Bài giảng Khảo sát những bất thường trên hình cộng hưởng từ não ở trẻ em bệnh động kinh

KHẢO SÁT NHỮNG BẤT THƯỜNG TRÊN HÌNH CỘNG HƯỞNG TỪ NÃO Ở TRẺ EM BỆNH ĐỘNG KINH BS CK2 Nguyễn Thị Ánh Hồng Trung tâm Y khoa MEDIC Đặt vấn đề:  Động kinh là rối loạn hệ thần kinh trung ương, với hoạt động bất thường của não, gây cơn vận động, cảm giác, giác quan, thực vật và có hoặc không mất nhận thức.  Bất cứ ai cũng có thể phát triển bệnh động kinh. Động kinh ảnh hưởng đến cả nam và nữ thuộc mọi chủng tộc, dân tộc và lứa tuổi.  Việc xác định nguyên nhân động kinh rất cần thiết.  Mục tiêu:  Khảo sát một số đặc điểm lâm sàng bệnh động kinh ở trẻ em  Nghiên cứu hình ảnh bất thường trên cộng hưởng từ não ở trẻ em có biểu hiện động kinh. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu  Đối tượng nghiên cứu:  344 bệnh nhi được chẩn đoán động kinh từ BV NĐ1 và chụp MRI não tại MEDIC từ 10/ 2018 – 4/2019  Tiêu chuẩn lựa chọn:  Bệnh nhị < 16 tuổi  Được chẩn đoán động kinh ( cơn giật trên lâm sàng và điện não đồ)  Đồng ý tham gia nghiên cứu  Tiêu chuẩn loại trừ:  Động kinh ở bệnh nhi có tiền căn chấn thương sọ não  Sốt cao co giật  Phương pháp nghiên cứu:  Thiết kế nghiên cứu: nghiên cứu tiến cứu, mô tả cắt ngang  Cỡ mẫu: thu thập số liệu hàng loạt trường hợp  Phương tiên nghiên cứu: Máy cộng hưởng từ 1,5 Tesla ( Avanto – Siemens, Essenza – Siemens, Explorer - GE).  Các chuỗi xung:  T1WI, T2WI, T2 FLAIR, DWI  IR, T1W MP-RAGE  CE  Phân tích hình ảnh MRI não  1. Di chứng tổn thương não  2. Dị tật phát triển vỏ não  3. Tổn thương thái dương – hồi hải mã  4. Bệnh thần kinh – da  5. Nhiễm trùng thần kinh  6. Bệnh chuyển hóa  7. U não Máy cộng hưởng từ Siemens 1,5tesla Essenza Kết quả và bàn luận: Về giới  Nam nhiều hơn nữ, tỉ lệ nam/ nữ = 182/162 ( 1.2/1).  Theo Aarti Anand thì tỉ lệ nam/ nữ = 2.1/1. 182 162 Số BN nam nữ Kết quả và bàn luận: Về tuổi - Tuổi: 3tháng – 15 tuổi., tuổi trung bình 6.3 - Nhóm 1-10 tuổi: tỉ lệ cao nhất chiếm 74.4%, - Nhóm 11 – 15 tuổi: chiếm 15.4%, - Nhóm < 1 tuổi: chiếm 10.2% Kết quả và bàn luận: Về bất thường MRI MRI não bình thường MRI não bất thường Số BN Tỉ lệ % Số BN Tỉ lệ % Chúng tôi 200 58.1% 144 41.9% Aarti Anand 11 11.6% 84 88.4% Dura Trave 357 78.1% 100 21.9% Kết quả và bàn luận: Về hình ảnh MRI Nhóm 1: Di chứng tổn thương não Nhóm 2: Dị tật phát triển vỏ não Nhóm 3: TT thái dương – hồi hải mã Nhóm 4: Bệnh lý thần kinh – da Nhóm 5: Nhiễm trùng thần kinh Nhóm 6: Bệnh lý chuyển hóa Nhóm 7: U não Kết quả và bàn luận: Vị trí tổn thương  Thái dương: 59%  Trán: 21%  Đính: 10%  Chẩm: 6%  Trung tâm: 4% Kết quả và bàn luận: Nhóm gliosis 4F, Động kinh, Teo các cuộn não trán phải và đính hai bên. Di chứng  Tổn thương chất trắng, nhuyễn não do di chứng, giãn não thất.  Chiếm tỉ lệ cao nhất: 50.7%  Dura – Trave với 47.2% , Walter Kucharczyk chỉ 7%. Kết quả và bàn luận: Dị tật phát triển vỏ não 1F, Động kinh, TT vỏ não trán – thái dương phải dạng Pachygyria  Các tổn thương:  Polymicrogyria: 22.2%  Pachygyria: 27.7%  Loạn sản vỏ não: 61.1%  IR, MP – RAGE: phát hiện những tổn thương vỏ não tốt đặc biệt trong những trường hợp có tổn thương kín đáo.  