Tiểu luận Các dạng mâu thuẫn gia đình và hậu quả của sự ly hôn tìm hiểu được qua mục tâm tình với chị Thanh Tâm trên báo phụ nữ Việt Nam

Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o Tr­êng ®¹i häc d©n lËp ®«ng ®« Khoa du lich ---------- TiÓu luËn C¸c d¹ng m©u thuÉn gia ®×nh vµ hËu qu¶ cña sù ly h«n t×m hiÓu ®­îc qua môc t©m t×nh víi chÞ THANH t©m trªn b¸o phô n÷ viÖt nam ®Æt vÊn ®Ò Trong c¬ cÊu ®æi míi, con ng­êi còng ph¶i thay ®æi cïng víi x· héi. RÊt nhiÒu nhµ khoa häc x· héi ®· lo l¾ng vÒ vÊn ®Ò con ng­êi. Cã thÓ cã qu¸ nhiÒu thay ®æi lµm con ng­êi bÞ “ ngîp ” vµ lµm con ng­êi ®«i khi kh«ng kiÓm so¸t næi b¶n th©n. X· héi thay ®æi, con ng­êi thay ®æi, lèi sèng cña hä thay ®æi v.v… vµ liÒn theo ®ã lµ bao vÊn ®Ò kh¸c liªn quan ®Õn con ng­êi còng thay ®æi. VÊn ®Ò m©u thuÉn gia ®×nh vµ ly h«n tÊt nhiªn kh«ng n»m ngoµi ph¹m vi Êy. Con sè ly h«n hiÖn nay ë møc b¸o ®éng. Cïng víi møc ly h«n lµ vÊn ®Ò liªn quan: con c¸i, nhµ cöa, kinh tÕ, viÖc lµm.. còng thay ®æi theo. §«i khi, c¸i thay ®æi ch­a bao giê chóng ta gÆp. HËu qu¶ sau ly h«n ngay chÝnh ng­êi ly h«n còng kh«ng thÓ biÕt tr­íc mét c¸ch ®Çy ®ñ ®­îc. M©u thuÉn gia ®×nh lµ mét vÊn ®Ò mu«n thuë. Con ng­êi sèng víi nhau kh«ng Ýt th× nhiÒu bao giê còng cã m©u thuÉn. Khi hai con ng­êi chung sèng víi nhau, ®iÒu g× ®· liªn kÕt hä l¹i, vµ ®iÒu g× ®· lµm cho hä rêi xa nhau? M©u thuÉn nµo lµ m©u thuÉn ë d¹ng nhÑ khã ®­a ®Õn ly h«n, vµ m©u thuÉn nµo lµ m©u thuÉn nÆng, dÔ ®­a ®Õn ly h«n? M©u thuÉn gia ®×nh cña nh÷ng n¨m tr­íc kh¸c víi c¸c m©u thuÉn cña nh÷ng n¨m sau. M©u thuÉn gia ®×nh cã thÓ do kinh tÕ, v« sinh, do kh«ng chung thuû… nh­ng bao giê còng vËy, m©u thuÉn gia ®×nh bao giê còng lµ vÊn ®Ò x¶y ra víi ®a sè ng­êi vµ ®­îc nhiÒu ng­êi quan t©m. §Þnh nghÜa vÒ gia ®×nh §Ó hiÓu vÊn ®Ò m©u thuÉn gia ®×nh vµ ly h«n, chóng ta cÇn cã c¸i nh×n bao qu¸t vÒ gia ®×nh, vÒ c¸c chøc n¨ng cña nã. Tr­íc hÕt, muån hiÓu ly h«n th× ph¶i hiÓu vÒ gia ®×nh. La sociologie et les sciences de sociªtÐ ®· ®Þnh nghÜa vÒ gia ®×nh nh­ sau: “ gia ®×nh lµ mét nhãm x· héi kh«ng thÓ quy vÒ c¸c nhãm kh¸c: sù h×nh thµnh cña nã, cÊu tróc, c¸c chiÒu h­íng, c¸c quan hÖ gi÷a c¸c thµnh viªn vµ c¸c quan hÖ cña nã víi toµn bé c¬ thÓ x· héi, c¸c chøc n¨ng biÕn ®æi trong thêi gian vµ trong kh«ng gian g¾n liÒn víi hÖ thèng x· héi vµ c¸c h×nh thøc v¨n minh. Tõ mét thÕ kû, víi mét tèc ®é ph¸t triÓn ngµy cµng t¨ng trong 25 n¨m gÇn ®©y, gia ®×nh cã mét sù ho¸n vÞ trong c¸c cÊu tróc vµ trong c¸c chøc n¨ng cña nã: nh÷ng sù thay ®æi Êy ®­îc quan s¸t thÊy trong tÊt c¶ c¸c x· héi hiÖn ®¹i, víi nh÷ng sù kh¸c nhau vÒ nh÷ng sù chªnh lÖch, ch¾c ch¾n lµ vËy, nh­ c¶ víi khuynh h­íng chung, dï lo¹i h×nh v¨n minh, tr×nh ®é v¨n ho¸, chÕ ®é chÝnh trÞ nh­ thÕ nµo. §ã lµ nh÷ng ®Æc tr­ng cña gia ®×nh hiÖn ®¹i v.v.. Gia ®×nh chØ cã vî chång hay gia ®×nh hÑp gåm cã bè, mÑ vµ con c¸i cßn nhá tuæi h×nh thøc gia ®×nh ph­¬ng t©y hiÖn ®¹i. Ngoµi ra còng gäi nã lµ “ gia ®×nh sinh häc” , gia ®×nh h¹t nh©n”…. tÊt c¶ c¸c h×nh thøc, gia ®×nh cña nÒn v¨n minh kh¸c nhau hiÖn nay trong c¸c sù tiÕn triÓn cña chóng cho ta thÊy mét khuynh h­íng ®i tíi gia ®×nh mét vî mét chång Êy. Mçi thµnh viªn cña cÆp vî chång thuéc vÒ hai gia ®×nh – gia ®×nh cña ng­êi ®ã sinh ra - gia ®×nh ®Þnh h­íng vµ gia ®×nh mµ ng­êi ®ã t¹o ra do cuéc h«n nh©n cña ng­êi ®ã - gia ®×nh sinh s¶n”. II) chøc n¨ng cña gia ®×nh Gia ®×nh lµ mét thiÕt chÕ cã nhiÒu chøc n¨ng trong x· héi. Chøc n¨ng d­îc c¸c nhµ x· héi häc m« t¶ nhiÒu nhÊt vµ t­¬ng ®èi nhÊt trÝ lµ chøc n¨ng x· héi ho¸ con c¸i. Cßn c¸c chøc n¨ng kh¸c lµ g×? nh÷ng chøc n¨ng dã cña gia ®×nh thay ®æi nh­ thÕ nµo theo thêi gian. Trong x· héi c«ng nghiÖp, nghÒ nghiÖp ®¸nh dÊu sù thµnh ®¹t c¸ nh©n h¬n lµ sù thõa kÕ nghÒ nghiÖp cña gia ®×nh nh­ tr­íc kia. ¶nh h­ëng cña sù thay ®æi x· héi tíi chøc n¨ng cña gia ®×nh lµ sù thËt ®­îc m« t¶ trong nhiÓu nghiªn cøu cña nhiÒu nhµ x· héi häc. Gia ®×nh lµ n¬i ®­îc trao ®Æc quyÒn ®Ó x· héi ho¸ trÎ em, sù gÇn gòi gi÷a cha mÑ vµ con c¸i, n¬i mµ trÎ em lÇn ®Çu ®­îc h­ëng sù ©u yÕm, t×nh c¶m, sù trõng ph¹t, sù khuyÕn khÝch….n¬i mµ lÇn ®Çu tiªn trÎ em biÕt vÞ trÝ cu¶ chóng, lÇn ®Çu tiªn hiÓu r»ng chóng lµ g×, ®­îc lµm g×…bè mÑ ®· x· héi ho¸ con c¸i ®Ó chóng cã thÓ giao thiÖp ®­îc víi x· héi. Chøc n¨ng cña gia ®×nh ®­îc gãi gän trong: 1, Gia ®×nh cã chøc n¨ng x· héi ho¸ con c¸i. §©y lµ mét chøc n¨ng chung cho t©t c¶ c¸c x· héi. 2. Gia ®×nh cã chøc n¨ng ®Æt trÎ em vµo vÞ trÝ cña nã trong x· héi. §©y kh«ng ph¶i lµ mét chøc n¨ng trong toµn bé c¸c x· héi nh­ng còng lµ chøc n¨ng kh¸ quan träng trong nhiªu x· héi. 3. Gia ®×nh lµ n¬i t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng cho x· héi. §©y lµ chøc n¨ng chung cho c¸c x· héi. 4. Gia ®×nh lµ mét ®¬n vÞ kinh tÕ, dïng kinh tÕ nµy ®Ó b¶o vÖ cho sù cÇn thiÕt tån t¹i cho mçi c¸ nh©n. Chøc n¨ng nµy míi ®­îc ph¸t hiÖn trong ®a sè c¸c x· héi c«ng nghiÖp. 5. Gia ®×nh lµ n¬i thùc hiÖn sù ®iÒu khiÓn giíi tÝnh cho tre em. §©y kh«ng ph¶i lµ mét chøc n¨ng chung nh­ng nã ®óng víi nhiÒu x· héi. C¸c nguyªn nh©n C¸c nguyªn nh©n dÉn ®Õn ly h«n. . Trong sè th­ göi ®Õn toµ so¹n, th­ ph¶n ¸nh m©u thuÉn vî chång chiÕm kho¶ng 55%- 60%, trong sè ®ã m©u thuÉn do tÝnh t×nh, c¸ch sèng kh«ng hîp, quan ®iÓm sèng kh¸c nhau chiÕm kho¶ng 25%. Ng­êi ta t­ëng t­ëng ra c¸c cuéc h«n lÕ víi biÕt bao nhiªu lµ mª ly vµ h¹nh phóc, nh­ng chØ sau ®ã mét thêi gian ng¾n lµ nh÷ng ®iÒu kh«ng hµi lßng l¹i x¶y ra. T¹i sao? t¹i sao h«n nh©n chØ th×nh tho¶ng míi cã mét cuéc ®­îc gäi lµ tho¶ m·n? t¹i sao nh÷ng con ng­êi ®ang ë trong t×nh tr¹ng kh«ng ®­îc tho¶ m·n cã ng­êi ly h«n, cã ng­êi ly th©n? t¹i sao ly h«n l¹i x¶y ra víi ng­êi nµy mµ l¹i kh«ng x¶y ra víi ng­êi kh¸c? cã nh÷ng ng­êi Ýt tho¶ m·n víi cuéc h«n nh©n cña m×nh nh­ng kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i ®i tíi ly h«n. Cã ng­êi møc ®é tho¶ m·n víi cuéc h«n nh©n cña m×nh cao h¬n nh­ng l¹i ly h«n. §iÒu nµy thËt lµ phøc