Nâng cao hiệu quả của công tác quản trị nhân lực của công ty Điện lực Hải Phòng

Lêi nãi ®Çu TÝnh chÊp thiÕt cña viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi: - Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng m«i tr­êng c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t, muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn, mçi doanh ph¶i vËn ®éng tÝch cùc ph¶i t×m tßi vµ ph¸t huy s¸ng kiÕn ®Ó gi¶m thiÓu chi phÝ h¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, ®ång thêi ®¸p øng yªu cÇu vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn cho ng­êi lao ®éng. - Trong c¸c doanh nghiÖp nh©n tè nh©n lùc lµ ®éng lùc quyÕt ®Þnh sù tån t¹i, ph¸t triÓn vµ h­ng thÞnh cña mét doanh nghiÖp rÊt lín. Do ®ã, viÖc nghiªn cøu ho¹t ®éng qu¶n trÞ ®Ó tõ ®ã cã nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m sö dông hîp lý nguån nh©n lùc lµ biÖn ph¸p h÷u hiÖu nh»m ®Èy m¹nh ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty §iÖn lùc H¶i Phßng trong thêi gian tíi. +> §èi t­îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu: - §Ò tµi tËp trung nghiªn cøu hiÖn t¹i qu¶n trÞ nh©n lùc t¹i C«ng ty ®Ó tõ ®ã ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p h­ò hiÖu nh»m hoµn thiÖn c¬ cÊu qu¶n trÞ doanh nghiÖp. - §Ò tµi tËp trung vµo c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc t¹i C«ng ty tõ khi thµnh lËp ®Õn nay. Chuyªn ®Ò nµy sÏ ®­a ra biÖn ph¸p cã tÝnh kh¶ thi ®Ó ®¹t ®­îc môc ®Ých ®Ò ra. +> Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu: - Sö dông ph­¬ng ph¸p kh¶o s¸t ®iÒu tra t×m hiÓu cô thÓ tiÕn hµnh kh¶o s¸t t×nh h×nh qu¶n trÞ nh©nlùc cña xÝ nghiÖp. Trùc tiÕp pháng vÊn nhiÒu ng­êi lao ®éng trong xÝ nghiÖp. KÕt hîp ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu s¸ch b¸o, t¹p chÝ chuyªn ngµnh, c¸c b¸o c¸o vÒ thùc tr¹ng qu¶n trÞ nh©n lùc cña xÝ nghiÖp tõ ®ã rót ra c¸c h­íng ®Ò xuÊt. - Ngoµi c¸c ph­¬ng ph¸p trªn chuyªn ®Ò cßn dïng ph­¬ng ph¸p ®èi chiÕu so s¸nh, hÖ thèng c¸c th«ng tin ®iÒu tra thùc tÕ. KÕt hîp c¸c ph­¬ng ph¸p, nghiªn cøu sÏ lµm t¨ng thªm tÝnh chÝnh x¸c. +> Dù kiÕn kÕt qu¶ ®¹t ®­îc - Chuyªn ®Ò sÏ thu thËp c¸c sè liÖu trong c«ng ty còng nh­ thùc tr¹ng vÒ qu¶n trÞ nh©n lùc t¹i C«ng ty vµ ph©n tÝch râ h¬n vÒ ho¹t ®éng nµy. Chuyªn ®Ò mong muèn sÏ gãp phÇn nµo ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc. Cuèi cïng, ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn, môc lôc th× chuyªn ®Ò ®­îc kÕt cÊu thµnh 3 ch­¬ng. Ch­¬ng I. C¬ së lý luËn chung vÒ qu¶n trÞ nh©n lùc Ch­¬ng II. Thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc t¹i C«ng ty §iÖn lùc H¶i Phßng Ch­¬ng III. Mét sè kiÕn nghÞ nh»m t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc ë c«ng ty §iÖn lùc H¶i Phßng. Ch­¬ng I C¬ së lý luËn chung vÒ qu¶n trÞ nh©n lùc I. Qu¶n trÞ nh©n lùc: 1. Kh¸i niÖm vµ thùc chÊt cña qu¶n trÞ nh©n lùc Cã nhiÒu kh¸i niÖm kh¸c nhau vÒ QTNL Tãm l¹i, hiÓu mét c¸ch chung nhÊt lµ QTNL cña mét tæ chøc lµ c«ng t¸c, qu¶n lý, sö dông vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cña tæ chøc ®ã. §©y lµ kh©u quan träng hµng ®Çu vµ kh«ng thÓ thiÕu trong c«ng t¸c QTNL. Nã gióp doanh nghiÖp, ho¹t ®éng s¶n xuÊt – kinh doanh ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ kinh doanh cao nhÊt cã thÓ. 2. §èi t­îng vµ néi dung nghiªn cøu cña QTNL 2.1. §èi t­îng §èi t­îng nghiªn cøu cña QTNL lµ tæng thÓ c¸c c«ng t¸c, ho¹t ®éng trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp ®Õn thÓ lùc vµ vÞ trÝ cña ng­êi lao ®éng nh»m ph¸t huy tèi ®a n¨ng suÊt cña ng­êi ®ã, còng nh­ sù kÕt hîp hµi hoµ nguån nh©n lùc trong doanh nghiÖp gióp doanh nghiÖp ®¹t ®­îc môc tiªu kinh doanh cña m×nh. 2.2. Néi dung §i cïng víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt vµ kinh tÕ, néi dung c«ng t¸c QTNL ngµy cµng trë lªn phong phó h¬n. Trong doanh nghiÖp ng­êi ta b¾t ®Çu thÊy xuÊt hiÖn ngµy cµng nhiÒu m« h×nh tæ chøc, kiÓm tra, kiÓm so¸t qu¶n trÞ nh©n lùc míi. Trong ®ã, lóc ®Çu c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc chØ tËp trung kiÓm tra, kiÓm so¸t viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô cña tõng c¸ nh©n vµ khuyÕn khÝch lîi Ých vËt chÊt cña hä. Nh­ng cµng vÒ sau, cµng më réng sang lÜnh vùc t©m lý t×nh c¶m sinh ho¹t vµ phong th¸i t×nh c¶m tõng ng­êi. VÒ c¬ b¶n, c«ng t¸c QTNL cã néi dung chÝnh sau: 2.2.1. Ho¹ch ®Þnh nguån nh©n lùc Lµ mét tiÕn tr×nh triÓn khai vµ thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch, ch­¬ng tr×nh nh»m ®¶m b¶o r»ng tæ chøc sÏ cã ®óng sè l­îng, chÊt l­îng lao ®éng ®­îc bè trÝ ®óng lóc, ®óng n¬i vµ ®óng chç. Quy tr×nh ho¹ch ®Þnh nguån nh©n lùc gåm 4 b­íc sau: B­íc 1. Dù b¸o nhu cÇu nguån nh©n lùc B­íc 2. §Ò ra chÝnh s¸ch cô thÓ vÒ nguån lùc B­íc 3. Sau khi cã kÕ ho¹ch cô thÓ nhµ qu¶n trÞ sÏ phèi hép víi c¸c bé phËn liªn quan ®Ó thùc hiÖn vµ kÕ ho¹ch nh©n sù B­íc 4. KiÓm tra ®¸nh gi¸ 2.2.2. TuyÓn dông nh©n viªn: * Nguån tuyÓn dông bao gåm hai nguån lµ nguån néi bé vµ nguån bªn ngoµi. * Qu¸ tr×nh tuyÓn dông gåm 6 b­íc B­íc 1: ChuÈn bÞ tæ chøc tuyÓn dông B­íc 2: Th«ng b¸o tuyÓn dông B­íc 3: Thu nhËp, nghiªn cøu vµ xÐt duyÖt hå s¬ xin viÖc cña c¸c øng viªn. B­íc 4: KiÓm tra s¸t h¹ch trùc tiÕp øng viªn B­íc 5: QuyÕt ®Þnh tuyÓn dông B­íc 6: Thö th¸ch nh©n viªn muèn ®­îc tuyÓn dông Nh­ vËy, viÖc tuyÓn dông lao ®éng, cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh tíi sù thµnh c«ng, hay thÊt b¹i cña c«ng t¸c QTNL. Nã gióp cho C«ng ty cã ®­îc mét c¬ cÊu lao ®éng hîp lý, ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ tèi ®a trong s¶n xuÊt – kinh doanh. 