Bài giảng Kế toán chi phí - Chương 2: Phân loại chi phí

1PHÂN LOẠI CHI PHÍBẢN CHẤT KINH TẾ CHI PHÍ.Khái niệm chi phí.Hình thức biểu hiện chi phí.Các mô hình quản trị chi phíII. PHÂN LOẠI CHI PHÍ.Các yếu tố chi phí.Các khoản mục chi phí.Chi phí sản phẩm, chi phí thời kỳ.Biến phí, định phí, chi phí hỗn hợp.Thể hiện chi phí trên báo cáo kết quả kinh doanh.Nhận dạng chi phí khác2PHÂN LOẠI CHI PHÍ BẢN CHẤT KINH TẾ CHI PHÍChi phí là biểu hiện bằng tiền những hao phí lao động sống, lao động vật hóa phát sinh gắn liền với quá trình sản xuất kinh doanh. NGUYÊN LÝ CHUNG NHẬN THỨC CHI PHÍ.Chi phí là những phí tổn phát sinh làm giảm nguồn lợi kinh tế của doanh nghiệp kiểm soát trong kỳ gắn liền với mục đích sản xuất kinh doanh và tác động giảm vốn sở hữu. TIÊU CHUẨN ĐỊNH TÍNH, ĐỊNH LƯỢNG CHI PHÍ.Chi phí và chi tiêu đều là phí tổn nhưng khác nhau về mục đích sử dụng. Chi phí gắn liền mục đích kinh doanh nên được tính vào giá thành và được bù đắp từ doanh thu; chi tiêu không gắn liền với kinh doanh nên không được tính vào giá thành nên phải được tài trợ từ quỹ chuyên dùng, nguồn kinh phí.Chi phí và tài sản đều cùng mục đích phục vụ kinh doanh nhưng khác nhau về phí tổn. Chi phí không gắn liền một lợi ích kinh tế chắc chắn, đáng tin cậy trong tương lai; tài sản gắn liền với một lợi ích kinh tế chắc chắn, đáng tin cậy trong tương lai.Chi phí thể hiện trong hoạt động kinh doanh ở nhiều phạm vi, quan hệ so sánh khác nhau như chi phí thực tế; chi phí kế hoạch, chi phí chìm, chi phí cơ hội, chi phí chênh lệch.3NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ KẾ TOÁN CHI PHÍBẢN CHẤT KINH TẾ CHI PHÍQuản lý theo công đoạn : Dựa trên triết lý chuyên môn hóa, chi phí được chia thành nhiều công đoạn, bộ phận chức năng như chi phí đầu tư, chi phí sản xuất, chi phí bán hàng, chi phí quản lý. Vì vậy, quyền hạn, trách nhiệm của nhà quản lý được thiết lập theo từng công đoạn, bộ phận chức năng của hoạt động sản xuất kinh doanh.CHI PHÍ ĐƯỢC NHẬN THỨC CỤC BỘ THEO TỪNG CÔNG ĐOẠN, BỘ PHẬN Ở TỪNG DOANH NGHIỆP VÀ LUÔN XEM CHI PHÍ LÀ SỰ PHÁT SINH CÁ BIỆT TẠI DOANH NGHIỆPQuản lý chi phí theo chuỗi giá trị : Dựa trên triết lý hợp nhất các hoạt động có cùng bản chất kinh tế theo từng quy trình, chi phí được tập hợp theo từng hoạt động sản xuất kinh doanh thống nhất xuyên suốt cả quy trình hoạt động. Vì vậy, quyền hạn, trách nhiệm nhà quản lý được thiết lập theo từng quy trình và luôn đặt trong quan hệ hợp tác, liên kết.CHI