Đề tài Ảnh hưởng của các hình thức và chế độ tiền lương đối với công tác quản lý lao động và tiền lương ở công ty Cao su Sao vàng Hà Nội

VÒ vhÊn chØnh c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng th× hµng n¨m cø yªu cÇu, nhiÖm vô s¶n xuÊt, kinh doanh, Gi¸m ®èc(Tæng Gi¸m ®èc) doanh nghiÖp cã tr¸ch nhiÖm lËp kÕ ho¹ch sö dông lao ®éng b¸o c¸o Chñ tÞch Héi ®ång qu¶n trÞ (®èi víi Tæng c«ng ty cã Héi ®ång qu¶n trÞ) hoÆc cÊp cã thÈm quyÒn theo ph©n cÊp qu¶n lý xem xÐt tr­íc khi thùc hiÖn, trong ®ã ®Æc biÖt coi träng viÖc tinh gi¶n lao ®éng gi¸n tiÕp. Doanh nghiÖp cã tr¸ch nhiÖm tuyÓn dông vµ sö dông lao ®éng trong ph¹m vi kÕ ho¹ch lao déng ®· ®­îc thÈm ®Þnh. ThÈm ®Þnh, ph©n bæ, giao kÕ ho¹ch lao ®éng cho c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn; Chñ tÞch héi qu¶n trÞ, Gi¸m ®èc (Tæng Gi¸m ®èc) doanh nghiÖp ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm x¸c ®Þnh sè lao ®éng kh«ng cã viÖc lµm vµ lao ®éng kh«ng ®ñ viÖc lµm, cã ph­¬ng ¸n bè trÝ, Êp xÕp vµ gi¶i quyÕt døt ®iÓm tõng n¨m phï hîp kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp; gi¶i quyÕt mäi chÕ ®é theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc ®èi víi ng­êi lao ®éng d«i d­ do tuyÓn dông v­ît qu¸ nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh b»ng c¸c nguån kinh phÝ cña doanh nghiÖp. Kh«ng h¹ch to¸n c¸c kho¶n chi nµy vµo gi¸ thµnh l­u th«ng. C¸c doanh nghiÖp ph¶i x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng ®Ó tr×nh cÊp cã thÈm quyÒn theo ph©n cÊp qu¶n lý thÈm ®Þnh vµ giao ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tr­íc th¸ng 4 kÕ ho¹ch hµng n¨m. Khi tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm qu¸n triÖt tèt nguyªn t¾c tr¶ l­¬ng theo lao ®éng, v× tiÒn l­¬ng mµ ng­êi lao ®éng nhËn ®­îc phô thuéc vµo sè l­îng vµ chÊt l­îng ®· hoµn thµnh. §iÒu nµy sÏ cã t¸c dông lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng cña ng­êi lao ®éng. Thªm vµo ®ã tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm cã t¸c dông trùc tiÕp khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng ra søc häc tËp n©ng cao tr×nh ®é lµnh nghÒ, tÝch lòy kinh nghiÖm, rÌn luyÖn kü n¨ng, ph¸t huy s¸ng t¹o ®Ó cã thÓ n©ng cao kh¶ n¨ng lµm viÖc vµ n¨ng suÊt lao ®éng. Tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng theo s¶n phÈm cßn cã ý nghÜa to lín trong viÖc n©ng cao tÝnh tù chñ, chñ ®éng trong lµm viÖc. Muèn ph¸t huy ®­îc t¸c dông cña h×nh thøc tr¶ l­¬ng nµy th× c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i x©y dùng ®­îc c¸c ®Þnh møc lao ®éng cã c¨n cø khoa häc ®Ó tÝnh to¸n ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng, x©y dùng kÕ ho¹ch quü l­¬ng vµ sö dông hîp lý cã hiÖu qu¶ tiÒn l­¬ng cña doanh nghiÖp. H¬n thÕ n÷a lµ ph¶i ®¶m b¶o tæ chøc phôc vô tèt n¬i lµm viÖc, nh»m cho ng­êi lao ®éng hoµn thµnh vµ hoµn thµnh v­ît møc n¨ng suÊt lao ®éng nhê gi¶m bít thêi gian tæn thÊt do phôc vô tæ chøc vµ phôc vô kü thuËt. Ph¶i lµm tèt c«ng t¸c kiÓm tra nghiÖm thu s¶n phÈm, ®¶m b¶o s¶n phÈm s¶n suÊt ra ph¶i ®óng chÊt l­îng ®óng kü thuËt. Qua ®ã tiÒn l­¬ng ®­îc tr¶ theo ®óng víi kÕt qu¶ thùc tÕ mµ ng­êi lao ®éng s¶n suÊt ra. Ph¶i gi¸o dôc tèt ý thøc tr¸ch nhiÖm cña ng­êi lao ®éng ®Ó hä võa phÊn ®Êu n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng ®¶m b¶o chÊt l­îng s¶n phÈm, ®ång thêi lµ tiÕt kiÖm vËt t­, nguyªn liÖu vµ sö dông hiÖu qu¶ nhÊt m¸y mãc thiÕt bÞ c¸c trang bÞ lµm viÖc kh¸c. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian lµ chñ yÕu tr¶ l­¬ng cho nh©n viªn lµm viÖc kh«ng ®Þnh møc ®­îc s¶n phÈm mµ hä lµm ra. Nh­ c¸c c«ng viÖc trªn v¨n phßng hay c«ng viÖc liªn quan ®Õn kü thuËt cho s¶n phÈm, kiÓm tra s¶n phÈm chÊt l­îng sè l­îng s¶n phÈm mµ ng­êi lao ®éng s¶n suÊt ra. Vai trß cña h×nh thøc tr¶ l­¬ng nµy lµ ®¶m b¶o cho lao ®éng trong c¸c phßng ban. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng thêi gian ®¬n gi¶n lµ chÕ ®é tr¶ l­¬ng mµ tiÒn l­¬ng nhËn ®­îc cña mçi ng­êi c«ng nh©n lµ møc l­¬ng cÊp bËc cao hay thÊp vµ thêi gian thùc tÕ lµm viÖc nhiÒu hay Ýt quyÕt ®Þnh. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng nµy chØ ¸p dông ë nh÷ng n¬i khã x¸c ®Þnh møc lao ®éng chÝnh x¸c khã ®¸nh gi¸ ®­îc c«ng viÖc chÝnh x¸c. Xong chÕ ®é tr¶ l­¬ng nµy mang tÝnh chÊt b×nh qu©n, kh«ng khuyÕn khÝch sö dông hîp lý thêi gian lµm viÖc, tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu, tËp trung c«ng suÊt cña m¸y mãc thiÕt bÞ ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. Còng nh­ chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo thêi gian cã th­ëng nã ¸p dông cho c«ng nh©n phô lµm c«ng viÖc phôc vô nh­ c«ng nh©n söa ch÷a… hay nh÷ng c«ng nh©n chÝnh s¶n suÊt ë nh÷ng kh©u s¶n suÊt cã tr×nh ®é c¬ khÝ hãa cao, tù ®éng hãa hoÆc nh÷ng n¬i lµm viÖc tuyªt dèi ®¶m b¶o chÊt l­îng. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng nµy kh«ng nh÷ng ph¶n ¸nh ®­îc tr×nh ®é thµnh thµo vµ thêi gian lµm viÖc thùc tÕ mµ cßn g¾n chÆt víi thµnh tÝch c«ng t¸c cña tõng ng­êi th«ng qua c¸c chØ tiªu xÐt th­ëng ®· ®¹t ®­îc. V× vËy nã khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng quan t©m ®Õn tr¸ch nhiÖm vµ kÕt qu¶ c«ng t¸c cña m×nh. Ch­¬ng II. ¶nh h­ëng cña c¸c h×nh thøc vµ tæ chøc tiÒn l­¬ng ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng ë c«ng ty Cao su Sao vµng. §Æc ®iÓm cña c«ng ty ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng vµ tiÒn l­¬ng. §Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. §Æc ®iÓm vÒ c¸c yÕu tè ®Çu vµo. Nãi ®Õn yÕu tè ®Çu vµo th× kh«ng thÓ kh«ng kÓ ®Õn vèn. Vèn lµ tiÒm lùc cña c«ng ty cã vai trß quan träng trong viÖc t¹o ra cña c¶i vËt chÊt vµ nh÷ng tiÕn bé x· héi. C«ng ty cã mét nguån vèn kh¸ lín vµ tèc ®é t¨ng tr­ëng cña nguån vèn lµ kh¸ cao. Lµ doanh nghiÖp nhµ n­íc nªn nguån vèn chñ yÕu cña c«ng ty lµ nguån ng©n s¸ch. Nguån vèn nµy liªn tôc ®­îc bæ xung tõ lîi nhuËn cña C«ng ty. Ngoµi ra C«ng ty cßn huy ®éng ®­îc nhiÒu nguån vèn kh¸c nh­ vay tÝn dông, vay c«ng nh©n viªn chøc, thu hót nguån vèn ODA cña n­íc ngoµi. VÒ m¸y mãc thiÕt bÞ còng lµ mét nh©n tè kh«ng thÓ thiÕu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, nã ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. NÕu m¸y mãc tèt th× sÏ cho kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cao vµ ng­îc l¹i. C«ng ty Cao su Sao vµng lµ c«ng tr×nh do Nhµ n­íc vµ nh©n d©n Trung Quèc gióp ®ì, do vËy m¸y mãc thiÕt bÞ hÇu hÕt ®Òu nhËp tõ Trung Quèc, sè cßn l¹i lµ nhËp tõ Liªn X«, §µi Loan..... Ngµy nay, ban l·nh ®¹o c«ng ty ®· quyÕt ®Þnh ®Çu t­ theo chiÒu s©u, ®æi míi trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm n©ng cao thu nhËp cho ng­êi lao ®éng trong c«ng ty. Tuy vËy c«ng ty vÉn ch­a ®æi míi toµn bé c«ng nghÖ mµ míi chØ ®æi míi mét sè giai ®o¹n c«ng ®o¹n do vèn cña c«ng ty vÉn cßn h¹n hÑp. §èi víi xÝ nghiÖp s¶n xuÊt s¨m lèp « t« ®· ®­îc trang bÞ c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, ®Æc biÖt lµ kh©u cuèn thµnh h×nh vµ l­u hãa b»ng c¸c m¸y ®Þnh h×nh vµ l­u hãa mµng lèp « t« cña Trung Quèc, m¸y nèi ®Çu s¨m tù ®éng............. V× thÕ cho lªn doanh thu cña c«ng ty ®· ®¹t ®­îc kh¸ cao trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®iÒu ®ã t­¬ng ®­¬ng lµ tiÒn l­¬ng cña ng­êi lao ®éng trong c«ng ty ®· ®­îc n©ng lªn. KhuyÕn khÝch c«ng nh©n viªn trong c«ng ty h¨ng h¸i lµm viÖc. MÆt kh¸c doanh nghiÖp ®ãng gãp vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc còng t¨ng theo tõng n¨m. C¸c chØ tiªu §V 2001 2002 2003 2004 GTTSL Tr 335325 341917 390112 445100. Doanh thu tiªu thô Tr 341461 368732 432874 508173. Nép ng©n s¸ch Tr 13232 13731 14000 14274.2 ®µu t­ tµi s¶n cè ®Þnh Tr 51931 47193 100000 211895. Lîi nhuËn ph¸t sinh Tr 1057 762 770000 778000000 Thu nhËp b×nh qu©n Ng 1191 1257 1470 1719.09 Tæng quü l­¬ng Tr 42477 45612 51000 57024.4 Qua b¶ng n¨ng suÊt cña C«ng ty trªn ta nhËn thÊy gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng t¨ng theo tõng n¨m vµ tèc ®é t¨ng cña n¨m nay lu«n t¨ng h¬n n¨m tr­íc, ®ã lµ mét dÊu hiÖu tèt cho C«ng ty. b. §Æc ®iÓm vÒ nguån lao ®éng cña C«ng ty Cao su Sao vµng. Tõ ®Çu n¨m 1960 ®Õn nay t×nh h×nh s¶n xuÊt cña c«ng ty ngµy cµng ph¸t triÓn vµ më réng vÒ quy m«. HiÖn nay c«ng ty cßn më thªm mét sè chi nh¸nh t¹i c¸c vïng kh¸c trong c¶ n­íc nh­ Th¸i b×nh, NghÖ An, Xu©n Hßa …. C¸c chi nh¸nh nµy s¶n xuÊt kinh doanh còng cã doanh thu t­¬ng ®èi cao tuy chØ s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng yªu cÇu kü thuËt kh«ng cao vµ chuyªn s©u nh­ Pin, lèp s¨m xe ®¹p hoÆc b¸n thµnh phÈm cho tæng c«ng ty trô së ®¹t t¹i Hµ Néi. Song song víi quy m« s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty ngµy cµng më réng th× nguån lao ®éng còng tõ ®ã gia t¨ng mét c¸ch ®¸ng kÓ kh«ng nh÷ng gia t¨ng vÒ sè l­îng mµ chÊt l­îng (tr×nh ®é cña lao ®éng) cña c«ng nh©n viªn còng gia t¨ng theo thêi gian, vµ cho ®Õn nh÷ng n¨m gÇn ®©y trong c«ng t¸c tuyÓn dông th× c«ng ty yªu cÇu 100% lµ ph¶i tèt nghiÖp hoÆc ph¶i cã chøng chØ nghÒ. §©y ®· trë thµnh quy chÕ tuyÓn dông lao ®éng cña c«ng ty vµ lµ yªu cÇu kh«ng thÓ thiÕu, ®ã còng lµ tiªu chuÈn hµng ®Çu trong c«ng t¸c tuyÓn dông. Trong thµnh phÇn lao ®éng nµy chñ yÕu lµ ®ang gi÷ chøc vô quan träng trong c«ng ty th­êng gi÷ vai trß chñ chèt hay ë c¸c tæ kü thuËt ®ã lµ do yªu cÇu c«ng viÖc cña hä lµ ph¶i cã tr×nh ®é míi cã thÓ ®¶m ®­¬ng næi. Theo thèng kª cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m 2001, 2002, 2003, 2004 thÓ hiÖn qua b¶ng sè liÖu sau: N¨m 2001 2002 2003 2004 2002/2001 2003/3002 2004/2003 Tæng 2629 2916 3235 3600 287 319 365 PTCS 839 621 460 342 -218 -161 -118 PTTH 1582 2168 2973 4077 586 805 1104 §¹i hoc 309 320 332 345 11 12 13 Trung häc 184 85 40 19 -99 -45 -21 Qua b¶ng trªn ta thÊy rã nÏt chÊt l­îng còng nh­ sè l­îng c«ng nh©n viªn trong toµn c«ng ty trong mÊy n¨m gÇn ®©y. Nh­ trong n¨m 2001trong tæng sè lao ®éng c«ng nh©n viªn trong c«ng ty lµ 2629 lao ®éng th× lao ®éng cã tr×nh ®é §H, C§ lµ 309 lao ®éng chiÕm 11.75% trong tæng sè lao ®éng trong c«ng ty cßn lao ®éng trung häc lµ 184 lao ®éng chiÕm 7%. Trong c¬ cÊu nµy cho thÊy tæng qu¸t th× lao ®éng ®· qua ®µo t¹o tæng th× chiÕm 18,75% lao ®éng trong c«ng ty. Theo con sè ®¸nh gi¸ nµy th× thÊy ®­îc tr×nh ®é lao ®éng trong c«ng ty vÉn cßn kh¸ khiªm tèn mµ tËp trung chñ yÕu ë c¸c bé phËn nh­ bé phËn gi¸n tiÕp nh­ Gi¸m ®èc, Phã Gi¸m ®èc c¸c tr­ëng phßng vµ nh©n viªn kü thuËt trong c«ng ty. Thªm n÷a lµ cã c¸c nghÒ nh­ nghÒ cao su lµ cã sè lao ®éng cã tr×nh ®é cao h¬n so víi c¸c tæ hoÆc nghÒ kh¸c. Ngoµi ra cßn cã nghÒ söa ch÷a c¬ khÝ, s÷a ch÷a ®iÖn vµ s¶n xuÊt pin còng cã sè lao ®éng cã tr×nh ®é cao. Song song víi c¸c tæ ®ã th× cã mét sè tæ nghÒ mµ 100% kh«ng qua ®µo t¹o nh­ tæ nghÒ méc nÒ, tæ tiÖn phay bµo, tæ l¸i xe, tæ b¶o vÖ…. Nh÷ng tæ nµy hÇu nh­ kh«ng cÇn b»ng cÊp v× c«ng viÖc cña hä chØ chuyªn vÒ nh÷ng c«ng viÖc ®¬n gi¶n kh«ng cÇn kü thuËt cao. Sang ®Õn cuèi n¨m 2002 lao ®éng trong c«ng ty ®· cã phÇn chuyÓn biÕn rÊt râ nÐt vµ ®¸ng mõng. Riªng vÒ tæng lao ®éng trong c«ng ty ®· t¨ng so víi n¨m 2001 lµ 287 lao ®éng vµ lao ®éng cã tr×nh ®é còng tõ ®ã còng cã gia t¨ng ®¸ng kÓ. Sè lao ®éng cã b»ng TH gi¶m ®i lµ 11 lao ®éng, song lao ®éng cã b»ng §H l¹i t¨ng 11 lao ®éng cßn vÒ tr×nh ®é v¨n hãa th× lao ®éng cã tr×nh ®é PTTH l¹i t¨ng 586 cßn lao ®éng tr×nh ®é PTCS gi¶m ®i ®¸ng kÓ 218 ®©y lµ con sè rÊt ®¸ng khÝch lÖ. Sang ®Õn n¨m 2003 th× ®· cã nh÷ng tiÕn triÓn ®¸ng mõng trong tæng sè lao ®éng cña toµn C«ng ty lµ 3235 th× sè lao ®éng cã tr×nh ®é ®¹i häc ®· chiÕm 332 lao ®éng chiÕm 10.26% vµ trung häc lµ 40 lao ®éng chiÕm 1.24%, cßn tr×nh ®é v¨n hãa PTTH lµ 2973 chiÕm 91.9% PTCS lµ 460 lao ®éng chiÕm 14.22%. Mét con sè tuy cßn khiªm tèn song còng ®¸nh dÊu mét b­íc cè g¾ng cña C«ng ty. Trong n¨m võa qua tøc lµ n¨m 2004 C«ng ty ®· triÓn khai kÕ ho¹ch tuyÓn chän nh©n viªn mét c¸ch s¸t xao h¬n ®Ó n©ng tr×nh ®é c«ng nh©n viªn trong C«ng ty lªn mét møc ®¸ng kÓ ®Ó cã thÓ ®¶m nhËn nh÷ng c«ng viÖc tÇm cì quèc gia nh­ s¶n xuÊt s¨m lèp m¸y bay phôc vô trong n­íc vµ xuÊt khÈu ra n­íc ngoµi. Bëi tÝnh cÊp thiÕt còng nh­ møc ®é quan träng cña c«ng viÖc mµ trong phßng tæ chøc hµnh chÝnh trong c«ng ty ®· thùc hiÖn kh©u tuyÓn chän rÊt kü l­ìng bëi thÕ cho lªn sang n¨m 2004 tæng sè lao ®éng ®· t¨ng lªn 365 lao ®éng so víi n¨m 2003 trong ®ã lao ®éng tr×nh ®é ®¹i häc ®· t¨ng lªn rÊt nhiÒu lªn tíi 345 lao ®éng cßn lao ®éng cã tr×nh ®é v¨n hãa PTCS gi¶m ®i kh¸ nhiÒu gi¶m ®i lµ 118 lao ®éng lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n trung häc gi¶m ®i lµ 21 lao ®éng. Trong n¨m 2005 nµy c«ng ty còng ®ang cÊp thiÕt trong kh©u tuyÓn chän nh©n viªn cho phï hîp víi m¸y mãc thiÕt bÞ còng nh­ tÝnh chÊt c«ng viÖc ngµy cµng phøc t¹p nµy. C«ng ty kÕt hîp c¶ viÖc tuyÓn chän vµ viÖc ®µo t¹o l¹i c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty n©ng cao tay nghÒ còng nh­ kinh nghiÖm lµm viÖc ®Ó t¨ng n¨ng suÊt, song song ®ã lµ t¨ng tiÒn l­¬ng cho lao ®éng. C¬ cÊu lao ®éng trong c«ng ty: Nh­ ta ®· nãi trong c«ng ty cao su sao vµng h×nh thøc tr¶ l­¬ng cho lao ®éng trong c«ng ty hÇu nh­ tr¶ theo s¶n phÈm vµ quy chÕ tr¶ l­¬ng ®· quy ®Þnh kh¸ râ rµng ®ã lµ lµm nhiÒu ¨n nhiÒu, lµm Ýt ¨n Ýt, kh«ng lµm th× kh«ng l­¬ng. Tr¸ch nhiÖm cña ng­êi lao ®éng chÞu ¶nh h­ëng trùc tiÕp tõ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh b¶n th©n ng­êi lao ®éng v× thÕ cho nªn sè l­îng, chÊt l­îng cña s¶n phÈm lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn tr¸ch nhiÖm cña ng­êi lao ®éng. Thªm vµo ®ã c«ng ty tr¶ l­¬ng theo tõng tæ s¶n xuÊt, tõng nghÒ s¶n xuÊt. Tæng c«ng ty sÏ quy vµo hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng nghÒ ®Ó tõ ®ã x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng theo tæ vµ nghÒ råi chia l­¬ng vÒ tõng tæ ®ã. Trong mçi tæ l¹i quy ®Þnh