Vấn đề sử dụng lao động nữ ở tỉnh Phú Thọ

i ®©y th­êng xuyªn chÞu ¶nh h­ëng cña thiªn tai nh­ lôt b·o dÉn ®Õn mét sè c©y trång vËt nu«i kh«ng ®­îc ph¸t triÓn nh­ d©u, b«ng ®ay, nguyªn liÖu giÊy l­¬ng thùc thùc phÈm... lµm cho c¸c doanh nghiÖp sö dông c¸c nguyªn liÖu nµy kh«ng ®­îc më réng s¶n xuÊt , thËm chÝ cßn thu hÑp ...lµm ¶nh h­ëng lín ®Õn viÖc thu hót lùc l­îng lao ®éng n÷ vµo lµm (HiÖn nµy trªn ®Þa bµn tØnh cã c¸c doanh nghiÖp lín sö dông nhiÒu lao ®éng n÷ vµ nguyªn liÖu nh­: C«ng ty GiÊy ViÖt Tr×, c«ng ty giÊy B·i B»ng, C«ng ty Supe phèt ph¸t vµ ho¸ chÊt L©m Thao, c«ng ty chÌ VÜnh Phó, C«ng ty May I, C«ng ty DÖt Phó Thä, c«ng ty GiÇy Phó Thä vµ nhiÒu doanh nghiÖp cã quy m« võa vµ nhá n÷a. 1.4 - HÖ thèng chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc. HÖ thèng chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc còng cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn vÊn ®Ò sö dông lao ®éng n÷ ë tØnh Phó Thä trong thêi gian võa qua. HÖ thèng chÝnh s¸ch nµy ë Phó Thä hiÖn nay ch­a cã, bao gåm: ChÝnh s¸ch vÒ di d©n gi÷a c¸c vïng kinh tÕ ch­a ®­îc x©y dùng dÉn ®Õn ch­a khuyÕn khÝch ®­îc lao ®éng n÷ di d©n mét c¸ch hîp lý. ChÝnh s¸ch vÒ ph¸t triÓn më réng quy m« doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ doanh nghiÖp sö dông nguån nh©n lùc n÷ t¹i chç, sö dông nhiÒu lao ®éng ch­a cã lµm cho lùc l­îng lao ®éng chñ yÕu lao ®éng n÷ ë c¸c vïng s©u vïng xa ch­a cã ®iÒu kiÖn tham gia lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp ChÝnh s¸ch vÒ ®µo t¹o nghÒ vµ n©ng cao tr×nh ®é lµnh nghÒ cho lao ®éng n÷ ch­a thùc sù mang tÝnh khuyÕn khÝch ®éng viªn hä UBND tØnh ch­a cã chÝnh s¸ch v¨n b¶n cô thÓ ®Ó quy ®Þnh râ vÒ vÊn ®Ò sö dông lao ®«ngn n÷ cho m«Ü doanh nghiÖp mçi ngµnh nghÒ kinh tÕ. ChÝnh s¸ch th«ng tin tuyªn truyÒn vÒ thÞ tr­êng lao ®«ng cßn h¹c chÕ ®Æc biÖt ®èi víi c¸c huyÖn xa thµnh thÞ th× ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng hÇu nh­ cßn Ýt, bëi ®êi sèng cña nh©n d©n vïng nµy thÊp kh«ng mua s¾m c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng ®Çy ®ñ, giao th«ng ®i l¹i khã kh¨n. 2. Nh©n tè chñ quan 2.1 - Do søc khoÎ cña ng­êi phô n÷ bÞ h¹n chÕ. Thùc tÕ cho thÊy r»ng lao ®éng n÷ th­êng cã søc khoÎ thÊp h¬n nam giíi c¶ vÒ thÓ x¸c lÇn tinh thÇn cô thÓ nh­ ng­êi thÊp bÐ h¬n, tay ch©n nh« h¬n, søc lùc yÕu h¬n nªn chØ thÝch hîp víi c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ nh­ dÖt may, chÕ biÕn l­¬ng thùc thùc phÈm vµ c¸c ngµnh dÞch vô nh­ tµi chÝnh ng©n hµng, b¶o hiÓm th­¬ng m¹i du lÞch y tÕ, v¨n ho¸ x· héi..., trªn thùc tÕ th× nh÷ng ngµnh nay ë tØnh Phó Thä ch­a ph¸t triÓn quy m« nhá sè l­îng Ýt, chØ tËp trung ë khu vùc thµnh thÞ, cßn khu vùc n«ng th«n rÊt Ýt, chÝnh v× vËy mµ h¹n chÕ viÖc sö dông lao ®«ng n÷ vµo c¸c ngµnh nµy. Cßn c¸c ngµnh nh­ c«ng nghiÖp khai kho¸ng, c«ng nghiÖp nÆng, x©y dùng, ho¸ chÊt th× kh«ng thÓ ®¾p øng cã ®ñ søc m¹nh dÎo dai, chÞu ®ùng tèt ho¹t ®éng cña nh÷ng ngµnh nµy mang tÝnh ®¬n ®iÖu, sö dông tay ch©n nhiÒu h¬n so víi trÝ ãc.. Do ®ã chØ phï hîp víi nam giíi. HiÖn nay ë tØnh Phó Thä th× tû träng c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nÆng, c«ng nghiÖp khai kho¸ng x©y dùng ho¸ chÊt chiÕm tû träng lín h¬n so víi c¸c ngµnh phi c«ng nghiÖp kh¸c nªn chØ thu hót lao ®«ng nam giíi lµ chñ yÕu. ChÝnh v× søc khoÎ yÕu mµ ng­êi phô n÷ Phó Thä lµm n«ng nghiÖp lµ chñ yÕu, v× ngµnh nµy lao ®éng mang tÝnh mïa vô, lao ®«ng kh«ng th­êng xuyªn, kh«ng sö dông hÕt thêi gian lao ®éng, do ®ã thêi gian nhµn rçi nhiÒu, thÊt nghiÖp lín d­ thõa nhiÒu. ChÝnh v× søc khoÎ cña hä bÞ h¹n chÕ mµ tû träng phô n÷ lµm c«ng ¨n l­¬ng thÊp, tù t×m kiÕm viÖc lµm Ýt mµ chñ yÕu lµ lµm viÖc trong hé gia ®×nh nh­ néi trî... Tõ ®ã dÉn ®Õn tû lÖ tham gia lùc l­¬ng lao ®éng cña phô n÷ thÊp, thÊt nghiÖp lín, d­ thõa nguån nh©n lùc n÷ nhiÒu. 2.2 - Do tr×nh ®é v¨n ho¸ chuyªn m«n kü thuËt thÊp. Thùc tÕ ë Phó Thä cho thÊy lao ®éng cã tr×nh ®é v¨n ho¸ rÊt thÊp thÊp h¬n nhiÒu so víi nam giíi tû lÖ phô n÷ kh«ng biÕt ch÷ nhiÒu trung b×nh chiÕm 1,4% tèt nghiÖp tiÓu häc lín (trung b×nh chiÕm 8 %) ®Æc biÖt phæ biÕn ë c¸c vïng s©u vïng xa cña miªn nói c¸c d©n téc Ýt ng­êi ®Þnh v­ ë c¸c vïng xa x«i hÎo l¸nh cña tØnh, tû lÖ nh÷ng ng­êi ®· tèt nghiÖp trung häc phæ th«ng thÊp, chØ tËp trung ë khu vùc thµnh thÞ nh­ TPViÖt tr×, TX Phó Thä, cßn c¸c vïng kh¸c th× tû lÖ rÊt thÊp cã vïng kh«ng cã. HiÖn nµy tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt cña ng­êi phô n÷ còng rÊt th¸p. Lao ®éng n÷ ë ®©y chñ yÕu lµ lao ®éng kh«ng cã chuyªn mon kü thuËt trung b×nh chiÕm 89% hoÆc CNKT kh«ng b»ng cßn sè lao ®éng cã tr×nh ®é cao ®¼ng, §¹i häc chiÕm tû lÖ rÊt thÊp, ®Æc biÖt trªn §H kh«ng cã. Do ®ã sè l­îng phô n÷ lµm n«ng nghiÖp nhiÒu, c¸c ngµnh c«ng nghiÖp dÞch vô Ýt. Sè l­¬ng lµm viÖc trong khu vùc nhµ n­íc cßn rÊt thÊo ®Æc biÖt trong khu vùc n­íc ngoµi l¹i qu¸ thÊp trong ®ã trong khu vùc n«ng th«n l¹i kh«ng cã. Lao ®éng n÷ ë ®©y chñ yÕu lµ lao ®éng trong gia ®×nh, cßn lao ®éng ngoµi x· héi th× tû lÖ rÊt thÊp ®Æc biÖt lao ®éng n÷ lµ chñ doanh nghiÖp l¹i kh«ng cã. Do ®ã trong khu vùc n«ng th«n lu«n d­ thõa nguån nh©n lùc n÷, quü thêi gian lµm viÖc cña hä ch­a sö dông hÕt, thÊt nghiÖp nhiÒu. Ng­îc l¹i trong khu vùc thµnh thÞ l¹i thiÕu mét ®éi ngò lùc l­îng lao ®éng ®ßi hái cã tr×nh ®é cao c¶ vÒ v¨n ho¸ lÉn chuyªn m«n kü thuËt, v× vËy viÖc sö dông lao ®éng ë ®©y gÆp nhiÒu khã kh¨n. Trong nh÷ng n¨m võa qua th× c¬ cÊu theo tr×nh ®é cña lao ®éng n÷ mÊt c©n ®èi, thõa ®éi ngò lao ®éng n÷ kh«ng cã tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt, nh­ng thiÕu trÇm träng ®éi ngò c«ng nh©n kü thuËt ®Æc biÖt lµ c«ng nh©n kü thuËt cã b»ng c«ng nghiÖp dÞch vô ®ßi hái tr×nh ®é cao th× l¹i kh«ng thÓ ®¸p øng ®ù¬c. ChÝnh v× lÏ ®ã mµ lµm c¶n trë vÊn ®Ò sö dông lao ®éng n÷ trong nh÷ng n¨m qua. PhÇn III Nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m sö dông hîp lý lao ®éng n÷ ë tØnh Phó Thä trong giai ®o¹n tíi I. TiÕn hµnh ph©n bè l¹i nguån nh©n lùc vµ ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ kinh tÕ 1. TiÕn hµnh ph©n bè l¹i nguån nh©n lùc 1.1 - Thùc hiÖn qu¸ tr×nh ph©n bè l¹i nguån nh©n lùc gi÷a c¸c vïng kinh tÕ Phó Thä lµ tØnh miÒn nói, trong tæng sè 12 huyÖn thµnh thÞ cña tØnh th× ®· cã tíi 9 huyÖn lµ miÒn nói (trõ TP ViÖt Tr×, TX Phó Thä vµ huyÖn Phï Ninh) víi 214 x· lµ miÒn nói, giao th«ng ®i l¹i hÕt søc khã kh¨n, ®Æc biÖt ë 9 huyÖn miÒn nói th× cã 24 d©n téc anh em hiÖn ®ang sinh sèng trªn ®Þa bµn, ®êi sèng d©n c­ ë ®©y gÆp nhiÒu khã kh¨n, thiÕu thèn, sè ng­êi thiÕu viÖc lµm nhiÒu vµ l¹i d©n sè Phó Thä tËp trung ®«ng ë vïng n«ng th«n (chiÕn tû lÖ trung b×nh lµ 80% so víi d©n sè c¶ tØnh) dÇn ®Õn nguån nh©n lùc dåi