨ng tû lÖ néi ®Þa trong c¬ cÊu gi¸ trÞ s¶n phÈm ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ®îc hëng u ®·i vÒ thuÕ quan. CÇn gi¶i quyÕt døt ®iÓm vµ quyÕt liÖt vÊn ®Ò d lîng kh¸ng sinh vµ t¹p chÊt trong c¸c l« hµng thuû s¶n CÇn quan t©m h¬n n÷a ®Õn c¸c kh©u ®ãng gãi, bao b×, nh·n m¸c, tr¸nh t×nh tr¹ng hµng thuû s¶n ViÖt Nam ®îc tiªu thô trong c¸c siªu thÞ Mü kh«ng cã nh·n m¸c hoÆc ghi nh·n nhÇm g©y mÊt lßng tin ë kh¸ch hµng nh viÖc mét sè l« hµng c¸ tra l¹i ®îc “kho¸c ¸o” c¸ basa. §Çu t thiÕt bÞ m¸y mãc, c«ng nghÖ tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i, ®ång bé. ¸p dông c«ng nghÖ míi ®Ó n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. CÇn n©ng cao tû träng hµng chÕ biÕn: Hµng thuû s¶n chÕ biÕn xuÊt khÈu vµo thÞ trêng Mü, nÕu t¨ng ®îc tû träng th× ch¼ng nh÷ng thu ®îc nhiÒu ngo¹i tÖ h¬n, sö dông nh©n c«ng rÎ, khai th¸c lîi thÕ vÒ thuÕ nhËp khÈu mµ cßn cho phÐp b¶o qu¶n chÊt lîng tèt h¬n, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. - X©y dùng hÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng s¶n phÈm theo tiªu chuÈn quèc tÕ: §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng yÕu kÐm vÒ tr×nh ®é vµ thiÕu ®iÒu kiÖn trang bÞ kiÓm nghiÖm ®o lêng ®Ó kiÓm tra chÊt lîng s¶n phÈm thuû s¶n xuÊt khÈu. C¸c doanh nghiÖp cÇn ®Çu t x©y dùng phßng thÝ nghiÖm t¹i nhµ m¸y cã kh¶ n¨ng kiÓm tra chÊt lîng s¶n phÈm thuû s¶n tríc khi xuÊt khÈu, tr¸nh t×nh tr¹ng chØ nghiÖm thu ®¸nh gi¸ theo c¶m nhËn vµ kinh nghiÖm. C¸c doanh nghiÖp ®Çu t n©ng cÊp c¸c nhµ xëng vµ trang bÞ mét sè ®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt ®Ó ®¶m b¶o vÖ sinh an toµn trong kh©u chÕ biÕn. Nguån vèn do doanh nghiÖp tù trang tr¶i hoÆc ®Ò nghÞ nhµ níc hç trî th«ng qua dù ¸n SEAQIP (dù ¸n n©ng cao chÊt lîng hµng thuû s¶n xuÊt khÈu do §an M¹ch tµi trî). C¸c doanh nghiÖp cö ngêi tham gia kho¸ ®µo t¹o HACCP do dù ¸n SEAQIP tµi trî ®Ó cã ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý chÊt lîng vµ trùc tiÕp kiÓm tra, kiÓm so¸t viÖc thùc hiÖn HACCP t¹i doanh nghiÖp m×nh. X©y dùng n©ng cÊp nhµ xëng vµ ®Çu t c¸c d©y chuyÒn tiªn tiÕn lµ bíc ®Çu thùc hiÖn HACCP, doanh nghiÖp cßn ph¶i ®µo t¹o nh©n viªn, tuyªn truyÒn ý thøc thùc hiÖn an toµn vÖ sinh trong tõng kh©u s¶n xuÊt, trang bÞ phßng vµ c¸c thiÕt bÞ kiÓm nghiÖm. ViÖc cã ®îc chøng chØ HACCP míi chØ lµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n t¹o cho s¶n phÈm thuû s¶n chÕ biÕn cña xÝ nghiÖp chÕ biÕn (gièng nh cÊp giÊy chøng nhËn ISO) nhng viÖc thùc hiÖn ph¶i thuú thuéc vµo ý thøc cña doanh nghiÖp. HiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp thuû s¶n ViÖt Nam phÇn lín lµ doanh nghiÖp võa vµ nhá ®ang gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n vÒ tµi chÝnh, c¬ së vËt chÊt, kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm khi ®¨ng ký s¶n phÈm theo ISO 9000- ISO 9002 hay HACCP. Do ®ã, cÇn cã sù gióp ®ì, khuyÕn khÝch ®Ó c¸c doanh nghiÖp x©y dùng ®îc hÖ thèng s¶n phÈm theo tiªu chuÈn chÊt lîng quèc tÕ nh u ®·i cho c¸c doanh nghiÖp ®· ®îc nhËn chøng chØ ISO 