2.2.3. Hoµn thiÖn c«ng t¸c ph©n c«ng vµ hîp t¸c lao ®éng: - Ph©n c«ng lao ®éng trong C«ng ty lµ chia nhá nh÷ng ho¹t ®éng trong tæng thÓ c¸c ho¹t ®éng cña C«ng ty thµnh nh÷ng nhiÖm vô lao ®éng cô thÓ g¾n víi tõng ng­êi lao ®éng. Nh­ng yÕu tè quyÕt ®Þnh cña c«ng t¸c nµy lµ ph¶i ph©n c«ng sao cho c«ng viÖc ph¶i phï hîp víi nghÒ nghiÖp tr×nh ®é, tay nghÒ, së thÝch, phÈm chÊt cña tõng ng­êi lao ®éng lµm ®­îc ®iÒu nµy, nh»m môc ®Ých t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, t¨ng lßng say mª, yªu nghÒ, yªu c«ng ty cña ng­êi lao ®éng. T¹o cho ng­êi lao ®éng nhanh chãng n¾m b¾t c¸c kü n¨ng thùc hiÖn c«ng viÖc trong qu¸ tr×nh chuyªn m«n ho¸ c«ng viÖc. Cã c¸c h×nh thøc ph©n c«ng c«ng viÖc chñ yÕu sau: * Ph©n c«ng theo chøc n¨ng * Ph©n c«ngv theo c«ng nghÖ * Ph©n c«ng theo møc ®é phøc t¹p cña c«ng viÖc. - Cßn hîp t¸c lao ®éng lµ qu¸ tr×nh liªn kÕt hay phèi hîp c¸c ho¹t ®éng cña tõng c¸ nh©n ng­êi lao ®éng còng nh­ c¸c bé phËn cña c«ng ty nh»m hoµn thµnh môc tiªu kinh doanh vµ ®¹t hiÖu qña kinh tÕ cao nhÊt. 2.2.4. §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc Ho¹t ®éng ®µo t¹o lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty trong m«i tr­êng c¹nh tranh hiÖn nay. Nhê cã ®µo t¹o, n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n mµ n¨ng suÊt lao ®éng ®­îc c¶i thiÑn, gi¶m bít tai n¹n lao ®éng, gi¶m bít c«ng viÖc cña ng­êi qu¶n lý. Gåm cã: §µo t¹o t¹i chç, ®µo t¹o häc nghÒ, ®µo t¹o dông cô m« pháng. - §µo t¹o: lµ qu¸ tr×nh häc tËp lµm cho ng­êi lao ®éng cã thÓ thùc hiÖn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ h¬n trong c«ng t¸c cña m×nh. - Gi¸o dôc: lµ qu¸ tr×nh häc tËp ®Ó chuÈn bÞ cho ng­êi lao ®éng cã thÓ chuyÓn sang mét c«ng viÖc míi trong mét thêi gian thÝch hîp. - Ph¸t triÓn: lµ qu¸ tr×nh båi d­ìng nh÷ng kiÕn thøc míi ®Ó ®¸p øng ®­îc nhu cÇu ngµy cµng cao cña sù tiÕn bé vÒ khoa häc kü thuËt. 2.2.5. C¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lao ®éng vµ x©y dùng chÕ ®é lµm viÖc nghØ ng¬i hîp lý. §iÒu kiÖn lao ®éng lu«n lµ nh÷ng yÕu tè quan träng mµ c«ng ty cÇn quan t©m ®Õn. Nã cã t¸c ®éng m¹nh ®Õn ng­êi lao ®éng bëi ®iÒu kiÖn lao ®éng lµ tæng hîp c¸c nh©n tè cña m«i tr­êng s¶n xuÊt –kinh doanh cã ¶nh h­ëng søc khoÎ vµ kh¶ n¨ng lµm viÖc cña ng­êi lao ®éng. 2.2.6. T¹o ®éng lùc trong lao ®éng §©y lµ yªu cÇu ®Æt ra ®èi víi nhµ qu¶n trÞ. HiÖu qu¶ cña viÖc sö dông nguån lao ®éng ®· ®­îc tuyÓn chän phô thuéc vµo c«ng t¸c ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng trong qu¸ tr×nh lao ®éng, s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. T¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng tèt sÏ gióp cho ng­êi lao ®éng hoµn thµnh mét c¸ch xuÊt s¾c c«ng viÖc vµ chÊt l­îng c«ng viÖc ®­îc giao. Nã ®­îc thÓ hiÖn ë viÖc khuyÕn khÝch lîi Ých vËt chÊt cho c¸n bé c«ng nh©n viªn – lao ®éng. V× lîi Ých vËt chÊt lµ ®éng lùc kÝch thÝch kh¶ n¨ng lao ®éng vµ n¨ng suÊt cña ng­êi lao ®éng, ph¸t huy s¸ng kiÕn, c¶i tiÕn kü thuËt, ph¸t minh, s¸ng chÕ n©ng cao ®­îc c¸c biÖn ph¸p c¶i tiÕn vµ tiÕt kiÖm trong kinh doanh. II. Môc tiªu vµ nh÷ng ph­¬ng ph¸p cña QTNL 1. Môc tiªu 1.1. Môc tiªu x· héi - TÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp ®­îc sinh ra vµ ho¹t ®éng v× lîi Ých cña x· héi. Tr¸ch nhiÖm cña c¸c doanh nghiÖp lµ t¹o ra c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng vµ qu¶n lý, khuyÕn khÝch hä cèng hiÕn søc lùc cña m×nh cho sù phån vinh cña x· héi còng nh­ cña chÝnh hä. 1.2. Môc tiªu cña tæ chøc QTNL lµ nghiªn cøu, ¸p dông, c¸c biÖn ph¸p qu¶n trÞ lao ®éng cã hiÖu qu¶ trong c¸c tæ chøc doanh nghiÖp. QTNL kh«ng ph¶i lµ cøu c¸nh, nã chØ lµ ph­¬ng tiÖn ®Ó gióp doanh nghiÖp ®¹t ®­îc môc tiªu s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. 