4. CƠ CHẾ CỦA NHỮNG TỔN THƯƠNG
TRONG BỆNH TỰ MIỄN
• - Ở những ổ tổn thương có những tế bào TCD4 tự phản ứng và
gián tiếp cho thấy sự có mặt của các Interleukin khác nhau, đồng
thời thấy sự hoạt động mất cân bằng giữa các dưới nhóm Th1 và
Th2.
• Từ đó kết luận tự kháng nguyên hay những tế bào mang tự kháng
nguyên bị trực tiếp hay gián tiếp huỷ hoại bởi tế bào Limpho T tự
phản ứng, có hay không có sự tham gia của bổ thể nhưng cuối cùng
cũng tạo nên một ổ viêm đặc hiệu vì có sự thâm nhiễm của các tế
bào như đại thực bào, tế bào NK và các Cytokin khác nhau.• 4.2. Vai trò của tế bào Limpho T tự phản ứng
• Tế bào Limpho T tự phản ứng tức là chống lại các tự
kháng nguyên gặp ở một số các bệnh tự miễn như viêm
teo dạ dày đưa đến tình trạng thiếu máu do thiếu
Vitamin B12 hoặc bệnh viêm gan tự miễn, viêm não tự
miễn .
4. CƠ CHẾ CỦA NHỮNG TỔN THƯƠNG
TRONG BỆNH TỰ MIỄN4.3. Cơ chế khuếch đại
• Sự khuếch đại các tổn thương trong bệnh
tự miễn cũng tương tự như trong bệnh
quá mẫn. Tổn thương nguyên phát do
kháng thể, phức hợp miễn dịch hay tế bào
Limpho T tự phản ứng có thể được mở
rộng bằng vai trò của bổ thể, các enzyme
huỷ hoại của bạch cầu hạt trung tính, các
Lymphokin.
22 trang |
Chia sẻ: hachi492 | Lượt xem: 16 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Bài giảng Bệnh tự miễn, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
BỆNH TỰ MIỄN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC DƯỢC THÁI NGUYÊN
Bộ môn Miễn dịch – Sinh lý bệnh
Đối tượng: sv Y - Dược
Thời gian : 60 phút
MỤC TIÊU
1.Trình bày được nguyên nhân, cơ chế
bệnh sinh của bệnh tự miễn
2.Trình bày được cơ chế của những
tổn thương trong bệnh tự miễn.
HIỆN TƯỢNG TỰ MIỄN VÀ BỆNH LÝ TỰ MIỄN
1.1. Hiện tượng tự miễn
Người ta đã phát hiện được trong cơ thể động
vật và người nhiều tự kháng thể không gây ra
hiện tượng bệnh lý nào. Đó là những kháng thể
chống Idiotip, xuất hiện từ giai đoạn rất sớm của
quá trình phát triển cá thể, mà không liên quan
tới bất kỳ sự xâm nhập kháng nguyên nào. Tất
cả các loại tự kháng thể nhưng không gây bệnh
được gọi là kháng thể “tự nhiên” với hàm ý vô
hại. Như vậy các trường hợp xuất hiện kháng
thể tự miễn mà không gây bệnh gọi là hiện
tượng tự miễn hoặc phản ứng tự miễn.
HIỆN TƯỢNG TỰ MIỄN VÀ BỆNH LÝ TỰ MIỄN
1.2. Bệnh tự miễn
Định nghĩa: bệnh tự miễn là một trạng thái bệnh lý
xảy ra do sự kết hợp của tự kháng thể với tự
kháng nguyên gây ra viêm và dẫn đến tổn thương
thực thể, chức năng tại tế bào, mô, hay cơ quan
trong cơ thể.
2. NGUYÊN NHÂN, CƠ CHẾ BỆNH SINH CỦA
BỆNH TỰ MIỄN
2.1. Phải có sự kích thích của tự kháng nguyên
Các kháng nguyên này vì lý do nào đó đã không
có mặt trong máu ở thời kỳ bào thai, nay xuất
hiện sẽ kích thích cơ thể sinh tự kháng thể.
2. NGUYÊN NHÂN, CƠ CHẾ BỆNH SINH CỦA
BỆNH TỰ MIỄN
2.2. Do kháng nguyên của cơ thể có cùng cấu
trúc với kháng nguyên ngoại lai
2.3. Do ảnh hưởng của các yếu tố hoá học,
thuốc, vi khuẩn, tia xạ
2.4. Sự biểu hiện sai lạc của MHC
2.5. Vai trò của di truyền
2.5. Vai trò của di truyền
- Sự liên quan tới huyết thống.
