Vấn đề phát triển kinh tế đối ngoại trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam

LêI Më §ÇU Cã thÓ nãi , trong ®iÒu kiÖn toµn cÇu , khu vùc ho¸ vµ ®­îc biÓu hiÖn râ nhÊt ë xu thÕ ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng thÕ giíi trong mÊy thËp niªn gÇn ®©y , ®èi víi bÊt cø quèc gia nµo viÖc x¸c ®Þnh mét c¸ch ®óng ®¾n ho¹t ®éng më cöa héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi cã ý nghÜa to lín ®èi víi viÖc thùc hiÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ –x· héi . §Æc biÖt ®èi víi n­íc ta kÓ tõ khi thùc hiÖn chuyÓn ®æi tõ c¬ chÕ kinh tÕ tËp trung bao cÊp sang c¬ chÕ kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa (1986) th× vÊn ®Ò ®ã l¹i cµng trë nªn hÕt søc quan träng. Thùc tÕ c¸c n­íc ph¸t triÓn ®i tr­íc ®· cho thÊy viÖc chó träng ®Õn ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i trong c«ng cuéc më cöa héi nhËp thÞ tr­êng thÕ giíi lµ hoµn toµn cã c¬ së vµ hoµn toµn ®óng ®¾n . Lîi Ých kinh tÕ – x· héi mµ kinh tÕ ®èi ngo¹i mang l¹i cho ®Êt n­íc lµ hÕt søc to lín ,®ã lµ sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt , ®æi míi c¬ cÊu kinh tÕ , t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng x· héi , tÝch luü ngo¹i tÖ , t¨ng nguån thu cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc , gi¶i quyÕt viÖc lµm , c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n … Tr­íc tÇm quan träng vÒ vÊn ®Ò ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i ®èi víi sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi nh»m ®­a n­íc ta tõ mét n­íc n«ng nghiÖp nghÌo nµn l¹c hËu lªn thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn v÷ng m¹nh ngang tÇm c¸c quèc gia ph¸t triÓn trªn thÕ giíi kh«ng nh÷ng vÒ tiÒn cña , vÒ nguån lùc mµ cßn vÒ quan hÖ quèc tÕ , t«i ®· chän ®Ò tµi “ VÊn ®Ò ph¸t triÓn kinh tÕ ®èi ngo¹i trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi ë ViÖt Nam’’. Víi tr×nh ®é hiÓu biÕt vµ kh¶ n¨ng cßn h¹n chÕ , vµ trong giíi h¹n nhá hÑp cña bµi viÕt nµy t«i chØ xin gãp mét sè ý kiÕn trong viÖc ®­a ra c¸i nh×n tæng quan vÒ thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i ë n­íc ta bao gåm ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng , ®Çu t­ quèc tÕ vµ dÞch vô thu ngo¹i tÖ vµ chØ râ tÇm quan träng cña ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i trong c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n­íc ®ång thêi gãp phÇn ®Ò ra ph­¬ng h­íng , biÖn ph¸p ®Ó ph¸t triÓn , më réng vµ n©ng cao ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i . Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ch¸c ch¾n cßn rÊt nhiÒu thiÕu sãt vµ khuyÕt ®iÓm do vËy t«i rÊt mong nhËn ®­îc sù nhËn xÐt vµ gãp ý . Còng qua ®©y t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o – gi¸o s­ tiÕn sÜ Ph¹m Quang Phan ng­êi ®· gióp ®ì vµ t¹o mäi ®iÒu kiÖn cho t«i hoµn thµnh ®Ò ¸n nµy . NéI DUNG CH¦¥NG 1 TÝNH TÊT YÕU KH¸CH QUAN CñA VIÖC Më RéNG KINH TÕ §èI NGO¹I 1.1 Kinh tÕ ®èi ngo¹i lµ g× ? Kinh tÕ ®èi ngo¹i cña mét quèc gia lµ mét bé phËn cña kinh tÕ quèc tÕ, lµ tæng thÓ c¸c quan hÖ kinh tÕ , khoa häc , kÜ thuËt ,c«ng nghÖ cña mét quèc gia nhÊt ®Þnh víi c¸c quèc gia kh¸c cßn l¹i hoÆc víi c¸c tæ chøc kinh tÕ kh¸c, ®­îc thùc hiÖn d­íi nhiÒu h×nh thøc , h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn trªn c¬ së ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt vµ ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. Vai trß cña kinh tÕ ®èi ngo¹i Kinh tÕ ®èi ngo¹i cã vai trß rÊt quan träng trong c«ng cuéc ph¸t triÓn cña mçi quèc gia ®Æc biÖt lµ ®èi víi n­íc ta ®ang trong thêi k× qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi , trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Kinh tÕ ®èi ngo¹i gãp phÇn nèi liÒn s¶n xuÊt,trao ®æi , thÞ tr­êng trong n­íc víi quèc tÕ vµ víi khu vùc , nhê cã ho¹t ®éng kinh tÒ ®èi ngo¹i n­íc ta cã thÓ trao ®æi hµng ho¸ s¶n phÈm víi c¸c n­íc kh¸c nghÜa lµ võa xuÊt khÈu ra n­íc ngoµI,võa nhËp khÈu nh÷ng hµng ho¸ ,s¶n phÈm cÇn thiÕt.Sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ ,hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc ®ang trong giai ®o¹n quan träng v× thÕ cÇn cã mét nguån vèn lín , cÇn khoa häc,kü thuËt c«ng nghÖ míi cÇn nh÷ng kinh nghiÖm x©y dùng vµ qu¶n lý nÒn kinh tÕ , nhê cã kinh tÕ ®èi ngo¹i mµ chóng ta ®¸p øng ®­îc nh÷ng nhu cÇu quan träng ®ã .Kh«ng chØ nh­ vËy , kinh tÕ ®èi ngo¹i cßn gãp phÇn thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ thùc hiÖn tèt môc tiªu x©y dùng n­íc ta thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn ,t¹o ra nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm , gi¶m tØ lÖ thÊt nghiÖp ,t¨ng thu nhËp ,æn ®Þnh vµ c¶I thiÖn ®êi sèng nh©n d©n theo môc tiªu d©n giµu n­íc m¹nh x· héi c«ng b»ng d©n chñ v¨n minh. Nh÷ng c¬ së khoa häc cña viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®èi ngo¹i Ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ : Ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ lµ qu¸ tr×nh tËp trung viÖc s¶n xuÊt vµ cung cÊp m«t hoÆc mét sè lo¹i s¶n phÈm vµ dÞnh vô cña mét quèc gia nhÊt ®Þnh dùa trªn c¬ së nh÷ng lîi thÕ cña quèc gia ®ã vÒ c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn ,kinh tÕ khoa häc ,c«ng nghÖ vµ x· héi ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña quèc gia kh¸c th«ng qua trao ®æi quèc tÕ . VËy v× sao nãi ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ lµ c¬ së kh¸ch quan cña viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®èi ngo¹i ? Sù ph¸t triÓn cña ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ lµm xuÊt hiÖn nhiÒu h×nh thøc hîp t¸c gi÷a c¸c n­íc ,®ã chÝnh lµ mét biÓu hiÖn cña kinh tÕ ®èingo¹i. Ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ víi tèc ®é ph¸t triÓn ngµy cµng nhanh c¶ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u d­íi t¸c ®éng cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kÜ thuËt l¹i cµng ®Èy m¹nh ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i . Sù biÕn ®æi c¬ cÊu nghµnh vµ c¬ cÊu lao ®éng ®· xuÊt hiÖn c¸c nghµnh míi nh­ dÞch vô ,… tõ ®ã ho¹t®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i l¹i cµng phong phó h¬n trªn nhiÒu lÜnh vùc trªn nhiÒu mÆt víi nhiÒu n­íc h¬n Lý thuyÕt vÒ lîi thÕ –C¬ së lùa chän cña th­¬ng m¹i quèc tÕ: Cuèi thÕ kû XVII ®Çu thÕ kû XVIII, nh÷ng nhµ kinh tÕ häc tµi s¶n cæ ®iÓn ®· ®­a ra quan ®iÕm lîi thÕ tuyÖt ®èi trong trao ®æi quèc tÕ .Nã ®Ò cËp tíi sè l­îng cña mét lo¹i s¶n phÈm cã thÓ ®­îc s¶n xuÊt ra sö dông cïng mét nguån lùc ë hai n­íc kh¸c nhau . Mét n­íc ®­îc coi lµ cã lîi thÕ tuyÖt ®èi so víi n­íc kia trong viÖc s¶n xuÊt mét hµng ho¸ A khi cïng mét nguån lùc cã thÓ s¶n xuÊt ®­îc nhiÒu s¶n phÈm A ë n­íc thø nhÊt h¬n lµ n­íc thø hai. Khi mçi n­íc cã lîi thÕ tuyÖt ®èi so víi n­íc kh¸c vÒ mét lo¹i hµng ho¸, th× lîi Ých th­¬ng m¹i lµ râ rµng . Nh­ng nÕu n­íc A cã thÓ s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ h¬n n­íc B c¶ hai mÆt hµng ®em trao ®æi th× ®iÒu g× sÏ x¶y ra? §Ó tr¶ lêi c©u hái nµy ,D. Ricardo ®­a ra lý thuyÕt vÒ lîi thÕ so s¸nh. Lý thuyÕt lîi thÕ so s¸nh kh¼ng ®Þnh r»ng , nÕu mét n­íc cã lîi thÕ so s¸nh trong mét sè s¶n phÈm vµ kÐm lîi thÕ so s¸nh trong mét sè s¶n phÈm kh¸c th× n­íc ®ã sÏ cã lîi trong chuyªn m«n ho¸ vµ ph¸t triÓn th­¬ng m¹i quèc tÕ . Th­¬ng m¹i quèc tÕ chñ yÕu phô thuéc vµo lîi thÕ so s¸nh chø kh«ng ph¶i chØ phô thuéc vµo lîi thÕ tuyÖt ®èi. Cô thÓ , «ng cho r»ng mét ®Êt n­íc cã lîi thÕ so s¸nh trong viÖc s¶n xuÊt mét mÆt hµng nµo ®ã nÕu n­íc ®ã cã chi phÝ s¶n xuÊt t­¬ng ®èi vÒ mÆt hµng ®ã thÊp h¬n so víi n­íc kh¸c . VÝ dô : Chi phÝ s¶n xuÊt l­¬ng thùc vµ quÇn ¸o cña Mü thÊp h¬n Ch©u ¢u tøc lµ Mü cã lîi thÕ tuyÖt ®èi vÒ c¶ hai mÆt hµng . Tuy nhiªn Mü chØ cã lîi thÕ so s¸nh vÒ l­¬ng thùc , cßn Ch©u ¢u l¹i cã lîi thÕ so s¸nh vÒ mÆt hµng quÇn ¸o. Nh­ vËy n­íc Mü nªn chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt lu¬ng thùc cßn Ch©u ¢u th× nªn chuyªn m«n ho¸ vÒ mÆt hµng quÇn ¸o. S¶n phÈm Hao phÝ lao ®éng Mü Ch©u ¢u 1 ®¬n vÞ l­¬ng thùc 1 ®¬n vÞ quÇn ¸o 1 3 2 4 Nh­ vËy , mçi n­íc cã mét lîi thÕ so s¸nh nhÊt ®Þnh vÒ mét sè mÆt hµng vµ kÐm lîi thÕ vÒ mét sè mÆt hµng kh¸c , ®ã chÝnh lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh viÖc chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt mÆt hµng nµo , tõ ®ã cã nh÷ng quyÕt ®Þnh lùa chän c¸c h×nh thøc kinh tÕ ®èi ngo¹i cô thÓ . Xu thÕ thÞ tr­êng thÕ giíi : Chóng ta ®ang sèng trong mét thÕ giíi mµ xu thÕ toµn cÇu ho¸ ®ang ph¸t triÓn nhanh chãng , gia t¨ng m¹nh mÏ quy m« vµ ph¹m vi giao dÞch hµng ho¸ , dÞch vô xuyªn quèc gia , dßng vèn ®Çu t­ lan táa ra toµn cÇu , c«ng nghÖ , kü thuËt truyÒn b¸ nhanh chãng vµ réng r·i . Xu thÕ toµn cÇu ho¸ vµ khu vùc ho¸ ph¸t triÓn ngµy cµng nhanh ; vßng ®µm ph¸n Uruguay kÕt thóc , HiÖp ®Þnh Marakest ®­îc ký kÕt , Tæ chøc Th­¬ng m¹i ThÕ giíi (WTO)ra ®êi tõ 01.01.1995 thu hót tíi 136 vµ nay lµ 144 quèc gia vµ l·nh thæ , chiÕm gÇn 100% kim ng¹ch bu«n b¸n quèc tÕ , theo h­íng gi¶m m¹nh hµng rµo quan thuÕ vµ phi quan thuÕ , më cöa thÞ tr­êng hµng ho¸ , ®Çu t­ , dÞch vô ,…Bªn c¹nh sù ra ®êi cña WTO , xuÊt hiÖn rÊt nhiÒu tæ chøc tiÓu vïng , khu vùc , liªn khu vùc nh­ c¸c tam , tø gi¸c ph¸t triÓn , c¸c khu vùc mËu dÞch tù do (AFTA , NAFTA) , nh÷ng tæ chøc liªn kÕt toµn ch©u lôc (EU) hoÆc gi÷a c¸c ch©u lôc (APEC). C¸c n­íc lín nhá ®Òu dµnh ­u tiªn cho ph¸t triÓn kinh tÕ, theo ®uæi chÝnh s¸ch kinh tÕ më . Ngay nh÷ng n­íc cã tiÒm n¨ng vµ thÞ tr­êng réng lín nh­ Trung Quèc ,Nga ,¢n §é ,Mü,… vµ c¶ mét sè n­íc vèn “ khÐp kÝn “, theo m« h×nh tù cung tù cÊp còng dÇn më cöa , tõng b­íc héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi . ThÞ tr­êng thÕ giíi ph¸t triÓn theo xu thÕ ngµy cµng më réng , c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i më réng c¶ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u Tãm l¹i sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®èi ngo¹i mµ c¬ së khoa häc cña nã chñ yÕu ®­îc quyÕt ®Þnh bëi sù ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ mµ c¸c quèc gia vËn dông th«ng qua lîi thÕ so s¸nh trong xu thÕ ph¸t triÓn thÞ tr­êng thÕ giíi ngµy cµng s©u vµ réng. CH¦¥NG 2 NH÷NG H×NH THøC CHñ YÕu Vµ THùC TR¹NG CñA KINH TÕ §èI NGO¹I Ngo¹i th­¬ng : .Ngo¹i th­¬ng lµ g× vµ c¸c chøc n¨ng cña ngo¹i th­¬ng? Ngo¹i th­¬ng lµ sù trao ®æi hµng ho¸ , dÞch vô gi÷a c¸c n­íc th«ng qua mua b¸n .Sù trao ®æi ®ã lµ mét h×nh thøc cña mèi quan hÖ x· héi vµ ph¶n ¸nh sù phô thuéc lÉn nhau gi÷a nh÷ng ng­êi s¶n xu¸t hµng ho¸ riªng biÖt cña c¸c quèc gia . Ngµy nay , ngo¹i th­¬ng kh«ng chØ mang ý nghÜa ®¬n thuÇn lµ bu«n b¸n víi bªn ngoµi , mµ thùc chÊt lµ cïng víi c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ quèc tÕ , dÞch vô thu ngo¹i tÖ t¹o nªn kinh tÕ ®èi ngo¹i . Lµ mét ngµnh kinh tÕ ®¶m nhËn kh©u l­u th«ng hµng ho¸ gi÷a trong n­íc víi n­íc ngoµi , chøc n¨ng c¬ b¶n cña ngo¹i th­¬ng lµ tæ chøc chñ yÕu qu¸ tr×nh l­u th«ng hµng ho¸ víi bªn ngoµi tho¶ m·n nhu cÇu cña s¶n xuÊt vµ tiªu dïng vÒ hµng ho¸ theo sè l­îng , chÊt l­îng mÆt hµng ®Þa ®iÓm vµ thêi gian phï hîp víi chi phÝ Ýt nhÊt . Cô thÓ : Thø nhÊt -T¹o nguån vèn cho qu¸ tr×nh më réng vèn ®Çu t­ trong n­íc Thø hai – ChuyÓn ho¸ gi¸ trÞ sö dông lµm thay ®æi c¬ cÊu vËt chÊt cña tæng s¶n phÈm x· héi vµ thu nhËp quèc d©n ®­îc s¶n xuÊt trong n­íc vµ thÝch øng chóng víi nhu cÇu cña tiªu dïng vµ tÝch lòy . Thø ba - Gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ cña nÒn kinh tÕ b»ng viÖc t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho s¶n xuÊt , kinh doanh . Thùc tr¹ng vµ thµnh tùu ngo¹i th­¬ng ®¹t ®­îc trong thêi gian qua. Ngo¹i th­¬ng bao gåm ho¹t ®éng xuÊt khÈu, nhËp khÈu hµng ho¸ , thuª n­íc ngoµi gia c«ng t¸i xuÊt khÈu , trong ®ã xuÊt khÈu lµ h­íng ­u tiªn vµ lµ träng ®iÓm cña ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i ë c¸c n­íc nãi chung vµ ë n­íc ta nãi riªng . XuÊt nhËp khÈu lµ mét bé phËn cÊu thµnh cña nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc , ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ®· gãp phÇn xøng ®¸ng cña m×nh vµo nh÷ng thµnh tùu to lín rÊt quan träng mµ toµn §¶ng , toµn d©n ®· dµnh ®­îc trong thêi kú ®æi míi ®Êt n­íc . Trong đó tiếp tục củng cố sắp xếp lại các tổ chức xuất nhập khẩu nhất là xuất khẩu thuỷ sản, để ngành xuất khẩu thuỷ sản giữ vai trò chủ đạo trong công tác xuất khẩu của tỉnh. Tích cực mở rộng thị trường, vừa duy trì thị trường truyền thống, vừa phát triển thị trường mới; nâng cao chất lượng các mặt hàng xuất khẩu để tăng nhanh kim ngạch xuất khẩu. Đầu tư nâng cấp các cơ sở chế biến hiện có, xây dựng mới cơ sở sản xuất hàng hải sản với các thiết bị hiện đại đáp ứng các yêu cầu của thị trường, đồng thời khuyến khích các nhà đầu tư trong và ngoài tỉnh xây dựng các cơ sở sản xuất và chế biến hàng xuất khẩu tại địa phương. Về mặt hàng xuất khẩu, chú trọng phát triển hàng hải sản chất lượng cao nhất là tôm và mực. Phấn đấu đưa 60 – 70% lượng tôm nuôi, 20 – 25% lượng hải sản khai thác vào chế biến hàng xuất khẩu, đến năm 2005 kim ngạch xuất khẩu đạt 28 – 30 triệu USD, nông sản 8 – 10 triệu USD. Về cơ cấu hàng xuất khẩu: nhóm hàng hải sản chiếm 75 – 80% và nông sản 20 – 25% trong cơ cấu giá trị hàng xuất §Çu t­ quèc tÕ . 