Một số giải pháp nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh cà fê xuất khẩu của Việt Nam

nghÖ hiÖn ®¹i. - Tõng b­íc t¹o mÆt b»ng ph¸p lý vµ ¸p dông thèng nhÊt chÝnh s¸ch thuÕ, c¸c lo¹i gi¸ c¶ dÞch vô ( thuÕ ®Êt, ®iÖn n­íc, b­u chÝnh viÔn th«ng, hµng kh«ng ......) Bæ xung c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i, thiÕt thùc, cã søc hÊp dÉn cao, ®èi víi nh÷ng vïng nguyªn liÖu, lÜnh vùc cÇn ­u tiªn cña ngµnh Ca fe. Qu¶n lý viÖc thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®· cÊp giÊy phÐp vµ c¸c c¬ së ®· ®i vµo ho¹t ®éng theo h­íng dÉn võa t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c nhµ ®Çu t­ võa ®¶m b¶o chÊp hµnh tèt ph¸p luËt ViÖt Nam. - Khu«n khæ luËt lÖ ph¶i ®­îc hîp lý ho¸ nh»m ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh xÐt duyÖt c¸c dù ¸n FDI, sè l­îng c¬ quan gi¶m xuèng thùc hiÖn nguyªn t¾c mét cöa, luËt lÖ vµ sù vËn dông ph¶i hoµn toµn minh b¹ch kh«ng cã ­u tiªn ®Æc biÖt nµo ®èi víi c¸c quan hÖ së h÷u. - HÖ thèng qu¶n lý ngo¹i hèi hiÖn nay ®­îc c¸c nhµ ®Çu t­ xem xÐt nh­ 1 trë lùc lín cho ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶, cÇn ph¶i ¸p dông 1 hÖ thèng qu¶n lý ngo¹i hèi râ rµng ®¸ng tin cËy vµ c¸c nhµ ®Çu t­ cã thÓ dùa vµo ®ã ®Ó ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t­. - CÇn thµnh lËp mét tæ chøc tiÕp thÞ vµ xóc tiÕn ®Çu t­ n­íc ngoµi víi chøc n¨ng chñ yÕu thu hót vèn ®Çu t­ vµo ViÖt Nam nãi chung vµ ngµnh cµ fª nãi riªng vµ trî gióp c¸c nhµ ®Çu t­ thuéc nhiÒu dù ¸n cña hä . - ChÝnh phñ cÇn ph¶i gi¶m sù thay ®æi qu¸ nhiÒu vÒ chÝnh s¸ch vµ thiÕu nhÊt qu¸n vÒ mÆt hµnh chÝnh cña c¸c chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Môc tiªu cña chÝnh phñ kh«ng ph¶i lµ xÐt duyÖt vµ qu¶n lý ®Çu t­ mµ xem xÐt sao cho cã nhiÒu dù ¸n lµm ¨n cã l·i vµ ®­îc thùc hiÖn thµnh c«ng . (5). TÝch cùc vµ chñ ®éng th©m nhËp vµ më réng thÞ tr­êng quèc tÕ . - Chñ ®éng chuÈn bÞ c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt vÒ c¸n bé, ph¸p luËt nhÊt lµ c¸c s¶n phÈm mµ chóng ta cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh ®Ó héi nhËp thÞ tr­êng khu vùc vµ thÞ tr­êng quèc tÕ. TiÕn hµnh khÈn tr­¬ng vµ v÷ng ch¾c viÖc ®µm ph¸n hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i víi Mü, gia nhËp WTO, cã kÕ ho¹ch cô thÓ ®Ó chñ ®éng thùc hiÖn c¸c cam kÕt trong khu«n khæ APTA. - Gi÷ v÷ng vµ më réng thÞ tr­êng ®· t¹o lËp ®­îc víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ c¸c n­íc thuéc liªn minh EU, kh«i phôc thÞ tr­êng Nga vµ c¸c n­íc §«ng ¢u - lµ c¸c b¹n hµng chñ yÕu cña Cµ fª ViÖt Nam ë thêi kú tr­íc, më réng thÞ tr­êng Mü , ®Èy m¹nh t×m kiÕm thÞ tr­êng ë Trung §«ng, tró träng ®a ph­¬ng ho¸ quan hÖ th­¬ng m¹i, gi¶m sù tËp trung vµo mét vµi ®èi t¸c vµ mua b¸n qua thÞ tr­êng trung gian. - N©ng cao tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan nhµ n­íc trong viÖc ph¸t triÓn thÞ tr­êng xuÊt khÈu, ®µm ph¸n vµ ký kÕt c¸c tháa thuËn song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng, t¨ng c­êng vai trß vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan ngo¹i giao trong lÜnh vùc kinh tÕ ®èi ngo¹i. - H×nh thµnh hÖ thèng th«ng tin th­¬ng m¹i quèc gia. Thµnh lËp trung t©m xóc tiÕn th­¬ng m¹i nh­ JETRO cña NhËt hay KETRO cña Hµn Quèc. - Ph¸t triÓn hiÖp héi Cµ fª, liªn kÕt s¶n xuÊt nguyªn liÖu, chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu. Ban hµnh quy chÕ cho c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c hiÖp héi doanh nghiÖp lËp c¬ quan ®¹i diÖn vµ chi nh¸nh ë n­íc ngoµi. - Nghiªn cøu viÖc sö dông c¸c tæ chøc dÞch vô vµ tæ chøc m«i giíi quèc tÕ vÒ Cµ fª. KhuyÕn khÝch c¸c c¸ nh©n tæ chøc cã kh¶ n¨ng vµ ®iÒu kiÖn ë trong còng nh­ ng­êi ViÖt Nam ë n­íc ngoµi tham gia tÝch cùc vµo viÖc t×m kiÕm, tiÕp cËn, t×m hiÓu vµ th©m nhËp thÞ tr­êng quèc tÕ. (6). VÒ quan hÖ s¶n xuÊt : §Èy m¹nh viÖc thùc hiÖn c¸c chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch ®æi míi vµ s¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc theo NQTW4 nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ vµ ph¸t huy vai trß chØ ®¹o cña kinh tÕ nhµ n­íc trong ngµnh cµ fª. Tõ kinh nghiÖm thùc tÕ, ®· thu ®­îc hoµn chØnh c¸c v¨n b¶n ph¸p quy ®Ó xóc tiÕn nhanh vµ v÷ng ch¾c c«ng t¸c cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp. Qua nh÷ng n¨m thµnh lËpvµ thùc hiÖn cÇn tæng kÕt m« h×nh vµ c¬ chÕ qu¶n lý ho¹t ®éng tæng c«ng ty, lµm râ mèi quan hÖ gi÷a tæng c«ng ty víi c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc, gi÷a héi ®ång qu¶n trÞ vµ tæng gi¸m ®èc, gi÷a tæng gi¸m ®èc vµ c¸c thµnh viªn. KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c trang tr¹i trång Ca fe. (7). VÒ c¶i c¸ch hµnh chÝnh N©ng cao chÊt l­îng vµ hiÖu lùc chØ ®¹o, ®iÒu hµnh vµ tæ chøc thùc hiÖn, t¨ng c­êng kû luËt, kû c­¬ng trong tÊt c¶ c¸c cÊp, ®ã lµ kh©u cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Ó ®­a chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng, ph¸p luËt nhµ n­íc vµo cuéc sèng nh»m kh¾c phôc t×nh tr¹ng nãi kh«ng ®i ®«i víi lµm, thËm chÝ nãi mµ kh«ng lµm hoÆc nãi vµ lµm kh¸c nhau. §Ó n©ng cao hiÖu lùc ®iÒu hµnh, chØ ®¹o cña c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc cÇn: - Trªn c¬ së x¸c ®Þnh râ chøc n¨ng qu¶n lý cña vÒ kinh tÕ x· héi cÇn rµ so¸t l¹i vµ lËp kÕ ho¹ch chØnh ®èn c¬ cÊu tæ chøc vµ bé m¸y hµnh chÝnh kh¾c phôc t×nh tr¹ng chång chÐo vÒ nhiÖm vô, quyÒn h¹n gi÷a c¸c c¬ quan vµ trong néi bé, bé m¸y ®ang g©y trë ng¹i, ¸ch t¾c cho sù chØ ®¹o, ®iÒu hµnh còng nh­ viÖc x©y dùng vµ thùc hiÖn ph¸p luËt, ®­êng lèi chÝnh s¸ch cña §¶ng. - T¨ng cõ¬ng kû luËt, chØnh ®èn kû c­¬ng trong hÖ thèng hµnh chÝnh ®ång thêi ®­a nÒ nÕp sinh ho¹t phª b×nh vµ tù phª b×nh, kiÓm ®iÖn c«ng t¸c vµ thùc hiÖn chøc tr¸ch cña mäi c¸n bé. C¶i tiÕn vµ thùc hiÖn nghiªm minh chÕ ®é khen th­ëng, kû luËt. - KÕt hîp c¸c viÖc nªu trªn víi c¸c biÖn ph¸p tÝch cùc chèng quan liªu, tham nhòng, thùc hµnh tiÕt kiÖm. (8) VÒ chÝnh s¸ch tiªu thô s¶n phÈm. CÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch ®¶m b¶o tiªu thô hÕt mäi s¶n phÈm cafª do nh©n d©n s¶n xuÊt ra trong bÊt kú t×nh huèng nµo còng nh­ bÊt kú lo¹i cafª nµo nh­ vËy sÏ khuyÕn khÝch ng­êi n«ng d©n yªn t©m tham gia s¶n xuÊt. ViÖc thu mua Cafª ph¶i diÔn ra th­êng xuyªn, ®Æc biÖt khi ng­êi d©n cã nhu cÇu tiªu thô s¶n phÈm sau thu ho¹ch. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy c¸c tæ chøc cã chøc n¨ng thu mua ph¶i chuÈn bÞ ®Çy ®ñ lùc l­îng thu mua tr¸nh t×nh tr¹ng khi n«ng d©n cã cafª ®Ó b¸n cho th× l¹i kh«ng cã tiÒn ®Ó mua vµ v« t×nh chung t¹o cho tù nhËn Ðp gi¸ g©y thiÖt h¹i cho ng­êi s¶n xuÊt. X©y dùng chÝnh s¸ch gi¸ Cafª hîp lý ®¶m b¶o æn ®Þnh s¶n xuÊt cafª. Gi¸ mua nguyªn liÖu ®­îc tÝnh tõ gi¸ FOB xuÊt khÈu. Do vËy nhµ n­íc cÇn thèng nhÊt gi¸ chung tuú thuéc vµo sù biÕn ®éng cña thÞ tr­êng. X©y dùng gi¸ b¶o hiÓm dùa vµo nguån lîi thuÕ trong nh÷ng n¨m gi¸ thÞ tr­êng lªn cao ®Ó x©y dùng gÝa mua nguyªn liÖu tõ nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt trong nh÷ng n¨m gi¸ cafª biÕn ®éng gi¶m lªn lÊy gi¸ b×nh qu©n trªn thÞ tr­êng thÕ giíi trong nhiÒu n¨m ®Ó quy vÒ gi¸ thu mua n¨m tr­íc . (9). ChÝnh s¸ch ngo¹i hèi: Ph¶i t¹o ra tõ gi¸ hèi ®o¸i hiÖn thùc nh»m ®¶m b¶o ®ñ ®Ó khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, chÝnh s¸ch ngo¹i hèi cßn thÓ hiÖn trong chÝnh s¸ch thu mua vµ qu¶n lý ngo¹i tÖ. Theo quy ®Þnh tÊt c¶ ngo¹i tÖ xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp ph¶i chuyÓn hÕt vµo ng©n hµng, song ng©n hµng nªn cÊp cho c¸c doanh nghiÖp chøng nhËn ®Æc biÖt x¸c nhËn l­îng ngo¹i tÖ b¸n ®Ó nÕu doanh nghiÖp cÇn ngo¹i tÖ nhËp hµng ho¸, m¸y mãc thiÕt bÞ th× xuÊt tr×nh ho¸ ®¬n nµy ®Ó mua l­îng ngo¹i tÖ víi gi¸ ­u ®·i. BiÖn ph¸p nµy kh«ng nh÷ng khuyÕn khÝch xuÊt khÈu mµ cßn h¹n chÕ nhËp siªu. (10 ). ChÝnh s¸ch thuÕ n«ng nghiÖp - Nhµ n­íc nªn thu theo h¹ng ®Êt vµ theo sù biÕn ®éng cña gi¸ trªn thÞ tr­êng nh»m môc ®Ých ®Ó x©y dùng gi¸ b¶o hiÓm cho s¶n xuÊt khi gi¸ cafª xuÊt khÈu trªn thÕ giíi gi¶m m¹nh, thêi gian võa qua do thêi tiÕt biÕn ®éng kh«ng æn ®Þnh lµm ¶nh h­ëng xÊu ®Õn s¶n xuÊt cafª. Bªn c¹nh ®ã do sù qu¶n lý vÜ m« cßn yÕu kÐm cña nhµ n­íc, l¹i kh«ng cã hÖ thèng gi¸ b¶o hiÓm s¶n xuÊt cña hµng v¹n ha cafª ®· bÞ chÆt ph¸ ®Ó trång c©y kh¸c g©y thiÖt h¹i rÊt lín ®Õn lîi Ých cña ng­êi s¶n xuÊt nãi riªng vµ ngµnh cafª xuÊt khÈu nãi chung. - CÇn kÐo dµi thêi gian miÔn gi¶m thuÕ ®èi víi vïng ®Êt trèng ®åi träc, vïng ®­îc ­u tiªn ph¸t triÓn ®­îc ®­a cafª vµo trång ®Ó khuyÕn khÝch ng­êi s¶n xuÊt më réng diÖn tÝch canh t¸c, gia t¨ng s¶n l­îng, n©ng cao chÊt l­îng Ca fe. Cô thÓ lµ chØ thu thuÕ trong kho¶ng thêi gian tõ 3 - 5 n¨m khi v­ên Ca fª ®· ®i vµo khai th¸c. 2. VÒ phÝa ngµnh 2.1 §Èy m¹nh s¶n xuÊt cµ phª xuÊt khÈu 2.1.1 Chän vµ lai t¹o gièng cã chÊt l­îng tèt , n¨ng suÊt cao còng nh­ víi c¸c lo¹i c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m kh¸c , viÖc chän gièng cµ phª ®ßi hái mét kho¶ng thêi gian kh¸ dµi , cã khi ®Õn hµng chôc n¨m. Do vËy nÕu kh«ng cã ph­¬ng ph¸p ®óng ®¾n ngay tõ ®Çu sÏ dÉn tíi tèn kÐm kh«ng Ýt c¶ vÒ c«ng søc vµ tiÒn cña, ®ång thêi ¶nh h­ëng lín ®Õn s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu cµ phª . ViÖc ®Çu t­ vµ chän gièng cµ phª sÏ më ra mét triÓn väng lín trong viÖc trång cµ phª gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng cµ phª . Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cã mét sè c«ng tr×nh chän vµ lai t¹o gièng míi cña mét sè n­íc ®· cho thÊy nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan t¹o ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò cho viÖc ®æi míi trång cµ phª ë mét sè quèc gia trªn thÕ giíi HiÖn nay viÖc nghiªn cøu cµ phª Eakmat ®· tuyÓn chän vµ n©ng cao chÊt l­îng mét sè lo¹i c©y cµ phª Catimor cã kh¶ n¨ng kh¸ng hÇu hÕt c¸c chøng sinh lý vµ bÖnh rØ s¾t ë cµ phª cña ViÖt Nam . Víi kü thuËt trång dÇy , chu kú kinh doanh rót ng¾n , gièng cµ phª nµy cã thÓ h¹n chÕ ®­îc sù ph¸t triÓn cña s©u ®ôc th©n ph¸ ho¹i . Nh­ vËy , chän vµ lai t¹o gièng lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p quan träng ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu cµ phª . Cã thÓ ®©y lµ kh©u quan träng ®Çu tiªn trong viÖc n©ng cao tæng s¶n l­îng vµ chÊt l­îng cµ phª xuÊt khÈu . HiÖn nay ®· cã mét s« tËp ®oµn gåm 29 chñng lo¹i cµ phª kh¸ng bÖnh cao ®· vµ ®ang ®­îc theo dâi ®Ó lùa chän vµ ®­a vµo s¶n xuÊt . ViÖc tuyÓn chän vµ lai t¹o gièng kh«ng nh÷ng ®ßi hái kh¾t khe vÒ n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng mµ cßn ®ßi hái gièng ph¶i mang nh÷ng ®Æc tÝnh di truyÒn tèt . V× vËy cÇn t¨ng c­íng ®Çu t­ vµ phèi hîp víi viÖn nghiªn cøu Eakmat víi c¸c trung t©m nghiªn cøu cã liªn quan ®Ó cã thÓ ®­a ra nh÷ng gièng cµ phª tèt , cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn tèt trong ®iÒu kiÖn khÝ hËu n­íc ta, gãp phÇn t¨ng s¶n l­îng cµ phª xuÊt khÈu trong thêi gian tíi . 2.1.2 §Èy m¹nh th©m canh vµ më réng diÖn tÝch cµ phª . a. §Èy m¹nh th©m canh diÖn tÝch cµ phª hiÖn cã Trong thËp kû 80 vµ trong nh÷ng n¨m ®Çu thËp kû 90 , viÖc më réng diÖn tÝch cµ phª diÔn ra å ¹t . Cïng mét lóc chóng ta ph¶i më réng diÖn tÝch gieo trång l¹i lo t¨ng c­êng ®Çu t­ th©m canh trong ®iÒu kiÖn h¹n chÕ vÒ vèn . V× vËy tr×nh ®é th©m canh cßn thÊp . N¨ng suÊt cµ phª kh«ng ®ång ®Òu vµ ch­a cao so víi kh¶ n¨ng thùc tÕ . ChÝnh v× vËy , cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ l¹i chÊt l­îng v­ên c©y hiÖn cã , thanh lý nh÷ng diÖn tÝch kÐm hiÖu qu¶ . TËp trung ®Çu t­ vµo nh÷ng diÖn tÝch cã hiÖu qu¶ . TËp trung ®Çu t­ vµo nh÷ng diÖn tÝch hiÖu qu¶ cao trong s¶n xuÊt kinh doanh. §Ó n©ng cao n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng s¶n phÈm . VÒ h­íng ®Çu t­ th©m canh trong thêi gian tíi cÇn tËp trung vµo mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n sau: - Cµ phª kinh doanh yªu cÇu chi phÝ s¶n xuÊt hµng n¨m rÊt lín - Nhµ n­íc ph¶i ®¶m b¶o cung øng ®ñ c¸c lo¹i vËt t­ nh­ ph©n bãn , thuèc trø s©u, x¨ng dÇu , m¸y mãc vµ c«ng cô s¶n xuÊt ®¸p øng nhu cÇu cña ng­êi n«ng d©n . TËp trung gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ph©n bãn cho th©m canh . Ph¶i kÕt hîp trång trät víi ch¨n nu«i ®Ó bæ sung thªm nguån ph©n xanh , t¨ng c­êng s¶n xuÊt vµ nhËp khÈu ph©n v« c¬ , chó ý më réng hÖ thèng dÞch vô kÞp thêi ®¸p øng yªu cÇu ph©n bãn cho th©m canh cµ phª . - TËp trung gi¶i quyÕt vÊn ®Ò n­íc t­íi cho c©y cµ phª . §©y lµ mét trong nh÷ng khã kh¨n ®èi víi 2 vïng cµ phª lín nhÊt n­íc ta hiÖn nay lµ T©y Nguyªn vµ §«ng Nam Bé . Thùc tÕ cho thÊy viÖc ®Çu t­ vµo 2 kh©u nµy rÊt lín song hiÖu qu¶ ®¹t ®­îc l¹i rÊt khiªm tèn , ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ph¸t triÓn cña c©y cµ phª . Nguån n­íc hiÖn nay ®ang thiÕu nghiªm träng do thiªn nhiªn g©y ra còng nh­ do chÝnh sù huû ho¹i cña bµn tay con ng­êi . Nguån n­íc ngÇm còng ®ang bÞ c¹n kiÖt còng do c¸c nguyªn nh©n trªn . Bªn c¹nh ®ã c¸c thiÕt bÞ phôc vô nh­ m¸y t­íi, èng dÉn ... rÊt thiÕu nªn ¶nh h­ëng lín ®Õn n¨ng suÊt cµ phª . V× vËy ®Ó ®¶m b¶o n­íc t­íi cÇn ph¶i thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p sau : + Trång rõng : §©y lµ biÖn ph¸p ®Æc biÖt nghiªm träng v× nã cã t¸c dông l©u dµi : + X©y dùng hÖ thèng ®iÖn ®Ó tiÕp thu nguån l­íi ®iÖn quèc gia + Cung cÊp ®Çy ®ñ m¸y mãc thiÕt bÞ dïng cho n­íc t­íi . - TËp trung phßng trõ s©u bÖnh kÞp thêi cho c©y cµ phª . Thùc tÕ cho thÊy sù ph¸ ho¹i cña c©y cµ phª cã ¶nh h­íng rÊt lín ®Õn n¨ng suÊt s¶n l­îng còng nh­ chÊt l­îng c©y cµ phª . §Æc biÖt khi quy m« s¶n xuÊt ®­îc më réng th× vÊn ®Ò s©u bÖnh vµ cá d¹i l¹i cµng ph¶i cã sù quan t©m ®Æc biÖt . NÕu vÊn ®Ò nµy ®­îc gi¶i quyÕt mét c¸ch triÖt ®Ó sÏ gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt , chÊt l­îng vµ s¶n l­îng cµ phª xuÊt khÈu - Hç trî , t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì vµ khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh , ®Èy m¹nh th©m canh s¶n xuÊt v× hiÖn nay cµ phª ngoµi quèc doanh ®· chiÕm tíi trªn 80% diÖn tÝch cµ phª cña c¶ n­íc . b. Trªn c¬ së ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña c©y cµ phª chÌ cã kÕ ho¹ch më réng diÖn tÝch. HiÖn nay viÖc më réng diÖn tÝch cµ phª mang tÝnh phong trµo vµ tù ph¸t nªn kh«ng Ýt diÖn tÝch cµ phª ®· trång nh­ng kÐm hiÖu qu¶. S¶n xuÊt cµ phª ë n­íc ta trong thêi gian qua chñ yÕu lµ cµ phª vèi ( 95% ) , cµ phª chÌ chØ cã 5% . Trªn thÞ tr­êng thÕ giíi cµ phª chÌ th­êng ®­îc ­a dïng h¬n vµ gi¸ b¸n bu«n cao h¬n cµ phª vèi tõ 10 - 30% , thËm chÝ cã lóc cao h¬n tíi 40% . Nh­ vËy chóng ta ®ang gÆp bÊt lîi vÒ c¬ cÊu cµ phª . HiÖn nay cßn rÊt nhiÒu vïng ®Êt thÝch hîp cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn c©y cµ phª chÌ . Më réng diÖn tÝch cµ phª sÏ cho phÐp chóng ta thay ®æi ®­îc c¬ cÊu bÊt lîi vÒ c©y cµ phª ®ang tån t¹i nh­ hiÖn nay, phÊn ®Êu ®¹t c¬ cÊu s¶n l­îng : 1/3 cµ phª chÌ; 2/3 cµ phª vèi . Khi ®ã c¬ héi t¨ng s¶n l­îng cµ phª xuÊt khÈu lµ rÊt kh¶ quan , kim ng¹ch xuÊt khÈu cµ phª t¨ng lªn do gi¸ trÞ cao cña c©y cµ phª chÌ mang l¹i . ViÖc ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n cho mét ha cµ phª chÌ thÊp h¬n so víi cµ phª vèi , h¬n n÷a cµ phª chÌ l¹i cã thêi gian thu håi vèn nhanh h¬n, tû suÊt lîi nhuËn cao thÓ hiÖn ë mét sè ®iÓm sau : - Cµ phª chÌ ®­îc trång chñ yÕu ë c¸c vïng phÝa B¾c , gi¸ ngµy c«ng lao ®éng trång cµ phª chÌ thÊp . - Møc ®Çu t­ thuû lîi thÊp do cµ phª chÌ ®­îc trång trong ®iÒu kiÖn kh«ng t­íi n­íc hoÆc t­íi n­íc bæ sung víi møc thÊp . Nh­ vËy chi phÝ s¶n xuÊt gi¶m xuèng . - Cµ phª chÌ cã thêi gian kiÕn thiÕt c¬ b¶n ng¾n . Trong c¹nh tranh trªn thÞ tr­íng quèc tÕ, ngoµi yÕu tè chÊt l­îng th× s¶n l­îng cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh gi¸ c¶ v× trong quan hÖ th­¬ng m¹i , nÕu ai cã khèi l­îng hµng ho¸ lín th× ng­êi ®ã sÏ quyÕt ®Þnh gi¸ b¸n s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng. ViÖt Nam tuy thuéc nhãm 10 n­íc xuÊt khÈu cµ phª lín nhÊt thÕ giíi nh­ng so víi Brazin, Colombia , Indonªxia... th× chÊt l­îng vµ s¶n l­îng cña ta cßn thÊp h¬n rÊt nhiÒu . Tuy chóng ta lµ mét n­íc rÊt nhá kh«ng cã kh¶ n¨ng quyÕt ®Þnh gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng cµ phª thÕ giíi nh­ng viÖc t¨ng s¶n l­îng cµ phª xuÊt khÈu víi chÊt l­îng cao sÏ ®¶m b¶o cho chóng ta lu«n chñ ®éng trong xuÊt khÈu cµ phª , tr¸nh t×nh tr¹ng bÞ Ðp gi¸ . c. T¨ng c­êng c«ng t¸c khuyÕn n«ng . Nh­ chóng ta ®· biÕt , hiÖn nay hÇu hÕt diÖn tÝch cµ phª thuéc vÒ t­ nh©n ( Trªn 80% diÖn tÝch cµ phª ) . Do vËy viÖc cñng cè vµ më réng hÖ thèng khuyÕn n«ng chuyªn ngµnh tõ TW ®Õn c¬ së nh»m phæ cËp c¸c kiÕn thøc kü thuËt chÕ biÕn, b¶o qu¶n cho c¸n bé kü thuËt vµ ng­êi trång cµ phª ë c¬ së sÏ lµm cho s¶n phÈm cµ phª cã triÓn väng t¨ng lªn c¶ vÒ sã l­îng còng nh­ chÊt l­îng cµ phª xuÊt khÈu. 2.2.T¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n trÞ chÊt l­îng, c«ng nghiÖp chÕ biÕn s¬ cÊp ®Ó n©ng cao chÊt l­îng cµ phª xuÊt khÈu: C«ng nghiÖp chÕ biÕn ph¸t triÓn sÏ lµm t¨ng chÊt l­îng cµ phª xuÊt khÈu, tõ ®ã t¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao kim ng¹ch xuÊt khÈu. C¶i tiÕn vµ n©ng cao chÊt l­îng cµ phª viÖt nam lµ mét ch­¬ng tr×nh tæng hîp tõ kh©u s¶n xuÊt - chÕ biÕn - b¶o qu¶n ®Õn tiªu thô s¶n phÈm. Nã cã liªn quan mËt thiÕt ®Õn nguyªn liÖu, thiÕt bÞ chÕ biÕn còng nh­ tæ chøc bé m¸y c¶i t¹o vµ qu¶n lý chÊt l­îng s¶n phÈm. V× vËy ®Ó ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp chÕ biÕn n©ng cao chÊt l­îng cµ phª xuÊt khÈu cÇn ph¶i cã sù phèi hîp nghiªn cøu vµ thùc hiÖn ®ång thêi c¸c yÕu tè cã liªn quan ë trªn. 2.2.1 Nguyªn liÖu chÕ biÕn: Muèn cã nguyªn liÖu chÕ biÕn ®¹t tiªu chuÈn chÊt l­îng cao th× cÇn ph¶i gi¶i quyÕt tèt c¸c vÊn ®Ò sau: - Quy ho¹ch vïng nguyªn liÖu tËp trung cã ®iÒu kiÖn sinh th¸i thÝch hîp víi sinh tr­ëng cña c©y cµ phª. DiÖn tÝch vµ s¶n l­îng ph¶i ®¶m b¶o ®¸p øng ®ñ nguyªn liÖu cho nhµ m¸y chÕ biÕn ho¹t ®éng liªn tôc trong thêi gian quy ®Þnh. - Vïng nguyªn liÖu ph¶i ®­îc th©m canh cao, chän gièng tèt cho s¶n phÈm cã nh÷ng n¨ng suÊt cao. chÊt l­îng tèt. §ång ®Òu ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng vµ yªu cÇu cña c«ng nghiÖp chÕ biÕn. Nh­ vËy gièng ph¶i ®­îc kiÓm nghiÖm trªn diÖn réng. §ång thêi ¸p dông kü thuËt canh t¸c tiÕn bé ®Ó t¨ng n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. - H­íng dÉn n«ng d©n kü thuËt thu h¸i, s¬ chÕ b¶o qu¶n vµ ph­¬ng thøc vËn chuyÓn ®Ó gi¶m thiÓu nh÷ng tæn thÊt vÒ sè l­îng còng nh­ chÊt l­îng s¶n phÈm dµnh cho chÕ biÕn: + Cµ phª th­êng ®­îc b¶o qu¶n ë d¹ng kh« hoÆc ë d¹ng h¹t vá thãc nªn tr­íc lóc ®­a vµo b¶o qu¶n ph¶i ®­îc ph¬i sÊy ®Õn ®é Èm thÝch hîp míi gi÷ ®­îc chÊt l­îng s¶n phÈm. - T¹o mèi liªn kÕt gi÷a c«ng nh©n vµ n«ng d©n, gi÷a trång vµ chÕ biÕn cµ phª trong c¸c tæ chøc hîp t¸c nh»m ®iÒu hoµ lîi Ých gi÷a c¸c bªn. Tõ ®ã t¹o ra nguån nguyªn liÖu v÷ng ch¾c. Ph¸t triÓn æn ®Þnh l©u dµi ®¶m b¶o cho nhµ m¸y ch¹y hÕt c«ng suÊt vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt trong s¶n xuÊt kinh doanh. 2.2.2 ThiÕt bÞ chÕ biÕn: §Ó ®¸p øng liªn hoµn c«ng nghÖ chÕ biÕn s¶n phÈm. Chóng ta cÇn x©y dùng ®ång bé c¬ së vËt chÊt kü thuËt chÕ biÕn. Trong nh÷ng n¨m qua do bÞ ®éng vµ lóng tóng tr­íc sù “Bïng næ” vÒ s¶n l­îng cµ phª nªn trang bÞ kü thuËt chÕ biÕn th­êng bÞ ch¾p v¸. Kh«ng ®ång bé ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm cµ phª. Do ®ã tr­íc m¾t cÇn ®Çu t­ söa ch÷a, khai th¸c tèi ®a c¸c c¬ së chÕ biÕn hiÖn cã. §ång thêi cã dù ¸n lùa chän thiÕt bÞ hiÖn ®¹i ®ång bé vµ cã hiÖu qu¶ cao. Trong chÕ biÕn s¶n phÈm cµ phª lªn lùa hän d©y chuyÒn cã qui m« võa vµ nhá, nh÷ng thiÕt bÞ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Kinh nghiÖm cho thÊy thÞ tr­êng tiªu thô cµ phª chÝnh lµ c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn. do ®ã nªn nhËp c«ng nghÖ chÕ biÕn cña chÝnh n­íc së t¹i. ViÖc nhËp ®ã cã thÓ th«ng qua c¸c hîp ®ång liªn doanh do c¸c ®èi t¸c ®Çu t­ thiÕt bÞ, ®ång thêi hä chÞu tr¸ch nhiÖm bao tiªu s¶n phÈm. §©y lµ ph­¬ng thøc võa thu hót ®­îc vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, võa cã kh¶ n¨ng len ch©n vµo thÞ tr­êng khã tÝnh mét c¸ch ch¾c ch¾n nhÊt. a. Ph­¬ng ph¸p chÕ biÕn: Cã 2 ph­¬ng ph¸p chÕ biÕn c¬ b¶n ®èi víi cµ phª: ChÕ biÕn kh« vµ chÕ biÕn ­ít: * ChÕ biÕn kh«: §­îc ¸p dông ®èi víi cµ phª vèi, víi cµ phª nµy trong nh÷ng vïng mµ trong mïa thu ho¹ch kh«ng cã n¾ng, cµ phª ph¬i l©u kh«, rÔ bÞ thèi, mèc còng ph¶i ¸p dông ph­¬ng ph¸p chÕ biÕn ­ít. * ChÕ biÕn ­ít: §­îc ¸p dông ®èi víi cµ phª chÌ, víi cµ phª nµy nhÊt thiÕt ph¶i chÕ biÕn ­ít míi ®¶m b¶o chÊt l­îng cao (Vá qu¶ dµy, mäng n­íc). Cµ phª ViÖt Nam chñ yÕu lµ cµ phª vèi. PhÝa Nam cã 6 th¸ng mïa kh« rÊt thÝch hîp cho c«ng t¸c chÕ biÕn. HiÖn nay