t¹p. Sè l­îng th­ göi ®Õn toµ so¹n b¸o phô n÷ viÖt nam hÇu hÕt lµ cña nh÷ng ng­êi kh«ng tho¶ m·n víi cuéc h«n nh©n cña m×nh. Trong hai n¨m 1984- 1985 vµ hai n¨m 1993- 1994 chØ cã duy nhÊt mét l¸ th­ cña mét ng­êi ë n­íc ngoµi nãi vÒ cuéc h«n nh©n cña m×nh vµ bµ ta hµi lßng víi cuéc h«n nh©n ®ã. §©y còng lµ ®iÒu dÔ hiÓu khi con ng­êi ta hµi lßng víi c¸i g× trong cuéc sèng th× th­êng it khi ng­êi ta kÓ vÒ ®iÒu ®ã. Con khi ng­êi ta kh«ng hµi lßng th× ng­êi ta ph¶i t×m kiÕm sù th«ng c¶m vµ an ñi th«ng quan nhiÒu ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau (nãi chuyÖn, viÕt th­, ...). B¶ng : Sè l­îng th­ g­i ®Õn nãi vÒ m©u thuÉn trong cuéc sèng vî chång. N¨m Sè l­îng PhÇn tr¨m 2000 6 50% 2001 12 60% 2002 31 73,8% 2003 26 66,6% Sè l­îng th­ göi ®Õn b¸o vÒ vÊn ®Ò m©u thuÉn gia ®×nh bao giê còng cao h¬n s« l­îng th­ vÒ vÊn ®Ò l¨c lèi trong t×nh yªu, cã khi cao gÊp ®«i c¸c th­ vÒ t×nh yªu ( 2000) vµ h¬n gÊp ®«i (193). M©u thuÉn vî chång cã nhiÒu d¹ng kh¸c nhau nh­ng t«i xin quy vÒ nh÷ng d¹ng th­êng cã: m©u thuÉn do kh«ng chung thuû, do kinh tÕ, do quan ®iÓm sèng kh«ng hîp, do gia ®×nh ( nh­ quan hÖ nµng d©u mÑ chång) , do kh«ng cã con trai, do søc khoÎ hoÆc do v« sinh….theo kÕt quÈ nghiªn cøu sè th­ b¹n ®äc cña b¸o phô n÷ viÖt nam th× thÊy trong viÖc dÉn ®Õn m©u thuÉn vî chång, th× 38% lµ do mét trong hai ng­êi thiÕu chung thuû, 25% lµ do t×nh t×nh, c¸ch sèng, quan ®iÓm sèng kh«ng hîp nhau, 19% do m©u thuÉn gia ®×nh ( mÑ chång nµng d©u, chÞ em d©u…) , 10% do søc khoÎ bÖnh tËt, do kh«ng con, 6% do mét trong hai ng­êi kh«ng ®¶m ®ang qu¸n xuyÕn gia ®×nh, 1% do mª tÝn vµ 1% kh«ng nãi nguyªn nh©n. 1. do kh«ng cã con trai Theo sù ph©n chia nh­ t«i ®· t¹m ph¸c ë trªn, th× c¸c nguyªn nh©n dÉn ®Õn vî chång : do kinh tÕ, do kh«ng thuû , do quan ®iÓm sèng, m©u thuÉn gia ®×nh, v« sinh, vµ kh«ng cã con trai. Nguyªn nh©n kh«ng cã con trai lµ phæ biÕn, cã lÏ v× tõ l©u ®· tån t¹i träng nam khinh n÷ ( “ nhÊt nam viÕt h÷u, thËp n÷ viÕt v«” ). Con trai sÏ lµm vÎ vang dßng hä, nèi dâi t«ng ®­êng, lµ ng­êi mµ bè mÑ nhê v¶ khi vÒ giµ. BÇu kh«ng khÝ ®èi xö ph©n biÖt nam n÷ trong gia ®×nh sÏ x¶y ra ngay tõ khi ng­êi phô n÷ ch­a ra ®êi. Lµ mét thiÕt chÕ x· héi b¶o thñ ( víi ý nghÜa gia ®×nh chØ duy trÝ cñng cè vµ t¸i t¹o nh÷ng gi¸ trÞ x· héi ®· ®­îc kiÕm nghiÖm ch¨c ch¾n vµ cã tÝnh æn ®×nh cao theo thêi gian), gia ®×nh ®· kh«ng theo kÞp nh÷ng biÕn ®æi m¹nh mÏ vµ mau lÏ diÔn ra ngoµi x· héi. Ngµy nay, ®øa con trai vÉn ®­îc xem lµ mét bݪn sè ®éc lËp trong ho¹t ®éng sinh ®Î cña c¸c gia ®×nh. Khi ch­a sinh con c¸c bËn cha mÑ ®· mong muèn ®øa con t­¬ng lai lµ con trai, ®· Êp ñ nh÷ng kÕ ho¹ch vµ hy väng cã ph©n ho¸ nam n÷ ®èi víi nh÷ng ®øa con t­¬ng lai, mét sù ph©n ho¸ kh«ng chØ ®¬n thuÇn dùa trªn kh¸c biÖt sinh lý gi÷a hai giíi. Th¸i ®é nµy ngµy nay tuy kh«ng cßn qu¸ m¹nh ®Õn møc bá mÆc nh÷ng bÐ g¸i, nh­ng cßn ®ñ m¹nh ®Ó dÉn d¾t nh÷ng hµnh ®éng thiªn vÞ con trai cña mét sè bËc cha mÑ. Cã nh÷n vïng hiÖn nay kh«ng hiÕm nh÷ng nhµ ®· cã ®Õn 5- 6, ®«i khi lÕn tíi 7-8 c« con g¸i nh÷ng vÊn muèn ®Î thªm ®Ó cã thªm con trai vµ nhiÒu ng­êi ®­îc hái ®· tr¶ lêi nhÊt thiÕt hä ph¶i cã con trai. Kh«ng Ýt gia ®×nh ng­êi chång ruång rÉy vî chØ v× kh«ng sinh con trai, vµ nhiÒu khi ng­êi ®µn «ng cã nh©n t×nh hay vî bÐ chØ ®Ó tho¶ ­íc muèn cã con trai. ý muèn cã con trai ë ®µn «ng bao giê còng nÆng nÒ h¬n ë ®µn bµ. Hä th­êng lµ nh÷ng ng­êi ®· kÕt h«n trªn 8 n¨m, cã ng­êi ®· chung sèng víi nhau trªn 20% vµ th­êng cã sè con lµ trªn 1 ( xem b¶ng d­íi ®©y) N¨m S« tr­êng hîp Thêi gian sèng chung Sè con 2000 1 12 4 2001 1 20 5 2002 2 10 vµ 8 1 vµ 2 2003 1 20 3 Nh­ vËy lµ hä ®Òu cã con lín vµ løa tuæi cña hä ®· kh¸ cao, nh­ng hä ®Òu muèn cã thªm con trai ; d­êng nh­ con trai ®èi víi hä lµ v« cïng quan träng, hä cã thÓ bá mÆc c¶ mét gia ®×nh cã vî con ®Çy ®ñ. §iÒn h×nh nh­ bøc ngµy 19- -03- 1985 cña ®«i vî chång ®· sèng chung 20 n¨m, cã 5 con g¸i, ng­êi chång ®¸nh ®Ëp vî vµ ®ßi ly h«n, khi ly h«n, ng­êi chång kh«ng cã tr¸ch nhiÖm g× víi con c¸i vµ vî cò, chØ ch¨m sãc cho ng­êi vî míi ®ang cã thai. Còng cÇn xem xÐt ®Õn hiÖn t­îng cã con víi phô n÷ qu¸ løa nh÷ng ng­êi ®i sinh con ngoµi gi¸ thó, mµ ngµy nay ng­êi ta th­êng gäi lµ con tù sinh. §ã lµ tr­êng hîp mét ng­êi ®µn «ng ë Thanh Ho¸, 46 tuæi, cã ba con g¸i nh­ng ®Õn nay vÉn ®Õn nay míi biÕt tin lµ ng­êi ®µn bµ 10 n¨m tr­íc ®· “ xin con” cña «ng ta, nay ®­îc cËu con trai chÝn tuæi, vµ «ng ta cã ý ®×nh t×m l¹i ®øa con cho ®ã ng­êi phô n÷ ®· cã con ngoµi gi¸ thó víi «ng ta kh«ng hÒ cã mét chót liªn l¹c víi «ng ta tõ ngµy ®ã, c« ta lµ ng­êi tù träng, gi÷ ®óng lêi høa kh«ng ®ông ch¹m tíi cuéc sèng riªng cña «ng ta. Kh«ng biÕt r»ng tr­íc kia hiÖn t­îng nµy cã ®­îc chÊp nhËn kh«ng, nh­ng vµi n¨m hiÖn t­îng nµy ®· ®­îc x· héi chÊp nhËn vµ ®¸nh gi¸ kh¸ c«ng b»ng nh÷ng ng­êi ®µn bµ ®­îc lµm mÑ hîp ph¸p kh«ng nhÊt thiÕt hä cã chång hay kh«ng cã chång : t×nh h×nh nµy ®ßi hái ph¶i xem xÐt l¹i ®Çy ®ñ vÒ thùc tr¹ng cña gia ®×nh hiÖn nay, nh»m cã thªm phÇn ®ãng gãp vµo mét ®×nh nghÜa ®Èy ®ñ vÒ gia ®×nh. §èi víi ng­êi ®µn «ng 46 nãi trªn, «ng ta còng rêi vµo t×nh tr¹ng muèn cã con trai ®Õn møc, dï r»ng «ng ta biÕt ng­êi ®µn bµ kia cã con víi «ng ta 9- 10 n¨m råi, nh­ng kh«ng cã mét chót liªn hÖ nh­ vËy c« ta ®· phñ nhËn hoµn toµn quyÒn lµm cha cña «ng ta nh­ng «ng ta vÉn muèn ®ßi ®­îc th»ng bÐ. Víi «ng ta th× ®øa con trai quan träng h¬n h¹nh phóc gia ®×nh vµ mï qu¸ng tíi møc kh«ng nghÜ tíi ng­êi ®µn bµ qu¸ løa kia. Con trai ph¶i ch¨ng ®Ò ®¸nh gi¸ dßng gièng, con trai lµ tÊt c¶ nh÷ng g× mµ ng­êi ®µn «ng muèn. §iÒu ®ã cã thÓ ®¸nh gi¸ cho tr×nh ®é v¨n ho¸, sù nhËn thøc cña ng­êi ®µn «ng qu¸ thÊp hay ®ã chØ lµ bøc th­ mang tÝnh gi¸o dôc? Ta ch­a thÓ kh¼ng ®Þnh ®­îc ®iÒu nay nh­ng chóng ta còng nªu hiÖn t­îng cã con ngoµi gi¸ thó lµ míi xuÊt hiÖn vµ ®­îc x· héi chÊp nhËn. Sù chÊp nhËn nµy ph¶i tr¶i qua bao nhiªu n¨m bao th¨ng trÇm míi cã ®­îc. Cã