Nghiên cứu xây dựng Hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn ISO 14001 cho Trung tâm thực nghiệm Tam Hiệp - Viện nghiên cứu Mỏ và Luyện kim - Bộ Cô

µi nµy, chóng t«i sö dông ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch hÖ thèng cho Trung t©m Thùc nghiÖm Tam HiÖp víi c¸c néi dung sau: Bé tiªu chuÈn ISO 14000, ®Æc biÖt lµ tiªu chuÈn ISO 14001: HTQLMT - Quy ®Þnh vµ h­íng dÉn sö dông. HiÖn tr¹ng qu¶n lý m«i tr­êng cña Trung t©m thùc nghiÖm Tam HiÖp. Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng qu¶n lý m«i tr­êng cña Trung t©m so víi yªu cÇu cña tiªu chuÈn ISO 14001. Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n cña Trung t©m trong viÖc x©y dùng vµ ¸p dông HTQLMT vµ xin chøng nhËn theo tiªu chuÈn ISO 14001. Yªu cÇu vÒ ph¸p lý vµ ®iÒu kiÖn kinh tÕ cña Trung t©m trong viÖc x©y dùng, ¸p dông vµ ®¨ng ký chøng nhËn phï hîp theo tiªu chuÈn ISO 14001. Ph­¬ng ph¸p luËn cña chóng t«i ®Ó thùc hiÖn ®Ò tµi lµ xem xÐt c¸c yªu cÇu cña tiªu chuÈn ISO 14001 so víi hiÖn tr¹ng thùc tÕ cña n­íc ta, cña Trung t©m. Tõ nh÷ng ph©n tÝch so s¸nh theo tõng yªu cÇu cña tiªu chuÈn ISO, khãa luËn ®­a ra c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu nhÊt ®Ó cã thÓ gióp cho Trung t©m x©y dùng vµ ¸p dông HTQLMT. 2.2. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu Thu thËp vµ ph©n tÝch c¸c tµi liÖu liªn quan ®Õn bé tiªu chuÈn ISO 14000, ®Æc biÖt lµ ISO 14001. T×nh h×nh ¸p dông tiªu chuÈn ISO 14001 trªn thÕ giíi vµ ë ViÖt Nam qua c¸c nguån: Tæng côc §o l­êng ChÊt l­îng; c¸c tµi liÖu trong n­íc vµ n­íc ngoµi. Thu thËp th«ng tin cña Trung t©m vÒ qui tr×nh s¶n xuÊt, s¶n l­îng, c¸c vÊn ®Ò vÒ m«i tr­êng, hiÖn tr¹ng qu¶n lý m«i tr­êng. Nhu cÇu vÒ x©y dùng HTQLMT theo tiªu chuÈn ISO 14001. Ph©n tÝch c¸c yªu cÇu vÒ: luËt ph¸p; kinh phÝ b¶o vÖ m«i tr­êng; nhËn thøc vÒ b¶o vÖ m«i tr­êng cña céng ®ång; xu h­íng toµn cÇu vÒ m«i tr­êng vµ rµo c¶n th­¬ng m¹i cho Trung t©m ®Ó ®­a ®Õn quyÕt ®Þnh x©y dùng HTQLMT theo tiªu chuÈn ISO 14001. Ph©n tÝch hiÖn tr¹ng cña Trung t©m ®Ó thÊy ®­îc nh÷ng ®iÒu kiÖn mµ Trung t©m tho¶ m·n yªu cÇu cña ISO 14001 vµ nh÷ng viÖc cÇn lµm ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña ISO 14001. Hç trî Trung t©m ®­a ra c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó x©y dùng HTQLMT, kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n liªn quan ®Õn kinh tÕ, ph¸p lý, kü thuËt. §Ò xuÊt 1 ch­¬ng tr×nh hç trî cô thÓ cho Trung t©m vÒ qu¸ tr×nh x©y dùng, ¸p dông HTQLMT theo ISO 14001. CH¦¥NG 3HiÖn tr¹ng m«i tr­êng cña Trung t©m 3.1. Giíi thiÖu vÒ Trung t©m Thùc nghiÖm Tam HiÖp §Ó ph¸t triÓn c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc c«ng nghÖ trong ®ã cã viÖc triÓn khai c«ng t¸c thùc nghiÖm vµ s¶n xuÊt thö, ®ång thêi ®Ó kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ vÒ c«ng t¸c m«i tr­êng cña x­ëng thùc nghiÖm Hå Gß t¹i 30B §oµn ThÞ §iÓm Hµ Néi, ViÖn nghiªn cøu Má vµ LuyÖn kim ®· thµnh lËp Trung t©m thùc nghiÖm Tam HiÖp, víi nh÷ng chøc n¨ng chÝnh sau ®©y: Thö nghiÖm c¸c c«ng nghÖ vµ c¸c qui tr×nh míi; thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc nghiªn cøu triÓn khai thuéc c¸c lÜnh vùc sau ®©y: tuyÓn kho¸ng, luyÖn kim, gia c«ng kim lo¹i vµ hîp kim mµu, chÕ t¹o trang thiÕt bÞ c¬ khÝ, ®iÖn vµ ®iÖn tö. S¶n xuÊt c¸c kim lo¹i vµ hîp kim. ChÕ t¹o m¸y mãc, thiÕt bÞ c«ng nghiÖp chuyªn dông cho lÜnh vùc má, luyÖn kim vµ theo nhu cÇu thÞ tr­êng. Trung t©m thùc nghiÖm Tam HiÖp víi diÖn tÝch 1,26 ha , n»m trªn ®Þa bµn x· Tam HiÖp, huyÖn Thanh Tr× , thµnh phè Hµ Néi, c¸ch thÞ trÊn V¨n §iÓn 2 km vÒ phÝa §«ng vµ c¸ch thÞ x· Hµ §«ng 8 km theo quèc lé 70 (xem Phô lôc 02). Nh©n lùc cña Trung t©m hiÖn cã kho¶ng 30 ng­êi, trong ®ã 12 ng­êi lµ trong Ban qu¶n lý Trung t©m bao gåm 4 kü s­ c¬ khÝ, x©y dùng, luyÖn kim, kinh tÕ má; 5 kü thuËt viªn vµ 3 c«ng nh©n, biªn chÕ thµnh 2 khèi: qu¶n lý vµ b¶o vÖ. Mèi quan hÖ gi÷a Ban qu¶n lý Trung t©m víi ViÖn vµ c¸c phßng ban cña ViÖn còng nh­ c¸c bé phËn kh¸c cña Trung t©m ®­îc chØ ra ë h×nh 3. 3.2. ChÊt l­îng m«i tr­êng kh«ng khÝ M«i tr­êng lao ®éng kh«ng khÝ ch­a bÞ « nhiÔm bëi khÝ ®éc vµ bôi. Bôi vµ khÝ th¶i lß hå quang kh«ng th¶i trùc tiÕp ra x­ëng mµ ®· ®­îc xö lý b»ng hÖ thèng läc bôi hçn hîp (gåm 1 buång l¾ng bôi kiÓu xyclon vµ 2 buång läc bôi tói v¶i 24 m2/buång), sau ®ã th¶i ra èng khãi cao 25 m ®Æt phÝa ngoµi x­ëng. C¸c x­ëng kh¸c ®· trang bÞ c¸c qu¹t c«ng nghiÖp, t¶i l­îng khÝ th¶i vµ bôi t¹o ra kh«ng ®¸ng kÓ ch­a thÓ g©y « nhiÔm kh«ng khÝ. Tuy nhiªn ®é ån ë tÊt c¶ c¸c x­ëng ®­îc kh¶o s¸t ®Òu b»ng hoÆc cao h¬n TCCP (xem Phô lôc 03). Nguyªn nh©n lµ c¸c x­ëng nµy ®Òu cã nhiÒu ®éng c¬ ph¸t ra tiÕng ån mµ kh«ng l¾p thªm c¸c thiÕt bÞ gi¶m thanh. ViÖn tr­ëng ViÖn nghiªn cøu Má & LuyÖn kim Ban qu¶n lý Trung t©m Tr­ëng ban Phã tr­ëng ban Tæ b¶o vÖ (lµm viÖc 3 ca) Tæ qu¶n lý: ®iÖn, n­íc; thiÕt bÞ; kÕ to¸n; t¹p vô C¸c phßng ban qu¶n lý cña ViÖn C¸c phßng chuyªn m«n C¸c x­ëng thùc nghiÖm H×nh 3: S¬ ®å tæ chøc cña Trung t©m thùc nghiÖm Tam HiÖp 3.2. chÊt l­îng m«i tr­êng N­íc T¹i Trung t©m, n­íc th¶i vµ r¸c th¶i sinh ho¹t còng nh­ n­íc m­a ch¶y trµn kh«ng lµm ¶nh h­ëng lín tíi chÊt l­îng n­íc mÆt khu vùc (ao, hå nu«i c¸...). ChØ cã 3 nguån n­íc th¶i c«ng nghiÖp tõ x­ëng tuyÓn kho¸ng, x­ëng thuû luyÖn vµ x­ëng ®iÖn ph©n. Tuy t¶i l­îng nhá (kho¶ng 10-15 m3) nh­ng kh«ng cho phÐp th¶i trùc tiÕp mµ cÇn ph¶i ®­îc xö lý. N­íc th¶i tuyÓn kho¸ng kh¸ ®ôc do chøa nhiÒu cÆn l¬ löng (SS = 150-200 mg/l) cao h¬n giíi h¹n cho phÐp 1,5-2 lÇn (nång ®é cho phÐp 70 mg/l). N­íc th¶i thuû luyÖn vµ n­íc th¶i ®iÖn ph©n cã ®é axit cao, pH<2 (giíi h¹n cho phÐp lµ 6-8,5). §Æc biÖt, trong c¶ 3 lo¹i n­íc th¶i, mét sè chØ tiªu vÒ kim lo¹i cã thÓ cao h¬n giíi h¹n cho phÐp. (TCVN 6985-2001). N­íc th¶i sinh ho¹t kh«ng ®¸ng kÓ (khi tÊt c¶ c¸c x­ëng cïng ho¹t ®éng tæng sè ng­êi còng chØ kho¶ng vµi chôc ng­êi). N­íc m­a ch¶y trµn (bá qua sù ngÊm) lµ: 12600 m2 x 1100 mn * 10-3 mm/m = 13860 m3 ViÖn dù kiÕn sÏ nghiªn cøu chØ ®¹o Trung t©m phèi hîp víi c¸c x­ëng tuyÓn kho¸ng, x­ëng thuû luyÖn vµ x­ëng ®iÖn ph©n x©y dùng mét hÖ thèng xö lý n­íc th¶i chung cho c¶ 3 nguån th¶i nµy. KÕt qu¶ ph©n tÝch chÊt l­îng n­íc mÆt xem Phô lôc 04. 