Đề tài Đầu tư của Mỹ vào Việt Nam – Thực trạng và triển vọng

n©ng møc nµy lªn nh­ ®èi xö víi c¸c c«ng ty trong n­íc. Hai kh¸i niÖm nµy hÕt søc quan träng do chóng ®­îc ®Ò cËp ®Õn ë hÇu hÕt c¸c ch­¬ng cña b¶n HiÖp ®Þnh, ngoµi ra c¸c phô lôc dïng ®Ó liÖt kª c¸c tr­êng hîp lo¹i trõ, ch­a hoÆc vÜnh viÔn kh«ng ¸p dông hai kh¸i niÖm trªn. 1.2. ý nghÜa cña HiÖp ®Þnh víi ViÖt Nam. Tr­íc hÕt, HiÖp ®Þnh ®¸nh dÊu nh÷ng cam kÕt vÒ héi nhËp cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. Theo lêi cña Bé tr­ëng th­¬ng m¹i ViÖt Nam - hiÖn lµ phã thñ t­íng chÝnh phñ - «ng Vò Khoan th× viÖc ký kÕt HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i lµ “... mét dÊu mèc quan träng cho sù héi nhËp cña ViÖt Nam vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ViÖt Nam gia nhËp tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi WTO”. ViÖc ký kÕt HiÖp ®Þnh thÓ hiÖn sù cam kÕt cña ViÖt Nam trong viÖc chÊp nhËn vµ thùc hiÖn nh÷ng quy t¾c vµ th«ng lÖ quèc tÕ vÒ th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­. HiÖn nay ViÖt Nam ®ang trong qu¸ tr×nh ®µm ph¸n ®Ó gia nhËp tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO). §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu ®ã th× viÖc ký kÕt HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i víi Mü cã mét ý nghÜa hÕt søc quan träng. Bëi “HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Nam - Mü lµ mét HiÖp ®Þnh toµn diÖn dùa trªn c¸c th«ng lÖ quèc tÕ mµ quan träng nhÊt lµ c¸c nguyªn t¾c cña WTO. §©y lµ chuÈn mùc quèc tÕ mµ hÇu hÕt c¸c n­íc trªn thÕ giíi ®Òu ¸p dông, do vËy sím muén ta còng ph¶i thùc hiÖn nÕu muèn ®­îc h­ëng lîi nhuËn do héi nhËp ®em l¹i. Víi ý nghÜa nh­ vËy, HiÖp ®Þnh sÏ c¶i thiÖn h×nh ¶nh ViÖt Nam trong con m¾t c¸c doanh nh©n vµ c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, t¨ng c­êng vÞ thÕ cña ViÖt Nam trong c¸c quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ. MÆt kh¸c, viÖc cã ®èi t¸c lµ c­êng quèc hµng ®Çu thÕ giíi còng ®em l¹i cho ViÖt Nam nhiÒu thuËn lîi. Trong thÕ kû 21 nµy, Mü vµ c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia cña Mü vÉn sÏ duy tr× vµ cã thÓ t¨ng c­êng vÞ trÝ hµng ®Çu thÕ giíi cña m×nh trong nhiÒu lÜnh vùc. ViÖt Nam còng cã thÓ th«ng qua hîp t¸c th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ v¬i Mü ®Ó t¹o ®èi träng vÒ ®èi t¸c, thùc hiÖn chÝnh s¸ch thÞ tr­êng cã hiÖu qu¶, thùc hiÖn ph­¬ng ch©m chñ yÕu cña ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i lµ ®a ph­¬ng hãa, ®a d¹ng hãa c¸c mèi quan hÖ, chèng ®éc quyÒn. Vai trß cña Mü trong c¸c tæ chøc kinh tÕ thÕ giíi sÏ kh«ng thay ®æi vÒ mÆt nguyªn t¾c. BÊt luËn hÖ thèng tiÒn tÖ Ch©u ¢u thÕ nµo, ®ång ®« la Mü sÏ vÉn lµ ®ång tiÒn chñ ®¹o cho dù tr÷ vµ thanh to¸n quèc tÕ. V× vËy, më réng quan hÖ víi Mü, ViÖt Nam cã ®iÒu kiÖn tËn dông quan hÖ ®Ó lµm gi¶m ¸p lùc cña c¸c tæ chøc ng©n hµng, tµi chÝnh, tiÒn tÖ quèc tÕ v× Mü lµ n­íc cã ®ãng gãp lín nhÊt, chi phèi m¹nh nhÊt ®èi víi c¸c tæ chøc nµy (Quü tiÒn tÖ quèc tÕ IMF, Ng©n hµng thÕ giíi WB). Nh­ng mét ®iÒu ch¾c ch¾n lµ c¸c ý nghÜa lín lao trªn chØ cã ®­îc khi ViÖt Nam tËn dông nh÷ng lîi thÕ trong quan hÖ th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ víi Mü. §èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam, HiÖp ®Þnh më ra triÓn väng xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü. Theo b¸o c¸o cña ng©n hµng thÕ giíi th× HiÖp ®Þnh cã thÓ cho phÐp t¨ng gÊp ®«i xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Mü tõ 388 triÖu USD n¨m 1996 lªn 768 triÖu USD trong nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû 21. Bëi thuÕ xuÊt trung b×nh ®¸nh vµo hµng ViÖt Nam xuÊt khÈu sang Mü tr­íc khi cã HiÖp ®Þnh lµ 40% b©y giê chØ cßn 3%. Ngoµi viÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu sang Mü HiÖp ®Þnh cßn t¸c ®éng m¹nh ®Õ viÖc ®Çu t­ trùc tiÕp cña Mü vµo ViÖt Nam khi c¸c doanh nghiÖp Mü cã thÓ ®­îc tù do c¹nh tranh b×nh ®¼ng h¬n trªn thÞ tr­êng ViÖt Nam, ®­îc ®¶m b¶o b»ng nh÷ng cam kÕt thuËn lîi hãa m«i tr­êng ®Çu t­ (sÏ ®­îc ph©n tÝch kü ë phÇn 2). Nh­ vËy, HiÖp ®Þnh sÏ t¹o thªm hµng ngh×n c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi d©n. ®©y lµ ®iÒu rÊt ®¸ng l­u ý, v× theo thèng kª cña chÝnh phñ, tû lÖ thÊt nghiÖp t¹i ViÖt Nam hiÖn nay lµ 7,4% vµ mçi n¨m l¹i cã 2,1 triÖu lao ®éng ®i vµo thÞ tr­êng viÖc lµm. HiÖp ®Þnh còng thóc ®Èy m¹nh h¬n tiÕn tr×nh c¶i c¸ch kinh tÕ cña chÝnh phñ ViÖt Nam, xóc tiÕn thùc hiÖn chñ tr­¬ng ®· v¹ch ra tõ khi qu¸ tr×nh ®æi míi ®­îc b¾t ®Çu: ®æi míi khu vùc kinh tÕ nhµ n­íc ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn cña khu vùc ngoµi quèc doanh bao gåm c¶ khu vùc kinh tÕ t­ nh©n v× sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc. Tùu chung l¹i, mÆc dï cßn nhiÒu th¸ch thøc ®Æt ra ®èi víi ViÖt Nam, nh­ng viÖc HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ®­îc phª chuÈn cã lîi cho ViÖt Nam h¬n lµ cã h¹i. 2. T×m hiÓu chung vÒ ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn ®Çu t­ trong HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Nam - Mü. MÆc dï chØ lµ mét néi dung HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i song ch­¬ng ®Çu t­ (Ch­¬ng IV) cã néi dung t­¬ng tù nh­ mét HiÖp ®Þnh song ph­¬ng hoµn chØnh vÒ khuyÕn khÝch vµ b¶o hé ®Çu t­ gi÷a hai n­íc. Theo ®ã hai bªn cam kÕt c¸c vÊn ®Ò sau: 2.1. Nguyªn t¾c khuyÕn khÝch vµ b¶o hé ®Çu t­. C¬ së viÖc khuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ®Çu t­ theo c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng lµ viÖc mçi bªn ký kÕt dµnh cho nhµ ®Çu t­ cña bªn kia chÕ ®é huÖ quèc hoÆc ®èi xö quèc gia víi nh÷ng ngo¹i lÖ vµ theo lé tr×nh nhÊt ®Þnh. Trªn tinh thÇn ®ã, hai bªn ®· tháa thuËn c¸c nguyªn t¾c ®èi xö sau: - ¸p dông ®èi xö quèc gia hoÆc ®èi xö tèi huÖ quèc - ¸p dông tiªu chuÈn chung vÒ ®èi xö tèi thiÓu (hay cßn gäi lµ tiªu chuÈn ®èi xö tèi thiÓu) Ngoµi ra mçi bªn cßn cã nghÜa vô dµnh cho nhau bÊt kú ­u ®·i nµo cao h¬n nh÷ng nguyªn t¾c ®èi xö nãi trªn ®­îc quy ®Þnh trong hÖ thèng ph¸p luËt, chÝnh s¸ch hiÖn hµnh, c¸c HiÖp ®Þnh quèc tÕ, hoÆc theo tháa thuËn gi÷a hai bªn. 2.2. Cam kÕt cô thÓ vÒ ®èi xö quèc gia vµ ®èi xö tèi huÖ quèc. * B¶o l­u ®èi xö quèc gia vµ ®èi xö tèi huÖ quèc cña ViÖt Nam, cô thÓ lµ: - Nh÷ng lÜnh vùc vµ vÊn ®Ò b¶o l­u kh«ng thêi h¹n nh­: ph¸t thanh, truyÒn h×nh, v¨n hãa, b¶o hiÓm, viÔn th«ng, kinh doanh bÊt ®éng s¶n, c¸c h×nh thøc hç trî cña nhµ n­íc cho doanh nghiÖp ViÖt Nam, mua cá phÇn trong c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam, chÕ ®é cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ ®èi víi dù ¸n thuéc thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh cña thñ t­íng chÝnh phñ... - Nh÷ng lÜnh vùc vµ vÊn ®Ò b¶o l­u cã thêi h¹n: ViÖt Nam cam kÕt tõng b­íc dµnh ®èi xö quèc gia cho nhµ ®Çu t­ Mü trong mét sè vÊn ®Ò nhÊt ®Þnh. HÇu hÕt c¸c cam kÕt ë trªn ®Òu lµ nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i hiÖn nay trong hÖ thèng ph¸p luËt vÒ ®Çu t­ n­íc ngoµi, dßi hái ph¶i cã biÖn ph¸p xö lý nh»m c¶i t¹o, n©ng cao tÝnh hÊp dÉn, c¹nh tranh cña m«i tr­êng ®Çu t­ ViÖt Nam. * B¶o l­u ®èi xö quèc gia vµ ®èi xö tèi huÖ quèc cña Mü: Lµ mét trong nh÷ng