Bài giảng Kinh tế vĩ mô - Bài 2, Phần 2: Đo lường thu nhập quốc dân - Nguyễn Việt Hùng

9/1/2019 Giảng viên: PGS.TS Nguyễn Việt Hùng 1 Bài 2 Đo lường thu nhập quốc dân Giảng viên: PGS. TS Nguyễn Việt Hùng Tài liệu tham khảo và Luyện tập 1. CHƯƠNG 14, Sách Giáo trình KINH TẾ HỌC, tập II 2. CHƯƠNG 2, sách Bài tập thực hành các Nguyên lý Kinh tế vĩ mô 3. Chapter 23, Principles of Economics, N. Gregory Mankiw, HARVARD UNIVERSITY, 8th Edition. Mục tiêu của chương u Giới thiệu về đo lường thu nhập quốc dân: • Tổng sản phẩm trong nước- GDP • GDP và phúc lợi kinh tế u Tìm hiểu định nghĩa, nội dung, cách thức đo lường, tầm quan trọng và ứng dụng thước đo này trong phân tích kinh tế vĩ mô. 1 2 3 9/1/2019 Giảng viên: PGS.TS Nguyễn Việt Hùng 2 Những nội dung chính TỔNG SẢN PHẨM TRONG NƯỚC 1. Định nghĩa 2. Các phương pháp tính GDP 3. GDP danh nghĩa, GDP thực, và chỉ số điều chỉnh GDP 4. GDP thực và phúc lợi kinh tế 5. Các thước đo khác về thu nhập quốc dân 6. Một số đồng nhất thức thu nhập quốc dân Tổng sản phẩm trong nước (GDP) Gross Domestic Product Định nghĩa: GDP là tổng giá trị thị trường của tất cả các hàng hóa và dịch vụ cuối cùng được sản xuất ra trong phạm vi lãnh thổ quốc gia, trong một thời kỳ nhất định (thường tính là quý hoặc năm). 6 4 5 6 9/1/2019 Giảng viên: PGS.TS Nguyễn Việt Hùng 3 3 phương pháp tính GDP (1) Phương pháp chi tiêu (2) Phương pháp thu nhập (3) Phương pháp giá trị gia tăng (sản xuất) Phương pháp chi tiêu u Các tác nhân kinh tế chi tiêu về hàng trong nước sản xuất: o Hộ gia đình o Doanh nghiệp o Chính Phủ o Người nước ngoài Phương pháp thu nhập GDP = W + R + i + Pr + Dep + Te • W: thu nhập từ tiền công (lương) • R: thu nhập từ cho thuê đất đai và đầu vào khác • i: thu nhập từ vốn / Tiền lãi • Pr: thu nhập từ lợi nhuận • Dep: khấu hao • Te: thuế gián thu ròng = thuế gián thu – trợ cấp cho người sản xuất 7 8 9 9/1/2019 Giảng viên: PGS.TS Nguyễn Việt Hùng 4 Phương pháp sản xuất = Trong đó: là giá trị gia tăng của doanh nghiệp thứ i trong nền kinh tế. = ủ − í ủ GDP danh nghĩa và GDP thực u GDP danh nghĩa (Nominal GDP) tính giá trị của hàng hóa theo giá hiện hành/ giá của chính thời kỳ cần tính GDP = ∑ . = ∑ . u GDP thực (Real GDP) Giá trị hàng hóa và dịch vụ được tính theo giá cố định của năm gốc/ kỳ gốc = ∑ . = ∑ . 12 = − . 100% = − . 100% = 6,81% Tỷ lệ/ Tốc độ tăng trưởng kinh tế 10 11 12 9/1/2019 Giảng viên: PGS.TS Nguyễn Việt Hùng 5 13 Chỉ số điều chỉnh GDP (GDP Deflator) a. Tính GDP danh nghĩa, GDP thực tế cho các năm 2015, 2016, 2017 b. Tính tỷ lệ tăng trưởng kinh tế của năm 2016, 2017 c. Tính chỉ số điều chỉnh cho các năm 2015, 2016, 2017 d. Tính tỷ lệ tăng của giá hàng nội năm 2016 và 2017 (tỷ lệ lạm phát theo chỉ số điều chỉnh GDP) VD: Dưới đây là những thông tin về một nền kinh tế giả định trong đó chỉ sản xuất 2 hàng hóa là ngô và nước mắm. Năm 2015 là năm cơ sở Năm Giá ngô (trđ/ tấn) Lượng ngô (tấn) Giá nước mắm (trđ/1000 lít) Lượng nước mắm (1000 lít) 2015 5 200 8 500 2016 6 220 7.5 500 2017 7 250 9 550 GDP và Phúc lợi kinh tế u GDP là thước đo phúc lợi kinh tế tốt nhất của một xã hội. u GDP bình quân đầu người cho chúng ta biết thu nhập và chi tiêu của một cá nhân trung bình trong nền kinh tế. u GDP đầu người càng lớn phản ánh mức sống càng cao. Tuy nhiên GDP không phải là thước đo hoàn hảo phản ánh sự hạnh phúc và chất lượng cuộc sống. 13 14 15 9/1/2019 Giảng viên: PGS.TS Nguyễn Việt Hùng 6 GDP và Phúc lợi kinh tế Một số thứ ảnh hưởng đến phúc lợi nhưng không được phản ánh trong GDP: o Giá trị của sự nghỉ ngơi. o Giá trị của môi trường trong sạch. o Giá trị của hầu hết các hoạt động xảy ra ngoài thị trường, ví dụ như giá trị của thời gian bố mẹ dành cho con cái, và giá trị của các công việc tình nguyện. o ... Các chỉ tiêu đo lường thu nhập khác Te NI Dep NNP NFA GDP NFA NX G I C GNP Một số đồng nhất thức thu nhập quốc dân Đồng nhất thức (identities) khác với phương trình (equation), tức là hai vế bằng nhau về mặt định nghĩa, không hàm ý mối quan hệ nhân quả. Y = C + I + G + NX Yd = Y – T (T = TAX – TR) Yd = C + Sp S – I = NX I + G + X = T + S + IM 16 17 18 9/1/2019 Giảng viên: PGS.TS Nguyễn Việt Hùng 7 Tóm lược cuối bài u Tổng chi tiêu luôn bằng với tổng thu nhập trong nền kinh tế. u Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) đo lường tổng chi tiêu của một nền kinh tế đối với hàng hoá và dịch vụ mới sản xuất, và tổng thu nhập kiếm được từ quá trình sản xuất hàng hoá và dịch vụ. u GDP là giá trị thị trường của mọi hàng hoá và dịch vụ cuối cùng được sản xuất ra trong phạm vi một nước trong một thời kì nhất định. u GDP là một thước đo tốt về phúc lợi kinh tế bởi vì mọi người thích thu nhập cao hơn so với thu nhập thấp. u GDP không phải là thước đo hoàn hảo phản ánh phúc lợi bởi vì nhiều thứ, ví dụ như thời gian nghỉ ngơi và môi trường trong sạch, không được tính vào GDP. 19