Vận chuyển hàng hoá và dịch vụ phục vụ hàng Xuất Nhập Khẩu của Vietnam Airlines

îng c¸c h·ng hµng kh«ng ®­îc chØ ®Þnh. Kh«ng h¹n chÕ c¸c ®iÓm ®Õn, ®iÓm xuÊt ph¸t, ®iÓm gi÷a thuéc tiÓu vïng, tuy nhiªn c¸c h·ng hµng kh«ng chØ ®­îc khai th¸c ®Õn c¸c s©n bay quèc tÕ cña c¸c n­íc ®èi t¸c. - M¹ng l­íi v¨n phßng ®¹i diÖn, ®¹i lý ®­îc thiÕt lËp kh«ng h¹n chÕ trªn l·nh thæ cña c¸c n­íc ®èi t¸c. - Kh«ng h¹n chÕ ho¹t ®éng khai th¸c vËn chuyÓn th­¬ng m¹i kh«ng th­êng lÖ tïy thuéc qui chÕ xin phÐp cña mçi n­íc. - Cho phÐp liªn doanh c¸c h×nh thøc hîp t¸c kh¸c gi÷a c¸c h·ng hµng kh«ng ®­îc chØ ®Þnh thuéc tiÓu vïng. Kh«ng ®­îc quyÒn khai th¸c th­¬ng quyÒn bay néi ®Þa Nh×n chung qu¸ tr×nh hîp t¸c quèc tÕ theo h­íng tù do ho¸ vËn t¶i hµng kh«ng lµ mét kÕt qu¶ mang tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸, khu vùc ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi nãi chung vµ ngµnh vËn t¶i hµng kh«ng quèc tÕ nãi riªng. XuÊt ph¸t tõ vÞ trÝ, vai trß, vµ nhu cÇu néi t¹i víi t­ c¸ch lµ mét ngµnh kinh tÕ kü thuËt dÞch vô, hîp t¸c quèc tÕ vËn t¶i hµng kh«ng sÏ thóc ®Èy giao l­u c«ng céng, th­¬ng m¹i quèc tÕ, ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nh»m t¹o mét m«i tr­êng c¹nh tranh thÝch hîp nhÊt, ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn tèt nhÊt cho lùc l­îng vËn t¶i hµng kh«ng. Tù do ho¸ vËn t¶i hµng kh«ng tõng b­íc gióp cho nhµ n­íc c¾t gi¶m vµ tiÕn tíi xo¸ bá trî cÊp cho ho¹t ®éng vËn chuyÓn trong n­íc vµ c¹nh tranh quèc tÕ cña c¸c h·ng hµng kh«ng quèc gia, lµm t¨ng c¬ héi sö dông dÞch vô vËn chuyÓn hµng kh«ng cña ng­êi tiªu dïng, phôc vô tèt h¬n yªu cÇu cña c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c, ®ång thêi thóc ®Èy ph¸t triÓn c¸c dÞch vô vÒ s©n bay, qu¶n lý bay vµ c¸c dÞch vô hç trî kh¸c. Tuy nhiªn, thùc hiÖn hîp t¸c quèc tÕ theo xu h­íng tù do ho¸, ngµnh hµng kh«ng cña c¸c n­íc kÐm ph¸t triÓn ph¶i ®­¬ng ®Çu víi nh÷ng mÆt tr¸i cña nã. NÕu viÖc tù do ho¸ kh«ng ®­îc tiÕn hµnh theo nh÷ng b­íc thÝch hîp phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn vµ t×nh h×nh cô thÓ cña tõng giai ®o¹n, tù do ho¸ sÏ cã t¸c ®éng tiªu cùc lµm suy gi¶m lùc l­îng vËn t¶i hµng kh«ngquèc gia. C¸c hîp ®ång liªn doanh liªn kÕt phôc vô chuyªn chë hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu cña Vietnam Airlines.(20) Vietnam airlines ®­îc thµnh lËp n¨m 1994 víi sè vèn ban ®Çu kho¶ng 30 triÖu USD, víi ®éi m¸y bay gåm c¸c lo¹i m¸y bay cña Liªn X« cò nh­ TU134, TU154, AN 2, YAK 40, YAK 42,IL 76. §Õn nay ®éi bay cña Vietnam airlines gåm toµn nh÷ng m¸y bay hiÖn ®¹i nh­ B777, B767, A320, ATR 72...víi m¹ng ®­êng bay ®Õn tÊt c¶ c¸c ch©u lôc trªn thÕ giíi, ®ã lµ mét sù tiÕn bé lín cña toµn ngµnh hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam nãi chung vµ cña Vietnam Airlines nãi riªng. §ãng gãp mét phÇn vµo sù ph¸t triÓn ®ã lµ chiÕn l­îc hîp t¸c liªn doanh liªn kÕt víi c¸c tËp ®oµn kinh tÕ, c¸c h·ng hµng kh«ng lín trªn thÕ giíi. Trong ®ã c¸c hîp ®ång liªn doanh liªn kÕt phôc vô ph¸t triÓn chuyªn chë hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu cña Vietnam Airlines gåm: C¸c c«ng ­íc, hiÖp ®Þnh hµng kh«ng víi c¸c th­¬ng quyÒn 3 vµ 4 t¹o c¬ së cho viÖc chuyªn chë hµng ho¸ quèc tÕ. C«ng ty liªn doanh TNHH dÞch vô hµng ho¸ T©n S¬n nhÊt (TCS) lµ liªn doanh víi c«ng ty dÞch vô hµng ho¸ Singapore víi tæng vèn ®Çu t­ lµ 13 triÖu USD, vèn ph¸p ®Þnh lµ 4,5 triÖu USD, ViÖt Nam gãp 55% vèn ph¸p ®Þnh. Thêi gian ho¹t ®éng cña liªn doanh lµ 25 n¨m, lÜnh vùc ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp lµ cung cÊp c¸c dÞch vô phôc vô hµng ho¸ bao gåm c¶ dÞch vô vËn chuyÓn vµ giao nhËn hµng ho¸. HÖ thèng kho hµng cña TCS hiÖn ®¹i nhÊt §«ng D­¬ng. Trong thêi gian tíi, C«ng ty dÞch vô hµng ho¸ Néi Bµi còng ®ù¬c ra ®êi dùa trªn m« h×nh cña TCS. C«ng ty liªn doanh TNHH giao nhËn hµng ho¸ hµng kh«ng lµ liªn doanh víi c«ng ty giao nhËn hµng ho¸ hµng kh«ng CONOIKE cña NhËt, tæng sè vèn ®µu t­ lµ 500000 USD, vèn ph¸p ®Þnh lµ 400.000USD Vietnam Airlines còng ký c¸c hîp ®ång ®¹i lý víi c¸c c«ng ty vËn t¶i vµ giao nhËn ®a ph­¬ng thøc nh­: European Freight Consul, First Orient Cargo Corp, Cosco International Air Freight, Pacific Cargo Management. Inc, trong n­íc th× cã SAFI, Vinatrans, Vietfracht, Vitaco, Saigon shipping.Co. Ngoµi ra, kh«ng chØ dõng l¹i ë nh÷ng tuyÕn bay th¼ng, Vietnam Airlines cßn kÝ hîp ®ång vËn t¶i trùc tiÕp víi c¸c c«ng ty vËn t¶i «t« ë ch©u ©u, B¾c Mü, NhËt B¶n, Ch©u óc ®Ó ®¶m b¶o hµng ho¸ cña kh¸ch hµng ®Õn ®­îc tËn n¬i theo yªu cÇu. Vietnam Airlines cßn liªn danh víi c¸c h·ng hµng kh«ng lín trªn thÕ giíi nh­ Cathay Pacific, Korean Air, Asian Airlines..®Ó vËn chuyÓn hµng ho¸ ®Õn kh¾p n¬i trªn thÕ giíi. Nh×n chung c¸c hîp ®ång hîp t¸c liªn doanh cña Vietnam airlines víi nh÷ng tiÖn Ých dÞch vô mµ h·ng ®· vµ ®ang cung cÊp ®· gãp phÇn thóc ®Èy ph¸t triÓn vËn chuyÓn hµng ho¸ b»ng ®­êng hµng kh«ng ®Æc biÖt lµ hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu. IV. Thùc tr¹ng vËn chuyÓn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu cña Vietnam Airlines. Do tiÒm lùc kinh tÕ cßn yÕu, Vietnam airlines ch­a cã ®­îc lo¹i m¸y bay chuyªn dïng chë hµng ho¸ nh­ c¸c h·ng hµng kh«ng lín trªn thÕ giíi. ViÖc kinh doanh vËn t¶i hµng ho¸ cña Vietnam airlines hoµn toµn thùc hiÖn trªn c¸c chuyÕn bay chë kh¸ch, t¶i cung øng theo m¹ng bay th­êng lÖ dùa trªn ®éi m¸y bay khai th¸c hiÖn cã. §iÒu nµy lµ nguyªn nh©n chñ yÕu h¹n chÕ n¨ng lùc chuyªn chë hµng ho¸ b»ng ®­ßng hµng kh«ng, tØ träng doanh thu tõ chuyªn chë hµng ho¸ chØ chiÕm 10% tæng doanh thu vËn t¶i hµng kh«ng. C¬ cÊu mÆt hµng chuyªn chë b»ng ®­êng hµng kh«ng. Do ®Æc ®iÓm cña vËn t¶i hµng kh«ng lµ c­íc phÝ cao, khèi l­îng, thÓ tÝch vËn t¶i nhá, nh­ng tuyÕn ®­êng ng¾n, thêi gian vËn chuyÓn nhanh, nªn ®èi t­îng chuyªn chë th­êng lµ c¸c lo¹i hµng cã gi¸ trÞ cao, khèi l­îng, thÓ tÝch nhá, hoÆc hµng phôc vô mïa vô, hµng t­¬i sèng, b­u phÈm b­u kiÖn. §èi víi c¸c h·ng hµng kh«ng lín trªn thÕ giíi cã m¸y bay chuyªn chë hµng ho¸ riªng, hä cã thÓ nhËn nh÷ng hîp ®ång chuyªn chë lín, ®Æc biÖt nh­ «t«, thiÕt bÞ phô tïng, m¸y mãc,.. Cßn ®èi víi Vietnam Airlines, do ®Æc ®iÓm cña nÒn kinh tÕ, mÆt hµng chuyªn chë phôc vô xuÊt khÈu chñ yÕu lµ: - Hµng may mÆc, giÇy dÐp, phôc vô ®¬n ®Æt hµng thêi vô cña n­íc ngoµi. ChiÕm tíi 45% tæng khèi l­îng hµng xuÊt khÈu - Hµng thuû s¶n nh­ c¸ ngõ, t«m, cua biÓn,..chiÕm tíi 36 % l­îng hµng xuÊt khÈu -Hµng rau, hoa qu¶ t­¬i. ChiÕm 12% khèi l­îng hµng xuÊt khÈu. -MÆt hµng nhËp khÈu chñ yÕu lµ linh kiÖn ®iÖn tö, chi tiÕt m¸y, hµng mÉu, r­îu. 2. C¬ cÊu thÞ tr­êng. ThÞ tr­êng vËn t¶i hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu b»ng ®­êng hµng kh«ng phô thuéc vµo c¬ cÊu mÆt hµng, tuyÕn ®­êng bay cña hµnh kh¸ch, chÝnh v× vËy c¬ cÊu thÞ tr­êng vËn t¶i hµng kh«ng cña Vietnam airlines ®­îc