n­íc cã m«i tr­êng ®Çu t­ tù do nhÊt thÕ giíi, Mü chØ b¶o l­u ®èi xö quèc gia vµ ®èi xö tèi huÖ quèc trong mét sè vÊn ®Ò vµ mét sè lÜnh vùc quan träng nh­: dÞch vô tµi chÝnh, viÔn th«ng, vËn t¶i biÓn, trî cÊp chÝnh phñ... 2.3. C¸c quy ho¹ch vÒ b¶o hé vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng ®Çu t­: * Kh«ng t­íc quyÒn së h÷u vµ quèc h÷u hãa c¸c kho¶n ®Çu t­ mét c¸ch trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp... c¸c biÖn ph¸p t­íc quyÒn còng nh­ ®Òn bï thiÖt h¹i ph¶i ®­îc thùc hiÖn trªn nguyªn t¾c ®èi xö quèc gia vµ ®èi xö tèi huÖ quèc... * Cho phÐp nhµ ®Çu t­ cña bªn kia chuyÓn vèn, lîi nhuËn vµ c¸c kho¶n thu nhËp hîp ph¸p kh¸c ra n­íc ngoµi phï hîp víi nghÜa vô cña mçi bªn ®èi víi IMF vµ trªn c¬ së ®èi xö quèc gia hoÆc ®èi xö tèi huÖ quèc... * Dµnh cho nhµ ®Çu t­ cña bªn kia quyÒn khiÕu kiÖn vµ gi¶i quyÕt tranh chÊp theo tháa thuËn gi÷a hai bªn. * Minh b¹ch hãa ph¸p luËt, chÝnh s¸ch vÒ ®Çu t­ n­íc ngoµi. * Cho phÐp nhµ ®Çu t­ cña bªn kia l­u chuyÓn vµ tuyÓn dông nh©n viªn n­íc ngoµi thuéc mäi quèc tÞch vµo c¸c c­¬ng vÞ qu¶n ký cao nhÊt miÔn lµ phï hîp víi ph¸p luËt vÒ nhËp c¶nh vµ t¹m chó cña ng­êi n­íc ngoµi. * Kh«ng ¸p ®Æt c¸c yªu cÇu ®èi víi viÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ, quy tr×nh s¶n xuÊt trõ tr­êng hîp quy ®Þnh vÒ b¶o vÖ m«i tr­êng hoÆc ®¶m b¶o thi hµnh ph¸n quyÕt cña tßa ¸n hoÆc c¬ quan cã thÈm quyÒn ®èi víi c¸c vi ph¹m ph¸p luËt vÒ c¹nh tranh ®ang bÞ khiÕu kiÖn. Tãm l¹i, cã thÓ nãi ch­¬ng ®Çu t­ trong HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt - Mü cã ph¹m vi vµ møc ®é cam kÕt cao nhÊt so víi c¸c ®iÒu ­íc song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng vÒ ®Çu t­ mµ ViÖt Nam ®· ký kÕt hoÆc tham gia, song kh«ng ngoµi môc ®Ých lµ héi nhËp vµ n©ng cao tÝnh c¹nh tranh cña m«i tr­êng ®Çu t­ ViÖt Nam trªn tr­êng quèc tÕ. 3. TriÓn väng ®Çu t­ trùc tiÕp cña Mü t¹i ViÖt Nam sau khi HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ®­îc phª chuÈn. Nh­ ®· ®Ò cËp ë trªn, HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt - Mü sÏ ®em l¹i nhiÒu lîi Ých cho ViÖt Nam, mét trong nh÷ng lîi Ých ®ã lµ cã thÓ gióp t¨ng c­êng thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp cña Mü vµo ViÖt Nam, mét dßng vèn tiÒm n¨ng c¶ vÒ quy m« vµ hµm l­îng c«ng nghÖ. Theo ®¸nh gi¸ cña nhiÒu nhµ kinh tÕ th× ®Çu t­ trùc tiÕp cña Mü sÏ cã chuyÓn biÕn tÝch cùc trong thêi gian tíi. KÓ tõ khi HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Nam - Mü ®­îc Quèc héi hai n­íc phª chuÈn, ®Çu t­ trùc tiÕp cña Mü ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc (nh­ ®· ph©n tÝch ë ch­¬ng II). NhËn ®Þnh vÒ triÓn väng tèt ®Ñp cña ®Çu t­ trùc tiÕp cña Mü t¹i ViÖt Nam hoµn toµn cã c¬ së bëi nh÷ng lý do sau: 3.1. HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i lµ c¬ së ph¸p lý quan träng cho c¸c nhµ ®Çu t­ Mü t¹i ViÖt Nam. Sau khi HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i cã hiÖu lùc, c¸c nhµ ®Çu t­ Mü sÏ ®­îc h­ëng nh÷ng ®iÒu kiÖn c¹nh tranh b×nh d¼ng h¬n trªn thÞ tr­êng ViÖt Nam víi quy ®Þnh vÒ ®èi xö vµ c¸c quy ®Þnh vÒ lo¹i bá chÕ ®é hai gi¸. C¸c c«ng ty Mü sÏ ®­îc phÐp ®Çu t­ vµo hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc cña nÒn kinh tÕ, kÓ c¶ mét sè ngµnh quan trong nh­ ng©n hµng, tiÕp thÞ, viÔn th«ng mµ ViÖt Nam cho tíi nay hoÆc kiÓm so¸t chÆt chÏ hoÆc dµnh ®éc quyÒn cho c¸c c«ng ty trong n­íc. C¸c c«ng ty cña Mü vèn cã thÕ m¹nh vÒ nh÷ng lÜnh vùc kü thuËt cao, dÞch vô, n¨ng l­îng vµ c¸c lÜnh vùc vÒ c¬ së h¹ tÇng, vµ ®©y lµ nh÷ng ngµnh cã ®iÒu kiÖn ®Çu t­ ®­îc c¶i thiÖn dÇn sau khi HiÖp ®Þnh ®­îc phª chuÈn ngµy 4/12/2001, tuy triÓn väng lîi nhuËn lµ l©u dµi. Sau khi HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ®­îc phª chuÈn, nhiÒu doanh nghiÖp Mü ®· tá ra dÌ dÆt víi triÓn väng nµy. ¤ng Th©n Träng Phóc, Gi¸m ®èc c«ng ty Intel t¹i ViÖt Nam ®· ph¸t biÓu “HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i chØ lµ mét lé tr×nh” «ng cho r»ng nh÷ng c¶i thiÖn ®¸ng kÓ trong quan hÖ hai n­íc chØ thùc sù diÔn ra sau n¨m 2005 vµ khi ®ã c«ng ty Intel sÏ nghÜ ®Õn viÖc thµnh lËp mét nhµ m¸y ë ViÖt Nam. Tuy nhiªn, nhiÒu nhµ ®Çu t­ Mü ®· cã nh÷ng b­íc chuÈn bÞ lín cho c¬ héi nµy. T¹i v¨n phßng míi më cuèi n¨m 2000, ¤ng TrÞnh Thanh H¶i - Tr­ëng v¨n phßng ®¹i diÖn cña c«ng ty B¶o hiÓm nh©n thä Mü (New York Life International) ®ang chê c¬ héi ®Ó gia nhËp thÞ tr­êng nh©n thä ViÖt Nam. HiÖp ®Þnh quy ®Þnh r»ng c¸c c«ng ty B¶o hiÓm nh©n thä cña Mü sÏ ®­îc tù do thµnh lËp d­íi h×nh thøc mét c«ng ty 100% vèn n­íc ngoµi sau 5 n¨m n÷a. “T«i hy väng ViÖt Nam sÏ më thÞ tr­êng nµy sím h¬n”, «ng H¶i ®· nãi nh­ vËy. Nh­ng kÓ c¶ khi ®ã, c«ng ty cña «ng H¶i còng nh­ c¸c c«ng ty B¶o hiÓm nh©n thä kh¸c cña Mü nh­ AIA, John Hancock còng cÇn nhiÒu thêi gian ®Ó cho ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng nhËn thøc râ ®­îc lîi Ých cña b¶o hiÓm nh©n thä, vµ t×m ra c¸ch ho¹t ®éng thÝch hîp trªn c¬ së mét hÖ thèng luËt lÖ ®iÒu chØnh ch­a hoµn thiÖn, tr­íc khi cã thÓ thu ®­îc lîi nhuËn ë ®©y. Bªn c¹nh ®ã, khi HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ®­îc phª chuÈn, c¸c nhµ ®Çu t­ Mü lu«n ph¶i ®èi mÆt víi mét nçi lo r»ng c¸c quyÒn së h÷u vÒ trÝ tuÖ kh«ng ®­îc ®¶m b¶o; ngoµi ra hä cßn ph¶i chÊp nhËn mét thùc tÕ lµ hiÖn t­îng vi ph¹m b¶n quyÒn, lµm gi¶, lµm nh¸i hµng hãa cña c¸c c«ng ty Mü cßn kh¸ phæ biÕn. §©y cóng chÝnh lµ mét vÊn ®Ò mµ HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ®Ò cËp ®Õn mét c¸ch kü l­ìng nhÊt vµ nã ®· phÇn nµo gi¶i táa ®­îc nh÷ng nçi lo cña c¸c nhµ ®Çu t­ Mü. Theo c¸c ®iÒu kho¶n trong HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i th× quyÒn së h÷u cña c¸ nh©n, c«ng d©n, vµ ph¸p nh©n Mü ®Òu ®­îc ®¶m b¶o t¹i thÞ tr­êng ViÖt Nam. C¸c quyÒn t¸c gi¶, nh·n hiÖu hµng hãa, s¸ng chÕ, thiÕt kÕ bè trÝ m¹ch tÝch hîp, tÝn hiÖu vÖ tinh mang ch­¬ng tr×nh ®­îc m· hãa còng nh­ nh÷ng th«ng tin th­¬ng m¹i cña c¸c nhµ ®Çu t­ ®Òu ®­îc chÝnh phñ ViÖt Nam b¶o hé 3.2. HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i gãp phÇn c¶i thiÖn vµ t¨ng c­êng søc hÊp dÉn cña m«i tr­êng ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam. §¸nh gi¸ vÒ kh¶ n¨ng ph¸t triÓn cña mét quèc gia, yÕu tè c©n nh¾c quan träng nhÊt kh«ng ph¶i lµ viÖc tiÕp cËn thÞ tr­êng n­íc ngoµi cña mét n­íc mµ lµ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt vµ c¹nh tranh trong t­¬ng lai cña n­íc ®ã. Nhµ ®Çu t­ chØ chän nh÷ng thÞ tr­êng cã tiÒm n¨ng lín vÒ s¶n xuÊt vµ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Nh­ng b¶n th©n nh÷ng yÕu tè nµy chØ ®­îc n©ng cao khi n­íc nµy thu hót vµ duy tr× ®­îc lßng tin cña c¸c nhµ ®Çu t­. §Ó ®¸nh gi¸ ®­îc tÇm quan träng cña viÖc duy tr× ®­îc lßng tin cña c¸c nhµ ®Çu t­, ng­êi ta chØ cÇn xÐt vÝ dô vÒ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cña c¸c n­íc Ch©u ¸ nh­ Hång k«ng, Singgapore trong nh÷ng n¨m ®Çu ph¸t triÓn, tõ nh÷ng n¨m 50 ®Õn ®Çu thËp kû 80. C¸c n­íc Ch©u ¸ nµy víi nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn hiÕm hoi, chñ yÕu lµ nguån nh©n lùc, còng kh«ng ®­îc h­ëng ­u ®·i tiÕp cËn thÞ tr­êng nh­ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn kh¸c, nh­ng ®· ®¹t ®­îc