1.3. Môc tiªu cña c¸ nh©n Nhµ qu¶n trÞ gióp nh©n viªn cña m×nh ®¹t ®­îc môc tiªu c¸ nh©n cña hä. NÕu nhµ qu¶n trÞ l·ng quªn môc tiªu c¸ nh©n cña nh©n viªn còng nh­ môc tiªu cña chÝnh m×nh th× n¨ng suÊt lao ®éng sÏ gi¶m c«ng viÖc kh«ng ®­îc hoµn thµnh nh­ mong ®îi vµ cã thÓ dÉn tíi sù ph¸ s¶n cña c«ng ty. 2. Nh÷ng ph­¬ng ph¸p qu¶n trÞ nh©n lùc 2.1. Ph­¬ng ph¸p kinh tÕ C«ng cô kinh tÕ ®­îc sö dông mét c¸ch réng r·i ®Æc biÖt víi c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng. Ng­êi ta cã thÓ cñng cè ®éi ngò lao ®éng, n©ng cao hiÖu qu¶ lao ®éng b»ng c¸ch t¨ng quyÒn lîi cho hä. Còng cã thÓ, thu hót lao ®éng cã tr×nh ®é, tay nghÒ cao b»ng h×nh thøc ®em ®Õn cho hä c«ng viÖc æn ®Þnh, tr¶ l­¬ng vµ th­ëng thÝch hîp cho ng­êi lao ®éng ng­êi ta còng cã thÓ cñng cè vÒ mÆt tæ chøc b»ng viÖc ®Çu t­ vµo ®iÒu kiÖn vËt chÊt ho¹t ®éng cña tæ chøc. 2.2. Ph­¬ng ph¸p hµnh chÝnh §ã lµ sö dông nguyªn t¾c gi÷a cÊp d­íi, gi÷a nhµ qu¶n trÞ vµ ng­êi qu¶n lý ®Ó thùc hiÖn c¸c néi dung qu¶n trÞ. Nhµ qu¶n trÞ cã thÓ dung mÖnh lÖnh hiÖn nay c¸c biÖn ph¸p c¸ch chøc, gi¸ng chøc ®Ó g©y ¸p lùc buéc ng­êi nµo ®ã chuyÓn vÞ trÝ c«ng t¸c hoÆc th«i lµm mét phËn sù nµo ®ã. Sö dông ph­¬ng ph¸p nµy cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng gióp cho c«ng t¸c qu¶n trÞ ®­îc thùc hiÖn hiÖu qu¶ trong thêi gian nhÊt ®Þnh. 2.3. Ph­¬ng ph¸p t©m lý §©y lµ ph­¬ng ph¸p nh×n chung rÊt hiÖu qu¶ cã t¸c dông rÊt l©u dµi trong qu¸ tr×nh qu¶n trÞ nh©n lùc. §ã lµ ph­¬ng ph¸p mµ ng­êi ta dïng uy tÝn, triÕt lý hay lµm g­¬ng vµ dùa trªn c¬ së ph¸p luËt vµ ®iÒu lÖ hiÖn hµnh cña nhµ n­íc, c«ng ty. VÒ b¶n chÊt, ph­¬ng ph¸p nµy võa dùa trªn khung lµ ph­¬ng ph¸p hµnh chÝnh vµ ph¸t triÓn thiªm vÒ ph­¬ng ph¸p kinh tÕ võa ®¶m b¶o lîi Ých cña c«ng ty l¹i võa æn ®Þnh ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cña ng­êi lao ®éng. Tãm l¹i, ®Ó c«ng t¸c QTNL cã hiÖu qu¶ tõ ®ã, thóc ®Èy ®­îc s¶n xuÊt – kinh doanh ph¸t triÓn th× biÕt ¸p dông ®ång bé c¸c ph­¬ng ph¸p nh­ng nhµ qu¶n trÞ ph¶i kÕt hîp linh ho¹t, mÒn dÎo, kh«n ngoan th× c«ng t¸c QTNL míi cã hiÖu qña, t¹o ra sù say mª lao ®éng vµ cèng hiÕn cña c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ ng­êi lao ®éng. III. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña QTNL vµ sù cÇn thiÕt ph¶i t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc ë c¸c doanh nghiÖp n­íc ta hiÖn nay. 1. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn - Giai ®o¹n s¬ khai cña QTNL b¾t ®Çu tõ thêi kú trung cæ khi lao ®éng cßn ë h×nh thøc tù nhiªn. Sau khi x· héi tiÕn thªm mét b­íc n÷a, nh÷ng ng­êi lao ®éng thñ c«ng ®· biÕt tËp hîp nhau l¹i thµnh ph­¬ng héi. Tù tæ chøc lao ®éng trong nhãm - ®øng ®Çu thî c¶ hay tæ tr­ëng. - §Õn giai ®o¹n c«ng tr­êng thñ c«ng th× ng­êi ta ®· biÕt kÕt hîp c¸c x­ëng thñ c«ng ®éc lËp vµ ®­a ph©n c«ng lao ®éng trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt – kinh doanh vµ quan hÖ lao ®éng ®· trë thµnh quan hÖ bãc lét gi÷a ng­êi thèng trÞ vµ ng­êi bÞ thèng trÞ. V× ng­êi thèng trÞ cã t­ liÖu lao ®éng vµ nguyªn liÖu ®Çu vµo, hä thuª m­ín lao ®éng vµ tr¶ tiÒn c«ng rÎ m¹t cho ng­êi lao ®éng. Cuéc c¸ch m¹ng khoa häc lÇn thø nhÊt ®· lµm thay ®æi s©u s¾c vÒ chÊt vÒ thÓ hiÖn ë h×nh thøc x· héi ho¸ lao ®éng. Nh÷ng ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ theo kiÓu c«ng nghiÖp, h×nh thµnh qu¶n trÞ nh©n lùc theo kiÓu truyÒn thèng. §ã lµ, t¸ch lao ®éng s¶n xuÊt vµ lao ®éng qu¶n trÞ riªng rÏ, vµ dùa trªn nguyªn t¾c ph©n c«ng lao ®éng tèi ®a vµ chuyªn m«n ho¸ c«ng nh©n, c«ng x­ëng. C¸c nhµ qu¶n trÞ còng kh«ng ngõng t×m kiÕm c¸c ph¸t hiÖn míi, c¸c ph­¬ng ph¸p míi ®Ó qu¶n trÞ lao ®éng ngµy mét tèt h¬n. Sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña c«ng nghÖp cuèi thÕ kû 19 ®Çu thÕ kû 20 theo h­íng tËp chung ho¸ s¶n xuÊt. §éc quyÒn ho¸ t­ b¶n ë c¸c n­íc lín trªn thÕ giíi ®· lµm cho c«ng t¸c qu¶n trÞ theo kinh nghiÖm vµ qu¶n trÞ trùc tiÕp theo ph©n x­ëng nhá hÑp trë lªn khã kh¨n. RÊt nhiÒu nghiªn cøu vÒ c¸c tr­êng ph¸i qu¶n trÞ ra ®êi, tiªu biÓu nh­ tr­êng ph¸i lý luËn TayLor Gilbyet, Emorxon vµ nã ®Þnh h­íng l·nh ®¹o cho c¸c doanh nghiÑp lóc bÊy giê. N¨m 1930 – 1940 vai trß cña qu¶n trÞ trong ®iÒu chØnh kinh tÕ. Ph­¬ng ph¸p chñ yÕu s¶n xuÊt lµ theo d©y chuyÒn. Do ®ã, c«ng nh©n lµ yÕu tè quan träng do ®ã, c«ng t¸c tuyÓn chän, ®µo t¹o vµ n©ng cao tay nghÒ nh©n viªn lµ yÕu tè quan träng. Do ®ã, më ra mét kû nguyªn míi trong qu¶n trÞ ®ã lµ “ quan hÖ con ng­êi”. Nh÷ng n¨m 1950 – 1960 cã mét sù ®æi míi trong c«ng t¸c qu¶n trÞ. §ã lµ sù tham gia tÝch cùc bµn b¹c quyÕt ®Þnh cã ®ãng gãp vµ ý kiÕn cña ng­êi lao ®éng víi bé m¸y qu¶n trÞ vµ lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng rÊt nhiÒu tõ khi bé m¸y qu¶n trÞ chó ý ®Õn ng­êi lao ®éng. Nh÷ng n¨m 1960 – 1970 ®· ch÷ ®äng ®Õn ph¸t triÓn chiÕn l­îc “ nguån tiÒm n¨ng cña con ng­êi”. Nh÷ng h×nh thøc nh­ hîp t¸c lao ®éng, hÖ thèng khuyÕn khÝch vËt chÊt, tæ chøc thêi gian lµm viÖc hîp lý. XuÊt hiÖn h×nh thøc “hîp ®ång tËp thÓ”, “ Héi ®ång xÝ nghiÖp” vµ “ Uû ban nhµ m¸y” ®· dÇn ®Õn nh÷ng tho¶ thuËn thèng nhÊt ho¹t ®éng gi÷a c«ng nh©n, c«ng ®oµn, l·nh ®¹o nhµ m¸y. ThÕ giíi ngµy nay lµ thÕ giíi cña sù bïng næ th«ng tin vµ tr×nh ®é giao dôc, häc vÊn cña nh©n viªn kh«ng ngõng n©ng cao. Ng­êi ta ®ang t×m c¸ch gi¶i phãng con ng­êi khái sù lao ®éng mÖt nhäc, ch©n tay. Do vËy, c¸c nhµ qu¶n trÞ t¨ng c­êng chó ý ®Õn tiÒm n¨ng vÒ th©n thÓ, t©m lý, trÝ tuÖ, kÝch thÝch kh¶ n¨ng s¸ng t¹o, kh¶ n¨ng tæ chøc cña ng­êi lao ®éng. 2. Mét sè häc thuyÕt vÒ QTNL Mét sè häc thuyÕt cã quan niÖm vµ nh×n nhËn, ®¸nh gi¸ vÒ ng­êi lao ®éng lµ kh¸c nhau. Vµ th«ng qua sù kh¸c nhau nµy c¸c nhµ qu¶n trÞ x©y dùng lªn nh÷ng biÖn ph¸p kh¸c nhau trong ho¹t ®éng l·nh ®¹o ng­êi lao ®éng. 2.1. Häc thuyÕt * Quan niÖm - Nh×n chung nh÷ng ng­êi b×nh th­êng b¶n chÊt lµ l­êi biÕng kh«ng thÝch lµm viÖc, hä trèn tr¸nh lµm viÖc nÕu cã thÓ ®­îc. - Con ng­êi chØ lµm viÖc khi bÞ b¾t buéc vµ chÞu sù kiÓm tra vµ chØ huy chÆt chÏ trong c«ng viÖc vµ con ng­êi rÊt sù tr¸ch nhiÖm Tõ quan niÖm trªn, c¸c nhµ nghiªn cøu ®· cho ra ®êi hÖ thèng qu¶n trÞ nh©n lùc theo thuyÕt nh­ sau: - §ã lµ ph©n chia c«ng viÖc ra c¸c thao t¸c, ®éng t¸c, ®¬n gi¶n lËp ®i lÆp l¹i mét c¸ch ®¬n gi¶n. Vµ tiÕn hµnh kiÓm tra, ®«n ®èc vµ gi¸m s¸t chÆt chÏ ng­êi lao ®éng. - ¸p dông hÖ thèng quy t¾c chÆt chÏ râ dµng vµ chÕ ®é khen th­ëng, kû luËt nghiªm kh¾c. Häc thuyÕt nµy ®­a ra mét hÖ thèng lµ hµ kh¾c, ng­êi lao ®éng bÞ vÝ nh­ mét chiÕc m¸y t¹o ra sù nhµm ch¸n, lo sî, c¨ng th¼ng c¶ vÒ thÓ lùc vµ tinh thÇn cho ng­êi c«ng nh©n. Do ®ã hiÖu qu¶ vµ n¨ng suÊt s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng thÓ ®­îc l©u dµi 2.2. Häc thuyÕt Y * Quan niÖm - Con ng­êi lµ kh¶ n¨ng vµ yªu thÝch lµm viÖc vµ ë bÊt cø c­¬ng vÞ nµo ®Òu cã tinh thÇn lµm viÖc, cã ý thøc hoµn thµnh tèt c«ng viÖc. - Con ng­êi muèn thÊy m×nh ®­îc t«n träng, chia sÎ tr¸ch nhiÖm vµ ®­îc kh¼ng ®Þnh m×nh * HÖ thèng qu¶n lý häc thuyÕt Y - V× nh©n viªn tù gi¸c vµ tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao ®èi víi c«ng viÖc nªn nhµ qu¶n trÞ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi vµ ®Ó ng­êi lao ®éng tù kiÓm tra hÕt c«ng viÖc cña m×nh - Tin t­ëng vµo chñ ch­¬ng l«i cuèn hä vµo c«ng viÖc qu¶n lý - Cã quan hÖ hiÓu biÕt vµ th«ng c¶m lÉn nhau gi÷a nhµ qu¶n trÞ vµ nh©n viªn - Nhµ qu¶n trÞ quan t©m ®Õn lîi Ých cña ng­êi lao ®éng 2.3. Häc thuyÕt Z * Quan niÖm cña c¸c xÝ nghiÖp NhËt B¶n vµ mét sè nhµ qu¶n trÞ hiÖn ®¹i. - Ng­êi lao ®éng sung s­íng ®­îc lµ ch×a kho¸ dÉn tíi n¨ng xuÊt lao ®éng cao. Sù tin t­ëng tuyÖt ®èi sù tÕ nhÞ trong c­ sö vµ phèi hîp chÆt chÏ lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh tíi qu¶n trÞ nh©n sù. * HÖ thèng qu¶n lý theo häc thuyÕt Z - Nhµ qu¶n trÞ t¹o ra m«i tr­êng lao ®éng cho nh©n viªn nh­ ®ang ë trong gia ®×nh m×nh. Nhµ qu¶n trÞ lµ nh©n viªn th­¬ng yªu lo l¾ng lÉn nhau vµ t¹o ra sù g¾n bã suèt ®êi cña ng­êi lao ®éng víi n¬i lµm viÖc cña m×nh b»ng chÕ ®é tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng theo th©m niªn lµm viÖc. §ång thêi, ph©n chia hÕt hiÖu qu¶ cña lao ®éng c«ng b»ng. ThÝch ®¸ng vµ giao cho nã c«ng viÖc phï hîp kh¶ n¨ng cña hä. Häc thuyÕt nµy t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn tinh thÇnlµm viÖc vµ lßng chung thµnh cña ng­êi lao ®éng ®Õn C«ng ty. T¹o cho hä sù phÊn ®Êu ®ãng gãp hÕt søc m×nh mét c¸ch h¨ng say kh«ng mÖt mái. Tãm l¹i häc thuyÕt X vµ häc thuyÕt Y cã quan hÖn ng­îc nhau. Nh­ng khi tr×nh ®é ng­êi lao ®éngngµy cµng cao vµ quyÒn lao ®éng ngµy cµng ®­îc chó ý ®Õn th× häc thuyÕt Y vµ häc thuyÕt Z ngµy cµng ®­îc ¸p dông réng r·i vµ mang l¹i hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cao v¸ l©u dµi h¬n nh­ng còng vÉn cßn nhiÒu doanh nghiÖp sö dông häc thuyÕt X vµ kh«ng thÓ phñ nhËn lîi Ých cña häc thuyÕt nµy ngay c¶ ë thêi kú hiÖn t¹i. 3. Sù cÇn thiÕt ph¶i t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc ë c¸c doanh nghiÖp n­íc ta hiÖn nay. Qu¶n trÞ nh©n lùc lµ mét bé phËn kh«ng thÓ thiÕu cña qu¶n trÞ s¶n xuÊt kinh doanh, nã nh»m cñng cè vµ duy tr× ®Çy ®ñ sè l­îng vµ chÊt l­îng ng­êi lµm viÖc cho tæ chøc ®Ó ®¹t môc tiªu ®Æt ra, t×m kiÕm vµ ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc, nh÷ng ph­¬ng ph¸p tèt nhÊt ®Ó con ng­êi cã thÓ ®ãng gãp nhiÒu søc lùc cho c¸c môc tiªu cña tæ chøc. §ång thêi còng tao c¬ héi cho ng­êi lao ®éng ph¸t triÓn hÕt kh¶ n¨ng cña m×nh. Qu¶n trÞ nh©n lùc lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n thµnh c«ng hay thÊt b¹i nhÊt trong c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Nã bao gåm tæng thÓ mèi quan hÖ nh»m h­íng t¸c ®éng vµo chu kú t¸i s¶n xuÊt. VÞ trÝ trung t©m cña chu kú t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng nµy lµ kh©u tiªu dïng søc lao ®éng v× ®©y lµ kh©u kÕt nèi c¸c yÕu tè vËt chÊt (c«ng cô) nguyªn, nhiªn vËt liÖu...) víi c¸c tiªu hao con ng­êi (n¨ng l­îng, søc khoÎ, trÝ tuÖ). Ngay nay c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ chÞu t¸c ®éng cña m«i tr­êng ®Çy c¹nh tranh vµ th¸ch ®è, ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn kh«ng cã con ®­êng nµo kh¸c lµ ph¶i qu¶n trÞ tµi nguyªn nh©n lùc cã hiÖu qña. Mµ nh©n lùc lµ tµi s¶n quý gi¸ nhÊt trong doanh nghiÖp v× vËy c¸c doanh nghiÖp ph¶i lo gi÷ g×n duy tr× vµ ph¸t triÓn nh©n lùc. IV. C¸c ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ thµnh tÝch HÇu hÕt c¸c tæ chøc t­ nh©n hoÆc Nhµ n­íc ®Òu cã qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ c«ng viÖc, viÖc ®¸nh gi¸ ®­îc dïng ®Ó ®­a vµo c¸c quyÕt ®Þnh vÒ viÖc: + KhuyÕn m¹i + Thuyªn chuyÓn + KÕt thóc + Nhu cÇu ph¸t