2.2.1 §Çu t­ quèc tÕ lµ g× vµ c¸c lo¹i h×nh cña ®Çu t­ quèc tÕ . §Çu t­ quèc tÕ lµ mét h×nh thøc c¬ b¶n cña quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i , nã lµ qu¸ tr×nh trong ®ã hai hoÆc nhiÒu bªn (cã quèc tÞch kh¸c nhau ) cïng gãp vèn ®Ó x©y dùng vµ triÓn khai mét dù ¸n ®Çu t­ quèc tÕ nh»m môc ®Ých sinh lêi . §Çu t­ quèc tÕ cã hai lo¹i h×nh lµ ®Çu t­ trùc tiÕp vµ ®Çu t­ gi¸n tiÕp .§Çu t­ trùc tiÕp lµ h×nh thøc ®Çu t­ mµ quyÒn së h÷u vµ quyÒn sö dông qu¶n lý vèn cña ng­êi ®Çu t­ thèng nhÊt víi nhau , tøc lµ ng­êi cã vèn ®Çu t­ trùc tiÕp tham gia vµo viÖc tæ chøc , qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh dù ¸n ®Çu t­ , chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ , rñi ro trong kinh doanh vµ thu lîi nhuËn . §Çu t­ gi¸n tiÕp lµ lo¹i h×nh ®Çu t­ mµ quyÒn së h÷u t¸ch rêi quyÒn sö dông vèn ®Çu t­ , tøc lµ ng­êi cã vèn khong trùc tiÕp tham gia vµo viÖc tæ chøc , ®iÒu hµnh dù ¸n mµ thu lîi d­íi h×nh thøc lîi tøc cho vay hoÆc lîi tøc cæ phÇn , hoÆc cã thÓ kh«ng thu lîi trùc tiÕp . Xu h­íng ®Çu t­ quèc tÕ . Trong thời gian gần đây, hoạt động kinh tế đối ngoại của Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ. Năm ngoái, Việt Nam đã đạt những kỷ lục mới về kinh tế đối ngoại: kim ngạch xuất khẩu đạt gần 40 tỷ đôla, đầu tư trực tiếp nước ngoài đạt 10,2 tỷ đôla và viện trợ phát triển chính thức đạt 4,445 tỷ đôla. Đặc biệt ngày 7/11/2006, Việt Nam đã chính thức trở thành thành viên của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), một sân chơi kinh tế toàn cầu chiếm khoảng 90% dân số thế giới, 95% GDP và 95% giá trị thương mại của toàn thế giới. Việc gia nhập WTO là kết quả tất yếu của quá trình đổi mới, tích cực hội nhập kinh tế khu vực và quốc tế của Việt Nam. Đây là bước hội nhập đầy đủ hơn và thực chất hơn của Việt Nam vào kinh tế thế giới, đồng thời đánh dấu một mốc mới rất quan trọng trên con đường hội nhập kinh tế quốc tế: từ hội nhập ở cấp độ khu vực (ASEAN năm 1995) đến cấp độ liên khu vực (ASEM năm 1996, APEC năm 1998) và đến cấp độ toàn cầu hiện nay.  2.2.2 T×nh h×nh ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam trong thêi gian qua: Cấp mới tháng 10 năm 2007 phân theo ngành(Tính tới ngày 22/10/2007) STT Chuyên ngành số dự án tổng vốn đầu tư vốn điều lệ I Công nghiệp 700 5.331.529.796 ######### Công nghiệp dầu khí 5 152.820.000 152.820.000 Công nghiệp nặng 277 2.585.513.710 931.241.648 Công nghiệp nhẹ 322 1883.775.461 932.504.118 Công nghiệp thực phẩm 27 91.807.125 68.001.125 Xây dựng 69 617.613.500 203.826.500 II Nông-lâm-ngư nghiệp 57 168.601.536 98.644.282 Nông-lâm nghiệp 45 143.826.536 80.108.282 Thuỷ sản 12 24.775.000 18.559.000 III Dịch vụ 387 4.253.401.251 ######## Dịch vụ 267 345.816.361 148.775.222 Giao thông vận tải-Bưu điện 21 558.169.397 180.780.915 Khách sạn-Du lịch 41 1773.326.408 615.425.780 Văn hoá- Y tế-Giáo dục 38 183.301.770 98.320.810 Xây dựng hạ tầng khu chế xuất 5 83.500.000 25.600.000 Xây dựng khu đô thị mới 2 150.000.000 40.000.000 Xây dựng văn phòng-căn hộ 13 1.159.557.385 313.328.372 Nguồn:Cục đầu tư nước ngoài-Bộ kế hoạch và đầu tư Tới tháng 10-2007 phân theo vốn đầu tư (tới 22/10/2007) STT Hình thức đầu tư số dự án tổng vốn đầu tư vốn điều lệ 1 100% vốn nước ngoài 921 7.517.938.900 ###### 2 Liên doanh 176 1.538.353.989 596.010.649 3 hợp đồng hợp tác kinh doanh 19 212.818.491 197.180.951 4 Công ty cổ phần 28 484.401.203 153.097.040 Tổng số 1.144 ########### ######### Nguồn:Tổng cục Bộ thống kê C¸c h×nh thøc dÞch vô thu ngo¹i tÖ , du lÞch quèc tÕ : 2.3.1. C¸c dÞch vô thu ngo¹i tÖ lµ g× ? C¸c dÞch vô thu ngo¹i tÖ lµ nh÷ng ho¹t ®éng mang tÝnh quèc tÕ do c¸ nh©n vµ nhµ n­íc ®øng ra thùc hiÖn nh»m thu vÒ ngo¹i tÖ .Sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ n­íc ta ngµy cµng kh¼ng ®Þnh c¸c dÞch vô thu ngo¹i tÖ lµ mét bé phËn quan träng cña kinh tÕ ®èi ngo¹i . §èi víi n­íc ta –mét n­íc ®ang ph¸t triÓn víi nhiÒu tiÒm n¨ng ch­a khai th¸c th× viÖc ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng dÞch vô thu ngo¹i tÖ lµ gi¶i ph¸p cÇn thiÕt , thiÕt thùc ®Ó ph¸t huy lîi thÕ cña ®Êt n­íc .Xu thÕ hiÖn nay lµ tû träng c¸c ho¹t ®éng dÞch vô t¨ng lªn so víi c¸c hµng ho¸ kh¸c trªn thÞ tr­êng thÕ giíi C¸c dÞch vô thu ngo¹i tÖ chñ yÕu : §Çu tiªn lµ du lÞch quèc tÕ .Ngµy nay nhu cÇu du lÞch nhÊt lµ du lich quèc tÕ ngµy cµng t¨ng lªn v× thu nhËp cña con ng­êi ngµy cµng t¨ng lªn ,thêi gian nhµn rçi , nghØ ng¬i ngµy cµng nhiÒu . Du lÞch quèc tÕ lµ nghµnh kinh doanh tæng hîp bao gåm c¸c ho¹t ®éng tæ chøc , h­íng dÉn du lÞch , s¶n xuÊt , trao ®æi hµng ho¸ vµ dÞch vô nh»m ®¸p øng c¸c nhu cÇu ¨n uèng , ®i l¹i ,nghØ ng¬i, l­u tró , tham quan , gi¶i trÝ , t×m hiÓu , l­u niÖm ,… cña du kh¸ch . Ph¸t triÓn nghµnh du lÞch quèc tÕ sÏ ph¸t huy lîi thÕ cña n­íc ta vÒ c¶nh quan thiªn nhiªn , vÒ c¸c phong tôc truyÒn thèng mang ®Ëm tÝnh d©n téc ,… Thø hai lµ xuÊt khÈu lao ®éng ra n­íc ngoµi vµ t¹i chç .HiÖn nay ë c¸c n­íc ph¸t triÓn nhu cÇu lao ®éng lµ rÊt lín nh­ng tû lÖ t¨ng d©n sè l¹i thÊp kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng ®¸p øng . Ng­îc l¹i ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ lai kÐm phat triÓn mµ d©n sè l¹i ®«ng . Mét n¬i cÇu vÒ lao ®éng lín h¬n cung vÒ lao déng , mét n¬i cung vÒ lao ®éng l¹i lín h¬n cÇu vÒ lao ®éng tÊt yÕu dÉn tíi xuÊt khÈu lao ®éng tõ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn sang c¸c n­íc ph¸t triÓn . ViÖc nµy mang l¹i lîi Ých tr­íc m¾t vµ l©u dµI cho c¶ hai bªn . Thø ba lµ vËn t¶i quèc tÕ – lµ h×nh thøc chuyªn chë hµng ho¸ vµ hµnh kh¸ch gi÷a hai n­íc hoÆc nhiÒu n­íc . ViÖt Nam lµ n­íc cã vÞ trÝ ®Þa lÝ quan träng , cã nhiÒu h¶i c¶ng thuËn tiÖn cho vËn t¶i ®­êng biÓn . V× thÕ ph¸t triÓn vËn t¶i quèc tÕ còng lµ mét h×nh thøc thu ngo¹i tÖ . Ngoµi ra ho¹t ®éng thu ngo¹i tÖ cßn bao gåm nhiÒu ho¹t ®én nh­ dÞch vô thu b¶o hiÓm , dÞch vô th«ng tin b­u ®iÖn , dÞch vô kiÒu hèi , ¨n uèng , t­ vÊn Thùc tr¹ng dÞch vô thu ngo¹i tÖ : §èi víi n­íc ta , héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®ang chuyÓn sang mét giai ®o¹n míi , cao h¬n vÒ chÊt , ®¸nh dÊu b»ng nh÷ng cét mèc quan träng , nh­ thùc hiÖn ®Çy ®ñ cam kÕt AFTA , HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Nam –Hoa Kú, ®µm ph¸n gia nhËp tæ chøc Th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO),… Nh×n chung c¸c ho¹t ®éng dÞch vô thu ngo¹i tÖ ë n­íc ta míi ®ang ë giai ®o¹n h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn b­íc ®Çu . Nh÷ng ho¹t ®éng nµy cã triÓn väng to lín . VÒ du lÞch , kinh tÐ ngµy cµng ph¸t triÓn kÐo theo ho¹t ®éng du lÞch cña chóng ta còng ngµy cµng ph¸t triÓn thu hót mét l­îng lín kh¸ch du lÞch . NÕu nh­ n¨m 1995 míi cã 1360,9 ngh×n l­ît kh¸ch quèc tÕ ®Õn ViÖt Nam th× n¨m 1996 lµ 1606,8 ngh×n l­ît , n¨m 1997 lµ 1717,8 ngh×n , n¨m 1998 lµ 1453,8 ngh×n , n¨m 1999 lµ 1779,4 ngh×n , n¨m 2000 lµ 2138,1 ngh×n , vµ n¨m 2001 lµ 2330,3 ngh×n . Theo Bé Th­¬ng M¹i , kim ng¹ch xuÊt khÈu dÞch vô ®Õn n¨m 2010 ®­îc cho d­íi b¶ng sau (®¬n vÞ : triÖu USD) Nghµnh dÞch vô N¨m 2005 N¨m 2010 XuÊt khÈu lao ®éng 1500 4500 Du lÞch 1000 1600 Mét sè ngµnh kh¸c (vËn t¶i, ng©n hµng,..) 