9000, HACCP hoÆc gi¶i thëng chÊt lîng ViÖt Nam. 2.2. Hoµn thiÖn ph¬ng thóc xuÊt khÈu vµ ph¸t triÓn m¹ng líi ph©n phèi thuû s¶n trªn thÞ trêng Mü - Thùc tr¹ng cho thÊy, gÇn nh 100% c¸c doanh nghiÖp thuû s¶n ViÖt Nam xuÊt khÈu theo gi¸ FOB sang thÞ trêng Mü, cho nªn toµn bé viÖc giao hµng cho kh¸ch hµng lµ t¹i ViÖt Nam, toµn bé ho¹t ®éng ph©n phèi b¸n hµng ë thÞ trêng Mü lµ do ®èi t¸c n¾m gi÷. XuÊt khÈu thuÇn tuý nh vËy vÒ l©u dµi khã duy tr× vµ ph¸t triÓn ®îc mét c¸ch bÒn v÷ng. CÇn ph¶i hoµn thiÖn ph¬ng thøc xuÊt khÈu theo híng tõng bíc tiÕn tíi xuÊt khÈu trùc tiÕp, ph©n phèi trùc tiÕp t¹i thÞ trêng Mü. §Ó lµm ®îc ®iÒu nµy, ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i nghiªn cøu vµ n¾m v÷ng hÖ thèng ph©n phèi hµng thuû s¶n trªn thÞ trêng Mü, häc tËp kinh nghiÖm cña c¸c níc xuÊt khÈu thuû s¶n vµo thÞ trêng Mü. Bªn c¹nh ®ã, cÇn cã sù tµi trî mét phÇn cña Nhµ níc, HiÖp héi chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu thuû s¶n x©y dùng hoÆc thuª mín l©u dµi kho b·i ë thÞ trêng Mü ®Ó tæ chøc tham gia b¸n bu«n. CÇn tËn dông ®«ng ®¶o ®éi ngò ngêi ViÖt kiÒu, Hoa kiÒu ®Ó ®a hµng thuû s¶n cña ta vµo thÞ trêng Mü. - Mét vÊn ®Ò n÷a lµ, võa qua Mü lu«n viÖn nh÷ng lý do kh«ng x¸c ®¸ng ®Ó kiÖn c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ( tiªu biÓu lµ vô c¸ tra, c¸ basa s¾p tíi lµ s¶n phÈm t«m). Nªn ch¨ng chóng ta cÇn ¸p dông triÖt ®Ó ph¬ng ph¸p hµng ®æi hµng song song víi xuÊt khÈu trùc tiÕp? HoÆc chóng ta mua c«ng nghÖ vµ con gièng cña Mü ®Ó chÕ biÕn thuû s¶n víi ®iÒu kiÖn xuÊt sang Mü vµ cho Mü kiÓm tra hµng tríc khi niªm phong? Lµm nh thÕ chóng ta cã thÓ h¹n chÕ ®îc sù kiÖn tông v« cí tõ phÝa c¸c doanh nghiÖp Mü ®a ra. VÊn ®Ò nµy còng cÇn cã sù hç trî rÊt lín tõ phÝa ChÝnh phñ. - C¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam cÇn nhanh chãng lÜnh héi vµ gia t¨ng nh÷ng ph¬ng thøc ®a hµng míi vµo thÞ trêng thuû s¶n Mü nh b¸n hµng ký gëi. HiÖn t¹i, ph¬ng thøc mua b¸n thuû s¶n ký gëi ®ang rÊt phæ biÕn ë Mü v× c¸c nhµ nhËp khÈu muèn gi¶m t¶i nh÷ng rñi ro do viÖc hµng thuû s¶n ®em l¹i. V× vËy, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn quan hÖ t×m kiÕm vµ quan hÖ tèt víi nh÷ng nhµ nhËp khÈu trung gian trªn thÞ trêng Mü tríc khi ®a hµng thuû s¶n ®i s©u vµo néi ®Þa. 3. Chñ ®éng t¨ng cêng sù hiÖp lùc gi÷a c¸c doanh nghiÖp híng tíi viÖc x©y dùng mét chiÕn lîc chung th©m nhËp thÞ trêng Thuû s¶n Mü C¸c liªn kÕt ngang, liªn kÕt däc trong ngµnh thñy s¶n thêi gian võa qua ®· cho thÊy tÇm quan träng cña nã trong viÖc th©m nhËp mét thÞ trêng chung. §èi víi mét thÞ trêng réng lín vµ phøc t¹p nh thÞ trêng Mü, th× viÖc mçi doanh nghiÖp tù x©y dùng cho m×nh mét chiÕn lîc tiÕp cËn riªng lµ kh«ng kh«n ngoan. Cã v« vµn th¸ch thøc trong viÖc x©y dùng mét chiÕn lîc tiÕp cËn thÞ trêng riªng rÏ cho mçi doanh nghiÖp trªn thÞ trêng thuû s¶n Mü nh: Doanh nghiÖp kh«ng cã ®Þnh híng th©m nhËp thÞ trêng râ rµng Doanh nghiÖp kh«ng ®ñ n¨ng lùc tµi chÝnh ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng marketing vµ xóc tiÕn th¬ng m¹i C¸c nguån lùc cña doanh nghiÖp