Bài giảng Lập trình C - Chương 1: Cấu trúc chung của chương trình C - Ngô Công Thắng

Bài gi ng L p trình C - Ch ng 01 - GV. Ngô Công Th ngả ậ ươ ắ 1 Ch ng 1. C u trúc chung c a ch ng trình Cươ ấ ủ ươ I. Gi i thi u v ngôn ng Cớ ệ ề ữ II. Các ph n t c b n c a ngôn ng Cầ ử ơ ả ủ ữ III. C u trúc chung c a m t ch ng trình C (vi t ấ ủ ộ ươ ế trên DOS) IV. Các b c vi t và ch y th ch ng trình Cướ ế ạ ử ươ Bài gi ng L p trình C - Ch ng 01 - GV. Ngô Công Th ngả ậ ươ ắ 2 I. Gi i thi u v ngôn ng Cớ ệ ề ữ 1. Ngôn ng l p trình Cữ ậ 2. Trình biên d ch Cị Bài gi ng L p trình C - Ch ng 01 - GV. Ngô Công Th ngả ậ ươ ắ 3 1. Ngôn ng l p trình Cữ ậ  Năm 1973 ngôn ng l p trình C ra đ i v i ữ ậ ờ ớ m c đích ban đ u là đ vi t h đi u hành ụ ầ ể ế ệ ề Unix trên máy tính mini PDP. Sau đó C đã đ c s d ng r ng rãi trên nhi u lo i máy ượ ử ụ ộ ề ạ tính khác nhau và đã tr thành m t ngôn ng ở ộ ữ l p trình có c u trúc r t đ c a chu ng.ậ ấ ấ ượ ư ộ  C là ngôn ng l p trình b c trung, có tính c u ữ ậ ậ ấ trúc và đ nh ki u.ị ể Bài gi ng L p trình C - Ch ng 01 - GV. Ngô Công Th ngả ậ ươ ắ 4 2. Trình biên d ch Cị  C++ là m t ngôn ng l p trình phát tri n t ngôn ộ ữ ậ ể ừ ng C, vì v y trình biên d ch C++ cũng biên d ch ữ ậ ị ị đ c các ch ng trình vi t b ng ngôn ng C.ượ ươ ế ằ ữ  Borland C++ 3.1 là m t ch ng trình biên d ch các ộ ươ ị ch ng trình C++ và C vi t trên DOS và c trên ươ ế ả Windows.  Là ph n m m c a hãng Borland (M ).ầ ề ủ ỹ  Vi c s d ng Borland C++ 3.1 trên DOS gi ng nh ệ ử ụ ố ư Turbo Pascal 7.0. T t c các thao tác m , đóng t p, ấ ả ở ệ so n th o ch ng trình, biên d ch và ch y th ạ ả ươ ị ạ ử ch ng trình gi ng nh Turbo Pascal.ươ ố ư Bài gi ng L p trình C - Ch ng 01 - GV. Ngô Công Th ngả ậ ươ ắ 5 II. Các ph n t c b n c a ngôn ng Cầ ử ơ ả ủ ữ 1. B ký tộ ự 2. T khoáừ 3. Các tên t đ tự ặ 4. Các tên chu nẩ 5. D u ch m ph yấ ấ ẩ 6. L i chú thíchờ Bài gi ng L p trình C - Ch ng 01 - GV. Ngô Công Th ngả ậ ươ ắ 6 1. B ký t c a ngôn ng Cộ ự ủ ữ  M i ngôn ng l p trình đ u đ c xây d ng trên m t ọ ữ ậ ề ượ ự ộ b ký t nào đó. Các ký t ghép l i v i nhau t o ộ ự ự ạ ớ ạ thành các t . Các t l i đ c li t k t v i nhau theo ừ ừ ạ ượ ế ế ớ m t quy t c nào đó đ t o thành các câu l nh. M t ộ ắ ể ạ ệ ộ ch ng trình bao g m nhi u câu l nh di n đ t m t ươ ồ ề ệ ễ ạ ộ thu t toán đ gi i m t bài toán nào đó.ậ ể ả ộ  B ký t c a ngôn ng C g m có các ký t sau:ộ ự ủ ữ ồ ự  26 ch cái hoa: A, B,C,Z và 26 ch cái th ng: azữ ữ ườ  10 ch s : 0, 1, 2,, 9ữ ố  Các ký hi u toán h c: + - * / = ) (ệ ọ Bài gi ng L p trình C - Ch ng 01 - GV. Ngô Công Th ngả ậ ươ ắ 7 1. B ký t c a ngôn ng Cộ ự ủ ữ  Ký t g ch n i _ự ạ ố  Các d u ch m câu và các ký t đ c bi t khác: . , ; ấ ấ ự ặ ệ : [] ? ! \ & | % # $ .  D u cách là m t kho ng tr ng dùng đ ngăn cách ấ ộ ả ố ể gi a các t .ữ ừ Chú ý: Khi vi t ch ng trình ta không đ c ế ươ ượ s d ng các ký t không có trong t p ký t ử ụ ự ậ ự trên. Bài gi ng L p trình C - Ch ng 01 - GV. Ngô Công Th ngả ậ ươ ắ 8 2. T khoáừ  T khoá là nh ng t c a riêng ngôn ng C. Chúng ừ ữ ừ ủ ữ đ c s d ng cho các ki u d li u, toán t và câu ượ ử ụ ể ữ ệ ử l nh.