chia thµnh: Khu vùc §«ng B¾c ¸ mµ chñ yÕu lµ NhËt, Hång K«ng, riªng thÞ tr­êng NhËt B¶n ®· chiÕm tíi 21% (22) s¶n l­îng vËn chuyÓn hµng ho¸ cña toµn m¹ng bay quèc tÕ ë khu vùc nµy. Trong nh÷ng n¨m qua Vietnam Airlines ®· tõng b­íc cñng cè v÷ng ch¾c thÞ tr­êng chiÕn lù¬c cã gi¸ trÞ tr­íc m¾t còng nh­ l©u dµi nh­ thÞ tr­êng §«ng B¾c ¸ ®Æc biÖt lµ c¸c ®­êng bay ®i NhËt B¶n, Hång K«ng, §µi Loan, Hµn Quèc.. Khu vùc thÞ tr­êng ch©u ©u gåm c¶ §«ng ©u vµ c¸c n­íc thuéc khèi EU trong ®ã Nga, Ph¸p lµ chñ yÕu. §©y cã thÓ coi lµ thÞ tr­êng truyÒn thèng víi h¬n 50% thÞ phÇn, bëi tõ l©u thÞ tr­êng §«ng ©u ®· ®­îc thiÕt lËp, tuy nhiªn thÞ tr­êng chñ yÕu lµ hµng may mÆc vµ giµy dÐp, thÞ tr­êng EU vÉn ®ang tiÕp tôc ph¸t triÓn víi c¸c mÆt hµng lµ hµng may mÆc, hµng thuû s¶n, vµ c¶ hµng rau cñ qu¶. ThÞ tr­êng b¾c Mü míi ®ùîc thiÕt lËp, víi thÞ phÇn cßn nhá 6% nh­ng thÞ tr­êng nµy høa hÑn mét tiÒm n¨ng khi mµ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng nµy t¨ng, trong ®ã Mü lµ träng t©m. Tuy nhiªn thÞ tr­êng nµy cã møc ®é c¹nh tranh cao víi sù tham gia khai th¸c cña c¸c h·ng hµng kh«ng m¹nh nhÊt cña Mü, møc ®é rñi ro lín do chÞu ¶nh h­ëng cña chÝnh s¸ch tù do ho¸ bÇu trêi. §Ó chuÈn bÞ tham gia vµo thÞ tr­êng nµy, nh»m h¹n chÕ tèi ®a sù rñi ro, gi¶m møc ®é c¹nh tranh, Vietnam airlines ®· liªn danh víi h·ng hµng kh«ng American Airlines cña Mü. 3. KÕt qu¶ ®¹t ®­îc cña Vietnam Airlines. Víi møc t¨ng tr­ëng æn ®Þnh kho¶ng 30% trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, vËn chuyÓn hµng ho¸ cña hµng kh«ng ViÖt Nam ®· vµ ®ang ®ãng gãp phÇn doanh thu khiªm tèn cña m×nh vµo ho¹t ®éng chung cña toµn ngµnh, ®Æc biÖt lµ vËn t¶i hµng ho¸ quèc tÕ, do chÝnh s¸ch më cöa nÒn kinh tÕ, ho¹t ®éng giao l­u bu«n b¸n quèc tÕ ph¸t triÓn m¹nh trong nh÷ng n¨m qua lµ nguyªn nh©n chÝnh thóc ®Èy vËn t¶i hµng kh«ng quèc tÕ ë ViÖt Nam ph¸t triÓn, møc t¨ng tr­ëng b×nh qu©n chuyªn chë hµng hãa quèc tÕ cña Vietnam airlines lµ 54%/n¨m trong giai ®o¹n 1990 - 1996 vµ kho¶ng 12% trong giai ®o¹n hiÖn nay. KÕt qu¶ vËn chuyÓn hµng ho¸ cña Vietnam Airlines trong h¬n 10 n¨m qua ®­îc thÓ hiÖn ë b¶ng sau: B¶ng 8: KÕt qu¶ vËn t¶i hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu cña Vietnam Airlines (1990 - 2002) N¨m Hµng ho¸ XNK b»ng ®­êng hµng kh«ng cña VNA Hµng ho¸ XNK ®i -®Õn ViÖt Nam b»ng ®­êng hµng kh«ng Ngh×n tÊn T¨ng tr­ëng % Ngh×n tÊn Tû träng (2)/(4)% (1) (2) (3) (4) (5) 1990 1,1 1 10,9 10,09 1991 3,1 181,8 15,6 19,92 1992 6,1 96,7 24,5 24,89 1993 8,9 45,7 10,8 82,43 1994 9,8 10,1 32,2 30,41 1995 14,6 48,9 63,2 23,14 1996 20,0 37 64,0 31,25 1997 20,1 0,5 62,2 32,15 1998 16,5 -17,9 87,2 18,9 1999 19,5 18,8 80,5 23,75 2000 21,0 7,69 86,8 24,42 2001 22,1 5,3 91 24,18 2002 24,5 10,8 102,3 24,1 Nguån: B¸o c¸o tæng kÕt cña ban tiÕp thÞ hµng ho¸ - Vietnam Airlines KÕt qu¶ trªn ®­îc thÓ hiÖn qua biÓu ®å sau: BiÓu ®å 1: KÕt qu¶ vËn t¶i hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu cña Vietnam Airlines (1990 - 2002) Nguån: B¸o c¸o tæng kÕt cña ban tiÕp thÞ hµng ho¸ - Vietnam Airlines Qua s¬ ®å trªn, nÕu xÐt theo gãc ®é t¨ng tr­ëng, ta cã thÓ chia lµm 3 giai ®o¹n Giai ®o¹n thø nhÊt lµ tõ 1990 ®Õn ®Çu n¨m 1997, giai ®o¹n hai lµ 1997 - 1998 vµ giai ®o¹n ba lµ tõ 1999 ®Õn 2002. Giai ®o¹n mét, tèc ®é t¨ng tr­ëng cña chuyªn chë hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu cña Vietnam Airlines lµ kh¸ m¹nh, chØ cã n¨m 1994 lµ thÊp nhÊt víi s¶n l­îng lµ 9.8 ngh×n tÊn, tèc ®é t¨ng tr­ëng ®¹t 10,1% cßn l¹i c¸c n¨m kh¸c ®Òu t¨ng cao trªn 50% nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do trong thêi k× míi më cöa nÒn kinh tÕ, nhiÒu quèc gia ®Çu t­ s¶n xuÊt vµo ViÖt Nam trong thêi k× nµy, chñ yÕu lµ s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu. Nhu cÇu xuÊt khÈu hµng giµy dÐp, may mÆc , hµng theo mua vô, ®ång thêi cung ph¶i nhËp khÈu nhòng nguyªn liÖu ®Ó gia c«ng. MÆt kh¸c, nÕu nh­ tr­íc ®©y Vietnam Airlines chñ yÕu khai th¸c n¨ng lùc vËn t¶i cña m×nh qua c¸c lo¹i m¸y bay thÕ hÖ cò cña Liªn X« cò nh­ TU134, IL76,YAK 40 t¶i träng nhá, m¹ng ®­êng bay cßn h¹n chÕ th× nay víi ®éi m¸y bay míi hiÖn ®¹i, m¹ng ®­êng bay ph©n bè trªn toµn thÕ giíi, khèi l­îng hµng chuyªn chë ®­îc ®· t¨ng gÊp 18 lÇn tõ 1990 - 1997. Giai ®o¹n hai 1997-1998, ®©y lµ giai ®o¹n mµ vËn t¶i hµng kh«ng cña thÕ giíi nãi chung vµ cña Vietnam airlines nãi riªng gÆp nhiÒu khã kh¨n mµ nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ ë Ch©u ¸ vµo n¨m 1997. Khi cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ næ ra ë ch©u ¸, c¸c nhµ ®Çu t­ rót vèn vÒ, ho¹t ®éng s¶n xuÊt ngõng trÖ, viÖc giao th­¬ng bu«n b¸n gi÷a c¸c quèc gia bÞ gi¶m m¹nh. VËn t¶i hµng kh«ng còng bÞ chÞu ¶nh h­ëng lín, ®iÒu nµy thÓ hiÖn ë : n¨m 1997 khèi l­îng hµng chuyªn chë ®­îc chØ b»ng n¨m 1996 lµ 20,1 ngh×n tÊn, vµ ®Õn n¨m 1998 th× khèi l­îng hµng chuyªn chë ®­îc gi¶m xuèng chØ cßn 16.5 ngh×n tÊn, tèc ®é t¨ng tr­ëng gi¶m 17,9%. Giai ®o¹n ba lµ tõ 1999 ®Õn nay. N¨m 1999 cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ ë ch©u ¸ ®­îc kiÓm so¸t, nÒn kinh tÕ thÕ giíi cã dÊu hiÖu phôc håi, v× vËy chuyªn chë hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu cña Vietnam Airlines còng b¾t ®Çu lÊy l¹i tèc ®é t¨ng tr­ëng nh­ thêi k× tr­íc cuéc khñng ho¶ng, khèi l­îng chuyªn chë hµng xuÊt nhËp khÈu n¨m 1999 lµ 19,5 ngh×n tÊn, n¨m 2001 lµ 22,1 ngh×n tÊn, n¨m 2002 lµ 24,3 ngh×n tÊn. Tuy nhiªn chóng ta còng thÊy ®­îc tèc ®é t¨ng tr­ëng vÉn tiÕp tôc gi¶m, n¨m 2000 tèc ®é t¨ng tr­ëng lµ 7,6% th× n¨m 2001 lµ 5,3 %. MÆc dï trong thêi gian qua ngµnh hµng kh«ng thÕ giíi vµ hµng kh«ng ViÖt Nam gÆp nhiÒu khã kh¨n do cuéc tÊn c«ng khñng bè ngµy 11/9/2001 ë Mü, cu«c chiÕn tranh ë Irag, Apganixtan vµ võa qua lµ ®¹i dÞch viªm ®­êng h« hÊp cÊp (SARS), khiÕn cho nhiÒu h·ng hµng kh«ng trªn thÕ giíi ®øng tr­íc nguy c¬ ph¸ s¶n bëi l­îng hµnh kh¸ch ®i m¸y bay gi¶m m¹nh, tuy nhiªn thÞ tr­êng vËn t¶i hµng ho¸ b»ng ®­êng hµng kh«ng hÇu nh­ kh«ng bÞ ¶nh h­ëng nhiÒu, tèc ®é t¨ng tr­ëng cña Vietnam Airlines vÉn ®¹t ®­îc nh­ dù kiÕn kho¶ng 20%. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ ®éi bay cña Vietnam airlines ®­îc hiÖn ®¹i ho¸, víi c¸c lo¹i m¸y bay tÇm trung vµ dµi nh­ B777, B767, A320.. víi lo¹i m¸y bay míi nµy, h·ng ®· thùc hiÖn c¸c ®­êng bay th¼ng tíi c¸c thÞ tr­êng träng yÕu nh­ Hµ Néi - Paris, Hµ Néi, Hå ChÝ Minh - Tokyo, Osaka ®¸p øng nhu cÇu cña ng­êi göi hµng trong vµ ngoµi n­íc. Mét nguyªn nh©n kh¸c lµ Vietnam Airlines ®· ph¸t triÓn thªm nhiÒu m¹ng l­íi thu gom hµng hãa trong n­íc còng nh­ ngoµi n­íc, ®· ¸p dông c¸c chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p thu gom hµng hãa mét c¸ch tÝch cùc nh»m c©n b»ng träng t¶i th­¬ng m¹i, ngay tõ nh÷ng n¨m 1992 h·ng ®· ®Æt hµng chôc ®¹i lý ho¹t ®éng ë c¸c thÞ tr­êng chÝnh cña Vietnam Airlines nh­ Bangkok, Singapore, Hångk«ng, §øc,.. Nh÷ng kÕt qu¶ mµ Vietnam Airlines ®¹t ®­îc trong h¬n 10 n¨m qua lµ nh÷ng b­íc ®i ®Çu tiªn cña ngµnh vµo c¬ chÕ thÞ tr­êng trong n­íc vµ b­íc ®Çu héi nhËp víi khu vùc vµ quèc tÕ. §©y lµ nh÷ng c¬ së ®Çu tiªn ®Ó kh¼ng ®Þnh sù ®i lªn, lµ nÒn t¶ng ®Ó v¹ch ra chiÕn l­îc cho nh÷ng n¨m tiÕp theo, nh÷ng n¨m ®Çu cña thiªn niªn kØ míi. 4. Nh÷ng triÓn väng vµ th¸ch thøc víi Vietnam Airlines trong nh÷ng n¨m tíi. Nh×n l¹i chÆng ®­êng ®· qua, Vietnam Airlines cã thÓ tù hµo ®· v­ît qua nh÷ng khã kh¨n, ®øng v÷ng, duy tr× ho¹t ®éng æn ®Þnh tËn dông thêi c¬ t¨ng tr­ëng, ®Èy m¹nh s¶n xuÊt kinh doanh. Tõ mét h·ng hµng kh«ng cßn non trÎ ban ®Çu ®· tõng b­íc x©y dùng trë thµnh mét h·ng hµng kh«ng cã thø h¹ng cã b¶n s¾c cã uy tÝn ë khu vùc. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ®i lªn, h·ng hµng kh«ng quèc gia ViÖt Nam cã nhiÒu c¬ héi më ra. Tuy nhiªn vËn héi ®­îc më ra cïng víi nhiÒu th¸ch thøc. 4.1 VËn héi cho Vietnam Airlines. C«ng cu«c ®æi míi ®Êt n­íc do §¶ng ta khíi x­íng vµ l·nh ®¹o víi nh÷ng thµnh tùu næi bËt trªn c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi, quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ vµ tiÕn tr×nh héi nhËp ®· vµ ®ang t¹o ra c¬ héi lín cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh vËn t¶i hµng kh«ng. Lµ mét trong nh÷ng ®¬n vÞ kinh tÕ kü thuËt quan träng thuéc hÖ thèng doanh nghiÖp nhµ n­íc, H·ng hµng kh«ng quèc gia lu«n ®ùoc sù quan t©m cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh trong héi nhËp quèc tÕ. ThÕ giíi, sau cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ ë ch©u ¸ 1997 - 1998, liªn tiÕp c¸c sù kiÖn nh­ vô khñng bè ngµy 11/9/2001 ë Mü, chiÕn tranh ë Apganixtan 2002, Iraq 2003 vµ võa qua lµ dÞch viªm ®­êng h« hÊp cÊp, nhiÒu h·ng hµng kh«ng trªn thÕ giíi ph¸ s¶n hoÆc thua lç lín, nh­ng nhê cã chÝnh s¸ch ®­êng lèi ®óng ®¾n cña §¶ng vµ nhµ n­íc ta, ViÖt Nam trë thµnh mét trong nh÷ng quèc gia an toµn vµ an ninh nhÊt khu vùc vµ thÕ giíi, ®©y chÝnh lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn ngµnh hµng kh«ng trong ®ã cã vËn t¶i hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu. ViÖc chuyÓn dÞch chÝnh s¸ch tõ ®iÒu tiÕt vµ b¶o hé triÖt ®Ó sang chÝnh s¸ch qu¶n lý hµng kh«ng tù do h¬n, dÇn níi láng sù can thiÖp trùc tiÕp cña nhµ n­íc vµo c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña h·ng, sÏ t¹o ra m«i tr­êng cã tÝnh c¹nh tranh thóc ®Èy sù lín m¹nh cña hµng kh«ng, më ra kh¶ n¨ng khai th¸c tèt m¶ng dÞch vô hç trî t¨ng nguån thu cho nhµ n­íc, m¹ng l¹i lîi Ých cho c¶ ng­êi cung cÊp dÞch vô lÉn ng­êi tiªu dïng. Héi nhËp quèc tÕ theo h­íng tù do ho¸ vËn t¶i hµng kh«ng t¹o m«i tr­êng c¹nh tranh, ®éng lùc thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp hµng kh«ng t¨ng c­êng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, n¾m b¾t c«ng nghÖ míi, hiÖn ®¹i ho¸ ®éi tµu bay, n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô víi gi¸ thµnh c¹nh tranh ®Ó ®¶m b¶o tån t¹i vµ ph¸t triÓn, kh¾c phôc nguy c¬ tôt hËu. Tõ ®ã më ra kh¶ n¨ng lùa chän lín h¬n cho c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i hµng kh«ng vÒ thÞ tr­êng, lo¹i kh¸ch vµ ®Æc biÖt h¬n lµ c¸c lo¹i h×nh hîp t¸c víi c¸c ®èi t¸c kh¸c ®Ó t¨ng n¨ng lùc phôc vô. Ngoµi ra nã còng t¹o c¬ héi cho cóng ta ®Ó chuyÓn giao c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña n­íc ngoµi, kinh nghiÖm qu¶n lý kinh doanh. Thu hót vèn ®Çu t­. 4.2 Th¸ch thøc ®èi víi Vietnam Airlines. HiÖn nay tiÒm lùc cña ngµnh hµng kh«ng ViÖt Nam cßn rÊt nhá bÐ, h·ng hµng kh«ng quèc gia Vietnam airlines lµ "x­¬ng sèng " cña vËn t¶i hµng kh«ng ViÖt Nam còng chØ ngang ngöa víi h·ng hµng kh«ng cæ phÇn cña thµnh phè Th­îng H¶i Shanhai Airlines, chóng ta kh«ng thÓ so s¸nh víi c¸c h·ng hµng kh«ng quèc gia trong khu vùc nh­ Thai Airways, Singapore Airlines, China Airlines,. còng nh­ nhiÒu h·ng hµng kh«ng, tËp ®oµn vËn t¶i lín trªn thÕ giíi. ChÝnh v× vËy th¸ch thøc lín nhÊt dÔ nhËn thÊy nhÊt, ®ã lµ cu«c c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t, khèc liÖt trªn thÞ tr­êng vËn t¶i hµng kh«ng thÕ giíi. - Ph¶i c¹nh tranh víi c¸c h·ng hµng kh«ng kh¸c lín h¬n nhiÒu lÇn. Chóng ta cã thÓ thÊy c¸c h·ng hµng kh«ng quèc tÕ ®­îc chØ ®Þnh khai th¸c t¹i thÞ tr­êng ViÖt Nam, còng nh­ c¸c h·ng hµng kh«ng cïng khai th¸c víi Vietnam airlines t¹i thÞ tr­êng quèc tÕ ®Òu lµ c¸c h·ng tÇm cì thÕ giíi nh­ Air France, Cathay Pacific, Japan Airlines, Singapore Airlines hä cã kh¶ n¨ng lµm chñ ®ù¬c viÖc chuyªn chë trªn c¸c tuyÕn bay cña hä víi ®éi m¸y bay hïng hËu, trong khi ®ã kh¶ n¨ng ®¸p øng cña Vietnam airlines cßn h¹n chÕ víi ®éi m¸y bay chñ yÕu lµ phôc vô chuyªn chë hµnh kh¸ch. §iÒu nµy ta cã thÓ thÊy qua thÞ phÇn chuyªn chë hµng ho¸ quèc tÕ cña Vietnam Airlines tõ 1990 - 2002. BiÓu ®å 2: So s¸nh khèi l­îng hµng ho¸ chuyªn chë cña VNA víi c¸c h·ng hµng kh«ng quèc tÕ khai th¸c t¹i ViÖt Nam ( §¬n vÞ: ngh×n tÊn) Nguån : B¸o c¸o cña ban tiÕp thÞ - Vietnam airlines 2002 Bªn c¹nh ®ã ph¶i c¹nh tranh víi c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i kh¸c. §Æc biÖt lµ vËn t¶i ®­êng biÓn. Trong sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i ®Òu cã c¬ héi ph¸t triÓn, v× vËy vÊn ®Ò c¹nh tranh lµ tÊt yÕu. Ph­¬ng tiÖn c¹nh tranh m¹nh nhÊt víi vËn t¶i hµng kh«ng trong chuyªn chë hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu lµ vËn t¶i ®­êng biÓn, víi lîi thÕ lµ gi¸ c­íc thÊp h¬n tõ 6 ®Õn 7 lÇn, khèi l­îng chuyªn chë lín h¬n lµ nh÷ng ®iÓm m¹nh mµ vËn t¶i hµng kh«ng kh«ng thÓ cã ®ù¬c. §ång thêi, ®èi víi thÞ tr­êng c¸c n­íc l©n cËn th× vËn t¶i ®­êng s¾t còng nh­ vËn t¶i ®­êng bé chiÕm ­u thÕ h¬n vËn t¶i hµng kh«ng. Ta cã thÓ thÊy kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña vËn t¶i hµng kh«ng víi vËn t¶i ®­êng biÓn qua b¶ng sè liÖu sau: B¶ng 10: B¶ng sè liÖu hµng ho¸ chuyªn chë gi÷a ngµnh hµng kh«ng vµ ®­êng biÓn N¨m §­êng biÓn ViÖt Nam (ngh×n tÊn) (1) §­êng hµng kh«ng (VNA) (ngh×n tÊn) (2) TØ träng % (2)/(1) 1995 14488 14,6 0,10 1997 15932 20,1 0,13 1998 17141 16.5 0,09 1999 17425 19,5 0,11 2000 21902 21 0,09 Nguån: Niªn gi¸m thèng kª n¨m 2001- NXB Thèng kª n¨m 2002 Qua b¶ng sè liÖu trªn cho ta thÊy vËn t¶i hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu b»ng ®­êng hµng kh«ng chiÕm mét tØ träng rÊt thÊp so víi vËn t¶i hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu b»ng ®­êng biÓn. ChØ kho¶ng trªn d­íi 0,1%. - Trong khi ph¶i ®èi mÆt víi sù c¹nh tranh khèc liÖt th× chÝh phñ b¾t ®Çu gi¶m sù hËu thuËn , khi mµ chÝnh phñ gi¶m bít sù can thiÖp trùc tiÕp vµo ngµnh vËn t¶i hµng kh«ng còng cã nghÜa lµ nhµ n­íc gi¶m dÇn sù hËu thuÉn vÒ tµi chÝnh, qu¶n lý, ®iÒu tiÕt. §©y thùc sù lµ mét khã kh¨n ®èi mét h·ng hµng kh«ng cßn non trÎ, yÕu c¶ vÒ tiÒm lùc lÉn kinh nghiÖm nh­ Vietnam airlines. - Cïng víi nh÷ng vÊn ®Ò trªn, ngµnh hµng kh«ng cßn ph¶i ®èi mÆt víi nguy c¬ bÊt æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ cña c¸c n­íc ®èi t¸c, cña khu vùc còng nh­ cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Trong nh­ng n¨m qua, nÒn kinh tÕ cña khu vùc Ch©u ¸ Th¸i B×nh D­¬ng lu«n ®­îc coi lµ n¨ng ®éng nhÊt thÕ giíi, tuy nhiªn tiÒm Èn trong ®ã lµ sù bÊt æn ®Þnh, nh­ cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ ë Ch©u ¸ n¨m 1997, sù suy tho¸i cña nÒn kinh tÕ NhËt B¶n trong nh÷ng n¨m võa qua vµ vÉn ch­a cã dÊu hiÖu phôc håi. §¹i dÞch SARS ®· g©y ¶nh h­ëng nghiªm träng cho nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc. - ThiÕu vèn ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn, trong nh÷ng n¨m tíi nhu cÇu ®Çu t­ cña ngµnh hµng kh«ng rÊt lín ®Ó x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, x©y dùng ®éi m¸y bay hiÖn ®¹i víi tû lÖ së h÷u chiÕm 60%, x©y dùng nhµ ga quèc tÕ T2 ë Hµ Néi, ®­êng b¨ng 1B, ®­êng b¨ng 25L cña c¶ng T©n S¬n nhÊt, n©ng cÊp s©n bay C¸t Bi - H¶i phßng vµ s©n bay Phó Bµi -HuÕ thµnh s©n bay quèc tÕ, trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i phï hîp víi tiªu chuÈn cña hµng kh«ng thÕ giíi bëi ngµnh hµng kh«ng mang tÝnh quèc tÕ rÊt cao. Theo ­íc tÝnh tõ nay ®Õn n¨m 2005 ngµnh hµng kh«ng cÇn vèn ®Çu t­ kho¶ng 20.000 tØ ®ång. §©y lµ mét th¸ch thøc kh«ng nhá ®èi víi Vietnam Airlines. Tãm l¹i : Qua ch­¬ng 2 cã thÓ rót ra mét sè vÊn ®Ò sau. Ta thÊy ®­îc t×nh h×nh vËn chuyÓn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu cña Vietnam Airlines ®· cã nhiÒu tiÕn bé, nhÊt lµ trong nh÷ng n¨m cuèi thÕ kØ 20, ®éi m¸y bay ®­îc hiÖn ®¹i ho¸, m¹ng ®­êng bay ®ù¬c më réng trªn toµn thÕ giíi, trang thiÕt bÞ c¬ së vËt chÊt còng ®ù¬c hiÖn ®¹i ho¸,.. ®iÒu nµy lµm t¨ng khèi l­îng chuyªn chë cña Vietnam Airlines. Khèi l­îng hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu lu©n chuyÓn qua c¸c c¶ng hµng kh«ng quèc tÕ kh«ng ngõng t¨ng lªn qua c¸c n¨m, tuy nhiªn thÞ phÇn cña Vietnam Airlines cßn ë møc khiªm tèn, ®iÒu ®ã cho thÊy søc c¹nh tranh cña Vietnam Airlines trªn tr­êng quèc tÕ cßn yÕu. Cã nhiÒu nguy c¬ th¸ch thøc nh­ng bªn c¹nh ®ã còng më ra nhiÒu c¬ héi míi, khi tiÕn hµnh më cöa thÞ tr­êng hµng kh«ng, vÊn ®Ò cÇn quan t©m lµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña h·ng hµng kh«ng quèc gia Viªt Nam so víi c¸c h·ng hµng kh«ng kh¸c trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Do ®ã Vietnam Airlines cÇn ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p tÇm chiÕn l­îc vµ s¸ch l­îc ®Ó tõng b­íc më réng ph¹m vi trªn th­¬ng tr­êng quèc tÕ. Ch­¬ng III. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy chuyªn chë hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu b»ng ®­êng hµng kh«ng ®èi víi Vietnam Airlines. Môc tiªu ®Þnh h­íng, chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña Vietnam airlines trong nh÷ng n¨m tíi. Quan ®iÓm ph¸t triÓn cña H·ng hµng kh«ng quèc gia ViÖt Nam. Vietnam airlines lµ " x­¬ng sèng " cña ngµnh hµng kh«ng ViÖt Nam v× thÕ nã ph¶i gi÷ ®­îc vai trß chñ ®¹o trong vËn t¶i hµng kh«ng, lu«n ®i tiªn phong trong lÜnh vùc x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc, më réng giao l­u quèc tÕ vµ lµ mét lùc l­îng dù bÞ nh»m gi÷ g×n an ninh quèc phßng. LÊy hiÖu qu¶ kinh tÕ lµm môc tiªu ph¸t triÓn bëi Vietnam Airlines ph¶i tù ®¶m b¶o tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong mét m«i tr­êng c¹nh tranh khèc liÖt. Träng t©m ph¸t triÓn lµ dùa vµo néi lùc, tr­íc hÕt lµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn nh©n lùc, ph¶i x©y dùng mét ®éi ngò nh©n viªn tr×nh ®é cao, cã kh¶ n¨ng qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh mét h·ng hµng kh«ng lín víi c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn ®¹i. HiÖn ®¹i ho¸ c¬ së h¹ tÇng ®Æc biÖt lµ ®éi m¸y bay. Mét ®éi m¸y bay hiÖn ®¹i víi m¹ng ®­êng bay réng kh¾p míi cã thÓ ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn v÷ng ch¾c cña Vietnam Airlines. TËn dông tèi ®a ho¸ c¸c nguån lùc tõ bªn ngoµi b»ng viÖc më réng quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ ®a ph­¬ng, tËn dông thÕ m¹nh cña c¸c ®èi t¸c trong liªn doanh nh»m hç trî cho môc tiªu x©y dùng mét h·ng hµng kh«ng quèc gia lín m¹nh, nhanh chãng rót ng¾n kho¶ng c¸ch tôt hËu so víi c¸c h·ng hµng kh«ng kh¸c trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. (25) ChiÕn l­îc ph¸t triÓn cña Vietnam airlines T¹i ®¹i héi §¶ng bé h·ng hµng kh«ng quèc gia ViÖt Nam 2003, ban l·nh ®¹o Vietnam Airlines ®· x¸c ®Þnh nhiÖm vô trung t©m cña giai ®o¹n tõ nay ®Õn 2010 lµ x©y dùng Vietnam airlines thµnh mét ®¬n vÞ kinh tÕ v÷ng m¹nh, víi trang thiÕt bÞ kÜ thuËt hiÖn ®¹i phôc vô sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ cña ®Êt n­íc, gãp phÇn b¶o vÖ an ninh quèc phßng, x©y dùng Vietnam airlines trë thµnh mét h·ng hµng kh«ng tÇm cì trong khu vùc, cã b¶n s¾c riªng, lµ mét trong nh÷ng h·ng hµng ®Çu cña khu vùc vÒ chÊt l­îng dÞch vô vµ hiÖu qu¶ kinh doanh, cô thÓ nh­ sau: - VÒ phÝa h·ng hµng kh«ng ph¶i kÕt hîp hµi hoµ gi÷a c¹nh tranh thÞ tr­êng vµ tËn dông vai trß qu¶n lý vµ ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc, x©y dùng h·ng hµng kh«ng quèc gia ViÖt Nam gi÷ vai trß chñ ®¹o ®èi víi vËn t¶i hµng kh«ng ViÖt Nam, ®¹i diÖn cho kinh tÕ ViÖt Nam trªn tr­êng quèc tÕ víi thÞ phÇn lín c¶ néi ®Þa vµ quèc tÕ. - Ph¸t triÓn hîp lý c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn nh»m khai th¸c c¸c thÞ tr­êng cßn ch­a khai th¸c hÕt tiÒm n¨ng, t¹o sù c¹nh tranh, kÝch thÝch ®æi míi theo h­íng chuyªn m«n ho¸ nh­ chØ chë hµng, chØ chë container, cho thuª chuyÕn,, cung cÊp c¸c dÞch vô trän gãi, dÞch vô giao nhËn uû th¸c.. - VÒ thÞ tr­êng vËn chuyÓn hµng ho¸. §­a ViÖt Nam thµnh trung t©m vËn t¶i khu vùc vµ trë thµnh lÜnh vùc kinh doanh cã lîi nhuËn cao. §Ó lµm ®­îc ®iÒu ®ã cÇn khai th¸c lîi thÕ so s¸nh gi÷a ViÖt Nam víi c¸c ®èi t¸c ®Ó cã chiÕn l­îc ph¸t triÓn nguån hµng ho¸. Cñng cè v÷ng ch¾c c¸c thÞ tr­êng truyÒn thèng cña hµng kh«ng ViÖt Nam nh­ thÞ tr­êng §«ng B¾c ¸, §«ng Nam ¸, ®ång thêi ph¸t triÓn cã chän läc c¸c thÞ tr­êng cã tiÒm n¨ng lín nh­ng cã nhiÒu c¹nh tranh vµ rñi ro nh­ thÞ tr­êng T©y ©u vµ B¾c Mü. - Ph¸t triÓn ®éi m¸y bay, ®©y lµ nhiÖm vô träng t©m cña chiÕn l­îc ph¸t triÓn ngµnh vËn t¶i hµng kh«ng. Tõ nay ®Õn n¨m 2010, h·ng cè g¾ng t¨ng sè l­îng m¸y bay lªn 70 chiÕc theo h­íng t¨ng tØ träng c¸c lo¹i m¸y bay tÇm trung vµ xa víi kh¶ n¨ng chuyªn chë lín, tÝnh n¨ng hiÖn ®¹i, phï hîp víi tõng thÞ tr­êng nh­ A320, A330, B747, B777.. CÇn ph¶i mua lo¹i m¸y bay chuyªn dông chë hµng ho¸ nh»m t¨ng kh¶ n¨ng chuyªn chë, tõng b­íc chuyªn nghiÖp ho¸ vËn t¶i hµng ho¸ quèc tÕ. - Thµnh lËp c¸c doanh nghiÖp kinh doanh dÞch vô t¹i c¸c c¶ng hµng kh«ng quèc tÕ nh»m ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô tr¸nh vÞ thÕ ®éc quyÒn, tiÕn tíi tù do quyÒn