Bài giảng Cơ sở dữ liệu - Chương 1: Tổng quan về hệ thống cơ sở dữ liệu - Trịnh Hoàng Nam

9/3/2018 1 TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG CƠ SỞ DỮ LIỆU CƠ SỞ DỮ LIỆU Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u NỘI DUNG • Hệ thống hướng tệp tin1 • Hệ thống hướng cơ sở dữ liệu2 • Kiến trúc 3 mức của hệ cơ sở dữ liệu3 • Các mô hình dữ liệu4 • Người dùng và ngôn ngữ dữ liệu5 Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u NỘI DUNG • HỆ THỐNG HƯỚNG TẬP TIN1 • Hệ thống hướng cơ sở dữ liệu2 • Kiến trúc 3 mức của hệ cơ sở dữ liệumô hình dữ liệu3 • Các mô hình dữ liệu4 • Người dùng và ngôn ngữ dữ liệu5 9/3/2018 2 Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u HỆ THỐNG HƯỚNG TỆP TIN Hình 1.1. Mô hình hoạt động hệ thống hướng tệp tin. Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u HỆ THỐNG HƯỚNG TỆP TIN • Ít tốn thời gian, chi phí thấp • Thiết kế đơn giản • Tính an toàn cao Ưu điểm • Trùng lắp dữ liệu • Dữ liệu không nhất quán • Khả năng dùng chung thấp • Khó khăn trong việc nâng cấp, bảo trì Nhược điểm Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u NỘI DUNG • Hệ thống hướng tệp tin1 • HỆ THỐNG HƯỚNG CƠ SỞ DỮ LIỆU2 • Kiến trúc 3 mức của hệ cơ sở dữ liệu3 • Các mô hình dữ liệu4 • Người dùng và ngôn ngữ dữ liệu5 9/3/2018 3 Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u HỆ THỐNG HƯỚNG CƠ SỞ DỮ LIỆU Hình 1.2. Mô hình hoạt động của hệ thống hướng cơ sở dữ liệu. Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u HỆ THỐNG HƯỚNG CƠ SỞ DỮ LIỆU • Giảm sự trùng lắp dữ liệu • Đảm bảo tính nhất quán, toàn vẹn dữ liệu • Dễ dàng chia sẻ thông tin cho nhiều đối tượng người dùng khác nhau Ưu điểm • Tốn nhiều thời gian, chi phí cao • Thiết kế phức tạp • Đòi hỏi nhân lực có chuyên môn Nhược điểm Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u MỘT SỐ KHÁI NIỆM • Những sự kiện có thể được ghi lại và không có ý nghĩa Dữ liệu • Dữ liệu sau khi đã được xử lý trong một ngữ cảnh nhất định Thông tin • Tập hợp các dữ liệu có liên quan về mặt luận lý Cơ sở dữ liệu 9/3/2018 4 Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u MỤC TIÊU CỦA HỆ THỐNG HƯỚNG CƠ SỞ DỮ LIỆU • Đảm bảo ý nghĩa của dữ liệu1 • Đảm bảo tính riêng tư và quyền khai thác của người sử dụng2 • Đảm bảo giải quyết xung đột dữ liệu3 • Đảm bảo toàn vẹn dữ liệu khi có sự cố4 Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u NỘI DUNG • Hệ thống hướng tệp tin1 • Hệ thống hướng cơ sở dữ liệu2 • KIẾN TRÚC 3 MỨC3 • Các mô hình dữ liệu4 • Người dùng và ngôn ngữ dữ liệu5 Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u KIẾN TRÚC 3 MỨC CỦA HỆ THỐNG HƯỚNG CƠ SỞ DỮ LIỆU Mức ngoài Mức khái niệm Mức trong Cấu trúc lưu trữ Cách thức truy cập Cấu trúc dữ liệu Các ràng buộc Khung nhìn MỤC TIÊU CỦA KIẾN TRÚC 3 MỨC? 9/3/2018 5 Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u KIẾN TRÚC 3 MỨC CỦA HỆ THỐNG HƯỚNG CƠ SỞ DỮ LIỆU Mức ngoài Mức khái niệm Mức trong ĐỘC LẬP DỮ LIỆU LÀ GÌ?