Một số giải pháp chủ yếu nhằm phát triển quan hệ liên kết kinh tế giữa sản xuất và thương mại

lêi nãi ®Çu ë ViÖt Nam, thùc hiÖn chñ tr­¬ng ®æi míi ®·, ®ang vµ sÏ xuÊt hiÖn nhiÒu h×nh thøc kinh tÕ n¨ng ®éng, nhiÒu lo¹i h×nh doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i kh¸c nhau, thuéc h×nh thøc së h÷u hoÆc ®an xen. H×nh thøc quan hÖ kinh tÕ chñ yÕu vµ ngµy cµng trë nªn phæ biÕn gi÷a c¸c doanh nghiÖp còng nh­ trong mét doanh nghiÖp lµ quan hÖ liªn kÕt kinh tÕ s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i. §Õn l­ît m×nh, nã lµm xuÊt hiÖn nh÷ng lo¹i h×nh doanh nghiÖp vµ quan hÖ kinh tÕ phøc t¹p h¬n, nh­ng hiÖu qu¶ h¬n, gãp phÇn nhÊt ®Þnh vµo viÖc ®­a ®Êt n­íc tõng b­íc tho¸t ra khái khñng ho¶ng tr× trÖ, gi÷ v÷ng sù æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn. Do sù h¹n chÕ cña hiÓu biÕt vµ phï hîp víi quy m« bµi tiÓu luËn, bµi viÕt víi môc ®Ých kiÕn nghÞ mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m ph¸t triÓn c¸c quan hÖ liªn kÕt gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i trong qu¸ tr×nh chuyÓn sang kinh tÕ thÞ tr­êng. Bè côc cña bµi viÕt bao gåm: - PhÇn I - Kh¸i niÖm vµ tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña liªn kÕt kinh tÕ gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i. - PhÇn II - Thùc tr¹ng liªn kÕt kinh tÕ gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i trong qu¸ tr×nh chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë ViÖt Nam. - PhÇn III - Mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m ph¸t triÓn quan hÖ liªn kÕt kinh tÕ gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i. Vµ danh môc tµi liÖu tham kh¶o. PhÇn I Kh¸i niÖm vµ tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña liªn kÕt kinh tÕ gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i. 1-/ Kh¸i niÖm: Liªn kÕt kinh tÕ gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i ®­îc hiÓu mét c¸ch kh¸i qu¸t nhÊt lµ ho¹t ®éng phèi hîp trong ho¹t ®éng kinh tÕ gi÷a c¸c chñ thÓ s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i víi nhau ®Ó thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh nhÊt ®Þnh nh»m ®em l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt cho c¸c bªn tham gia. Nh­ vËy liªn kÕt kinh tÕ gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i lµ nh÷ng h×nh thøc phèi hîp ho¹t ®éng, do c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i tù nguyÖn tiÕn hµnh ®Ó cïng nhau bµn b¹c, tho¶ thuËn ®Ò ra c¸c chñ tr­¬ng, biÖn ph¸p cã liªn quan ®Õn c«ng viÖc s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh trªn c¬ së c¸c bªn cïng cã lîi nhiÒu h¬n so víi ®éc lËp kinh doanh. Khi doanh nghiÖp s¶n xuÊt t×m ®Õn doanh nghiÖp th­¬ng m¹i ®Ó t×m ®Çu vµo hay chç ®øng cho ®Çu ra cña m×nh. Doanh nghiÖp th­¬ng m¹i chñ ®éng t×m ®Çu vµo cña m×nh hoÆc nh»m tiªu thô hµng ho¸ hoÆc c¸c bªn cã chung nguyÖn väng ®Õn víi nhau ®Ó ®¹t kÕt qu¶ cao trong s¶n xuÊt kinh doanh. Lóc ®ã mèi quan hÖ liªn kÕt kinh tÕ gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i ph¸t sinh. Nã ®¹t ®Õn tr×nh ®é g¾n bã chÆt chÏ, æn ®Þnh, th­êng xuyªn, l©u dµi th«ng qua nh÷ng tho¶ thuËn hîp ®ång tõ tr­íc gi÷a c¸c bªn tham gia liªn kÕt. C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i khi tham gia liªn kÕt ®Òu ph¶i x¸c ®Þnh râ rµng quyÒn lîi còng nh­ tr¸ch nhiÖm th«ng qua nh÷ng “giao kÌo”, “tho¶ thuËn”, “hîp ®ång”, “hiÖp ®Þnh”, “®iÒu lÖ” nh»m ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu kinh tÕ kh¸c nhau víi hiÖu qu¶ cao nhÊt. T¹o cho m×nh mét thÕ vµ lùc ph¸t triÓn m¹nh mÏ trªn c¸c thÞ tr­êng. 2-/ TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña liªn kÕt kinh tÕ gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i. a) B¶n chÊt. Liªn kÕt kinh tÕ gi÷a doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i thùc chÊt lµ qu¸ tr×nh xÝch l¹i gÇn nhau vµ ngµy cµng cè kÕt, ®i ®Õn thèng nhÊt trªn tinh thÇn tù nguyÖn cña c¸c bªn tham gia liªn kÕt. Qu¸ tr×nh nµy vËn ®éng ph¸t triÓn qua nh÷ng nÊc thang quan hÖ hîp t¸c, liªn doanh ®Õn liªn hîp, liªn minh, hîp nhÊt l¹i gi÷a c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i. Nh­ vËy liªn kÕt kinh tÕ gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i tøc x¸c ®Þnh quyÒn lîi, tr¸ch nhiÖm nghÜa vô cña c¸c bªn ®èi víi nhau, gi÷a c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt víi th­¬ng m¹i th«ng qua c¸c hîp ®ång liªn kÕt ®­îc ph¸p luËt thõa nhËn vµ b¶o vÖ. +Liªn kÕt kinh tÕ gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i víi nhiÒu h×nh thøc cô thÓ lu«n vËn ®éng vµ ph¸t triÓn. Nã ph¶n ¸nh c¸c mèi quan hÖ vÒ hîp t¸c, liªn doanh, liªn hîp. Khi qu¸ tr×nh liªn kÕt c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i ®¹t tíi viÖc s¸t nhËp h×nh thµnh nªn mét tæ chøc, doanh nghiÖp míi lín h¬n, ®ã lµ biÓu hiÖn cña tËp trung s¶n xuÊt. Sù ph¸t triÓn cña liªn kÕt kinh tÕ lµm møc ®é tËp trung ho¸ ngµy cµng cao lµm cho khu vùc s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i ngµy cµng xÝch l¹i gÇn nhau h¬n, g¾n bã vµ cè kÕt víi nhau h¬n. Ngµy nay chóng ta kh«ng thÓ t×m thÊy trªn thÕ giíi, ë c¸c n­íc cã nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn mét h·ng nµo ®ã chØ ®¬n thuÇn s¶n xuÊt hoÆc th­¬ng m¹i. C¬ cÊu cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt kh«ng chØ bao gåm c¸c x­ëng s¶n xuÊt nh­ tr­íc ®©y mµ cßn bao gåm mét sè trung t©m, cöa hµng giíi thiÖu b¸n s¶n phÈm. Ngoµi ra c«ng ty cßn tiÕn hµnh liªn kÕt víi c¸c cöa hµng, cöa hiÖu, doanh nghiÖp b¸n bu«n, b¸n lÎ h×nh thµnh nªn ®¹i lý réng kh¾p n­íc vµ thÞ tr­êng quèc tÕ. Liªn kÕt kinh tÕ gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i ®¹t ®Õn tr×nh ®é cao h¬n chÝnh lµ sù chuyÓn ho¸ cña c¸c tæ chøc, tËp ®oµn kinh tÕ lín theo h­íng liªn kÕt c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i, dÞch vô vµo trong mét