bÞ dµn tr¶i qu¸ nhiÒu cho ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ trêng dÉn ®Õn hiÖu qu¶ thÊp §i ngîc l¹i xu híng ph¸t triÓn cña thÞ trêng thuû s¶n Mü (ThÞ trêng Mü híng tíi viÖc mua b¸n tËp trung, tÈy chay t×nh tr¹ng m¹nh ai nÊy lµm) DÔ dµng bÞ khuÊt phôc tríc ¸p lùc c¹nh tranh gay g¾t §¬n th¬ng ®éc m· trong c¸c tranh chÊp th¬ng m¹i Nh÷ng lîi Ých cña viÖc b¸n hµng cã tæ chøc Gi¶m sù c¹nh tranh trong b¸n hµng sÏ t¹o ra møc gi¸ cao h¬n vµ lîi nhuËn tèt h¬n Cho phÐp t¹o ra mét ng©n quü ®ñ m¹nh cho viÖc tiÕp thÞ vµ ph¸t triÓn th¬ng hiÖu Cho phÐp më ra mét v¨n phßng §¹i diÖn b¸n hµng t¹i thÞ trêng Mü, cho phÐp nhËp khÈu trùc tiÕp, ®a hµng thñy s¶n trùc tiÕp vµo c¸c siªu thÞ Cã thÓ ®¸p øng ®îc nh÷ng yªu cÇu cña c¸c kh¸ch hµng lín, nh÷ng ngêi muèn t×m kiÕm nguån cung cÊp ®¸ng tin cËy víi s¶n lîng lín trong thêi gian nhanh chãng. Nh÷ng kh¸ch hµng vµ ngêi tiªu dïng ®îc híng dÉn vµ giíi thiÖu sÏ gióp mang l¹i mét thÞ trêng ngµy cµng réng më víi nhiÒu kh¶ n¨ng thu lîi nhuËn cao h¬n. Ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn thñy s¶n ViÖt Nam trë nªn m¹nh mÏ h¬n, x©y dùng th¬ng hiÖu tèt h¬n. Lîi Ých to lín cña viÖc tiÕp cËn vµ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu thuû s¶n sang thÞ trêng Mü b»ng sù hiÖp lùc cña c¸c doanh nghiÖp lµ hÕt søc râ rµng. Doanh nghiÖp cÇn tham kh¶o nh÷ng gi¶i ph¸p sau : Ph¶i bÇu ra ngêi ®¹i diÖn cña ngµnh c«ng nghiÖp. HiÖn nay, vai trß ®Çu tµu cña HiÖp héi chÕ biÕn thuû s¶n ViÖt Nam ®ang ®îc thÓ hiÖn hÕt søc cã hiÖu qu¶ trong viÖc híng dÉn, gióp ®ì c¸c nhµ xuÊt khÈu ViÖt Nam tiÕn nhanh h¬n vµo thÞ trêng nµy còng nh trong c¸c vô tranh chÊp. Sù vËn hµnh th«ng suèt cña m« h×nh tiÕp cËn thÞ trêng nµy rÊt cÇn ®Õn sù chñ ®éng vµ phèi hîp nhÞp nhµng, ®ång thuËn cña c¸c nhµ chÕ biÕn ®¬n lÎ Gi¶m thiÓu tèi ®a t×nh tr¹ng c¸c nhµ chÕ biÕn hoÆc c¸c doanh nghiÖp kh«ng n»m trong hiÖp héi cã thÓ c¾t gi¶m gi¸ å ¹t, ph¸ ho¹i nh÷ng nç lùc cña hiÖp héi. S¶n lîng ph©n bæ xuÊt khÈu ph¶i hîp lý cho tõng doanh nghiÖp theo quy m« vµ tiÒm n¨ng cña hä, tr¸nh t×nh tr¹ng cung cÊp å ¹t vµ h¹ gi¸ T¨ng cêng h¬n n÷a sù hîp t¸c cña c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn thuû s¶n víi c¸c tæ chøc ®øng ra b¸n hµng. Nªn ch¨ng ph¸t triÓn c¸c c«ng ty chÕ biÕn xuÊt khÈu thuû s¶n theo m« h×nh c«ng ty tËp ®oµn gåm c¸c c«ng ty con, nh»m tËn dông lîi thÕ theo quy m« ®Ó dÔ dµng më réng thÞ trêng, ®ñ n¨ng lùc tµi chÝnh ®Ó tiÕn hµnh c¸c ch¬ng tr×nh xóc tiÕn th¬ng m¹i m¹nh mÏ, c¸c c«ng ty con vÖ tinh sÏ ®¶m nhiÖm tõng m¶ng thÕ m¹nh riªng nh s¶n xuÊt nguyªn liÖu, s¶n xuÊt bao b× nh·n m¸c, chÕ biÕn thuû s¶n, lo ®Çu ra...Lµm nh vËy hiÖu qu¶ cña viÖc s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu sÏ ®îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ. §¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu vµ ®Èy m¹nh xóc tiÕn th¬ng m¹i trªn thÞ trêng Mü ThÞ trêng Mü cã rÊt nhiÒu yªu cÇu luËt ph¸p cÇn ph¶i ®Æc biÖt nghiªn cøu, trong ®ã cã vÊn ®Ò së h÷u c«ng nghiÖp vµ ®¨ng ký b¶n quyÒn, còng nh vÊn ®Ò b¶o hé th¬ng hiÖu...C¸c quy ®Þnh nµy rÊt phøc t¹p. Bªn c¹nh ®ã, t¹i thÞ trêng Mü, ngoµi c¸c c«ng ty Mü phÇn lín lµ nh÷ng nhµ kinh doanh ®øng ®¾n th× còng kh«ng thiÕu nh÷ng c«ng ty lõa ®¶o, ®¸nh c¾p th¬ng hiÖu víi môc ®Ých trôc lîi c¸ nh©n. ë phÇn ph¸p luËt Mü ®îc tr×nh bµy trong ch¬ng I chóng ta ®· biÕt chÕ tµi ph¹t cña Mü nghiªm kh¾c nh thÕ nµo ®èi víi vÊn ®Ò vi ph¹m th¬ng hiÖu. Nh·n hiÖu hµng ho¸ hay nh·n hiÖu th¬ng m¹i lµ mét trong nh÷ng tiªu chuÈn quan träng ®Ó cã thÓ héi nhËp vµo nÒn th¬ng m¹i thÕ giíi. §èi víi thÞ trêng Mü, cã nh·n hiÖu vÉn cha ®ñ mµ ®ã ph¶i lµ nh·n hiÖu næi tiÕng th× míi cã gi¸ trÞ th¬ng m¹i. §ã chÝnh lµ lý do gi¶i thÝch t¹i sao trong c¸c hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i song ph¬ng mµ Mü ký kÕt víi c¸c níc th× nh·n hiÖu hµng ho¸ lu«n lµ mét ch¬ng quan träng cña hiÖp ®Þnh. §èi víi s¶n phÈm thuû s¶n ViÖt Nam, tuy ®· xuÊt khÈu sang Mü lµ 655 triÖu USD n¨m 2002 vµ cã kho¶ng h¬n 100 doanh nghiÖp xuÊt khÈu thuû s¶n sang Mü nhng nh÷ng nh·n hiÖu næi tiÕng chØ tiÕp cËn víi nhµ nhËp khÈu. Hµng b¸n lÎ cha ®Õn tay ngêi tiªu dïng. Cã mét kinh nghiÖm quý b¸u trong thêi gian võa qua ®ã lµ trêng hîp xuÊt khÈu c¸ basa ViÖt Nam sang thÞ trêng Mü: MÆt hµng c¸ basa ViÖt Nam nhanh chãng chiÕm thÞ phÇn lín ë Mü, nhng khi bÞ c¸c tËp ®oµn c¹nh tranh ph¶n c«ng, vËn ®éng hµnh lang khiÕn Quèc héi Mü ra quyÕt ®Þnh cÊm nhËp c¸ basa ViÖt Nam th× ngay lËp tøc bÞ ®iªu ®øng. Vµ ®Õn khi Bé th¬ng m¹i Mü ra quyÕt ®Þnh ®¸nh thuÕ cao h¬n ®èi víi mÆt hµng c¸ tra vµ c¸ basa cña ta th× kh¶ n¨ng xuÊt khÈu mÆt hµng nµy sang thÞ trêng Mü sÏ gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. §iÒu ®ã còng nãi lªn r»ng, chóng ta muèn xuÊt khÈu thµnh c«ng sang Mü th× ph¶i hiÓu luËt ch¬i cña Mü. Do ®ã, ®Ó c¹nh tranh thµnh c«ng trªn thÞ trêng Mü còng nh lµ ®Ó tr¸nh ®îc nh÷ng thiÖt h¹i cã thÓ x¶y ra do viÖc tranh chÊp nh·n hiÖu hµng ho¸ nh sù kiÖn “c¸ tra, c¸ basa” võa qua. Tríc khi xuÊt khÈu hµng thuû s¶n sang thÞ trêng Mü th× cÇn ph¶i tiÕn hµnh ®¨ng ký th¬ng hiÖu hµng ho¸ víi Côc qu¶n lý dîc phÈm vµ thùc phÈm Mü (FDA) theo ®óng hiÖp íc quèc tÕ mµ ViÖt Nam tham gia. ViÖc lµm nµy rÊt cÇn thiÕt vµ c¸c doanh nghiÖp cÇn tiÕn hµnh ngay v× nh÷ng lîi Ých thiÕt thùc mµ nã ®em l¹i. Bªn c¹nh ®ã viÖc xóc tiÕn th¬ng m¹i cÇn ®îc kiÖn toµn cho quy m« vµ chuyªn nghiÖp h¬n n÷a. HiÖn nay c«ng cô chóng ta sö dông ®Ó xóc tiÕn th¬ng m¹i cßn phô thuéc qu¸ nhiÒu vµo gi¸ c¶ mµ cha quan t©m ®Õn nh÷ng ph¬ng tiÖn h÷u Ých kh¸c nh tham gia héi chî, khuyÕch tr¬ng danh tiÕng s¶n phÈm qua c¸c ph¬ng tiÖn truyÒn th«ng Mü, mua b¸n vµ t×m ®èi t¸c qua th¬ng m¹i ®iÖn tö... HiÖu qu¶ cña c«ng t¸c xóc tiÕn th¬ng m¹i sÏ ®îc ®Èy m¹nh th«ng qua c¸c biÖn ph¸p sau: C¸c doanh nghiÖp cña ViÖt nam xuÊt khÈu thuû s¶n vµo thÞ trêng mü cã thÓ lùa chän tæ chøc xóc tiÕn trùc th«ng qua kh¶o s¸t vµ t×m kiÕm kh¸ch hµng trªn thÞ trêng Mü, tham gia héi chî triÓn l·m. T¹i Mü cã héi chî Thuû s¶n quèc tÕ Boston rÊt næi tiÕng, quy tô hµng thuû s¶n chÊt lîng cao cña hµng tr¨m quèc gia. §Ó tæ chøc xóc tiÕn trùc tiÕp cã hiÖu qu¶ cÇn ph¶i chuÈn bÞ chu ®¸o cô