1600 2000-2500 Tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu dÞch vô 4100 8100-8600 2.4 Hợp tác trong lĩnh vực sản xuất: Hợp tác trong lĩnh vực sản xuất bao gồm gia công, xây dựng xí nghiệp chung,chuyên môn hoá và hợp tác hoá sản xuất quốc tế. Hiện n nay nước ta có trên 30 triệu người có khả năng lao động trong độ tuổi lao động,trong đó mấy triệu người chưa có việc làm.Dự kiến đế năm 2020 sẽ có 56,8 triệu người trong độ tuổi lao động,tăng gần 11 triệu người so với năm 2000.Do nhiều nguyên nhân,chủ yếu là do thiếu thị trường , thiếu vốn,thiếu tư liệu sản xuất nên chúng ta chưa khai thác được vốn quý báu đó. 2.5 Hợp tác khoa học kĩ thuật: Hợp tác khoa học kĩ thuật được thực hiện dưới nhiều hình thức như trao đổi tài liệu- kĩ thuật và thiết kế,mua bán giấy phép trao đổi kinh nghiệm, chuyển giao công nghệ,phối hợp nghiên cứu khoa học kĩ thuật, hợp tác đâo tạo bồi dưỡng cán bộ và công nhân.Hợp tác khoa hoc kĩ thuật là điều kiện thiết yếu để rút ngắn khoảng cách với các nước tiên tiến.Mặt khác, mỗi vùng mỗi quốc gia có những thế mạnh khác nhau,vì vậy cần hợp tác với nhau để phát huy tối đa các ưu đỉêm và điều kiện thuận lợi của mình để đạt hiệu quả cao nhất. Ch­¬ng 3 Môc tiªu, quan ®iÓm, nguyªn t¾c c¬ b¶n nh»m më réng Vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i 3.1. Môc tiªu : §èi víi n­íc ta , viÖc më réng kinh tÕ ®èi ngo¹i ph¶i nh»m tõng b­íc thùc hiÖn môc tiªu d©n giµu n­íc m¹nh , x· héi c«ng b»ng d©n chñ v¨n minh theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa . Trong thêi gian tr­íc m¾t viÖc më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i nh»m thùc hiÖn thµnh c«ng sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ ,hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc –nhiÖm vô trung t©m cña thêi k× qu¸ ®é mµ cô thÓ lµ tiÕp tôc gi÷ v÷ng m«i tr­êng hoµ b×nh vµ t¹o c¸c ®iÒu kiÖn quèc tÕ thuËn lîi ®Ó ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi , c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc , x©y dùng b¶o vÖ Tæ Quèc , b¶o ®¶m ®éc lËp vµ chñ quyÒn quèc gia , ®ång thêi gãp phÇn vµo cuéc ®Êu tranh chung cña nh©n d©n thÕ giíi v× hoµ b×nh , ®éc lËp d©n téc , d©n chñ vµ tiÕn bé x· héi . Më réng quan hÖ nhiÒu mÆt , song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng ë c¸c n­íc vµ vïng l·nh thæ , c¸c trung t©m chÝnh trÞ kinh tÕ quèc tÕ , c¸c tæ chøc quèc tÕ lín vµ khu vùc theo c¸c nguyªn t¾c VËy c¸c nguyªn t¾c ®ã lµ g×? 3.2. C¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n nh»m më réng vµ n©ng cao ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i : Thø nhÊt lµ t«n träng ®éc lËp chñ quyÒn vµ toµn vÑn l·nh thæ , kh«ng can thiÖp vµo c«ng viÖc néi bé cña nhau , kh«ng dïng vò lùc hoÆc ®e do¹ dïng vò lùc Thø hai lµ b×nh ®¼ng cïng cã lîi Thø ba lµ gi÷ v÷ng ®éc lËp tù chñ vµ ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa . §©y lµ mét nguyªn t¾c c¬ b¶n, viÖc lý gi¶i nguyªn t¾c nµy vï¨ cã ý nghÜa lý luËn võa cã ý nghÜa thùc tiÔn ®èi víi chóng ta .T­ t­ëng ®éc lËp chñ chñ trogn quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cÇn ®­îc thùc hiÖn tr­íc hÕt trong viÖc tù m×nh quyÕt ®Þnh ®­êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña m×nh . Nãi nh­ vËy kh«ng cã nghÜa lµ chóng ta chñ tr­¬ng theo chñ nghÜa biÖt lËp , tr¸i l¹i chóng ta lu«n quan t©m nghiªn cøu , häc tËp nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm bæ Ých cña c¸c n­íc kh¸c , tr©n träng nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp x©y dùng song chÝnh chóng ta míi lµ ng­êi quyÕt ®Þnh ®­êng lèi ph¸t triÓn cña ®¸t n­íc . TÝnh ®éc lËp tù chñ cÇn ®­îc qu¸n triÖt trong nhËn thøc vÒ n¨ng lùc néi sinh cña n­íc ta , d©n téc ta v× nguån lùc bªn ngoµi dï lín bao nhiªu ®i n÷a còng kh«ng thay thÕ ®­îc nh©n lùc , tµi lùc cña chóng ta . N­íc ta chØ cã thÓ tËn dông ®­îc nh÷ng thuËn lîi vµ øng phã víi nh÷ng thö th¸ch trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ ®Æt ra nÕu chóng ta cã ®ñ lùc , kÓ c¶ nh÷ng nh©n tè vËt chÊt cÇn thiÕt nh­ tµi chÝnh , tiÒn tÖ , l­¬ng thùc , n¨ng l­îng , c¬ së h¹ tÇng , mét sè ngµnh thiÕt yÕu . §iÒu nµy cµng quan träng trong mét thÕ giíi Èn chøa nhiÒu bÊt tr¾c khã l­êng . §Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa thÓ hiÖn tr­íc hÕt ë môc tiªu héi nhËp ®Ó ph¸t triÓn v× mét n­íc ViÖt Nam “ d©n giµu , n­íc m¹nh , x· héi c«ng b»ng , d©n chñ , v¨n minh ‘’trªn con ®­êng x· héi chñ nghÜa . §Þnh h­íng Êy cßn ®­îc thÓ hiÖn trong vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ Nhµ n­íc trong qu¸ tr×nh héi nhËp . Mét biÓu hiÖn n÷a vÒ ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i lµ lËp tr­êng cña chóng ta trong cuéc ®Êu tranh cho mét trËt tù kinh tÕ c«ng b»ng , d©n chñ trong quan hÖ quèc tÕ 3.3.Ph­¬ng h­íng c¬ b¶n nh»m më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i , ph¸t triÓn kinh tÕ ®èi ngo¹i : Thø nhÊt , kh«ng bÕ quan to¶ c¶ng , kh«ng ®ãng cöa . §©y lµ quan ®iÓm lín , lµ sîi chØ ®á xuyªn suèt tõ khi thµnh lËp n­íc ViÖt Nam d©n chñ céng hoµ ®Õn nay vµ ch¾c ch¾n lµ m·i m·i vÒ sau nµy. Së dÜ nh­ vËy v× §¶ng ta hiÓu râ bÊt cø nÒn kinh tÕ nµo còng lµ mét bé phËn cÊu thµnh cña kinh tÕ thÕ giíi , hiÓu râ quy luËt ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ . Quy luËt vËn hµnh thÞ tr­êng tõ nhá tíi lín , tõ chî lµng , chî th«n ra chî huyÖn , chî tØnh , chî toµn quèc , råi ra chî thÕ giíi mµ b©y giê gäi lµ thÞ tr­êng thÕ giíi . V× vËy kh«ng mét nÒn kinh tÕ nµo muèn ph¸t triÓn l¹i kh«ng héi nhËp víi kinh tÕ thÕ giíi . Thø hai,§¶ng ta lu«n lu«n nhÊn m¹nh muèn ph¸t triÓn ph¶i dùa vµo néi lùc lµ chÝnh nh­ng nguån lùc bªn ngoµi lµ rÊt quan träng . Tr­íc kia ta hay nãi ‘’tù lùc c¸nh sinh” lµ chÝnh , c¸ch nãi ®ã cã thÓ t¹o ra sù hiÓu lÇm nh­ lµ mét sù ‘’®ãng cöa” . B©y giê