PHÍ ĐƯỢC NHẬN THỨC TOÀN DIỆN TRƯỚC, TRONG, SAU HOẠT ĐỘNG VÀ LUÔN ĐẶT TRONG MỐI QUAN HỆ LIÊN KẾT VỚI BÊN NGOÀI DOANH NGHIỆP4PHÂN LOẠI CHI PHÍ CÁC YẾU TỐ CHI PHÍ – PHÂN LOẠI CHI PHÍ THEO NỘI DUNG KINH TẾ BAN ĐẦU Chi phí nhân công (chi phí lao động - labour costs);Chi phí nguyên vật liệu (materials costs);Chi phí công cụ dụng cụ(toots and supplies costs);Chi phí khấu hao tài sản cố định (depcreciation costs);Chi phí dịch vụ thuê ngoài(services rendered costs);Chi phí khác bằng tiền(sundry costs paid in cash)5PHÂN LOẠI CHI PHÍ KHOẢN MỤC CHI PHÍ – CHI PHÍ THEO CÔNG DỤNG KINH TẾTuỳ thuộc đặc điểm kinh tế kỹ thuật từng ngành, các khoản mục chi phí có số lượng, nội dung kinh tế khác nhau. Ngành sản xuất công nghiệp bao gồm : chi phí nguyên vật liệu trực tiếp (direct material costs), chi phí nhân công trực trực tiếp (directs labour costs), chi phí sản xuất chung (factory overhead costs), chi phí bán hàng (selling expenses), chi phí quản lý doanh nghiệp (general and administrative expenses).Ngành xây lắp bao gồm : chi phí nguyên vật liệu trực tiếp (direct material costs), chi phí nhân công trực trực tiếp (directs labour costs), chi phí sử dụng máy thi công, chi phí sản xuất chung (factory overhead costs), chi phí bán hàng (selling expenses), chi phí quản lý doanh nghiệp (general and administrative expenses).Điều cần quan tâm để kiểm soát các khoản mục chi phí :+ Đặc điểm kinh tế kỹ thuật từng ngành và ảnh hưởng đến chi phí;+ Giá trị, tỷ trọng (kết cấu) và xu hướng chuyển biến kết cấu chi phí.6PHÂN LOẠI CHI PHÍ CHI PHÍ SẢN PHẨM, CHI PHÍ THỜI KỲ – PHÂN LOẠI THEO MỐI QUAN HỆ VỚI KỲ TÍNH KẾT QUẢCHI PHÍ SẢN PHẨM Bao gồm những chi phí liên quan đến sản xuất sản phẩm (chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung) hay chi phí hàng mua (giá mua và chi phí mua).Thời kỳ phát sinh chi phí sản phẩm thường khác biệt với thời kỳ ghi nhận chi phí sản phẩm trên báo cáo kết quả kinh doanh. Sự khác biệt này tùy thuộc quan hệ giữa Mức sản xuất – Mùức tiêu thụ.Rủi ro tiềm ẩn của chi phí sản phẩm là rủi ro tồn kho.Nhà quản lý thường áp dụng mô hình quản lý kịp thời (JIT – Just In Time) để hạn chế rủi ro tồn kho.Mô hình JIT : Thị trường – Nhu cầu tiêu thụ – Nhu cầu sản xuất (mua) – Quan hệ cung cấp thường xuyên và điều chỉnh.7PHÂN LOẠI CHI PHÍ CHI PHÍ SẢN PHẨM, CHI PHÍ THỜI KỲ – PHÂN LOẠI THEO MỐI QUAN HỆ VỚI KỲ TÍNH KẾT QUẢCHI PHÍ THỜI KỲ Bao gồm chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp.Thời