3.3. ChÊt th¶i r¾n c«ng nghiÖp HiÖn t¹i, chÊt th¶i r¾n c«ng nghiÖp t¹o ra ë Trung t©m cã xØ tõ viÖc nÊu luyÖn hîp kim trung gian ®Êt hiÕm, tõ c¸c lß hå quang; c¸t dïng lµm khu«n bÞ lo¹i vµ s¾t thÐp vôn, m¶nh nhùa lo¹i bá tõ c¸c x­ëng chÕ t¹o thiÕt bÞ c¬ khÝ... Khèi l­îng cña tõng lo¹i riªng rÏ còng nh­ tæng khèi l­îng (chØ kho¶ng chôc tÊn/n¨m), ®Òu kh«ng ®¸ng kÓ. Bïn th¶i thuû luyÖn vµ bïn th¶i ®iÖn ph©n lµ nh÷ng “chÊt th¶i ®éc h¹i”. Nh­ng do khèi l­îng qu¸ nhá, viÖc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p xö lý triÖt ®Ó ch­a ®­îc ®Æt ra. Tr­íc m¾t, ®Ó tr¸nh sù hoµ t¸ch kim lo¹i chøa trong c¸c bïn nµy d­íi t¸c dông cña n­íc m­a cã thÓ g©y h¹i ®Õn viÖc nu«i c¸ cña nh©n d©n ®Þa ph­¬ng, yªu cÇu c¸c x­ëng thuû luyÖn vµ x­ëng ®iÖn ph©n ph¶i cã bÓ chøa riªng, tuyÖt ®èi kh«ng ®­îc ®æ chóng ra b·i th¶i r¾n. Khi khèi l­îng ®ñ lín vµ khi cã ®iÒu kiÖn sÏ xö lý triÖt ®Ó h¬n b»ng nh÷ng biÖn ph¸p cô thÓ. C¸c chÊt th¶i r¾n cña c¸c x­ëng cßn l¹i thuéc lo¹i “chÊt th¶i r¾n kh«ng ®éc h¹i” (theo 155/1999/Q§_TTg ngµy 16/7/1999 vÒ “Danh môc chÊt th¶i r¾n ®éc h¹i”), sau mçi ca lµm viÖc ®­îc thu dän vµ chuyÓn vµo b·i chøa xØ trong khu«n viªn Trung t©m råi ®Þnh kú thuª C«ng ty M«i tr­êng ®« thÞ Hµ Néi chë lªn b·i th¶i r¸c cña thµnh phè. VÊn ®Ò chÊt th¶i r¾n ®­îc chØ ra trong Phô lôc 05. 3.4. C«ng t¸c vÖ sinh an toµn lao ®éng cho c«ng nh©n vµ phßng ch¸y ch÷a ch¸y t¹i Trung t©m HiÖn nay, Trung t©m ®· cã chÝnh s¸ch an toµn trang thiÕt bÞ vµ vÖ sinh m«i tr­êng t¹i c¸c x­ëng. ViÖc thiÕt lËp chÝnh s¸ch nµy lµ do ViÖn nghiªn cøu Má & LuyÖn kim ®Æt ra, trong ®ã cã néi quy phßng ch¸y ch÷a ch¸y (PCCC). Trung t©m còng ®· thµnh lËp ®éi PCCC c¬ së, tuy nhiªn ho¹t ®éng vµ hÖ thèng PCCC cña Trung t©m ch­a hîp lý. V× vËy cÇn l¾p ®Æt thªm c¸c thiÕt bÞ ch÷a ch¸y, xem xÐt vÞ trÝ ®Æt b×nh ch÷a ch¸y, tiÕn hµnh kiÓm tra ®Þnh kú vµ tËp huÊn th­êng xuyªn cho toµn bé c«ng nh©n viªn chøc cña Trung t©m. Ch­¬ng 4: Ch­¬ng tr×nh x©y dùng vµ ¸p dông hÖ thèng qu¶n lý m«i tr­êng theo iso 14001 cho trung t©m thùc nghiÖm tam hiÖp 4.1. KÕ ho¹ch x©y dùng §Ó thùc hiÖn ®­îc HTQLMT, Trung t©m cÇn x©y dùng mét kÕ ho¹ch cô thÓ ®Ó triÓn khai hÖ thèng. Chi tiÕt kÕ ho¹ch ®­îc tr×nh bµy trong b¶ng 2. B¶ng 2: KÕ ho¹ch thùc hiÖn ISO 14001 cña Trung t©m thùc nghiÖm Tam HiÖp KÕ HO¹CH THùC HIÖN iso 14001 C¸C GIAI §O¹N CñA Dù ¸N T2 T3 T4 T5 T6 T7 T8 T9 T10 T11 T12 T1 gIAI §O¹N 1: chuÈn bÞ vµ lËp kÕ ho¹ch 1 L·nh ®¹o ®­a ra cam kÕt thùc hiÖn 2 Ph©n bè nguån lùc 3 T×m hiÓu yªu cÇu tiªu chuÈn ISO 14001 4 Xem xÐt ban ®Çu vÒ m«i tr­êng 5 LËp kÕ ho¹ch Giai ®o¹n 2: x©y dùng htqlmt 6 ViÕt sæ tay qu¶n lý m«i tr­êng 7 X©y dùng c¸c thñ tôc liªn quan Giai ®o¹n 3: TiÕn hµnh ¸p dông vµ theo dâi htqlmt 8 ¸p dông vµ theo dâi HTQLMT 9 §µo t¹o ®¸nh gi¸ néi bé 10 §¸nh gi¸ néi bé 11 Xem xÐt cña l·nh ®¹o Giai ®o¹n 4: ®¸nh gi¸, xem xÐt vµ chøng nhËn hÖ thèng 12 §¸nh gi¸ s¬ bé + §¨ng ký chøng nhËn 13 §¸nh gi¸ chÝnh thøc Nguån: B¶n kÕ ho¹ch thùc hiÖn ISO – 14001 - Trung t©m thùc nghiÖm Tam HiÖp 4.2. X©y dùng HTQLMT theo yªu cÇu cña tiªu chuÈn C¸c ®Þnh nghÜa ®­îc ¸p dông cho môc ®Ých cña tiªu chuÈn vµ néi dung c¸c yªu cÇu cña HTQLMT ®­îc nªu râ trong phô lôc 06. 4.2.1. C¸c yªu cÇu chung (§iÒu 4.1) Trung t©m ph¶i thiÕt lËp vµ duy tr× HTQLMT, theo c¸c yªu cÇu cña tiªu chuÈn ®­îc m« t¶ trong toµn bé ®iÒu 4. Môc ®Ých lµ ¸p dông mét HTQLMT nh­ m« t¶ trong b¶n qui ®Þnh nµy sÏ thu ®­îc kÕt qu¶ ho¹t ®éng m«i tr­êng c¶i thiÖn. B¶n qui ®Þnh nµy dùa trªn nguyªn lý r»ng Trung t©m sÏ th­êng kú xem xÐt l¹i vµ ®¸nh gi¸ HTQLMT cña m×nh nh»m x¸c ®Þnh c¬ héi cho viÖc c¶i tiÕn vµ ¸p dông chóng. Nh÷ng c¶i tiÕn ®èi víi HTQLMT cña Trung t©m lµ nh»m dÉn ®Õn c¶i tiÕn bæ xung cho kÕt qu¶ ho¹t ®éng m«i tr­êng. HÖ thèng nµy ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn cho Trung t©m ®Ó: ThiÕt lËp mét chÝnh s¸ch m«i tr­êng thÝch hîp víi Trung t©m. §Þnh râ c¸c khÝa c¹nh m«i tr­êng n¶y sinh tõ c¸c ho¹t ®éng s¶n phÈm hoÆc dÞch vô ®· qua, hiÖn cã hoÆc dù kiÕn cña Trung t©m, nh»m x¸c ®Þnh c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng. §Þnh râ c¸c yªu cÇu t­¬ng øng vÒ luËt ph¸p vµ quy ®Þnh. §Þnh râ c¸c ­u tiªn vµ ®Ò ra c¸c môc tiªu vµ chØ tiªu m«i tr­êng. ThiÕt lËp mét c¬ cÊu vµ ch­¬ng tr×nh nh»m ¸p dông chÝnh s¸ch vµ ®¹t c¸c môc tiªu vµ chØ tiªu. T¹o thuËn lîi cho c¸c ho¹t ®éng lËp kÕ ho¹ch, kiÓm so¸t, gi¸m s¸t, hµnh ®éng kh¾c phôc, ®¸nh gi¸ vµ so¸t xÐt, nh»m ®¶m b¶o cho chÝnh s¸ch ®­îc phï hîp vµ HTQLMT vÉn thÝch øng. Cã kh¶ n¨ng lµm cho thÝch hîp víi c¸c hoµn c¶nh thay ®æi. Ban l·nh ®¹o Trung t©m ®· nhËn thøc c¸c yªu cÇu, môc ®Ých nªu trªn vµ lËp kÕ ho¹ch thùc hiÖn ®Ó ®¹t ®­îc. 4.2.2. ChÝnh s¸ch m«i tr­êng (§iÒu 4.2) HiÖn nay, Trung t©m ®· thiÕt lËp chÝnh s¸ch m«i tr­êng lµm nÒn t¶ng ®Ó x©y dùng HTQLMT. ChÝnh s¸ch nµy lµm d­íi d¹ng v¨n b¶n vµ phæ biÕn tíi mäi ng­êi. Sau ®©y lµ tuyªn bè vÒ chÝnh s¸ch m«i tr­êng cña Trung t©m: “Trung t©m thùc nghiÖm Tam HiÖp chuyªn vÒ thö nghiÖm c¸c c«ng nghÖ, quy tr×nh míi ®Ó s¶n xuÊt c¸c kim lo¹i, hîp kim, phi kim, ®ång thêi chÕ t¹o, söa ch÷a c¸c trang thiÕt bÞ theo nhu cÇu thÞ tr­êng, ®Æc biÖt lµ nh÷ng nhu cÇu trong lÜnh vùc Má vµ LuyÖn kim. Chóng t«i xin cam kÕt: - Cã kÕ ho¹ch phßng ngõa « nhiÔm vµ c¶i thiÖn liªn tôc hiÖn tr¹ng m«i tr­êng vµ HTQLMT. - Tu©n thñ ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu ph¸p luËt còng nh­ c¸c yªu cÇu kh¸c vÒ m«i tr­êng. - Lùa chän c¸c c«ng nghÖ, lo¹i h×nh s¶n xuÊt phï hîp nhÊt vÒ mÆt m«i tr­êng (bªn c¹nh c¸c chØ tiªu kü thuËt) tr­íc khi thö nghiÖm, s¶n xuÊt. - Sö dông tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶ nguyªn vËt liÖu, ®¶m b¶o gi¶m dÇn khèi l­îng chÊt th¶i t¹o ra trong c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt. - Th­êng xuyªn xem xÐt, ®¸nh gi¸ c¸c khÝa c¹nh m«i tr­êng cña c¸c c«ng nghÖ còng nh­ lo¹i h×nh s¶n xuÊt nh»m gi¶m thiÓu tèi ®a t¸c ®éng tiªu cùc tíi m«i tr­êng. - ThiÕt lËp thãi quen lµm viÖc cã c©n nh¾c ®Õn vÊn ®Ò m«i tr­êng ®èi víi toµn thÓ c¸n bé ho¹t ®éng t¹i Trung t©m.” ChÝnh s¸ch m«i tr­êng cña Trung t©m ®· ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu vÒ chÝnh s¸ch m«i tr­êng cña tiªu chuÈn ISO 14001 lµ sù cam kÕt vÒ ng¨n ngõa « nhiÔm, c¶i tiÕn liªn tôc vµ tu©n thñ c¸c yªu cÇu ph¸p luËt. 4.2.3. LËp kÕ ho¹ch (§iÒu 4.3) 4.2.3.1. KhÝa c¹nh m«i tr­êng ( §iÒu 4.3.1) - T×nh h×nh thùc tÕ t¹i Trung t©m: C¸c khÝa c¹nh m«i tr­êng t¹i Trung t©m ®· ®­îc x¸c ®Þnh t­¬ng ®èi toµn diÖn, ®Çy ®ñ vµ ®¸p øng c¸c yªu cÇu ph¸p luËt (®èi víi c¸c th«ng sè ®­îc x¸c ®Þnh). Danh s¸ch c¸c khÝa c¹nh m«i tr­êng cña Trung t©m ®­îc chØ ra ë b¶ng 3. B¶ng 3: Danh s¸ch c¸c khÝa c¹nh m«i tr­êng vµ t¸c ®éng m«i tr­êng STT KhÝa c¹nh m«i tr­êng T¸c ®éng m«i tr­êng Chó thÝch 1 Ph¸t th¶i khãi, khÝ th¶i g©y « nhiÔm kh«ng khÝ, ¶nh h­ëng xÊu tíi søc khoÎ ng­êi lao ®éng ph¸t sinh tõ c¸c ho¹t ®éng, dÞch vô, s¶n phÈm; chñ yÕu tõ c¸c lß luyÖn kim, lß sÊy. 2 Ph¸t sinh bôi g©y « nhiÔm kh«ng khÝ, mÆt ®Êt, bÖnh nghÒ nghiÖp ph¸t sinh chñ yÕu tõ qu¸ tr×nh gia c«ng quÆng, c¬ khÝ... 3 X¶ th¶i n­íc th¶i g©y « nhiÔm n­íc, thuû vùc chñ yÕu tõ qu¸ tr×nh tuyÓn quÆng, ®iÖn ph©n, thuû luyÖn... 