Xuất khẩu quế ở Công ty xuất nhập khẩu tổng hợp 1-Bộ thương mại: Thực trạng và giải pháp

quÕ còng nh­ c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu hµng ho¸ kh¸c, nã còng cã ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kho¶n th«ng th­êng mµ mét hîp ®ång xuÊt khÈu ph¶i cã. Tuy nhiªn, trong tõng ®iÒu kho¶n cña nã l¹i cã sù kh¸c biÖt víi c¸c hîp ®ång hµng ho¸ kh¸c mµ cÇn ®­îc chó ý khi kÝ kÕt hîp ®ång, ®ã lµ: * VÒ sè l­îng. QuÕ còng nh­ c¸c lo¹i n«ng s¶n kh¸c, nã lµ s¶n phÈm N«ng nghiÖp nªn cã quan hÖ mËt thiÕt (nãi c¸ch kh¸c lµ chÞu ¶nh h­ëng) cña c¸c yÕu tè vÒ khÝ hËu, nhiÖt ®é, ®é Èm... trong hîp ®ång xuÊt khÈu quÕ, khi quy ®Þnh vÒ sè l­îng ng­êi ta kh«ng x¸c ®Þnh mét c¸ch chÝnh x¸c mµ th­êng quy ®Þnh phÇn dung sai nµy phßng khi cã sù t¨ng gi¶m vÒ sè l­îng do thiªn nhiªn g©y ra ®Ó hai bªn khái tranh chÊp, nghi ngê lÉn nhau. * VÒ chÊt l­îng: ChÊt l­îng ghi trong hîp ®ång lµ tæng hîp c¸c ®Æc tÝnh quy c¸ch, t¸c dông nãi lªn mÆt chÊt cña hµng ho¸. Trong hîp ®ång mua b¸n, chÊt l­îng lµ c¬ së ®Ó hai bªn mua b¸n ®µm ph¸n vÒ giao nhËn hµng vµ quyÕt ®Þnh møc gi¸ c¶ cña hµng ho¸. §èi víi hîp ®ång xuÊt khÈu quÕ cña C«ng ty, ngoµi nh÷ng quy ®Þnh râ rµng vÒ h×nh thøc vµ ®Æc tÝnh ho¸ häc mét c¸ch chi tiÕt, C«ng ty cßn ®Æc biÖt chó ý ®Õn hµm l­îng tinh dÇu trong quÕ v× hµm l­îng nµy quyÕt ®Þnh chÊt l­îng còng nh­ gi¸ c¶ cña quÕ. Khi nãi ®Õn hµm l­îng tinh dÇu ng­êi ta th­êng nãi ®Õn hai lo¹i sau: - Hµm l­îng tinh dÇu t­¬ng ®èi: Lµ hµm l­îng dÇu ®­îc ®o ë ®é Èm b×nh th­êng cña m«i tr­êng. - Hµm l­îng tinh dÇu tuyÖt ®èi: Lµ hµm l­îng tinh dÇu ®­îc ®o trong ®iÒu kiÖn ®é Èm lµ 0%. Trong qu¸ tr×nh ký kÕt hîp ®ång, th«ng th­êng kh¸ch hµng muèn mua quÕ theo c¸ch tÝnh hµm l­îng tinh dÇu t­¬ng ®èi, cßn ng­êi b¸n th× muèn tÝnh víi hµm l­îng tinh dÇu tuyÖt ®èi. §©y lµ vÊn ®Ò vÒ nghÖ thuËt ®µm ph¸n kinh doanh mµ chóng ta ph¶i cè g¾ng sao cho cã lîi nhÊt vÒ m×nh. VÒ mÆt nµy, do biÕt vËn dông c¸c kü thuÊt trong ®µm ph¸n, biÕt tËn dông nh÷ng ®iÓm m¹nh cña m×nh tÊn c«ng vµo yÕu ®iÓm cña ®èi ph­¬ng nªn C«ng Ty XNK tæng hîp 1 ®· cã nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ trong vµi n¨m gÇn ®©y, hä th­êng ký hîp ®ång víi c¸ch tÝnh hµm l­îng tinh dÇu tuyÖt ®èi. * VÒ thanh to¸n: Trong bu«n b¸n quèc tÕ, h×nh thøc thanh to¸n phæ biÕn lµ L/C (letter of credit) trong hÖ thèng ng©n hµng. Th­ tÝn dông lµ v¨n b¶n thÓ hiÖn sù cam kÕt cña ng©n hµng n­íc ng­êi mua ®èi víi ng­êi b¸n ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô tr¶ tiÒn quy ®Þnh trong ®iÒu kho¶n thanh to¸n cña hîp ®ång mua b¸n, nã ®­îc më ra trªn c¬ së hîp ®ång mua b¸n. §©y lµ cam kÕt cña ng©n hµng ph¸t hµnh ®¶m b¶o thanh to¸n cho ng­êi h­ëng lîi khi bé chøng tõ ®­îc xuÊt tr×nh hîp lÖ. H×nh thøc nµy th­êng ®­îc ¸p dông khi ta ký hîp ®ång víi kh¸ch hµng míi mµ ta ch­a biÕt g× vÒ hä, nã an toµn cho c¶ ng­êi b¸n vµ ng­êi mua v× cã mét ng©n hµng nµo ®ã ®øng ra tr¶ tiÒn cho ng­êi b¸n nÕu ng­êi b¸n tr×nh ®ñ chøng tõ hîp lÖ ngay c¶ trong tr­êng hîp ng­êi mua v× lý do nµo ®ã kh«ng tr¶ tiÒn cho ng©n hµng nµy. Tuy nhiªn, víi b¹n hµng quen thuéc ®· cã sù tin cËy lÉn nhau th× kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i ¸p dông theo ph­¬ng thøc L/C mµ cã nhiÒu ph­¬ng thøc kh¸c nh­ ph­¬ng thøc chuyÓn tiÒn, ph­¬ng thøc thanh to¸n ghi sæ, ph­¬ng thøc nhê thu. B¹n hµng nhËp khÈu quèc tÕ cña C«ng ty XNK tæng hîp 1 chñ yÕu tõ c¸c n­íc Singapore, Hång K«ng... cã quan hÖ lµm ¨n l©u n¨m ®· cã ®­îc sù tin c©y lÉn nhau. Nh÷ng n¨m tr­íc ®©y, khi t×nh h×nh tµi chÝnh cña C«ng ty cßn nhiÒu khã kh¨n, c¸c b¹n hµng ®· gióp ®ì C«ng ty b»ng c¸ch thanh to¸n tr­íc mét phÇn ®Ó C«ng ty cã vèn thu gom vµ chÕ biÕn hµng. HiÖn nay, t×nh h×nh tµi chÝnh cña C«ng ty nh×n chung ®· ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng chuÈn bÞ cho nguån hµng xuÊt khÈu, mÆt kh¸c muèn gi÷ quan hÖ lµm ¨n l©u dµi nªn C«ng ty th­êng nhËn tiÒn thanh to¸n sau khi giao hµng. Víi b¹n hµng míi lµm ¨n lÇn ®Çu, ®Ó ®¶m b¶o an toµn, C«ng ty nhÊt thÕt ph¶i sö dông thanh to¸n b»ngL/C . Sau nµy khi ®· trë thµnh b¹n hµng quen thuéc cã ®­îc sù tÝn nhiÖm lÉn nhau th× cã thÓ dïng nhiÒu ph­¬ng ph¸p thanh to¸n kh¸c. * VÒ ph­¬ng tiÖn vËn t¶i: ViÖc xuÊt khÈu cña C«ng ty cho ®Õn nay vÉn theo h×nh thøc FOB (Free on Board) nªn trong hîp ®ång, viÖc thuª vËn t¶i lµ do ®èi t¸c n­íc ngoµi. ViÖc lµm nµy còng lµm thiÖt h¹i mét sè ngo¹i tÖ nhÊt ®Þnh nh­ng do lóc ®ã ®éi tµu cña ta kh¸ cò kü, kh«ng chiÕm ®­îc ­u thÕ so víi ®éi tµu n­íc ngoµi. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ®éi tµu cña ViÖt Nam ®· cã nh÷ng trang thiÕt bÞ kh¸ hiÖn ®¹i, kho¶ng c¸ch vÒ kü thuËt, ®é an toµn,… so víi ®éi tµu c¸c n­íc trong khu vùc ®· xÝch l¹i rÊt gÇn. Chóng ta cã thÓ tin t­ëng r»ng trong t­¬ng lai kh«ng xa, khi s¶n l­îng xuÊt khÈu t¨ng lªn, gi¸ quÕ xuÊt khÈu cña n­íc ta sÏ lµ gi¸ CIF (Cost, insurance, Freigh), do chÝnh nh÷ng con tµu cña ViÖt Nam chuyªn chë giao hµng. Víi gi¸ CIF, chóng ta sÏ n©ng ®­îc vÞ thÕ cña ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng thÕ giíi, l­îng ngo¹i tÖ thu vÒ cho nÒn kinh tÕ nhiÒu h¬n vµ qua ®ã còng n©ng cao ®­îc tr×nh ®é cña c¸n bé c«ng nh©n viªn cña c¸c c«ng ty ngo¹i th­¬ng... §ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nghµnh kh¸c nh­ : VËn t¶i, b¶o hiÓm cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn t¨ng thªm b¹n hµng. * VÒ b¶o hiÓm hµng ho¸: QuÕ còng nh­ c¸c lo¹i s¶n phÈm N«ng nghiÖp kh¸c, lµ mÆt hµng rÊt dÔ h­ háng trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn, ng­êi ta th­êng mua b¶o hiÓm cho nã víi møc b¶o hiÓm cao nhÊt - b¶o hiÓm mäi rñi ro. Do xuÊt khÈu quÕ cña C«ng ty l©u nay vÉn theo h×nh thøc FOB (Free on Board) nªn viÖc mua b¶o hiÓn thuéc vÒ ng­êi mua hµng ë c¸c n­íc ngoµi. H×nh thøc nµy cã ­u ®iÓm lµ tr¸ch nhiÖm cña C«ng ty cho ®Õn sau khi giao hµng lµ hÕt, cßn mäi rñi ro sau ®ã thuéc vÒ ng­êi mua hµng, nh­ng nã cã nh­îc ®iÓm lµ gi¸ thµnh xuÊt khÈu thÊp, kh«ng t¹o ®iÒu kiÖn cho ngµnh vËn t¶i quÕ vµ b¶o hiÓm quÕ ph¸t triÓn. Trong t­¬ng lai, C«ng ty sÏ cè g¾ng xuÊt khÈu theo h×nh thøc CIF (Cost, Insurance and Freigh). Khi ®ã, viÖc mua b¶o hiÓm vµ chuyªn chë hµng ho¸ sÏ thuéc vÒ chóng ta. §iÒu nµy gãp phÇn lµm cho ngµnh b¶o hiÓm vµ vËn t¶i ph¸t triÓn ®ång thêi còng thu vÒ cho nÒn kinh tÕ nhiÒu ngo¹i tÖ h¬n. 3.1.4 - Gi¸ c¶ (gi¸ xuÊt khÈu). Còng nh­ víi bÊt cø mÆt hµng nµo kh¸c, gi¸ c¶ xuÊt khÈu quÕ vÒ nguyªn t¾c ph¶i ®¸p øng yªu cÇu: gi¸ c¶ ph¶i bï ®¾p mäi chi phÝ s¶n xuÊt trong n­íc, cã l·i vµ b¶o ®¶m søc c¹nh tranh trªn thÕ giíi. Tr­íc n¨m 1990, viÖc xuÊt khÈu quÕ cña C«ng ty XNK tæng hîp 1 còng nh­ c¸c C«ng ty kh¸c chñ yÕu xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Liªn X« (cò) vµ c¸c n­íc X· Héi Chñ NghÜa §«ng ©u theo nghÞ ®Þnh th­ ®­îc ký