vµo møc lµm viÖc cña ng­êi lao ®éng ®Ó tr¶ l­¬ng theo hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cña hä. ChÝnh v× thÕ ta ph¶i nghiªn cøu vÒ c¬ cÊu lao ®éng trong c«ng ty. Ta ®· biÕt c«ng ty lµ mét c«ng ty duy nhÊt t¹i ViÖt Nam s¶n xuÊt ®­îc s¨m lèp c¸c lo¹i kÓ c¶ m¸y bay(s¶n phÈm cho ®éng c¬ tèi t©n nhÊt hiÖn nay) c«ng viÖc hÇu nh­ lµ ®éc h¹i v× thÕ c«ng nh©n nam lóc nµo còng lín h¬n nh©n viªn n÷ rÊt nhiÒu. Phßng qu¶n lý còng cÇn xem xÐt vÊn ®Ò nµy ®Ó tr¶ l­¬ng sao cho hîp lý nhÊt. C¬ cÊu lao ®éng theo ®é tuæi: Bao giê còng vËy lao ®éng trÎ sÏ vµo thay thÕ cho lao ®éng ®· qu¸ tuæi lao ®éng hoÆc kh«ng cßn kh¶ n¨ng s¶n xuÊt. TÝnh chÊt nµy ®· lµ mu«n thuë vµ kh«ng g× cã thÓ thay thÕ ®­îc, tuy biÕt r»ng lao ®éng ®· qu¸ tuæi lao ®éng th× kinh nghiÖm lµm viÖc còng nh­ tay nghÒ cña hä giái ®¶m b¶o cho c«ng viÖc tiÕn hµnh dÔ dµng thuËn lîi. Song kh«ng ph¶i lao ®éng trÎ l¹i kh«ng cã ­u ®iÓm, lao ®éng trÎ lµ nh÷ng ng­êi cã lßng nhiÖt t×nh n¨ng ®éng s¸ng t¹o, cã nhiÒu kiªn¨ng suÊt thøc bµi b¶n hä cã n¨ng lùc h¬n. Bëi trong C«ng ty tÝnh chÊt c«ng viÖc kh¸ ®éc h¹i cho lªn tuæi nghÜ h­u trong C«ng ty còng kh¸ thÊp. Vµ thay vµo ®ã lµ lùc l­îng lao ®éng trÎ cã søc kháe, trong C«ng ty hÇu nh­ lao ®éng ®é tuæi 35 ®Õn 45 lµ chiÕm phÇn ®a. B¶ng sau thÓ hiÖn ®iÒu ®ã: N¨m 2001 2002 2003 2004 Tæng 2629 2916 3235 3600 D­íi 25 243 249 255 262 25-35 573 688 826 1000 35-45 1209 1238 1268 1300 >45 604 741 1000 1350 C¬ cÊu lao ®éng theo giíi tÝnh thÓ hiÖn mét c¬ cÊu lao ®éng trong c«ng ty ®Ó ch÷ng tá C«ng ty Êy lµ lao ®éng chñ yÕu lµ lao ®éng trÎ hay lao ®éng giµ. Trong c«ng ty Cao su Sao vµng th× lao ®éng trÎ còng kh¸ khiªm tèn ®iÒu Êy chøng tá r»ng lao ®éng trong C«ng ty chñ yÕu lµ lao ®éng ®· s¶n xuÊt tõ tr­íc sù thay ®æi lao ®éng vÒ tr×nh ®é lµ do C«ng ty cã ch­¬ng tr×nh chÝnh s¸ch ®µo t¹o cho chÝnh c«ng nh©n viªn m×nh trong c«ng ty. Tõ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc duy nhÊt trong n­íc C«ng ty ®· më nhiÒu nhµ m¸y nhá ë c¸c ngo¹i tØnh ®Ó thu hót nguån lao ®éng d­ thõa. Lao ®éng tuæi d­íi 25 rÊt Ýt n¨m 2001 chØ chiÕm 9.24% sang n¨m 2002 chiÕm 9.54% cßn n¨m 2003 chiÕm 7.88%, 2004 chiÕm 7.28% cãn sè ngµy cµng cã xu h­íng gi¶m ®i râ nÐt. Tuy nhiªn ®iÒu nµy kh«ng thÓ lµ c¬ së ®Ó nãi r»ng C«ng ty Ýt tuyÓn lao ®éng mµ cã thÓ C«ng ty tuyÓn nh©n viªn chØ tuyÓn nh©n viªn tuæi tõ 25 trë lªn ®Ó ®¶m b¶o cho c«ng viÖc ®­îc hoµn tÊt ®em l¹i nhiÒu doanh thu cho c«ng ty. Cßn lao ®éng chiÕm ph©n ®a lµ lao ®éng cã t­æi tõ 35 – 45 chiÕm ®a phÇn 2001 chiÕm 46%, 2002 chiÕm 42.455%, 2003 chiÕm 39.2 %, 2004 chiÕm 36.1%. C¬ cÊu lao ®éng theo giíi tÝnh. Nh­ trªn ta ®· xÐt t×nh h×nh ho¹t ®«ng cña c«ng ty, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt còng nh­ tÝnh chÊt c«ng viÖc cña c«ng ty. S¶n xuÊt hÇu nh­ trong m«i tr­êng ®éc h¹i v× tiÕp xóc kh¸ nhiÒu víi cao su. V× thÕ cho lªn c¬ cÊu lao ®éng trong c«ng ty còng tõ ®ã mµ bÞ ¶nh h­ëng. Lao ®éng nam lµ chiÕm ®a sè trong c«ng ty, cßn lao ®éng n÷ ë ®©y chñ yÕu lµ lµm nh÷ng c«ng viÖc nhÑ nhµng h¬n. VÒ t×nh h×nh c¬ cÊu lao ®éng ta cã b¶ng sè liÖu sau: Tªn nghÒ Tæng sè L§ N÷ Nam NghÒ cao su 1658 586 1072 NghÒ SCCK 153 14 139 NghÒ TT BH 122 41 81 Gi¸n tiÕp 272 110 162 S¶n xuÊt pin 188 111 77 Tæng 2393 862 Theo nh­ b¶n sè liÖu sau ta thÊy ®­îc nh÷ng c«ng viÖc mang tÝnh chÊt nÆng nhäc ®éc h¹i hÇu nh­ trong c«ng ty kh«ng tuyÓn n÷. Nh­ nghÒ cao su th× chØ cã 35% lµ lao ®éng n÷ trong tæng sè lao ®éng trong tæ ®ã. Nh­ng ng­îc l¹i th× ë kh©u s¶n xuÊt pin l¹i chØ cã 77 lao ®éng nam trong tæng sè lao ®éng trong kh©u s¶n xuÊt pin lµ 188 lao ®éng, ®©y lµ bé phËn duy nhÊt lµ cã sè lao ®éng n÷ cao h¬n rÊt nhiÒu so víi lao ®éng nam, Lý do ë ®©y kh«ng g× kh¸c ®©y lµ c«ng viÖc cÇn ®é tØ mØ cao vµ tÝnh kiªn nhÉn rÊt nhiÒu mµ tè chÊt ®ã chØ cã ë lao ®éng n÷, thªm vµo ®ã trong s¶n xuÊt pin kh«ng cã c«ng viÖc n¨ng nhäc cÇn ®Õn søc lùc cho lªn ë kh©u nµy hÇu hÕt chØ tuyÓn lao ®éng n÷. Còng cã nh÷ng c«ng viÖc mµ kh«ng hÒ cã mét lao ®éng n÷ nµo 100% lµ lao ®éng nam nh­n c«ng viÖc l¸i xe ch¼ng h¹n 100% lµ lao ®éng nam. Hay nghÒ méc nÒ chØ cã duy nhÊt 1 lao ®éng n÷ trong khi tæ nµy bao gåm 11 lao ®éng hay nghÒ vËn hµnh lß. Vµ chØ duy nhÊt trong ban gi¸m ®èc phã gi¸m ®èc nãi chung lµ ban ®iÒu hµnh c«ng ty lµ c©n b»ng gi÷a sè lao ®éng n­a vµ lao ®éng nam. C¸c h×nh thøc vµ chÕ ®é tiÒn l­¬ng trong c«ng ty. TiÒn l­¬ng vµ thu nhËp cña ng­êi lao ®éng phô thuéc vµo thùc hiÖn khèi l­îng s¶n phÈm, dÞch vô, n¨ng suÊt, chÊt l­îng lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña c«ng ty. Trong c«ng ty Cao su Sao vµng vÉn ®¶m b¶o tèc ®é t¨ng tiÒn l­¬ng ph¶i thÊp h¬n tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. MÆt kh¸c, C«ng ty vÉn ®¶m b¶o tiÒn l­¬ng vµ thu nhËp cña ng­êi lao ®éng ph¶i ®­îc thÓ hiÖn ®Çy ®ñ trong sæ l­¬ng cña doanh nghiÖp thep mÉu thèng nhÊt do Bé Lao ®éng – Th­¬ng binh vµ X· héi ban hµnh. Cßn tr¸ch nhiÖm cña doanh nghiÖp vÒ c«ng t¸c lao ®éng - tiÒn l­¬ng. §Ó thùc hiÖn ®Çy ®ñ nhiÖm vô, yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý theo bé luËt Lao ®éng vµ LuËt doanh nghiÖp Nhµ n­íc; Thùc hiÖn viÖc x©y dùng ®Þnh møc lao ®éng, tæ chøc vµ ph©n c«ng lao ®éng, x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng vµ ph©n phèi tiÒn l­¬ng g¾n víi n¨ng suÊt lao ®éng, chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña ®¬n vÞ vµ c¸ nh©n ng­êi lao ®éng, c¸c doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc, cñng cè bé phËn chuyªn tr¸ch lµm c«ng t¸c lao ®éng tiÒn l­¬ng cña doanh nghiÖp, bè trÝ vµ båi d­ìng c¸n bé cã ®ñ tr×nh ®é nghiÖp vô, chuyªn m«n thùc hiÖn c«ng viÖc theo yªu cÇu. C¸c h×nh thøc vµ chÕ ®é tr¶ l­¬ng cho lao ®éng ë c«ng ty Cao su Sao vµng Hµ Néi. a. §Þnh møc lao ®éng. HiÖn nay C«ng ty CSSV cã nhiÖm vô chñ yÕu lµ s¶n xuÊt theo chØ tiªu cña tæng c«ng ty Hãa chÊt ViÖt Nam giao cho. HiÖn nay C«ng ty thùc hiÖn ®Þnh møc theo hai ph­¬ng ph¸p ®Þnh møc lao ®éng. Thø nhÊt ®Þnh møc lao ®éng tæng hîp theo ®Þnh biªn hay lµ møc biªn chÕ. L®b = Lyc + Lpc + Lbs + Lql Trong ®ã : L®b: lµ lao ®éng ®inh biªn cña doanh nghiÖp. Lyc: ®Þnh biªn lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt kinh doanh. Lpv: ®Þnh biªn lao ®éng phï hîp víi dÞch vô Lbs: ®Þnh biªn lao ®éng bæ xung ®Ó thùc hiÖn chÕ ®é ngµy giê nghØ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt lao ®éng trùc tiÕp phï hîp víi phôc vô. Lql: ®Þnh biªn lao ®éng qu¶n lý. Thø hai ®Þnh møc lao ®éng tæng hîp cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm gåm møc lao ®éng cña c«ng nh©n chÝnh, møc hao phÝ lao ®éng cña c«ng nh©n phô trî vµ phôc vô, møc hao phÝ lao ®éng qu¶n lý. Ta cã c«ng thøc nh­ sau: Tsp = Tcn+ Tpv + Tql = Tsx + Tql Trong ®ã Tsp: møc lao ®éng tæng hîp tÝnh cho ®¬n vÞ s¶n phÈm Tsx = Tcn+ Tpv : Møc lao ®éng c«ng nghÖ Tql: Møc lao ®éng qu¶n lý. Tpv : Møc lao ®éng phô trî vµ phôc vô. Khi x©y dùng ®­îc ®Þnh møc xong, c«ng ty ph¶i ¸p