thÓ: tham kh¶o ý kiÕn cña hiÖp héi chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu thuû s¶n (VASEP), cña tham t¸n thîng m¹i cña ViÖt nam t¹i Mü, cña c¸c kh¸ch hµng quen tríc khi qua Mü. Tæ chøc chu ®¸o cho chuyÕn ®i tõ lËp lÞch tr×nh tiÕp xóc tham quan, ®Õn chuÈn bÞ catalogue giíi thiÖu s¶n phÈm, kÕ ho¹ch tiÕp xóc víi c¸c ®èi t¸c ph¶i thËt chi tiÕt. C¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thuû s¶n cña ViÖt nam tuy vµo sù t¨ng trëng cña quy m« kinh doanh cña doanh nghiÖp cã thÓ lùa chän tiÕp thÞ th«ng qua viÖc x©y dùng bé phËn ®¹i diÖn th¬ng m¹i cña c«ng ty t¹i thÞ trêng Mü. Tríc m¾t cã thÓ gãp vèn ®Ó hiÖp héi chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt nam më v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i Mü vµ doanh nghiÖp dùa vµo v¨n phßng nµy ®Ó n¾m th«ng tin vÒ thÞ trêng vµ tiÕn hµnh xóc tiÕn th¬ng m¹i. Khi doanh nghiÖp xuÊt khÈu ®¹t doanh sè lín trªn 30 triªu USD/ n¨m sÏ më thªm v¨n phßng hoÆc chi nh¸nh t¹i c¸c thµnh phè lín cña Mü ®Ó ®Èy m¹nh xóc tiÕn b¸n hµng. T×m kiÕm c¸c nguån tµi trî, t¨ng cêng liªn kÕt hiÖp lùc gi÷a c¸c doanh nghiÖp phèi hîp víi c¸c tæ chøc ®Þa ph¬ng Mü thµnh lËp c¸c trung t©m th¬ng m¹i nh»m khuyÕch tr¬ng danh tiÕng cña s¶n phÈm thuû s¶n ViÖt Nam trªn thÞ trêng Mü. ViÖc nµy ®ßi hái kh«ng chØ nh÷ng nç lùc cña c¸c doanh nghiÖp trong viÖc thiÕt lËp nh÷ng mèi quan hÖ th©n cËn víi phÝa Mü, mµ chÝnh phñ cÇn hç trî th«ng qua c¸c ®¹i diÖn vµ tham t¸n th¬ng m¹i ë Mü. CÇn nhËn thøc râ vai trß to lín cña th¬ng m¹i ®iÖn tö nh mét c«ng cô míi, h÷u hiÖu cho chiÕn lîc xóc tiÕn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu thuû s¶n. Th«ng qua th¬ng m¹i ®iÖn tö c¸c kho¶ng c¸ch vÒ kh«ng gian vµ thêi gian ®îc xãa nhoµ. Nhê cã th¬ng m¹i ®iÖn tö mµ c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thuû s¶n sÏ gi¶m ®îc ®¸ng kÓ chi phÝ qu¶ng c¸o, chi phÝ vËn chuyÓn vµ ®Æc biÖt lµ chi phÝ nghiªn cøu thÞ trêng vµ chi phÝ giao dÞch víi nhµ nhËp khÈu thuû s¶n Mü. Ngay tõ b©y giê, c¸c doanh nghiÖp thuû s¶n ViÖt Nam cÇn thÝch øng nhanh chãng vµ v¬n lªn chiÕm lÜnh xu thÕ kinh doanh míi mÎ nµy vµ ph¶i chuÈn bÞ kü lìng vÒ vèn, c¸c c¬ së vËt chÊt th«ng tin còng nh tr×nh ®é chuyªn m«n cña nh©n sù. §Ó c«ng t¸c xóc tiÕn th¬ng m¹i cho mÆt hµng thuû s¶n thµnh c«ng t¹i Mü, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ tham kh¶o m« h×nh tiÕp thÞ cho thÞ trêng thuû s¶n Mü nh sau: chiÕn lîc tiÕp thÞ cho c¸c c«ng ty Thuû s¶n ViÖt Nam t¹i Mü - S¶n phÈm b¾t buéc ¸p dông c¸c quy ®Þnh chÆt chÏ vÒ qu¶n lý chÊt lîng hµng xuÊt khÈu, gi¶m thiÓu nh÷ng rñi ro bÞ tr¶ hµng vµ rñi ro cho nhµ nhËp khÈu vµ ngêi tiªu dïng - Quy ®Þnh chÆt chÏ thuÕ xu¸t khÈu cho c«ng t¸c tiÕp thÞ - §Èy m¹nh nh÷ng nç lùc tiÕp thÞ th¬ng m¹i chung gi÷a c¸c doanh nghiÖp t¹i Mü Tæ chøc héi chî th¬ng m¹i Qu¶ng c¸o TÝch cùc dïng th¬ng m¹i ®iÖn tö, x©y dùng websites - X©y dùng chiÕn lîc tiÕp thÞ phèi hîp víi c¸c nhµ chÕ biÕn - Më v¨n phßng ®¹i diÖn b¸n hµng t¹i Mü - KhuyÕch tr¬ng vµ ph¸t triÓn th¬ng hiÖu s¶n phÈm thuû s¶n kÕt luËn Thuû s¶n ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m võa qua ®· cho thÊy tiÒm n¨ng ph¸t triÓn to lín, lµ ngµnh kinh tÕ mang l¹i hiÖu qu¶ xuÊt khÈu cao, víi tèc ®é ph¸t triÓn nhanh, gãp phÇn ®a nÒn kinh tÕ ViÖt nam héi nhËp víi kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc. Bªn c¹nh nh÷ng thµnh c«ng nh tèc ®é t¨ng trëng cao, nhiÒu mÆt hµng ®· t×m ®îc chç ®øng v÷ng ch¾c, bíc ®Çu c¸c doanh nghiÖp ®· chñ ®éng nghiªn cøu n¾m v÷ng thÞ trêng nµy. Th× vÇn cßn chøa ®øng nhiÒu nh÷ng yÕu tè bÊt æn ®Þnh, thiÕu tÝnh bÒn v÷ng, ®e do¹ ®Õn kim ng¹ch vµ tèc ®é t¨ng xuÊt khÈu, bëi v× ®©y lµ mét thÞ trêng qu¸ réng vµ lín, l¹i c¸ch xa ViÖt nam, quy chÕ qu¶n lý nhËp khÈu, ngoµi thuÕ cßn c¶ mét hµng rµo kü thuËt phøc t¹p c¶n trë viÖc th©m nhËp thuû s¶n tõ bªn ngoµi, ph¶i ®èi mÆt víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh ®· cã chç ®øng l©u dµi thªn thÞ trêng. ViÖc nghiªn cøu ph¬ng híng vµ gi¶i ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu thuû s¶n vµo thÞ trêng Mü cã mét ý nghÜa thùc tiÔn cao. Thùc tiÔn thÞ trêng thñy s¶n thÕ giíi trong nh÷ng n¨m s¾p tíi cßn tiÒm Èn nhiÒu biÕn ®éng khã lêng mµ râ nhÊt lµ ¶nh hëng cña suy tho¸i kinh tÕ toµn cÇu, hµng rµo phi thuÕ quan ®îc sö dông ngµy mét phæ biÕn vµ m¹nh mÏ, tµi nguyªn thuû s¶n c¹n kiÖt, gi¸ c¶ thuû s¶n dao ®éng bÊt thêng. ChÝnh v× vËy, viÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu vµo thÞ trêng Hoa Kú ®ßi hái sù nghiªn cøu, ®¸nh gi¸ kü lìng, toµn diÖn vµ kh¸ch quan nh÷ng tiÒm n¨ng vµ th¸ch thøc cña thÞ trêng Thuû s¶n Hoa Kú, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña thuû s¶n ViÖt Nam, ®ßi hái sù thËn träng vµ b¶n lÜnh trong ®êng lèi chÝnh s¸ch, sù ®ång bé trong nç lùc, c¸ch suy nghÜ, c¸ch lµm cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh vµ c¸c doanh nghiÖp. §©y lµ mét ®Ò tµi réng lín vµ hµm chøa nhiÒu vÊn ®Ò c¬ së lý luËn phøc t¹p, v× vËy luËn v¨n sÏ khã tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt còng nh cha thÓ bao qu¸t hÕt mäi khÝa c¹nh trong chñ ®Ých cña t¸c gi¶. Tuy vËy, t¸c gi¶ mong r»ng, nh÷ng ph©n tÝch ®¸nh gi¸ vµ ®Ò xuÊt ph¬ng híng gi¶i ph¸p cña ®Ò tµi hy väng sÏ gãp mét phÇn nµo ®ã vµo nç lùc cña ngµnh thuû s¶n trong viÖc t×m ra nh÷ng ph¬ng ¸n tiÕp cËn míi mÎ vµ hiÖu qu¶ thÞ trêng Thuû s¶n Hoa Kú, kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ ®Ó v¬n lªn chiÕm lÜnh thÞ trêng nµy trong giai ®o¹n s¾p tíi. Cuèi cïng, T¸c gi¶ mét lÇn n÷a bµy tá lêi c¶m ¬n s©u s¾c ®Õn thÇy gi¸o Ths TrÇn ViÖt Hïng v× nh÷ng ®ãng gãp, híng dÉn hÕt søc quý b¸u trong qu¸ tr×nh t¸c gi¶ hoµn thµnh b¶n luËn v¨n nµy. NGUåN TµI LIÖU TRÝCH DÉN 1. T×nh h×nh ThÞ trêng Mü vµ triÓn väng quan hÖ Kinh tÕ – Th¬ng m¹i ViÖt Mü, n¨m 2000, trang 1. 2. T¬ng tô 1 3. T¹p chÝ Th¬ng M¹i Thuû S¶n 8/2001 4. B¸o caÝo ThÞ trêng Hoa Kú, 2002: Vô ¢u Mü – Bé Th¬ng M¹i ViÖt Nam 5.T¬ng tù 4 6. TiÕp cËn thÞ trêng Hoa Kú, trang 636., n¨m 2002 TS Vâ Thanh Thu 7. Thuû s¶n ViÖt Nam vµ thÞ trêng Mü, T¹p chÝ Th¬ng m¹i Thuû s¶n Sè 4/2000, trang 2 8. NghÒ c¸ vµ ThÞ trêng Thuû s¶n Mü, n¨m 2000, trang 5 – Bé Thuû s¶n & T¹p chÝ Th¬ng m¹i Thuû s¶n Sè 4/2000, trang 3. 