ệ  Các t khoá c a C g m có:ừ ủ ồ asm _asm __asm auto break case cdecl _cdecl __cdecl char class const continue _cs __cs default delete do double _ds __ds else enum _es __es _export __export extern far _far Bài gi ng L p trình C - Ch ng 01 - GV. Ngô Công Th ngả ậ ươ ắ 9 2. T khoáừ __far _fastcall __fastcall float for friend goto huge _huge __huge if inline int interrupt _interrupt __interrupt _loadds __loadds long near _near __near new operator pascal _pascal __pascal private protected public register return _saveregs __saveregs _seg __seg short signed sizeof _ss __ss static struct switch template this typedef union unsigned virtual void volatile while Bài gi ng L p trình C - Ch ng 01 - GV. Ngô Công Th ngả ậ ươ ắ 10 3. Các tên t đ tự ặ  Tên dùng đ xác đ nh các đ i l ng khác nhau trong ể ị ạ ượ ch ng trình nh tên h ng, tên bi n, tên hàm, tên ươ ư ằ ế con tr , tên c u trúc, tên t p, tên nhãn,ỏ ấ ệ  Tên là m t dãy ký t có th là ch cái, ch s ho c ộ ự ể ữ ữ ố ặ d u g ch n i song ký t đ u tiên ph i là ch cái ấ ạ ố ự ầ ả ữ ho c d u g ch n i. Tên không đ c đ t trùng v i t ặ ấ ạ ố ượ ặ ớ ừ khoá.  M t s ví d v tên đ t sai:ộ ố ụ ề ặ 3XYZ_7 R#3 F(x) case Al pha Bài gi ng L p trình C - Ch ng 01 - GV. Ngô Công Th ngả ậ ươ ắ 11 4. Tên chu nẩ  Tên chu n là các tên đã đ c trình biên d ch ẩ ượ ị đ t. Tên chu n có th là tên h ng, tên các ặ ẩ ể ằ hàm. Ghi nh :ớ + Các t khoá, tên t đ t, tên chu n ừ ự ặ ẩ phân bi t ch hoa ch th ng, nghĩa là vi t ệ ữ ữ ườ ế hoa, vi t th ng là khác nhau.ế ườ Ví d : Tên AB khác v i tên abụ ớ + Riêng t khoá, tên chu n luôn luôn dùng ch ừ ẩ ữ th ng, tên chu n là h ng th ng là ch hoa.ườ ẩ ằ ườ ữ Bài gi ng L p trình C - Ch ng 01 - GV. Ngô Công Th ngả ậ ươ ắ 12 5. D u ch m ph yấ ấ ẩ  D u ch m đ c dùng đ ngăn cách gi a các ấ ấ ượ ể ữ câu l nh. D u ch m ph y th ng đ t cu i ệ ấ ấ ẩ ườ ặ ở ố câu l nh và không th thi u đ c trong ệ ể ế ượ ch ng trình C.ươ Ví d :ụ float x; x = 10.5; x = 2*x – 2.5; Bài gi ng L p trình C - Ch ng 01 - GV. Ngô Công Th ngả ậ ươ ắ 13 6. L i gi i thíchờ ả  L i gi i thích do ng i l p trình đ a vào đ ờ ả ườ ậ ư ể cho ch ng trình d hi u, d đ c. L i gi i ươ ễ ể ễ ọ ờ ả thích có th đ t b t kỳ đâu trong ch ng trình ể ặ ấ ươ nh ng ph i đ t trong c pư ả ặ ặ /* */ ho c đ t sau //ặ ặ  Dùng /* và */ khi l i gi i thích n m trên ờ ả ằ nhi u dòng, dùng // khi l i gi i thích n m ề ờ ả ằ trên m t dòng.ộ Bài gi ng L p trình C - Ch ng 01 - GV. Ngô Công Th ngả ậ ươ ắ 14 //Khai báo s d ng th vi n ch ng trình con, th vi n l pử ụ ư ệ ươ ư ệ ớ #include . //Khai báo các hàm (ch ng trình con)ươ . void main() { //Khai báo các bi n, h ngế ằ . //Các l nh c a ch ng trìnhệ ủ ươ .. } //Đ nh nghĩa các hàmị .. III. C u trúc chung c a m t ch ng trình C (vi t trên DOS)ấ ủ ộ ươ ế T ng đ ng v i ươ ươ ớ BEGIN trong PASCAL T ng đ ng v i ươ ươ ớ END trong PASCAL T ng đ ng v i ươ ươ ớ USES trong PASCAL Thân ch ng trình ươ chính Bài gi ng L p trình C - Ch ng 01 - GV. Ngô Công Th ngả ậ ươ ắ 15 Các b c vi t và ch y th ch ng trình Cướ ế ạ ử ươ B c 1:ướ So n th o ch ng trìnhạ ả ươ - Ch y trình biên d ch Borland C++ đ vào môi tr ng k t ạ ị ể ườ ế h p (IDE)ợ - Gõ vào ch ng trình và ghi thành t p có đuôi .cươ ệ B c 2:ướ Biên d ch ch ng trìnhị ươ - T trong IDE, n Alt+F9ừ ấ - N u có l i v m t cú pháp thì quay l i b c 1 đ s a.ế ỗ ề ặ ạ ướ ể ử B c 3:ướ Ch y th ch ng trìnhạ ử ươ - T trong IDE, n Ctrl+F9ừ ấ - Nh p vào d li u m u, n u th y k t qu sai thì ki m tra l i ậ ữ ệ ẫ ế ấ ế ả ể ạ thu t gi i r i quay l i b c 1 vi t l i ch ng trình.ậ ả ồ ạ ướ ế ạ ươ