tû lÖ ph¸t triÓn phi th­êng. Mét phÇn quan träng t¹o nªn thµnh c«ng nµy lµ niÒm tin cña c¸c nhµ ®Çu t­ vµo nh÷ng chÝnh s¸ch æn ®Þnh, l©u dµi vÒ thÞ tr­êng tù do. MÆt kh¸c, gi¶i ph¸p mµ nhiÒu quèc gia ®ang ph¸t triÓn ¸p dông ®Ó c¶i c¸ch cã tÝnh æn ®Þnh vµ l©u dµi lµ ®­a chóng vµo c¸c HiÖp ®Þnh quèc tÕ. C¶i c¸ch trong n­íc ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch tin t­ëng nhê g¾n liÒn víi c¸c HiÖp ®Þnh nµy. HiÖp ®Þnh ®¶m b¶o cho c¸c nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc r»ng m«i tr­êng ®Çu t­ ®· c¶i thiÖn. B»ng viÖc ®µm ph¸n vµ ký kÕt c¸c HiÖp ®Þnh ®a ph­¬ng nh­: HiÖp ®Þnh ASCID vÒ gi¶i quyÕt tranh chÊp trong ®Çu t­, HiÖp ®Þnh thµnh lËp khu vùc ®Çu t­ ASEAN (ASEAN Investment Area - AIA), vµ viÖc ký kÕt 41 HiÖp ®Þnh khuyÕn khÝch vµ b¶o hé ®Çu t­ song ph­¬ng, ViÖt Nam ®· ®­a ra nh÷ng b»ng chøng thuyÕt phôc vÒ cam kÕt b¶o vÖ quyÒn lîi cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Nh­ng HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i víi mét quèc gia lín nh­ Mü, cã quy ®Þnh c¸c diÒu kho¶n vÒ th­¬ng m¹i ®Çu t­,... theo chuÈn mùc cña tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi WTO sÏ t¨ng c­êng lßng tin cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ t­ nh©n vÒ c¶i tæ kinh tÕ l©u dµi vµ khuyÕn khÝch ®Çu t­ n­íc ngoµi. HiÖp ®Þnh sÏ t¹o c¬ së cho mét nÒn kinh tÕ lµnh m¹nh cã c¹nh tranh, do ®ßi hái cña HiÖp ®Þnh lµ xãa bá c¸c ph©n biÖt ®èi xö cã lîi cho c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc vµ do ®ã t¹o ra s©n ch¬i b×nh ®¼ng gi÷a c¸c c«ng ty t­ nh©n dï n­íc ngoµi hay trong n­íc. Trong tr­êng hîp nµy, thùc thi HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i kh«ng chØ cã lîi cho c¸c nhµ ®Çu t­ Mü, kh«ng nh÷ng cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh v­ît tréi, mµ cßn cho c¶ c¸c nhµ ®Çu t­ kh¸c. Thùc thi HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Nam - Mü sÏ t¹o ra nhiÒu c¬ héi cho ho¹t ®éng ®Çu t­ cña Mü t¹i ViÖt Nam. Trªn c¬ së ®¸nh gi¸ tiÒm n¨ng to lín vÒ ®Çu t­ trùc tiÕp cña Mü, c©n nh¾c kh¶ n¨ng, nhu cÇu vµ c¸c ®iÒu kiÖn ®¸p øng cña ViÖt Nam, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ dù ®o¸n triÓn väng mçi n¨m chóng ta cã thÓ thu hót trªn 1 tû USD vèn ®¨ng ký cña Mü. Vèn ®Çu t­ ®¨ng ký cña Mü cã thÓ ®¹t kho¶ng 6 ®Õn 7 tû USD trong giai ®o¹n 2002 ®Õn 2005, trong ®ã vèn thùc hiÖn kho¶ng 3 ®Õn 4 tû USD. §iÒu nµy lµ phï hîp víi ®Þnh h­íng chiÕn l­îc vÒ ®èi t¸c träng ®iÓm cña ViÖt Nam. Song trªn thùc tÕ th× sau mét n¨m kÓ tõ khi hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ®­îc phª chuÈn, ®Çu t­ cña Mü vµo ViÖt Nam vÉn ch­a ®¹t ®­îc nh÷ng con sè nh­ mong ®îi. §iÒu nµy chøng tá r»ng ®Ó cã thÓ biÕn triÓn väng ®ã thµnh hiÖn thùc th× ®iÒu quan träng chÝnh lµ nh÷ng nç lùc c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ chung vµ nh÷ng cè g¾ng kh¾c phôc h¹n chÕ, tån t¹i trong dttt cña Mü t¹i ViÖt Nam. II. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m t¨ng c­êng thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp cña Mü vµo ViÖt Nam Nh­ ®· nãi ë trªn, ho¹t ®éng ®Çu t­ cña Mü bÞ chi phèi bëi ®Æc ®iÓm chÝnh s¸ch ®Çu t­ ra n­íc ngoµi cña Mü vµ nh÷ng cam kÕt vÒ ®Çu t­ gi÷a hai quèc gia ®­îc quy ®Þnh trong HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Nam - Mü nh­ng vÉn lµ mét bé phËn cña tæng thÓ ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. V× vËy, nh÷ng h¹n chÕ trong ®Çu t­ cña Mü phÇn nµo còng do ¶nh h­ëng bëi sù h¹n chÕ chung cña m«i tr­êng ®Çu t­ ViÖt Nam chÝnh v× vËy nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m t¨ng c­êng thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp cña Mü còng kh«ng n»m ngoµi nh÷ng gi¶i ph¸p c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ cña ViÖt Nam. Song cã tÝnh ®Õn sù ®iÒu chØnh cho phï hîp víi ®Æc ®iÓm ®Çu t­ trùc tiÕp ra n­íc ngoµi cña Mü vµ ®Þnh h­íng theo nh÷ng cam kÕt trong HiÖp ®Þnh. 1. Thèng nhÊt nhËn thøc, x©y dùng chiÕn l­îc vµ n©ng cao chÊt l­îng quy ho¹ch thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi Thèng nhÊt nhËn thøc, x©y dùng chiÕn l­îc vµ n©ng cao chÊt l­îng quy ho¹ch thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi lµ mét gi¶i ph¸p lín mang tÝnh bao trïm, cã ý nghÜa quan träng t¹o c¬ së cho thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam. Tr­íc hÕt ph¶i cã sù thèng nhÊt cao vÒ sù cÇn thiÕt kh¸ch quan vµ vai trß quan träng cña ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n­íc ®Ó cã hµnh ®éng nhÊt qu¸n ë c¸c ngµnh, c¸c cÊp trong viÖc thu hót vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. CÇn ph¶i cã sù nhËn thøc ®óng ®¾n r»ng khu vùc ®Çu t­ n­íc ngoµi lµ bé phËn h÷u c¬ cña nÒn kinh tÕ vµ ngµy cµng ph¸t triÓn cïng víi tiÕn tr×nh héi nhËp nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc vµo khu vùc vµ thÕ giíi. Do ®ã, cÇn ph¶i xö lý ®óng mèi quan hÖ gi÷a vèn trong n­íc víi vèn ®Çu t­ tõ bªn ngoµi, gi÷a hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ vµ an ninh chÝnh trÞ - kinh tÕ - quèc phßng, gi÷a b¶o hé s¶n xuÊt vµ më cöa héi nhËp. Trªn c¬ së chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi 2001 -2005 vµ nghÞ quyÕt cña Bé chÝnh trÞ vÒ kinh tÕ ®èi ngo¹i, cÇn x©y dùng chiÕn l­îc thu hót vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ®Ó cô thÓ hãa c¸c t­ t­ëng chØ ®¹o cña nghÞ quyÕt cña §¶ng vµ chiÕn l­îc lµm c¬ së cho viÖc chØ ®¹o thùc tiÔn. ChiÕn l­îc chung cÇn bao qu¸t chiÕn l­îc ngµnh, lÜnh vùc, chiÕn l­îc vÒ ®èi t¸c, ®Æc biÖt lµ chiÕn l­îc ®èi víi nh÷ng ®èi t¸c quan träng nh­ Mü. VÊn ®Ò cÊp b¸ch hiÖn nay lµ ph¶i x©y dùng cho ®­îc quy ho¹ch ®Çu t­ n­íc ngoµi víi t­ c¸ch lµ mét bé phËn h÷u c¬ trong quy ho¹ch tæng thÓ c¸c nguån lùc chung, trong vµ ngoµi n­íc trong chiÕn l­îc ph¸t huy tèi ®a mäi nguån néi lùc ®ång thêi tranh thñ hÕt søc nguån vèn bªn ngoµi, b¶o hé hîp lý s¶n xuÊt trong n­íc trong tiÕn tr×nh héi nhËp, n©ng cao søc c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ cña nÒn kinh tÕ. Quy ho¹ch ®Çu t­ n­íc ngoµi ph¶i kÕt hîp ngay tõ ®Çu víi an ninh, quèc phßng. Bªn c¹nh ®ã còng cÇn ph¶i n©ng cao chÊt l­îng ngµnh, vïng, s¶n phÈm chñ yÕu. Dù b¸o t­¬ng ®èi chuÈn x¸c vÒ nhu cÇu thÞ tr­êng lµm c¬ së cho viÖc quy ho¹ch x©y dùng danh môc c¸c dù ¸n gäi vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi cho tõng thêi kú ph¸t triÓn, trong ®è x¸c ®Þnh râ s¶n phÈm, c«ng suÊt, tiÕn ®é, tr×nh ®é c«ng nghÖ, thÞ tr­êng tiªu thô, ®Þa bµn triÓn khai dù ¸n, c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ­u ®·i... §©y sÏ lµ c¬ së cho viÖc x©y dùng chiÕn l­îc vËn ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ víi ®èi t¸c Mü vµ còng lµ c¬ së cho viÖc lËp dù ¸n vµ ra quyÕt ®Þnh ®Çu t­ cña cÊc nhµ ®Çu t­, tr¸nh t×nh tr¹ng c¸c doanh nghiÖp bÞ thua lç do thõa c«ng suÊt, do thay ®æi quy ho¹ch. 