Bài giảng Cơ sở dữ liệu - Chương 1: Tổng quan về hệ thống cơ sở dữ liệu

11/22/2018 1 TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG CƠ SỞ DỮ LIỆU CƠ SỞ DỮ LIỆU Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u NỘI DUNG • Hệ thống hướng tệp tin1 • Hệ thống hướng cơ sở dữ liệu2 • Hệ quản trị cơ sở dữ liệu3 • Người dùng cơ sở dữ liệu4 • Ngôn ngữ và giao diện ngôn ngữ dữ liệu5 Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u HỆ THỐNG HƯỚNG TỆP TIN Hình 1.1. Mô hình hoạt động hệ thống hướng tệp tin. 11/22/2018 2 Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u HỆ THỐNG HƯỚNG TỆP TIN • Ít tốn thời gian, chi phí thấp • Thiết kế đơn giản • Tính an toàn cao Ưu điểm • Trùng lắp dữ liệu • Dữ liệu không nhất quán • Khả năng dùng chung thấp • Khó khăn trong việc nâng cấp, bảo trì Nhược điểm Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u HỆ THỐNG HƯỚNG CƠ SỞ DỮ LIỆU Hình 1.2. Mô hình hoạt động của hệ thống hướng cơ sở dữ liệu. Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u HỆ THỐNG HƯỚNG CƠ SỞ DỮ LIỆU • Giảm sự trùng lắp dữ liệu • Đảm bảo tính nhất quán, toàn vẹn dữ liệu • Dễ dàng chia sẻ thông tin cho nhiều đối tượng người dùng khác nhau Ưu điểm • Tốn nhiều thời gian, chi phí cao • Thiết kế phức tạp • Đòi hỏi nhân lực có chuyên môn Nhược điểm 11/22/2018 3 Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u MỘT SỐ KHÁI NIỆM • Những sự kiện có thể được ghi lại và không có ý nghĩa Dữ liệu • Dữ liệu sau khi đã được xử lý trong một ngữ cảnh nhất định Thông tin • Tập hợp các dữ liệu có liên quan về mặt luận lý Cơ sở dữ liệu Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u MỤC TIÊU CỦA HỆ THỐNG HƯỚNG CƠ SỞ DỮ LIỆU • Đảm bảo ý nghĩa của dữ liệu1 • Đảm bảo tính riêng tư và quyền khai thác của người sử dụng2 • Đảm bảo giải quyết xung đột dữ liệu3 • Đảm bảo toàn vẹn dữ liệu khi có sự cố4 Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u NHIỆM VỤ CỦA HỆ QUẢN TRỊ CƠ SỞ DỮ LIỆU • Đặc tả kiểu dữ liệu, các cấu trúc, các ràng buộc toàn vẹn, Định nghĩa cơ sở dữ liệu • Lưu trữ các dữ liệu trên các phương tiện lưu trữ, Xây dựng cơ sở dữ liệu • Truy vấn, cập nhật dữ liệu, Thao tác cơ sở dữ liệu 11/22/2018 4 Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u PHÂN LOẠI HỆ QUẢN TRỊ CƠ SỞ DỮ LIỆU • Mô hình dữ liệu quan hệ, mô hình dữ liệu phân cấp, mô hình dữ liệu đối tượng, mô hình dữ liệu đối tượng – quan hệ Dựa trên mô hình dữ liệu • Hệ thống đơn người dùng, hệ thống đa người dùng Dựa trên số người dùng • Hệ thống tập trung, hệ thống phân tán Dựa trên vị trí đặt hệ thống Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u KIẾN TRÚC HỆ QUẢN TRỊ CƠ SỞ DỮ LIỆU Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u CÁC CHỨC NĂNG HỆ QUẢN TRỊ CƠ SỞ DỮ LIỆU 1 • Lưu trữ các định nghĩa, các mô tả về bản thân dữ liệu 2 • Tạo ra các cấu trúc phức tạp theo yêu cầu để lưu trữ dữ liệu 