kỳ phát sinh chi phí thời kỳ cũng là thời kỳ ghi nhận chi phí thời kỳ trên báo cáo kết quả kinh doanh.Mức phí thường xuyên cần bù đắp ngay trong kỳ.Nhà quản lý thường tăng cường khống chế mức phí bằng giải pháp khoán chi phí theo từng cấp bậc quản lý.8PHÂN LOẠI CHI PHÍ CHI PHÍ SẢN PHẨM, CHI PHÍ THỜI KỲ – PHÂN LOẠI THEO MỐI QUAN HỆ VỚI KỲ TÍNH KẾT QUẢCP SAÛN XUAÁTCPNVLTTCPNCTTCPSXCDOANH THU-CP SAÛN PHAÅMGIAÙ VOÁN HAØNG BAÙN=GIAÙ VOÁN SP TOÀN KHOLÔÏI NHUAÄN GOÄP-CP THÔØI KYØCP BAÙN HAØNG,QUAÛN LYÙ=LÔÏI NHUAÄNCHÚ ÝẢNH HƯỞNG KQKD9VÍ DỤ 1Theo taøi lieäu töø boä phaän saûn xuaát kinh doanh saûn phaåm A cuûa coâng ty ABC nhö sau:1.Tình hình chi phí saûn xuaát kinh doanh qua caùc naêm nhö sau :Chæ tieâu Naêm 2008Naêm 2009Naêm 20101.Chi phí nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp (ñ)400.000600.000800.0002.Chi phí nhaân coâng tröïc tieáp (ñ)280.000420.000560.0003.Chi phí saûn xuaát chung (ñ)540.000600.000660.0004.Chi phí baùn haøng (ñ)220.000300.000380.0005.Chi phí quaûn lyù doanh nghieäp (ñ)120.000120.000120.0006.Saûn löôïng saûn xuaát kinh doanh (sp)8001.2001.600 Ñôn giaù baùn qua caùc naêm laø 2.000ñ/sp ; naêng löïc saûn xuaát thaáp nhaát laø 800 sp, cao nhaát 1.600sp; neáu naêng löïc saûn xuaát vöôït quaù möùc giôùi haïn treân, bieán phí ñôn vò taêng 20%, ñònh phí taêng 50%.Yeâu caàu :Xaùc ñònh cô caáu chi phí saûn phaåm, chi phí thôøi kyø naêm 2010 cuûa saûn phaåm A.Xaùc ñònh keát quaû kinh doanh tröôøng hôïp tieâu thuï 1.000sp.Moät nhaø quaûn lyù cho raèng : “Khi taêng saûn löôïng tieâu thuï, lôïi nhuaän seõ taêng theo phöông trình Y = (g - z) x X, trong ñoù Y laø lôïi nhuaän, g : ñôn giaù baùn, z giaù thaønh ñôn vò, X soá löôïng saûn phaåm tieâu thuï.” Theo anh chò nhaän ñònh ñoù hôïp lyù hay khoâng, giaûi thích vaø chöùng minh. 10PHÂN LOẠI CHI PHÍ– VÍ DỤ 1CPSP – CP TK Chi phí sản phẩm, chi phí thời kỳ Xác định kết quả kinh doanh : KQKD :(1.000 x 2.000 – 1.000 x [2.020.000 ÷1.600]) – 500.000 = 237.500đ TỒN KHO : 600 x [2.020.000 ÷1.600]) = 757.500đ3. Không hợp lý.CHÆ TIEÂUSOÁ TIEÀNTYÛ LEÄCP SP2.020.00080%CP TK500.00020%TOÅNG SOÁ2.520.000100%11PHÂN LOẠI CHI PHÍ BIẾN PHÍ, ĐỊNH PHÍ, CHI PHÍ HỖN HỢP – QUÁ TRÌNH ỨNG XỬ CHI PHÍ BIẾN PHÍ .Chi phí có tổng số thay đổi tỷ lệ thuận và gần như tỷ lệ thuận với mức độ hoạt động (X). Ngược lại, trên một đơn vị mức độ hoạt động (a), biến phí thường là một hằng số. Mức độ hoạt động có thể đo lường bằng nhiều tiêu thức khác nhau như số sản phẩm, số