chóng ta gäi lµ ph¸t huy néi lùc vµ kh¼ng ®Þnh nÕu nh­ kh«ng cã néi lùc ®ñ m¹nh , ®ñ v÷ng vµng th× kh«ng thÓ tiÕp nhËn ®­îc sù ñng hé , gióp ®ì còng nh­ hîp t¸c cña c¸c n­íc . Nh©n tè bªn ngoµi cã quan träng ®Õn mÊy còng chØ lµ bæ sung cho nh©n tè bªn trong . Nh­ng nÕu chØ cã bªn trong th× còng kh«ng thÓ ph¸t triÓn ®­îc . Do ®ã , ph¸t huy néi lùc lµ mét nh©n tè quyÕt ®Þnh ,cßn nh©n tè bªn ngoµi lµ quan träng . Thø ba , ®¶ng ta lu«n lu«n nhÊn m¹nh nhu cÇu héi nhËp víi kinh tÕ thÕ giíi ®Ó më réng thÞ tr­êng , cã thªm ®èi t¸c , cã thªm nguån vèn ®Ó ph¸t triÓn . Thø t­ , ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i lµ ho¹t ®éng kinh tÕ cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ . Tr­íc ®©y chóng ta coi ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i , nhÊt lµ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu , lµ lÜnh vùc ®éc quyÒn Nhµ n­íc . Trong thêi k× ®æi míi , chóng ta hiÓu râ r»ng Nhµ n­íc kh«ng thÓ lµm thay ®­îc søc d©n , ph¶i ®Ó cho tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia vµo qu¸ tr×nh nµy . ChÝnh nhê c¸c quan ®iÓm chØ ®¹o ®óng ®¾n trªn ®©y cña §¶ng mµ kinh tÕ ®èi ngo¹i trong thêi gian qua ®· cã nh÷ng b­íc tiÕn nhÈy vät . Trong thêi gian tíi , ®Þnh h­íng chung , nh÷ng ®­êng lèi c¬ b¶n mµ §¶ng ta ®· x¸c ®Þnh qua c¸c k× §¹i héi vÉn cßn nguyªn gi¸ trÞ . §ã lµ ®­êng lèi më cöa , héi nhËp víi kinh tÕ thÕ giíi . Trong t×nh h×nh quèc tÕ ho¸ cao nh­ hiÖn nay , chóng ta cµng cÇn tiÕp tôc ®­êng lèi nµy chø kh«ng cã sù lùa chän nµo kh¸c . Cho ®Õn nay , chóng ta míi héi nhËp víi khu vùc ASEAN , th«ng qua viÖc tham gia AFTA ; ®ang më réng héi nhËp víi khu vùc Ch©u ¸ th«ng qua nh÷ng cuéc ®µm ph¸n thµnh lËp khu vùc mËu dÞch tù do víi Trung Quèc , Ên §é . Víi NhËt B¶n , Hµn Quèc … còng ®ang manh nha ý t­ëng nh­ vËy . VÊn ®Ò c¬ b¶n lµ chóng ta ph¶i gia nhËp Tæ chøc th­¬ng m¹i WTO ; nÕu kh«ng vµo tæ chøc nµy th× kinh tÕ ®èi ngo¹i cña ta kh«ng vËn hµnh theo ‘’luËt ch¬i” chung , thÞ tr­êng bÞ h¹n hÑp , bÞ ph©n biÖt ®èi xö , s¶n xuÊt kinh doanh sÏ khã kh¨n vµ khi gÆp t×nh huèng sÏ kh«ng cã chç ®Ó kiÖn c¸o . Kh«ng nh÷ng thÕ , thÕ giíi sÏ nh×n vµo thÞ tr­êng ViÖt Nam víi con m¾t dÌ dÆt , ®Çu t­ ODA sÏ h¹n chÕ . Do ®ã gia nhËp WTO lµ tÊt yÕu kh¸ch quan . Muèn gia nhËp tæ chøc nµy cã nh÷ng viÖc ph¶i lµm : Mét lµ , ph¶i gi¶m bít hµng rµo thuÕ quan , chÊp nhËn c¹nh tranh. Hai lµ , ph¶i bá nh÷ng hµng rµo phi quan thuÕ . Ba lµ , ph¶i më cöa thÞ tr­êng , ®Æc biÖt lµ thÞ tr­êng dÞch vô . Bèn lµ , ph¶i ®æi míi hÖ thèng ph¸p luËt vÒ kinh tÕ ®èi ngo¹i cho phï hîp víi quy ®Þnh chung cña thÕ giíi . N¨m lµ ,kh«ng ngõng n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ n­íc ta ®Ó võa tËn dông ®­îc nh÷ng c¬ héi míi , ®ång thêi còng øng phã ®­îc víi nh÷ng th¸ch thøc míi . Trong c¸c yÕu tè trªn th× yÕu tè thø n¨m bao trïm , quyÕt ®Þnh t¸t c¶ . §Ó héi nhËp chóng ta ph¶i cã nh÷ng b­íc ®i theo mét lé tr×nh . Cô thÓ: CÇn n©ng cao h¬n n÷a kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ n­íc ta , b»ng c¸ch n©ng cao chÊt l­îng hµng ho¸ , gi¶m bít gi¸ thµnh , t¹o ra m«i tr­êng kinh doanh th«ng tho¸ng , thuËn lîi . Nãi c¸ch kh¸c , cÇn n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ trªn c¶ 3 cÊp ®é : tõng mÆt hµng , tõng dÞch vô , tõng doanh nghiÖp vµ c¶ quèc gia . Cïng víi viÖc ®ã lµ so¹n th¶o vµ ban hµnh hÖ thèng luËt lÖ râ rµng , th«ng tho¸ng , ®Èy m¹nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh , ®Êu tranh chèng tiªu cùc , quan liªu , tham nhòng . §©y lµ mét viÖc lín mµ ChÝnh phñ ®· vµ sÏ lµm , lµm r¸o riÕt trong thêi gian tíi . Tuy nhiªn , còng kh«ng nªn chê ®Õn khi cã ®Çy ®ñ tÊt c¶ c¸c ®iÒu kiÖn trªn chung ta míi héi nhËp mµ chÝnh héi nhËp sÏ thóc ®Èy viÖc ®æi míi trong n­íc . §iÒu chØnh , bæ sung , x©y dùng míi hÖ thèng ph¸p luËt vÒ kinh tÕ ®èi ngo¹i tr×nh Quèc héi vµ Uû ban Th­êng vô Quèc héi . TÝnh ra cã ®Õn h¬n 100 lo¹i v¨n b¶n kh¸c nhau , mét khèi l­îng rÊt ®å sé , nh­ng ph¶i cè g¾ng ®Ó ®Õn n¨m 2007-2008 , cã thÓ hoµn chØnh hÖ thèng ph¸p luËt nµy t­¬ng ®èi ®ång bé , phï hîp víi luËt ph¸p quèc tÕ . TiÕn hµnh ®µm ph¸n c¸c hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ®a ph­¬ng vµ song ph­¬ng . §©y lµ c«ng viÖc rÊt phøc t¹p vµ kh«ng Ýt khã kh¨n . §Ó thu ®­îc kÕt qu¶ tèt trong ®µm ph¸n , tr­íc hÕt chóng ta ph¶i dµn xÕp trong n­íc cho æn tho¶ ®Ó tÊt c¶ c¸c nghµnh , c¸c doanh nghiÖp cã thÓ chÊp nhËn ®­îc bëi t©m lý cña c¸c nghµnh , c¸c doanh nghiÖp lµ muèn Nhµ n­íc b¶o hé . CH¦¥NG 4 C¸C GI¶I PH¸P CHñ YÕU NH»M Më RéNG , N¢NG CAO HIÖU QU¶ KINH TÕ §èi ngo¹i §Ó thùc hiÖn më réng vµ n©ng cao cã hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i chóng ta cÇn thùc hiÖn rÊt nhiÒu c¸c gi¶i ph¸p , vµ c¸c gi¶i ph¸p nµy ph¶i ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch ®ång bé : 4.1. §¶m b¶o sù æn ®Þnh vÒ m«i tr­êng chÝnh trÞ , kinh tÕ x· héi : M«i tr­êng chÝnh trÞ , kinh tÕ – x· héi lµ nh©n tè c¬ b¶n , cã tÝnh quyÕt ®Þnh ®èi víi ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i . Sù æn ®Þnh chÝnh trÞ kh«ng ®­îc ®¶m b¶o , m«i tr­êng kinh tÕ kh«ng thuËn lîi , thiÕu c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch , m«i tr­êng x· héi thiÕu tÝnh an toµn … sÏ t¸c ®éng xÊu tíi quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ , mµ tr­íc hÕt lµ ®èi víi viÖc thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi . V× thÕ ®Ó më réng vµ n©ng cao cã hiªu qu¶ ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i ®iÒu quan träng ®Çu tiªn ph¶i lµm lµ t¹o ra mét m«i tr­êng chÝnh trÞ , kinh tÕ , x· héi trong s¹ch , v÷ng m¹nh , an toµn . 4.2. T¨ng c­êng vai trß qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi kinh tÕ ®èi ngo¹i: Thùc tÕ ®· kh¼ng ®Þnh vai trß quan träng vÒ qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng . §èi víi lÜnh vùc kinh tÕ ®èi ngo¹i nã l¹i cµng quan träng h¬n bao giê hÕt bëi v× kinh tÕ vµ chÝnh trÞ lu«n cã mèi quan hÖ mËt thiÕt t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau . Ngµy nay trong ®iÒu kiÖn thÕ giíi ®ang cã nhiÒu bÊt æn , diÔn biÕn hoµ b×nh ®ang cã nhiÒu bÊt æn, viÖc t¨ng c­êng qu¶n lý Nhµ n­íc l¹i cµng trë thµnh mét vÊn ®Ò cÊp b¸ch . §Ó t¨ng c­êng vai trß qu¶n lý kinh tÕ ®èi ngo¹i cña Nhµ n­íc cÇn thiÕt ph¶i ®æi míi tæ chøc bé m¸y , c¬ chÕ qu¶n lý ®Ó võa ®¶m b¶o sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc võa ph¸t huy ®­îc tÝnh n¨ng ®éng, s¸ng t¹o cña c¸c ®¬n vÞ ,… Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay khi mµ hÖ thèng ph¸p luËt , c¬ chÕ chÝnh s¸ch vÒ ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i ®ang dÇn dÇn ®­îc hoµn thiÖn nªn ch­a ®ång bé , c«ng t¸c qu¶n lý n­íc ngoµi vÒ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi cßn nh÷ng mÆt yÕu kÐm , thñ tôc hµnh chÝnh cßn phiÒn hµ , c«ng t¸c c¸n bé cßn nhiÒu bÊt cËp th× viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý Nhµ n­íc l¹i cµng trë nªn bøc thiÕt h¬n . 