cung cÊp dÞch vô ®èi víi mét sè lÜnh vùc trong ®ã cã dÞch vô phôc vô hµng ho¸ chuyªn chë b»ng ®­êng hµng kh«ng. C¸c ®¬n vÞ nµy chÞu sù qu¶n lý hµnh chÝnh, nh­ng ®éc lËp trong h¹ch to¸n kinh doanh. - TiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ mét sè xÝ nghiÖp kinh doanh dÞch vô hµng kh«ng, liªn doanh víi c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi nh»m thu hót vèn ®Çu t­, c«ng nghÖ míi vµ kinh nghiÖm qu¶n trÞ kinh doanh tiªn tiÕn. Dù b¸o t×nh h×nh ph¸t triÓn chuyªn chë hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu cña Vietnam airlines ®Õn 2010. C¨n cø vµo chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña Vietnam airlines vÒ ph¸t triÓn ®éi bay. B¶ng11: KÕ ho¹ch ph¸t triÓn ®éi m¸y bay cña Vietnam Airlines Lo¹i m¸y bay 2005 2010 ATR 72 20 25 A320 18 23 A330, B777 12 22 B747 - ER400 3 10 Air cargo 2 4 Nguån: KÕ hoach ph¸t triÓn ®éi bay cña Vietnam airlines - Ban kÕ ho¹ch Trong nh÷ng n¨m tíi, Vietnam airlines vÉn tiÕp tôc ®Çu t­ ph¸t triÓn ®éi m¸y bay võa vµ nhá phôc vô bay tÇm ng¾n tíi c¸c n­íc trong khu vùc nh­ng ®ång thêi ph¸t triÓn ®éi bay tÇm xa víi c¸c lo¹i m¸y bay th©n lín hiÖn ®¹i ®Ó khai th¸c thÞ tr­êng Ch©u ©u vµ B¾c Mü. Tuy nhiªn viÖc chuyªn chë hµng ho¸ vÉn chñ yÕu b»ng m¸y bay hµnh kh¸ch, ®iÒu nµy lµm cho khèi l­îng hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu b»ng ®­êng hµng kh«ng cña Vietnam airlines khã cã thÓ chiÕm ®ù¬c thÞ phÇn cao. Ngoµi ra cßn c¨n cø vµo c¸c th«ng tin dù b¸o vÒ kh¶ n¨ng ph¸t triÓn nhu cÇu vËn t¶i hµng kh«ng trong n­íc vµ khu vùc, kh¶ n¨ng ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ hµng kh«ng vµ øng dông, chiÕn l­îc ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt cña ngµnh hµng kh«ng ViÖt Nam, sù t¨ng tr­ëng GDP, c¸c chØ sè th­¬ng m¹i kinh tÕ, chÝnh trÞ x· héi, møc t¨ng tr­ëng d©n sè, c¸c chÝnh s¸ch vÜ m« cña nhµ n­íc. Dù b¸o vÒ chuyªn chë hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu cña Vietnam airlines ë møc, ch­a tÝnh ®Õn c¸c ®ét biÕn cña thÞ tr­êng lµ: B¶ng 12: Dù b¸o khèi l­îng hµng ho¸ chuyªn chë cña Vietnam Airlines trong nh÷ng n¨m tíi. N¨m Hµng ho¸ XNK do VNA chuyªn chë Hµng ho¸ XNk lu©n chuyÓn qua ViÖt Nam b»ng ®­êng hµng kh«ng Khèi l­îng (ngh×n tÊn) T¨ng tr­ëng % Khèi l­îng (ngh×n tÊn) TØ träng % 2005 25 15 120 20,1 2010 50 25 200 25 2015 100 27 300 33 2020 150 30 400 37,5 ThÞ tr­êng vËn t¶i hµng kh«ng thÕ giíi nãi chung vµ th× tr­êng vËn t¶i hµng kh«ng ViÖt Nam nãi riªng cßn nhiÒu biÕn ®éng, c¸c diÔn biÕn cña thÞ tr­êng vËn t¶i hµng kh«ng trong nh÷ng n¨m qua hÕt søc phøc t¹p, ®iÒu ®ã cho thÊy viÖc dù b¸o mét c¸ch chÝnh x¸c thÞ tr­ßng trong nh÷ng n¨m tíi kh«ng ®¬n gi¶n. Dù b¸o trªn ®­îc tÝnh trªn c¬ së ph©n tÝch c¸c xu h­íng ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng néi t¹i, khu vùc còng nh­ thÕ giíi ®ång thêi kÕt hîp viÖc ph©n tÝch c¸c yÕu tè kinh tÕ, x· héi ¶nh h­ëng ®Õn vËn t¶i hµng kh«ng. ChÝnh v× vËy c¸c nhµ qu¶n lý, c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cÇn b¸m s¸t c¸c diÔn biÕn cña thÞ tr­êng nh»m ®èi phã mét c¸ch linh ho¹t víi nh÷ng biÕn ®éng vµ chñ ®éng ho¹t ®éng khai th¸c trong thêi gian tíi. II. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy chuyªn chë hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu b»ng ®­êng hµng kh«ng ®èi víi Vietnam airlines C¸c gi¶i ph¸p vÒ phÝa nhµ n­íc. §¶m b¶o mét m«i tr­êng æn ®Þnh cho ho¹t ®éng cña ngµnh hµng kh«ng. Trong h¬n 10 n¨m qua, hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam nãi chung vµ Vietnam Airlines nãi riªng ®· thay ®æi 6 lÇn m« h×nh c¬ cÊu qu¶n lý, mµ sù thay ®æi nµy chñ yÕu lµ c¬ quan nµo ®ñ kh¶ n¨ng qu¶n lý ngµnh hµng kh«ng vÒ mÆt hµnh chÝnh, ChÝnh phñ hay Bé giao th«ng vËn t¶i, mçi lÇn thay ®æi nh­ vËy ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn ho¹t ®éng cña ngµnh hµng kh«ng vÒ t¸c nghiÖp gi÷a c¸c ®¬n vÞ trong ngµnh, ®Õn nh©n sù.. Tæng c«ng ty hµng kh«ng ViÖt Nam ®ù¬c thµnh lËp n¨m 1989 thuéc Tæng côc hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam qu¶n lý, thêi gian nµy, tæng c«ng ty hµng kh«ng cßn ®iÒu hµnh qu¶n lý khai th¸c toµn bé hÖ thèng c¸c s©n bay d©n dông. N¨m 1990, theo quyÕt ®Þnh cña Héi ®ång nhµ n­íc, Tæng côc hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam thuéc sù qu¶n lý cña Vô hµng kh«ng, Bé giao th«ng vËn t¶i vµ B­u ®iÖn. N¨m 1992, ChÝnh phñ gi¶i thÓ vô hµng kh«ng, Tæng côc hµng kh«ng trùc thuéc sù qu¶n lý cña Bé giao th«ng vËn t¶i vµ B­u ®iÖn. N¨m 1995 ChÝnh phñ t¸ch Côc hµng kh«ng ra khái Bé giao th«ng vËn t¶i, chÝnh phñ trùc tiÕp qu¶n lý Côc hµng kh«ng. Thµnh lËp Tæng c«ng ty hµng kh«ng ViÖt Nam víi nßng cèt lµ H·ng hµng kh«ng quèc gia Vietnam airlines, C¸c c¶ng hµng kh«ng d©n dông thuéc Côc hµng kh«ng d©n dông qu¶n lý. N¨m 2003, ChÝnh phñ l¹i tr¶ l¹i Côc hµng kh«ng d©n dông cho Bé giao th«ng vËn t¶i qu¶n lý. §Ó ngµnh hµng kh«ng ViÖt nam ph¸t triÓn, chÝnh phñ cÇn ®¶m b¶o mét m«i tr­êng æn ®Þnh cho ho¹t ®éng vËn t¶i hµng kh«ng. Xem xÐt, nghiªn cøu mét c¸ch khoa häc kh¸ch quan tõ ®ã x©y dùng mét m« h×nh tèt mang tÝnh chiÕn l­îc l©u dµi. KiÓm so¸t vµ ®iÒu tiÕt thÞ tr­êng vËn t¶i hµng kh«ng th«ng qua ®iÒu tiÕt cung cÇu. Trong xu h­íng héi nhËp vµ ph¸t triÓn nh­ hiÖn nay, víi tiÒm lùc nhá bÐ cña Vietnam Airlines, ChÝnh phñ kh«ng thÓ më réng thÞ tr­êng vËn t¶i hµng kh«ng theo h­íng tù do ho¸ bÇu trêi, nh­ng chÝnh phñ còng kh«ng thÓ b¶o hé hoµn toµn cho ngµnh hµng kh«ng bëi ®iÒu nµy tr¸i víi xu h­íng héi nhËp cña thÕ giíi. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, chÝnh phñ ph¶i kiÓm so¸t vµ ®iÒu tiÕt tèt thÞ tr­êng vËn t¶i hµng kh«ng th«ng qua ®iÒu tiÕt cung cÇu lµm sao võa ®¶m b¶o lîi Ých cña kh¸ch hµng, kh«ng ng­îc víi xu h­íng héi nhËp quèc tÕ, ®ång thêi ®Èy m¹nh sù ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i hµng kh«ng trong n­íc. ChÝnh phñ cÇn cã mét c¬ chÕ kiÓm so¸t gi¸ c­íc hîp lý, thay ®æi linh ho¹t mÆt b»ng gi¸ c­íc theo sù biÕn ®éng cña thÞ tr­êng. Nh­ vËy nhµ n­íc nªn c¨n cø vµo quan hÖ cung cÇu ®Ó kiÓm so¸t gi¸ c­íc, v× gi¸ c­íc lµ mét trong nh÷ng c«ng cô tèt nhÊt ®Ó kiÓm so¸tquan hÖ cung cÇu. MÆt kh¸c ®Ó t¨ng tÝnh chñ ®éng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh vËn t¶i hµng kh«ng, nªn thùc hiÖn c¬ chÕ cho phÐp h·ng hµng kh«ng ®­îc tù ®iÒu chØnh gi¸ c­íc trong mét khu«n khæ nhÊt ®Þnh. T¨ng c­êng chÝnh s¸ch hîp t¸c quèc tÕ vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸ x· héi. ViÖc ViÖt Nam ra nhËp ASeAN, AFTA, APeC vµ viÖc b×nh th­êng ho¸ quan hÖ víi Hoa Kú, trong t­¬ng lai lµ WTO, ®iÒu nµy ®· n©ng tÇm vÞ thÕ cña ViÖt Nam trªn tr­êng quèc tÕ, t¹o ®iÒu kiÖn cho kinh tÕ ViÖt Nam ph¸t triÓn. Nh­ng sè n­íc cã quan hÖ kinh tÕ víi ViÖt Nam kh«ng nhiÒu, chóng ta cÇn thiÕt lËp mèi quan hÖ tin t­ëng, hai bªn cïng cã lîi víi c¸c quèc gia kh¸c ®Æc biÖt lµ trong ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi, xuÊt khÈu lao ®éng. Khi quan hÖ ngo¹i giao chuyÓn tõ ®èi ®Çu sang ®èi tho¹i, chóng ta cã thÓ tranh thñ c¸c nguån lùc tõ bªn ngoµi, ®ång thêi chóng ta cã thÓ ®µm ph¸n, kÝ kÕt c¸c hiÖp ®Þnh vÒ kinh tÕ nãi chung vµ vÒ vËn t¶i hµng kh«ng nãi riªng víi c¸c quèc gia kh¸c, chóng ta cã thªm nhiÒu ®èi t¸c b¹n hµng. Quan hÖ kinh tÕ ®­îc më ra thóc ®Èy mèi quan hÖ giao l­u trao ®æi gi÷a n­íc ta víi c¸c n­íc kh¸c sÏ ph¸t triÓn h¬n, nhu cÇu vËn t¶i hµng kh«ng sÏ ®­îc t¨ng lªn, ®iÒu nµy sÏ gãp phÇn cho vËn t¶i hµng kh«ng ViÖt Nam ph¸t triÓn. X©y dùng mét hÖ thèng ph¸p luËt ®ång bé vµ nhÊt qu¸n, phï hîp víi luËt ph¸p vµ th«ng lÖ quèc tÕ. Mét hÖ thèng ph¸p luËt dång bé vµ thèng nhÊt sÏ t¹o mét hµnh lang ph¸p lý æn ®Þnh, t¹o t­ t­ëng an t©m cho c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i trong n­íc còng nh­ nh÷ng nhµ ®Çu t­ nø¬c ngoµi. Trong hÖ thèng luËt hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam ban hµnh tõ 1991 dÕn 1998 ch­a cã mét v¨n b¶n nµo gi¶i thÝch, h­íng dÉn viÖc ¸p dông luËt hµng kh«ng d©n dông vÒ viÖc chuyªn chë hµng ho¸, ®iÒu nµy lµm cho c¸c h·ng vËn t¶i hµng kh«ng còng nh­ kh¸ch hµng gÆp nhiÒu khã kh¨n khi ¸p dông, t×m hiÓu nghiªn cøu. Ngoµi ra v× vËn t¶i hµng kh«ng mang tÝnh quèc tÕ ho¸ cao, nh÷ng qui ®Þnh cña LuËt hµng kh«ng d©n dông cÇn ph¶i phï hîp víi c¸c qui t¾c hay c«ng ­íc quèc tÕ vÒ vËn t¶i hµng kh«ng d©n dông. VÝ dô nh­ vÊn ®Ò c¬ së tr¸ch nhiÖm cña ng­êi chuyªn chë, theo C«ng ­íc Vacsava th× ng­êi chuyªn chë chÞu tr¸ch nhiÖm båi th­êng khi hµng ho¸ mÊt m¸t, h­ h¹i hoÆc giao chËm, LuËt hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam th× chØ quy ®Þnh ng­êi chuyªn chë chÞu tr¸ch nhiÖm båi th­êng khi hµng ho¸ bÞ mÊt m¸t thiÕu hôt hoÆc h­ háng. Nh­ vËy LuËt hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam ch­a qui ®Þnh vÒ tr­êng hîp ng­êi chuyªn chë giao chËm hµng. §iÒu nµy g©y ¶nh h­ëng tíi quyÒn lîi cña kh¸ch hµng cña Vietnam airlines khi cã tranh chÊp x¶y ra . Nhµ n­íc cã nh÷ng chÝnh s¸ch ­u ®·i ®èi víi ngµnh hµng kh«ng. So víi hµng kh«ng thÕ giíi, Vietnam Airlines chØ lµ mét h·ng hµng kh«ng nhá ë møc ®é trung b×nh, non trÎ vÒ kinh nghiÖm rÊt cÇn sù hç trî vµ ­u tiªn cña nhµ n­íc. Cô thÓ lµ, chÝnh s¸ch thuÕ ­u ®·i, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong viÖc tiÕp cËn víi c¸c nguån vèn ODA ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ ®éi m¸y bay, c¬ së vËt chÊt kü thuËt. Nhµ n­íc còng cã thÓ ®øng ra b¶o l·nh cho Vietnam airlines vay tÝn dông cña c¸c c«ng ty tµi chÝnh, c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ ®Ó mua m¸y bay víi l·i suÊt ­u ®·i. T¹o ®iÒu kiÖn cho Vietnam airlines cæ phÇn ho¸ tõng phÇn, cho phÐp ph¸t hµnh tr¸i phiÕu hµng kh«ng ®Ó huy ®éng vèn. VÒ phÝa Tæng c«ng ty hµng kh«ng ViÖt Nam. X©y dùng mét chÝnh s¸ch vÒ gi¸ c­íc vËn chuyÓn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu phï hîp. Trong sù ph¸t triÓn vµ tån t¹i cña mét s¶n phÈm hay cña mét dÞch vô, gi¸ c¶ ®­îc xem lµ rÊt quan träng bëi gi¸ c¶ lµ mét nh©n tè chñ yÕu trong quyÕt ®Þnh sö dông s¶n phÈm hay nhu cÇu vÒ s¶n phÈm ®ã. Gi¸ c­íc cña hiÖp héi hµng kh«ng quèc tÕ IATA gi÷ vai trß quan träng mµ nhiÒu h·ng hµng kh«ng trªn thÕ giíi lÊy lµm c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ c­íc. Tuy nhiªn trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh gay g¾t, c¸c h·ng hµng kh«ng ph¶i cã chÝnh s¸ch gi¸ thÞ tr­êng riªng, kÕt hîp víi gi¸ c­íc ®­îc c«ng bè trong c¸c tµi liÖu cña hiÖp héi hµng kh«ng quèc tÕ. §Ó x¸c ®Þnh gi¸ c­íc, tr­íc hÕt cÇn ph¶i lùa chän thÞ tr­êng môc tiªu, ®Þnh vÞ thÞ tr­êng còng nh­ xem xÐt môc tiªu kinh doanh nh­: sù sèng cßn, tèi ®a ho¸ lîi nhuËn, thÞ phÇn... C¸c nhµ kinh tÕ lu«n xem xÐt nhu cÇu ph¶n øng víi gi¸ c¶ nh­ thÕ nµo, hÇu nh­ mäi vÞ trÝ ®Òu cã mèi liªn hÖ gi÷a gi¸ c¶ vµ cÇu, th­êng th× gi¸ t¨ng cÇu gi¶m vµ ng­îc l¹i. MÆt kh¸c gi¸ c¶ lu«n bÞ ¶nh h­ëng bëi nhiÒu yÕu tè kh¸c nhau nh­ thu nhËp cña ng­êi tiªu dïng, gi¸ c¶ cña c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i thay thÕ, gi¸ c¶ cña c¸c h·ng hµng kh«ng kh¸c, t×nh h×nh kinh tÕ chÝnh trÞ, phong tôc tËp qu¸n. C¬ së ®Ó ®Þnh gi¸ lµ : Lo¹i hµng cÇn ®­îc chuyªn chë, ®iÒu kiÖn b¶o qu¶n, khèi l­îng hµng, qu·ng ®­êng, ®Æt chç, chê chç. C¸c lo¹i ®Þnh gi¸: §Þnh gi¸ uy tÝn, dùa trªn dÞch vô chÊt l­îng cao, phÇn th­ëng..H·ng cã thÓ ®­a ra møc gi¸ thuÇn tuý, sau ®ã ®­a ra c¸c møc gi¸ trong ®ã kÌm theo c¸c dÞch vô hç trî cã liªn quan. §Þnh gi¸ th©m nhËp, dùa vµo thÞ phÇn, thÞ tr­êng míi, kh¶ n¨ng th©m nhËp vµo thÞ tr­êng míi. Ngoµi c¸c dÞch vô hç trî cÇn cã mét chÝnh s¸ch gi¸ thÊp ®Ó t¹o lîi thÕ c¹nh tranh ban ®Çu, chÊp nhËn lç thêi gian ®Çu ®Ó thu hót kh¸ch hµng sau ®ã sÏ n©ng gi¸ khi thÞ phÇn ®· ®ñ lín, dïng chÊt l­îng dÞch vô ®Ó thu hót thªm kh¸ch §Þnh gi¸ dùa trªn chi phÝ : chi phÝ ®Çy ®ñ + l·i §Þnh gi¸ dùa trªn sè l­îng: gi¶m gi¸ cho sè l­îng lín, gi¶m c­íc cho kh¸ch hµng th­êng xuyªn, cho c¸c ®èi t¸c lín. - §Þnh gi¸ kh¸c nhau : gi¸ kh¸c nhau cho c¸c ph©n ®o¹n thÞ tr­êng kh¸c nhau, hoÆc theo mïa bëi hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam th­êng tËp trung vµo c¸c th¸ng cuèi n¨m khi ®Õn thêi h¹n giao hµng cña c¸c hîp ®ång, vËy nªn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch trong thêi ®iÓm mµ hµng xuÊt khÈu Ýt. 2.2 T¨ng c­êng c¸c chiÕn dÞch qu¶ng c¸o vµ tiÕp thÞ ®Ó x©y dùng h×nh ¶nh cña Vietnam airlines. Nh×n chung c¸c ch­¬ng tr×nh qu¶n c¸o cña Vietnam airlines cßn rÊt ®¬n gi¶n, hiÖu qu¶ kh«ng cao.. Víi môc tiªu vµ ®Þnh h­íng l©u dµi Vietnam airlines cÇn ph¶i cã mét chiÕn l­îc Marketing dùa trªn sù ph¸t triÓn cña h·ng, s¶n phÈm cña h·ng cung cÊp cho kh¸ch hµng. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy Vietnam Airlines cÇn ph¶i cã sù lùa chän môc tiªu qu¶ng c¸o, sö dông linh ho¹t c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng nh»m ®­a th«ng tin nhanh nhÊt ®Õn víi kh¸ch hµng, cô thÓ lµ : - Trªn truyÒn h×nh, thay ®æi c¸c tr­¬ng tr×nh qu¶ng c¸o, tËp trung qu¶ng c¸o cho c¸c ®­êng bay cã tiÒm n¨ng. Th­êng xuyªn ®­a th«ng tin vÒ ho¹t ®éng th­¬ng m¹i cña Vietnam airlines trªn c¸c ch­¬ng tr×nh thêi sù tiÕng ViÖt vµ tiÕng n­íc ngoµi. - Trªn b¸o vµ t¹p chÝ, ®©y lµ ph­¬ng tiÖn qu¶ng c¸o chñ yÕu cña Vietnam airlines v× kh¸ch hµng cña Vietnam airlines chñ yÕu lµ th­¬ng nh©n. ¦u tiªn qu¶ng c¸o trªn c¸c b¸o cã l­îng ®éc gi¶ lín, c¸c b¸o ®ù¬c l­u hµnh t¹i c«ng së, c¸c b¸o ®ù¬c giíi doanh nh©n quan t©m nhÊt nh­ TuÇn b¸o th­¬ng m¹i, b¸o ph¸p luËt, Vietnam News, Vietnam investment.. - Ngoµi ra Vietnam Airlines dïng c¸c ¸p phÝch, pano qu¶ng c¸o ngoµi trêi n¬i tËp trung ®«ng dßng ng­êi qua l¹i., tham gia c¸c héi chî th­¬ng m¹i trong n­íc vµ quèc tÕ, th­êng xuyªn liªn hÖ víi c¸c c¬ quan tæ chøc cã nguån hµng lín. Vietnam airlines cÇn ph¶i cã mét ng©n s¸ch thÝch hîp dµnh cho qu¶ng c¸o. Nh­ng