2. TiÕp tôc hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt theo h­íng phï hîp víi nh÷ng quy ®Þnh trong HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt - Mü 2.1. Söa ®æi, bæ sung LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam vµ tiÕn tíi x©y dùng mét Bé luËt chung cho ®Çu t­ trong n­íc vµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. §a sè nh÷ng tr­êng hîp b¶o l­u ®­îc quy ®Þnh trong HiÖp ®Þnh lµ nh÷ng quy ®Þnh hiÖn hµnh trong LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam (1996) vµ luËt söa ®æi bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam (2000). Ngoµi c¸c tr­êng hîp ngo¹i lÖ ®èi víi c¸c dù ¸n nªu ë Kho¶n 1 phô lôc H (c¸c dù ¸n thuéc nhãm A do chÝnh phñ cÊp phÐp ®Çu t­), c¸c b¶n l­u ®Òu cã thêi h¹n. MÆc dï LuËt söa ®æi bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ®· cho phÐp c¸c nhµ ®Çu t­ ®­îc gãp vèn, t¨ng vèn vµ t¸i ®Çu t­ b»ng bÊt kú ®ång tiÒn nµo kÓ c¶ ®ång ViÖt Nam cã nguån gèc tõ ho¹t ®éng kinh doanh hîp ph¸p t¹i ViÖt Nam, ®­îc thÕ chÊp gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt t¹i tæ chøc tÝn dông ®­îc phÐp ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam, chóng ta vÉn cÇn ph¶i dÇn söa ®æi bæ sung thªm mét sè ®iÒu cña LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam - luËt x­¬ng sèng ®iÒu chØnh quan hÖ ®Çu t­ víi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi theo lé tr×nh cam kÕt trong HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i. Phô lôc H cña HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt - Mü quy ®Þnh: “mét sè yªu cÇu vÒ vèn ®Çu t­, vÒ thµnh lËp c«ng ty cæ phÇn, ph¸t hµnh cæ phiÕu, tr¸i phiÕu, vÒ tæ chøc vµ qu¶n lý kinh doanh... sÏ ®­îc xãa bá sau 3 n¨m kÓ tõ ngµy HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc”. Tõ cam kÕt ®ã vµ nh÷ng quy ®Þnh cña LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam hiÖn nay, chóng ta cÇn söa ®æi cho phï hîp víi nh÷ng cam kÕt trong HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i. Thø nhÊt, cÇn cho phÐp h×nh thµnh c¸c c«ng ty cæ phÇn cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi mµ LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam hiÖn nay ch­a cho phÐp. Trong khi ®ã, c«ng ty cæ phÇn lµ lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸ phæ biÕn trªn thÕ giíi ®­îc ph¸t hµnh cæ phiÕu, tr¸i phiÕu, ®­îc tham gia ho¹t ®éng trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n. H×nh thµnh c¸c c«ng ty cæ phÇn cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi lµ xu thÕ tÊt yÕu. V× vËy thö nghiÖm thµnh lËp c¸c c«ng ty cæ phÇn cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Ó rót ra nh÷ng kinh nghiÖm cÇn thiÕt tr­íc khi “luËt hãa” doanh nghiÖp lµ c«ng viÖc cÊp b¸ch cÇn ph¶i lµm ngay. NÕu ®iÒu nµy ®­îc thùc hiÖn sÏ gãp phÇn ®¸ng kÓ trong viÖc kÝch thÝch nhµ ®Çu t­ Mü ®Çu t­ vµo ViÖt Nam. Hai lµ, xãa bá quy ®Þnh vÒ tû lÖ gãp vèn tèi thiÓu cña nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi trong doanh nghiÖp liªn doanh. ®iÒu 8 LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam quy ®Þnh “phÇn vèn gãp cña bªn n­íc ngoµi hoÆc c¸c bªn n­íc ngoµi vµo vèn ph¸p ®Þnh cña doanh nghiÖp liªn doanh kh«ng bÞ h¹n chÕ vÒ møc cao nhÊt theo sù tháa thuËn cña c¸c bªn nh­ng kh«ng d­íi 30% vèn ph¸p ®Þnh”. Quy ®Þnh nµy lµ phï hîp trong giai ®o¹n hiÖn nay khi nÒn kinh tÕ n­íc ta ®ang thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Song, khi HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt - Mü cã hiÖu lùc, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cã quyÒn ®Çu t­ vµo Mü vµ kh«ng bÞ rµng buéc bëi ®iÒu kiÖn t­¬ng tù. Do vËy, quy ®Þnh ®ã tÊt yÕu ph¶i ®­îc xãa bá trong LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam theo tiÕn tr×nh quy ®Þnh trong HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Nam - Mü. Ba lµ, thay ®æi c¬ b¶n vÒ nguyªn t¾c ®iÒu hµnh trong c¸c doanh nghiÖp liªn doanh. §iÒu 14 cña LuËt söa ®æi bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam (cã hiÖu lùc tõ 1/7/2002) quy ®Þnh “nh÷ng vÊn ®Ò quan träng nhÊt trong tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp liªn doanh gåm: bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm tæng gi¸m ®èc, phã tæng gi¸m ®èc thø nhÊt; söa ®æi bæ sung ®iÒu lÖ doanh nghiÖp do Héi ®ång qu¶n trÞ quyÕt ®Þnh theo nhiÒu nguyªn t¾c nhÊt trÝ gi÷a c¸c thµnh viªn Héi ®ång qu¶n trÞ cã mÆt t¹i cuéc häp”. Nguyªn t¾c nhÊt trÝ trong ®iÒu hµnh doanh nghiÖp liªn doanh ®ã nh»m môc ®Ých “b¶o hé” cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam trong c¸c liªn doanh do tû lÖ gãp vèn cña bªn ViÖt Nam cßn rÊt h¹n chÕ vµ th«ng th­êng b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt. §ã lµ ®iÒu hîp lý vµ rÊt cÇn thiÕt trong qu¸ tr×nh héi nhËp. Song c«ng b»ng mµ xÐt chóng ta ph¶i thõa nhËn r»ng; ®ã lµ nguyªn t¾c kh«ng hoµn toµn phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ trong hîp t¸c kinh doanh. HiÖn nay nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi ®ang thùc hiÖn nguyªn t¾c phæ biÕn lµ quyÒn quyÕt ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò quan träng trong mét doanh nghiÖp liªn doanh thuéc vÒ bªn gãp vèn víi tû lÖ cao nhÊt. Nh­ vËy, ch¾c ch¾n r»ng; nguyªn t¾c nhÊt trÝ dï trong ph¹m vi hÑp h¬n n÷a còng sÏ kh«ng thÓ tån t¹i trong LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam khi HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Nam - Mü cã hiÖu lùc. Trªn thùc tÕ HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt - Mü ®· ®­îc phª chuÈn vµ cã hiÖu lùc thi hµnh nh­ng nh÷ng bÊt cËp nªu trªn trong LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam vÉn ch­a ®­îc söa ®æi bæ sung mét c¸ch triÖt ®Ó cho phï hîp. Tuy nhiªn, viÖc söa ®æi bæ sung v¨n b¶n luËt chØ lµ b­íc khëi ®Çu mang tÝnh ®¬n thuÇn. Quan träng h¬n cÇn nhanh chãng n©ng cao n¨ng lùc cña bªn ViÖt Nam trong liªn doanh. Trong giai ®o¹n hiÖn nay chóng ta kh«ng thÓ phñ nhËn ®­îc mét thùc tr¹ng; bªn ViÖt Nam trong kh«ng Ýt liªn doanh vµ kh¸ nhiÒu doanh nghiÖp ViÖt Nam thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®ang rÊt yÕu vÒ c«ng nghÖ, n¨ng lùc qu¶n lý... vµ do ®ã còng rÊt yÕu trong viÖc chiÕm lÜnh thÞ tr­êng. Nguyªn nh©n c¬ b¶n vµ bao trïm lµ c¬ chÕ qu¶n lý cßn mang nÆng dÊu Ên “bao cÊp”; chÕ ®é së h÷u ch­a râ rµng; hÖ thèng ph¸p luËt cßn chång chÐo; t×nh tr¹ng h×nh sù hãa c¸c quan hÖ kinh tÕ lµm triÖt tiªu søc s¸ng t¹o vµ ý trÝ ®Çu t­ cña c¸c nhµ ®Çu t­. §Ó n©ng cao n¨ng lùc cña bªn ViÖt Nam trong c¸c liªn doanh phï hîp víi yªu cÇu mang tÝnh quy luËt cña HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Nam - Mü cÇn ph¶i cã nh÷ng c¶i c¸ch cÇn thiÕt cña bé luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi. LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam hiÖn hµnh kh«ng quy ®Þnh râ c¸c TRIMS cÇn lo¹i bá ngay theo HiÖp ®Þnh (vÒ c¸c yªu cÇu ®èi víi c©n ®èi th­¬ng m¹i vµ kiÓm so¸t ngo¹i hèi ®èi víi hµng nhËp khÈu). Nh­ng cÇn cã ®Þnh h­íng söa ®æi ®èi víi mét sè quy ®Þnh kh¸c nh­: quy ®Þnh vÒ lÜnh vùc ®Çu t­ ph¶i g¾n víi ph¸t triÓn nguån nguyªn liÖu, quy ®Þnh vÒ lÜnh vùc ®Çu t­ ph¶i xuÊt khÈu Ýt nhÊt 80% s¶n phÈm (®­îc nªu trong danh môc ®Çu t­ cã ®iÒu kiÖn t¹i NhÞ ®Þnh h­íng dÉn thi hµnh luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam). Thêi h¹n lo¹i bá theo quy ®Þnh cña HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i lµ 5 n¨m kÓ tõ khi HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc. Nh÷ng söa ®æi trªn lµ cÇn thiÕt nh­ng còng ph¶i nhËn thÊy r»ng