chÕ biÕn kh« ®ang lµ biÖn ph¸p kü thuËt ®¬n gi¶n nhÊt, rÎ tiÒn nhÊt, phæ biÕn nhÊt. VÊn ®Ò quan träng lµ chóng ta ph¶i chñ ®éng vµ kiªn quyÕt kh«ng ñ ®èng cµ phª trong khi ®é Èm h¹t cßn cao nh»m tr¸nh t×nh tr¹ng bèc lªn men. Do ®ã cÇn t¨ng diÖn tÝch s©n ph¬i vµ sÊy cµ phª. b. Lùa chän c«ng nghÖ chÕ biÕn: * C¶i tiÕn vµ cung cÊp thiÕt bÞ nhá cho hé n«ng d©n vµ c¸c trang tr¹i nhá. N­íc ta do cµ phª ®­îc trång nhiÒu theo qui m« hé gia ®×nh nªn thiÕt bÞ m¸y mãc chñ yÕu lµ d¹ng s¬ chÕ. Dùa vµo c¸c tiªu chuÈn kü thuËt cña cµ phª. Ngµnh c¬ khÝ n­íc ta cã thÓ s¶n xuÊt ra c¸c lo¹i m¸y mãc nhá cung cÊp cho nh©n d©n vµ phæ biÕn cµ phª cho n«ng d©n ®Ó n©ng cao chÊt l­îng cµ phª xuÊt khÈu. Víi cµ phª vèi chÕ biÕn kh«: Chñ yÕu lµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò s©n ph¬i vµ m¸y s¸t hîp qui c¸ch. HiÖn nay nhiÒu n¬i ®· chÕ t¹o vµ c¶i tiÕn c¸c m¸y s¸t cµ phª nh­ng v× m¸y kh«ng ®ñ tiªu chuÈn lªn cµ phª bÞ vì nhiÒu. Do ®ã c¸c nhµ chÕ t¹o m¸y ViÖt Nam cÇn quan t©m h¬n ®Ó chÕ t¹o m¸y tèt, bÒn, rÎ vµ rÊt hîp kh¶ n¨ng cña ng­êi n«ng d©n. C¸c nhµ xuÊt khÈu cÇn nghiªn cøu mÉu m¸y cã chÊt l­îng tèt, gi¸ rÎ vµ nhËp mét sè lµm mÉu. Cã thÓ nghiªn cøu s¶n phÈm cña c¸c h·ng Brazin, §øc ®· dïng ë mét sè n¬i ®ang ®­îc ®¸nh gi¸ lµ rÊt tèt. - Víi cµ phª chÌ chÕ biÕn ­ít: CÇn nghiªn cøu m¸y xay s¸t t­¬i ®Ó tr¸nh kh©u lªn men cã thÓ sö dông m¸y liªn hoµn võa s¸t t­¬i võa ®¸nh s¹ch nhít. Do nhu cÇu vÒ m¸y nhá lµ kh¸ h¬n lªn cè g¾ng khuyÕn khÝch c¸c nhµ chÕ t¹o m¸y trong n­íc ®Çu t­ s¶n xuÊt ®Ó gi¶m ngo¹i tÖ nhËp khÈu m¸y. §èi víi nh÷ng vïng thu ho¹ch cã m­a, khã ph¬i kh« th× phÇn cÇn trang bÞ m¸y sÊy nhá sö dông than hoÆc dÇu. Tuy nhiªn cÇn triÖt ®Ó lo¹i bá nh÷ng nhiªn liÖu ¶m khãi g©y ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng cµ phª. * X©y dùng nh÷ng nhµ m¸y lín hoµn chØnh víi c«ng suÊt phï hîp: Theo t×nh h×nh s¶n xuÊt Ca phª hiÖn nay th× c¸c tØnh cã trång cµ phª (Trõ 4 tØnh T©y nguyªn) ®­îc trang bÞ nh÷ng nhµ m¸y cã c«ng xuÊt 5000 - 10.000 tÊn cµ phª/n¨m lµ t­¬ng ®èi phï hîp. Nh÷ng tØnh träng ®iÓm cÇn ®­îc trang bÞ hiÖn nay lµ S¬n La, Qu¶ng TrÞ. Yªn B¸i trong mét vµi n¨m tíi cÇn trang bÞ nhµ m¸y chÕ biÕn lín ë c¸c ®Þa ph­¬ng kh¸c nhau: NghÖ An - Tuyªn Quang - L¹ng S¬n.... Víi c¸c c«ng ty xuÊt khÈu lín nh­ VINACA Fe, Inexin §¾c L¾c... cÇn ®­îc trang bÞ nh÷ng nhµ m¸y hoµn chØnh ®Ó ®¶m b¶o chÊt l­îng cµ phª xuÊt khÈu. * Tæ chøc thùc hiÖn: C¸c hé gia ®×nh cã v­ên cµ phª tõ 1 - 2 ha cÇn trang bÞ m¸y xay s¸t t­¬i víi c«ng xuÊt nhá. §ång thêi cã bÓ ng©m ñ lªn men nÕu lµ chÕ biÕn ­ít. Víi nh÷ng diÖn tÝch cµ phª t­êng ®èi lín (Kho¶ng 100 ha) cña 1 lµng, 1 x· hay mét vïng nµo ®ã th× cã thÓ tæ chøc thµnh tr¹m chÕ biÕn víi c¸c thiÕt bÞ m¸y s¸t t­¬i liªn hoµn kiªm ®¸nh nhít, s©n ph¬i, ph­¬ng ¸n tèt nhÊt lµ nªn tæ chøc thµnh HTX chÕ biÕn. - Víi 1 tØnh cã diÖn tÝch kho¶ng 5.000 ha th× cÇn cã mét nhµ m¸y hoµn chØnh tõ kh©u ph©n lo¹i s¶n xuÊt ®ãng bao. Nhµ m¸y cÇn cã tæ chøc kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm ®Ó ®¶m b¶o chÊt l­îng hîp víi tiªu chuÈn nhµ n­íc ®· ban hµnh. Nhµ m¸y cña tØnh chñ yÕu ®¶m nhiÖm kh©u xay s¸t kh« cµ phª vá hoÆc cµ phª thãc kh«, nÕu cã trang bÞ s¸t t­¬i ph¶i ®¶m b¶o cµ phª qua tuæi thu h¸i vËn chuyÓn chÕ biÕn ®­îc trong ngµy, kh«ng ñ ®èng g©y ñng, thèi. §Æc biÖt cµ phª s¸t t­¬i ph¶i tæ chøc ë nh­ng n¬i cã ®ñ nguån n­íc s¹ch. - Ngoµi nh÷ng doanh nghiÖp ®· ®­îc trang bÞ chÕ biÕn tèt tæng c«ng ty cµ phª ViÖt Nam cÇn quan t©m cung cÊp c«ng nghÖ vµ trang bÞ cho c¸c vïng kh«ng cã n«ng tr­êng nh­ng kh¶ n¨ng thu mua ®¶m b¶o nh­ Khe xanh (Qu¶ng TrÞ), Di Linh (L©m §ång...) §èi víi c«ng nghÖ chÕ biÕn cµ phª xay, rang vµ cµ phª hoµ tan, ngoµi nhµ m¸y cµ phª Biªn Hoµ ®­îc n©ng cao c«ng xuÊt lªn xÊp xØ 1000 tÊn/n¨m. Chóng ta cÇn x©y dùng thªm mét nhµ m¸y c«ng xuÊt kho¶ng 1000 tÊn /n¨m ë Hµ Néi víi vèn ®Çu t­ kho¶ng 100 tû ®ång. * Tæng hîp nhu cÇu vèn ®Çu t­ cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn cµ phª n¨m 2002. Tæng møc ®Çu t­: : 76.800. triÖu ®ång. Trong ®ã : - Cho tæng C«ng ty ViÖt Nam : 186.800 triÖu ®ång. - Cho c¸c ®Þa ph­¬ng : 190.000 TriÖu ®ång Trong ®ã : - Cho chÕ biÕn cµ phª nh©n : 276. 800 triÖu ®ång. Cho chÕ biÕn cµ phª hoµ tan: : 100.000 triÖu ®ång. 2.2.3 Tæ chøc bé m¸y chØ ®¹o vµ qu¶n lý chÊt l­îng cµ phª xuÊt khÈu. HiÖn nay thÞ tr­êng cµ phª ViÖt Nam ®ang më réng, nhiÒu kh¸ch hµng ®· ®Æt vÊn ®Ò mua cµ phª tèt vµ cã chÊt l­îng cao h¬n, ®©y chÝnh lµ dÞp ®Ó chóng t a ®­a tiªu chuÈn cµ phª ViÖt Nam vµo thùc tÕ xuÊt khÈu cã hiÖu qu¶. V× vËy chóng ta cÇn ®µo t¹o mét ®éi ngò c«ng nh©n lµnh nghÒ trong viÖc chÕ biÕn vµ tÊt nhiªn chóng ta ph¶i cã mét hÖ thèng qu¶n lý c«ng nghÖ chÕ biÕn vµ qu¶n lý chÊt l­îng s¶n phÈm theo h­íng sau: - Tæ chøc tËp huÊn h­íng dÉn kü thuËt ®Õn tõng hé n«ng d©n. - Qua tõng cong ®o¹n chÕ biÕn s¶n phÈm ph¶i cã can bé kiÓm tra chÆt chÏ. 2.3. Thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm vµ t¨ng c­êng qu¶n lý chÊt l­îng §a d¹ng ho¸ s¶n phÈm cã nghÜa Vinacafe thùc hiÖn viÖc më réng danh môc s¶n phÈm g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh ®æi míi vµ hoµn thiÖn c¬ cÊu s¶n phÈm nh»m ®¶m b¶o Vinacafe thÝch øng víi sù biÕn ®éng cña m«i tr­êng kinh doanh. §©y lµ biÖn ph¸p h÷u hiÖu nh»m n©ng cao c¹nh tranh cña Vinacafe bëi nh÷ng lý do chñ yÕu sau: - TÝnh ®a d¹ng, phøc t¹p cña nhu cÇu thÞ tr­êng ®èi víi s¶n phÈm cµ phª. - TiÕn bé khoa häc, kinh tÕ ph¸t triÓn lµm xuÊt hiÖn nh÷ng nhu cÇu míi rót ng¾n cho chu kú sèng cña s¶n phÈm vµo t¹o nh÷ng kh¶ n¨ng s¶n xuÊt míi yªu cÇu Vinacafe ph©n biÖt tranh thñ n¾m b¾t ®Ó ph¸t triÓn kinh doanh. - §a d¹ng ho¸ s¶n phÈm gióp Vinacafe tËn dông ®Çy®ñ c¸c nguån lùc s¶n xuÊt, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. - Gióp Vinacafe ph©n t¸n ®­îc rñi ro trong kinh doanh nh­ c¸c tuyÕn s¶n phÈm cã sù bæ sung hç trî cho nhau. - Kh¶ n¨ng thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm cña Vinacafe lµ kh¸ thuËn lîi. Bëi lÏ ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm mét c¸ch hîp lý sÏ kh«ng lµm x¸o trén qóa tr×nh s¶n xuÊt. Vinacafe chñ yÕu thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm b»ng c¸ch thay ®æi c¸ch ®ãng gãi mÉu m· h×nh thøc, thay ®æi tû lÖ chÊt phô gia cña cµ phª qua chÕ biÕn vµ t¨ng tû lÖ cµ phª qua chÕ biÕn. Vinacafe cã thÓ thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm theo nh÷ng h­íng sau: *Hoµn thiÖn vµ n©ng cao c¸c s¶n phÈm trong sù thÝch nghi víi nhu cÇu ng­êi tiªu dïng. §©y chÝnh lµ qu¸ tr×nh hoµn thiÖn vµ c¶i tiÕn c¸c lo¹i s¶n phÈm ®ang s¶n xuÊt ®Ó gi÷ v÷ng thÞ tr­êng hiÖn t¹i vµ th©m nhËp vµo thÞ tr­êng míi nhê sù ®a d¹ng vÒ kiÓu c¸ch mÉu m·, cÊp ®é hoµn thiÖn cña s¶n phÈm tho¶ m·n thÞ hiÕu, ®iÒu kiÖn tiªu dïng vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña kh¸ch hµng kh¸c nhau. ViÖc hoµn thiÖn vµ c¶i tiÕn c¸c lo¹i s¶n phÈm cña Vinacafe ®­îc tiÕn hµnh bëi c¸c ho¹t ®éng chñ yÕu sau: - S¶n xuÊt c¸c lo¹i cµ phª mang h­¬ng vÞ ®Æc tr­ng vèn cã cña cµ phª ViÖt Nam vµ phï hîp víi tõng ®èi t­îng tiªu dïng. - C¶i tiÕn s¶n phÈm cµ phª ®en. Bëi lÏ gÇn nh­ s¶n phÈm nµy ®ang ë giai ®o¹n suy tho¸i. C¶i tiÕn s¶n phÈm nµy b»ng c¸ch n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, lµm næi bËt h­¬ng vÞ vèn cã cña cµ phª ViÖt Nam, c¶i tiÕn bao b× mÉu m· th× sù æn ®Þnh cña tuyÕn hµng nµy rÊt cao. - T¹o nªn sù ®a d¹ng hÊp dÉn vÒ mÉu m· vµ kiÓu d¸ng s¶n phÈm. §èi víi tõng lo¹i s¶n phÈm x¸c ®Þnh môc tiªu vµ ®èi t­îng tiªu dïng chñ yÕu lµ ai? Trªn c¬ së ®ã ®­a ra ph­¬ng ¸n vÒ bao gãi, mÉu m·, kiÓu d¸ng s¶n phÈm kh¸c nhau. Ch¼ng h¹n ®èi víi s¶n phÈm cµ phª ®en ®èi t­îng tiªu thô chñ yÕu lµ d©n nghiÖn cµ phª cã thêi gian vµ c¸c nhµ hµng ®Ó g©y sù chó ý cña ng­êi tiªu dïng. §ång thêi mÉu m· ph¶i lµm næi bËt nh­ng ph¶i hµi hoµ trang nh·, phï hîp víi tÝnh chÊt cña lo¹i s¶n phÈm cao cÊp nµy. - §a d¹ng vÒ bao gãi s¶n phÈm theo c¸c träng l­îng kh¸c nhau ®Ó phï hîp víi nhu cÇu vµ môc ®Ých sö dông cña tõng lo¹i kh¸ch hµng. * Nghiªn cøu vµ triÓn khai s¶n phÈm míi. ViÖc tung nh÷ng s¶n phÈm míi ra thÞ tr­êng víi nh÷ng ®Æc tÝnh næi bËt sÏ lµm t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña Vinacafe, s¶n phÈm míi gióp Vinacafe t¨ng khèi l­îng xuÊt khÈu cñng cè thÞ tr­êng hiÖn t¹i t¨ng kh¶ n¨ng tÊn c«ng vµo nh÷ng giai ®o¹n míi cña thÞ tr­êng hoÆc v­¬n ra thÞ tr­êng míi v× nã më réng kh¶ n¨ng tho¶ m·n nhu cÇu b»ng nh÷ng ®Æc ®iÓm næi bËt. Trong thêi gian tíi viÖc nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn s¶n phÈm míi cña Vinacafe cã thÓ theo mét sè h­íng chñ yÕu sau: - Ph¸t triÓn s¶n phÈm míi trªn c¬ së c¶i tiÕn mét sè ®Æc tÝnh cña s¶n phÈm ®ang s¶n xuÊt. - Ph¸t triÓn s¶n phÈm míi víi nh÷ng ®Æc tÝnh næi bËt trªn thÞ tr­êng cã thÓ lµ nghiªn cøu ph¸t triÓn s¶n phÈm míi theo h­íng an toµn cho søc khoÎ, tiÖn lîi cho cuéc sèng. ViÖc ph¸t triÓn s¶n phÈm míi víi c¸c ®Æc tÝnh ®ã sÏ ®em l¹i mét sè lîi Ých sau: + N©ng cao kh¶ n¨ng thÝch nghi cña Vinacafe víi sù thay ®æi cña thÞ tr­êng. Bëi lÏ tr×nh ®é d©n trÝ ®­îc n©ng cao, sù hiÓu biÕt cña con ng­êi vÒ dinh d­ìng, an toµn thùc phÈm ngµy cµng cao, sù bËn rén cña cuéc sèng lµm cho hä cã kh¶ n¨ng vµ s½n sµng thay ®æi thãi quen tiªu dïng cho phï hîp nhÊt. + Uy tÝn cña s¶n phÈm cña Vinacafe ®­îc n©ng cao trªn thÞ tr­êng. + KhuyÕn khÝch ng­êi tiªu dïng sö dông s¶n phÈm cña Vinacafe th­êng xuyªn bëi lîi Ých cña nã ®em l¹i. Nãi tãm l¹i, ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm lµ biÖn ph¸p h÷u hiÖu nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña Vinacafe. ViÖc kÕt hîp ®a d¹ng ho¸ vµ chuyªn m«n ho¸ s¶n phÈm lµ viÖc lµm mang tÝnh ®Þnh h­íng l©u dµi, kh«ng chØ ®¬n gi¶n lµ biÖn ph¸p t×nh thÕ mang tÝnh chÊt nhÊt thêi. 2.4. N©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh vÒ gi¸. Ngµy nay gi¸ kh«ng cßn chiÕm vÞ trÝ hµng ®Çu nh­ng gi¸ vÉn lµ mét c«ng cô c¹nh tranh h÷u hiÖu. N©ng caokh¶ n¨ng c¹nh tranh vÒ gi¸ cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi Vinacafe nh»m ®¶m b¶o ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã l·i, hiÖu qu¶ vµ chiÕm lÜnh thÞ tr­êng. Trªn thùc tÕ ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh vÒ gi¸ Vinacafe cã thÓ thùc hiÖn mét sè ho¹t ®éng chñ yÕu sau: * N©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n trÞ chi phÝ chÕ biÕn. Chi phÝ chÕ biÕn lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh chÝnh s¸ch gi¸ cña Vinacafe. Do ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n trÞ chi phÝ chÕ biÕn lµ lîi thÕ cña Vinacafe trong viÖc x¸c ®Þnh chÝnh s¸ch gÝa hîp lý, linh ho¹t. N©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n trÞ chi phÝ chÕ biÕn cã thÓ lµ viÖc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p nh»m tèi thiÓu ho¸ chi phÝ chÕ biÕn mét c¸ch hîp lý. Vinacafe cã thÓ ¸p dông mét sè biÖn ph¸p sau: - Gi¶m chi phÝ chÕ biÕn trªn c¬ së dù tr÷ nguyªn liÖu hîp lý, sö dông c¸c lo¹i phô liÖu trong chÕ biÕn ph¶i t¨ng c­êng c¸c biÖn ph¸p chèng Èm, hao hôt trong b¶o qu¶n vµ hoµn thiÖn ®Þnh møc tiªu dïng nguyªn liÖu cho s¸t víi thùc tÕ ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p th­ëng ph¹t vËt chÊt ®Ó gi¶m tiªu hao do l·ng phÝ nh­ r¬i v·i thÊt tho¸t mÊt trém. - Gi¶m chi phÝ chÕ biÕn trªn c¬ së t¨ng c­êng n¨ng suÊt lao ®éng tiÕt kiÖm chi phÝ tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng. T¨ng c­êng n¨ng suÊt lao ®éng cã thÓ thùc hiÖn b»ng c¸ch s¾p xÕp l¹i s¶n xuÊt, ®¶m b¶o tÝnh ®ång bé cña d©y chuyÒn s¶n xuÊt. - Gi¶m chi phÝ chÕ biÕn trªn c¬ së gi¶m chi phÝ cè ®Þnh b»ng c¸ch t¨ng nhanh s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. T¨ng tèc ®é s¶n xuÊt s¶n phÈm sÏ lµm cho chi phÝ cè ®Þnh trong gi¸ thµnh phÈm gi¶m. HiÖn nayVinacafe míi ®¹t kho¶ng 40 - 60% c«ng suÊt thiÕt bÞ. Do ®ã viÖc gi¶m chi phÝ chÕ biÕn trªn c¬ së gi¶m chi phÝ cè ®Þnh b»ng c¸ch t¨ng khèi l­îng s¶n phÈm chÕ biÕn lµ viÖc lµm mang tÝnh chÊt cÊp thiÕt. Nãi tãm l¹i, n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n trÞ chi phÝ chÕ biÕn cã ý nghÜa tèi thiÓu ho¸ chi phÝ ®Çu vµo mét c¸ch hîp lý sÏ lµm gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm h¹n chÕ tiªu hao do l·ng phÝ trong qu¸ tr×nh chÕ biÕn cµ phª. Qu¶n trÞ chi phÝ chÕ biÕn cã hiÖu qu¶ lµ c¬ së, ®iÓm tùa v÷ng ch¾c ®Ó Vinacafe x¸c lËp chÝnh s¸ch gi¸ hîp lý vµ hiÖu qu¶. * X¸c lËp chÝnh s¸ch gi¸ hîp lý cho tõng lo¹i s¶n phÈm. S¶n phÈm cña Vinacafe ch­a ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i song trong ®ã cã c¸c s¶n phÈm cao cÊp nh­ cµ phª hoµ tan vµ c¸c lo¹i cµ phª b×nh d©n th«ng th­êng nh­ cµ phª ®en, cµ phª nguyªn liÖu ®èi víi lo¹i s¶n phÈm kh¸c nhau cÇn x¸c lËp chÝnh s¸ch gi¸ kh¸c nhau. Lo¹i s¶n phÈm cao cÊp, Vinacafe nªn ¸p dông chÝnh s¸ch gi¸ cao. ChÝnh s¸ch gi¸ cao sÏ kh¼ng ®Þnh tÝnh cao cÊp cña s¶n phÈm ®ång thêi tho¶ m·n t©m lý ng­êi tiªu dïng ph« tr­¬ng sù giµu sang. Lo¹i s¶n phÈm míi cã ®Æc tÝnh næi bËt. Vinacafe nªn ¸p dông chÝnh s¸ch gi¸ cao sau mét thêi gian dµi, gi¶m gi¸ dÇn. Bëi v× s¶n phÈm míi xuÊt hiÖn lÇn ®Çu ng­êi tiªu dïng ch­a biÕt râ chÊt l­îng s¶n phÈm. ViÖc ®Þnh gi¸ cao sÏ thuyÕt phôc hä vÒ lîi Ých cña s¶n phÈm ngay c¶ ë møc gi¸ cao. Lo¹i s¶n phÈm th«ng th­êng b×nh d©n Vinacafe nªn ¸p dông chÝnh s¸ch gi¸ thÊp h¬n gi¸ thèng trÞ cña thÞ tr­êng. * Thùc hiÖn ph©n biÖt gi¸ Vinacafe cã thÓ thùc hiÖn ph©n biÖt gi¸ b»ng c¸ch cïng mét lo¹i s¶n phÈm nh­ng víi c¸c møc gi¸ kh¸c nhau thÓ hiÖn ë gi¸ chiÕt khÊu, bít gi¸... HiÖn nay Vinacafe ®ang thùc hiÖn viÖc thay ®æi gi¸ theo khèi l­îng vµ ph­¬ng thøc thanh to¸n trong thêi gian tíi Vinacafe cã thÓ thay ®æi gi¸ theo khu vùc thÞ tr­êng, gi¶m gi¸ t¹m thêi vµo lóc nhu cÇu thÊp. 2.5. T¨ng c­êng c«ng t¸c t×m kiÕm thÞ tr­êng tiªu thô cho cµ phª xuÊt khÈu . §a d¹ng ho¸ vµ ®a ph­¬ng ho¸ thÞ tr­êng xuÊt khÈu cµ phª theo h­íng tËp trung cho phÐp t¨ng kh«i l­îng