mét ®iÒu quan träng nhÊt lµ h×nh ¶nh cña Vietnam airlines ph¶i g¾n liÒn víi sù chÝnh x¸c, an toµn, chÊt l­îng dÞch vô cao thuËn lîi. 2.3 Sö dông tèi ®a kh¶ n¨ng huy ®éng vèn vµ sö dông vèn mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Tõ n¨m 1997 Vietnam airlines kh«ng ®­îc nhµ n­íc cung cÊp toµn bé vèn n÷a mµ ph¶i tù bæ xung, t¹o nguån vèn ®Ó kinh doanh ph¸t triÓn. Bªn c¹nh ®ã, nguån vèn ®i vay tõ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i trong n­íc chñ yÕu lµ vay ng¾n vµ trung h¹n trong khi ngµnh hµng kh«ng cÇn ®Çu t­ vèn lín, thêi gian thu håi vèn chËm, h·ng sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n cho nh÷ng chiÕn l­îc l©u dµi, v× vËy viÖc huy ®éng vèn ®èi víi Vietnam airlines lµ hÕt søc khã kh¨n. Nh÷ng nguån vèn mµ Vietnam airlines cã kh¶ n¨ng huy ®éng ®ù¬c lµ: - Nguån vèn ng©n s¸ch, do nguån vèn nµy Ýt chØ kho¶ng 16,5 %, cÇn ph¶i tËn dông tèi ®a hiÖu qu¶ nguån vèn nµy b»ng c¸ch ®Çu t­ träng ®iÓm cho c¸c c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng thêi gian thu håi vèn chËm. - Nguån vèn tõ quü khÊu hao, quü ®Çu t­ ph¸t triÓn cña h·ng cÇn tËp trung ®Çu t­ vµo c¸c dù ¸n cã kh¶ n¨ng thu håi vèn nhanh, hiÖu qu¶ cao nh»m t¹o nguån tÝch luü ban ®Çu cho c¸c dù ¸n. - Huy ®éng vèn th«ng qua c¸c hîp ®ång hîp t¸c ®Çu t­ liªn doanh, liªn kÕt, ®Çu t­ khai th¸c trong vµ ngoµi n­íc, ph­¬ng thøc BOT, BT. - Ph¸t hµnh tr¸i phiÕu hµng kh«ng, cæ phÇn ho¸ mét sè ®¬n vÞ ®Ó gi¶m bít g¸nh nÆng vÒ vèn. - Nguån vèn vay cã thÕ chÊp vµ thuª mua tµi chÝnh. §©y lµ hai biÖn ph¸p mµ Vietnam airlines th­êng sö dông ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn ®éi bay, kÝ c¸c hîp ®ång thuª mua tµi chÝnh víi c¸c tËp ®oµn tµi chÝnh lín th«ng qua sù b¶o l·nh cña nhµ n­íc, khi hÕt thêi h¹n thuª h·ng cã quyÒn tr¶ l¹i m¸y bay hoÆc tiÕp tôc thuª, hoÆc ®ù¬c quyÒn ­u tiªn mua víi gi¸ rÎ h¬n theo tho¶ thuËn hoÆc thÕ chÊp m¸y bay mua b»ng tiÒn ®i vay cho ng­êi cho vay. Tuy nhiªn tõ thùc tÕ cho thÊy nh÷ng n¨m qua, viÖc sö dông vèn vay tÝn dông th­¬ng m¹i vµ vèn vay ODA ®Ó ®Çu t­ c¬ s¬ h¹ tÇng lµ kÐm hiÖu qu¶. trong tr­êng hîp ph¶i vay vèn, cÇn ph¶i tÝnh to¸n kü ph©n kú ®Çu t­, ®Æc biÖt lµ kh¶ n¨ng thu håi vèn vµ tr¶ nî cña dù ¸n. §Çu t­ hiÖn ®¹i ho¸ c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt ®Æc biÖt lµ ph¸t triÓn ®éi bay chë hµng. §Ó ph¸t triÓn vËn t¶i hµng kh«ng, ph¶i cã c¬ së vËt chÊt hiÖn ®¹i, tr­íc hÕt lµ ®éi m¸y bay cña riªng m×nh. Khi cã ®éi m¸y bay riªng ®Æc biÖt lµ m¸y bay chë hµng, Vietnam airlines sÏ chñ ®éng h¬n trong qu¸ tr×nh kinh doanh dÞch vô vËn chuyÓn hµng ho¸, chñ ®éng h¬n trong viÖc tæ chøc m¹ng l­íi c¸c ®iÓm ®Õn phï hîp víi nhu cÇu cña thÞ tr­êng mµ kh«ng phô thuéc vµo viÖc vËn chuyÓn hµnh kh¸ch. NÕu kh«ng ®ñ t¶i, cã thÓ mua t¶i b»ng hîp ®ång víi m¸y bay chë kh¸ch còng nh­ c¸c h·ng cã hµnh tr×nh tõ vµ tíi ViÖt Nam. Ngoµi ra Vietnam airlines ph¶i hiÖn ®¹i ho¸ c¸c ph­¬ng tiÖn bèc xÕp dì hµng ho¸ nh­ container, pallet, ULD, thiÕt bÞ n©ng nh­ forklift, xe n©ng, hÖ thèng nhµ kho víi c¸c dÞch vô hç trî nh­ kho l¹nh, kÐt an toµn.. HiÖn nay chØ cã t¹i c¸c s©n bay quèc tÕ lµ Néi bµi, §µ n½ng, T©n S¬n nhÊt lµ tiÕp nhËn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu quèc tÕ, Vietnam airlines nªn më thªm dÞch vô giao nhËn xuÊt nhËp khÈu t¹i c¸c s©n bay vÖ tinh ë c¸c tØnh ®Ó khai th¸c tèi ®a nguån hµng xuÊt nhËp khÈu ë c¸c tØnh ®ã. T¹i c¸c s©n bay vÖ tinh nµy còng cÇn hiÖn ®¹i ho¸ ph­¬ng tiÖn bèc dì hµng ho¸, hÖ thèng kho b·i. Trong nh÷ng n¨m tíi sÏ kh«ng chØ dõng ë viÖc ®Çu t­ mua s¾m nhiÒu h¬n c¸c trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i mµ cßn ®ßi hái viÖc tiÕp nhËn vµ lµm chñ thùc sù c¸c c«ng nghÖ ®ã. Mét mÆt chóng ta cÇn ®i th¼ng vµo nh÷ng c«ng nghÖ tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i, mÆt kh¸c còng cÇn ®¶m b¶o r»ng c¸c c«ng nghÖ ®ã ®­îc khai th¸c mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Cã nghÜa lµ ph¶i h¹n chÕ hai tr­êng hîp, mét lµ trang thiÕt bÞ mua vÒ thuéc c«ng nghÖ cò dïng mét thêi gian l¹i ph¶i thay ®æi, hai lµ c¸c trang thiÕt bÞ ®ã qu¸ hiÖn ®¹i dÉn ®Õn kh«ng khai th¸c ®­îc do kh«ng t­¬ng thÝch víi mÆt b»ng chung cña hÖ thèng, hoÆc khai th¸c kh«ng hÕt c¸c tÝnh n¨ng c«ng suÊt cña trang thiÕt bÞ do thiÕu n¨ng lùc vËn hµnh. Bªn c¹nh viÖc ®ãn ®Çu c¸c c«ng nghÖ míi vÒ trang thiÕt bÞ, c¸c c«ng nghÖ tiªn tiÕn vÒ qu¶n lý, kinh doanh tiÕp thÞ trªn thÞ tr­êng hµng kh«ng còng cÇn ®ùoc nghiªn cøu ¸p dông vµo thùc tÕ. Nh÷ng ph­¬ng thøc, cung c¸ch lµm viÖc hiÖn ®¹i cÇn phæ biÕn vµ triÓn khai ®Õn mäi bé phËn, ®¬n vÞ vµ mäi c¸ nh©n trong toµn Tæng c«ng ty. H¹ch to¸n ®éc lËp gi÷a chuyªn chë hµng ho¸ vµ chuyªn chë hµnh kh¸ch. HiÖn nay chuyªn chë hµng ho¸ vµ chuyªn chë hµng kh¸ch vÉn h¹ch to¸n chung, kh«ng ph¶n ¸nh trung thùc hiÖu qu¶ kinh doanh, thùc tÕ doanh thu tõ chuyªn chë hµng ho¸ chØ chiÕm kho¶ng 10% tæng doanh thu cña toµn h·ng. §iÒu nµy t¹o ra tÝnh Ø l¹i, dÉn ®Õn ho¹t ®éng chuyªn chë hµng ho¸ kÐm n¨ng ®éng, kh«ng ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng. VËy viÖc thµnh lËp mét c«ng ty chuyªn vÒ vËn chuyÓn hµng ho¸ ®­êng kh«ng lµ mét ®iÒu cÇn thiÕt. Ph¸t triÓn vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc. H×nh thøc vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc ®· ph¸t triÓn tõ l©u, nh­ng c¸c c«ng ty vËn t¶i cña ViÖt Nam ch­a khai th¸c ®­îc tiÒm n¨ng cña lo¹i h×nh vËn t¶i nµy. VËn t¶i ®a ph­¬ng thøc t¹o ®iÒu kiÖn më réng tÇm ho¹t ®éng cña mçi ph­¬ng tiÖn vËn t¶i nhê tËn dông ph¸t huy thÕ m¹nh riªng cña tõng lo¹i h×nh vËn t¶i. NÕu ¸p dông vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc Vietnam airlines sÏ cã ®ù¬c ba c¸i lîi. Thø nhÊt lµ gi¶m ®­îc c­íc phÝ chuyªn chë, thø hai gi¶i quyÕt vÊn ®Ò thiÕu t¶i b»ng c¸ch gom hµng tõ c¸c ®Þa ph­¬ng, thø ba lµ cã kh¶ n¨ng më réng m¹ng l­íi vËn t¶i cña m×nh trªn toµn thÕ giíi. §Ó lµm ®­îc viÖc nµy c¸c lo¹i h×nh vËn t¶i ph¶i kÝ kÕt c¸c hîp ®ång hîp t¸c vËn chuyÓn, cïng xóc tiÕn khuÕch tr­¬ng qu¶ng c¸o ®Ó thu hót kh¸ch hµng, x©y dùng mét ph­¬ng ¸n triÓn khai vËn chuyÓn nh÷ng mÆt hµng cã kh¶ n¨ng kÕt hîp c¸c lo¹i h×nh vËn t¶i. §ång thêi ph¶i cã sù thèng nhÊt víi c¬ quan H¶i Quan vÒ qui tr×nh kiÓm tra, gi¸m s¸t hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu. Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. * C¶i c¸ch c¬ cÊu qu¶n lý nguån nh©n lùc. Vietnanm airlines lµ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc, ®ù¬c nhµ n­íc b¶o hé nªn c¬ cÊu quyÒn lùc vÉn mang tÝnh tËp trung. Trong khi ®ã, mét c«ng ty cã tÝnh ®Þnh h­íng vÒ kh¸ch hµng th× vai trß cña c¸c thµnh viªn ®Òu rÊt quan träng. Tæ chøc sÏ kh«ng tËp trung quyÒn lùc vµo mét ai ®ã, mµ nªn theo xu h­íng ph©n t¸n víi kÕt cÊu m¹ng th«ng tin theo nguyªn lý h×nh tæ ong, nh­ vËy tr¸ch nhiÖm sÏ ®­îc chia ®Òu tíi tõng thµnh viªn trong c«ng ty. §Ó trë thµnh mét doanh nghiÖp ®Þnh h­íng v× kh¸ch hµng th× nhÊt thiÕt cÇn ph¶i cã sù thay ®æi lín vÒ ph©n chia quyÒn lùc tíi c¸c nh©n viªn tuyÕn ®Çu ®Ó hä cã thÓ gi¶i quyÕt ®ù¬c c¸c nhu cÇu, t×nh huèng cña tõng kh¸ch hµng. Thùc tÕ cho thÊy kh¸ch hµng kh«ng quan t©m tíi ai lµ chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ, ai lµ tæng gi¸m ®èc, hay bÊt cø ng­êi l·nh ®¹o nµo kh¸c mµ hä chØ quan t©m tíi nh÷ng nh©n viªn tuyÕn ®Çu ®¹i diÖn cho c«ng ty ®· mang l¹i nh÷ng lîi Ých g× cho hä. §Ó ®¸p øng ®ù¬c ®iÒu ®ã nh÷ng nh©n viªn tuyÕn ®Çu cÇn ph¶i ®­îc ®µo t¹o ®óng ®¾n, ®ñ tr×nh ®é, b¶n lÜnh gi¶i quyÕt ®­îc c¸c nhu cÇu ®Æc biÖt cña kh¸ch hµng víi tèc ®é nhanh, chÝnh x¸c, an toµn. * §µo t¹o nguån nh©n lùc. - §µo t¹o vÒ qu¶n lý cho cÊp l·nh ®¹o: X©y dùng chiÕn l­îc qui ho¹ch c¸n bé dµi h¹n. Mêi c¸c chuyªn gia n­íc ngoµi, trong n­íc gi¶ng d¹y nh÷ng ch­¬ng tr×nh theo nhu cÇu cña c«ng viÖc. Cö c¸n bé ®i häc ë n­íc ngoµi. ViÖc ®µo t¹o gåm ba lÜnh vùc gåm tr×nh ®é lý luËn, tr×nh ®é chuyªn m«n vµ kü n¨ng qu¶n lý. Vietnam airlines cÇn cã mét nhãm chuyªn gia giái, cã kinh nghiÖm trong lÜnh vùc qu¶n lý kinh doanh vËn t¶i hµng kh«ng chuyªn nghiªn cøu phôc vô cho viÖc ®µo t¹o. Ph©n lo¹i, ph©n cÊp c¸c ®èi t­îng cÇn ®­îc ®µo t¹o bao gåm nh÷ng ®èi t­îng ch­a ®­îc ®µo t¹o, tr­íc khi ®Ó b¹t, ®ang nhiÖm chøc. §èi víi nh÷ng ®èi t­îng tr­íc khi ®Ò b¹t ph¶i ®­îc ®µo t¹o qua mét líp c¬ b¶n vÒ khoa häc qu¶n lý. Thêi gian vµ møc ®é phï hîp víi vÞ trÝ c«ng t¸c sau nµy. §èi víi ®èi t­îng ®ang nhiÖm chøc th× viÖc ®µo t¹o bæ tóc th­êng xuyªn ph¶i ®­îc tiÕn hµnh ®Òu ®Æn hµng n¨m nh»m cung cÊp c¸c kiÕn thøc míi vÒ khoa häc qu¶n lý nh÷ng th«ng tin míi vÒ diÔn biÕn kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi. CËp nhËt c¸c t×nh huèng vµ c¸c biÖn ph¸p gi¶i quyÕt c¸c t×nh huèng thùc tÕ. - §µo t¹o tay nghÒ cho nh©n viªn. HiÖn nay nguån cung cÊp nh©n lùc chñ yÕu cña ngµnh hµng kh«ng lµ l­îng sinh viªn tèt nghiÖp cña Tr­êng Hµng Kh«ng, sinh viªn khoa hµng kh«ng cña §¹i häc B¸ch Khoa Hµ Néi, tr­êng §¹i häc Ngo¹i Ng÷, Kinh TÕ,..Tuy nhiªn lùc l­îng lao ®éng nµy ®Òu ph¶i qua ®µo t¹o 3 - 6 th¸ng tr­íc khi ®¶m nhiÖm c«ng viÖc chÝnh thøc mµ ngµnh cÇn, nh­ vËy H·ng ph¶i ®µo t¹o l¹i cho phï hîp víi c«ng viÖc thùc tÕ. VËy h·ng hµng kh«ng quèc gia ViÖt Nam nªn cã nh÷ng chÝnh s¸ch kÕt hîp víi c¸c kÕ ho¹ch ®µo t¹o cña c¸c tr­êng §¹i häc vµ Trung häc chuyªn nghiÖp ®Ó ®µo t¹o nh÷ng nh©n viªn lµnh nghÒ cho m×nh, khi ra tr­êng hä cã thÓ b¾t tay lu«n vµo c«ng viÖc mµ kh«ng ph¶i tr¶i qua mét thêi gian ®µo t¹o l¹i. CÇn nhanh chãng ph¸t triÓn ®éi ngò ng­êi l¸i m¸y bay vµ thî söa ch÷a m¸y bay lµnh nghÒ, gi¶m phô thuéc vµo yÕu tè n­íc ngoµi, gi¶m chi phÝ khai th¸c, chñ ®éng trong viÖc b¶o d­ìng gãp phÇn n©ng cao an toµn trong khai th¸c. Th­êng xuyªn tæ c¸c líp båi d­ìng nghiÖp vô t¹i chç nh­ng ph¶i g¾n víi kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, kh«ng lµm ¶nh h­ëng ®Õn kÕ ho¹ch khai th¸c. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch tuyÓn dông chÆt chÏ ®Ó cã thÓ tuyÓn ®­îc nh÷ng nh©n viªn cã ®ñ n¨ng lùc, phï hîp víi yªu cÇu chuyªn m«n. Trong sè nh÷ng gi¶i ph¸p trªn, mçi gi¶i ph¸p cã mét vai trß nhÊt ®Þnh nh­ng gi¶i ph¸p vÒ vèn lµ mét gi¶i ph¸p quan träng nhÊt, bëi nÕu gi¶i quyÕt ®­îc vÊn ®Ò vÒ vèn th× ®· gi¶i quyÕt ®­îc vÊn ®Ò lín nhÊt, khã nhÊt cña ngµnh hµng kh«ng ViÖt Nam hiÖn nay, ®Æc biÖt lµ ®èi víi Vietnam airlines, trªn c¬ së ®ã H·ng sÏ gi¶i quyÕt dÇn dÇn c¸c khã kh¨n v­íng m¾c kh¸c vÒ c¬ së vËt chÊt, ph¸t triÓn ®èi bay, trang thiÕt bÞ nguån nh©n lùc... KÕt LuËn Chuyªn chë hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu b»ng ®­êng hµng kh«ng ViÖt Nam ®· b¾t ®Çu ph¸t triÓn nh÷ng n¨m gÇn ®©y vµ ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh mÏ. §ã lµ kÕt qu¶ tÊt yÕu cña sù ph¸t tiÓn kinh tÕ còng nh­ sù t¨ng c­êng mèi quan hÖ vµ sù ®æi míi mau chãng cña ngµnh hµng kh«ng ViÖt Nam, ®Æc biÖt lµ h·ng hµng kh«ng quèc gia trong nh÷ng n¨m qua. Chuyªn chë hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu b»ng ®­êng hµng kh«ng lµ vÊn ®Ò míi mÎ vµ bøc xóc ®èi víi ViÖt Nam nãi chung, víi ng­êi xuÊt nhËp khÈu vµ Tæng c«ng ty hµng kh«ng ViÖt Nam nãi riªng. Nhµ n­íc ta còng ®ang rÊt quan t©m ®Õn sù ph¸t triÓn cña lÜnh vùc nµy. Th«ng qua kÕt cÊu vµ néi dung cña bµi kho¸ luËn nµy, t¸c gi¶ ®· tËp hîp, ph©n tÝch, so s¸nh vµ tr×nh bµy nh÷ng vÊn ®Ò sau: Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña ngµnh hµng kh«ng ViÖt Nam, cña h·ng hµng kh«ng quèc gia Vietnam airlines nh»m cho thÊy vai trß cña ngµnh vËn t¶i hµng kh«ng trong nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. Nghiªn cøu ph©n tÝch nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ nghiÖp vô trong viÖc tæ chøc chuyªn chë hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu b»ng ®­êng hµng kh«ng, nh­ c¬ së ph¸p lý cña vËn t¶i hµng kh«ng, tr¸ch nhiÖm cña ng­êi chuyªn chë. Chó träng ph©n tÝch c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt phôc vô hµng ho¸ nhÊt lµ hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu b»ng ®­êng hµng kh«ng, nh÷ng ®iÒu ®­îc vµ ch­a ®ù¬c cña Vietnam airlines. §¸nh gi¸ ®óng thùc tr¹ng vµ tiÒm n¨ng cña Vietnam airlines, cña ngµnh hµng kh«ng ViÖt Nam Nghiªn cøu ®Þnh h­íng, chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña Vietnam airlines tõ ®ã ®­a ra dù b¸o vÒ sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng vËn t¶i hµng kh«ng trong nh÷ng n¨m tíi. §­a ra mét sè gi¶i ph¸p cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn ®Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn vËn t¶i hµng kh«ng ViÖt Nam, ®¨c biÖt lµ chuyªn chë hµng ho¸ vµ dÞch vô phôc vô hµng xuÊt nhËp khÈu cña Vietnam airlines. tµi LiÖu tham kh¶o Tµi liÖu tiÕng ViÖt - Nh÷ng ph¸t triÓn cña hµng kh«ng thÕ giíi, Nhµ xuÊt b¶n ( NXB) khoa häc kü thuËt 1995 - Hµng kh«ng ViÖt Nam, nh÷ngchÆng ®­êng lÞch sö, NXB Giao th«ng vËn t¶i 1995 - ThÓ lÖ vËn chuyÓn t¹m thêi t¹m thêi hµng kh«ng quèc tÕ, Tæng c«ng ty hµng kh«ng ViÖt Nam 1992 - LuËt hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam, NXB chÝnh trÞ quèc gia 1995 - Niªn gi¸m thèng kª 2001, NXB thèng kª Hµ Néi 2002 - C«ng ­íc Vacsava 1929 vµ c¸c c«ng ­íc quèc tÕ vÒ vËn t¶i , NXB Giao th«ng vËn t¶i 1992 - Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam sè 31/2002 - T¹p chÝ hµng kh«ng ViÖt Nam sè 7/2002 - T¹p chÝ hµng kh«ng ViÖt Nam sè 11/2002 - T¹p chÝ hµng kh«ng ViÖt Nam sè 5/2003 - T¹p chÝ hµng kh«ng ViÖt Nam sè 7/203 - ChiÕn l­îc ph¸t triÓn hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam ®Õn 2010, Côc hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam -1997 - B¶ng gi¸ phÝ phôc vô hµng ho¸, Tæng c«ng ty hµng kh«ng ViÖt Nam 2002 - B¶n tin cña vietnamair.com. Tµi liÖu tiÕng Anh - TACT rules, IATA 2000 - International cargo agents, IATA 2000 - China air cargo. 1999