3 • Xử lý các truy vấn dữ liệu và trả về kết quả theo yêu cầu 4 • Tạo ra cơ chế phân quyền, gán quyền 5 • Hỗ trợ cơ chế đa người dùng đồng thời 6 • Cung cấp phương thức sao lưu, phục hồi dữ liệu 7 • Cung cấp các phương tiện hỗ trợ người sử dụng 11/22/2018 5 Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u CÁC NHÓM NGƯỜI DÙNG CƠ SỞ DỮ LiỆU Nhóm quản trị cơ sở dữ liệu Nhóm thiết kế cơ sở dữ liệu Nhóm người dùng cuối Nhóm nhân viên phát triển Nhóm nhân viên bảo trì Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u CÁC NHÓM NGƯỜI DÙNG CƠ SỞ DỮ LiỆU Nhóm quản trị cơ sở dữ liệu Nhóm thiết kế cơ sở dữ liệu Nhóm người dùng cuối Nhóm nhân viên phát triển Nhóm nhân viên bảo trì Phân quyền truy cập cơ sở dữ liệu Giám sát quá trình vận hành cơ sở dữ liệu Sao lưu, khôi phục cơ sở dữ liệu Phân bổ tài nguyên phần cứng, phần mềm Xử lý sự cố Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u CÁC NHÓM NGƯỜI DÙNG CƠ SỞ DỮ LiỆU Nhóm quản trị cơ sở dữ liệu Nhóm thiết kế cơ sở dữ liệu Nhóm người dùng cuối Nhóm nhân viên phát triển Nhóm nhân viên bảo trì Lựa chọn cấu trúc biểu diễn và lưu trữ dữ liệu Đặc tả yêu cầu dữ liệu của người sử dụng Xây dựng khung nhìn dữ liệu phù hợp 11/22/2018 6 Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u CÁC NHÓM NGƯỜI DÙNG CƠ SỞ DỮ LiỆU Nhóm quản trị cơ sở dữ liệu Nhóm thiết kế cơ sở dữ liệu Nhóm người dùng cuối Nhóm nhân viên phát triển Nhóm nhân viên bảo trì Truy xuất dữ liệu theo yêu cầu Cập nhật dữ liệu theo hai hình thức Trực tuyến Theo phiên Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u CÁC NHÓM NGƯỜI DÙNG CƠ SỞ DỮ LiỆU Nhóm quản trị cơ sở dữ liệu Nhóm thiết kế cơ sở dữ liệu Nhóm người dùng cuối Nhóm nhân viên phát triển Nhóm nhân viên bảo trì Đặc tả yêu cầu của người sử dụng Xây dựng hệ thống hướng cơ sở dữ liệu Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u CÁC NHÓM NGƯỜI DÙNG CƠ SỞ DỮ LiỆU Nhóm quản trị cơ sở dữ liệu Nhóm thiết kế cơ sở dữ liệu Nhóm người dùng cuối Nhóm nhân viên phát triển Nhóm nhân viên bảo trì Đảm bảo hệ thống hoạt động liên tục 11/22/2018 7 Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u NGÔN NGỮ DỮ LIỆU • Tập hợp các mệnh lệnh do hệ quản trị CSDL định nghĩa • Chỉ những mệnh lệnh này mới được hệ quản trị CSDL thực thi Định nghĩa • Ngôn ngữ định nghĩa dữ liệu • Ngôn ngữ thao tác dữ liệu • Ngôn ngữ điều khiển dữ liệu Phân loại Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u GIAO DIỆN NGÔN NGỮ 1 • Giao diện trình đơn dùng cho trình duyệt 2 • Giao diện form 3 • Giao diện người dùng đồ họa 4 • Giao diện ngôn ngữ tự nhiên 5 • Giao diện cho người dùng cuối 6 • Giao diện dành cho quản trị cơ sở dữ liệu Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u TÓM TẮT • Hệ thống hướng tệp tin1 • Hệ thống hướng cơ sở dữ liệu2 • Hệ quản trị cơ sở dữ liệu3 • Người dùng cơ sở dữ liệu4 • Ngôn ngữ và giao diện ngôn ngữ dữ liệu5