dµo, thiÕu viÖc lµm trµn lan. Trong khi ®ã th× khu vùc thµnh thÞ cã tû lÖ d©n sè gi¸ thÊp (chiÕm 12%), kÐo theo nguån nh©n lùc Ýt mµ ë thµnh thÞ Phó Thä tËp trung ®«ng c¸c doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ doanh nghiÖp sö dông nhiÒu lao ®éng n÷ nh­ c«ng ty may I Phó Thä, c«ng ty giÊy Phó Thä, c«ng ty giÊy ViÖt Tr×, c«ng ty chÌ VÜnh Phó vµ nhiÒu doanh nghiÖp kh¸c..., Do ®ã viÖc nh©n bæ nguån nh©n lùc gi÷a c¸c khu vùc kinh tÕ lµ hÕt søc cÇn thiÕt sù ph©n bè nµy theo h­íng chuyÓn dÇu nguån nh©n lùc (trong ®ã nh©n lùc n÷ lµ chñ yÕu) tõ n«ng th«n ra thµnh thÞ vµ t­ miÒn nói xuèng ®ång b»ng, nh»m sö dông hÕt thêi gian réng cña ng­êi lao ®éng trong n«ng th«n, ®ång thêi c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt cho ng­êi lao ®éng ë miÒn nói vïng s©u, vïng xa, mµ chñ yÕu lµ cho ®éi ngò lao ®éng thuéc d©n téc sè Ýt ng­êi. V× vËy ®ßi hái c¸c nhµ l·nh ®¹o cña t×nh ph¸i thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p sau: 1.1.1 - X©y dùng chÝnh s¸ch di d©n hîp lý. TÝnh ®Õn thêi ®iÓm hiÖn nay. TØnh Phó Thä ch­a cã chÝnh s¸ch vÒ di d©n gi÷a c¸c vïng kinh tÕ. Do ®ã trong thêi gian tíi c¸c nhµ l·nh ®¹o tØnh ph¶i x©y dùng ®­îc chÝnh s¸ch di d©n gi÷a c¸c vïng mét c¸ch hîp lý, theo xu h­íng chuyÓn dÇn lùc l­îng lao ®éng tõ n«ng th«n ra thµnh thÞ tõ miÒn nói xuèng ®ång b»ng cô thÓ tõ c¸c huyÖn vïng cao nh­ H¹ Hoµ, §oan Hïng, Thanh S¬n, xuèng c¸c huyÖn thµnh thÞ nh­ TP ViÖt Tr×, TX Phó Thä, Phï Ninh… cßn mét sè huyÖn nh­ S«ng Thao, L©m Thao, Tam N«ng th× cã thÓ kh«ng di d©n hoÆc di d©n víi sè l­îng Ýt. §ång thêi néi dung cña chÝnh s¸ch di d©n nµy ph¶i mang tÝnh ®éng viªn khuyÕn khÝch vµ g¶i thÝch râ cho mäi ng­êi biÕt lîi Ých cña viÖc di d©n ®èi víi cuéc sèng vµ viÖc lµm cña hä. Gi¶i ph¸p nµy nh»m vËn dông hÕt quü thêi gian lµm viÖc cña ng­êi lao ®éng, gi¶m sè l­îng thiÕu viÖc lµm. Tr­íc khi x©y dùng chÝnh s¸ch th× cÇn cö mét ®éi ngò c¸n bé ®i ®Õn tËn tõng gia ®×nh thu thËp xem hä cã muèn di d©n kh«ng vµ di d©n ®Õn ®Þa ®iÓm nµo, tõ ®ã mµ tØnh cã kÕ ho¹ch di d©n. Gi¶i ph¸p nµy ®ßi hái tØnh ph¶i trÝch mét kho¶n kinh phÝ kh¸ lín ®Ó hç trî cho c¸n bé thu thËp th«ng tin vµ ®Çu t­ x©y dùng c¸c vïng kinh tÕ míi, n¬i mµ hä sÏ ®Õn. 1.1.2 - Më réng ®« thÞ trong n«ng th«n vµ thµnh lËp c¸c doanh nghiÖp sö dôn nguån nh©n lùc t¹i chç. Më réng ®« thÞ trong n«ng th«n ë Phó Thä b»ng c¸ch thµnh lËp thªm c¸c thÞ trÊn vµ trung t©m kinh tÕ v¨n ho¸ x· héi ë mçi huyÖn (hiÖn nay mçi huyÖn chØ cã mét thÞ trÊn), nh»m ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë c¸c vïng s©u vïng xa cña toµn huyÖn, ®Æc biÖt lµ c¸c huyÖn H¹ Hoµ Thanh S¬n, tõ ®ã mµ thu hót vèn cña c¸c nhµ ®Çu t­ ®Ó thµnh lËp c¸c doanh nghiÖp sö dông nguån nh©n lùc vµ nguyªn liªô t¹i chç nh­ doanh nghiÖp s¶n xuÊt v¶i sîi, doanh nghiÖp chÕ biÕn chÌ, chÕ biÕn chÌ, chÕ biÕn hoa qu¶... §©y lµ gi¶i ph¸p trong néi bé tõng khu vùc môc ®Ých cña gi¶i ph¸p nµy lµ sö dông nguån nh©n lùc t¹i chç sö dông cã hiÖu qu¶ thêi gian n«ng nh©n cña ng­êi lao ®éng ®Æc biÖt lµ lao ®éng n÷. §Ó thùc hiÖn ®­îc gi¶i ph¸p nµy th× ®ßi hái ph¶i cã sù kÕt hîp gi÷a Së Tµi chÝnh vµ Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ ®Ó x©y dùng c¸c nhµ m¸y, xý nghiÖp vµ c¸c trung t©m v¨n ho¸ x· héi nh­ b­u ®iÖn v¨n ho¸ x·, trung t©m th­¬ng m¹i liªn x·... 1.2 - Thùc hiÖn ph©n bè l¹i nguån nh©n lùc gi÷a c¸c ngµnh nghÒ kinh tÕ Nguån nh©n lùc (chñ yÕu lµ nh©n lùc n÷) cña Phó Thä chñ yÕu tËp trung vµo ngµnh n«ng nghiÖp víi lùc l­îng lao ®éng trªn 80%. §èi víi ngµnh nµy cã ®Æc ®iÓm lµ qu¸ tr×nh tån t¹i cña c©y trång vËt nu«i chÞu t¸c ®éng cña 2 yÕu tè ®ã lµ qóa tr×nh lao ®éng cña con ng­êi chiÕm tû träng thêi gian Ýt h¬n nhiÒu so víi qóa tr×nh t¸c ®éng cña giíi tù nhiªn do ®ã lao ®éng ngµnh n«ng nghiÖp lµ lao ®éng n«ng nhµn nhÊt, quü thêi gian lµm viÖc cña ng­ßi lao ®éng ch­a sö dông hÕt. ChÝnh v× vËy ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông nguån nh©n lùc n÷ nãi riªng vµ nguån nh©n lùc cña c¶ tØnh nãi chung th× cÇn ph¶i cã c¸c gi¶i ph¸p sau: 1.2.1 - Tæ chøc thùc hiÖn qu¸ tr×nh dÞch vô ho¸ trong n«ng nghiÖp §©y lµ gi¶i ph¸p nh»m chuyÓn lùc l­îng lao ®éng mang tÝnh thuÇn n«ng sang lµm viÖc ë ngµnh dÞch vô mµ ngµnh nµy hç trî cho ngµnh n«ng nghiÖp, môc ®Ých cña gi¶i ph¸p nµy lµ nh»m sö dông nh÷ng kho¶ng thêi gian r¶nh rçi cña ng­êi lao ®éng nãi chung vµ lao ®éng n÷ nãi riªng trong n«ng nghiÖp ®Ó chuyÓn sang lµm c¸c c«ng viÖc t¹m thêi phôc vô cho n«ng nghiÖp nh­ më c¸c cöa hµng, ®¹i lý thu mua g¹o, ®æi thãc lÊy ph©n bãn, thuèc s©u...®Æc biÖt ë c¸c huyÖn vïng xa, giao th«ng ®i l¹i khã kh¨n nh­ H¹ Hoµ, §oan Hïng, Thanh S¬n ,Yªn LËp... V× vËy c¸c hé gia ®×nh cã thÓ tù ®øng ra tæ chøc thµnh lËp c¸c cöa hµng, ®¹i lý ®ã ngay t¹i nhµ m×nh, ®ång thêi UBND tØnh ph¶i hç trî hoÆc cho chÞ em phô n÷ vay mét kho¶n vèn víi l·i suÊt ­u ®·i ®Ó hä cã thÓ mua c¸c lo¹i ph©n bãn, l©n ®¹m dù tr÷ ®Ó ®æi lÊy thãc g¹o hoÆc mua thãc g¹o dù trö... Bªn c¹nh ®ã th× tæ chøc c¸c dÞch vô kh¸c nh­ xay x¸t g¹o chÕ biÕn g¹o, sÊy kh« lña g¹o khi thêi tiÕt kh«ng thuËn lîi (m­a b·o, lò lôt...). §ång thêi s¾p xÕp l¹i hÖ thèng dÞch vô n«ng l©m nghiÖp nh­ cung øng vËt t­, ph©n bãn, thuèc s©u, dÞch vô thuû lîi, b¶o vÖ thùc vËt... MÆt kh¸c, Phó Thä cÇn ph¶i ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ, ®Æc biÖt kh«i phôc vµ ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng nh­ dÖt v¶i, kÐo sîi, thªu ®an...®Ó tõng b­íc chuyÓn dÇn ®éi ngò lùc l­îng lao ®éng n÷ tõ n«ng nghiÖp sang lµm c¸c ngµnh nghÒ nµy. 1.2.2 - §Èy m¹h ph¸t triÓn ch¨n nu«i nh»m chuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng n÷ tõ lÜnh vùc trång trät sau lÜnh vùc ch¨n nu«i. Gi¶i ph¸p nµy ®­îc ¸p dông trong néi bé ngµnh n«ng nghiÖp, thùc chÊt cña gi¶i ph¸p nµy lµ chuyÓn dÞch lùc l­îng lao ®éng, chñ yÕu lµ lao ®éng n÷ tõ lÜnh vùc trång trät sang lÜnh vùc ch¨n nu«i. §èi víi Phó Thä lµ tØnh miÒn nói cho nªn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn ngµnh ch¨n nu«i gia sóc nh­ tr©u, bß s÷a, cõu, dª, h­¬u...víi môc ®Ých lµ lÊy thÞt, s÷a l«ng, sõng bëi lÏ n¬i ®©y cã diÖn tÝch ®Êt trång ®åi nói träc lín (1523,8 km2) thuËn lîi cho viÖc trång cá ®Ó lµm thøc ¨n cho gia sóc, nh­ ë c¸c huyÖn Thanh S¬n, H¹ Hoµ... §ång thêi kÕt hîp ph¸t triÓn ngµnh trång trät vµ ch¨n nu«i ®Ó ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp nh­ tiªn hµnh trång d©u nu«i t»m ë c¸ huyÖn cã ®Þa h×nh t­¬ng ®èi b»ng ph¼ng nh­ S«ng Thao, L©m Thao, Thanh Ba, Tam N«ng, ®Ó tõ ®ã cung cÊp sîi dÖt cho c¸c c«ng ty nh­: c«ng ty DÖt Phó Thä, c«ng ty May I Phó Thä... 1.3 - Thùc hiÖn s¾p xÕp bè trÝ l¹i nguån nh©n lùc n÷ trong c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. HiÖn nay lùc l­îng lao ®éng n÷ cña tØnh