tËp ®oµn vµ sù h×nh thµnh c¸c tæ chøc liªn minh gi÷a c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i nh­ “Héi s¶n xuÊt vµ tiªu thô chÌ Hµ Tuyªn” thµnh lËp n¨m 4/1992... Do ph©n c«ng lao ®éng x· héi, ®iÒu ®Çu tiªn dÉn ®Õn liªn kÕt gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i. Nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn, xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu c«ng viÖc, môc ®Ých cña c¸c bªn trong s¶n xuÊt kinh doanh mµ c¸c bªn liªn kÕt víi nhau. VÊn ®Ò mÊu chèt ë ®©y lµ lîi Ých cña c¸c bªn ®¹t ®­îc nhiÒu h¬n khi tham gia liªn kÕt, phèi hîp ho¹t ®éng ®Ó ph¸t triÓn. Kh«ng ph¶i ngÉu nhiªn hay do sù Ðp buéc, ý muèn chñ quan mµ liªn kÕt víi nhau. §éng c¬ vµ môc ®Ých cña viÖc liªn kÕt gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i lµ nh»m ®¹t tíi lîi nhuËn tèi ®a vµ æn ®Þnh, t¨ng c­êng søc c¹nh tranh cña m×nh trªn thÞ tr­êng ngµy cµng më réng, h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt rñi ro còng nh­ sù c¹nh tranh cña c¸c ®èi thñ kh¸c. Lîi Ých kinh tÕ lµ sîi d©y, chÊt keo g¾n bã c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i víi nhau. C¹nh tranh lµ nh©n tè kh¸ch quan thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp “tù nguyÖn, b¾t buéc “liªn kÕt l¹i víi nhau ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong sù c¹nh tranh kh¾c nghiÖt. C¹nh tranh trong n­íc, c¹nh tranh khu vùc vµ trªn toµn cÇu. Nh­ vËy, liªn kÕt kinh tÕ gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i thùc chÊt lµ sù phèi hîp ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc kinh tÕ ®Ó t×m ®Çu vµo hay ®Çu ra cho s¶n phÈm cña m×nh. Nã cã thÓ diÔn ra trong ph¹m vi kh«ng gian hÑp nh­ liªn kÕt kinh tÕ gi÷a c¸c bªn trong khu c«ng nghiÖp, mét ®Þa ph­¬ng vïng kinh tÕ. Nh­ng còng cã cã thÓ diÔn ra ë ph¹m vi kh«ng gian réng trªn toµn quèc, gi÷a c¸c quèc gia kh¸c nhau. Ho¹t ®éng liªn kÕt gi÷a c¸c bªn cã thÓ thùc hiÖn trong thêi gian ng¾n lµ kÕt thóc, ®©y lµ h×nh thøc liªn kÕt theo tõng vô viÖc cô thÓ, kh«ng cã rµng buéc l©u dµi vÒ ph¸p lý. Tuy nhiªn ®Ó phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ bÒn v÷ng, lu«n ph¸t triÓn ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña thÞ tr­êng, më réng thÞ tr­êng, t¨ng thÞ phÇn thÞ tr­êng, n©ng søc c¹nh tranh th× c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i ph¶i liªn kÕt, phèi hîp víi nhau th­êng xuyªn, liªn tôc nhiÒu n¨m. Liªn kÕt kinh tÕ gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i lµ mét qu¸ tr×nh vËn ®éng ph¸t triÓn tù nhiªn, tuú thuéc tr×nh ®é, ph¹m vi cña ph©n c«ng lao ®éng vµ chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt kinh doanh, tuú thuéc vµo qu¸ tr×nh vËn ®éng ph¸t triÓn cña c¸c quan hÖ kinh tÕ gi÷a c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i, lîi Ých c¸c bªn tham gia liªn kÕt, vµ m«i tr­êng c¹nh tranh. Nã cßn tuú thuéc vµo mèi quan hÖ néi t¹i gi÷a c¸c doanh nghiÖp, còng nh­ gi÷a c¸c bé phËn, c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi, phô thuéc vµo sù thö th¸ch cña qu¸ tr×nh quan hÖ, vµo tr×nh ®é qu¶n lý. Kh«ng thÓ ¸p ®Æt vÒ ph­¬ng diÖn tæ chøc tõ bªn ngoµi hoÆc tõ bªn trªn bÊt kú mét h×nh thøc liªn kÕt kinh tÕ theo ý muèn chñ quan. NÕu kh«ng dùa trªn tinh thÇn tù nguyÖn vµ lîi Ých cña c¸c bªn th× ®ã kh«ng ph¶i lµ ho¹t ®éng liªn kÕt. ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m tr­íc ®©y, c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i ho¹t ®éng ®Òu theo chØ tiªu ph¸p lÖnh, c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng kh«ng cã hiÖu qu¶, lµm ¨n thua lç ®i ®Õn ph¸ s¶n vµ gi¶i thÓ rÊt nhiÒu. Thùc tiÔn ®· x¸c nhËn tinh thÇn tù nguyÖn vµ lîi Ých c¸c bªn liªn kÕt lµ c¬ së ®Ó phèi hîp ho¹t ®éng. b, Liªn kÕt kinh tÕ gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan vµ cã qu¸ tr×nh ph¸t triÓn l©u dµi. Liªn kÕt kinh tÕ nãi chung, liªn kÕt gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i nãi riªng lµ mét hiÖn t­îng kh¸ch quan, dï chóng ta biÕt hay kh«ng biÕt ®Õn sù tån t¹i cña c¸c liªn hÖ liªn kÕt kinh tÕ th× c¸c quan hÖ ®ã vÉn ngµy cµng ®­îc më réng vµ phong phó h¬n. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña ph©n c«ng lao ®éng x· héi vµ chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt, c¸c quan hÖ liªn kÕt kinh tÕ gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i ngµy cµng ®­îc t¨ng c­êng. Vµo cuèi thÕ kû 19, c¸c h×nh thøc liªn kÕt kinh tÕ theo chiÒu ngang nh­ Cacten, Xanh ®i ca, Tê rít chiÕm ­u thÕ. C¸c doanh nghiÖp tham gia vµo Cacten vÉn hoµn toµn ®éc lËp trong s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm, hä tho¶ thuËn víi nhau vÒ gi¸ c¶, thÞ tr­êng tiªu thô vµ khèi l­îng s¶n xuÊt ra. Trong Xanh ®i ca th× s¶n xuÊt lµ ho¹t ®éng ®éc lËp cña c¸c doanh nghiÖp, cßn tiªu thô do mét ban qu¶n trÞ cña tæ chøc ®¶m nhiÖm. So víi Cac ten, nã lµ h×nh thøc liªn kÕt cao h¬n. Tê rít lµ h×nh thøc liªn kÕt cao nhÊt vµo cuèi thÕ kû 19, ®Çu thÕ kû 20. Nã liªn kÕt toµn bé c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, tiªu thô vµ tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn. Cuèi nh÷ng n¨m 20 thÕ kû 20, ë Mü vµ mét sè n­íc T­ b¶n kh¸c th× liªn kÕt kinh tÕ theo chiÒu däc chiÕm ­u thÕ. Nh÷ng liªn minh kinh tÕ gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu thô cña mét lo¹t ngµnh kh¸c nhau, kÕ tiÕp nhau vµo mét tæ chøc kinh tÕ lín, vµo mét c«ng ty cæ phÇn. Nã thèng nhÊt tõ kh©u khai th¸c, chÕ biÕn s¶n xuÊt thµnh phÈm vµ tæ chøc tiªu thô ®­îc tËp trung vµo mét c«ng ty cæ phÇn. Vµo gi÷a thÕ kû 20, xu h­íng liªn kÕt kinh tÕ ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Hµng ngµn c«ng ty xuyªn quèc gia, ®a quèc gia nh­ SONY, HONDA, TOYOTA... ®ang n¾m quyÒn kiÓm so¸t ®¹i bé phËn s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ th­¬ng m¹i thÕ giíi. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, x· héi lµ mét qu¸ tr×nh thèng nhÊt nh­ng do sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi mµ qu¸ tr×nh ®ã bÞ chia c¾t thµnh nh÷ng bé phËn t¸ch rêi, v× thÕ ®Ó ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt cuèi cïng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cÇn cã sù kÕt hîp trë l¹i c¸c bé phËn ®ã. C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i cÇn ®Õn nhau. Ban ®Çu do muèn chñ ®éng c¸c nguån hµng phôc vô cho viÖc kinh doanh cña m×nh, c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i th­êng tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng liªn kÕt l©u dµi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. C¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i gi÷ vai trß chñ ®éng trong qu¸ tr×nh tiÕn tíi liªn kÕt. C¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i cã thÓ ®Çu t­ øng tr­íc vèn (trong ®ã bao gåm c¶ vËt t­, thiÕt bÞ, phô tïng...) cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Sau ®ã tiÕn hµnh mua l¹i s¶n phÈm theo gi¸ tho¶ thuËn ®Ó tiªu thô trªn thÞ tr­êng. §ång thêi mçi doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i ®Òu lµ tÕ bµo cña nÒn kinh tÕ, ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn d­íi sù t¸c ®éng cña c¸c quy luËt kinh tÕ kh¸ch quan, trong ®ã cã quy luËt tÝch tô vµ tËp trung ho¸. C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt liªn kÕt víi c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i ®Ó tÝch tô vµ tËp trung ho¸. C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt liªn kÕt víi c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i ®Ó tÝch luü vèn, t¨ng kh¶ n¨ng s¶n xuÊt mua nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo vµ tiªu thô ®µu ra. N©ng cao tr×nh ®é x· héi ho¸ cña nÒn s¶n xuÊt lµ xu thÕ kh¸ch quan hîp quy luËt. Quy luËt phæ biÕn tõng diÔn ra trong lÞch sö lµ: Th«ng th­êng buæi ban ®Çu khi b­íc vµo kinh doanh víi mét sè vèn Ýt ái, hä th­êng nh¶y vµo l­u th«ng mµ chñ yÕu lµ bu«n b¸n nhá. V× lÜnh vùc nµy chØ cÇn Ýt vèn, vßng quay ®ång vèn nhanh, nÕu giái cã thÓ t¨ng nhanh vßng quay vµ hiÖu qu¶ ®ång vèn cho nªn ®¹i ®a sè c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc tr­íc hÕt nh¶y vµo ®ã. Sau mét thêi gian kinh doanh b¸n lÎ, quy m« nhá ph¸t ®¹t, tÝch luü ®­îc nhiÒu vèn, anh ta b¾t ®Çu tiÕn sang lÜnh vùc víi quy m« lín h¬n hoÆc võa s¶n xuÊt vµ kinh doanh th­¬ng m¹i. Nh­ vËy c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i ph×nh ra, më réng quy m«, ph¹m vi kinh doanh b»ng viÖc thµnh lËp, thu hót s¸t nhËp mét sè doanh nghiÖp s¶n xuÊt. C¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i tõ chç v­¬n lªn n¾m lÊy kh©u s¶n xuÊt b»ng c¸c h×nh thøc hîp t¸c ®Çu t­ øng tr­íc vèn, bao tiªu s¶n phÈm, tiÕn lªn liªn doanh vµ liªn hîp, hîp nhÊt c¸c doanh nghiÖp, c¸c kh©u s¶n xuÊt vµo trong nã. Còng do t¸c ®éng cña quy luËt tÝch tô, tËp trung ho¸ sù chuyÓn ho¸ c¸c tæ chøc, tËp ®oµn kinh tÕ lín theo h­íng liªn kÕt c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt víi th­¬ng m¹i, dÞch vô vµo trong mét tËp ®oµn theo h­íng ®a d¹ng ho¸ c¸c lÜnh vùc kinh doanh vµ c¸c h×nh thøc së h÷u tËp ®oµn, cïng nhau gãp vèn. Nh÷ng ho¹t ®éng chung cña tËp ®oµn chñ yÕu th«ng qua lÜnh vùc tµi chÝnh, ®Çu t­, nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ, c«ng nghÖ, vËt t­, nguyªn liÖu vµ ®Æc biÖt lµ tiÕn hµnh tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸. Do t¸c ®éng cña quy luËt c¹nh tranh vµ quy luËt tèi ®a ho¸ lîi nhuËn. C¹nh tranh ®Ó giµnh ­u thÕ trong s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸ lµ quy luËt vèn cã cña c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Liªn kÕt ®Ó c¹nh trnah trong n­íc còng nh­ quèc tÕ. Sù hîp t¸c, liªn kÕt gi÷a c¸c nhµ s¶n xuÊt vµ tiªu thô trong n­íc th«ng qua c¸c hiÖp héi vµ c¸c h×nh thøc kh¸c sÏ t¹o thµnh mét khèi thèng nhÊt khi tiÕn hµnh ®µm ph¸n víi ®èi t¸c, b¹n hµng n­íc ngoµi. Do ®ã, kh«ng bÞ kh¸ch hµng n­íc ngoµi Ðp gi¸, d×m gi¸ xuÊt khÈu vµ n©ng gi¸ nhËp khÈu. MÆt kh¸c viÖc liªn kÕt sÏ ®¶m b¶o cã ®­îc nguån hµng æn ®Þnh, ch¾c ch¾n, tr¸nh ®­îc sù biÕn ®éng cña thÞ tr­êng. §ång thêi h¹n chÕ t×nh tr¹ng thiÕu, thõa vËt t­, ø ®äng vèn. Ngµy nay trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, kh«ng mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt hay th­¬ng m¹i nµo cã thÓ ®éc lËp kinh doanh. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay ®éc lËp ®ång nghÜa víi kh«ng cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ ph¸ s¶n lµ ®iÒu tÊt yÕu. NhËn thøc râ rµng vÊn ®Ò nµy cµng thóc ®Èy sù xÝch l¹i gÇn nhau h¬n gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i vµ kÕt qu¶ lµ sù h×nh thµnh c¸c tæ chøc liªn minh kinh tÕ gi÷a c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i nh»m xóc tiÕn ph¸t triÓn vµ ®iÒu hoµ c¸c mèi quan hÖ liªn kÕt, t¹o ra sù g¾n bã mËt thiÕt gi÷a c¸c nhµ s¶n xuÊt vµ tiªu thô, nh»m h¹n chÕ nh÷ng cuéc c¹nh tranh khèc liÖt. B¶o vÖ quyÒn lîi cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i. B¶n th©n c¸c doanh nghiÖp ®Òu mong muèn ®¹t ®­îc lîi Ých tèi ®a trong ph¹m vi kh¶ n¨ng vèn cã, mµ mong muèn ®ã cã thÓ ®¹t ®­îc b»ng liªn kÕt kinh tÕ bëi v× th«ng qua liªn kÕt cho phÐp doanh nghiÖp bï ®¾p nh÷ng mÆt cßn yÕu kÐm cña m×nh nhê kÕt hîp mÆt m¹nh cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c. Ngoµi ra, trong nh÷ng thËp kû gÇn ®©y, cuéc c¸ch m¹ng khoa häc - c«ng nghÖ cã b­íc ph¸t triÓn míi s©u réng ch­a tõng cã, trùc tiÕp t¸c ®éng vµo mäi ngµnh kinh tÕ quèc d©n. Yªu cÇu vÒ vèn lín ®· kÐo c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i l¹i víi nhau ®Ó ®ñ n¨ng lùc s¶n xuÊt ra s¶n phÈm míi, tiªu thô nhanh. Thùc tÕ nhiÒu ngµnh nghÒ s¶n xuÊt kh«ng ®ñ vèn v× yªu cÇu qu¸ lín vµ viÖc liªn kÕt l¹i víi nhau lµ ®iÒu dÔ hiÓu. Nãi tãm l¹i, sù kÕt hîp nãi trªn cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt víi th­¬ng m¹i cã thÓ thùc hiÖn b»ng nhiÒu c¸ch nh­ng th«ng qua liªn kÕt kinh tÕ mang tÝnh chÆt chÏ cao h¬n. ChÝnh v× nh÷ng lý do nªu trªn mµ liªn kÕt kinh tÕ gi÷a s¶n xuÊt víi th­¬ng m¹i ®· cã qu¸ tr×nh ph¸t triÓn l©u dµi vµ ph¹m vi øng dông ngµy cµng më réng. PhÇn II Thùc tr¹ng liªn kÕt kinh tÕ gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i trong qu¸ tr×nh chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. 