4.3. Cã chÝnh s¸ch thÝch hîp ®èi víi tõng h×nh thøc kinh tÕ ®èi ngo¹i : Mçi mét h×nh thøc kinh tÕ ®èi ngo¹i cã c¸ch ph¸t triÓn riªng , cã nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng kh¸c nhau v× thÕ muèn më réng n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i chóng ta cÇn cã sù t¸c ®éng cô thÓ ®èi víi tõng h×nh thøc . 4.3.1. Ngo¹i th­¬ng : Ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng hay th­¬ng m¹i quèc tÕ gi÷ vÞ trÝ trung t©m trong c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i . §Ó ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng cÇn ®Çu t­ vµo xuÊt nhËp khÈu chñ yÕu lµ n©ng cao kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu . §êi sèng nh©n d©n cµng ngµy cµng ph¸t triÓn , cµng ngµy cµng ®­îc n©ng cao th× nhu cÇu vÒ hµng ho¸ ngµy cµng lín , cÇu vÒ hµng ho¸ vµ dÞch vô lín h¬n cung trong n­íc v× thÕ nhu cÇu vÒ nhËp khÈu cµng cao , nh­ng nÕu chØ t¨ng nhËp khÈu mµ kh«ng t¨ng xuÊt khÈu th× kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu sÏ ©m , ®iÒu nµy ¶nh h­ëng rÊt lín tíi sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc . V× thÕ t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu lµ yªu cÇu bøc xóc cña n­íc ta . HiÖn t¹i hµng xuÊt khÈu cña n­íc ta cßn rÊt thÊp xÐt vÒ c¶ chÊt l­îng lÉn mÉu m· , chÊt l­îng cßn kÐm , mÉu m· ch­a ®¹t yªu cÇu thÞ hiÕu cña ng­êi tiªu dïng , thu hót mäi ng­êi . V× thÕ ®Ó ®Èy m¹nh kim ng¹ch xuÊt khÈu ph¸t triÓn cÇn n©ng cao c«ng nghÖ s¶n xuÊt nh»m h¹ thÊp gi¸ thµnh , n©ng cao chÊt l­îng , mÉu m· … Kh«ng chØ ®Çu t­ vµo xuÊt khÈu mµ chóng ta cßn ph¶i cã chÝnh s¸ch ®óng ®¾n víi ho¹t ®éng nhËp khÈu , trong ®iÒu kiÖn n­íc ta lµ mét n­íc ®ang ph¸t triÓn th× viÖc nhËp khÈu c¸c lo¹i thiÕt bÞ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i , x©y dùng ®ång bé ch­¬ng tr×nh vµ c«ng nghÖ xuÊt nhËp khÈu (tõ nguyªn liÖu , chÕ biÕn , b¶o qu¶n , vËn chuyÓn , giao nhËn ) l¹i cµng trë nªn bøc thiÕt h¬n bao giê hÕt . §Ó ®¹t ®­îc ®iÒu ®ã Nhµ n­íc ta ph¶i gi¶i quyÕt ®óng ®¾n mèi quan hÖ gi÷a chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i tù do vµ chÝnh s¸ch b¶o hé th­¬ng m¹i . ChÝnh s¸ch th­¬ng m¹i tù do cã nghÜa lµ chÝnh phñ kh«ng can thiÖp vµo ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng , cho phÐp hµng ho¸ c¹nh tranh tù do trªn thÞ tr­êng trong n­íc vµ ngoµi n­íc . Ng­îc l¹i chÝnh s¸ch b¶o hé th­¬ng m¹i l¹i cã nghÜa lµ ChÝnh phñ can thiÖp vµo thÞ tr­êng hµng hãa cô thÓ lµ gi¸ c¶ cña hµng ho¸ th«ng qua hÖ thèng thuÕ nh»m mét mÆt b¶o vÖ ®­îc hµng ho¸ trong n­íc, thÞ tr­êng néi ®Þa , ®ång thêi h¹n chÕ hµng ho¸ n­íc ngoµi x©m nhËp . ViÖc kÕt hîp hai xu h­íng nµy trong ngo¹i th­¬ng võa cã ý nghÜa trong viÖc b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn kinh tÕ , c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸ , b¶o vÖ thÞ tr­êng trong n­íc , võa cã ý nghÜa trong viÖc thóc ®Èy tù do th­¬ng m¹i , khai th¸c cã hiÖu qu¶ thÞ tr­êng thÕ giíi . Kh«ng nh÷ng vËy, ngµy nay trong xu h­íng thÞ tr­êng thÕ giíi cµng ngµy cµng më réng, søc m¹nh cña mét n­íc ®­îc thÓ hiÖn th«ng qua søc m¹nh ®ång tiÒn cña n­íc ®ã . V× thÕ viÖc n©ng cao gi¸ trÞ ®ång tiÒn cña n­íc m×nh trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ thÕ giíi cµng cã vÞ trÝ quan träng h¬n khi chóng ta muèn n©ng cao vÞ thÕ cña n­íc ta lªn mét nÊc cao h¬n ph¸t triÓn ngang tÇm c¸c c­êng quèc trªn thÕ giíi. 4.3.2. §Çu t­ quèc tÕ : NghÞ quyÕt §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX cña §¶ng ®· kh¼ng ®Þnh kinh tÕ cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi lµ mét bé phËn cÊu thµnh quan träng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë n­íc ta , ®­îc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn l©u dµi , b×nh ®¼ng víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c . Thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi lµ chñ tr­¬ng quan träng , gãp phÇn khai th¸c c¸c nguån lùc trong n­íc , më réng hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ , t¹o nªn søc m¹nh tæng hîp phôc vô sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸ ®¸t n­íc . Trong h¬n hai mươi n¨m qua kÓ tõ khi ban hµnh LuËt §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam n¨m 1987 , ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµI ë n­íc ta ®· ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu quan träng , gãp phÇn vµo viÑc thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu kinh tÕ –x· héi , vµo th¾ng lîi cña c«ng cuéc ®æi míi , ®­a n­íc ta ra khái khñng ho¶ng kinh tÕ , t¨ng c­êng thÕ vµ lùc cña ViÖt Nam trªn tr­êng quèc tÕ . §Çu t­ n­íc ngoµi ®· trë thµnh mét trong nh÷ng nguån vèn quan träng cho ®Çu t­ ph¸t triÓn ; cã t¸c dông thóc ®Èy sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸; më ra nhiÒu nghµnh nghÒ, s¶n phÈm míi ; n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý vµ tr×nh ®é c«ng nghÖ , më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu ; t¹o thªm nhiÒu viÖc lµm míi , gãp phÇn më réng quan hÖ ®èi ngo¹i vµ chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi . Tuy nhiªn, ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi nh÷ng n¨m qua còng ®· béc lé nh÷ng mÆt h¹n chÕ , yÕu kÐm . NhËn thøc , quan ®iÓm vÒ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ch­a thùc sù thèng nhÊt vµ ch­a ®­îc qu¸n triÖt ®Çy ®ñ ë c¸c cÊp c¸c nghµnh; c¬ cÊu ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi cã mÆt cßn bÊt hîp lý vµ hiÖu qu¶ tæng thÓ vÒ nÒn kinh tÕ-x· héi cña ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ch­a cao ; m«i tr­êng ®Çu t­ cßn ch­a hÊp dÉn ; m«i tr­êng kinh tÕ vµ ph¸p lý cßn ®ang trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn nªn ch­a ®ång bé ; c«ng t¸c qu¶n lý n­íc ngoµi vÒ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi cßn nh÷ng mÆt yÕu kÐm ; thñ tôc hµnh chÝnh cßn phiÒn hµ ; c«ng t¸c c¸n bé cßn nhiÒu bÊt cËp . Nhip ®é t¨ng tr­ëng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi tõ n¨m 1997 liªn tôc gi¶m sót , tuy tõ n¨m 2000 cã dÊu hiÖu phôc håi nh­ng ch­a v÷ng ch¾c , nÕu kh«ng cã biÖn ph¸p kÞp thêi sÏ ¶nh h­ëng ®Õn nguån vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn nh÷ng