Tác động của việc ra nhập tổ chức thương mại thế giới WTO tới ngành thép Việt Nam

Lời nói đầu Hội nhập kinh tế quốc tế đã trở thành một xu hướng toàn cầu. Liên minh kinh tế, liên hết kinh tế không chỉ diễn ra ở một khu vực kinh tế, mà nó sảy ra trên toàn cầu. WTO là một tổ chức như thế. Hội nhập không phải chỉ là câu chuyện ra nhập để cùng quan hệ cùng trao đổi, đó là câu chuyện hội về hội nhập như thế nào, ảnh hưởng của hội nhập đến nền kinh tế, cơ hội và thách thức mà chúng ta gặp phải. Một năm qua, Việt Nam hội nhập vào tổ chức thương mại thế giới WTO, vậy cài mà chúng ta được là gì, cái chúng ta mất là gì? Đây không phải là vấn đề chỉ nhà nước mới quan tâm mà tất cả các doanh nghiệp trong nước đều quan tâm, tất cả các ngành, tất cả các lĩnh vực kinh tế. Với tốc độ tăng trưởng kinh tế 8.5%/năm, kinh tế Việt Nam đang có một sự khởi đầu tốt cho công cuộc hội nhập hay không? Thực tế tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, Việt Nam đang phải đối mặt với một tỷ lệ lạm phát đạt kỉ lục 12,6% , vậy phản ứng của Việt Nam trước tác động của hội nhập chưa tốt. Vấn đề đặt ra làm thế nào để tăng trưởng kinh tế phải là tăng trưởng bền vững. Có vậy mới mong Việt Nam phát triển cùng xu thế hội nhập như Trung Quốc, năm con rồng Châu á . Muốn vậy, bản thân từng ngành kinh tế phải chủ động trước cơ hội và thác thức thị trường đem lại bên cạnh sự hỗ trợ của các chính sách nhà nước. Bài viết này chọn đề tài "Tác động của việc ra nhập tổ chức thương mại thế giới WTO tới ngành thép Việt Nam" để xem xét đánh giá một khía cạnh nào đó của việc Việt Nam gia nhập WTO tới nền kinh tế nói chung, và ngành thép nói riêng. Có thể nói, năm qua cũng là một năm hết sức thăng trầm của ngành thép Việt Nam, với không ít các cơn sốt giá khiến cho các nhà thầu, chủ xây dựng phải lao đao. Vậy nguyên nhân là do đâu. Đặc biệt trong bối cảnh hội nhập kéo theo cạnh tranh gay gắt như hiện nay, liệu ngành thép Việt Nam có đứng vững hay không? CHƯƠNG I Những lí luận chung về tổ chức thương mại thế giới wto, nền kinh tế và nngành công nghiệp thép việt nam I. hội nhập wto - một xu hướng tất yếu. 1. Đôi nét về tổ chức thương mại thế giới wto Tổ chức thương mại thế giới WTO được thành lập ngày 1.1.1995, kế tục và mở rộng phạm vi điều tiết của tổ chức tiền thân của nó là Hiệp định chung về Thương mại và thuế quan (GATT). Chức năng: ã Mục đích quan trọng của WTO là hỗ trợ cho sự trao đổi suôn sẻ, tự do, công bằng và có thể dự đoán trước của thương mại thế giới, thông qua: ã Quản lí các hiệp định thương mại của WTO ã Là diễn đàn cho các đàm phán thương mại ã Xem xét chính sách thương mại của quốc gia ã Hỗ trợ các nước đang phát triển trong vấn đề về chính sách thương mại, thông qua hỗ trợ kĩ thuật và chương trình huấn luyện ã Hợp tác với các tổ chức quốc tế khá. Cơ cấu tổ chức : WTO hiện có 150 thành viên, chiếm khoảng 90% thương mại thế giới. Hiện có khoảng 30 quốc gia đang đàm phán để trở thành thành viên WTO. Các quyết định của WTO được thực hiện trên cơ sở đồng thuận bởi tất cả các thành viên. 2. Xu hướng hội nhập WTO Trong điều kiện kinh tế toàn cầu đang phát triển mạnh mẽ. Sự phân công lao đông dẫn tới sự chuyên môn hoá ngày càng sâu sắc và diễn ra không chỉ đối với một vùng hay một khu vực kinh tế mà diễn ra trên toàn cầu. Đối với các nước phát triển việc hội nhập là cơ hội để chuyển giao công nghệ, khai thác nguồn nguyên liệu, nguồn nhân công rẻ mạt của các quốc gia khác. Đối các nước đang phát triển và chậm phát triển thì hội nhập lại là cơ hội để thu hút vốn, khoa học công nghệ, cũng như trình độ quản lí để phát triển kinh tế. Trên thực tế đã có rất nhiều nước đi lên từ mở cửa hội nhập như Autralia, năm con rồng Châu á, ấn Độ 3. Việt Nam hội nhập WTO a. Tiến trình hội nhập WTO của Việt Nam Từ tháng 1 năm 1995 Việt Nam đã nộp đơn xin gia nhập WTO. Đến tháng 8 năm 1996 Việt Nam nộp “Bị vong lục về chính sách thương mại”. Trải qua ba vòng đàm phán (1998-2000, 2000-2002, 2002-2006), đến ngày 26 tháng 10 năm 2006 kết thúc vòng đàm phán đa phương cuối cùng. Và ngày 1.11.2006 Việt Nam đã chính thức trở thành thành viên thứ 150 của tổ chức thương mại thế giới WTO. . b. Kinh tế Việt Nam sau một năm gia nhập tổ chức thương mại thế giới WTO Gia nhập WTO là một xu hướng tất yếu vì thế chúng ta không thể đứng ngoài cuộc chơi. Chúng ta sẽ có cơ hội và thuận lợi bên cạnh những thách thức phải vượt qua. Theo các cam kết những hàng rào thưong mại sẽ được dỡ bỏ, các doanh nghiệp cùng với sản phẩm của Việt Nam có thể dễ dàng tiếp cận thị trường lớn trên thế giới như Mỹ, EU, Trung Quốc, và 149 nước thành viên WTO. Chúng ta sẽ có đượ luật chơi bình đẳng, sự cạnh tranh công bằng với các nước thành viên trong WTO.

doc48 trang | Chia sẻ: thanhnguyen | Lượt xem: 1659 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Tác động của việc ra nhập tổ chức thương mại thế giới WTO tới ngành thép Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
inh tÕ cïng tham gia. Ngoµi Tæng c«ng ty thÐp ViÖt nam vµ c¸c c¬ së quèc doanh thuéc ®Þa ph­¬ng vµ c¸c ngµnh, cßn cã c¸c liªn doanh, c¸c c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty100% vèn n­íc ngoµi vµ c¸c c«ng ty t­ nh©n. TÝnh ®Õn n¨m 2002, ViÖt Nam cã kho¶ng 50 doanh nghiÖp s¶n xuÊt thÐp x©y dùng ( chØ tÝnh c¸c c¬ së cã c«ng suÊt h¬n 5.000 tÊn/n¨m), trong ®ã cã 12 d©y chuyÒn c¸n, c«ng suÊt tõ 100.000 – 300.000 t¨n/n¨m. Sau gÇn 50 n¨m h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn, kh«ng ph¶i lµ thêi gian dµi cho mét ngµnh c«ng nghiÖp ®ßi hái mét tr×nh ®é c«ng nghÖ cao nhÊt ®Þnh, ngµnh thÐp ViÖt Nam vÉn cßn non trÎ so víi c«ng nghiÖp thÐp thÕ giíi. Nh­ng chóng ta còng ph¶i ghi nhËn nh÷ng thµnh tùu mµ nã ®· ®¹t ®­îc, ®Æc biÖt trong 10 n¨m ®æi míi 1995 – 2005, ®¹t ®­îc mét sè c¸c chØ tiªu sau: -LuyÖn thÐp lß ®iÖn ®¹t 500.000 tÊn/n¨m. - C«ng suÊt c¸n thÐp ®¹t 2,6 triÖu tÊn/n¨m (kÓ c¶ c¸c ®¬n vÞ ngoµi Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam ) - LuyÖn c¸n thÐp ®¹t 470.000 tÊn/n¨m. - C¸n thÐp ®¹t 760.000 tÊn/n¨m. - S¶n phÈm thÐp th« (phoi vµ thái ) huy ®äng ®­îc 78% c«ng suÊt thiÕt kÕ. -ThÐp c¸n dµi (thÐp trßn, thÐp thanh, thÐp h×nh nhá vµ võa) ®¹t tû lÖ huy ®éng 50% c«ng suÊt. -S¶n phÈm thÐp gia c«ng sau c¸n (èng hµn, t«n m¹ c¸c lo¹i) huy ®éng 90% c«ng suÊt. thùc tr¹ng cña ngµnh thÐp ViÖt nam T×nh h×nh s¶n xuÊt trong n­íc C¬ cÊu s¶n phÈm cña ngµnh thÐp hiÖn nay Hiªn nay ngµnh thÐp ViÖt Nam míi chØ s¶n xuÊt ®­îc c¸c lo¹i thÐp trßn, thÐp v»n (10 – 40mm), thÐp cuén (6 -10 mm), thÐp h×nh cì nhá, cì võa (gäi chung lµ s¶n phÈm dµi) phôc vô cho x©y dùng vµ gia c«ng, s¶n xuÊt èng hµn, t«n m¹, h×nh uèn nguéi, c¾t xÎ…tõ s¶n phÈm dÑt nhËp khÈu. C¸c s¶n phÈm dµi trong n­íc còng phÇn lín ®­îc c¸n tõ ph«i thÐp nhËp khÈu kh¶ n¨ng tù s¶n xuÊt ph«i thÐp trong n­íc cßn rÊt nhá bÐ, chØ ®¸p øng ®­îc kho¶ng 28%, cßn 72% nhu cÇu ph«i thÐp cho c¸c nhµ m¸y ®Òu ph¶i nhËp khÈu tõ bªn ngoµi. Trong n­íc ch­a cã nhµ m¸y c¸n thÐp dÑt (tÊm, l¸ c¸n nãng, c¸n nguéi). Ch­a cã c¬ së tËp trung chuyªn s¶n xuÊt ®Æc biÖt phôc vô chÕ t¹o c¬ khÝ. HiÖn nay chØ míi s¶n xuÊt 1 sè chñng lo¹i thÐp ®Æc biÖt víi quy m« nhá ë mét sè nhµ m¸y c¬ khÝ vµ nhµ m¸y thÐp cña tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam. Nh×n chung, do h¹n chÕ vÒ vèn ®Çu t­ vµ do thÞ tr­êng tiªu thô thÐp trong