vÊn ®Ò khiÕm khuyÕt nghiªm träng mang tÝnh chiÕn l­îc l©u dµi trong thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi lµ LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ®­îc t¸ch thµnh mét m¶ng riªng dïng ®Ó ®èi xö riªng víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®ang t¹o ra mét quy chÕ hoµn toµn kh¸c biÖt víi c¸c doanh nghiÖp trong n­íc. Môc tiªu l©u dµi cÇn ph¶i ®¹t tíi lµ mäi doanh nghiÖp thµnh lËp vµ ho¹t ®éng trªn l·nh thæ ViÖt Nam ®Òu ®­îc chÕ ®Þnh mét luËt chung vµ tiÕn tíi x©y dùng mét luËt ®Çu t­ chung ¸p dông cho c¸c ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ ®Çu t­ trong n­íc. 2.2. Hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p lý liªn quan ®Õ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Bªn c¹nh nh÷ng söa ®æi trong LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi, còng cÇn ph¶i hoµn chØnh hÖ thèng ph¸p lý chung vÒ kinh tÕ ®Ó t¹o lËp m«i tr­êng kinh doanh æn ®Þnh, b×nh ®¼ng, sím ban hµnh luËt vÒ kinh doanh bÊt ®éng s¶n, luËt c¹nh tranh vµ chèng ®éc quyÒn... CÇn hoµn thiÖn mét sè quy ®Þnh liªn quan ®Õn ®Çu t­ n­íc ngoµi nh­ quy ®Þnh vÒ hîp ®ång kinh tÕ, së h÷u trÝ tuÖ, c¶i tiÕn hÖ thèng tÝn dông, b¶o l·nh ®Çu t­... Hoµn chØnh hÖ thèng luËt ph¸p chÝnh s¸ch vÒ thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu, thuÕ GTGT, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt; Ban hµnh thªm c¸c quy ®Þnh ch­a râ rµng trong luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi nh­: c¸c quy ®Þnh vÒ thanh lý, ph¸ s¶n ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ n­íc ngoµi . 3. Hoµn thiÖn mét sè chÝnh s¸ch nh»m t¹o thuËn lîi h¬n cho ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ cña Mü. Bªn c¹nh viÖc høa hÑn thµnh c«ng cña c¸c dù ¸n trong t­¬ng lai, thµnh c«ng cña c¸c dù ¸n ®ang triÓn khai sÏ lµ ®éng lùc m¹nh ®Ó t¨ng c­êng ®Çu t­ cña Mü vµo ViÖt Nam. Khi nhËn ®Þnh vÒ sù dÌ dÆt cña c¸c nhµ ®Çu t­ Mü thêi gian gÇn ®©y «ng Peter Rycler - chñ tÞch phßng th­¬ng m¹i ViÖt Nam - Mü ®· nãi “triÓn väng thµnh c«ng cña c¸c doanh nghiÖp Mü sÏ ®­îc c¶i thiÖn mét c¸ch ®¸ng kÓ. ViÖc cÇn thiÕt nhÊt mµ chÝnh phñ ViÖt Nam cÇn lµm b©y giê lµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c dù ¸n ®Çu t­ cña Mü hiÖn ®ang tiÕn hµnh ë ViÖt Nam cã thÓ thu ®­îc lîi nhuËn . khi nh÷ng kho¶n lîi nhuËn thùc sù chøng minh r»ng m«i tr­êng ®Çu t­ ®· thay ®æi, c¸c nhµ ®Çu t­ Mü sÏ l¹i tiÕp tôc ®Çu t­ trªn quy m« lín vµo ViÖt Nam”. ChÝnh v× vËy, cÇn thiÕt ph¶i ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch ®Ó th¸o gì khã kh¨n mµ c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi nãi chung vµ c¸c nhµ ®Çu t­ Mü nãi riªng hiÖn ®ang gÆp ph¶i. 3.1. TiÕp tôc thùc hiÖn lé tr×nh gi¶m chi phÝ ®Çu t­ TiÕp tôc thùc hiÖn lé tr×nh gi¶m chi phÝ ®Çu t­ ®ång thêi còng lµ mét b­íc ®Ó thùc hiÖn cam kÕt vÒ chÕ mét gi¸ trong nghÞ ®Þnh. QuyÕt ®Þnh 153/1998 Q§-TTG cña thñ t­íng chÝnh phñ lµ b­íc ®i ®Çu tiªn thùc hiÖn lé tr×nh tiÕn tíi t¹o dùng mét mÆt b»ng thèng nhÊt gi¸ hµng hãa, dÞch vô ®èi víi doanh nghiÖp trong n­íc vµ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ cña n­íc ngoµi theo tinh thÇn NghÞ quyÕt Trung ­¬ng IV. Trong n¨m 2003 cÇn tiÕp tôc ®iÒu chØnh mét b­íc gi¸, phÝ c¸c hµng hãa, dÞch vô ®Ó sau mét hai n¨m (®Õn n¨m 2005) vÒ c¬ b¶n thùc hiÖn mét mÆt b»ng thèng nhÊt mét sè gi¸, phÝ cho c¸c doanh nghiÖp trong n­íc vµ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Tr­íc hÕt thu hÑp kho¸ng c¸ch vÒ c¸c lo¹i gi¸ phÝ vÒ ®¨ng kiÓm ph­¬ng tiÖn c¬ giíi, phÝ c¶ng biÓn, phÝ qu¶ng c¸o, ban hµnh khung gi¸ thèng nhÊt vÒ tiÒn ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng; tiÕp tôc lé tr×nh gi¶m gi¸ c­íc viÔn th«ng, gi¸ vÐ m¸y bay néi ®Þa... c¨n cø t×nh h×nh kinh tÕ chung, t×nh h×nh kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp liªn quan. Kiªn quyÕt kh«ng ban hµnh thªm c¸c lo¹i gi¸ míi víi sù ph©n biÖt gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong n­íc vµ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. 3.2. §iÒu chØnh vÒ chÝnh s¸ch ®Êt ®ai Ngoµi vÊn ®Ò thÕ chÊp quyÒn sö dông, chóng ta ph¶i cã nh÷ng ®iÒu chØnh vÒ gi¸ cho thuª ®Êt, gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò vÒ gi¶i phãng mÆt b»ng nh»m t¹o ®iÒu kiÖn h¬n n÷a cho c¸c nhµ ®Çu t­ Mü trong qu¸ tr×nh liªn doanh víi ViÖt Nam. Chóng ta còng nªn thay viÖc cho phÐp c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt b»ng viÖc nhµ n­íc cho thuª ®Êt. §iÒu nµy sÏ gióp cho c¸c nhµ ®Çu t­ Mü chñ ®éng h¬n trong viÖc thay ®æi h×nh thøc ho¹t ®éng cña m×nh. HiÖn nay, trong rÊt nhiÒu c«ng ty liªn doanh víi Mü, gi¸ trÞ gãp vèn cña phÝa ViÖt Nam chñ yÕu lµ gãp b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt. ChÝnh v× thÕ, khi nhµ ®Çu t­ Mü muèn chuyÓn sang h×nh thøc 100% vèn n­íc ngoµi th× rÊt khã kh¨n trong viÖc ®Þnh gi¸ vµ ph©n chia gi¸ trÞ doanh nghiÖp. 3.3. §iÒu chØnh chÝnh s¸ch vÒ tµi chÝnh, tÝn dông, ngo¹i hèi. Chóng ta ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nhµ ®Çu t­ Mü tiÕp cËn víi thÞ tr­êng vèn; ®­îc vay vèn tÝn dông kÓ c¶ trung vµ dµi h¹n t¹i c¸c tæ chøc tÝn dông ho¹t ®äng t¹i ViÖt Nam tïy thuéc vµo hiÖu qu¶ kinh tÕ, kh¶ n¨ng tr¶ nî cña dù ¸n vµ cã thÓ ®¶m b¶o b»ng tµi s¶n cñ c«ng ty mÑ ë n­íc ngoµi. Chóng ta còng cÇn x©y dùng quy chÕ ho¹t ®éng tµi chÝnh cña c¸c c«ng ty cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi nãi chung vµ cã vèn ®Çu t­ cña Mü nãi riªng, ban hµnh c¸c chuÈn mùc vÒ kÕ to¸n, kiÓm to¸n phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ; ®ång thêi ®¶m b¶o sù qu¶n lý chÆt chÏ cña nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp ®ã. Chóng ta còng cÇn cã nh÷ng bæ sung chÝnh s¸ch ­u ®·i vµ cã søc hÊp dÉn cao ®èi víi nh÷ng lÜnh vùc, nh÷ng ®Þa bµn vµ nh÷ng dù ¸n cÇn thu hót vèn ®Çu t­ cña Mü, ®Æc biÖt lµ nh÷ng dù ¸n cã yªu cÇu vèn lín, hµm l­îng khoa häc kü thuËt cao nh­ khai kho¸ng, dÇu khÝ, x©y dùng d©n dông... §Ó thu hót ®­îc ®Çu t­ trùc tiÕp cña Mü v¸o c¸c lÜnh vùc, c¸c dù ¸n ­u tiªn khuyÕn khÝch ®Çu t­, chóng ta cÇn t¹o dùng vµ c«ng bè mét hÖ thèng c¸c ®iÒu kiÖn ­u ®·i cã søc c¹nh tranh cao. ViÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu cã ­u ®·i ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp c«ng nghÖ cao nh­ s¶n xuÊt c¬ khÝ, ®iÖn tö, thiÕt bÞ viÔn th«ng, c¬ khÝ chÕ t¹o, ®Æc biÖt lµ c«ng nghiÖp s¶n xuÊt phô tïng, linh kiÖn còng hÕt sø cÇn thiÕt. Ngoµi ra, chóng ta nªn bæ sung c¸c ­u ®·i cao h¬n ®èi víi c¸c dù ¸n vÒ chÕ biÕn n«ng - l©m - thñy s¶n; ®Çu t­ vµo n«ng th«n vµ c¸c ®Þa bµn cã diÒu kiÖn kinh tÕ khã kh¨n. §èi víi mét sè h¹n chÕ cña mét sè dù ¸n ®Æc biÖt quan träng, chóng ta nªn xö lý ®Æc c¸ch vµ cã hç trî hîp lý trong khu«n khæ nh÷ng cam kÕt theo lé tr×nh thùc thi nh÷ng ®iÒu kho¶n ®­îc ®Ò cËp ®Õn trong HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i. Bªn c¹nh ®ã chóng ta còng cã thÓ sö dông ®ßn bÈy kinh tÕ ®Ó khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ cña Mü ®Èy m¹nh h¬n n÷a vµo xuÊt khÈu (khuyÕn khÝch chÕ biÕn s©u, sö dông nguyªn vËt liÖu s½n cã trong n­íc, t¹o gi¸ trÞ gia t¨ng cao). 