n¨m tíi . Trong khi ®ã , c¹nh tranh thu hót vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi trªn thÕ giíi vµ khu vùc diÔn ra ngµy cµng gay g¾t , nhÊt lµ sau cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ khu vùc ; nhÞp t¨ng tr­ëng kinh tÕ thÕ giíi ®ang chËm l¹i ; c¸c nÒn kinh tÕ khu vùc , nh÷ng ®èi t¸c chÝnh ®Çu t­ vµo ViÖt Nam ®ang gÆp khã kh¨n . Nh»m tiÕp tôc c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ , cñng cè niÒm tin cña c¸c nhµ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi , t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó thµnh phÇn kinh tÕ cã vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ph¸t triÓn thuËn lîi , ®ãng gãp nhiÒu h¬n vµo ph¸t triÓn kinh tÕ , gãp phÇn thùc hiÖn thµnh c«ng c¸c môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ –x· héi trong thêi gian tíi , ChÝnh phñ ban hµnh NghÞ quyÕt vÒ t¨ng c­êng thu hót vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi thêi k× 2001-2005 víi nh÷ng gi¶i ph¸p chiÕn l­îc nh­ sau: Gi¶i ph¸p 1: CÇn x©y dùng vµ c«ng bè sím danh môc c¸c dù ¸n ®Çu t­ tiÒn kh¶ thi trong thêi k× míi theo h­íng khuyÕn khÝch m¹nh mÏ viÖc thu hót vèn FDI vµo c¸c ngµnh mµ n­íc ta cã thÕ m¹nh vÒ tµi nguyªn , nguyªn liÖu , lao ®éng vµ ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng , cô thÓ theo thø tù ­u tiªn c¸c ngµnh : C«ng nghiÖp chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu C«ng nghiÖp chÕ biÕn hµng tiªu dïng thay thÕ hµng nhËp khÈu C«ng nghÖ cao , c«ng nghÖ th«ng tin , viÔn th«ng C«ng nghiªp dÇu khÝ , ®iÖn lùc C«ng nghiÖp c¬ khÝ C«ng nghiÖp hµng ®iÖn tö X©y dùng , dÞch vô XNK , dÞch vô ph©n phèi , gi¶i trÝ … C¸c dù ¸n khi ®­îc lùa chän vµo danh môc kªu gäi ®Çu t­ n­íc ngoµi ph¶i ®­îc thèng nhÊt vÒ chñ tr­¬ng vµ quy ho¹ch . C¸c c¬ quan h÷u quan cÇn cô thÓ ho¸ thªm môc tiªu , néi dung cña dù ¸n , ®Þa ®iÓm vµ h×nh thøc ®Çu t­ . Danh môc nµy ph¶i ®Þnh k× ®­îc cËp nhËt vµ më réng cho nh÷ng lÜnh vùc mµ thêi gian qua c¸c chñ tr­¬ng kh«ng cÊp phÐp hoÆc h¹n chÕ cÊp phÐp . Gi¶i ph¸p 2: TiÕp tôc x©y dùng , hoµn thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ hÊp dÉn , th«ng tho¸ng , râ rµng , æn ®Þnh vµ mang tÝnh c¹nh tranh cao. Tr­íc tiªn cÇn tiÕp tôc x©y dùng , hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt liªn quan ®Õn luËt söa ®æi ®Çu t­ n­íc ngoµi theo h­íng æn ®Þnh , b×nh ®¼ng vÒ quyÒn lîi vµ nghÜa vô gi÷a ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ ®Çu t­ trong n­íc . §¬n gi¶n ho¸ c«ng t¸c hµnh chÝnh , thùc hiÖn c«ng t¸c ‘’hoµn thiÖn thñ tôc t¹i mét ®Çu mèi ‘’, rót ng¾n thêi gian lµm c¸c thñ tôc h¶I quan , thñ tôc thuÕ . - Më réng thªm mét sè lÜnh vùc cho phÐp ®Çu t­ 100% vèn n­íc ngoµi , khuyÕn khÝch h×nh thøc doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi ®èi víi dù ¸n c«ng nghÖ cao , c«ng nghÖ míi , cho phÐp linh ho¹t chuyÓn ®æi h×nh thøc ®Çu t­ liªn doanh thµnh doanh nghiÖp 100% vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Nhanh chãng ban hµnh v¨n b¶n h­íng dÉn vµo viÖc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt (sæ ®á) cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong khu c«ng nghiÖp , khu chÕ xuÊt . TiÕp tôc söa ®æi chÕ ®é hai gi¸ (cßn ë møc kh¸ cao) ®èi víi ng­êi n­íc ngoµi vµ chi phÝ h¹ tÇng ®Ó t¹o sù c¹nh tranh: nhanh chãng ®iÒu chØnh gi¸ , chi phÝ hµng ho¸ vµ dÞch vô , tõng b­íc tiÕn tíi mét mÆt b»ng gi¸ , phÝ thèng nhÊt gi÷a doanh nghiÖp trong n­íc vµ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vÒ gi¸ m¸y bay , ®­êng s¾t , ®iÖn n­íc , phÝ t­ vÊn thiÕt kÕ , c­íc vËn chuyÓn ,… TiÕp tôc nghiªn cøu møc khëi ®iÓm chÞu thuÕ thu nhËp c¸ nh©n ®èi víi doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp thùc hiÖn chÝnh s¸ch thay thÕ dÇn nh©n viªn n­íc ngoµi b»ng ng­êi ViÖt Nam . Rµ so¸t , lo¹i bá c¸c lo¹i giÊy phÐp , quy ®Þnh kh«ng cÇn thiÕt liªn quan ®Õn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Gi¶i ph¸p 3: §Èy m¹nh ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ , xóc tiÕn th­¬ng m¹i C«ng t¸c vËn ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ , xóc tiÕn th­¬ng m¹i cÇn ®­îc nghiªn cøu c¶ vÒ néi dung vµ ph­¬ng thøc thùc hiÖn , coi träng c«ng t¸c x©y dùng kÕ ho¹ch vµ ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng mét c¸ch cô thÓ , hiÖu qu¶ h¬n , coi viÖc xóc tiÕn ®Çu t­ , xóc tiÕn th­¬ng m¹i lµ nhiÖm vô trung t©m cña c¸c c¬ quan TW vµ ®Þa ph­¬ng . V× vËy : + Nhµ n­íc cÇn thµnh lËp c¸c trung t©m xóc tiÕn ®Çu t­ , xóc tiÕn th­¬ng m¹i t¹i c¸c Bé Ngo¹i giao , Bé Th­¬ng m¹i , Bé KÕ ho¹ch ®Çu t­ , Bé C«ng nghiÖp , Bé Tµi chÝnh , UBND tØnh thµnh , c¸c ®¹i sø qu¸n ®Ó chñ ®éng qu¶ng b¸ vµ vËn ®éng thu hót ®Çu t­ n­íc ngaßi . + §èi víi danh môc c¸c dù ¸n kªu gäi ®Çu t­ ®· ®­îc phª duyÖt , quy ho¹ch th× cÇn cã ch­¬ng tr×nh , kÕ ho¹ch chñ ®éng vËn ®éng , xóc tiÕn ®Çu t­ mét c¸ch cô thÓ ®èi víi tõng dù ¸n ,trùc tiÕp víi tõng tËp ®oµn , c«ng ty ®a quèc gia , c¸c nhµ ®Çu t­ cã tiÒm n¨ng vµ c¶ ViÖt kiÒu t¹i h¶i ngo¹i + C¸c chÝnh s¸ch vËn ®éng thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi ph¶i hÕt søc linh ho¹t , phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña tõng n­íc , tõng quèc gia , tõng c«ng ty ®a quèc gia . Do vËy c¸c c¬ quan Nhµ n­íc cÇn nghiªn cøu kü t×nh h×nh kinh tÕ, thÞ tr­êng ®Çu t­ , luËt ph¸p c¸c n­íc, chÝnh s¸ch thu hót vèn ®Çu t­ cña c¸c n­íc ®Ó kÞp thêi cã ®èi s¸ch thÝch hîp . + §Þnh kú 6 th¸ng, 1 n¨m , ChÝnh phñ , c¸c bé ngµnh , UBND tØnh thµnh liªn quan cÇn tæ chøc cuéc häp víi c¸c nhµ ®Çu t­ ®ang cã dù ¸n ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam ®Ó l¾ng nghe ý kiÕn , trao ®æi , th¸o gì v­íng m¾c , hç trî vµ kÞp thêi gi¶i quyÕt kÞp thêi c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh . Gi¶i ph¸p 4: Thùc hiÖn chiÕn l­îc khuyÕn khÝch ®Çu t­ cña c¸c c«ng ty ®a quèc gia , c«ng ty xuyªn quèc gia , c«ng ty toµn cÇu ®Ó tiÕp nhËn chuyÓn giao khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i . Th«ng qua FDI , c¸c n­íc ph¸t triÓn cã ®iÒu kiÖn xuÊt khÈu c«ng nghÖ vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ , cßn ®èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn nh­ n­íc ta , th× FDI ®­îc coi nh­ lµ mét ph­¬ng tiÖn h÷u hiÖu ®Ó nhËp khÈu c«ng nghÖ cã tr×nh ®é cao h¬n tõ bªn ngoµi. Do ®ã , ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p vµ chÝnh s¸ch cëi më khuyÕn khÝch c¸c c«ng ty ®a quèc gia , c«ng ty xuyªn quèc gia , c«ng ty toµn cÇu cña Mü vµ NhËt ®Çu t­ m¹nh vµo ViÖt Nam. Gi¶i ph¸p 5: Sù cÇn thiÕt nèi m¹ng th«ng tin trong qu¶n lý ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi. §Ó tr¸nh t×nh tr¹ng nhiÒu vÊn ®Ò khi doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi , ®Æc biÖt lµ c¸c dù ¸n thuéc diÖn ch­a ph©n cÊp , kiÕn nghÞ lªn c¬ quan chøc n¨ng , nhiÒu khi kh«ng ®­îc tr¶ lêi khiÕn cho c¸c nhµ ®Çu t­ n¶n lßng . V× vËy , cÇn thiÕt x©y dùng mét hÖ thèng nèi m¹ng diÖn réng kÕt nèi gi÷a Bé KÕ ho¹ch - §Çu t­ víi c¸c Së KÕ ho¹ch - §Çu t­ vµ x©y dùng mét hÖ thèng d÷ liÖu qu¶n lý dù ¸n ®Çu t­ n­íc ngoµi trao ®æi th«ng tin hai chiÒu gi÷a Bé KÕ ho¹ch - §Çu t­ víi c¸c Së KÕ ho¹ch - ®Çu t­ , c¸c khu c«ng nghiÖp , khu chÕ xuÊt vµ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. 