dông thö trong thêi gian tõ 1 – 3 th¸ng ®èi víi c¸c møc lao ®éng míi còng nh­ c¸c møc ®iÒu chØnh l¹i. NÕu møc lao ®éng thùc hiÖn l¹i nhá h¬n 90% møc ®­îc giao th× ph¶i ®iÒu chØnh h¹ ®Þnh møc, nÕu møc lao ®éng thùc hiÖn cao h¬n 110% møc ®­îc giao th× ph¶i ®iÒu chØnh t¨ng ®Þnh møc, c«ng ty ban hµnh chÝnh thøc vµ ®¨ng ký víi tæng C«ng ty Hãa chÊt VN vÒ møc ¸p dông. b. H×nh thøc vµ chÕ ®é tr¶ l­¬ng trong c«ng ty CSSV. C«ng ty lu«n chÊm c«ng ®Ó tr¶ l­¬ng cho lao ®éng, chÊm c«ng ®­îc thùc hiÖn theo mét mÉu do c«ng ty ®­a ra va ¸p dông cho c¶ hai khèi qu¶n lý vµ s¶n xuÊt. Phßng tæ chøc hµnh chÝnh ph¶i cã tr¸ch nhiÖm theo dâi quan s¸t b¶ng chÊm c«ng ®Õn cuèi th¸ng thùc hiÖn sè liÖu tÝnh l­¬ng cho ng­êi lao ®éng. Th­êng th× trong c«ng ty Cao su Sao vµng tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng theo h×nh thøc tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n lµm trùc tiÕp ra s¶n phÈm lµ tr¶ theo s¶n phÈm lµm ra cña tõng c«ng nh©n vµ cña d©y chuyÒn s¶n xuÊt ®ã. X¸c ®Þnh møc tiÒn l­¬ng th× ph¶i dùa vµo sè l­îng chÊt l­îng s¶n phÈm lµm ra cña tõng ng­êi lao ®éng vµ cña d©y chuyÒn s¶n xuÊt ®ã. Nguyªn t¾c tr¶ l­¬ng cña c«ng ty lµ lµm viÖc nhiÒu th× h­ëng nhiÒu, lµm Ýt h­ëng Ýt mµ kh«ng lµm th× kh«ng h­ëng g¾n thu nhËp cña ng­êi lao ®éng víi n¨ng suÊt, chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. §©y lµ mét nguyªn t¾c rÊt hiÖu qu¶ v× trong c«ng ty chñ yÕu lµ c«ng nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp ra s¶n phÈm. HoÆc kh«ng th× còng liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt còng nh­ tiªu thô s¶n phÈm cña c«ng ty. V× vËy c«ng ty tr¶ l­¬ng hay gäi ®óng h¬n lµ g¾n thu nhËp cña ng­êi lao ®éng víi chÝnh hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cña chÝnh lao ®éng ®ã ®Ó kÝch thÝch lao ®éng cã tr¸ch nhiÖm trong viÖc s¶n xuÊt cña m×nh ®¶m b¶o sè l­îng còng nh­ chÊt l­îng s¶n phÈm cña c«ng ty. Thªm vµo ®ã c«ng ty còng c¨n cø vµo n¨ng lùc s¶n xuÊt, nhu cÇu thÞ tr­êng vµ ®¨ng ký kÕ ho¹ch cña tõng ®¬n vÞ c«ng ty tiÕn hµnh giao kÕ ho¹ch cña tõng ®¬n vÞ. C«ng ty tiÕn hµnh giao kª ho¹ch s¶n xuÊt hµng th¸ng, hµng quý, hµng n¨m cho c¸c ®¬n vÞ, c«ng ty giao quü l­¬ng, tiÒn th­ëng vµ thu nhËp kh¸c cho c¸c ®¬n vÞ theo ®¸nh gi¸ s¶n phÈm hoÆc theo ngh×n ®ång. Gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng hoÆc theo møc ®é hoµn thµnh kÕ ho¹ch. C«ng ty kh«ng thÓ kiÓm so¸t mét c¸ch trùc tiÕp ®­îc v× cã rÊt nhiÒu ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh tõng kh©u tõng bé phËn v× thÕ cho lªn c«ng ty giao cho tõng bé phËn tõng kh©u ®Ó tù kiÓm tra ®«n ®èc lµm viÖc vµ giao s¶n phÈm ®ñ chÊt l­îng cho c«ng ty. C«ng ty h¹ch to¸n vµ giao c¶ tiÒn l­¬ng còng nh­ c¶ kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, tiÒn th­ëng thu nhËp kh¸c cho tõng kh©u ®Ó tù ®iÒu chØnh sao cho hîp lý. + ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n. Trong c«ng ty s¶n xuÊt chñ yÕu theo d©y chuyÒn, mçi ng­êi mét c«ng ®o¹n mçi ng­êi ®¶m nhËn nhiÖm vô kh¸c nhau. Vµ c«ng ty tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng kh«ng ph¶i theo mÆt b»ng chung mµ x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng theo tõng c«ng viÖc cô thÓ, theo tõng c«ng ®o¹n cô thÓ. Muèn tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng th× ®Çu tiªn phßng tæ chøc hµnh chÝnh ph¶i tÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cho ng­êi lao ®éng sau ®ã sÏ tÝnh ra l­¬ng cña ng­êi lao ®éng ®ã. TÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng theo c«ng thøc sau: §g = hoÆc §g = Lo * T Trong ®ã : §g : §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tr¶ cho mét s¶n phÈm Lo : L­¬ng cÊp bËc cña mét c«ng nh©n trong kú Q : Møc s¶n l­¬ng cña c«ng nh©n trong kú T : Møc thêi gian hoµn thµnh mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. Sau khi ®· tÝnh ra ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng nh©n viªn trong phßng tæ chøc hµnh chÝnh tÝnh ra tiÒn l­¬ng mµ mçi lao ®éng nhËn ®­îc trong th¸ng theo c«ng thøc: L1 = §g * Q1 Trong ®ã L1 : TiÒn l­¬ng thùc tÕ mµ c«ng nh©n nhËn ®­îc Q1 : sè l­îng s¶n phÈm thùc tÕ hoµn thµnh. + ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ. Trong mét tËp thÓ th× ph¶i cã ng­êi ®iÒu hµnh tËp thÓ ®ã ®Ó tËp thÓ lao ®éng ph¶i cã nÒ nÕp nh»m ®¶m b¶o hiÖu qu¶ do c«ng ty giao phã. Vµ trªn c¬ së kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh giao cho c¸c ®¬n vÞ th× c«ng ty tiÕn hµnh rµ so¸t, hoµn thiÖn c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt lµm c¬ së x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng vµ c¸c kho¶n thu nhËp kh¸c phï hîp trong tõng thêi ®iÓm lµm c¬ së cho viÖc thanh quyÕt to¸n cho c¸c ®¬n vÞ. C«ng ty thùc hiÖn giao tiÒn l­¬ng cho tõng bé phËn ®Ó tù chi tr¶ cho c«ng nh©n nhãm m×nh. Thùc hiÖn nh­ vËy sÏ ®em l¹i kÕt qu¶ vµ ®é chÝnh x¸c cao h¬n v× hä cã ®iÒu kiÖn tiÕp xóc víi nh©n viªn cña m×nh lªn viÖc ®¸nh gi¸ c«ng b»ng h¬n vµ gi¶m ®­îc nh÷ng th¾c m¾c trong tõng c«ng nh©n. Giao tiÒn l­¬ng cho tõng bé phËn ®Ó x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng sao cho phï hîp hoµn chØnh. Khi tÝnh l­¬ng tËp thÓ th× còng ph¶i x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng sau ®ã míi cã thÓ tÝnh ra l­¬ng mµ mçi nh©n viªn trong mét bé phËn nµo ®ã ®­îc h­ëng. TÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tËp thÓ ®­îc tÝnh gièng nh­ ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cho c¸ nh©n nh­ng ë ®©y lµ dùa vµo s¶n phÈm cña c¶ tËp thÓ vµ tÝnh ra tiÒn l­¬ng cña c¶ tËp thÓ nhËn ®­îc. Sau khi trong tõng tæ nhËn ®­îc tiÒn l­¬ng cña tæ m×nh råi th× sÏ chia l­¬ng cho c«ng nh©n trong tæ m×nh. Chia l­¬ng trong C«ng ty CSSV ph¶i dùa vµo hÖ sè ®iÒu chØnh. Hdc = Trong ®ã : Hdc : HÖ sè ®iÒu chØnh L1 : TiÒn l­¬ng thùc tÕ c¶ tæ nhËn ®­îc Lo : TiÒn l­¬ng cÊp bËc cña tæ. Sau ®ã tÝnh tiÒn l­¬ng cho tõng c«ng nh©n trong tæ trong nhãm dùa vµo cÊp bËc L1 = Lcb * Hdc Trong ®ã Lcb : L­¬ng cÊp bËc cña c«ng nh©n. Trong c«ng ty CSSV hÇu hÕt lµ sö dông hÖ sè ®iÒu chØnh ®Ó tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n viªn cña tõng tæ khi biÕt tiÒn l­¬ng cña c¶ tæ m×nh. + ChÕ ®é tr¶ l­¬ng s¶n phÈm gi¸n tiÕp. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm gi¸n tiÕp nµy th× ®­îc ¸p dông ®Ó tr¶ l­¬ng cho nh÷ng lao ®éng lµm c¸c c«ng viÖc phô hoÆc phôc vô ho¹t ®éng s¶n xuÊt. Khi tr¶ l­¬ng th× còng ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau: §G = Trong ®ã : §G : §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng L : L­¬ng cÊp bËc cña c«ng nh©n M: Møc phôc vô cña c«ng nh©n Q: Møc s¶n l­îng cña c«ng nh©n chÝnh. Sau khi tÝnh ®­îc ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng råi th× tÝnh tiÒn l­¬ng mµ ng­¬ig lao ®éng nhËn ®­îc trong qu¸ tr×nh lao ®éng nh­ c¸ch tÝnh trªn. + ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm kho¸n. ChÕ ®é nµy còng ®­îc c«ng ty ¸p dông cã hiÖu qu¶ . Kho¸n s¶n phÈm kÓ c¶ sè l­îng còng nh­ chÊt l­îng s¶n phÈm sau ®ã c«ng ty sÏ giao tiÒn l­¬ng vµ thu nhËpkh¸c xuèng bé phËn. Kho¸n ®­îc ¸p dông cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt ra s¶n phÈm trong c«ng ty. Sau khi cã kÕ ho¹ch s¶n xuÊt c«ng ty sÏ kho¸n cho tõng bé phËn sau ®ã sÏ rµ so¸t kiÓm tra vÒ c¸c chØ tiªu ®Ò ra, ®¹t chØ tiªu th× s¶n phÈm ®­îc chÊp nhËn ng­êi lao ®éng sÏ h­ëng nh÷ng ­u ®·i do c«ng ty ®¹t ra cho s¶n phÈm kho¸n. Cã thÓ lµ th­ëng tiÒn hoÆc sÏ ®­îc nghØ sím hay th­ëng thêi gian nghØ phÐp hoÆc h­ëng mét sè chÕ ®é kh¸c trong c«ng ty. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm cã th­ëng. Khi cã chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm kho¸n th× chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm cã th­ëng. Khi cã lo¹i s¶n phÈm ®Æc biÖt th× trong bé phËn s¶n xuÊt cã thÓ kho¸n s¶n phÈm ®ã theo chÕ ®é cã th­ëng. Hµng n¨m c¨n cø vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh vµ t×nh h×nh thùc tÕ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty, c«ng ty tiÕn hµnh x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng, quü tiÒn l­¬ng kÕ ho¹ch ®¨ng ký víi tæng c«ng ty. C¨n cø vµo ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng do tæng c«ng ty phª duyÖt, trªn c¬ së c¬ cÊu tæ chøc, chøc n¨ng, nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh cua tõng ®¬n vÞ c¬ së, c«ng ty xem xÐt vµ giao ®¬n gi¸, quü tiÒn l­¬ng cho ®¬n vÞ c¬ së. Ta cã b¶ng l­¬ng cña xÝ nghiÖp cao su sè 4 nh­ sau: H×nh thøc tr¶ l­¬ng cho lao ®éng ë c«ng ty Cao su Sao vµng chñ yÕu lµ dùa vµo kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng c¬ së cña tõng c¸ nh©n thªm vµo ®ã nã cßn dùa vµo hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña t«ng c«ng ty, tøc lµ doanh thu cña t«ng c«ng ty tõng th¸ng, tõng quý, tõng n¨m ®Ó x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng. Cã thÓ c«ng nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp ra s¶n phÈm th× chØ dùa vµo sè l­îng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm do chÝnh hä lµm ra nÕu s¶n phÈm ®ã ®¹t yªu cÇu th× hä ®­îc h­ëng ®óng b»ng søc lao ®éng mµ hä bá ra ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm nµy. Cßn nh÷ng nh©n viªn kh«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt ra s¶n phÈm th× l¹i dùa vµo chñ yÕu lµ doanh thu cña tæng c«ng ty trong th¸ng, quý, n¨m ®Ó x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng. Tæ s¶n xuÊt Sè ng­êi L­¬ng cÊp bËc TL HÖ sè (§G) T.TiÒn V¨n phßng 12 6202523 1.50 9303785 C¬ khÝ 17 491.0 30.000 14730000 G¸c 3 90 25000 2250000 OTK 7 - C«ng kiÓm lãt vµnh - C«ng ®i ®æi s¨m 4 25000 100000 VËn chuyÓn 4 - C«ng vËn chuyÓn XK - C«ng ®i lµm thø bÈy 8 25000 200000 Kho 2 C«ng ®i lµm kiÓm kª 1 25000 25000 VÖ sinh – C« Quy 2 487956 1.2 585547 - M Ph­¬ng L¸i xe 1 424384 1,5 636576 Tæng 224 27830908 §èi víi khèi qu¶n lý: xÝ nghiÖp giao l­¬ng cho khèi nµy dùa vµo l­¬ng cÊp bËc cña mèi c«ng nh©n, sau ®ã ph©n phèi quü l­¬ng nµy cho c¸c thµnh viªn theo l­¬ng cÊp bËc vµ theo hÖ sè K. Quü l­¬ng tæ: Trong ®ã : LCdi - L­¬ng chøc danh c«ng nh©n i h – Tû lÖ l­¬ng bæ xung Pci – phô cÊp c«ng nh©n i N – sè c«ng nh©n trong tæ. N – sè ngµy c«ng Sau ®ã chia l­¬ng cho c¸c thµnh viªn theo c«ng thøc sau: Trong ®ã : Kt : HÖ sè k cña c«ng nh©n i T­¬ng tù nh­ vËy khèi phôc vô. ¶nh h­ëng cña tiÒn l­¬ng ®«i víi c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng trong c«ng ty Cao su Sao vµng. Qu¶n lý lao ®éng lµ c¶ mét nghÖ thuËt. §· lµ mét nghÖ thuËt th× cÇn ph¶i cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p thËt sù thÝch hîp ®Ó cã thÓ ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao trong c«ng t¸c cña m×nh. Ng­êi qu¶n lý cÇn ph¶i biÕt ®­îc c«ng viÖc chñ chèt cña m×nh vµ tõ ®ã t×m ra cho m×nh nh÷ng c¸ch lµm cã hiÖu qu¶ cao nhÊt cã thÓ. Trong c«ng ty Cao su Sao vµng sau mét thêi gian em ®· cã dÞp thùc tËp em ®· häc tËp ®­îc rÊt nhiÒu nh÷ng ph­¬ng ph¸p qu¶n lý t¹i c«ng ty, nh÷ng ph­¬ng ph¸p kh¸ lµ cã hiÖu qu¶ khi ¸p dông vµo nh÷ng c«ng ty s¶n xuÊt ®a phÇn lµ trùc tiÕp s¶n xuÊt ra s¶n phÈm. C«ng ty vÉn thùc hiÖn c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo ®óng víi quy ®Þnh cña nhµ n­íc nh­ng vËn dông mét c¸ch linh ®éng h¬n vµ hiÖu qu¶ h¬n. Dùa vµo tiÒn l­¬ng cñang­êi lao ®éng ®Ó qu¶n lý ng­êi lao ®éng, v× ta biÕt ®­îc thu nhËp cña ng­êi lao ®éng g¾n chÆt víi ng­êi lao ®éng. T×nh h×nh tr¶ l­¬ng cña ng­êi lao ®éng trong c«ng ty chñ yÕu lµ tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm vµ doanh thu tøc lµ tr¶ l­¬ng theo kÕt qu¶ s¶n xuÊt mµ hä lµm ®­îc v× thÕ cho lªn tiÒn l­¬ng ®­îc tæng c«ng ty ®­a vÒ c¸c tæ vµ nghµnh nghÒ ®Ó tù trong tæ tr¶ l­¬ng. Tr¶ l­¬ng theo ph­¬ng ph¸p nµy ®em l¹i hiÖu qu¶ ®¸ng khÝch lÖ v× nh­ vËy b¶o ®¶m c«ng b»ng nhÊt, lµm nhiÒu th× ®­îc h­ëng nhiÒu mµ lµm Ýt th× sÏ h­ëng Ýt. B»ng chøng lµ nh÷ng n¨m gÇn ®©y, c«ng ty ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh qu¶ ®¸ng mõng, nh×n c¸c chØ tiªu c¬ b¶n trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty thËt ®¸ng khÝch lÖ, thËt phÊn khëi, nã ph¶n ¸nh sù t¨ng tr­ëng, lµnh m¹nh, æn ®Þnh vµ tiÕn bé. T×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty ngµy cµng ph¸t triÓn. §Ó ®¹t ®­îc thµnh qu¶ ®ã qu¶ lµ c«ng thÓ kh«ng kÓ ®Õn sù ®ãng gãp rÊt tÝch cùc cña bé phËn qu¶n lý lao ®éng. Nhê sù qu¶n lý khoa häc ®em l¹i cho c«ng ty hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cao. ¶nh h­ëng tiÒn l­¬ng ®Õn cung cÇu l­îng c«ng nh©n trong ph©n x­ëng. L­îng c«ng nh©n trong c«ng ty phô thuéc vµo tõng thêi kú còng nh­ tïy vµo møc ®é yªu cÇu cña kÕ ho¹ch thùc hiÖn c«ng viÖc cña tæng c«ng ty. §Ó thùc hiÖn nh÷ng biÕn ®éng trªn nhµ qu¶n lý ph¶i tæ chøc c«ng viÖc cña m×nh sao cho phï hîp. LÊy vÝ dô nh­ khi c«ng ty nhËp vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ tèi t©n mµ l­îng c«ng nh©n ®Ó ®øng m¸y kh«ng cÇn nhiÒu th× nhµ qu¶n lý còng ®­a ra gi¶i ph¸p nh»m gi¶m bít c«ng nh©n ë bé phËn nµy ®Ó bæ xung vµo bé phËn kh¸c. Tõ ®ã tiÒn l­¬ng cho tõng bé phËn l¹i thay ®æi vµ nhµ qu¶n lý ph¶i kiÓm so¸t. Khi nhËp thiÕt bÞ míi th× tiÒn l­¬ng cho ng­êi lao ®éng ph¶i tÝnh c¶ c«ng suÊt lµm viÖc cña m¸y mãc ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng mÊt c«ng b»ng trong chi tr¶ tiÒn l­¬ng cho c«ng nh©n viªn cña c«ng ty. MÆt kh¸c kh©u tuyÓn mé hay ®µo t¹o l¹i lao ®éng còng lµ nhiÖm vô cña bé phËn qu¶n lý lao ®éng v× thÕ khi nhËp m¸y mãc thiÕt bÞ míi ®Ó c«ng nh©n cã thÓ vËn hµnh m¸y mãc ®ã th× cÇn ph¶i ®µo t¹o l¹i lao ®éng. Trong thêi gian c«ng nh©n ®­îc ®µo t¹o th× tiÒn l­¬ng cña hä vÉn ph¶i ®­îc tr¶ 100% tiÒn l­¬ng khi hä lµm viÖc xong chØ c¾t phÇn tiÒn th­ëng hay phô cÊp kh¸c mµ th«i. Lóc nµy ta cã thÓ thÊy ®­îc chÊt l­îng nguån lao ®éng trong c«ng ty ®· cã sù thay ®æi. TiÒn l­¬ng ®· cã t¸c ®éng rÊt nhiÒu ®Õn tr×nh ®é cña ng­êi lao ®éng. C¬ cÊu lao ®éng còng vËy, khi møc ®é tiÒn l­¬ng