Bài giảng Chính phủ điện tử - Chương 1: Tổng quan về bộ máy nhà nước và chính phủ điện tử
Các yêu cầu về dịch vụ (yêu cầu nghiệp vụ)
Các yêu cầu chung
Các yêu cầu đối với dịch vụ định hướng công dân
Các yêu cầu đối với dịch vụ định hướng doanh nghiệp
Các yêu cầu đối với dịch vụ người dùng trong tổ chức nhà nước
Các yêu cầu thông tin và kỹ thuật
Các yêu cầu thông tin
Các yêu cầu kỹ thuật
Các yêu cầu quản lý
Các yêu cầu tổ chức
Các yêu cầu về phương pháp luận
Các yêu cầu về pháp lý
17 trang |
Chia sẻ: huongthu9 | Lượt xem: 532 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem nội dung tài liệu Bài giảng Chính phủ điện tử - Chương 1: Tổng quan về bộ máy nhà nước và chính phủ điện tử, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
04/04/2018
1
ChÍNH PHỦ ĐIỆN TỬ
(Electronic Government, E-Government)
1
Học phần CHÍNH PHỦ ĐIỆN TỬ
(Electronic Government, E-Government)
1. Thời lượng: 2 t/c (24 tiết lý thuyết, 6 tiết thảo luận)
2. Kết cấu:
Chương 1: Tổng quan về bộ máy nhà nước và chính phủ điện tử
Chương 2: Công nghệ và khung kiến trúc chính phủ điện tử
Chương 3: Ứng dụng chính phủ điện tử
Chương 4: Một số góc độ chính trị, văn hóa, đạo đức và pháp luật trong chính
phủ điện tử
Chương 5: Chiến lược và các nguyên tắc triển khai chính phủ điện tử
3. Tài liệu học tập,
a, Tài liệu chính: Bài giảng Chính phủ điện tử
b, Tài liệu tham khảo
1. Nguyễn Đăng Hậu, Nguyền Hoài Anh, Ao Thu Hoài (2010), Chính phủ điện tử, NXB Thông tin
& Truyền thông
2. Lưu Đức Văn (2006), Chính phủ điện tử, NXB Bưu điện
3. Kuno Schedler, Lukas Summermatter, Bernhard Schmidt (2004), Managing the Electronic
Government: From Vision to Practice, Information Age Publishing
4. Arib-Veikko Anttiroiko, (2008), Electronic Government: Concepts, methodologies, tools and
applications, Information Science Reference, Hershey, NewYork,
2
04/04/2018
2
Chương 1
TỔNG QUAN VỀ BỘ MÁY NHÀ NƯỚC
VÀ CHÍNH PHỦ ĐIỆN TỬ
3
NỘI DUNG CHƯƠNG 1
1.1 Sơ lược về bộ máy nhà nước
1.2 Khái niệm, các cấp độ phát triển và mô hình CPĐT
1.3 Sự cần thiết, lợi ích và trở ngại đối với CPĐT
1.4 CPĐT một cửa, yêu cầu đối với CPĐT
4
04/04/2018
3
1.1 Sơ lược về bộ máy nhà nước
1.1.1 Khái niệm bộ máy NN, cơ quan NN và cơ quan hành chính NN
– Bộ máy nhà nước
– Cơ quan nhà nước
– Cơ quan hành chính nhà nước
5
Sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước Việt Nam
1.1 Sơ lược về bộ máy nhà nước
1.1.2 Hệ thống cơ quan hành chính NN
6
04/04/2018
4
1.1 Sơ lược về bộ máy nhà nước
1.1.2 Hệ thống cơ quan hành chính NN
1.1.2.1 Các cơ quan hành chính nhà nước ở trung ương
* Chính phủ, cơ quan hành chính nhà nước cao nhất
Chức năng của Chính phủ:
- Thực hiện quyền sáng kiến lập pháp
- Thực hiện quyền lập quy
- Ban hành nghị quyết, nghị định.
- Quản lý và điều hành toàn bộ hoạt động quản lý nhà nước
- Xây dựng và lãnh đạo toàn bộ hệ thống tổ chức
- Tổ chức và lãnh đạo những đơn vị sản xuất, kinh doanh, dịch
vụ trực thuộc chính phủ
7
1.1 Sơ lược về bộ máy nhà nước
1.1.2 Hệ thống cơ quan hành chính NN
1.1.2.1 Các cơ quan hành chính nhà nước ở trung ương
* Chính phủ, cơ quan hành chính nhà nước cao nhất
Cơ cấu tổ chức của Chính phủ:
- Hội đồng Chính phủ: bao gồm Thủ tướng, các Phó Thủ tướng,
các Bộ trưởng và Thủ trưởng các cơ quan ngang bộ.