Phó Thä chñ yÕu tËp trung ®«ng vµo thµnh phÇn ngoµi nhµ n­íc, trung b×nh chiÕm 92% so víi tæng lùc l­îng lao ®éng n÷ cña c¶ tØnh (n¨m 1997 chiÕm tû träng 91,08%, n¨m 1999 chiÕm 93,84%), trong khi ®ã th× sè lao ®éng n÷ trong c¸c thµnh phÇn kh¸c (nhµ n­íc, n­íc ngoµi, hçn hîp...) l¹i qu¸ thÊp, do ®ã ®ßi hëi c¸c nhµ l·nh ®¹o tØnh ph¶i tiÕn hµnh s¾p xÕp bè trÝ l¹i lùc l­îng lao ®éng n÷ trong c¸c thµnh phÇn kinh tÕ theo xu h­íng chuyÓn dÞch tõ thµnh phÇn ngoµi nhµ n­íc sang c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c theo c¸c h­íng sau ®©y: §èi víi nh÷ng ng­êi lao ®éng nãi chung vµ lao ®éng n÷ nãi riªng thuéc thµnh phÇn kinh tÕ c¸ thÓ cã ®ñ vãn kinh doanh th× nªn tham giam vµo thµnh phÇn nh­ c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty TNHH 2 thµnh viªn trë lªn, c«ng ty hîp doanh... nh»m t¹o cho hä chç lµm viÖc v÷ng ch¾c vµ th­êng xuyªn, tõ ®ã mµ sö dông thêi gian lµm viÖc cña hä sao cho cã hiÖu qu¶. §èi víi nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n thua lç, cã nguy c¬ kh¸ s¶n th× nªn cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp ®ã hoÆc s¸p nhËp víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c nh»m môc ®Ých t¹o viÖc lµm vµ duy tr× viÖc lµm æn ®Þnh cho ng­êi lao ®éng nãi chung còng nh­ lao ®éng n÷ nãi riªng tõ ®ã mµ vËn dông søc lao ®éng cña hä vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh sao cho cã hiÖu qu¶. 2. Ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ nh»m thu hót nhiÒu lao ®éng n÷ 2.1 - TiÕp tôc ph¸t triÓn ngµnh n«ng nghiÖp nh»m sö dông hÕt thêi gian nhµn rçi cña lao ®éng n÷. Qua ph©n tÝch thùc tr¹ng ta thÊy lao ®éng n÷ cña tØnh Phó Thä tËp trung chñ yÕu trong n«ng nghiÖp, n¨m 1997 chiÕm tû träng lµ 84,85% so víi tæng sè). Song gi¸ trÞ s¶n xuÊt ngµnh n«ng nghiÖp b×nh qu©n hµng n¨m cßn thÊp (s¶n l­îng thùc quy thãc ®¹t 36,8 v¹n tÊn, l­¬ng thùc b×nh qu©n ®Çu ng­êi ®¹t 288kg./n¨m) ®iÒu ®ã cho thÊy n«ng nghiÖp Phó Thä trong nh÷ng n¨m qua ch­a thùc sù ph¸t triÓn. §Ó ngµnh n«ng nghiÖp trong nh÷ng n¨m tíi thùc sù ph¸t triÓn th× Phó Thä ph¶i thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®ång bé sau: 2.1.1 - §a d¹ng ho¸ c©y trång vËt nu«i kÕt hîp víi th©m canh t¨ng vô trong n«ng nghiÖp. §a d¹ng ho¸ c©y trång vËt nu«i cã nghÜa lµ bªn c¹nh nh÷ng c©y trång vËt nu«i ®· cã s½n trªn ®Þa bµn tØnh th× cÇn ph¶i bæ sung thªm mét sè c©y trång vËt nu«i võa ®Ó ph©n bè thêi gian lao ®éng gi÷a c¸c lo¹i c©y trång vËt nu«i sao cho hîp lý, ®Æc biÖt ph¶i thay thÕ nh÷ng lo¹i c©y trång cã thêi gian thu ho¹ch dµi nh­ng n¨ng suÊt thÊp nh­ khoai, s¾n... bëi c¸c lo¹i c©y cã thêi gian thu ho¹ch nhanh vµ cho n¨ng suÊt cao nh­ l¹c, ®Ëu t­¬ng... nh÷ng lo¹i cËy nµy thÝch hîp víi ®Þa h×nh t­¬ng ®èi cao nh­ c¸c huyÖn S«ng Thao, L©m thao, Thanh Ba, Tam N«ng... cïng víi trång c¸c lo¹i c©y ng¾n ngµy nµy th× Phó Thä nªn ph¸t triÓn c¸c lo¹i c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m cho n¨ng suÊt cùc kú cao nh­ v¶i thiÒu, nh·n lång, lª, t¸o... ë c¸c huyÖn ®ã. §ång thêi ph¸t triÓn vïng c©y c«ng nghiÖp , c©y ¨n qu¶, c©y nguyªn liÖu theo h­íng hµng ho¸ cã khèi l­îng lín, chÊt l­îng cao nh­ chÌ, mÝa, l¹c, ®Ëu... Bªn c¹nh ®ã th× tØnh cÇn thùc hiÖn viÖc giao ®Êt giao rõng, chuyÓn ®æi ®¨ng ký l¹i hîp t¸c x· n«ng nghiÖp, khuyÕn khÝch chuyÓn ®æi ruéng ®Êt trong c¸c hé n«ng d©n. §ång thêi Së Tµi chÝnh cÇn trî cÊp, trî gi¸ vËt t­, gièng, ph©n bãn ®èi víi vïng nói, vïng s©u, vïng th­êng xuyªn bÞ ngËp óng, lò lôt... Song song víi viÖc ®a d¹ng ho¸ c©y trång vËt nu«i th× Phó Thä cÇn ph¶i quan t©m, chó ý ®Õn vÊn ®Ò th©m c¹nh t¨ng vô, b»ng c¸ch khai th¸c thªm diÖn tÝch ch­a ®­îc sö dông (hiÖn nay cã 1523,8 km2 ®Êt ch­a ®­îc sö dông), më réng diÖn tÝch ng« lai vµ t¨ng thªm vô nh­ t¨ng thªm vô lóa hÌ thu (ngoµi vô hÌ vµ vô ®«ng hiÖn cã), t¨ng thªm vô l¹c, vô ®Ëu tr¸i mïa, trång thªm c¸c lo¹i rau qu¶ quanh n¨m nh­ c¶i, cµ chua…ë c¸c huyÖn nh­ S«ng Thao, Tam N«ng, Phï Ninh vµ TX. Phó Thä... nh»m kÕt hîp hÕt quü thêi gian lµm viÖc cña lao ®éng n÷ ®Ó gi¶m bít thêi giµn nhµn rçi trong c«ng nghiÖp. 2.1.2 - Trang bÞ m¸y mãc trong n«ng nghiÖp Cïng víi ®a d¹ng ho¸ c©y trång vËt nu«i, th©m canh t¨ng vô th× n«ng nghiÖp Phó Thä cÇn ph¶i trang bÞ c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô cho qu¸ ctr×nh s¶n xuÊt trong n«ng nghiÖp nh­ m¸y cµy m¸y lóa, tuèt lóa, x¸t g¹o, sÊy g¹o…nh»m gi¶i tho¸t cho lao ®éng n÷ trong n«ng nghiÖp Phó Thä nh÷ng thêi gian l·ng phÝ kh«ng ®¸ng cã cña hä ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho hä tham gia ®Çy ®ñ vµo c¸c ho¹t ®éng kh¸c. §Ó thùc hiÖn ®­îc ®iÒu dã th× ®ái hái UBND tØnh cung víi Së Tµi chÝnh vµ Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ hç trî kinh phÝ hay cho cho vay tiÒn víi laÜ suÊt ­u ®·i ®Ó ng­êi lao ®éng n÷ Phó Thä cã thÓ mua s¾m ®­îc c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ trªn, tu bæ hÖ th«ng ®e kÌ, cèng r¶nh®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp nh»m tiÕp kiÖm thêi gian lµm viÖc v« Ých cña hä. Cô thÓ nh­ sau: §èi víi c¸c huyÖn nh­ S«ng Thao, L©m thao, Thanh Ba, Tam N«ng...th× lao ®éng n÷ chñ yÕu lµm ruéng, do ®ã ph¶i trang bÞ c¸c lo¹i m¸y nh­ m¸y cµy, m¸y bõa, m¸y tuèt lóa, m¸y x¸t g¹o, m¸y sÊy g¹o... §èi víi c¸c huyÖn vïng cao nh­ H¹ Hoµ, Thanh S¬n, Yªn LËp, §oan Hïng...n«ng nghiÖp chñ yÕu lµ trång c¸c lo¹i c©y c«ng nghiÖp, c©y ¨n qu¶ l©u n¨m, v× vËy trang bÞ c¸c m¸y mãc nh­ m¸y chÕ biÕn hoa qu¶, m¸y chÕ biÕn vµ sÊy chÌ... võa tiÕt kiÖm ®­îc thêi gian l¶ng phÝ cña lao ®éng n÷, võa ®Ó xuÊt khÈu s¶n phÈm. 2.2 - Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ®Æc biÖt lµ c«ng nghiÖp nhÑ thu hót nhiÒu lao ®éng n÷. NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng bé tØnh lÇn thø XIV ®Æt môc tiªu t¨ng gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp trong nh÷ng n¨m tíi lµ 11 - 12%/ n¨m theo h­íng khuyÕn khÝch mäi thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t triÓn trong ®ã kinh tÕ nhµ n­íc lµ chñ ®¹o tËp trung vµo nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp cã tiÒm n¨ng, thÕ m¹nh, ®Æc biÖt ­u tiªn ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nhe, c«ng nghiÖp sö dông nhiÒu lao ®éng n÷ nh­ ph©n bãn, dÖt, may mÆc, giÇy da vµ nh÷ng ngµnh sö dông nguyªn vËt liÖu t¹i chç..V× vËy ®Ó ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nãi trªn th× chóng ta ph¶i c¸ c¸c gi¶i ph¸p theo c¸c h­íng sau: 2.2.1- Ph¸t triÓn khu c«ng nghiÖp H¹ Hoµ -§oan Hïng - Thanh Ba §©y lµ khu c«ng nghiÖp vïng cao, nèi liÒn 3 huyÖn H¹ Hoµ, §o¹n Hïng vµ Thanh Ba, nh»m sö dông nhiÒu lao ®éng n÷ t¹i chç, cã quü thîi gian lµm viÖc cßn d­ thõa nhiÒu ®ång thêi sö dông lùc l­îng lao ®éng n÷ ®ang lµm néi trî vµ ®ang thiÕu viÖc lµm. V× thÕ cÇn ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp sau: C«ng nghiÖp chÌ: KÕt hîp gi÷a trång chÌ vµ chÕ biÕn chÌ víi môc ®Ých lµ tr¸nh l·ng phÝ nh÷ng kho¶ng thêi gian kh«ng trång chÌ th× ®­îc chuyÓn sang lµm c«ng t¸c chÕ biÕn. §èi víi c«ng viÖc nµy th× kh«ng cÇn ®ßi hái ng­êi lao ®éng ph¶i cã tr×nh ®é søc khoÎ võa ph¶i còng cã thÓ lµm ®­îc. C«ng nghiÖp giÊy: Thµnh lËp c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt giÊy, sau ®ã më c¸c líp ®µo t¹o nghiÖp vô vÒ ngµnh giÊy t¹i ®Þa bµn doanh nghiÖp ®ãng cho ®éi ngò lao ®éng, ®Æc biÖt lµ lao ®éng n÷, qua líp nghiÖp vô nµþ th× toµn bé sè lao ®éng nµy vµo lµm viÖc lu«n. C«ng nghiÖp dÖt, may mÆc: §©y lµ gi¶i ph¸p cÇn ph¶i quan t©m v× Phó Thä cã lîi thÕ lµ viÖc trång d©u nu«i t»m lu«n tån t¹i trªn ®Þa bµn tØnh. §Ó thùc hiÖn ®­¬c gi¶i ph¸p nµy th× tr­íc hÕt ph¶i ®µo t¹o ®éi ngò lao ®éng, ®Æc biÖt lµ lao ®éng n÷ ®ang lµm néi trî hoÆc n«ng nghiÖp vÒ nghÒ giÊy, sau ®ã tuyÓn hä vµo lµm viÖc lu«n. §ång thêi doanh nghiÖp ph¶i më réng thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm (c¶ trong n­íc vµ n­íc ngoµi), ®Ó t¹o nªn viÖc lµm æn ®Þnh vµ th­êng xuyªn cho ng­êi lao ®éng tr¸nh t×nh tr¹ng viÖc lµm bÊp bªnh, viÖc lµm thiÕu. 2.2.2 - TiÕp tôc ph¸t triÓn khu c«ng nghiÖp ViÖt Tr× - Phï Ninh - L©m Thao, duy tr× viÖc lµm æn ®Þnh cho lao ®éng n÷ trong c¸c doanh nghiÖp HiÖn nay trªn ®Þa bµn 3 huyÖn thµnh thÞ nµy cã c¸c doanh nghiÖp cã quy m« lín. Sö dông nhiÒu lao ®éng n÷, ®ã lµ: C«ng ty chÌ VÜnh Phó, C«ng ty MayI, c«ng ty DÖt Phó Thä, C«ng ty giÊy ViÖt Tr×, C«ng ty giÊy B·i B»ng (Phï Ninh), c«ng ty Supe phèt ph¸t vµ ho¸ chÊt L©m Thao. §Ó duy tr× viÖc æn ®Þnh vµ th­êng xuyªn cho ®éi ngò lao ®éng nµy th× cÇn ph¶i thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p ®ång bé sau: Thùc hiÖn nghiªm tóc hîp ®ång lao ®éng vµ Bé luËt lao ®éng: CÊm sa th¶i lao ®éng n÷, cÊm ®iÒu chuyÓn lao ®éng n÷ ®ang lµm c«ng viÖc cña lao ®éng n÷ khi hä nghØ viÖc mét thêi gian råi quay l¹i lµm viÖc víi lý do chÝnh ®¸ng (sinh ®Î, lËp gia ®×nh, èm ®au...), thùc hiÖn tèt chÕ ®é tiÒn l­¬ng tiÒn th­ëng, thu nhËp cña hä. ChÝnh s¸ch vÒ khuyÕn khÝch vËt chÊt vµ tinh thÇn cho lao ®éng n÷: Hµng th¸ng l·nh ®¹o doanh nghiÖp ph¶i trÝch quü khen th­ëng cho chÞ em lµm viÖc tèt hoµn thµnh vµ v­ît møc kÕ ho¹ch ph¶i lËp quü phô cÊp ®èi víi chÞ em ë vïng s©u xa, ph¶i cè chÕ ®é phô cÊp th¨m hái khi hä bÞ èm ®au.. ®iÒu ®ã nh»m gióp cho hä yªu nghÒ h¬n, lµm viÖc h¨ng h¸i h¬n. X©y dùng c¬ së h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp phÝa B¾c ViÖt Tr×, s¾p xÕp l¹i khu c«ng nghiÖp phÝa nam ViÖt Tr×, cñng cè c¸c khu c«ng nghiÖp hiÖn cã (ViÖt Tr×, L©m Thao, Phï Ninh...) ®Ó t¹o m«i tr­êng thuËn lîi thu hót c¸c doanh nghiÖp trong vµ ngoµi n­íc tham gia ®Çu t­ 2.3 - Ph¸t triÓn dÞch vô mét ngµnh mµ phÇn lín lµ sö dông lao ®éng. 2.3.1 - Ph¸t triÓn th­¬ng m¹i, thu hót lùc l­îng lao ®éng n÷. Th­¬ng m¹i lµ mét trong nh÷ng kh©u then chèt ®¶m b¶o cho sù chuyÓn dÞch thµnh c«ng c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng s¶n xuÊt hµng ho¸, do vËy ph¶i g¾n chÆt th­¬ng m¹i víi c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c, ®Æc biÖt lµ c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt. V× thÕ ®èi víi Phó Thä th× th­¬ng m¹i ph¶i ph¸t triÓn theo h­íng: x©y dùng vµ ph¸t triÓn c¸c ®« thÞ thµnh trung t©m th­¬ng maÞ cña tØnh tr­íc hÕt lµ TP ViÖt Tr×, TX Phó Thä vµ m¹ng l­íi chî ë c¶ thµnh thÞ vµ më réng thÞ tr­êng trong n­íc vµ ngoµi n­íc nh»m xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng nh­ may mÆc, giÇy, da, chÌ, giÊy... sang c¸c vïng kh¸c, tØnh kh¸c vµ ra n­íc ngoµi. TiÕp tôc s¾p xÕp l¹i m¹ng l­íi th­¬ng nghiÖp, h×nh thµnh c¸c trung t©m th­¬ng m¹i ë c¸c huyÖn L©m Thao, Phï Ninh, TX. Phó Thä vµ mét sè huyÖn kh¸c... Riªng ViÖt Tr× th× tËp trung ®Çu t­®Ó trë thµnh trung t©m th­¬ng m¹i cña tØnh vµ cña c¶ vïng, b»ng c¸chh×nh thµnh c¸c trung t©m b¸n bu«n gåm c¸c ®iÓm th­¬ng m¹i lín: c¸c cöa hµng trung t©m, hÖ thèng chî (chî trung t©m, chî G¸t, chî N«ng Trang) vµ c¸c khu phè, ®­êng phè chuyªn kinh doanh mét sè mÆt hµng. Tæ chøc cñng cè m¹ng l­íi th­¬ng nghiÖp b¸n lÎ, chî n«ng th«n ë vïng s©u, vïng xa g¾n kÕt thµnh mét hÖ thèng th«ng qua bu«n b¸n hµng ho¸, tiªu thô s¶n phÈm t¹o ®iÒu kiÖn cho s¶n xuÊt ph¸t triÓn... nh»m sö dông quü thêi gian ch­a sö dông hÕt cña ®éi ngñ lao ®éng n÷ trªn ®Þa bµn tØnh. 2.3.2 - Ph¸t triÓn du lÞch, t¨ng c­êng h­íng dÉn viªn du lÞch Ph¶i t¨ng c­êng ®éi ngò lao ®éng n÷ lµm h­íng dÉn viªn du lÞch cho c¸c kh¸ch tham quan §Òn Hïng, §Çm Ao Ch©u, khu rõng nguyªn sinh Xu©n S¬n, ph¸t triÓn c¸c ngµnh dÞch vô t¹i c¸c khu du lÞch nãi trªn nh­ b­u chÝnh viÔn th«ng, kh¸ch s¹n, nhµ hµng. .. nh»m thu hót lùc l­îng lao ®éng n÷ vµo lµm. §ång thêi ®ßi hái UBND tØnh ph¶i cã chÝnh s¸ch ®Çu t­ biÕn c¸c ®Þa danh, c¸c khu di tÝch liªn quan ®Õn lÞch sö Hïng V­¬ng thµnh c¸c ®iÓm du lÞch g¾n víi c¸c khu Ao Ch©u, Xu©n S¬n, ViÖt Tr× t¹o ra mét vßng du lÞch hoµn chØnh nh»m thu hót lao ®éng n÷ vµo lµm. 2.3.3 - Ph¸t triÓn ngµnh tµi chÝnh, ng©n hµng, b¶o hiÓm, t¹o më viÖc lµm cho lùc l­îng lao ®éng n÷. C¸c nhµ l·nh ®¹o tØnh nªn thµnh lËp thªm c¸c ng©n hµng, kho b¹c phôc vô ng­êi nghÌo ë c¸c vïng s©u, vïng xa nh­ Thanh S¬n, Yªn LËp, H¹ Hoµ nh»m thu hót nh÷ng lao ®éng ®Æc biÖt lµ lao ®éng n÷ cã ®ñ tr×nh ®é ë c¸c vïng nµy vµo lµm viÖc, ®ång thêi hµng n¨m më réng quy m« c¸c ngµnh nµy vµ ®µo t¹o mét ®éi ngò lao ®éng vµo lµm viÖc, cø mçi huyÖn nªn cã Ýt nhÊt 2 ng©n hµng, kho b¹c vµ c¸c c«ng ty B¶o hiÓm. 2.3.4 - Ph¸t triÓn c¸c ngµnh dÞch vô kh¸c thu hót nhiÒu lao ®éng n÷ nh­ B­u chÝnh viÔn th«ng, y tÕ, gi¸o dôc, v¨n ho¸, x· héi... Phó Thä cÇn ph¶i më réng thªm c¸c ngµnh dÞch vô kh¸c n÷a ®Ó ­u tiªn cho lao ®éng n÷ vµo lµm viÖc nh­: B­u chÝnh viÔn th«ng: Më réng quy m« b­u ®iÖn h¬n n÷a, x©y dùng c¸c b­u ®iÖn v¨n ho¸ x·, thu hót lao ®éng n÷ cã tr×nh ®é chuyªn m«n t¹i x· ®ã vµo lµm viÖc. TiÕp tôc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh hiÖn ®¹i ho¸ th«ng tin liªn l¹c, më réng m¹ng c¸p néi thÞ, c¸c trung t©m tuyÕn, ph¸t triÓn ®iÖn tho¹i ®Õn tõng x·, x©y dùng c¸c trung t©m b­u ®iÖn v¨n ho¸ x· ®Õn c¸c huyÖn, ®Æc biÖt lµ c¸c huyÖn vïng s©u, vïng xa. y tÕ: Thµnh lËp thªm c¸c bÖnh viÖn tØnh ®Æt ë c¸c ®Þa ®iÓm miÒn nói, ®ång thêi ®­a sè häc sinh, sinh viªn mµ tèt nghiÖp ngµnh y lªn lµm viÖc (tuy nhiªn ph¶i cã chÝnh s¸ch ­u tiªn cho sè lao ®«ng nµy). Gi¸o dôc : Thµnh lËp thªm c¸c tr­êng häc, t¨ng quy m« líp häc, truyÒn c¸c häc sinh, sinh viªn v­a tèt nghiÖp ngµnh s­ ph¹m (®Æc biÖt lµ cao ®¼ng s­ ph¹m Phó Thä) ®Ó vµo gi¶ng d¹y. ViÖc ph¸t triÓn c¸c ngµnh dÞch vô nãi trªn lµ gi¶i ph¸p mang tÝnh cÊp thiÕt võa gióp cho nÒn kinh tÕ x· héi Phó Thä ph¸t triÓn võa