3.4. Xö lý linh ho¹t h¬n n÷a c¸c h×nh thøc ®Çu t­. Mçi h×nh thøc ®Çu t­, liªn doanh hay 100% vèn n­íc ngoµi, tuy cã vÞ trÝ ®Æc thï riªng nh­ng ®Òu n»m trong quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, quy ho¹ch nghµnh vµ l·nh thæ, quy ho¹ch c¸c s¶n phÈm quan träng, chÞu sù ®iÒu chØnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam vµ sù qu¶n lý gi¸m s¸t, kiÓm tra cña c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc. Do ®ã, ngoµi c¸c dù ¸n kh«ng cÊp phÐp ®Çu t­, c¸c dù ¸n do yªu cÇu an ninh, quèc phßng, gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n hãa,thuÇn phong mü tôc vµ nh÷ng dù ¸n quèc tÕ d©n sinh quan träng, cÇn më réng danh môc c¸c dù ¸n cho phÐp nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi lùa chän h×nh thøc ®Çu t­ xuÊt ph¸t tõ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Trªn c¬ së tiªu chÝ ®ã, chóng ta nªn cho phÐp c¸c liªn doanh gi÷a ViÖt Nam - Mü, trong mét sè tr­êng hîp, ®­îc chuyÓn ®æi h×nh thøc ®Çu t­ sang doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi hay 100% vèn ViÖt Nam. §èi víi c¸c liªn doanh hiÖn nay, hoÆc trong t­¬ng lai gÇn lµm ¨n cã l·i vµ nh÷ng liªn doanh quan träng cÇn ph¸t huy duy tr×, Nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch hç trî, t¹o ®iÒu kiÖn th¸o gì khã kh¨n, gi¶i quyÕt døt ®iÓm c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh, cho vay tÝn dông ®Ó doanh nghiÖp ViÖt Nam trong liªn doanh n©ng dÇn tû lÖ gãp vèn, t¨ng c­êng c¸n bé cã n¨ng lùc ®Ó c¸c doanh nghiÖp liªn doanh ph¸t huy t¸c dông, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. CÇn cã chÝnh s¸ch vµ t¹o ®iÒu kiÖn h¬n n÷a cho c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n liªn doanh víi c¸c nhµ ®Çu t­ Mü, ®ång thêi ®Èy m¹nh thu hót thªm c¸c h×nh thøc ®Çu t­ kh¸c nh­: BTO, BOT, BT, nh»m ®a d¹ng hãa c¸c h×nh thøc ®Çu t­ vµ khai th¸c thªm kªnh ®Çu t­ míi. 3.5. §a d¹ng hãa c¸c h×nh thøc ®Çu t­ n­íc ngoµi §a d¹ng hãa h×nh thøc ®Çu t­ n­íc ngoµi còng lµ mét gi¶i ph¸p ®Ó khai th¸c thªm c¸c kªnh ®Çu t­ míi nh­ cho phÐp thµnh lËp c«ng ty cæ phÇn cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, c«ng ty hîp danh, ®Çu t­ n­íc ngoµi theo h×nh thøc mua l¹i vµ s¸p nhËp; xem xÐt viÖc cho phÐp c¸c tËp ®oµn lín cã nhiÒu dù ¸n ®Çu t­ n­íc ngoµi ë ViÖt Nam thµnh lËp c¸c c«ng ty qu¶n lý vèn (Holding Company) ®Ó ®iÒu hµnh chung c¸c dù ¸n; ®Èy nhanh tiÕn tr×nh thùc hiÖn chñ tr­¬ng thÝ ®iÓm cæ phÇn hãa c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ n­íc ngoµi. 3.6. Më réng ph¹m vi ®Çu t­ vµo khu vùc kinh tÕ t­ nh©n Nh­ chóng ta ®· biÕt môc ®Ých ®Çu t­ cña Mü vµo c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ngoµi môc tiªu kinh tÕ cßn nh»m môc ®Ých hç trî cho viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn khu vùc kinh tÕ t­ nh©n trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. ChÝnh v× vËy, ®Ó cã thÓ t¨ng c­êng thu hót vèn ®Çu t­ trùc tiÕp cña Mü chóng ta cÇn t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nhµ ®Çu t­ ph¸t triÓn khu vùc kinh tÕ t­ nh©n mét c¸ch cã ®Þnh h­íng. Trong mét bµi viÕt víi nhan ®Ò: “®Çu t­ n­íc ngoµi ë ViÖt Nam, nhËn ®Þnh vµ b×nh luËn”, «ng Irway Jay Robinson, céng t¸c viªn cña c«ng ty luËt Philips Mizer Benzanien Krim & Ballon LLP, ng­êi s¸ng lËp lµ chñ tÞch phßng th­¬ng m¹i ViÖt Nam - Mü ®· viÕt vÒ vÊn ®Ò nµy nh­ sau: “hiÖn t¹i, hÇu hÕt c¸c c«ng ty tÇm cì trong n­íc ®Òu trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp thuéc së h÷u cña chÝnh phñ; hÇu hÕt ®Òu lµm ¨n kh«ng cã l·i. Khi mét c«ng ty n­íc ngoµi t×m kiÕm ®èi t¸c rÊt cã thÓ hä cã thÓ nhËn ra r»ng mét Bé nµo ®ã lµ ®èi t¸c ViÖt Nam, mÆc dï lóc ®Çu nhµ ®Çu t­ Mü cã thÓ nghÜ hä ®ang quan hÖ víi mét doanh nghiÖp t­ nh©n. ng­êi ta ­íc tÝnh r»ng 96% tÊt c¶ c¸c liªn doanh víi n­íc ngoµi ®Òu liªn quan trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp tíi c¸c doanh nghiÖp do nhµ n­íc ®iÒu hµnh. Râ rµng lµ c¸c quan chøc chÝnh phñ rÊt kh«ng muèn ®Ó quyÒn kiÓm so¸t c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc r¬i vµo tay t­ nh©n. Còng kh«ng ph¶i kh«ng cã nh÷ng søc Ðp ®¸ng kÓ tõ phÝa ng­êi c«ng nh©n ®ang lµm viÖc t¹i c¸c doanh nghiÖp nµy ®ßi ng¨n chÆn viÖc t­ nh©n hãa v× sî mÊt viÖc lµm. ViÖc c¸c c¬ quan chÝnh phñ dÝnh lÝu vµo ho¹t ®éng kinh doanh cña t­ nh©n vÉn vµ sÏ tiÕp tôc lµ mét c¸i g× ®ã rÊt th­êng nhËt”. ý kiÕn mµ «ng Robinson ®­a ra, xÐt trªn mét gãc ®é nµo ®ã còng cÇn ®­îc chóng ta l­u t©m bëi chÝnh sù h¹n chÕ viÖc ®Çu t­ vµo khu vùc kinh tÕ t­ nh©n còng lµm c¶n trë ®¸ng kÓ ®Õn thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi nãi chung vµ ®Çu t­ trùc tiÕp cña Mü nãi riªng. ThiÕt nghÜ trong thêi gian tíi chóng ta ph¶i cã nh÷ng chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch nh»m khuyÕn khÝch vµ t¹i ®iÒu kiÖn h¬n n÷a cho khu vùc kinh tÕ t­ nh©n tham gia vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, còng nh­ më réng ph¹m vi ®Çu t­ cho c¸c nhµ ®Çu t­ Mü trong khu vùc kinh tÕ nµy. Cã thÓ thÊy khu vùc kinh tÕ t­ nh©n lµ mét khu vùc kinh tÕ n¨ng ®éng, ngµy cµng cã nhiÒu ®ãng gãp quan träng vµo nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc. NÕu chóng ta cã nh÷ng biÖn ph¸p vµ chÝnh s¸ch qu¶n lý phï hîp th× khu vùc kinh tÕ nµy sÏ lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng ®ãng gãp tÝch cùc vµo viÖc thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi cña n­íc ta. 4. §æi míi vµ ®Èy m¹nh c«ng t¸c vËn ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ Mü C«ng t¸c vËn ®éng, xóc tiÕn ®Çu t­, ®Æc biÖt lµ c¸c ®èi t¸c träng ®iÓm nh­ Mü, cÇn ®­îc ®æi míi c¶ vÒ néi dung vµ ph­¬ng thøc thùc hiÖn, theo mét kÕ ho¹ch vµ ch­¬ng tr×nh chñ ®éng, th­êng xuyªn vµ cã hiÖu qu¶. Tr­íc hÕt cÇn x¸c ®Þnh xóc tiÕn ®Çu t­ lµ nhiÖm vô vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc, Bé, ngµnh, c¸c tûnh, Ban qu¶n lý c¸c khu c«ng nghiÖp. Trªn c¬ së quy ho¹ch ngµnh, s¶n phÈm, l·nh thæ vµ danh môc dù ¸n kªu gäi ®Çu t­ ®­îc phª duyÖt; c¸c ngµnh, c¸c ®Þa ph­¬ng cÇn chñ ®éng tiÕn hµnh vËn ®éng, xóc tiÕn ®Çu t­ mét c¸ch cô thÓ, trùc tiÕp víi tõng dù ¸n, trùc tiÕp tõng tËp ®oµn, tõng c«ng ty, nhµ ®Çu t­ cã tiÒm n¨ng. N­íc ta lµ mét n­íc lín vÒ diÖn tÝch vµ d©n sè, giÇu tµi nguyªn thiªn nhiªn nh­ng l¹i thiÕu vèn, kü thuËt vµ kÐm vÒ tr×nh ®é qu¶n lý. V× vËy, muèn t¹o mét c¬ cÊu kinh tÕ n¨ng ®éng cÇn cã mét ch­¬ng tr×nh ®Çu t­ cÊp nhµ n­íc ®Ó ghÐp c¸c yÕu tè t¨ng tr­ëng kinh tÕ l¹i víi nhau, nh»m thu hót vèn ®Çu t­ trong n­íc vµ n­íc ngoµi. C¬ cÊu kinh tÕ ®ã ph¶i ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu sau: thu hót ®­îc c¸c lo¹i tr×nh ®é kü thuËt c«ng nghÖ cña thÕ giíi, ph¸t huy tèi ®a tiÒm lùc vÒ lao ®éng, tµi nguyªn vµ c¸c tiÒm lùc thÕ m¹nh kh¸c. C¸c nhµ khoa häc chia c«ng nghÖ ra ba cÊp ®é: 1) C«ng nghÖ kü thuËt cao vµ lao ®éng cã tay nghÒ cao. 2) C«ng nghÖ trung b×nh, ­u thÕ cña c¸c ngµnh truyÒn thèng kÕt hîp víi lao ®éng cã tay nghÒ trung b×nh 3) C«ng nghÖ thÊp vµ lao ®éng cã tay nghÒ nhÊt ®Þnh, ®­îc ®µo t¹o trong mét thêi gian ng¾n. Môc ®Ých cÊp ®é nµy lµ nh»m huy ®éng mäi lao ®éng nhµn rçi cña x· héi vµ tµi nguyªn dÔ kiÕm cña ®Êt n­íc ®Ó t¹o ra cña c¶i vËt chÊt cho ®êi sèng vµ xuÊt khÈu. C¸c vïng ph¸t triÓn còng ®­îc ph©n chia nh­ sau: 1) Mét sè thµnh phè lín vµ c«ng nghiÖp th­¬ng m¹i ven biÓn(khu chÕ xuÊt, trung t©m, mËu dÞch tù do). 