thÓ kÓ ra nh÷ng c©u chuyÖn ®· “ x­a” qu¸ råi nh­ng nghe råi mµ kh«ng lÇn nµo rít n­íc m¾t. LÇn Êy, chóng t«i ®i thùc tËp ®iÒn gi¶ mét th¸ng, ®oµn tiÒn tr¹m cã ba thÇy gi¸o vµ n¨m sinh viªn. Nh­ng thÇy gi¸o vµ sinh viªn ®­îc chän lµ nh÷ng ng­êi cã phong th¸i kh¸ tèt, ®¶o m¹o vµ nãi chung lµ tin ®­îc. §oµn tiÒn tr¹m liªn hÖ víi n«ng tr­êng trång chÌ vµ trong cuéc nãi chuyÖn víi ban gi¸m ®èc, ng­êi ta t­ëng r»ng ®oµn lµ mét ®oµn trung ­¬ng vÒ th¨m c¬ së nªn ®· nµi nØ: “c¸c ®ång chÝ h·y th­¬ng chóng t«i, h·y ®iÒu vÒ ®©y vµi ®¬n vÞ bé ®éi c¸c c« g¸i cña chóng t«i ®Òu lµ thanh niªn xung phong vÒ, cßn kho¶ng 50% c¸c c« ®· sang tuæi 18 – 19 mµ hÇu nh­ ch­a cã mét lÇn nµo ch­a cÇm tay ng­êi ®µn «ng, cßn l¹i c¸c c« g¸i hÇu nh­ kh«ng cã kh¶ n¨ng lÊy chång, hä còng muèn “ tù tóc”, nh­ng ®©y qu¸ xa c¸c tuyÕn giao th«ng nªn hä còng bÞ h¹n chÕ. Qu¶ thùc chuyÖn ®ã còng x­a nh­ tr¸i ®Êt, nh­ng vÉn kh«ng thÓ kh«ng ngËm ngïi víi hoµn c¶nh cña chÞ em, hä nh­ sèng nh­ cñ lao, kh«ng thÓ liªn hÖ víi bªn ngoµi, tuæi xu©n dÇn tr«i ®i trong niÒm hy väng mét ngµy nµo ®ã ®­îc lµm mÑ. Vµ lÇn ®ã ®oµn tiÒn tr¹m ®· ra ®i kh«ng mét lÇn quay vÒ n¬i ®ã víi c¶m gi¸c tñi hæ cña nh÷ng ng­êi sung s­íng nay nh×n thÊy c¶nh khæ cña ng­êi kh¸c mµ m×nh kh«ng gióp ®­îc. Tõ viÖc t×m kiÕm ®øa con trai ë mét n¬i ngoµi gia ®×nh, ta thÊy ®­îc khÝa c¹nh kh¸c cña ®iÒu ®ã lµ hiÖn t­îng cã con ngoµi gi¸ thó. Tuy vËy, khi x· héi chÊp nhËn ®iÒu ®ã th× còng cã nghÜa lµ c¸c vÊn ®Ò kh¸c liªn quan ®Õn ®iÒu nµy còng x·y ra nh­ hiÖn con c¸i cïng bè kh«ng biÕt nhau dÉn ®Õn yªu nhau vµ lÊy nhau. C¸c chÕ ®é trî cÊp víi nh÷ng ng­êi mÑ cã con tù sinh, d­ luËn x· héi víi nh÷ng ®øa con ngoµi gi¸ thó, sù l¹m dông chÝnh s¸ch víi con ngoµi gi¸ thó ,….§©y còng lµ nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra cÇn ®­îc gi¶i quyÕt. §èi víi mét x· héi cßn r¬i rít ¶nh h­ëng cña chÕ ®é phong kiÕn th× x· héi cßn nh×n hiÖn t­îng “con kh«ng cha” b»ng con m¾t kh«ng b×nh th­êng. Råi cßn t×nh tr¹ng gia ®×nh cña nh÷ng ng­êi ®µn «ng ®· chÊp nhËn “cho con” cho nh÷ng ng­êi ®µn bµ qu¸ løa liÖu cã dÔ bÞ tan vì nÕu nh­ ®iÒu ®ã bÞ ph¸t hiÖn? Nh­ tr­êng hîp ®Ò cËp qua th­ ngµy 26_8_1993, ng­êi chång rÊt th­¬ng yªu vî nh­ng ®· mÒm lßng tr­íc lêi cÇu xin cña mét ng­êi ®µn bµ qu¸ løa, vµ ng­êi ®µn bµ ®ã cã con trai, gia ®×nh nhµ chång rÊt vui mõng tr­íc sù kiÖn nµy v× hä ch­a cã con trai. Ng­êi ®µn «ng ®ang ®øng tr­íc bê vùc th¼m, yªu vî vµ kh«ng muèn bá vî, nh­ng ng­êi ®µn bµ kia lÊy ®øa con trai lµm ¸p lùc víi gia ®×nh cña ng­êi ®µn «ng nµy, cßn ng­êi vî th× v« cïng ®au khæ. Nguy c¬ tan n¸t gia ®×nh ®ang Ëp tíi. Lµm sao ®Ó b¶o vÖ ®­îc quyÒn lµm mÑ cho ng­êi nµy, mµ kh«ng lµm tan vì h¹nh phóc gia ®×nh ng­êi kh¸c? Khi mét vÊn ®Ò x· héi n¶y sinh th× ®ång thêi hµng lo¹t c¸c vÊn ®Ò liªn quan còng n·y sinh theo. Ng­êi ®µn «ng, nhiÒu khi chØ v× tháa m·n tÝnh Ých kü cña m×nh muèn cã con trai hoÆc nhiÒu khi chØ v« t×nh mµ g©y ra sù ®æ vì h¹nh phóc gia ®×nh cña chÝnh m×nh. Ph¶i ch¨ng chóng ta chØ giaã giôc, tuyªn truyÒn lµ ®ñ ®Ó cho t©m lý träng nam khinh n÷ gi¶m bít ®i vµ triÖt tiªu? §iÒu ®ã lµ kh«ng ®ñ, cÇn ph¶i cã c¶ gi¶i ph¸p vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi th× míi cã thÓ lµm gi¶m ®­îc chø ch­a nãi ®Õn viÖc lµm triÖt tiªu h¼n –t©m lý ®ã. NhÊt lµ trong thêi ®¹i hiÖn nay khi mµ môc tiªu mçi gia ®×nh chØ cã 1-2 con ®ang cÇn ph¶i trë thµnh mét chuÈn mùc x· héi. 2, do v« sinh T«i ph¶i ®Æt phÇn nµy liÒn víi phÇn m©u thuÉn do kh«ng cã con trai v× hai phÇn cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau, cïng nãi lªn th©n phËn cña ng­êiphô n÷ kh«ng ®­îc may m¾n. Mét ®»ng kh«ng cã con trai vµ mét ®»ng kh«ng cã con. Khi ®µn «ng m¾c bÖnh v« sinh th× xem ra gia ®×nh cña hä kh«ng mÊy thay ®æi, c¸c bµ vî chÞu cam phËn vµ hä cã thÓ nhËn con nu«i hoÆc ®i cÊy tinh trïng ®Ó cã thÓ cã con, ®iÒu ®ã thùc chÊt kh«ng lµm x¸o trén gia ®×nh cña hä vµ hä vÉn cã h¹nh phóc. Tuy vËy ®iÒu ®ã th­êng kh«ng hoÆc Ýt x¶y ra víi gia ®×nh cã ng­êi m¾c bÖnh v« sinh. Kh«ng biÕt cã ph¶i t©m lý ®a thª vÉn cßn trong ®Çu ãc ng­êi ®µn «ng ngµy nay hay kh«ng, nh­ng cã vÎ yªu th­¬ng vî nhÊt trong sè hä còng cã con víi ng­êi ®µn bµ kh¸c tuy kh«ng muèn bá vî. Sè th­ göi ®Õn b¸o vÒ vÊn ®Ò kh«ng con c¸i kh¸ ®a d¹ng, cã th­ nãi vÒ ng­êi phô n÷ kh«ng cã con do n¹o thai nhiÒu lÇn, chång bá råi l¹i yªu ng­êi yªu cò còng lµ ng­êi v« sinh, nh­ng vî cña ng­êi nµy l¹i ®i “tù tóc” ®­îc 4 ®øa con. Cã bøc nãi vÒ t×nh c¶nh cña ng­êi ®µn «ng yªu vî, vî v« sinh nh­ng «ng ta l¹i cã con víi ng­êi kh¸c,….. Ta cã thÓ xem b¶ng d­íi ®©y : N¨m Sè l­îng Thêi gian chung sèng(n¨m) NgÒ nghiÖp 2000 1 10 N«ng nghiÖp 2001 1 12 Kh«ng râ 2002 2 10 vµ8 N«ng nghiÖp,kü s­ 2003 3 12,10,5 DiÔn viªn,kü s­ vµ kh«ng râ Chóng ta thÊy thêi gian chung sèng cña hä kh¸ dµi vµ hä cã mét nghÒ nghiÖp æn ®Þnh. Sù æn ®Þnh vÒ kinh tÕ kh«ng t¹o sù æn ®Þnh trong gia ®×nh; chØ v× kh«ng cã con mµ hä ph¸t sinh nhiÒu m©u thuÉn kh«ng ®¸ng cã, vµ chÞu thiÖt thßi bao giê còng lµ c¸c bµ vî. Trong sè b¸o 32 n¨m 1984, cã chuyÖn hai vî chång v« sinh nªn xin con nu«i, nh­ng gia ®×nh chång b¾t anh ta bá vî v× hä kh«ng tin r»ng ng­êi ®µn «ng khoÎ m¹nh nh­ vËy l¹i kh«ng cã con. Hai vî chång yªu th­¬ng nhau, nh­ng sèng ë mét vïng quª VÜnh Phóc, tr×nh ®é häc vÊn cßn thÊp, nh÷ng t­ t­ëng lac hËu cæ hñ vÉn cßn nÆng nÒ, hä kh«ng biÕt gi¶i quyÕt ra sao. §iÒu nµy ng­êi thµnh thÞ nghe thÊy cã vÎ ng« nghª, nh­ng ë n¬i mµ tÝnh chÊt “hä hµng lµng n­íc” nhiÒu khi quan träng h¬n c¶ t×nh c¶m c¸ nh©n, hä kh«ng thÓ gi¶i quyÕt m©u thuÉn víi hä hµng lµng n­íc vÒ viÖc nu«i con nu«i ®Ó thê cóng tæ tiªn. V« sinh ®èi víi hä lµ mét ®iÒu sØ nhôc, hä ph¶i che dÊu ®iÒu ®ã, vµ ng­êi ®µn «ng th­êng ®i lÊy vî kh¸c. §iÒu ®¸ng l­u ý ë ®©y lµ ng­êi ®µn bµ nÕu kh«ng cã con th× nghÜa lµ chÞ ta ®µnh ph¶i chÞu thiÖt thßi vµ kh«ng thÓ lµm g× ®­îc: sù bÕ t¾c nµy rÊt dÔ dÉn tíi ly h«n. Bøc th­ ®¨ng b¸o phô n÷ vÞªt nam ngµy 24-1-1994 cho thÊy mét ng­êi ®µn bµ do hËu qu¶ cña viÖc n¹o thai nhiÒu nªn kh«ng cã con. N¹o thai nhiÒu do yÕu tè nghÕ nghiÖp, diÔn viªn móa, vµ do cã thai tiÒn h«n nh©n, khi n¹o hót qu¸ nhiÒu dÉn tíi hËu qu¶ mÊt kinh vµ c« ta do ®ã v« sinh.. hä ®· cã thêi gian sèng chung tíi h¬n 12 n¨m. NhÊt lµ cuéc t×nh tr­íc khi c­íi ®· kÐo dµi 4 n¨m víi ®Çy nh÷ng thö th¸ch mµ hä ®· v­ît qua ®­îc: sù ng¨n c¶n cña gia ®×nh hai bªn. MÑ anh kh«ng chÊp nhËn c« g¸i, ®ãn ®­êng hai ng­êi m¾ng chöi, cßn mÑ c« g¸i thÊy vËy còng cÊm c« g¸i kh«ng ®­îc yªu c¸i anh chµng cã bµ mÑ “ lµm nh­ con m×nh chóa l¾m”. Hä ®· tr¶i qua bao lÇn ®au khæ, bao nhiªu lµ n­íc m¾t ®Ó råi cuèi cïng cã mét kÕt côc ®Ñp ®Ï nh­ trong cæ tÝch: “ hä c­íi nhau” thêi gian tr­íc khi c­íi hä ®· tõng cã thai víi nhau nh­ng do nghÒ nghiÖp vµ do gia ®×nh ng¨n c¶n kh«ng cho hä c­íi nhau nªn hä ®· ph¶i gi¶i quyÕt ®i n¹o thai. Do n¹o thai nhiÒu lÇn ng­êi vî ®· bÞ bÖnh v« sinh sèng chung víi nhau 12 n¨m trêi ng­êi vî míi ph¸t hiÖn chång m×nh ®· cã nh÷ng ba ®øa con víi mét ng­êi ®µn bµ kh¸c kh«ng h«n thó. Ng­êi chång ®­îc sù ®ång lo· cña gia ®×nh ®· che dÊu ®­îc ®iÒu ®ã trong suèt 7- 8 n¨m trêi. HiÖn nay, viÖc cã thai tr­íc h«n nh©n lµ mét ®iÒu ®au ®Çu cho x· héi. HiÖn t­îng trÎ vÞ thµnh niªn cã thai lµ mét vÊn ®Ò x· héi cÇn quan t©m vµ gi¶i quyÕt thÊu ®¸o. ViÖc n¹o hót thai ngµy nay ®­îc phæ biÕn, kh«ng cßn kh¾t khe nh­ tr­íc kia: ph¶i cã ch÷ ký cña chång, cã giÊy ®¨ng ký kÕt h«n, cã sæ hé khÈu, …, mµ ®¬n gi¶n chØ cÇn nép tiÒn kho¶ng 30 ngh×n cho mét lÇn n¹o vµ còng ch»ng ai hái cÆn kÏ vÒ tªn tuæi, n¬i ë, chøng minh th­ cña ng­êi ®i n¹o… TrÎ em vÞ thµnh niªn cã thai ph¶i ®i n¹o thai ë c¸c bÖnh viÖn ngµy cµng nhiÒu. ë bÖnh viÖn C hµ néi cã ngµy lªn tíi 15- 16 ca ë løa tuæi 14- 18. ë tr­êng phæ th«ng còng nh­ tr­êng ®¹i häc, gi¸o dôc t×nh dôc ch­a ®­îc quan t©m ®Çy ®ñ, c¸c bµi gi¶ng hoÆc kh«ng cã, hoÆc qu¸ s¬ sµi. C¸c em cã sù quan t©m vÒ t×nh dôc kh«ng biÕt hái ai v× mäi ng­êi lín kh«ng e ng¹i kh«ng nãi vÒ vÊn ®Ò dã víi c¸c em. C¸c em muèn cã hiÓu biÕt nµo ®ã vÒ t×nh dôc th× th­êng lÊy qua b¹n bÌ vµ phim ¶nh ®åi truþ, vµ s¸ch b¸o nh¶m nhÝ. Kh«ng cã mét b¸c sÜ t­¬ng lai, thÇy gi¸o t­¬ng lai nµo nhËn ®­îc ë tr­êng ®¹i häc nh÷ng kiÕn thøc vÒ t×nh dôc häc. Còng kh«ng cã nh÷ng nghiªn cøu x· héi häc cã hÖ thèng vÒ c¸c hµnh vi t×nh dôc cña thanh niªn. C¸c th«ng tin vÒ t×nh dôc ë c¸c tr­êng phæ th«ng rÊt kh«ng ®Çy ®ñ do e ng¹i nãi qu¸ sím cho c¸c em mét ®iÒu g× ®ã “ hí”, tr­¬ng phæ th«ng ®· th«ng tin cho c¸c em qu¸ Ýt hoÆc kh«ng cã chót th«ng tin nµo vµ lµm ®iÒu ®ã muén h¬n cÇn thiÕt. 3. do t×nh dôc Tõ tr­íc ®Õn nay, cha mÑ vµ thÇy c« th­êng tr¸nh vÒ vÊn ®Ò t×nh dôc víi con em hä, ngay c¶ khi con em hä ®· ë líp lªn. Kh«ng Ýt thanh niªn hiÖn nay ®Òu tù “ mß mÉm” ®Ó hiÓu vÊn ®Ò nµy.T×nh dôc do lµ viÖc khã nãi nªn Ýt ai d¸m khai râ tr­íc toµ nªn toµ ¸n còng kh«ng cã ®­îc mét con sè chÝnh x¸c. Cµng ngµy ng­êi ta cµng nhËn thÊy yÕu tè t×nh dôc ®ãng vai trß quan träng trong ®êi sèng vî chång. Nh­ trªn ®· nãi, vî chång ngµy nay chång chê nhau t×nh c¶m bÌ b¹n – ng­êi b¹n vµ c¶ t×nh dôc- b¹n t×nh. T×nh dôc lµ yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong t×nh yªu vî chång; tuy r»ng ng­êi ta Ýt nãi ®Õn nã nh­ng nã vÉn cø lÆng lÆng tån t¹i. Mét c©u chuyÖn x¶y ra víi mét c« g¸i ë vïng L¹ng S¬n vµo n¨m 1985. C« ta lÊy ch«ng do bè mÑ s¾p ®Æt. Chång c« ta lµ mét ng­êi hiÒn lµnh Ýt nãi, ®­îc nhµ vî rÊt quý. Hai vî chång sèng víi nhau ®Õn n¨m thø ba mµ vÉn ch­a cã con. Bè mÑ hai bªn ®Òu khuyªn ®i ch÷a, nh­ng m·i v©n ch­a thÊy kÕt qu¶. §Õn n¨m thø t­ th× c« g¸i nhÊt thiÕt cho ly h«n. Khi hái ly do th× c« g¸i chØ nãi r»ng hä kh«ng hîp nhau. C¶ hai gia ®×nh ®Òu cho r»ng ly do ®ã lµ ví vÈn v× hä nhËn thÊy chµng trai lµ ng­êi ®­îc lßng bè mÑ vî vµ rÊt chó ý ch¨m sãc tíi vî. Bè mÑ c« g¸i nhÊt quyÕt kh«ng cho con g¸i ly h«n v× cho r»ng kh«ng thÓ t×m ®©u mét chµng rÓ nh­ thÕ n÷a. ChØ ®Õn khi c« g¸i khãc vµ nãi r»ng trong bèn n¨m lµm vî anh ta, anh ta ch­a cã mét lÇn nµo cã quan hÖ t×nh dôc víi vî v× c¶ hai bªn míi sõng ng­êi ra. Vµ nh­ thÕ lµ kh«ng cÇn hái thªm g× n÷a, toµ nhÊt trÝ cho ly h«n víi ly do anh chång bÞ liÖt d­¬ng. C« g¸i tõ lóc b­íc vÒ lµm d©u cho ®Õn lóc b­íc ra khái nhµ chång vÉn lµ g¸i t©n. 4. Do kinh tÕ Thùc tÕ cho thÊy ly h«n do kinh tÕ hÇu nh­ rÊt Ýt. §«i khi cã cÆp vî chång kh¼ng ®Þnh r»ng khi hä cßn khã kh¨n th× hä cßn yªu th­¬ng nhau h¬n khi ®· cã kinh tÕ v÷ng vµng. D­êng nh­ khi khã kh¨n ng­êi ta tin t­ëng vµo nhau h¬n v× ph¶i dùa vµo nhau ®Ó mµ sèng nh­ vËy ph¶i ch¨ng cã thÓ rót ra kÕt luËn: kinh tÕ eo hÑp kh«ng h¼n lµ lý do dÉn tíi ly h«n vµ m©u thuÉn gia ®×nh l¹i th­êng n¶y sinh khi hai vî chång hoÆc mét trong hai ng­êi lµm ¨n khÊm kh¸ lªn, cã cña ¨n cña ®Ó. Khi kinh tÕ gia ®×nh lu«n trong t×nh tr¹ng eo hÑp th× hä g¾n bã víi nhau, dùa vµo nhau cïng tiÕn tíi mét môc ®Ých chung lµ mong cho kinh tÕ gia ®×nh khÊm kh¸ lªn. Lµm giµu còng ®ång nghÜa víi hao tån søc khoÎ vµ t©m trÝ, do ®ã hä th­êng Ýt thêi gian ch¨m lo ng­êi b¹n ®êi nh­ tr­íc vµ hä t­êng r»ng chØ cÇn cã tiÒn lµ ®ñ, Ýt ch¨m lo tíi ®êi sèng tinh thÇn cña gia ®×nh. Ta cã thÓ xem b¶ng sau: N¨m Sè vô Nguyªn nh©n kinh tÕ PhÇn tr¨m Thêi gian chung sèng 2000 12 o 2001 20 0 2002 42 2 4,7% 10 vµ 15 n¨m 2003 49 1 2,6% 11 n¨m Tæng sè 113 3 2,6% T×nh c¶m vî chång ®· nh¹t ®i rÊt nhiÒu khi mét trong hai ng­êi khinh ng­êi kia. Chóng ta l¹i mét lÇn n÷a ý thøc chøc n¨ng cña ng­êi ®µn «ng vµ ®µn bµ trong gia ®×nh ®· ngÊm s©u trong tõng con ng­êi nh­ thÕ nµo? Ng­êi ®µn «ng lµ ng­êi ®­îc tr«ng chê ®Ó trë thµnh trô cét chÝnh vÒ kinh tÕ trong gia ®×nh, con ng­êi ®µn bµ ®­îc tr«ng chê ®Ó trë thµnh ng­êi néi trî, chøc n¨ng cña ng­êi ®µn «ng vµ ®µn bµ lµ râ rµng. Ng­êi ta th­êng nãi “ th»ng ®µn «ng hÌn kh«ng nu«i vî con” cã nghÜa lµ ý thøc vÒ ng­êi chñ gia ®×nh ng­êi cã tiÕng nãi cuèi cïng vµ nÆng ký ë ®µn «ng lµ kh¸ râ rªt, còng nh­ sù mong chê cña ng­êi ®µn bµ ®Æt vµo ng­êi ®µn «ng lµ kh¸ m¹nh. ChÝnh v× vËy, khi ng­êi ®µn bµ lµm kinh tÕ giái hä th­êng cã ý - kh«ng Ýt th× nhiÒu- coi th­êng ng­êi chång cña m×nh, v× d­êng nh­ hä ®· lµm c¶ chøc n¨ng cña ng­êi ®µn «ng trong gia ®×nh. Hä tù nhËn hä ®· ®¸ng lÏ ra lµ ng­êi b¹n ®êi h¹ cÊp th× hä ph¶i thùc hiÖn chøc n¨ng cña ng­êi b¹n ®êi cao cÊp trong nh÷ng gia ®×nh nµy ng­êi ®µn bµ th­êng n¾m quyÒn chØ ®¹o h¬n lµ ng­êi chång. Dï muèn hay kh«ng ai còng ph¶i thõa nhËn chøc n¨ng cña ng­êi ®µn «ng vµ ng­êi ®µn bµ lµ kh¸c nhau, vµ ®­îc duy tr× qua c¸c thÕ hÖ. §©y lµ mét luËt kh«ng thµnh v¨n, mäi ng­êi ®· ®­îc gi¸o dôc ®­îc x· héi ho¸ ra sao ®ã ®Ó cuèi cïng c¶ ®µn «ng lÉn ®µn bµ ®Òu chÊp nhËn ý nghÜa cña cuéc sèng lµ thùc hiÖn chøc n¨ng cña m×nh vµ ®Òu cho lµ ®­¬ng nhiªn, nÕu cã ai ®i ra ngoµi c¸i ®ã th× mäi ng­êi lµ lÖch l¹c. 5. do quan niÖm sèng kh«ng hîp nhau dÉn ®Õn m©u thuÉn. Khi c¶ ng­êi vî lÉn ng­êi chång ®Òu cã quan ®iÓm sèng kh¸c nhau. Tuy nhiªn, nÕu hai ng­êi th­¬ng yªu nhau trªn c¬ së c¶ t×nh b¹n vµ t×nh yªu th× m©u thuÉn kh«ng ®Õn nçi nÆng l¾m, th× kh«ng ®Õn møc ph¶i ly h«n mµ th­êng chØ mét møc trôc trÆc nhá. Trong n¨m 1984 cã hai tr­¬ng hîp ®¨ng trªn b¸o phô n÷ viÖt nam, trong n¨m 1985 cã ba tr­êng hîp, n¨m 1993 cã 4 tr­êng hîp vµ n¨m 1994 cã hai tr­êng hîp muèn t×m hiÓu ®­îc c¸c tr­êng hîp nµy chóng ta cÇn ph¶i xem xÐt hä cã thêi gian t×m hiÓu nhau tr­íc khi c­íi kh«ng, hä sèng chung víi nhau bao l©u vµ tr×nh ®é häc vÊn cña hä thÕ nµo. Thêi t×m hiÓu( n¨m) <1 1-2 2-3 3-4 Kh«ng râ Tr­êng hîp 1 2 3 4 Thêi gian chung sèng( n¨m) 0-1 2-4 5-9 10-20 >20 Kh«ng râ Tr­êng hîp 2 1 1 3 2 2 Häc vÊn §¹i häc Phæ th«ng trung häc Kh«ng râ Tr­êng hîp 5 4 2 Ta cã thÓ thÓ thÊy t×nh cè kÕt dßng hä ë n«ng th«n manh h¬n ë thµnh thÞ vµ cµng cè kÕt chÆt chÏ bao nhiªu th× ng­êi ta cµng xen vµo chuyÖn riªng cña tõng ng­êi nhiÒu bÊy nhiªu. §©y còng lµ ®iÒu cã lîi khi sù tham gia vµo chuyÖn riªng cña tõng ng­êi nµy cã tÝnh cùc, cã xem xÐt ®Õn t×nh c¶m cña tõng c¸ nh©n, kh«ng mang tÝnh phong kiÕn. Nh­ng ®iÒu ®ã sÏ trë thµnh bÊt lîi nÕu ng­îc l¹i hä tham gia vµo chuyÖn riªng cña ai ®ã víi ®Çu ãc b¶o thñ phong kiÕn, Ýt quan t©m ®Õn t×nh c¶m c¸ nh©n, vµ ë ®©y sù tham gia vµo chuyÖn riªng nµy còng lµm ¶nh h­ëng rÊt nhiÒu ®Õn c« g¸i, tuy c« ta nhiÓu ®­îc t×nh c¶m cña anh bé ®«i kia kh«ng dµnh cho c« vµ c« vÉn lÊy ®­îc ng­êi kh¸c yªu th­¬ng c« v× c« vÉn cßn tuæi xu©n vµ khoÎ m¹nh. Nh­ng c« ph©n v©n v× nh÷ng ng­êi hä hµng cña c« vµ nh÷ng ng­êi hµng n¨m ngµy 16-4 – 1985). C« ta thõa nhËn hä kh«ng cã thêi gian t×m hiÓu, hä chØ cã thêi gian nh×n mÆt nhau vµ c« g¸i bÞ t¸c ®éng bëi : anh Êy lµ ®¶ng viªn, sÜ quan, bè mÑ, anh ta còng hiÒn lµnh,cã mçi m×nh anh lµ con trai, …nªn ®· lÊy anh bé ®éi ®ã mµ kh«ng cÇn biÕt ®Õn t×nh yªu ra sao. Khi vÒ nhµ chång, c« g¸i ®· tá râ lµ mét ng­êi con d©u giái giang, ch¨m lµm, ®­îc lßng bè mÑ. M©u thuÉn cña nh÷ng cÆp vî chång trÎ cã vÎ m¹nh h¬n, ®iÒu nµy nhËn ®­îc qua giäng nãi. §©y lµ sù c¶m nhËn khi ®äc th­, giäng v¨n cña nh÷ng v¨n nh÷ng cÆp vî chång trÎ th­êng lµ gay g¾t h¬n, m¹nh tõ nh÷ng c©u “ kh«ng thÓ chÞu ®­îc”, “ kh«ng ngê ®­îc”….cßn giäng v¨n cña nh÷ng cÆp vî chång cã thêi gian chung sèng l©u víi nhau th× cã vÎ mÒm h¬n, cam chÞu h¬n chØ th­êng thÊy nh÷ng c©u “ em mÖt mái v× ®iÒu ®ã”, “ cµng ngµy søc chÞu ®ùng cña t«i cµng gi¶m ®i”, “t«i söa m·i m·i kh«ng kh¸ ®­îc” …. Nh÷ng cÆp vî chång sèng víi nhau d­íi 5 n¨m ®­îc coi lµ cÆp vî chång trÎ. Nãi chung, m©u thuÉn do quan ®iÓm sèng kh«ng hîp khã dÉn ®Õn m©u thuÉn nÆng nÒ tíi møc ph¶i ly h«n. Quan ®iÓm sèng cña tõng ng­êi thùc tÕ kh«ng lµm cho hä xa nhau l¾m mµ lµm chØ cho hä cµng ph¶i t×m hiÓu nhau nhiÒu h¬n ®Ó hiÓu nhau vµ th«ng c¶m víi nhau. 6. do m©u thuÉn trong gia ®×nh nhµ vî hoÆc chång. §©y lµ kiÓu m©u thuÉn mµ ng­êi ta hay gäi lµ kiÓu m©u thuÉn nµng d©u mÑ chång. §©y lµ mét vÊn ®Ò mu«n thuë khi hai ng­êi cã kiÓu sèng kh¸c nhau ( nµng d©u vµ mÑ chång) ph¶i sèng chung víi nhau. T¹i sao th­êng cã m©u thuÉn nµy? ë ViÖt Nam, sau khi ng­êi ta lÊy nhau th× th­êng vÒ sèng chung vÒ nhµ mÑ chång. MÑ chång lµ ng­êi ®· cã c«ng søc ®¸ng kÓ trong viÖc vun ®¾p cho con c¸i vµ nhµ cöa, “ mÑ chång lµ tr¸i tim cña c¶ nhµ” bè chång lµ “ c¸i ®Çu cña nhµ”, mÑ chång lµ ng­êi sinh ra chång vµ lµ ng­êi t¹o thãi quen cho c¶ mét gia ®×nh. Thãi quen, c«ng vun ®¾p cho mét gia ®×nh lµ lín, nh­ng nay bÞ x¸o trén ®i do cã mét nµng d©u vÒ nhµ, mét ng­êi lµ mµ tõ nay ®­îc coi lµ thµnh viªn chÝnh thøc, ng­êi l¹ nµy do ®· lín nªn khã d¹y dç, khuyªn b¶o cho vµo gia phÐp vèn cã cña gia ®×nh chØ cÇn mét trong hai ng­êi ( hoÆc nµng d©u hoÆc mÑ chång) kh«ng khÐo lÐo trong c¸ch c­ xö th× rÊt dÉn ®Õn m©u thuÉn, cã khi ®­a tíi tr­êng hîp con d©u kh«ng bao giê nh×n mÆt mÑ chång, hoÆc ng­îc mÑ chång tõ con d©u. Quan hÖ con d©u – mÑ chång lµ ®iÓu mu«n thuë vµ nÕu cã m©u thuÉn nµy th× cµng khã gi¶i quyÕt khi c¶ hai ng­êi ®Òu cho hai ng­êi lµ m×nh ®óng. Trong c¸c th­ göi ®Õn b¸o trong nh÷ng n¨m 1984 – 1985, 1993-1994, sè l­îng th­ vÒ m©u thuÉn gia ®×nh còng kh¸ nhiÒu, vµ trong ®ã m©u thuÉn nµng d©u mÑ chång chiÕm ®a sè. N¨m M©u thuÉn gia ®×nh Nµng d©u- mÑ ch«ng M©u thuÉn kh¸c 2000 2 2 0 2001 3 2 1 2002 4 3 1 2003 4 4 0 C¸c tr­êng hîp m©u thuÉn nµy l¹i do nam giíi viÕt göi tíi b¸o nhiªu h¬n lµ c¸c tr­êng hîp m©u thuÉn nh­ v« sinh, do kh«ng chung thuû…. C¸c m©u thuÉn kh¸c th­êng do phô n÷ viÕt ®Õn b¸o nhiÒu h¬n lµ ®µn «ng. Ta cã thÓ xem b¶ng d­íi ®©y, cã t×nh theo sè l­îng th­ do ®µn «ng viÕt trªn tæng sè th­ göi ®Õn b¸o vÒ mét vÊn ®Ò, vµ ®©y lµ tæng céng c¸c th­ göi cña c¶ bèn n¨m 19984- 1985, 1993-1994. VÊn ®Ò Th­ cu¶ ®µn «ng / tæng sè M©u thuÉn do kh«ng cã con trai 11/ 5 M©u thuÉn do v« sinh 1/7 M©u thuÉn do kinh tÕ 0/3 M©u thuÉn do quan ®iÓm sèng kh«ng hîp nhau 2/11 M©u thuÉn do cã nh©n t×nh 1/19 M©u thu©n do t×nh dôc 0/1 M©u thuÉn do gia ®×nh 7/13 Quan hÖ mÑ chång- nµng d©u lµ ®iÒu mu«n th­ë lµ ®iÓu ai ai còng gÆp trong ®êi. ChØ cÇn mét trong hai ng­êi coi th­êng ng­êi kia kh«ng th«ng c¶m víi nhau, kh«ng t«n träng nhau th× rÊt dÔ ®­a ®Õn sù ghÐt bá nhau nh­ ng­êi ta th­êng nãi lµ “ ®µo ®Êt ®æ ®i”. NÕu nh­ c¶ hai ng­êi kh«ng dùa trªn sù th«ng c¶m lÉn nhau vµ dùa trªn sù c«ng b»ng th× trong m¾t con d©u mÑ chång lµ mét ng­êi khã tÝnh, lÉm cÈm vµ l¾m ®iÒu, trong con m¾t mÑ chång, nµng d©u lµ mét ®øa ch¼ng ra g× hçn l¸o, b­íng bØnh vµ lµm h¹i ®Õn uy danh cña bµ, cña nhµ chång. 