gióp cho ®éi ngò lùc l­îng lao ®éng n÷ cña tØnh tho¸t ly khái ngµnh n«ng nghiÖp sang lµm viÖc ë c¸c ngµnh dÞch vô víi viÖc lµm ®Çy ®ñ h¬n, thêi gian lµm viÖc ®­îc sö dông cã hiÖu qu¶ h¬n tõ ®ã ng­êi lao ®éng nãi chung vµ lao ®éng n÷ nãi riªng cã thu nhËp cao h¬n nh»m c¶i thiÖn tèt h¬n ®êi sèng cña hä. II. §µo t¹o nghÒ vµ n©ng cao tr×nh ®é lµnh nghÒ cho lao ®éng n÷. XuÊt ph¸t tõ thùc tr¹ng tr×nh ®é cña lao ®éng n÷ Phó Thä thÊp (kh«ng biÕt chiÕm tû träng trung b×nh 1,4% ch­a tèt nghiÖp tiÓu häc chiÕm trung b×nh 8%, kh«ng cã CMKT chiÕm trung b×nh 89%). Do vËy nã cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn qu¸ tr×nh sö dông lao ®éng n÷. V× thÕ trong nh÷ng n¨m t íi, ®Ó sö dônghîp lý lao ®éng n÷ th× Phó Thä nªn ¸p dông c¸c gi¶i ph¸op sau: 1. §èi víi lao ®éng n÷ ch­a cã tr×nh ®é (c¶ vÒ v¨n ho¸ lÉn chuyªn m«n kü thuËt) hoÆc cã tr×nh ®é rÊt thÊp. §¹i ®a sè lao ®éng n÷ ch­a cã tr×nh ®é (c¶ vÒ v¨n ho¸ lÉn CMKT) hoÆc cã tr×nh ®é rÊt thÊp ë Phó Thä ®Òu lµm n«ng nghiÖp, cã thu nhËp rÊt thÊp, ®êi sèng khã kh¨n. §Æc bÖt sè l­îng nµy ®Òu ®Þnh c­ ë c¸c huyÖn vïng cao, xa ®« thÞ nh­ H¹ Hoµ , Thanh S¬n, Yªn LËp, §oan Hïng, giao thèng ®i l¹i khã kh¨n. V× vËy ®Ó ®µo t¹o, ph¸t triÓn vµ n©ng cao tr×nh ®é ®i l¹i khã kh¨n. V× vËy ®Ó ®µo t¹o, ph¸t triÓn vµ n©ng cao tr×nh ®é cho ng­êi lao ®éng nãi chung vµ lao ®éng n÷ nãi riªng th× cÇn ph¶i thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p ®ång bé sau ®©y. 1.1 - C¶i t¹o vµ n©ng cÊp c¸c tr­êng phæ th«ng hiÖn cã ®ång thêi thµnh lËp thªm c¸c tr­êng phæ th«ng ë vïng s©u, vïng xa cña tØnh. §©y lµ gi¶i ph¸p nh»m më réng quy m« gi¸o dôc cña tÝnh ®Æc biÖt ë c¸c vïng s©u vïng xa, giao th«ng ®i l¹i khã kh¨n, lµm c¶n trë ®Õn vÊn ®Ò ®i häc cña hä. ë c¸c huyÖn nh­ Thanh S¬n, Yªn LËp, Thanh Ba, cã diÖn tÝch réng, th× ph¶i më thªm nhiÒu tr­êng líp vµ ph©n bè ®Õn nhµn ®Ò t¹o ®iÒu kiÖn cho häc sinh ®Õn tr­êng. §ång thêi ph¶i n©ng cÊp vµ c¶i t¹o c¸c tr­êng líp hiÖn cã, hµng n¨m ph¶i söa ch÷a tu bæ c¸c phßng hîc sao cho tho¸ng m¸t, s¹ch sÏ nh»m thu hót con em hä ®Õn tr­êng. 1.2 - Thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch phæ cËp tiÓu häc, khuyÕn khÝch vµ ®éng viªn ®èi t­îng lao ®éng n÷ ®i häc Thùc hiÖn tèt gi¶i ph¸p nµy sÏ gióp cho tr×nh ®é cña lao ®éng n÷ ®­îc n©ng lªn. §Ó thùc hiÖn ®iÒu ®ã th× cÇn ph¶i: Thùc hiÖn tèt vµ triÖt ®Ó chÝnh s¸ch phæ cËp tiÓu häc, coi ®©y lµ chÝnh s¸ch b¾t buéc, tr¸nh t×nh tr¹ng häc sinh võa míi xo¸ n¹n mï ch÷ ®· bá häc... §Æc biÖt ë c¸c huyÖn miÒn nói, vïng s©u, vïng xa nh­ H¹ Hoµ, Thanh S¬n, Yªn LËp, §oan Hïng..., tØnh cÇn chó träng quan t©m ®Õn vÊn ®Ò häc tËp cña hä, tr­íc hÕt lµ ®èi t­îng lao ®éng n÷. §ång thêi xo¸ n¹n mï ch÷ cho nh÷ng phô n÷ ®· lín tuæi nh­ng hä kh«ng muèn ®i häc..., víi môc ®Ých lµ n©ng cao tr×nh ®é cho lao ®éng n÷ ®Ó s¾p tíi ®­a hä vµo lµm viÖc trong c¸c ngµnh nghÒ, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ nh»m sö dông hÕt quü thêi gian lµm viÖc cña hä cung nh­ n©ng cao ®êi sèng cho hä. KhuyÕn khÝch vµ ®éng viªn ®èi t­îng lao ®éng n÷ ®i häc, coi ®ã lµ mét biÖn ph¸p b¾t buéc, ph¶i ®éng viªn, khuyÕn khÝch hä ®i häc nh­ thµnh lËp quü khuyÕn häc ë c¸c huyÖn, thËm chÝ c¸c x·, ph­êng, gi¶m häc phÝ cho nh÷ng ng­êi nghÌo, nh÷ng ng­êi ë c¸ch xa tr­êng ®ång thêi cö c¸n bé phô tr¸ch gi¸o dôc ®Õn tËn tõng gia ®×nh ®Ó vËn ®éng hä ®i häc c¶ n¨m lÉn n÷, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c d©n téc thiÓu sè. Bªn c¹nh gi¸o dôc phæ th«ng cho lao ®éng n÷ th× còng cÇn chó ý ®Õn gi¸o dôc cho lao ®éng nam giíi. V× lao ®éng nam hay ng­êi chång lµ mét trong nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn vÊn ®Òn ®i lµm cña lao ®éng n÷ - ng­êi vî trong gia ®×nh. 2. §èi víi lao ®éng n÷ ®ang lµm viÖc trong ngµnh n«ng l©m nghiÖp th× cÇn tiÕn hµnh më c¸c líp khuyÕn n«ng, ®µo t¹o c¸n bé n«ng l©m nghiÖp cho lao ®éng n÷. §©y lµ gi¶i ph¸p nh»m ®µo t¹o nghÒ n«ng l©m cho lao ®éng n÷. Trong ngµnh n«ng nghiÖp ®Ó gióp cho hä hiÓu hÕt vÒ n«ng nghiÖp s©u h¬n tõ ®ã mµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông thêi gian lao ®éng cña häc vµo n«ng nghiÖp nh­ thÕ nµo sao cho cã hiÖu qu¶. §èi víi Phó Thä th× lùc l­îng lao ®éng n÷ lµm n«ng nghiÖp rÊt cao, n¨m 1997 chiÕm tû träng lµ 84,85% ®Æc biÖt trong n«ng th«n chiÕm 88,93% so víi tæng lùc l­îng lao ®éng n÷ cña c¶ tØnh, ®a sè lao ®éng n÷ ë n«ng th«n ®Òu kh«ng cã tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt (n¨m 1997 sè lao ®éng n÷ kh«ng cã CMKT chiÕm 93,63%, n¨m 1998 lµ 94,21%, n¨m 1999 lµ 91,94%), mµ lao ®éng n÷a trong n«ng th«n chñ yÕu lµ lµm n«ng nghiÖp, do ®ã viÖc më c¸c líp khuyÕn n«ng th«n chñ yÕu lµ lµm n«ng nghiÖp, do ®ã viÖc më c¸c líp khuyÕn n«ng vµ ®µo t¹o c¸n bé n«ng l©m nghiÖp, cho lao ®éng n÷ lµ hÕt søc cÇn thiÕt. §Ó thùc hiÖn ®­îc qóa tr×nh nµy th× UBND tØnh ph¶i ¸p dông c¸c biÖn ph¸p sau: 2.1 - Hµng n¨m më c¸c líp båi d­ìng kiÕn thøc khuyÕn n«ng cho lao ®éng n÷. §©y lµ biÖn ph¸p nh»m båi d­ìng nh÷ng kiÕn thøc vÒ ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp cho ®èi t­îng lao ®éng n÷ ®Ó tõ ®ã hä lùa chän ph­¬ng ph¸p trång trät ch¨n nu«i sao cho võa tiÕt kiÖm ®­îc thêi gian l·ng phÝ, võa t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. §èi víi biÖn ph¸p nµy th× ®ßi hái lao ®éng n÷ ®· tr¶i qua tr×nh ®é v¨n ho¸ phæ th«ng ®Ó hä cã tÝnh nh¹y bÐn trong viÖc lùa chän ph­¬ng ph¸p. Trong qu¸ tr×nh båi d­ìng kiÕn thøc, nÕu lao ®éng n÷ nµo cã ®ñ tr×nh ®é, kinh nghiÖm, kiÕn thøc th× cã thÓ chuyÓn hä vµo lµm c¸n bé tuyªn truyÒn khuyÕn n«ng cña tØnh, huyÖn nh»m truyÒn ®¹t l¹i kiÕn thøc kinh nghiÖm cña m×nh cho lao ®éng n÷ ë c¸c vïng s©u vïng xa cña tØnh. 2.2 - Mêi c¸c chuyªn gia ®Õn nãi chuyÖn §©y lµ biÖn ph¸p kh¸ phæ biÕn vµ ®­îc ¸p dôn réng r·i hiÖn nay theo biÖn ph¸p nµy, UBND tØnh Phó Thä cÇn mêi c¸c chuyªn gia vÒ n«ng nghiÖp cña Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT hoÆc cña c¸c tØnh vÒ nãi chuyÖn ®éi ngò lao ®éng n÷ cña tØnh ®Ó trao ®æi kinh nghiÖm vÒ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ c¸c biÖn ph¸p cã liªn quan ®Õn viÖc sö dông thêi gian lao ®éng trong n«ng nghiÖp. NÕu sè l­îng lao ®éng n÷ qu¸ lín kh«ng thÓ trao ®æi kinh nghiÖm víi c¸c chuyªn gia ®­îc th× UBND c¸c huyÖn, thËm chÝ c¸c x· cö mét sè lao ®éng n÷ cã tr×nh ®é, kiÕn thøc ®i dù buæi héi th¶o ®ã, sau ®ã vÒ truyÒn l¹i nh÷ng kinh nghiÖm ®ã cho nh÷ng lao ®éng n÷ kh¸c nghe nh»m gi¶m bít nh÷ng chi phÝ cho huyÖn, x· m×nh. 2.3 - Tæ chøc cho lao ®éng n÷ ®i tham quan, häc hái kinh nghiÖm ë c¸c tØnh. NÕu nh­ viÖc mêi c¸c chuyªn gia ®Õn nãi chuyÖn víi lao ®éng n÷ cña tØnh gÆp khã kh¨n th× hµng n¨m tØnh nªn tæ chøc cho mét sè lao ®éng n÷ ®¹i diÖn cho c¸c x·, c¸c huyÖ ®i than quan, ®ång thêi häc hái kinh nghiÖm ë c¸c tØnh kh¸c cã nÒn n«ng nghiÖ ph¸t triÓn nh­ Th¸i B×nh, Nam §Þnh, Hµ Néi...) vµ nÕu cã kinh phÝ lín th× tæ chøc vµo c¸c tØnh phÝa Nam (§ång b»ng S«ng Cöu Long) ®Ó t×m hiÓu ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt còng nh­ vÊn ®Ò viÖc lµm ®èi víi ngµnh n«ng nghiÖp. Sau ®ît ®i tham quan häc hái kinh nghiÖm nµy th× c¸c huyÖn, x· ph¶i tæ chøc c¸c cuéc héi th¶o nh»m truyÒn ®¹t kinh nghiÖm gi÷a nh÷ng ng­êi ®i tham quan víi nh÷ng ng­êi ë nhµ, c¸c cuéc héi th¶o nµy cµng chi tiÕt bao nhiªu cµng tèt bÊy nhiªu nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho lao ®éng n÷ hiÓu s©u h¬n vÒ ngµnh mµ m×nh ®ang lµm. V× vËy, ®ßi hái UBND tØnh ph¶i trÝch mét kho¶n kinh phÝ kh¸ lín ®Ó cho hä ®i tham quan, häc hái kinh nghiÖm. 