2) C¸c vïng phô cËn cña vïng trªn vµ c¸c thµnh phè nhá, ë ®©y cã thÓ ph¸t triÓn s¶n xuÊt nguyªn liÖu s¬ chÕ c¸ chi tiÕt m¸y mãc thiÕt bÞ, dÞch vô söa ch÷a, chÕ biÕn l­¬ng thùc, thùc phÈm vµ c¸c nhu yÕu phÈm cho c¸c vïng trªn. 3) C¸c thÞ trÊn, ®iÓm d©n c­ phi n«ng nghiÖp míi h×nh thµnh, c¸c vïng n«ng nghiÖp nhiÒu d©n vµ miÒn nói. §©y lµ vïng t¹o ra nguyªn liÖu cung cÊp cho hai vïng trªn, ph¸t triÓn c¸c ngµnh tiÓu thñ c«ng nghiÖp, ph¸t triÓn n«ng l©m ng­ nghiÖp. Khi ph¸t triÓn ba vïng kinh tÕ nµy cÇn chó ý më réng hai khu vùc lín ®Êt n­íc; vµnh ®ai Hµ Néi - H¶i Phßng vµ TP Hå ChÝ Minh - Vòng Tµu lµ nh÷ng n¬i cã kh¶ n¨ng h¬n c¶ ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi cña n­íc ta. Nh­ vËy, ba cÊp ®é kü thuËt vµ ba vïng kinh tÕ nµy cã thÓ t­¬ng øng víi sù hîp t¸c kinh tÕ (nhËn ®Çu t­, chuyÓn giao c«ng nghÖ,...) víi ba møc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ kü thuËt lµ Mü, NhËt vµ c¸c n­íc NIC Ch©u ¸ vµ ASIAN. C¸c n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn vµ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn kh¸c tïy ®iÒu kiÖn cô thÓ mµ s¾p xÕp vµo ba møc ®é ph¸t triÓn nµy trong mèi quan hÖ víi ViÖt Nam. Trªn c¬ së nµy, chóng ta x¸c ®Þnh ®­îc cÊp ®é kü thuËt vµ c¸c vïng ph¸t triÓn nµo thÝch hîp víi ®Çu t­ cña Mü ®Ó chuÈn bÞ c¸c ®iÒu kiÖn kªu gäi c¸c nhµ ®Çu t­ Mü còng nh­ c¸c ®iÒu kiÖn cho ®èi t¸c ViÖt Nam hîp t¸c cã hiÖu qu¶. §Çu t­ cña Mü tËp chung vµo c¸c dù ¸n lín, sö dông c«ng nghÖ vµ tr×nh ®é qu¶ lý tiªn tiÕn, c¸c c«ng ty ®Çu t­ ra n­íc ngoµi th­êng lµ c¸c c«ng ty lín vµ th­êng sö dông c¸c c«ng ty luËt cã nhiÒu kinh nghiÖm lµm ®Çu mèi tiÕn hµnh ®µm ph¸n vµ triÓn khai dù ¸n. trong khi ®ã, ta cã qu¸ Ýt c¸c c«ng ty m¹nh vÒ tµi chÝnh còng nh­ hiÓu biÕt vÒ luËt ph¸p Mü nãi chung vµ tËp qu¸n lµm ¨n cña c¸c c«ng ty Mü nãi riªng ®Ó cã thÓ lµm ®èi t¸c t­¬ng øng víi c¸c tËp ®oµn Mü. V× vËy, trªn c¬ së ®Þnh h­íng vµ danh môc c«ng tr×nh thu hót ®Çu t­ cña Mü ®· nªu trªn ta cÇn khÈn tr­¬ng x¸c ®Þnh ®èi t¸c ViÖt Nam vµ chuÈn bÞ th«ng tin chi tiÕt cho tõng dù ¸n lµm së cho viÖc vËn ®éng ®Çu t­, ®ång thêi lËp kÕ ho¹ch vÒ tµi chÝnh còng nh­ tr×nh ®é chuyªn m«n ®Ó x©y dùng vµ triÓn khai dù ¸n víi c¸c c«ng ty Mü. XuÊt ph¸t tõ thùc tiÔn nhu cÇu vµ xu h­íng ®Çu t­ cña c¸c nhµ ®Çu t­ Mü, cã thÓ ®­a ra ®Þnh h­íng lÜnh vùc vµ dù ¸n kªu gäi ®Çu t­ cña Mü nh­ sau: * VÒ dÇu khÝ: N¨ng l­îng lµ nguån tµi nguyªn chóng ta vÉn khuyÕn khÝch ®Çu t­ v× ®em l¹i cho chóng ta lîi nhuËn nhiÒu vµ nhanh nhÊt. Chóng ta khuyÕn khÝch ngoµi dù ¸n th¨m dß, khai th¸c dÇu khÝ cßn khuyÕn khÝch mét sè dù ¸n thuéc c«ng nghiÖp chÕ biÕn nh­ c«ng nghiÖp läc hãa dÇu, chÕ biÕn khÝ, nhµ m¸y ®iÖn. §èi víi lÜnh vùc dÇu khÝ vµ n¨ng l­îng, c¸c nhµ ®Çu t­ Mü rÊt quan t©m bëi hä cã nh÷ng tËp ®oµn dÇu khÝ lín nhÊt thÕ giíi, nhiÒu tËp ®oµn ®· tham gia th¨m dß t×m kiÕm ë thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam tõ tr­íc n¨m 1975 nh­ tËp ®oµn Mobil. V× vËy, ®Çu t­ vµo ViÖt Nam cã nhiÒu thuËn lîi h¬n c¸c n­íc kh¸c. §Çu t­ vµo lÜnh vùc dÇu khÝ, n¨ng l­îng còng lµ lÜnh vùc ®­îc chÝnh phñ Mü ñng hé, hç trî tÝch cùc v× nã phï hîp víi chiÕn l­îc ®Çu t­ cña Mü ë n­íc ngoµi. * LÜnh vùc c«ng nghiÖp nÆng: ViÖt Nam ®ang kªu gäi ®Çu t­ vµo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nÆng nh­ chÕ t¹o vµ l¾p r¸p « t«, khai th¸c sÊt ë th¹ch khª (Hµ TÜnh), s¶n xuÊt thiÕt bÞ ®iÖn tö tin häc, ®Æc biÖt lµ tiÕp nhËn chuyÓn giao c«ng nghÖ vÒ phÇn mÒm m¸y tÝnh, s¶n xuÊt thiÕt bÞ y tÕ, söa ch÷a th©n m¸y bay,... c¸c ngµnh trªn ®èi víi Mü ®ang chiÕm ­u thÕ trªn thÕ giíi vÒ kü thuËt vµ c«ng nghÖ. NÕu c¸c nhµ ®Çu t­ Mü ®Çu t­ vµo c¸c lÜnh vùc nµy th× sÏ cã lîi cho c¶ hai bªn. * LÜnh vùc viÔn th«ng: C¸c nhµ ®Çu t­ Mü thÊy r»ng lÜnh vùc viÔn th«ng cña ViÖt Nam cßn nhiÒu c¬ héi lµm ¨n. ChÝnh v× vËy, tËp ®oµn viÔn th«ng AT & T khæng lå cña Mü ®· ®Õ ViÖt Nam kh¶o s¸t vµ t×m c¬ héi ®Çu t­. VÊn ®Ò ViÖt Nam kªu gäi ®Çu t­ lµ s¶n xuÊt sîi c¸p quang vµ thiÕt bÞ viÔn th«ng, x©y dùng hÖ thèng c¸p néi h¹t ë mét sè vïng träng ®iÓm. * VÒ c¬ së h¹ tÇng: hiÖn nay c¬ së h¹ tÇng cña ViÖt Nam cßn rÊt l¹c hËu lµm n¶n lßng c¸c nhµ ®Çu t­, do ®ã ta ®ang cÇn x©y dùng c¬ së h¹ tÇng mét sè khu c«ng nghiÖp, khu c«ng nghÖ cao, nhµ c¶ng, s©n bay,... víi tr×nh ®é c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµ tiÒm lùc vèn cã cña Mü, chóng ta hy väng sÏ thu hót ®­îc vèn ®Çu t­ cña Mü vµo lÜnh vùc nµy. Theo dù b¸o trong vßng 5 n¨m tíi Mü sÏ tËp chung ®Çu t­ vµo khu vùc Ch©u ¸ kho¶ng 600 tû USD, tËp trung nhiÒu vµo dù ¸n x©y dùng c¬ së h¹ tÇng. * LÜnh vùc vËt liÖu x©y dùng: Ta kªu gäi Mü ®Çu t­ vµo mét sè dù ¸n s¶n xuÊt xi m¨ng, s¶n xuÊt g¹ch chÞu löa kiÒm tÝnh, cÊp tho¸t n­íc vµ xö lý n­íc th¶i, ®©y lµ c¸c lÜnh vùc cã ®iÒu kiÖn ®Çu t­ víi kinh nghiÖm vµ c«ng nghÖ. * VÒ c«ng nghiÖp: Nh­ chóng ta ®· biÕt trong nh÷ng n¨m c¶i c¸ch kinh tÕ - nh÷ng n¨m 80, Mü còng tËp trung nghiªn cøu ph¸t triÓn c¸c ngµnh khoa häc sinh häc, sinh häc ph©n tö, di truyÒn,... phôc vô n«ng nghiÖp. V× vËy, nÒn n«ng nghiÖp Mü ph¸t triÓn rÊt cao vµ æn ®Þnh. Trong lÜnh vùc nµy ta cÇn tranh thñ chuyÓn giao c«ng nghÖ sinh häc, ¸p dông tiÕn bé khoa häc cña Mü, trong ngµnh trång trät, ch¨n nu«i, thó y, thøc ¨n gia sóc. §Æc biÖt lµ c¸c dù ¸n trång vµ chÕ biÕn b«ng, x¶, Ðp dÇu, ch¨n nu«i bß vµ chÕ biÕn s÷a, chÕ biÕn rau qu¶, thùc phÈm. * VÒ c«ng nghiÖp nhÑ: Ta cã thÓ kªu gäi ®Çu t­ cña Mü vµo viÖc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp giÊy, më réng, hiÖn ®¹i hãa c¸c nhµ m¸y sîi, dÖt, may mÆc. ViÖt Nam còng cÇn nghiªn cøu, ph¸t triÓn quan hÖ víi c¸c c¬ quan qu¶n lý vµ xóc tiÕn ®Çu t­ cña Mü. Tr­íc m¾t cÇn hîp t¸c víi c¸c c¬ quan nh­: Bé Tµi chÝnh, Bé Th­¬ng m¹i, c¬ quan ph¸t triÓn quèc tÕ Mü (USATD), ch­¬ng tr×nh th­¬ng m¹i vµ ph¸t triÓn (TDP), Phßng Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp Mü. §èi víi mçi tæ chøc, cÇn n¾m v÷ng c¬ chÕ ho¹t ®éng ®Ó cã ph­¬ng thøc tiÕp cËn, ®µm ph¸n quan hÖ cã hiÖu qu¶ nhÊt. C¸c h×nh thøc vËn ®éng xóc tiÕn cÇn ®­îc tiÕn hµnh phong phó. Cã thÓ ¸p dông c¸c h×nh thøc nh­: tæ chøc c¸c cuéc héi th¶o t¹i ViÖt Nam vµ Mü ®Ó giíi thiÖu, tuyªn truyÒn vÒ m«i tr­êng vµ c¬ héi ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam, gióp c¸c nhµ ®Çu t­ Mü hiÓu râ luËt ph¸p vµ lÜnh vùc ®Çu t­ mµ ViÖt Nam khuyÕn khÝch; Tæ chøc c¸c ®oµn ®i vËn ®éng ë Mü theo tõng chuyªn ngµnh vµ dù ¸n cô thÓ t¹i c¸c vïng c«ng nghiÖp chñ yÕu cña Mü; Tranh thñ c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ cña ViÖt KiÒu yªu n­íc t¹i Mü, ®Æc biÖt lµ ViÖt KiÒu trÝ thøc. Nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m t¨ng c­êng thu hót ®Çu t­ cña Mü ®­îc ®Ò xuÊt trªn ®©y cã thÓ gióp ViÖt Nam tËn dông ®­îc nh÷ng c¬ héi mµ HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Nam - Mü ®em l¹i cho ViÖt Nam. Tuy nhiªn, muèn thùc hiÖn thµnh c«ng nh÷ng gi¶i ph¸p ®ã cÇn ph¶i cã mét quyÕt t©m thùc hiÖn c¸c cam kÕt vÒ ®Çu t­ theo ®óng lé tr×nh còng nh­ cã sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c bé ngµnh vµ c¸c ®Þa ph­¬ng cã liªn quan. NÕu lµm ®­îc ®iÒu ®ã th× triÓn väng khai th¸c nguån vèn ®Çu t­ cña Mü phôc vô cho ph¸t triÓn kinh