trong bé phËn cã phÇn thuyªn gi¶m th× béc nhµ qu¶n lý ph¶i ®iÒu chØnh l¹i lao ®éng sao cho phï hîp víi møc ®é tiÒn l­¬ng cña bé phËn m×nh ®Ó ®¶m b¶o cho ng­êi lao ®éng cã møc thu nhËp kh«ng qu¸ thÊp. §èi víi quü khen th­ëng còng vËy, ®èi víi nh÷ng lao ®éng cã n¨ng suÊt, chÊt l­îng cao, cã thµnh tÝch trong c«ng t¸c. §èi víi quü tiÒn th­ëng th× c«ng ty trÝch ra 5% - 10% tæng tiÒn l­¬ng thùc hiÖn vµ quü tiÒn th­ëng kh«ng qu¸ ba th¸ng l­¬ng thùc tÕ nÕu tØ suÊt lîi nhuËn trªn vèn n¨m nay kh«ng cao h¬n n¨m tr­íc. ¶nh h­ëng cña tiÒn l­¬ng ®Õn c¬ cÊu cña c«ng nh©n viªn trong tõng bé phËn s¶n xuÊt. Trong tõng bé phËn s¶n xuÊt còng vËy tõ nh÷ng thay ®æi trong c¬ cÊu c«ng nh©n viªn trong toµn c«ng ty th× c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty còng ph¶i thay ®æi theo. Nh÷ng bé phËn ®­îc trang thiÕt bÞ míi sÏ chuyÓn mét sè c«ng nh©n viªn sang bé phËn kh¸c, sè nh©n viªn cßn l¹i cho ®i ®µo t¹o thªm ®Ó thÝch øng víi khoa häc c«ng nghÖ míi. Khi c¬ cÊu lao ®éng bÞ thay ®æi trong c«ng ty còng ph¶i thùc hiÖn x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng sao cho phï hîp. Dùa vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh vµ t×nh h×nh thùc tÕ s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng ®¬n vÞ c«ng ty cho t¹m øng vµ c¸c kho¶n thu nhËp kh¸c kú I vµo ngµy 20 hµng th¸ng. Tõ 3/5 th¸ng sau c«ng ty sÏ thùc hiÖn quyÕt to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n thu nhËp kh¸c. §¬n vÞ tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm th× c¨n cø vµo sè l­îng, chÊt l­îng s¶n phÈm chÝnh phÈm cña c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt ra nhËp kho c«ng ty cã x¸c nhËn cña c¸c phßng ban chøc n¨ng liªn quan vµ c¨n cø vµo ®¬n gi¸ s¶n phÈm c«ng ty ®· giao ®Ó tiÕn hµnh quyÕt to¸n tiÒn l­¬ng vµ thu nhËp kh¸c. C¨n cø vµo gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng c«ng ty hoµn thµnh trong th¸ng vµ ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cho 1000 ®ång gi¸ trÞ ®· giao ®Ó thanh quyÕt to¸n tiÒn l­¬ng vµ thu nhËp kh¸c. §èi víi phßng ban gi¸n tiÕp (tøc lµ ban Gi¸m ®èc Phã Gi¸m ®èc c¸c phßng ban) th× c¨n cø vµo møc ®é hoµn thµnh kÕ ho¹ch cña c«n ty ®Ó quyÕt to¸n jtiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp kh¸c ®ång thêi thùc hiÖn theo ®óng chÕ ®é hiÖn hµnh. Hµng th¸ng vµo cuèi th¸ng (30,31) c¸c ®¬n vÞ phßng ban ph¶i cã b¶ng chÊm c«ng theo dâi t×nh h×nh lµm viÖc cña tõng c¸n bé c«ng nh©n viªn trong th¸ng göi cho kÕ to¸n tiÒn l­¬ng khèi gi¸n tiÕp, thñ tr­ëng c¸c ®¬n vÞ chÞu thu nhËp vÒ viÖc chÊm c«ng. KÕ to¸n c¨n cø vµo b¶ng chÊm c«ng vµ møc ®é hoµn thµnh hµng th¸ng. NÕu c«ng nh©n viªn nghØ phÐp, häc tËp héi häp c«ng ty tr¶ l­¬ng theo quy ®Þnh nhµ n­íc hiÖn hµnh. Muèn cho c«ng nh©n viªn cña tõng bé phËn lµm viÖc cã hiÖu qu¶ h¬n trong lao ®éng th× nhµ qu¶n lý ph¶i lËp ra mét quü goi lµ quü khuyÕn khÝch lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao, kü thuËt cao, tay nghÒ giái. Trong c«ng ty còng vËy, c«ng ty lËp ra mét quü khuyÕn khÝch nh»m n©ng cao tay nghÒ còng nh­ tr×nh ®é cña c«ng nh©n viªn trong c«ng ty. Tõ c¬ cÊu tõng bé phËn th× nhµ qu¶n lý cã ®­îc danh s¸ch c«ng nh©n viªn trong bé phËn tõ ®ã sÏ ®iÒu chØnh, x©y dùng ®Þnh møc lao ®éng, ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng trong bé phËn m×nh vµ giao tiÒn l­¬ng tËn tay c«ng nh©n viªn. ¶nh h­ëng cña tiÒn l­¬ng ®Õn t©m lý lµm viÖc, n¨ng suÊt lao ®éng, kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Khi thùc hiÖn tr¶ l­¬ng, c«ng ty c«ng khai tiÒn l­¬ng, nh»m khuyÕn khÝch hä lµm viÖc hiÖu qu¶ h¬n n÷a. Dùa vµo chÝnh n¨ng suÊt lao ®éng cña lao ®éng ®Ó tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng. C«ng ty h¹ch to¸n mét c¸ch chi tiÕt vÒ nh÷ng kho¶n mµ ng­êi lao ®éng nh©n ®­îc, tr¸nh nh÷ng th¾c m¾c kh«ng cÇn thiÕt x¶y ra. Ng­êi lao ®éng cã thÓ tù m×nh tÝnh ®­îc tiÒn l­¬ng cña m×nh th«ng qua kÕt qu¶ mµ hä lµm ®­îc trong th¸ng n¨m hay quý. T©m lý ng­êi lao ®éng lµ muèn v­¬n lªn trong lao ®éng. Khi thÊy ®­îc thu nhËp cña m×nh ch­a ®ñ hä sÏ cã ý thøc cè g¾ng lµm viÖc nhiÒu h¬n n÷a ®Ó cã ®­îc kho¶n tiÒn l­¬ng cao h¬n n÷a. TiÒn l­¬ng lµ ®éng lùc cho c«ng nh©n lµm viÖc vµ lµ c«ng cô cho nhµ qu¶n lý qu¶n lý lao ®éng cña m×nh ®Ó kÞp thêi khen th­ëng hay cã nh÷ng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch lao ®éng. Th«ng qua tiÒn l­¬ng nhµ qu¶n lý dÔ dµng qu¶n lý lao ®éng cña m×nh . còng tõ ®ã mµ ng­êi lao ®éng sÏ kh«ng ngõng häc hái vµ n©ng cao tr×nh ®é b¶n th©n lªn. Tõ ®ã ®­a ra c¸c biÖn ph¸p chñ yÕu kh¾c phôc nh÷ng mÆt h¹n chÕ trong qu¸ tr×nh qu¶n lý lao ®éng. Nh­ ta ®· ph©n tÝch trªn ta thÊy tiÒn l­¬ng cã t¸c ®éng rÊt nhiÒu ®Õn t©m lý cña ng­êi lao ®éng mµ ng­êi lao ®éng l¹i lµ ng­êi trùc tiÕp s¶n xuÊt ra s¶n phÈm, liªn quan ®Õn chÊt l­îng sè l­îng s¶n phÈm nãi chung lµ ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng. Khi ng­êi lao ®éng lao ®éng mét c¸ch tÝch cùc th× dÉn ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng cao h¬n vµ ng­îc l¹i. Nh­ trong C«ng ty thùc hiÖn h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm th× ®¸nh vµo t©m lý ng­êi lao ®éng, lóc ®ã hä sÏ cã ý thøc n©ng cao tr×nh ®é cña m×nh ®Ó thÝch øng víi m¸y mãc thiÕt bÞ ®Ó s¶n xuÊt ra nhiÒu ¶n phÈm th× hä sÏ cã l­¬ng cao. C«ng ty thùc hiÖn chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo thêi gian cã th­ëng sÏ lµm cho c«ng nh©n viªn tÝch cùc h¬n trong viÖc s¶n xuÊt. ChÕ ®é nµy kh«ng nh÷ng ph¶n ¸nh tr×nh ®é thµnh th¹o vµ thêi gian lµm viÖc thùc tÕ mµ cßn g¾n chÆt víi thµnh tÝch c«ng t¸c cña tõng ng­êi th«ng qua c¸c chØ tiªu xÐt th­ëng ®· ®¹t ®­îc. V× vËy nã khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng lu«n quan t©m ®Õn tr¸ch nhiÖm vµ c«ng t¸c cña m×nh. C¸c c¸ nh©n, tËp thÓ ®¹t thµnh tÝch, giµnh gi¶i th­ëng trong c¸c ®ît thi ®ua ®Òu ®­îc xÐt th­ëng vµ cã thÓ n©ng l­¬ng tr­íc thêi h¹n. Hµng n¨m c«ng ty vÉn cã chÕ ®é b×nh bÇu lao ®éng mét c¸ch d©n chñ c«ng khai. §èi víi c«ng nh©n s¶n xuÊt trø tiÕp t¹o ra s¶n phÈm th× cã th­ëng v­ît kÕ ho¹ch vµ hoµn thµnh kÕ ho¹ch. Cßn ®èi víi lao ®éng gi¸n tiÕp cã th­ëng v­ît kÕ ho¹ch vµ th­ëng cña 12 th¸ng trong n¨m. C«ng ty quy ®Þnh: 1 th¸ng A = 1 ®iÓm th­ëng 1 th¸ng B = 0.7 ®iÓm th­ëng 1 th¸ng C = 0.5 ®iÓm th­ëng MÆt kh¸c nÕu thùc hiÖn tèt nhiÖm vô SXKD hµng quý, n¨m ®­îc th­ëng thªm th¸ng l­¬ng thø 13 lµ th¸ng l­¬ng cao nhÊt trong n¨m. STT ChØ tiªu HÖ sè tiªu thô (%) 2001 2002 2003 1 Lèp xe ®¹p 99.9 100.01 99.28 2 S¨m xe ®¹p 99.85 99.95 100 3 Lèp xe m¸y 100 100 100 4 S¨m xe m¸y 100 100 100 5 Lèp « t« 99.9 100 100 6 S¨m «t« 99.96 100.08 100 7 Yõm « t« 99.84 99.24 99.49 8 S¨m lèp m¸y bay 99.18 100 100 9 Pin c¸c lo¹i 99.99 99.99 100.06 10 §å cao su 100 100.12 100 Trong m¸y n¨m qua s¶n phÈm s¨m lèp cña C«ng ty CSSV ®· cã mÆt trªn kh¾p thÞ tr­êng trong n­íc mµ cßn cã mÆt trªn thÞ tr­êng n­íc ngoµi. V× thÕ trong n¨m 2001, 2002, 2003 s¶n l­îng s¶n xuÊt ra tiªu