giờ công lao động,Biến phí tỷ lệ và biến phí cấp bậc.Biến phí tỷ lệ :Biến phí luôn thay đổi tuyến tính với mức độ hoạt động. Hoạt động tồn tại, biến phí xuất hiện; ngưng hoạt động, biến phí bằng không và về mặt toán học biến phí tỷ lệ thể hiện qua phương trình Y = a X, X € [m,n]Cần kiểm soát tính hữu ích hoạt động phát sinh chi phí; định mức, mức hoạt động.Biến phí cấp bậc :Biến phí thay đổi theo từng bậc khi mức độ hoạt động đạt đến một mức thay đổi nhất định. Về mặt toán học biến phí cấp bậc thể hiện qua phương trình Y = aj Xj, X € [m,n].Cần kiểm soát tính hữu ích hoạt động phát sinh chi phí; định mức, mức hoạt động và chi phí trung bình12PHÂN LOẠI CHI PHÍ BIẾN PHÍ, ĐỊNH PHÍ, CHI PHÍ HỖN HỢP – QUÁ TRÌNH ỨNG XỬ CHI PHÍĐỊNH PHÍChi phí có tổng số ít hoặc không thay đổi theo mức độ hoạt động (X). Ngược lại, trên một đơn vị mức độ hoạt động, định phí thường thay đổi tỷ lệ nghịch với mức hoạt động.Định phí bắt buộc và định phí khác (tùy ý).Định phí bắt buộc.Định phí có nguồn gốc từ chi phí sử dụng tài sản dài hạn, chi phí tổ chức quản lý và rất khó cắt giảm trong kỳ, về mặt toán học, định phí thể hiện Y= B, X€[m,n]Cần phải kiểm soát dự án đầu tư tài sản dài hạn, xây dựng cơ cấu tổ chức quản lý; mức phí phát sinh, chi phí trung bình.Định phí tùy ý : Định phí có nguồn gốc từ chi phí quảng cáo, hành chính, quản trị trong kỳ, có thể cắt giảm trong kỳ, về mặt toán học, định phí tùy ý Y= Bj, X€[m,n].Cần phải kiểm soát hành vi quản trị; mức phí phát sinh, chi phí trung bình, tăng cường khoán chi phí theo cấp quản lývà hiệu quả .13PHÂN LOẠI CHI PHÍ BIẾN PHÍ, ĐỊNH PHÍ, CHI PHÍ HỖN HỢP – QUÁ TRÌNH ỨNG XỬ CHI PHÍBIẾN PHÍ CẤP BẬCThay đổi nhạy cảm với sự thay đổi mức hoạt động, cắt giảm nhanh;Tăng giảm theo sự mức hoạt động.ĐỊNH PHÍ TÙY ÝThay đổi ít nhạy cảm với sự thay đổi mức hoạt động,cắt giảm chậm;Tăng giảm theo hành vi quản trị.14PHÂN LOẠI CHI PHÍ BIẾN PHÍ, ĐỊNH PHÍ, CHI PHÍ HỖN HỢP – QUÁ TRÌNH ỨNG XỬ CHI PHÍCHI PHÍ HỖN HỢPChi phí bao gồm định phí, biến phí, phương trình chi phí hỗn hợp : Y = aX+ B, X€[m,n].Chi phí hỗn hợp phải được phân tích thành định phí và biến phí.Các phương pháp phân tích chi phí hỗn hợp :Phương pháp chênh lệch : a = ( Y1 – Y*)/ (X1 – X*), B = Y* - aX* = Y1 – aX1. Với Y1 là chi phí hỗn hợp ở mức hoạt động cao nhất, Y* là chi phí hỗn hợp ở mức hoạt động thấp nhất, X1 là mức hoạt động cao nhất, X* là mức hoạt động thấp nhất.Phương pháp xác suất (bình phương bé nhất)  XY = aX2 + BX (1) Y = aX + nB (2) Phương pháp đồ thị phân tánKết quả ước lượng của mỗi phương pháp biến phí đơn vị (a), định phí (B) có thể khác nhau.15PHÂN LOẠI CHI PHÍ BIẾN PHÍ, ĐỊNH PHÍ, CHI PHÍ HỖN HỢP – QUÁ TRÌNH ỨNG XỬ CHI PHÍ XU HƯỚNG CHUYỂN BIẾN BIẾN PHÍ, ĐỊNH PHÍ.Biến phí tỷ lệ chuyển thành biến phí cấp bậc, biến phí cấp bậc chuyển thành định phí tùy ý, định phí tùy ý chuyển thành định phí bắt buộc.Tỷ trọng định phí tăng dần, tỷ trọng biến phí giảm dần.Sự chuyển biến trên là hệ quả tất yếu do:+ Khan hiếm nguồn tài nguyên thiên nhiên;+ Tiến bộ của khoa học kỹ thuật;+ Tích lũy, đầu tư nâng cao tính tự động trong hoạt động sản xuất kinh doanh cạnh tranh;+ Tác động chính sách ổn định lao động, ổn định tiền lương16VÍ DỤ 2 Căn cứ số liệu ví dụ 1 :Xác định biến phí đơn vị và tổng định phí sản xuất kinh doanh sản phẩm A.Viết phương trình chi phí và dự báo chi phí sản phẩm A ở các mức 800sp, 1.000sp, 1.500sp, 2.000sp.Theo tài liệu kế toán dự báo, chi phí đơn vị ở mức sản xuất kinh doanh 1.500 sp A là 2.000đ/sp. Anh chị cho biết mức dự báo trên hợp lý không, xác định chi phí đơn vị hợp lý theo cơ cấu chi phí và tình hình sản xuất kinh doanh trên.Trong cơ cấu định phí của sản phẩm A có 60% là định phí bắt buộc, xác định chi phí sản xuất kinh doanh tối thiểu khi công ty tạm thời ngưng kinh doanh sản phẩm A.17VÍ DỤ 2 18VÍ DỤ 2 19VÍ DỤ 2 3. Chæ tieâu Möùc 800spMöùc 1.600spBieán phí ñôn vò1.200ñ/sp1.200ñ/spÑònh phí ñôn vò750ñ/sp375ñ/spChi phí ñôn vò1.950ñ/sp1.575ñ/sp20PHÂN LOẠI CHI PHÍ THỂ HIỆN CHI PHÍ TRÊN BÁO CÁO KẾT QUẢ KINH DOANHQUAN ĐIỂM PHƯƠNG PHÁP TÒAN BỘ :Tất cả chi phí đều liên quan đến sản xuất trong kỳ nên giá thành sản phẩm bao gồm cả biến phí và định phí sản xuất;Mức lãi lỗ dễ dẫn đến nhận thức sai lệch về nhà quản lý trong kỳ (Mức tiêu thụ thấp vẫn có lời nhưng thực tế thua lỗ );QUAN ĐIỂM PHƯƠNG PHÁP TRỰC TIẾP:Định phí sản xuất là chi chí thời kỳ phải tính hết vào chi phí trên báo cáo kết quả kinh doanh trong kỳ nên giá thành sản phẩm chỉ có biến phí sản xuất;Mức lãi lỗ phản ảnh chính xác thành quả quản lý từng kỳ (Mức tiêu thụ thấp sẽ thua lỗ);QUAN HỆ GIỮA 2 QUAN ĐIỂM :Mức sản xuất tiêu thụ như nhau thì lợi nhuận như nhau;Mức sản xuất lớn hơn mức tiêu thụ, phương pháp toàn bộ có lợi nhuận, giá vốn thành phẩm tồn kho cao hơn;Mức sản xuất nhỏ hơn mức tiêu thụ, phương pháp toàn bộ có lợi nhuận, giá vốn thành phẩm tồn kho thấp hơn.21Baùo caùo keát quaû kinh doanh theo phöông phaùp toaøn boäGiaù