n­íc cßn qu¸ nhá bÐ, ngµnh hÐp ViÖt Nam míi chØ tËp trung ®Çu t­ vµ s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm thÐp dµi ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cÊp b¸ch trong n­íc. §©y lµ c¸c s¶n phÈm cã thuËn lîi vÒ thÞ tr­êng cÇn vèn ®Çu t­ Ýt, thêi gian x©y dùng nhµ m¸y ng¾n, hiÖu qu¶ ®Çu t­ t­¬ng ®èi cao, thu hót ®­îc nhiÒu ®èi t¸c n­íc ngoµi bá vèn liªn doanh. §èi víi c¸c s¶n phÈm thÐp dÑt do nhu cÇu thÞ tr­êng thÊp, trong khi ®Ó ®¶m b¶o hiÖu qu¶ th× yªu cÇu c«ng suÊt nhµ m¸y ph¶i ®ñ lín, cÇn vèn ®Çu t­ lín, hiÖu qu¶ ®Çu t­ ch­a cao nªn Ýt hÉp dÉn c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi ®Çu t­ liªn doanh, b¶n th©n ngµnh thÐp hiÖn nay thiÕu ®ång bé, mÊt c©n ®èi gi÷a ph«i thÐp vµ c¸n thÐp, gi÷a c¬ cÊu mÆt hµng ( thÐp x©y dùng vµ thÐp phôc vô chÕ t¹o c¬ khÝ ) vµ c¬ cÊu chÊt l­îng s¶n phÈm. Tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ, trang thiÕt bÞ Ngµnh thÐp ViÖt Nam hiÖn nay cã n¨ng lùc s¶n xuÊt thùc tÕ kho¶ng 2,6 triÖu tÊn thÐp c¸n/n¨m (thÐp x©y dùng ); 0,5 – 0,6 triÖu tÊn ph«i thÐp b»ng lß ®iÖn (ph«i thÐp vu«ng vµ c¶ thái ®óc cì nhá ). VÒ tr×nh ®é c«ng nghÖ chia lµm 4 møc sau: Lo¹i t­¬ng ®èi hiÖn ®¹i: Gåm c¸c d©y chuyÒn c¸n thÐp liªn tôc cña 2 c«ng ty liªn doanh VINA KYOEI, VPS vµ mét sè d©y chuyÒn c¸n thÐp míi sÏ x©y dùng trong thêi gian gÇn ®©y. Lo¹i trung b×nh: Bao gåm c¸c d©y chuyÒn c¸n b¸n liªn tôc nh­ Vinausteel, NatSteelvina, T©y §«, Biªn Hoµ, Thñ §øc (SSC), Gia Sµng, L­u X¸ (TISCO) vµ c¸c c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty t­ nh©n (Vinatafong, Nam §«, H¶I Phßng…) Lo¹i l¹c hËu: bao gåm c¸c d©y chuyÒn c¸n thñ c«ng mini cña c¸c nhµ m¸y Nhµ BÌ, Thñ §øc, T©n ThuËn, ThÐp §µ N½ng, ThÐp MiÒn Trung Vµ c¸c c¬ së kh¸c ngoµi Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam. Lo¹i rÊt l¹c hËu: Gåm c¸c d©y chuyÒn c¸n thÐp mini cã c«ng suÊt nhá (<20.000 tÊn/n¨m). Nguyªn vËt liÖu §Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt, nh÷ng nguyªn liÖu cÇn thiÕt bao gåm qÆng s¾t lµ nguyªn liÖu chÝnh, c¸c tæ hîp c¸c bon, cïng mét sè c¸c nhiªn liÖu nh­ ®iÖn, chÊt ®èt (chñ yÕu lµ than cèc ). ë ViÖt Nam c¸c nguån nguyªn liÖu nµy kh«ng hiÕm song kh¶ n¨ng khai th¸c th× l¹i bÞ h¹n chÕ, dÉn ®Õn chóng ta vÉn ch­a chñ ®éng ®­îc nguån nguyªn liÖu ®Çu vµo. ViÖt Nam ch­a tù s¶n xuÊt ®­îc ph«i thÐp, thÐp c¸n dÑt, phÇn lín ph¶i nhËp khÈu. Râ rµng vÒ tiÒm lùc ph¸t triÓn, ngµnh thÐp ViÖt NamvÉn h¬n h¼n nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi. L¹i cã nguån nh©n c«ng rÎ, nh­ng chóng ta vÉn ch­a cã n¨ng lùc khai th¸c ®­îc hÕt kh¶ n¨ng vèn cã cña m×nh. ChÊt l­îng s¶n phÈm ChÊt l­îng s¶n phÈm c¸n thÐp x©y dùng cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam vµ khèi liªn doanh nh×n chung kh«ng thua kÐm s¶n phÈm nhËp khÈu.ChØ cã c¸c s¶n phÈm cña c¬ së s¶n xuÊt nhá (<20.000 tÊn/n¨m), ®Æc biÖt lµ c¸c c¬ së cã kh©u luyÖn thÐp thñ c«ng chÊt l­îng kÐm vµ kh«ng ®¹t yªu cÇu. §¸nh gi¸ thùc tr¹ng s¶n xuÊt thÐp ViÖt Nam Nh÷ng n¨m qua tuy ngµnh thÐp ®· ®­îc ®Çu t­ ®¸ng kÓ vµ cã b­íc ph¸t triÓn t­¬ng ®èi kh¸ m¹nh (c¶ quèc doanh vµ ngoµi quèc doanh), ®· ®¹t ®­îc tèc ®é t¨ng tr­ëng kh¸ cao, cã tiÒm lùc gÊp hµng chôc lÇn so víi n¨m 1990 vµ ®¹t s¶n l­îng trªn 1 triÖu tÊn/n¨m. Song ngµnh thÐp vÉn cßn trong t×nh tr¹ng kÐm ph¸t triÓn so víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, thÓ hiÖn qua c¸c mÆt: Trang thiÕt bÞ cã qui m« nhá, phæ biÕn thuéc thÕ hÖ cò, l¹c hËu, tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ møc ®é tù ®éng ho¸ thÊp. Trong khi tr×nh ®é c«ng nghÖ s¶n xuÊt thÐp trªn thÕ giíi ®· ®¹t ®­îc tr×nh ®é c«ng nghÖ Fastmelt. Fastmelt lµ c«ng nghÖ quay lß khÐp kÝn víi ­u ®iÓm lµ tiÕt kiÖm n¨ng l­îng vµ tËn thu thÐp trong quÆng vµ kh«ng cÇn dïng than cèc. §©y ®­îc coi lµ mét trong nh÷ng m« h×nh luyÖ thÐp hiÖn ®¹i nhÊt hiÖn nay. C¬ cÊu mÆt hµng s¶n xuÊt hÑp, ®¬n ®iÖu (míi chØ c¸n c¸c s¶n phÈm dµi cì nhá vµ võa víi m¸c thÐp phæ biÕn lµ c¸cbon thÊp). L¹i chñ yÕu lµ c¸c s¶n phÈm thÐp phôc vô x©y dùng, dÉn ®Õn thõa mét c¸ch t­¬ng ®èi c¸c s¶n phÈm nµy trªn thi tr­êng. Trong khi c¸c dßng s¶n phÈm thÐp kh¸c l¹i l©m vµo t×nh tr¹ng thiÕu trÇm träng, g©y mÊt c©n ®èi c¬ cÊu s¶n phÈm cña ngµnh. §©y lµ mét trong nh÷ng yÕu ®iÓm trong qu¸ trinh ph¸t triÓn ngµnh thÐp . N¨ng lùc s¶n xuÊt ph«i thÐp qu¸ nhá bÐ, c¸c nhµ m¸y vµ c¬ së c¸n thÐp cßn phô thuéc nhiÒu vµo ph«i thÐp nhËp khÈu. Toµn bé s¶n phÈm c¸n dÑt trong n­íc ch­a tù s¶n xuÊt ®­îc mµ hoµn toµn ph¶i dùa vµo nhËp khÈu. Chi phÝ s¶n xuÊt cßn cao, n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, sè l­îng lao ®éng qu¸ ®«ng, gi¸ thµnh kh«ng æn ®Þnh (do lÖ thuéc qu¸ nhiÒu vµo nguyªn liÖu nhËp khÈu)nªn tÝnh c¹nh tranh kh«ng cao. Kh¶ n¨ng s¶n xuÊt s¶n phÈm thÐp cßn rÊt h¹n chÕ. Nh×n mét c¸ch tæng quan, ngµnh thÐp ViÖt Nam vÉn ë trong t×nhtr¹ng s¶n xuÊt nhá, manh món, ph©n t¸n , nÆng vÒ gia c«ng chÕ biÕn tõ ph«i vµ b¸n thµnh phÈm nhËp khÈu. Tr×nh ®é c«ng nghÖ thÊp, ch­a cã nhiÒu thiÕt bÞ hiÖn ®¹i tù ®éng cao, cÇn ph¶I ®­îc ®Çu t­ nhiÒu ®Î c¶i t¹o ph¸t triÓn, thay thÕ ®µn c¸c thiÕt bÞ cò l¹c hËu, míi cã thÓ ®¶m b¶o ®­îc tÝnh c¹nh tranh trong khi héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Nhu cÇu thÞ tr­êng trong n­íc ®èi víi ngµnh thÐp ThÐp lµ mét trong nh÷ng s¶n phÈm thiÕt yÕu cho c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Hµng tr¨m, hµng ngh×n c«ng tr×nh x©y dùng ®· vµ ®ang ®­îc tiÕn hµnh cÇn tíi thÐp x©y dùng. ChÝnh v× thÕ, nhu cÇu vÒ thÐp x©y dùng ®ang trë thµnh mét yªu cÇu cÊp b¸ch ®Æt ra ®èi víi ngµnh thÐp. Bªn c¹nh c¸c s¶n phÈm thÐp x©y dùng, thÐp c«ng nghiÖp, nhu cÇu thÐp chÕ t¹o m¸y còng ®ang dÇn t¨ng cao. HÖ thèng ph©n phèi thÐp Ngµnh thÐp ViÖt Nam ra ®êi vµ ph¸t triÓn ®· ®­îc gÇn 50 n¨m, song hÖ thèng ph©n phèi cña nã ch­a thùc sù ph¸t triÓn. Cã hai h×nh thøc ph©n phèi chñ yÕulµ : - ph©n phèi qua hÖ thèng chi nh¸nh cöa hµng trùc thuéc cña c«ng ty - ph©n phèi qua nhµ ph©n phèi Trong khi c«ng ty thÐp Th¸i Nguyªn th«ng qua hÖ thèng c¸c chi nh¸nh, cöa hµng trùc thuéc víi l­îng thÐp tiªu thô trªn 70%. PhÇn cßn l¹i ®­îc b¸n trùc tiÕp cho ng­íi tiªu dïng (th­êng lµ c¸c c«ng tr×nh lín). ThÐp MiÒn Nam vµ c¸c liªn doanh b¸n s¶n phÈm th«ng qua nhµ ph©n phèi. HÖ thèng bu«n b¸n cÊp 1 bao gåm 30 doanh nghiÖp nh­ Th¸i H­ng, S¬n Tr­êng, Xu©n Hoµ…Trong ®ã, VSC còng ph©n phèi th«ng qua nhµ ph©n phèi víi 5 c«ng ty, gåm 36 chi nh¸nh, xÝ nghiÖp vµ 50 cöa hµng. Doanh nghiÖp t­ nh©n Hoµ Ph¸t cã 3 ®¹i lÝ chÝnh ë Hµ Néi vµ mçi tØnh, thµnh kh¸c cã Ýt nhÊt mét nhµ ph©n phèi. Mçi ®¹i lÝ cÊp 1 nµy l¹i cã kho¶ng 18 – 20 cöa hµng nhá. ThÐp ViÖt ý b¸n hµng qua nhµ ph©n phèi trùc thuéc c«ng ty, c¸c c«n tr×nh vµ ®¹i lÝ víi h¬n 300 cöa hµng. Mét liªn doanh kh¸c lµ VinaKyoei giao hµng th«ng qua 15 tæng ®¹i lý. C¸c hÖ thèng ph©n phèi nµy chØ mang tÝnh chÊt trung gian mµ ch­a gi÷ ®óng vai trß cña nã lµ cÇu nèi gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. C¸c nhµ s¶n xuÊt kh«ng kiÓm so¸t ®­îc c¸c hÖ thèng ph©n phèi ( phÇn lín c¸c doanh nghiÖp chØ kiÓm so¸t ®­îc ®Õn ®¹i lÝ cÊp 3 ) dÉn ®Õn kh«ng kiÓm so¸t ®­îc gi¸ b¸n cuèi cïng. S¶n phÈm qua nhiÒu kh©u trung gian míi ®Õn ®­îc tay ng­êi tiªu dïng cuèi cïng. Nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng trªn: Thø nhÊt lµ do c¸c nhµ s¶n xuÊt kh«ng cã kÕ ho¹ch ph¸t triÓn c¸c nhµ b¸n