thô gÇn nh­ hÕt. §iÒu ®ã chøng tá lµ kh©u nghiªn cøu thÞ tr­êng cña c«ng ty kh¸ tèt. Thªm vµo n÷a lµ s¶n phÈm cña C«ng ty chÊt l­îng kh¸ tèt ®¸p øng ®­îc nhu vÇu còng nh­ thÞ hiÕu cña ng­êi tiªu dïng. §©y lµ ®iÒu mµ C«ng ty cÇn ph¸t huy. Bëi vËy cho lªn doanh thu cña C«ng ty ®¹t ®­îc kh¸ kh¶ quan trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y vµ ®­îc thÓ hiÖn qua b¶ng sè liÖu doanh thu sau: ChØ tiªu §VT 2001 2002 2003 1. Gi¸ trÞ TSL Tr. ® 335.212 341.917 390.112 2. Doanh thu tiªu thô Tr. ® 304.693 368.528 432.874 3. Lîi nhuËn Tr. ® 8.925 8.918 9.016 4. Nép ng©n s¸ch Tr. ® 13.001 12.988 130.939 5. Thu nhËp bq/ng/th¸ng Tr/ng/th¸ng 1.192 1.275 1.324 Qua b¶ng trªn ta thÊy doanh thu cña c«ng ty n¨m 2002 t¨ng lªn kh«ng ®¸ng kÓ nh­ng sang n¨m 2003 th× t¨ng lªn kh¸ cao. Gi¸ trÞ s¶n l­îng còng t¨ng. ChÝnh v× thÕ mµ c¸c kho¶n lîi nhuËn mang l¹i còng nhiÒu h¬n vµ nép vµo ng©n s¸ch cña doanh nghiÖp t¨ng lªn kh«ng ®¸ng kÓ. Tuy nhiªn còng ch­a hoµn toµn lµ tèt c¶ bëi møc t¨ng cßn ë giíi h¹n chËm vµ tõ tõ. Cho nªn doanh nghiÖp cÇn qu¸n triÖt h¬n n÷a quan ®iÓm “ s¶n xuÊt nh÷ng g× mµ thÞ tr­êng tiªu dïng cÇn do ®ã C«ng ty cÇn ph¶i chó träng thªm h¬n n÷a c«ng t¸c më réng thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm. Ch­¬ng III. Hoµn thiÖn c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng vµ chÕ ®é tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng trong c«ng ty. Hoµn thiÖn c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng. Ngµy cµng x¸t xao h¬n trong viÖc tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng, tr¸nh t×nh tr¹ng kh«ng ®óng ng­êi ®óng viÖc. Thùc hiÖn tr¶ l­¬ng theo ph­¬ng ph¸p lµ lµm nhiÒu th× h­ëng nhiÒu mµ lµm Ýt th× h­ëng Ýt, kh«ng lµm kh«ng h­ëng. V× thÕ c«ng nh©n sÏ tù m×nh cã thÓ ®iÒu chØnh ®­îc chÝnh b¶n th©n mµ kh«ng cÇn ®Õn sù nh¾c nhë cña ban qu¶n lý. Lµm th× hä h­ëng mµ kh«ng lµm ®­¬ng nhiªn hä sÏ kh«ng ®­îc h­ëng g× hÕt. T¸c ®éng ngay ®Õn chÝnh thu nhËp cña hä. §iÒu ®ã rÊt dÔ dµng trong qu¶n lý. Khi tr¶ l­¬ng nhµ qu¶n lý yªu cÇu ph¶i x¸t xao h¬n n÷a trong viÖc ®¸nh gi¸ kiÓm tra s¶n phÈm mµ hä lµm ra, ®©y lµ vÊn ®Ò liªn quan ®Õn quyÒn lîi cña c«ng ty vµ cña chÝnh b¶n th©n nhµ qu¶n lý. S¶n phÈm mµ tèt khi ®­a ra thÞ tr­êng th× ®­¬ng nhiªn cã søc tiªu thô tèt, doanh thu b¸n hµng sÏ cao, mµ doanh thu b¸n hµng l¹i liªn quan trùc tiÕp ®Õn thu nhËp cña nhµ qu¶n lý lao ®éng. Cã rÊt nhiÒu møc l­¬ng cho tõng bé phËn tõng kh©u trong c«ng ty nªn ®ßi hái nhµ qu¶n lý ph¶i lµm viÖc trªn tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao. C«ng ty cßn ph¶i kh¾c phôc nh÷ng t×nh tr¹ng nhiÒu nh©n viªn vÉn ch­a cã tÝnh tr¸ch nhiÖm cao dÉn ®Õn lµm viÖc cßn qua loa s¬ sµi s¶n phÈm ®­a ra thÞ tr­êng tiªu thô vÉn cßn ch­a cao l¾m. C«ng ty còng ph¶i x©y dùng ®­îc ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng lµm sao cho ®ì phøc t¹p h¬n. Bëi v× c«ng ty ®Ó mçi bé phËn mçi d©y chuyÒn s¶n xuÊt mét ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng riªng, ®iÒu ®ã lµm cho th«ng kª tiÒn l­¬ng trong c«ng ty rÊt phøc t¹p kiÓm so¸t rÊt khã kh¨n. H­íng s¶n xuÊt cña c«ng ty kh«ng ph¶i chØ cã thÞ tr­êng trong n­íc mµ ph¶i ra c¶ thÞ tr­êng n­íc ngoµi. ViÖc tÝnh to¸n vµ tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng lu«n lµ mét vÊn ®Ò nãng hæi vµ th­êng xuyªn ®­îc söa ®æi ë bÊt kú mét doanh nghiÖp hay mét C«ng ty nµo. V× thÕ cho nªn nãi ®Õn mét chÕ ®é l­¬ng hoµn h¶o th× v« cïng khã v× cuéc sèng lu«n lu«n thay ®æi, c¬ chÕ thÞ tr­êng vµ nhu cÇu cña con ng­êi còng lu«n lu«n biÕn ®æi kh«ng ngõng. Sau mät thêi gian xem xÐt, t×m hiÓu vÒ t×nh h×nh tr¶ c«ng lao ®éng t¹i xÝ nghiÖp cao su sè 4 em thÊy chÝnh s¸ch tr¶ c«ng trong xÝ nghiÖp cßn mét sè vÊn ®Ò cÇn kh¾c phôc nh­ sau. Tr¶ l­¬ng phÐp vµ l­¬ng ®i häp = 100% l­¬ng c¬ b¶n: §iÒu nµy t¹o ra sù kh«ng c«ng b»ng gi÷a ng­êi cã nhiÖm vô ®i häp vµ nghØ phÐp cña c¸n bé c«ng nh©n viªn ë xÝ nghiÖp. NghØ phÐp ®­îc h­ëng 100% l­¬ng c¬ b¶n lµ ®óng. Nh­ng ng­êi ®i häp lµ phôc vô cho xÝ nghiÖp, phôc vô cho viÖc s¶n xuÊt mµ chØ ®­îc h­ëng phÇn l­¬ng c¬ b¶n, kh«ng ®­îc h­ëng phÇn l­¬ng bæ xung lµ kh«ng tháa ®¸ng. Do vËy, xÝ nghiÖp nªn quy ®Þnh l¹i l­¬ng cña ng­êi ®i häp nh­ sau: L = LCBN ´ (1 + h). Trong ®ã: L: L­¬ng ngµy ®i häp. LCBN: L­¬ng cÊp bËc ngµy. LCBN = h: HÖ sè l­¬ng bæ xung. VÝ dô: L­¬ng cña nh©n viªn H ë kho. Sè ngµy c«ng lµm lµ 25, trong ®ã sè ngµy ®i häp lµ 1. L­¬ng ®­îc tÝnh lµ: B¶ng l­¬ng trªn v¨n phßng Tªn Chøc danh HÖ sè l­¬ng Møc l­¬ng L­¬ng ngµy Sè ngµy c«ng Sè ngµy ®i häp L­¬ng cÊp bËc L­¬ng bæ xung Tæng H Thñ kho 1.50 650000 25000 26 01 650000 375.000 1025000 Sè liÖu trong b¶ng ®­îc tÝnh nh­ sau: L­¬ng cÊp bËc ngµy = L­¬ng ngµy x Sè ngµy c«ng = 25000 ´ 26 = 650.000 L­¬ng bæ xung = 25 ´ 25000 ´ 0,6 = 375.000 ® ( hÖ sè bæ xung h = 0,6). Tæng L­¬ng = 650000 + 375000 = 1025000 ®. L­¬ng cña bµ H ®­îc tÝnh nh­ sau: Tªn Chøc danh HÖ sè l­¬ng Møc l­¬ng L­¬ng ngµy Sè ngµy c«ng Sè ngµy ®i häp L­¬ng cÊp bËc L­¬ng bæ xung Tæng H Nh©n viªn 2.81 780.000 30000 26 01 780.000 468000 1248000 Trong ®ã: L­¬ng bæ xung = 26 ´ 30000 ´ 0,6 = 468000 ®. Tæng l­¬ng = 780000 + 468000 = 1248000 ®. HÖ sè cÊp bËc c«ng viÖc cña xÝ nghiÖp lµ 4,7. Trong khi ®ã hÖ sè cÊp bËc c«ng cña xÝ nghiÖp l¹i lµ 5. Nh­ vËy cã sù chªnh lÖch gi÷a cÊp bËc c«ng viÖc vµ cÊp bËc c«ng nh©n. T×nh tr¹ng nµy sÏ dÉn ®Õn nh÷ng ng­êi cã cÊp bËc c«ng nh©n cao nh­ng l¹i lµm nh÷ng c«ng viÖc cã cÊp bËc thÊp h¬n, trong khi ®ã viÖc tÝnh l­¬ng cña xÝ nghiÖp l¹i phô thuéc hoµn toµn vµo l­¬ng cÊp bËc, ®iÒu nµy sÏ t¹o ra sù kh«ng hîp lý gi÷a c¸c c¸ nh©n trong tËp thÓ xÝ nghiÖp. V× vËy xÝ nghiÖp cao su sè 4 cÇn ph¶i hoµn thiÖn l¹i danh s¸ch c¸c c«ng nh©n trong xÝ nghiÖp cïng víi hÖ sè l­¬ng mµ hä ®­îc h­ëng theo ®óng tÝnh chÊt c«ng viÖc mµ hä ®¶m nhiÖm chø kh«ng ph¶i theo cÊp bËc mµ hä cã. HÖ sè cÊp bËc c«ng viÖc cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn tiÒn l­¬ng cña mçi c¸n bé c«ng nh©n viªn. ChÝnh v× vËy ngoµi viÖc quy ®Þnh thËt ®óng hÖ sè l­¬ng cÊp bËc cña tõng ng­êi ®óng víi vÞ trÝ c«ng viÖc cña hä, xÝ nghiÖp cÇn ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch nh»m ®Ó ®éng viªn khuyÕn khÝch nh÷ng nh©n viªn míi ra tr­êng ®Ó hä cè g¾ng n©ng cao tr×nh ®é. §èi víi c¸c kü s­, cö nh©n míi ra tr­êng ngoµi l­¬ng theo hÖ sè l­¬ng lµ 0,85% hÖ sè l­¬ng kü s­, cö nh©n lµ 1 phÇn l­¬ng bæ xung, xÝ nghiÖp nªn trÝch tõ quü l­¬ng dù phßng ®Ó t¨ng thªm phÇn l­¬ng cho ®èi t­îng nµy, ®Ó n©ng cao ®êi sèng vµ kÝch thÝch hä lµm viÖc cã hiÖu qu¶ trong thêi gian tËp sù. §èi víi møc phô cÊp cho Gi¸m ®èc xÝ nghiÖp, Phã gi¸m ®èc xÝ nghiÖp vµ tæ tr­ëng lµ 0,4; 0,3 vµ 0,2 lµ qu¸ Ýt so víi møc l­¬ng tèi thiÓu. §©y lµ quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. Tuy nhiªn do C«ng ty ngµy cµng më r«ng s¶n xuÊt, møc ®é tr¸ch nhiÖm cña hä ngµy cµng cao, cho nªn viÖc gi÷ nguyªn møc phô cÊp tr¸ch nhiÖm nµy sÏ lµm gi¶m tinh thÇn lµm viÖc