7. m©u thuÉn do mét trong hai ng­êi kh«ng chung thuû. HiÖn t­îng kh«ng chung lµ hiÖn t­îng kh¸ phæ biÕn. ë ®©y, mét trong hai ng­êi cã nh©n t×nh. T¹i sao hiÖn t­îng nµy ë thêi ®¹i nµo còng cã? X· h«i hiÖn nay nh­ trªn ®· nãi, lµ x· héi cña sù ®ßi quyÒn b×nh ®¼ng nam n÷. Vî chång ngµy nay kh«ng kÕt h«n trªn c¬ së tr¸ch nhiÖm cña hai dßng hä mµ dùa trªn t×nh b¹n vµ t×nh yªu. MÆt t×nh c¶m cña h«n nh©n trë nªn r©t quan träng vµ gÇn nh­ ë vÞ trÝ thèng trÞ. H«n nh©n cña hai con ng­êi dùa trªn t×nh b¹n bÌ, ng­êi b¹n tr¨m n¨m hµnh ®éng nh­ mét ng­êi ®Ó ta theo cïng vµ lµm cïng, mét ng­êi ®Ó chia sÎ cuéc sèng cña minh, mét ng­êi sÏ theo ta suèt cuéc ®êi. Ng­êi thø hai ®ã v« cïng quan träng víi cuéc sèng cña ta, lu«n c¶nh ta cã mét t×nh c¶m bÌ b¹n, giøp ®ì nhau trong ho¹n n¹n. Theo thèng kª cña b¸o phô n÷ ViÖt Nam, nh÷ng bøc th­ nãi vÒ hiÖn t­îng cã nh©n t×nh chiÕm kho¶ng 38% sè th­ göi ®Õn trong m©u thuÉn vî chång. Hä kh«ng chung thuû lµ v× cuéc sèng h«n nh©n cña hä kh«ng ®­îc tho¶ m·n, hä c¶m thÊy sù cuèn hót tõ bªn ngoµi, tõ mét ng­êi kh¸c vµ hä rÊt suy nghÜ vÒ ®iÒu ®ã nh­ng d­êng nh­ cã mét søc m¹nh l«i kÐo vÒ phÝa ng­êi kia. Con sè nh÷ng bøc th­ göi tíi b¸o phô n÷ viÖt nam trong 4 n¨m 1984, 1985, 1993. 1994, vÒ vÊn ®Ò mét trong hai ng­êi kh«ng chung thuû lµ 28 th­, chiÕm 24,8% tæng sè th­ vµ chiÕm xÊp xØ 33% tæng sè th­ nãi vÒ m©u thu©n vî chång. §a sè nh÷ng ng­êi viÕt th­ n÷ th­êng ë ®é tuæi 25- 35, nam ë ®é tuæi 40 trë lªn, hä th­êng cã tõ 1 ®Õn 2 con, chØ vµi tr­êng hîp ch­a cã con. Tr×nh ®é häc vÊn cña hä kh¸ ®a d¹ng, ta cã thÓ xem b¶ng: N¨m ®¹i häc Phæ th«ng trung häc Kh«ng râ 2000 0 2 1 2001 2 3 1 2002 6 1 2 2003 5 3 2 C¸c hiÖn t­îng khi cã nh©n t×nh khi ®i c«ng t¸c n­íc ngoµi lµ kh¸ phæ biÕn. Cã tr­êng hîp nh©n t×nh cña chång lµ ng­êi n­íc ngoµi, Hä yªu nhau m¹nh liÖt, hä kh«ng thÓ rêi nhau trong khi vî chÝnh thøc ®ang cã thai 3 th¸ng. HoÆc ng­êi chång ®i c«ng t¸c ng­êi vî ë nhµ bÞ ng­êi b¹n cña chång dô dç, ng­êi b¹n nµy nãi kh«ng muèn c­íp vî cña b¹n nh­ng chØ muèn yªu mµ th«i. Theo bøc th­ nµy, `dô dç, ng­êi b¹n nµy nãi kh«ng muèn c­íp vî cña b¹n nh­ng chØ muèn yªu mµ th«i. theo bøc th­ nµy, `hai ng­êi ®· sèng víi nhau h¬n 30 n¨m nay, hä ®· cã h¬n 50 tuæi, c¸i tuæi mµ ng­êi ta nãi “s¸ng dèc bªn kia cña cuéc ®êi” råi, c¸i tuæi rÊt chÝn ch¾n. TÊt c¶ mäi tr­êng hîp Êy l«i cuèn c¶ ng­êi vî hoÆc ng­êi chång vµ c¶ tinh nh©n. Cã nh÷ng ng­êi muèn gi÷ gia ®×nh tíi møc hä buéc ng­êi vî ph¶i thèi viÖc, ë nhµ trèng nhµ, trong khi m×nh th× vi vu víi t×nh nh©n. hai ng­êi ®· sèng víi nhau h¬n 30 n¨m nay, hä ®· cã h¬n 50 tuæi, c¸i tuæi mµ ng­êi ta nãi “ s¸ng dèc bªn kia cña cuéc ®êi” råi, c¸i tuæi rÊt chÝn ch¾n. TÊt c¶ mäi tr­êng hîp Êy l«i cuèn c¶ ng­êi vî hoÆc ng­êi chång vµ c¶ tinh nh©n. Cã nh÷ng ng­êi muèn gi÷ gia ®×nh tíi møc hä buéc ng­êi vî ph¶i thèi viÖc, ë nhµ trèng nhµ, trong khi m×nh th× vi vu víi tinh nh©n. Hai ng­êi ®· sèng víi nhau h¬n 30 n¨m nay, hä ®· cã h¬n 50 tuæi, c¸i tuæi mµ ng­êi ta nãi “ s¸ng dèc bªn kia cña cuéc ®êi” råi, c¸i tuæi rÊt chÝn ch¾n. TÊt c¶ mäi tr­êng hîp Êy l«i cuèn c¶ ng­êi vî hoÆc ng­êi chång vµ c¶ tinh nh©n. Cã nh÷ng ng­êi muèn gi÷ gia ®×nh tíi møc hä buéc ng­êi vî ph¶i thèi viÖc, ë nhµ trèng nhµ, trong khi m×nh th× vi vu víi tinh nh©n. Cã nh©n t×nh lµ mét hiÖn t­îng th­êng x¶y ra trong cuéc sèng vî chång. Cã nhiÒu nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng nµy, nh­ng tr­íc hÕt ®ã lµ do cuéc sèng vî chång cña hä kh«ng tho¶ m·n, t×nh c¶m trong h«n nh©n kh«ng ®­îc ®¸p øng ®Çy ®ñ. Cã mét hiÖn t­îng míi ph¸t sinh lµ ng­êi ta mong muèn võa gi÷ laÞ ®­îc gia ®×nh võa vÉn cã c¶ ng­êi t×nh. Kh«ng biÕt nh÷ng ng­êi ®ã cã thÊy sù nguy hiÓm bÊp bªnh cña ®iÒu nµy kh«ng khi hä g©y ra cho hai phÝa sù ®au khæ? Vµ cuèi cïng lµ sù d»n vÆt ngay cho chÝnh b¶n th©n n÷a. HËu qu¶ cña ly h«n víi b¶n th©n ng­êi ly h«n vµ con c¸i Khi ly h«n c¸c chøc n¨ng cña gia ®×nh bÞ ph¸ vì, g©y ra kh«ng Ýt khã kh¨n cho con ng­êi vµ x· héi. Trong x· héi cò, viÖc ly h«n lµ v« cïng h·n h÷u ®iÒu nµy l¹i còng g©y kh«ng Ýt sù ®au khæ cho nh÷ng con ng­êi kh«ng thÓ sèng víi nhau mµ vÉn cø ph¶i sèng víi nhau. X· héi cò th­êng kh«ng coi träng c¸ nh©n mµ coi träng sù æn ®Þnh gia ®×nh. Con ng­êi trong x· héi cò ph¶i lÖ thuéc vµo x· héi. NhÊt lµ ë ViÖt Nam, níi chÞu ¶nh h­ëng cña nho gi¸o. Nho gi¸o g©y ¶nh h­ëng theo c¸ch toµn bé tõ trªn xuèng, tøc lµ b»ng con ®­êng nhµ n­íc ®i vµo x· héi b»ng c¸ch ®i vµo tõng gia ®×nh. Nho gi¸o lµ mét häc thuyÕt c¨n cø vµo gia ®×nh ®Ó hinh dung thÕ giíi theo m« h×nh gia ®×nh yªn Êm ®Ó x©y dùng x· héi lý t­ëng. Gia ®×nh lµ rÊt quan träng, sù cÊu kÕt gia ®×nh nh­ h«n nh©n lµ sù kÕt hîp gi÷a hai dßng hä chø kh«ng ph¶i lµ sù kÕt hîp hai c¸ nh©n. C¸ nh©n d­êng nh­ hoµ tan trong gia ®×nh vµ dßng hä. ChÝnh v× vËy mµ sù ly h«n lµ v« cïng hiÕm hoi. S¾c th¸i cña c¸c cuéc lý h«n còng kh¸c víi ngµy nay. Ngµy nay dùa trªn t×nh c¶m cña hai c¸ nh©n ®Ó quyÕt ®Þnh ly h«n, cßn tr­íc kia dùa trªn 7 ®iÒu mµ thùc tÕ lµ dùa trªn lîi Ých cña gia ®×nh chø kh«ng ph¶i cña c¸ nh©n, nh­ kh«ng con, hçn l¸o víi bè mÑ chång, l¾m ®iÒu,… Ng­êi ®µn bµ x­a kia hoµn toµn lÖ thuéc vµo gia ®×nh, kh«ng cã quyÒn riªng, khi hä lý h«n th× toµn bé cña c¶i thuéc nhµ chång vµ con c¸i. Ng­êi ®µn bµ khi ly h«n th× ra khái gia ®×nh nhµ chång víi hai bµn tay tr¾ng vµ quan träng h¬n n÷a lµ hä mÊt hÕt “danh tiÕng”, c¸i mµ ®«i khi cã søc m¹nh h¬n c¶ tiÒn b¹c. H¬n n÷a, khi hä ë gia ®×nh nhµ chång, dï r»ng