3. §èi víi lao ®éng ®· cã tr×nh ®é ®ang lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp c¸c ngµnh phi n«ng nghiÖp ®ãng trªn ®Þa bµn tØnh. §©y lµ gi¶i ph¸p chØ ¸p dông cho nh÷ng ®èi t­îng lao ®éng n÷ ®· cã tr×nh ®é c¶ v¨n ho¸ lÉn chuyªn m«n kü thuËt, song tr×nh ®é cña hä cßn thÊp, hoÆc tr×nh ®é cña hä ch­a phï hîp víi c«ng viÖc cña hä ®ang lµm. §èi víi tØnh Phó Thä th× ®©y lµ gi¶i ph¸p hÕt søc cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch nhÊt, v× ®a sè lao ®éng n÷ cña tØnh kh«ng cã tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt chiÕm 89% hoÆc tr×nh ®é CMKT rÊt thÊp. Do ®ã ph¶i ®µo t¹o ®éi ngò lùc l­îng lao ®éng n÷ nµy ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho hä cã ®­îc viÖc lµm æn ®Þnh h¬n, tèt h¬n vµ ®Ò b¹t hä vµo vÞ trÝ cao h¬n trong doanh nghiÖp còng nh­ ngoµi x· héi. §Ó thùc hiÖn tèt gi¶i ph¸p nµy th× c¸c doanh nghiÖp ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh cña tØnh sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p sau: 3.1 - §µo t¹o t¹i doanh nghiÖp cña tØnh §µo t¹o trong doanh nghiÖp lµ ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o trùc tiÕp t¹i n¬i lµm viÖc doanh nghiÖp trong ®ã ng­êi häc sÏ häc sÏ häc ®­îc c¸c kiÕn thøc kü n¨ng cÇn thiÕt cho c«ng viÖc th«ng qua thùc tÕ thùc hiÖn c«ng viÖc d­íi sù h­íng dÇn c¶u nh÷ng ng­êi lao ®éng lµnh nghÒ h¬n. HiÖn nay trªn ®Þa bµn Phó Thä ®ang tån t¹i nhiÒu doanh nghiÖp sö dông nhiÒu lao ®éng n÷ víi c¸c ngµnh nghÒ ®ßi hái ph¶i cã tr×nh ®é lµnh nghÒ cao nh­ c«ng ty giÊy B·i B»ng, c«ng ty giÊy ViÖt Tr×, c«ng ty chÌ, c«ng ty Supre phèt ph¸t vµ ho¸ chÊt L©m Thao, vµ nhiÒu doanh nghiÖp cã quy m« võa vµ nhá kh¸c. §Ó ®éi ngò lao ®éng n÷ hiÖn cã trong c¸c doanh nghiÖp cã tr×nh ®é lµnh nghÒ cao trong t­¬ng lai vµ cã chç lµm viÖc v÷ng ch¾c th­êng xuyªn, th× c¸c doanh nghiÖp nµy nªn ¸p dông c¸c h×nh thøc ®µo t¹o cho ®éi ngò lao ®éng n÷ trong doanh nghiÖp m×nh. 3.1.1 - §µo t¹o theo kiÓu chØ dÉn c«ng viÖc gi÷a lao ®éng lµnh nghÒ víi lao ®éng n÷ võa míi vµo lµm viÖc. §èi víi nh÷ng doanh nghiÖp võa míi tuyÓn lao ®éng n÷ vµo lµm th× nh÷ng ng­êi nµy th­êng ch­a biÕt râ c¸c thao t¸c c«ng viÖc cña m×nh lµm th× ®ßi hái ban l·nh ®¹o doanh nghiÖp ph¶i ph©n c«ng nh÷ng lao ®éng ®· lµnh nghÒ d¹y b¸o tõng thao t¸c lµm viÖc cho nh÷ng lao ®éng n÷ nµy khi nµo hä thµnh th¹o th× th«i. Th«ng th­ßng c¸c doanh nghiÖp sau ¸p dông h×nh thøc nµy lµ doanh nghiÖp chÕ biÕn thùc phÈm, chÕ biÕn n«ng s¶n phÈm, v× nh÷ng doanh nghiÖp nµy ®ßi hái lao ®éng chØ cÇn biÕt ph­¬ng ph¸p lµm lµ ®­îc, kh«ng cÇn hiÓu kü l­ìng c«ng viÖc. 3.1.2 §µo t¹o theo kiÓu häc nghÒ gi÷a lao ®éng giái víi lao ®éng yÕu kÐm trong doanh nghiÖp. Nh÷ng doanh nghiÖp sau th­êng ¸p dông h×nh thøc nµy lµ: doanh nghiÖp c«ng nghiÖp giÊy, may, dÖt, giÇy.... ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp nµy t× ban l·nh ®¹o doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc cuéc héi nghÞ c¸c c«ng nh©n trong doanh nghiÖp sau ®ã ph©n lo¹i lao ®éng theo tõng lo¹i tõ giái ®Õn kÐm, yÕu vµ ph©n c«ng nh÷ng lao ®éng giái ph¶i kÌm cÆp d¹y b¶o nh÷ng lao ®éng n÷ yÕu kÐm, còng nh­ lao ®éng n÷ võa míi xin vµo lµm viÖc, tuy nhiªn ®èi víi nh÷ng c«ng nh©n giái nµy th× doanh nghiÖp ph¶i hç trî mét kho¶n kinh phÝ cho hä nh»m khuyÕn khÝch truyÒn tay nghÒ cã chÊt l­îng cao cho lao ®éng n÷. Do ®ã lao ®éng n÷ trong doanh nghiÖp sÏ ®­îc trang bÞ ®Çy ®ñ kiÕn thøc kinh nghiÖm s¶n xuÊt vµ v× vËy hä sÏ cã chç ®øng v÷ng ch¾c trong c¸c doanh nghiÖp nµy. 3.1.3 - Lu©n chuyÓn vµ th¨ng tiÕn c«ng viÖc. HiÖn nay h×nh thøc lu©n chuyÓn vµ th¨ng tiÕn c«ng viÖc ®­îc ¸p dông rÊt réng r·i trong c¸c doanh nghiÖp, nh÷ng phô n÷ trong doanh nghiÖp ®­îc chuyÓn tõ phßng nµy sang phßng kh¸c (nh­ tõ phßng tµi chÝnh sang phßng Marketing...) tõ ph©n x­ëng nµy sang ph©n x­ëng kh¸c (nh­ tõ ph©n x­ëng kÐo sîi sang ph©n x­ëng dÖt...) hay tõ c«ng viÖc nµy sang c«ng viÖc kh¸c nh»m bæ sung thªm kiÕn thøc c«ng viÖc cho lao ®éng n÷ ®Ó hä thùc hiÖn c«ng viÖc tèt h¬n trong t­¬ng lai th¨ng tiÕn c«ng viÖc, ®Ò b¹t lao ®éng n÷ vµo ®Þa vÞ cao h¬n so víi ®Þa vÞ ®ang ®¶m nhËn trong doanh nghiÖp ch¼ng h¹n tõ nh©n viªn lªn phã phßng ®Õn tr­ëng phßng nh»m khuyÕn khÝch ng­êi phô n÷ trong doanh nghiÖp tham gia lao ®äng tÝch cùc h¬n, t¹o chç lµm viÖc v÷ng ch¾c vµ tõ ®ã t¨ng thu nhËp cho chÞ em phô n÷ trong doanh nghiÖp gãp ph©n c¶i thiÖn ®êi sèng cho hä. Trªn ®©y lµ c¸c h×nh thøc ®µo t¹o trong c«ng viÖc ®èi víi ng­êi lao ®éng lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp. §èi víi c¸c doanh nghiÖp ë Phó Thä hiÖn nay nªn ¸p dông c¸c h×nh thøc trªn nh»m n©ng cao tr×nh ®é lµnh nghÒ cña ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp m×nh nãi chung vµ lao ®éng ÷n nãi riªng ®Ó hä sö dông cã hiÖu qu¶ thêi gian lµm viÖc cña hä vµo mét c«ng viÖc nµo ®ã trong x· héi vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho hä tiÕp xóc víi c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ ngµy cµng hiÖn ®¹i cña doanh nghiÖp. 