bu«n nhá v× ®©y lµ ®èi t­îng kh¸ch hµng kh«ng th­êng xuyªn cña nhµ s¶n xuÊt, khi hµng thiÕu c¸c nhµ bu«n míi trùc tiÕp ®Õn c«ng ty ®Ó mua, h¬n n÷a hä hay th­êng yªu cÇu tr¶ chËm trong khi vèn ø ®éng lµ rÊt lín. Thø hai, c¸c nhµ s¶n xuÊt kh«ng muèn thµnh lËp nhµ ph©n phèi cÊp 3 v× ph¶i huy ®éng nhiÒu nh©n c«ng chi phÝ lín, cßn ®Ó bªn ngoµi ®¶m nhiÖm th× kh«ng mÊy hiÖu qu¶ v× kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña nh÷ng cöa hµng nµy th­êng rÊt yÕu. KÕt qu¶ lµ thÐp ®Õn tay ng­êi tiªu dïng cuèi cïng víi gi¸ cao mµ ng­êi ®­îc lîi kh«ng ph¶i lµ ng­êi s¶n xuÊt mµ lµ c¸c kh©u trung gian. Vµ thùc tÕ ®· cho thÊy cã nh÷ng giai ®o¹n gi¸ thÐp t¨ng cao v­ît ngoµi tÇm kiÓm so¸t cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Víi mét hÖ thèng ph©n phèi kh«ng hoµn h¶o nh­ hiÖn nay, ngµnh thÐp khã cã thÓ x©y dùng mét th­¬ng hiÖu tèt, nhÊt lµ khi kinh tÕ më cöa, ngµnh thÐp ch¾c ch¾n sÏ ph¶i ®èi mÆt víi c¸c s¶n phÈm thÐp nhËp khÈu t¸c ®éng cña viÖc gia nhËp wto tíi ngµnh thÐp viÖt nam ThÞ tr­êng trong n­íc bÞ thu hÑp Héi nhËp tøc lµ më cöa thÞ tr­êng trong n­íc, nã t¹o ®iÒu kiÖn cho hµng ho¸ n­íc kh¸c dÔ dµng ®­îc nhËp khÈu vµo thÞ tr­êng ViÖt Nam vµ ng­îc l¹i. §ã còng lµ mét xu h­íng tÊt yÕu ®èi víi ngµnh thÐp. Khi gia nhËp Tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi WTO, c¸c s¶n phÈm thÐp ViÖt Nam ch¾c ch¾n sÏ ph¶i ®èi mÆt víi c¸c s¶n phÈm thÐp thµnh phÈm tõ n­íc ngoµi, ®Æc biÖt lµ c¸c n­íc Hµn Quèc, Trung Quèc, §µi Loan, WTO, NhËt B¶n, c¸c n­íc ASEAN… Trong thÌp ViÖt Nam ®ang chÞu ph¶i søc Ðp kh«ng nhá tõ c¸c s¶n phÈm thÐp cña Trung Quèc. Ngay tõ nh÷ng n¨m 1999 – 2000, thÐp Trung Quèc ®· cã mÆt trªn thÞ tr­êng ViÖt Nam. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, Trung Quèc ®· trë thµnh mét quèc gia cã s¶n l­îng, vµ møc tiªu thô thÐp lín nhÊt thÕ giíi víi trªn 400 triÖu tÊn/n¨m, chiÕm tû träng 30% s¶n l­îng thÐp toµn cÇu. MÆc dï chi phÝ s¶n xuÊt thÐp t¹i Trung Quèc rÊt lín , s¶n l­îng thÐp d­ thõa gÊp kho¶ng trªn 10 lÇn s¶n l­îng thÐp ViÖt Nam nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Tuy nhiªn, Trung Quèc chØ h¹n chÕ ®Çu t­ c¸n thÐp, hoÆc xo¸ bá nhµ m¸y cã c«ng nghÖ s¶n xuÊt l¹c hËu, n»m gi¶m tiªu tèn n¨ng l­îng vµ b¶o vÖ m«i tr­êng. Cßn c¸c nhµ m¸y ®­îc ch¹y theo c«ng suÊt thiÕt kÕ, s¶n l­îng d­ thõa ®­îc khuyÕn khÝch xuÊt khÈu víi chÝnh s¸ch hç trî gi¸ thÝch øng, nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp thÐp më réng thÞ tr­êng mµ kh«ng chÞu nhiÒu søc Ðp vÒ chi phÝ, ®ñ søc c¹nh tranh vÒ gi¸. Vµ ViÖt Nam lµ mét lùa chän rÊt tèt cho gi¶i ph¸p thÞ tr­êng tiªu thô cña thÐp Trung Quèc. Lý do chÝnh ®Ó Trung Quèc lùa chon thi tr­¬ng ViÖt Nam lµ: Thùc tÕ, ngµnh c«ng nghiÖp thÐp ViÖt Nam ®ñ lín ®Ó ®¸p øng ®­îc nhu cÇu thÐp trong n­íc, nh­ng gi¸ th¸nh s¶n phÈm t­¬ng ®èi cao. Tõ tr­íc n¨m 1990, s¶n xuÊt thÐp cña ViÖt Nam ch­a bao giê v­ît qua 100.000 tÊn, nh÷ng n¨m ®Çu thËp kØ 90, ViÖt Nam ph¶i nhËp khÈu thÐp tõ Liªn X« cò víi sè l­îng lín nh»m ®¸p øng nhu cÇu sö dông thÐp trong n­íc kh«ng ngõng gia t¨ng lóc bÊy giê. Sau 15 n¨m ®æi míi lµ thêi gian ngµnh thÐp cã c¬ héi ph¸t triÓn, ®Çu t­ s¶n xuÊt. Tuy nhiªn, còng gièng nh­ c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn kh¸c, do kh«ng héi ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn vÒ n¨ng lùc tµi chÝnh, c¸c chÝnh s¸ch ®Çu t­ th­îng nguån…nªn c¸c lß luyÖn ph«i thÐp kh«ng thÓ ra ®êi, s¶n xuÊt thÐp chñ yÕu tËp trung vµo h¹ nguån, cung øng c¸c s¶n phÈm thÐp d©y, thÐp c©y cho x©y dùng, do ®ã nguån nguyªn liÖu vÉn ph¶I nhËp khÈu tõ 80% - 90%, víi møc thuÕ xuÊt nhËp khÈu 10%. §©y chÝnh lµ nguyªn nh©n khiÕn gi¸ thÐp trong n­íc cao gi¶m tÝnh c¹nh tranh so víi thÐp Trung Quèc nhËp khÈu ®­îc trî gi¸ mäi mÆt. Theo hiÖp héi thÐp ViÖt Nam, møc tiªu thô thÐp x©y dùng néi ®Þa n¨m 2006 kho¶ng 3,6 triÖu tÊn/n¨m vµo n¨m 2006, t¨ng 10% n¨m 2007 n©ng møc tiªu thô lªn 3,8 – 3,9 triÖu tÊn/n¨mvµ tiÕp tôc gia t¨ng vµo c¸c n¨m tiÐp theo. §©y lµ thÞ tr­êng tiÒm n¨ng, bªn c¹nh c¸c s¶n phÈm thÐp x©y dùng ®· cã trªn thÞ tr­êng cßn mét phÇn lín thÞ tr­êng thÐp chÕ t¹o, thÐp c¬ khÝ ch­a ®­îc khai th¸c. Bªn c¹nh ®ã, lîi thÕ vÒ mÆt vÞ trÝ ®Þa lÝ (ViÖt Nam lµ n­íc l¸ng giÒng ), sÏ rót ng¾n ®­îc ®é dµi qu·ng ®­êng vËn chuyÓn , do ®ã tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ. M«i tr­êng c¹nh tranh cña ngµnh thÐp ViÖt Nam kh«ng lµnh m¹nh. C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam tËn dông mäi c¬ héi ®Ó huû diÖt nhau cho môc dÝch tranh giµnh thÞ tr­êng néi ®Þa. §©y lµ c¬ héi ®Ó s¶n phÈm thÐp Trung Quèc nh¶y vµo cïng c¹nh tranh. ThÐp Trung Quèc vµo thÞ tr­êng ViÖt Nam, ®Èy ngµnh thÐp ViÖt Nam tr­íc nguy c¬ thÞ tr­êng néi ®Þa bÞ thu hÑp, trong khi c«ng suÊt mét sè lo¹i thÐp cßn ®ang d­ thõa nh­ thÐp x©y dùng (tõ 5 – 5,5 triÖu tÊn/n¨m). Thùc tÕ trong sè 3,6 triÖu tÊn thÐp tiªu thô t¹i thÞ tr­êng ViÖt Nam ®· cã kho¶ng 1,8 triÖu tÊn thÐp nhËp khÈu tõ thÞ tr­êng Trung Quèc. T×nh thÕ ®Æt ra ®èi víi thÐp néi ®Þa lµ c¸c ngµnh thÐp ph¶i cïng ®oµn kÕt , thèng nhÊt trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn v× lîi Ých chung trong ®iÒu kiÖn hÖ thèng ph¸p luËt cßn ch­a hoµn thiÖn , ngµnh thÐp cßn ch­a ®­îc h­ëng nh÷ng ©n huÖ nh­ tr­íc, tr¸nh t×nh tr¹ng “ gµ mÑ chí hoµi ®¸ nhau”. Ngành thÐp ViÖt Nam lao ®ao v× nguyªn liÖu nhËp khÈu. Tõ khi thµnh lËp ®Õn nay, ngµnh thÐp ViÖt Nam vÉn ch­a chñ ®éng ®­îcnguån nguyªn liÖu. TÝnh ®Õn n¨m 2005, ph«i thÐp s¶n xuÊt trong n­íc ®¹t 25% so víi nhu cÇu. Tr­íc ®©y, ngµnh thÐp ph¶i nhËp khÈu ph«i thÐp tõ Ukraina, Nga sau ®ã chuyÓn sang nhËp khÈu kho¶ng 60% l­îng ph«i thÐp tõ Trung Quèc. Do kh«ng chñ ®éng ®­îc nguån ph«i thÐp nªn ngµnh thÐp ViÖt Nam chÞu ¶nh h­ëng lín cña nh÷ng biÕn ®éng thÞ tr­êng thÕ giíi , ®Æc biÖt nh÷ng biÕn ®éng vÒ gi¸ ph«i thÐp. Tuy ®· chuyÓn h­íng nhËp khÈu ph«i thÐp sang ng­êi l¸ng giÒng Trung Quèc ®Ó gi¶m chi phÝ vËn chuyÓn , song tõ th¸ng 6 n¨m 2007, Trung Quèc ®· t¨ng thuÕ nhËp khÈu ph«i lªn 15% vµ dù kiÕn ®Çu n¨m 2008 sÏ t¨ng lªn tíi møc 25%. ViÖc t¨ng thuÕ nhËp khÈu ®ång nghÜa víi viÖc gi¸ thÐp thµnh phÈm sÏ t¨ng cao, lµm gi¶m kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña thÐp thµnh phÈm. Kh«ng chØ bÞ ¶nh h­ëng bëi gi¸ ph«i,mµ gi¸ c¸c nguyªn liÖu ®Çu vµo kh¸c còng cã ¶nh h­ëng lín ®Õn ngµnh thÐp ViÖt Nam. Bëi khi gi¸ cña c¸c nguyªn liÖu nµy t¨ng cao trùc tiÕp ¶nh h­ëng ®Õn gi¸ cña ph«i thÐp. C¸c nguyªn liÖu ®Çu vµo ®ã chñ yÕu lµ quÆng s¾t vµ than (nhiªn liÖu ®èt). Theo dù b¸o cña Bé n«ng nghiÖp vµ tµi nguyªn ¤xtralia, gi¸ c¸c nguyªn liÖu ®Çu vµo cña ngµnh thÐp ®ang cã xu h­íng gia t¨ng. Víi møc t¨ng tr­ëng kinh tÕ toµn cÇu dù b¸o ®¹t kho¶ng 4,6% trong n¨m 2008, nhu cÇu tiªu thô thÐp t¨ng cao, dÉn ®Õn nhu cÇu vÒ nguyªn liÖu ®Çu vµo gia t¨ng, lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµm cho gi¸ nguyªn liÖu ®Çu vµo còng t¨ng cao. Nhu cÇu quÆng s¾t toµn cÇu n¨m 2007 t¨ng 8%, dù b¸o n¨m 2008 t¨ng 7%. Riªng gi¸ quÆng s¾t trong n¨m tµi chÝnh 2007 -2008 cña NhËt B¶n ®· t¨ng 9,5%, lªn 82,73 UScent/tÊn ®èi víi quÆng tinh vµ t¨ng 104,30 UScent/tÊn ®èi víi quÆng côc. Cßn gi¸ than cèc ë mét sè n­íc cã xu h­íng gi¶m, song nã chØ lµ t×nh thÕ trong mét kho¶ng thêi gian ng¾n. Nh×n chung, nguyªn liÖu ®Çu vµo cña ngµnh thÐp thÕ giíi nãi chung ®ang cã xu h­íng gia t¨ng. Mçi khi gi¸ ph«i thÐp t¨ng cao