Độc lập dữ liệu logic Độc lập dữ liệu vật lý Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u NỘI DUNG • Hệ thống hướng tệp tin1 • Hệ thống hướng cơ sở dữ liệu2 • Kiến trúc 3 mức của hệ cơ sở dữ liệu3 • CÁC MÔ HÌNH DỮ LIỆU4 • Người dùng và ngôn ngữ dữ liệu5 Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u MÔ HÌNH DỮ LIỆU • Sự trừu tượng đơn giản về đặc điểm và mối liên hệ của các sự kiện trong thế giới thực Mô hình • Tập hợp các khái niệm dùng để biểu diễn các cấu trúc của dữ liệu Mô hình dữ liệu 9/3/2018 6 Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u BA THÀNH PHẦN CỦA MÔ HÌNH DỮ LIỆU Mô hình dữ liệu Cấu trúc Liên kết Thao tác Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u CÁC MÔ HÌNH DỮ LIỆU Mô hình dữ liệu thể hiện Mô hình dữ liệu khái niệm Mô hình dữ liệu vật lý Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u KIẾN TRÚC HỆ CƠ SỞ DỮ LIỆU & CÁC MÔ HÌNH DỮ LIỆU Mô hình dữ liệu thể hiện Mô hình dữ liệu khái niệm Mô hình dữ liệu vật lý Mức ngoài Mức khái niệm Mức trong 9/3/2018 7 Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u NỘI DUNG • Hệ thống hướng tệp tin1 • Hệ thống hướng cơ sở dữ liệu2 • Kiến trúc 3 mức của hệ cơ sở dữ liệu3 • Các mô hình dữ liệu4 • NGƯỜI DÙNG VÀ NGÔN NGỮ DỮ LIỆU5 Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u CÁC NHÓM NGƯỜI DÙNG CƠ SỞ DỮ LiỆU Nhóm quản trị cơ sở dữ liệu Nhóm thiết kế cơ sở dữ liệu Nhóm người dùng cuối Nhóm nhân viên phát triển Nhóm nhân viên bảo trì Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u CÁC NHÓM NGƯỜI DÙNG CƠ SỞ DỮ LiỆU Nhóm quản trị cơ sở dữ liệu Nhóm thiết kế cơ sở dữ liệu Nhóm người dùng cuối Nhóm nhân viên phát triển Nhóm nhân viên bảo trì Phân quyền truy cập cơ sở dữ liệu Giám sát quá trình vận hành cơ sở dữ liệu Sao lưu, khôi phục cơ sở dữ liệu Phân bổ tài nguyên phần cứng, phần mềm Xử lý sự cố 9/3/2018 8 Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u CÁC NHÓM NGƯỜI DÙNG CƠ SỞ DỮ LiỆU Nhóm quản trị cơ sở dữ liệu Nhóm thiết kế cơ sở dữ liệu Nhóm người dùng cuối Nhóm nhân viên phát triển Nhóm nhân viên bảo trì Lựa chọn cấu trúc biểu diễn và lưu trữ dữ liệu Đặc tả yêu cầu dữ liệu của người sử dụng Xây dựng khung nhìn dữ liệu phù hợp Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u CÁC NHÓM NGƯỜI DÙNG CƠ SỞ DỮ LiỆU Nhóm quản trị cơ sở dữ liệu Nhóm thiết kế cơ sở dữ liệu Nhóm người dùng cuối Nhóm nhân viên phát triển Nhóm nhân viên bảo trì Truy xuất dữ liệu theo yêu cầu Cập nhật dữ liệu theo hai hình thức Trực tuyến Theo phiên Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u CÁC NHÓM NGƯỜI DÙNG CƠ SỞ DỮ LiỆU Nhóm quản trị cơ sở dữ liệu Nhóm thiết kế cơ sở dữ liệu Nhóm người dùng cuối Nhóm nhân viên phát triển Nhóm nhân viên bảo trì Đặc tả yêu cầu của người sử dụng Xây dựng hệ thống hướng cơ sở dữ liệu 9/3/2018 9 Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u CÁC NHÓM NGƯỜI DÙNG CƠ SỞ DỮ LiỆU Nhóm quản trị cơ sở dữ liệu Nhóm thiết kế cơ sở dữ liệu Nhóm người dùng cuối Nhóm nhân viên phát triển Nhóm nhân viên bảo trì Đảm bảo hệ thống hoạt động liên tục Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u NGÔN NGỮ DỮ LIỆU • Tập hợp các mệnh lệnh do hệ quản trị CSDL định nghĩa • Chỉ các mệnh lệnh này mới được hệ quản trị CSDL thực thi Định nghĩa • Ngôn ngữ định nghĩa dữ liệu • Ngôn ngữ thao tác dữ liệu • Ngôn ngữ điều khiển dữ liệu • Ngôn ngữ truy vấn dữ liệu Phân loại Ths. Trịnh Hoàng Nam, namth@buh.edu.vn C ơ s ở d ữ l i ệ u – T ổ n g q u a n h ệ t h ố n g c ơ s ở d ữ l i ệ u TÓM TẮT • Hệ thống hướng tệp tin1 • Hệ thống hướng cơ sở dữ liệu2 • Kiến trúc 3 mức của hệ cơ sở dữ liệu3 • Các mô hình dữ liệu4 • Người dùng và ngôn ngữ dữ liệu5