4.3.3. C¸c h×nh thøc dÞch vô thu ngo¹i tÖ : Ngµy nay , tû träng c¸c ho¹t ®éng dÞch vô t¨ng lªn so víi c¸c hµng ho¸ kh¸c trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. V× thÕ , ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng dÞch vô thu ngo¹i tÖ lµ gi¶i ph¸p cÇn thiÕt , thiÕt thùc ®Ó ph¸t huy lîi thÕ cña ®Êt n­íc .§Ó lµm ®­îc nh­ vËy Nhµ n­íc ta ph¶i cã c¸i nh×n ®óng ®¾n vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho tõng thµnh phÇn cña ho¹t ®éng thu ngo¹i tÖ ph¸t triÓn cô thÓ: §èi víi du lÞch quèc tÕ , Nhµ n­íc cÇn ph¶i ®Çu t­ n©ng cÊp c¬ së h¹ tÇng , c¸c nhµ nghØ kh¸ch s¹n ®Ó ®¶m b¶o phôc vô du kh¸ch tèt h¬n , ph¶i cã chÝnh s¸ch cho ®Çu t­ du lÞch , t¹o mäi ®iÒu kiÖn cho c¶ du kh¸ch vµ nhµ kinh doanh ®Òu c¶m thÊy hµi lßng . §èi víi vËn t¶i quèc tÕ , n­íc ta cã vÞ trÝ ®Þa lý rÊt thuËn lîi, hoµn toµn cã thÓ ph¸t huy thÕ m¹nh cña m×nh , hiÖn nay Nhµ n­íc ta còng ®ang tÝch cùc x©y dùng c¬ së ®­êng x¸ , giao th«ng , ban hµnh nh÷ng ®¹o luËt cô thÓ vÒ vËn t¶i quèc tÕ §èi víi xuÊt khÈu lao ®éng ra n­íc ngoµi vµ t¹i chç , c¬ së cña viÖc ®Èy m¹nh ph¸t triÓn ho¹t ®éng nµy ®ã lµ tr×nh ®é ®éi ngò lao ®éng , v× thÕ nªn chóng ta cÇn ®Èy m¹nh c«ng t¸c ®µo t¹o tay nghÒ , tr×nh ®é cho c«ng nh©n theo yªu cÇu cña thÞ tr­êng lao ®éng , ®ång thêi ph¶i khai th¸c mét c¸ch cã hÖ thèng , cã chÝnh s¸ch cô thÓ ®èi víi nguån lùc nµy bëi v× nã lµ nguån lùc rÊt quan träng , chñ chèt vµ cã tÝnh nh¹y c¶m rÊt cao ®èi víi mäi t¸c ®éng . Mçi mét gi¶i ph¸p cã vai trß vµ vÞ trÝ kh¸c nhau ®èi víi ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i , v× thÕ chóng ta cÇn ph¶I thùc hiÖn ®ång bé vµ cã hÖ thèng c¸c gi¶i ph¸p trªn . KÕt luËn Ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i cã ý nghÜa to lín ®èi víi n­íc ta trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH . Nã mang l¹i cho chóng ta c¶ thÕ vµ lùc , gãp phÇn hoµn thµnh sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc ®­a n­íc ta trë thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn v÷ng m¹nh ngang tÇm c¸c c­êng quèc trªn thÕ giíi . NhËn thÊy ®­îc tÇm quan träng cña ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i ®Æc biÖt lµ trong giai ®o¹n hiÖn nay – giai ®o¹n kinh tÕ thÕ giíi ®ang ®Çy rÉy nh÷ng biÕn ®éng , c¹m bÉy . Tuy nhiªn , nh÷ng vai trß to lín cña kinh tÕ ®èi ngo¹i chØ ®¹t ®­îc khi ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i v­ît qua ®­îc nh÷ng thö th¸ch ( mÆt tr¸i) cña toµn cÇu ho¸ vµ gi÷ ®óng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa . §Ó lµm ®­îc ®iÒu ®ã Nhµ n­íc ta ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch phï hîp , nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n nh»m ph¸t huy nh÷ng lîi thÕ ®ång thêi h¹n chÕ , kh¾c phôc nh÷ng khuyÕt ®iÓm , yÕu kÐm ®Ó më réng vµ n©ng cao ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i cña n­íc ta, ®ång thêi cÇn n¾m v÷ng tiªu chÝ hiÖu qu¶ kinh tÕ- x· héi trong quan hÖ kinh tÕ víi n­íc ngoµi . Tiªu chÝ c¬ b¶n lµ : nhê quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i mµ kinh tÕ t¨ng tr­ëng vµ æn ®Þnh , ®êi sèng nh©n d©n tõng b­íc ®­îc n©ng cao c¶ vÒ mÆt vËt chÊt vµ tinh thÇn , khèi ®oµn kÕt toµn d©n dùa trªn c¬ së liªn minh c«ng n«ng – trÝ thøc ngµy cµng v÷ng m¹nh , víi môc tiªu lµ d©n giµu n­íc m¹nh x· héi c«ng b»ng v¨n minh theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa . Víi quan ®iÓm c¬ b¶n : ‘’ ViÖt Nam s½n sµng lµ b¹n , lµ ®èi t¸c tin cËy cña c¸c n­íc trong céng ®ång quèc tÕ , phÊn ®Êu v× hoµ b×nh , ®éc lËp vµ ph¸t triÓn ‘’.  Môc lôc Trang Lêi më ®Çu 1 Ch­¬ng 1: TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña viÖc më réng kinh tÕ ®èi ngo¹i 2 1.1 Kinh tÕ ®èi ngo¹i lµ g× ? 2 1.2 Vai trß cña kinh tÕ ®èi ngo¹i 2 1.3 Nh÷ng c¬ së kh¸ch quan cña viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn 2 kinh tÕ ®èi ngo¹i 1.3.1 Ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ 2 1.3.2 Lý thuyÕt vÒ lîi thÕ – C¬ së lùa chän cña th­¬ng m¹i quèc tÕ 3 1.3.3 Xu thÕ thÞ tr­êng thÕ giíi 3 Ch­¬ng 2: Nh÷ng h×nh thøc chñ yÕu vµ thùc tr¹ng cña kinh tÕ ®èi ngo¹i 4 2.1 Ngo¹i th­¬ng 4 2.1.1 Ngo¹i th­¬ng lµ g× vµ c¸c chøc n¨ng cña ngo¹i th­¬ng 4 2.1.2 Thùc tr¹ng vµ thµnh tùu ngo¹i th­¬ng ®¹t ®­îc trong thêi gian qua 5 2.2 §Çu t­ quèc tÕ 5 2.2.1 §Çu t­ quèc tÕ lµ g× vµ c¸c lo¹i h×nh ®Çu t­ quèc tÕ 5 2.2.2 Xu h­íng ®Çu t­ quèc tÕ 6 2.2.3 T×nh h×nh ®Çu t­ n­íc ngoµi trong thêi gian qua 7 2.3 C¸c h×nh thøc dÞch vô thu ngo¹i tÖ , du lÞch quèc tÕ 7 2.3.1 C¸c dÞch vô thu ngo¹i tÖ lµ g× ? 7 2.3.2 C¸c dÞch vô thu ngo¹i tÖ chñ yÕu 7 2.3.3 Thùc tr¹ng dÞch vô thu ngo¹i tÖ 8 2.4 Hợp tác trên lĩnh vực sản xuất 9 2.5 Hợp tác khoa học kĩ thuật 9 Ch­¬ng 3: Môc tiªu , quan ®iÓm , nguyªn t¾c c¬ b¶n nh»m më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i 9 3.1 Môc tiªu 9 3.2 C¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n nh»m më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ KT§N 9 3.3 Ph­¬ng h­íng c¬ b¶n nh»m më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ KT§N 10 Ch­¬ng 4: C¸c gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i 12 4.1 §¶m b¶o sù æn ®Þnh vÒ m«i tr­êng kinh tÕ – chÝnh trÞ –x· héi 12 4.2 T¨ng c­êng vai trß qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi kinh tÕ ®èi ngo¹i 12 4.3 Cã chÝnh s¸ch thÝch hîp ®èi víi tõng h×nh thøc KT§N 13 4.3.1 Ngo¹i th­¬ng 12 4.3.2 §Çu t­ quèc tÕ 13 4.3.3 C¸c h×nh thøc dÞch vô thu ngo¹i tÖ 17 KÕt luËn 18 Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 19 danh môc c¸c tµI liÖu tham kh¶o Gi¸o tr×nh Kinh tÕ chÝnh trÞ Mac- Lenin T¹p chÝ Qu¶n lý Nhµ n­íc V¨n kiÖn §¹i héi IX §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam Gi¸o tr×nh Kinh tÕ ngo¹i th­¬ng . PGS. TS Bïi Xu©n L­u ViÖt Nam víi tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ Gi¸o tr×nh LÞch sö c¸c häc thuyÕt kinh tÕ 7. website: http:// www.taichinhvietnam.com