kÕt cÊp chÝnh phñ. V× vËy, gi¸ c¶ xuÊt khÈu quÕ ®· ®­îc Ên ®Þnh tr­íc vµ t­¬ng ®èi æn ®Þnh. Cïng thêi gian ®ã, chØ cã mét sè l­îng Ýt c«ng ty khai th¸c ngoµi phÇn thùc hiÖn nghÜa vô víi Nhµ N­íc ®­îc b¸n víi gi¸ linh ho¹t. Nh­ng víi phÇn xuÊt khÈu nµy C«ng ty l¹i xuÊt khÈu víi møc gi¸ chªnh lÖch lín h¬n gi¸ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi vµ th­êng bÞ t­ th­¬ng n­íc ngoµi Ðp gi¸ do kinh nghiÖm bu«n b¸n trªn thÞ tr­êng thÕ giíi cßn non nít. Tõ n¨m 1990 trë l¹i ®©y, do chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng, Nhµ N­íc b·i bá chÕ ®é qu¶n lý gi¸ ®èi víi mÆt hµng quÕ vµ gi¸ quÕ hiÖn nay do thÞ tr­êng quyÕt ®Þnh. T×nh tr¹ng thùc tÕ lµ quÕ xuÊt khÈu cña C«ng ty hay ViÖt Nam nãi chung vÉn cßn chªnh lÖch so víi gi¸ quèc tÕ kh¸ lín. Chóng ta cã thÓ thÊy qua b¶ng sau (b¶ng 8). Trªn thÕ giíi chØ cã rÊt Ýt n­íc mµ gi¸ quÕ xuÊt khÈu cña hä ®­îc niªm yÕt tham kh¶o trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. QuÕ cña ViÖt Nam kh«ng ®­îc niªm yÕt thèng nhÊt mµ tuú thuéc vµo tõng c«ng ty. Nh×n chung gi¸ quÕ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam th­êng cao h¬n gi¸ quÕ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. Cã sù chªnh lÖch nµy lµ do quÕ cña ta cã chÊt l­îng tèt h¬n. Ngoµi ra, do vÉn khai th¸c chÕ biÕn theo ph­¬ng ph¸p thñ c«ng, n¨ng suÊt trång quÕ kh«ng cao mÆc dï chÊt l­îng tèt. §©y lµ mét h¹n chÕ mµ kh«ng chØ C«ng ty XNK tæng hîp 1 mµ c¸c doanh nghiÖp cña ta còng cÇn ph¶i t×m mäi c¸ch ®Ó kh¾c phôc. B¶ng 8 gi¸ c¶ xuÊt khÈu quÕ cña C«ng Ty vµ gi¸ c¶thÞ tr­êng quèc tÕ n¨m 2002 Quy c¸ch, phÈm chÊt §¬n gi¸ cña C«ng ty XNK tæng hîp 1 (USD/ tÊn) §¬n gi¸ quèc tÕ (USD/ tÊn) QuÕ 5% 3.700 2.750 QuÕ 4,5% 2.850 2.780 QuÕ 4% 2.200 2.100 QuÕ 3,5% 1.500 1.650 QuÕ 3% 920 1.280 QuÕ 0,8% 560 430 QuÕ th©n cµnh 1.880 1.850 (Nguån: Tµi liÖu phßng nhiÖp vô 7) Nh×n vµo b¶ng sè liÖu trªn, nhiÒu ng­êi cho r»ng víi gi¸ cao h¬n gi¸ quèc tÕ C«ng ty sÏ thu ®­îc kho¶n lîi nhuËn cao h¬n c¸c doanh nghiÖp kh¸c nh­ng trªn thùc tÕ kh«ng ph¶i nh­ vËy. Gi¸ xuÊt khÈu cña C«ng ty cao nh­ng chi phÝ mµ c«ng ty bá ra trong qu¸ tr×nh thu gom, chÕ biÕn còng rÊt lín. Nh­ ®· biÕt, quÕ ®­îc trång r¶i r¸c trªn kh¾p ®Êt n­íc, viÖc thu gom quÕ ph¶i mÊt chi phÝ lín. C«ng ty th­êng ký hîp ®ång víi ®¹i lý thu mua ë tõng ®Þa ph­¬ng. Theo ®ã, c¸c ®¹i lý thu mua nµy sÏ lµm c«ng t¸c thu mua, gom hµng tõ ng­êi trång ë ®Þa ph­¬ng, sau ®ã thùc hiÖn c¸c hîp ®ång víi c«ng ty. C«ng ty kh«ng ph¶i trùc tiÕp ®øng ra thu mua mµ vÉn cã quyÒn ®ßi hái vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm ®· quy ®Þnh trong hîp ®ång. Tuy nhiªn h×nh thøc nµy còng cã h¹n chÕ, nã phô thuéc vµo kÕt qu¶ thu mua cña hä lµm ¶nh h­ëng ®Õn kÕ ho¹ch, lµm t¨ng chi phÝ trung gian cho c¸c ®¹i lý thu mua vµ do ®ã ®Èy gi¸ thµnh s¶n phÈm lªn cao. Kh«ng chØ cã vËy, viÖc chÕ biÕn quÕ cña c«ng ty tõ tr­íc ®Õn nay vÉn ph¶i thuª ngoµi gia c«ng lµm cho chi phÝ chÕ biÕn t¨ng. Cuèi n¨m 2002, xÝ nghiÖp chÕ biÕn quÕ vµ n«ng s¶n xuÊt khÈu ®· ®i vµo ho¹t ®éng nh­ng do mäi thø vÉn cßn míi mÎ nªn ho¹t ®éng cña XÝ nghiÖp nµy vÉn ch­a ®¹t hiÖu qu¶ cao. §iÒu nµy lµm gi¶m kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña C«ng ty. Tãm l¹i, dï gi¸ xuÊt khÈu cao h¬n gi¸ quèc tÕ nh­ng hiÖu qu¶ kinh doanh cña C«ng ty l¹i kh«ng cao. §iÒu nµy buéc C«ng ty ph¶i ®Èy m¹nh h¬n n÷a c«ng t¸c thu mua, gom hµng vµ chÕ biÕn sao cho cã hiÖu qu¶ h¬n ®Ó gi¶m chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó cã thÓ c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c trong cïng lÜnh vùc. 3.1.5 – TiÕp cËn thÞ tr­êng vµ ®èi t¸c kinh doanh Trong kinh doanh xuÊt khÈu nãi chung vµ xuÊt khÈu quÕ nãi riªng, viÖc t×m kiÕm thÞ tr­êng lµ vÊn ®Ò quan träng b¶o ®¶m cho viÖc kinh doanh diÔn ra ®¹t hiÖu qu¶ cao. C¸c thÞ tr­êng chñ yÕu lµ: 3.1.5.1 - ThÞ tr­êng c¸c n­íc Ch©u ¸. C¸c n­íc Ch©u ¸ cã bu«n b¸n quÕ víi ViÖt Nam chñ yÕu l¸ Singapore, Hång K«ng, NhËt B¶n, gÇn ®©y cã thªm mét sè thÞ tr­êng kh¸c nh­ : Hµn Quèc, Malayxia... Nh×n chung, ®©y ®Òu lµ c¸c b¹n hµng truyÒn thèng cã ho¹t ®éng bu«n b¸n l©u n¨m víi C«ng ty nªn biÕt kh¸ râ vÒ nhau. C¸c n­íc Ch©u ¸ chñ yÕu nhËp khÈu cña ta ®Ó t¸i xuÊt sang n­íc thø ba cßn l­îng sö dông trong n­íc hä rÊt Ýt. L­îng quÕ sö dông ë Ch©u ¸ tuy nhá nh­ng l¹i cã yªu cÇu chÊt l­îng rÊt cao do hä sö dông quÕ trong y häc, cßn cho môc ®Ých lµm gia vÞ hay thùc phÈm th× kh«ng ®¸ng kÓ. Do vËy, hä chÊp nhËn gi¸ cao cho lo¹i quÕ nµy, cã khi lªn tíi 70 USD/ kg (gÊp 30-35 lÇn lo¹i quÕ th«ng th­êng). Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, C«ng ty XNK tæng hîp 1 ®· ®Çu t­ cho s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn ®Ó n©ng cao chÊt l­îng quÕ xuÊt khÈu, phôc vô cho thÞ tr­êng nµy. Bªn c¹nh ®ã, C«ng ty kh«ng ngõng gia t¨ng s¶n l­îng quÕ xuÊt khÈu víi lo¹i quÕ th«ng th­êng nh­ quÕ èng, quÕ vôn ®· qua chÕ biÕn. Nh­ vËy, mét mÆt võa h¹n chÕ ®­îc nh÷ng thiÖt h¹i cho viÖc xuÊt khÈu s¶n phÈm th«, mÆt kh¸c cßn lµm gi¶m sù c¹nh tranh tõ n­íc t¸i xuÊt ë c¸c thÞ tr­êng c¸c n­íc tiªu thô. Theo C«ng ty, ®Õn cuèi n¨m 2002, khi nhµ m¸y chÕ biÕn quÕ vµ l©m s¶n ®i vµo ho¹t ®éng, C«ng ty chØ xuÊt khÈu quÕ qua kh©u chÕ biÕn vµ lµm s¹ch cho c¸c thÞ tr­êng tiªu thô lµ chÝnh, cßn l­îng xuÊt khÈu qua c¸c n­íc t¸i xuÊt nh­ Singapore, Hång K«ng gi¶m ®i ®¸ng kÓ. 3.1.5.2 - ThÞ tr­êng Mü. ThÞ tr­êng Mü lµ thÞ tr­êng tiªu thô hµng ho¸ khæng lå, trung b×nh mçi n¨m tiªu thô kho¶ng 16.000 tÊn quÕ gÊp 40 lÇn s¶n l­îng cña C«ng Ty XNK tæng hîp 1. Qua ®ã ta thÊy ®­îc ®é lín cña thÞ tr­êng Mü, nÕu lµm tèt c«ng t¸c tiÕp thÞ thÞ tr­êng th× bao nhiªu quÕ xuÊt khÈu sang Mü còng kh«ng ®ñ. Tr­íc khi bá cÊm vËn víi ViÖt Nam, hµng ho¸ xuÊt sø tõ ViÖt Nam kh«ng ®­îc chÊp nhËn t¹i thÞ tr­êng Mü. V× thÕ giai ®o¹n nµy C«ng ty kh«ng trùc tiÕp bu«n b¸n víi b¹n hµng Mü mµ ph¶i qua n­íc thø ba, g©y ra thiÖt h¹i ®¸ng kÓ. Sau khi Mü bá cÊm vËn víi ViÖt Nam vµ b×nh th­êng ho¸ quan hÖ ngo¹i giao, C«ng ty ®­îc sù gióp ®ì cña bé th­¬ng m¹i ®· nghiªn cøu, t×m ®èi t¸c ®Ó thùc hiÖn xuÊt khÈu trùc tiÕp sang thÞ tr­êng nµy kh«ng qua trung gian nh­ng sè l­îng chØ ®¹t 176 tÊn n¨m 2002 (chiÕm kho¶ng 30% s¶n l­îng xuÊt khÈu cña C«ng ty vµ ch­a ®Çy 1% thÞ phÇn Mü), ch­a t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng vèn cã cña c¶ hai bªn. Sau khi dì bá hoµn toµn mäi trë ng¹i cßn tån t¹i gi÷a hai n­íc th«ng qua viÖc kÝ kÕt hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt - Mü, quÕ cña ViÖt Nam nãi chung vµ cña C«ng ty XNK tæng hîp 1 nãi riªng ®· t¹o ®­îc chç ®øng trªn thÞ tr­êng to lín nµy, s¶n l­îng quÕ xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng nµy t¨ng lªn ®¸ng kÓ tõ 142 tÊn n¨m 1996 lªn ®Õn 176 tÊn n¨m 2002. 