tÕ t¹i ViÖt Nam míi cã thÓ biÕn thanh hiÖn thùc. 5. N©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý nh»m th¸o gì khã kh¨n, hç trî cho c¸c dù ¸n ®Çu t­ n­íc ngoµi cã hiÖu qu¶. Gi¶i quyÕt kÞp thêi c¸c vÊn ®Ò v­íng m¾c ph¸t sinh gióp c¸c doanh nghiÖp triÓn khai dù ¸n thuËn lîi, khuyÕn khÝch hä ®Çu t­ chiÒu s©u, më réng s¶n xuÊt ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi cao h¬n. §©y lµ c¸ch tèt nhÊt chøng minh cã søc thuyÕt phôc vÒ m«i tr­êng ®Çu t­ n­íc ngoµi ë ViÖt Nam ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi cã tiÒm n¨ng. Muèn vËy, cÇn ph©n lo¹i c¸c dù ¸n thµnh c¸c nhãm kh¸c nhau ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý, hç trî thÝch hîp. §èi víi c¸c dù ¸n ch­a thùc hiÖn ®­îc, cÇn rµ so¸t l¹i tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n vµ liªn hÖ víi nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Ó n¾m thùc chÊt dù ®Þnh cña hä. NÕu dù ¸n kh«ng thÓ tiÕp tôc triÓn khai ®­îc th× nªn sím xö lý rót giÊy phÐp ®Çu t­ ®Ó cã thÓ quy ho¹ch ®Êt dù ¸n vµo viÖc kh¸c hoÆc kªu gäi nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi kh¸c ®Çu t­ vµo dù ¸n. CÇn tÝnh ®Õn lîi Ých chÝnh ®¸ng cña nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi khi thanh lý, gi¶i thÓ c¸c dù ¸n ®Çu t­ n­íc ngoµi. NÕu dù ¸n cã thÓ tiÕp tôc triÓn khai nh÷ng chñ ®Çu t­ cã khã kh¨n t¹m thêi vÒ huy ®éng vèn hoÆc vÒ thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm th× cã thÓ xem xÐt cho gi·n, ho·n tiÕn ®é trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. CÇn tiÕp tôc xóc tiÕn víi chñ ®Çu t­ ®Ó nhËn biÕt ý ®å, n¨ng lùc thùc sù cña hä, tõ ®ã ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng, thêi gian khëi ®éng dù ¸n. §çi víi nh÷ng dù ¸n míi b¾t ®Çu triÓn khai thñ tôc hoÆc x©y dùng c¬ b¶n th× cÇn hç trî gi¶i quyÕt nhanh chãng c¸c thñ tôc hµnh chÝnh nh­: c«ng bè thµnh lËp doanh nghiÖp, thuª ®Êt, thÈm ®Þnh thiÕt kÕ x©y dùng,... ®Ó nhanh chãng ®­a nhµ m¸y vµo ho¹t ®éng. §èi víi dù ¸n ®ang ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nh­ng gÆp khã kh¨n vÒ tµi chÝnh, thÞ tr­êng,... cÇn xem xÐt cô thÓ ®Ó cã biÖn ph¸p gi¶i quyÕt phï hîp. Tr­íc hÕt cÇn xem xÐt ®iÒu chØnh ®Ó c¸c dù ¸n ®Çu t­ n­íc ngoµi nhanh chãng ®­îc h­ëng nh÷ng ­u ®·i, khuyÕn khÝch cña c¸c quy ®Þnh míi trong LuËt, NghÞ ®Þnh võa míi ban hµnh. Cho phÐp dù ¸n s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu gÆp khã kh¨n vÒ thÞ tr­êng quèc tÕ ®­îc t¨ng tû lÖ néi tiªu nÕu s¶n phÈm ®ã trong n­íc cã nhu cÇu mµ ta vÉn ph¶i nhËp khÈu. §èi víi doanh nghiÖp khã kh¨n vÒ tµi chÝnh cã thÓ xem xÐt viÖc cho hä vay tÝn dông ®Ó triÓn khai dù ¸n hoÆc thu hót thªm nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi míi cïng tham gia ®Ó sím triÓn khai dù ¸n. Thªm vµo ®ã còng cÇn ph¶i t¹o thuËn lîi cho viÖc chuyÓn nh­îng vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. KÕt luËn §Ó cã thÓ thu hót vµ sö dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi phôc vô cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam, vÊn ®Ò kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ quan t©m sè l­îng vèn ®Çu t­ thu hót ®­îc mµ quan träng h¬n lµ hµm l­îng c«ng nghÖ mµ nguån vèn ®ã cã thÓ ®em l¹i cho nÒn kinh tÕ. §¶ng vµ nhµ n­íc ta ®· ®Ò ra nh÷ng chñ tr­¬ng, ®Þnh h­êng vÒ ®Þa bµn, h×nh thøc, lÜnh vùc cÇn thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Nh­ng chiÕn l­îc vÒ ®èi t¸c ®Çu t­ träng ®iÓm cã c«ng nghÖ vµ kinh nghiÖm qu¶n lý tr×nh ®é cao míi cã thÓ ®­a n­íc ta thay ®æi chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ mét c¸ch nhanh chãng. Trong thêi gian võa qua, ®Æc biÖt kÓ tõ khi Mü chÝnh thøc tuyªn bè b×nh th­êng ho¸ quan hÖ gi÷a hai quèc gia vµ sau khi HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i song ph­¬ng ViÖt – Mü ®­îc phª chuÈn ngµy 4/12/2001, ®Çu t­ cña Mü t¹i ViÖt Nam ®· thu ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh, gãp phÇn quan träng vµo viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc. Tuy nhiªn, do nhiÒu nguyªn nh©n, trong ®ã kh«ng thÓ kh«ng kÓ ®Õn vÕt th­¬ng chiÕn tranh qu¸ lín ®Ó l¹i trong tiÒm thøc cña mçi quèc gia, ®· ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn kh¶ n¨ng hîp t¸c ®Çu t­ m¹nh mÏ h¬n gi÷a hai n­íc, ®· lµm cho tû träng thu hót cña nguån vèn nµy trong tæng nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam chØ ®¹t 2,75%. Con sè nµy, l¹i cµng khiªm tèn h¬n khi so s¸nh víi tæng nguån lùc ®Çu t­ ra n­íc ngoµi hµng n¨m cña Mü. MÆc dï cßn nhiÒu h¹n chÕ song vai trß quan träng cña nguån vèn nµy ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam lµ kh«ng thÓ phñ nhËn. V× vËy, lµm thÕ nµo ®Ó thu hót vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn nµy lµ mét nhiÖm vô cÊp b¸ch cña c¸c ngµnh ®Þa ph­¬ng, c¸c c¬ quan chøc n¨ng trong thêi gian tíi nhÊt lµ khi HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i song ph­¬ng ViÖt – Mü ®· ®­îc Quèc héi hai n­íc phª chuÈn ngµy 4/12/2001. Trong ph¹m vi kho¸ luËn, nµy em ®· ®i s©u nghiªn cøu b¶n chÊt cña vÊn ®Ò t×m ra nh÷ng ®Æc thï riªng cña ®Çu t­ trùc tiÕp cña Mü vµ ®Ò ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m t¨ng c­êng thu hót vµ sö dông hiÖu qu¶ ®Çu t­ trùc tiÕp cña Mü t¹i ViÖt Nam. Tuy r»ng ch­a ph¶i tÊt c¶ nh÷ng gi¶i ph¸p trªn ®Òu cã tÝnh kh¶ thi ngay tr­íc m¾t, song vÒ mÆt l©u dµi ®ã lµ nh÷ng biÖn ph¸p nhÊt thiÕt ph¶i thùc thi ®Ó cã thÓ thµnh c«ng trong viÖc thu hót vµ sö dông nguån ®Çu t­ trùc tiÕp cña Mü vµo ViÖt Nam. Tuy gÆp nhiÒu khã kh¨n lóc ban ®Çu song ®­îc sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c« gi¸o - Th¹c sÜ NguyÔn ThÞ Mai Khanh vµ c« gi¸o h­íng dÉn - TiÕn sÜ Vò ThÞ Kim Oanh em ®· hoµn thµnh bµi kho¸ luËn nµy. Thay cho lêi kÕt kho¸ luËn nµy, em xin göi lêi c¶m ¬n ch©n thµnh tíi c« gi¸o Vò ThÞ Kim Oanh cïng c¸c thÇy c« gi¸o khoa Kinh tÕ ngo¹i th­¬ng - Tr­êng §¹i häc Ngo¹i th­¬ng Hµ Néi. Tµi liÖu tham kh¶o T¹p chÝ kinh tÕ Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng, sè 4/2002. T¹p chÝ kinh tÕ Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng, sè 6 - 8/2002. T¹p chÝ Kinh tÕ vµ Ph¸t triÓn, sè 54/2001. Thêi b¸o Kinh tÕ Sµi Gßn, sè 10/2001. Nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ thÕ giíi, sè 4/2002. T¹p chÝ Th«ng tin Tµi chÝnh, sè 6/2002. DiÔn ®µn Kinh tÕ, sè 10/2002. T¹p chÝ Qu¶n lý Nhµ n­íc, sè 6/2002. T¹p chÝ Ch©u Mü ngµy nay, sè 6/2001. Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam, 2002. Tµi liÖu häp b¸o, Bé X©y dùng vÒ hîp t¸c liªn doanh víi n­íc ngoµi, th¸ng 12/2001. B¸o c¸o tr×nh Thñ t­íng ChÝnh phñ, ngµy 18/02/2002 cña Vô §Çu t­ n­íc ngoµi - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­. Tµi liÖu häp b¸o, ngµy 01/12/2002 cña Vô §Çu t­ n­íc ngoµi - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ B¶n tæng hîp vÒ FDI t¹i ViÖt Nam giai ®o¹n 1988 - 2002 cña Vô §Çu t­ n­íc ngoµi - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­. Tæng hîp vÒ ®Çu t­ cña Mü t¹i ViÖt Nam giai ®o¹n 1988 - 2002 cña Vô §Çu t­ n­íc ngoµi - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­. B¸o c¸o cña Phßng TM & CN Mü, n¨m 2001-2002 (b¶n dÞch) B¸o c¸o ®Çu t­ cña Ng©n hµng ThÕ giíi, n¨m 2000- 2001 (b¶n dÞch)