- Trực thuộc Hội đồng Chính phủ có các bộ và cơ quan ngang bộ:
+ Các Bộ: quản lý nhà nước theo ngành hay đối với lĩnh vực trên
phạm vi toàn quốc.
+ Các cơ quan ngang bộ
8
04/04/2018
5
1.1 Sơ lược về bộ máy nhà nước
1.1.2 Hệ thống cơ quan hành chính NN
Cơ cấu tổ chức của Bộ
9
1.1 Sơ lược về bộ máy nhà nước
1.1.2 Hệ thống cơ quan hành chính NN
1.1.2.2 Các cơ quan hành chính NN ở địa phương
* Các cơ quan hành chính NN ở địa phương được chia thành ba
cấp:
- Cơ quan hành chính NN cấp tỉnh (và ngang tỉnh);
- Cơ quan hành chính NN cấp huyện (và ngang huyện );
- Cơ quan hành chính NN cấp xã (và ngang xã)
* Tổ chức và hoạt động theo nguyên tắc song trùng trực thuộc
* Trực thuộc cơ quan hành chính địa có các đơn vị cơ sở
10
04/04/2018
6
Các cơ quan hành chính NN ở địa phương
Cơ cấu tổ chức tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương
11
Các cơ quan hành chính NN ở địa phương
Cơ cấu tổ chức huyện, quận, thị xã trực thuộc tỉnh
12
04/04/2018
7
1.2 Khái niệm, các cấp độ phát triển và mô hình CPĐT
1.2.1 Sự ra đời, khái niệm CPĐT
Sự ra đời của CPĐT (E-government):
• Xuất hiện vào nửa sau thập kỷ 90 (thế kỷ 20)
• Máy tính đã được sử dụng trong các tổ chức chính phủ từ
những năm 70 (thế kỷ 20)
• Bắt đầu như là một lĩnh vực thực tiễn
• Từ phục vụ bộ máy nhà nước sang cung cấp dịch vụ cho công
dân và doanh nghiệp, thúc đẩy dân chủ trong xã hội.
• Từ thực tiễn sang nền tảng khoa học.
13
1.2 Khái niệm, các cấp độ phát triển và mô hình CPĐT
1.2.1 Sự ra đời, khái niệm CPĐT
Các quan điểm tiếp cận k/n CPĐT (E-government):
• Theo quan điểm của quyết định luận kỹ thuật (technical
determinism).
• Theo quan điểm của quyết định luận xã hội (social determinism),
Theo quan điểm của các phương tiện phát triển kinh tế
Một số định nghĩa CPĐT (E-government):
• Của Liên Hiệp quốc
• Của Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD
• Của Ngân hàng Thế giới
• Của Tập đoàn Gartner
• Của Nhóm công tác về CPĐT trong các nước đang phát triển
• Của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á
14
04/04/2018
8
1.2 Khái niệm, các cấp độ phát triển và mô hình CPĐT
1.2.1 Sự ra đời, khái niệm CPĐT
Định nghĩa chung về CPĐT
Theo nghĩa hẹp
Chia sẻ thông tin và cung cấp các dịch vụ công
Qua các phương tiện truyền thông điện tử
Để biến đổi các mối quan hệ
Theo nghĩa rộng
Cải thiện quy trình chính phủ (eAdministration):
Kết nối công dân và dịch vụ điện tử (e - citizen)
Xây dựng các tương tác bên ngoài (e - society)
Phân biệt CPĐT (E-government) và QTĐT (E-governance)
- Chính phủ điện tử: chuyển đổi các mối quan hệ nội bộ -bên ngoài,
- Quản trị điện tử (QTĐT):, triển khai và thực thi các chính sách,
pháp luật và các quy định cần thiết
- QTĐT rộng hơn CPĐT; Thực tế hai thuật ngữ thay thế cho nhau.15 16
04/04/2018
9
1.2 Khái niệm, các cấp độ phát triển và mô hình CPĐT
1.2.1 Sự ra đời, khái niệm CPĐT
So sánh CPĐT và TMĐT: những điểm tương tự và khác biệt nhất
định:
- Trên phương diện động lực
+ Khác biệt: TMĐT: lợi nhuận, CPĐT: phục vụ
+ Tương đồng: tăng tốc độ, tăng sự thuận tiện, giảm chi phí.
- Trên phương diện công nghệ
+ Khác biệt: TMĐT chú trọng nhiều hơn vào đổi mới công nghệ
+ Tương đồng: nền tảng công nghệ giống nhau
17
1.2 Khái niệm, các cấp độ phát triển và mô hình CPĐT
1.2.1 Sự ra đời, khái niệm CPĐT
So sánh CPĐT và TMĐT: những điểm tương tự và khác biệt nhất định:
- Trên phương diện động lực
+ Khác biệt: TMĐT: lợi nhuận, CPĐT: phục vụ
+ Tương đồng: tăng tốc độ, tăng sự thuận tiện, giảm chi phí.