4 Th¶i chÊt th¶i r¾n g©y « nhiÔm m«i tr­êng, ¶nh h­ëng xÊu tíi søc khoÎ ng­êi lao ®éng, c¶nh quan, m«i tr­êng bao gåm chÊt th¶i r¾n c«ng nghiÖp tõ hÇu hÕt c¸c x­ëng vµ chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t. 5 Bøc x¹ nhiÖt ¶nh h­ëng xÊu tíi søc khoÎ ng­êi lao ®éng tõ c¸c lß luyÖn kim, lß h¬i. 6 TiÕng ån, ®é rung ¶nh h­ëng xÊu tíi søc khoÎ ng­êi lao ®éng tõ c¸c ho¹t ®éng gia c«ng c¬ khÝ, hÖ thèng läc bôi, thiÕt bÞ tuyÓn kho¸ng... 7 Tõ tr­êng ¶nh h­ëng xÊu tíi søc khoÎ ng­êi lao ®éng chñ yÕu tõ c¸c qu¸ tr×nh tuyÓn quÆng dïng tõ tr­êng m¹nh. 8 Phãng x¹ ¶nh h­ëng xÊu tíi søc khoÎ ng­êi lao ®éng, lµm « nhiÔm m«i tr­êng tõ quÆng chøa nguyªn tè phãng x¹. 9 VÖ sinh c«ng nghiÖp ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi m«i tr­êng lao ®«ng, an toµn vµ n¨ng suÊt lao ®éng bao gåm c¸c yÕu tè: trËt tù, gän gµng, s¹ch, hîp lý, an toµn trong vµ ngoµi x­ëng. 10 C¶nh quan m«i tr­êng ¶nh h­ëng tíi thÈm mü c«ng nghiÖp cña x­ëng, Trung t©m vµ ®êi sèng lao ®éng bao gåm c¸c yÕu tè: xanh, s¹ch, ®Ñp, hîp lý. 11 ChÊt th¶i ®Æc biÖt nguy h¹i g©y nguy hiÓm tíi søc khoÎ, tÝnh m¹ng ng­êi lao ®éng; t¸c ®éng xÊu tíi m«i tr­êng tr­íc m¾t vµ l©u dµi tån t¹i d¹ng láng, khÝ, r¾n; chøa ®éc tè theo TCVN. 12 Nguy c¬ ch¸y næ ph¸ huû m«i tr­êng, trang thiÕt bÞ, con ng­êi bao gåm chÊt dÔ g©y ch¸y, næ: x¨ng, dÇu, ho¸ chÊt vµ ¸p lùc lín. 13 ¦u tiªn c«ng nghÖ th©n thiÖn m«i tr­êng tiÕt kiÖm nguyªn liÖu ®Çu vµo, gi¶m thiÓu chÊt th¶i, b¶o vÖ m«i tr­êng vµ søc kháe ng­êi lao ®éng ®¸nh gi¸ tr×nh ®é c«ng nghÖ ¸p dông, kh¶ n¨ng c¶i tiÕn c«ng nghÖ trªn c¬ së b¶o vÖ m«i tr­êng vµ ý nghÜa x· héi. Nguån: Trung t©m thùc nghiÖm Tam HiÖp Trung t©m còng ®· x©y dùng ®­îc tiªu chÝ ®¸nh gi¸ c¸c khÝa c¹nh m«i tr­êng cã ý nghÜa lµ nh÷ng khÝa c¹nh m«i tr­êng cã hoÆc cã thÓ t¸c ®éng ®¸ng kÓ tíi m«i tr­êng, lµm c¬ së ®Ó thiÕt lËp nªn c¸c môc tiªu vµ chØ tiªu cña HTQLMT. Tiªu chÝ ®¸nh gi¸ khÝa c¹nh m«i tr­êng ®­îc ®­a ra trong b¶ng 4. B¶ng 4: Tiªu chÝ ®¸nh gi¸ khÝa c¹nh m«i tr­êng Tiªu chÝ Lo¹i møc (i) Yªu cÇu luËt ph¸p (A) TÇn suÊt x¶y ra (B) Møc ®é t¸c ®éng (C) Ph¹m vi t¸c ®éng (D) KhiÕu n¹i (E) 1 - Hoµn toµn tho¶ m·n Yªu cÇu ph¸p luËt - Kh«ng quy ®Þnh - RÊt Ýt khi x¶y ra (hoÆc 1 lÇn/ n¨m) - Kh«ng ®¸ng kÓ - T¹i chç lµm viÖc - Kh«ng cã khiÕu n¹i/ phµn nµn 2 - XÊp xØ d­íi so víi Yªu cÇu ph¸p luËt - 4 lÇn/ n¨m - Nhá - Trong x­ëng - Cã 1 khiÕu n¹i/ phµn nµn b»ng miÖng 3 - Võa ®ñ tho¶ m·n Yªu cÇu ph¸p luËt - 1 lÇn/ th¸ng - Võa ph¶i - 02 ®Õn 03 x­ëng - Cã >= 2 khiÕu n¹i/ phµn nµn b»ng miÖng 4 - Vi ph¹m nhÑ Yªu cÇu ph¸p luËt (xÊp xØ trªn møc cho phÐp) - 1 lÇn/ 2 tuÇn - H¬i lín - Toµn bé Trung t©m - Cã 1 khiÕu n¹i/ phµn nµn b»ng v¨n b¶n 5 - Vi ph¹m nghiªm träng Yªu cÇu ph¸p luËt - Th­êng xuyªn x¶y ra, hµng ngµy - §¸ng kÓ, lín - Ra c¶ ngoµi khu vùc Trung t©m. - Cã >= 2 khiÕu n¹i/ phµn nµn b»ng v¨n b¶n Nguån: Trung t©m thùc nghiÖm Tam HiÖp C¸ch chÊm ®iÓm cho khÝa c¹nh m«i tr­êng: §iÓm trung b×nh cho KhÝa c¹nh m«i tr­êng i: Ai + Bi + Ci + Di + Ei ( Ki ) = 5 NÕu Ki >=3 th× khÝa c¹nh m«i tr­êng cã ý nghÜa. * Danh s¸ch c¸c khÝa c¹nh m«i tr­êng cã ý nghÜa ®· ®­îc Trung t©m x¸c ®Þnh ra lµ: KhÝ th¶i (x­ëng gia c«ng kim lo¹i mµu); Bôi (toµn bé Trung t©m); ChÊt th¶i r¾n (toµn bé Trung t©m); Bôi c­a nhùa (x­ëng trang thiÕt bÞ); C¶nh quan (toµn bé Trung t©m, b·i th¶i); ¦u tiªn c«ng nghÖ míi (c«ng nghÖ th©n thiÖt m«i tr­êng); n­íc th¶i (x­ëng ®iÖn ph©n vµ x­ëng thuû luyÖn). - Ph­¬ng ¸n ®Ò xuÊt: Trung t©m cÇn thiÕt lËp thñ tôc kiÓm so¸t ®iÒu hµnh; th«ng tin ®Õn c¸c bé phËn liªn quan; xem xÐt vµ cËp nhËt danh môc c¸c khÝa c¹nh m«i tr­êng. Qua ®©y, chóng t«i ®­a ra mét m« h×nh chung ®Ó cã thÓ x¸c ®Þnh c¸c khÝa c¹nh m«i tr­êng vµ thiÕt lËp môc tiªu, chØ tiªu cho Trung t©m. (H×nh 4). 4.2.3.2. Yªu cÇu ph¸p luËt vµ c¸c yªu cÇu kh¸c (§iÒu 4.3.2) - T×nh h×nh thùc tÕ t¹i Trung t©m: Trung t©m ®· thiÕt lËp danh môc c¸c lo¹i v¨n b¶n ph¸p luËt liªn quan ®Õn m«i tr­êng vµ c¸c yªu cÇu kh¸c mµ Trung t©m sÏ ph¶i tu©n thñ trong khi ¸p dông cho c¸c khÝa c¹nh m«i tr­êng cña c¸c ho¹t ®éng, s¶n phÈm vµ dÞch vô cña m×nh. Danh môc c¸c yªu cÇu ph¸p luËt vµ c¸c yªu cÇu kh¸c nµy ®­îc liÖt kª ra trong b¶ng 5. B¶ng 5: Danh s¸ch vµ néi dung c¸c yªu cÇu ph¸p luËt vµ c¸c yªu cÇu kh¸c STT Tªn v¨n b¶n Néi dung 1 LuËt b¶o vÖ m«i tr­êng Toµn d©n ph¶i cã tr¸ch nhiÖm: BVMT; tè c¸o hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt vÒ BVMT; ®ãng gãp tµi chÝnh cho viÖc BVMT khi sö dông thµnh phÇn m«i tr­êng vµ båi th­êng thiÖt h¹i khi g©y tæn h¹i tíi m«i tr­êng; thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p vÖ sinh m«i tr­êng vµ c¸c thiÕt bÞ kü thuËt ®Ó xö lý chÊt th¶i tr­íc khi th¶i b¶o ®¶m tiªu chuÈn m«i tr­êng ®Ó phßng, chèng suy tho¸i m«i tr­êng, « nhiÔm m«i tr­êng vµ sù cè m«i tr­êng; kh«ng th¶i c¸c chÊt th¶i qu¸ giíi h¹n cho phÐp vµo m«i tr­êng xung quanh; t¹o ®iÒu kiÖn cho §oµn thanh tra hoÆc thanh tra viªn thi hµnh nhiÖm vô vµ chÊp hµnh quÕt ®Þnh cu¶ §oµn thanh tra hoÆc thanh tra viªn. 2 LuËt kho¸ng s¶n B¶o vÖ tµi nguyªn vµ m«i tr­êng trong ho¹t ®éng kho¸ng s¶n. 3 NghÞ ®Þnh sè 26 - CP Xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh vÒ BVMT. 4 ChØ thÞ sè 199-TTg Nh÷ng biÖn ph¸p cÊp b¸ch trong c«ng t¸c qu¶n lý chÊt th¶i r¾n ë c¸c ®« thÞ vµ khu c«ng nghiÖp. 5 Quy ®Þnh BVMT thµnh phè Hµ Néi C¸c c«ng tr×nh x©y dùng míi vµ c¶i t¹o chØ ®­îc phÐp s¶n xuÊt, vËn hµnh khi ®· ®­îc cÊp giÊy chøng nhËn hÖ thèng thiÕt bÞ phßng, chèng « nhiÔm m«i tr­êng ®¹t tiªu chuÈn. C¸c nhµ m¸y, xÝ nghiÖp ph¶i cã bé phËn qu¶n lý, xö lý c¸c chÊt th¶i c«ng nghiÖp vµ quan tr¾c ¶nh h­ëng cña c¸c chÊt th¶i tíi m«i tr­êng. 6 Tho¶ thuËn vÒ m«i tr­êng (Së KHCN & MT-117/KHCN &MT) Hµng n¨m, c¬ quan ph¶i thùc hiÖn chÕ ®é thanh tra ®Þnh kú vÒ m«i tr­êng theo quy ®Þnh cña UBND thµnh phè. 7 Néi quy vÖ sinh m«i tr­êng t¹i Trung t©m thùc nghiÖm Tam HiÖp TÊt c¶ r¸c th¶i, xØ th¶i cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, thÝ nghiÖm, sinh ho¹t ph¶i ®­îc ®æ vÒ vÞ trÝ tËp kÕt r¸c th¶i (cuèi x­ëng X2). C¸c ®¬n vÞ ph¶i th­êng xuyªn ph¶i tæ chøc dän vÖ sinh, kh¬i th«ng cèng r·nh, b¶o vÖ c©y xanh ®· trång xung quanh n¬i m×nh qu¶n lý, ®¶m b¶o xanh, s¹ch, ®Ñp. Nghiªm cÊm mäi hµnh vi vi ph¹m c¶nh quan m«i tr­êng vµ vÖ sinh c«ng nghiÖp. §¬n vÞ bÞ nh¾c nhë nhiÒu lÇn (3 lÇn trë lªn) hoÆc bÞ lËp biªn b¶n th× sÏ bÞ xö lý hµnh chÝnh, ph¹t tiÒn gÊp 2 ®Õn 3 lÇn mµ Trung t©m chi phÝ cho kh¾c