cµ phª xuÊt khÈu . Thùc tÕ cho thÊy , c¸c n­íc cµng cã thÞ tr­êng hÑp th× sù phô thuéc vµo l¹i cµng t¨ng . ThÞ tr­êng tiªu thô cµ phª thÕ giíi chÝnh lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh cho sù ph¸t triÓn mÆt hµng cµ phª ViÖt Nam bëi v× s¶n phÈm cµ phª lµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña chóng ta s¶n xuÊt ra chñ yÕu lµ ®Ó xuÊt khÈu. V× vËy më réng thÞ tr­êng cµ phª lµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña ngµnh cµ phª nãi riªng vµ cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam nãi chung . MÆc dï thÞ tr­êng xu¸t khÈu cña cµ phª ViÖt Nam t­¬ng ®èi æn ®Þnh nh­ng hÇu nh¬ ch­a cã kh¸ch hµng th­êng xuyªn vµ cã kh¸ch hµng dµi h¹n . Do vËy cÇn t¹o ra thÞ tr­êng æn ®Þnh ®¶m b¶o cµ phª ®¹t hiÖu qu¶ cao vµ kh«ng bÞ thua lç tr­íc nh÷ng biÕn ®éng cña thÞ tr­êng. Do ®ã cÇn x¸c ®Þnh ®óng thÞ tr­êng xuÊt khÈu, lùa chän ®óng s¶n phÈm xuÊt khÈu vµ lùa chän h×nh thøc xuÊt khÈu hîp lý. - ThÞ tr­êng chñ yÕu : Mü , Singapore , Ph¸p , §øc , Thuþ Sü , NhËt, Hµ Lan , Hång K«ng, Nga... - ThÞ tr­êng chiÕn l­îc : Singapore , Hång K«ng ... - ThÞ tr­êng TiÒm n¨ng : T©y ¢u ( Anh, Ph¸p , §øc ...) B¾c © ( Thuþ SÜ, Hµ Lan ...) NhËt vµ ®Æc biÖt lµ thÞ tr­êng Mü - mét thÞ tr­êng míi khai th¸c . # §øc : XuÊt khÈu cµ phª cña ViÖt Nam cã thuËn lîi h¬n v× cµ phª cña ta ®· cã chç ®øng v÷ng ch¾c ë §«ng §øc . HiÖn nay §øc vÉn ®ang ph¸t triÓn rÊt tèt c¸c hiÖp ®Þnh liªn doanh vµ tiªu thô s¶n phÈm cña ta . # Mü: Sau khi Mü b·i bá cÊm vËn vµ tu chÝnh ¸n Jachson - Vanik ®èi víi ViÖt Nam , chóng ta ®· xuÊt khÈu mét l­îng lín cµ phª ¸ng mü víi xu h­íng ngµy cµng t¨ng. HiÖn nay mü ®· trë thµnh thÞ tr­êng xuÊt khÈu cµ phª lín nhÊt cña ViÖt Nam. V× vËy cÇn ph¶i cñng cè vµ ph¸t huy vÞ trÝ cña cµ phª xuÊt khÈu cña ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng tiÒm n¨ng nµy. # NhËt: §©y lµ mét trong nh÷ng thÞ tr­êng ®Çy triÓn väng. V× vËy cÇn tranh thñ x©m nhËp thÞ tr­êng vµo thßi ®iÓm khi chÝnh s¸ch b¶o hé cña NhËt ®­îc níi láng ®Ó cñng cè vÞ thÕ cña cµ phª ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng nµy. # Nèi l¹i quan hÖ víi thÞ tr­êng Nga (Liªn X« cò). §«ng ©u, ®©y lµ 2 thÞ tr­êng lín vµ rÊt cã hiÖu qu¶ mµ tr­íc ®©y ta ®· tõng xuÊt khÈu sang víi khèi l­îng lín vµ Ýt ph¶i c¹nh tranh h¬n so víi c¸c thÞ tr­êng kh¸c trªn thÕ giíi (HiÖn nay cã nhiÒu triÓn väng cao). Tuy nhiªn ®Ó cã thÓ më réng vµ ®a d¹ng ho¸ thÞ tr­êng xuÊt khÈu cµ phª th× th«ng tin thÞ tr­êng lµ yÕu tè v« cïng quan träng Trong nh÷ng n¨m qua, do c«ng t¸c dù b¸o thÞ tr­êng ch­a tèt vµ kh«ng cËp nhËt nªn khi chóng ta cã hµng ho¸ ®Ó b¸n th× gi¸ thÞ tr­êng thÕ giíi l¹i gi¶m. Khi gi¸ cµ phª t¨ng ta l¹i kh«ng cã hµng ®Ó b¸n hoÆc ®· b¸n hÕt hµng. V× vËy ®Ó t¨ng c«ng t¸c t×m kiÕm thÞ tr­êng tiªu thô cho cµ phª xuÊt khÈu cÇn ®Æc biÖt chó träng ®Õn c«ng t¸c tiÕp nhËn th«ng tin, ®ång thêi ®µo t¹o c¸n bé nghiªn cøu thÞ tr­êng ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ trong c¹nh tranh vµ t¨ng gi¸ trÞ cµ phª xuÊt khÈu. 2.6. §a d¹ng ho¸ c¶i tiÕn mÉu m· bao b× cµ phª xuÊt khÈu t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶ng c¸o b¸n chµo hµng. - MÆt hµng cµ phª xuÊt khÈu cña chóng ta cßn rÊt ®¬n ®iÖu, hÇu hÕt lµ cµ phª nh©n sèng, do vËy trong thêi gian tíi cÇn x©y dùng ngµnh chÕ biÕn cµ phª h¹t hoÆc cµ phª hoµ tan ®­îc chén lÉn víi cµ phª chÌ vµ cµ phª vèi theo tû lÖ hîp víi nhu cÇu ng­êi tiªu dïng gãp phÇn lµm cho mÆt hµng cµ phª xuÊt khÈu cña ViÖt Nam thªm phong phó. - MÉu m· bao b× cµ phª xuÊt khÈu còng lµ mét trong nh÷ng yÕu tè cã ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh. Nh­ chóng ta biÕt cµ phª lµ mét trong nh÷ng ®å uèng cao cÊp do vËy rÊt cÇn c¶i tiÕn mÉu m· ®a d¹ng phong phó cho phï hîp víi nhu cÇu thÞ hiÕu ng­êi tiªu dïng nhiÒu khi chÊt l­îng s¶n phÈm t­¬ng ®­¬ng nhau nh­ng nÕu mÉu m· ®Ñp h¬n sÏ cã søc thuýet phôc h¬n ®èi víi kh¸ch hµng, ®Æc biÖt lµ ®èi víi ®å ¨n thøc uèng, viÖc c¶i tiÕn mÉu m· s¶n phÈm sÏ lµm næi bËt ®­îc ®Æc tÝnh cña nã ®­a l¹i mét h×nh ¶nh ®Ñp, mäi sù ñng hé th­¬ng m¹i ho¸, ®©y lµ mét yÕu tè hÕt søc quan träng v× thÞ tr­êng tiªu thô cµ phª lµ c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn yªu cÇu rÊt nghiªm ngÆt vÒ kÝch cì, mÉu m· bao b× s¶n phÈm, do vËy muèn n©ng cao gi¸ trÞ s¶n phÈm vµ t¨ng l­îng cµ ph© xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng cµ phª thÕ giíi dÏ dµng th× ®©y lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p tiªu thô cÇn ®­îc quan t©m ®óng møc. - C«ng t¸c tiÕp thÞ, qu¶ng c¸o, b¸n chµo hµng cÇn ®­îc tap¹ trung ®iÒu tra nghiªn cøu nhu cÇu tiªu dïng cµ phª ®Ó cã thÓ tiÕp c©nj gÇn h¬n víi c¸c thÞ tr­êng thÕ giíi, cñng cè th­êng xuyªn vµ liªn tôc mäi th«ng tin vÒ s¶n xuÊt, tiªu thô thÞ tr­êng, gi¸ c¶ cµ phª thÕ giíi trong toµn ngµnh cµ phª ®Ó tranh thñ thêi c¬ thuËn lîi. - §Èy m¹nh tuyªn truyÒn qu¶ng c¸o trong vµ ngoµi n­íc tÝch cùc tham gia vµo c¸c Héi chî cµ phª quèc tÕ còng nh­ c¸c triÓn l·m thµnh tùu khoa häc kü thuËt trong n­íc. + B¸n, chµo hµng trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh quèc tÕ diÔn ra gay g¾t vµ hÕt søc quyÕt liÖt th× chÝnh s¸ch quèc tÕ b¸n hµng ®­îc sö dông nh­ mét c«ng cô ®¨c lùc ®Ó c¹nh tranh nh»m t¨ng hiªô qu¶ kinh doanh cña c¸c nhµ xuÊt khÈu, chÝnh s¸ch xóc tiÕn b¸n hµng bao gåm tÊt c¶ c¸c chÝnh s¸ch MakÐtinh cã t¸c dông thu hót sù chó ý cña kh¸ch hµng tíi 1 s¶n phÈm lµm cho nã trë lªn hÊp dÊn h¬n khi ViÖt Nam gia nhËp tæ chøc cµ phª quèc tÕ (ICO) Th× ngµnh cµ phª cña n­íc ta cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n ®Ó xóc tiÕn b¸n chµo hµng vµ ký kÕt hîp ®ång bu«n b¸n cµ phª víi c¸c n­íc. V× vËy viÖt Nam cÇn ph¶i t¨ng c­êng h¬n n÷a c«ng t¸c tiÕp thÞ, qu¶ng c¸o b¸n, chµo hµng ®Ó t¨ng nhanh h¬n n÷a c¬ héi më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu t¨ng nhanh h¬n n÷a s¶n l­îng cµ phª xuÊt khÈu ®Ó thu ®­îc nhiÒu ngo¹i tÖ cho ®Êt n­íc. 2.7. VÒ s¾p xÕp tæ chøc s¶n xuÊt cña VINACAFE Kiªn quyÕt tæ chøc s¾p xÕp l¹i mét c¸ch tæng thÓ vµ c¬ b¶n c¸c thµnh viªn trong tæng C«ng ty ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng chång chÐo, chia c¾t trong tæ chøc s¶n xuÊt, trong chøc n¨ng nhiÖm vô... Thµnh lËp c¸c c«ng ty tµi chÝnh ®Ó thùc hiÖn vai trß liªn kÕt kinh tÕ trong néi bé tæng c«ng ty vµ ®ång thêi cã c¸c biÖn ph¸p ®¶m b¶o ®ñ vèn ®iÌu lÖ cho ®¬n vÞ ho¹t ®éng tèt. Nghiªn c­ó c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó thµnh lËp ng©n hµng cµ phª ( ng©n hµng chuyªn doanh cña ngµnh). Quy ®Þnh cô thÓ tr¸ch nhiÖm vµ mèi quan hÖ gi÷a tæng C«ng ty víi chÝnh phñ, Bé ngµnh, ®Þa ph­¬ng. Hoµn thiÖn quy chÕ ph©n cÊp hoÆc uû quyÒn cho tæng C«ng ty vµ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn, võa ®¶m b¶o quyÒn tù chñ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp võa gi÷ v÷ng ®­îc chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nghiªn cøu t¨ng c­êng quyÒn h¹n