còng nh­ tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cña c¸c nhµ l·nh ®¹o. VËy em xin ®Ò nghÞ møc l­¬ng phô cÊp cña l·nh ®¹o cho Gi¸m ®èc xÝ nghiÖp, Phã gi¸m ®èc xÝ nghiÖp vµ tæ tr­ëng khi C«ng ty s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ nh­ sau: + Gi¸m ®èc xÝ nghiÖp : HÖ sè phô cÊp lµ 0,9. + Phã gi¸m ®èc xÝ nghiÖp : HÖ sè phô cÊp lµ 0,7. + Tæ tr­ëng : HÖ sè phô cÊp lµ 0,5. Nh­ vËy møc l­¬ng phô cÊp ®­îc tÝnh nh­ sau: + Gi¸m ®èc xÝ nghiÖp : 210.00 ´ 0,9 = 189.000 ®. + Phã gi¸m ®èc xÝ nghiÖp : 210.00 ´ 0,7 = 147.000 ®. + Tæ tr­ëng : 210.00 ´ 0,5 = 105.000 ViÖc tÝnh vµ tr¶ l­¬ng cho c¸c khèi: Khèi qu¶n lý, khèi phôc vô, c¸c tæ s¶n xuÊt trùc tiÕp tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ, xÝ nghiÖp qu¸ chó träng tíi hÖ sè l­¬ng cÊp bËc mµ kh«ng quan t©m ®Õn møc ®é ®ãng gãp cña tõng c¸ nh©n ®èi víi c«ng viÖc. §iÒu nµy sÏ h¹n chÕ dÉn ®Õn ng­êi c«ng nh©n kh«ng cè g¾ng hoµn thiÖn c«ng viÖc cña m×nh, thiÕu tù gi¸c, û l¹i vµo ng­êi kh¸c. Tuy nhiªn viÖc ®Ò cao yÕu tè th©m niªn lµ cÇn thiÕt. ViÖc tr¶ l­¬ng chØ c¨n cø vµo hÖ sè ­¬ng cã nh÷ng nh­îc ®iÓm sau: - §èi víi bé phËn qu¶n lý: ViÖc tr¶ l­¬ng theo hÖ sè l­¬ng cÊp bËc sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng: Mét ng­êi cã hÖ sè l­¬ng cÊp bËc rÊt cao (do th©m niªn c«ng t¸c) nh­ng møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc kÐm h¬n mét ng­êi cã hÖ sè l­¬ng cÊp bËc thÊp h¬n, l¹i ®­îc h­ëng møc l­¬ng cao h¬n h¼n theo ®óng phÇn hÖ sè cÊp bËc cña m×nh. VÝ dô: A vµ B cïng lµm nhiÖm vô tÝnh l­¬ng cho xÝ nghiÖp. A: TÝnh l­¬ng cho bé phËn s¶n xuÊt. B: TÝnh l­¬ng cho bé phËn phôc vô vµ qu¶n lý. A vµ B cã hÖ sè l­¬ng lµ nh­ nhau, trong khi ®ã møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc kh¸c nhau nh­ng l¹i h­ëng cïng mét møc l­¬ng. - T­¬ng tù víi bé phËn phôc vô vµ bé phËn s¶n xuÊt trùc tiÕp tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ. ViÖc tr¶ l­¬ng chØ c¨n cø vµo l­¬ng cÊp bËc sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng sau: NÕu A lµm nhiÖm vô chuÈn bÞ v¶i mµnh vµ cho vµo m¸y sÊy. A lµm viÖc kÐm, kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch ®­îc giao lµm ¶nh h­ëng ®Õn n¨ng suÊt cña B, C vµ D ë c¸c vÞ trÝ d©y truyÒn tiÕp theo: C¸n tr¸ng, xÐ v¶i, c¾t cuén vµo èng s¾t. A lµm gi¶m n¨ng suÊt cña c¶ nhãm. Tuy nhiªn, khi nhËn l­¬ng A vÉn nhËn ®­îc phÇn l­¬ng ®ñ cña m×nh theo cÊp bËc gièng nh­ c¸c thµnhg viªn kh¸c trong nhãm. §Ó ®¸nh gi¸ c«ng b»ng h¬n møc ®é ®ãng gãp cña c¸c c¸ nh©n ®èi víi c«ng viÖc, xÝ nghiÖp ®­a thªm hÖ sè K (hÖ sè chÊt l­îng) ®Ó tÝnh l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn ë c¸c khèi qu¶n lý, khèi phôc vô vµ c¸c tæ s¶n xuÊt tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ. ViÖc x¸c ®Þnh hÖ sè K kh«ng nh÷ng chØ c¨n cø vµo møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc thÓ hiÖn chØ tiªu chÊt l­îng c«ng viÖc mµ cßn thÓ hiÖn ë c¸c chØ tiªu chÊt l­îng c«ng viÖc mµ cßn thÓ hiÖn ë c¸c chØ tiªu kh¸c: Sè ngµy c«ng lao ®éng, kØ luËt lao ®éng, mèi quan hÖ víi ®ång nghiÖp, ý thøc tr¸ch nhiÖm víi c«ng viÖc. Ta cã c¸c chØ tiªu c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh hÖ sè K ®ã lµ ngµy c«ng lao ®éng thÓ hiÖn ë sè ngµy c«ng cña mçi ng­êi. ChÊt l­îng c«ng viÖc mµ nã ®­îc thÓ hiÖn ë kÕt qu¶ s¶n xuÊt, sè l­îng s¶n phÈm ®¹t yªu cÇu. Kû luËt lao ®éng thÓ hiÖn ë ý kiÕn quÇn chóng. ý thøc tr¸ch nhiÖm ®èi víi c«ng viÖc, tµi s¶n m¸y mãc cña C«ng ty. Trong c«ng ty x©y dùng lªn nh÷ng chØ tiªu nµy ®Ó dÔ dµng h¬n trong viÖc chia l­¬ng tr¸nh t×nh tr¹ng th¾c m¾c, nghi kþ trong tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn. M¾t kh¸c ®ã lµ c¬ së ®Ó xem xÐt xem ng­êi ®ã cã ®i lµm viÖc ®ñ ngµy trong th¸ng hay kh«ng vµ cã ®¶m b¶o ®óng tiÕn ®é hay kh«ng. C«ng ty CSSV lµ c«ng ty s¶n xuÊt s¨m lèp c¸c lo¹i v× thÕ s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ph¶i qua nhiÒu c«ng ®o¹n, nÕu mét d©y chuyÒn s¶n xuÊt bÞ ng­ng th× bé phËn kh¸c còng kh«ng thÓ hoµn thµnh nhiÖm vô ®­îc. ChØ tiªu sè ngµy c«ng lao ®éng nµy dïng ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ s¶n xuÊt cña mçi c¸ nh©n. Møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc cña mçi c¸ nh©n trong nhãm. §èi víi bé phËn s¶n xuÊt s¶n phÈm chØ nµy thÓ hiÖn sè l­îng s¶n phÈm d¹t yªu cÇu. §èi víi khèi gi¸n tiÕp thÓ hiÖn møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc ®¹t chÊt l­îng. Víi chØ tiªu kû luËt lao ®éng, th× ®Ó ®¸nh gi¸ ý thøc kû luËt cña ng­êi lao ®éng. ThÓ hiÖn ë nh÷ng vi ph¹m nh­ ®i muén vÒ sím, bá vÞ trÝ c«ng t¸c g©y hËu qu¶ nghiªm träng. C«ng ty còng lªn cã nh÷ng kû luËt nghiªm kh¾c h¬n vÒ vÊn ®Ò nµy ®Ó c«ng nh©n viªn trong C«ng ty ®i vµo khu«n phÐp lµm viÖc víi t¸c phong c«ng nghiÖp. C«ng ty s¶n xuÊt theo d©y chuyÒn v× thÕ mèi quan hÖ víi ®ång nghiÖp còng kh¸ quan träng nã còng ®ãng gãp vµo n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. Lµm sao ®Ó t¹o mét kh«ng khÝ lµm viÖc chan hßa vµ nghiªm tóc gióp ®ì lÉn nhau trong c«ng viÖc. §iÒu ®ã võa t¹o cho ng­êi lao ®éng h­ng phÊn lµm viÖc, ®¹t hiÖu qu¶ cao trong lao ®éng. RÌn luyÖn cho ng­êi lao ®éng cã ý thøc trong c«ng viÖc víi chØ tiªu nµy th× dùa vµo ý kiÕn cña tËp thÓ vµ còng rÊt khã l­îng hãa. RÌn luyÖn cho ng­êi lao ®éng cã ý thøc b¶o vÖ uy tÝn còng nh­ tµi s¶n, m¸y mãc thiÕt bÞ cña C«ng ty, cã tr¸ch nhiÖm trong mäi c«ng viÖc ®­îc giao. ®èi víi nhµ qu¶n lý còng vËy còng ph¶i cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm vµ c«ng b»ng trong c«ng t¸c cña m×nh. NhiÖt t×nh trong c«ng t¸c, nghe ý kiÕn ®ãng gãp cña c«ng nh©n viªn trong C«ng ty. §èi víi c¸n bé c«ng nh©n viªn trong xÝ nghiÖp c¸c chØ tiªu nµy ®­îc chÊm ®iÓm vµ xÕp lo¹i nh­ sau: STT Tªn chØ tiªu Lo¹i 1 Lo¹i 2 Lo¹i 3 1 Ngµy c«ng lao ®éng 25 15 10 2 ChÊt l­îng c«ng viÖc 30 25 15 3 Kü thuËt lao ®éng 20 15 7 4 Mèi quan hÖ víi ®ång nghiÖp 10 5 3 5 Tinh thÇn tr¸ch nhiÖm 15 10 5 Tæng 100 70 40 Trong c¸c chØ tiªu trªn chØ tiªu vÒ chÊt l­îng c«ng viÖc ®­îc ®¸nh gi¸ víi sè ®iÓm cao nhÊt v× nã ¶nh h­ëng trùc tiÕp vµ nhiÒu nhÊt khèi l­îng s¶n phÈm hay khèi l­îng c«ng viÖc hoµn thµnh, nã ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp. PhÇn kÕt luËn TiÒn l­¬ng lu«n lµ ®Ò tµi rÊt ®­îc nhiÒu quan t©m. ¶nh h­ëng cña tiÒn l­¬ng ®Õn c«ng t¸c qu¶n lý l¹i cµng lµ vÊn ®Ò rÊt bæ Ých. Th«ng qua lÇn thùc tËp nµy em ®· hiÓu biÕt thªm nhiÒu kiÕn thøc thùc tÕ rÊt bæ Ých. Nã kh«ng nh÷ng cã Ých cho sù hiÓu biÕt cña em mµ nã cßn cã Ých t¨ng thªm sù hiÓu biÕt nh÷ng kiÕn thøc ®· häc trong tr­êng mµ em ch­a cã dÞp hiÓu s©u hiÓu kü. §­îc sù h­íng dÉn tËn t×nh cña thÇy gi¸o, GS.TS Tèng V¨n §­êng em ®· hoµn thµnh ®Ò ¸n thùc tËp nµy. Víi sù hiÓu biÕt cßn h¹n hÑp, thªm vµo ®ã lµ em ch­a cã kinh nghiÖm thùc tÕ nhiÒu lªn bµi viÕt cña em h·y cßn nhiÒu thiÕu xãt. Em mong ®­îc thÇy chØ b¶o thªm cho em ®Ó em hoµn thµnh chuyªn ®Ò thùc tËp nµy. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n.