phôc hËu qu¶. Thñ tr­ëng c¸c ®¬n vÞ cã tr¸ch nhiÖm ®«n ®èc, nh¾c nhë c«ng nh©n viªn chøc cña m×nh tæ chøc thùc hiÖn. Nguån: Trung t©m thùc nghiÖm Tam HiÖp - Ph­¬ng ¸n ®Ò xuÊt: Sau khi ®· x¸c ®Þnh ®­îc c¸c yªu cÇu ph¸p luËt vµ c¸c yªu cÇu kh¸c cã liªn quan mµ Trung t©m cÇn tu©n thñ, Trung t©m cÇn tiÕp tôc thu thËp th«ng tin, xö lý th«ng tin ®Ó cËp nhËt danh môc v¨n b¶n ph¸p luËt ph¶i ¸p dông, truyÒn ®¹t tíi c¸c bé phËn liªn quan vµ thùc hiÖn, ®¸nh gi¸ sù tu©n thñ, lËp b¸o c¸o. X¸c ®Þnh c¸c Yªu cÇu ph¸p luËt Thu thËp th«ng tin Xö lý th«ng tin CËp nhËt danh môc v¨n b¶n ph¶i ¸p dông TruyÒn ®¹t tíi c¸c bé phËn liªn quan vµ thùc hiÖn §¸nh gi¸ sù tu©n thñ B¸o c¸o B¾t ®Çu ThiÕt lËp ban m«i tr­êng H­íng dÉn/®µo t¹o nhãm xem xÐt qu¸ tr×nh, thñ tôc Xem xÐt tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng, s¶n phÈm vµ dÞch vô X¸c ®Þnh c¸c khÝa c¹nh vµ t¸c ®éng §¸nh gi¸ khÝa c¹nh/t¸c ®éng m«i tr­êng cã ý nghÜa dùa trªn tiªu chÝ C©n nh¾c ®Ó x©y dùng môc tiªu, chØ tiªu. ThiÕt lËp thñ tôc kiÓm so¸t ®iÒu hµnh Th«ng tin ®Õn c¸c bé phËn liªn quan Xem xÐt vµ cËp nhËt danh môc c¸c khÝa c¹nh m«i tr­êng M« h×nh chung cho viÖc x¸c ®Þnh c¸c yªu cÇu ph¸p luËt vµ c¸c yªu cÇu kh¸c ®­îc tr×nh bµy ë h×nh 5. (H×nh 4) (H×nh 5) H×nh 4: M« h×nh x¸c ®Þnh c¸c khÝa c¹nh m«i tr­êng vµ thiÕt lËp môc tiªu chØ tiªu H×nh 5: X¸c ®Þnh vµ duy tr× c¸c yªu cÇu ph¸p luËt vµ c¸c yªu cÇu kh¸c 4.2.3.3. Môc tiªu vµ chØ tiªu (§iÒu 4.3.3) T×nh h×nh thùc tÕ t¹i Trung t©m: Trung t©m ®· tiÕn hµnh x©y dùng c¸c ch­¬ng tr×nh QLMT bao gåm c¸c môc tiªu m«i tr­êng. Tuy nhiªn, viÖc x©y dùng c¸c ch­¬ng tr×nh QLMT, môc tiªu m«i tr­êng ch­a cô thÓ vµ ch­a râ rµng. Do ®ã viÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ thùc hiÖn lµ rÊt khã. Ph­¬ng ¸n ®Ò xuÊt: §Ó cã thÓ theo dâi c¸c môc tiªu m«i tr­êng, chóng t«i t¸ch biÖt gi÷a môc tiªu m«i tr­êng vµ c¸c ch­¬ng tr×nh QLMT. Môc tiªu m«i tr­êng ®­îc c¬ cÊu l¹i theo h­íng x©y dùng môc tiªu vµ chØ tiªu m«i tr­êng cô thÓ ®Ó theo dâi vµ ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm. C¸c môc tiªu, chØ tiªu m«i tr­êng cña Trung t©m nh­ sau: I- Môc tiªu 1: Xö lý 100% n­íc th¶i c«ng nghiÖp tõ x­ëng tuyÓn kho¸ng vµ nhµ thuû luyÖn. N­íc th¶i sau xö lý ®¹t TCVN 5945 - 1995 (Lo¹i B). Thêi h¹n hoµn thµnh 30.11.03. 1. ChØ tiªu 1: 30.3.2003 Hoµn thµnh thiÕt kÕ HÖ thèng xö lý n­íc th¶i c«ng nghiÖp. 2. ChØ tiªu 2: 30.11.2003 Hoµn thµnh x©y dùng HÖ thèng xö lý n­íc th¶i c«ng nghiÖp. II- Môc tiªu 2: Gi¶m 5% khãi, bôi, khÝ th¶i tõ c¸c lß luyÖn trung tÇn. Bôi vµ khÝ th¶i tõ c¸c lß luyÖn trung tÇn sau khi xö lý ph¶i ®¹t TCVN 5939 - 1995 (Lo¹i A). L¾p ®Æt hÖ thèng thu läc bôi vµ xö lý khÝ th¶i trong qu¸ tr×nh nÊu hîp kim Cu-P vµ toµn bé x­ëng nghiªn cøu vµ gia c«ng kim lo¹i (A5). Thêi h¹n hoµn thµnh 15.10.03. 1. ChØ tiªu 1: 30.3.2003 Hoµn thµnh thiÕt kÕ HÖ thèng thu läc bôi vµ khÝ th¶i t¹i x­ëng A5. 2. ChØ tiªu 2: 30.5.2003 LËp Quy tr×nh chuÈn bÞ nguyªn liÖu tõ c¸p nh«m, ®ång phÕ liÖu vµ ¸p dông nh»m gi¶m 5% khãi, bôi, khÝ th¶i tõ c¸c lß trung tÇn. 3. ChØ tiªu 3: 30.11.2003 Hoµn thµnh x©y dùng HÖ thèng xö lý khÝ th¶i c«ng nghiÖp. III- Môc tiªu 3: Thu gom, ph©n lo¹i vµ xö lý 100% phÕ th¶i ®éc h¹i theo Quy chÕ qu¶n lý chÊt th¶i nguy h¹i kÌm theo QuyÕt ®Þnh sè 155/1999/Q§-TTg ngµy 16.7.1999, thu gom, ph©n lo¹i 98% chÊt th¶i r¾n toµn Trung t©m theo Quy ®Þnh b¶o vÖ m«i tr­êng thµnh phè Hµ Néi. Hoµn thµnh th¸ng 11.03. 1. ChØ tiªu 1: 30.4.2003 Hoµn thµnh thiÕt kÕ HÖ thèng b·i th¶i r¾n c«ng nghiÖp vµ sinh ho¹t. 2. ChØ tiªu 2: 30.8.2003 C¸c ®¬n vÞ tù trang bÞ c¸c thïng chøa ph©n lo¹i phÕ th¶i vµ lËp quy tr×nh t¸i sö dông phÕ liÖu cña ®¬n vÞ m×nh. 3. ChØ tiªu 3: 30.9.2003 Hoµn thµnh x©y dùng b·i th¶i r¾n c«ng nghiÖp vµ sinh ho¹t. 4. ChØ tiªu 4: 15.10.2003 Hoµn thµnh Néi quy sö dông b·i th¶i. IV- Môc tiªu 4: C¶i thiÖn c¶nh quan m«i tr­êng vµ vÖ sinh c«ng nghiÖp. 1. ChØ tiªu 1: 28.2.2003 Hoµn thµnh ®¶o ®Êt trång c©y xanh, c©y hoa mµu trªn c¸c m¶nh v­ên tr­íc cöa x­ëng vµ diÖn tÝch trèng c¹nh bèt ®iÖn. 2. ChØ tiªu 2: 30.3.2003 C¸c ®¬n vÞ lËp sæ theo dâi m«i tr­êng ®¬n vÞ. 3. ChØ tiªu 3: 30.4.2003 S¾p xÕp hîp lý ho¸ vÞ trÝ mÆt b»ng cho vËt t­, thiÕt bÞ cÇm tay trong c¸c x­ëng vµ Trung t©m. V- Môc tiªu 5: Trung t©m thùc nghiÖm Tam hiÖp ®­îc cÊp chøng chØ ISO 14001 vÒ HTQLMT. Thêi h¹n 30/1/2003. 1. ChØ tiªu 1: 05.12.2003 Hoµn thµnh ®¸nh gi¸ hÖ thèng tµi liÖu qu¶n lý m«i tr­êng giai ®o¹n 1. 2. ChØ tiªu 2: 25.1.2003 Hoµn thµnh ®¸nh gi¸ cÊp chøng chØ ISO 14001 giai ®o¹n 2. 4.2.3.4. Ch­¬ng tr×nh qu¶n lý m«i tr­êng (§iÒu 4.3.4) T×nh h×nh thùc tÕ t¹i Trung t©m: HiÖn t¹i, Trung t©m vÉn ch­a lªn ch­¬ng tr×nh qu¶n lý m«i tr­êng cô thÓ ®Ó ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu vµ chØ tiªu ®· ®Ò ra. Ph­¬ng ¸n ®Ò xuÊt: §Ó ®¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶, chóng t«i ®Ò xuÊt mét ch­¬ng tr×nh qu¶n lý m«i tr­êng cô thÓ cho Trung t©m nh»m: chØ ®Þnh tr¸ch nhiÖm cô thÓ cho tõng c¸ nh©n trong viÖc tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng nh»m ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu, chØ tiªu ®Ò ra; x¸c ®Þnh ph­¬ng tiÖn, c«ng cô, nguån lùc cÇn thiÕt còng nh­ khung thêi gian ®Ó ®¹t ®­îc chóng. Ch­¬ng tr×nh qu¶n lý m«i tr­êng nh­ sau: KÕ ho¹ch thùc hiÖn môc tiªu 1: stt Néi dung c«ng viÖc Thùc hiÖn Gi¸m s¸t Thêi h¹n BiÖn ph¸p Kinh phÝ (®) 1 San ñi mÆt b»ng Uû viªn th­êng trùc m«i tr­êng Tr­ëng ban QLMT 30.11.02 Thuª m¸y ñi vµ san thñ c«ng 600.000 (®· thùc hiÖn) 2 Kh¶o s¸t vµ thiÕt kÕ Uû viªn th­êng trùc m«i tr­êng Tr­ëng ban QLMT 30.3.03 Thuª chuyªn m«n 500.000 3 X©y dùng Uû viªn th­êng trùc m«i tr­êng Tr­ëng ban QLMT 30.10.03 Thuª kho¸n 30.000.000 4 VËn hµnh thö Uû viªn th­êng trùc m«i tr­êng Tr­ëng ban QLMT 25.11.03 Phßng chøc n¨ng 200.000 5 NghiÖm thu ViÖn 30.11.03 200.000 Tæng: 30.900.000 KÕ ho¹ch thùc hiÖn môc tiªu 2: stt Néi dung c«ng viÖc Thùc hiÖn Gi¸m s¸t Thêi h¹n BiÖn ph¸p Kinh phÝ (®) 1 Kh¶o s¸t vµ thiÕt kÕ C¬ quan ngoµi Uû viªn m«i tr­êng 30.3.03 Thuª kho¸n 2.500.000 2 Gia c«ng, chÕ t¹o C¬ quan ngoµi Uû viªn m«i tr­êng 30.8.03 Thuª kho¸n 60.000.000 3 L¾p ®Æt C¬ quan ngoµi Uû viªn th­êng trùc vµ Uû viªn m«i tr­êng 30.9.03 Thuª kho¸n 15.000.000 4 VËn hµnh thö, hiÖu chØnh C¬ quan ngoµi Uû viªn th­êng trùc vµ Uû viªn m«i tr­êng 10.10.03 Phßng chøc n¨ng phèi hîp 10.000.000 5 NghiÖm thu ViÖn ViÖn 15.10.03 Trùc tiÕp 2.000.000 6 LËp Quy tr×nh chuÈn bÞ nguyªn liÖu tõ c¸p nh«m, ®ång phÕ liÖu Uû viªn m«i tr­êng Uû viªn th­êng trùc 30.4.03 V¨n b¶n Quy tr×nh 100.000 7 Thùc hiÖn Quy tr×nh chuÈn bÞ nguyªn liÖu tõ c¸p nh«m, ®ång phÕ liÖu Uû viªn m«i tr­êng Uû viªn th­êng trùc 30.5.03 T¸ch bãc vá nhùa, cao su cña c¸p tr­íc tr­íc khi cho nÊu 200 ®/kg (ch­a tÝnh cô thÓ) Tæng: 89.600.000 KÕ ho¹ch thùc hiÖn môc tiªu 3: Stt Néi dung c«ng viÖc Thùc hiÖn Gi¸m s¸t Thêi h¹n BiÖn ph¸p Kinh phÝ (®) 1 Kh¶o s¸t, thiÕt kÕ b·i th¶i r¾n Uû viªn th­êng trùc Tr­ëng ban QLMT 30.4.03 Thuª kho¸n 500.000 2 ThiÕt kÕ, gia c«ng, chÕ t¹o thïng chøa, ph©n lo¹i phÕ th¶i Uû viªn th­êng trùc vµ c¸c Uû viªn m«i tr­êng Tr­ëng ban QLMT 30.8.03 Tuú theo ®Æc ®iÓm mçi x­ëng cÇn sè l­îng, vËt liÖu thïng chøa kh¸c nhau 2.500.000 3 X©y dùng b·i th¶i r¾n Uû viªn th­êng trùc Tr­ëng ban QLMT 30.9.03 Thuª kho¸n 15.000.000 4 Hoµn thµnh vµ phæ biÕn Néi quy, Quy chÕ sö dông b·i th¶i Uû viªn th­êng trùc Tr­ëng ban QLMT 15.10.03 B¶ng Néi quy. B¶n Quy chÕ 500.000 5 NghiÖm thu ViÖn 30.10.03 500.000 Tæng: 19.000.000 KÕ ho¹ch thùc hiÖn môc tiªu 4: Stt Néi dung c«ng viÖc Thùc hiÖn Gi¸m s¸t Thêi h¹n BiÖn ph¸p Kinh phÝ (®) 1 §¶o ®Êt trång c©y xanh, c©y hoa mµu trªn c¸c m¶nh v­ên tr­íc cöa x­ëng vµ diÖn tÝch trèng c¹nh bèt ®iÖn, kh¬i th«ng cèng r·nh tho¸t n­íc m­a, n­íc th¶i sinh ho¹t. Uû viªn th­êng trùc vµ c¸c Uû viªn m«i tr­êng Tr­ëng ban QLMT 28.2.03 Trùc tiÕp cïng tËp thÓ ®¬n vÞ 1.800.000 2 C¸c ®¬n vÞ lËp sæ tay theo dâi m«i tr­êng ®¬n vÞ Uû viªn th­êng trùc vµ c¸c Uû viªn m«i tr­êng Tr­ëng ban QLMT 30.3.03 Ghi sæ, theo dâi c¸c khÝa c¹nh m«i tr­êng. ý t­ëng c¶i tiÕn thao t¸c nh»m h¹n chÕ ph¸t th¶i. 500.000 3 S¾p xÕp hîp lý ho¸ vÞ trÝ mÆt b»ng cho vËt t­, thiÕt bÞ cÇm tay trong c¸c x­ëng vµ Trung t©m. Uû viªn th­êng trùc vµ c¸c Uû viªn m«i tr­êng Tr­ëng ban QLMT 30.5.03 S¾p xÕp; trang bÞ gi¸ ®ì; ®¸nh dÊu. 500.000 Tæng: 2.800.000 KÕ ho¹ch thùc hiÖn môc tiªu 5: Stt Néi dung c«ng viÖc Thùc hiÖn Gi¸m s¸t Thêi h¹n BiÖn ph¸p Kinh phÝ (®) 1 §¸nh gi¸ néi bé vµ hiÖu chØnh hå s¬, tµi liÖu Uû viªn th­êng trùc Tr­ëng ban QLMT 25.10.02 KiÓm tra, rµ so¸t 2 Ký hîp ®ång ®¨ng ký cÊp chøng chØ ISO 14001 C¬ quan cÊp chøng chØ 25.11.03 Tho¶ thuËn víi c¬ quan ®­îc phÐp cÊp chøng chØ 3 §¸nh gi¸ giai ®o¹n 1 C¬ quan cÊp chøng chØ Tr­ëng ban QLMT 05.12.03 Thuª kho¸n 4 §¸nh gi¸ giai ®o¹n II ViÖn Tr­ëng ban QLMT 25.1.03 Thuª kho¸n 5 NghiÖm thu 30.2.03 Tæng: 90.000.000 Tæng dù to¸n kÕ ho¹ch m«i tr­êng n¨m 2003: 232.300.000 ® 4.2.4. Thùc hiÖn vµ ®iÒu hµnh (§iÒu 4.4) 4.2.4.1. C¬ cÊu vµ tr¸ch nhiÖm (§iÒu 4.4.1) §Ó cã nh©n lùc thùc hiÖn viÖc x©y dùng hÖ thèng, Trung t©m ®· thµnh lËp Ban QLMT gåm 10 thµnh viªn: Tr­ëng ban QLMT, Uû viªn th­êng trùc (Ng­êi QLMT) vµ 8 Uû viªn ®¹i diÖn m«i tr­êng ë c¸c x­ëng. Ban QLMT nµy sÏ lµ ®Çu mèi ho¹t ®éng, cã tr¸ch nhiÖm thóc ®Èy c¸c thµnh viªn kh¸c trong Trung t©m, h­íng dÉn vµ gióp ®ì hä trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn. * Chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n c¸c thµnh viªn trong Ban QLMT ®­îc Trung t©m x¸c ®Þnh nh­ sau: - Tr­ëng ban: + ChÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ViÖn vÒ qu¶n lý, ®iÒu hµnh chung HTQLMT t¹i c¬ së. + Theo chØ ®¹o cña ViÖn cïng c¸c thµnh viªn trong Ban Qu¶n lý m«i tr­êng quyÕt ®Þnh chñ tr­¬ng vµ gi¶i ph¸p m«i tr­êng t¹i Trung t©m. + KiÓm tra vµ x¸c nhËn sæ tay qu¶n lý m«i tr­êng, môc tiªu, chØ tiªu, ch­¬ng tr×nh qu¶n lý m«i tr­êng, quy ®Þnh, h­íng dÉn, tiªu chuÈn vµ c¸c v¨n b¶n giÊy tê kh¸c liªn quan ®Õn HTQLMT cña tõng ®¬n vÞ vµ cña toµn Trung t©m. + §iÒu hµnh vµ quyÕt ®Þnh chÝnh trong viÖc øng phã vµ gi¶i quyÕt nh÷ng sù cè vµ t×nh tr¹ng khÈn cÊp vÒ m«i tr­êng t¹i Trung t©m. + LËp kÕ ho¹ch vµ kiÕn nghÞ cung cÊp c¸c nguån nh©n lùc, kü thuËt, chuyªn m«n vµ tµi chÝnh cho ho¹t ®éng qu¶n lý m«i tr­êng. + §Þnh kú kiÕn nghÞ hoµn chØnh HTQLMT. + ChÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh trong quan hÖ ®èi néi vµ ®èi ngo¹i vÒ c¸c vÊn ®Ò m«i tr­êng. + KiÕn nghÞ ViÖn bæ nhiÖm vµ b·i miÔn thµnh viªn trong Ban qu¶n lý m«i tr­êng. + Cã quyÒn kiÕn nghÞ ViÖn ®×nh chØ ho¹t ®éng ®èi víi tËp thÓ, c¸ nh©n vi ph¹m vÒ m«i tr­êng t¹i Trung t©m. - Uû viªn th­êng trùc (Ng­êi qu¶n lý m«i tr­êng): + Th­êng trùc thùc hiÖn vµ duy tr× c¸c yªu cÇu cña Ban qu¶n lý m«i tr­êng. + §Ò xuÊt môc tiªu, chØ tiªu vµ ch­¬ng tr×nh qu¶n lý m«i tr­êng. + Phæ biÕn sæ tay m«i tr­êng, h­íng dÉn, tiªu chuÈn, quy ®Þnh chung vÒ HTQLMT. + LËp kÕ ho¹ch, biÖn ph¸p, tæ chøc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh qu¶n lý m«i tr­êng theo néi dung vµ tiÕn ®é ®· nªu ra trong ch­¬ng tr×nh qu¶n lý m«i tr­êng. + Theo dâi vµ kiÓm tra tiÕn ®é thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh qu¶n lý m«i tr­êng. + B¸o c¸o víi Tr­ëng ban vÒ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn qu¶n lý m«i tr­êng. + §iÒu phèi c«ng t¸c m«i tr­êng cña c¸c ®¬n vÞ liªn quan ®Õn HTQLMT. + KiÓm tra cËp nhËt, l­u tr÷ th«ng tin vµ d÷ liÖu liªn quan ®Õn HTQLMT vµ lËp b¸o c¸o theo yªu cÇu cña ch­¬ng tr×nh qu¶n lý m«i tr­êng. + TriÖu tËp c¸c cuéc häp khi cã vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt, xö lý. B¸o c¸o vµ kiÕn nghÞ vÒ nh÷ng sai ph¹m m«i tr­êng cho Tr­ëng ban. + §­îc quyÒn ®iÒu hµnh chung thay Tr­ëng ban khi Tr­ëng ban v¾ng mÆt. - Uû viªn ®¹i diÖn c¸c ®¬n vÞ: + ChÞu sù ®iÒu hµnh cña ®¬n vÞ tr­ëng vµ Ban qu¶n lý m«i tr­êng vÒ c«ng t¸c b¶o vÖ m«i truêng t¹i ®¬n vÞ. + Lµ ng­êi ®¹i diÖn cña ®¬n vÞ tham gia trong Ban qu¶n lý m«i tr­êng. + LËp b¸o c¸o ®Þnh kú vÒ hiÖn tr¹ng vµ c¸c ho¹t ®éng m«i tr­êng t¹i ®¬n vÞ m×nh vµ göi lªn Ban qu¶n lý m«i tr­êng cña Trung t©m. + §«n ®èc thùc hiÖn vÖ sinh c«ng nghiÖp, an toµn lao ®éng theo ngµnh nghÒ vµ n¬i lµm viÖc ®¶m b¶o vÖ sinh m«i tr­êng t¹i ®¬n vÞ m×nh. + KiÕn nghÞ víi ng­êi phô tr¸ch ®¬n vÞ ®Ó tæ chøc thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc cô thÓ vÒ m«i tr­êng nh­ thu gom, ph©n lo¹i, xö lý xØ th¶i, r¸c th¶i, n­íc th¶i, bôi... theo quy ®Þnh cña Ban qu¶n lý m«i tr­êng. + Gióp ®¬n vÞ tr­ëng ®iÒu hµnh vµ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®èi phã lµm gi¶m vµ h¹n chÕ ¶nh h­ëng tíi m«i tr­êng khi cã c¸c sù cè x¶y ra t¹i ®¬n vÞ. + Phèi hîp víi an toµn viªn còng nh­ c¸c thµnh viªn kh¸c trong ®¬n vÞ vµ Trung t©m ®Ó cïng gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò m«i tr­êng chung trong Trung t©m. + Tuyªn truyÒn, phæ biÕn néi dung b¶o vÖ m«i tr­êng tíi tõng ng­êi lao ®éng trong ®¬n vÞ. + §­îc quyÒn kiÕn nghÞ ®×nh chØ, hoÆc trùc tiÕp nh¾c nhë khi s¶n xuÊt kh«ng ®¶m b¶o an toµn lao ®éng vµ vÖ sinh m«i tr­êng t¹i ®¬n vÞ. + §­îc quyÒn kiÕn nghÞ vµ ®Ò nghÞ khen th­ëng ®èi víi c¸ nh©n vµ tËp thÓ vÒ c«ng t¸c m«i tr­êng. 4.2.4.2. §µo t¹o, nhËn thøc vµ n¨ng lùc (§iÒu 4.4.2) T×nh h×nh