3.2.2.3 - ThÞ tr­êng c¸c n­íc ch©u Mü kh¸c. ë Ch©u Mü, ngoµi Hoa Kú lµ thÞ tr­êng tiªu thô quÕ khæng lå còng cßn nhiÒu n­íc tiªu thô quÕ thuéc lo¹i kh¸ lín trªn thÕ giíi nh­ Mexico (kho¶ng 3000 tÊn/ n¨m)... C¸c n­íc Ch©u Mü nãi chung lµ n­íc sö dông gia vÞ lín nhÊt trªn thÕ giíi do ®Æc tÝnh v¨n ho¸, d©n téc vµ mãn ¨n truyÒn thèng cña hä. Tuy vËy, hä cßn qu¸ xa l¹ ®èi víi quÕ ViÖt Nam. Víi c«ng viÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng cho m×nh, C«ng Ty coi ®©y lµ thÞ tr­êng tiÒm n¨ng trong t­¬ng lai cña m×nh trong vßng 5-10 n¨m tíi khi s¶n l­îng quÕ trång ë ViÖt Nam khai th¸c ®­îc kho¶ng 20.000- 25.000 tÊn/ n¨m. Tr­íc m¾t, C«ng Ty chØ thùc hiÖn xuÊt khÈu c¸c n­íc nµy th«ng qua tõng hîp ®ång ký kÕt víi c¸c ®èi t¸c t¹i c¸c n­íc nãi trªn chø ch­a th«ng qua c«ng t¸c marketing trªn thÞ tr­êng. §Ó ph¸t triÓn h¬n n÷a ho¹t ®éng cña m×nh trong thêi gian tíi c«ng ty cÇn ph¶i tiÕn hµnh c«ng t¸c marketing mét c¸ch réng r·i h¬n. 2.4.2.4 - Mét sè thÞ tr­êng kh¸c. ThÞ tr­êng c¸c n­íc Ch©u ¢u nh­: §øc, Anh , Hµ Lan... cã thãi quen dïng lo¹i quÕ lµm gia vÞ, nguyªn liÖu cho C«ng nghiÖp thùc phÈm nªn kh«ng yªu cÇu chÊt l­îng cao vµ hä th­êng nhËp quÕ vôn víi gi¸ rÎ. Víi c¸c lo¹i quÕ vôn thu ®­îc tõ kh©u khai th¸c vµ chÕ biÕn th× ®©y lµ thÞ tr­êng lý t­ëng cho xuÊt khÈu lo¹i quÕ nµy. Víi thÞ tr­êng óc, mét thÞ tr­êng cã møc tiªu thô trung b×nh trªn thÕ giíi (kho¶ng 1000 tÊn / n¨m) nh­ng ë gÇn ViÖt Nam th× ®ã còng lµ mét thÞ tr­êng lý t­ëng do chi phÝ vËn chuyÓn thÊp, chóng ta cã kh¶ n¨ng x©m nhËp vµ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng nµy. Thêi kú tr­íc n¨m 1990, thÞ tr­êng xuÊt khÈu quÕ cña C«ng Ty chñ yÕu lµ c¸c n­íc XHCN cò ë §«ng ©u vµ Liªn X«, s¶n phÈm xuÊt cho c¸c n­íc nµy chñ yÕu lµ nguyªn liÖu ë d¹ng s¬ chÕ nªn gi¸ kh«ng cao. Ngoµi chØ tiªu thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi Nhµ N­íc, phÇn cßn l¹i, C«ng Ty xuÊt khÈu sang c¸c n­íc kh¸c nh­: Singapore, Hång K«ng ®Ó thu ngo¹i tÖ m¹nh vµ nhËp khÈu nh÷ng hµng ho¸ thiÕt yÕu phôc vô cho ®êi sèng x· héi nh­ v¶i vãc, ti vi, tñ l¹nh... nh­ng quÕ ViÖt Nam xuÊt khÈu ë d¹ng s¬ chÕ nªn g©y bÊt lîi cho C«ng ty XNK tæng hîp 1 nãi riªng vµ ViÖt Nam nãi chung. 3.2 - KÕt qu¶ xuÊt khÈu QuÕ 3.2.1 - VÒ gi¸ trÞ s¶n l­îng vµ kim ngh¹ch xuÊt khÈu. ViÖt Nam cã khÝ hËu vµ ®iÒu kiÖn phï hîp víi ®iÒu kiÖn sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña quÕ vµ do quÕ lµ mÆt hµng cã gi¸ trÞ nªn nã ®­îc coi lµ mÆt hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. Tr­íc n¨m 1990 do t×nh h×nh thu mua vµ chÕ biÕn quÕ gÆp nhiÒu khã kh¨n nªn s¶n l­îng xuÊt khÈu cña C«ng ty XNK tæng hîp 1 chØ kho¶ng 50-70 tÊn/n¨m, gi¸ trÞ kim ngh¹ch 70.000-100.000 USD. Tõ n¨m 1991-2002 s¶n l­îng kim ng¹ch xuÊt khÈu quÕ cña C«ng ty kh«ng ngõng t¨ng lªn, n¨m 1998 s¶n l­îng vµ kim ng¹ch t¨ng gÊp 5,6 lÇn so víi n¨m 1992, n¨m 1999 t×nh h×nh xuÊt khÈu quÕ gi¶m so víi n¨m 1998, nguyªn nh©n lµ do C«ng ty còng chÞu ¶nh h­ëng kh«ng tèt tõ cuéc khñng ho¶ng tiÒn tÖ cïng víi nh÷ng chÝnh s¸ch míi cña Nhµ N­íc lµm h¹n chÕ xuÊt khÈu do ®ã lµm gi¶m kim ng¹ch xuÊt khÈu cña C«ng ty. Sang nh÷ng n¨m 2000 - 2002 do C«ng Ty cã nh÷ng chÝnh s¸ch phï hîp nh­ x©y dùng xÝ nghiÖp chÕ biÕn quÕ vµ n«ng s¶n, cÊp tÝn dông cho ng­êi trång quÕ, thiÕt lËp c¸c ®¹i lý thu gom hµng ë nhiÒu ®Þa ph­¬ng, gi¶m xuÊt khÈu quÕ ch­a qua chÕ biÕn, tËn dông hÕt l­îng quÕ khai th¸c ®­îc (xuÊt khÈu c¶ quÕ th©n cµnh, quÕ vôn), gi¶m xuÊt khÈu qua c¸c thÞ tr­êng trung gian,… lµm cho kim ng¹ch xuÊt khÈu quÕ l¹i tiÕp tôc t¨ng lªn. §iÒu nµy thÓ hiÖn rÊt râ qua b¶ng sè liÖu sau: B¶ng 9 S¶n l­îng vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu quÕ cña C«ng Ty XNK tæng hîp 1. N¨m S¶n l­îng (tÊn) Kim ngach (USD) 1991 95 171.000 1992 120 216.000 1993 197 374.300 1994 240 456.000 1995 320 624.000 1996 390 780.000 1997 475 850.000 1998 530 950.000 1999 500 900.000 2001 556 1.000.000 2002 664 1.200.000 B¶ng 10: So s¸nh vÒ gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu qua c¸c n¨m (n¨m sau/ n¨m tr­íc) TØ lÖ% ChØ tiªu 92/93 94/93 95/94 96/95 97/96 98/97 99/98 01/00 02/01 S¶n l­îng 164,2 121,8 133,3 121,9 120,0 111,6 94,34 111,2 119,4 Kim ng¹ch 173,1 121,9 136,8 125 111,7 111,8 94,74 111,1 120,0 (Nguån: Tµi liÖu phßng kÕ to¸n tæng hîp) 3.2.2 – KÕt qña xuÊt khÈu quÕ theo thÞ tr­êng Sau n¨m 1990, ®Ó bï ®¾p cho thÞ tr­êng gi¶m sót tõ c¸c n­íc §«ng ©u lµ sù t¨ng lªn c¶ vÒ s¶n l­îng lÉn kim ng¹ch ë thÞ tr­êng c¸c n­íc ë c¶ Ch©u ¸ lÉn Ch©u Mü. Ta cã thÓ thÊy qua b¶ng sau: B¶ng 11: kÕt qu¶ xuÊt khÈu theo thÞ tr­êng. N¨m ThÞ Tr­êng 1996 1997 1998 1999 2002 S¶n l­îng (tÊn ) Tû träng (%) S¶n l­îng ( tÊn) Tû träng (%) S¶n l­îng (tÊn) Tû träng (%) S¶n l­îng (tÊn) Tû träng (%) S¶n l­îng ( tÊn) Tû träng (%) Singapore 170 43,6 133 28 135 25,5 124 24,8 118 21,2 NhËt B¶n 92 23,6 110 23,2 120 22,6 112 22,4 120 21,58 Hång c«ng 41 10,5 51 10,8 63 11,9 96 19,2 104 18,7 Mü - - 142 30 165 31,1 160 32 176 31,65 ®«ng ©u 40 10,2 - - - - - - - - Khu vùc kh¸c 47 12,1 39 8 47 8,9 8,0 1,6 38 6,8 Tæng céng 390 100 475 100 530 100 500 100 556 100 (Nguån: Tµi liÖu phßng nghiÖp vô 7) B¶ng trªn cho ta thÊy, sang ®Çu n¨m 1997, l­îng quÕ xuÊt khÈu chñ yÕu t¨ng vµo thÞ tr­êng Mü. §©y lµ thÞ tr­êng lín, cã nhiÒu høa hÑn. Hy väng trong nh÷ng n¨m tíi, C«ng Ty sÏ cã nhiÒu hîp ®ång víi thÞ tr­êng nµy. MÆc dï n¨m 1999 l­îng quÕ xuÊt khÈu cã gi¶m nh­ng sau ®ã ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ. §©y chÝnh lµ dÊu hiÖu kh¶ quan ®Ó chóng ta cã thÓ tù tin ph¸t triÓn h¬n n÷a ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña m×nh trong t­¬ng lai. Tãm l¹i, dï cã sù ph©n chia, ph©n tÝch x¸c ®Þnh c¸c thÞ tr­êng tiªu thô hiÖn t¹i vµ t­¬ng lai, nh­ng cho ®Õn nay bu«n b¸n quÕ chñ yÕu cña C«ng Ty XNK tæng hîp 1 vÉn tiÕn hµnh chñ yÕu víi c¸c n­íc Ch©u ¸ truyÒn thèng. ViÖc ph©n chia nµy mang tÝnh chÊt ®Þnh h­íng cho t­¬ng lai, khi s¶n l­îng còng nh­ kim ngh¹ch xuÊt khÈu cña C«ng Ty lín m¹nh lªn, chóng sÏ gióp Ých cho C«ng Ty kh«ng chØ vÒ quÕ mµ cßn ë c¸c ngµnh kh¸c. Trong nh÷ng n¨m qua, ®Þnh h­íng cña C«ng ty lµ gi¶m bít viÖc xuÊt khÈu quÕ qua thÞ tr­êng trung gian. §iÒu nµy ®· vµ ®ang ®­îc c«ng ty thùc hiÖn tèt bëi Singapore lµ thÞ tr­êng trung gian lín nhÊt cña ta nh­ng s¶n l­îng xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng nµy trong nh÷ng n¨m qua gi¶m m¹nh. NÕu n¨m 1996 s¶n l­îng xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng nµy lµ 170 tÊn (chiÕm 43,6%) th× ®Õn n¨m 200 chØ cßn 118 tÊn (chiÕm 21,2%). Nh­ vËy, qua 6 n¨m tû träng xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Singapore ®· gi¶m xuèng cßn mét nöa. Mét ®iÒu ®¸ng tiÕc lµ ®Õn n¨m 1996 C«ng ty ®· bÞ mÊt ®i thÞ tr­êng §«ng ¢u, mét thÞ tr­êng lín ®Çy tiÒm n¨ng. V× vËy trong thêi gian tíi viÖc t×m l¹i thÞ phÇn cña m×nh ë §«ng ¢u lµ mét môc tiªu quan träng cña C«ng ty. 3.3 - ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ xuÊt khÈu quÕ cña C«ng ty 3.3.1 - Nh÷ng thµnh c«ng Trong thêi gian qua, C«ng Ty XNK tæng hîp 1 ®· cã nhiÒu cè g¾ng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu quÕ ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tÝch ®¸ng mõng, b­íc ®Çu g©y dùng ®­îc uy tÝn cña m×nh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. B¶ng 9, 10 cho ta thÊy n¨m sau C«ng ty xuÊt khÈu nhiÒu h¬n n¨m tr­íc gÊp nhiÒu lÇn. NÕu n¨m 1990 s¶n l­îng míi chØ ®¹t ®­îc lµ 59 tÊn, kim ng¹ch xuÊt khÈu lµ 171.000 USD th× n¨m 1995 s¶n l­îng lµ 320 tÊn, kim ng¹ch xuÊt khÈu lµ 624.000 USD t¨ng 3,3 lÇn so víi n¨m 1990. §Õn n¨m 1999 s¶n l­îng lµ 500 tÊn vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu lµ 900.000 USD, t¨ng 5,2 lÇn so víi n¨m 1990 vµ t¨ng 1,56 lÇn so víi n¨m 1995 vÒ s¶n l­îng. §©y lµ møc t¨ng kh¸ cao so víi møc t¨ng chung cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu quÕ ë ViÖt Nam. ChÊt l­îng cña quÕ xuÊt khÈu ngµy cµng ®­îc quan t©m vµ ®­îc ®¸nh gi¸ lµ cã hµm tinh dÇu cao. Cã ®­îc ®iÒu nµy lµ do chÊt l­îng quÕ ®­îc n©ng lªn tõ kh©u thu mua ®Õn kh©u chÕ biÕn. Do ®­îc hç trî vÒ vèn vµ kü thuËt nªn chÊt l­îng quÕ còng nh­ n¨ng suÊt trång quÕ ®Òu cao. H¬n n÷a viÖc ®­a xÝ nghiÖp chÕ biÕn quÕ vµ n«ng s¶n xuÊt khÈu vµo ho¹t ®éng còng lµm cho chÊt l­îng quÕ ®­îc n©ng cao vµ ®ång ®Òu h¬n do C«ng ty kiÓm so¸t ®­îc qu¸ tr×nh chÕ biÕn. C«ng ty ®ang h¹n chÕ dÇn xuÊt khÈu quÕ s¬ chÕ, t¨ng l­îng quÕ xuÊt khÈu ®· qua chÕ biÕn nh»m thu ®­îc lîi nhuËn cao nhÊt. ThÞ tr­êng cña C«ng ty ngµy cµng ®­îc më réng vµ ph¸t triÓn. Tr­íc ®©y thÞ tr­êng cña C«ng ty chñ yÕu lµ Ch©u ¸, giê ®©y C«ng Ty nh»m vµo mäi thÞ tr­êng lín cã nhu cÇu trªn thÕ giíi, nhÊt lµ thÞ tr­êng Mü, lµ mét thÞ tr­êng khæng lå vµ ®Çy høa hÑn. C«ng ty XNK tæng hîp 1 - mét trong nh÷ng nhµ xuÊt khÈu quÕ lín nhÊt ViÖt Nam – ngµy cµng cã tû träng lín trong gi¸ trÞ xuÊt khÈu quÕ cña c¶ n­íc vµ tû träng nµy kh«ng ngõng t¨ng cao. N¨m 1992, kim ng¹ch xuÊt khÈu quÕ cña C«ng Ty chiÕm 9,85% cña c¶ n­íc th× n¨m 1998 ®· lªn tíi 15,32%. Nh­ng n¨m 1999 kim ng¹ch xuÊt khÈu quÕ cña C«ng Ty gi¶m do t¸c ®éng cña mét sè yÕu tè kh¸ch quan mµ ®iÓn h×nh lµ cuèc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ Ch©u ¸ vµ do C«ng ty ®· mÊt thÞ phÇn trªn thÞ tr­êng §«ng ¢u tõ 1997 lµm cho l­îng quÕ xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Ch©u ©u bÞ gi¶m sót. Sang 2000 kim ng¹ch xuÊt khÈu quÕ cña C«ng Ty tiÕp tôc t¨ng vµ ®Õn n¨m 2002 th× C«ng Ty ®· chiÕm mét tû träng kh¸ lín vÒ lÜnh vùc xuÊt khÈu quÕ trong c¶ n­íc gãp phÇn kh«ng nhá vµo viÖc lµm cho xuÊt khÈu quÕ trong n­íc t¨ng lªn ®¸ng kÓ. C«ng ty ®Æt ra chØ tiªu ph¶i thùc hiÖn ®­îc s¶n l­îng xuÊt khÈu quÕ trong n¨m 2003 lµ 1000 tÊn víi kim ng¹ch xuÊt khÈu kho¶ng 2.300.000 USD. B¶ng sè liÖu sau ®©y sÏ thÓ hiÖn mét c¸ch ®Çy ®ñ, râ nÐt vÒ vÊn ®Ò trªn: B¶ng 12 : Tû träng xuÊt khÈu quÕ cña C«ng Ty XNK tæng hîp 1 N¨m Gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña C«ng Ty (USD) Gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña toµn ngµnh quÕ ViÖt Nam (USD) Tû träng (%) 1993 374.000 3.800.000 9,85 1994 456.000 4.600.000 9,91 1995 624.000 4.700.000 13,28 1996 780.000 5.400.000 14,44 1997 850.000 5.700.000 14,91 1998 950.000 6.200.000 15,32 1999 900.000 6.000.000 15 2000 1.000.000 6.140.000 16,29 2001 1.200.000 6.200.000 19,35 2002 1.350.000 7.410.000 19,5 (Nguån: B¸o c¸o cña phßng nghiÖp vô 7 qua c¸c n¨m 1992-2002) 2.5.2 - Nh÷ng tån t¹i vµ nguyªn nh©n. Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®­îc, C«ng ty kh«ng tr¸nh khái gÆp nhiÒu khã kh¨n. HiÖu qu¶ kinh doanh vµ xuÊt khÈu quÕ cña c«ng ty ch­a cao do C«ng ty chñ yÕu lµ xuÊt khÈu s¶n phÈm s¬ chÕ. C¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi sau khi mua s¶n phÈm cña C«ng ty th­êng ®em tinh chÕ vµ b¸n s¶n phÈm sang n­íc thø ba. §iÒu nµy ®· g©y ra nh÷ng thiÖt h¹i ®¸ng kÓ cho C«ng ty. MÆc dï s¶n l­îng hµng n¨m cña C«ng ty t­¬ng ®èi lín, nh­ng nÕu so víi nhu cÇu ®¸p øng th× ®©y chØ lµ con sè qu¸ nhá. C«ng ty ®· gÆp ph¶i mét sè khã kh¨n trong viÖc kinh doanh xuÊt khÈu quÕ tõ kh©u thu mua, gom hµng vµ chÕ biÕn. 2.5.2.1 - Ho¹t ®éng thu mua, gom hµng. QuÕ lµ lo¹i n«ng s¶n trång ®­îc trªn ph¹m vi c¶ n­íc, kÐo dµi tõ Yªn B¸i ®Õn tËn Qu¶ng B×nh nªn c«ng t¸c thu mua gom hµng thùc sù gÆp nhiÒu khã kh¨n. Do quÕ ®­îc trång r¶i r¸c ë nhiÒu n¬i, viÖc thu gom quÕ vÒ n¬i chÕ biÕn ®ßi hái mét khèi l­îng lín nh©n viªn vµ chi phÝ. §ång thêi C«ng ty míi chØ mua ®­îc tõ ng­êi n«ng d©n mét l­îng nhá, cßn l¹i lµ mua tõ c¸c c¬ së trung gian kh¸c, bÞ Ðp gi¸ vµ ®Èy gi¸ thµnh lªn cao. C«ng Ty ®· vµ ®ang t×m nh÷ng biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó thu mua trùc tiÕp tõ ng­êi n«ng d©n. 2.5.2.2 - VÒ chÊt l­îng s¶n phÈm. QuÕ ViÖt Nam ®­îc ®¸nh gi¸ lµ cã hµm l­îng tinh dÇu cao so víi quÕ Indonesia, Trung Quèc... Hµm l­îng nµy kho¶ng 3- 3,5%. Ngoµi quy ®Þnh vÒ hµm l­îng tinh dÇu, chÊt l­îng quÕ cßn phô thuéc vµo kh©u lµm s¹ch vµ chÕ biÕn. QuÕ cña C«ng Ty nãi chung ®¹t tiªu chuÈn vÒ hµm l­îng tinh dÇu nh­ng kh©u chÕ biÕn cßn s¬ sµi , tr×nh ®é c«ng nghÖ cßn l¹c hËu, chñ yÕu lµ s¬ chÕ. C«ng ty ®· ®Çu t­ x©y dùng nhµ m¸y chÕ biÕn ®Ó gia t¨ng chÊt l­îng vÒ quÕ nh­ng ®Õn nay do míi ®i vµo ho¹t ®éng nªn hiÖu qu¶ ch­a cao. Hi väng trong thêi gian tíi, víi tr×nh ®é kü thuËt ngµy cµng ®­îc n©ng cao s¶n l­îng còng nh­ chÊt l­îng quÕ cña c«ng ty sÏ t¨ng lªn ®¸ng kÓ. 2.5.2.3 - Chi phÝ s¶n xuÊt. Chi phÝ ®Çu vµo cña quÕ bao gåm chi phÝ thu mua, vËn chuyÓn vµ chi phÝ chÕ biÕn. ViÖc ph¶i ®i thuª ngoµi chÕ biÕn lµm gi¶m lîi nhuËn cña C«ng Ty. C«ng Ty ®· cã biÖn ph¸p thÝch hîp kh¾c phôc khã kh¨n nµy. 2.5.2.4 - Tr×nh ®é c¸n bé c«ng nh©n viªn. Tr×nh ®é, kinh nghiÖm cña c¸n bé kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cßn yÕu kÐm, chªnh lÖch so víi ®èi t¸c n­íc ngoµi. §éi ngò c¸n bé C«ng Ty XNK tæng hîp 1 mÆc dï ®· ®­îc ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i mét c¸ch c¬ b¶n nh­ng do kinh nghiÖm thùc tÕ cßn thiÕu vµ ph­¬ng tiÖn lµm viÖc kh«ng ®Çy ®ñ ®· c¶n trë hä trong c«ng viÖc giao dÞch, ký kÕt hîp ®ång víi c¸c ®èi t¸c. MÆt kh¸c, v× C«ng Ty kinh doanh nhiÒu mÆt hµng kh¸c nhau, ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn cÇn ph¶i cã sù ph©n c«ng chuyªn m«n ho¸ theo tõng nhãm ngµnh hµng ®Ó ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n. Víi sù gióp ®ì cña Nhµ n­íc, Quèc tÕ, C«ng Ty ®· vµ ®ang cè g¾ng ®Çu t­ n©ng cao tr×nh ®é cña c¸n bé m×nh. PhÇn 4 Mét sè gi¶i ph¸p thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu quÕ cña C«ng ty xnk tæng hîp 1 Còng nh­ c¸c mÆt hµng n«ng s¶n kh¸c, quÕ sím ®­îc bu«n b¸n trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. Song do quÕ lµ ®Æc s¶n riªng cã cña mét sè vïng cã khÝ hËu nhiÖt ®íi thÝch hîp nªn kh¶ n¨ng s¶n xuÊt h¹n chÕ, trong khi ®ã nhu cÇu s¶n phÈm quÕ l¹i t­¬ng ®èi lín vµ réng kh¾p trªn lôc ®Þa. Cho nªn kinh doanh xuÊt khÈu quÕ lµ lîi thÕ cho nh÷ng n­íc cã ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt quÕ. 4.1 - Dù b¸o triÓn väng thÞ tr­êng s¶n phÈm quÕ trªn thÕ giíi Cïng víi sù tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt, c¸c nhµ khoa häc ®· t×m ra nh÷ng chÊt cã trong s¶n phÈm quÕ ®Ó n©ng cao gi¸ trÞ sö dông cña s¶n phÈm nµy. Ngµy nay, nh÷ng chÊt ®­îc chiÕt suÊt tõ s¶n phÈm quÕ lµ mét trong nh÷ng thµnh phÇn quan träng trong c«ng nghÖ thùc phÈm, mü phÈm, hµng tiªu dïng... Trong nh÷ng n¨m tíi, nhu cÇu vÒ s¶n phÈm quÕ vÉn tiÕp tôc ë møc cao, do nhu cÇu vÒ nguyªn liÖu lµm h­¬ng liÖu s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm hµng tiªu dïng vÉn kh«ng ngõng gia t¨ng. N­íc cã nhu cÇu s¶n phÈm quÕ lín nhÊt lµ Mü - víi nhu cÇu nhËp hµng n¨m lªn tíi trªn 20.000 tÊn. Chóng ta biÕt r»ng Mü lµ mét trong nh÷ng n­íc s¶n xuÊt Coca-Cola lín nhÊt thÕ giíi, mµ h­¬ng liÖu chÝnh cña lo¹i s¶n phÈm nµy ®­îc chiÕt suÊt tõ s¶n phÈm quÕ . H¬n n÷a, Mü còng lµ mét thÞ tr­êng lín ®èi víi nhiÒu lo¹i s¶n phÈm trong ®ã cã s¶n phÈm quÕ . Céng hoµ liªn bang Nga vµ NhËt B¶n lµ hai n­íc cã nhu cÇu s¶n phÈm quÕ kh¸ lín. Dù kiÕn trong nh÷ng n¨m tíi mçi n­íc cã nhu cÇu nhËp hµng n¨m lªn tíi trªn 10.000 tÊn. NhËt B¶n dïng s¶n phÈm quÕ ®Ó chÕ biÕn s¶n xuÊt hµng mü phÈm, thùc phÈm... Bªn c¹nh ®ã n­íc nµy còng lµ mét trong nh÷ng n­íc xuÊt khÈu bét quÕ lín trªn thÕ giíi. Trong nh÷ng n¨m qua, Céng hoµ liªn bang Nga nhËp s¶n phÈm quÕ chñ yÕu lµ sö dông ®Ó chèng rÐt trong mïa ®«ng. Song cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ cña m×nh, Nga sÏ ph¸t triÓn m¹nh ngµnh c«ng nghiÖp thùc phÈm vµ y d­îc trong nh÷ng n¨m tíi, trong ®ã nhu cÇu sö dông s¶n phÈm quÕ lµ rÊt lín. Bªn c¹nh ®ã, ®Ó ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghÖ thùc phÈm, mü phÈm, hµng tiªu dïng...cña m×nh, c¸c n­íc nh­ Hµn Quèc, Th¸i Lan, Ph¸p... lu«n cã nhu cÇu rÊt lín vÒ s¶n phÈm quÕ. Nhu cÇu nhËp trung b×nh hµng n¨m cña mçi n­íc lªn tíi trªn 5.000 tÊn. Tuy nhiªn sè l­îng thùc nhËp l¹i h¹n chÕ do nguån cung cÊp s¶n phÈm quÕ trong nh÷ng n¨m tíi cã t¨ng song kh«ng ®¸ng kÓ. Trong t­¬ng lai, nguån cung cÊp s¶n phÈm quÕ trªn thÕ giíi vÉn lµ bèn n­íc chÝnh: In®«nªxia, Trung Quèc, ViÖt Nam, Srilanca. Khèi l­îng xuÊt khÈu hµng n¨m trªn thÕ giíi dõng l¹i ë møc 45.000 tÊn/n¨m. Trong ®ã Trung Quèc sÏ v­¬n lªn lµ n­íc xuÊt khÈu s¶n phÈm quÕ lín nhÊt thÕ giíi (kho¶ng 18.000 tÊn/n¨m - chiÕm 40% tæng l­îng quÕ xuÊt khÈu cña toµn thÕ giíi). In®«nªxia xuèng vÞ trÝ thø hai víi 17.000 tÊn/n¨m, chiÕm 17%. ViÖt Nam ®­îc ®¸nh gi¸ lµ mét n­íc cã chÊt l­îng s¶n phÈm cao vµ kh«ng ngõng më réng diÖn tÝch trång quÕ. Dù kiÕn ®Õn n¨m 2010, ViÖt Nam sÏ chiÕm 20% (kho¶ng 10.000 tÊn) s¶n l­îng s¶n phÈm quÕ xuÊt khÈu cña toµn thÕ giíi (Theo t¹p chÝ Kinh tÕ N«ng nghiÖp n¨m 2002). Víi nhu cÇu quÕ hµng n¨m rÊt lín trªn thÞ tr­êng thÕ giíi vµ kh¶ n¨ng cung cÊp l¹i cã giíi h¹n nªn gi¸ s¶n phÈm quÕ kh«ng ngõng gia t¨ng. Sù t¨ng gi¸ nµy mang tÝnh hiÓn nhiªn do cÇu nhiÒu trong khi cung Ýt. Theo dù b¸o cña c¸c nhµ ph©n tÝch, gi¸ s¶n phÈm quÕ vÉn tiÕp tôc gia t¨ng. §iÒu nµy t¹o mét lîi thÕ rÊt lín cho nh÷ng n­íc xuÊt khÈu s¶n phÈm quÕ, bëi v× trong t×nh h×nh hiÖn nay, nh÷ng lo¹i s¶n phÈm n«ng - l©m nghiÖp cã chiÒu h­íng gi¶m gi¸ trªn toµn thÕ giíi. Riªng s¶n phÈm quÕ vµ mét sè s¶n phÈm l©m ®Æc s¶n kh¸c nh­ Håi, C¸nh kiÕn ®á... ®­îc coi lµ lo¹i s¶n phÈm “®Æc biÖt”, mét lo¹i s¶n phÈm quý nªn nhu cÇu hµng n¨m vÉn kh«ng ngõng t¨ng dÉn tíi gi¸ cña s¶n phÈm nµy còng t¨ng qua c¸c n¨m. 4.2 - mét sè gi¶i ph¸p thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu quÕ cña c«ng ty XNK tæng hîp 1 4.2.1 - Më réng thÞ tr­êng XuÊt khÈu. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu quÕ cña C«ng Ty XNK tæng hîp 1 nãi riªng ngµy cµng ph¸t triÓn, ®­îc c¸c thÞ tr­êng lín trªn thÕ giíi ngµy cµng biÕt ®Õn. Tuy vËy, s¶n l­îng cña C«ng Ty vÉn cßn ë møc khiªm tèn (kho¶ng 500 tÊn/n¨m) vµ ®ang bÞ søc Ðp tõ c¸c doanh nghiÖp cïng tham gia xuÊt khÈu quÕ. Víi môc tiªu n©ng dÇn s¶n l­îng xuÊt khÈu ®Õn n¨m 2003 lµ 1000 tÊn víi gi¸ trÞ kim ng¹ch kho¶ng 2.300.000 USD. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu nµy, C«ng Ty ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p chñ yÕu sau: 4.2.1.1 - Më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu. C«ng t¸c thÞ tr­êng tõ tr­íc ®Õn nay vÉn lµ t×m kiÕm vµ më réng thÞ tr­êng ®Ó t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu. C«ng ty x¸c ®Þnh thÞ tr­êng nµo lµ thÞ tr­êng träng ®iÓm ®Ó tËp chung khai th¸c nh»m ®­a l¹i cho C«ng Ty nhiÒu lîi nhuËn. C«ng ty XNK tæng hîp 1 lµ mét c«ng ty ho¹t ®éng ho¹ch to¸n ®éc lËp b»ng nguån vèn tù cã nªn cã thÓ linh ho¹t trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ tr­êng cña C«ng ty ®ßi hái ph¶i n¾m ®­îc nh÷ng th«ng tin thiÕt yÕu sau: Xu h­íng thÞ tr­êng, nhu cÇu vµ t×nh h×nh cung cÊp, kh¶ n¨ng tiªu thô... C«ng Ty ®· cã nh÷ng b¹n hµng truyÒn thèng nh­ Singapore, Hång K«ng... Nh­ng c¸c n­íc nµy chñ yÕu lµ lµm c«ng viÖc t¹m nhËp t¸i xuÊt nªn hä chØ muèn nhËp quÕ s¬ chÕ víi gi¸ rÎ. NhËn thøc ®­îc vÊn ®Ò nµy C«ng ty ®ang cè g¾ng t¨ng l­îng xuÊt khÈu ®· qua chÕ biÕn vµ gi¶m l­îng quÕ xuÊt khÈu s¬ chÕ ®Ó gi¶m thiÖt h¹i, v× vËy, ho¹t ®éng xuÊt khÈu gÇn ®©y víi c¸c n­íc nµy ®ang cã xu h­íng ch÷ng l¹i. §iÒu nµy lµm ¶nh h­ëng ®Õn gi¸ trÞ xuÊt khÈu quÕ cña c«ng ty nãi riªng vµ cña ViÖt Nam nãi chung. §Ó tr¸nh t×nh tr¹ng nµy C«ng ty cÇn ph¶i thùc hiÖn ®ång thêi biÖn ph¸p nµy cïng víi viÖc ®Èy m¹nh h¬n n÷a viÖc xuÊt khÈu sang c¸c thÞ tr­êng kh¸c ngoµi c¸c thÞ tr­êng truyÒn thèng vµ ®Æc biÖt lµ c¸c thÞ tr­êng míi. Ngoµi thÞ tr­êng truyÒn thèng, Mü vÉn ®­îc coi lµ mét thÞ tr­êng quan träng. §©y lµ mét thÞ tr­êng khæng lå, cã kh¶ n¨ng tiÓu thô rÊt lín. C«ng ty phèi hîp víi bé th­¬ng m¹i ®ang nghiªn cøu x©m nhËp thÞ tr­êng nµy th«ng qua mét lo¹t c¸c kÕt ho¹ch x©m nhËm cô thÓ cã kh¶ n¨ng trong nh÷ng n¨m tíi sÏ cã ngµy cµng nhiÒu hîp ®ång ®­îc kÝ kÕt ®Æc biÖt tõ sau hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt - Mü. 4.2.1.2 - Chñ ®éng t×m c¸ch x©m nhËp thÞ tr­êng Mü. Quan hÖ th­¬ng m¹i ViÖt –Mü ngµy nay ®ang ®­îc c¶i thiÖn theo chiÒu h­íng tèt ®Ñp. ChÝnh phñ ta hiÖn nay ®ang chuÈn bÞ ®µm ph¸n víi chÝnh phñ Mü ®Ó cã thÓ ®­îc h­ëng quy chÕ tèi huÖ quèc. §©y lµ mét b­íc ngoÆc cã ý nghÜa rÊt lín trong quan hÖ bao gåm gi÷a hai n­íc vµ cã ý nghÜa cùc kú quan träng ®èi víi XÝ NghiÖp kinh doanh hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. NhËn thøc râ ®iÒu nµy, C«ng ty ph¶i tÝch