3.2 - §µo t¹o ngoµi doanh nghiÖp hiÖn cã cña tØnh. §µo t¹o nguån doanh nghiÖp lµ ph­¬ng ph¸p t¸ch khái sö thùc hiÖn c«ng viÖc thùc tÕ ®Ó cung cÊp nh÷ng kiÕn thøc kü n¨ng cÇn thiÕt cho ng­êi lao ®éng. HiÖn nay trªn ®Þa bµn Phó Thä ®ang tån t¹i c¸c tr­êng trung häc chuyªn nghiÖp vµ d¹y nghÒ nh­ tr­êng CNKT giÊy, CNKT ho¸ chÊt... th× viÖc ®µo t¹o ®éi ngò lao ®éng n÷ ë c¸c tr­êng nµy lµ mét ®iÒu thuËn lîi rÊt lín v× gi¶m ®­îc c¸c kho¶n chi phÝ cho ng­êi lao ®éng nh­ chç ë, ®i l¹i... nh­ng vÉn ®¶m b¶o ®­îc tr×nh ®é lµnh nghÒ cña hä. V× vËy ®èi víi ph­¬ng ph¸p nµy th× cã c¸c h×nh thøc ®µo t¹o sau vµ c¸c doanh nghiÖp cña tØnh nªn c¨n cø vµo ®ã ®Ó lùa chän doanh nghiÖp m×nh mét lo¹i h×nh ®µo t¹o cho hîp lý. 3.2.1 - C¸c doanh nghiÖp phèi hîp cïng nhau ®Ó më líp ®µo t¹o nghÒ cho lao ®éng n÷ trong doanh nghiÖp m×nh. C¸c doanh nghiÖp cïng ngµnh cã thÓ liªn hÖ víi nhau ®Ó më c¸c líp ®µo t¹o cho lao ®éng n÷ cã tr×nh ®é lµnh nghÒ cßn thÊp ch­a ®¸p øng víi møc ®é phøc t¹p cña c¸c c«ng viÖc hiÖn t¹i. Ch¼ng h¹n c«ng ty giÊy B·i B»ng nªn phèi híp víi c«ng ty giÊy ViÖt Tr× ®Ó ®µo t¹o nghÒ giÊy cho lao ®éng n÷ ë 2 c«ng ty, c«ng ty DÖt VÜnh Phó phèi hîp víi c«ng ty may I ®Ó më líp ®µo t¹o nghÒ dÖt may cho ®éi ngò lao ®éng n÷ võa míi vµo lµm nh»m trang bÞ kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ nghÒ dÖt may cho hä...Tuy nhiªn nÕu mçi c«ng ty cã ®ñ kh¶ n¨ng võa s¶n xuÊt võa ®µo t¹o nghÒ cho lao ®éng n÷ th× cµng tèt v× hä biÕt ®­îc n¨ng lùc lµm viÖc cña mçi ng­êi vµ tõ ®ã bè trÝ nh÷ng ng­êi nµy vµo lµm c«ng viÖc phï hîp h¬n vµ cã hiÖu qu¶ h¬n. 3.2.2 - Hµng n¨m c¸c doanh nghiÖp ph¶i cö ®éi ngò lao ®éng n÷ trong doanh nghiÖp m×nh ®i häc ë c¸c tr­êng chÝnh quy. C¸c doanh nghiÖp cã thÓ tæ chøc vµ ®éng viªn khuyÕn khÝch lao ®éng n÷ ®i häc ë c¸c tr­êng chÝnh quy ë ngay trªn ®Þa bµn tØnh hoÆc ë c¸c tØnh, thµnh phè kh¸c nh­: Hµ néi, ThaÝ nguyªn d­íi d¹ng c¸c lo¹i h×nh ®µo t¹o nh­ tËp trung, hay kh«ng tËp trung d­íi c¸c hÖ nh­ chÝnh quy, t¹i chøc, v¨n b»ng II... nh»m trang bÞ kiÕn thøc cho chi em phô n÷ trong doanh nghiÖp m×nh. HiÖn nay trªn ®Þa bµn tØnh cã c¸c tr­êng THCN vµ dËy nghÒ ®µo t¹o tr×nh ®é lµnh nghÒ cho lao ®éng n÷ nãi riªng vµ ng­êi lao ®éng nãi chung nh­: CNKT giÊy, ho¸ chÊt, L©m nghiÖp 4, Trung häc y tÕ, kinh tÕ, l©m nghiÖp vµ c«ng nghiÖp thùc phÈm ...®ã lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi gióp cho lao ®éng n÷ võa ®i häc võa ®i lµm. §èi víi h×nh thøc nµy th× ®ßi hái ban gi¸m ®èc c«ng ty ph¶i trÝch mét kho¶n kinh phÝ vÒ ®µo t¹o nghÒ, n©ng cao tr×nh ®é lµnh nghÒ cho ®éi ngò lao ®éng n÷ cña c«ng ty m×nh vµ ph¶i cã chÝnh s¸ch cam kÕt víi nh÷ng ng­êi ®­îc ®µo t¹o nghÒ nh­ sau kho¸ ®µo t¹o hä ph¶i trë vÒ c«ng ty m×nh ®Ó tiÕp tôc lµm viÖc. 3.2.3 C¸c doanh nghiÖp nªn ¸p dông h×nh thøc ®µo t¹o tiªn tiÕn nh­ kü thuËt nghe nh×n, tæ chøc c¸c cuéc héi th¶o vµ mêi c¸c chuyªn gia ®Õn to¹ ®µm cïng lao ®éng n÷. §©y lµ h×nh thøc ®µo t¹o tiªn tiÕn vµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp th× cã thÓ ¸p dông mét c¸ch dÔ dµng do hÖ thèng nghe nh×n ®· phæ biÕn (ti vi, video...) vµ sö dông nã mét c¸ch dÔ dµng. §Æc biÖt ®èi víi c«ng ty chÌ th× nªn ¸p dông h×nh thøc nµy, v× hä cã thÓ quan s¸t b»ng h×nh ¶nh vÒ ph­¬ng ph¸p chÕ biÕn chÌ, tõ c«ng ®o¹n ®Çu tiªn (h¸i chÌ) ®Õn c«ng ®o¹n cuèi (®ãng hép) ®Ó tõ ®ã hä hiÓu ®­îc c¸ch lµm. Bªn c¹nh ®ã th× c¸c doanh nghiÖp th­êng xuyªn tæ chøc c¸c cuéc héi nghÞ to¹ ®µm trong doanh nghiÖp m×nh vµ mêi c¸c chuyªn gia giái cña Nhµ n­íc hay cña c¸c tØnh ®Õn nãi chuyÖn, trao ®æi kiÕn thøc kinh nghiÖm cho lao ®éng n÷ nãi riªng còng nh­ lao ®éng nãi chung trong doanh nghiÖp m×nh nh»m t¹o c¬ së cho vÊn ®Ò sö dông hä sau nµy sao cho mang laÞ hiÖu qu¶ cao nhÊt. Nh­ vËy c¸c h×nh thøc ®µo t¹o ngoµi c«ng viÖc cã thÓ ®­îc ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cña tØnh v× nã ®¸p øng mét ®éi ngò lao ®éng ®Æc biÖt lµ lao ®éng n÷ cã tr×nh ®é CMKT mét c¸ch nhanh chãng kÞp thêi theo yªu cÇu ®ßi hái cho c«ng trong doanh nghiÖp vµ h¬n n÷a c¸c doanh nghiÖp nh­ s¶n xuÊt giÊy, ho¸ chÊt.. ®ßi hái lùc l­îng lao ®éng n÷ cã tr×nh ®é lµnh nghÒ lµ giÊy ho¸ chÊt th× hiÖn nay ®· cã c¸c tr­êng ®µo t¹o c¸c nghÒ ®ã ®ãng ngay trªn ®Þa bµn tØnh. 3.3 - §µo t¹o nghÒ dù phßng cho lao ®éng n÷. Theo ph­¬ng ph¸p nµy th× ng­êi lao ®éng trong qóa tr×nh lao ®éng th× häc ®­îc cö ®i häc líp ®µo t¹o nghÒ ngoµi cña hä ®ang lµm, nghÒ dù phßng nµy ®­îc sö dông khi hä kh«ng thÓ tiÕp tôc lµm nghÒ mµ hä ®ang lµm n÷a. Ch¼ng h¹n ®éi ngò lao ®éng n÷ ë c«ng ty DÖt VÜnh Phó ph¶i ®­îc ®µo t¹o nghÒ may nh»m võa kÕt hîp gi÷a nghÒ dÖt víi nghÒ may víi môc ®Ých khi thêi gian dÖt kÕt thóc th× hä chuyÓn sang nghÒ may, mÆt kh¸c nã còng nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty dÖt, v× t¨ng quü thêi gian lµm viÖc cho lao ®éng n÷, tr¸nh t×nh tr¹ng b¸n nguyªn liÖu (v¶i) víi gi¸ rÎ vµ ®Ó s¶n xuÊt ra thµnh phÈm (quÇn ¸o) nh»m ®­a ra thÞ tr­êng tiªu thô. §èi víi c¸c doanh nghiÖp ë Phó Thä th× hµng n¨m nªn tæ chøc c¸c líp ®µo t¹o nghÒ cho lao ®éng nãi chung vµ lao ®éng n÷ nãi riªng d­¹ trªn phiÕu th¨m dß ý kiÕn vµ nguyÖn väng mµ doanh nghiÖp ph¸t cho tõng ng­êi víi néi dung nh­ “B¹n cã muèn ®µo t¹o nghÒ dù phßng kh«ng? NghÒ g×? thêi gian bao l©u? ë ®©u? “ Tõ ®ã mµ doanh nghiÖp cã kÕ ho¹ch vÒ thêi gian còng nh­ kinh phÝ hç trî cho hä. 3.4 - Hµng n¨m tæ chøc thi tay nghÒ cho lao ®éng n÷ C¸c doanh nghiÖp hµng n¨m nªn tæ chøc c¸c cuéc thi tay nghÒ cho lao ®éng n÷ nh»m n©ng bËc, n©ng l­¬ng cho hä. §ång thêi ph¶i cã c¸c quü nh­ quü khen th­ëng tay nghÒ cao, cã thµnh tÝch hay c«ng t¸c ...nh»m khuyÕn khÝch ®éng viªn hä tham gia lao ®éng tèt h¬n còng nh­ n©ng cao tr×nh ®é lµnh nghÒ cña m×nh trong c«ng viÖc. C¸c c«ng ty nh­ may I Phó Thä, ho¸ chÊt L©m Thao, Giµy da Phó Thä, GiÊy B¶i B»ng, GiÊy ViÖt Tr×... th× hµng n¨m nªn tæ chøc c¸c cuéc thi tay nghÒ cho ®éi ngò lao ®éng n÷ trong c«ng ty m×nh nh»m n©ng bËc tay nghÒ cho hä còng nh­ n©ng l­¬ng, n©ng th­ëng nh»m khuyÕn khÝch hä tham gia lao ®éng mét c¸ch tÝch cùc, h¨ng h¸i h¬n. III. HÖ thèng chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc 1. Hç trî kinh phÝ, tµi chÝnh cho lao ®éng n÷, ®Æc biÖt ë n«ng th«n ,vïng s©u vïng xa. Nhµ n­íc cÇn ph¶i hç trî kinh phÝ, tµi chÝnh cho lao ®éng n÷ ë n«ng th«n, vïng s©u vïng xa cña tØnh Phó Thä c¸c huyÖn Thanh S¬n, Yªn LËp, H¹ Hoµ, §oan Hïng... C¸c kho¶n kinh phÝ nµy ®­îc sö dông víi c¸c môc ®Ých sau: Thµnh lËp thªm c¸c tr­êng phæ th«ng trung häc chuyªn nghiÖp d¹y nghÒ vµ c¸c trung t©m gi¸o dôc th­êng xuyªn, trung t©m gi¸o dôc h­íng nghiÖp ë c¸c huyÖn vïng cao nµy. §ång thêi tu bæ, söa ch÷a l¹i c¸c tr­êng hiÖn cã trang thiÕt bÞ c«ng cô dông cô gi¶ng d¹y, cã c¸c kho¶n phô cÊp nh­ phô cÊp ®¾t ®á, phô cÊp ®i l¹i cho c¸n bé gi¸o viªn ®Õn c¸c huyÖn nµy gi¶ng dËy. Thµnh lËp quü khuyÕn häc, t¨ng c­êng häc bæng cho con em nghÌo v­ît khã, cho c«ng nh©n cã tay nghÒ cao, cã thµnh tÝch cao trong c«ng viÖc, ®ång thêi miÔn gi¶m häc phÝ cho con em gia ®×nh gÆp hoµn c¶nh khã kh¨n, thiÕu thèn... nh»m t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt trong viÖc n©ng cao chÊt l­îng nguån vèn nh©n lùc ®Æc biÖt lµ nh©n lùc n÷ ®Ó trong t­¬ng lai Phó Thä cã lùc l­îng lao ®éng n÷ cã tr×nh ®é víi môc ®Ých sö dông ®«Þ ngò lao ®éng n÷ nµy vµo c¸c ngµnh nghÒ thµnh phÇn kinh tÕ sao cho hîp lý nhÊt cã hiÖu qu¶ nhÊt. Chuyªn ®æi h×nh thøc së h÷u thµnh lËp thªm c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ph¶i cã mét kho¶n kinh phÝ ®Ó cho c¸c hé gia ®×nh kinh doanh c¸ thÓ vay ®Ó hä chuyÓn thµnh c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n, c«ng ty cæ phÇn c«ng ty TNHH vµ khi cã tr×nh ®é hä cã thÓ x¸c nhËp víi cac xÝ nghiÖp nhµ n­íc doanh nghiÖp n­íc ngoµi. Bªn c¹nh ®ã th× tÝnh ®Õn thêi ®iÓm hiÖn nay ch­a cã mét ng­êi phô n÷ nµo cña m×nh tù ®øng ra lµm chñ doanh nghiÖp ph¶i ch¨ng do thiÕu vèn? V× vËy ®ßi hëu nhµ n­íc ph¶i gi¶m l·i suÊt ngan hµng cho vay víi l·i suÊt ­u ®·i ®Ó ng­êi phô n÷ cã thÓ vay ®Ó thµnh lËp doanh nghiÖp vµ tù m×nh lµm chñ doanh nghiÖp ®Ó n©ng cao vai trß cña m×nh trong x· héi . Thµnh lËp thªm c¸c c«ng ty, doanh nghiÖp sö dông nhiÒu lao ®«ng n÷ t¹i chæ ë c¸c huyÖn, thµnh thÞ, ®Æc biÖt ë c¸c vïng s©u, vïng xa nh»m sö dông nguån nh©n lùc n÷ t¹i chæ còng nh­ nguån nguyªn nhiªn vËt liÖu t¹i chæ cña c¸c huyÖn nh»m khai th¸c lîi thÕ vèn cã cña mçi huyÖn còng nh­ viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héicña tõng huyÖn nãi riªng vµ c¶ tØnh nãi chung. 