triÓn ®µo t¹o + T¨ng tiÒn th­ëng vµ c¸c kho¶n khuyÕn khÝch 1. Kh¸i niÖm ®¸nh gi¸ thµnh tÝch §¸nh gi¸ thµnh tÝch lµ c«ng viÖc lµ hÖ thèng chÝnh thøc duyÖt sÐt ®¸nh gi¸ sù hoµn thµnh c«ng viÖc cña mçi ng­êi lao ®éng theo ®Þnh kú. Tõ kh¸i niÖm trªn ta thÊy ®¸nh gi¸ thµnh tÝch lµ mét tiÕn tr×nh cã “bµi b¶n” vµ cã tÝnh hÖ thèng. HÖ thèng ®¸nh gi¸ nµy ®­îc thùc hiÖn theo ®Þnh kú tuú theo tÝnh chÊt cña c«ng viÖc, tuú theo møc ®é kinh doanh vµ quy m« cña tæ chøc cña doanh nghiÖp. ViÖc ®¸nh gi¸ thµnh tÝch cßn phô thuéc vµo ®èi t­îng lao ®éng. Tøc lµ tuú ®èi t­îng lao ®éng ®Ó t×m ra ph­¬ng ph¸p thÝch hîp ®èi víi lao ®éng s¶n xuÊt lµm viÖc theo møc lao ®éng cã thÓ ®¸nh gi¸ ®¬n gi¶n b»ng c¸ch c¨n cø vµo % thùc hiÖn møc lao ®éng s¶n phÈm... cßn ®èi víi lao ®éng lµm viÖc hµnh chÝnh, lµm c«ng viÖc trÝ ãc th× viÖc ®¸nh gi¸ phøc t¹p h¬n vµ khã ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c h¬n rÊt nhiÒu. 2. Mét sè chØ tiªu ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn c«ng viÖc: Víi c«ng nh©n s¶n xuÊt - KiÕn thøc vÒ nghÒ nghiÖp - Kh¶ n¨ng trÝ tuÖ: Th«ng minh trÝ tuÖ, ®Çu ãc ph©n tÝch, ph­¬ng ph¸p lµm viÖc - C¸c kh¶ n¨g kh¸c: ý chÝ, sù chÝn ch¾n, kh¶ n¨ng hoµ hîp víi ng­êi kh¸c - N¨ng suÊt lao ®éng so víi ®Þnh møc (cã c¨n cø khoa häc) ®· ®­îc ®Ò ra tõng chØ tiªu trªn cã thÓ ph©n theo tõng thang bËc ®¸nh gi¸ kh¸c nhau nh­: Giái, kh¸, trung b×nh, kÐm, ®¹t hay kh«ng ®¹t. * Ph­¬ng ph¸p xÕp h¹ng: - XÕp h¹ng lu©n phiªn: §©y lµ c¸ch s¾p xÕp nh©n viªn tõ giái nhÊt ®Õn kÐm nhÊt theo mét sè ®iÓm chÝnh nh­ sè tiªu chuÈn nh­ sè l­îng c«ng viÖc, chÊt l­îng c«ng viÖc, th¸i ®é lµm viÖc ®Ó thÊy nh©n viªn nµo lao ®éng tèt h¬n. Th¶o luËn viÖc ®¸nh gi¸ víi nh©n viªn §¸nh gi¸ møc ®é hoµn thµnh Xem xÐt c«ng viÖc ®­îc thùc hiÖn Ên ®Þnh kú väng c«ng viÖc (P ph©n tÝch c«ng viÖc X¸c ®Þnh môc tiªu ®¸nh gi¸ c«ng viÖc * TiÕn tr×nh ®¸nh gi¸ thµnh tÝch c«ng viÖc ViÖc ®¸nh gi¸ thµnh tÝch th­êng ®­îc tæ chøc cho ®Þnh kú, th­êng lµ 6 th¸ng mét lÇn hay vµo cuèi n¨m. riªng ®èi víi nh©n viªn tËp sù th× viÖc ®¸nh gi¸ ®­îc tiÕn hµnh ngay tr­íc khi thêi giantËp sù kÕt thóc, viÖc ®¸nh gi¸ nh©n viªn míi th­êng ®­îc tiÕn hµnh nhiÒu lÇn trong n¨m ®Çu tiªn 3. Môc ®Ých ®¸nh gi¸ thµnh tÝch cña ng­êi lao ®éng + §¸nh gi¸ thµnh tÝch ®Ò ®Ò b¹t - Danh môc ®Ò b¹c Khen th­êng kÞp thêi KhuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng Cñng cè lßng trung thµnh vµ lßng tin cña ng­êi lao ®éng Duy tr× ph¸t triÓn nguån nh©n lùc hiÖn cã vµ thu hót “chÊt x¸m” tõ m«i tr­êng bªn ngoµi + §¸nh gÝa ®Ó thuyªn chuyÓn Nh»m môc ®Ých tr¸nh d­ thõa vµ khuyÕt thiÕu lao ®éng B¶o vÖ søc khoÎ an toµn cho ng­êi lao ®éng V. Mét sè kinh nghiÖm trong c«ng t¸c QTNL ë c¸c doanh nghiÖp n­íc ta vµ n­íc ngoµi. Trong mét thËp kû trë l¹i ®©y, nhËt b¶n lµ mét quèc gia cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn thÇn kúmÆc dï ®©y lµ mét ®Êt n­íc ®­îc xÕp vµo diÖn khan hiÕm tµi nguyªn trªn thÕ giíi. §iÒu ®ã ®Æt ra c©u hái cho rÊt nhiÒu c¸c doanh nghiÖp trªn thÕ giíi. NhiÒu nhµ kinh tÕ thÕ giíi ®· tËp trung vµo vÊn ®Ò nµy ®· ®­a ra kÕt luËn: Sù thµnh c«ng cña nÒn kinh tÕ NhËt B¶n chñ yÕu dùa vµo sù kÕt hîp khÐo lÐo gi÷a s¾c th¸i v¨n ho¸ d©n téc vµo c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc trong doanh nghiÖp ®Ó t¹o nªn mét mèi quan hÖ ®Æc thï trong c¸c doanh nghiÖp cña NhËt B¶n. §Ó hiÓu râ h¬n vÊn ®Ò nµy chóng ta ®i s©u vµo nghiªn cøu mét sè kinh nghiÖm ®Æc tr­ng trong c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc ë NhËt B¶n 1. VÒ tuyÓn chän nh©n sù §Ó phôc vô cho viÖc tuyÓn ng­êi ®­îc chÝnh x¸c, c¸c c«ng ty th­êng dùa vµo mét sè ph­¬ng ch©m c¬ b¶n sau: * ChØ tuyÓn vµo ®éi ngò c«ng ty nh÷ng ng­êi cã ®Çu ãc linh ho¹t nh¹y bÐn vµ linh ho¹t * Ph¶i biÕt lµm viÖc (am hiÓu c«ng viÖc), cã tinh thÇn céng t¸c víi ®ång ®éi * Ph¶i c¨n cø trªn nhu cÇu nh©n sù phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh c«ng ty lu«n ­u tiªn nh÷ng ng­êi lµm t¹i xÝ nghiÖp vÖ tinh vµ nh÷ng sinh viªnmíi tèt nghiÖp phï hîp chuyªn ngµnh tù chän. 2. §µo t¹o vµ huÊn luyÖn nghÒ nghiÖp Trong c¸c c«ng ty nhËt b¶n, tÊt c¶ c¸c nh©n viªn míi ®­îc tuyÓn dông ®Òu ph¶i tr¶i qua qu¸ tr×nh ®µo t¹o cña c«ng ty ®ã lµ hai giai ®o¹n sau: + Giai ®o¹n ®µo t¹o tæng qu¸t: Thêi gian kÐo dµi tõ 4 ®Õn 6 th¸ng + Giai ®o¹n chuyªn m«n: kÐo dµi trong suèt thêi gian lµm viÖc + Ph¸t huy nh©n tè con ng­êi trong c«ng ty - ChÕ ®é thu dông suèt ®êi - ChÕ ®é tr¶ l­¬ng, th¨ng chøc theo th©m niªn c«ng t¸c + Sù ®iÒu chØnh gi÷a nh©n viªn vµ «ng chñ trong qu¸ tr×nh ph©n phèi lîi nhuËn cña c«ng ty. - C¸ch ®èi sö gi÷a c«ng nh©n vµ «ng chñ nh­ nh÷ng ng­êi th©n trong gia ®×nh - Ho¹t ®éng cña nhãm kh«ng chÝnh thøc cña c«ng ty ChÕ ®é lµm viÖc theo thêi gian linh ho¹t t¹i nhµ Ch­¬ng II Thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc t¹i c«ng ty ®iÖn lùc h¶i phßng I. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty C«ng ty ®iÖn lùc H¶i Phßng lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc thuéc Tæng c«ng ty ®iÖn lùc ViÖt Nam, mét trong c«ng ty ®éc lín cña n­íc ta. Trô së chÝnh cña C«ng ty ®iÖn lùc H¶i Phßng 54 Minh Khai – QuËn Hång Bµng Thµnh phè H¶i phßng §iÖn tho¹i: 031. 745463 FAX 031. 745405 - Ngµy 24/4/1999 theo v¨n b¶n sè 112 EVN /H§QT – TCKT cña tæng C«ng ty §iÖn Lùc ViÖt Nam ®«i tªn së ®iÖn lùc H¶i Phßng thµnh c«ng ty §iÖn lùc H¶i Phßng, c«ng ty thùc hiÖn chÕ ®é h¹ch to¸n ®éc lËp. C«ng ty cã nhiÖm vô chÝnh lµ kinh doanh (b¸n) ®iÖn, ngoµi ra cßn m¾c míi söa ch÷a l­íi ®iÖn hiÖn cã. Thµnh c«ng lín nhÊt cña c«ng ty lµ n¨m 2001 c«ng ty ®iÖn lùc H¶i Phßnglµ ®¬n vÞ suÊt s¾c nhÊt trong c¶ n­íc ®­a tû lÖ tæn thÊt ®iÖn n¨ng xuèng rÊt thÊp, chØ cßn 6,43% c«ng ty ®ang thùc hiÖn dù ¸n A§B víi tæng vèn ®Çu t­ 29,4 (triÖu USD) vµ 2n¨m liÒn c«ng ty kinh doanh lu«n cã l·i vµ ®¹t ®­îc nhiÒu b»ng khen cña thµnh phè vµ cña Nhµ n­íc II. §Æc ®iÓm kinh tÕ kü thuËt chñ yÕu cña c«ng ty ®iÖn lùc H¶i Phßng ¶nh h­ëng tíi viÖc tæ chøc s¶n xuÊt – kinh doanh, bè trÝ sö dông lao ®éng, ch¨m lo ®Õn ®êi sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn cña c«ng ty 1. Chøc n¨ng, nhiÖm vô, quy m« s¶n xuÊt cña c«ng ty ®iÖn lùc H¶i Phßng 2. §Æc ®iÓm vÒ s¶n phÈm, kh¸ch hµng cña c«ng ty 3. §Æc ®iÓm vÒ nguyªn vËt liÖu 4. §Æc ®iÓm vÒ c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña C«ng ty 5. §Æc ®iÓm vÒ tµi chÝnh cña c«ng ty 6. KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty 7. C¬ cÊu bé m¸y tæ chøc cña C«ng ty 8. §Æc ®iÓm vÒ lao ®éng III. Thùc tr¹ng cña c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc t¹i C«ng ty §iÖn lùc H¶i Phßng 1. VÒ c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh nguån nh©n lùc Cho ®Õn nay c«ng ty chØ x©y dùng kÕ ho¹ch kinh doanh trong ®ã cã kÕ ho¹ch vÒ nh©n sù trong mét n¨m. Do dã, c«ng t¸c x¾p xÕp vµ ho¹ch ®Þnh nguån nh©n sù th­êng ®­îc x¸c ®Þnh vµo cuèi n¨m c«ng ty th­êng dùa vµo kÕ ho¹ch cña n¨m tíi ®Ó c©n ®èi l¹i lùc l­îng lao ®éng sÉn cã vµ x¸c ®Þnh xem møc ®é ph¶i ®µo t¹o vµ tuyÓn dông thªm lµ bao nhiªu. Th«ng th­êng, sè l­îng nh©n viªn lµm viÖc ë c¸c phßng ban cã sù thay ®æi rÊt Ýt. NhiÒu phßng ban, bé phËn ®ang ë t×nh tr¹ng thõa lao ®éng nh­ng viÖc c¾t gi¶m bít lµ c«ng t¸c rÊt khã kh¨n. 2.VÒ c«ng t¸c tuyÓn dông * Nguån tuyÓn dông chÝnh cña C«ng ty: Nguån tuyÓn dông chÝnh lµ nguån néi bé cña C«ng ty ®ã lµ con em c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty ®· qua ®µo t¹o t¹i c¸c tr­êng chuyªn ngµnh ®iÖn ®ã lµ c¸c tr­êng Trung cÊp, Cao ®¼ng, §¹i häc. * Ph­¬ng ph¸p tuyÓn dông C«ng ty chñ yÕu tuyÓn chän nh©n viªn th«ng qua xem xÐt hå s¬ vµ c¸c v¨n b»ng chøng chØ kÌm theo: do viÖc tuyÓn dông lµ nguån néi bé nªn viÖc ­u tiªn con em, ng­êi th©n trong c«ng ty lµ yªu cÇu ®Çu tiªn vµ hÕt søc quan träng trong c«ng t¸c tuyÓn dông. * Ph©n c«ng lao ®éng ®· ®­îc tuyÓn dông Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, cïng víi xu h­íng ph¸t triÓn chung cña c«ng ty còng thùc hiÖn chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt ë tÊt c¶ c¸c phßng ban vµ xÝ nghiÖp cña C«ng ty. * T¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng Lîi Ých t¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng do ®ã viÖc sö dông lao ®éng mét c¸ch cã hiÖu qña chÝnh lµ viÖc t¹o ra lîi Ých ®Ó thóc ®Èy ng­êi lao ®éng lµm viÖc víi hiÖu qu¶ cao nhÊt cã thÓ. ChÝnh tÝnh chÊt, néi dung lao ®éng, c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch ®ã víi ng­êi lao ®éng lµ yÕu tè mang l¹i lîi Ých vµ t¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng. §Ó kÝch thÝch ng­êi lao ®éng ng­êi ta sö dông nhiÒu biÖn ph¸p kh¸c nhau nh­ng nh×n chung lµ nh»m vµo lîi Ých vËt chÊt vµ lîi Ých tinh thÇn cña ng­êi lao ®éng - VÒ tiÒn l­¬ng PhÇn l­¬ng chÝnh phô thuéc vµo cÊp bËc cña c«ng viÖc vµ cÊp bËc cña c«ng nh©n, tÝnh ra bËc l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn ®ã. PhÇn l­¬ng mÒm lµ phÇn thu nhËp biÕn ®æi theo tõng th¸ng, kho¶n thu nhËp nµy phô thuéc vµo kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña con ng­êi. L­¬ng cÊp bËc b¶n th©n ®­îc gi÷a nguyªn ®Ó lµm c¨n cø tÝnh l­¬ng nh÷ng ngµy c«ng thêi gian, ngµy c«ng phÐp, tÕt, lÔ, c«ng nghØ, b¶o hiÓm x· héi vµ c«ng kh¸c ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh lµm viÖc do cÊp trªn giao cho ngoµi ra, cßn lµm c¨n cø trÝch nép b¶o hiÓm x· héi b¶o hiÓm y tÕ cho ng­êi lao ®éng Quü l­¬ng ®­îc chia lµm hai khèi, khèi s¶n xuÊt trùc tiÕp vµ khèi qu¶n lý, phô vô gåm c¸c phßng ban nghiÖp vô ®iÒu hµnh. Tæng quü l­¬ng trong th¸ng ®­îc ph©n chia nh­ sau: 90 % ®­îc ph©n phèi cho ng­êi lao ®éng theo h×nh thøc tr¶ l­¬ng hiÖn hµnh cña c«ng ty, 8% ®Ó lµm quü th× ®­a trong th¸ng, 2% ®Ó lµm quü dù phßng cuèi n¨m ph©n bæ cho ng­êi lao ®éng - VÒ tiÒn th­ëng -VÒ kû luËt - ThuyÒn chuyÓn ®Ò b¹t vµ sa th¶i ng­êi lao ®éng Hµng n¨m c«ng ty cã tæ chøc c¸c cuéc thi n©ng bËc l­¬ng cho c«ng nh©n. h×nh thøc nµy võa ®Ó n©ng cao thu nhËp cho ng­êi c«ng nh©n tiÕn bé trong c«ng ty ®ång thêi còng ®Ó x¸c ®Þnh chÊt l­îng chung cña c«ng