còng nh­ tr¸ch nhiÖm cña Héi ®ång qu¶n trÞ ®Ó thùc hiÖn tèt nhiÖm vô lµ ®¹i diÖn trùc tiÕp cho chñ së h­u t¹i doanh nghiÖp trong qu¶n lý mäi mÆt ho¹t ®éng kinh doanh cña tæng C«ng ty. T¨ng c­êng h¬n n÷a vai trß cña tæng C«ng ty trong viÖc x©y dùng chiÕn l­îc kÕ ho¹ch ph¸t triÓn, tæ chøc kiÓm tra gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña c¸c thµnh viªn. KhuyÕn khÝch c¸c h×nh thøc hîp t¸c hoÆc liªn doanh liªn kÕt c¸c thµnh viªn trong tæng C«ng ty ®Ó t¹o sù g¾n bã chÆt chÏ vµ ph¸t huy søc m¹nh tæng hîp cña toµn tæng c«ng ty TiÕp tôc nghiªn cøu söa ®æi, bæ sung c¸c chÝnh s¸ch qu¶n lý vÜ m« ®¶m b¶o tÝnh ®ång bé, t¹o khu«n khæ ph¸p lý vµ méi tr­êng kinh doanh thuËn lîi cho ho¹t ®éng cña tæng c«ng ty, nh­ c¬ cÊu t¹o vèn, c¬ cÊu xuÊt nhËp khÈu, c¶i c¸ch thuÕ, c¶i c¸ch chÝnh s¸ch tÝn dông, ph¸t triÓn thÞ tr­êng vèn nguyªn t¾c trÝch lËp c¸c quü, qu¶n lý lao ®éng chÕ ®é chÝnh s¸ch cho ng­êi lao ®éng. §Èy m¹nh c«ng t¸c cæ phÇn ho¸, ®a d¹ng ho¸ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn, chuyÓn dÇn tõ m« h×nh tæng c«ng ty chØ gåm c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc kinh doanh cµ phª sang tËp ®oµn ®· së h÷u vµ kinh doanh ®a ngµnh nh­ng víi yªu cÇu lµ vÉn ®¶m b¶o cæ phÇn chi phèi cña nhµ n­íc ®Ó gi÷ v÷ng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa b¾t ®Çu nghiªn cøu vËn dông m« h×nh quan hÖ c«ng ty mÑ - C«ng ty con trong tæng C«ng ty. Giao cho Héi ®ång qu¶n trÞ thuª, chän tuyÓn tæng gi¸m ®èc. Nh­ chóng ta ®· biÕt c¸c tËp ®oµn kinh doanh quèc tÕ ra ®êi trªn c¬ së cña cña qóa tr×nh tÝch tô vµ t©p trung s¶n xuÊt cao ®é. Th«ng qua tÝch tô s¶n xuÊt hoÆc còng cã thÓ do c¸c c«ng ty do bÞ s¸t nhËp hoÆc th«n tÝnh dÉn ®Õn ¸p dông tæng hîp c¸c nguån lùc cña tËp ®oµn, phèi hîp chØ ®¹o ®­îc c¸c ho¹t ®éng cña c¸c thµnh viªn ®¶m b¶o hiÖu qu¶ ho¹t ®éng SXKD cña tËp ®oµn, cßn c¸c tæng C«ng ty 91ViÖt Nam thµnh lËp chñ yÕu lµ th«ng qua viÖc hîp nhÊt c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc b»ng biÖn ph¸p hµnh chÝnh, dÉn ®Õn viÖc s¸t nhËp c¸c C«ng ty lç l·i vµo víi nhau lµ mÊt ®éng lùc c¹nh tranh gi÷a doanh nghiÖp lµm cho tæng C«ng ty kh«ng ®ñ søc c¹nh tranh vµ tæng C«ng ty ViÖt Nam. §¬n ngµnh, ®¬n së h÷u, tËp ®oµn quèc tÕ ®a ngµnh, ®a lÜnh vùc, ®· së h÷u, do ®ã lµm cho t¨ng tÝnh ®éc quyÒn s¶n phÈm. MÆt kh¸c kh«ng t¹o cho c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn cã ®­îc sù bæ trî hîp t¸c trong qu¸ tr×nh kinh doanh. Do vËy ®Ó t¨ng c¹nh tranh cña ngµnh cµ phª trong qóa tr×nh héi nhËp quèc tÕ. 2.8. Ngoµi nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n trªn ®Ó mµ khai th¸c ®­îc nh÷ng lîi thÕ vµ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña m×nh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ th× b¶n th©n c¸c thµnh viªn trong ngµnh ph¶i chñ ®éng s¸ng t¹o h¹n chÕ nh÷ng khã kh¨n ph¸t triÓn, nh÷ng thuËn lîi ®Ó t¹o ra m«i tr­êng ho¹t ®éng cã lîi cho m×nh. B¶n th©n c¸c ®¬n vÞ cã vai trß quyÕt ®Þnh tíi sù tån t¹i, ph¸t triÓn hay suy vong cña ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh , vai trß cña cac doanh nghiÖp thÓ hiÖn trªn 2 mÆt. - BiÕt khai th¸c vµ tËn dông nh÷ng ®iÒu kiÖn yÕu tè thuËn lîi cña m«i tr­êng bªn ngoµi cho b¶n th©n m×nh ®Ó ph¸t triÓn. Ph¶i biÕt chñ ®éng tao ra nh÷ng ®iÒu kiÖn vµ yÕu tè cho b¶n th©n m×nh ®Ó ph¸t triÓn. C¶ 2 mÆt nµy ph¶i phèi hîp ®ång bé míi tËn dông ®­îc tèi ®a c¸c nguån lùc kinh doanh míi ®¹t hiÖu qu¶ tèi ­u ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng kinh doanh, c«ng ty ph¶i sö dông tæng hîp c¸c biÖn ph¸p tõ n©ng cao n¨ng lùc, ®iÒu hµnh qu¶n trÞ ®Õn t¨ng c­êng vµ c¶i thiÖn mäi mÆt cña ho¹t ®éng bªn trong vµ bªn ngoµi ®¬n vÞ, biÕt lµm cho C«ng ty lu«n thÝch øng víi nh÷ng biÕn ®éng cña thÞ tr­êng... Víi nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n. + Th©m nhËp thÞ tr­êng quèc tÕ, c¸c c«ng ty cÇn cã mét chiÕn l­îc kinh doanh l©u dµi thÓ hiÖn tÝnh ®éng vµ tÊn c«ng §iÒu nµy ®¹t ®­îc b»ng c¸ch nghiªn cøu kü c¸c yÕu tæ, dung l­îng thÞ tr­êng, c¸c ®èi thñ c¹nh tranh kªnh ph©n phèi, møc gi¸, giíi h¹n thêi gian, nh÷ng diÔn biÕn ®èi víi ng­êi tiªu dïng, phong tôc tËp qu¸n vµ c¸ch thøc th­ëng thøc cµ phª, bëi v× cµ phª lµ mét hµng ho¸ ®Æc biÖt cã nh÷ng ch­¬ng tr×nh cô thÓ cho tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn, nhÊt lµ c¸c ch­¬ng tr×nh trong tiÕn tr×nh ViÖt Nam thùc hiÖn tù do ho¸ th­¬ng m¹i khu vùc ASEAN vµ s©u sa h¬n lµ thµnh viªn cña WTO cho phÐp ta më r«ng thÞ tr­êng tËn dông ®­îc nguån nguyªn liÖu rÎ, thay ®æi cung c¸ch qu¶n lý, hµng ho¸ th©m nhËp vµo c¸c n­íc dÔ h¬n. Song bªn c¹nh ®ã møc ®é c¹nh tranh sÏ cao h¬n, ®èi ®Çu víi c¸c doanh nghiÖp v÷ng m¹nh h¬n vÒ mäi mÆt thÓ chÕ cßn yÕu kÐm ph¸p luËt ch­a æn ®Þnh, cung c¸ch lµm ¨n cßn l¹c hËu, kÐm hiÖu qu¶, kh¶ n¨ng vÒ c«ng nghÖ yÕu chØ míi nh­ thÕ c¸c C«ng ty míi ph¸t triÓn ®­îc nh÷ng c¬ héi cÇn vËn dông hoÆc tr¸nh nh÷ng ®e do¹ cã thÓ x¶y ra ®Ó cã nh÷ng ®èi s¸ch hîp lý. + Ph¸t triÓn ®éi ngò nh©n viªn b¸n hµng, ngo¹i giao, ngo¹i th­¬ng qu¶n trÞ viÖn trªn c¬ së dù b¸o ph©n tÝch c¸c khuynh h­íng ®æi míi vÒ c«ng nghÖ, cung c¸ch qu¶n lý, nhu cÇu thÓ chÕ....Tr¸nh bÞ bÊt ngê. + M¨t hµng cµ phª xuÊt khÈu cßn ®¬n ®iÖu vÒ c¬ cÊu, chÊt l­îng cßn kÐm . Trong thêi gian tíi cÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu xuÊt khÈu trªn c¬ së nhu cÇu thÞ tr­êng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi n©ng cao chÊt l­îng vµ nÐt ®éc ®¸o kh¸c biÖt cña s¶n rphÈm cµ phª ViÖt Nam phï hîp víi thÞ hiÕu ng­êi tiªu dïng, thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm vµ t¨ng c­êng qu¶n lý chÊt l­îng. Sù thËt lµ mét s¶n phÈm cµ phª ®éc ®¸o tÊt nhiªn hÊp dÉn ng­êi tiªu dïng. Kh¸ch hµng sÏ bÞ thu hót h¬n khi c«ng ty cã s¶n phÈm chÊt l­îng æn ®Þnh, h­¬ng vÞ ®éc ®¸o...kh¸c biÖt víi ®èi thñ c¹nh tranh ®Ó cã tÝnh ®éc ®¸o cña s¶n phÈm cÇn ®Çu t­ cho c¸c kh©u qu¶ng c¸o tiÕp thÞ, c«ng nghÖ ®Çu t­ ph¸t triÓn, hiÓu râ yªu cÇu cña thÞ tr­êng, ®Çu t­ cho s¶n xuÊt, t¹o gièng, c¶i t¹o ®Êt céng víi ®iÒu kiÖn cña thiªn nhiªu ­u ®·i. + Cµ phª lµ mét mÆt hµng n«ng s¶n nªn ®Ó xuÊt khÈu ®­îc th× ph¶i qua rÊt nhiÒu c«ng ®o¹n s¬ chÕ, do vËy chi phÝ trong c¸c c«ng ®o¹n nµy ¶nh h­ëng rÊt lín dÕn gi¸ thµnh xuÊt khÈu. Nªn ®Ó gi¶m c¸c chi phÝ nµy C«ng ty cÇn t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n trÞ trong kh©u mua nguyªn liÖu, kh©u chÕ biÕn cã c¸c biÖn ph¸p thÝch øng ®èi víi c¸n bé mua hµng kiÓm ®Þnh ph©n lo¹i cµ phª nguyªn liÖu, sù hîp lý trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn... ®ång thêi trong chÕ biÕn ta ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p vÒ c«ng nghÖ, tæ chøc s¶n xuÊt, nhËn sù lµm cho chÊt l­îng cµ phª xuÊt khÈu cña ta võa cao võa cã gi¸ thµnh thÊp ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh gi¸ + T¨ng c­êng hiÖu lùc cña bé m¸y tæ chøc qu¶n trÞ theo yªu cÇu gän nhÑ n¨ng ®éng vµ linh ho¹t tr­íc biÕn ®éng cña