9. NghÒ c¸ vµ ThÞ trêng Thuû s¶n Mü, n¨m 2000, trang 1-15, Bé Thuû s¶n 10. T¹p chÝ Th¬ng M¹i Thuû s¶n sè 1/2003 11à 16. Tæng hîp tõ NghÒ c¸ Mü vµ ThÞ trêng Thuû s¶n Mü n¨m 2000, Bé Thuû s¶n 17. T¹p chÝ Th¬ng m¹i Thuû s¶n Sè 4/2003, trang 4. 18.NghÒ c¸ vµ thÞ trêng Thuû s¶n Mü, n¨m 2000, trang 8, Bé Thuû s¶n 19 à 22. B¸o c¸o t×nh h×nh xuÊt nhËp khÈu Hoa Kú n¨m 2002, Vô §iÒu tra vµ Thèng kª Bé Th¬ng M¹i Hoa Kú. 23. ChiÕn lîc th©m nhËp thÞ trêng Hoa Kú, n¨m 2002, trang 401. PGS. TS. Vâ Thanh Thu 24. TriÓn väng cña ngµnh c«ng nghiÖp nhµ hµng Mü – T¹p chÝ Th¬ng m¹i Thuû s¶n, Sè 3/2003, trang 18 25. Xem 3 26. C¸c thÞ trêng nhËp khÈu Thuû s¶n chÝnh n¨m 2002, trang 12. Bé Thuû s¶n, 2002 27.Thuû s¶n ViÖt Nam vµ ThÞ trêng Mü, T¹p chÝ Th¬ng m¹i Thuû s¶n 04/2000, trang 2. 28. B¸o c¸o tæng kÕt ngµnh Thuû s¶n 2 n¨m 2000, 2001, Bé Thuû s¶n 29. Ngµnh thuû s¶n ViÖt Nam qua c¸c con sè – T¹p chÝ Th«ng tin Khoa häc C«ng nghÖ-Kinh tÕ Thuû s¶n 3/2003, Bé Thuû s¶n 30. Xem 29 31. B¸o c¸o s¬ kÕt 3 n¨m thùc hiÖn Ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn XuÊt khÈu Thuû s¶n 1981-2001, trang 1 – Bé Thuû s¶n vµ T¹p chÝ Th¬ng m¹i Thuû s¶n 01/2003. 32. T¹p chÝ Th¬ng m¹i Thuû S¶n sè 10/2001 trang 28, 1/2002 trang 40, 2/2003 trang 23, 8/2003, trang 30 33. Mét sè vÊn ®Ò vÒ ®Þnh híng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn XuÊt khÈu n¨m 2003, Bé Thuû s¶n 34. Thuû s¶n víi viÖc ViÖt Nam gia nhËp WTO n¨m 2000, trang 5; T¹p chÝ Th¬ng m¹i Thuû s¶n 1/2002, trang 40 35. Xem 34 36. B¸o c¸o chuyªn ®Ò “ Mét sè vÊn ®Ò vÒ §Þnh híng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn xuÊt khÈu n¨m 2003”, Bé Th¬ng M¹i, trang 11. 37. Nh×n l¹i 3 n¨m thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn Thuû s¶n xuÊt khÈu 2000-2002, Bé Thuû s¶n 38. “HiÖp ®Þnh Th¬ng m¹i song ph¬ng ViÖt Mü víi ngµnh Thuû s¶n ViÖt Nam”, T¹p chÝ Th¬ng m¹i Thuû s¶n 08/2000, trang 4. 39. “C¸c mèc chÝnh trong quan hÖ Thuû s¶n ViÖt-Mü”, T¹p chÝ Th¬ng m¹i Thuû s¶n 08/2000 40.”XuÊt khÈu Thuû s¶n ViÖt Nam 6 th¸ng ®Çu n¨m 2003”, T¹p chÝ Th¬ng m¹i Thuû s¶n 08/2003 41. Xem 33 42. C¸c thÞ trêng xuÊt khÈu thuû s¶n chñ lùc cña ViÖt Nam. PGS. TS. Vâ Thanh Thu, n¨m 2003, trang 293. 43. B¸o c¸o thÞ trêng Thuû s¶n Hoa Kú, Bé Thuû s¶n 2002 44. “Nu«i t«m ë ch©u ¸ vµ dù b¸o thÞ trêng n¨m 2003”, T¹p chÝ Th¬ng m¹i Thuû s¶n 10/2002, trang 4. 45. “XuÊt khÈu c¸ cña ViÖt Nam giai ®o¹n 1998-2003”, T¹p chÝ Th¬ng M¹i Thuû s¶n 3/2003, trang 15-17 + TÝnh to¸n cña t¸c gi¶ 46. B¸o c¸o “T×nh h×nh xuÊt khÈu c¸ tra c¸ basa” Bé Th¬ng M¹i ViÖt Nam, n¨m 2002. 47. “Vô kiÖn c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam b¸n ph¸ gi¸ s¶n phÈm fillet c¸ tra, c¸ basa trªn thÞ trêng Hoa Kú”, T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ Sè 293, Th¸ng 10/2002 48. TÝnh to¸n cña t¸c gi¶ tõ c¸c sè Th¬ng m¹i Thuû s¶n sè 10/2001 trang 28, 1/2002 trang 40, 2/2003 trang 23, 8/2003, trang 30 49. C¸c ThÞ trêng nhËp khÈu Thuû s¶n chÝnh n¨m 2002, Bé Thuû s¶n 50. VÒ c¸c thÞ trêng xuÊt khÈu chñ lùc cña Thuû s¶n ViÖt Nam. PGS. TS. Vâ Thanh Thu 51. Tæng hîp sè liÖu tõ trang web usitc.gov 52. Xem 51 53. B¸o c¸o t×nh h×nh xuÊt khÈu cña Thuý s¶n ViÖt Nam trªn thÞ trêng Hoa Kú n¨m 2002 cña VASEP. 