ty tõ ®ã cã chÕ ®é ®µo t¹o, bæ sung kÞp thêi. ViÖc tæ chøc thi n©ng bËc rÊt chÆt chÏ, d­íi sù kiÓm tra gi¸m s¸t cña c¸c c¸n bé phßng tæ chøc phßng kü thuËt vµ ®¹i diÖn cho gi¸m ®èc ®iÒu nµy sÏ lµm cho c«ng nh©n h¨ng say h¬n, cè g¾ng h¬n trong s¶n xuÊt. §ång thêi hä cè g¾ng lµm viÖc ®Ó n©ng cao tay nghÒ, t¨ng thu nhËp ®¶m b¶o æn ®Þnh cho c«ng viÖc cña m×nh. - Thùc hiÖn c¸c nghÜa vô x· héi vÒ viÖc ®¶m b¶o an toµn ®êi sèng vËt chÊt cho ng­êi lao ®éng B¶o hiÓm y tÕ, b¶o hiÓm x· héi: ¦u tiªn vµ thùc hiÖn chÕ ®é trong c¸c tr­êng hîp: èm ®au, thai s¶n. Trî cÊp vµ phô cÊp: ®éc h¹i, thî giái, thªm giê IV. Nh÷ng nhËn xÐt chung vÒ c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc t¹i c«ng ty ®iÖn lùc H¶i Phßng 1. Thµnh tÝch ®¹t ®­îc 2. Nh÷ng h¹n chÕ * H¹n chÕ trong c«ng t¸c tuyÓn dông Do tuyÓn dung chñ yÕu lµ con em trong c«ng ty nªn t¹o ra sù cøng nh¾c vµ khi tuyÓn dông sÏ dÉn tíi t×nh tr¹ng thiªn vÞ, chñ quan khã tr¸nh khái. MÆt kh¸c do chi ­u tiªn cho ng­êi th©n cña nh©n viªn trong c«ng ty nªn nhiÒu khi c¸c øng viªn kh«ng ®¸p øng ®ñ yªu cÇu nh­ng vÉn ®­îc tuyÓn dông cßn nh÷ng ng­êi cã n¨ng lùc thùc sù th× cã thÓ bÞ lo¹i hoÆc kh«ng cã c¬ héi ®Ó tham gia thi tuyÓn. Mét h¹n chÕ n÷a lµ ph­¬ng ph¸p tuyÓn dông qu¸ s¬ sµi, ch­a ®ñ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt tèi thiÓu ®Ó cã thÒ ®¶m b¶o tuyÓn dông ®­îc nh÷ng nh©n viªn ®¸p øng yªu cÇu c«ng viÖc. * H¹n chÕ trong c«ng t¸c sö dông vµ t¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng c«ng ty ®· sö dông biÖn ph¸p t¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng nh­ng thùc hiÖn mét c¸ch ch­a triÖt ®Ó do ®ã hiÖu qu¶ sö dông hiÖu qu¶ nh©n lùc ch­a ®¹t ®­îc møc ®é cao nhÊt cã thÓ. Ch­¬ng III Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc cña c«ng ty ®iÖn lùc h¶i phßng I. C¸c môc tiªu cña doanh nghiÖp trong viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc thêi kú 2001 - 2005 1. Ph­¬ng h­íng chung cña c«ng ty ®Õn 2005 2. Ph­¬ng h­íng n©ng cao chÊt l­îng tuyÓn dông lao ®éng 3. Ph­¬ng h­íng n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông nguån nh©n lùc cña c«ng ty II. C¸c gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc cña C«ng ty 1. Thùc hiÖn c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh nguån nh©n sù nh­ mét kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh dµi h¹n cña c«ng ty V× thÕ, viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh nguån nh©n sù trong dµi h¹n lµ mét yªu cÇu bøc thiÕt ®Æt ra ®èi víi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp trong thêi kú hiÖn nay, nã ®¶m b¶o c«ng t¸c lªn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt ®¹t hiÖu qu¶ cao vµ chÝnh x¸c h¬n vµ hoµn thµnh ®óng tiÕn ®é c«ng viÖc. Gi÷ ®­îc uy tÝn víi kh¸ch hµng c¶ vÒ chÊt l­îng vµ thêi gian giao hµng ho¸. 2. TuyÓn dông ®óng ng­êi vµo ®óng c«ng viÖc cÇn tuyÓn dông Do c«ng t¸c kiÓm tra ho¹ch ®Þnh nguån nh©n lùc trong dµi h¹n cña c«ng ty ®· gióp cho c«ng t¸c tuyÓn dông x¸c ®Þnh ®­îc ®óng sè l­îng c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c¸c bé phËn cßn thiÕu lµ bao nhiªu ®Ò phßng tæ chøc cã thÓ lªn kÕ ho¹ch tuyÓn mé, tuyÓn dông mét c¸ch cô thÓ * §èi víi c«ng t¸c tuyÓn dông - C«ng ty ph¶i thùc hiÖn theo mét sè nguyªn t¾c sau: Trong qu¸ tr×nh xÐt duyÖt hå s¬ ph¶i kh¸ch quan v« t­ kh«ng thiªn vÞ hoÆc ­u tiªn cho c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ ng­êi quen trong c«ng ty. Trong qu¸ tr×nh pháng vÊn, ng­êi thùc hiÖn pháng vÊn ph¶i cã ®ñ n¨ng lùc, kinh nghiÖm vÒ c«ng viÖc cÇn tuyÓn chän ®Ó cã thÓ ®­a ra c¸c c©u hái ®óng träng t©m víi yªu cÇu cña c«ng viÖc cÇn tuyÓn chän. * T¹o mét t©m tr¹ng tho¶i m¸i, m«i tr­êng pháng vÊn ph¶i thÝch hîp ®Ó ng­êi tham gia pháng vÊn cã thÓ tù tin h¬n, thÓ hiÖn ®­îc n¨ng lùc vµ kh¶ n¨ng cña m×nh. 3. Th­êng xuyªn kiÓm tra tay nghÒ theo ®Þnh kú ®Ó x¸c ®Þnh ®­îc chÊt l­îng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc tõ ®ã lªn kÕ ho¹ch ®µo t¹o vµ bæ xung kÞp thêi. C«ng ty ph¶i h×nh thµnh ngay mét tæ kiÓm tra gi¸m s¸t c¸c c«ng viÖc cña c«ng nh©n viªn trong c«ng ty. Nh÷ng c¸n bé thuéc tæ kiÓm tra nµy ®ßi hái ph¶i cã kinh nghiÖm chuyªn s©u trong lÜnh vùc kiÓm tra mµ m×nh ®¶m nhËn. Tõ kÕt qu¶ mµ tæ chøc kiÓm tra ®­a vÒ, l·nh ®¹o trong c«ng ty sÏ tiÕn hµnh ®µo t¹o, thay thÕ hoÆc xa th¶i nh÷ng c¸n bé c«ng nh©n viªn kh«ng phï hîp. C«ng t¸c nµy sÏ lµ c«ng t¸c bæ hé kh©u s¾p xÐp l¹i c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty ®Ó tiÕn hµnh tuyÓn mé hoÆc tuyÓn chän nh©n viªn míi. 4. Sö dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng ®Ó khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng D­íi ®©y, lµ gi¶i ph¸p chia l­¬ng míi. - Cuèi mçi th¸ng, c¸c bé phËn cÇn tiÕn hµnh b×nh bÇu c«ng nh©n, ng­êi lao ®éng theo møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc, ý thøc lµm viÖc còng nh­ viÖc chÊp hµnh c¸c néi quy cña c«ng ty, vµ lµm viÖc còng nh­ viÖc chÊp hµnh c¸c néi quy cña c«ng ty vµ tiÕn hµnh xÕp lo¹i A, B, C