MRI là phương tiện tốt nhất để đánh giá 9M, Động kinh, Tổn thương vỏ não trán – TD phải dạng Polymicrogyria kèm di chứng nhân bèo – trung tâm bán bầu dục phải Tổn thương thái dương – hồi hải mã 14M, Động kinh, hồi hải mã bên P to và tăng tín hiệu. Loạn sản Hồi hải mã  Hình dạng  Kích thước  Tín hiệu  Mặt cắt Coronal vuông góc hồi hải mã.  Chuỗi xung:  IR, MP – RAGE  Coronal T2 FLAIR  Coronal T2 FSRE  Tổn thương thái dương – hồi hải mã: 12.5%  Walter Kucharczyk: 30%  Dura – Trave: 4.8%  MRI là phương tiện chính  Cần có kinh nghiệm Nhóm bệnh lý thần kinh - da 2M, Động kinh, Tổn thương màng não thái dương – chẩm trái + phì đại đám rối mạng mạch T. Sturge Weber  Nhóm bệnh TK da:  Tuberous sclerosis,  Sturge Weber,  Won hippel – Lindau syndrome  Tỉ lệ: 4.9%  T. Sclerosis: 6 ( 66.7%)  Sturge Weber: 2( 22.2%)  WHL: 1 ( 11.1%). 10F, Động kinh, tổn thương vỏ và chất trắng dưới vỏ hai bán cầu kèm vôi hóa. Turberous Sclerosis Bệnh lý nhiễm trùng  Bệnh lý nhiễm trùng:  Di chứng nhiễm trùng bào thai  Viêm não do vivus, vi trùng, ký sinh trùng  Tỉ lệ: 6.9%  Viêm não: 6 ( 60%)  DC nhiễm trùng bào thai: 4 ( 40%)  Lao, Abscess não, ký sinh trùng: 0% 12F, Động kinh, TT hải mã – TD trong .Viêm não hệ viền 6M, Động kinh – TT chất trắng 2 bên. Nhiễm trùng bào thai Bệnh lý chuyển hóa 1M, Động kinh, TT toàn bộ chất trắng 2 bên. Bệnh lý chuyển hóa Glutaric Aciduria type I. 14F, Động kinh, TT nhân đuôi, putamen 2 bên, đối xứng. Wilson U não  U não chiếm 4.2% trong nhóm nghiên cứu BN 11F, động kinh, u não thái dương T BN 4F, Động kinh kháng trị. TT thái dương phải. Kết luận  Trong động kinh, cần chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây động kinh để quyết định điều trị.  Với độ phân giải không gian cao, độ tương phản mô mềm tuyệt vời, không nhiễm tia xạ, MRI là công cụ tốt nhất trong chẩn đoán bệnh động kinh.  MRI tốt nhất trong đánh giá dị tật vỏ não và bất thường thùy thái dương – hồi hải mã, cũng như các tổn thương kín đáo, đồng thời đánh giá chính xác vị trí và mức độ của các tổn thương.  Do đó, MRI đóng một vai trò quan trọng trong đánh giá bệnh nhi bệnh động kinh, giúp chẩn đoán chính xác nguyên nhân và giúp tiên lượng điều trị. Tài liệu tham khảo  1. Aarti Anand , Amit Disawal , Pragati Bathwal , Ashwini Bakde. Magnetic Resonance Imaging Brain in Evaluation of Pediatric Epilepsy  2. Chuang NA, Otsubo H, Chuang SH. Magnetic resonance imaging in pediatric epilepsy. Top Magn Reson Imaging 2002; 13: 39–60. 21. 2.  3. T. Dura´-Trave´ a , M. E. Yoldi-Petria , J. Esparza-Estau´nb , F. Gallinas- Victorianoa , S. AguileraAlbesaa and A. Magnetic resonance imaging abnormalities in children with epilepsy. European Journal of Neurology 2012, 19: 1053 – 1059  4. Christopher LeeSachin Rasstogi, Noriko Salamo. Neuroimaging in Pediatric Epilepsy: A multimodality Approach. RadioGraphics Vol. 28, N.4  5. Kalnin AJ, Fastenau PS, deGrauw TJ, et al. Magnetic resonance imaging findings in children with a first recognized seizure. Pediatr Neurol 2008; 39: 404– 414.  6. Walter Kucharczyk. Seizures and epilepsy: imaging evaluation Cám ơn sự lắng nghe của Qúy Thầy Cô và quý vị