1-/ Vµi nÐt vÒ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¸c quan hÖ liªn kÕt kinh tÕ gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i ë n­íc ta. Giai ®o¹n tr­íc n¨m 1980, quan hÖ gi÷a c«ng nghiÖp (kÓ c¶ thñ c«ng nghiÖp) vµ th­¬ng nghiÖp thêi kú nµy cã ®Æc ®iÓm næi bËt lµ h×nh thøc gia c«ng th­¬ng nghiÖp mang tÝnh phæ biÕn. C¸c xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp chñ yÕu s¶n xuÊt hµng gia c«ng trªn c¬ së ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu, tiÒn c«ng do c¸c cöa hµng, c«ng ty th­¬ng nghiÖp ®Þnh ra vµ giao cho theo tõng th¸ng, tõng quý vµ theo l« s¶n phÈm. Thùc chÊt cña mèi quan hÖ nµy lµ sù phô thuéc mét chiÒu cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµo c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i. H×nh thøc nµy ®· tån t¹i l©u dµi trong c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, quan liªu, bao cÊp. Nã ®­îc thÓ hiÖn theo chØ tiªu ph¸p lÖnh vµ tiÕn hµnh tiªu thô mµ thùc chÊt lµ giao nép s¶n phÈm cho c¸c c«ng ty th­¬ng m¹i ®Þnh tr­íc cña kÕ ho¹ch Nhµ n­íc. Trong mèi quan hÖ ®ã lîi Ých cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt bÞ x©m ph¹m ®¸ng kÓ. Quan hÖ liªn kÕt kinh tÕ mang tÝnh chÊt gß bã, c­êng Ðp tõ trªn xuèng. C¬ chÕ qu¶n lý kiÓu ®ã lµ dÉn ®Õn thñ tiªu tÝnh chñ ®éng s¸ng t¹o cña c¸c doanh nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp ®Õn víi nhau kh«ng ph¶i dùa trªn tinh thÇn tù nguyÖn, lîi Ých cña hai bªn mµ hoµn toµn phô thuéc vµo kÕ ho¹ch Nhµ n­íc. §èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt th× s¶n xuÊt c¸i g×, bao nhiªu, nh­ thÕ nµo kh«ng dùa vµo yªu cÇu cña thÞ tr­êng mµ do kÕ ho¹ch tõ trªn giao xuèng. Doanh nghiÖp chØ quan t©m ®Õn viÖc s¶n xuÊt cßn tiªu thô do c¸c doanh nghiÖp, c«ng ty th­¬ng m¹i ®¶m nhËn. Vµ kÕt qu¶ lµ ®· triÖt tiªu hoµn toµn sù c¹nh tranh lµnh m¹nh, lµ ®iÒu kiÖn sèng cßn cña bÊt kú nÒn kinh tÕ nµo, thñ tiªu c¹nh tranh tøc ®ång nghÜa víi thñ tiªu sù ph¸t triÓn. C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i hoµn toµn bÞ ®éng, lîi Ých kh«ng ®­îc ®¶m b¶o. Tõ ®ã c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kh«ng quan t©m tíi viÖc c¶i tiÕn mÉu m·, n©ng cao chÊt l­îng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. S¶n xuÊt ®×nh ®èn, lµm ¨n thua lç, kinh tÕ suy sôp kh«ng cã tÝch luü, s¶n xuÊt kh«ng ®ñ tiªu dïng. §Êt n­íc r¬i vµo cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ, x· héi trÇm träng. Giai ®o¹n tõ cuèi nh÷ng n¨m 1980 trë ®i, nh×n chung cïng víi qu¸ tr×nh chuyÓn nÒn kinh tÕ n­íc ta tõ ho¹t ®éng vËn vµnh theo c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc. Cïng víi viÖc x¸c lËp, më réng quyÒn tù chñ cho c¸c doanh nghiÖp, kiÖn toµn tæ chøc s¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp, thùc hiÖn h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp, kinh doanh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng “lêi ¨n lç chÞu” ®· lµm cho ho¹t ®éng liªn kÕt kinh tÕ gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i ngµy cµng ®­îc më réng. Sù mau b¸n, trao ®æi hµng ho¸ gi÷a c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i trë nªn th­êng xuyªn, liªn tôc, cã hîp ®ång kÕ ho¹ch ®Þnh tr­íc va æn ®Þnh b¹n hµng trong mét thêi gian t­¬ng ®èi dµi. Râ rµng vµo thêi ®iÓm nµy quan hÖ kinh tÕ gi÷a c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt víi th­¬ng m¹i ®· cã chuyÓn biÕn vÒ chÊt, n©ng tÇm quan hÖ lªn mét tr×nh ®é cao h¬n, th­êng xuyªn, æn ®Þnh vµ cè kÕt h¬n, cã sù hîp t¸c l©u dµi vµ bÒn v÷ng h¬n. Cïng víi viÖc ®æi míi vµ gi¶i thÓ c¸c liªn hiÖp tr­íc ®©y lµm nhiÖm vô qu¶n lý ngµnh kh«ng hiÖu qu¶, c¸c hiÖp héi nh÷ng nhµ s¶n xuÊt vµ tiªu thô mét lo¹i s¶n phÈm, ngµnh hµng còng ®ang ®­îc thµnh lËp. HiÖp héi lµ mét h×nh thøc liªn kÕt kinh tÕ, lµ mét tæ chøc liªn minh kinh tÕ gi÷a nh÷ng nhµ s¶n xuÊt vµ tiªu thô nh»m gióp nhau gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n vÒ vèn, vËt t­, thiÕt bÞ c«ngnghÖ, kü thuËt vµ tiªu thô s¶n phÈm. §Æc biÖn, nã lµ mét tæ chøc liªn minh kinh tÕ nh»m ®¶m b¶o quyÒn lîi cña c¸c nhµ s¶n xuÊt vµ kinh doanh trong n­íc, chèng l¹i sù c¹nh tranh vµ tiÕn hµnh c¹nh tranh tËp thÓ víi c¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi trªn thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc. 2-/ Thùc tr¹ng liªn kÕt kinh tÕ gi÷a c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i hiÖn nay. Thµnh tùu cña nh÷ng n¨m ®æi míi ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c nhÊt b­íc ®i chuyÓn nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang c¬ chÕ thÞ tr­êng. Ng­îc l¹i trong thêi kú bao cÊp, giê ®©y c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt còng nh­ th­¬ng m¹i ®­îc trao quyÒn ®éc lËp, tù chñ trong viÖc liªn doanh, liªn kÕt theo tinh thÇn tù nguyÖn cña c¸c bªn. C¸c doanh nghiÖp ®i tõ lµm ¨n thua lç, kinh doanh hiÖu qu¶ thÊp ®Õn æn ®Þnh vµ cã l·i. ViÖc h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp ®· t¹o cho doanh nghiÖp quyÒn chñ ®éng, s¸ng t¹o, b¾t kÞp víi sù biÕn ®éng cña thÞ tr­êng, t¹o thÕ c©n b»ng cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt víi c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i. Kh«ng nh­ tr­íc ®©y c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt lu«n ph¶i chÞu thiÖt khi liªn kÕt víi c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i. ViÖc cã quyÒn lùa chän ®èi t¸c liªn kÕt theo sù tho¶ thuËn cña c¸c bªn, kh«ng cã sù can thiÖp cña Nhµ n­íc ®· thóc ®Èy m¹nh mÏ sù liªn kÕt gi÷a s¶n xuÊt víi th­¬ng m¹i. ViÖc cã quyÒn lùa chän ®èi t¸c liªn kÕt gi÷a s¶n xuÊt víi th­¬ng m¹i. Sù liªn kÕt gi÷a c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt víi c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i hoµn toµn ®éc lËp th«ng qua nhiÒu h×nh thøc, tªn gäi phong phó nh­ hîp ®ång uû th¸c xuÊt nhËp khÈu, ®Çu t­ øng tr­íc vèn, nhËn bao tiªu s¶n phÈm l©u dµi, gia c«ng vµ c¶ liªn doanh... Sù liªn kÕt nµy gãp phÇn quan träng vµo viÖc t¨ng tr­ëng s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng ®¬n vÞ nãi riªng, cña c¶ ngµnh nãi chung. §Çu nh÷ng n¨m 1990, khi cßn ®an xen, gi»ng co nh÷ng m¶ng s¸ng tèi cña hai c¬ chÕ cò vµ míi th× còng cã lóc ngµnh than ®ang ®øng trªn bê vùc th¼m. Quy m« khai th¸c manh món, ph©n t¸n, n¨ng suÊt chÊt l­îng thÊp, l¹i tranh giµnh tiªu thô, kinh doanh vê tæ chøc ë thÞ tr­êng néi ®Þa vµ thÞ tr­êng n­íc ngoµi nªn lu«n bÞ Ðp cÊp, Ðp gi¸. HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh thÊp dÉn ®Õn ngµnh than kh«ng nu«i sèng ®­îc chÝnh m×nh. Hµng chôc ngµn thî má thiÕu viÖc lµm, nhiÒu ngµn tû ®ång vËt t­ thiÕt bÞ m¸y mãc bÞ ®¾p ®èc. ChØ mét chót xÝu n÷a ngµnh c«ng nghiÖp l©u ®êi nµy sÏ r¬i vµo l·ng quªn th¶m h¹i. Tõ mét thùc tÕ kh«ng lÊy g× s¸ng sña, ngµnh than ®· bøt lªn b»ng c¸ch nµo?. Tr­íc tiªn Tæng C«ng ty s¾p xÕp l¹i tæ chøc. HËu qu¶ cña thêi tËp trung quan liªu bao cÊp ®· ®Ó l¹i mét c¬ cÊu tæ chøc hoµn toµn bÊt hîp lý. Mçi më than lµ mét “v­¬ng quèc” riªng, bé m¸y ®iÒu hµnh cång kÒnh, võa chÆt l¹i võa láng. Tæng c«ng ty ®· tæ chøc l¹i trong 50 ®¬n vÞ thµnh viªn trong ®ã 30 ®¬n vÞ trùc tiÕp s¶n xuÊt kinh doanh, ®èi mÆt víi thÞ tr­êng. Nh»m kiÓm so¸t thÞ tr­êng, ®­a hßn than vÒ ®óng gi¸ trÞ ®Ých thùc cña nã, h¹n chÕ tr×nh tr¹ng ba bèn má cïng t×m ®Õn mét kh¸ch hµng, h¹ gi¸ ®Ó tranh b¸n, g©y rèi lo¹n thÞ tr­êng, ®ång thêi t¹o nªn l¸ ch¾n h÷u hiÖu ng¨n chÆn kinh doanh than cã nguån gèc tr¸i phÐp, viÖc thèng nhÊt kinh doanh than cña Tæng c«ng ty lµ mét quyÕt s¸ch ®óng ®¾n. Kh«ng chØ n¾m ®Çu mèi tiªu thô, Tæng c«ng ty cßn thèng nhÊt gi¸ b¸n ch­a thÞ tr­êng, tõ ®ã quy ®Þnh gi¸ ®èi víi tõng má trªn c¬ së s¶n l­îng, chÊt l­îng thùc tÕ vµ quy m« vay vèn ®Çu t­. C¶i tiÕn ph­¬ng thøc tiªu thô, Tæng c«ng ty tæ chøc tiªu thô b»ng c¸ch ®­a than ®Õn tËn n¬i tiªu dïng, trong ®ã cã c¸c träng ®iÓm tiªu thô nh­ ngµnh ®iÖn, ph©n bãn, xi m¨ng, giÊy... Vµ kÕt qu¶ lµ n¨m 1997, Tæng c«ng ty khai th¸c ®­îc 10,5 triÖu tÊn, xuÊt khÈu 3,7 triÖu tÊn, ®¹t doanh thu 4000 tû ®ång, t¨ng 20% so víi n¨m 1996. Tõ vÝ dô trªn ta thÊy vai trß ®Çu mèi liªn kÕt cña c¸c c«ng ty xuÊt nhËp khÈu trong tõng ngµnh, còng nh­ thÊy râ vai trß to lín cña viÖc liªn kÕt s¶n xuÊt vµ tiªu thô, g¾n bã c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ xuÊt nhËp khÈu, n©ng cao sù ph¸t triÓn vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña tõng ngµnh, ®ång thêi h¹n chÕ sù c¹nh tranh trong néi bé kh«ng cÇn thiÕt ë thÞ tr­êng n­íc ngoµi. Nh­ vËy trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, liªn kÕt kinh tÕ gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i ®· ph¸t huy ®­îc së tr­êng cña nã, cã t¸c dông thiÕt thùc ®èi víi s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, ®èi víi sù æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh, lÜnh vùc cña c¶ nÒn kinh tÕ quèc d©n. ChØ trong c¬ chÕ thÞ tr­êng liªn kÕt kinh tÕ gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i míi ®­îc hiÓu theo ®óng nghÜa cña liªn kÕt. Sù g¾n bã gi÷a s¶n xuÊt vµ l­u th«ng ngµy cµng chÆt chÏ. Liªn kÕt gi÷a c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i xo¸ ®i hiÖn t­îng tranh mua, tranh b¸n lµm gi¸ t¨ng kh«ng ®¸ng cã trªn thÞ tr­êng, c¬n sèt vÒ gi¸ c¶ vµ d×m gi¸ trªn thÞ tr­êng ngoµi n­íc. S¶n xuÊt ngµy cµng ®¸p øng nhu cÇu vµ thÞ hiÕu cña ng­êi tiªu dïng trong vµ ngoµi n­íc. Trong c¬ chÕ bao cÊp viÖc t×m ®Çu vµo nh­ nguyªn vËt liÖu vµ gi¶i quyÕt ®Çu ra lµ mét vÊn ®Ò nan gi¶i. C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i tr× trÖ v× kh«ng gi¶i quyÕt tèt hai kh©u nµy. C¬ chÕ thÞ tr­êng th× vÊn ®Ò nµy kh«ng ®­îc ®Æt ra v× bÊt cø h×nh thøc liªn kÕt nµo còng ®Òu cã chung kÕt qu¶ lµ cã sù æn ®Þnh “®Çu vµo” vµ khai th«ng ®­îc ®Çu ra mét c¸ch nhanh chãng. Tõ ®ã gãp phÇn lµm cho s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp æn ®Þnh, ph¸t triÓn vµ hiÖu qu¶ ngµy cµng t¨ng. Sù liªn kÕt gi÷a c¸c doanh nghiÖp lín víi c¸c doanh nghiÖp nhá kh¸c nhau cïng ngµnh hoÆc kh¸c ngµnh ®¶m b¶o sù liªn kÕt chÆt chÏ gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, trong ®ã gi÷ v÷ng ®­îc vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ quèc doanh. Tõ m« h×nh cña tæng c«ng ty than ta thÊy r»ng sù liªn kÕt gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i n»m trong mét tæ chøc lµ h×nh thøc ®¶m b¶o gi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng, kh«ng m©u thuÉn vÒ lîi Ých kinh tÕ gi÷a c¸c thµnh viªn. Tuy ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu trong nh÷ng n¨m ®Çu ®æi míi nh­ng trªn thùc tÕ cßn cã nhiÒu vÊn ®Ò tån ®äng cÇn gi¶i quyÕt. VÉn cßn kh«ng Ýt doanh nghiÖp Nhµ n­íc ch­a chuyÓn biÕn kÞp t×nh h×nh, kh«ng nhËn thøc ®­îc xu thÕ kh¸ch quan, ch­a t¹o ra ®­îc thÕ m¹nh ®Ó liªn kÕt víi nhau, cho nªn s¶n xuÊt bÞ ®×nh ®ãn, cÇm chõng, s¶n phÈm khã tiªu thô. Hµng lo¹t c«ng ty, chñ yÕu lµ doanh nghiÖp Nhµ n­íc lµm ¨n thua lç ®i ®Õn gi¶i thÓ vµ ph¸ s¶n. §æi míi c¬ chÕ ph¶i ®æi míi vÒ t­ duy. §©y lµ mét vÊn ®Ò nan gi¶i nhÊt. Chóng ta ®· cã 15 n¨m c¬ chÕ thÞ tr­êng nh­ng d­êng nh­ nã cßn qu¸ Ýt ái ®èi víi nhiÒu nhµ qu¶n lý ch­a thÓ quen vµ b¾t kÞp lèi t­ duy vµ c¸ch lµm ¨n trong thÞ tr­êng víi ®óng nghÜa cña