Bài giảng Luật hình sự Việt Nam - Chương 17: Các tội xâm phạm an ninh quốc gia

CHƯƠNG XVII CÁC TỘI XÂM PHẠM AN NINH QUỐC GIA Phân tích các dấu hiệu cấu thành của các tội xâm phạm ANQG Vận dụng để giải các bài tập tình huống MỤC TIÊU NỘI DUNG Lịch sử lập pháp hình sự đấu tranh chống các tội xâm phạm ANQG Các tội trực tiếp uy hiếp sự tồn tại của chính quyền nhân dân Các tội trực tiếp uy hiếp sự vững mạnh của chính quyền nhân dân BLHS 19 99 BLHS 1985 Sắc luật số 03/SL ngày 15/03/76 của CP CMLT CHMN Việt Nam Pháp lệnh trừng trị các tội phản cách mạng ngày 30/10/67 Sắc lệnh 133/SL ngày 20/01/53: trừng trị các tội xâm phạm an toàn N N về đối nội và đối ngoại 1. Vài nét về LS lập pháp HS đấu tranh chống các tội xâm phạm ANQG Sắc lệnh số 15/SL ngày 12/04/53: trừng trị bọn địa chủ chống phá công cuộc CCRĐ Sắc lệnh số 21/SL ngày 14/02/46: về việc thành lập TAQS SỰ TỒN TẠI CỦA CQND SỰ VỮNG MẠNH CỦA CQND KHÁI NIỆM VỀ CÁC TỘI XÂM PHẠM ANQG CÁC TỘI XÂM PHẠM ANQG HÀNH VI PHẠM TỘI ĐẶC BIỆT NGUY HIỂM LỖI CỐ Ý XÂM PHẠM DẤU HIỆU CỦA CÁC TỘI XP ANQG Sự tồn tại của CQND Sự vững mạnh của CQND AN đối nội, đối ngoại của VN KH¸ch thÓ MKQ MCQ Hành vi phạm tội đặc biệt nguy hiểm Hậu quả không phải là dấu hiệu bắt buộc Hầu hết các tội có cấu thành hình thức Có tội phạm có cấu thành cắt xén Lỗi cố ý trực tiếp Mục đích: Chống CQ; Làm suy yếu CQ CD Việt Nam CD n ư ớc ngoài Ng ư ời không quốc tịch Chñ thÓ Các tội xâm phạm ANQG trong BLHS 1985 CÁC TỘI KHÁC XP ANQG CÁC TỘI UY HIẾP SỰ VM CỦA CQND CÁC TỘI UY HIẾP SỰ TỒN TẠI CỦA CQND CÁC TỘI XP ANQG CÁC TỘI ĐẶC BIỆT NGUY HIỂM XP ANQG Các tội xâm phạm ANQG trong BLHS 19 99 CÁC TỘI TRỰC TIẾP UY HIẾP SỰ TỒN TẠI CỦA CQND (78, 79) CÁC TỘI TRỰC TIẾP UY HIẾP SỰ VỮNG MẠNH CỦA CQND (80 91) CÁC TỘI XÂM PHẠM ANQG II. CÁC TỘI PHẠM CỤ THỂ CÁC TỘI TRỰC TIẾP UY HIẾP SỰ TỒN TẠI CỦA CQND TỘI PHẢN BỘI T Ổ Q UỐC (Đ IỀU 78) KHÁCH THỂ Đ ộc lập , chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc Lực l ư ợng quốc phòng Chế độ XHCN và NN CHXHCN VN H ành vi câu kết với n ư ớc ngoài MẶT KHÁCH QUAN MẶT CHỦ QUAN Lỗi cố ý trực tiếp Bàn bạc với NN về mưu đồ ch ính trị Nhận sự giúp đỡ của NN Hoạt động dựa vào thế lực người NN hoặc tiếp tay cho NN hoạt động CHỦ THỂ Mục đích: lật đổ chính quyền Công dân Việt Nam  MCQ: ● Lỗi cố ý trực tiếp ● Mục đích: Lật đổ chính quyền ND  MKQ: ● Tội phạm hoàn thành khi có HV thành lập hoặc tham gia tổ chức  MKQ: ● HV tham gia TC: ☝ Nhận thức rõ mục đích của tổ chức nhưng đã nhận tham gia vào tổ chức  MKQ: ● HV thành lập TC: ☝ Đề xướng chủ trương đường lối ☝ Tuyên truyền, lôi kéo tập hợp người vào TC  MKQ: Tội phạm này luôn diễn ra d ư ới dạng đồng phạm  Khách thể: ● Sự tồn tại của CQND  Đối t ư ợng TĐ: ● Chính quyền nhân dân các cấp Tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân (Điều 79) Các dấu hiệu của CTTP quy định tại các Điều 78 và 79 BLHS Phân biệt hai tội phạm (78 và 79) với nhau GHI NHỚ 5 Khẳng định nào đúng 1. Không coi là phản bội Tổ Quốc nếu ng ư ời phạm tội có ý định câu kết với n ư ớc ngoài mà ch ư a câu kết đ ư ợc 2. Tội phạm quy định tại Điều 79 BLHS hoàn thành khi CQND bị lật đổ 3. Chỉ coi