thÞ tr­êng vµ ®Æc ®iÓm kinh doanh cña ngµnh. CÇn chó ý tèt c¸c ®iÒu kiÖn cña m«i tr­êng kinh doanh chøc n¨ng nhiÖm vô, tr×nh ®é n¨ng lùc, khÝ ph¸ch cña c¸c qu¶n trÞ viªn, c¸c nh©n viªn ®Ó tæ chøc bé m¸y vµ ph­¬ng ph¸p qu¶n trÞ thÝch hîp. + T¨ng c­êng mèi quan hÖ lµm cÇu nèi gi÷a doanh nghiÖp vµ x· héi tr­íc hÕt lµ b¹n hµng, t¹o uy tÝn, tÝn nhiÖm trªn thÞ tr­êng, liªn kÕt víi c¸c trung t©m nghiªn cøu khoa häc, víi chÝnh quyÒn cña ®Þa ph­¬ng víi thuÕ quan, h¶i quan, ng©n hµng, c¸c tæ chøc quèc tÕ... kÕt luËn Trong bèi c¶nh thÞ tr­êng thÕ giíi hiÖn nay viÖc giao l­u kinh tÕ v¨n ho¸ khoa häc kü thuËt gåm c¸c mÆt: Ph¸t triÓn rÊt m¹nh mÏ th× mét sè n­í c ®ãng cöa nÒn kinh tÕ sÏ kh«ng theo kÞp c¸c n­íc kh¸c vµ dÇn dÇn sÏ bÞ tôt hËu so víi thÕ giíi. §Ó kh«ng bÞ r¬i vµo t×nh tr¹ng nµy ®ßi hái c¸c n­íc ph¶i më cöa nÒn kinh tÕ, hoµ nhËp vµo thÞ tr­êng thÕ giíi t¹o nguån ngo¹i tÖ cÇn thiÕt cho viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu cu¶ chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, ®ång thêi tham gia réng r·i vµo ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. Cë së cña viÖc më cöa nÒn kinh tÕ ph¶i dùa vµo nguån lùc trong n­íc lµ chñ yÕu, ®ång thêi kÐt hîp víi nguån lùc tõ ben ngoµi theo xu thÐ ph¸t triÓm chung cña thÕ giíi Trªn thÞ tr­êng thÕ giíi hiÖn nay ®ang diÔn ra sù c¹nh tranh quyÕt liÖt gi÷a c¸c n­íc. V× vËy muèn ®øng v÷ng vµ æn ®Þnh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ th× c¸c n­íc ph¶i t¹o ra nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu cã søc c¹nh tranh hîp thÞ hiÕu ng­êi tiªu dïng. V× vËy t¨ng s¶n l­îng vµ chÊt l­îng cµ phª xuÊt khÈu lµ viÖc lµm hÕt søc cÇn thiÕt. Cµ phª lµ mét mÆt hµng cã thÕ m¹nh, søc c¹nh tranh cao vµ rÊt cã triÓn väng ph¸t triÓn. Do ®ã ®Ó ®¶m b¶o xuÊt khÈu cµ phª cã hiÖu qu¶ Nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p ®óng ®¾n vµ ®ång bé. T¹o dùng m«i tr­êng bªn ngoµi danh nghiÖp ngµnh cÇn cã nh÷ng kÕ ho¹ch ®Þnh h­íng ph¸t triÓn phï hîp h¬n so víi nhu cÇu thÕ giíi vµ ph¸p luËt ®Ó tõ ®ã n©ng cao kh¶ n¨ng cña cµ phª ViÖt Nam trªn tr­êng quèc tÕ nãi riªng vµ toµn bé nÒn kinh tÕ nãi chung. V× vËy trong bµi viÕt nµy t«i m¹nh d¹n nªu ra mét sè gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh cña mÆt hµng cµ phª xuÊt khÈu cña ViÖt Nam trong thêi gian tíi./. danh môc tµi liÖu tham kh¶o 1 . Kinh tÕ häc T1 ,David Begg-S.Fischer-R.Dornbursch (NXB Gi¸o dôc,Hµ Néi 1994) 2. Kinh tÕ häc P.A Samnelson-W.D.Nordhans (ViÖn quan hÖ quèc tÕ 1989) 3. Kinh tÕ chÝnh trÞ M¸c - Lªnin tËp I (NXB Gi¸o dôc - 2000) 4. Qu¶n trÞ doanh nghiÖp th­¬ng m¹i, PGS. TS Ph¹m Vò LuËn (Hµ Néi 1999) 5. Kinh tÕ doanh nghiÖp th­¬ng m¹i, TS. Ph¹m C«ng §oµn TS. NguyÔn C¶nh LÞch (NXB Gi¸o dôc, Hµ Néi - 2001) 6. Qu¶n trÞ Marketing, Philip Kotler (NXB Thèng kª, Hµ Néi 1999) 7. Qu¶n trÞ b¸n hµng, James CoComer (NXB Thèng kª Hµ Néi 1998) 8. Tæ chøc vµ ®iÒu hµnh doanh nghiÖp nhá Chifford Banm Back, PhD ( NXB Khoa häc vµ kü thuËt Hµ Néi 1998) 9. Ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh, TS PH¹m V¨n D­îc - §¨ng Kim C­¬ng (NXB Thèng kª - Hµ Néi 2001) 10.Doanh nghiÖp ViÖt Nam vµ hµnh trang vµo thÕ kû XXI, trung t©m héi chî triÓn l·m ViÖt Nam - NXB Thèng kª Hµ Néi 2001. 11. C¹nh tranh cho t­¬ng lai, Th¸i Quang Sa - Trung t©m th«ng tin khoa häc kü thuËt ho¸ chÊt Hµ Néi 2001 12. V¨n kiÖn ®¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI, VII, VIII 13. NghÞ quyÕt TW 4 kho¸ VIII 14. T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ c¸c sè trong n¨m 2001 vµ ®Çu n¨m 2002 15. T¹p chÝ Céng s¶n c¸c sè trong n¨m 2000, 2001 vµ ®Çu n¨m 2002 16. Thêi b¸o kinh tÕ Sµi Gßn c¸c sè trong n¨m 2000, 2001 vµ ®Çu n¨m 2002. 17. B¸o c¸o tæng kÕt c¸c n¨m 1998 ¸ 2001 cña VICOFA Môc lôc Trang Lêi nãi ®Çu 1 Ch­¬ng I: C¬ së lý luËn chung vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ xuÊt khÈu trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng 3 I/ Nh÷ng lý luËn c¬ b¶n vÒ kinh tÕ thÞ tr­êng 3 1. Kinh tÕ thÞ tr­êng lµ g× 3 2. Nh÷ng nh©n tè, quan hÖ c¬ b¶n cña kinh tÕ thÞ tr­êng 3 3. Quy luËt cung, cÇu - qui luËt chi phèi sù vËn ®éng cña kinh tÕ thÞ tr­êng 6 II/ Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ xuÊt khÈu ViÖt Nam 9 1. Kh¸i niÖm vµ vai trß cña xuÊt khÈu 9 2. C¹nh tranh vµ biÓu hiÖn cña nã trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng 11 3. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mÆt hµng xuÊt khÈu 13 4. §éng lùc cña viÖc n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ xuÊt khÈu 14 5. C¸c c«ng cô vµ thñ ®o¹n n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ xuÊt khÈu 16 III/ C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ xuÊt khÈu ViÖt Nam 20 1. Lîi thÕ so s¸nh 20 2. N¨ng suÊt lao ®éng 20 3. C¸c c¬ së kinh tÕ vÜ m« 21 4. Ho¹t ®éng vÒ chiÕn l­îc cña c«ng ty 22 5. M«i tr­êng kinh doanh 25 6. Tæ chøc hÖ thèng, b¶n s¾c vµ tµi s¶n v« h×nh cña c«ng ty 30 Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña cµ phª cña ViÖt Nam trong thêi gian qua 32 I/ Mét sè ®Æc ®iÓm kinh tÕ kü thuËt chñ yÕu cña Vinacafe ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu 32 1. Kh¸i qu¸t chung vÒ Vinacafe 32 2. Mét sè ®Æc ®iÓm ¶nh h­ëng ®Õn xuÊt khÈu vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña cµ phª ViÖt Nam 36 II/ T×nh h×nh kinh doanh xuÊt khÈu cña Vinacafe 41 1. T×nh h×nh x©y dùng vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch thu mua s¶n xuÊt xuÊt khÈu cña Vinacafe 41 1.1. X©y dùng kÕ ho¹ch thu mua 41 1.2. Thùc hiÖn kÕ ho¹ch thu mua cña Vinacafe 42 2. C«ng t¸c tæ chøc xuÊt khÈu vµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu cña Vinacafe 43 2.1. C«ng t¸c tæ chøc xuÊt khÈu 43 2.2. §Æc ®iÓm mét sè thÞ tr­êng cña Vinacafe 47 2.3. KÕt qu¶ xuÊt khÈu cña Vinacafe trong thêi gian qua 49 2.3.1. ChÊt l­îng cµ fª xuÊt khÈu 49 2.3.2. C¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu 51 2.3.3. S¶n l­îng vµ gi¸ c¶ tËp trung xuÊt khÈu 52 2.3.4. ThÞ tr­êng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam 56 III/ §¸nh gi¸ thùc tr¹ng s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu cµ phª trong thêi gian qua 58 1. C¸c biÖn ph¸p ®· thùc hiÖn ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mÆt hµng cho thuª xuÊt khÈu 58 2. Thµnh tùu ®¹t ®­îc 59 3. Nh÷ng mÆt tån t¹i 60 Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cµ phª xuÊt khÈu ViÖt Nam trong thêi gian tíi 63 I/ Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn cµ phª cña ViÖt Nam 63 1. Nh÷ng quan ®iÓm c¬ b¶n 63 2. Ph­¬ng h­íng vµ môc tiªu ph¸t triÓn cµ phª xuÊt khÈu 64 3. Lé tr×nh gi¶m thuÕ quan nhËp khÈu cña ViÖt Nam theo CEPT cho AFTA 66 II/ Mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m n©ng cao søc c¹nh tranh cµ phª xuÊt khÈu cña ViÖt Nam trong thêi gian tíi 68 1. VÒ phÝa Nhµ n­íc 69 2. VÒ phÝa ngµnh 76 KÕt luËn 92 Tµi liÖu tham kh¶o 93