lµ mét lÇn ngµnh thÐp ViÖt Nam l¹i lao ®ao. §iÓn h×nh lµ vµo nh÷ng th¸ng ®Çu n¨m 2007, do chÝnh s¸ch trî gi¸ cho ph«i thÐp còng nh­ thÐp thµnh phÈm xuÊt khÈu cña chÝnh phñ Trung Quèc , gi¸ ph«i thÐp nhËp khÈu cña Trung Quèc vµo ViÖt Nam cã h¬n gi¸ nhËp khÈu thÐp s¶n phÈm (thÐp cuén) 50USD/tÊn, ®· lµ mèi ®e do¹ ®èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt thÐp x©y dùng, v× nã lµm gi¶m kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña thÐp thµnh phÈm néi ®Þa. Mét sè doanh nghiÖp do muèn tr¸nh lç ®· gi¶m tû träng thÐp cuén vµ t¨ng tû träng thÐp thanh. Nh­ng v« h×nh dung l¹i t¹o ®iÒu kiÖn cho thÐp nhËp khÈu Trung Quèc trµn vµo. Nh­ vËy ngµnh thÐp ®· l©m vµo t×nh tr¹ng khã kh¨n nay l¹i cµng khã kh¨n h¬n. §ã lµ kh«ng kÓ ®Õn mét sè doanh nghiÖp ®· nhËp khÈu thÐp thµnh phÈm tõ Trung Quèc, sau lÊy th­¬ng hiÖu cña m×nh ®Ó b¸n ra thÞ tr­êng. ViÖc lµm nµy cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· t¹o c¬ héi cho thÐp Trung Quèc chiÕm lÜnh thÞ tr­êng ViÖt Nam . Mét nÒn c«ng nghiÖp mµ ph¶i phô thuéc vµo nguån nguyªn liÖu nhËp khÈu th× khã cã kh¶ n¨ng chñ ®éng vÒ gi¸ còng nh­ chÊt l­îng s¶n phÈm. V× thÕ mét yªu cÇu ®Æt ra lµ ngµnh thÐp ViÖt Nam ph¶i tõng b­íc kh¾c phôc ®­îc sù lÖ thuéc nµy míi mong cã thÓ ®øng v÷ng ngay trªn thÞ tr­êng néi ®Þa trong thêi k× héi nhËp. Gia nhËp tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi –gi¸ thÐp b¾t ®Çu t¨ng cao quy luËt gi¸ c¶ khi héi nhËp ViÖc më cöa thÞ tr­êng, mét xu thÕ tÊt yÕu lµ hµng ho¸ nhËp khÈu trµn vµo vµ kÕt qu¶ mµ nã mang l¹i lµ gi¸ c¶ thÞ tr­êng cña c¸c s¶n phÈm dÞch vô sÏ rÎ ®i mét c¸ch t­¬ng ®èi, ®Æc biÖt ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn xu h­íng ®ã lµ do, phÇn lín c¸c s¶n phÈm nhËp khÈu ®Òu cã mét n¨ng lùc canh tranh nhÊt ®Þnh so víi s¶n phÈm néi ®Þa. Lîi thÕ chñ yÕu c¸c s¶n phÈm ®ã ®¹t ®­îc lµ gi¸ c¶ thÊp. Do hä cã ®­îc tr×nh ®é c«ng nghÖ cao h¬n chóng ta ë mét møc ®é nµo ®ã dÉn ®Õn gi¸ thµnh thÊp h¬n. Mét thùc tÕ ph¶i thõa nhËn lµ c¸c ngµnh c«ng nghiªp cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn nãi chung vµ ë ViÖt Nam nãi riªng ®Òu rÊt thÊp. Vµ ®Ó cã thÓ c¹nh tranh ®­îc víi c¸c s¶n phÈm nhËp khÈu, s¶n phÈm néi ®Þa còng cã xu h­íng gi¶m gi¸ ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh. §iÒu ®ã buéc c¸c doanh nghiÖp cã chi phÝ s¶n xuÊt cao ph¶i t×m c¸ch h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Trong ®ã, viÖc øng dông thµnh tùu khoa häc kÜ thuËt míi sÏ mang l¹i hiÖu qu¶ cao vµ ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña c¸c doanh nghiÖp. Ngµnh thÐp ViÖt Nam ®i ng­îc l¹i víi quy luËt Êy: Thùc tÕ cho thÊy, ngµnh thÐp ViÖt Nam ®i ng­îc l¹i víi quy luËt Êy. Gi¸ thÐp b¾t ®Çu cã xu h­ãng gia t¨ng tõ ®Çu n¨m 2003. Th¸ng 10 n¨m 2007, gi¸ b¸n lÎ c¸c lo¹i thÐp x©y dùng liªn tôc t¨ng, trong khi søc tiªu thô l¹i kh«ng cã dÊu hiÖu gi¶m, ®· t¹o ra c¬n sèt gi¸ vµ khan hiÕm nguån cung, nhÊt lµ c¸c lo¹i thÐp cuén. Theo trung t©m Th«ng tin – Bé C«ng Th­¬ng, gi¸ b¸n c¸c lo¹i thÐp t¹i thêi ®iÓm ®ã dao ®éng tõ 10,050 – 11,875 triÖu ®ång/tÊn, t¨ng kho¶ng 170.000 – 400.000 ®ång/ tÊn. §Õn ®Çu n¨m 2008, gi¸ thÐp vÉn tiÕp tôc t¨ng cao. C¸c doanh nghiÖp ®· t¨ng tõ 100.000 – 400.000 ®ång/tÊn. HiÖn gi¸ thÐp cña c¸c doanh nghiÖp thuéc tæng c«ng ty ThÐp tõ 11.600.000 – 11.800.000 ®ång/tÊn ch­a cã VAT, cßn víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c ®· trªn 12.000.000 – 13.000.000 ®ång/tÊn. C«ng ty thÐp ViÖt ý cho biÕt gi¸ thÐp b¸n ra cña hä ®· lµ 13.000.000 ®ång/tÊn ch­a kÓ VAT. Cßn gi¸ thÐp trªn thÞ tr­êng cßn v­ît ng­ìng 15.000.000 ®ång/tÊn. Nguyªn nh©n cña t×nh tr¹nh gi¸ thÐp t¨ng cao Mét lµ do gi¸ ph«i thÐp trªn thÞ tr­êng thÕ giíi t¨ng cao. Gi¸ ph«i thÐp cuèi n¨m 2007 dao®éng ë møc 600 – 618 USD/tÊn. §Õn ®Çu n¨m 2008, gi¸ ph«I thÐp Trung Quèc chµo b¸n t¹i ViÖt Nam ®· t¨ng lªn 710 – 720 USD/tÊn. Nguång ph«i nhËp khÈu tõ Ucraina hay Nga còng ë møc 670 – 690 USD/tÊn nh­ng chi phÝ vËn chuyÓn cao do ®­êng xa. MÆc dï gi¸ ph«i thÐp cao xong c¸c doanh nghiÖp Trung Quèc cho biÕt nguån ph«i thÐp còng rÊt khan hiÕm, nhiÒu nhµ cung cÊp ®· t¹m ngõng vµ gi¶m xuÊt khÈu ph«i. C¸c nguyªn liÖu ®Çu vµo kh¸c nh­ quÆng s¾t sÏ t¨ng gi¸ 30%/tÊn, than mì t¨ng 20% vµ dÇu… Hai lµ do nhu cÇu vÒ thÐp ®Æc biÖt lµ thÐp x©y dùng t¨ng cao. MÆc dï c¸c c«ng ty thÐp ®ång lo¹t t¨ng gi¸, nh­ng nhiÒu ng­êi vÉn ®æ x« ®i mua. NhiÒu ®¹i lÝ kh«ng cßn hµng ®Ó b¸n. Nhu cÇu thÐp cho c¸c c«ng tr×nh x©y dùng chiÕm phÇn lín l­îng thÐp tiªu thô. ViÖc nhu cÇu thÐp t¨ng cao t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nhµ ®Çu c¬ t¨ng gi¸. Trong khi gi¸ xuÊt x­ëng cña c¸c nhµ s¶n xuÊt chØ ko¶ng 10.600- 11.200 ®ång/kg, th× ë c¸c ®¹i lÝ ®· bÞ ®Èy ®Õn 13.500- 14.000/kg. Theo nhiÒu chuyªn gia nhËn ®Þnh, nguyªn nh©n t¨ng gi¸, ch¸y hµng nhiÒu khi do c¸c nhµ ®Êu c¬ ®ång lo¹t tung tiÒn ra mua hµng, tr­íc th«ng tin giµ thÐp vÉn cßn tiÕp tôc t¨ng cao trong thêi gian tíi Ngµnh thÐp thu hót ®Çu t­ M«i tr­êng ®Çu t­ ®­îc c¶i thiÖn râ rÖt sau khi ViÖt Nam gia nhËp WTO vµ GDP t¨ng tr­ëng æn ®Þnh lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn viÖc thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi, trong ®ã cã ngµnh thÐp ViÖt Nam. Quy ho¹ch cña chÝnh phñ Ngµy 4 th¸ng 9 n¨m 2007, Thñ t­íng chÝnh phñ ®· cã QuyÕt ®Þnh sè 145/2007/Q§-TTg phª duyÖt Quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh thÐp ViÖt Nam giai ®äan 2007 – 2015, cã xÐt ®Õn n¨m 2025. Trªn c¬ së dùa vµo dù b¸o nhu cÇu thÐp thµnh phÈm ViÖt Nam n¨m 2010 lµ 11-12 triÖu tÊn; n¨m 2015 lµ 15-16 triÖu tÊn; n¨m 2025 kho¶ng 24-25 triÖu tÊn, quy ho¹ch ®­a ra môc tiªu giai ®o¹n 2007-2015 cÇn ®Çu t­ kho¶ng 8 tû USD ph¸t triÓn ngµnh thÐp, ®Õn n¨m 2015 ViÖt Nam xuÊt khÈu 0,5 triÖu tÊn thÐp c¸c lo¹i. Môc tiªu®Õn n¨m 2010, ViÖt Nam sÏ luyÖn ®­îc 3,5 triÖu tÊn ph«i/n¨m, vµ sÏ ®¹t ®Õn 12-15 triÖu tÊn/n¨m vµo n¨m 2025. §Æc biÖt, s¶n xuÊt thÐp thµnh phÈm dù kiÕn sÏ ®¹t 6,3 -6,5 triÖu tÊn vµo n¨m 2010; 11-12 triÖu tÊn n¨m 2015; 19-22 triÖu tÊn n¨m 2025. §Ó thùc hiÖn thµnh c«ng môc tiªu trªn, b¶n quy ho¹ch nhÊn m¹nh tíi viÖc tËp trung ®Çu t­ vµo 6 dù ¸n lín cña ngµnh thÐp giai ®o¹n 2007-2015. §ã lµ: liªn hîp thÐp Hµ TÜnh ( c«ng suÊt dù kiÕn 4,5 triÖu t Ên/n¨m, dù kiÕn ®I vµo s¶n xuÊt n¨m 2011); liªn hîp thÐp Dung QuÊt ( c«ng suÊt trªn 5 triÖu tÊn/n¨m, b¾t ®Çu giai ®o¹n 2 vµo n¨m 2011); dù ¸n nhµ m¸y c¸n thÐp nãng, nguéi, m¹ kÏm chÊt l­îng cao c«ng suÊt 3 triÖu tÊn/n¨m do POSCO (Hµn Quèc) lµm chñ ®Çu t­; dù ¸n nhµ m¸y thÐp cuén, thÐp c¸n nãng chÊt l­îng cao c«ng suÊt 2 triÖu tÊn/n¨m do liªn doanh ESSA cña Ên §é phèi hîp víi mét sè c«ng ty trong n­íc thùc hiÖn; Dù ¸n më réng C«ng ty Gang ThÐp Th¸i Nguyªn. Dù kiÕn vèn ®Çu t­ cho ngµnh thÐp giai ®o¹n 2007-2015 lªn tíi 10-12 tû USD, trong khi giai ®o¹n 2007-2015 cÇn kho¶ng 8 tû USD. Ngoµi ra, b¶n quy ho¹ch nhÊn m¹nh tíi viÖc ph¸t triÓm s¶n xuÊt gang lµo cao víi quy m« võa vµ nhá t¹i c¸c tØnh miÒn nói phÝa B¾c nh­ Lµo Cai, Tuyªn Quang, Cao B»ng, Hµ Giang, Yªn B¸i, B¾c K¹n víi tæng c«ng suÊt 1 triÖu tÊn/n¨m vµ hoµn thµnh c¸c dù ¸n thÐp dÑt… Nh×n chung, quy ho¹chph¸t triÓn ngµnh thÐp cña chÝnh phñ tËp chung chñ yÕu vµo c¸c s¶n phÈm thÐp c¸n, thÐp cuén (nh÷ng thµnh phÈm thÐp mµ hiÖn nay ch­a s¶n xuÊt ®­îc hoÆc søc c¹nh tranh kÐm). Trong b¶n quy ho¹ch cña chÝnh phñ kh«ng ®Ò cËp ®Õn dù ¸n ®Çu t­ vµo dù ¸n vµ thÐp c©y vµ thÐp cuén v× c«ng suÊt ®É v­ît gÊp ®«i nhu cÇu. C¸c c«ng tr×nh vµ dù ¸n ®Çu t­ nghµnh thÐp ®­îc c«ng bè tõ ®Çu n¨m 2007 ®Õn nay. C«ng tr×nh cña n­íc ngoµi vµ liªn doanh víi n­íc ngoµi: Nhµ m¸y cuén c¸n nßng liªn doanh gi÷a Tæng cong ty thÐp ViÖt Nam vµ TËp ®oµn ESSAR (Ên §é) t¹i Bµ RÞa – Vòng Tµu c«ng suÊt 2 triÖu tÊn, tæng ®Çu t­ trªn 500 triÖu USD. Nhµ m¸y c¸n nguéi 1,2 triÖu tÊn/n¨m vµ cuén c¸n nßng 3 triÖu tÊn/n¨m tæng ®Çu t­ trªn 1 tû USD cña TËp ®oµn POSCO (Hµn Quèc) t¹i Phó Mü, Bµ RÞa – Vòng Tµu. Nhµ m¸y Liªn hîp thÐp Hµ TÜnh liªn doanh gi÷a TËp ®oµn TATA(Ên §é) víi Tæng c«ng ty thÐp ViÖt NÈmn xuÊt thÐp cuén c¸n nãng, c¸n nguéi, thÐp tÊm… víi c«ng suÊt dù kiÕn 4.5 – 5 triÖu tÊn/n¨m, tæng ®Çu t­ kho¶ng 3,5 tû USD. Nhµ m¸y thÐp liªn hîp liªn doanh gi÷a TËp ®oµn thÐp POSCO (Hµn Quèc) víi tËp ®oµn Vinashin c«ng suÊt dù kiÕn 5 triÖu tÊn/n¨m s¶n xuÊt thÐp tÊm, thÐp cuén c¸n nãng, c¸n nguéi. Liªn hîp thÐp gi÷a C«ng ty ThÐp Jinna (Trung Quèc) víi Tycoon (§µi Loan – Trung Quèc) c«ng suÊt 5 triÖu tÊn ph«i/n¨m ®Çu t­ trªn 1 tû USD ë Dung QuÊt (Qu¶ng Ng·i). C«ng tr×nh ®Çu t­ trong n­íc: Nhµ m¸y luyÖn kim c«ng suÊt 300.000 tÊn/n¨m Cöu Long – Vin¸hin, khëi c«ng x©y dùng t¹i Yªn B¸i. Nhµ m¸y lß cao, lß ®iÖn ë H¶i Phßng cña C«ng ty Cp ThÐp V¹n Lîi, c«ng suÊt dù kiÕn 500.000 tÊn/n¨m. Nhµ m¸y liªn doanh gi÷a C«ng ty ThÐp V¹n Lîi vµ C«ng ty Th­¬ng m¹i vµ Kho¸ng s¶n Hµ TÜnh s¶n xuÊt ph«I thÐp. Nhµ m¸y thÐp V¹n Lîi ë B¾c K¹n s¶n xuÊt 500.000 tÊn ph«i/n¨m. ChØ trong kho¶ng mÊy th¸ng ®Çu n¨m 2007, ®Çu t­ vµo ngµnh thÐp ViÖt Nam t¨ng ®ét biÕn, kh«ng chØ bao gåm c¸c doanh nghiÖp vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi mµ cßn cã rÊt nhiÒu c¸c doanh nghiÖp trong n­íc ®· chøng tá møc ®é hÊp dÉn cña m«i tr­êng ®Çu t­ vµo ViÖt Nam nãi chung vµ ngµnh thÐp nãi riªng. C¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i ®­îc lîi nhiÒu h¬n doanh nghiÖp s¶n xu¸t Nöa ®Çu n¨m 2007, nhiÒu doanh nghiÖp ®· tróng lín b»ng viÖc nhËp khÈu thÐp thµnh phÈm tõ Trung Quèc vÕ b¸n. Theo sè liÖu thèng kª cña HiÖp héi thÐp ViÖt Nam, nÕu nh­ c¶ n¨m 2006, ViÖt Nam nhËp khÈu thÐp cuén cña Trung Quèc lµ 150.000 tÊn th× tÝnh tõ ®Çu n¨m 2007 tíi 15/04/2007, l­îng thÐp cuén nhËp tõ Trung Quèc ®· lªn ®Õn 190.000 tÊn. ChØ tÝnh riªng th¸ng 04/2007, c¸c doanh nghiÖp ®· nhËp khÈu 80.000 tÊn thÐp cuén. Cã 2 lÝ do ®Ó lÝ gi¶i cho viÖc nµy: N¨m 2007, gi¸ ph«i vµ thÐp thµnh phÈm thÕ giíi biÕn ®éng liªn tôc, Ýt cã n¨m nµo gi¸ mÆt hµng nµy l¹i biÕn ®éng kh«ng ngõng tõ ®Çu n¨m ®Õn cuèi n¨m 2007 nh­ vËy. §Çu n¨m 2007, gi¸ thÐp chØ ë møc 8,5 triÖu ®«ng/tÊn th× ®Õn cuèi n¨m t¨ng vät lªn ë møc 13-14 triÖu ®ång/tÊn, gi¸ ph«i thÐp th× t¨ng tø møc trªn 400 USD/tÊn ®Çu n¨m ®Õn cuèi n¨m ch¹m møc 700 USD/tÊn. Gi¸ thÐp trªn thÞ tr­êng thÕ giíi t¨ng m¹nh ®· ¶nh h­ëng tíi thÞ tr­êng thÐp trong n­íc, trong khi nhu cÇu thÐp trong n­íc th× kh«ng ngõng t¨ng m¹nh tõ 17-19%. Gi¸ ph«i thÐp nhËp khÈu tõ Trung Quèc n¨m 2007 cßn cao h¬n giµ thÐp thµnh phÈm, trong khi Trung Quèc lµ nguån nhËp khÈu ph« thÐp chñ yÕu cña thÐp ViÖt Nam. B¾t ®Çu tõ 1/6, Trung Quèc n©ng cao thuÕ nhËp khÈuph«i thÐp lªn 15%, thÐp thµnh phÈm 10%vµ bá hoµn toµn thuÕ thÐp thµnh phÈm xuÊt khÈu. ViÖc gi¸ ph«i thÐp t¨ng cao khiÕn chi gi¸ thÐp thµnh phÈm néi ®Þa t¨ng cao kh«ng cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh víi thÐp nhËp khÈu Trung Quèc . N¾m b¾t ®­îc th«ng tin thÞ tr­êng, c¶ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i ®Òu t¨ng c­êng nhËp khÈu ph«i thÐp vµ thÐp thµnh phÈm ngay tõ ®Çu n¨m. Theo sè liÖu tõ HiÖp héi thÐp ViÖt Nam, 6 th¸ng ®Çu n¨m 2007 l­îng ph«i thÐp nhËplµ 1.038.000 tÊn. Riªng trong th¸ng 5, l­îng ph«i thÐp nhËp klhÈu ®· lµ 385.000 tÊn ®¶m b¶o h¬n 1 th¸ng s¶n xuÊt víi gi¸ 485 USD/tÊn. Ngoµi ra c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt còng cßn l­îng tån kho h¬n 200.000 tÊn víi gi¸ thÊp. C¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i còng ®Èy m¹nh nhËp khÈu thÐp cuén tõ Trung Quèc. Trong th¸ng 5, c¸c hîp ®ång nhËp khÈu thÐp cuén liªn tôc ®­îc kÝ kÕt gi÷a c¸c doanh nghiÖp 2 n­ícvíi sè l­îng kho¶ng 120.000 tÊn vµ thÐp cuén kÝ kÕt trong th¸ng n¨m kÐo dµi hîp ®ång ®Õn tËn th¸ng 7 míi hÕt. ViÖc tÝch lòy 1 l­îng lín ph«i thÐp nhËp khÈu gi¸ thÊp vµ mét l­îng lín thÐp thµnh phÈm tån kho gi¸ thÊp b¸n víi gi¸ cao, c¸c doanh nghiÖp ®· thu ®­îc lîi lín. Sè liÖu cña tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam cho biÕt, n¨m 2007, 8 doanh nghiÖp liªn doanh thuéc tæng c«ng ty nµy cã lîi nhuËn tr­íc thuÕ lµ 528,9 tû ®ång, t¨ng 55% so víi n¨m 2006. Víi c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i kh«ng cã mét con sè lîi nhuËn nµo ®­îc c«ng bè, nh­ng lîi nhuËn mµ hä ®¹t ®­îc dù b¸o cao h¬n c¶ s¶n xuÊt. ThÐp cuén nhËp khÈu 6 th¸ng ®Çu n¨m 2007 gi¸ thÊp h¬n c¶ gi¸ ph«i thÐp, trong khi gi¸ thÐp cuén trªn gi¸ thÐp cuén trªn thÞ tr­êng 6 th¸ng cuèi n¨m cßn t¨ng cao h¬n c¶ thÐp c©y. Do s¶n xuÊt thÐp cuén kh«ng c¹nh trnh ®­îc víi thÐp nhËp khÈu tõ Trung Quèc , nhiÒu doanh nghiÖp thÐp ngõng s¶n xu¸t thÐp cuén ®iÒu nµy lµm cho thÞ tr­êng khan hiÕm vµ gi¸ thÐp bÞ ®Èy lªn cao. Víi mét sè l­îng nhËp khÈu kh¸ lín tõ khi gi¸ thÊp, c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i ®¹t ®­îc lîi nhuËn ch¾c ch¾n lín, nhê chªnh lÖch gi¸ trong khi chi phÝ s¶n xuÊt l¹i kh«ng lín nh­ doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Møc gi¸ b¸n ra cuèi n¨m 2007 tõ 12-13 triÖu ®ång/tÊn, trong khi gi¸ nhËp chØ tíi 8-9 triÖu ®ång/tÊn. Cã nh÷ng doanh nghiÖp th­¬ng m¹i ë H¶i Phßng, Qu¶ng Ninh ®· th¾ng lín tõ nh÷ng th­¬ng vô thÐp võa qua víi sè tiÒn lªn ®Õn c¶ tr¨m tû ®ång. ®¸nh gi¸ Ph«i thÐp _vÊn ®Ò nãng nh­ng kh«ng ®­îc quan t©m Bé C«ng Th­¬ng cho biÕt, mÆc dï ngµnh c«ng nghiÖp thÐp cã tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n 18%/n¨m nh­ng quy m« cßn nhá bÐ, ph©n t¸n vµ tr×nh ®é c«ng nghÖ vÊn ë møc trung b×nh thÊp. chÝnh v× vËy mµ kh¶ n¨ng canh tranh thÊp, thÞ tr­êng phô thuéc bªn ngoµi, gi¸ thÐp lu«n bÊp bªnh khã kiÓm so¸t khiÕn c¶ ng­êi tiªu dïng vµ ng­êi s¶n xuÊt ®Òu chÞu thiÖt h¹i. ViÖc n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm thÐp ®ang lµ ®ßi hái bøc thiÕt. §Çu t­ s¶n xuÊt ph«i thÐp lµ kh©u quan träng ¶nh h­ëng tíi s¶n xuÊt vµ c¹nh tranh cña s¶n phÈm thÐp. Vµ lÏ ra nã ph¶i ®­îc quan t©m ®Çu t­ sím h¬n. Tuy nhiªn tr­íc ®©y do cach lµm ¨n sæi nªn kh©u n¸y ®· bÞ bá quªn. §Õn nay 70% ph«i thÐp chóng ta ph¶i nhËp khÈu. MÆc dï kh«ng mét diÔn ®µn nµo vÒ sù ph¸t triÓn cña ngµnh thÐp l¹i kh«ng ®Ò cËp tíi viÖc nµy. VËy lµ thiÒu ph«i th× ph¶i ®Çu t­ , nh­ng thay v× ph¶i ®Çu t­ nh÷ng dù ¸n liªn kÕt quy m« lín, th× c¸c nhµ ®Çu t­ l¹i t¸ch rêi víi nh÷ng nhµ m¸y t¸ch rêi quy m« nhá mini. chÝnh v× thÕ mçi khi gi¸ ph«i thÐp t¨ng cao, ngµnh thÐp l¹i nhao lªn t¨ng gi¸. HiÖn mét sè nhµ ®Çu t­ ViÖt Nam vµ n­íc ngoµi ®· b¾t ®Çu quan t©m ®Õn s¶n xuÊt ph«i thÐp – mét ph©n khóc thÞ tr­êng kh«ng kÐm mµu mì. TÝnh ®Õn th¸ng 6/2007 ®· cã 4 nhµ m¸y s¶n xuÊt ph«i thÐp ra ®êi. Mét nhµ m¸y ë H¶i Phßng, mét nhµ m¸y ë Hµ TÜnh ®ãn ®Çu quÆng Th¹ch Khª vµ hai nhµ m¸y ë B¾c C¹n. C«ng ty ThÐp ViÖt ®­îc xem lµ mét trong nh÷ng doanh nghiÖp ®Çu tiªn d¸m ®Çu t­ gÇn 100 triÖu USD x©y dùng nhµ mµy luyÖn ph«i thÐp t¹i KCN Phó Mü huyÖn T©n Thµnh, tØnh Bµ RÞa - Vòng Tµu. §Çu t­ kh«ng hiÖu