là phạm tội quy định tại Điều 79 BLHS khi ng ư ời phạm tội sử dụng vũ lực để lật đổ CQND KIỂM TRA 20 10 15 Phá hoại các công trình, phương tiện... Hoạt động tình báo, phá hoại Gây cơ sở để hoạt động tình báo phá hoại Các HV khác: Chỉ điểm, chứa chấp, dẫn đường HV MKQ HV MKQ NGƯỜI N N Hoạt động tình báo: Điều tra, thu thập các tin tức tài liệu BMNN, các tin tức khác nhằm chống lại Việt Nam HV MKQ NGƯỜI VN Cung cấp, thu thập nhằm cung cấp các tin tức BMNN, các tin tức khác cho NN để họ SD chống nước CH XHCN Việt Nam An ninh đối ngoại của nước CHXHCN VN Sự vững mạnh của CQND KT Các tội trực tiếp uy hiếp sự vững mạnh của CQND Tội gián điệp (Điều 80 BLHS) Chủ thể là ng ư ời n ư ớc ngoài nh ư ng không loại trừ là ng ư ời Việt Nam Mục đích: Làm suy yếu chính quyền nhân dân LỖI CỐ Ý HV khác xâm phạm ANLT Bắn phá: Từ ngoài biển vào Từ nước khác sang ... HV: làm sai lệch BGQG Làm thay đổi vị trí các cột mốc trên Biên g iới Quốc g ia VT hoặc bán VT CK hoặc lén lút Đường thuỷ, bộ Cướp tài sản Giết người Đốt phá... HV: Xâm nhập LT Hành vi phạm tội xâm phạm chủ quyền của Việt Nam CÁC DẤU HIỆU CẤU THÀNH TP TỘI XÂM PHẠM AN NINH LÃNH THỔ (ĐIỀU 81 BLHS) Có thể có sự chuyển hoá từ tội bạo loạn thành tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền TP hoàn thành khi có một trong hai hành vi hoặc cả hai hành vi nêu trên Hành vi phạm tội xâm phạm s ự an toàn của chính quyền nhân dân và lực l ư ợng vũ trang nhân dân TỘI BẠO LOẠN (ĐIỀU 82 BLHS) Tội phạm luôn xảy ra d ư ới dạng đồng phạm thể hiện: H oạt động V T : Tập hợp đông người, có V T chống lại chính quyền nhân dân và LLVT ND Bạo lực có tổ chức: Tập hợp đông người không có VT hoặc có nhưng không đáng kể, mít tinh, biểu tình , xúc phạm c ơ quan NN ... Chủ thể: bất kỳ ai ĐỊA ĐIỂM PT Dấu hiệu bắt buộc của TP này Hoạt động VT xảy ra ở vùng núi vùng biển, vùng hiểm yếu khác... Giết cán bộ, bộ đội, giết ND... C ư ớp tài sản; Đốt nhà, phá hoại HV GIẾT NGƯỜI, CƯỚP T ÀI S ẢN Quy mô HĐ vũ trang có thể lớn, vừa, nhỏ tuỳ lúc, tuỳ nơi Hoạt động VT CK hoặc lén lút HV HOẠT ĐÔNG VT Hành vi phạm tội xâm hại s ự vững mạnh c ủ a chính quyền nhân dân ; ANCT và TTAT XH TỘI HOẠT ĐỘNG PHỈ (ĐIỀU 83 BLHS) Gián tiếp: CQND suy yếu Trực tiếp: TM, SK... Dấu hiệu không bắt buộc HẬU QUẢ XÂM PHẠM SK XP TỰ DO TT XÂM PHẠM TM * Cán bộ * Bộ đội * Nhân dân * Nhân viên ngoại giao HÀNH VI * Sự VM của CQND * AN đối nội * AT đối ngoại * TM, SK, TD thân thể con người HÀNH VI PHẠM TỘI XÂM HẠI Tội khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân (Điều 84 BLHS) Các §TT§ của TP: Bị hủy hoại hoặc Bị hư hỏng. HẬU QUẢ Làm hư hỏng Huỷ hoại HV phá hoại có thể được thực hiện dưới nhiều hình thức: đốt, gây nổ, đập phá... hoặc thủ đoạn khác HVKQ ĐTTĐ Kho tàng, xí nghiệp, máy móc, thiết bị, vật tư quốc phòng, trụ sở các CQNN, các tổ chức xã hội, phương tiện GTVT, TTLL, đường dẫn dầu, khí đốt... Tội phá hoại cơ sở vật chất - kĩ thuật của nước CH XHCN Việt Nam (Điều 85 BLHS) Hành vi phạm tội xâm hại: V iệc thực hiện đúng đắn các chính sách lớn của Nhà nước về KT-XH Tội phá hoại việc thực hiện các chính sách KT-XH (Điều 86 BLHS) Các chính sách lớn