54. XuÊt khÈu Thuû s¶n 8 th¸ng ®Çu n¨m 2002 vµ kÕ ho¹ch xuÊt khÈu n¨m 2003, Bé Thuû s¶n DANH MôC TµI LIÖU THAM KH¶O 1. Chuyªn ®Ò “XuÊt khÈu Thuû s¶n thËp kû qua vµ xu híng ph¸t triÓn”, Th¸ng 3/2002, Bé Thuû s¶n. 2. Chuyªn ®Ò “ C¸c thÞ trêng nhËp khÈu Thuû s¶n chÝnh n¨m 2002”, Th¸ng 4/2002, Bé Thuû s¶n. 3. Chuyªn ®Ò “Ngµnh Thuû s¶n víi viÖc ViÖt Nam gia nhËp WTO”, N¨m 2002, Bé Thuû s¶n 5. B¸o c¸o “ Mét sè vÊn ®Ò vÒ ®Þnh híng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn xuÊt khÈu n¨m 2003”, Bé Th¬ng M¹i 6. “Nh×n l¹i n¨m ®Çu tiªn thùc hiÖn HiÖp ®Þnh Th¬ng m¹i ViÖt Mü”, Uû ban §èi ngo¹i 7.B¸o c¸o s¬ kÕt 3 n¨m thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn xuÊt khÈu Thuû s¶n – ngµy 10/1/2002, Bé Thuû s¶n 8. B¸o c¸o Héi th¶o ThÞ trêng thuû s¶n Hoa Kú n¨m 2002, Bé Thuû s¶n 9. B¸o c¸o T×nh h×nh thÞ trêng Mü vµ triÓn väng quan hÖ kinh tÕ ViÖt Mü, §¹i sø qu¸n ViÖt Nam t¹i Hoa Kú. 10. TiÕp cËn thÞ trêng Hoa Kú, Bé Th¬ng m¹i ViÖt Nam 11.B¸o c¸o Quan hÖ Kinh tÕ – Th¬ng m¹i ViÖt Nam – Hoa Kú vµ triÓn väng hîp t¸c, Vô ¢u Mü, Bé Th¬ng m¹i 12.B¸o c¸o NghÒ c¸ Mü vµ ThÞ trêng Thuû s¶n Mü, Bé Thuû s¶n 13. CÈm nang x©m nhËp thÞ trêng Mü, Côc xóc tiÕn th¬ng m¹i, Bé Th¬ng M¹i 14. ChiÕn lîc Th©m nhËp thÞ trêng Mü, PGS. TS. Vâ Thanh Thu 15. Ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn nu«i trång Thuû s¶n ViÖt Nam thêi kú 1999-2010, Bé Thuû s¶n 15. Tãm t¾t dù th¶o Quy ho¹ch tæng thÓ Ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi ngµnh Thuû s¶n thêi kú 2000-2010, Bé Thuû s¶n 16. Ngµnh Thuû s¶n ViÖt Nam: Tæng quan khai th¸c vµ nu«i trång thuû s¶n, Bé Thuû s¶n vµ Bé KÕ ho¹ch vµ ®Çu t 17.§Ò ¸n §Çu t vµ ph¸t triÓn nu«i t«m c«ng nghiÖp giai ®o¹n 1999-2010, Bé Thuû s¶n 18. B¸o c¸o T×nh h×nh xuÊt nhËp khÈu Hoa Kú n¨m 2002, Vô §iÒu tra vµ Thèng kª, Bé Th¬ng M¹i Hoa Kú 19. T¹p chÝ Ph¸t triÓn kinh tÕ- c¸c sè 120/2000,124/2001,125/2001, 126/2001… 20.T¹p chÝ Th¬ng m¹i - c¸c sè 12/2001, 13/2001, 21/2001, 22/2001, 23/2002, 26/2002, 1/2003, 7/2003… 21. T¹p chÝ Thñy s¶n – c¸c sè 1/2000, 4/2000, 6/2000,4/2001, 6/2001, 1/2002, 3/2002, 1/2003, 2/2003, 3/2003. 22. Th«ng tin chuyªn ®Ò thuû s¶n- c¸c sè 2/2000, 4/2000, 1/2001, 3/2001, 1/2002, 2/2002, 3/2002, 1/2003. 23. Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam – C¸c sè: 1/2001,3/2001, 15/2001, 25/2001, 35/2001,1/2002, 2/2002, 3/2003, 4/2003… 24. C¸c trang web: - vasep.com.vn (Trang web chÝnh thøc cña VASEP) - ( Trang web cña Bé N«ng nghiÖp Hoa Kú) - (Trang web cña Bé Th¬ng M¹i Hoa Kú) - (Trang web cña Uû ban Th¬ng m¹i quèc tÕ Hoa Kú) - (Trang web vÒ s¶n ph¶m t«m) - - - (Trang web vÒ xuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam) - (Trang web cña Bé Ng©n khè Hoa Kú) - ( Trang web cña Côc B¶o vÖ ®êi sèng hoang d· vµ c¸) - ( Th viÖn quèc héi Mü liªn quan ®Õn luËt b¶n quyÒn).

Các file đính kèm theo tài liệu này:

Chapter 1.doc