thùc tÕ t¹i Trung t©m: Trung t©m ®· cö ng­êi tham gia buæi ®µo t¹o ng¾n h¹n vÒ “¸p dông HTQLMT t¹i Trung t©m thùc nghiÖm Tam HiÖp” do chuyªn gia m«i tr­êng Thuþ §iÓn tr×nh bµy. Danh s¸ch gåm 2 ng­êi trong ban qu¶n trÞ vµ 15 ng­êi ®¹i diÖn c¸c xuëng nghiªn cøu vµ s¶n xuÊt. Tuy nhiªn c¸c thñ tôc vÒ ®µo t¹o nhËn thøc vµ n¨ng lùc cÇn thiÕt nh»m thùc hiÖn vµ duy tr× HTQLMT ch­a ®­îc Trung t©m thiÕt lËp. Ph­¬ng ¸n ®Ò xuÊt: M« h×nh x©y dùng ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o trong HTQLMT cña Trung t©m theo tiªu chuÈn ISO 14001 ®­îc tr×nh bµy ë h×nh 6. X¸c ®Þnh nhu cÇu ®µo t¹o Xem xÐt nhu cÇu ®µo t¹o LËp kÕ ho¹ch ®µo t¹o Xem xÐt kÕ ho¹ch ®µo t¹o ChuÈn bÞ ®µo t¹o §µo t¹o §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®µo t¹o C¶i tiÕn ®µo t¹o KÕt thóc Kh«ng chÊp nhËn ChÊp nhËn Kh«ng ®¹t §¹t H×nh 6: X©y dùng ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o 4.2.4.3. Th«ng tin liªn l¹c (§iÒu 4.4.3) T×nh h×nh thùc hiÖn t¹i Trung t©m: C¸c th«ng tin m«i tr­êng ph¶i ®­îc phæ biÕn réng r·i trong néi bé Trung t©m ®ång thêi ph¶i cËp nhËt, tiÕp cËn vµ ®¸p øng c¸c th«ng tin bªn ngoµi. Do vËy,Trung t©m ph¶i thiÕt lËp thñ tôc vÒ th«ng tin liªn l¹c néi bé còng nh­ th«ng tin bªn ngoµi vÒ c¸c vÊn ®Ò m«i tr­êng. Nh­ng cho ®Õn hiÖn nay, thñ tôc nµy vÉn ch­a ®­îc thiÕt lËp. Ph­¬ng ¸n ®Ò xuÊt: TiÕp nhËn th«ng tin Xem xÐt, xö lý Thùc hiÖn/ So¹n th¶o Xem xÐt Phóc ®¸p KÕt thóc §¹t Kh«ng ®¹t Sai §óng + M« h×nh x©y dùng hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c néi bé, bªn ngoµi ¸p dông cho Trung t©m thùc nghiÖm Tam HiÖp ®­îc tr×nh bµy ë h×nh 7, h×nh 8. H×nh 7: Quy tr×nh th«ng tin víi bªn ngoµi + Ph­¬ng ph¸p thùc hiÖn: Tê tin, b¶ng tin Th­ B¸o c¸o hµng n¨m §µo t¹o M¹ng, ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng kh¸c. Th«ng tin tõ ban l·nh ®¹o/ EMR Tr­ëng bé phËn/ Ban m«i tr­êng KÕt thóc Nh©n viªn Thùc hiÖn/ ¸p dông TiÕp nhËn th«ng tin Xem xÐt, xö lý Thùc hiÖn KÕt thóc Sai §óng Nh©n viªn - L·nh ®¹o L·nh ®¹o - nh©n viªn H×nh 8: Quy tr×nh th«ng tin néi bé 4.2.4.4. T­ liÖu cña HTQLMT (§iÒu 4.4.4) T×nh h×nh thùc tÕ t¹i Trung t©m: Trung t©m ®ang trong giai ®o¹n lËp kÕ ho¹ch ®Ó thùc hiÖn ChÝnh s¸ch m«i tr­êng nªn ch­a thiÕt lËp ®­îc HÖ thèng tµi liÖu cña HTQLMT. Ph­¬ng ¸n ®Ò xuÊt: Nh»m m« t¶ nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n vµ mèi liªn kÕt gi÷a chóng (Sæ tay m«i tr­êng) vµ viÖn dÉn c¸c thñ tôc liªn quan, chóng t«i ®­a ra m« h×nh cÊu tróc hÖ thèng tµi liÖu cña HTQLMT cho Trung t©m nh­ ®­îc tr×nh bµy ë h×nh 9. Tµi liÖu cña HTQLMT cã thÓ ®­îc lµm d­íi d¹ng b¶n cøng hay b¶n ®iÖn tö. Sæ tay QLMT Thñ tôc m«i tr­êng Quy ®Þnh/ h­íng dÉn Hå s¬ m«i tr­êng H×nh 9: HÖ thèng tµi liÖu * Néi dung cña Sæ tay m«i tr­êng: §Ò môc, ph¹m vi ¸p dông Néi dung Giíi thiÖu: + Tªn, ®Þa chØ cña Trung t©m + LÜnh vùc ho¹t ®éng vµ lÞch sö + KiÓm so¸t, ph©n phèi vµ so¸t xÐt Sæ tay m«i tr­êng + Tãm t¾t ChÝnh s¸ch vµ môc tiªu m«i tr­êng CÊu tróc vµ tr¸ch nhiÖm C¸c yÕu tè c¬ b¶n cña ISO 14001 §Þnh nghÜa Môc lôc Phô lôc. * Thñ tôc m«i tr­êng: - Thñ tôc m«i tr­êng lµ nh÷ng chØ dÉn cô thÓ nh»m thùc hiÖn chÝnh s¸ch, môc tiªu, chØ tiªu m«i tr­êng vµ c¸c yªu cÇu cña HTQLMT nh»m kiÓm so¸t vµ gi¶m thiÓu c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng. Thñ tôc m«i tr­êng bao gåm: X¸c ®Þnh c¸c khÝa c¹nh m«i tr­êng Yªu cÇu ph¸p lý vµ c¸c yªu cÇu kh¸c §µo t¹o, nhËn thøc vµ n¨ng lùc Th«ng tin liªn l¹c KiÓm so¸t tµi liÖu KiÓm so¸t ®iÒu hµnh ChuÈn bÞ øng phã trong tr­êng hîp khÈn cÊp §o ®¹c vµ gi¸m s¸t Sù kh«ng phï hîp vµ hµnh ®éng kh¾c phôc phßng ngõa Hå s¬ §¸nh gi¸ néi bé. CÊu tróc cña thñ tôc m«i tr­êng: + Môc ®Ých + Ph¹m vi ¸p dông + Tr¸ch nhiÖm: §Ó thùc hiÖn thñ tôc + §Þnh nghÜa: liªn quan tíi kh¸i niÖm chung cÇn hiÓu + Tµi liÖu viÖn dÉn + Thñ tôc: nªu chi tiÕt hµnh ®éng cÇn thùc hiÖn ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu + Hå s¬: b»ng chøng cÇn duy tr× ®Ó chøng tá thñ tôc ®· ®­îc thùc hiÖn + Phô lôc: l­u ®å, chuÈn mùc cÇn ®­îc gi¶i thÝch s©u h¬n + Theo dâi thay ®æi: t×nh tr¹ng ban hµnh, söa ®æi cña thñ tôc. 4.2.4.5. KiÓm so¸t tµi liÖu (§iÒu 4.4.5) T×nh h×nh thùc tÕ t¹i Trung t©m: Trung t©m ch­a thiÕt lËp ®­îc c¸c thñ tôc kiÓm so¸t tÊt c¶ c¸c tµi liÖu mµ tiªu chuÈn nµy yªu cÇu. Ph­¬ng ¸n ®Ò xuÊt: Khi ®· cã hÖ thèng tµi liÖu, Trung t©m cã thÓ ¸p dông m« h×nh kiÓm so¸t tµi liÖu néi bé/ bªn ngoµi ®­îc tr×nh bµy ë h×nh 10 cho Trung t©m m×nh. X¸c ®Þnh yªu cÇu ban hµnh tµi liÖu/ söa ®æi tµi liÖu Xem xÐt viÖc ban hµnh/ söa ®æi tµi liÖu ViÕt nh¸p/ söa ®æi tµi liÖu Phª duyÖt Ph©n phèi tµi liÖu Thùc hiÖn/ ¸p dông KÕt thóc Sai §óng Th«ng b¸o tíi ng­êi yªu cÇu H×nh 10: KiÓm so¸t tµi liÖu néi bé/ bªn ngoµi 4.2.4.6. KiÓm so¸t ®iÒu hµnh (§iÒu 4.4.6) T×nh h×nh thùc tÕ t¹i Trung t©m: Trung t©m ®· cã c¸c h­íng dÉn kiÓm so¸t c¸c thiÕt bÞ. Tuy nhiªn, Trung t©m l¹i ch­a cã c¸c tµi liÖu vÒ kiÓm so¸t ho¸ chÊt, kiÓm so¸t chÊt th¶i r¾n ph¸t sinh vµ kiÓm so¸t nhµ thÇu. H­íng dÉn kiÓm so¸t thiÕt bÞ t¹i Trung t©m: C¸c thiÕt bÞ liªn quan tíi m«i tr­êng: + X¸c ®Þnh c¸c thiÕt bÞ g©y bôi vµ g©y ån + C¸c biÖn ph¸p xö lý ®èi víi c¸c thiÕt bÞ nµy + C¸ch thøc vËn hµnh ®Ó gi¶m thiÓu « nhiÔm + KiÓm tra, gi¸m s¸t ®Þnh kú. ThiÕt bÞ xö lý m«i tr­êng. C¸c thiÕt bÞ ¸p lùc: + Danh môc + KiÓm ®Þnh + B¶o d­ìng + §iÒu kiÖn vËn hµnh thiÕt bÞ (Hå s¬ lý lÞch m¸y, ®iÒu kiÖn ®èi víi ng­êi sö dông) + KiÓm tra ®Þnh kú + Hå s¬. C¸c thiÕt bÞ PCCC: + Danh s¸ch c¸c thiÕt bÞ PCCC + KiÓm ®Þnh + B¶o d­ìng, thay thÕ. Ph­¬ng ¸n ®Ò xuÊt: Tiªu chuÈn ISO 14001 yªu cÇu Trung t©m ph¶i cã kÕ ho¹ch kiÓm so¸t c¸c lo¹i ho¸ chÊt hiÖn cã, qu¶n lý chÊt th¶i r¾n vµ kiÓm so¸t nhµ thÇu ®Ó ®¶m b¶o cho c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý m«i tr­êng cña m×nh kh«ng ®i chÖch khái chÝnh s¸ch, môc tiªu vµ chØ tiªu m«i tr­êng. Ba m« h×nh kiÓm so¸t d­îc tr×nh bµy trong h×nh 11, 12, 13 sÏ gióp Trung t©m ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu, chØ tiªu m«i tr­êng ®· ®Ò ra. 4.2.4.7. Sù chuÈn bÞ s½n sµng vµ ®¸p øng víi t×nh tr¹ng khÈn cÊp (§iÒu 4.4.7) T×nh h×nh thùc tÕ t¹i Trung t©m: Trung t©m ®· thµnh lËp ®éi PCCC vµ ®Ò ra néi quy cho c«ng t¸c nµy nh­ng Trung t©m ch­a cã kÕ ho¹ch cho viÖc øng cøu trong ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng kh«ng b×nh th­êng, c¸c rñi ro vµ tai n¹n trong tr­êng hîp sau: bôc hoÆc r¸ch tói läc bôi, næ thiÕt bÞ s¶n xuÊt... X¸c ®Þnh c¸c lo¹i ho¸ chÊt hiÖn cã KiÓm tra MSDS CËp nhËt danh môc ho¸ chÊt L­u kho, b¶o qu¶n VËn chuyÓn Sö dông ChÊt th¶i qu¶n lý theo thñ tôc kiÓm so¸t chÊt th¶i ChÊt th¶i r¾n ph¸t sinh Ph©n lo¹i Thu gom TËp