- Trên phương diện công nghệ
+ Khác biệt: TMĐT chú trọng nhiều hơn vào đổi mới công nghệ
+ Tương đồng: nền tảng công nghệ giống nhau
18
TMĐT CPĐT Giao thoa giữa
CPĐT và TMĐT
04/04/2018
10
1.2 Khái niệm, các cấp độ phát triển và mô hình CPĐT
1.2.1 Sự ra đời, khái niệm CPĐT
So sánh CPĐT và TMĐT
- Trên phương diện quy trình kinh doanh (quy trình công việc):
+ Giống nhau:
Tái cấu trúc các quy trình kinh doanh (công việc)
Áp dụng chế độ "một cửa".
+ Khác biệt:
Khu vực tư nhân: mục tiêu đơn giản hóa các quy trình, nâng cao
chất lượng, tiết kiệm chi phí
Khu vực chính phủ: trách nhiệm pháp lý, cân bằng lợi ích, hài hòa
các mối quan hệ...
- Một số vấn đề khác:
+ Giống nhau: bảo vệ bí mật riêng tư, đạo đức, văn hóa và ngôn ngữ,
dãn cách số...
+ Khác biệt: CPĐT dành mối quan tâm lớn hơn tới các vấn đề này
19
1.2 Khái niệm, các giai đoạn phát triển và mô hình CPĐT
1.2.2 Các giai đoạn phát triển, mô hình CPĐT
Các giai đoạn phát triển của CPĐT
Phổ biến nhất là mô hình phát triển bốn giai đoạn:
– Giai đoạn 1- giai đoạn thông tin
– Giai đoạn 2: giai đoạn tương tác
– Giai đoạn 3- giai đoạn giao dịch
– Giai đoạn 4- giai đoạn chuyển đổi:
– Một số nghiên cứu đề xuất giai đoạn thứ 5:giai đoạn hoàn thiện liên tục.
20
04/04/2018
11
SMG’s E-government Policy
Development
21
Mô hình 5 giai đoạn phát triển CPĐT
22
Độ phức tạp
Chuyển đổi
Phân phối thông
tin công cộng
Hỗ trợ các giao dịch
tài chính và pháp lý
Tương tác với cơ sở
dữ liệu hoặc/ và
nhân viên
Cung cấp dịch vụ
qua đối tác công-tư
Tích hợp liền mạch
các dịch vụ qua các
cơ quan nhà nước
Cao
Lợi ích
Thấp Cao
Hoàn thiện liên tục
Giao dịch
Tương tác
Hiện diện
Hình 1.7: 5 giai đoạn phát triển của chính phủ điện tử
04/04/2018
12
1.2 Khái niệm, các cấp độ phát triển và mô hình CPĐT
1.2.2 Các giai đoạn phát triển, mô hình CPĐT
Các mô hình CPĐT
–Mô hình quản lý quan liêu
–Mô hình quản lý thông tin
–Mô hình công dân tham gia
–Mô hình quản trị
23
Mô hình Lĩnh vực Tư tưởng Sự tham gia
của công dân
Mức độ XH
dân sự
Mô hình
quan liêu
Tổ chức quan liêu và
công chức
Hiệu quả bên trong
CP
Rất thấp Rất thấp
Mô hình
quản lý
thông tin
CP tới công dân với
dịch vụ công hạn chế
Mối liên kết hiệu
quả giữa CP và công
dân
Thấp Thấp
Mô hình
công dân
tham gia
Sự tham gia của công
chúng trong tất cả các
dịch vụ CP với tương
tác hai chiều
Sự tham gia dân sự,
dân chủ và minh
bạch còn yếu
Trung bình,
nhưng tương
tác hai chiều
mạnh
Mạnh
Mô hình
quản trị
Tất cả tham gia và
tham gia dân chủ
Dân chủ và minh
bạch mạnh
Mạnh Rất mạnh
24
04/04/2018
13
1.2 Khái niệm, các cấp độ phát triển và mô hình CPĐT
1.2.3 Các loại hình quan hệ tương tác trong CPĐT
• Có 4 cộng đồng tham gia: Cơ quan CP, Nhân viên CP, Công
dân và Doanh nghiệp, tạo nên 8 mối quan hệ tương tác
(G2C, G2B và G2G được nói tới nhiều hơn cả).