chång ®èi xö víi hä kh«ng cßn t×nh c¶m th× hä vÉn cã quyÒn h­ëng tµi s¶n vµ danh tiÕng cña nhµ chång. §iÒu nµy lµm cho ng­êi phô n÷ x­a th­êng Ýt khi nghÜ tíi viÖc ly h«n. Ngµy nay khi ly h«n, ng­êi ta tÝnh ®Õn t×nh c¶m cña hai c¸ nh©n riªng biÖt, chø kh«ng ®Ó ý tíi yÕu tè dßng hä. Khi ly h«n, chøc n¨ng cña gia ®×nh bÞ ph¸ vì. Sù x· héi ho¸ con c¸i kh«ng ph¶i ®­îc thùc hiÖn bëi hai ng­êi bè vµ mÑ n÷a mµ chØ cßn mét ng­êi, ®iÒu nµy g©y sù mÊt c©n b»ng cho mäi thµnh viªn, dÔ g©y ¶nh h­ëng t©m lý tiªu cùc cho trÎ em. §iÒu ®¸ng buån h¬n c¶ khi ®äc c¸c bøc th­ lµ hËu qu¶ cña ly h«n ®èi víi con c¸i vµ chÝnh ng­êi ly h«n lµ nÆng nÒ. Cã nh÷ng bøc th­ khiÕn chóng ta kh«gn thÓ nghÜ lµ l¹i cã thÓ x¶y ra nh­ tr­êng hîp em g¸i 17 tuæi, bè mÑ ly dÞ nhau, khi em cã ng­êi yªu do mét hiÓu lÇm nho nhá, ng­êi yªu em bá ®i vµ sau ®ã em g¸i ph¸t hiÖn ra mÑ cña m×nh ®· måi chµi ng­êi yªu, chÝnh bµ ®· g©y sù hiÓu lÇm gi÷a em vµ ng­êi yªu. Em g¸i ®o liÖu sau nµy cã thÓ t×m l¹i sù c©n b»ng æn ®Þnh trong cuéc sèng kh«ng? DÜ nhiªn lµ cuéc ®êi tr­íc m¾t ®· gi¶m ®i mét phÇn nµo ý nghÜa tèt ®Ñp ®èi víi nh÷ng em ë tr­êng hîp nh­ thÕ. Nh­ vËy, chøc n¨ng x· héi ho¸ con c¸i lµ mét trong nh÷ng chøc n¨ng quan träng nhÊt cña gia ®×nh ®· bÞ ph¸ vì khi ly h«n. Dï cuéc ly h«n cã nhÑ nhµng ®Õn ®©u th× còng kh«ng thÓ kh«ng ¶nh h­ëng tíi thÕ gíi tinh thÇn cña c¸c em. HËu qu¶ sau ly h«n lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò ®­îc ®Ò cËp kh¸ nhiÒu trong c¸c bøc th­. Ta cã thÓ thÊy trong b¶ng sau ®Ò cËp tíi hËu qu¶ sau ly h«n, ë ®©y t«i chia ra hai tr­êng hîp víi hËu qu¶ lµ: ¶nh h­ëng tíi con c¸i vµ tíi b¶n th©n ng­êi ly h«n. N¨m Sè l­îng th­ ®Ò cËp tíi hËu qu¶ sau ly h«n HËu qu¶ sau ly h«n víi con c¸i HËu qu¶ sau ly h«n víi b¶n th©n 2000 1 » 8,3% 1 » 8,3% 2001 3 » 15% 1 » 5% 2 » 10% 2002 12 » 28% 6 » 14% 6 » 17% 2003 6 » 15% 3 » 7,5% 3 » 7,5% Tæng sè 22 » 29% 11 » 14,5 11 » 14,5% D­êng nh­ viÖc ly h«n ¶nh h­ëng tíi b¶n th©n ng­êi ly h«n vµ con c¸i lµ nh­ nhau. Th­êng th× chøc n¨ng cña gia ®×nh bÞ ph¸ vì g©y nªn nh÷ng ¶nh h­ëng t©m lý kh«ng b×nh th­êng víi trÎ em vµ b¶n th©n ng­êi ly h«n. §èi víi phô n÷ th× hiÖn t­îng khã t×m ®­îc b¹n ®êi míi, gi¸o dôc con c¸i kh«ng thµnh c«ng, t×m nhê ë, c«ng ¨n viÖc lµm, … lµ phæ biÕn, nhÊt lµ nh÷ng khã kh¨n khi t×m ®­îc ng­êi hîp lý, yªu th­¬ng nhau nh­ng l¹i bÞ nh÷ng søc Ðp tõ bªn ngoµi hoÆc ngay chÝnh b¶n th©n ng­êi phô n÷. Theo sè b¸o ra ngµy 21-10-1985, ng­êi phô n÷ ®· ly dÞ cã mét con nµy ®· yªu mét ng­êi ®µn «ng nh­ng bè mÑ anh ta kh«ng muèn con m×nh “lÊy cña thõa” mµ muèn cho con lÊy vî ë quª bè mÑ ®· “dÊm” s½n. Ng­êi phô n÷ nµy dao ®éng, bèi rèi kh«ng biÕt gi¶i quyÕt ra sao, cßn ng­êi chång t­¬ng lai th× l¹i sî bè mÑ muèn lÊy c¶ hai vî ®Ó cho ªm thÊm gia ®×nh. C« ta muèn ®ång ý vµ nghÜ r»ng m×nh lµ “h­¬ng thõa, hoa sãt”. Hay nh­ tr­êng hîp kh¸c, bøc th­ ®¨ng ngµy 5-7-1993, mét phô n÷ 22 tuæi, ®· mét lÇn lÇm lì n¨m 16 tuæi, cã con víi mét ng­êi cã vî nh­ng sau khi c­íi, c« ta míi biÕt. Khi ph¸t hiÖn ra ®iÒu nµy, c« ta bá ®i, tù nu«i con, cho tíi nay cã mét nghÒ may æn ®Þnh, cã nhiÒu ng­êi tíi hái nh­ng c« ta lu«n sî h·i mµ tõ chèi. Víi phô n÷ ®· vÊp mét lÇn råi hä th­êng cã t©m lý ho¶ng sî, kh«ng d¸m ch¾c mét ®iÒu g×, kh«ng d¸m tin bÊt kú c¸i g× n÷a. Sù c©n nh¾c cña hä lµ dÔ hiÓu. Cßn ®èi víi ®µn «ng th× sao? Sau khi ly h«n hä lÊy vî míi, nh­ng hä l¹i ghen víi chång cò hoÆc ng­êi yªu cò cña ng­êi vî míi nµy (th­ 16-9-1993). Còng nh­ ng­êi phô n÷ lÊy ng­êi chång cã vî chÕt, khi thÊy ng­êi chång lu«n gi÷ l¹i nh÷ng kû niÖm cña ng­êi vî cò th× c« ta khã chÞu, chØ muèn thay ®æi ®iÒu ®ã (sè b¸o ngµy 13-12-1993). Dï muèn hay kh«ng, tÊt c¶ nh÷ng ng­êi ly h«n ®Òu ph¶i chÞu c¸c ¶nh h­ëng, tr­íc hÕt lµ tíi chÝnh b¶n th©n ng­êi ®ã, sau n÷a lµ tíi con c¸i vµ nh÷ng ng­êi xung quanh. Theo Toµ ¸n quËn Hoµn KiÕm th× trong n¨m 1984 cã 187 vô kiÖn xin ly h«n, cã kho¶ng 12 nguyªn nh©n kh¸c nhau (chång ng­îc ®·i, ngo¹i t×nh, r­îu chÌ cê b¹c, t×m hiÓu kh«ng kü, kh«ng cã con,…). §é tuæi xin ly h«n cao nhÊt lµ 20 - 30 tuæi, phô n÷ ®øng ®¬n nhiÒu h¬n, vµ vÊn ®Ò nhµ ë sau ly h«n lµ vÊn ®Ò næi cém. Th­êng th× toµ ¸n cho ng­êi phô n÷ t¹m l­u c­, nh­ng liÖu hä cã ë næi hay kh«ng? NÕu kh«ng th× ng­êi phô n÷ sÏ ®i ®©u? Thùc tÕ lµ rÊt khã b¶o ®¶m cho hä cã n¬i sinh sèng. H¬n n÷a ng­êi trong cuéc ph¶i chê ®îi kÐo dµi t×nh tr¹ng khñng ho¶ng ®ã. Hä ph¶i chê chèng ¸n lªn phóc thÈm, råi lµm viÖc víi Së Nhµ ®Êt, sau cïng ph¶i mêi l¹i vÒ Uû ban ®Ò lµm thñ tôc ký l¹i hîp ®ång nhµ cöa… Trong c¸c vô ¸n vÒ h«n nh©n gia ®×nh, vÊn ®Ò th©n phËn (t×nh c¶m vî chång ®¸ng ph¶i lý h«n hay kh«ng) tuy diÔn biÕn phøc t¹p nh­ng cã thÓ biÕt ®­îc t­¬ng ®èi râ qua t×m hiÓu, lÊy lêi khai cña vî chång vµ qua ®iÒu tra. Nh÷ng vÊn ®Ò tµi s¶n, nhµ cöa vÉn lµ khã h¬n c¶… HËu qu¶ cña ly h«n (sù ®èi xö sau khi ly h«n cña bè mÑ víi con c¸i). g©y nh÷ng ¶nh h­ëng nÆng nÒ víi tuæi th¬ cña c¸c em. Nh÷ng em ®· lín th× th­êng bi quan muèn chÕt, muèn bá nhµ ra ®i, sî bÞ h­ háng,… nh­ c« g¸i 20 tuæi ë Qu¶ng Ninh, bè mÑ bá nhau, bè vµ mÑ ®Çu ®· lÊy vî lÊy chång míi. Em c¶m thÊy em nh­ cña thõa trong c¶ hai nhµ, nhµ bè vµ nhµ mÑ. MÑ th­¬ng em nh­ng l¹i sî chång míi, kh«ng d¸m ®ãn em vÒ ë, cßn ë nhµ bè víi d× ghÎ th× d× coi em nh­ mét ng­êi lµm kh«ng c«ng. ThËm chÝ d× kh«ng muèn cho em ®i lÊy chång, muèn gi÷ em ë nhµ ®Ó lao ®éng cho gia ®×nh. Trong khi ë quª em kho¶ng 22 tuæi mµ ch­a lÊy chång th× coi nh­ lµ Õ råi. Em chØ muèn tù tö v× kh«ng cßn lèi tho¸t (sè b¸o ngµy 19-3-1985). Hçu hÕt c¸c tr­êng hîp g©y hËu qu¶ lý h«n ®Òu x¶y ra víi con c¸i ë løa tuæi 18-22 (10/11 tr­êng hîp). ë løa tuæi nµy, c¸c em ®ang ®Þnh h­íng nghÒ nghiÖp vµ cuéc sèng. Cã mét tr­êng hîp duy nhÊt 14 tuæi lµ mét em g¸i, mÑ lÊy chång, bè d­îng lµ ng­êi vò phu hay ®¸nh ®Ëp mÑ, vµ «ng ta ®Þnh hiÕp em. Em hiÖn nay v« cïng ho¶ng sî (sè b¸o ngµy 14-6-1993). Nh­ vËy, hÇu hÕt c¸c em lµ con cña c¸c gia ®×nh ®· ly h«n, mÆc dï cha hoÆc mÑ ®· t¸i h«n, c¸c em vÉn gÆp nhiÒu khã kh¨n trong cuéc sèng. ë løa tuæi 15-22, nh÷ng th­¬ng tæn trong ®êi sèng gia ®×nh ®· g©y cho c¸c em nhiÒu khã kh¨n, lo l¾ng trong ®Þnh h­íng cuéc sèng. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ g×? C¸c em kh«ng mét ai kh«ng bèi rèi tr­íc cuéc ®êi, x· héi ho¸ c¸c em ph¶i ch¨ng bÞ lÖch l¹c? §iÒu nµy kh«ng thÓ thèng kª ®­îc. C¸c em cho r»ng chøc n¨ng cña gia ®×nh kh«ng ®­îc thùc hiÖn víi c¸c em? Gia ®×nh ®· ly h«n cã thùc hiÖn chøc n¨ng x· héi ho¸ con c¸i, lµm cho con c¸i cã c¶m gi¸c an toµn kh«ng? Cã lÏ chógn ta ph¶i thõa nhËn chøc n¨ng cña gia ®×nh ®· kh«ng ®­îc thùc hiÖn khi ly h«n. Trong nhãm cña nh÷ng em løa tuæi 18 - 22 cã bè mÑ ly h«n gåm tÊt c¶ lµ 11 em th× cã 2 em nam, 2 em nµy còng trong t×nh tr¹ng nh­ c¸c em g¸i, 2 em chØ muèn tù tö. Sù bÕ t¾c trong cuéc sèng víi c¸c em d­êng nh­ lµ phæ biÕn. Sù h­ háng cña c¸c em nhiÒu khi do sù cè chÊp cña mét trong hai ng­êi, ng­êi mÑ ®· cè t×nh ®ßi nu«i con trong khi bµ kh«ng cã kh¶ n¨ng nu«i d­ìng con, bµ l¹i lµ ng­êi kh«ng cã ph­¬ng ph¸p gi¸o dôc, kÕt qu¶ lµ c« con g¸i míi chØ 15 tuæi ®· biÕt lÊy c¾p tiÒn cña mÑ ®i ch¬i. Khi con g¸i ®· h­ háng, ng­êi mÑ l¹i tuyªn bè trao tr¶ con, ng­êi bè gÇn nh­ bÊt lùc tr­íc viÖc gi¸o dôc con m×nh, h¬n n÷a «ng ta dÔ dµng ng¶ vÒ ng­êi vî sau vµ nh÷ng ®øa con sau nµy h¬n, v× chóng ngoan ngo·n h¬n. Lµm sao ng­êi bè ®· cã vî con kh¸c cã thÓ cã ®ñ t×nh c¶m vµ kh¶ n¨ng ®Ó ®­a con m×nh trë l¹i con ®­êng ®øng ®¾n ®­îc? T­¬ng lai chógn sÏ ra sao?… (th­ ®¨ng b¸o sè 52 n¨m 1989). ChÝnh v× sù hËu qu¶ cña viÖc ly h«n ®èi víi con c¸i mµ mét sè ng­êi ®· ly h«n kh«ng nghÜ tíi viÖc t¸i h«n, mµ hä chØ muèn cã nh©n t×nh mµ th«i, hä kh«ng muèn cuéc h«n nh©n míi sÏ ¶nh h­ëng ®Õn con c¸i cña hä. ®©y lµ mét vÊn ®Ò míi cã trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Tuy ch­a th®r kh¼ng ®Þnh ®©y lµ xu h­íng míi, nh­ng dÊu hiÖu cña nã lµ kh¸ râ rµng. Cã thÓ b©y giê ng­êi ta qu¸ c¶nh gi¸c víi c¸c c¹m bÉy gi­¬ng ra víi c¸c phô n÷ thiÕu chång, víi nh÷ng ng­êi ®µn «ng thiÕu vî. HoÆc hä sî cuéc h«n nh©n míi sÏ l¹i “dÊm vµo vÕt xe ®æ”, l¹i c¸c cuéc c·i nhau bÊt tËn, l¹i nh÷ng vô nhµm ch¸n, v.v… §iÒu nµy cÇn ®­îc xem xÐt kü h¬n, ®©y míi chØ lµ nªu ra nh÷ng hiÖn t­îng mµ th«i vµ hiÖn t­îng nµy h×nh nh­ ®ang cã chiÒu h­íng t¨ng lªn. KÕt luËn M©u thuÉn vî chång lµ vÊn ®Ò mu«n thë, t¹i sao víi ng­êi nµy møc ®é tho¶ m·n h«n nh©n thÊp nh­ng kh«ng ly h«n, trong khi víi ng­êi kh¸c cã møc ®é tho¶ m·n cao h¬n th× l¹i ly h«n hoÆc ly th©n. §©y lµ vÊn ®Ò ®¸ng ®­îc nghiªn cøu s©u h¬n. M©u thuÉn vî chång cã nhiÒu d¹ng kh¸c nhau, nh­ng cã thÓ ®­a vµo c¸c d¹ng sau: Do kh«ng cã con trai. Do v« sinh Do t×nh dôc Do kinh tÕ Do quan ®iÓm sèng kh«ng hîp nhau Do m©u thuÉn trong gia ®×nh nhµ vî ho¨c nhµ chång Do kh«ng chung thuû C¸c d¹ng m©u thuÉn nµy ®an xen vµo nhau, cã thÓ do v« sinh dÉn tíi kh«ng chung thuû, hoÆc do kinh tÕ dÉn tíi quan ®iÓm sèng kh«ng hîp nhau, v.v… Tuy vËy, t«i ®· cè g¾ng xÕp chóng vµo tõng lo¹i mét ®Ó tiÖn theo dâi. Nguyªn nh©n kh«ng cã con trai g©y ra m©u thuÉn gia ®×nh d­êng nh­ ë ®µn «ng gay g¾t h¬n ®µn bµ. §µn «ng hay cay có vÒ chuyÖn ®ã h¬n ®µn bµ. Còng nh­ hiÖn t­îng v« sinh, ng­êi ®µn «ng khã chÞu ®ùng h¬n phô n÷ trong chuyÖn nµy. Nguyªn nh©n kinh tÕ ®­a ®Õn m©u thuÉn vî chång chØ míi xuÊt hiÖn trong nh÷ng bøc th­ n¨m 1993 - 1994 chø kh«ng xuÊt hiÖn lÇn nµo trong nh÷ng n¨m 1984 - 1985. Chóng ta ph¶i thõa nhËn mét sù thËt lµ mÆt t×nh c¶m trong h«n nh©n cµng ngµy cµng ®­îc coi träng h¬n. Ng­êi ta tr«ng chê -ë cuéc h«n nh©n, ë ng­êi b¹n ®êi c¶ sù th«ng c¶m, c¶ t×nh b¹n ch©n thµnh vµ t×nh dôc. ChÝnh mÆt t×nh c¶m cµng ngµy cµng ®Ò cao nµy ®· lµm cho h«n nh©n cã mét mµu s¾c kh¸c c¸c cuéc h«n nh©n truyÒn thèng x­a kia. Ng­êi ta m«ng chê ë cuéc h«n nh©n qu¸ nhiÒu, do ®ã rÊt dÔ ®­a ®Õn m©u thuÉn víi nhau vÒ quan ®iÓm sèng vµ dÔ dÉn tíi hiÖn t­îng cã nh©n t×nh. HiÖn t­îng cã nh©n t×nh hiÖn nay ngµy cµng t¨ng còng nh­ hiÖn t­îng muèn gi÷ c¶ gia ®×nh vµ c¶ ng­êi t×nh. B¨t ®Çu xuÊt hiÖn viÖc kh«ng muèn t¸i h«n mµ chØ muèn cã nh©n t×nh, v× ®µn «ng sî ¶nh h­ëng con c¸i vµ sî sù lÆp l¹i nh÷ng ®iÒu buån ch¸n dÔ cã trong h«n nh©n. YÕu tè t×nh dôc ®­îc coi lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n (Ýt ®­îc nãi râ c«ng khai) dÉn tíi m©u thuÉn vî chång, thËm chÝ ®«i khi dÉn tíi ly h«n. Nh­ng vÊn ®Ò nµy cho ®Õn nay, chóng t«i ch­a cã ®­îc nh÷ng con sè cô thÓ ®Î cã thÓ nãi g× thªm mét c¸ch kh¼ng ®Þnh. VÊn ®Ò mu«n thuë vÒ quan hÖ nµng d©u-mÑ chång ®ang cã nh÷ng diÔn biÕn kh¸c víi tr­íc ®©y. Cïng víi sù ph¸t triÓn vÒ tr×nh ®é häc vÊn vµ lèi sèng míi (gia ®×nh h¹t nh©n t¸ch dÇn khái ®¹i gia ®×nh), hy väng nh÷ng bµ mÑ chång kiÓu míi vµ nh÷ng nµg d©u kiÓu míi còng sÏ cã nh÷ng quan hÖ kiÓu míi, tèt ®Ñp h¬n. HËu qu¶ cña ly h«n ®èi víi con c¸i vµ víi b¶n th©n ng­êi ly h«n kh¸ s©u s¾c. BiÓu hiÖn cña hËu qu¶ ly h«n víi con c¸i lµ sù thÊt väng, bÕ t¾c cña c¸c em trong cuéc ®êi, dÔ ®­a c¸c em vµo con ®­êng lÖch l¹c trong t­¬ng lai; vµ biÓu hiÖn víi b¶n th©n ng­êi ly h«n lµ sù sî h·i tr­íc nh÷ng ¶nh h­ëng cña cuéc sèng. Tµi liÖu tham kh¶o. B¸o Phô n÷ ViÖt Nam n¨m 2000, 2001, 2003, 2005. T¹p chÝ x· héi häc - Chuyªn ®Ò vÒ x· héi häc gia ®×nh, n¨m 2005. T¹p chÝ X· héi häc - Chuyªn ®Ò nh÷ng nghiªn cøu x· héi häc gia ®×nh vµ trÎ em th¸ng 2 n¨m 2004. NguyÔn Kh¾c ViÖn, Bµn vÒ mèi quan hÖ trong gia ®×nh (Th­ viÖn ViÖn X· héi häc). Gi¸o tr×nh TriÕt häc M¸c-Lªnin. Môc lôc Trang Lêi nãi ®Çu §Æt vÊn ®Ò §Þnh nghÜa vÒ gia ®×nh - Chøc n¨ng cña gia ®×nh - H«n nh©n nh­ mét thiÕt chÕ - CÊu tróc cña h«n nh©n C¸c nguyªn nh©n chÝnh dÉn tíi ly h«n 1. Do kh«ng cã con trai 2. Do v« sinh 3. Do t×nh dôc 4. Do kinh tÕ 5.Do quan ®iÓm sèng kh«ng hîp nhau dÉn ®Õn m©u thuÉn 6. Do m©u thuÉn trong gia ®×nh nhµ vî hoÆc chång 7. m©u thuÉn do mét trong hai ng­êi kh«ng chung thuû HËu qu¶ cña lya h«n víi banr th©n ng­êi ly h«n vµ con c¸i KÕt luËn Tµi liÖu tham kh¶o