thaønh ñôn vò : BPSXñv + [ÑPSX / Möùc saûn xuaát]Chi phí baùn haøng quaûn lyù : (Möùc tieâu thuï X BPBHQL ñv) + ÑP BHQLCHÆ TIEÂUTOÅNG SOÁ [ñ]Ñôn vò [ñ/sp]Tyû leä[%]1.DT [SL tieâu thuï X ĐG]2.GIAÙ VOÁN [SL tieâu thuï X Zđv]3.LN GOÄP [1] – [2]4.CPBHQL5.LÔÏI NHUAÄN [3] – [4]Baùo caùo keát quaû kinh doanh theo phöông phaùp tröïc tieápCHÆ TIEÂUTOÅNG SOÁ [ñ]Ñôn vò [ñ/sp]Tyû leä[%]1.DT [SL tieâu thuï X ĐG]2.BP [SL tieâu thuï X BPđv]3.SDÑP [1] – [2]4.ÑÒNH PHÍ5.LÔÏI NHUAÄN [3] – [4]CÁC HÌNH THỨC BÁO CÁO KẾT QUẢ KINH DOANH22VÍ DỤ 3Căn cứ số liệu ví dụ 1 : Lập báo cáo kết quả kinh doanh theo phương pháp toàn bộ và phương pháp trực tiếp khi sản xuất và tiêu thụ 1.400sp A.Lập báo cáo kết quả kinh doanh theo phương pháp toàn bộ và phương pháp trực tiếp khi sản xuất 1.400spA, tiêu thụ 750sp A.Nhận xét về kết quả kinh doanh, quan hệ trách nhiệm quản lý khi đánh giá thành quả tài chính theo từng trường hợp trên.23PHÂN LOẠI CHI PHÍ THỂ HIỆN CHI PHÍ TRÊN BÁO CÁO KẾT QUẢ KINH DOANHPHÖÔNG PHAÙP TOAØN BOÄ[Saûn xuaát vaø tieâu thuï 1.400 sp]1.DOANH THU1.400 X 2.0002.800.0002.GIAÙ VOÁN HAØNG BAÙN1.400 x [500 + 350 + 150 + (420.000 ÷ 1.400)] 1.820.0003.LÔÏI NHUAÄN GOÄP2.800.000 – 1.820.000980.0004.CHI PHÍ BH,QL(1.400 x 200 ) + 180.000460.0005.LÔÏI NHUAÄN980.000 – 460.000520.000GIAÙ VOÁN HTK0 * [500 + 350 + 150 + (420.000 ÷ 1.400]024PHÂN LOẠI CHI PHÍ THỂ HIỆN CHI PHÍ TRÊN BÁO CÁO KẾT QUẢ KINH DOANHQUAN ÑIEÅM CHI PHÍ TRÖÏC TIEÁP[Saûn xuaát tieâu thuï 1.400sp]1.DOANH THU1.400 x 2.000 =2.800.0002.BIEÁN PHÍ1.400 x 1.200 =1.680.0003.SOÁ DÖ ÑAÛM PHÍ(1) –(2) =1.120.0004.ÑÒNH PHÍÑÒNH PHÍ SAÛN XUAÁT420.000 =420.000ÑÒNH PHÍ BH, QL180.0005.LÔÏI NHUAÄN520.000GIAÙ VOÁN TPTK0 * [500 + 350 + 150 ]025PHÂN LOẠI CHI PHÍ THỂ HIỆN CHI PHÍ TRÊN BÁO CÁO KẾT QUẢ KINH DOANHPHÖÔNG PHAÙP TOAØN BOÄ[Saûn xuaát 1.400 sp tieâu thuï 750sp]1.DOANH THU750 x 2.0001.500.0002.GIAÙ VOÁN HAØNG BAÙN750 x[500 + 350 + 150 + (420.000 ÷ 1.400)]975.0003.LÔÏI NHUAÄN GOÄP1.500.000 – 975.000525.0004.CHI PHÍ BH,QL(750 x 200) + 180.000330.0005.LÔÏI NHUAÄN525.000 – 330.000195.000GIAÙ VOÁN HTK650 x [500 + 350 + 150 + (420.000 ÷ 1.400]845.00026PHÂN LOẠI CHI PHÍ THỂ HIỆN CHI PHÍ TRÊN BÁO CÁO KẾT QUẢ KINH DOANHPHÖÔNG PHAÙP TRÖÏC TIEÁP[Saûn xuaát 1.400 sp tieâu thuï 750sp]1.DOANH THU750 x 2.0001.500.0002.BIEÁN PHÍ750 x 1.200 900.0003.SOÁ DÖ ÑAÛM PHÍ1.500.000 – 900.000 600.0004.