nã. Ph¶i nãi r»ng chÝnh lèi t­ duy kiÓu cò thêi bao cÊp hoµn toµn kh«ng thÓ phï hîp vµ vËn dông trong c¬ chÕ míi. Sù liªn kÕt gi÷a c¸c kh©u, c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt th­¬ng m¹i trong mét tæ chøc ®ang vÊp ph¶i nh÷ng khã kh¨n vÒ h×nh thøc tæ chøc ch­a râ rµng, bé m¸y ®iÒu hµnh vµ ph­¬ng tiÖn ®Ó ®iÒu hµnh cßn qu¸ thÊp vµ l¹c hËu. Nã ®· h¹n chÕ rÊt nhiÒu ®Õn viÖc h×nh thµnh vµ t¸c dông cña c¸c tæ chøc liªn kÕt kinh tÕ trong ®iÒu kiÖn cña c¬ chÕ thÞ tr­êng. Sù liªn kÕt gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i n»m trong mét tæ chøc th× vÊn ®Ò lîi Ých gi÷a c¸c thµnh viªn ®­îc x¸c ®Þnh râ rµng vµ hîp lý. Nh­ng ®èi víi h×nh thøc liªn kÕt cña c¸c doanh nghiÖp ®éc lËp næi lªn vÊn ®Ò hÕt søc quan träng lµ m©u thuÉn vÒ lîi Ých kinh tÕ kh¸ lín, trong ®ã c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i ®­îc h­ëng phÇn lîi nhiÒu h¬n so víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, do chñ ®éng t¹o ra mèi liªn kÕt, n¾m thÞ tr­êng... H¬n thÕ n÷a, ë h×nh thøc liªn kÕt gi÷a c¸c doanh nghiÖp lín víi doanh nghiÖp nhá th× tÝnh chÊt b×nh ®¼ng gi÷a c¸c thµnh viªn lµ kh«ng cã, c¸c doanh nghiÖp nhá bÞ phô thuéc vµ v× vËy còng bÞ x©m ph¹m vÒ mÆt lîi Ých. Lý do c¬ b¶n b¶n nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp nhá c¶m thÊy kh«ng thÓ c¹nh tranh ®­îc víi c¸c doanh nghiÖp lín, muèn tån t¹i th× ph¶i liªn kÕt. Trong qu¸ tr×nh ký kÕt hîp ®ång liªn kÕt viÖc chÞu thiÖt lµ ®iÒu hiÓn nhiªn. Tõ thùc tr¹ng trªn, viÖc ®Ò ra nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó thóc ®Èy m¹nh mÏ liªn kÕt kinh tÕ gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i lµ rÊt cÇn thiÕt, lµ yªu cÇu tr­íc m¾t vµ l©u dµi. PhÇn III Mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m ph¸t triÓn quan hÖ liªn kÕt kinh tÕ gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i. 1 -/ X©y dùng c¬ chÕ gi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng lîi Ých kinh tÕ. Nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn, c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt còng nh­ th­¬ng m¹i khi tiÕn hµnh liªn kÕt ®Òu ph¶i xem xÐt c¸i lîi mµ hä nhËn ®­îc so víi ho¹t ®éng ®éc lËp vµ lîi Ých cña c¸c bªn liªn kÕt víi nhau. Cïng gãp vèn, gãp søc trªn tinh thÇn tù nguyÖn th× kÕt qu¶ thu ®­îc ph¶i t­¬ng xøng víi c¸i bá ra. Ng­îc l¹i hä kh«ng thÓ tiÕn hµnh liªn kÕt khi lîi Ých cña m×nh bÞ x©m ph¹m v× vËy x©y dùng c¬ chÕ gi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng lîi Ých gi÷a c¸c bªn tham gia liªn kÕt. §Ó cã mét ph­¬ng ¸n gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò nµy ®ßi hái ph¶i ®i vµo nhiÒu chi tiÕt cô thÓ, tõ viÖc tÝnh to¸n c¸c lo¹i ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt cho ®Õn viÖc tÝnh to¸n sù ®ãng gãp cô thÓ cña c¸c bªn tham gia, tõ ®ã míi cã c¬ së ®Ó ph©n chia lîi nhuËn, quyÒn h¹n vµ nghÜa vô cña c¸c bªn mét c¸ch chÝnh x¸c nhÊt. Ai còng hµi lßng víi c¸i m×nh thu ®­îc so víi c¸i bá ra. §©y lµ mét vÊn ®Ò quan träng nhÊt thóc ®Èy liªn kÕt gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i h¬n bao giê hÕt. Nh­ vËy c¸c bªn tham gia liªn kÕt ph¶i thËt sù b×nh ®¼ng, cã t­ c¸ch ph¸p nh©n nh­ nhau. C¸c ®¬n vÞ tham gia liªn kÕt ph¶i trªn tinh thÇn hîp t¸c thËt sù, t«n träng lîi Ých cña nhau, kh«ng bªn nµo cã ý ®Þnh x©m ph¹m lîi Ých cña bªn kia. Nh÷ng mèi quan hÖ kinh tÕ gi÷a c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i kh«ng ph¸t triÓn tiÕn tíi hîp t¸c, liªn kÕt lµm ¨n víi nhau l©u dµi ®­îc, chÝnh lµ do c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i, nhÊt lµ nh÷ng doanh nghiÖp ®­îc Nhµ n­íc cho phÐp ®éc quyÒn xuÊt - nhËp khÈu, th­êng hay Ðp cÊp, Ðp gi¸ ng­êi s¶n xuÊt. Tuy nhiªn, hiÓu gi¶i quyÕt mét c¸ch hµi hoµ ph¶i trªn c¬ së tu©n theo nguyªn t¾c “phÇn thu ®­îc ph¶i t­¬ng xøng víi c¸i bá ra, nh÷ng doanh nghiÖp n¨ng ®éng h¬n sÏ thu ®­îc phÇn lîi nhiÒu h¬n”. NghÜa lµ trong ®ã chøa ®ùng yÕu tè c¹nh tranh. ChÝnh v× vËy viÖc gi¶i quyÕt hµi hoµ lîi Ých ph¶i cã sù c¹nh tranh lµnh m¹nh gi÷a c¸c thµnh viªn liªn kÕt. ChÝnh ®iÒu nµy gãp phÇn thóc ®Èy sù liªn kÕt s¶n xuÊt víi th­¬ng m¹i h¬n n÷a. 2 -/ Më réng c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n. Cã thÓ nãi r»ng th­¬ng nghiÖp t­ nh©n chiÕm mét vÞ trÝ kh¸ quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n v× khi mµ giao l­u kinh tÕ kh«ng bÞ rµng buéc vµ h¹n chÕ th× nã cã thÓ ®i ®Õn tËn hang cïng ngâ hÎm ®Ó më réng ph¹m vi ¶nh h­ëng, thÞ tr­êng b¸n vµ mua cña nã, thóc ®Èy kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn kh¾p mäi n¬i. Thªm vµo ®ã chóng ta thÊy r»ng, phÇn lín c¸c cöa hµng ®¹i lý, giíi thiÖu vµ tiªu thô s¶n phÈm cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ë kh¾p mäi miÒn ®Êt n­íc kh«ng ai kh¸c chÝnh lµ th­¬ng nghiÖp t­ nh©n. C¸c h·ng lín nh­ SONY, DAEWOO, TOYOTA, HONDA... ®Òu cã c¸c cöa hµng ®¹i lý do t­ nh©n ®¶m nhËn. Cho nªn ph¸t triÓn m¹nh kinh tÕ t­ nh©n, ®Æc biÖt lµ th­¬ng nghiÖp t­ nh©n lµ mét biÖn ph¸p thóc ®Èy m¹nh mÏ h¬n n÷a quan hÖ liªn kÕt s¶n xuÊt víi th­¬ng m¹i, g¾n bã h¬n n÷a lÜnh vùc s¶n xuÊt víi lÜnh vùc th­¬ng m¹i, ph¸t triÓn m¹nh kinh tÕ hµng ho¸ ë khu vùc n«ng th«n, vïng s©u vïng xa, lµm cho nÒn kinh tÕ quèc d©n n¨ng ®éng h¬n. §Ó cã kÕt qu¶ nh­ vËy Nhµ n­íc cÇn cã c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, ­u ®·i vÒ thuÕ còng nh­ vay vèn cña c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i. 3 -/ T¨ng c­êng quyÒn tù chñ cho c¸c doanh nghiÖp. Liªn kÕt kinh tÕ gi÷a c¸c doanh nghiÖp ®­îc h×nh thµnh dùa trªn nguyªn t¾c tù nguyÖn. Nguyªn t¾c tù nguyÖn nµy ®­îc thùc hiÖn thuËn lîi, cã hiÖu qu¶ chØ khi c¸c doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®­îc hoµn toµn tù chñ trong ho¹t ®éng kinh tÕ, ®­îc hoµn toµn tù quyÕt ®Þnh cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt - kinh doanh cña m×nh. ChØ khi ®ã hä míi cã thÓ tù do t×m b¹n hµng, ®èi t¸c hîp t¸c, liªn doanh lµm ¨n l©u dµi víi nhau. Cho nªn viÖc duy tr× ®¶m b¶o quyÒn tù chñ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i lµ cÇn thiÕt. Nhµ n­íc kh«ng can thiÖp trùc tiÕp vµo c¸c doanh nghiÖp còng lµ mét ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thiÕu ®Ó thóc ®Èy liªn kÕt kinh tÕ gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i. Mét khi mµ c¸c doanh nghiÖp ®­îc toµn quyÒn tù quyÕt ®Þnh vËn mÖnh cña m×nh. Tõ ph­¬ng h­íng chiÕn l­îc mÆt hµng, c«ng nghÖ ®Õn thÞ tr­êng, b¹n hµng, ®èi t¸c liªn doanh liªn kÕt, kÓ c¸c tÝnh to¸n ®èi thñ vµ ph­¬ng thøc, chiÕn l­îc c¹nh tranh ... ®Õn con ®­êng ph¸t triÓn vµ tån t¹i cña doanh nghiÖp th× vai trß cña ®éi ngò qu¶n lý, ®Æc biÖt lµ gi¸m ®èc ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh b¹i cña doanh nghiÖp trªn th­¬ng tr­êng vµ lÏ dÜ nhiªn cã vai trß to lín ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¸c mèi quan hÖ liªn kÕt kinh tÕ. ChÝnh gi¸m ®èc chø kh«ng ai kh¸c ®Æt bót ký hîp ®ång liªn kÕt. HoÆc cã thÓ rót khái liªn kÕt. ViÖt Nam chóng ta hiÖn nay thõa nhËn r»ng qu¶n lý chÝnh lµ kh©u yÕu kÐm nhÊt. Nã dÉn doanh nghiÖp tíi thµnh c«ng hay thÊt b¹i lµ tuú thuéc vµo tr×nh ®é cña ®éi ngò qu¶n lý. §øng tr­íc thùc tÕ nh­ vËy th× vÊn ®Ò ®µo t¹o, ®µo t¹o l¹i, n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý vµ lùa chän kü cµng ®éi ngò qu¶n lý ph¶i hÕt søc ®­îc quan t©m. 4 -/ Ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ, ®Èy m¹nh liªn kÕt khoa víi s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i. Ngµy nay khi khoa häc - kü thuËt trë thµnh lùc l­îng s¶n xuÊt trùc tiÕp vµ ngµy cµng tiÕn bé kh«ng ngõng th× mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn quan träng cña liªn kÕt kinh tÕ gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i chÝnh lµ sù liªn kÕt gi÷a khoa häc vµ c«ng nghÖ víi s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i. Møc ®é c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t h¬n bao giê hÕt, nh÷ng s¶n phÈm cã hµm l­îng chÊt x¸m cao míi ®ñ søc c¹nh tranh, phï hîp víi nhu cÇu vµ thÞ hiÕu cña ng­êi tiªu dïng lu«n biÕn ®æi vµ n©ng cao kh«ng ngõng. §Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®ã, kh«ng chØ cã khoa häc tù nhiªn, khoa häc kü thuËt míi cÇn liªn kÕt víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, kinh doanh mµ ngµy nay khoa häc x· héi, khoa häc qu¶n lý, khoa häc kinh tÕ, khoa häc ph¸p lý còng cÇn ph¶i liªn kÕt chÆt chÏ víi s¶n xuÊt vµ kinh doanh. TÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i ®Òu cÇn sù hîp t¸c chÆt chÏ cña c¸c nhµ khoa häc tù nhiªn, kü thuËt vµ x· héi ®Ó t¨ng c­êng hµm l­îng chÊt x¸m trong s¶n phÈm ®Ó cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh. H¬n n÷a, ngµy nay khoa häc - c«ng nghÖ ph¸t triÓn nhanh chãng, biÕn ®æi tõng ngµy, tõng giê. Hµng lo¹t ph¸t minh ra ®êi ®­îc ®­a ra ¸p dông phôc vô s¶n xuÊt vµ ®êi sèng con ng­êi. V× vËy, viÖc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña khoa häc vµ c«ng nghÖ (th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch nh­ ®Çu t­, ®µo t¹o vµ sö dông c¸n bé, khuyÕn khÝch vËt chÊt c¸c c«ng tr×nh khoa häc cã gi¸ trÞ thùc tiÔn, tËp trung ph¸t triÓn nghiªn cøu øng dông... ) bao gåm c¶ khoa häc tù nhiªn, khoa häc kü thuËt vµ khoa häc x· héi. §ång thêi t¹o mäi ®iÒu kiÖn ®Èy m¹nh liªn kÕt chóng víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, th­¬ng m¹i - dÞch vô. 5 -/ §Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ chiÕn l­îc c¸c ®Þa ph­¬ng, vïng vµ ngµnh. BÊt kú mét doanh nghiÖp nµo khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu ph¶i c¨n cø vµo chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña Nhµ n­íc vÒ tõng ngµnh, tõng vïng, ®Þa ph­¬ng cô thÓ. Tõ ®ã doanh nghiÖp míi x©y dùng chiÕn l­îc ph¸t triÓn riªng cña m×nh phï hîp víi chiÕn l­îc cña Nhµ n­íc. C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i khi tiÕn hµnh liªn kÕt víi nhau ®Òu cã môc ®Ých lµm ¨n l©u dµi, cè g¾ng duy tr× mèi quan hÖ trong c¸c ®iÒu kiÖn cã thÓ. Kh«ng dÔ g× cã thÓ t×m ®­îc mét ®èi t¸c cã thÓ tho¶ m·n ®­îc c¸c yªu cÇu cña m×nh vµ m×nh cã thÓ ®¸p øng ®­îc nguyÖn väng cña hä vµo liªn kÕt mang l¹i. Th«ng th­êng sau nhiÒu lÇn quan hÖ trao ®æi víi nhiÒu doanh nghiÖp kh¸c nhau. Hä nhËn thÊy r»ng nh÷ng c¸i ®­îc khi quan hÖ víi doanh nghiÖp nµy. Sau nhiÒu lÇn thö th¸ch, hä ®· t×m thÊy nh÷ng b¹n hµng mang l¹i lîi Ých kinh tÕ th­êng xuyªn cho nhau, nÕu tiÕn hµnh quan hÖ lµm ¨n l©u dµi. Qua ph©n tÝch trªn ta thÊy r»ng viÖc tiÕn hµnh liªn kÕt s¶n xuÊt vµ TM phô thuéc vµo chiÕn l­îc s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c bªn. Mµ nã phô thuéc rÊt nhiÒu vµo chiÕn l­îc ph¸t triÓn ngµnh, vµng cña Nhµ n­íc. V× vËy ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ c¸c ngµnh, c¸c vïng, c¸c ®Þa ph­¬ng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi vµ ®Þnh h­íng cho sù liªn kÕt gi÷a s¶n xuÊt víi TM. 6./ Më réng vµ x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng hiÖn ®¹i. HiÖu qu¶ vµ tèc ®é ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp phô thuéc ®¸ng kÓ vµo c«ng t¸c tæ chøc truyÒn ht«ng. Th«ng tin vµ qu¶ng c¸o gióp c¸c doanh nghiÖp t×m kiÕm, hiÓu biÕt chÝnh x¸c, kÞp thêi vÒ b¹n hµng vµ ®èi t¸c liªn kÕt. MÆt kh¸c hÖ thèng th«ng tin hiÖn ®¹i cho phÐp c¸c doanh nghiÖp phèi hîp nhÞp nhµng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, lµm cho qu¸ tr×nh liªn kÕt kinh tÕ ngµy cµng bÒn chÆt vµ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. HiÖn nay vÒ ®­¬ng kh«ng chóng ta ®· cã nhiÒu tuyÕn bay tíi nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi. VÒ ®­êng bé ®· x©y dùng xong tuyÕn ®­êng s¾t nèi liÒn Hµ Néi víi B¾c Kinh, ®ang x©y dùng dë dang con ®­êng B¾c ¸ tõ Sµi Gßn th¼ng ®Õn PhnomPªnh vµ c¸c n­íc kh¸c. Dù ¸n vÒ x©y dùng ®­êng Tr­êng S¬n. Nhê cã ®iÒu kiÖn giao th«ng vËn t¶i tèt vµ hÖ thèng th«ng tin hiÖn ®¹i liªn kÕt kinh tÕ gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i kh«ng chØ bã hÑp trong mét vïng, mét ®Þa ph­¬ng cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi vÒ vÞ trÝ ®Þa lý. ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh ®æi míi tuy cã nhiÒu thµnh tùu vÒ kinh tÕ nh­ng hÖ thèng giao th«ng, th«ng tin liªn l¹c, ®Æc biÖt lµ ë nh÷ng vïng, ®Þa ph­¬ng n«ng th«n, miÒn nói cã nhiÒu tiÒm n¨ng ph¸t triÓn l¹i qu¸ kÐm. §iÒu kiÖn ®i l¹i vµ th«ng tin khã kh¨n cho nªn thÞ tr­êng ë n«ng th«n miÒn nói vÒ c¬ b¶n vÉn bÞ bá ngá, kÐm ph¸t triÓn. C¸c ngµnh th­¬ng m¹i, dÞch vô ch­a th©m nhËp vµo khu vùc nµy ®­îc lµ bao. Nh­ vËy, mét hÖ thèng giao th«ng vµ th«ng tin hiÖn ®¹i lµ ®iÒu kiÖn ®Ó g¾n chÆt h¬n n÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i trong vµ ngoµi n­íc. 7./ Hoµn thiÖn m«i tr­êng kinh doanh, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c nhµ kinh doanh. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng th× m«i tr­êng kinh doanh lµ yÕu tè ®Çu tiªn ®­îc xem xÐt cña c¸c nhµ ®Çu t­. §Æc biÖt lµ víi ®Çu t­ n­íc ngoµi. Khi m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi sÏ thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ s¶n xuÊt kinh doanh. Vµ ng­îc l¹i khi m«i tr­êng kinh doanh kh«ng thuËn lîi lµ rµo c¶n ®Çu tiªn ®èi víi c¸ nh©n ®· ®Çu t­ råi th× t×m c¸ch rót vèn, cßn nh÷ng ng­êi ch­a ®Çu t­ ch¾c ch¾n sÏ quay gãt vµ t×m n¬i kh¸c. M«i tr­êng ®Çu t­ quan träng v× nã cã thÓ gîi lªn mét c¸ch ch¾c ch¾n sinh lêi cña ®ång vèn hoÆc mang ®Çy tÝnh rñi ro. M«i tr­êng kinh doanh bao gåm hÖ thèng chÝnh trÞ, ph¸p luËt vµ hÖ thèng tµi chÝnh tÝn dông, c¬ së vËt chÊt h¹ tÇng,... Mét hÖ thèng chÝnh trÞ æn ®Þnh, mét hÖ thèng ph¸p luËt nghiªm minh, chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ vµ th«ng tho¸ng, mét hÖ thèng tµi chÝnh tÝn dông cã kh¶ n¨ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña c¸c doanh nghiÖp trong vµ ngoµi n­íc sÏ lµ m¶nh ®Êt mµu mì ®Çy triÓn väng cña c¸c nhµ ®Çu t­ nh×n vµo. C¸c nhµ ®Çu t­ sÏ yªn t©m h¬n víi mét nÒn chÝnh trÞ l©u dµi. Hä kh«ng ph¶i lo chÝnh trÞ mÊt æn ®Þnh ch¼ng h¹n nh­ do biÕn ®éng chÝnh trÞ mµ ph¶i t¹m ngõng s¶n xuÊt - kinh doanh. §ång thêi hÖ thèng ph¸p luËt nghiªm minh lµ ng­êi b¶o hé tèt nhÊt cho lîi Ých hîp ph¸p cña hä. SÏ h¹n chÕ ®i rÊt nhiÒu viÖc gian lËn th­¬ng m¹i, lõa ®¶o, chiÕm dông vèn,... Dï trong hoµn c¶nh nµo ®i n÷a hÖ thèng ph¸p luËt sÏ b¶o vÖ hä nh­ chÝnh hä ®ang s¶n xuÊt kinh doanh t¹i ®Êt n­íc cña m×nh. VÒ chÝnh trÞ, ViÖt Nam cã mét nÒn chÝnh trÞ æn ®Þnh, l©u dµi. §iÒu ®ã thùc tÕ ®· chøng minh. Tuy nhiªn nh×n l¹i hÖ thèng ph¸p luËt cña ta thiÕu nhÊt qu¸n gi÷a c¸c luËt. C¸c v¨n b¶n luËt ra ®êi chång chÐo nhau. NhiÒu v¨n b¶n ch­a kÞp cã hiÖu lùc th× ®· cã v¨n b¶n kh¸c thay thÕ. ChÝnh t×nh tr¹ng nµy t¹o nªn t©m lý bÊt æn cho c¸c doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ doanh nghiÖp n­íc ngoµi. Thªm víi viÖc quy ®Þnh kh«ng chÆt chÏ ®· dÉn tíi lîi dông ®Ó lõa ®¶o, trèn thuÕ,... VÒ hÖ thèng tµi chÝnh, tÝn dông th× viÖc thµnh lËp thÞ tr­êng chøng kho¸n lµ ®iÒu cÇn thiÕt. Nã ra ®êi míi ®¸p øng ®­îc c¸c nhu cÇu cña c¸c doanh nghiÖp. HÖ thèng thanh to¸n quèc tÕ, nhanh chãng, thuËn tiÖn, an toµn lµ ®iÒu ph¶i cã trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. Thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi ®ång thêi víi viÖc ®Èy m¹nh liªn kÕt kinh tÕ gi÷a c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i trong vµ ngoµi n­íc v× khi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ë n­íc ngoµi vµ ViÖt Nam ph¶i liªn kÕt víi c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i ViÖt Nam do lîi thÕ vÒ am hiÓu phong tôc tËp qu¸n, thÞ hiÕu, thãi quen tiªu dïng. §©y lµ vÊn ®Ò hÕt søc dÔ hiÓu. V× vËy ®Ó gãp phÇn ®Èy m¹nh liªn kÕt gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i th× vÊn ®Ò æn ®Þnh chÝnh trÞ, x©y dùng ph¸p luËt nghiªm minh, chÆt chÏ, hÖ thèng tµi chÝnh tÝn dông ph¸t triÓn cao,... lµ viÖc cÇn lµm ngay. KÕt luËn Nh­ vËy ta thÊy r»ng, vÊn ®Ò liªn kÕt gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i ngµy cµng cÇn thiÕt vµ trë thµnh xu thÕ tÊt yÕu trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Khi nÒn kinh tÕ chuyÓn sang vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc, khi mµ c¸c doanh nghiÖp ®­îc hoµn toµn tù do kinh doanh trong khu«n khæ ph¸p luËt, khi mµ c¸c doanh nghiÖp nãi chung, c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc nãi riªng ®­îc hoµn toµn ®éc lËp tù chñ ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. Th× sù quan hÖ g¾n kÕt gi÷a c¸c doanh nghiÖp víi nhau trªn c¬ së tù nguyÖn, xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thùc sù cña c¸c doanh nghiÖp. Kh«ng bÞ bÊt kú yÕu tè bªn ngoµi nµo chi phèi nã ®· thùc sù lµm cho s¶n xuÊt g¾n bã chÆt chÏ víi tiªu thô. S¶n xuÊt nh÷ng môc ®Ých cña ng­êi tiªu dïng. §­îc ®iÒu chØnh bëi thÞ tr­êng. KÕt qu¶ ®¹t ®­îc lµ lµm cho s¶n xuÊt ngµy cµng ph¸t triÓn vµ cã hiÖu qu¶. V× vËy nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó thóc ®Èy m¹nh mÏ liªn kÕt gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i lµ hÕt søc cÇn thiÕt. CÇn cã nhiÒu sù nghiªn cøu, quan t©m ®Ó gi¶i quyÕt. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o. 1./ Gi¸o tr×nh kinh tÕ vµ qu¶n lý c«ng nghiÖp. (Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o dôc -1999). 2./ Liªn kÕt kinh tÕ gi÷a s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i trong qu¸ tr×nh chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. 3./ T¹p chÝ Th­¬ng M¹i sè 3, 4, 5, 6, 9, 10/1996. 2, 7, 12/1997 12/1999 4./ T¹p chÝ C«ng nghiÖp 12/ 97. 12/ 1998. 12/1999. 5./ T¹p chÝ th«ng tin lý luËn 12/ 1998. 12/ 1999