cùc t×m kiÕm kh¸ch hµng, kh¶o s¸t thÞ tr­êng Mü vµ t×m kiÕm kh¸ch hµng lµm hµng xuÊt sang Mü víi môc ®Ých n©ng cao hiÖu qu¶ vµ tinh chÕ khi xuÊt khÈu mÆt hµng quÕ sang n­íc Mü. Muèn thùc hiÖn ®­îc vÊn ®Ò nµy C«ng Ty cÇn ph¶i tËp trung gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò sau: - Thø nhÊt: C«ng Ty ph¶i t×m c¸ch n©ng dÇn sè l­îng hµng ho¸ xuÊt sang Mü víi khèi l­îng t¨ng tõ Ýt ®Õn nhiÒu, t¨ng chñng lo¹i hµng ho¸ víi gi¸ c¶ hîp lý, ®¶m b¶o chÊt l­îng vµ thêi gian giao hµng. - Thø hai: Nh÷ng ®iÒu mµ c«ng ty Mü mong ®îi ë c¸c c«ng ty cña ta lµ tho¶ thuËn, hîp ®ång ph¶i ®­îc b¶o träng, chÊt l­îng s¶n phÈm ph¶i ®­îc b¶o ®¶m, gi¸ c¶ hîp lý, ph¶i gi÷ ®óng thêi gian giao hµng vµ yÕu tè æn ®Þnh, l©u dµi còng ®­îc coi träng. Ngoµi ra C«ng ty còng ph¶i t×m c¸ch tiÕp cËn víi c¸c c«ng ty Mü chuyªn s¶n xuÊt d­îc phÈm vµ chÕ biÕn gia vÞ tõ quÕ. Do ®ã, C«ng ty ph¶i nç lùc ®Ó hiÓu c¸ch thøc mµ nÒn c«ng nghÖ Mü ho¹t ®éng th«ng qua tiÕp thÞ, giíi thiÖu, mêi chµo, th¨m viÕng vµ chøng minh ®­îc C«ng Ty ®ã cã kh¶ n¨ng trë thµnh nhµ cung cÊp lín trong thÞ tr­êng Mü. - Thø ba: C«ng ty ph¶i cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ doanh nghiÖp, vÒ s¶n phÈm vµ giíi thiÖu kh¶ n¨ng thu mua vµ chÕ biÕn cña C«ng ty víi c¸c doanh nghiÖp Mü. Ho¹t ®éng nµy ®­îc thÓ hiÖn qua viÖc qu¶ng c¸o vµ c¸c cuéc héi ®µm kinh doanh. - Cuèi cïng: C«ng ty ph¶i x©y dùng chiÕn l­îc x©m nhËp thÞ tr­êng Mü cô thÓ víi c¸c ho¹t ®éng nh­: + X©y dùng môc tiªu vÒ thÞ tr­êng, bao gåm c¸c môc tiªu lµ x©m nhËp thÞ tr­êng vµ t¨ng kh¶ n¨ng b¸n hµng trªn thÞ tr­êng Mü. + Ph©n ®o¹n thÞ tr­êng vµ ®Þnh h­íng thÞ tr­êng. + C¸c ®Æc tÝnh s¶n phÈm dùa vµo sù tæng hîp c¸c yÕu tè vÒ thÞ tr­êng. Tãm l¹i trªn ®©y lµ mét sè ph­¬ng h­íng, gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy xuÊt khÈu quÕ cña C«ng Ty trªn thÞ tr­êng Mü. VÊn ®Ò khã kh¨n nhÊt lµ sù thùc hiÖn nh÷ng vÊn ®Ò nµy nh­ thÕ nµo ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ tèt lµ vÊn ®Ò mµ C«ng Ty ®ang quan t©m vµ ®ang dÇn ®i vµo thùc hiÖn. 4.2.2 - §Èy nhanh viÖc thu mua t¹o nguån hµng cho xuÊt khÈu. §Ó t¹o nguån hµng cho xuÊt khÈu, C«ng Ty ¸p dông mét sè biÖn ph¸p sau: 4.2.2.1 - T¨ng c­êng cung cÊp tÝn dông cho ng­êi trång trät. CÊp tÝn dông cho nh÷ng ng­êi trång trät tuy kh«ng ph¶i lµ biÖn ph¸p míi nh­ng vÉn ph¸t huy hiÖu qu¶ cao. Víi mét sè vèn Ýt ái, ng­êi n«ng d©n kh«ng thÓ më réng kh¶ n¨ng trång trät cña m×nh. §ång thêi, Nhµ N­íc chñ yÕu hç trî vÒ mÆt chÝnh s¸ch chø kh«ng thÓ cÊp vèn cho tÊt c¶ nh÷ng ng­êi n«ng d©n trång quÕ. C¸c doanh nghiÖp cã nguån hµng vµ ®­îc ­u ®·i tõ n¨m 1992. Thêi gian gÇn ®©y C«ng ty chñ yÕu cung cÊp tÝn dông cho c¸c hé s¶n xuÊt lín, lµ nh÷ng ng­êi b¹n hµng hµnh chÝnh cña C«ng ty. Sau nµy sè hé ngµy cµng t¨ng vµ tÝnh ®Õn quèi n¨m 1998, C«ng ty ®· cung cÊp 200 triÖu ®ång cho c¸c hé gia ®×nh §Ó ®­îc C«ng ty cung cÊp tÝn dông, c¸c hé gia ®×nh ph¶i lµ ng­êi trång trät quÕ cã kinh nghiÖm, cã ®é tin t­ëng cao, hé ph¶i cam kÕt b¸n s¶n phÈm cña m×nh cho C«ng ty. §iÒu nµy lµ mét bÊt hîp lý bëi nÕu nh­ vËy th× nh÷ng ng­êi míi tham gia vµ nh÷ng ng­êi muèn tham gia trång quÕ ®· kh«ng cã kinh nghiÖm, kh«ng cã vèn th× nay l¹i kh«ng ®­îc gióp ®ì. ChÝnh v× vËy viÖc më réng diÖn tÝch trång quÕ ®Ó t¨ng s¶n l­îng quÕ khã cã thÓ thùc hiÖn th«ng qua viÖc kªu gäi mäi ng­êi tham gia. Víi nh÷ng bÊt cËp trªn, trong thêi gian tíi C«ng ty nªn më réng viÖc cÊp tÝn dông cho nhiÒu ®èi t­îng kh¸c nhau ®Ó cã thÓ më réng h¬n n÷a diÖn tÝch trång quÕ vµ t¨ng s¶n l­îng còng nh­ chÊt l­îng cña quÕ. 4.2.2.2 - Hç trî cho ng­êi n«ng d©n kü thuËt míi Cho ®Õn nay, ph­¬ng ph¸p gieo trång, ch¨m sãc quÕ cña ng­êi n«ng d©n vÉn lµ ph­¬ng ph¸p thñ c«ng , cæ truyÒn nh­ng mang l¹i hiÖu qu¶ cao. Víi chñ tr­¬ng gióp ®ì ng­êi n«ng d©n t¨ng s¶n l­îng còng nh­ chÊt l­îng quÕ phôc vô cho xuÊt kh©ñ, C«ng Ty ®· phèi hîp víi tr­êng ®¹i häc N«ng NghiÖp 1 cö c¸n bé kü thuËt lªn gióp ®ì bµ con trång quÕ ë huyÖn V¨n Yªn (Yªn B¸i) vÒ ph­¬ng ph¸p trång vµ tr¨m sãc quÕ míi. Th«ng qua sù hç trî nµy, ng­êi d©n huyÖn V¨n Yªn ®· t¨ng ®­îc s¶n l­îng vµ chÊt l­îng quÕ cña m×nh, t¨ng thªm thu nhËp, mÆt kh¸c gióp cho C«ng Ty t¨ng s¶n l­îng thu mua, phôc vô ®Çu vµo cho xuÊt khÈu vµ t¨ng chÊt l­îng quÕ xuÊt khÈu. Th«ng qua viÖc nµy uy tÝn cña C«ng Ty ngµy cµng ®­îc n©ng cao, ®­îc bµ con n«ng d©n tin cËy vµ thuËn tiÖn trong viÖc thu gom quÕ. ViÖc hç trî kü thuËt míi nµy ch­a ®­îc thùc hiÖn réng r·i mµ míi chØ ®­îc thùc hiÖn thÝ ®iÓm ë mét vµi n¬i vµ ch­a ph¸t huy hÕt t¸c dông. V× vËy, trong nh÷ng n¨m tíi, C«ng Ty tiÕp tôc phèi hîp víi ®¹i häc N«ng NghiÖp 1, Bé khoa häc c«ng nghÖ vµ m«i tr­êng hç trî bµ con n«ng d©n ë tØnh Yªn B¸i vµ mét sè n¬i kh¸c vÒ kü thuËt gieo trång vµ ch¨m sãc quÕ tiªn tiÕn nhÊt. 4.2.3 - §Èy m¹nh chÕ biÕn, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. ChÕ biÕn xuÊt khÈu quÕ lµ mét c«ng ®o¹n hÕt søc cÇn thiÕt, nã gióp c¸c nhµ xuÊt khÈu t¨ng thªm gi¸ trÞ hµng ho¸. ChÕ biÕn cßn gióp cho viÖc b¶o qu¶n vµ vËn chuyÓn hµng mét c¸ch ®¬n gi¶n , ®ì tèn kÐm. QuÕ xuÊt khÈu cña C«ng ty XNK tæng hîp 1 tõ tr­íc ®Õn nay chñ yÕu thuª ngoµi ra c«ng chÕ biÕn. Th«ng qua hîp ®ång ký kÕt ®èi víi c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi, C«ng Ty x¸c ®Þnh møc ®é chÕ biÕn mµ tõ ®ã thuª c¸c ®¬n vÞ lµm c«ng t¸c chÕ biÕn. ViÖc thuª ngoµi chÕ biÕn lµm n¶y sinh mét sè vÊn ®Ò sau: - ChÊt l­îng hµng ho¸ kh«ng ®Òu, kh«ng æn ®Þnh. §©y lµ mét vÊn ®Ò rÊt dÔ n¶y sinh khi thuª nhiÒu ®¬n vÞ kh¸c nhau chÕ biÕn. Trong qu¸ tr×nh chÕ biÕn, mçi ®¬n vÞ chÕ biÕn do kh¸c nhau vÒ tr×nh ®é c«ng nghÖ hoÆc tay nghÒ mµ dÉn tíi chÊt l­îng s¶n phÈm kh¸c nhau. §©y lµ mét bÊt lîi rÊt lín, dÔ mÊt uy tÝn lµm ¨n ®èi víi c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi. - Chi phÝ t¨ng lµm cho gi¸ thµnh t¨ng, lîi nhuËn gi¶m. Khi thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn, tÊt nhiªn C«ng Ty ph¶i tr¶ chi phÝ. §iÒu nµy lµm t¨ng thªm chi phÝ ®Çu vµo vµ lµm t¨ng gi¸ thµnh s¶n phÈm. §Ó h¹n chÕ nh÷ng thiÖt h¹i g©y ra, ®ång thêi t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, C«ng ty ®· tiÕn hµnh kh¶o s¸t, thiÕt kÕ vµ lËp luËn chøng kinh tÕ kü thuËt cho viÖc x©y dùng nhµ m¸y chÕ biÕn quÕ vµ c¸c n«ng s¶n kh¸c cho xuÊt khÈu. B¶n luËn chøng nµy ®· ®­îc bé th­¬ng m¹i ®ång ý vµ ®­îc uû ban nh©n d©n thµnh phè Hµ Néi cÊp ®Êt x©y dùng t¹i Gia L©m. C«ng Ty ®· ®Çu t­ 1,2 tû ®ång ®Ó x©y dùng nhµ m¸y, ®Õn n¨m 2000 ®· hoµn thµnh vµ kh©u chÕ biÕn ®­îc thùc hiÖn t¹i C«ng Ty ®· gãp phÇn gi¶i quÕt nh÷ng vÊn ®Ò nªu trªn. Tuy nhiªn trong giai ®o¹n ®Çu míi ®i vµo ho¹t ®éng vÊn ®Ò kü thuËt, tr×nh ®é cña c«ng nh©n s¶n xuÊt ch­a cao, kinh nghiÖm s¶n xuÊt trong lÜnh vùc nµy ch­a nhiÒu nªn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt vµ dÔ dÉn ®Õn nh÷ng hËu qu¶ nghiªm träng. ChÝnh v× vËy, trong giai ®o¹n ®Çu nµy, C«ng ty cÇn ph¶i mêi chuyªn gia sang h­íng dÉn cho c«ng nh©n ®ång thêi kiÓm so¸t ho¹t ®éng cña xÝ nghiÖp trong thêi gian ®Çu ®Ó cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt ®i vµo nÒ nÕp. Ngoµi ra, do s¶n l­îng quÕ ngµy cµng t¨ng, C«ng ty vÉn ph¶i tiÕp tôc thuª c¸c ®¬n vÞ bªn ngoµi ®Ó chÕ biÕn nh­ng trong qu¸ tr×nh thuª C«ng ty ph¶i ®ång thêi tiÕn hµnh kiÓm tra chÆt chÏ vÒ chÊt l­îng ®Ó h¹n chÕ ®Õn møc tèi ®a nh÷ng s¬ suÊt. 4.2.4 - C¸c hç trî marketing trong kinh doanh mÆt hµng quÕ. C¸c hç trî marketing ngµy cµng ph¸t triÓn vµ thùc hiÖn hoµn thiÖn h¬n ®Æc biÖt lµ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nh­ hiÖn nay cã nhiÒu ®¬n vÞ cïng tham gia xuÊt khÈu. ChÝnh s¸ch giao tiÕp vµ khuÕch tr­¬ng lµ mét c«ng cô quan träng ®Ó C«ng Ty ¸p dông vµ thùc hiÖn chiÕn l­îc marketing cña m×nh nh»m ng¨n ngõa rñi ro, t¨ng khèi l­îng b¸n, gi¶m chi phÝ kinh doanh. Dù kiÕn trong thêi gian tíi, nh»m lµm cho mÆt hµng quÕ cña C«ng Ty cã c¬ héi th©m nhËp vµo thÞ tr­êng thÕ giíi, ban l·nh ®¹o cña C«ng Ty ®· ®Ò ra chñ tr­¬ng t¨ng c­êng tham gia giíi thiÖu c¸c s¶n phÈm t¹i c¸c cöa hµng, quÇy hµng, héi trî kinh doanh, triÓn l·m. Qua nh÷ng lÇn C«ng Ty tham gia vµo triÓn l·m, C«ng Ty ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh c«ng ®¸ng kÓ. §iÒu nµy më cho C«ng Ty mét h­íng míi ®Ó b¸n hµng cña m×nh d­íi h×nh thøc xuÊt khÈu t¹i chç, thu ngo¹i tÖ t¹i c¸c trung t©m ngo¹i tÖ cña C«ng Ty. Ho¹t ®éng giao tiÕp cña C«ng Ty bao gåm c¸c mèi quan hÖ ngang, ®ã lµ c¸c ®¬n vÞ cã liªn quan ®Õn dÞch vô mua, b¸n vµ mèi quan hÖ däc lµ c¸c c¬ quan cÊp trªn, c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc, c¸c cöa hµng ®¹i lý cña C«ng Ty. §Ó t¨ng c­êng lùc l­îng c¹nh tranh, C«ng Ty chñ tr­¬ng cñng cè s¶n phÈm cña m×nh vÒ chÊt l­îng, nh·n hiÖu, bao gãi. Tuy ®· cã chÝnh s¸ch giao tiÕp vµ khuÕch tr­¬ng s¶n phÈm nh­ng C«ng ty l¹i ch­a cã phßng Marketing trùc tiÕp chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ vÊn ®Ò nµy. Do ®ã nh÷ng chÝnh s¸ch mµ c«ng ty ®­a ra ch­a ®­îc thùc hiÖn tèt. V× thÕ, trong thêi gian tíi c«ng ty cÇn ph¶i khÈn tr­¬ng xóc tiÕn viÖc thiÕt lËp mét phßng Marketing trùc tiÕp chÞu tr¸ch nhiÖm trong lÜnh vùc nµy. 4.2.5 - Tõng b­íc gi¶m chi phÝ gi¸ thµnh s¶n phÈm n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, t×nh h×nh c¹nh tranh lu«n x¶y ra ë tÊt c¶ c¸c lo¹i hµng ho¸. Ng­êi ta c¹nh tranh víi nhau vÒ gi¸ c¶, tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ... Víi c¸c lo¹i hµng ho¸ cã hµm l­îng kü thuËt cao th× chñ yÕu lµ c¹nh tranh vÒ tr×nh ®é tiªn tiÕn cña s¶n phÈm. Víi c¸c lo¹i s¶n phÈm N«ng NghiÖp th× c¹nh tranh chñ yÕu xoay quanh vÊn ®Ò vÒ gi¸ c¶ vµ chÊt l­îng. C¹nh tranh trong ho¹t ®éng mua b¸n quÕ còng vËy, chñ yÕu lµ c¹nh tranh qua gi¸ c¶ vµ chÊt l­îng cña hµng ho¸. §Ó dµnh th¾ng lîi trong c¹nh tranh, tiªu thô ®­îc s¶n phÈm cña m×nh, C«ng Ty kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng hµng ho¸ tiÕn tíi gi¶m gi¸ c¶ xuÊt khÈu. §Ó gi¶m gi¸ quÕ xuÊt khÈu mµ kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn lîi nhuËn cña C«ng Ty th× biÖn ph¸p chñ yÕu ®­îc tiÕn hµnh lµ c¾t gi¶m chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt mét c¸ch triÖt ®Ó. Mét sè chi phÝ sau ®©y cã thÓ c¾t gi¶m: - Chi phÝ thu mua. Chi phÝ nµy cã thÓ c¾t gi¶m th«ng qua viÖc x©y dùng mét nhµ m¸y chÕ biÕn hiÖn ®¹i thuéc C«ng Ty. Nh­ vËy võa gi¶m ®­îc chi phÝ gia c«ng thuª ngoµi chÕ biÕn, võa gi¶m chi phÝ nh©n c«ng cho mét ®¬n vÞ hµng ho¸ nhê m¸y mãc hiÖn ®¹i. - Chi phÝ vËn chuyÓn néi ®Þa còng nh­ vËn chuyÓn quèc tÕ. QuÕ lµ mét lo¹i hµng ho¸ cång kÒnh, ®ßi hái cã bao b× ®ãng gãi riªng l¹i n»m r¶i r¸c nªn chi phÝ vËn chuyÓn vÒ kho, vÒ nhµ m¸y kh¸ lín. Trong nh÷ng n¨m tíi viÖc gi¶m bít chi phÝ nµy lµ cÇn thiÕt ®Ó gi¶m gi¸ thµnh, ®Èy m¹nh kh¶ n¨ng c¹nh tranh. Víi vËn t¶i quèc tÕ, quÕ th­êng ®­îc ®ãng gãi vµo container víi c¸c møc träng l­îng sau: + Lo¹i 20 feet chøa tèi ®a 7 tÊn quÕ vôn hoÆc 4,5 tÊn quÕ èng. + Lo¹i 40 feet chøa tèi ®a 14 tÊn quÕ vôn hoÆc 9 tÊn quÕ èng. Khi xuÊt khÈu, C«ng Ty th­êng ®ãng gãi vµo container 40 feet v× khi ®ã träng l­îng t¨ng lªn gÊp ®«i cßn chi phÝ vËn t¶i t¨ng 30%, nh­ vËy tiÕt kiÖm h¬n so víi viÖc sö dông container lo¹i 20 feet. Qua viÖc c¾t gi¶m mét sè chi phÝ l·ng phÝ ®ã, C«ng Ty cã ®iÒu kiÖn c¾t gi¶m ®¸ng kÓ gi¸ thµnh ®Çu vµo cña s¶n phÈm, n©ng cao tÝnh c¹nh tranh. 4.2.6 - Hoµn thiÖn kh©u thanh to¸n. Cã thÓ nãi kh©u thanh to¸n thu tiÒn lµ kh©u cuèi cïng trong qu¸ tr×nh xuÊt khÈu. Nã thÓ hiÖn kÕt qu¶ cña C«ng Ty tèt hay xÊu, lµ th­íc ®o mäi ho¹t ®éng cña C«ng Ty. Thu tiÒn cho C«ng Ty lµ mét viÖc lµm cã ý nghÜa gióp cho C«ng Ty thanh to¸n mäi chi phÝ trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, nép ng©n s¸ch Nhµ N­íc vµ tiÕp tôc ph¸t triÓn kinh doanh. Hoµn thiÖn kh©u thanh to¸n. §Ó lµm tèt c«ng t¸c nµy, C«ng Ty cÇn thùc hiÖn tèt c¸c c«ng t¸c sau: - Tæ chøc hoµn thÖn tèt c¸c h×nh thøc thanh to¸n, nhÊt lµ h×nh thøc th­ tÝn dông L/C. - Cè g¾ng sö dông vèn cña ®èi t¸c b»ng h×nh thøc øng tr­íc vèn víi C«ng Ty n­íc ngoµi. - ViÖc thu tiÒn vÒ cµng thuËn lîi, cµng nhanh cµng tèt, lµm t¨ng nhanh tèc ®é quay vßng vèn, t¨ng lîi nhuËn cho C«ng Ty. 4.3 - Mét sè kiÕn nghÞ ®èi víi Nhµ n­íc 4.3.1 - Thµnh lËp hiÖp héi c¸c nhµ kinh doanh XuÊt khÈu quÕ. ViÖc thµnh lËp hiÖp héi c¸c nhµ kinh doanh xuÊt khÈu quÕ kh«ng thÓ do c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu tù thµnh lËp ®­îc mµ ph¶i cã sù gióp ®ì cña Nhµ N­íc. C¸c c¬ quan Nhµ N­íc víi vai trß, chøc n¨ng cña m×nh, sÏ xóc tiÕn viÖc tiÕp xóc víi c¸c doanh nghiÖp cïng kinh doanh ngµnh hµng tham gia vµo hiÖp héi. ViÖc thµnh lËp hiÖp héi gi÷a c¸c doanh nghiÖp víi nhau cßn xa l¹ ë n­íc ta, nh­ng ë c¸c n­íc ph¸t triÓn hÇu nh­ ngµnh hµng nµo còng cã hiÖp héi. Hä ®oµn kÕt víi nhau khèng chÕ thÞ tr­êng còng nh­ tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng c¹nh tranh lén xén gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong cïng mét mÆt hµng. HiÖp héi c¸c nhµ kinh doanh quÕ ®­îc thµnh lËp lµ biÖn ph¸p quan träng hµng ®Çu ®Ó ®èi phã víi t×nh tr¹ng tranh mua, tranh b¸n lén xén hiÖn nay. MÆt kh¸c, cã thÓ cñng cè thÞ tr­êng trong n­íc, gi÷ v÷ng ®­îc gi¸ xuÊt khÈu, mÆt kh¸c cã thÓ ñng hé, gióp ®ì nhau trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. Trong thêi gian ®Çu cã nhiÒu khã kh¨n th× hiÖp héi chØ t¹m thêi lµ tho¶ ­íc gi÷a c¸c C«ng Ty cïng tham gia xuÊt khÈu vÒ gi¸ c¶ thÞ tr­êng. Sau nµy khi mäi viÖc ®· ®i dÇn vµo æn ®Þnh vµ ®ñ lín ®Ó hiÖp héi cã thÓ qu¶n lý lu«n tõ kh©u ®Çu t­ s¶n xuÊt ®Õn kh©u chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu. HiÖp héi ph¶i ®­a ra ®­îc khung gi¸ co d·n thÝch hîp, kÞp thêi víi biÕn ®éng cung cÇu trªn thÞ tr­êng, nh»m ®¶m b¶o thu ngo¹i tÖ cho ®Êt n­íc mµ vÉn gi÷ ®­îc thÕ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. §Ó thùc hiÖn ®­îc ®iÒu nµy, hiÖp héi ph¶i thµnh lËp mét phßng nghiªn cøu thÞ tr­êng riªng, chi phÝ cho ho¹t ®éng nµy do c¸c C«ng Ty thµnh viªn ®ãng gãp. Phßng thÞ tr­êng nµy ph¶i ®­a ra ®­îc nh÷ng ph­¬ng ¸n cô thÓ ®Ó khai th¸c triÖt ®Ó tiÒm n¨ng trong n­íc, kÕt hîp víi nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c tõ thÞ tr­êng n­íc ngoµi ®Ó t¹o lîi thÕ tèi ®a cho mÆt hµng cña m×nh. HiÖn nay, C«ng Ty XNK tæng hîp 1 vµ mét sè C«ng Ty kh¸c cïng ho¹t ®éng trong lÜnh vùc XNK quÕ cïng víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng ®ang xóc tiÕn thµnh lËp hiÖp héi xuÊt khÈu quÕ cho c¸c doanh nghiÖp. Dù kiÕn khi hiÖp héi ra ®êi, gi¸ xuÊt khÈu quÕ tõ kho¶ng 2000USD/ tÊn hiÖn nay t¨ng lªn 2200-2300 USD/ tÊn vµ c¶ ngµnh quÕ ViÖt Nam sÏ t¨ng thªm kho¶ng 1.000.000 USD. §©y lµ mét con sè ®¸ng kÓ nÕu so s¸nh víi tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu quÕ cña C«ng Ty xÊp xØ 1.000.000 USD/n¨m vµ c¶ ngµnh quÕ ViÖt Nam kho¶ng 6.000.000-7.000.000 USD/n¨m. 4.3.2 - Hç trî nghiªn cøu t×m kiÕm thÞ tr­êng míi. ViÖc nghiªn cøu t×m ra thÞ tr­êng míi ®Ó tõ ®ã x©m nhËp thÞ tr­êng lµ viÖc quan träng mµ bÊt cø doanh nghiÖp nµo còng ph¶i tiÕn hµnh. ë c¸c n­íc ph¸t triÓn do cã kh¶ n¨ng vÒ tµi chÝnh, ho¹t ®éng ®iÒu tra nghiªn cøu nµy th­êng do chÝnh doanh nghiÖp bá vèn, søc lao ®éng ra tiÕn hµnh hoÆc nghiªn cøu tõ c¸c C«ng Ty chuyªn vÒ nghiªn cøu thÞ tr­êng. ë ViÖt Nam, nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng míi ®­îc ¸p dông h¬n 10 n¨m, c¸c doanh nghiÖp cña ViÖt Nam chñ yÕu lµ trung b×nh vµ nhá so víi thÕ giíi nªn viÖc bá vèn ®Çu t­ nghiªn cøu thÞ tr­êng míi lµ qu¸ tèn kÐm vµ khã cã thÓ thùc hiÖn ®­îc. Nh­ng viÖc ®iÒu tra nghiªn cøu thÞ tr­êng lµ rÊt quan träng, v× më réng thÞ tr­êng sÏ t¨ng kh¶ n¨ng s¶n xuÊt kinh doanh còng nh­ s¶n l­îng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp. Do ®ã, trong giai ®o¹n hiÖn nay ®Ó hç trî ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp, Nhµ N­íc mµ ®¹i diÖn lµ bé th­¬ng m¹i cÇn cã sù hç trî cho c¸c doanh nghiÖp ë c¸c kh©u ®iÒu tra, nghiªn cøu kh¶ n¨ng th©m nhËp thÞ tr­êng míi, tham gia th­¬ng m¹i t¹i thÞ tr­êng ®ã. 4.3.3 - Trî gióp xuÊt khÈu vÒ vèn. Nhµ N­íc nªn t¹o ®iÒu kiÖn vÒ vèn cho c¸c C«ng Ty xuÊt khÈu quÕ. QuÕ lµ mét mÆt hµng mµ viÖc s¶n xuÊt vµ thu mua mang tÝnh chu kú, thêi gian dµi. Trong khi ®ã ho¹t ®éng xuÊt khÈu l¹i diÔn ra suÊt n¨m vµ gi¸ cao h¬n trong c¸c kú gi¸p vô nªn ®ßi hái ph¶i cã vèn ®Çu t­ lín, ®ñ søc thu mua trong thu vô ho¹ch vµ dù tr÷ xuÊt khÈu c¶ n¨m. Nhµ N­íc cÇn ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i vµ cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ thÞ tr­êng thÕ giíi cho c¸c C«ng Ty, v× ë ViÖt Nam th«ng tin vÒ mÆt hµng l©m s¶n cßn thiÕu vµ chËm, ®é chÝnh x¸c ch­a cao. Thêi gian tíi, Nhµ N­íc nªn ®Æc biÖt chó träng tíi c«ng t¸c nghiªn cøu, kh¶o s¸t thÞ tr­êng thÕ giíi, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. 4.3.4 - Ng¨n chÆn t×nh tr¹ng khai th¸c vµ bu«n lËu quÕ qua biªn giíi. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ho¹t ®éng bu«n lËu hµng ho¸ qua biªn giíi ®ang cã chiÒu h­íng gia t¨ng c¶ vÒ sè l­îng lÉn quy m«. Bu«n lËu kh«ng chØ lµm thÊt thu thuÕ mµ cßn g©y ¶nh h­ëng tíi c¸c doanh nghiÖp, g©y rèi lo¹n thÞ tr­êng. Nhµ N­íc nªn cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó ng¨n chÆn nh÷ng ho¹t ®éng nµy sao cho cã hiÖu qu¶ nhÊt. KÕt luËn XuÊt khÈu ®·, ®ang vµ sÏ tiÕp tôc ®­îc Nhµ N­íc ®Æt vµo vÞ trÝ träng t©m, lµm ®ßn bÈy chñ lùc cho ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. §Èy m¹nh xuÊt khÈu trë thµnh nhiÖm vô chiÕn l­îc cña quèc gia trong suèt thêi kú CNH-H§H ®Êt n­íc. §©y lµ nhiÖm vô quan träng ®ßi hái sù cè g¾ng cña §¶ng, Nhµ N­íc, cña tÊt c¶ c¸c ban ngµnh vµ ®Æc biÖt lµ sù nç lùc cña c¸c C«ng Ty tham gia ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Trong thêi gian qua cïng víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c C«ng Ty XNK tæng hîp 1 ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu to lín trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Cïng víi c¸c mÆt hµng kh¸c, xuÊt khÈu quÕ cña C«ng Ty ®­îc coi lµ mÆt hµng cã ý nghÜa chiÕn l­îc bëi vËy nã cã ý nghÜa quan trong trong sù ph¸t triÓn cña C«ng Ty. Thùc tÕ ®· chøng minh bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®­îc trong ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu quÕ C«ng Ty cßn gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong lÜnh vùc xuÊt khÈu mÆt hµng nµy vµ ®ßi hái C«ng Ty cÇn ph¶i ®­a ra nh÷ng ph­¬ng h­íng, nhiÖm vô cÇn gi¶i quyÕt ®ã lµ chÊt l­îng hµng xuÊt khÈu ch­a cao, C«ng Ty chñ yÕu xuÊt khÈu d­íi d¹ng s¬ chÕ, c«ng t¸c t×m nguån hµng tõ kh©u thu mua ®Õn kh©u xuÊt khÈu ch­a thèng nhÊt, tr×nh ®é nghiÖp vô c¸n bé cña C«ng Ty cßn yÕu trong lÜnh vùc xuÊt khÈu mÆt hµng nµy. Tr­íc yªu cÇu chung ®­îc ®Æt ra, C«ng Ty xuÊt nhËp khÈu tæng hîp 1 cÇn t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p cã tÝnh kh¶ thi nh»m ph¸t huy h¬n n÷a nh÷ng lîi thÕ, kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ tõ ®ã ®Èy m¹nh vµ n©ng cao ho¹t ®éng xuÊt khÈu mÆt hµng quÕ. Lµm ®­îc ®iÒu nµy cã nghÜa lµ c«ng ty ®· ph¸t huy ®­îc tiÒm n¨ng ­u thÕ cña m×nh, gãp phÇn thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc ph¸t triÓn. Chóng ta tin r»ng víi nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®­îc cïng víi sù nç lùc kh«ng mÖt mái cña c¸n bé c«ng nh©n viªn c«ng ty céng víi sù hç trî cña chÝnh phñ, ho¹t ®éng xuÊt khÈu quÕ cña C«ng Ty trong thêi gian tíi sÏ cã mét vÞ trÝ xøng ®¸ng ë thÞ tr­êng trong n­íc còng nh­ thÞ tr­êng quèc tÕ. tµi liÖu tham kh¶o 1. B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c cña C«ng ty XNK tæng hîp 1 qua c¸c n¨m 2000 – 2001 – 2002. 2. B¸o c¸o hai m­¬i n¨m x©y dùng vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty XNK tæng hîp 1 (18/12/1981 – 18/12/2001) 3. Tµi liÖu thèng kª cña C«ng Ty xuÊt nhËp khÈu tæng hîp I. 4. B¸o c¸o t×nh h×nh kinh doanh xuÊt khÈu quÕ cña c«ng ty XNK tæng hîp 1 Hµ Néi cña phßng nghiÖp vô 7 5. Tµi liÖu thèng kª cña bé N«ng NghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n. 6. Th¹c sü Hµ V¨n Héi–TËp bµi gi¶ng thanh to¸n vµ tÝn dông quèc tÕ–Th¸ng8/2002 7. Niªn gi¸m thèng kª qua c¸c n¨m tõ 1994 ®Õn 2002 8. Tµi liÖu thèng kª cña bé N«ng NghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n. 9. Kü thuËt nghiÖp vô ngo¹i th­¬ng-Nxb Gi¸o dôc,1999. 10. Marketing quèc tÕ - Nxb Gi¸o dôc, 2000 11. XuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ - NXB Thèng kª 2000 12. T¹p chÝ ngo¹i th­¬ng n¨m 2000, 2002 môc lôc