kÕt VËn chuyÓn Xö lý/ tiªu huû KÕt thóc H×nh 11: KiÓm so¸t ho¸ chÊt H×nh 12: Qu¶n lý chÊt th¶i r¾n Ph­¬ng ¸n ®Ò xuÊt: Trung t©m ph¶i thiÕt lËp vµ duy tr× c¸c thñ tôc nh»m x¸c ®Þnh râ vµ ®¸p øng víi c¸c sù cè tiÒm Èn vµ t×nh tr¹ng khÈn cÊp nh»m ®Ò phßng vµ gi¶m nhÑ c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng mµ chóng cã thÓ g©y ra bao gåm viÖc lªn danh s¸ch c¸c nh©n viªn chñ chèt, c¸c kÕ ho¹ch hµnh ®éng, liªn l¹c víi néi bé vµ bªn ngoµi ®¸p øng kÞp thêi khi x¶y ra sù cè. Trung t©m cã thÓ ¸p dông m« h×nh ®­îc tr×nh bµy ë h×nh 14 ®Ó øng phã khi sù cè x¶y ra. Yªu cÇu m« t¶ c«ng viÖc vµ c¸ch thøc BVMT X©y dùng quy ®Þnh ®èi víi c¸c nhµ thÇu Ký kÕt hîp ®ång Theo dâi nhµ thÇu §¸nh gi¸ nhµ thÇu Sù cè B¸o ng­êi cã tr¸ch nhiÖm Xö lý t¹i chç KiÓm tra TËp trung ®éi gi¶i trõ sù cè KiÓm tra Häp kÕt thóc §¹t Kh«ng ®¹t §¹t Thùc hiÖn viÖc gi¶i trõ sù cè Kh«ng ®¹t Häp kÕt thóc H×nh 13: KiÓm so¸t nhµ thÇu H×nh 14: øng phã khi sù cè x¶y ra 4.2.5. KiÓm tra vµ hµnh ®éng kh¾c phôc (§iÒu 4.5) 4.2.5.1. Gi¸m s¸t vµ ®o ®¹c (§iÒu 4.5.1) -T×nh h×nh thùc tÕ t¹i Trung t©m: Gi¸m s¸t vµ ®o ®¹c lµ c«ng viÖc ®­îc tiÕn hµnh ®Ó xem xÐt HTQLMT ®­îc ¸p dông cã phï hîp hay kh«ng dùa vµo kÕt qu¶ gi¸m s¸t, ®o, kiÓm tra. Trung t©m còng ®· thuª c¬ quan bªn ngoµi ®Õn ®o ®¹c c¸c th«ng sè m«i tr­êng nh­ng Trung t©m ch­a thiÕt lËp thñ tôc gi¸m s¸t vµ ®o ®¹c c¸c th«ng sè m«i tr­êng còng nh­ ®¸nh gi¸ sù tu©n thñ luËt ph¸p vµ c¸c quy ®Þnh vÒ m«i tr­êng t­¬ng øng. Ph­¬ng ¸n ®Ò xuÊt: M« h×nh gi¸m s¸t vµ ®o ®¹c ®­îc tr×nh bµy ë h×nh 15. Quy tr×nh nµy nh»m gi¸m s¸t vµ ®o c¸c th«ng sè ho¹t ®éng liªn quan ®Õn m«i tr­êng, xem xÐt c¸c kÕt qu¶ ®o ®Ó ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn HTQLMT theo môc tiªu vµ chØ tiªu ®· ®Ò ra. LËp kÕ ho¹ch quan tr¾c vµ ®o ®¹c Quan tr¾c khÝ th¶i Quan tr¾c bôi Quan tr¾c n­íc th¶i Quan tr¾c chÊt th¶i r¾n So s¸nh TCVN5939 -1995 So s¸nh TCVN5939 - 1995 So s¸nh TCVN6984 - 2001 Theo Q§ 3008 UBND TP Hµ Néi So s¸nh môc tiªu, chØ tiªu m«i tr­êng Kh«ng ®¹t Xem xÐt nguyªn nh©n, h­íng dÉn kh¾c phôc LËp b¸o c¸o vµ x©y dùng ch­¬ng tr×nh QLMT míi §¹t H×nh 15: Quy tr×nh gi¸m s¸t vµ ®o ®¹c 4.2.5.2. Sù kh«ng phï hîp vµ hµnh ®éng kh¾c phôc, phßng ngõa (§iÒu 4.5.2) T×nh h×nh thùc tÕ t¹i Trung t©m: Trung t©m ch­a thiÕt lËp c¸c thñ tôc x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n trong viÖc xö lý vµ ®iÒu tra sù kh«ng phï hîp, thñ tôc tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng nh»m gi¶m nhÑ mäi ¶nh h­ëng ®· x¶y ra vµ nh»m ®Ò xuÊt vµ hoµn tÊt hµnh ®éng kh¾c phôc, phßng ngõa. Ph­¬ng ¸n ®Ò xuÊt: M« h×nh nh»m x¸c ®Þnh sù kh«ng phï hîp vµ ®­a ra c¸c hµnh ®éng kh¾c phôc vµ phßng ngõa ®èi víi HTQLMT ®­îc tr×nh bµy ë h×nh 16. X¸c ®Þnh sù kh«ng phï hîp Ghi thµnh v¨n b¶n KiÓm tra, ®¸nh gi¸ §¹t §¹t LËp biÖn ph¸p kh¾c phôc/ phßng ngõa Xem xÐt biÖn ph¸p X¸c ®Þnh nguyªn nh©n Kh«ng ®¹t Thùc hiÖn biÖn ph¸p kh¾c phôc/ phßng ngõa sù kh«ng phï hîp Kh«ng ®¹t H×nh 16: Sù kh«ng phï hîp vµ hµnh ®éng kh¾c phôc, phßng ngõa 4.2.5.3. Hå s¬ (§iÒu 4.5.3) T×nh h×nh thùc tÕ t¹i Trung t©m: C¸c hå s¬ liªn quan ®Õn HTQLMT vÉn ch­a ®­îc x¸c lËp. Ph­¬ng ¸n ®Ò xuÊt: Trung t©m ph¶i thiÕt lËp vµ duy tr× mét hÖ thèng hå s¬ vÒ m«i tr­êng ®¶m b¶o dÔ ®äc, dÔ ph©n ®Þnh, dÔ truy t×m vµ toµn bé hÖ thèng hå s¬ ph¶i ®­îc b¶o qu¶n tèt. C¸ch thøc kiÓm so¸t hå s¬ ®­îc m« t¶ trong h×nh 17. 4.2.5.4. §¸nh gi¸ hÖ thèng qu¶n lý m«i tr­êng (§iÒu 4.5.4) T×nh h×nh thùc tÕ t¹i Trung t©m: Trung t©m ®· tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ c¸c yÕu tè m«i tr­êng theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. Tuy nhiªn, do HTQLMT ch­a hoµn thiÖn nªn Trung t©m ch­a tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ néi bé HTQLMT. Ph­¬ng ¸n ®Ò xuÊt: Sau khi ®· hoµn thµnh c«ng t¸c x©y dùng HTQLMT, tµi liÖu ho¸ toµn bé hÖ thèng, b­íc tiÕp theo lµ Trung t©m tiÕn hµnh tù xem xÐt l¹i hÖ thèng cña m×nh, so s¸nh víi tiªu chuÈn nh»m x¸c ®Þnh hÖ thèng ®· ®¶m b¶o tu©n thñ mäi yªu cÇu cña tiªu chuÈn hay ch­a nh»m chuÈn bÞ cho c«ng t¸c ®¸nh gi¸ chøng nhËn. Môc nµy cña tiªu chuÈn yªu cÇu Trung t©m ph¶i x©y dùng vµ duy tr× ch­¬ng tr×nh ®¸nh gi¸ HTQLMT vµ c¸c thñ tôc cÇn thiÕt ®Ó x¸c ®Þnh xem liÖu hÖ thèng cã ho¹t ®éng theo ®óng yªu cÇu ®· ®Ò ra hay kh«ng. §Ó ch­¬ng tr×nh ®¸nh gi¸ cã hiÖu qu¶, Trung t©m cÇn ph¶i: x©y dùng quy tr×nh vµ ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸; ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé ®¸nh gi¸; duy tr× c¸c hå s¬ liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸. C«ng viÖc cô thÓ trong c¸c qu¸ tr×nh nµy ®­îc thÓ hiÖn ë h×nh 18. 4.2.6. Xem xÐt l¹i cña ban l·nh ®¹o (§iÒu 4.6) T×nh h×nh thùc tÕ t¹i Trung t©m: + Ch­a x©y dùng thñ tôc xem xÐt l¹i cña ban l·nh ®¹o. + Ch­a tiÕn hµnh viÖc xem xÐt l¹i cña ban l·nh ®¹o. Ph­¬ng ¸n ®Ò xuÊt: Trung t©m cÇn x¸c ®Þnh thñ tôc xem xÐt l¹i cña l·nh ®¹o ®èi víi viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch, môc tiªu m«i tr­êng mµ Trung t©m ®· ®Ò ra ®ång thêi xem xÐt, ®¸nh gi¸, ®iÒu chØnh toµn diÖn HTQLMT nh»m ®¶m b¶o sù phï hîp, ®Çy ®ñ vµ hiÖu qu¶ liªn tôc cña hÖ thèng. ViÖn tr­ëng cÇn tiÕn hµnh xem xÐt l·nh ®¹o ®Þnh kú Ýt nhÊt 6 th¸ng 1 lÇn. C¸c néi dung sau cÇn ®­îc xem xÐt ®Ó l·nh ®¹o cao nhÊt cã thÓ n¾m ®­îc møc ®é hiÖu lùc cña HTQLMT: X©y dùng danh môc l­u hå s¬ m«i tr­êng LËp hå s¬ Ph©n lo¹i vµ s¾p xÕp hå s¬ L­u tr÷, b¶o qu¶n vµ tra cøu hå s¬ m«i tr­êng Huû hå s¬ m«i tr­êng LËp kÕ ho¹ch ®¸nh gi¸ ChuÈn bÞ ®¸nh gi¸ TiÕn hµnh ®¸nh gi¸ Hµnh ®éng kh¾c phôc sù kh«ng phï hîp KiÓm tra hµnh ®éng kh¾c phôc KÕt thóc §¹t Kh«ng ®¹t H×nh 17: KiÓm so¸t hå s¬ H×nh 18: §¸nh gi¸ hÖ thèng qu¶n lý m«i tr­êng + KÕt qu¶ cña cuéc ®¸nh gi¸ gÇn nhÊt. + C¸c sù kh«ng phï hîp vÒ m«i tr­êng ®­îc ph¸t hiÖn. + T×nh h×nh thùc hiÖn/ triÓn khai môc tiªu, chØ tiªu, ch­¬ng tr×nh QLMT. + C¸c khiÕu n¹i vÒ m«i tr­êng. + T×nh h×nh thùc hiÖn HTQLMT t¹i c¸c X­ëng. + Xem xÐt møc ®é ®¸p øng c¸c yªu cÇu ph¸p luËt vµ c¸c yªu cÇu kh¸c (kÕt qu¶ ®o ®¹c,... ). Sau khi xem xÐt, ViÖn tr­ëng cÇn cã sù ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm cô thÓ, cung cÊp kinh phÝ (cÇn thiÕt) ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò m«i tr­êng cßn tån ®äng. KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ KÕt luËn Qua qu¸ tr×nh ph©n tÝch thùc tr¹ng ho¹t ®éng, s¶n xuÊt, kinh doanh còng nh­ m«i tr­êng vµ nghiªn cøu x©y dùng HTQLMT cho Trung t©m thùc nghiÖm Tam HiÖp, chóng t«i ®­a ra mét sè kÕt luËn sau: - ThuËn lîi cña Trung t©m trong viÖc x©y dùng vµ ¸p dông HTQLMT theo tiªu chuÈn ISO 14001: L·nh ®¹o cam