víi hÖ sè chia l­¬ng øng theo ba cÊp kh¸c nhau lµ 1,0; 0,94,0,9 nh©n hÖ sè nµy víi ngµy cµng cña tõng ng­êi vµ nh©n víi hÖ sè l­¬ng cÊp bËc cña ng­êi ®ã, tõ ®ã, tÝnh ra tæng quy ®æi vÒ hÖ sè l­¬ng bËc 1 cña c¸c bé phËn ®ã. Sni=1 quy®æingµy c«ng = Sni=1 ngµy c«ng thùc cña CNV x HÖ sè l­¬ng cÊp bËc x HÖ sè b×nh xÐt TiÒn l­¬ng c«ng nh©n nhËn ®­îc b»ng tæng quü l­¬ng cña c¶ tæ nh©n víi ngµy cµng quy ®æi cña ng­êi ®ã chia cho tæng ngµy c«ng quy ®æi cña c¶ tæ. TLCNi = S quü l­¬ng cña tæ S ngµy c«ng quy ®æi x Ngµy c«ng quy ®æi cñaCNi 5. T¨ng c­êng c«ng t¸c ch¨m lo ®êi sèng vµ chÝnh s¸ch x· héi cho ng­êi lao ®éng Träng t©m cña c«ng t¸c nµy lµ ®¶m b¶o ®ñ viÖc lµm vµ tiÒn l­¬ng cho c¸n bé - c«ng nh©n viªn víi nguyªn t¾c t¨ng nhiÖm vô kh«ng t¨ng ®Þnh biªn thùc hiÖn ®iÒu kho¶n tho¶ ­íc lao ®éng. Tæ chøc kh¸m søc khoÎ ®Þnh kú, kh¸m søc khoÎ t¹i chç tæ chøc ph©n lo¹i vµ göi ®i ®iÒu trÞ nh÷ng ng­êi kh«ng ®¶m b¶o søc khoÎ thùc hiÖn chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi vµ b¶o hiÓm y tÕ, mua thÎ b¶o hiÓm cho 100% c¸n bé c«ng nh©n viªn ®ang lµm viÖc. Phèi hîp tæ chøc c«ng ®oµn thùc hiÖn chÕ ®é cÊp ng­êi gÆp khã kh¨n ®Æt xuÊt hç trî kinh phÝ cho c¸c ®¬n vÞ tæ chøc cho c¸n bé c«ng nh©n viªn nghØ m¸t. 6. Duy tr× m«i tr­êng lµm viÖc cã hiÖu qu¶ Cã nhiÒu ho¹t ®éng kh¸c xung quanh mèi quan hÖ lao ®éng nh÷ng ho¹t ®éng nµy cã thÓ trë thµnh nh÷ng nh©n tè trî gióp cho viÖc thóc ®Èy tinh thÇn lµm viÖc, gióp t¹o ra hiÖu qu¶ cao trong lao ®éng. M«i tr­êng lµm viÖc lµ toµn bé m«i tr­êng lµm viÖc nh­ m¸ymãc, ¸nh s¸ng, ¸nh s¸ng vµ giã ngoµi ra cßn lµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn víi nhau, vµ gi÷a c¸n bé c«ng nh©n viªn víi c¸c tæ chøc ®oµn thÓ. 7. Tæ chøc phong trµo thi ®ua §©y lµ biÖn ph¸p quan träng ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, n©ng chÊt l­îng c«ng viÖc, gi¶i quyÕt nh÷ng v­íng m¾c trong c«ng viÖc ®Æc biÖt kÝch thÝch tinh thÇn lµm viÖc h¨ng say cña ng­êi lao ®éng, cã c¬ héi ph¸t huy kh¶ n¨ng cña m×nh vµ gióp hä cã kh¶ n¨ng th¨ng tiÕn trong c«ng viÖc còng nh­ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó n©ng cao møc sèng cho hä th«ng qua gi¸ trÞ cña c¸c phÇn th­ëng. Qua phong troµ thi ®ua phong c¸ch lao ®éng míi chñ ®éng s¸ng t¹o tù gi¸c trong c«ng viÖc vµ s¸ng kiÕn c¶i tiÔn kü thuËt xÝ nghiÖp ®· thu hót ®­îc ®«ng ®¶o ng­êi lao ®éng tham gia vµ ®­a l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ h¬n n÷a ®Ó khuyÕn khÝch tinh thÇn cho ng­êi lao ®éng, sau mçi phong trµo cã phÇn th­ëng xøng ®¸ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc ®­îc thµnh tÝch cao. Lµm ®­îc ®iÒu ®ã, ng­êi lao ®éng sÏ cè g¾ng nhiÒu h¬n n÷a ®Ó xøng ®¸ng víi phÇn th­ëng tinh thÇn quý gi¸ ®ã. C«ng ty tæ chøc c¸c ho¹t ®éng thÓ thao nh­: bãng ®¸, bãng bµn, cÇu l«ng C«ng ty còng tæ chøc c¸c ho¹t ®éng tËp thÓ kh¸c nh­: Tham quan, häc tËp, nghØ m¸t, giao l­u trao ®æi kinh nghiÖm vÒ qu¶n lý s¶n xuÊt víi c¸c ®iÓn h×nh tiªn tiÕn. KÕt luËn Qu¶n trÞ nh©n lùc lµ c«ng t¸c kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp. Khi nguån nh©n lùc ®­îc xem lµ tµi s¶n quý gi¸ th× qu¶n trÞ nh©n lùc ®­îc xem lµ mét nghÖ thuËt Qu¶n trÞ nh©n lùc còng duy tr× ®Çy ®ñ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng nguån lao ®éng cÇn thiÕt, cho doanh nghiÖp, gióp doanh nghiÖp ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu ®Ò ra, nã t×m kiÕm vµ ph¸t triÓn ph­¬ng ph¸p nh»m gi¶m chi phÝ vµ t¨ng hiÖu qu¶ do viÖc s¶n xuÊt - kinh doanh cña doanh nghiÖp . Qu¸ tr×nh t×m hiÓu c«ng t¸c quan trÞ nh©n lùc sö dông lao ®éng cña c«ng ty ®iÖn lùc H¶i Phßng cho thÊy, c«ng ty cã nhiÒu cè g¾ng trong c«ng t¸c nµy. Vµ c«ng ty ®ang t×m nh÷ng biÖn ph¸p ®æi míi trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông nguån nh©n lùc cña m×nh. VËn dông kiÕn thøc ®· häc vµ nghiªn cøu t¹i C«ng ty mµ sinh viªn ®· cè g¾ng hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy. Tuy nhiªn, chuyªn ®Ò cßn nhiÒu h¹n chÕ vµ khiÕm khuyÕt mong ®­îc sù gióp ®ì cña thÇy c«, b¹n bÌ. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 1. B¸o c¸o ®¹i héi c«ng nh©n viªn chøc c«ng ty §iÖn lùc H¶i Phßng 2. NguyÔn Thµnh Héi - Qu¶n trÞ nh©n lùc 3. NguyÔn §×nh Phan - Qu¶n trÞ doanh nghiÖp - nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn ë ViÖt Nam 4. §¾c nh©n T©n bÝ quyÕt sù thµnh c«ng - NXB trÎ 5. §¨ng Vò Ch­ - Ng« V¨n QuÕ. Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ ph­¬ng ph¸p dïng ng­êi trong s¶n xuÊt. 6. NXB thèng kª 1998 chñ biªn PGS.TS Ph¹m §øc Thµnh Gi¸o tr×nh qu¶n trÞ nh©n sù 7. NXB chÝnh trÞ quèc gia 1997 chñ biªn PGS. TS. Bïi TiÕn Quý, PGS Vò Quang Thä. Chi phÝ tiÒn l­¬ng cña doanh nghiÖp nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. 8. NXB ChÝnh trÞ quèc gia 1996 PGS.- TrÇn V¨n Tïng, Lª ¸i L©m ph¸ triÓn nguån nh©n lùc, kinh nghiÖm thÕ giíi vµ thùc tiÔn n­íc ta. 9. NXB thèng kª 1997. NguyÔn H¶i S¶n. Qu¶n trÞ häc 10. NXB chÝnh trÞ quèc gia 1996 vÊn ®Ò con ng­êi trong sù nghiÖp CNH - H§H ®Êt n­íc