Qua kết quả điều tra cho thấy nếu cha hoặc mẹ bị Lupus
ban đỏ thì thế hệ con có tần suất mắc bệnh gấp đôi
quần thể nói chung. Bệnh này nếu gặp ở anh, chị em
sinh đôi thì số người cùng cặp đồng hợp tử cũng mắc là
63%. Nếu là dị hợp tử thì chỉ là 10%. Như vậy tính chất
gia đình, bẩm sinh đã được thừa nhận.
2. NGUYÊN NHÂN, CƠ CHẾ BỆNH SINH CỦA
BỆNH TỰ MIỄN
2.5. Vai trò của di truyền
- Vai trò của MHC lớp II.
MHC lớp II có liên quan tới bệnh tự miễn, điều đó nói lên
sự liên quan về cấu trúc gen học giữa các bệnh tự miễn.
Nếu MHC lớp II là dị hợp tử thì dễ dàng trình diện tự
kháng nguyên để sinh ra bệnh tự miễn.
2. NGUYÊN NHÂN, CƠ CHẾ BỆNH SINH CỦA
BỆNH TỰ MIỄN
• 2.6. Các tác nhân khác
- Vai trò của môi trường và dinh dưỡng:
- Vai trò của thuốc.
- Vai trò của tia tử ngoại, tia xạ.
- Vai trò của Virus, vi khuẩn.
- Vai trò của Hormon.
Những tác nhân trên có ảnh hưởng đến sự xuất hiện
nhanh hay chậm của bệnh tự miễn, cũng có khi là yếu tố
làm cho sự tiến triển của bệnh tự miễn nặng hơn hay
nhẹ đi.
2. NGUYÊN NHÂN, CƠ CHẾ BỆNH SINH CỦA
BỆNH TỰ MIỄN
3. XẾP LOẠI BỆNH TỰ MIỄN
• 3.1 Những bệnh không đặc hiệu cơ quan
(bệnh hệ thống)
- Đặc điểm là những bệnh có nhiều loại tự kháng
thể.
+ Kháng thể chống ADN
+ Kháng thể chống Desoxyribonucleicprotein
+ Kháng thể chống các thành phần khác trong
nhân tế bào.
3. XẾP LOẠI BỆNH TỰ MIỄN
• 3.1. Bệnh hệ thống
- Biểu hiện bệnh lý ở nhiều cơ quan, bộ phận
khác nhau trong cơ thể. Điển hình là bệnh
Lupus ban đỏ rải rác, với các yếu tố bị chống là
các kháng nguyên của nhân tế bào. Bệnh
thường thể hiện ở khớp, thận, da, gan, phổi.
- Bệnh chủ yếu biểu hiện ở nữ giới. Sự hoạt
động của buồng trứng làm cho bệnh nặng lên rõ
rệt đặc biệt ở tuổi sinh đẻ, nhất là khi mang thai
hoặc sau đẻ.
3.1. Bệnh hệ thống
• - Tổn thương của bệnh: Do sự lắng đọng
của PHMD. Phức hợp này đặc biệt có ái
tính với thận, nhưng vẫn có thể lắng đọng
ở nhiều nơi khác trong cơ thể như khớp,
gan ...nhưng với tỷ lệ thấp hơn. Sự hoạt
hoá bổ thể và sự phóng thích các hoạt
chất của bạch cầu trung tính là tác nhân
gây tổn thương chủ yếu.
• - Kháng thể gồm nhiều loại; loại chống phân tử
ADN xoắn kép, loại chống các thành phần khác
trong nhân, loại chống desoxyribonucleicprotein.
• - Kháng nguyên protein ribonuclear bị tự kháng
thể chống trong nhiều bệnh tự miễn khác như
sơ cứng bì, nhiễm collagen...
• - Kháng nguyên Smith (viết tắt là Sn).
3.1. Bệnh hệ thống
• - Yếu tố cảm ứng là những yếu tố ngoại
cảnh làm bệnh xuất hiện sớm, hoặc diễn
biến nhanh. Có thể gặp do thay đổi khí
hậu, môi trường, hoá chất ... đặc biệt đã
thống kê được hàng chục loại hoá chất và
thuốc có vai trò cảm ứng bệnh.
3.1. Bệnh hệ thống
3.2. Những bệnh đặc hiệu cơ quan
• - Đặc điểm: bệnh chỉ phát hiện một loại tự kháng thể
đặc hiệu với kháng nguyên có tại cơ quan ấy.
• - Biểu hiện bệnh lý rõ ràng ở một cơ quan nào đó
trong cơ thể.