– G2G
– G2B
– G2C
25
C2C B2B
G2C:
Dịch vụ công
C2G: Ra QĐ
Tham gia
G2B: Pháp luật,
thuế, hỗ trợ
B2G: Chi phí
giao dịch, Quản
lí nguồn lực
G2G
8 mối quan hệ trong CPĐT
B2C
04/04/2018
14
1.3 Sự cần thiết, lợi ích và trở ngại đối với CPĐT
1.3.1 Sự cần thiết đối với CPĐT
Sứ mệnh của các cơ quan chính phủ
- Phục vụ: hiện đại hóa dịch vụ
- Gắn kết: hiện đại hóa cách thức gắn kết
- Quản lý: hiện đại hóa quản lý
- Bảo vệ: hiện đại hóa nhiệm vụ bảo vệ
27
1.3 Sự cần thiết, lợi ích và trở ngại đối với CPĐT
1.3.2 Lợi ích và trở ngại đối với CPĐT
Lợi ích của CPĐT
- Lợi ích chung
• Tính minh bạch và niềm tin
– Dân chủ
• Phần thưởng môi trường
• Tốc độ, hiệu quả và tiện lợi
• Sự chấp thuận của công chúng
- Lợi ích cụ thể
– Cải thiện hiệu quả của các cơ quan chính phủ
– Cải thiện các dịch vụ
– Chia sẻ thông tin và ý tưởng giữa các cơ quan chính phủ
– Hỗ trợ các mục tiêu chính sách kinh tế của chính phủ
– Nâng cao tính minh bạch, chính xác
28
04/04/2018
15
1.3 Sự cần thiết, lợi ích và trở ngại đối với CPĐT
1.3.2 Lợi ích và trở ngại đối với CPĐT
Các trở ngại đối với CPĐT
- Trở ngại kỹ thuật
– Cơ sở hạ tầng CTTT-TT
– Bí mật riêng tư
– An ninh
- Trở ngại tổ chức
– Sự hỗ trợ của quản lý cấp cao
– Sự phản kháng lại các thay đổi hướng tới phương tiện điện tử
– Hợp tác
– Thiếu nhân sự có trình độ và đào tạo
- Các rào cản xã hội
• Dãn cách (hay khoảng cách) số
• Văn hóa
- Các rào cản tài chính: tốn kém, chi phí cao
29
1.4. CPĐT một cửa, yêu cầu đối với CPĐT
1.4.1 CPĐT một cửa
Khái niệm CPĐT một cửa
- Khái niệm
- Mô hình cung cấp dịch vụ chính phủ một cửa trực tuyến đơn giản
30
04/04/2018
16
1.4. CPĐT một cửa, yêu cầu đối với CPĐT
1.4.1 CPĐT một cửa
Khái niệm CPĐT một cửa
- Khái niệm
- Mô hình cung cấp dịch vụ chính phủ một cửa trực tuyến đơn giản
31
1.4. CPĐT một cửa, yêu cầu đối với CPĐT
1.4.1 CPĐT một cửa
Tiếp cận truyền thống tới các dịch vụ công so sánh với chính phủ một cửa
32
Tiếp cận truyền thống qua bàn dịch
vụ hoặc cổng thông tin địa phương
Quan niệm một cửa qua bàn
một điểm tiếp xúc duy nhất
Khách hàng của cơ
quan nhà nước
Hậu diện của các cơ
quan nhà nước
Chính quyền Chính quyền
Công dân
Chính quyền
Công chức
Chính quyền
Chính quyền Chính quyền
Công dân
Chính quyền
Công chức
Chính quyền
Cổng thông tin
và tiền diện
04/04/2018
17
1.4. CPĐT một cửa, yêu cầu đối với CPĐT
1.4.1 CPĐT một cửa
2 góc độ (2 mặt) cần lưu tâm :
- Bên ngoài: theo định hướng khách hàng
- Bên trong: quan điểm quản lý công
33
Khuôn khổ cho mô hình hóa quá trình tích hợp
1.4. CPĐT một cửa, yêu cầu đối với CPĐT
1.4.2 Các yêu cầu đối với CPĐT
Các yêu cầu về dịch vụ (yêu cầu nghiệp vụ)
Các yêu cầu chung
Các yêu cầu đối với dịch vụ định hướng công dân
Các yêu cầu đối với dịch vụ định hướng doanh nghiệp
Các yêu cầu đối với dịch vụ người dùng trong tổ chức nhà nước
Các yêu cầu thông tin và kỹ thuật
Các yêu cầu thông tin
Các yêu cầu kỹ thuật
Các yêu cầu quản lý
Các yêu cầu tổ chức
Các yêu cầu về phương pháp luận
Các yêu cầu về pháp lý
34
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- bai_giang_chinh_phu_dien_tu_chuong_1_tong_quan_ve_bo_may_nha.pdf