kÕt, ñng hé viÖc x©y dùng hÖ thèng, nhËn thøc vÒ BVMT trong Trung t©m lµ cao, cã sù trî gióp vÒ chuyªn m«n tõ c¬ quan bªn ngoµi... - Khã kh¨n cña Trung t©m: Tµi chÝnh h¹n hÑp, thiÕu c¸c thiÕt bÞ phßng chèng vµ kiÓm so¸t « nhiÔm, cã nhiÒu lo¹i h×nh nghiªn cøu vµ s¶n xuÊt... - MÆc dï cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, nh­ng nhËn thøc s©u s¾c vÒ c¸c vÊn ®Ò m«i tr­êng, Trung t©m ®ang nç lùc lËp kÕ ho¹ch, tiÕn tíi x©y dùng mét HTQLMT hoµn thiÖn. Nh÷ng c«ng viÖc mµ Trung t©m ®· lµm ®­îc so víi yªu cÇu cña ISO 14001 lµ: ®­a ra chÝnh s¸ch m«i tr­êng; môc tiªu, chØ tiªu m«i tr­êng; x¸c ®Þnh c¸c khÝa c¹nh m«i tr­êng vµ c¸c yªu cÇu kh¸c; x¸c ®Þnh c¬ cÊu tr¸ch nhiÖm trong viÖc x©y dùng vµ ¸p dông HTQLMT; lËp ra mét kÕ ho¹ch cô thÓ cho viÖc x©y dùng hÖ thèng. HiÖn t¹i, Trung t©m ®· l¾p ®Æt vµ ®ang vËn hµnh hÖ thèng xö lý khÝ th¶i ë hÇu hÕt c¸c ph©n x­ëng. TiÕn tíi Trung t©m sÏ l¾p ®Æt, x©y dùng hÖ thèng xö lý chÊt th¶i (n­íc th¶i, chÊt th¶i r¾n) nh»m gi¶m thiÓu « nhiÔm. - ViÖc triÓn khai x©y dùng HTQLMT theo ISO 14001 cho Trung t©m thùc nghiÖm Tam HiÖp lµ rÊt cÇn thiÕt nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh (cã nhiÒu ®¬n ®Æt hµng, ®Ò tµi nghiªn cøu... ) còng nh­ tu©n thñ c¸c yªu cÇu ph¸p luËt ViÖt Nam vµ kh«ng ngõng n©ng cao uy tÝn cña Trung t©m, cña ViÖn nghiªn cøu Má vµ LuyÖn kim. - Nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu ®­a ra trong kho¸ luËn cã thÓ gióp ®Èy nhanh qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ¸p dông HTQLMT theo tiªu chuÈn ISO 14001 t¹i Trung t©m vµ ®­îc l·nh ®¹o Trung t©m sö dông tham kh¶o. KiÕn nghÞ - §Ó ®¹t ®­îc chøng chØ ISO 14001 cho HTQLMT vµo thêi gian theo ®óng kÕ ho¹ch ®· ®Æt ra, Trung t©m cÇn tiÕn hµnh x©y dùng hÖ thèng tµi liÖu vµ tõng b­íc ¸p dông HTQLMT cho Trung t©m m×nh. HiÖu qu¶ cña HTQLMT phô thuéc vµo viÖc thùc hiÖn cam kÕt cña l·nh ®¹o: cung cÊp nguån lùc vÒ tµi chÝnh, con ng­êi; thay ®æi c«ng nghÖ ë mét sè c«ng ®o¹n nhÊt ®Þnh; ®µo t¹o n©ng cao nhËn thøc cho c«ng nh©n viªn; ®Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng. - C¸c c¬ quan khoa häc kü thuËt ph¶i hç trî c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ Trung t©m nãi riªng trong qu¸ tr×nh x©y dùng HTQLMT theo ISO 14001 còng nh­ cung cÊp c¸c dÞch vô ®o ®¹c, gi¸m s¸t... - C¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc cã liªn quan cÇn ®­a ra c¸c quy ®Þnh b¾t buéc. Tr­íc hÕt lµ ®èi víi tæng c«ng ty lín vµ c¸c doanh nghiÖp cã nguån th¶i lín ph¶i x©y dùng HTQLMT theo tiªu chuÈn ISO 14001. Tuy nhiªn tr­íc m¾t cÇn cã chÝnh s¸ch ­u ®·i, khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ®¹t chøng chØ ISO 14001. - T¨ng c­êng sù hîp t¸c quèc tÕ gióp c¸c doanh nghiÖp thuËn lîi h¬n trong viÖc ¸p dông HTQLMT ë ViÖt Nam. - Sù hîp t¸c gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong cïng mét lÜnh vùc c«ng nghiÖp, ë trªn cïng mét vÞ trÝ ®Þa lý vµ kÕt hîp ¸p dông hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng cã thÓ gióp lµm gi¶m c¸c chi phÝ cho viÖc ¸p dông HTQLMT. - CÇn cã h×nh thøc tuyªn truyÒn ®Ó ng­êi d©n nhËn thøc ®­îc lîi Ých mµ hä cã ®­îc khi c¸c doanh nghiÖp x©y dùng HTQLMT theo tiªu chuÈn ISO 14001. Tõ ®ã t¹o ra mét phong trµo cho viÖc tiªu thô s¶n phÈm xanh, thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp ch­a x©y dùng HTQLMT theo tiªu chuÈn ISO 14001 ph¶i x©y dùng hÖ thèng qu¶n lý nµy. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng (2001), C¸c tiªu chuÈn nhµ n­íc ViÖt Nam vÒ m«i tr­êng, Hµ Néi. 2. Ban kü thuËt Tiªu chuÈn TCVN/TC/207 Qu¶n lý m«i tr­êng (2002), C¸c tiªu chuÈn nhµ n­íc ViÖt Nam – HÖ thèng qu¶n lý m«i tr­êng. 3. Côc M«i Tr­êng, C¸c tiªu chuÈn qu¶n lÝ m«i tr­êng ISO - 14001 vµ thùc hiÖn ®èi víi c¸c xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng ph¸t triÓn. 4. L­u §øc H¶i (2000), Qu¶n lý m«i tr­êng cho sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng, Gi¸o tr×nh gi¶ng d¹y, NXB §¹i häc Quèc gia. 5. NguyÔn §×nh TuÊn (2000), B­íc ®Çu nghiªn cøu ¸p dông hÖ thèng qu¶n lý m«i tr­êng khu c«ng nghiÖp theo ISO 14001 ë ViÖt Nam, Kho¸ luËn tèt nghiÖp hÖ ®¹i häc chÝnh quy. 6. NguyÔn TiÕn Dòng, Lª V¨n Khoa, NguyÔn Ngäc Sinh, (1998), ChiÕn l­îc vµ chÝnh s¸ch m«i tr­êng, NXB §¹i häc Quèc gia Hµ Néi. 7. Ph¹m §øc Uý (2002), B­íc ®Çu nghiªn cøu x©y dùng hÖ thèng qu¶n lý m«i tr­êng theo tiªu chuÈn ISO 14001 cho c«ng ty Vietubes ë Bµ RÞa Vòng Tµu, Kho¸ luËn TN hÖ chÝnh quy. 8. Ph¹m Tr­êng S¬n (2000), Nghiªn cøu kh¶ n¨ng ¸p dông hÖ thèng qu¶n lÝ m«i tr­êng theo tiªu chu©n ISO - 14001 cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá t¹i ViÖt Nam, LuËn ¸n Th¹c SÜ khoa häc m«i tr­êng, Khoa M«i tr­êng. 9. Tæng côc tiªu chuÈn ®o l­êng chÊt l­îng, Awareness of ISO 14001. 10. Trung t©m Chøng nhËn Phï hîp Tiªu chuÈn QUACERT (1996), H­íng dÉn diÔn gi¶i ISO 14001. 11. Trung t©m thùc nghiÖm Tam HiÖp (2002), B¸o c¸o ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng. 12. Veena Jha (2002), TiÕp cËn m«i tr­êng trong th­¬ng m¹i ViÖt Nam - United Nations. Môc Lôc Danh môc b¶ng biÓu B¶ng 1: Tû lÖ c¸c doanh nghiÖp cña c¸c khu vùc trªn thÕ giíi nhËn chøng chØ ISO 14000 8 B¶ng 2: KÕ ho¹ch thùc hiÖn ISO 14001 cña Trung t©m thùc nghiÖm Tam HiÖp 16 B¶ng 3: Danh s¸ch c¸c khÝa c¹nh m«i tr­êng vµ t¸c ®éng m«i tr­êng 19 B¶ng 4: Tiªu chÝ ®¸nh gi¸ khÝa c¹nh m«i tr­êng 20 B¶ng 5: Danh s¸ch vµ néi dung c¸c yªu cÇu ph¸p luËt vµ c¸c yªu cÇu kh¸c 21 Danh môc h×nh vÏ H×nh 1: Ph©n lo¹i bé tiªu chuÈn ISO - 14001 theo quan ®iÓm ®¸nh gi¸ 4 H×nh 2: M« h×nh HTQLMT theo ISO - 14001 9 H×nh 3: S¬ ®å tæ chøc cña Trung t©m thùc nghiÖm Tam HiÖp 14 H×nh 4: L­u ®å c¸c khÝa c¹nh m«i tr­êng vµ thiªt lËp môc tiªu chØ tiªu 22 H×nh 5: X¸c ®Þnh vµ duy tr× c¸c yªu cÇu ph¸p luËt vµ c¸c yªu cÇu kh¸c 22 H×nh 6: X©y dùng ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o 30 H×nh 7: Quy tr×nh th«ng tin víi bªn ngoµi 31 H×nh 8: Quy tr×nh th«ng tin néi bé 32 H×nh 9: HÖ thèng tµi liÖu 33 H×nh 10: KiÓm so¸t tµi liÖu néi bé/bªn ngoµi 35 H×nh 11: KiÓm so¸t ho¸ chÊt ..............................................................................36 H×nh 12: Qu¶n lý chÊt th¶i r¾n .37 H×nh 13: KiÓm so¸t nhµ thÇu ..............................................................................37 H×nh 14: øng phã khi sù cè x¶y ra 38 H×nh 15: Quy tr×nh gi¸m s¸t vµ ®o ®¹c 39 H×nh 16: Sù kh«ng phï hîp vµ hµnh ®éng kh¾c phôc, phßng ngõa 40 H×nh 17: KiÓm so¸t hå s¬ ...................................................................................40 H×nh 18: §¸nh gi¸ hÖ thèng qu¶n lý m«i tr­êng 42