• Ví dụ: Thiếu máu tan huyết tự miễn. Biểu hiện
chung là thiếu máu do huỷ hồng cầu trong cơ thể vì
kháng thể tự miễn chống hồng cầu.
• - Cách phân loại khác như tan huyết tự miễn
nguyên phát khi không tìm được các tác nhân
cảm ứng hay tan huyết thứ phát nếu là do cảm
ứng với nhiễm khuẩn, do thuốc và hoá chất.
3.2. Những bệnh đặc hiệu cơ quan
• - Giảm tiểu cầu tự miễn là bệnh có biểu hiện bằng giảm
số lượng tiểu cầu trong máu, từ đó xuất hiện những nốt
xuất huyết. Kháng thể phát hiện được là IgG và IgM khi
bám lên bề mặt tiểu cầu có thể gây ngưng kết và làm tan
tiểu cầu thông qua hoạt hoá bổ thể. Cơ chế chủ yếu là
tiểu cầu sau khi bị kháng thể kết hợp thì bị bắt giữ và bị
thực bào ở lách.
• - Giảm bạch cầu do kháng thể tự miễn. Trường hợp này
ít gặp, do kháng thể chống bạch cầu đơn thuần và
thường kết hợp với giảm hồng cầu, tiểu cầu.
3.2. Những bệnh đặc hiệu cơ quan
4. CƠ CHẾ CỦA NHỮNG TỔN THƯƠNG
TRONG BỆNH TỰ MIỄN
• 4.1. Vai trò của kháng thể dịch thể
• - Do tự kháng thể tấn công các tế bào mang tự
kháng nguyên đặc hiệu gây hoạt hoá bổ thể,
phá vỡ màng tế bào mang kháng nguyên. Gặp
trong bệnh tự miễn tan huỷ hồng cầu, bạch cầu,
tiểu cầu.
• - Do sự lắng đọng của phức hợp miễn dịch. Khi
phức hợp miễn dịch này lắng đọng ở đâu thì gây
viêm tại chỗ. Phức hợp này thường lắng đọng ở
màng cơ bản của thận, phổi ,da gây viêm cầu
thận, viêm phế quản, viêm da.
• 4.2. Vai trò của tế bào Limpho T tự phản ứng
• Mặc dù chưa có bằng chứng để trực tiếp nói lên cơ chế bệnh sinh
của tế bào Limpho T trong bệnh tự miễn . Nhưng những phát hiện
qua nghiên cứu cho thấy:
4. CƠ CHẾ CỦA NHỮNG TỔN THƯƠNG
TRONG BỆNH TỰ MIỄN
• - Ở những ổ tổn thương có những tế bào TCD4 tự phản ứng và
gián tiếp cho thấy sự có mặt của các Interleukin khác nhau, đồng
thời thấy sự hoạt động mất cân bằng giữa các dưới nhóm Th1 và
Th2.
• Từ đó kết luận tự kháng nguyên hay những tế bào mang tự kháng
nguyên bị trực tiếp hay gián tiếp huỷ hoại bởi tế bào Limpho T tự
phản ứng, có hay không có sự tham gia của bổ thể nhưng cuối cùng
cũng tạo nên một ổ viêm đặc hiệu vì có sự thâm nhiễm của các tế
bào như đại thực bào, tế bào NK và các Cytokin khác nhau.
• 4.2. Vai trò của tế bào Limpho T tự phản ứng
• Tế bào Limpho T tự phản ứng tức là chống lại các tự
kháng nguyên gặp ở một số các bệnh tự miễn như viêm
teo dạ dày đưa đến tình trạng thiếu máu do thiếu
Vitamin B12 hoặc bệnh viêm gan tự miễn, viêm não tự
miễn ...
4. CƠ CHẾ CỦA NHỮNG TỔN THƯƠNG
TRONG BỆNH TỰ MIỄN
4.3. Cơ chế khuếch đại
• Sự khuếch đại các tổn thương trong bệnh
tự miễn cũng tương tự như trong bệnh
quá mẫn. Tổn thương nguyên phát do
kháng thể, phức hợp miễn dịch hay tế bào
Limpho T tự phản ứng có thể được mở
rộng bằng vai trò của bổ thể, các enzyme
huỷ hoại của bạch cầu hạt trung tính, các
Lymphokin.
4. CƠ CHẾ CỦA NHỮNG TỔN THƯƠNG
TRONG BỆNH TỰ MIỄN
Các file đính kèm theo tài liệu này:
bai_giang_benh_tu_mien.pdf