ÑÒNH PHÍÑÒNH PHÍ SAÛN XUAÁT420.000420.000ÑÒNH PHÍ BH, QL180.0005.LÔÏI NHUAÄN600.000 – 600.000000GIAÙ VOÁN TPTK650 x (500+350+150)650.00027PHÂN LOẠI CHI PHÍ MỘT SỐ TIÊU THỨC PHÂN LOẠI CHI PHÍ KHÁCChi phí trực tiếp, chi phí gián tiếp;Chi phí vật tư, chi phí chế biến;Chi phí thực tế, chi phí ước tính;Chi phí chìm;Chi phí cơ hội;Chi phí ẩn.28CHI PHÍ VÀ GIÁ THÀNHGIÁ THÀNH SẢN PHẨMGiá thành sản phẩm là chi phí sản xuất tính cho một khối lượng sản phẩm, dịch vụ hoàn thành nhất định. Giá thành sản phẩm là thước đo giá trị và cũng là một đòn bẩy kinh tế. Giá thành sản phẩm là một chỉ tiêu, biện pháp quản lý chi phí vừa có đặc điểm khách quan, chủ quan và mang tính chất giới hạn, cá biệt, phong phú. Kết cấu giá thành sản phẩm tuỳ thuộc đặc điểm kinh tế kỹ thuật của mỗi ngành có thể gồm những khoản mục chi phí khác nhau với nội dung kinh tế khác nhau. Ngày nay, theo chế độ tài chính kế toán Việt Nam (tính đến 2011) không được tính vào giá thành sản phẩm :+ Những chi phí do nguồn vốn khác nguồn vốn kinh doanh tài trợ như chi khen thưởng, phúc lợi, chi phí đầu tư nghiên cứu, chi phí đầu tư xây dựng cơ bản ;+ Chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp.Theo trình tự lập giá thành :Giá thành định mức;Giá thành kế hoạch (giá thành dự toán) ;Giá thành thực tế;29CHI PHÍ VÀ GIÁ THÀNHGIÁ THÀNH SẢN PHẨMCÁC LOẠI GIÁ THÀNH SẢN PHẨM Giá thành định mức là giá thành sản phẩm được xây dựng dựng trên cơ sở chi phí định mức. Giá thành định mức được lập cho từng loại sản phẩm trước khi sản xuất, là đơn vị cơ sở để xây dựng giá thành kế hoạch, giá thành dự toán, xác định chi phí tiêu chuẩn.Giá thành kế hoạch, giá thành dự toán là giá thành được xây dựng trên cơ sở chi phí định mức được điều chỉnh theo năng lực hoạt động kỳ kế hoạch hoặc kỳ dự toán. Giá thành kế hoạch, giá thành dự toán có thể được lập cho từng sản phẩm hoặc một khối lượng sản phẩm, công việc nhất định ở từng kỳ sản xuất.Giá thành thực tế là giá thành sản phẩm được tính trên cơ sở chi phí thực tế phát sinh. Giá thành thực tế chỉ có được sau khi kết thúc quá trình sản xuất.30CHI PHÍ VÀ GIÁ THÀNHGIÁ THÀNH SẢN PHẨMHệ thống kế toán chi phí và tính giá thành sản phẩm của việt nam hiện nay chủ yếu phục vụ cho công bố thông tin giá thành hoạt động sản xuất theo tư duy quản lý chi phí theo công đoạn.Các mô hình kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm của các doanh nghiệp Việt Nam cung cấp thông tin giá thành phương pháp toàn bộ – giá thành gồm cả biến phí sản xuất và định phí sản xuất, Z đv = BPSX đơn vị + (ĐPSX / Mức sản xuất)