qu¶ §Çu t­ thõa quy ho¹ch Theo quy ho¹ch cña Thñ t­íng chÝnh phñ ®· phª duyÖt th× tíi n¨m 2020 ViÖt Nam chØ ®Æt môc tiªu s¶n xuÊt 15-18 triÖu tÊn thÐp. NghÜa lµ trong kho¶ng 10 n¨m n÷a ViÖt Nam chØ cÇn x©y dùng tõ 1 ®Õn 2 khu liªn hîp thÐp. ThÕ nh­ng, thùc tÕ cho thÊy, chØ míi mÊy th¸ng ®Çu n¨m 2007 ®· cã tíi 5 dù ¸n liªn hîp ®­îc cÊp phÐp vµ kÝ kÕt liªn doanh. C«ng suÊt cña 5 dù ¸n nµy ®· trªn 30 triÖu tÊn, v­ît gÊp ®«i so víi quy ho¹ch, ®ã lµ ch­a kÓ c«ng suÊt hiÖn cã cña c¸c nhµ m¸y ®· kho¶ng 8 triÖu tÊn. ChÝnh phñ còng kh«ng quy ho¹ch thªm viÖc x©y dùng c¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt thÐp c©y vµ thÐp cuén, nh­ng vÉn cã nhiÒu liªn doanh tiÕp tôc ®Çu t­ s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm nµy víi c«ng suÊt hµng triÖu tÊn/n¨m. Thùc tr¹ng ®Çu t­ thõa quy ho¹ch trªn ch¾c ch¾n sÏ ph¸ vì c©n ®èi cung cÇu thÞ tr­êng, g©y l·ng phÝ nguån lùc ¶nh h­ëng tíi sù ph¸t triÓn cña ngµnh thÐp còng nh­ nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc. §Çu t­ gi¸ rÎ Ph«i thÐp lµ vÊn ®Ò ®ang ®­îc quan t©m hµng ®Çu, song thùc tÕ cã rÇt Ýt c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ vµo kh©u nµy bëi vèn ®Çu t­ lín, kh¶ n¨ng thu håi vèn ch©m. Trong khi ®ã thÞ tr­êng thÐp dÑt cßn ®ang më ®· thu hót ®­îc nhiÒu nhµ ®Çu t­. Nhu cÇu thÐp dÑt chiÕm kho¶ng 5 triÖu tÊn, trong khi cung øng trong n­íc chØ chiÕm kho¶ng 1,8 triÖu tÊn/n¨m vµ nhËp kh¶u 3,2 triÖu tÊn. §iÒu nµy chøng tá mét lç hæng thÞ tr­êng tiÒm n¨ng rÊt lín. N¾m ®­îc yÕu tè nµy, rÊt nhiÒu dù ¸n FDI ®· ®Ò nghÞ c¬ quan chøc n¨ng cÊp phÐp ®Çu t­. TËp ®oµn Posco (Hµn Quèc) ®Çu t­ c¸n nãng vµ c¸n nguéicã tæng c«ng suÊt 3 triÖu tÊn/n¨m; liªn hîp thÐp Hµ TÜnh liªn doanh víi tËp ®oµn TATA (Ên §é) ®Çu t­ c¸n nãng, c¸n nguéi c«ng suÊt 4-4,5 triÖu tÊn/n¨m… ViÖc c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi å ¹t xin cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ lµ mét viÖc ®¸ng mõng cho ngµnh thÐp nãi riªng vµ kinh tÕ ®Êt n­íc nãi chung. §iÒu ®ã ph¶n håi tÝn hiÖu tèt tõ chÝnh s¸ch më cöa, t¹o b­íc ngoÆt vÒ quy m« c«ng nghÖ c¬ b¶n, mang l¹i nguån lîi tõ dßng vèn FDI. Nh­ng thùc tÕ l¹i kh«ng nh­ chóng ta mong ®îi. Cã rÊt nhiÒu dù ¸n ®Çu t­ gi¸ rÎ bÊt ngê: suÊt ®Çu t­ cho mét tÊn c«ng suÊt chØ trªn vµi tr¨m USD( chØ kho¶ng 400-500 USD, thËm chÝ cã nh÷ng dù ¸n suÊt ®Çu t­ 207 USD. Trong khi chØ sè nµy ë c¸c n­íc cã nÒn c«ng nghiÖp ph¸t triÓn tõ 700-1.000 USD ®èi víi nh÷ng nhµ m¸y lín trªn thÕ giíi tÇm cì 4-5 triÖu tÊn/n¨m, cßn ë NhËt B¶n dù ¸n cã c«ng suÊt 4-4,5 triÖu tÊn/n¨m th× tæng møc ®Çu t­ ph¶i xÊp xØ tû USD. Khi c¸c nhµ m¸y ë Hµn Quèc ®Çu t­ liªn hîp 7 triÖu t¸n/n¨m th× vèn ph¶i lµ 5,58 tû USD; liªn hîp Dragon (§µi Loan) c«ng suÊt 2,268 triÖu tÊn/n¨m còng lªn tíi 3,33 tû USD, hoÆc nhµ m¸y Ningbo Iron and Stªl (Trung Quèc ) ®Çu t­ liªn hîp thÐp cuén c¸n nãng, nguéi c«ng suÊt 4 triÖu tÊn/ n¨m còng ngèn 2,18 tû USD… VËy mµ dù ¸n Liªn hîp Dung QuÊt cña Tycoon s¶n xuÊt 5 triÖu tÊn/ n¨m chØ ván ven 1,056 tû USD. *Thùc chÊt cña viÖc ®Çu t­ gi¸ rÎ: C¸c nhµ ®Çu t­ t×m mäi c¸ch ®Ó c¾t gi¶m chi phÝ nh­: sö dông c«ng nghÖ thiÕt bÞ cò ®· bÞ ®µo th¶i sau ®ã t×m c¸ch ”lobby” ®Ó ®­îc cÊp phÐp. Cßn n­íc tiÕp nh©n c«ng nghÖ ®Çu t­ gi¸ rÎ l¹i lµ mmét thuËn lîi cho viÖc tiÕp nhËn kÕt qu¶ ®Çu t­ sau nµy. Vãi c¸ch nµy c¸c c¾t gi¶m ®­îc chi phÝ, gi¶m rñi ro, an toµn ®ång vèn. Nh­ng theo ®¸nh gi¸ cña c¸c chuyªn gia, phÇn thiÖt h¹i lu«n lu«n thuéc vÒ c¸c quèc gia tiÕp nhËn dù ¸n. Thø nhÊt, nh÷ng n¬i b¸n ®· chuyÓn giao ®­îc nh÷ng c«ng nghÖ lçi thêi, l¹c hËu. Thø hai, do sö dông c«ng nghÖ, thiÕt bÞ cò nªn lîi nhuËn kh«ng cao vµ kh«ng ®ñ nguån tµi lùc ®Çu t­ xö lÝ n­íc th¶i trong qu¸ tr×nh luyÖn kim vµ nh÷ng chÊt ®éc h¹i n¸y sÏ hñy ho¹i m«i tr­êng sèng con ng­êi. Trªn thùc tÕ Trung Quèc vèn lµ mét c­êng quèc vÒ thÐp nh­ng hiÖn ®ang lç lùc kiÒm chÕ ph¸t triÓn nãng ®Çu t­ trong ngµnh nµy. B¾t ®Çu tõ n¨m 2005, Trung Quèc ban hµnh chÝnh s¸ch ph¸t triÓn c«ng nghiÖp thÐp vµ quy ®Þnh: trong néi ®Þa, chØ chÊp nhËn nh÷ng lß cao luyÖn gang cã thÓ tÝch trªn 1.000 m3 vµ c«ng suÊt danh nghÜa lß ®¹t tèi thiÓu trªn 120tÊn/mÎ, viÖc x©y dùng c¸c nhµ m¸y t¹i bê biÓn, thÓ tÝch bªn trong lß cao ph¶i tõ 3..000m3 vµ c«ng suÊt lß chuyÓn luyÖn thÐp tõ 200 tÊn/mÎ trë lªn. Thø ba, nh÷ng thiÐt bÞ d¹ng nµy tiªu tèn nhiÒu nhiªn liÖu vµ lµ nguyªn nh©n phµ vì sù c©n ®èi n¨ng l­îng quèc gia, nhÊt lµ quèc gia ®ang ph¸t triÓn th­êng ph¶i ®èi mÆt víi khñng ho¶ng thiÕu n¨ng l­îng. Theo «ng §inh Huy Tam, Tæng th­ kÝ HiÖp héi thÐp ViÖt Nam , nh÷ng lß cao hiÖn ®¹i dung tÝch tõ 300 m3 trë lªn chØ tèn kho¶ng 400 kg than cèccho mét tÊn gang, trong khi lß cao tõ 400-500 m3 tiªu hao tíi 800 kg than cèc. So víi c¸c c­êng quèc vÒ thÐp trªn thÐ gií nh­ Ph¸p, Nga, Hµn Quèc, Trung Quèc, ViÖt Nam lµ mét quèc gia cã nÒn c«ng nghiÖp thÐp míi ph¸t triÓn. §iÒu nµy lµ mét thiÖt thêi nh­ng ®ã còng lµ c¬ héi ®Ó chÝnh phñ cã thÓ sµng läc, ®ãn ®Çu lùa chän nh÷ng c«ng nghÖ hiÖn ®¹i , ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÐ x· héi cao, lo¹i bá c«ng nghÖ l¹c hËu, tiªu tèn nhiÒu n¨ng l­îng vµ « nhiÔm m«i tr­êng. Kh«ng chØ cã thÕ viÖc lùa chän dù ¸n ®Çu t­ ®óng hay kh«ng cãn ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn vÊn ®Ò m«i tr­êng sèng.VËy t¹i sao chóng ta kh«ng lùa chän nh÷ng dù ¸n ®Çu t­ cã hiÖu qu¶ nhÊt. Lùa chän ®èi t¸c ®Çu t­ kh«ng t­¬ng xøng HiÖp héi thÐp ViÖt Nam c¶nh b¸o, nh×n vµo 5 liªn hîp ®Çu t­ ®· ®­îc cÊp phÐp cã nh÷ng ®èi t¸c kh«ng ®ñ tÇm cì. VÝ dô nh­ dù ¸n lùa chän Tycoon lµ ®èi t¸c ®Î s¶n xu©t ph«i thÐp vµ thÐp tÊm, thÐp cuén cho thÊy, tËp ®oµn nµy chØ së høu mét sè nhµ m¸y nhá s¶n xuÊt thÐp cuén mµ kh«ng gang thÐp vµ c¸c s¶n phÈm thÐp tÊm l¸. Hay nhµ ®Çu t­ lµ c«ng ty FRRO China (Trung Quèc ) vµo dù ¸n 10 triÖu tÊn thÐp cao cÊp cña tØnh Bµ RÞa- Vòng Tµu còng kh«ng cã trong danh môc c¸c nhµ s¶n xuÊt thÐp Trung Quèc; h¬n n­a con sè 10 triÖu tÊn/n¨m lµ kh«ng t­ëng ®èi víi thÞ tr­êng ViÖt Nam ( bëi mét n¨m ViÖt Nam chØ tiªu thô kho¶ng 20 v¹n tÊn thÐp cao cÊp). HoÆc nhµ ®Çu t­ Samoa Qian (§µi Loan) cña dù ¸n thÐp kh«ng rØ x©y dùng tai KCN mü Xu©n (Bµ RÞa- Vòng Tµu) còng lµ ®èi t¸c kh«ng cã tiÒm n¨ng. ViÖc lùa chän nhµ ®Çu t­ phï hîp lµ viÖc lµm cµn thiÕt, mét mÆt gióp ta cã ®­îc nguån c«ng nghÖ míi, mÆt kh¸c nã ®Èm b¶o tÝnh an toµn cho c¸c dù ¸n ®µu t­. V× thùc tÕ cã rÊt nhiÕu dù ¸n ®Çu t­ vµo nh»m kiÕm lîi tõ viÖc khai th¸c nguån tµi nguyªn trong n­íc. ChÝnh s¸ch ®Çu t­ cßn nhiÒu bÊt cËp. ChÝnh phñ ®· ph©n cÊp cho c¸c ®Þa ph­¬ng quyÒn cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ ®Ó rót ng¾n thêi gian cÊp phÐp. Song v× thiÕu hiÓu biÕt vÒ c«ng nghÖ, th«ng tin vÒ ®èi t¸c dÉn tíi viÖc nhiÒu ®Þa ph­¬ng chÊp nhËn ®èi t¸c dÔ dµng dÉn ®Õn cÊp phÐp ®Çu t­ å ¹t, ch¹y theo sè l­îng mµ kh«ng quan t©m ®Õn chÊt l­îng dù ¸n, ph¸ vì c©n ®èi tæng thÓ vÒ cung n¨ng l­îng, nguyªn liÖu trªn thÞ tr­êng. HËu qu¶ sÏ rÊt nÆng vÒ l©u dµi vµ nÒn kinh tÕ x· héi sÏ ph¶i g¸nh chÞu nÕu ®Çu t­ kh«ng ®óng quy ho¹ch. Ngµnh thÐp ViÖt Nam tróng m¸nh lín chØ lµ ¨n sæi Lîi nhuËn mµ c¸c doanh nghiÖp kinh doanh trong lÜnh vùc thÐp n¨m qua võa ®¹t ®­îc lµ rÊt lín ®Æc biÖt lµ trong buæi ®Çu cña thêi k× héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Nh­ng ®ã chØ lµ c¸i lîi tr­íc m¾t. Nh×n mét c¸ch s©u réng h¬n mét khi thÞ tr­êng ®· æn ®Þnh yÕu tè lµm nªn thµnh c«ng kh«ng cßn lµ may rñi th× c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i tù ®i trªn ®«i ch©n cña chÝnh m×nh. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ c¬ héi thÞ tr­êng mµ thÞ tr­êng mang l¹i cho c¸c doanh nghiÖp thÐp ViÖt Nam mang tÝnh kh¸ch quan. Nã chøng tá c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam rÊt nhanh nh¹y víi thÞ tr­êng, nhanh chãng thÝch øng víi m«i tr­êng trong ®iÒu kiÖn bèi c¶nh kinh tÕ héi nhËp. §ã lµ mét dÊu hiÖu ®¸ng mõng. Song, vÊn ®Ò ®Æt ra lµ, lµm thÕ nµo ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña thÐp thµnh phÈm ViÖt Nam , khi ph¶i c¹nh tranh víi thÐp thµnh phÈm nhËp khÈu tõ Hµn Quèc, §µi Loan .. vµ ®Æc biÖt lµ Trung Quèc . T¸c ®éng cña viÖc t¨ng gi¸ thÐp ®Õn c¸c ngµnh kh¸c trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Gi¸ thÐp t¨ng ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. Trong ®ã ®Æc lµ ngµnh x©y dùng. ChØ trong 6 th¸ng ®Çu n¨m 2007, vÒ lÜnh vùc x©y dùng c¨n b¶n Nhµ n­íc ®· ph¶i ®iÒu chØnh t¨ng 1.800 tû ®ång do gi¸ thÐp t¨ng. Gi¸ thÐp t¨ng cßn kÐo theo mhiÒu hÖ qu¶ kh¸c ¶nh h­ëng ®Õn nÒn kinh tÒ. Ch­¬ng III Ph­¬ng h­íng vµ gi¶I ph¸p n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña ngµnh thÐp ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ môc tiªu ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp thÐp ®Õn n¨m 2020 Môc tiªu tæng qu¸t Ph¸t triÓn ngµnh thÐp ViÖt Nam nhanh chãng trë thµnh mét ngµnh c«ng nghiÖp ph¸t triÓn hoµn chØnh theo c«ng nghÖ truyÒn thèng, sö dông tèi ®a nguån quÆng cã s½n trong n­íc, trªn c¬ së x©y dùng khu liªn hîp luyÖn kim c«ng suÊt 4-5 triÖu tÊn thÐp/n¨m, sö dông tèi ®a vµ cã hiÖu qu¶ nguån nguyªn liÖu kho¸ng trong n­íc, ¸p dông c¸c c«ng nghÖ míi hiÖn ®¹i ®ang ®­îc sö dôngtrªn thÕ giíi, cè g¾ng tháa m·n tèi ®a nhu cÇu trong n­íc vÒ thÐp c¸n (c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng, chñng lo¹i, quy c¸ch s¶n phÈm). Tõ thay thÕ nhËp khÈu tíi xuÊt khÈu s¶n phÈm thÐp. PhÊn ®Êu ®Õn n¨m 2020 sÏ cã mét ngµnh thÐp ph¸t triÓn bÒn v÷ng víi tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ t¨ng cao,b¶o ®Èm tèt vÒ chÊt l­îng, ®Çy ®ñ vÒ sè l­îng v¸ chñng lo¹i s¶n phÈm thÐp, ®¸p øng cho nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc. C¸c môc tiªu cô thÓ Tõ nhu cÇu thÐp n¨m 2010 lµ 10 triÖu tÊn; n¨m 2015 lµ 16 triÖu tÊn vµ n¨m 2020 lµ 20 triÖu tÊn, s¨n xuÊt trong n­íc theo chØ tiªu t­¬ng øng ®¹t 61%, 62%, vµ 70%vµo n¨m 2020. gi¶i ph¸p n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ngµnh thÐp ViÖt Nam §Çu t­ ®óng h­íng a.h­íng ®Çu t­ chÝnh §Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ngµnh thÐp ViÖt Nam, khi mµ ngµnh thÐp vÉn cßn ë quy m« nhá bÐ, ph©n t¸n vµ tr×nh ®é c«ng nghÖ vÉn ë møc trung b×nh, kh¶ n¨ng canh tranh thÊp, thÞ tr­êng phô thuéc bªn ngoµi, gi¸ thÐp lu«n bÊp bªnh khã kiÓm so¸t khiÕn c¶ ng­êi tiªu dïng vµ doanh nghiÖp ®Òu bÞ thiÖt h¹i, th× vÊn ®Ò ®¹t ra lµ ph¶I ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh thÐp mmét c¸c ®óng h­íng. VËy ®Çu t­ ®óng h­íng lµ nh­ thÕ nµo? Trong quy ho¹ch cña chÝnh phñ vÒ ph¸t triÓn ngµnh thÐp ®· chñ tr­¬ng kªu gäi ®Çu t­ vµo c¸c kh©u: luyÖn thÐp tõ quÆng, s¶n xuÊt ph«I vµ s¶n xuÊt c¸c chñng lo¹i thÐp ®Æc biÖt ph¶I cã ®ñ diÒu kiÖn chÝn muåi nh­ thÞ tr­êng ®ñ lín. Trong ®ã ®Çu t­ vµo ph«I thÐp ®ang lµ ®ßi hái bøc thiÕt nhÊt. HiÖn míi chØ cã mét sè doanh nghiÖp m¹nh d¹n ®µu t­ lín vµo s¶n xuÊt ph«I thÐp. Tiªu biÓu lµ 4 nhµ m¸y ph«I thÐp: mét ë H¶i Phßng, mét ë Hµ TÜnh ®ãn quÆng Th¹ch Khª vµ hai nhµ m¸y ë B¾c C¹n. Riªng c«ng ty thÐp ViÖt ®­îc xem lµ mét trong nh÷ng doing nghiÖp gi¸m ®µu t­ gÇn 100 triÖu USD x©y dùng nhµ m¸y luyÖn ph«I thÐp tai KCN Phó Mü huyÖn T©n Thµnh tØnh Bµ RÞa _Vòng Tµu. b. vèn ®Çu t­ Nh¨m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh thÐp nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch ­u ®·i l·i suÊt vay vèn ®Çu t­ ngµnh then chèt cña nÒn kinh tÕ quèc d©n nh»m huy ®éng nhiÒu h¬n c¸c dù ¸n ®Çu t­ h¬n n÷a; Nhµ n­íc cho phÐp ngµnh thÐp ®­îc huy ®éng vèn b»ng c¸ch ph¸t tr¸I phiÕu c«ng tr×nh, huy ®éng vèn cæ phÇn; §­îc phÐp vay tÝn dông ­u ®·i trong ®Çu t­ thiÕt bÞ; §­îc cÊp 30% vèn ®Ó ®Æt cäc ®èi víi dù ¸n khu liªn hîp luyÖn kim c«ng suÊt 4-4,5 triÖu tÊn/n¨m. - §èi víi thiÕt bÞ cña ngµnh ­u tiªn ®¸u thÇu mua trong n­íc c¸c thiÕt bÞ ®· chÕ t¹o ®­îc trong n­íc. - Cã thÓ nhËn mét sè thiÕt bÞ ®· qua sö dông nh­ng vÉn ®¶m b¶o c¸c chØ tiªu kÜ thuËt. Gi¶i ph¸p c«ng nghÖ Nh×n chung, tuy ngµnh thÐp ViÖt Nam ®· ®¹t ®­îc mét tèc ®é t¨ng tr­ëng kh¸ cao, cã lùc l­îng kh¸ hïng m¹nh nh­ng tr×nh ®é c«ng nghÖ thiÕt bÞ , kü thuËt cßn qu¸ kÐm, do ®ã kh¶ n¨ng c¹nh tranh thÊp. V× thÕ gi¶i ph¸p c«ng nghÖ ®Æt ra lµ nªn tËp trung cØa t¹o n©ng cÊp c¸c cë së luyÖn c¸n thÐp hiÖn cã, chuyÓn h­íng ®Çu t­ s¶n xuÊt thÐp dÑt nh­ : thÐp cuén c¸n nãng, thÐp cuén c¸n nguéi, thÐp tÊm thÐp, t«n m¹ kÏm, t«n m¹ mµu… vµ ®Æc biÖt chñ träng vµo c¸c kh©u hÞ nguån nh­: khai th¸c quÆng s¾t lµm nguyªn liÖu cho kh©u c¸c thÐp. ViÖc quy ho¹ch kh«ng chØ nhÊn manh vµo ph¸t triÓn s¶n xuÊt gang lß cao víi quy m« võa vµ nhá t¹i c¸c tØnh miÒn nïi phÝa B¾c nh­ Lµo cai, Tuyªn Quang, Cao B»ng, Hµ Giang, Yªn B¸I, B¾c C¹n víi tæng c«ng suÊt 1 triÖu tÊn/ n¨m. T¹i héi th¶o “ C«ng nghiÖp thÐp ViÖt Nam trong bèi c¶nh héi nhËp WTO” do ViÖn ChiÕn l­îc vµ chÝnh s¸ch c«ng nghiÖp (IPSI) phèi hîp cïngTËp ®oµn Sojitz (NhËt B¶n) tæ chøc ngµy 2/8/2/2007, c¸c diÔn gi¶ tham gia héi th¶o ®Òu nhÊt trÝ r»ng ngµnh thÐp muèn héi nhËp vµ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cÇn ph¶i øng dông c«ng nghÖ s¹ch. Cã ý kiÕn cho r»ng m« h×nh c«ng nghÖ Fastmelt hiÖn nay ®­îc coi lµ mét trong nh÷ng m« h×nh luyÖn thÐp phï hîp nhÊt víi ®iÒu kiÖn vµ yªu cÇu ph¸t triÓn cña cña ngµnh thÐp ViÖt Nam. Fastmelt lµ c«ng nghÖ lß quay khÐp kÝn, cã ­u ®iÓm lín lµ tiÕt kiÖm nhiªn liÖu vµ tËn th ®­îc hÕt thÐp trong qÆng. Tû lÖ tËn thu lªn ®Ðn trªn 90% vµ møc thu hßi khãi bôi, khÝ « nhiÔm ®¹t 99%, trong 8 n¨m cã thÎ hoµn ®­îc vèn. Tuy nhiªn tæng møc ®Çu t­ còng cao, tõ 250 triÖu USD cho lß luyÖn thÐp c«ng suÊt 200 ngµn tÊn/n¨m, v­ît ngoµi kh¶ n¨ng cña hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp thÐp ViÖt Nam. §Ó gi¶i quyÕt khã kh¨n nµy buéc c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt thÐp võa vµ nhá nªn tËp hîp nhau l¹i ®Ó tËp trung nguån vèn ®Çu t­ cho c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Bªn c¹nh ®ã , tËp ®oµn Sojitz còng ®· cam kÕt sÏ hç trî cho ta vÒ tµi chÝnh d­íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau ®Ó cho chóng ta cã thÎ øng dông c«ng nghÖ Fastmelt . MÆt kh¸c viÖc øng dông c«ng nghÖ míi vµo s¶n xuÊt th× chóng ta nªn chó ý tíi c¸c dù ¸n ®Çu t­ gi¸ rÎ víi nh÷ng c«ng nghÖ ®· cò, l¹c hËu bÞ c¸c n­íc kh¸c th¶i håi. Tr¸nh t×nh tr¹ng biÕn ViÖt Nam thµnh b·i r¸c th¶i c«ng nghiÖp cña thÕ giíi vµ kÐo theo ®ã lµ n¹n « nhiÔm m«i tr­êng trÇm träng. Gi¶i ph¸p nh©n lùc Ngµnh thÐp ViÖt Nam cã ­u thÕ h¬n ngµnh thÐp cña c¸c quèc gia kh¸c ë nguån nh©n lùc t­¬ng ®èi dåi dµo vµ rÎ. §©y còng chÝnh lµ mét phÇn lÝ do c¸c c«ng ty thÐp n­íc ngoµi å ¹t ®Çu t­ vµo ViÖt Nam do sÏ tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ. Nh­ng mÆt kh¸c nguån nh©n lùc cña ta chñ yÕu ë tr×nh ®é thÊp. Lao ®éng chñ yÕu lµ lao ®éng trùc tiÕp. §Ó cã ®­îc ®éi ngò lao ®éng cã ®ñ kh¶ n¨ng®Êp ønh nhu cÇu vÒ ®Çu t­ ph¸t triÓn trong t­¬ng lai vµ yªu cÇu vÒ kinh doanh trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t trong tiÕn tr×nh häi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, chóng ta nªn tËp trung vµo mét sè c¸c gi¶I ph¸p sau: T¹i doanh nghiÖp, nªn bè trÝ s¾p xÕp mét c¸ch hîp lÝ c¸n bé qu¶n lÝ vµ lao ®äng hiÖn cã ë c¸c ®¬n vÞ chøc n¨ng. phÊt triÓn ®µo t¹o nh÷ng ng­êi cã n¨ng lùc, ®Ó bè trÝ mét c¸ch hîp lÝ hä vµo nh÷ng c«ng viÖc phï hîp víi chuyªn m«n, c¸n bé qu¶n lÝ trong t­¬ng lai. T¹o sù g¾n bã quyÒn lîi vµ tr¸ch nhiÖm cña ng­êi lao ®éng víi doanh nghiÑp (b¶o ®¶m c«ng an viÖc lµm, ®­îc ®µo t¹o, chÕ ®é l­¬ng th­ëng hîp lÝ…) §èi víi hÖ thèng gi¸o dôc ®µo t¹o, t¨ng c­êng cë së vËt chÊt vµ ®éi ngò c¸n bé gi¸o viªn cho c¸c tr­êng dµo t¹o c«ng nh©n ®ñ søc ®¸p øng cho nhu cÇu cña ngµnh thÐp. Coi träng h×nh thøc ®­a c«ng nh©n ®i ®µo t¹o ë n­íc ngoµi hoÆc thuª chuyªn gia ®µo t¹o, kÌm cÆp tai chç, häc ®i ®«i víi øng dông thùc tiÔn. Gi¶i ph¸p chÊt l­îng Nguy c¬ ph¶I ®èi mÆt víi thÐp gi¸ rÎ nhËp khÈu lµ ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái. Tuy nhiªn, nÕu s¶n ph¶m cã chÊt l­îng tèt th× sÏ rÊt ã lîi cho nh­êi tiªu dïng. Nh­ng kh«ng ph¶I tÊt c¶ c¸c s¶n ph¶m thÐp nhËp kÈu vµo ViÖt Nam ®Òu cã chÊt l­îng tãt. Theo thèng kª cña bé Th­¬ng M¹icho biÕt, phÇn lín c¸c s¶n phÈm thÐp nhËp khÈu tõ Trung Quèc ®Òu do c¸c nhµ m¸y s¸t biªn giíi s¶n xuÊt v× bèn lÝ do sau: Thø nhÊt, vÞ trÝ ®Þa lÝ thuËn lîi nªn ph­¬ng tiÖn vËn chuûen kh¸ ®a d¹ng, kh¶ n¨ng cung øng nhanh vµ chi phÝ vËn chuyÓn rÎ. Thõ hai, chÝnh s¸ch hç trî ­u ®·I cña quãc gia nµy dµnh cho kiinh tÕ khu vùc phÝa nam lµm cho gi¸ thµnh s¶n xuÊt rÎ. Thø ba, hä vÉn ¸p dông thuÕ suÊt 8% cho thµnh phÈm xuÊt khÈu. Thø t­, nÒn c«ng nghiÖp thÐp quèc gia nµy ®ang tÝch tô hãa c¸c c¬ së s¶n xuÊt ®· cã c¸c nhµ s¶n xuÊt lín, qui m« lín, ®Çu t­ thiÕt bÞ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµ liªn hîp s¶n xuÊt thÐp tõ nguån ng­ªn liÖu th« nh»m t¹o ra khèi l­îng s¶n phÈm lín lªn gi¸ thµnh h¹. §Æc ®iÓm cña thÐp t¹i miÒn nam n­íc nµy cã tiªu chuÈn kÜ thuËt th­êng thÇp h¬n hoÆc t­¬ng ®­¬ng víi ViÖt Nam( TCVN 6285-1997), thÊp h¬n c¸c tiªu chuÈn cña Mü hay NhËt B¶n. VÝ lÝ do nµy chóng ta cãa thÓ thiÕt lËp mét hÖ thèng hµnh rµo kÜ thuËt mµ v·n phï hîp víi c¸c ®iÒu lÖ cña WTO. HÖ thèng hµng µo kÜ thuËt nµy dùa vµo hÖ thèng tiªu chuÈn kÜ thuËt ®èi vãi c¸c s¶n phÈm thÐp theo tiªu chuÈn quèc tÕ. ViÖc lµm nµy cã thÓ lµm t¨ng lªn kh¶ n¨ng c¹nh thranh cña c¸c s¶n phÈm thÐp ViÖt Nam . Hoµn thiÖn hÖ thèng chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc Ngµnh thÐp lµ ngµnh chñ chèt trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Nã ®ãng vai trß ®Æc biÖt quan träng trong tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc. V× thÕ ë nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi ®· vµ ®ang cã xu h­íng b¶o hé cho ngµnh thÐp. Nh­ng ViÖt Nam do míi lµ thµnh viªn cña tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi WTO, chóng ta míi ph¶i chÝnh söa vµ x©y dùng l¹i hÖ th«ng ph¸p luËt, ®Æt biÖt trong lÜnh vùc kinh tÕ ®Ó cã ®ñ ®iÒu kiÖn héi nhËp. Cho ®Õn nay, hÖ thèng ph¸p luËt cña chóng ta vÉn ch­a hoµn chØnh. Tr­íc ®©y, ngµnh thÐp ViÖt Nam còng ®­îc b¶o hé bëi chÝnh s¸ch nhµ n­íc. Nh­ng tõ khi chóng ta vµo WTO, viÖc b¶o hé gÇn nh­ bÞ xãa bá. Ngµnh thÐp ph¶i tù m×nh ®èi mÆt víi nh÷ng thö th¸ch cña héi nhËp. Nh­ng ngµnh thÐp cña chóng vÉn cßn qu¸ non trÎ so víi ngµnh thÐp thÕ giíi, do vËy rÊt cÇn cã sù gióp ®ì cña c¸c chÝnh s¸ch nhµ n­íc. V× thÕ, hÖ thÕ ph¸p luËt hoµn thiÖn vµ ®ång bé ®ang lµ vÊn ®Ò bøc thiÕt hiÖn nay. c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p trªn §iÒu kiÖn tµi nguyªn Ngµnh thÐp ViÖt Nam míi chØ ph¸t triÓn c¸c kh©u h¹ nguån, nay chóng ta míi b¾t ®Çu chó träng tíi c¸c kh©u th­îng nguån. Tøc lµ b¾t ®Çu quan t©m ®Õn kh©u s¶n xuÊt ph«i thÐp. Mét ®iÒu kiÖn hÕt søc quan träng ta cã thÓ ph¸t triÓn kh©u th­îng nguån ®ã lµ nguån tµi nguyªn s¾t vµ nguån nhiªn liÖu hÕt søc phong phó. HiÖn chóng ta cã c¸c tô kho¸ng Th¹ch Khª, Quý Xa, Nµ Rôa, §µ Lòng, Bã LÕch, Mé §øc… cã tr÷ l­îng tõ vµi triÖu ®Õn hµng chôc triÖu tÊn. Mµ chóng ta vÉn ch­a cã kÕ ho¹ch khai th¸c. §· cã mét vµi dô ¸n ®Çu t­ khai th¸c c¸c nguån qu¹ng nµy nh­ng kh«ng nhiÒu, phÇn lín chØ tËp ë khu vùc Quý Xa, Th¹ch Khª… Bªn c¹nh c¸c nguån tô kho¸ng s¾t lín nh­ kÓ trªn, hiÖn nay chóng ta cßn ®ang tiÕp tôc xóc tiÕn t×m kiÕm c¸c má quÆng s¾t trªn diÖn tÝch c¶ n­íc. GÇn ®©y, mét quÆng s¾t ë Cao B»ng nhê øng dông c«ng nghÖ míi ®· ®­îc t×m thÊy ë tÇm s©u. M«i tr­êng ®Çu t­ thuËn lîi N¨m 2007 ®­îc ®µnh gi¸ lµ n¨m triÓn väng ®Çu t­ cña ViÖt Nam. Víi mét m«I tr­êng ®Çu t­ th«ng tho¸ng, c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·I tuyÖt ®èi, ViÖt Nam cã møc hÉp dÉn ®Çu t­ nhÊt khu vùc ch©u ¸, ViÖt Nam ®· thu hót ®­îc tæng sè vèn FDI lín nhÊt tõ tr­íc tíi nay. §©y chÝnh lµ c¬ héi tèt ®Ó ngµnh thÐp ViÖt Nam tËn dông ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ cña ngµnh thÐp. §Æc biÖt, do ®­îc ®¸nh gi¸ lµ ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän, c«ng nghiÖp thÐp ®­îc chÝnh phñ ®Æc biÖt quan t©m ph¸t triÓn. §iÒu nµy thÓ hiÖn trong “ChiÕn l­îc ph¸t triÓn khoa häc vµ c«ng nghÖ ViÖt Nam ®Õn n¨m 2020” do chÝnh phñ phª duyÖt trong quyÕt ®Þnh sè 272/2003/QD- TTg. Nguån nh©n lùc dåi dµo HiÖn nay, ViÖt Nam cã kho¶ng 44,4 triÖu lao ®éng, tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n 1,7%, tû lÖ lao ®éng ®· qua ®µo t¹o chiÕm 23%. Nh­ vËy cã thÓ nãi nguån nh©n lùc ViÖt Nam hÕt søc d«× dµo, víi gi¸ nh©n c«ng t­¬ng ®åi rÎ, t¹m thêi vÉn duy tr× ®­îc, ®¶m b¶o gi¸ thµnh s¶n xuÊt thÊp, ®¶m b¶o tÝnh c¹nh tranh víi c¸c s¶n phÈm nhËp khÈu. ®ång thêi gi¸ nh©n c«ng rÎ lµ ®iÒu kiÖn thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam . KÕt luËn Bµi viÕt ®· chØ ra nh÷ng t¸c ®éng chÝnh cña viÖc ra nhËp tæ chøc th­¬ng mai thÕ giíi WTO tíi ngµnh thÐp ViÖt Nam mét c¸ch tæng quan nhÊt. Qua ®ã cã thÓ thÊy lµ, ngµnh thÐp ViÖt Nam qu¶ mét tiÒm lùc ph¸t triÓn rÊt lín. Song chóng ta vÉn ch­a tËn dông ®­îc hÕt c¸c kh¶ n¨ng Êy ®Ó ph¸t triÓn ngµnh thÐp ViÖt Nam , ®¸p øng tèt nhÊt nhu cÇu vÒ thÐp trong n­íc vµ thµnh mét bé phËn kh«ng thÓ thiÕu trong ngµnh thÐp thÕ giíi. N¨ng lùc c¹nh tranh cña ngµnh thÐp ViÖt Nam ch­a cao, rÊt dÔ bÞ t¸c ®éng cña thÞ tr­êng thÕ giíi. §ã kh«ng chØ lµ do nguyªn nh©n kh¸ch quan (phô thuéc vµo nguån nguyªn liÖu bªn ngoµi), mµ nã cßn lµ do yÕu tè chñ quan mang l¹i. Bµi viÕt còng ®· ®­a ra mét ssè c¸c gi¶i ph¸p cô thÓ ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ngµnh thÐp ViÖt Nam. D­a trªn viÖc tæng hîp ý kiÕn vµ tham kh¶o rÊt nhiÒu tµi liÖu, bµi viÕt ®Ò cËp mét c¸ch t­¬ng ®èi hoµn chØnh c¸c khÝa c¹nh cña vÊn ®Ò. Bªn c¹nh ®ã cßn kh«ng Ýt nh÷ng thiÕu sãt rÊt mong thÇy c« xem xÐt vµ gãp ý cho bµi viÕt cña em cã ý nghÜa thùc tÕ h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì h­íng dÉn cña thÇy gi¸o h­íng dÉn bµi viÕt nµy! Môc lôc Danh môc tµi liÖu tham kh¶o S¸ch “ViÖt Nam víi WTO”_NXB T­ ph¸p. Websile cña Bé Th­¬ng M¹i Websile cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­. B¸o ®iÖn tö Vietnamnet B¸o ®iÖn tö VnEpress Websile cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • docM1119.DOC
Tài liệu liên quan