Bài giảng Các biện pháp tránh thai - Nguyễn Thành Khiêm

CÁC BIỆN PHÁP TRÁNH THAI Ts Nguyễn Thành Khiêm Bộ môn Phụ Sản Trường Đại Học Y Hà Nội Là hình thức tránh thai tạm thời Phải đảm bảo người phụ nữ không có thai trước khi sử dụng các biện pháp tránh thai. Có thể có thai lại khi không tiếp tục sử dụng các biện pháp tránh thai 1. Các biện pháp tránh thai cho nữ giới Thuốc có chứa 2 loại hormon estrogen và progesteron Hàm lượng các hormon trong thuốc thay đổi tùy theo các hãng khác nhau Thuốc thường được đóng gói dạng vỉ 28 viên 1.1. Thuốc tránh thai tổng hợp Ức chế hiện tượng rụng trứng Thay đổi chế tiết chất nhầy cổ tử cung làm tinh trùng khó xâm nhập vào trong buồng tử cung Cơ chế tác dụng Hiệu quả tốt Kinh nguyệt đều Sử dụng cho mọi lứa tuổi. Ngăn ngừa được một số bệnh phụ khoa Dừng thuốc mọi lúc và có thể có thai lại sau đó Ư u điểm Buồn nôn Rong kinh Tăng cân Đau đầu, cương vú Không phòng được các bệnh lây qua đường tình dục Nhược điểm – tác dụng phụ Thời điểm bắt đầu dùng thuốc Sau đẻ: khi đã ngừng cho con bú hoặc con trên 6 tháng tuổi Sau nạo sảy thai: 7 ngày Quên thuốc?? Không ảnh hưởng đến thai nhi Lưu ý khi dùng thuốc Không được sử dụng như thuốc tránh thai thường xuyên Không phòng chống được các bệnh lây qua đường tình dục Tỷ lệ thành công 75% 1.2. Thuốc tránh thai khẩn cấp Thời điểm bắt đầu dùng thuốc: ngay sau khi GH trong 72h đầu Chống chỉ định cho phụ nữ mang thai Thành phần là progestatif (Levonorgestrel 0,75mg) Hai liều dùng cách nhau 12h Lưu ý – Cách dùng – Cơ chế Cơ chế tác dụng: ức chế hiện tượng phóng noãn, đặc chất nhày cổ tử cung Tác dụng phụ: nôn, buồn nôn, rối loạn kinh nguyệt Lưu ý – Cách dùng – Cơ chế Là thuốc chỉ có thành phần progestin Thích hợp cho phụ nữ đang cho con bú Không làm thay đổi chất lượng sữa cũng như số lượng Có thể làm thuốc tránh thai khẩn cấp 1.3. Thuốc tránh thai chỉ có progestin Ức chế hiện tượng phóng noãn Làm đặc chất nhầy cổ tử cung Không có các tác dụng phụ của estrogen Phòng chống được một số bệnh ung thư phụ khoa Có thể sử dụng khi có chống chỉ định với COC Cơ chế - Ưu điểm Rối loạn kinh nguyệt Tăng nguy cơ chửa ngoài tử cung Không phòng chống được các bệnh lây lan qua đường tình dục Tác dụng tránh thai sẽ giảm sút nếu như uống thuốc không đúng giờ Nhược điểm Đang cho con bú: ngay sau đẻ 6 tuần Sau sinh nhưng không cho bú: bất kỳ lúc nào Sau nạo sảy thai: trong 7 ngày đầu tiên Khi có kinh: trong vòng 5 ngày đầu tiên Chỉ được sủ dụng khi chắc chắn không có thai Sử dụng vỉ thuốc mới luôn khi hết vỉ cũ Thời điểm sử dụng thuốc Bản chất là progestin Cơ chế tác dụng: Ngăn không cho rụng trứng Đặc chất nhầy cổ tử cung Mỏng niêm mạc tử cung 1.4. Thuốc tiêm tránh thai DMPA (depot medroxyprogesterone acetat) Hiệu quả 99,7% Riêng tư, không quên thuốc Phòng có thai lâu dài, có thai lại khi ngừng thuốc Dùng cho mọi lứa tuổi Cho phụ nữ cho con bú Không có tác dụng phụ của estrogen Không gây ảnh hưởng đến thai nhi Ưu điểm Rối loạn kinh nguyệt: rong kinh, vô kinh Tăng cân Có con lại chậm, 4 tháng sau dừng tiêm Có thể gây đau đầu, cương vú, buồn nôn Không ngăn ngừa được các bệnh qua đường tình dục Nhược điểm 7 ngày ngay sau khi có kinh 6 tuần sau khi sinh nếu cho con bú, nếu chưa có kinh Không cho con bú: bất kỳ lúc nào Sau sảy thai hoặc hút: dùng ngay lập tức Ngay sau khi ngừng một biện pháp khác Thời điểm dùng thuốc Bản chất thuốc là progestin, không có estrogen Tác dụng kéo dài trong 5 năm Hiệu quả cao 99,9% Cơ chế tác dụng: ngăn cản rụng trứng, ngăn cản trứng làm tổ 1.5. Thuốc cấy tránh thai Hiệu quả cao, có tác dụng ngay 24h sau cấy Tác dụng kéo dài 5 năm Không lo quên thuốc Không ảnh hưởng đến sữa, không tác dụng phụ của estrogen Có thai lại dễ dàng sau khi bỏ nang cấy Ưu điểm Rối loạn kinh nguyệt Cương vú, buồn nôn, nôn, chóng mặt Không dễ dàng trong việc tháo và lắp các que cấy Có thể gây khó chịu tại vùng da cấy thuốc Không tránh được các bệnh lây qua đường tình dục Nhược điểm 7 ngày ngay sau khi có kinh 6 tuần sau khi sinh nếu cho con bú, nếu chưa có kinh Không cho con bú: bất kỳ lúc nào Sau sảy thai hoặc hút: dùng ngay lập tức Ngay sau khi ngừng dùng một biện pháp khác Thời điểm dùng thuốc Là một khung nhựa linh hoạt được đặt vào trong tử cung người phụ nữ Có thể mang đồng: TCu-380A, MLCu-375 Có thể có hormone progestin: LNG-20 hoặc progestasert Dụng cụ tử cung trơ: chỉ làm bằng thép hoặc nhựa: Lippes 1.6. Dụng cụ tử cung tránh thai Ngăn tinh trùng và trứng không gặp nhau Làm tinh trùng khó di chuyển trong thời gian dễ thụ thai Ngăn cản không cho trứng đã thụ tinh làm tổ Tác dụng trong 5 năm, hiệu quả 99,2 – 99,4% Cơ chế Tác dụng tránh thai lâu dài Không quên uống thuốc, không ảnh hưởng đến hoạt động tình dục Không ảnh hưởng đến sữa Không bị tác dụng phụ của hormone Dễ có thai lại sau khi tháo dụng cụ Ư u điểm Mũ chụp cổ tử cung: có tác dụng giống như bao cao su Màng ngăn âm đạo Thuốc diệt tinh trùng 1.7. Các biện pháp âm đạo An toàn, dễ dùng với mọi đối tượng Tránh thai tại mọi thời điểm Không tác dụng hormone, không ảnh hưởng sữa Dễ có thai lại Có thể tránh được một số bệnh lây qua đường tình dục Ư u điểm Thuốc diệt tinh trùng có thể gây khó chịu hoặc dị ứng Không dấu được bạn tình Có thể làm giảm hưng phấn Tụt, sai lệch vị trí, khó lấy ra Nhược điểm Áp dụng ở những phụ nữ có chu kỳ kinh đều Theo dõi sát để tính được ngày rụng trứng Không có tác dụng phụ Có thai lại dễ dàng Không ảnh hưởng đến sữa 1.8. Tính toán chu kỳ kinh Hiệu quả không cao Khó xác định được ngày rụng trứng ở những người kinh không đều Không phòng chống được các bệnh lây qua đường tình dục Khó áp dụng ở những phụ nữ sau sinh kinh chưa đều Nhược điểm Có hiệu quả khi: Trên 85% thức ăn của con là từ người mẹ Chưa có kinh trở lại Con dưới 6 tháng tuổi Có thai khoảng 2% 1.10. Cho con bú vô kinh – LAM Có thể sử dụng ngay sau khi sinh Đơn giản, chi phí thấp Không có tác dụng phụ của hormone Khuyến khích hình thành thói quen cho con bú Cung cấp nguồn thức ăn tốt cho trẻ Ư u điểm Hiệu quả trong thời gian ngắn: 6 tháng Khó áp dụng với những bà mẹ đi làm, không cho bú thường xuyên Không chống được các bệnh lây qua đường tình dục Nhược điểm Dễ sử dụng Tránh lây lan bệnh tình dục Có thể sử dụng ngay sau khi sinh An toàn không có tác dụng nội tiết Có thể dừng lại và dùng bất kỳ thời điểm nào Sử dụng cho mọi lứa tuổi đàn ông khác nhau 2. Tránh thai cho nam giới Dị ứng với cao su Giảm hưng phấn trong quan hệ Hiệu quả không cao 14% có thai Ngại khi đi mua Quan điểm của người nam giới Nhược điểm