2. Qu¸n triÖt nghiªm chØnh c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn Bé luËt lao ®éng. L·nh ®¹o tØnh Phó Thä ph¶i phèi hîp víi c¸c ngµnh, c¸c cÊp lËp Ban thanh tra ®Õn tËn tõng doanh nghiÖp ph©n x­ëng ®Ó kiÓm tra viÖc thùc hiÖn Bé luËt lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp ®èi víi C«ng nh©n nãi chung vµ c«ng nh©n nãi riªng vÒ c¸c vÊn ®Ò nh­: an toµn vµ vÖ sinh lao ®éng thêi giê lµm viÖc nghØ ng¬i, tiÒn l­¬ng tiÒn th­ëng kü thuËt lao ®éng tr¸ch nhiÖm vËt chÊt vµ cuèi cïng lµ hîp ®ång lao ®éng. §ång thêi ph¶i tuyªn truyÒn vµ gi¸o dôc vÒ Bé luËt lao ®éng cho chÞ em phô n÷ biÕt th«ng qua c¸c th«ng tin ®¹i chóng nh­ tuyÒn h×nh radio, b¸o chÝ... ®Ó hä biÕt ®­îc quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña hä khi tham gia lao ®éng còng nh­ n©ng cao kiÕn thøc cho lao ®éng n÷ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ h¬n khi sö dông hä. 3. Ph¶i cã th«ng tin vÒ thÞ tr­êng lao ®éng Th«ng tin vÒ thÞ tr­êng lao ®éng lµ mét gi¶i ph¸p hÕt søc quan träng hÖ thèng chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc. Qua th«ng tin vÒ thÞ tr­êng lao ®éng gióp cho ng­êi lao ®éng nãi chung vµ phô n÷ nãi riªng biÕt ®­îc c¸c ngµnh, c¸c doanh nghiÖp ®ang cÇn tuyÓn ng­êi víi yªu cÇu ra sao c«ng viÖc g× còng nh­ gióp cho c¸c ngµnh, c¸c doanh nghiÖp biÖt ®­îc sè lao ®éng ®ang tim viÖc lµm míi, cho viÖc lµm cò kh«ng phï hîp víi tr×nh ®é ®µo t¹o kh¶ n¨ng së tr­êng lµm viÖc, nhu cÇu c«ng viÖc míi... C¸c th«ng tin nµy ph¶i ®­îc c«ng bè h¬n ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng nh­ tivi, radio, b¸o chÝ, ®ång thêi ph¶i ®­îc tuyÒn th«ng vµ cËp nhËt ®Õn tËn tõng x·, th«n, b¶n xãm, lµng... 4. TiÕp tôc bæ sung vµ hoµn thiÖn c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt, chÝnh s¸ch cã liªn quan ®Õn lao ®éng n÷: Trªn c¬ së c¸c v¨n b¶n hiÖn cã nh­ Bé luËt lao ®éng, NghÞ ®Þnh 23/CP ngµy 18/04/1996 cña chÝnh phñ, Th«ng tõ 03/L§TBXH-TT cña Bé L§-TBXH vÒ c¸c chÝnh s¸ch ®èi víi lao ®éng n÷ th× th× c¸c nhµ l·nh ®¹o Phó Thä ph¶i chØ ®¹o c¸c cÊp, c¸c ngµnh thùc hiÖn tèt c¸c chÝnh s¸ch trªn, ®ång thêi bæ sung thªm c¸c v¨n b¶n chÝnh s¸ch chi tiÕt ®èi víi lao ®éng n÷ cho tõng huyÖn thµnh thÞ vµ cho tõng doanh nghiÖp ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó nh»m môc ®Ých sö dông hä theo ®óng ngµnh nghÒ, së tr­êng vµ tr×nh ®é ®µo t¹o. Trªn ®©y lµ c¸c gi¶i ph¸p thuéc c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc ®èi víi vÊn ®Ò chØ ®¹o c¸c ngµnh c¸c cÊp, c¸c doanh nghiÖp, ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh ®ãng trªn ®Þa bµn tØnh thùc hiÖn mét c¸ch triÖt ®Ó vµ cã hiÖu qu¶ trong viÖc sö dông lao ®éng n÷ ë tõng ngµnh tõng lÜnh vùc sao cho gi¶m ®­îc thêi gian l·ng phÝ lao ®éng, sö dông hîp lý thêi gian lµm viÖc còng nh­ viÖc s¾p xÕp bè trÝ hä vµo lµm viÖc trong c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc phï hîp víi thÓ lùc vµ trÝ tuÖ cña hä. KÕt luËn Qua ph©n tÝch thùc tr¹ng vÊn ®Ò sö dông lao ®éng n÷ ë tØnh Phó Thä ta thÊy lao ®éng n÷ cña tØnh tËp trung ®«ng ë khu vùc n«ng th«n víi ngµnh n«ng nghiÖp lµ chñ yÕu. PhÇn lín lao ®éng n÷ ë ®©y cã tr×nh ®é rÊt thÊp, kh«ng biÕt ch÷ vµ ch­a tèt nghiÖp tiÓu häc nhiÒu, kh«ng cã chuyªn m«n kü thuËt lín nªn ®· lµm h¹n chÕ sù tham gia lao ®éng trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp vµ dÞch vô ®· vµ ®ang ph¸t triÓn nªn ®· thu hót nhiÒu lao ®éng n÷ vµo lµm, song nh×n chung cßn ch­a cao. Tr­íc t×nh h×nh ®ã, em ®· t×m ra ®­îc nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng tíi vÊn ®Ò sö dông lao ®éng n÷ vµ ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m sö dông lao ®éng n÷ mét c¸ch hîp lý, cã hiÖu qu¶. Víi nh÷ng gi¶i ph¸p nµy em tin ch¾c r»ng c¸c nhµ l·nh ®¹o còng nh­ c¸c cÊp c¸c ngµnh cña tØnh c¨n cø vµo ®ã ®Ó cã ph­¬ng ph¸p sö dông lao ®éng n÷ hiÖn cã vµ trong t­¬ng lai trªn ®Þa bµn cña m×nh sao cho cã hiÖu qu¶ nh»m n©ng cao ®êi sèng cho lao ®éng n÷ ®ång thêi ®­a nÒn kinh tÕ Phó Thä ph¸t triÓn nhanh. Cuèi cïng, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n - ThÇy gi¸o, TS. Mai Quèc Ch¸nh, tr­ëng khoa Kinh tÕ Lao ®éng vµ D©n sè, Tr­êng §H Kinh tÕ Quèc d©n ®· nhiÖt t×nh h­íng dÉn gióp ®ì em hoµn thµnh tèt luËn v¨n tèt nghiÖp nµy vµ c¸c thÇy gi¸o, c« gi¸o trong khoa nãi riªng vµ c¶ tr­êng nãi chung. - C¸c c«, c¸c chó ë phßng Tæng hîp - Tæ chøc - Hµnh chÝnh së L§TB vµ x· h«Þ tØnh Phó Thä, ®Æc biÖt lµ chó NguyÔn Minh §øc, tr­ëng phßng vµ chó Ng« H÷u Léc, phã tr­ëng phßng, c¸n bé trùc tiÕp qu¶n lý em trong thêi gian thùc tËp t¹i Së. - C¸c c«, c¸c chó ë phßng Lao ®ång - TiÒn l­¬ng - TiÒn c«ng. Së L§TB Vµ x· héi tØnh Phó Thä ®· cung cÊp c¸c sè liÖu, th«ng tin ®Ó em hoµn thµnh tèt luËn v¨n tèt nghiÖp nµy vµ c¸c c«, c¸c chó ®ang lµm viÖc t¹i Së. Hµ néi, ngµy 02/06/2001 Sinh viªn thùc hiÖn Lª Anh TuÊn Tµi liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh kinh tÕ lao ®éng - §HKTQD - NXB Gi¸o dôc - 1998 PGS. TS Ph¹m §øc Thµnh vµ TS. Mai Quèc Ch¸nh chñ biªn 2. Gi¸o tr×nh D©n sè vµ ph¸t triÓn - §HKTQD - NXB N«ng nghiÖp 1997. PGS. TS. NguyÔn §×nh Cö chñ biªn 3. Tæ chøc lao déng khoa häc trong xÝ nghiÖp (tËp I) - §HKTQD - NXB Gi¸o dôc - 1994 - PGS. TS Lª Minh Th¹ch vµ TS NguyÔn Ngäc Qu©n chñ biªn 4. NguyÔn H÷u Th©n: Qu¶n trÞ nh©n sù - NXB Thèng kª - 1996 5. TËp bµi gi¶ng m«n Kinh tÕ lao ®éng 6. TËp bµi gi¶ng m«n D©n sè vµ ph¸t triÓn 7. TËp bµi gi¶ng m«n Qu¶n trÞ nh©n sù 8. Thùc tr¹ng lao ®éng viÖc lµm cña tØnh Phó Thä, c¸c n¨m 1997, 1998, 1999 9. Niªn gi¸m Thèng kª cña tØnh Phó Thä, c¸c n¨m 1997, 1998, 1999 10. B¸o c¸o thùc tr¹ng nguån lao ®éng tØnh Phó Thä - Së L§TB vµ X· héi Phó Thä. 11. Bé luËt lao ®éng cña n­íc CHXHCN ViÖt Nam (ch­¬ng X) 12. NghÞ ®Þnh 23 cña chÝnh phñ 13. Th«ng t­ 03 cña Bé L§TB vµ x· héi 14. LuËn v¨n tèt nghiÖp cña Lª ThÞ B¶o Ph­¬ng KTL§ - K38 Khoa KTL§ vµ DS- §HKTQD, 15. Bµi ph¸t biÓu cña Së L§-TBXH tØnh Phó Thä chµo mõng sinh viªn kho¸ 39 khoa KTL§ vµ DS - §HKTQD lªn Phó Thä thùc tËp.