có thể bị phá hoại, gồm: C hính sách phát triển KT-XH miền núi C hính sách xóa đói giảm nghèo C hính sách đối với người có công... Tội phá hoại việc thực hiện các chính sách KT-XH (Điều 86 BLHS) HV KQ P há hoại việc thực hiện CS, KH lớn của NN về KT-XH BIỂU HIỆN Cản trở việc thực hiện CS Không chấp hành chính sách Thực hiện ngược lại Dây dưa, kéo dài việc thực hiện Tội ph ạm được coi là hoàn thành khi người ph ạm t ội có một trong những hành vi phá hoại Tội phá hoại việc thực hiện các chính sách KT-XH (Điều 86 BLHS) Lỗi : C ố ý trực tiếp. Mục đích : C hống chính quyền nhân dân Tội phá hoại chính sách đoàn kết (Điều 87 BLHS ) Hành vi phạm tội xâm hại: Ch ính s ách đ o àn k ết th ống nh ất Tội phá hoại chính sách đoàn kết (Điều 87 BLHS ) Hành vi khách quan: B ằng lời nói hay việc làm cụ thể phá hoại chính sách đoàn kết Gây chia rẽ giữa người theo TG với người không theo TG; gây hằn thù, chia rẽ các TG, giữa tín đồ TG với CQ và TCXH Phá hoại việc thực hiện chính sách đoàn kết quốc tế Gây hằn thù, miệt thị, chia rẽ các DT trong cộng đồng các dân tộc V N Gây chia rẽ giữa các tầng lớp ND; giữa ND với LLVTN D; giữa ND với CQ và các TCXH Tội phá hoại chính sách đoàn kết (Điều 87 BLHS ) Hành vi khách quan biểu hiện ở việc: Tội tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam (Điều 88) Khách thể S ự thống nhất về tư tưởng, chính trị trong xã hội Tội tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam (Điều 88) HVKQ T hực hiện bằng lời nói hay việc làm Tuyên truyền, xuyên tạc, phỉ báng CQND Làm, tàng trữ, lưu hành các loại sách báo, tranh, ảnh có nội dung chống N N Tuyên truyền những luận điệu chiến tranh TL gây hoang mang cho ND Các hành vi trên có khi được thực hiện công khai, có khi bí mật T PHT khi người PT thực hiện một trong những hành vi trên T PHT: từ khi thực hiện một trong những HV đó Cản trở hoạt động của các CQ N N hoặc TCXH G ây khó khăn cho CQ , TC trong thực hiện chức năng nhiệm vụ của mình. Chống người thi hành công vụ T hủ đoạn : B ắt giữ, C ản trở người thi hành CV Hò la, gây cản trở GT , gây nên tình trạng lộn xộn ở địa phương... Kích động, lôi kéo người khác tham gia gây rối ANCT ở địa phương T hủ đoạn T uyên truyền, R ủ rê, Đe dọa, M ua chuộc... KT AN đối n ội TỘI PHÁ RỐI AN NINH (ĐIỀU 89 BLHS) Tội chống phá trại giam (Điều 90) MKQ S ự AT c ủa ch ế độ giam gi ữ v à ANQG KT Đánh tháo người bị giam, người bị dẫn giải Phá trại giam Trốn trại giam Tổ chức vượt trại giam Thủ đoạn : Dùng giấy tờ giả mạo Bỏ trốn Hối lộ người có CVQH Thủ đoạn : Dùng giấy tờ giả mạo Lén lút trốn đi Dùng VL tấn công người có trách nhiệm để trốn Tội trốn đ i n ước ngoài nhằm chống CQND HV ra đi bất hợp pháp Tội trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống CQND (Điều 91) Tội trốn ë l¹i n ước ngoài nhằm chống CQND Ra đi hợp pháp ở lại bất hợp pháp Các dấu hiệu pháp lý đặc tr ư ng của các TP thuộc nhóm này Phân biệt các tội phạm với nhau GHI NHỚ c h è n g c h Ý n h q u y Ò n h o ¹ t ® é n g t × n h b ¸ o p h ¸ h o ¹ i t h u t h Ë p t i n t ø c b Ý m Ë t c h ø a c h Ê p c h Ø ® i Ó m 1 2 3 4 5 6 7 Tội gì đây nhỉ??? Hết chương 17 Cám ơn